- 1. Nghin cu & Trin khai CNSH nng nghip: FTO & Qun l
IP/TP L Th Thu Hin (VN) & Laurel Kilgour (USA) PIPRA-NOIP
Workshop November 27-28, 2007 Hanoi, Vietnam
2. Ph n I.T do hnh ng trong nghin cu & trin khai CNSH nng
nghip 3. N i dung
4. Gii thiu
- C c sn phm CNSH nng nghi p ,c bit l GMC s:
-
- Quan trng i vi an ninh lng thc & pht trin kinh t
-
- Cc thnh phn &/or quy trnh
-
- Thc thi cc chnh sch IP/TP
-
- Hn ch chuyn giao min ph IP/TPRs
- S huIP/TPRs trong CNSH n ng nghip :
5. T nh hung
- Cng ty AAA: Thnh cng trong to ging c chua bin i gen khng
virus
- Mt ngy AAA nhn c th ca Vn phng Lut XXX:
-
- Gen khng virus: Sng ch US, chu u
-
- T chc ng k (i th): kin AAA
6. T do hnh ng Freedom to operate - FTO
- Ging c chua bin i gen ca AAA:
-
- Phc tp nhng c th gii quyt c
- phn phi sn phm ng thi im->quy trnh phn tch quyn sn xut sn
phm (PC), a ra kin v FTO
- FTO l kh nng tin hnh cc ti nghin cu hoc pht trin sn phm vi ri
ro thp nht v vi phm cc quyn s hu tr tu & ti sn ca bn th ba
- kin v FTO c chun b bi lut s sng ch ( Duesing, 1997 )
7. PC
- PC xc nh ni dung k thut ca sn phm"
-
- Khi lut s yu cu nh l 1 phn ca nh gi tng th a ra kin FTO
-
- h tr cng ty ra quyt nh v pht trin & bn sn phm
8. PC
- 1) t t c cc thnh phn cn c to ra sn phm
- 2) t t c cc quy trnh s dng
- 3) m i s kt hp gia thnh phn & quy trnh s dng
- M i kha cnh quan trng ca sn phm !IP & TP
9. S hu tr tu(IP) & S hu ti sn (TP)
-
-
- Bo h thng qua h thng php lut v quyn s hu tr tu
10. IP & TPRs
- Ch s hu duy nht/ TP ca bn
- Cho bn ca bn mn km theo giy cho mn, cho php lm g (hoc khng c lm
g)
- Bn khng s hu cc quyn s hu tr tu i km
-
- Bn ca bn khng th sn xut mt b phn no ca xe
11. Tnh hung: IP # TPRs
-
- Plasmid: mn" (khng c gi tr php l) t Trng H BBB
-
- S hu TP: i th ca AAA/ cung cp cho BBB cng hp ng li-xng/ cho cc
mc ch nghin cu & khng c chuyn giao cho bn th ba
12. IP & TPRs
- TP (cu trc gen/plasmid) cha c gim st & nh gi
- Mi cng ty nn gim st cn thn cc vt liu nhn c t bn th ba, nhm m bo
chng c c km theo hp ng thch hp v khng c cc hn ch trong vic thng mi
chng ( Duesing, 1997)
13. Th i gian tin hnhph n tchPC
- PC c th c thc hin khi sn phm :
-
- ang trong giai on xy dng k hoch,
-
- Khi ang tin hnh pht trin, hoc
-
- Khi sn phm ang sn sng a ra th trng
- Cn tin hnh ng thi im, trc khi sn phm c pht trin (sm nht c th
)
- Cho php cng ty nh gi ton cnh IP & a ra quyt nh trc v thnh
phn, quy trnh tt nht nn s dng & a vo pht trin sn phm, cng nh hn
ch cc quyn s hu IP/TP nh km
14. FTO lun thay i
- Ti n hnhPC & FTO: ch l bc u
- Th ng xuyn gim st & cp nht PC
-
- 50-100 sng ch & h s ng k sng ch CNSH thc vt mi,
15. Tnh hung: Ngun gen/ ging
- Quy trnh PC: ng thi im, bao trm c IP & TP
- Bc th mi: Quyn s hu ngun gen thuc i th khc ca AAA
- -> Ngu n gen, ging cy trng, &/hoc cc quyn bo h ging cy
trng i km cng l 1 yu t cn xem xt khi phn tch PC
16. Source: Stanleyet al.,2002 17. V d 1: Phn tch FTO caD n
Khoai lang chuyn gen ASP1 18. C s
- Khoai lang: ngun cung cp nng lng & dinh dng/ quan trng i vi
nhiu nc ang pht trin
- Protein ca khoai ty thiu 1 s aa, lysine & methionine ->
NASA, USDA -> TU ->khoai lang GM: gen m ho cho protein d tr
mi (ASP-1) (do Demegen nghin cu trc y)
- Trong D n hp tc nghin cu, gen m ho ASP1 c chuyn vo 4 ging khoai
lang Vit Nam
19. Phng php
- Tm hiu cc bi bo tng quan;
- Tm hiu tt c cc ti liu lin quan trn cc c s d liu v khoa hc (CAB,
BIOSIS, AGRICOLA)
- Kim tra cc thng tin lin quan, cc bi bo, thuyt minh d n v cc hp
ng ti tr kinh ph
- Kim tra & theo di cc con ng chuyn giao TP
- Tm kim cc sng ch trn cc c s d liu v sng ch & cc c s d liu
khc
- Kim tra cc sng ch (cc yu cu bo h)
- Kim tra ng thi tt c cc thnh phn/ nh gi ton cnh IP/TP
20. Tin hnh phn tch PC
- Cc phng php & quy trnh s dng trong pht trin sn phm?
- IP & TPRs c th km theo cc thnh phn ny?
21. Tin hnh phn tch PC ngu n : Stanleyet al.,2002 22. Tin hnh
phn tch PC
- Cc cu trc gen (cc vector chuyn gen)
- Phng php chuyn gen, nui cy m & ti sinh
- Phn tch cc cy trng bin i gen
23. Cc c s d liu v khoa hc & sng ch
- IBM Intellectual Property Network -
http://www.patents.ibm.com/ibm.html
- MicroPatent - http://www.micropat.com/
- C quan Sng ch chu u - http://ep.espacenet.com/
- C quan Sng ch & Nhn hiu hng ha Hoa K -
http://www.uspto.gov/patft/index.html
24.
- Vector(s) t o dng: chn cc on DNA
- Vector(s) bi u hin : s n sinhProtein(s)
-
- Gen khng khng sinh trong vi khun
-
- Promoter thc vt(CaMV35S); Terminator
Vectors 25. Agrobacterium tumefaciens: c ng c t nhin cho chuyn
gen thc vt
- do chuy n gen t vi khun sang genome thc vt
- g y bnh khi u thc vt (ch yu l cy hai l mm)
Photographs supplied by Sharon von Broembsen, Oklahoma State
University 26. A. tumefaciens: c ng c t nhin cho chuyn gen thc
vt
- Gen chuyn nm trnTi (tumor-inducing)plasmid.
Ti A. tumefaciens vir genes LB RB T-DNA Ti plasmid ~ 120 kbp ori
27. Phng php chuyn gen gin tip quan vi khunAgrobacterium T-DNA ci
bin (cha gen chuyn) gen chuyn trn Ti-plasmid A. tumefaciens NST vi
khun T bo thc vtc chuyn gen NST thc vt Ngun: Monsanto gen chuyn
28.
- Phn lp gen quan tm(GOI)->vector t o dng
- Thi t k vector biu hin mang"promoter-GOI-terminator"
- Chuy n gen( aGOI v o trong m thc vt )
- T i sinh cc m sau chuyn gen - to cy mi t cc t bo chuyn gen
Cc bc to GMC 29. B sung cc trnh t DNA kim sot s biu hin gen
- Promoter khi u phin m ; kim sot v tr, thi gian & mc biu hin
ca GOI
Promoter TerminatorGOI 30. Tm kim TP
- Tm hiu ai c ci g t u, khi no & bng cch no
- Cn mng li cc chuyn gia lm vic trong d n
- Mc tiu l tm hiu, khm ph & thu thp cc bn sao ca mi hp ng
chuyn giao, thuyt minh d n, hp ng ti tr, hp ng lao ng & cc hp
ng bo mt
31. Ging cy trng 32. S chuyn giao TP ca vectorpBI121C2H 33. S
chuyn giao TP ca vectorpCGN1559-EG-ASP1 34. S hu IP/TP Monsanto
Company Nos Terminator Demegen, Inc. asp-1 Structural gene Monsanto
Company CaMV35S Promoter Gene of interestMycogen Plant Science,
Inc. 3 tml Monsanto Company Nos Terminator Cambia Biosystems LLC.
GusA Monsanto Company NptII Structural gene Monsanto Company
CaMV35S Monsanto Company (Original) Nos Promoter Marker genes
Tuskegee; Demegen pCGN1559-EG-ASP1 Calgene pCGN1559 Demegen pBI121C
2 H Clonetech Lab, Palo Alto, CA. pBI121 Binary vector(s)C58
EHA105A.tumefaciens Provided by the Center for Plant Biotechnology
Research, Tuskegee University.DH 5 E.coliBacterial strains Vietnam
ChiemDau, TrangTuNhien, K51, NN31 Sweet potato varieties Ngu n gc s
hu IP/TP Th nh phn sn phm 35. Bng tng hp PC 36. ASP1 gen 37. Hp ng/
giy php c th cn Hp ng/ giy php c th cn a sn phm ra th trng hoc xut
khu 38. V d 2:Golden Rice TM 39. " Golden Rice TM "
-
- Gt1 promoter - Phytoene synthase ( psy )
-
- 35S promoter- Phytoene desaturase ( crtI )
-
- Gt1 promoter - Lycopene -cyclase ( lcy )
-
-
- Gt1 = Endosperm specific glutenin
-
- Khng Hygromycin (35S promoter -aphIV )
40. Golden Rice TM- Vectors Figure 1.Structures of the T-DNA
region of pB19hpc used in single transformations, & ofpZPsC and
pZLcyH used in co-transformations. Representative Southern blots of
independent transgenic T 0 -plants are given below the
respectiveAgrobacteriumvectors. LB, left border; RB, right border;
"!", polyadenylation signals; p, promoters;psy , phytoene
synthase;crtI , bacterial phytoene desaturase;lcy ,
lycopene-cyclase;tp , transit peptide. 41. Ngu n : Stanleyet
al.,2002 42. T bothc vt c chuyn gen Ngun: Monsanto DNA NST thc vt
Gen chuyn Cc ht "Bn gen" - Phng php chuyn gen trc tip Sng ch ti
Trng H Cornell, USA Cc quyn lq n cng ngh c bn cho DuPont nm 1990
http://www.nysaes.cornell.edu/pubs/press/1999/genegun.html 43.
(daffodil) (bacteria) (daffodil) Introducedenzyme (source) 70
prietary technologies(40 US patents)
Golden Rice TM 44. FTO - Nhn xt chung
- Cc sn phm CNSH nng nghip:
-
- Phc tp: cc thnh phn &/or quy trnh IP/TPRs nh km
- Cn chi ph pht trin li sn phm, chi ph cho cc hp ng, cc th tc php
l: khng hay & khng cn thit
-
- Cch thc c chng? C km MTAs? Mua? Khng bit?
-
- Sn phm s c sn xut u, a ra th trng no, s dng hay tiu th (ni a/
xut khu)?
45. FTO - Nhn xt chung
- Cn tin hnh phn tch PC->a ra kin FTO
-
- sm->c th quyt nh trc v thnh phn, cng ngh, quy trnh s dng pht
trin sn phm & qua gim thiu/ trnh cc vn v IP/TP
46. FTO - Nhn xt chung
-
-
- Hu ht sng ch CNSH nng nghip: c gi tr cc quc gia pht trin->
ch c mt vi tr ngi v IP trong chuyn giao cng ngh
-
-
- Ph t sinh vn -> nh p khu sang cc quc gia khc ni c bo h
-
-
- Chin lc ngn hn: s dng bt hp php
-
-
- Bn giao & bn nhn: nn hiu bit v cc vn IP/TP lin quan
-
-
- Quc gia: cn xy dng nng lc qun l IP/TP-> x y dng cc mi quan h
bn vng !
47. Phn II. Qun l IP/TP Vit Nam 48. Hin trng
- Nghi n cu & Trin khai CNSH Nng nghi p
- Mc ng k sng ch thp nhng ang c xu hng tng
-
- 1864 h s ng k nm 2005 nhng ch c 3.9% ca ngi Vit
- Mc bo h thc vt cng thp nhng ang c xu hng tng
-
- Trong nhng nm gn y tng cc h s ng k bi cc trng i hc ca VN
-
- Th vin in t IP & h thng ng k qua mng
- K hoch ci thin h thng php l
49. Hi n trng : C c hip c quc t
- VN l thnh vin caWIPO t 1976 v k k t cc hip c chnh sau
-
- Cng c Berne, Cng c Paris, Hip c Hp tc Sng ch (PCT)
- VN tr thnh thnh vin ca UPOV t 2006
-
- Hip nh song phng vi Hoa K: VN phi thc thi h thng bo h sng ch i
vi tt c ng vt & thc vt khng phi l ging
- VN tr thnh thnh vin ca WTO t 2006
-
- C hi mi: chuyn giao cng ngh, cc mi quan h mi vi cc cng ty quc
t
-
- Kh khn: m phn hp ng, cn bo v cng ngh hoc thuc s hu cng ng
50. Hi n trng : C c vin nghin cu
- Th ng mi ha cc kt qu nghin c u: mi i vi hu ht cc trng i hc
-
- Hu ht cc vin nghin cu ca CP phi t trang tri vo nm 2009
- Quyn s hu IP: mi i vi cc nh khoa hc
- Hu ht cc trng i hc ca VN khng cvn phng qun l IP
-
- Ngay c nhng ni c sng ch c bo h cng khng c quy ch IP hon
thin
51. Xy dng nng lc Nhn xt chung
-
- Cc trng i hc cn trao i & chia x kinh nghim v qun l IP
-
- H tr t cc t chc quc t & cc t chc phi chnh ph
-
- Cn ti tr & nng cao nhn thc v IP
-
- Thng qua quy ch sm to tnh nht qun
-
- Bao gm cc iu khon v IP trong cc hp ng lao ng
-
- Cn phn nh r trch nhim i vi cng ng & mc tiu thu li nhun
- Di hn: Vn phng qun l IP. Nhng cn thc t!
-
- Hu ht cc d n s khng thu li nhun cho trng i hc
-
- Mt s li ch l v hnh; cn nhiu nm
-
-
- o to sinh vin, ci thin kinh t a phng, tip cn cng ngh mi
52. Xin trn trng cm n !