Imię i nazwisko dziecka:
|___||___|
chłopiec dziewczynka DZIEŃ: MIESIĄC: ROK:
Data urodzenia dziecka: |___||___| |___||___| |___||___||___||___|
Data wypełniania kwestionariusza: |___||___| |___||___| |___||___||___||___|
Kwestionariusz wypełnia: matka ojciec inna osoba, kto:
INWENTARZ ROZWOJU
MOWY I KOMUNIKACJI
SŁOWA I ZDANIA
Opracowanie:
Magdalena SMOCZYŃSKA
Prawa autorskie:
Instytut Badań Edukacyjnych
2015
Kwestionariusz ten jest polską adaptacją amerykańskiego inwentarza do badania rozwoju mowy
dzieci MACARTHUR–BATES COMMUNICATIVE DEVELOPMENT INVENTORY: WORDS AND SENTENCES. Metoda
ta odwołuje się do wiedzy rodziców na temat rozwoju językowego własnych dzieci. Aby dobrze
wypełnić kwestionariusz, należy przeczytać pytania i przez parę dni uważniej przysłuchiwać się
temu, co dziecko mówi. Można też zanotować niektóre wypowiedzi dziecka, aby później móc je
wpisać do tabel D i E na ostatniej stronie. Dziecka nie należy przepytywać ani prosić o powtarzanie
poszczególnych wyrazów czy zwrotów, ani też „uczyć słówek”. Wystarczy, gdy rodzice odpowiedzą
na pytania według własnej wiedzy o dziecku.
Narzędzie powstało w ramach projektu Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacja zaplecza
badawczego, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 2
CZĘŚĆ I. SŁOWA
A. LISTA SŁÓW (670)
Dzieci rozumieją znacznie więcej słów, niż same używają w mowie. Ten kwestionariusz dotyczy tylko tych
słów, które Państwa dziecko spontanicznie mówi. Nie chodzi o to, co dziecko potrafi powtórzyć, ale o te
słowa, których samo z siebie używa. Proszę uważnie przeczytać listę słów i zaznaczyć te z nich, które słyszeli
Państwo od swego dziecka. Jeżeli dziecko używa nieco innej formy, np. mówi piesek, a nie pies, proszę mimo
to zaznaczyć kółeczko przy słowie pies. Tak samo należy postąpić, jeśli dziecko wymawia jakieś słowo
inaczej (np. lybka zamiast rybka lub wiójka zamiast wiewiórka); można też wpisać brzmienie wyrazu w takiej
formie, w jakiej dziecko go używa. Czasami dzieci wymyślają własne wyrazy, np. dzi zamiast piłka. Także
taką formę należy potraktować jako wyraz i zaznaczyć kółeczko przy słowie „piłka”, dodatkowo wpisując
„dzi”. Podobnie, jeśli w rodzinie funkcjonuje inne określenie niż podane w kwestionariuszu, proszę zaznaczyć
odpowiednią pozycję i dopisać właściwe określenie. Wszelkie wątpliwości można dopisać na arkuszu.
Dodatkowo na s. 11 zamieszczono okienko na wpisanie uwag o dziecku i jego mowie.
UWAGA: Kwestionariusz przeznaczony jest dla dzieci w różnym wieku. Proszę się nie
martwić, jeśli Państwa dziecko jeszcze nie używa wszystkich słów, o które pytamy.
1. ODGŁOSY I WYKRZYKNIKI (12) SUMA
1. gę gę 5. miau 9. bam/bum/bęc
2. hau hau 6. mee/bee 10. brrum brrum [auto]
3. ko ko ko 7. muu [krowa] 11. tik tak
4. kwa kwa 8. pi pi pi/ćwir ćwir 12. tralala/lalala
2. ZWIERZĘTA – PRAWDZIWE LUB ZABAWKOWE (43) SUMA
13. baran 28. kurczątko 43. słoń
14. biedronka 29. lew 44. sowa
15. bocian 30. lis 45. ślimak
16. foka 31. małpa 46. świnka
17. gęś 32. miś/niedźwiedź 47. tygrys
18. gołąb 33. motylek 48. wąż
19. jeż 34. mrówka 49. wiewiórka
20. kaczka 35. mucha 50. wilk
21. kogut 36. myszka 51. zając
22. koń 37. pająk 52. zwierzątko
23. kot 38. pies 53. żaba
24. koza 39. pingwin 54. żółw
25. krowa 40. ptaszek 55. żyrafa
26. królik 41. robak
27. kura 42. ryba
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 3
3. POJAZDY – PRAWDZIWE LUB ZABAWKOWE (14) SUMA
56. auto/samochód 61. lokomotywa 66. samolot
57. autobus 62. motor/motocykl 67. statek
58. ciężarówka 63. pociąg 68. traktor
59. helikopter 64. pogotowie/karetka 69. tramwaj
60. koparka 65. rower
4. POKARMY I NAPOJE (66) SUMA
70. banan 92. jedzenie/papu/am 114. ogórek
71. barszcz 93. jogurt 115. paluszki
72. batonik 94. kakao 116. parówka/kiełbaska
73. budyń 95. kanapka/kromka 117. picie
74. bułka 96. kapusta 118. pierogi
75. buraczki 97. kaszka 119. placek
76. cebula 98. kawa 120. pomarańcza
77. chleb 99. ketchup 121. pomidor
78. chrupki 100. kiełbasa 122. rodzynki
79. ciasto 101. kotlet 123. rosół
80. ciastko 102. kurczak 124. ryba
81. cukier 103. lizak 125. ryż
82. cukierek 104. lody 126. ser
83. czekolada 105. makaron/kluski 127. sok
84. dżem 106. mandarynka 128. sos
85. galaretka 107. marchewka 129. sól
86. groszek 108. masło/margaryna 130. szynka
87. grzyby 109. mięso 131. truskawki
88. guma do żucia 110. miód 132. witaminy
89. herbata 111. mleko 133. woda
90. jabłko 112. naleśniki 134. ziemniaki/kartofle
91. jajko 113. orzechy 135. zupa
5. ZABAWKI (18) SUMA
136. bajka 142. kredki 148. piłka
137. balonik 143. książka 149. pisak/długopis
138. grabki 144. lalka 150. prezent
139. gumka 145. łopatka 151. smoczek
140. kartka/papier 146. obrazek 152. wiaderko
141. klocki 147. ołówek 153. zabawka
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 4
6. UBRANIA (24) SUMA
154. bluzka 162. koszula 170. rękawiczki
155. buty 163. kurtka 171. skarpetki
156. chustka 164. majtki 172. spodnie
157. czapka 165. pantofle/kapcie 173. sukienka
158. guzik 166. pasek 174. sweter
159. kalosze/gumowce 167. pieluszka/pampers 175. szalik
160. kapelusz 168. piżama 176. śliniaczek
161. kieszeń 169. rajstopy/rajtuzy 177. ubranie
7. CZĘŚCI CIAŁA (26) SUMA
178. broda 187. łokieć 196. pupa
179. brzuch 188. noga 197. ręka
180. buzia 189. nos 198. serce
181. czoło 190. oko 199. skóra
182. gardło 191. palec 200. szyja
183. głowa 192. paznokcie/pazurki 201. ucho
184. język 193. pępek 202. włosy
185. kolano 194. plecy 203. ząb
186. krew 195. policzek
8. W DOMU: POMIESZCZENIA, SPRZĘTY I MEBLE (31) SUMA
204. balkon 215. łazienka 226. stół
205. dach 216. łóżko 227. sufit
206. drzwi 217. odkurzacz 228. szafa
207. dywan 218. okno 229. szuflada
208. firanka/zasłona 219. podłoga 230. ściana
209. fotel 220. pokój 231. telewizor
210. korytarz/przedpokój 221. półka/regał 232. ubikacja/ustęp
211. kran 222. pralka 233. wanna
212. krzesło 223. prysznic 234. wózek
213. kuchnia 224. schody
214. lodówka 225. stołek
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 5
9. PRZEDMIOTY DOMOWEGO UŻYTKU (48) SUMA
235. aparat/kamera 251. miotła 267. syrop
236. butelka 252. miska 268. szczoteczka do zębów
237. czajnik 253. młotek 269. szczotka
238. deska 254. mydło 270. szklanka
239. garnek 255. nici 271. szmata/ścierka
240. gazeta 256. nocnik 272. sznurek
241. grzebień 257. nożyczki 273. śmieci
242. igła 258. nóż 274. talerz
243. klucz 259. obraz 275. telefon/komórka
244. koc/kołdra 260. okulary 276. termometr
245. koszyk 261. pieniądze 277. torebka
246. kubek 262. poduszka 278. widelec
247. lampa 263. pudełko 279. zapałki
248. lekarstwa/tabletki 264. radio 280. zdjęcie/fotografia
249. lustro 265. ręcznik 281. zegarek
250. łyżka 266. słoik 282. żelazko
10. NA DWORZE (30) SUMA
283. bałwan 293. huśtawka 303. piasek/piaskownica
284. błoto 294. kamień 304. płot
285. burza 295. kijek/patyk 305. sanki
286. chmura 296. księżyc 306. słońce
287. deszcz 297. kwiatek 307. śnieg
288. drabina 298. listek 308. trawa
289. droga 299. most 309. ulica
290. drzewo 300. mróz 310. wiatr
291. gałąź 301. niebo 311. woda
292. gwiazda 302. ogień 312. ziemia
11. MIEJSCA, GDZIE MOŻNA PÓJŚĆ (18) SUMA
313. apteka 319. miasto 325. praca
314. dom 320. morze 326. rzeka
315. góry 321. na dwór/na pole 327. sklep
316. imieniny/urodziny 322. park/ogród 328. spacer
317. kościół 323. poczta 329. szkoła/przedszkole
318. las 324. podwórko 330. zoo
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 6
12. OSOBY (27) SUMA
331. babcia 340. dziewczynka 349. mama/mamusia
332. brat 341. fryzjer 350. pan
333. chłopiec 342. goście 351. pani
334. ciocia 343. imię zwierzątka 352. policjant
335. córeczka 344. kolega/koleżanka 353. siostra
336. doktor/lekarz 345. krasnoludek 354. synek
337. dziadek/dziadzio 346. król/królewna 355. tata/tatuś
338. dzidzi/dzidziuś 347. ksiądz 356. własne imię1
339. dzieci 348. ludzie 357. wujek
1 Proszę wpisać, jak dziecko mówi na siebie, np. Ika, Maciuś, Dodo, dzidzi.
13. FORMUŁY, ZABAWY, RUTYNOWE CZYNNOŚCI (19) SUMA
358. cześć 365. halo 372. siusiu/siku/sisi
359. dzień dobry 366. pa, pa! 373. kupka
360. do widzenia 367. tak 374. kosi-kosi łapci
361. dobranoc 368. nie 375. idzie rak nieborak
362. dziękuję 369. śniadanie 376. sroczka kaszkę warzyła
363. proszę 370. obiad
364. przepraszam 371. kolacja
14. NAZWY CECH: PRZYMIOTNIKI (33) SUMA
377. be 388. dobry 399. nowy
378. biały 389. duży 400. otwarty
379. brudny 390. głodny 401. piękny/śliczny
380. brzydki 391. głupi 402. pyszny
381. cacy/cacany 392. gorący 403. śpiący
382. chory 393. kochany 404. umyty
383. ciepły 394. ładny 405. zamknięty
384. ciężki 395. mały 406. zdrowy
385. czarny 396. mądry 407. zepsuty
386. czerwony 397. mokry 408. zimny
387. czysty 398. (nie)grzeczny 409. zmęczony
15. NAZWY CECH: PRZYSŁÓWKI (13) SUMA
410. boso/na bosaka 415. dobrze 420. mokro
411. brzydko 416. głośno 421. prędko/szybko
412. cicho 417. gorąco 422. zimno
413. ciemno 418. ładnie
414. ciepło 419. mocno
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 7
16. NAZWY CZYNNOŚCI: CZASOWNIKI (123) SUMA
423. bać się 464. mieszkać 505. sprzątać
424. bawić się 465. móc (może) 506. stać
425. bić 466. mówić/powiedzieć 507. stukać/pukać
426. biec/biegać 467. musieć (musi) 508. szukać
427. boleć 468. myć (się) 509. szyć
428. budować 469. myśleć 510. śmiać się
429. być (jest) 470. naprawiać/reperować 511. śpiewać
430. całować 471. nazywać się 512. tańczyć
431. chcieć 472. nieść/nosić 513. trzymać
432. chodzić (chodź) 473. obudzić (się) 514. ubrać (się)
433. ciąć 474. oglądać/obejrzeć 515. uciekać
434. cieszyć się 475. opowiadać 516. uczyć się
435. czekać 476. otworzyć 517. umieć
436. czesać 477. palić (się) 518. upaść/spaść
437. czyścić 478. patrzeć (patrz) 519. usiąść/siadać
438. czytać 479. pić 520. uściskać/ukochać
439. dać 480. pisać 521. wiązać
440. dmuchać 481. pluć 522. widzieć/zobaczyć
441. dostać 482. płakać 523. wiedzieć
442. drapać 483. podobać się 524. włożyć/założyć
443. dzwonić 484. pokazać 525. wstawać
444. gonić 485. pomóc 526. wyrzucić
445. gotować 486. pożyczyć 527. wytrzeć
446. grać 487. pracować 528. zamiatać
447. gryźć 488. prać 529. zamknąć
448. huśtać/bujać się 489. prasować 530. zapiąć
449. iść/pójść 490. prosić 531. zaświecić/zapalić
450. jechać/jeździć 491. przyjść 532. zdjąć/ściągnąć
451. jeść 492. przykryć 533. zepsuć
452. kąpać się 493. przynieść 534. zgubić
453. kłaść/położyć 494. puścić 535. złamać
454. kochać 495. robić 536. złapać
455. kopać 496. rozmawiać 537. zmęczyć się
456. krzyczeć/wołać 497. rysować 538. znać
457. kupić 498. rzucać 539. znaleźć
458. lać 499. schować 540. zostać
459. lecieć/latać 500. siedzieć 541. (nie) da się
460. leżeć 501. skakać 542. nie ma
461. lubić 502. skończyć 543. (nie) można
462. malować 503. słyszeć/słuchać 544. (nie) trzeba
463. mieć (ma) 504. spać 545. (nie) wolno
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 8
17. OKREŚLENIA MIEJSCA (16) SUMA
546. tu 552. wysoko 558. w środku
547. tam 553. nisko 559. gdzieś
548. tędy 554. na górę/na górze 560. nigdzie
549. stąd 555. na dół/na dole 561. wszędzie
550. daleko 556. z tyłu/do tyłu
551. blisko 557. z przodu/do przodu
18. OKREŚLENIA CZASU (18) SUMA
562. już/już nie 568. kiedyś 574. wczoraj2
563. jeszcze/jeszcze nie1 569. nigdy 575. rano
564. teraz 570. zawsze 576. wieczorem
565. zaraz 571. czasem 577. noc/w nocy
566. potem/później 572. dzisiaj/dziś 578. dzień
567. znowu/znów 573. jutro2 579. godzina
1 w takich zdaniach jak np. Jeszcze pisać!, Jeszcze raz mi to zrób! albo Jeszcze nie wypiłam.
2 Proszę zaznaczyć odpowiednie kółko, nawet jeśli dziecko używa tych określeń błędnie, np. Jutro Jaś jadł lody. albo Ciocia przyjdzie wczoraj.
19. OKREŚLENIA MIARY (20) SUMA
580. dużo 587. inny 594. też
581. mało 588. drugi 595. dosyć/dość
582. trochę/troszkę 589. cały 596. za (np. za dużo)
583. tyle 590. bardzo 597. każdy
584. więcej 591. tylko2 598. niektóry
585. jeszcze1 592. sam/sama 599. żaden
586. wszystko/wszyscy 593. razem
1 w takich zdaniach jak np. Jeszcze mleka!, Jeszcze jedną truskawkę mi daj!
2 w takich zdaniach jak np. Zjem tylko serek.
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 9
20. ZAIMKI OSOBOWE I DZIERŻAWCZE (17) SUMA
KTO? KOGO? KOMU? ZAIMKI OSOBOWE RAZEM
WPISUJE OSOBA BADAJĄCA CZYJ?
ja mnie mi 600. ja 609. mój
ty cię ci 601. ty 610. twój
on go mu 602. on 611. jego
ona ją jej 603. ona 612. jej
my nas nam 604. my 613. nasz
wy was wam 605. wy 614. wasz
oni/one ich/je im 606. oni/one 615. ich
607. się 608. sobie PROSZĘ NIE WYPEŁNIAĆ 616. swój
21. ZAIMKI WSKAZUJĄCE I NIEOKREŚLONE (9) SUMA
617. to 620. nic 623. tamten
618. coś 621. nikt 624. taki
619. ktoś 622. ten 625. jakiś
22. PYTANIA (13) SUMA
626. co to?/co to jest? 631. gdzie? 636. jaki?
627. co? 632. kiedy? 637. który?
628. co robi? 633. jak? 638. ile?
629. kto? 634. dlaczego/czemu?
630. czyj? 635. po co/na co?
23. PARTYKUŁY (8) SUMA
639. chyba 642. naprawdę 645. w ogóle
640. może 643. pewnie 646. właśnie
641. na pewno 644. przecież
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 10
24. PRZYIMKI (15) SUMA
647. bez (np. bez czapki) 655. pod (np. pod stołem)
648. dla (np. dla mamy) 656. przed (np. przed sklepem, przed obiadem)
649. do (np. do pracy, do babci) 657. u (np. u cioci)
650. na (np. na stole) 658. w (np. w kuchni)
651. koło/obok (np. koło szafy, obok taty) 659. za (np. za szafą)
652. o (np. o kotku) 660. z (np. z tatusiem, z cukrem)
653. od (np. od wujka) 661. z (np. z łazienki)
654. po (np. po lesie, po wodę)
25. SPÓJNIKI (9) SUMA
662. a 665. bo 668. tylko2
663. albo 666. i 669. że
664. ale 667. jak - (to)1 670. żeby 1 w takich zdaniach jak np. Jak mama przyjdzie, (to) da mi jeść.
2 w takich zdaniach jak np. To nie pies, tylko kot.
Proszę sprawdzić, czy nie pominęli Państwo jakiejś strony lub rubryki. Czy na pewno
zaznaczone są wszystkie wyrazy, które Państwa dziecko mówi?
B. NAŚLADOWNICTWO (3) SUMA
1.
Czy dziecko samorzutnie powtarza zasłyszane wypowiedzi bądź ich
fragmenty?
2. Czy poproszone o powtórzenie czegoś, chętnie powtarza?
3. Czy łatwo uczy się wierszyków, piosenek, tekstów z książeczek?
UWAGA: Kompletne wypełnienie kwestionariusza wymaga udzielenia odpowiedzi na
pytanie w punkcie C na ostatniej stronie, a w razie odpowiedzi pozytywnej, także
wypełnienia punktów D i E.
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 11
MIEJSCE NA UWAGI, DOPISKI I WYJAŚNIENIA
SŁOWA I ZDANIA, STRONA 12
CZĘŚĆ II. ZDANIA
C. ŁĄCZENIE WYRAZÓW JESZCZE NIE CZASEM CZĘSTO
Czy dziecko zaczęło już łączyć wyrazy? Czy tworzy takie
zdania jak np. Dzidzi am, Daj mleko, Tu kotek, Mama śpi?
Jeśli odpowiedzieli Państwo JESZCZE NIE, proszę przerwać wypełnianie kwestionariusza.
Jeśli odpowiedź brzmiała CZASEM lub CZĘSTO, proszę wypełnić części D i E.
W poniższych tabelach proszę wpisać zapamiętane lub zanotowane typowe wypowiedzenia
dziecka, a także przykłady zdań szczególnie złożonych. Proszę podać przykłady rzeczywistych
wypowiedzi dziecka, nawet jeśli uważają Państwo, że dziecko „mówi już wszystko”.
D. PRZYKŁADY WYPOWIEDZEŃ WIELOWYRAZOWYCH
Proszę podać przykłady rzeczywistych wypowiedzeń dziecka złożonych z dwu lub więcej
wyrazów:
1.
6.
2.
7.
3.
8.
4.
9.
5.
10.
E. TRZY NAJDŁUŻSZE ZDANIA
Proszę podać przykłady trzech najdłuższych zdań, jakie ostatnio słyszeli Państwo od swego
dziecka. (Chodzi o wypowiedzi samodzielne, a nie wierszyki, piosenki itp.)
1.
2.
3.
Top Related