Hoofdstuk 5: Wacht op onze daden!
Wat hebben de Katholieken, Protestanten, Socialisten en vrouwen
bereikt?
5.1: Sociale hervormingenHoe wilde men de sociale kwestie oplossen?
• Onder de liberalen ontstaat een verschil van mening over de rol van de overheid:– Conservatief Liberalen– Progressief Liberalen• 1874 Initiatiefwet (Kinderwetje van Van Houten)
oWoningwetoOngevallenweto Leerplicht
• Socialisten vinden de sociale wetten niet ver genoeg gaan, zij willen ALGEMEENKIESRECHT.
5.2 Kiezen of delenHoe werden de kiesrechtkwestie en de
schoolstrijd opgelost?• 1880 12% van de mannelijke bevolking mocht
stemmen.• 1887 begin bespreking: mannen met bepaalde
kentekenen van welstand en geschiktheid• 1896 werd besloten dat 50% van de bevolking
stemmen. Arbeiders vielen hier buiten.• Toenemende industrialisatie vergt meer
geschoolde arbeiders.• Schoolwet
• School wet is voor de openbare scholen geen probleem.
• Schoolstrijd wakkert weer aan.• Meerderheid confessionelen in de Tweede
Kamer. Bijzondere scholen krijgen kleine bijdrage.
• Er is een grondwetswijziging nodig om gelijkstelling in het onderwijs te kunnnen krijgen.
• Pacificatie 1917– Mannen boven 23 mogen stemmen.– Openbaar en bijzonder onderwijs worden betaald.
5.3; gelijke rechten voor iedereenHoe werd de emancipatie uiteindelijk voltooid?
• Voor de feministen was 1917 teleurstellend; geen actief, wel passief kiesrecht.
• 1919 actief kiesrecht, Nederland wordt een parlementaire democratie.
• Iedereen dacht dat de SDAP in 1918 een meerderheid zou krijgen. Dit gebeurt niet
• Troelstra zegt dat de arbeiders naar de macht zullen grijpen, andere partijen krijgen dan meer aandacht voor de sociale kwestie.
• Door dit kiessysteem heeft nooit 1 partij de macht; coalitie.
• Na WOII ontstaat de verzorgingsstaat door samenwerking tussen socialisten en Katholieken.
• 1983 grondwetswijziging
Top Related