En, heb je vandaag nog een goede vraag gesteld?
Onderzoek in school en professionalisering van docenten
Ditte LockhorstOnderzoeks- en adviesbureau Oberon([email protected])
Wouter SchenkeDa Vinci College([email protected])
Workshop in kader van 5 jaar innovatie VO-raad, Oogstconferentie 6 april 2011
Onderzoek in de Expeditie
• Samenwerkingsverbanden tussen onderzoekers en scholen
• Scholen werken aan innovaties• Scholen selecteren de onderzoekers• Onderzoeksvraag van de school is
uitgangspunt• Docenten werken (mee) aan onderzoek• 16 scholen, 13 projecten, 4
onderzoeksinstituten
(Docent)onderzoek in school
• Onderzoeksblik• Onderzoeksmatige aanpak• Onderzoekscyclus• Onderzoek en verantwoording
Onderzoek =
Lerend vernieuwen/ontwikkelen
Van gebruik naar ontwikkeling
Knowledge for practice
Knowledge of practiceCochran-Smith & Lytle, 1999
Burton & Barlett, 2005, Coppola, 2007, Commissie Dijsselbloem, 2008
Praktijkonderzoek door docenten
Praktijkonderzoek
Praktijkonderzoek is onderzoek door professionals om het eigen handelen ende eigen onderwijspraktijk te verbeterenen een gezamenlijke kennisbasis te ontwikkelen.
(Harinck, 2006)
Onderzoek door docenten
Professionalisering van docenten
Onderzoekscultuur in de school
Rol docenten in Expeditie onderzoek
• Docent als zelfstandig onderzoeker
• Docent als onderzoekspartner van de externe onderzoeker
• Docent als gebruiker van onderzoeksliteratuur en –resultaten
• Docent als begeleider van onderzoek
• Docent als respondent in onderzoek
Docent als zelfstandig onderzoeker
• Onderzoek naar eigen praktijk of schoolbrede thema’s
• Onderzoek naar innovaties door collega’s ontworpen en uitgevoerd
Docent als onderzoekspartner
Gebruiker van literatuur en resultaten
Docent als begeleider van onderzoek
• Begeleider van profielwerkstukken
“Docenten realiseren zich dat onderzoek doen om specifieke expertise vraagt. Om hun leerlingen beter te kunnen begeleiden, vragen docenten om meer scholing op gebied van onderwijs.”
• Begeleider van Expeditie onderzoek uitgevoerd door leerlingen
Docent als respondent
• Meewerken aan onderzoek wordt als tijdrovend ervaren
• Maar bevraagd worden kan leiden tot reflectie op de eigen praktijk
“Nu je het zo vraagt, realiseer ik me dat ik het eigenlijk aan onze alumni zou moeten vragen. Ik ga toch eens kijken wat de mogelijkheden daartoe zijn”
[gesprek over de opbrengsten van ontwerp van onderwijs en of leerlingen deze opbrengsten meenemen in de vervolgopleiding]
Effecten op professionalisering
• Systematische blik op de eigen handelingspraktijk– Wat willen we?– Waarom willen we het?– Doen we het dan goed?
• Ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden• Structurele plaats voor onderzoek in de school
– Wat is het probleem?– Wat willen we bereiken met de innovatie?– Wanneer weten we of we onze doelen hebben
bereikt?– Weten we zeker dat dit de beste manier is om
onze doelen te behalen?
Effect op schoolcultuur
• Minder gerapporteerd• Voorzichtige overgang van ‘doe’ naar ‘denk’
cultuur– Kritischer houding ten aanzien van
innovaties– Grotere betrokkenheid van docenten en
leerlingen bij innovaties• Systematisch volgen van vernieuwing
verhoogt kwaliteit en duurzaamheid• Van discussie naar dialoog
Conclusie: docent onderzoek
• het door docenten als interessante taak wordt ervaren;
• het leidt tot reflectie op eigen onderwijs;• het leidt tot verandering/verbetering in de klas of op
school;• docenten een onderzoekende houding ontwikkelen;• docenten onderzoeksvaardigheden ontwikkelen;• er een onderzoekscultuur ontstaat van doen naar
meer denken; • het doorwerkt in onderzoek door leerlingen.
Belemmeringen
• Het kost tijd en inspanning
• Onderwijs en onderzoek kennen verschillend ritme
• Geen ondersteuning management
• Isolement
• Onderzoeksexpertise
• Beperkte context
Condities
• Ondersteuning vanuit management– Tijd– Positionering– Motivatie
• Dialoog
• Samenwerking met externe onderzoekers
• Aansluiten bij vragen uit onderwijspraktijk in kortlopend onderzoek
• Onderzoekscompetenties als onderdeel van de functie
Da Vinci College - intro
Middelbare school in Leiden• vmbo-havo-vwo• 1100 leerlingen, 130 medewerkers
Expeditie Durven Doelen Doen
Visie en kaders bij de start van het project:
Talentontwikkeling in een Transparante school– Open gemeenschap– Betekenisvol leren– Haal het beste uit jezelf– Projecten door docenten opgestart– Projecten door docenten onderzocht
Expeditie Durven Delen Doen
Expeditie Durven Delen Doen
Voorbeeld project Peer Support• Door docent opgestart• Door docentonderzoeker onderzocht
Wat houdt het in?• Leerlingen ondersteunen brugklassers, bijv.
wegwijs maken op school• Leerlingen ondersteunen
onderbouwleerlingen bij vakken• Cursusmiddagen door docent gegeven
Peer Support
Condities
• Onderzoeksteam met – Docentonderzoekers– Coördinator onderzoek– Externe onderzoeker
• Visie op onderzoek: creëren onderzoekscultuur
• Workshops docenten en studenten• Werken met een onderzoekscyclus • Lerend vernieuwen leidt tot vernieuwend leren
Onderzoek de school in
Rolverdeling
Schoolleider
Coördinator onderzoek
Extern onderzoeker
Docentonderzoekers
Onderzoek – rollen
Schoolleider• Zorgen voor randvoorwaarden, zoals tijd en
ruimte• Aandacht geven
Externe onderzoeker• Vragen stellen als buitenstaander• Onderzoekskennis en –vaardigheden
Onderzoek – rollen
Coördinator onderzoek• Aanspreekpunt• Meerwaarde laten zien van onderzoek
Docentonderzoeker• Uitvoeren onderzoek onder begeleiding• Onderzoekende houding
Onderzoek
Citaat docentonderzoeker:
“Weet je wat het fijne is van onderzoek: je hebt resultaten op papier staan. Je trekt een innovatie daarmee uit de discussie van welles-nietes-meningen en geeft het bestaansrecht. Je kunt er met elkaar over discussiëren op basis van argumenten uit onderzoek.”
Proviand op een placemat
Welke toepassingen van docent onderzoek zie je in school?
Hoe zou je dat vormgeven?
Welke randvoorwaarden vraagt dat?
§ Opsomming § Opsomming § Opsomming
Debat
• Moet je altijd onderzoek in je school willen?
• Docent = onderzoeker?
Top Related