Vrij zijn … Vrij voelen
“Nin daar kujiraadaruur ma arkee”
Je zou deze regel uit een Soma-
lisch liefdesliedje kunnen verta-
len met “iemand die onderdak
is, ziet de wolken niet.”
Maar het zou ook zomaar kun-
nen betekenen “Wanneer je het
zelf goed hebt, dan merk je niet
het leed van anderen om je
heen.”
Of: “Als je jezelf niet openstelt,
is het onmogelijk al datgene te
zien wat de wereld te bieden
heeft.”
Het staat vrij de hierboven geci-
teerde regel uit het liefdeslied te
interpreteren, in alle vrijheid!
Datzelfde vrij zijn zou je de
uitgeprocedeerde asielzoekers
gunnen, die als derderangs
voortdurend heen en weer
geschoven worden. Je zou
hopen dat politici en bewinds-
lieden zichzelf zouden willen
bevrijden van die manier van
denken, die vrij zijn en vrij
voelen zo in de weg staat.
Vrij mogen zijn en zich vrij
kunnen voelen zou voor
Somaliërs daarginds in Somalië
een einde betekenen aan
voortdurende oorlog, geweld,
dood en ellende; een begin van
wederopbouw en nieuw
perspectief in vrede en vrijheid.
Vrij ben je óók om je bij Geedi
aan te sluiten, onze kleine club
te komen versterken.
Uiteraard ook is er alle vrijheid
om deze nieuwsbrief te
kopiëren of anderszins verder te
verspreiden.
En vrij als we zijn, zo vrij als
we onszelf voelen hanteren we
ook bij deze Geedi onze oproep
Somalië mag niet vergeten
worden!
Gijs
April-Mei 2013 GEEDI 1
Colofon
GEEDI
Nieuwsbrief Somalië is een zelf-
standige uitgave, niet gebonden
aan een bestaande organisatie.
GEEDI
is een stichting in oprichting.
Voor informatie:
Gerard de Bondtstraat 25
5017 GS Tilburg
013-5357041 (na 19.00 uur)
www.nieuwsbriefsomalie.nl
Medewerkers:
Stephanie, Abshir, Daud,
Mohamed en Gijs
Met speciale dank aan:
KAAH EXPRESS BV
Nummer 3 Gratis April-Mei 2013
Deze Geedi is ook bestemd
voor de brievenbus van je
buren, vrienden en familie.
Geedi is voor iedereen, dus
verspreidt Geedi.
Terugkeer? Niet naar de dood!
Recentelijk heeft staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie geoordeelddat Somalië niet meer als een ‘onveilig’ land wordt beschouwd. Verbeteringen zijngeconstateerd, zegt hij, want in Mogadishu gaan er weer markten open, is destraatverlichting gerepareerd en vermogende zakenlieden keren weer terug naarSomalië om te investeren in bedrijven.
Dit besluit betekent voor de uit-
geprocedeerde asielzoekers in
Nederland dat zij op korte ter-
mijn weer in aanmerking ko-
men voor gedwongen terugkeer.
In recente rapportage geven
echter organisaties als de
UNHCR, Amnesty Internatio-
nal, Human Rights Watch en de
Fact Finding Missions van de
Deense Immigratie Dienst aan,
dat de situatie in Somalië alles-
behalve stabiel en veilig is.
Schending van de mensenrech-
ten is aan de orde van de dag en
per maand zijn er in de hoofd-
stad Mogadishu ten minste 450
(burger)slachtoffers door bom-
aanslagen, zelfmoordaanslagen,
schietpartijen, verkrachting en
willekeurige arrestatie en deten-
tie. Met name de 200.000
ontheemden die zich in vluchte-
lingenkampen in de stad zelf
bevinden hebben geen enkele
vorm van bescherming tegen dit
geweld.
Onlangs heeft de werkgroep
‘Somalië onveilig’ actie ge-
voerd op het Hofplein in Den
Haag, naast de ingang van de
Tweede Kamer, om duidelijk te
maken wat er gebeurt met gede-
porteerde Somalische mannen,
vrouwen en kinderen. De actie,
uitgevoerd door voornamelijk
uitgeprocedeerde Somalische
asielzoekers zelf, liet aan voor-
bijgangers zien wat de risico’s
zullen zijn in Somalië, door
geschminkt de slachtoffers uit
te beelden. Het was een
confronterend beeld voor het
Haagse winkelende publiek,
maar het heeft wel diepe indruk
gemaakt.
AmbtsberichtIn het persbericht over de brief
staat: “Hoewel de situatie in
Mogadishu nog altijd zorgelijk
is, hebben zich blijkens het
ambtsbericht verbeteringen
voorgedaan. Zo kunnen inwo-
ners van Mogadishu zich weer
ongehinderd door milities door
de stad bewegen, zijn markten
weer vrij toegankelijk en bloeit
het zakenleven weer op. Ook
nam het aantal ontheemden dat
zich in Mogadishu vestigt in het
afgelopen jaar substantieel toe.
Deze verbeteringen, in com-
binatie met het beleid in om-
ringende landen, hebben dan de
staatssecretaris doen besluiten
niet langer 15c-beleid te voeren
voor Mogadishu.
De beleidswijziging heeft als
gevolg dat de belemmeringen
voor gedwongen terugkeer naar
alle delen van Somalië zijn
weggenomen. Terugkerende
asielzoekers hoeven immers
niet langer door een gebied te
reizen waar sprake is van een
15c-situatie. Uit het ambtsbe-
richt blijkt dat zowel reizen
over land als door de lucht mo-
gelijk is. Teeven zal gedwongen
terugkeer naar Somalië dan ook
weer ter hand nemen, vanzelf-
sprekend met alle nodige zorg.
Ook wordt vreemdelingenbewa-
ring voor alle Somaliërs hier-
mee weer mogelijk."
In theorie zal niet iedere Soma-
liër bij binnenkomst geweigerd
en uitgezet worden, omdat de
zaken individueel bekeken wor-
den. Maar dat vergt wel extra
bewijslast, waardoor de kans
om geweigerd te worden groter
is.
2 GEEDI April-Mei 2013
RealiteitIntussen is de situatie in Soma-
lië en in Mogadishu zelf alles-
behalve veilig. Notabene in het
ambtsbericht zelf staat een uit-
gebreid verslag van de UNHCR
waaruit blijkt dat schending van
de mensenrechten, geweld en
vervolging aan de orde van de
dag zijn. Het Ministerie van
Veiligheid en Justitie heeft de
zeldzame positieve berichtge-
ving in het rapport gebruikt en
de overweldigende hoeveelheid
aan negatieve berichtgeving in
datzelfde rapport naast zich
neergelegd.
Ook andere rapporten over de
situatie in Somalië zijn uiterst
zorgelijk; zie bijvoorbeeld het
Fact Finding Report (maart
2012) en de update hiervan (no-
vember 2012) van de Deense
Immigratie Dienst. Denemarken
hanteert dan ook wel een cate-
goriale bescherming voor So-
maliërs. Zelfs asielzoekers die
in een eerder stadium gewei-
gerd zijn, kunnen in Denemar-
ken opnieuw een aanvraag
indienen en zullen die aanvraag
gehonoreerd zien.
Rapporten spreken van 500
(burger)slachtoffers per maand,
alleen al in de hoofdstad. Na-
tuurlijk is dit een verbetering
ten opzichte van de situatie in
de periode 2010-augustus 2011,
waar gemiddeld 5.000 slachtof-
fers per maand vielen en het is
met name deze verbetering
waar het Ministerie van V&J
zijn beslissing mee beargumen-
teert, waardoor de zeer bizarre
situatie ontstaat dat met 500
slachtoffers per maand de
hoofdstad als ‘niet onveilig’
wordt bestempeld.
Argumenten ontkrachtLaten we de argumenten die de
staatssecretaris gebruikt onder
de loep nemen.
De eerste verbetering die Tee-
ven constateert, is het feit dat de
Al-Shabaab milities uit hoofd-
stad Mogadishu zijn verdreven,
waardoor de stad veiliger is. Op
zich klopt het dat Al-Shabaab
het gebied niet meer controleert.
Een gevolg daarvan is echter
dat Al-Shabaab nu meer ge-
bruik maakt van infiltranten in
de hoofdstad en autobommen
plaatst. Het geweld is daardoor
willekeuriger en onvoorspel-
baar, wat de situatie in feite
gevaarlijker maakt. Daarnaast
zijn politie- en legertroepen te
weinig in aantal en te slecht
uitgerust om daadwerkelijk de
orde te kunnen handhaven.
Bovendien maken de vertegen-
woordigers van het openbaar
gezag zich zelf ook schuldig
aan misdaden en repressie.
De staatssecretaris geeft als
tweede teken van verbetering
aan dat de markten in Mogadis-
hu weer open zijn en conclu-
deert daaruit dat de situatie wel
veiliger moet zijn. Wie de Fact
Finding Reports goed doorleest,
komt echter tot de conclusie dat
dit slechts drie markten betreft,
hetgeen veel te weinig is voor
een stad met 2,5 miljoen inwo-
ners en 200.000 ontheemden.
Teevens laatste argument is ten-
slotte dat het zakenleven weer
opbloeit en dat eerder gevluchte
Somaliërs weer terugkeren om
zich te hervestigen. Ook dit
geeft op geen enkele wijze een
garantie voor de veiligheid van
uitgeprocedeerde Somalische
asielzoekers. Degenen die zich
opnieuw vestigen in Somalië
zijn namelijk vooral de vermo-
gende zakenlieden, die genoeg
financiële middelen hebben om
een privé-militie op te zetten en
zich zo te beschermen tegen het
dagelijks geweld in Somalië.
Uitgeprocedeerde asielzoekers
die gedwongen worden terug te
keren naar Somalië beschikken
echter niet over deze middelen.
Staatssecretaris Teeven ver-
meldde zelfs dat het risico zich
met name richt op mensen die
politiek actief zijn, daarmee im-
pliciet adviserend dat men zich
daar dan maar niet mee bezig
dient te houden. Op zich is dat
al een schending van één van de
Rechten van de Mens: eenieder
heeft het recht op zijn eigen po-
litieke mening en ook op het
verspreiden van die mening,
maar daarnaast wordt het begrip
‘politiek actief’ wel heel ruim
opgevat: thee verkopen aan
regeringsmedewerkers is vol-
doende om slachtoffer van een
politieke moord te worden.
ProtestDe Somalische vluchtelingen
die zich met activisten en sym-
pathisanten verenigd hebben in
protestgroepen, zullen daarom
herhaaldelijk de aandacht blij-
ven vragen voor de situatie in
hun land door actie te voeren,
informatie te verstrekken en
hun positie onder de aandacht
van het UNHCR en Amnesty
International te brengen.
Meer informatie over de actie
van de werkgroep ‘Somalië
onveilig’: http://autonomenden-
haag.wordpress.com/2013/01/11/
fotos-doodlig-actie-
voor-tweede-kamer-
somalie-is-onveilig/
Dhjana Samshuijzen
April-Mei 2013 GEEDI 3
Stichting NEDSOM
Sinds zo’n 25 jaar zijn er Somaliërs in Nederland en het is werkelijk verbazingwek-kend, hoeveel initiatieven er vanuit hun gemeenschap genomen zijn om te komentot allerlei vormen van organisaties, gericht op hulp en ondersteuning naar hetvaderland, ginds in de Hoorn van Afrika, dan wel op belangenbehartiging van deeigen mensen hier.
In deze Geedi aandacht voor
Stichting NEDSOM, een Neder-
lands-Somalische organisatie,
die in 1999 is opgericht en die
veel met vrijwilligers werkt.
Initiatiefnemers voor NEDSOM
zijn Somalische jongeren met
een hogere of middelbare oplei-
ding die in Nederland woonach-
tig zijn.
Bruggen bouwenVooral gericht op jongeren
wordt ernaar gestreefd het zelf-
bewustzijn te vergroten van de
Somalische gemeenschap die
hier verblijft. Aandacht vragen
voor de problemen zoals die
door Somalische mensen erva-
ren worden: werkeloosheid,
kansarmoede en daarmee
samenhangende criminaliteit,
alleenstaande moeders,
onderwijsproblemen.
Bruggen bouwen tussen de
Somalische Nederlanders en de
Nederlandse bevolking hoort
daar ook bij. Daarbij wordt
intensief gebruik gemaakt -hoe
kan het anders?- van digitale
netwerken, waarbij de Neder-
landse én de Somalische taal
worden gebruikt.
Vanuit SomaliëVoor NEDSOM is solidariteit
van groot belang daar waar het
Somalië betreft, land dat ruim
twee decennia heeft doorge-
bracht zonder centrale regering
en gebukt moest gaan onder
burgeroorlog en geweld, geteis-
terd werd door honger en ellen-
de en geconfronteerd werd met
een gigantische leegloop.
NEDSOM ondersteunt en ini-
tieert zelf duurzame projecten
vanuit Somalië die met name
gerelateerd zijn aan onderwijs
en gezondheid.
De stichting functioneert ook
hier als een brug tussen interna-
tionale en lokale ngo’s.
ZelfstandigMooier en genuanceerder om-
schrijven wat NEDSOM wil en
doet, kan niet anders dan via
haar eigen woorden:
“NEDSOM zet zich met hart en
ziel in voor de armoedebestrij-
ding, gelijke kansen tussen
mannen en vrouwen, en streeft
naar een wereld waarin geen
grenzen worden gesteld aan de
ontplooiingsmogelijkheden van
mensen. Daarbij wil de stichting
een bijdrage leveren aan econo-
mische onafhankelijkheid van
Somalië waarin burgers zelf-
standig actief deelnemen aan de
ontwikkeling en wederopbouw
van het land.” En: “Het bieden
van geloof in de toekomst is
hierbij één van de speerpunten.”
Als onafhankelijke stichting is
NEDSOM niet gebonden aan
welke politieke organisatie dan
ook. Men wil breed openstaan
voor allerlei ideeën en sugges-
ties. De stichting biedt boven-
dien hulp aan ieder individu,
ongeacht sekse, religie of clan.
Alle regio’sWas schrijver aanvankelijk in
de veronderstelling dat Stich-
ting NEDSOM in zijn activitei-
ten zich enkel richtte naar
Puntland, met het verkrijgen
van meer informatie blijkt dat
een foutief idee geweest te zijn.
4 GEEDI April-Mei 2013
In principe wil NEDSOM hulp
en ondersteuning bieden aan
alle regio’s van Somalië/Soma-
liland.
Voorbeelden§ de waterput en het installatie-
systeem van het waterproject
ZamZam in de regio Burco
(Somaliland);
§ de ondersteuning van het
gezondheidscentrum “Caabuu-
dwaaq” in de regio Galgaduud,
waar meerdere keren medicij-
nen werden geleverd;
§ humanitaire hulp tijdens de
droogte in Somalië aan o.a. de
regio’s Gedo, Hiiraan, Awdal,
Mogadishu, Baydhabo,
Sool/Sanaag en Ogadenia
Deze noodhulp was vooral
gericht op voedsel, watervoor-
ziening en het uitdelen van
medicijnen.
Voor meer informatie hierover
http://somalidroughtactions.com/.
PuntlandMaar er zijn toch óók diverse
projecten in Puntland (geweest).
Zonder uitgebreid op al deze
initiatieven in te gaan moeten
toch genoemd worden:
¨ De scheepswerf bij Bosaso,
gelegen aan de kust van de Golf
van Aden in de noordelijk punt
aan de grens met Somaliland,
waar vissersboten gebouwd
worden. Zie bijgaande foto van
de boot “NEDSOM”.
¨ micro-financiering van
vrouwenprojecten in Qardho, de
vierde grootste stad in Puntland,
hoofdstad van de subregio
Karkaar;
¨ Project Disable but notunable
(vrij vertaald: invalide maar niet
onbekwaam) met als doel men-
sen met een beperking beter
perspectief te bieden, omdat
ook zij recht hebben op een
waardig bestaan en zo goed mo-
gelijk moeten kunnen functio-
neren in de samenleving. Men
streeft voor deze doelgroep naar
betere toegankelijkheid van de
gezondheidszorg en het onder-
wijs. Het project is gesitueerd in
Bosaso.
Activiteiten NederlandNaast deze kleine greep uit een
grote hoeveelheid is het nood-
zakelijk óók te wijzen op initia-
tieven van NEDSOM, die hier
in Nederland worden genomen.
Opnieuw wordt volstaan met
een korte en absoluut onvolle-
dige opsomming.
ª Conferentie over piraterij
“Luister nou naar Somalische
oplossingen” (2009);
ª Opzetten van jongeren radio
en online tv programma’s om
Nederlandse en Somalische
jongeren voor te lichten over
het werk van journalisten van
Free Voice in Somalië;
ª Somalië/Somaliland dag
ª Somalische jongeren dag
ª Onafhankelijkheidsdag
Somalië
BrochureIn een prachtig uitgevoerde
brochure uit 2009 bij gevolg
van het tienjarig bestaan van
NEDSOM is veel meer te lezen
over de zeer veelzijdige activi-
teiten van deze stichting.
Uiteraard kan die door belang-
stellenden worden opgevraagd!
Om enigszins binnen de perken
te blijven van een nieuwsbrief-
artikel verwijzen we voor meer
boeiende informatie naar de zo
juist vernieuwde website van
NEDSOM.
Stichting NEDSOM
Binckhorstlaan 36
2516 BE Den Haag
Email: [email protected]
Website: www.nedsom.com
April-Mei 2013 GEEDI 5
Reisadvies Somalië
Staatssecretaris Teeven stuurt berichten de wereld in dat Somalië veilig genoeg isom uitgeprocedeerde asielzoekers terug te sturen. (Zie ook het artikel Terugkeer?Niet naar de dood!) Vanuit het Ministerie van Buitenlandse Zaken van dezelfdeNederlandse overheid klinkt er een totaal ander geluid daar waar het reisadviezenbetreft naar datzelfde Somalië.
In een op 31 januari gewijzigd
bericht “Reisadvies Somalië”
dat medio april nog steeds
geldig gemeld wordt heet het:
“alle reizen naar bepaalde
gebieden worden ontraden”.
Onder het kopje Actualiteiten
wordt het zo geformuleerd:
“Hoewel in Zuid-Centraal
Somalië de meeste grote steden
in handen zijn van regeringsge-
trouwe troepen, gesteund door
Afrikaanse vredestroepen is de
veiligheidssituatie in geheel So-
malië* slecht te noemen. Gewa-
pende oppositiegroeperingen
van moslimfundamentalistische
aard zoals Al Shabaab zijn
vooral actief op het platteland
en ‘s nachts in de steden, waar-
bij veel burgerslachtoffers val-
len. Hoewel Mogadishu geheel
in handen is van AMISOM, is
de veiligheidssituatie in Moga-
dishu* nog steeds slecht te noe-
men en extra precair ten tijde
van de vorming van de nieuwe
regering. Al Shabaab maakt ge-
bruik van guerrillatactieken om
grote delen van het land te de-
stabiliseren. Al Shabaab heeft
verklaard alle parlementsleden
en leden van de veiligheids-
dienst te zullen doden, mede
vanwege de banden met de
’ongelovigen’ uit het buitenland.”
Wat betreft Puntland en Somali-
land wordt vervolgens onder
meer gewezen op de grote inter-
ne politieke spanningen in de
betwiste gebieden. Van de vei-
ligheidssituatie wordt gezegd
dat die nog steeds slecht is met
verschillende milities en de aan-
wezigheid van piratenbendes,
die verantwoordelijk worden
gehouden voor het kidnappen
van buitenlanders. “Vanwege de
voortdurende gewapende strijd ,
terrorismedreiging, criminele
dreiging en rechteloosheid wor-
den alle reizen ontraden naar
Somalië met uitzondering van
Somaliland”.Daar worden enkel
de niet-essentiële reizen voor
ontraden. Nederlanders die
verblijven in Puntland en Zuid-
Centraal Somalië worden gead-
viseerd om die gebieden direct
te verlaten. Nederland kan
bovendien geen consulaire bij-
stand verlenen en ook overige
EU-landen zijn niet vertegen-
woordigd. Verder wordt er
gewaarschuwd voor terrorisme
(aanslagen, kidnapping door Al
Shabaab), voor zware criminali-
teit (handel in o.a. wapens én
mensen; onveilige wegen door
o.a. gewapende milities van
krijgsheren), alsook voor pirate-
rij aan de kusten.
Bij het lezen van dit “Reisad-
vies Somalië” kan ik me niet
aan de indruk onttrekken, dat
staatssecretaris Teeven hiervan
waarschijnlijk geen enkele ken-
nis heeft genomen. Hoe is het
anders te rijmen met zijn uit-
spraak voor de radio, ergens in
de maand januari, dat Somaliërs
via Kenia kunnen reizen om
vervolgens de grens Kenia-
Somalië al wandelend over te
steken. Een reisadvies waar
toch maar géén vertrouwen in
gesteld moet worden!!
Gijs
* onderstreping door schrijver
6 GEEDI April-Mei 2013
Gisteren & Vandaag … toen was geluk heel gewoon
Oudkomers versus Nieuwkomers
In onderstaand artikel maak ik gebruik van mijn eigen ervaringen om de situatieuit te leggen van de zogeheten oudkomers (asielzoekers die 20-25 jaar geleden naarNederland zijn gevlucht) én die van de nieuwkomers (mensen die in de afgelopenjaren zich in Nederland hebben gemeld).
Migratie is van alle tijden. Men-
sen migreren, omdat ze op zoek
zijn naar veiligheid, voedsel,
werk en een betere toekomst,
of zij zijn op de vlucht voor
natuurrampen, etnisch geweld,
corruptie en burgeroorlog.
In Somalië bijvoorbeeld waren
er grote emigraties door de ge-
welddadige burgeroorlog die nu
al meer dan 20 jaar voortsleept.
Eind 2010 waren ongeveer
700.000 Somalische vluchte-
lingen verspreid over 100 lan-
den wereldwijd. Meer dan 90%
van hen verbleef in zes landen
van Oost-Afrika, in de onmid-
dellijke nabijheid van Somalië.
Iedere maand nog vluchten on-
geveer 8.000 personen weg uit
het land. In Somalië zelf leven
anderhalf miljoen ontheemden
in onnoembaar ellendige
omstandigheden. Deze situatie
van voortdurende oorlog en
onveiligheid maakt dat het doel
van migratie toen en meer
recent eigenlijk niet veranderd
is: mensen vluchten!!
Kleine lettertjesEen deel van de oudkomers
participeert met succes in de
Nederlandse samenleving, maar
er zijn er ook die de aansluiting
niet gevonden hebben vanwege
een te geringe kennis van de
Nederlandse samenleving. Voor
de meesten van deze zogeheten
oudkomers geldt dat er in de
tijd dat zij zelf nieuwkomers
waren, in het geheel geen of te
weinig inburgeringsprogram-
ma’s beschikbaar waren.
Pas in 1998 is de Wet Inburge-
ring Nieuwkomers van kracht
geworden. Deze wet verplicht
migranten tot deelname aan
zo’n inburgeringsprogramma.
Nog altijd is het zo dat een
groot deel van deze oudkomers
niet over voldoende taalvaar-
digheid beschikt van de Neder-
landse taal. Bovendien is er te
weinig kennis van de Neder-
landse samenleving om met
enig succes daaraan te kunnen
deelnemen.
Zo was het bijvoorbeeld moei-
lijk om met openbaar vervoer
naar je plaats van bestemming
te reizen, die plaats ook daad-
werkelijk te bereiken. Grote
problemen leverde het ook op
om bankcheques en acceptgiro’s
goed in te vullen, rekening te
houden met de zogenaamde
“kleine lettertjes” bij de verlei-
dende betalingsafspraken,
waardoor veel mensen met hoge
schulden opgezadeld raakten.
Oudkomers kwamen veelal
rechtstreeks, terwijl de nieuw-
komers meestal een lange weg
hebben afgelegd via allerlei lan-
den. Daarbij hebben zij veel er-
varingen opgedaan met allerlei
andere culturen, wat weer ge-
mist werd bij de oudkomers.
Grenzen doorbrekenBalans is de sleutel in het leven
voor alles wat we doen om te
slagen in alle gebieden van het
leven. Allereerst is er de wereld
om ervan te genieten en ook om
gewaardeerd te worden als
mens ondanks wat men heeft
meegemaakt.
Daarom wil ik stellen dat
oudkomers er toch in geslaagd
zijn een positieve bijdrage te
leveren in die moeilijke
omstandigheden.
Zij zijn erin geslaagd een
volgende -de tweede- generatie
een plaats te bieden in deze
April-Mei 2013 GEEDI 7
“It is good to swim in the waters of tradition, but sink in them is suicide”
(M.K. Gandhi, 1925)
vaak nog zo vreemde samen-
leving: jonge mensen die zich
over het algemeen prima weten
te redden.
Veel nieuwkomers zijn jonge
mensen. Zij staan voor vragen,
uitdagingen en verandering.
Deze nieuwkomers stellen
grenzen en doorbreken die ook
en zij geven wijsheid en
ervaringen door.
Primaire behoeftenVoordat ze westerse landen
bereiken hebben ze een lange en
gevaarlijke weg met beroerde
toestanden afgelegd. Wie in
Europa en westerse landen aan-
komt heeft veel meegemaakt en
is gehard. De asielzoeker moet
trouwens heel sterk zijn om
stand te kunnen houden in de
moeilijke periode van de asiel-
procedure en de daaraan ver-
bonden opvang. Men moet de
asielzoeker in zijn waardigheid
laten en alleen aanbieden waar
behoefte aan is.
Volgens mijn ervaring gaan de
primaire behoeften uit naar
“Vrede, Wonen, Weten,
Werken” (VWWW).
Ongebruikte talentenMen moet zich realiseren dat
bijna alle nieuwkomers in
armoede beginnen. Velen moe-
ten noodgedwongen eerst
beroep doen op een uitkering,
waartegenover de eis tot werk-
bereidheid staat. Werk vinden
gaat moeilijk en men begint
vrijwel altijd met een tijdelijke
job in zwaar, vuil werk: arbeid
op het allerlaagste niveau tegen
de allerlaagste inkomens. En als
het daarbij onregelmatig is ook
zonder de zekerheid van het
maandinkomen.
Door deze plicht tot werkbe-
reidheid krijgt een nieuwkomer
in de praktijk zelden toelating
of kans om secundair (tweede
kans) of hoger beroepsonder-
wijs binnen volwasseneneduca-
tie te volgen. Dit is jammer,
omdat vele talenten op die
manier ongebruikt blijven.
Is dat nu de te betalen prijs van
de huidige crisis?
Na zo’n moeilijk besluit om te
vluchten, de boot te nemen en
alles achter te laten voor een
beter leven bieden deze erva-
ringen weinig uitzicht, doen de
moed verliezen en geven je het
gevoel dat je je opnieuw
bevindt op een zinkend schip.
Zelfde situatiesIn de huidige ontwikkelingen
van grote technische verande-
ringen en mogelijkheden, die
zo’n enorm verschil opleveren
met de situaties waar men van-
daan gekomen is, blijft er een
grote bereidheid om zich aan te
passen aan deze snelle westerse
levensstijl en daarbinnen de
eigen weg te vinden, de eigen
verantwoordelijkheid te nemen
met alle gevolgen die men
daarbij ontmoet. Voor zowel
oudkomers als nieuwkomers is
dat hetzelfde; zij komen immers
beiden uit dezelfde problema-
tische situaties vandaan.
DuidelijkheidOok voor beiden zal de belang-
rijkste vraag zijn: wat wil je met
dit nieuwe leven hier? Wil je
hier je leven verder opbouwen?
En ben je bereid ook daarvoor
alle consequenties te nemen?
Om zelf te bepalen waar je
thuishoort zal je ook zelf
moeten bepalen of je bereid
bent de prijs daarvoor te betalen
om binnen deze nieuwe samen-
leving succesvol te kunnen zijn.
Laat bovenstaande een bijdrage
zijn om de lezers wat duidelijk-
heid te bieden over wat er zich
afspeelt in een deel van de
samenleving waar zij weinig
contact mee zullen hebben.
A. Ahmed
8 GEEDI April-Mei 2013
Alles kan kapot ...
maar solidariteit is onverwoestbaar!!!
Ghost Republic Somaliland
Democracy against all odds
Mijn fascinatie met Somaliland begon in 2009, toen ik met mijn Somalischevriendin Fatma Ali afreisde naar dit democratische enigma in de Hoorn vanAfrika.
Somaliland riep in 1991 de
onafhankelijkheid uit van
Somalië, na een gewelddadige
burgeroorlog, maar het land
wordt vooralsnog door geen
enkele internationale organisatie
-inclusief de Verenigde Naties-
erkend. Officieel is Somaliland
nog steeds deel van Somalië.
Tijdens mijn bezoeken aan het
land heb ik Somalilanders
geportretteerd die binnen hun
niet-erkende republiek een
democratie aan het opbouwen
zijn. ‘Ghost Republic Somali-
land: democracy against all
odds’ is een fotodocument
waarin de focus ligt op de
Somalilanders die een land aan
het opbouwen en besturen zijn
dat effectief is afgesneden van
de rest van de wereld.
In het project krijgt het land en
zijn ‘nation builders’ een
gezicht: de foto’s vertellen het
verhaal van deze mensen, wiens
verhaal niet vaak genoeg
verteld wordt. Een verhaal dat
in het internationale nieuws
onderbelicht blijft. De beelden
tonen de symbolen van Somali-
land die het doorlopende proces
definiëren van die opbouw van
een pseudo-staat: overheidsge-
bouwen, ziekenhuizen, de
radiozender en Somalilands
nationale krant, Jamhuuriya.
Ik portretteer Somalilanders in
hun eigen omgeving, met oog
voor de voorwerpen die onlos-
makelijk zijn verbonden aan de
opbouw van een ware repu-
bliek. Mijn foto’s tonen de hoop
en het optimisme in een natie
die door de rest van de wereld
nog niet wordt erkend.
De Somalilandse krant
Jamhuuriya heeft mijn project
gepubliceerd in een reeks van
twintig foto’s van 10 december
2010 tot en met 21 februari
2011.
Het fotoboek Ghost Republic
Somaliland, is een limited editi-
on van 75 exemplaren, dat een
hedendaags beeld geeft van de
pseudo-staat Somaliland.
De originele publicaties in
Jamhuuriya vormen de basis
van het boek. Iedere foto gaat
vergezeld van een korte tekst
waarin steeds een stukje
geschiedenis, gekoppeld aan de
huidige situatie van Somaliland,
wordt belicht.
James Wellford’s , foto editor
van Newsweek schreef het
volgende:
“Chantal’s images of Somali-
land present fascinating and
absorbing visual moments about
the life, travails, and unknown
destiny of a distant place that
few people are familiar with.
Her images, the delicate
portraits of people which
channel so well the complexity
of personality, the images
showing details of interiors and
rooms that are still inhabited by
the presence, thoughts, and
memories of those who were
there, and the bigger views of
space, monuments, crossroads,
and land all suggest and arti-
culate an atmosphere that
movingly creates a series of
visual landscapes that address
the issues of identity. These
images are windows to another
world, thresholds to cross in
order to enter the story of a
place called Somaliland.”
Chantal Heijnen
April-Mei 2013 GEEDI 9
Somaliland heeft sinds de op 18 mei 1991 zelf uitgeroepen onafhankelijkheid,
vier presidenten democratisch gekozen. Foto: Chantal Heijnen
Illegaliteit strafbaar = jacht op illegalen?
Het zat al veel langer in de lucht en ook in de ideeën van Pim Fortuyn’s LPF en dievan de PVV van Geert Wilders viel het te beluisteren: illegaal verblijf in Nederlandmoet strafbaar worden gesteld.
Fred Teeven, zelf voorheen
actief in het kamp van Pim For-
tuyn, is met deze maatregel op-
nieuw naar buiten gekomen in
het regeerakkoord van PvdA en
VVD van oktober jongstleden.
In het wetsvoorstel wordt gere-
geld dat illegalen een boete tot
maximaal 3900 euro moeten
krijgen. Vervolgens wordt geke-
ken of de persoon in kwestie zo
snel mogelijk het land kan wor-
den uitgezet en in afwachting
daarvan gaat de illegaal in
vreemdelingenbewaring. Overi-
gens niets nieuws dat laatste,
omdat het in de huidige situatie
ook al plaats vindt!
Illegalen die een tweede keer
worden gepakt moeten een
inreisverbod krijgen. Dat bete-
kent dat er niet meer gereisd
mag worden in Nederland én in
andere Europese landen.
Celstraf is voorhanden voor hen
die dan Nederland nóg niet
verlaten hebben, of dat ook niet
voornemens zijn te doen.
Betreffende maatregelen gelden
niet voor minderjarige illegalen.
Zij die illegalen helpen zijn niet
strafbaar. Zij gaan vrij uit!
Het vorige kabinet van VVD,
CDA en PVV was in 2011 al
akkoord met het strafbaar
stellen van illegaliteit.
Voorheen is de PvdA altijd sterk
tegenstander geweest. Er wordt
binnen deze partij getwijfeld of
er mogelijk strijd is met
grondrechten.
Boete als toevalToch is het niet de bedoeling dat
er jacht gemaakt gaat worden
op mensen zonder verblijfsver-
gunning. De boetes moeten als
het ware bij toeval worden
uitgedeeld, bijvoorbeeld bij een
verkeerscontrole.
10 GEEDI April-Mei 2013
Recept
Canjeero/Laxoox of Somali-
sche pannenkoeken
Ingrediënten:
2 kopjes maïsmeel
2 kopjes witte bloem
9 theelepeltjes zout
2 kopjes water
2 theelepeltjes bakpoeder
1 theelepel gist
Met deze ingrediënten maak je
op uiterst eenvoudige wijze
smakelijke canjeero’s, de Soma-
lische pannenkoeken.
Meng alles met de mixer in een
mengkom en laat dit beslag ten-
minste één uur rustig staan.
Vervolgens kan in een koeken-
pan met een beetje boter of olie
de pannenkoek worden gebak-
ken.
Héél simpel, erg lekker! Naar
eigen smaak te beleggen……..
Eet smakelijk!
Maar er is ook kritiek op deze
plannen. Niet alleen vanuit reli-
gieuze hoek en van de kant van
allerlei belangenorganisaties.
Zo zeggen wethouders van de
grote steden Amsterdam, Rot-
terdam, Utrecht en Den Haag,
alsook burgemeesters elders in
het land er geen zin in te hebben
om actief de jacht in te zetten
op illegalen. Zij hebben de
vrees geuit dat illegalen alleen
nog maar dieper in de illegali-
teit worden gedrukt. Zij stellen
dan ook dat strafbaar stellen
geen enkele oplossing dient.
OverduidelijkDe Amsterdamse burgervader
Eberhard van der Laan (PvdA)
is overduidelijk in zijn stand-
punt. Hij ziet niets in het wets-
voorstel van VVD en PvdA. “Ik
geloof niet dat het een erg ver-
standige maatregel is”, zo deel-
de hij onlangs mee in een
tv-programma. Hij wees erop
dat hij in dit verband nog altijd
denkt aan de slogan
“Geen mens is illegaal”.
Van der Laan: “Gewoon als
principe, dat mensen van zich-
zelf niet illegaal kunnen
zijn……. Dan zeg je hier: we
zijn er jarenlang vanuit gegaan
dat mensen uitgezet konden
worden of daar wel aan zouden
meewerken. Maar dat blijkt ge-
woon niet zo te zijn. We hebben
er duizenden hier, van wie er
sommigen heel moeilijk of zelfs
helemaal niet kunnen worden
uitgezet.”
En vervolgens: “Het is mis-
schien ook een verkeerde
kijkrichting: kan een mens
strafbaar zijn doordat hij ergens
is? Dat is een principiële vraag,
waarover in Amsterdam wel
zorgen bestaan.”
Historisch bewustzijnEn niet alleen in Amsterdam!
Het geeft te denken, wanneer de
wind wat geluwd moet worden
door te stellen dat het niet de
bedoeling is dat er jacht
gemaakt gaat worden. De idee
heeft dus wel terdege door het
hoofd gespeeld!
Zou je -met een beetje histo-
risch bewustzijn- voorzichtig
mogen veronderstellen dat het
een kwestie van tijd zou kunnen
zijn: jacht op illegalen?? En zou
er dan opnieuw een revival op-
treden dat zo ongeveer iedereen
in Nederland klaar heeft gestaan
om hulp te bieden? De geschie-
denis kan ons leren hoe gevaar-
lijk een manier van denken kan
zijn en welke gevolgen er uit
kunnen voortvloeien.
Gijs
April-Mei 2013 GEEDI 11
Baqtiyaa nasiib
Dit betekent eigenlijk “verrassend spelletje” en het zal snel duidelijk zijn, waarom dit spel deze
verrassende naam gekregen heeft.
Aan een paal of balk wordt een aardewerk potje opgehangen, dat met een stok kapot geslagen moet wor-
den. Maar degene die dat mag proberen heeft het niet zo gemakkelijk, want er zit een blinddoek voor zijn
of haar ogen.
In de potjes zitten verrassingen, hele leuke, maar soms ook mindere aardige. Snoepjes bijvoorbeeld zijn
erg lekker en gewild, maar water of as of andere viezigheid zijn natuurlijk niet zo leuk. De inhoud van het
kapotgeslagen potje is voor de geblinddoekte die toch raak heeft kunnen slaan.
Baqtiyaa nasiib is het spel waar -dat kunt u zich wel voorstellen- vreselijk veel bij gelachen wordt.
Iemand steeds weer mis zien te slaan, of die raak slaat, maar water, as of andere troep op zijn hoofd
krijgt, dat werkt nu eenmaal steeds weer op de lachspieren.
Het is dan ook een spel dat veel gespeeld wordt op feestdagen, zoals het Suikerfeest of nationale gelegen-
heden waar veel mensen bij elkaar komen. Jong en oud nemen deel aan deze vermakelijke gebeurtenis.
Piratenkust
Piratenkust is het belangwekkende eerste boek van deCanadese verslaggever Jay Bahadur die zijn weg wistte vinden in een van de gevaarlijkste regio’s ter wereld.
De mensheid is al eeuwenlang
gefascineerd door verhalen over
piraten. Maar de recente praktij-
ken van de onverschrokken
piraten voor de kusten van
Somalië, waar ze enorme sche-
pen van internationale conglo-
meraten weten te kapen, tillen
het fenomeen piraterij naar de
moderne tijd. De wereld be-
schouwt hen als opportunisti-
sche, lokale bandieten, maar Jay
Bahadur, de enige westerse
journalist die erin slaagde diep
in deze wereld door te dringen,
laat zien hoe het er werkelijk
aan toegaat. In Piratenkust
vertelt hij over het leven in
Puntland, een regio in Noord-
oost Somalië, en doet hij
verslag van de levens van de
zeerovers die schuilgaan achter
de aanvallen. Waar geven ze
hun geld aan uit? Hoe gaan ze
te werk? Hoe denkt een piraat?
Bahadur sprak in de afgelegen
havens van Somalië met een
aantal sleutelfiguren uit de pira-
terij. Maar hij zocht ook contact
met hun bestrijders, en met
enkele gijzelaars die maanden
op hun schip moesten door-
brengen, in afwachting van
nieuws over hun losgeld.
Reacties uit de persPiratenkust is onthullend en de
scherpzinnige analyse van oor-
zaken en oplossingen blijken
veel informatiever te zijn dan
welke tv-beelden over het he-
dendaagse piraterij probleem
ook (Booklist).
Piratenkust is een moedig en
onderhoudend boek dat uitlegt
welke wereld er schuil gaat
achter de korte berichten in de
krant over het zoveelste ge-
kaapt schip (NRC).
Onomwonden analyse die de
piraterij vanuit verschillende
perspectieven belicht (Africa
Magazine ZAM).
Boek is interessant voor iedere
zeevarende die door het
Suezkanaal vaart en voor iedere
marineman of -vrouw die voor
de kust van Somalië patrouil-
leert (Maritiem Nederland).
Jay Bahadur
Piratenkust
Verschenen in 2011 bij Nieuw
Amsterdam Uitgevers
ISBN 978-90-468-1041-5
Vertaling: Erik de Vries
12 GEEDI April-Mei 2013
Web-site
Wij willen de lezer van deze
nieuwsbrief wijzen op de
web-site die we aan het ontwik-
kelen zijn. Daar is meer infor-
matie te vinden over de
achtergronden van GEEDI,
Nieuwsbrief Somalië.
De lezer kan via de web-site
reageren en die reacties zien wij
graag tegemoet!!
U vindt de web-site op
www.nieuwsbriefsomalie.nl
En verspreidt deze Geedi in uw
eigen omgeving.