�1
GSP (GENERALIZED SYSTEM OF PREFERENCES) အေကာက္ခြန္ဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးေပးမႈစနစ္(GSP) အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္မႈ ပုိင္းဆုိင္ရာကိစၥရပ္မ်ား
နိဒါန္း ၁။ အေကာက္ခြန္ဆုိင္ရာအခြင့္အေရးေပးမႈစနစ္ (Generalized System of Preferences- GSP)သည္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈညီလာခံ (United Nation Conference on Trade and Development -UNCTAD)၏ ႀကိဳးပမ္း စြမ္းေဆာင္ခ်က္ျဖင့္ ထြက္ေပၚလာေသာေကာင္းက်ိဳးရလဒ္တစ္ခု ျ ဖစ္ၿပီး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားအထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအနည္းဆံုးႏုိင္ငံမ်ားကုိ ကူညီရန္ ေအာက္ပါရည္မွန္းခ်က္ (၃) ရပ္ကုိ ခ်မွတ္ထားပါသည္-
(က) ျပည္ပပုိ႔ကုန္၀င္ေငြတုိးတက္ေစရန္ (ခ) စက္မႈလုပ္ငန္းတုိးတက္ေစရန္ (ဂ) စီးပြားေရးတုိးတက္မႈႏႈန္းျမင့္မားေစရန္
အေကာက္ခြန္ဆုိင္ရာ အခြင့္အေရး ေပးမႈစနစ္ (Generalized System of Preferences)
၂။ အေကာက္ခြန္ဆုိင္ရာအခြင့္အေရးေပးမႈစနစ္ (Generalized System of Preferences- GSP)ဆုိသည္မွာဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား (အခြင့္အေရးလက္ခံရရိွေသာႏုိင္ငံ) ၏ သတ္မွတ္အရည္အခ်င္းႏွင့္ ကုိက္ညီသာပုိ႔ကုန္ပစၥည္းမ်ား ကုိဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံမ်ား (အခြင့္အေရး ေ ပးသာႏုိင္ငံ) ၏ေစ်းကြက္အတြင္းသုိ႔ အလြယ္တကူ ၀င္ေရာက္လာႏုိင္ေစရန္ စီမံေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆုိေသာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားမွ တင္ပုိ႔ေသာ သတ္မွတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ား အေပၚတြင္ GSP အခြင့္အေရးေပးသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးစက္မႈႏုိင္ငံႀကီးမ်ားက ပံုမွန္ေကာက္ခံ ေနက် အေကာက္ခြန္ႏႈန္းထက္အေကာက္ခြန္ ေလၽွာ့ေပါ့ (သုိ႔မဟုတ္) ကင္းလြတ္ေကာက္ခံေသာစနစ္ ပင္ျဖစ္ပါသည္။
GSP စနစ္ေပၚေပါက္လာပံု ၃။ (၁၉၆၄) ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပသည့္ ပထမအႀကိမ္ UNCTAD ညီလာခံမွစတင္ကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား၏ ပုိ႔ကုန္ပစၥည္းမ်ားကုိ ကမၻာ့ေစ်းကြက္သုိ႔ အထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံမ်ား၏ ေစ်း ကြ က္ သုိ ႔ အ လြ ယ္ တ ကူ ၀ င္ေ ရာ က္ ႏုိ င္ေ စ ရ န္ႏွ င့္ အေ ကာ က္ ခြ န္ အ ခြ င့္ အေ ရး မ်ားေ ပး ရ န္ အေ လး ထား ေ ဆြးေႏြး ခဲ့ ၾ က ၿ ပီး ၊( ၁၉၈၆ ) ခုႏွ စ္တြ င္က် င္း ပေသာဒု တိယအႀကိ မ္ေျ မာက္ကမ ၻာ့ ကုလသမဂၢ UNCTAD ညီလာ ခံ မွ ဆံုးျ ဖ တ္ခ် က္ျ ဖ င့္ အေကာက္ခြ န္ ဆုိ င္ ရာ အခြ င့္အေရးေပးမႈ စနစ္ကုိျပဌာန္းအတည္ျပဳႏုိင္ခဲ့ပါသည္။
GSP အခြင့္အေရးေပးေသာႏုိင္ငံမ်ား ၄။ GSP အခြ င့္အေရးေပးသည့္ အစီအစဥ္ (၁၂) ခုကုိ ေ အာက္ေဖာ္ျပပါ ဖြံ႕ ၿ ဖိဳး ၿ ပီးစက္မႈ ႏုိ င္ ငံ (၃၉) ႏုိ င္ ငံကသီးျခားအစီအစဥ္တစ္ခုစီျဖ င့္ ထုတ္ျပန္ေပးအပ္ထားရာတြင္အဖြဲ႕၀င္(၂၈) ႏုိင္ငံပါ၀င္ ေသာ EU အေနျဖင့္ အဖြဲ႕ဝင္ (၂၈)ႏုိင္ငံအတြက္ အစီအစဥ္ တစ္ရပ္ကုိသာ တစ္ေပါင္း တစ္စီးတည္း ျပဌာန္း ထားပါသည္။ (၁) ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ (၇) ေနာ္ေဝႏုိင္ငံ (၂) ဘီလာ႐ုစ္ႏုိင္ငံ (၈) ႐ုရွားႏုိင္ငံ (၃) ကေနဒါႏုိင္ငံ (၉) ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ (၄) အုိက္စ္လန္ႏုိင္ငံ (၁၀) တူရကီႏုိင္ငံ (၅) ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ (၁၁) အေမရိကန္ႏုိင္ငံ (၆) နယူးဇီလန္ႏုိင္ငံ (၁၂) ဥေရာပသမဂၢ အီးယူ(၂၈)ႏုိင္ငံ (ၾသစႀတီးယား၊ဘယ္လ္ဂ်ီယံ၊ ဘူလ္ေဂးရီးယား၊ ခ႐ုိေအးရွား၊ ဆုိက္ပရပ္စ္၊ ခ်က္ သမၼတႏုိင္ငံ၊ဒိန္းမတ္၊ အက္စ္စတုိးနီးရား ၊ ဖင္လန္၊ ျပင္သစ္၊ဂ်ာမနီ၊ဂရိ၊ဟန္ေဂရီ၊ အုိင္ယာလန္၊ အီတလီ၊ လတ္ဗီးယား၊ လစ္သူေရး နီးယား၊ လူဇင္ဘတ္၊မာလ္တာ ၊ နယ္သာလန္၊ပုိလန္၊ ေပၚတူဂီ၊ ႐ုိေမးနီးယား၊ ဆလုိဗက္ကီးယား၊ဆလုိေဗးနီးယား၊ စပိန္၊ ဆြီဒင္၊ အဂၤလန္ ) ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွေသာ အစီအစဥ္မ်ား ၅။ ျ မန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ GSP အစီအစဥ္ (၁၂) ခုအနက္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ အစီအစဥ္မွအပ က်န္ႏုိင္ငံ မ်ား၏ National GSP Scheme မ်ားကုိ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွပါသည္။
GSP အက်ဳံး၀င္ေသာကုန္စည္မ်ား (Product Coverage) ၆။ GSP အစီအစဥ္မ်ားအရ အၾကမ္းဖ်င္း အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ျပဳေသာ ပစၥည္းမ်ားမွာ- (က) စက္မႈထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၊ (Manufactured and Semi-manufactured Products) (ခ) လယ္ယာထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၊ (Agricultural Products) (ဂ) လက္မႈအႏုပညာပစၥည္းမ်ား၊(Handicrafts) တုိ႔ျဖစ္ၿပီး၊လက္မႈအႏုပညာပစၥည္းမ်ား အတြက္ကုိမူ ႏုိင္ငံတုိင္းက အေကာက္ခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးထားသည္ကုိေတြ႕ရပါသည္။ GSP ၏ ပင္ကုိသေဘာမွာ အေျခခံပုိ႔ကုန္၊ ကုန္စည္မ်ားကုိ အားျပဳ ေ နရသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရး အေျခခံကုိ စက္မႈလုပ္ငန္းဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေစျခင္းျဖင့္ေျပာင္းလဲေစရန္ ရည္ရြယ္သည့္အေလ်ာက္ စက္မႈထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ားကုိ ပုိမုိအခြင့္ အေရးေပးထားပါသည္။
၇။ အဆုိပါ GSP အခြင့္အေရးရရိွသည့္ ကုန္စည္စာရင္းမ်ားႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကုိ အခြင့္အေရးေပးသည့္ ႏုိင္ငံက ႏွ စ္အလုိက္ (သုိ႔) မၾကာခဏျပင္ဆင္ေလ့ရိွပါသည္။ဥပမာအားျဖင့္ ဥေရာပသမဂၢ၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံတုိ႔၏ GSP အခြင့္အေရးရရိွေသာ ကုန္ပစၥည္းစာရင္းမ်ားကုိတစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ျပင္ဆင္ ျ ဖည့္စြက္ေလ့ရိွပါသည္။GSPအစီအစဥ္အရ အေကာက္ခြန္သက္သာခြင့္ ခံစားႏုိင္ရန္ အတြက္ ထုတ္ေပးေသာCertficate မွာ GSP Form A ျဖစ္ပါသည္။
GSP ပင္ရင္းႏုိင္ငံစည္းမ်ဥ္း ၈။ GSP အစီအစဥ္သည္ တစ္ဖက္သတ္ အခြင့္အေရးေပးေသာစနစ္ျဖစ္ရာ အခြင့္အေရးေပးေသာႏုိင္ငံ မ်ားမွ ၎တုိ႔ စိတ္ႀကိဳက္စည္းကမ္းခ်က္မ်ား သတ္မွတ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရိွပါသည္။ GSP အခြင့္အေရးရရိွေသာ ႏုိင္ငံမ်ားမွတင္ပုိ႔ေသာ ပုိ႔ကုန္ပစၥည္းသည္ တင္သြင္းေသာႏုိင္ငံက သတ္မွတ္ထားသည့္ GSP ပင္ရင္းႏုိင္ငံ စည္းမ်ဥ္းႏွင့္ ကုိက္ညီရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ပင္ရင္းႏုိင္ငံစည္းမ်ဥ္းသည္ GSP အစီအစဥ္မ်ား၏ အဓိကအေရးပါ ေသာ အစိတ္အပုိင္းတစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး၊ အခြင့္အေရးရရိွသည့္ႏုိင္ငံအတြင္း အျပည့္အဝ ထုတ္လုပ္ရရိွေသာ (သုိ႔မဟုတ္) သိသာထင္ရွားစြာ ေျပာင္းလဲမႈရိွေအာင္ ျပဳျပင္ထုတ္လုပ္ထားေသာ ကုန္စည္မ်ားကုိ အေကာက္ခြန္အခြင့္ အေရးေပးရာတြင္ ေသခ်ာမႈရိွေအာင္ သတ္ မွတ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
၉။ GSP အစီအစဥ္ရိွ ပင္ရင္းႏုိင္ငံစည္းမ်ဥ္းမ်ား၏ အဓိကအခ်က္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတုိင္း ျဖစ္ပါသည္- (က) ပင္ရင္းႏုိင္ငံမွတ္ေက်ာက္၊ (ခ) ကုန္စည္တင္ပုိ႔မႈဆုိင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား၊ (ဂ) အေထာက္အထားစာရြက္စာတမ္းမ်ား၊
GSP အစီအစဥ္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မႈ အေျခအေန
အီးယူ GSP အစီအစဥ္ ၁၀။ ျ မန္မာႏုိင္ငံကုိ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွစ၍ forced labor အသံုးျပဳမႈေၾကာင့္ GSP အက်ိဳးခံစားခြင့္မွ ယာယီ ဖယ္ရွားခံခဲ့ရေသာ္လည္း ၂၀၁၁ခုႏွစ္ အစုိးရတက္လာၿပီးေနာက္ပုိင္း ျမန္မာႏုိ င္ ငံ၏ ႏုိ င္ ငံေရးႏွ င့္ စီးပြားေရး ျ ပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားစြာကုိ ဆက္တုိက္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွရာ EU အေနျဖင့္ ျ မန္မာ ႏုိ င္ ငံအေပၚ ပိတ္ဆုိ ႔မႈမ်ား ကုိ ေျဖေလၽွာ့ေပးသည့္အေနျဖင့္ အခြင့္အေရး ျပန္လည္ေပးအပ္ျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။
၁၁။ ဥေရာပသမဂၢႏုိင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚတြင္ အေကာက္ခြန္ သက္သာ/ ကင္းလြတ္ခြင့္ကုိ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ဆုိင္းင့ံထားခဲ့ၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ဆက္လက္ သက္တမ္းတုိး ခဲ့ပါသည္။၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ ဥေရာပသမဂၢ၏ တရားဝင္ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပခ်က္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ EU မွ ေပးအပ္ေသာ GSP အစီအစဥ္ကုိ EU Regulation (607/2013) အရ ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၁၉) ရက္ေန႔မွ စတင္၍ လက္နက္ခဲယမ္းမွအပ (Everything But Arms-EBA) က်န္ကုန္စည္အားလံုးကုိ အေကာက္ခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ႏွင့္ အေရအတြက္ကန္႔သတ္ျခင္းမွ ကင္းလြတ္ခြင့္ (Duty Free and Quota Free)ကုိ ျ ပန္လည္ရရိွခံစား လ်က္ရိွပါသည္။ ထုတ္ျပ န္ေ ၾကျငာခ် က္အရ ျ မ န္မာ ႏုိ င္ ငံ အေနျဖ င့္ ၂၀၁၂ ခုႏွ စ္ ၊ ဇြ န္လ (၁၃) ရက္ေန ႔ မွ စတင္ကာ တင္ ပုိ ႔ေသာ ပုိ ႔ ကု န္မ်ားအတြက္ ေ နာက္ေ ၾကာင္းျ ပ န္ အက်ိဳးခံစားခြင့္ျဖင့္ျပန္လည္ခံစားလ်က္ ရိွပါသည္။
�2
၁၂။ ျ မန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အီးယူေဈးကြက္သုိ႔ ငါး၊ ပုစြန္စသည့္ ေရထြက္ကုန္စည္မ်ား၊ ဆန္၊ ပဲစသည့္ လယ္ယာထြက္ကုန္စည္မ်ား၊ ႀကိမ္ထည္၊ သစ္အေခ်ာထည္စသည့္ သစ္ေတာထြက္ပစၥည္း မ်ား၊အဝတ္အထည္၊ ဖိနပ္စသည့္ စက္မႈထုတ္ကုန္စည္ တင္ပုိ႔မႈမ်ားအတြက္ အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ ခြင့္ရရိွခံစားလ်က္ရိွပါ သည္။ဘ႑ာႏွစ္အလုိက္၊ ကုန္စည္အုပ္စုအလုိက္ အီးယူႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ တင္ပုိ႔ ေသာ ျမန္မာ့ကုန္စည္မ်ား Form A အသံုးျပဳမႈ အေျခအေနမ်ားကုိ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖင့္ ေဖာ္ၿပ ထားပါသည္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံ GSP အစီအစဥ္ ၁၃။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ GSP အခြင့္အေရးမႈ အစီအစဥ္ကုိ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ စတင္အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး၊ အစီအစဥ္ကုိ ႏွစ္စဥ္ျပန္လည္သံုးသပ္ျခင္းမ်ား ျ ပဳလုပ္ကာ ထြက္ေပၚလာေသာ ရလာဒ္မ်ားႏွင့္ ေျ ပာင္းလဲလာေသာ စီးပြားေရးဝန္းက်င္ကုိ အေျခခံ၍ အစီ အစဥ္ကုိ ျ ပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ပါသည္။
၁၄။ အေမရိကန္၏ GSP အစီအစဥ္အရ အက်ိဳးခံစားခြင့္ရိွသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားအားလံုးသည္ HS code (၈) လံုးအဆင့္ ကုန္စည္လုိင္း (၃,၅၀၀) လုိင္းအေပၚ အေကာက္ခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ရရိွပါသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအနည္းဆံုး ႏုိင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ထပ္မံ၍ကုန္စည္လုိင္း (၁,၅၀၀) လုိင္းကုိ အေကာက္ခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ရရိွပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အထည္အလိပ္ႏွင့္ အဝတ္အထည္အမ်ားစုႏွင့္ ဖိနပ္မ်ား စသည့္ကုန္စည္မ်ားမွာ အေကာက္ ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္တြင္ မပါရိွပါ။
GSP အခြင့္အေရး ျပန္လည္ရရိွေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား ၁၅။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ GSP Scheme ကုိ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၁)ရက္ေန႔မွ စတင္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ Economic Sanction ျပဳလုပ္ခံရသည့္အတြက္ အဆုိပါ အခြင့္အေရးမ်ားဆံုး႐ႈံးခဲ့ရပါသည္။
၁၆။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ေ မလ(၄)ရက္ေန႔ႏွင့္ (၅) ရက္ေန႔မ်ားတြင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၊ ဝါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ကုန္သြယ္ေရး ကုိယ္စားလွယ္႐ံုး (USTR) ၌ စီးပြားေရးႏွင့္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဝန္ႀကီး ဌာန၊ ဒုတိယဝန္ႀကီး ေ ခါင္းေဆာင္သည့္ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မွ အေမရိကန္၏ GSP အခြင့္အေရး ျ ပန္လည္ ရရိွေရးဆုိင္ရာ Public Hearing ၾကားနာမႈ အစီအစဥ္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္၎အစီအစဥ္၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အစီအစဥ္အရ ပထမအႀကိမ္ Post Hearing Report ကုိ ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂၅) ရက္ေန႔တြင္ တင္သြင္းခဲ့ပါသည္။
၁၇။ အဆုိပါအစီရင္ခံစာႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ GSP ျပန္လည္ရရိွေရးအတြက္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး (Worker Rights)၊ ကေလးအလုပ္သမား (Child Labor) ႏွင့္ ဉာဏပစၥည္း မူပုိင္ခြင့္ (Intellectual Property Rights – IPR)စသည့္ က႑(၃)ရပ္အေပၚ ျ ပည္တြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ(မူဝါဒ၊ ဥပေဒ လုပ္ထံုး လုပ္နည္း) ဆုိင္ရာ တုိးတက္မႈ လုိအပ္ေနေသးေၾကာင္းႏွင့္ လက္ရိွေဆာင္ရြက္မႈ အေျခအေန မ်ားအေပၚ အစီရင္ခံစာ ထပ္မံတင္သြင္းရန္ လုိအပ္ခ်က္အရ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၁၅)ရက္ေန႔တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အစီရင္ခံစာအား ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ တစ္ဆင့္ သက္ဆုိင္ရာအေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ ျ မန္မာႏုိင္ငံသံ႐ံုးႏွင့္ Office of the U.S. Trade Representative တုိ႔သုိ႔ ေပးပုိ႔ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါ သည္။
၁၈။ ၎အစီရင္ခံစာမ်ားအေပၚ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၁၆)ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရိွ သက္ဆုိင္ရာ ဌာနမ်ားမွ ျ မန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ GSP အခြင့္အေရးျပန္လည္ေပးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံုးသပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အလုပ္ သမားဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈ အေၿခအေနမ်ားကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံ႐ံုးမွ ေမးခြန္း (၆) ခုေပးပုိ႔ကာ ထပ္မံေတာင္းခံလာ ေသာေၾကာင့္ သက္ဆုိင္ရာဝန္ႀကီးဌာန မ်ား ျဖစ္သည့္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ အလုပ္သမား ဝန္ႀကီးဌာနတုိ႔မွ ေျဖၾကား၍ ေပးပုိ႔လာေသာ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ျပဳစုထားသည့္ တတိယအႀကိမ္ ေျမာက္ အစီရင္ခံစာကုိ (၂၂-၅-၂၀၁၄) ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုး ထား၍ တင္သြင္းၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉။ ထုိ႔အျပင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွ လာေရာက္ေတြ႕ဆံုသည့္ ေ ဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္လည္း အခြင့္အေရး ျ ပန္လည္ရရိွေရးအတြက္ ညႇိႏိႈင္းေတာင္းဆုိမႈမ်ား အႀကိမ္ႀကိမ္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔အထိ အေၾကာင္း ျပန္ၾကားျခင္း မရိွေသးပါ။
၂၀။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းျမန္မာႏုိင္ငံမွ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသုိ႔ပုိ႔ကုန္အမယ္(၁၀၄)မ်ိဳးခန္႔၊ တန္ဖုိးစုစုေပါင္း အေမရိကန္ေဒၚလာသန္း (၃၀) ခန္႔တင္ပုိ႔ခဲ့ရာတြင္ GSP အက်ဳံးဝင္သည့္ ကုန္စည္တန္ဖုိး မွာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ(၁.၇) သန္း၊ျဖစ္သည့္အတြက္ GSP အခြင့္အေရးရရိွပါက အေကာက္ ခြန္သက္သာခြင့္မွာ (၅.၇ %) အက်ိဳးခံစားခြင့္ရရိွမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပုိ႔ကုန္မ်ားအေပၚတြင္ အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္/ သက္သာခြင့္မ်ား ရရိွႏုိင္မည္ ျဖစ္ရာ ႏုိင္ငံ၏ကုန္သြယ္မႈျမႇင့္တင္ေရး အတြက္ လည္းေကာင္း၊ အျခားေသာတင္ပုိ႔ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ေ ဈးကြက္ ယွဥ္ ၿပိဳင္ရာတြင္ေဈးႏႈန္းအရ ပုိမုိ၍ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္စြမ္းအား တုိးတက္လာမည္ ျ ဖစ္သည့္အတြက္ လည္းေကာင္း ၊အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည့္အျပင္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏီွး ျ မႇဳပ္ႏံွမႈမ်ား ျ ပည္တြင္း စီးဝင္ကာ စက္မႈကုန္ထုတ္ ပစၥည္းထုတ္လုပ္ တင္ပုိ႔မႈႏွင့္အတူ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈအေပၚ အေထာက္ အကူ ျ ပဳႏုိင္မည္ ျ ဖစ္သကဲ့သုိ႔ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္းမ်ားလည္း ရရိွမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ GSP အခြင့္အေရး ျ ပန္လည္ရရိွေရးကုိ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံမ်ား၊ ျ မန္မာႏုိင္ငံရိွ သက္ဆုိင္ရာ ဌာနမ်ား၊ အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ဆက္လက္ေဆာင္ ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ပါ သည္။
သံုးသပ္ခ်က္ ၂၁ ။ ျ မ န္ မာ ႏုိ င္ ငံအေနျ ဖ င့္ ဖြံ႕ ၿ ဖိဳး မႈေ နာ က္က်ေသာ ႏုိ င္ ငံ စာ ရ င္းတြ င္ ပါ ဝ င္ေ နေသးသည့္အတြ က္ ဖြံ႕ ၿ ဖိဳး ၿ ပီး ႏုိ င္ ငံ မ်ား မွ ယ ခုကဲ့ သုိ ႔ ေ ဈးကြ က္ ရ ရိွေ ရး တစ္ဖတ္သက္အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးသည့္ GSP Scheme မ်ားအား ျ ပည့္ျပည့္ဝဝ အသံုးခ်ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရးအတြက္ ျ ပည္ပရင္းႏီွးျမႇဳပ္ႏံွမႈမ်ား ဖိတ္ေခၚျခင္း၊ အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ရရိွသည့္ ျ ပည္တြင္း ထြက္ကုန္မ်ားအား အခြင့္အေရးေပး သည့္ႏုိင္ငံက သတ္မွတ္ ေ သာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားအတုိင္း ထုတ္လုပ္တင္ပုိ႔ျခင္း၊ ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္တင္ပုိ႔ ေ ရာင္းဝယ္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ ျ ပည္တြင္းဥပေဒမ်ား ခုိင္ခုိင္မာမာျဖစ္ေစေရး ႀကိဳးပမ္း ေ ဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္တင္ပုိ ႔သူမ်ားအား ၎အစီအစဥ္မ်ားႏွ င့္ ပတ္သက္၍ စဥ္ဆက္မျပတ္ ျ ဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈ အသိပညာမ်ားအား ျ ဖန္ ႔ေဝေပးျခင္း စသည္တုိ ႔ကုိ ေဆာင္ရြက္သြားျခင္းအားျဖင့္ ကုန္စည္ထုတ္လုပ္တင္ပုိ႔မႈ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္လာ႐ံုမၽွမက အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္းရရိွျခင္းႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မႈကုိ တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာမွ အေထာက္အပ့ံျဖစ္ မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပ အပ္ပါသည္။ တင္ပုိ႔သူမွ မွတ္ပံုတင္ကာ ကုိယ္တုိင္ သက္ေသခံကာ ထုတ္ေပးသည့္ စနစ္ ( Registered Exporter System-REX) ၂၂။ ဥေရာပသမဂၢ (EU) အဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံမ်ားက တစ္ဖက္သတ္ အေကာက္ခြန္ အခြင့္ အေရးေပးေသာ Generalized System of Preferences-GSP အစီအစဥ္အရ လက္ရိွ က်င့္သံုး လ်က္ရိွေသာ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္က စိစစ္ခြင့္ျပဳ ထုတ္ေပးသည့္သမ႐ုိးက် CO Form –A ထုတ္ေပးသည့္စနစ္ အား ပုိ႔ကုန္တင္ပုိ႔သူမ်ား မွတ္ပံုတင္သည့္စနစ္ (Registered Exporter System-REX System) ကုိ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၁) ရက္ေန႔မွ စတင္ အစားထုိးက်င့္သံုးအေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ေတာ့မည္ျဖစ္ ေသာ္လည္း GSP အခြင့္အေရးခံစားခြင့္ရိွသည့္ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အဆုိပါ ေ န႔ရက္တြင္ အဆင္သင့္မျဖစ္ပါက ေ နာက္တစ္ႏွစ္(သုိ႔) ႏွ စ္ႏွစ္ အထိ ေ ရႊ႕ဆုိင္ ေ ဆာင္ရြက္ႏုိင္မည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အဆုိပါ စနစ္ကုိ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ (သုိ႔) ၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၁) ရက္ေန႔ မည္သည့္ ေန႔တြင္ လုိက္ပါ အေကာင္ အထည္ေဖာ္မည္ကုိ ဥေရာပေကာ္မရွင္ (European Commission) ထံသုိ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၃၀) ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထား ၍ စာေရးသားေပးပုိ႔ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
၂၃။ အဆုိပါစနစ္အရ EU ႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ တင္ပုိ႔ေသာ ျ မန္မာ့ပင္ရင္း ထုတ္ကုန္မ်ားအတြက္ ကုန္သြယ္ေရးဦးစီးဌာနတြင္ GSP Form-A လာေရာက္ေလၽွာက္ထားရန္ မလုိအပ္ဘဲ မွတ္ပံုတင္ထား ေ သာ ပုိ႔ကုန္ တင္ပုိ႔သူကုိယ္တုိင္ တာဝန္ယူ၍ ပင္ရင္းထုတ္ကုန္ျဖစ္ေၾကာင္း သတ္မွတ္ထားေသာ စာရြက္စာတမ္းေပၚတြင္ ေ ၾကညာ၍ အေကာက္ခြန္ သက္သာကင္းလြတ္ခြင့္ ခံစားရယူ ႏုိင္ေတာ့ ျဖစ္ပါသည္။
၂၄။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ Extension ယူထားစဥ္ကာလအတြင္း ပုိ႔ကုန္တင္ပုိ႔မႈမ်ား အတြက္ သမ႐ုိးက် GSP Form-A ထုတ္ေပးသည့္စနစ္ကုိ ဆက္လက္ ေဆာင္ ရြက္ ခြင့္ရိွၿပီး၊ အျခားတစ္ဖက္တြင္မူ စနစ္သစ္ကုိ လုိက္ပါ က်င့္သံုးႏုိင္ေရးအတြက္ ပုိ႔ကုန္ တင္ပုိ႔သူသည္ သက္ဆုိင္ရာ CO Issuing အာဏာပုိင္ျဖစ္သည့္ ကုန္သြယ္ေရး ဦးစီးဌာနတြင္ လာေရာက္ မွတ္ပံုတင္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။သုိ႔ေသာ္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ ၿပီးသည့္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ ပုိ႔ကုန္တင္ ပုိ႔သူသာ EU ၏ GSP အစီအစဥ္ကုိ ခံစားခြင့္ရိွမည္ ျဖစ္သည္။
၂၅။ ျ မန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံမ်ားအၾကား အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရိွသည့္ ထုတ္လုပ္တင္ပုိ႔သူကုိယ္တုိင္ ပင္ရင္းထုတ္ကုန္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကျငာသည့္စနစ္ (Self-Certification System) ဆုိင္ရာ ျ ဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈအေျခအေနမ်ားႏွင့္ EU အဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံ မ်ားက လက္ရိွ CO ထုတ္ေပးသည့္ စနစ္တြင္ အစားထုိးက်င့္သံုးမည့္ ပုိ႔ကုန္တင္ပုိ႔သူမ်ား မွတ္ပံု တင္သည့္စနစ္ (Registered Exporter System-REX System) အေကာင္အထည္ေဖာ္က်င့္ သံုးႏုိင္ေရး တုိ႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ သက္ဆုိင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာန၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ တာဝန္ရိွသူ အသီးသီး အားရွင္းလင္းေျပာၾကားျခင္း၊ညႇိႏိႈင္း ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား ကုိ ေဆာင္ရြက္လၽွက္ရိွပါသည္။
၂၆။ ဥေရာပသမဂၢ ႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ တင္ပုိ႔ေသာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အေနျဖင့္ အေကာက္ခြန္ သက္သာခြင့္ ရရိွေရး အတြက္ အသံုးျပဳလၽွက္ရိွေသာ GSP Form A မ်ားအား တင္ပုိ႔သူမွ မွတ္ပံုတင္ကာ ကုိယ္တုိင္ သက္ေသခံကာ ထုတ္ေပးသည့္ စနစ္ ( Registered Exporter System-REX) ျ ဖင့္ စတင္က်င့္သံုး ေ ဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရး ကိစၥအား သက္ဆုိင္ရာ ျပည္တြင္းလုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား ၿပီးစီးေအာင္ ေ ဆာင္ရြက္လၽွက္ရိွၿပီး လုပ္ထံုးလုပ္နည္း မ်ား ၿပီးစီးသည့္ အခါ စတင္အေကာင္အထည္ ေ ဖာ္မည့္ ေ န႔ရက္အား သက္ဆုိင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာန၊ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ား သုိ႔ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားျခင္း၊ အဆုိပါ စနစ္အား လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရး အတြက္ အသိပညာေပး သင္တန္းမ်ား၊ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ဖြင့္လွစ္ ပုိ႔ခ်ျခင္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။
�3
Issuance of Forms A Based on Fiscal Year Issued to EU Countries
မွတ္ခ်က္။ ။EU GSP အား ၁၉-၇-၂၀၁၃ ရက္ေန႔တြင္ စတင္ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ႏွင့္ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ ဘ႑ာႏွစ္မ်ားတြင္ GSP Form A ေလၽွာက္ထားမႈရိွ၍ ထုတ္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ႑ာႏွစ္ စာရင္းတြင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လမွစ၍ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ GSP Form A ထုတ္ေပးခဲ့မႈ (၈၃၂)ေစာင္ ပါဝင္ပါသည္။
No.
By
Commod
ity
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016
Cop
y
Value
Co
py
Value
Co
py
Value
Cop
y
Value Copy Value
1 Industrial 270.00 10,222,188.70 547.00 28,823,689.60 3,782.00 223,924,582.40 5,149.00 303,165,847.78 12,347.00 1,854,495,849.19
2 Agrictural 125.00 7,267,745.17 175.00 10,939,777.74 368.00 19,230,030.99 954.00 72,660,370.25 923.00 64,629,583.78
3 Marine 226.00 10,316,296.10 292.00 13,722,509.89 481.00 19,593,745.82 385.00 14,310,735.38 429.00 14,725,415.22
4 Forestry 26.00 218,921.24 37.00 591,180.37 55.00 838,608.85 99.00 1,710,259.22 106.00 2,332,421.06
5 Other 3.00 43,715.20 0.00
-
6.00 172,696.89 11.00 551,369.64 32.00 717,506.63
Total 650 28,068,866.41 1051 54,077,157.59 4692 263,759,664.95 6598 392,398,582.26 13837 1,936,900,775.88
Top Related