Inhoud cursus Inleiding Opzoeken van gegevens - Surfen Hard- en
Software Downloaden van programmas Virussen en andere gevaren
E-mail Nieuwsgroepen Chat Eigen website maken 2
Dia 3
Wat is Internet ? Netwerk van computers Computers kunnen met
elkaar communiceren Communicatie gebeurt via een bepaald protocol
Verspreid over de ganse wereld Bevat een aantal diensten World Wide
Web (www) Elektronische post (e-mail) Discussieforums
Gegevensoverdracht (ftp) 3
Dia 4
Geschiedenis van Internet Jaren 60 Koude oorlog Militair:
gegevens op verschillende computers Gegevens versturen in pakketten
1969: Arpanet 4 Amerikaanse universiteiten Onderlinge communicatie
Jaren 80 Netwerken met dezelfde technologie Eind jaren 80:
netwerken onderling verbonden: Internet Vanaf 1990 toegang voor
particulieren 4
Dia 5
Voordelen Internet Enorme hoeveelheid informatie ter
beschikking Soort encyclopedie met meer mogelijkheden (video,
geluid, ) Toegankelijk voor iedereen Informatie is meestal voor
iedereen toegankelijk Iedereen kan informatie plaatsen Vrij Niet
aan wetten gebonden Er bestaat geen firma Internet 5
Dia 6
Nadelen Internet Geen zekerheid over juistheid informatie
Iemand kan foute informatie plaatsen Sommige gebruikers hebben
minder goede bedoelingen Verspreiden van virussen Telefoonkosten
opdrijven Persoonlijke gegevens bemachtigen 6
Dia 7
Werking Internet Hostcomputer Permanente verbinding met
Internet Soorten Verleent anderen toegang tot het net (ISP)
Verzorgen communicatie tussen providers Clientcomputer Onze
computer thuis 7
Dia 8
Communicatieregels Communicatie = zelfde taal spreken Taal voor
computercommunicatie = protocol Internet protocol = TCP/IP
Transport Control Protocol / Internet Protocol Client verbonden met
host via PPP Point to Point Protocol Elke computer heeft uniek
adres (IP-adres) 8
Mogelijkheden op Internet Toepassingen World Wide Web (surfen)
E-mail Chatten (babbelbox) FTP (gegevensoverdracht) Discussieforums
of nieuwsgroepen Elke toepassing heeft zijn eigen protocol 10
Dia 11
Surfen World Wide Web (WWW) Multimedia informatie bekijken
Teksten Figuren Geluid Video Browser: Programma om Internet paginas
te bekijken HyperText Transfer Protocol (http) 11
Dia 12
E-mail Berichten sturen naar andere gebruikers Protocols:
Verzenden Simple Mailing Transfer Protocol SMTP Ontvangen Post
Office Protocol POP Mogelijkheden Adres bij provider Adres bij mail
dienst (webbased) 12
Dia 13
Chatten Babbelbox of Chatbox Online met andere
computergebruikers praten Vroeger berichten intypen Nu is echt
praten mogelijk met webcam en micro Breedbandverbinding Webcam
Micro en boxen of koptelefoon met micro 13
Dia 14
Gegevensoverdracht Bestanden versturen via Internet Downloaden
Van Internet naar gebruiker Uploaden Van gebruiker naar Internet
Protocol File Transfer Protocol FTP 14
Dia 15
Nieuwsgroepen Soort e-mail naar alle leden van de groep Geen
directe interactie Protocol Net News Transfer Protocol (NNTP)
Tegenwoordig ook via SMTP en POP 15
Dia 16
IP-nummer of IP-adres Uniek nummer voor elke computer op
Internet Bestaat uit 4 getallen (0 tot 255) gescheiden door punten
vb: 25.11.122.254 Dynamische toekenning Aantal mogelijke adressen:
4.294.967.296 Bij elke verbinding een ander adres 16
Dia 17
Domein Nummers onhandig voor mensen Domain Name System (DNS)
Namen omzetten in nummers Naam = internetadres (URL) Uniform
Resource Locator 17
Dia 18
URL http://www.pcvo.be Onderdelen: protocol: http:// www:
computer van world wide web pcvo.be: domeinnaam van de hostcomputer
be: hoofddomeinnaam (meestal geografische begrenzing) 18
Dia 19
Hoofddomeinen Amerikaanse com: commercieel edu: educatief mil:
militair gov: overheid org: organisatie net: netwerk Andere be:
Belgie nl: Nederland eu: Europa 19
Dia 20
Downloaden Firefox Open Internet Explorer Surf naar
www.mozilla.comwww.mozilla.com Klik op link Download Firefox - Free
20
Dia 21
Installeren Firefox Klik op de knop Uitvoeren 21
Dia 22
Welkomstvenster Klik op Volgende 22
Dia 23
Licentieovereenkomst Accepteer de voorwaarden in de
licentieovereenkomst Klik op Volgende 23
Dia 24
Installatietype Kies de aangepaste installatie Klik op Volgende
24
Dia 25
Optionele onderdelen Vink alles uit Klik op Volgende 25
Dia 26
Installatielocatie Klik op Volgende 26
Dia 27
Snelkoppelingen instellen Klik op Volgende 27
Dia 28
Startmenumap Klik op Installeren Het installeren begint 28
Dia 29
Installatie voltooien Vink Mozilla Firefox nu starten uit Klik
op Voltooien 29
Dia 30
Opstarten Firefox Dubbelklik op het icoon van Mozilla Firefox
Mogelijke schermen: Instellingen importeren (als je al met een
andere browser gewerkt hebt) Standaardbrowser instellen 30
Dia 31
Instellingen importeren In de klas: Kies Niets importeren
Thuis: Als je op je computer al gewerkt hebt met Internet Explorer
Kies Microsoft Internet Explorer Als je op je computer nog niet
gewerkt hebt met Internet Explorer Kies Niets importeren Klik op
Volgende 31
Dia 32
Standaardbrowser instellen Deze controle altijd uitvoeren bij
het starten van Firefox aanvinken Klik op knop Ja 32
Dia 33
Adobe Acrobat Reader downloaden Surf naar
www.adobe.bewww.adobe.be Selecteer Nederlands als taal 33
Dia 34
34 Klik op de link Get Adobe Reader
Dia 35
35 Klik op de knop Nu Downloaden
Dia 36
36 Klik op de knop Bestand opslaan Soms moet je 2x op deze knop
klikken (niet dubbelklikken)
Dia 37
Installeren Reader Dubbelklik op het icoon op je bureaublad
Standaardtoepassing Dit scherm verschijnt als er al een versie van
Reader op je systeem aanwezig is Kies voor Adobe Reader 8.1.2 Klik
op Volgende 37
Navigatiewerkbalk 42 Vorige Volgende Vernieuwen Stoppen Start
URLLaatst bezochte paginas Pagina weergeven Zoeken
Dia 43
Werkbalken aanzetten 43 1. Klik op Beeld 2. Vink werkbalk
aan
Dia 44
Printen vanuit Adobe Reader Surf naar Website met PDF bestand
Klik op de link naar het bestand. (Reader start automatisch op)
Klik op het icoontje met de printer Het venster Afdrukken
verschijnt Selecteer de printer Selecteer bij Afdrukbe- reik wat je
wilt printen Klik op de knop OK 44
Dia 45
Startpagina Firefox instellen Open Firefox Surf naar de website
die je als startpagina wilt hebben Klik op Extra > Opties
Activeer de optie Algemeen Verander de optie Als Firefox start naar
Mijn startpagina tonen Klik op de knop Huidige pagina gebruiken
Klik op OK 45
Dia 46
Downloadmap instellen Maak een nieuwe map Downloads in de map
Mijn Documenten Open Firefox Klik op Extra > Opties Activeer de
optie Algemeen Klik in het vak Downloads op de knop Bladeren en ga
naar de zonet gemaakte map Downloads Vink de opties aan zoals in
het voorbeeld Klik op OK 46
Dia 47
Privacy instellen Open Firefox Klik op Extra > Opties
Activeer de optie Privacy Vink alle opties aan bij Privgegevens
Klik op knop Instellingen Vink alle opties aan in het venster
Privgegevens opruimen Klik op OK (2x) 47
Dia 48
Zoekinstrumenten Definitie Speciale websites gemaakt om
gegevens op te zoeken op Internet Eigenschappen Websites worden
genventariseerd door mens of computer Kunnen in categorien
onderverdeeld zijn Voorbeelden www.google.be www.google.be
www.altavista.be www.altavista.be www.lycos.be www.lycos.be
www.yahoo.be www.yahoo.be 48
Dia 49
Zoeken met Google Surf naar www.google.bewww.google.be 49 URL
(adres website) Zoekterm
Dia 50
Resultaten bekijken Typ de zoekterm en klik op Google zoeken 50
Zoekvak Knop Zoeken Statistiek Titel website URL website Grootte
Links
Dia 51
Zoekterm Geen onderscheid tussen hoofdletters en kleine letters
Stopwoorden worden genegeerd Een, het, en, Meerdere zoektermen Na
elkaar intypen met spatie ertussen Geeft alle paginas waarop de
zoektermen samen voorkomen pcvo meetjesland Aantal zoektermen na
elkaar tussen aanhalingstekens Geeft alle paginas waarop zoektermen
na elkaar voorkomen pcvo meetjesland Aantal zoektermen na elkaar
gescheiden door | Geeft alle paginas waarop n van de zoektermen
voorkomt pcvo | meetjesland 51
Dia 52
Beperkende sleutelwoorden Websites uit een bepaald land
Sleutelwoord site: pcvo site:be Vermeldingen in de URL Sleutelwoord
inurl: inurl: pcvo Verwijzingen naar een site Sleutelwoord link:
link: www.pcvo.bewww.pcvo.be Zoeken in titels van sites
Sleutelwoord intitle: intitle: pcvo Zoeken naar bepaalde
bestandstypes Sleutelwoord: filetype: pcvo filetype: pdf 52
Dia 53
Geavanceerd zoeken 53 Land Inurl Site Intitle Filetype Aantal
weergegeven sites Taal
Dia 54
Speciale mogelijkheden Plaatjes zoeken Klik op afbeeldingen
Geef zoekterm Gevonden afbeeldingen worden verkleind weergegeven
Rekenmachine Bewerking intypen in zoekvak Klik op knop Zoeken
Webpaginas vertalen Voor niet Engelstalige websites Alleen als
gezocht wordt in het engels Ik doe een gok De eerst gevonden pagina
wordt onmiddellijk getoond 54
Dia 55
Virussen Definitie Klein softwareprogramma geschreven met de
bedoeling (in)directe schade toe te brengen aan je systeem of aan
het Internet- en e-mail verkeer in het algemeen Installatie virus
Installeert zichzelf zonder dat de gebruiker het weet Door
handeling van de gebruiker (openen van een besmette bijlage) Meeste
virussen geschreven voor Windows 55
Dia 56
Voorbeelden van schade Bestanden worden gewist Gegevens worden
beschadigd Vertrouwelijke gegevens worden gestolen Systeem
vertraagt Systeem kan niet meer opstarten Systeem herstart te pas
en te onpas Je computer wordt gebruikt om websites aan te vallen Je
computer wordt door anderen gebruikt Je wordt in verlegenheid
gebracht 56
Dia 57
Aantasting computer Besmetting Via contact met een ander
systeem Diskette, geheugen stick, netwerk, Internet Incubatietijd
Tijd tussen besmetting en merken van de eerste symptomen Kan kort
zijn (virus wordt onmiddellijk actief) Kan lang zijn (virus wordt
na een tijd actief) Virus wordt actief Virus verwijderen 57
Wormvirus Actief binnen netwerksystemen Vaak om informatie door
te sluizen Worden dikwijls per e-mail verstuurd Vb: Sasser virus
59
Dia 60
Macrovirus Maken gebruik van de macrotechniek Macrotechniek:
mogelijkheden om zaken te automatiseren in Word, Excel Doel:
gegevens beschadigen 60
Dia 61
Bestandsvirus Infecteren programmabestanden .com .exe Kunnen
daardoor zichzelf opstarten Eens opgestart zijn ze automatisch in
staat zichzelf te verspreiden 61
Dia 62
Bootvirussen Boot bevat informatie om computer op te starten
Bootvirussen beschadigen deze gegevens Resultaat: PC start niet
meer op 62
Dia 63
Trojan Horse Doel: anderen (virusschrijver) toegang geven tot
jouw systeem Vb: Backdoor, Netbus en Subseven 63 Webbugs Kleine
bestandjes ingebakken in webpaginas bedoeld om je surfgedrag te
volgen
Dia 64
Hoax Valse virusmelding Soort kettingbrief Herkennen Het gaat
om iets ergs of er zal iets erg gebeuren Er wordt gevraagd om
bericht door te sturen Er bestaat nog geen remedie tegen het onheil
Bij twijfel: kijk op http://www.nepwaarschuwing.nl
http://www.nepwaarschuwing.nl Kettingbrieven nooit doorsturen
64
Dia 65
Cookies Blijvende gegevens op je eigen PC Kunnen ook gebruikt
worden om je surfgedrag in de gaten te houden Oorspronkelijk
bedoeld om tijd te winnen Website skynet schrijft cookie met
taalkeuze van de gebruiker 65
Dia 66
Page Jacking Kopie van een populaire website waaraan een script
toegevoegd is waarmee de bezoeker doorverbonden wordt naar een
andere pagina Herkennen Moeilijk Dikwijls klopt webadres niet met
onderwerp waarover site handelt 66
Dia 67
Typfoutpiraterij Bij maken van een typfout kom je toch op een
website terecht Manier van werken malafide personen: Rekenen op
typfouten van de gebruiker Profiteren van de populariteit van
andere websites Meestal maar n letter verschil in de URL Dikwijls
kom je op een porno site Voorkomen URL juist intypen 67
Dia 68
Mouse trapping De knop Vorige wordt onklaar gemaakt waardoor je
gevangen zit op de site Remedies Klik met RM op knop Vorige of op
pijltje naast knop Vorige of op het pijltje rechts van de adresbalk
en kies n van de aanwezige sites Typ een nieuwe URL in de adresbalk
68
Dia 69
Speciale programmas De gebruiker wordt gevraagd om een
programma (plug in) te installeren om de website te kunnen bekijken
Manier van werken malafide persoon Soms wordt telefoonverbinding
opgezet met exotisch land Je persoonlijke gegevens worden
doorgegeven Je surfgedrag wordt geanalyseerd Remedie Plug in niet
installeren bij twijfel over oorsprong 69
Dia 70
Spam Wat is spam Mail die in grote hoeveelheden en ongevraagd
wordt verstuurd Bevat vaak een commercile, bedrieglijke en/of
schadelijke boodschap Adressen worden vaak verkregen zonder
medeweten van de houder De afzender gebruikt bijna altijd een valse
identiteit Shoulder Pork and ham luncheon meat 70
Dia 71
Waarom is Spam schadelijk Niet te stoppen met sticker Goedkoop
voor de verzender Ontvanger betaalt Provider rekent transportkosten
door Gebruiker betaalt telefoonrekening Verstopt onnodig mailboxen
Mailservers raken overbelast Kan virussen bevatten 71
Dia 72
Hoe komen spammers aan adressen Handel in CDs met adressen
Mailharvesters Computerprogramma dat e-mailadressen zoekt op
internet In nieuwsgroepen Op webpaginas In logfiles van chatboxen
In Whitepages (telefoonboeken voor e-mail adressen) Kunnen tot 1500
adressen per minuut stelen Computerprogramma dat e-mail adressen
maakt 72
Dia 73
Spam voorkomen Gebruik je normale e-mail adres alleen met
vrienden of zakenrelaties Gebruik in de andere gevallen een gratis
e-mail account (Hotmail, Gmail, Yahoo) Reageer nooit op spam, ook
niet als je de mogelijkheid hebt om uit te schrijven Gebruik een
spam filter Adresmunging Schrijf je e-mail adres op een
alternatieve manier Voorbeelden: Naam(apestaartje)voorbeeld(punt)be
[email protected] (verwijder killspam. voor het juiste
adres) [email protected] 73
Dia 74
Spyware Verstopt programma waarmee gegevens van de gebruiker
doorgestuurd worden naar de makers van de spyware Gevolgen en
risicos Inbreuk op je privacy Verbruikt processortijd en
bandbreedte De maker van de spyware kan alles op je PC installeren
Uitbreiding op je browser om advertenties te genereren Je
surfgedrag in kaart brengen Dikwijls slecht geprogrammeerd en
daardoor systeemvertragend Spyware verdwijnt niet door het
verwijderen van de software waarmee ze meegekomen is 74
Dia 75
Adware Programmas die ervoor zorgen dat je met bepaalde
intervallen of bij bezoek van bepaalde websites webpaginas met
advertenties te zien krijgt. Worden genstalleerd als losstaand
programma of in combinatie met spyware Remedie: Gebruik een
anti-adware programma Vb: AD-Aware 75
Dia 76
Phishing Engelse term voor het vissen naar persoonlijke
gegevens Via e-mail Bericht waarin verzocht wordt je persoonlijke
gegevens door te geven (bankgegevens, kredietkaart, pincode,
wachtwoorden, ) Lijkt net echt Via virus Er wordt software
genstalleerd die je toetsaanslagen registreert en doorgeeft via
Internet Engelse term: keylogger 76
Dia 77
Phishing bestrijden Keyloggers verwijderen Via scan met
up-to-date antivirus programma Mail controleren Plaats cursor op
link in bericht Controleer of getoonde link overeenkomt met de
werkelijke link Bescherming Geen enkele organisatie vraagt via
e-mail naar bankgegevens, kredietkaart, pincode, wachtwoorden, Bij
vraag naar persoonlijke gegevens: raadpleeg de helpdesk van de
bewuste instelling Verwijder het bericht 77
Dia 78
Maatregelen Installeer minstens een antivirus programma
Installeer beter een totaalpakket voor internetbeveiliging Zorg
ervoor dat je software altijd up-to-date is Windows update
Antivirus up-to-date Installeer een anti spyware programma
Installeer niet zomaar lukraak allerlei software Zorg ervoor dat je
geen automatische bevestiging stuurt op criminele mail Zet
autovoorbeeld uit in je mailprogramma Stel je e-mail programma zo
in dat het downloaden van afbeeldingen verhinderd wordt Verwijder
onmiddellijk verdachte e-mail Wis geregeld de geschiedenis,
bestanden en cookies in je browser 78