Υδατικό Περιβάλλον και Ανάπτυξη
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος
Φυσικό και πιθανοτικό πλαίσιο πλημμυρών. Πρόληψη και μετριασμός των επιπτώσεών τους
Νίκος Μαμάσης, Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ Σχολή Πολιτικών Μηχανικών
Άδεια Χρήσης
Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.
ΥΔΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Φυσικό και πιθανοτικό πλαίσιο πλημμυρών. Πρόληψη
και μετριασμός των επιπτώσεών τους
Νίκος Μαμάσης
Εργαστήριο Υδρολογίας και Αξιοποίησης Υδατικών Πόρων
Αθήνα 2011
Φυσικές καταστροφές
Εισαγωγή
Φυσικό πλαίσιο
Πιθανοτικό πλαίσιο
Επιπτώσεις
Κατασκευαστικά μέτρα
Μη κατασκευαστικά μέτρα
Διαχείριση πλημμυρικού κινδύνου
ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:
4
Τα φυσικά συστήματα (ατμόσφαιρα, ξηρά, θάλασσα) χαρακτηρίζονται από την χωρική και χρονική εξέλιξη μεταβλητών (π.χ. βροχόπτωση, σεισμικότητα, κυματισμός) οι οποίες παίρνουν ακραίες τιμές που αντιστοιχούν σε κάποια πιθανότητα εμφάνισης.
Όταν οι ακραίες τιμές των φυσικών μεταβλητών πραγματοποιούνται σε περιοχές που υπάρχουν ανθρώπινα συστήματα τότε ονομάζονται φυσικοί κίνδυνοι και εφόσον έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις ανθρώπινες δραστηριότητες και επιφέρουν απώλειες (ανθρώπινες, οικονομικές, υποδομών) ονομάζονται φυσικές καταστροφές.
Το μέγεθος των φυσικών καταστροφών εξαρτάται από (α) την ένταση των φυσικών μεταβλητών, (β) την έκταση των δραστηριοτήτων και (γ) την ετοιμότητα των μηχανισμών να διαχειριστούν τα έκτακτα φαινόμενα.
Οι ακραίες τιμές των φυσικών μεταβλητών είναι διαφορετικές για κάθε περιοχή της γης. Έτσι θερμοκρασίες αέρα κάτω από το μηδέν είναι ακραίες για το κέντρο της Αθήνας αλλά όχι για την κορυφή της Πάρνηθας ή για τις πόλεις της Βόρειας Ευρώπης. Αντίστοιχα η ανοβρία για ένα συνεχή χρόνο είναι ακραίο γεγονός για την Ελλάδα αλλά όχι για την Σαχάρα.
Οι φυσικές καταστροφές συμβαίνουν γιατί οι ανθρώπινες δραστηριότητες δεν είναι προσαρμοσμένες σε γεγονότα που συμβαίνουν σπάνια (π.χ χρησιμοποιούνται περιοχές ευάλωτες σε πλημμύρες, κατασκευάζονται κτήρια χωρίς αντισεισμικό κανονισμό)
Φυσικές καταστροφές (1/4)
5
2554
2171
840 832
607
424308 283
141 83 50 33
0
500
1000
1500
2000
2500
3000Π
λημ
μύρα
Κατα
ιγίδ
α
Επιδ
ημ
ία
Σει
σμ
ός
Ξηρασ
ία
Κατο
λίσ
θησ
η
Καύσ
ωνα
ς
Πυρκαγι
ά
Ηφ
αίσ
τειο
Επίθ
εση
εντό
μω
ν
Λιμ
ός
Τσ
ουνά
μι
,
Αριθμός
Φυσικές καταστροφές (1975-2005) (2/4)
Πηγή: USGS Munich Re Group
610539
564598
296279
235848199359
166588
5978425599 22502 6847 1173 0
0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
700000
Σει
σμ
ός
Ξηρασ
ία
Κατα
ιγίδ
α
Τσ
ουνά
μι
Πλημ
μύρα
Επιδ
ημ
ία
Καύσ
ωνα
ς
Ηφ
αίσ
τειο
Κατο
λίσ
θησ
η
Λιμ
ός
Πυρκαγι
ά
Επίθ
εση
εντό
μω
ν,
Νεκροί
Σύνολο: 2.2 * 106
438595
350327 341475
5586829006 21318
7812 3220 2878 230 93 4,70
50000
100000
150000
200000
250000
300000
350000
400000
450000
500000
Κατα
ιγίδ
α
Σει
σμ
ός
Πλημ
μύρα
Ξηρασ
ία
Πυρκαγι
ά
Καύσ
ωνα
ς
Τσ
ουνά
μι
Κατο
λίσ
θησ
η
Ηφ
αίσ
τειο
Επίθ
εση
εντό
μω
ν
Λιμ
ός
Επιδ
ημ
ία
,
Σύνολο: > 1*109 $ (2.5% του παγκόσμιου ΑΕΠ)
Ζημιές
Νεκροί ανά επεισόδιο
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
Τσ
ουνά
μι
Ξηρ
ασία
Σει
σμ
ός
Επι
δημ
ία
Καύ
σω
νας
Ηφ
αίσ
τειο
Λιμ
ός
Κατ
αιγί
δα
Πλη
μμ
ύρα
Κατ
ολίσ
θησ
η
Πυρ
καγι
ά
Επί
θεσ
η
εντό
μω
ν,
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
Σει
σμ
ός
Τσ
ουνά
μι
Κατ
αιγί
δα
Πλη
μμ
ύρα
Πυρ
καγι
ά
Ξηρ
ασία
Καύ
σω
νας
Ηφ
αίσ
τειο
Κατ
ολίσ
θησ
η
Επί
θεσ
η
εντό
μω
ν
Λιμ
ός
Επι
δημ
ία,
Ζημιές ανά επεισόδιο
6
Σχήμα 1: Γραφήματα για τις φυσικές καταστροφές μεταξύ 1975-2005
Πηγή: Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE http://www.munichre.com/en/publications/default.aspx?category=17
Φυσικές καταστροφές (3/4)
Φυσικές καταστροφές με τους περισσότερους θανάτους (1980-2008)
Ημερομηνία Καταστροφή Περιοχή Συνολικές
ζημίες (US$m) Ασφαλισμένες ζημίες (US$m) Θάνατοι
26.12.2004 Σεισμός, τσουνάμι Νότια Ασία 10,000 1,000 220,000
29-30.4.1991 Κυκλώνας, κύμα
καταιγίδας Μπαγκλαντέ
ς 3,000 100 139,000
8.10.2005 Σεισμός Πακιστάν,
Ινδία 5,200 5 88,000
2-5.5.2008 Κυκλώνας Nargin Μιανμάρ 4,000 3,400 84,500
11-12/2003 Καύσωνας Ευρώπη 13,800 10 70,000
12.5.2008 Σεισμός Κίνα 85,000 300 70,000
21.6.1990 Σεισμός Ιράν 7,100 100 40,000
8-19.12.1999 Πλημμύρα,
κατολισθήσεις Βενεζουέλα 3,200 220 30,000
26.12.2003 Σεισμός Ιράν 500 19 26,200
7.12.1988 Σεισμός Αρμενία 14,000 470 25,000
7
Πηγή: Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft, Geo Risk Research, NatCatSERVICE http://www.munichre.com/en/publications/default.aspx?category=17
Φυσικές καταστροφές (4/4)
Φυσικές καταστροφές με τις μεγαλύτερες συνολικές ζημιές (1980-2008)
Ημερομηνία Καταστροφή Περιοχή
Συνολικές ζημίες
(US$m) Ασφαλισμένες ζημίες (US$m) Θάνατοι
25-30.8.2005 Τυφώνας Κατρίνα ΗΠΑ 125,000 61,600 1,322
17.1.1995 Σεισμός Ιαπωνία, Kobe 100,000 3,000 6,430
12.5.2008 Σεισμός Κίνα, Sichuan 85,000 300 70,000
17.1.1994 Σεισμός ΗΠΑ, Northridge 44,000 15,300 61
6-14.9.2008 Τυφώνας Ike ΗΠΑ, Καραιβική 38,000 15,000 168
5-9/1998 Πλυμμύρες Κίνα 30,700 1,000 4,159
23.10.2004 Σεισμός Ιαπωνία, Niigata 28,000 760 46
23-27.8.1992 Τυφώνας Andrew ΗΠΑ 26,500 17,000 62
6-8/1996 Πλημμύρες Κίνα 24,000 450 3,048
7-21.9.2004 Τυφώνας Ιβάν ΗΠΑ, Καραιβική 23,000 13,800 125
8
Πλημμύρα ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία περιοχές, που συνήθως είναι στεγνές, καλύπτονται από ποσότητες νερού για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Οι πλημμύρες προέρχονται από την αλληλεπίδραση: (α) φυσικών φαινομένων (βροχόπτωση), (β) των συνθηκών της λεκάνης απορροής και (γ) τη χωρητικότητα του συστήματος αποστράγγισης (φυσικού ή ανθρωπογενούς)
Στους μεγάλους ποταμούς οι πλημμύρες μπορεί να εμφανιστούν αρκετό χρόνο μετά τη βροχόπτωση και να διαρκέσουν ημέρες, εβδομάδες ή ακόμη και μήνες.
Σε μικρότερα ποτάμια είναι δυνατόν να εμφανιστούν στιγμιαίες πλημμύρες (flash floods) που συνήθως οφείλονται σε πολύ έντονη τοπική βροχόπτωση. Αυτές είναι λιγότερο προβλέψιμες και μπορεί να προκαλέσουν εκτεταμένες καταστροφές. Δεδομένου ότι συμβαίνουν ξαφνικά και με ελάχιστη προειδοποίηση είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τους ανθρώπους.
Εισαγωγή (1/4)
9
Ατμόσφαιρα •Έντονη βροχόπτωση •Απότομη άνοδος θερμοκρασίας
•Αστρονομική παλίρροια •Ατμοσφαιρική κυκλοφορία
προκαλούν πλημμύρες από:
Περιβάλλον •Χαρακτηριστικά λεκάνης (συντελεστής απορροής, χρόνος συγκέντρωσης)
•Παροχετευτική ικανότητα αποστραγγιστικού συστήματος
•Διαχείριση υδατικών συστημάτων
Φυσικά φαινόμενα τα οποία δεν είναι
δυνατόν να ελεγχθούν
Περιβαλλοντικά και τεχνικά χαρακτηριστικά που είναι δυνατόν να τροποποιηθούν με ανθρώπινη επέμβαση
Κοινωνία • Ένταση και αξία
δραστηριοτήτων στα πλημμυρικά πεδία
• Ετοιμότητα σε ακραία φαινόμενα
Οι ζημιές που θα προκληθούν λόγω πλημμύρας, εξαρτώνται από:
τοπική βροχόπτωση
υπερχείλιση ποταμού
τήξη χιονιού
εισροή της θάλασσας
θραύση φράγματος
σε συνδυασμό με
Ο πλημμυρικός κίνδυνος είναι συνάρτηση και της επίδρασης που θα έχει στην ανθρώπινη κοινωνία
Η προστασία από τις πλημμύρες δεν είναι ποτέ απόλυτη. Το επίπεδο προστασίας επιλέγεται με βάση το:
•πόσο ασφαλείς θέλουμε να είμαστε
•με τι κόστος •τι αποδοχή έχει η κοινωνία για την πιθανότητα που απομένει
•την ένταση των φυσικών φαινομένων •την παρουσία αντιπλημμυρικών έργων •την αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος
•την ετοιμότητα των μηχανισμών •την ένταση της ανθρώπινης δραστηριότητας σε πεδία πλημμυρών
10
Συνιστώσα Χαρακτηριστικά Αύξηση πλημμυρικού
κινδύνου
Ατμόσφαιρα
Χωροχρονική κατανομή βροχόπτωσης
Μεγαλύτερες εντάσεις βροχής
Λεκάνη απορροής Συντελεστής απορροής χρόνος συγκέντρωσης
Αύξηση
Μείωση
Σύστημα αποστράγγισης
Παροχετευτική ικανότητα Μείωση
Πλημμυρικό πεδίο Ένταση και αξία δραστηριοτήτων
Αύξηση
ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ ΠΛΗΜΜΥΡΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Εισαγωγή (2/4)
11
Η προστασία από τις πλημμύρες πρέπει να αντιμετωπίζεται κατά συνδυασμένο και συντονισμένο τρόπο σε όλη τη λεκάνη απορροής του ποταμού, δεδομένου ότι τα τοπικά μέτρα προστασίας που λαμβάνονται σε ένα μέρος μπορεί να έχουν έμμεσο αντίκτυπο στις ανάντη και κατάντη περιοχές. Το σημείο αυτό γίνεται σημαντικό στις περιπτώσεις ποταμών που διέρχονται από διαφορετικά κράτη, όπου θα πρέπει να υπάρχει αλληλεγγύη στο χειρισμό των πλημμυρών. Η γενική στρατηγική έχει τρία κύρια βήματα: (α) κατακράτηση, (β) αποθήκευση και (γ) αποστράγγιση.
Οι βαθύτερες αιτίες των πλημμυρών είναι φυσικά φαινόμενα τα οποία δεν μπορούν να ελεγχθούν. Εντούτοις, το εάν μια δεδομένη βροχόπτωση, θα προκαλέσει ζημίες λόγω πλημμύρας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ανθρώπινες ενέργειες, όπως (1) η αστικοποίηση, (2) η αποδάσωση τμημάτων της λεκάνης απορροής, (3) η ευθυγράμμιση του ρου των ποταμών, (4) η εξάλειψη των φυσικών πεδίων κατάκλυσης, (5) η ανεπαρκής αποστράγγιση και (6) η οικοδόμηση κτιρίων και κατασκευών σε επικίνδυνα πεδία κατάκλυσης.
Εισαγωγή (3/4)
Η αντιμετώπιση των πλημμυρών γίνεται με μια σειρά μέτρων που διακρίνονται ανάλογα με: (1) την κατασκευή ή όχι τεχνικών έργων (κατασκευαστικά-μη κατασκευαστικά μέτρα) (2) το αν προστατεύουν συγκεκριμένες κατασκευές ή μεγαλύτερες περιοχές (3) το αν έχουν σκοπό: (α) να διαφοροποιήσουν την πλημμύρα, (β) να μειώσουν την ευπάθεια σε πλημμύρα και (γ) να μειώσουν την επίδραση της πλημμύρας. 12
Οι άνθρωποι που ζουν σε περιοχές με υψηλό κίνδυνο πλημμυρών πρέπει να παίρνουν προσωπικά μέτρα για την περιουσία τους. Ακόμη, θα πρέπει να υπάρχει μηχανισμός ασφαλειών ώστε να αποζημιώνονται οι ζημιές.
Η πλημμύρα παράκτιων περιοχών μπορεί να προκληθεί από καταιγίδες στη θάλασσα λόγω των ανέμων που κατακλύζουν την ξηρά με πλημμυρίδες. Σε πολλές περιοχές, η ευπάθεια στις πλημμύρες έχει αυξηθεί λόγω της παράκτιας διάβρωσης. Όταν οι θαλάσσιες καταιγίδες συμπίπτουν με ανύψωση της στάθμης του νερού στις εκβολές ποταμών τότε είναι πιθανό να προκληθούν εκτεταμένες ζημίες.
Δύο σημεία υποδεικνύουν αύξηση του κινδύνου πλημμυρών στην Ευρώπη: (α) το μέγεθος και η συχνότητα των πλημμυρών που είναι πιθανόν να αυξηθούν στο μέλλον λόγω κλιματικών διακυμάνσεων (οι οποίες θα προκαλέσουν εντονότερη βροχόπτωση και ανύψωση της στάθμης της θάλασσας) και (β) η αισθητή αύξηση του αριθμού των ατόμων και οικονομικών αγαθών που είναι εγκατεστημένα σε ζώνες που κινδυνεύουν από πλημμύρες.
Τα τελευταία χρόνια συνειδητοποιείται όλο και περισσότερο η επίδραση των πλημμυρών από την υπερχείλιση ποταμών στην ανθρώπινη υγεία. Όταν τα πλημμυρικά νερά παρασύρουν ρύπους ή αναμειγνύονται με μολυσμένα νερά από αποστραγγίσεις και γεωργικές γαίες μπορεί να προκαλέσουν έχουν υγειονομικές συνέπειες
Εισαγωγή (4/4)
13
Το νόηµα της της νίκης του Ηρακλή, όπως αποµυθοποιήθηκε από τον ιστορικό Διόδωρο το Σικελιώτη (~ 90-30 π.Χ.) και το γεωγράφο Στράβωνα (~ 64 π.Χ.-24 µ.Χ.), σχετίζεται µε τη διευθέτηση του ποταµού (ο µεγαλύτερος σε παροχή ελληνικός ποταµός και την κατασκευή αναχωµάτων για γτον περιορισµό της µετακινούµενης κοίτης του.
Διαχρονικό πρόβλημα (1/8)
14
Εικόνα 1: Ερυθρόµορφο Αττικό αγγείο του 6ου αιώνα π.Χ.
Απεικονίζει τη µάχη του Ηρακλή ενάντια στον Αχελώο
Το γεγονός ότι η οι πλημμύρες του Νείλου συνέβαιναν το καλοκαίρι, όπου η βροχόπτωση στην Αίγυπτο ήταν ελάχιστη, είχε προβληματίσει τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Τρεις εξηγήσεις αναφέρονται από τον Ηρόδοτο, ο οποίος όμως δεν υιοθετεί καμία από αυτές
Εξήγηση βασισμένη στα Ομηρικά έπη Η κύρια πηγή του Νείλου είναι ο Ωκεανός,
μυθικός ποταμός που πηγάζει από τον Ουρανό και πλημμυρίζει το καλοκαίρι
Θαλής ο Μιλήσιος Οι βόρειοι άνεμοι που επικρατούν στην
περιοχή τον χειμώνα δεν επιτρέπουν στον ποταμό να πλημμυρίσει. Με τη εξασθένιση τους το καλοκαίρι το νερό κυλούσε και πλημμύριζε το δέλτα του Νείλου
Αναξαγόρας-Ευριπίδης-Αισχύλος Η απορροή οφείλεται στην τήξη του χιονιού
που έχει συσσωρευτεί στα βουνά της Αιθιοπίας. Η διαδικασία ξεκινάει την άνοιξη και με χρονική υστέρηση προκαλεί πλημμύρες στο δέλτα του Νείλου το καλοκαίρι.
Το αίνιγμα της απορροής του Νείλου για τους αρχαίους Έλληνες Διαχρονικό πρόβλημα (2/8)
15 Εικόνα 2: Χάρτης βορειοανατολικής Αφρικής
Το αίνιγμα της απορροής του Νείλου για τους αρχαίους Έλληνες Οι τρεις εξηγήσεις σχολιάζονται από τον Ηρόδοτο ο οποίος γράφει ότι οι δύο πρώτες δεν αξίζει να ασχοληθεί κανείς παρά μόνο για να τις αναφέρει: • Την πρώτη εξήγηση την θεωρεί φανταστική που στηρίζεται σε άγνωστο Ομηρικό μύθο ο οποίος δεν
μπορεί να ελεγχθεί. • Για τη δεύτερη εξήγηση αναφέρει: ‘Αλλά πολλές φορές τα μελτέμια δεν εφύσηξαν και ο Νείλος κάνει
πάντα τα ίδια. Και πρέπει να προστεθεί οτι αν τα μελτέμια ήταν η αιτία και οι άλλοι ποταμοί, όσοι κυλούν αντίθετα με την από την κατεύθυνση των μελτεμιών να παθαίνουν τα ίδια και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό, αφου εί ναι μικρότεροι και το ρεύμα τους λιγότερο δυνατό. Και υπάρχουν πολλοί ποταμοί στην
Συρία και στη Λιβύη που δεν παθαίνουν τίποτα από όσα παθαίνει ο Νείλος’* • Την τρίτη εξήγηση την θεωρεί πιο αληθοφανή αλλά όχι αληθή. Μεταξύ άλλων αναφέρει: ‘Ο Νείλος
περνάει από τη χώρα των Αιθιόπων και ρέει στην Αίγυπτο. Πως λοιπόν μπορεί να έχει την πηγή του σε χιόνια αφού ρέει από θερμότερα κλίματα σε ψυχρότερα’. Ακόμη δίνει τρία επιχειρήματα: ‘Πρώτη και μεγαλύτερη απόδειξη ότι οι άνεμοι που πνέουν από αυτές τις χώρες είναι θερμοί’.΄Δευτερή απόδειξη ότι η Αίγυπτος δεν έχει ούτε βροχές ούτε παγωνιές και όταν πέσει χιόνι πρέπει να βρέξει οποσδήποτε μετά από 5 ημέρες. Έτσι λοιπόν αν χιόνιζε θα έπρεπε αναγκαστικά να βρέχει στα μέρη αυτά’. ́ Τρίτη απόδειξη είναι ότι οι άνθρωποι από την πολλή ζέστη είναι μαύροι. Τα περδικογέρακα και τα χελιδόνια μένουν στην Αίγυπτο όλο το χρόνο και οι γερανοί διωγμένοι από το κρύο που κάνει στη Σκυθία πηγαίνουν σε αυτά τα μέρη. Αν λοιπόν χίονιζε στη χώρα από την οποία πηγάζει ο Νείλος τίποτα από τα προηγούμενα μπορούσε
να υπάρχει’. *
* Ηροδότου Ιστορίαι, Μετάφραση Άγγελου Βλάχου-Εκδόσεις Παπαδήμα, Αθήνα 1987
Η εξήγηση του Ηρόδοτου: ‘Αν αφού απέρριψα τις γνώμες αυτές που ανέφερα, πρέπει να πω και εγώ την δική μου γνώμη για ένα τόσο δύσκολο ζήτημα, θα έλεγα ότι μου φαίνεται πως τον χειμώνα ο ήλιος πάει προς την άνω Λιβύη... Είναι φυσικό η χώρα που βρίσκεται πιο κοντά στο θεό αυτό και ακριβώς κάτω του να
έχει μεγάλη έλλειψη υδάτων και τα ποτάμια της να ξεραίνονται...........’ *
Διαχρονικό πρόβλημα (3/8)
16
0
50
100
150
200
250
300
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
Βρο
χόπτ
ωση
(mm
)
ENTEBBE Έτος: 1537.5 mm
0
50
100
150
200
250
300
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
Βρ
οχό
πτω
ση
(m
m)
0
50
100
150
200
250
300
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
Βρ
οχό
πτω
ση
(m
m)
0
50
100
150
200
250
300
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
Βρ
οχό
πτω
ση
(m
m)
0
50
100
150
200
250
300
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
Βρ
οχό
πτω
ση
(m
m)
CAIRO Έτος: 27.6 mm
KHARTOUM Έτος: 155.5 mm
ADIS ABABA Έτος: 1229.5 mm
BOR Έτος: 879.8 mm
Παροχή: 1048 m3/s Σχεδόν σταθερή
Παροχή: 924 m3/s Μάρτιος: 1200 m3/s
Αύγουστος: 600 m3/s
0
2000
4000
6000
8000
10000
ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
ΠΑ
ΡΟ
ΧΗ
(m
3/s
)ΑΣΠΡΟΣ ΝΕΙΛΟΣ
ΜΠΛΕ ΝΕΙΛΟΣ
ΣΥΝΟΛΟ
BLUE NILE
WHITE NILE
Διαχρονικό πρόβλημα (4/8)
17 Εικόνα 3: Απάντηση στο διαχρονικό πρόβλημα του Νείλου
‘Μια ημέρα μετά από μια ισχυρή νεροποντή κατάπληκτος είδα ότι όλες οι αποχετεύσεις λειτουργούσαν περίφημα και το νερό περνούσε από τα κανάλια, πάνω από τα οποία ένας άνθρωπος μπορούσε να περάσει. Αμφιβάλλω αν υπάρχει άλλο παράδειγμα αποχέτευσης που να λειτουργεί μετά από 4000 χρόνια’
Angelo Mosso από την επίσκεψή του στην Αγία Τριάδα (Escursioni nel Mediterraneo e gli scavi di Creta, Treves, Milano, 1907)
Κνωσός
Αγία Τριάδα
Διαχρονικό πρόβλημα (5/8)
18
Εικόνα 4: Μινωικές αποχετεύσεις ομβρίων και ακαθάρτων
Αθήνα Ερέτρεια
Δίον Κασσιόπη
Αθήνα
Διαχρονικό πρόβλημα (6/8)
19
Εικόνα 5: Αποχετεύσεις ομβρίων στην κλασική περίοδο
Το φράγμα κατασκευάστηκε κατά την κλασική περίοδο για να προστατεύει την κατάντη πεδιάδα από πλημμύρες κα
φερτά. Διατηρείται σε άριστη κατάσταση μέχρι σήμερα.
Ο υπερχειλιστής έχει διαμορφωθεί στο βράχο και το ασύμμετρο σχήμα
του οφείλεται στη διάβρωση
Ο υπερχειλιστής σε λειτουργία
Διαχρονικό πρόβλημα (7/8)
20 Εικόνα 6: Φράγμα Αλυζίας
Διαχρονικό πρόβλημα (8/8)
21
Εικόνα 7: Φράγμα Αλυζίας
Χρόνος, t
Πα
ρο
χή
, Q
tB tΓ tΔ
Άμεση απορροή
Βασική απορροή
Ενεργός
βροχή
ΑΒ
Γ
Δ
ΕΈ
ντα
ση
βρ
οχό
πτω
ση
ς
Έλλειμμα
Κ
S
tK tΛ tΜ tΝ
ta tc
tL
tL΄
ta: Χρόνος ανόδου
tc: Χρόνος συγκέντρωσης
tL, tL΄: Χρόνοι υστέρησης
tb tb: Χρόνος βάσης
ΒΓ: Κλάδος ανόδου
ΓΔ: Κλάδος καθόδου
Γ: Αιχμή πλημμύρας
lnQ
Φυσικό πλαίσιο (1/10)
22
Σχήμα 2: Λεκάνη απορροής
Σχήμα 3: Χρόνος συρροής
Σχήμα 4: Υετόγραμμα και πλημμυρογράφημα
Φυσικό πλαίσιο (2/10)
Τα μεγέθη των πλημμυρών συνδέονται με τα χαρακτηριστικά:
της βροχόπτωσης (συνολικό ύψος, ένταση, διάρκεια) της λεκάνης απορροής (έκταση, συντελεστής απορροής, χρόνος συρροής) των υδατορευμάτων (διατομή, κλίση, τραχύτητα, κατάντη στάθμες)
η παροχή αιχμής και η αντίστοιχη στάθμη στο υδατόρευμα ο πλημμυρικός όγκος η χρονική διάρκεια
Τα τρία κύρια μεγέθη της πλημμύρας είναι:
Παροχή, Q m3/s
Χρόνος, t hr
Πλημμυρικός όγκος
Παροχή αιχμής
Διάρκεια
23
Σχήμα 5: Πλημμυρογράφημα
Φυσικό πλαίσιο (3/10)
Έκταση λεκάνης απορροής: Α km2
Συντελεστής απορροής: c
v: μέση ταχύτητα νερού κ: συντελεστής τραχύτητας Ε: εμβαδόν βρεχόμενης διατομής Π: μήκος βρεχόμενης περιμέτρου J: κλίση κατά μήκος του ποταμού Όγκος απορροής V (hm3): h*A/1000
Παροχή αιχμής Q (m3/s)=0.278*c* ic*A
Στάθμη ποταμού H (m)=f(Q)
Q (m3/s)=Ε*v=Ε*k*(Ε/Π)2/3*J1/2
Ε
Συνολικό ύψος βροχής: h (mm) Ένταση βροχής για χρόνο συρροής: ic (mm/hr)
Παράγοντες που επιδρούν στα χαρακτηριστικά των πλημμυρών
24
Σχήμα 6: Λεκάνη απορροής
Στάθμη: 2.55 m Εμβαδόν: 27.81m2 Βρεχόμενη περίμετρος: 16.27 m Υδραυλική ακτίνα: 1.709 m Μετρημένη παροχή: 61.59 m3/s
Συντελεστής τραχύτητας: n=0.0171 ή K=59
Φυσικό πλαίσιο (4/10) Χαρακτηριστικά ποταμού
25
Σχήμα 7: Μέτρηση πεδίου ταχυτήτων (29/1/2003)
Μηχανισμός απορροής
ΔΤ
Δ2Τ
Δ3Τ
Δ4Τ
Δ5Τ
Δ6Τ
ΔΑ1
ΔΑ2
ΔΑ3
ΔΑ4
ΔΑ5
ΔΑ6
Χρόνος συρροής Τc
0
20
40
60
80
ΔΤ 2ΔΤ 3ΔΤ 4ΔΤ 5ΔΤ 6ΔΤ Τc
Χρόνος
Έκτ
αση
σε
χρό
νο
ΔΤ
(km
2/Δ
Τ)
0
100
200
300
400
ΔΤ 2ΔΤ 3ΔΤ 4ΔΤ 5ΔΤ 6ΔΤ Τc
Χρόνος
Έκτ
αση
(km
2)
0
1
2
3
4
5
ΔΤ 2ΔΤ 3ΔΤ 4ΔΤ 5ΔΤ 6ΔΤ Τc Τc+ΔΤ Τc+3ΔΤ Τc+4ΔΤ Τc+5ΔΤ Τc+6ΔΤΧρόνος
ΑΠ
ΟΡ
ΡΟ
Η
(hm
3)/
ΔΤ
0
5
10
15
20
ΔΤ 2ΔΤ 3ΔΤ 4ΔΤ 5ΔΤ 6ΔΤ Τc
Χρόνος
Έντ
αση
βρ
οχή
ς (m
m/Δ
Τ)
i1
i2 i3
i4
i5
i6i7
Qn=in ΔΑ1+ιn-1 ΔΑ2+…+ i1 ΔΑn
Φυσικό πλαίσιο (5/10)
26
Σχήμα 8: Ισόχρονες καμπύλες
Σχήμα 9: Καμπύλες χρόνου - επιφάνειας απορροής
Σχήμα 10: Υετογράφημα
Σχήμα 11: Πλημμυρογράφημα
Φυσικό πλαίσιο (6/10)
Η πλημμύρα σε υδατόρευμα προκαλείται από υψηλή τιμή της παροχής η οποία ξεπερνά τα φυσικά ή τεχνητά πρανή με αποτέλεσμα την κατάκλυση των γειτονικών εκτάσεων με νερό. Η ποσοτική εκτίμηση της πλημμύρας γίνεται με βάση: την παροχή αιχμής τον πλημμυρικό όγκο το ύψος του νερού το εμβαδόν των εκτάσεων που κατακλύζονται
Οι αιτίες ανεπαρκούς διοχέτευσης νερού από το ποτάμιο σύστημα είναι: μικρή υγρή διατομή του ποταμού μικρή κλίση του πυθμένα μεγάλη τραχύτητα του ποταμού εξαιτίας εμποδίων και φερτών υλικών μικρό ύψος νερού στα πλημμυρικά πεδία και κατά συνέπεια μεγάλη
βρεχόμενη περίμετρος με αποτέλεσμα τις μικρές ταχύτητες ροής υψηλές στάθμες κατάντη (στάθμη κύριου υδατορεύματος, στάθμη
θάλασσας)
27
ΕΝΤΑΣΗ ΒΡΟΧΗΣ (mm/hr) 10
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΒΡΟΧΗΣ (hr) 5
ΕΚΤΑΣΗ ΛΕΚΑΝΗΣ (km2) 100
ΧΡΟΝΟΣ ΣΥΡΡΟΗΣ (hr) 5
0
100
200
300
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Χρόνος (hr)
Πα
ρο
χή (
m3/s
)
Συντελεστές απορροής: 0.5, 0.7, 0.9 Πλημμυρικοί όγκοι: 2.5, 3.5, 4.5 hm3
Φυσικό πλαίσιο (7/10)
0
100
200
300
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Χρόνος (hr)
Πα
ροχή
(m
3/s
)
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ 0,5
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΒΡΟΧΗΣ (hr) 5
ΕΚΤΑΣΗ ΛΕΚΑΝΗΣ (km2) 100
ΧΡΟΝΟΣ ΣΥΡΡΟΗΣ (hr) 5
Εντάσεις βροχής: 5, 10, 20 mm/hr Πλημμυρικοί όγκοι: 1, 2, 4 hm3
28
Σχήμα 12: Επίδρασή του συντελεστή απορροής και της έντασης βροχής στα χαρακτηριστικά πλημμύρας
Φυσικό πλαίσιο (8/10)
0
100
200
300
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Χρόνος (hr)
Πα
ροχή
(m
3/s
)
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ 0,5
ΕΝΤΑΣΗ ΒΡΟΧΗΣ (mm/hr) 10
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΒΡΟΧΗΣ (hr) 4
ΕΚΤΑΣΗ ΛΕΚΑΝΗΣ (km2) 100
Χρόνοι συρροής: 3, 4, 5 hr Πλημμυρικοί όγκοι: 2.0 hm3
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ 0,5
ΕΝΤΑΣΗ ΒΡΟΧΗΣ (mm/hr) 10
ΕΚΤΑΣΗ ΛΕΚΑΝΗΣ (km2) 100
ΧΡΟΝΟΣ ΣΥΡΡΟΗΣ (hr) 5
Διάρκεια βροχής: 3, 5, 7 hr Πλημμυρικοί όγκοι: 2.5, 3.5, 4.5 hm3
0
100
200
300
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Χρόνος (hr)
Πα
ροχή
(m
3/s
)
29
Σχήμα 13: Επίδρασή του χρόνου συρροής και της διάρκειας βροχής στα χαρακτηριστικά πλημμύρας
Φυσικό πλαίσιο (9/10)
Μικρή κλίση Μεγάλος χρόνος συρροής
Μέτρια κλίση Μέτριος χρόνος συρροής
Μεγάλη κλίση Μικρός χρόνος συρροής
ΔΗ ΔΗ
ΔΗ
V
Χρόνος συρροής
V
Χρόνος συρροής
V
Χρόνος συρροής Βροχή Βροχή Βροχή
30
Σχήμα 14: Επίδρασή του χρόνου συρροής στα χαρακτηριστικά πλημμύρας
Συντελεστές απορροής: 0.5 Ένταση βροχής 10 mm/hr
Έκταση: 20 km2
Χρόνος συρροής: 3 hr
Έκταση: 100 km2
Χρόνος συρροής: 8 hr
0
50
100
150
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
0
50
100
150
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Φυσικό πλαίσιο (10/10)
Διάρκεια βροχής 3 h Διάρκεια βροχής 8 h
0
50
100
150
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
0
50
100
150
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Πλημμυρικός όγκος 0.3 hm3
Πλημμυρικός όγκος 1.5 hm3 Πλημμυρικός όγκος 4.0 hm3
Πλημμυρικός όγκος 0.8 hm3
31
Σχήμα 15: Επίδρασή του χρόνου συρροής στα χαρακτηριστικά πλημμύρας
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΝΤΑΣΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΙΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ
Νίκος Μαμάσης, 2009
Η βροχόπτωση κατανέμεται ομοιόμορφα στο χώρο Οι λεκάνες είναι χωρισμένες σε ίσες ζώνες
απορροής κάθε μία από τις οποίες εκφορτίζεται σε 10 min
Ο συντελεστής απορροής των λεκανών είναι 1 Στη περιοχή ισχύουν όμβριες καμπύλες της μορφής i = 26*T0,11/d0.64
ΥΠΟΜΝΗΜΑ I Ένταση βροχής (mm/hr) Τ Περίοδος επαναφοράς (έτη) Ηtc Ύψος βροχής σε tc (mm) Ιtc Ένταση βροχής σε tc (mm/hr) Q Παροχή αιχμής (m3/s) Qt=n Παροχή αιχμής για Τ=n (m
3/s)
Λεκάνη Έκταση (km2)
Χρόνος συρροής (hr)
Όγκος απορροής για 48 mm (m3*103)
A 24 4 1152
B 6 1 288
Γ 2 0.33 (20 min) 96
Δ 1 0.17 (10 min) 48
Στη λεκάνη ανάντη του Α και στις υπολοκάνες (Β, Γ και Δ εφαρμόζονται 5 διαφορετικά υετογράμματα 10λεπτης βροχόπτωσης συνολικής διάρκειας 4 hr και συνολικού ύψους 48 mm.
32
Σχήμα 16: Λεκάνη απορροής παραδείγματος
Νίκος Μαμάσης, 2009
Λεκάνη Α Ηtc: 2 mm Ιtc: 12 mm/hr Q: 3.3 m3/s
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25 31 37 43 49
QT=3: 80 m3/s
QT=5: 85 m3/s
Λεκάνη Δ Ηtc: 2 mm Ιtc: 12 mm/hr Q: 3.3 m3/s
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25
QT=5: 27 m3/s
Λεκάνη Β Ηtc: 12 mm Ιtc: 12 mm/hr Q: 20 m3/s
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25 31
QT=5: 52 m3/s
Λεκάνη Γ Ηtc: 4 mm Ιtc: 12 mm/hr Q: 6.7 m3/s
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25
QT=5: 35 m3/s
0
12
24
36
48
Μέγιστη ένταση
12 mm/hr
Τετράωρη βροχόπτωση
33
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25 31
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25 31 37 43 49Νίκος Μαμάσης, 2009
Λεκάνη Β Ηtc: 48 mm Ιtc: 48 mm/hr Q: 80 m3/s
QT=5: 52 m3/s
Λεκάνη Α Ηtc: 48 mm Ιtc: 12 mm/hr Q: 80 m3/s
QT=3: 80 m3/s
QT=5: 85 m3/s
Λεκάνη Δ Ηtc: 48 mm Ιtc: 288 mm/hr Q: 80 m3/s
QT=5: 27 m3/s
Λεκάνη Γ Ηtc: 48 mm Ιtc: 144 mm/hr Q: 80 m3/s
QT=5: 35 m3/s
Μέγιστη ένταση
288 mm/hr
0
12
24
36
48
QT=131000: 80 m3/s
10λεπτη βροχόπτωση
34
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25 31
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25 31 37 43 49
Νίκος Μαμάσης, 2009
Λεκάνη Β Ηtc: 48 mm Ιtc: 48 mm/hr Q: 80 m3/s
QT=5: 52 m3/s
Λεκάνη Α Ηtc: 48 mm Ιtc: 12 mm/hr Q: 80 m3/s
QT=5: 85 m3/s
Λεκάνη Δ Ηtc: 24 mm Ιtc: 144 mm/hr Q: 40 m3/s
QT=5: 27 m3/s
Λεκάνη Γ Ηtc: 48 mm Ιtc: 144 mm/hr Q: 80 m3/s
QT=5: 35 m3/s
Μέγιστη ένταση
144 mm/hr
QT=12600: 80 m3/s
0
12
24
36
48
20λεπτη βροχόπτωση
35
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25 31
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25 31 37 43 49
Νίκος Μαμάσης, 2009
Λεκάνη Β Ηtc: 48 mm Ιtc: 48 mm/hr Q: 80 m3/s
QT=5: 52 m3/s
Λεκάνη Α Ηtc: 48 mm Ιtc: 12 mm/hr Q: 80 m3/s
QT=5: 85 m3/s
Λεκάνη Δ Ηtc: 8 mm Ιtc: 48 mm/hr Q: 13.3 m3/s
QT=5: 27 m3/s
Λεκάνη Γ Ηtc: 16 mm Ιtc: 48 mm/hr Q: 26.7 m3/s
QT=5: 35 m3/s
Μέγιστη ένταση
48 mm/hr
QT=310: 80 m3/s
0
12
24
36
48
Ωριαία βροχόπτωση
36
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25 31
0
20
40
60
80
1 7 13 19 25 31 37 43 49
Νίκος Μαμάσης, 2009
Λεκάνη Β Ηtc: 24 mm Ιtc: 24 mm/hr Q: 40 m3/s
QT=5: 52 m3/s
Λεκάνη Α Ηtc: 48 mm Ιtc: 12 mm/hr Q: 80 m3/s
QT=5: 85 m3/s
Λεκάνη Δ Ηtc: 4 mm Ιtc: 24 mm/hr Q: 6.7 m3/s
QT=5: 27 m3/s
Λεκάνη Γ Ηtc: 16 mm Ιtc: 48 mm/hr Q: 13.3 m3/s
QT=5: 35 m3/s
Μέγιστη ένταση
24 mm/hr
0
12
24
36
48
Δίωρη βροχόπτωση
37
1
10
100
1000
10000
100000
1 10 100 1000 10000 100000 1000000 10000000
ΧΡΟΝΟΣ (min)
ΜΕ
ΓΙΣ
ΤΟ
ΥΨ
ΟΣ
ΒΡ
ΟΧ
ΗΣ
(m
m)
Μέγιστο λεπτού Gouadeloupe 26/11/1970
38 mm
Μέγιστο ωριαίο Mongolia 3/7/1975 401 mm
Μέγιστo μηνιαίο Cherrapunji, India
1-31/7/1861 9300 mm
Μέγιστo ετήσιο Cherrapunji, India
8/1860-7/1861 26461 mm
Μέγιστο ημερήσιο Reunion
6-7/1/1966 1825 mm
Φυσικό πλαίσιο (1/4)
38 Σχήμα 17: Μέγιστα παρατηρημένα ύψη βροχής
ΛΕΠΤΑ ΩΡΕΣ mm ΠΕΡΙΟΧΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ1 0 38 Barot, Guadeloupe 26 Nov 1970
5 0 64 Haynes Camp, CA USA 2 Feb 1976
8 0 126 Fussen, Bavaria 25 May 1920
15 0 198 Plumb Point, Jamaica 12 May 1916
20 0 206 Curtea-de-Arges, Romania 7 Jul 1889
42 1 305 Holt, USA 22 Jun 1947
60 1 401 Shangdi, Nei Monggol, China 3 Jul 1975
72 1 440 Gapj, Gansu, China 12 Aug 1985
120 2 489 Yujiawanzi, Inner Mongolia, China 19 Jul 1975
130 2 483 Rockport, USA 18 Jul 1889
150 3 550 Bainaobao, Hebei, China 25 Jun 1932
165 3 559 D'Hanis, USA 31 May 1935
180 3 600 Duan Jiazhuang, Hebei, China 28 Jun 1973
270 5 782 Smethport, USA 18 Jul 1942
360 6 840 Muduocaidang, China 1 Aug 1977
540 9 1087 Belouve, La Réunion 2 8 F e b 1 9 6 4
6 0 0 1 0 1 4 0 0 M u d u o c a i d a n g , C h i n a 1 A u g 1 9 7 7
1 0 8 0 1 8 1 5 8 9 F o c F o c , L a R é u n i o n 7 - 8 J a n 1 9 6 6
1 1 1 0 1 9 1 6 8 9 B e l o u v e , L a R é u n i o n 2 8 - 8 9 F e b 1 9 6 4
1 2 0 0 2 0 1 6 9 7 F o c F o c , L a R é u n i o n 7 - 8 J a n 1 9 6 6
1 3 2 0 2 2 1 7 8 0 F o c F o c , L a R é u n i o n 7 - 8 J a n 1 9 6 6
1 4 4 0 2 4 1 8 2 5 F o c F o c , L a R é u n i o n 7 - 8 J a n 1 9 6 6
Μέγιστα παρατηρημένα ύψη βροχής
Φυσικό πλαίσιο (2/4)
39
ΛΕΠΤΑ ΩΡΕΣ mm ΠΕΡΙΟΧΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ2880 48 2467 Aurere, La Réunion
7 - 9 A p r 1 9 5 8
4 3 2 0 7 2 3 1 3 0 A u r e r e , L a R é u n i o n 6 - 9 A p r 1 9 5 8
5 7 6 0 9 6 3 7 2 1 C h e r r a p u n j i , I n d i a 1 2 - 1 5 S e p 1 9 7 4
7 2 0 0 1 2 0 4 3 0 1 C o m m e r s o n , L a R é u n i o n 2 3 - 2 7 J a n 1 9 8 0
8 6 4 0 1 4 4 4 6 5 3 C o m m e r s o n , L a R é u n i o n 2 2 - 2 7 J a n 1 9 8 0
1 0 0 8 0 1 6 8 5 0 0 3 C o m m e r s o n , L a R é u n i o n 2 1 - 2 7 J a n 1 9 8 0
1 1 5 2 0 1 9 2 5 2 8 6 C o m m e r s o n , L a R é u n i o n 2 0 - 2 7 J a n 1 9 8 0
1 2 9 6 0 2 1 6 5 6 9 2 C o m m e r s o n , L a R é u n i o n 1 9 - 2 7 J a n 1 9 8 0
1 4 4 0 0 2 4 0 6 0 2 8 C o m m e r s o n , L a R é u n i o n 1 8 - 2 7 J a n 1 9 8 0
1 5 8 4 0 2 6 4 6 2 9 9 C o m m e r s o n , L a R é u n i o n 1 7 - 2 7 J a n 1 9 8 0
1 7 2 8 0 2 8 8 6 4 0 1 C o m m e r s o n , L a R é u n i o n 1 6 - 2 7 J a n 1 9 8 0
2 1 6 0 0 3 6 0 6 4 3 3 C o m m e r s o n , L a R é u n i o n 1 4 - 2 8 J a n 1 9 8 0
4 4 6 4 0 7 4 4 9 3 0 0 C h e r r a p u n j i , I n d i a 1 - 3 1 J u l 1 8 6 1
8 7 8 4 0 1 4 6 4 1 2 7 6 7 C h e r r a p u n j i , I n d i a J u n - J u l 1 8 6 1
1 3 1 7 6 0 2 1 9 6 1 6 3 6 9 C h e r r a p u n j i , I n d i a M a y - J u l 1 8 6 1
1 7 5 6 8 0 2 9 2 8 1 8 7 3 8 C h e r r a p u n j i , I n d i a A p r - J u l 1 8 6 1
2 1 9 6 0 0 3 6 6 0 2 0 4 1 2 C h e r r a p u n j i , I n d i a A p r - A u g 1 8 6 1
2 6 3 5 2 0 4 3 9 2 2 2 4 5 4 C h e r r a p u n j i , I n d i a A p r - S e p 1 8 6 1
4 8 3 1 2 0 8 0 5 2 2 2 9 9 0 C h e r r a p u n j i , I n d i a J a n - N o v 1 8 6 1
5 2 5 6 0 0 8 7 6 0 2 6 4 6 1 C h e r r a p u n j i , I n d i a A u g 1 8 6 0 - J u l 1 8 6 1
1 0 5 1 2 0 0 1 7 5 2 0 4 0 7 6 8 C h e r r a p u n j i , I n d i a 1 8 6 0 - 1 8 6 1
Μέγιστα παρατηρημένα ύψη βροχής
Φυσικό πλαίσιο (3/4)
40
Giandotti
tc=4*A1/2+1.5*L/0.8*ΔΗ0.5
Εμπειρικές σχέσεις χρόνου συρροής
Kirpich tc=0.1947*L
0.77*S-0.385
Soil Conservation Service SCS
tc hr χρόνος συγκέντρωσης A km2 έκταση της λεκάνης
L km το μήκος του κυρίου υδατορεύματος ΔH m η διαφορά του μέσου υψομέτρου λεκάνης από το υψόμετρο στην έξοδο
tc=L1.15/7700*Η0.38
tc min χρόνος συγκέντρωσης L m το μέγιστο μήκος διαδρομής του νερού στη λεκάνη S η κλίση ανάμεσα στο υψηλότερο σημείο της λεκάνης και την έξοδο
tc hr χρόνος συγκέντρωσης L ft το μήκος του κυρίου υδατορεύματος H ft η υψομετρική διαφορά μεταξύ του πλέον απομεμακρυσμένου σημείου της λεκάνης και της εξόδου
Φυσικό πλαίσιο (4/4)
41
Ανάλυση διακινδύνευσης
Η πιθανότητα R να πραγματοποιηθεί μέσα σε n έτη τιμή που αντιστοιχεί σε περίοδο επαναφοράς Τ Πιθανότητα μη υπέρβασης σε ένα έτος: F=1-F1=(1-1/Τ) Πιθανότητα μη υπέρβασης σε n έτη: (1-1/Τ)n Πιθανότητα υπέρβασης σε n έτη (Διακινδύνευση): R=1-(1-1/Τ)n Παράδειγμα Τ=10 έτη n=10 έτη R=1-(1-1/10)10=0.65=65%
Συνήθης στάθμη
Στάθμη πλημμύρας
Στάθμη πλημμύρας 100 ετών
Πιθανοτικό πλαίσιο (1/3)
42
Σχήμα 18: Διατομή πόταμου
tbaitai
tbahtah
b
b
ln*)1(lnln*
ln*lnln*
1
)ln(*ln*lnln*)(* dtbTcahTdtah cb
Μεμονωμένες καμπύλες για συγκεκριμένη περίοδο επαναφοράς
Ενιαίες καμπύλες για κάθε περίοδο επαναφοράς
)ln(*ln*lnln*)(* 11 dtbTcaiTdtai c
b
Όμβριες καμπύλες
Πιθανοτικό πλαίσιο (2/3)
43
0
5
10
15
20
1
10
min
ra
infa
ll (
mm
)
21/10/1994 10:00
21/10/1994 19:30
Δεκάλεπτη βροχόπτωση στις 21-22/10/1994 στο ΑΤΜΣ Ζωγράφου
Μέγιστο δεκάλεπτο: 17.5 mm Μέγιστο 20λεπτό: 29.9 mm Μέγιστο δίωρο: 82.3 mm
21/10/1994 16:00
21/10/1994 22:00
22/10/1994 04:00
Το πλημμυρικό επεισόδιο της 21-22/10/1994 (1/2) Δ
εκά
λεπ
τη β
ρο
χόπ
τωσ
η (
mm
)
44
Σχήμα 19: Μέγιστη ωριαία βροχόπτωση 19:30-20:30: 67.7 mm
1
10
100
1000
0 1 10 100
Rainfall duration (hr)
Ma
xim
um
in
ten
sit
y (
mm
/hr)
T=10 ΕΤΗ
T=50 ΕΤΗ
T=500 ΕΤΗ
max 10 min 17.5 mm
max 20 min 29.9 mm
max 30 min 36.3 mm
max 1 h 67.7 mm
max 2 h 82.3 mm
max 3 h 93.7 mm
max 6 h 100.0 mm
max 12 h 162.1 mm
max 24 h 167.1 mm
Η κόκκινη γραμμή ενώνει τις μέγιστες εντάσεις βροχής που παρατηρήθηκαν μέσα στο επεισόδιο για διάφορες διάρκειες (10 min, 20 min, 30 min, 1h, 2h, 6h, 12 h and 24 h). Ακόμη παρατίθενται οι όμβριες καμπύλες της Αθήνας για περιόδους επαναφοράς 10, 50 και 500 έτη.
Το πλημμυρικό επεισόδιο της 21-22/10/1994 (2/2)
Διάρκεια βροχής (hr)
Μέγ
ιστη
έντ
ασ
ης
(mm
/hr)
45
Σχήμα 20: Ανάλυση συχνότητας του επεισοδίου 21-22/10/1994
Πιθανοτικό πλαίσιο (3/3)
46
Σχήμα 21: Ανάλυση συχνότητας των καταιγίδων 11/1993, 10/1994 και 1/1997 στο σταθμό Ελληνικό
Μεταξύ του 1998 και του 2002, η Ευρώπη επλήγη από περισσότερες από 100 μεγάλες ζημιογόνες πλημμύρες, συμπεριλαμβανομένων των καταστρεπτικών πλημμυρών των ποταμών Δούναβη και Έλβα το 2002.
Από το 1998, οι πλημμύρες έχουν προκαλέσει περίπου 700 θανάτους, τον εκτοπισμό σχεδόν μισού εκατομμυρίου ατόμων και τουλάχιστον 25 GEuro σε ασφαλισμένες οικονομικές απώλειες.
Πάνω από 10 εκατομμύρια άτομα ζουν σε περιοχές εκτεθειμένες στον κίνδυνο μεγάλων πλημμυρών κατά μήκος του Ρήνου, και οι δυνητικές ζημίες από πλημμύρες ανέρχονται σε 165 GEuro.
Οι παραθαλάσσιες περιοχές διατρέχουν επίσης τον κίνδυνο να κατακλυστούν. Η συνολική αξία των οικονομικών αγαθών που βρίσκονται εντός 500 μέτρων από τις ευρωπαϊκές ακτές, συμπεριλαμβανομένων των παραλίων, γεωργικών γαιών και βιομηχανικών εγκαταστάσεων, εκτιμάται σήμερα σε 500 έως 1000 GEuro.
Οι πλημμύρες μπορεί να έχουν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις όπως όταν: (α) κατακλύζονται εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων (β) πλήττονται εργοστάσια στα οποία υπάρχουν μεγάλες ποσότητες τοξικών χημικών προϊόντων και (γ) καταστρέφονται υγρότοποι και μειώνεται η βιοποικιλότητα.
Επιπτώσεις (1/9) Ευρώπη
47
Επιπτώσεις (2/9) Ελλάδα
10/1887 Αθήνα 1 11/1896 Αθήνα 21 11/1896 Πειραιάς 40 11/1924 Καλαµάτα 15 11/1925 Αθήνα 8 10/1930 Αθήνα 2 10/1933 Αθήνα 1 10/1933 Πειραιάς 2 11/1934 Πειραιάς 6 11/1936 Πειραιάς 2 10/1938 Αθήνα 1 11/1961 Αθήνα 40 11/1977 Αθήνα 21 11/1977 Πειραιάς 17
11/1979 Θεσσαλονίκη 4 11/1979 Πελοπόννησος 1 10/1980 Αθήνα 1 11/1985 Λάρισα 2 10/1989 Αθήνα 7 8/1990 Εύβοια 5 10/1990 Πελοπόννησος 1 1/1991 Αθήνα 1 11/1992 Καβάλα 4 10/1994 Ρόδος 4 11/1994 Αθήνα 9 12/2001 Πάτρα 2 2/2003 Πρέβεζα 2
Απώλειες σε ανθρώπινες ζωές τα τελευταία 120 χρόνια
Ημερομηνία Περιοχή Νεκροί Ημερομηνία Περιοχή Νεκροί
Σύνολο: 220 Σύνολο Αθήνας-Πειραιά: 180 48
Ίχνη πλημμύρας
Πηγή: Early Warning Systems in the Framework of the Cologne Flood Protection Scheme, Stadtentwasserungs-betriebe Koln, AoR
Επιπτώσεις (3/9)
49
Εικόνα 8: Ίχνη πλημμύρας στο Porz Restaurant της Κολωνίας
Επιπτώσεις (4/9)
Πηγή: Early Warning Systems in the Framework of the Cologne Flood Protection Scheme, Stadtentwasserungs-betriebe Koln, AoR
50
Εικόνα 9: Ίχνη πλημμύρας σε κτήριο της Κολωνίας
General description of meteorological situation
Το πλημμυρικό επεισόδιο της 21-22/10/1994
1 1 1
12 84
113
149 24
73 110
84 58 22
59
79
45
32 14
33 28
24
23
27
60
6 80
4
Πηγή: K. Lagouvardos, V. Kotroni, S. Dobricic, S. Nickovic, and G. Kallos. The storm of October 21-22, 1994, over Greece: Observations and model results, Journal of Geophysical Research, Vol 101, No D21, p. 26217-26226, 1996
Επιπτώσεις (5/9)
51
Σχήμα 22: Συνολικό ύψος βροχής (mm) από 21/10/1994 06 UTC to 22/10/1994 06 UTC που καταγράφηκε σε βροχομετρικούς σταθμούς
Spata
Nea Filadelfia
21/10/1994 | 22/10/1994
0
10
20
30
40
50
8 10 12 14 16 18 20 22 24 2 4 6 8 10 12
Time (hr)
Ho
url
y r
ain
fall d
epth
(m
m)
21/10/1994 | 22/10/1994
0
10
20
30
40
50
8 10 12 14 16 18 20 22 24 2 4 6 8 10 12
Time (hr) H
ou
rly
ra
infa
ll d
epth
(m
m)
21/10/1994 | 22/10/1994
0
10
20
30
40
50
8 10 12 14 16 18 20 22 24 2 4 6 8 10 12
Time (hr)
Ho
url
y r
ain
fall d
epth
(m
m)
21/10/1994 | 22/10/1994
0
10
20
30
40
50
8 10 12 14 16 18 20 22 24 2 4 6 8 10 12
Time (hr)
Hou
rly
rain
fall
dep
th (
mm
)21/10/1994 | 22/10/1994
0
10
20
30
40
50
8 10 12 14 16 18 20 22 24 2 4 6 8 10 12
Time (hr)
Ho
url
y r
ain
fall d
epth
(m
m)
21/10/1994 | 22/10/1994
0
10
20
30
40
50
8 10 12 14 16 18 20 22 24 2 4 6 8 10 12
Time (hr)
Hou
rly
rain
fall
dep
th (
mm
)
Elliniko
Spata
Zografou
Marathonas
Markopoulo
Το πλημμυρικό επεισόδιο της 21-22/10/1994 Επιπτώσεις (6/9)
52 Σχήμα 23: Χρονική εξέλιξη ωριαίας βροχόπτωσης σε σταθμούς της Αττικής
3 νεκροί κοντά στον Κηφισό
Παρασύρθηκε το αμάξι τους
2 νεκροί σε πλημμυρισμένο υπόγειο στη Νέα
Ιωνία
1 νεκρός στου Παπάγου
Παρασύρθηκε από το νερό
2 νεκροί στη Λειβαδιά Παρασύρθηκε το αμάξι τους
1 νεκρός στη θάλασσα
•Δεκάδες σπίτια και καταστήματα πλημμύρισαν •Δεκάδες δρόμοι έκλεισαν •Αυτοκίνητα παρασύρθηκαν •Δύο κτήρια έγειραν και εκκενώθηκαν
Ο Ισθμός της Κορίνθου
έκλεισε από βράχους και
λάσπη
Ο Κηφισός υπερχείλισε με αποτέλεσμα εκτεταμένες
πλημμύρες σε Ταύρο, Μοσχάτο και Φάληρο
Το πλημμυρικό επεισόδιο της 21-22/10/1994
1 νεκρός στη θάλασσα
1 νεκρός σε πλημμυρισμένο
σπίτι στο Λουτράκι
Επιπτώσεις (7/9)
53 Σχήμα 24: Χάρτης της Αττικής
Το πλημμυρικό επεισόδιο της 6/11/1961
Επιπτώσεις (8/9)
54 Σχήμα 25: Χάρτης ποταμού Κηφισού
Το πλημμυρικό επεισόδιο της 2/11/1977
Επιπτώσεις (9/9)
55 Σχήμα 26: Χάρτης ποταμού Κηφισού
Κατασκευαστικά
αντιπλημμυρικοί ταμιευτήρες στα ανάντη της λεκάνης
αναχώματα και προστατευτικοί τοίχοι
λεκάνες κατάκλυσης δίπλα στο ποτάμι και στις χαμηλές περιοχές
δίκτυα ομβρίων
εκτροπές ποταμών
παράκτια προστασία
αύξηση της παροχετευτικότητας των ποταμών με καθαρισμό, εκβάθυνση και
διάνοιξη των διατομών
εισαγωγή πρόσθετων διαδρομών παράλληλα με το ποτάμι
υπερχειλιστές σε ταμιευτήρες
Τα κατασκευαστικά μέτρα έχουν ως κύριους στόχους την αποθήκευση του νερού και την αύξηση της ικανότητας μεταφοράς του. Δεδομένου ότι οι κατασκευές είναι τρωτές στις πλημμύρες (αφού έχουν σχεδιαστεί για κάποια πιθανότητα) θα πρέπει να συνοδεύονται και από άλλα μη κατασκευαστικά μέτρα.
Μέτρα αντιμετώπισης πλημμυρών (1/2)
56
Μη κατασκευαστικά μέτρα διατήρηση και επέκταση των δασών στις ορεινές περιοχές της λεκάνης διατήρηση των υγροτόπων και των πλημμυρικών πεδίων από ανθρώπινες επεμβάσεις
και χρήσεις ώστε οι φυσικές ζώνες πλημμυρών να καθυστερούν τη ροή προσαρμογή των χρήσεων των πλημμυρικών πεδίων στη πιθανότητα καταστροφής
και χωροθέτηση των σημαντικών εγκαταστάσεων σε ακίνδυνες περιοχές διατήρηση των μαιάνδρων των ποταμών και των φυσικών συνδέσεων τους με τις
πλημμυρικές περιοχές έλεγχος και συντήρηση των αποχετευτικών συστημάτων στις αστικές περιοχές χρήση ιστορικών πληροφοριών, ανάπτυξη συστημάτων πρόγνωσης καταιγίδων και
μοντέλων βροχής-απορροής συστήματα ειδοποίησης του κοινού μηχανισμός διαρκούς ενημέρωσης του κοινού και αναίρεση της εσφαλμένης
αντίληψης για απόλυτη προστασία οργάνωση φορέων για πρόληψη και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών
Μέτρα αντιμετώπισης πλημμυρών (2/2)
Ατομικά μέτρα για την μείωση του κινδύνου των κατοικιών ανύψωση κατασκευής στεγανοποίηση κατασκευών κατασκευή τοίχου ή αναχώματος γύρω από την κατοικία διευκόλυνση μελλοντικών εκκενώσεων ασφάλεια για πλημμύρα 57
Adaptation or Mitigation (Προσαρμογή ή αντιμετώπιση)
Μέτρα αντιμετώπισης πλημμυρών – Φιλοσοφία (1/2)
58
Εικόνα 10: Επιπλέοντα σπίτια στην Ολλανδία Εικόνα 11: Κατασκευή προστατευτικών τοίχων
Προσαρμογή των χρήσεων
Μέτρα αντιμετώπισης πλημμυρών – Φιλοσοφία (2/2)
59
Εικόνα 12: Οικίες κατάντη φράγματος Georgia, USA
Εικόνα 13: Θραύση φράγματος στην Ινδονησία (60 νεκροί)
Πηγή: Early Warning Systems in the Framework of the Cologne Flood Protection Scheme, Stadtentwasserungs-betriebe Koln, AoR
Κατασκευαστικά μέτρα (1/5)
60 Εικόνα 14: Κατασκευή προστατευτικών τοιχίων
Κατασκευαστικά μέτρα (2/5)
Πηγή: Early Warning Systems in the Framework of the Cologne Flood Protection Scheme, Stadtentwasserungs-betriebe Koln, AoR 61
Εικόνα 15: Κατασκευή προστατευτικών τοίχων
Κατασκευαστικά μέτρα (3/5)
Πηγή: Early Warning Systems in the Framework of the Cologne Flood Protection Scheme, Stadtentwasserungs-betriebe Koln, AoR
Τα αναχώματα κατασκευάζονται αφού ληφθεί υπόψη η κατάσταση του υπεδάφους και η ποιότητα του χώματος που χρησιμοποιείται Ακόμη απαιτείται κατάλληλη συμπύκνωση του υλικού, ενίσχυση των όψεων. Η αστοχία των αναχωμάτων οφείλεται σε: υπερπήδηση κακή συντήρηση διάβρωση ή υποσκαφή από μεγάλη πλημμύρα
62
Εικόνα 16: Κατασκευή αναχωμάτων ποταμού
Κατασκευαστικά μέτρα (4/5)
Πηγή: Early Warning Systems in the Framework of the Cologne Flood Protection Scheme, Stadtentwasserungs-betriebe Koln, AoR
63
Εικόνα 17: Θυροφράγματα για πλημμυρικά νερά
Παροχή, Q m3/s
Χρόνος, t hr
Όγκος υπερχείλισης V=Q*t m3
Λεκάνη κατάκλυσης, Α m2
Ύψος νερού H=V/Α m
Α
h
Όγκος κατάκλυσης V m3
Κατασκευαστικά μέτρα (5/5)
Λεκάνη κατάκλυσης
Περιοχές για προστασία
Τεχνητό σπάσιμο αναχωμάτων
Κατάντη υδρογράφημα
Ανάντη υδρογράφημα
64
Σχήμα 27: Λεκάνες κατάκλυσης
Μη κατασκευαστικά μέτρα (1/5)
Πηγή: Early Warning Systems in the Framework of the Cologne Flood Protection Scheme, Stadtentwasserungs-betriebe Koln, AoR
Αποχέτευση ακαθάρτων
Αποχέτευση ομβρίων
Σύστημα αποφυγής
αντεπιστροφής
65
Εικόνα 18: Προστασία του αποχετευτικού δικτύου
Ενέργειες
Αναμενόμενη στάθμη (καμία ενέργεια)
Ενεργοποιείται το Κέντρο αντιπλημμυρικής προστασίας και ειδοποιούνται ορισμένες τοπικές αρχές
Τοποθέτηση κινητών προστατευτικών τοίχων σε ορισμένες περιοχές
Τίθεται σε επιφυλακή το Κέντρο αντιπλημμυρικής προστασίας και ειδοποιούνται όλες οι τοπικές αρχές
Προετοιμάζονται κλίνες σε νοσοκομεία
Τοποθέτηση κινητών προστατευτικών τοίχων σε όλες τις περιοχές
Το ιστορικό κέντρο της πόλης πλημμυρίζει
Εκκίνηση εκκένωσης
100 000 κάτοικοι απομακρύνονται
Στάθμη (m) 3.0
4.5
7.0
7.5
8.0
9.5
10.0
11.0
12.0
Μη κατασκευαστικά μέτρα (2/5) Διαχείριση πλημμύρας στην Κολωνία
Λήψη προγνώσεων βροχόπτωσης από την μετεωρολογική υπηρεσία Λήψη σταθμών από τηλεμετρικό δίκτυο σταθμημέτρων κατά μήκος του ποταμού Χρήση μοντέλου βροχής-απορροής για πρόβλεψη της στάθμης τις επόμενες 36 ώρες Προσδιορισμός των κατάλληλων μέτρων για την κάθε στάθμή
66
Πληροφορίες για το ύψος ροής κατά τη διάρκεια του επεισοδίου
Οπτικοποίηση των μέτρων και των αποτελεσμάτων τους
Κάθε κάτοικος μπορεί να δει το ύψος του νερού στη περιοχή του
Μη κατασκευαστικά μέτρα (3/5)
67
Σχήμα 28: Παρακολούθηση φαινομένου με χρήση ΣΓΠ
Μη κατασκευαστικά μέτρα (4/5)
68 Σχήμα 29: Προσδιοριστική πρόγνωση
Μη κατασκευαστικά μέτρα (5/5)
Ευαισθητοποίηση κοινού
Αποστολή ενημερωτικών φυλλαδίων κάθε χρόνο πριν την περίοδο των πλημμυρών στα νοικοκυριά που βρίσκονται σε πλημμυρικές ζώνες
Διοργάνωση εκθέσεων για τις πλημμύρες
Διοργάνωση επισκέψεων σε περιοχές που πλήττονται από τις πλημμύρες
69
Σχήμα 30: Φυλλάδια
6 άξονες της διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας (1/2)
1. Πρόληψη: Η εφαρμογή μη κατασκευαστικών μέτρων και η προώθηση ήπιων παρεμβάσεων τοπικής και ευρύτερης κλίμακας, που αφορούν στα φυσιογραφικά χαρακτηριστικά της λεκάνης απορροής, στο δομημένο περιβάλλον και τις χρήσεις γης, με στόχο την τροποποίηση της δίαιτας της πλημμυρικής απορροής και την ελαχιστοποίηση των δυνητικών επιπτώσεων της πλημμύρας. Παραδείγματα: παρεμβάσεις για την αύξηση της δυνατότητας κατακράτησης του εδάφους (π.χ. αναδάσωση), απαγόρευση δόμησης στην πλημμυρική κοίτη, «πράσινα» μέτρα για τη διαχείριση των ομβρίων υδάτων
2. Προστασία: Η κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων με σκοπό την αποθήκευση, ανάσχεση, εκτροπή ή παραλαβή των πλημμυρικών παροχών, ο υδρολογικός σχεδιασμός των οποίων γίνεται για συγκεκριμένη περίοδο επαναφοράς, η οποία εξαρτάται από τη σκοπιμότητα του έργου και το ζητούμενο επίπεδο διακινδύνευσης. Παραδείγματα: ταμιευτήρες και λεκάνες εκτόνωσης (αποθήκευση), έργα ορεινής υδρονομίας (ανάσχεση), έργα διευθέτησης υδατορευμάτων (εκτροπή), αναχώματα και αγωγοί ομβρίων (παραλαβή)
3. Ετοιμότητα: Η προετοιμασία μιας οργανωτικής δομής για τη συντονισμένη αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, που θα υποστηρίζεται από επιχειρησιακά σχέδια διαχείρισης του πλημμυρικού κινδύνου, συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και προγνωστικά εργαλεία, μετεωρολογικά και υδρολογικά.
70
6. Αποκατάσταση: Η ανασυγκρότηση των υποδομών που υπέστησαν βλάβες από μια πλημμύρα και η επαναξιολόγηση των υφιστάμενων μέτρων πρόληψης και προστασίας, με στόχο την αποφυγή παρόμοιων επιπτώσεων στο μέλλον.
4. Μετρίαση: Η ανάληψη δράσεων έναντι μιας επερχόμενης πλημμύρας, σε πραγματικό χρόνο, οι οποίες στοχεύουν τόσο στη μείωση των πλημμυρικών παροχών, με κατάλληλη διαχείριση των ανάντη υδραυλικών έργων, όσο και στον περιορισμό των αναμενόμενων επιπτώσεων, με σκοπό την προφύλαξη της ανθρώπινης ζωής και περιουσίας. Παραδείγματα: ανάσχεση πλημμυρών σε ταμιευτήρες, θραύση αναχωμάτων, εκτροπές σε αποστραγγιστικά δίκτυα, εκκένωση ευάλωτων περιοχών, τοποθέτηση τεχνητών αναχωμάτων
5. Αντιμετώπιση: Η δραστηριοποίηση του κρατικού μηχανισμού κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την παρέλευση της πλημμύρας, με σκοπό την περίθαλψη του πληθυσμού και την ικανοποίηση των επειγουσών αναγκών του. Παραδείγματα: διάσωση-απομάκρυνση πληθυσμού, σίτιση και στέγαση πληθυσμού, μεταφορά σε νοσοκομεία, άντληση υδάτων, απομάκρυνση φερτών, διαχείριση κυκλοφορίας
6 άξονες της διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας (2/2)
71
Βροχόπτωση Χωροχρονική ένταση
Λεκάνη απορροής Συντελεστής απορροής Χρόνος συγκέντρωσης
Στραγγιστικό σύστημα Παροχετευτική ικανότητα
Πλημμυρικό πεδίο
Ένταση - αξία δραστηριο-
τήτων
Ατμόσφαιρα
Περιβάλλον
Κοινωνία
Προστασία •Αντιπλημμυρικοί
ταμιευτήρες •Λεκάνες
κατάκλυσης •Εκτροπές
ποταμών
Πρόληψη •Διατήρηση-
επέκταση δασών •Διατήρηση
υγροτόπων - πλημμυρικών πεδίων
Προστασία •Αναχώματα •Δίκτυα ομβρίων •Έργα διευθέτησης
Ετοιμότητα •Καθαρισμός,
εκβάθυνση ποταμών •Συντήρηση
αποχετευτικών συστημάτων
Μετρίαση •Ανάσχεση πλημμυρών σε ταμιευτήρες •Εκτροπές σε αποστραγγιστικά δίκτυα
Ετοιμότητα •Συστήματα ειδοποίησης κοινού •Μηχανισμός διαρκούς ενημέρωσης κοινού •Αναίρεση αντίληψης για απόλυτη προστασία •Οργάνωση φορέων για πρόληψη-
αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών
Πρόληψη •Προσαρμογή
χρήσεων πλημμυρικών πεδίων στη πιθανότητα πλημμύρας
•Χωροθέτηση σημαντικών εγκαταστάσεων
Ετοιμότητα •Συντήρηση μετρητικών υποδομών •Ανάπτυξη μοντέλων βροχής-απορροής
Αντιμετώπιση •Διάσωση-απομάκρυνση
πληθυσμού •Σίτιση και στέγαση
πληθυσμού •Μεταφορά σε νοσοκομεία •Άντληση υδάτων, •Απομάκρυνση φερτών, •Διαχείριση κυκλοφορίας
Μετρίαση •Εκκένωση
ευάλωτων περιοχών
Μετρίαση •Θραύση αναχωμάτων •Τοποθέτηση κινητών
στοιχείων
Αποκατάσταση •Επανασχεδιασμός
έργων και δράσεων •Διαχειριστικά σχέδια
Ετοιμότητα •Ανάπτυξη
μοντέλων βροχής-απορροής
•Συντήρηση μετρητικών υποδομών
Πρόληψη •Οριοθέτηση •Διατήρηση
μαιάνδρων
Προστασία •Ανύψωση κατασκευών •Ατομικά μέτρα προστασίας
72
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΗΜΜΥΡΑ Εάν κατοικείτε σε περιοχή που κατά το παρελθόν είχε προβλήματα από πλημμύρες: Βεβαιωθείτε ότι τα φρεάτια έξω από το σπίτι σας δεν είναι φραγμένα. Βεβαιωθείτε ότι οι υδρορροές των σπιτιών λειτουργούν κανονικά. Περιοριστείτε στις αναγκαίες μετακινήσεις. Αποφύγετε την εργασία και την παραμονή σε υπόγειους χώρους, εάν αυτό δεν είναι
απαραίτητο.
ΠΗΓΗ: Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας-http://www.gscp.gr/ggpp/
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΑΣ Εγκαταλείψτε υπόγειους χώρους και μετακινηθείτε σε ασφαλές υψηλό σημείο. Μη διασχίζετε χειμάρρους πεζός/ή ή με το αυτοκίνητο σας. Εγκαταλείψτε το αυτοκίνητό σας αν ακινητοποιήθηκε και ενδέχεται να παρασυρθεί ή
να πλημμυρίσει. Μείνετε μακριά από ηλεκτροφόρα καλώδια. Μην πλησιάζετε σε περιοχές, όπου έχουν σημειωθεί κατολισθήσεις.
Οδηγίες προφύλαξης (1/3)
73
Η πλημμύρα ενδέχεται να έχει μεταβάλει τα χαρακτηριστικά γνώριμων περιοχών και τα νερά να έχουν παρασύρει μέρη του δρόμου, των πεζοδρομίων κλπ.
Εγκυμονούν κίνδυνοι από σπασμένα οδοστρώματα, περιοχές με επικίνδυνη κλίση, λασπορροές κλπ.
Τα νερά ενδέχεται να είναι μολυσμένα αν έχουν παρασύρει μαζί τους απορρίμματα, νεκρά ζώα και διάφορα αντικείμενα.
Προσέχετε ώστε η παρουσία σας να μην εμποδίζει τα συνεργεία διάσωσης. Μην πλησιάζετε σε περιοχές όπου έχουν σημειωθεί κατολισθήσεις και πτώσεις βράχων. Ελέγξτε αν το σπίτι ή ο χώρος εργασίας σας κινδυνεύει από πιθανή πτώση βράχων.
Αν πρέπει οπωσδήποτε να βαδίσετε ή να οδηγήσετε σε περιοχές που έχουν πλημμυρίσει: Προσπαθήστε να βρείτε σταθερό έδαφος. Αποφύγετε νερά που ρέουν. Αν βρεθείτε μπροστά σε δρόμο που έχει πλημμυρίσει σταματήστε και αλλάξτε κατεύθυνση. Αποφύγετε τα λιμνάζοντα νερά που μπορεί να γίνουν αγωγοί ηλεκτρικού ρεύματος, στην
περίπτωση που υπάρχουν υπόγεια καλώδια ηλεκτρικού ρεύματος ή διαρροές από εγκαταστάσεις.
Ακολουθείστε τις οδηγίες των αρμόδιων αρχών.
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΛΗΜΜΥΡΙΣΕΙ Μείνετε μακριά από περιοχές που έχουν πλημμυρίσει ή είναι επικίνδυνες να πλημμυρίσουν ξανά στις επόμενες ώρες.
Οδηγίες προφύλαξης (2/3)
ΠΗΓΗ: Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας-http://www.gscp.gr/ggpp/
74
Κλείστε την τροφοδοσία ηλεκτρικού ρεύματος, ακόμα και αν στην περιοχή σας έχει διακοπεί το ρεύμα.
Κλείστε την παροχή νερού, καθώς το δίκτυο μπορεί να έχει υποστεί βλάβες.
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΖΗΜΙΩΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Η ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αν η περιοχή που διαμένετε είχε εκκενωθεί, μην επιστρέψετε, προτού οι αρχές ενημερώσουν ότι είναι ασφαλές. Πριν αρχίσετε τις διαδικασίες αποκατάστασης του χώρου σας:
Για να εξετάσετε ένα κτίριο που έχει πλημμυρίσει, δείξτε ιδιαίτερη προσοχή: Φορέστε κλειστά παπούτσια, ώστε να αποφύγετε τραυματισμούς στα πόδια από
αντικείμενα ή ανωμαλίες στο έδαφος, που κρύβονται από τα νερά. Εξετάστε τοίχους, πόρτες, σκάλες και παράθυρα. Εξετάστε τα δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, αποχέτευσης.
Οδηγίες προφύλαξης (3/3)
ΠΗΓΗ: Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας-http://www.gscp.gr/ggpp/ 75
Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι η θέσπιση πλαισίου για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, με στόχο τη μείωση των αρνητικών συνεπειών στην ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με τις πλημμύρες στην Κοινότητα.
Οδηγία 2007/60 (1/5)
«πλημμύρα»: η προσωρινή κάλυψη από νερό εδάφους το οποίο, υπό φυσιολογικές συνθήκες, δεν καλύπτεται από νερό. Αυτό περιλαμβάνει πλημμύρες από ποτάμια, ορεινούς χείμαρρους, εφήμερα ρεύματα της Μεσογείου και πλημμύρες από τη θάλασσα σε παράκτιες περιοχές, δύναται δε να εξαιρεί πλημμύρες από συστήματα αποχέτευσης «κίνδυνος πλημμύρας»: ο συνδυασμός της πιθανότητας να λάβει χώρα πλημμύρα και των δυνητικών αρνητικών συνεπειών για την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες, που συνδέονται μ’ αυτή την πλημμύρα.
Άρθρο 1
Άρθρο 2
76
χάρτες της περιοχής της λεκάνης απορροής του ποταμού στην κατάλληλη κλίμακα, οι οποίοι περιλαμβάνουν τα όρια των λεκανών και των υπολεκανών απορροής ποταμών, και εφόσον υπάρχουν, παράκτιων ζωνών, οι οποίοι περιγράφουν τα �
Top Related