7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
1/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Mt 1, 1-17
Jeeli wemiemy pod uwag imiona krlw obecne w Ksidze genealogicznej Jezusa
Chrystusa". Moemy zauway, e w okresie przed wygnaniem tylko dwch z nich byo wiernymi
Bogu: Ezechiasz i Jozjasz. Pozostali byli bawochwalcami, osobami niemoralnymi, mordercami.
Rwnie i po wygnaniu, wrd licznych wymienionych krlw znajdujemy tylko dwie osoby, ktre
zawsze byy wierne Panu: Salatiel i Zorobabel. Pozostali byli grzesznikami lub s nieznani. W Dawidzie
- najbardziej znanym z krlw, ktrzy wchodz w skad grupy przodkw Mesjasza - przeplataj si
wito i grzech: z gorzkimi zami wyznaje on w psalmach grzechy cudzostwa i popenione
morderstwa, czyni to zwaszcza w psalmie 50, ktry w liturgii Kocioa sta si modlitw pokutn.
Take i kobiety, wymienione przez Mateusza na pocztku jego Ewangelii jako matki, ktre przekazuj
ycie z ona, pobogosawionego przez Boga, wzbudzaj w nas pewne zdziwienie. S to kobiety,
ktre maj nieuregulowan sytuacj". Tamar jest grzesznic, Rachab prostytutk, Rut cudzoziemk,
imienia czwartej kobiety w ogle si nie wymienia; mwi si tylko ta, ktra bya on Uriasza"
Chodzi tu o Batszeb. A przecie ta rzeka historii, przepeniona grzechami i zbrodniami, stopniowo,
im bardziej zbliamy si do peni czasw, staje si rdem przejrzystej wody: z Maryj Matk i w
Jezusie, Mesjaszu zostaj odkupione wszystkie pokolenia. Nie gorszy nas wic ta lista imion
grzesznikw i grzesznic, jak w. Mateusz prezentuje w rodowodzie Jezusa. Gloryfikuje ona tajemnic
Miosierdzia Boego. Rwnie i w Nowym Testamencie czytamy,e Jezus wybra Piotra, ktry si Go
zapar i Pawa, ktry Go przeladowa. A mimo to stali si oni filarami Kocioa. W naszymwiecie,
jeli lud pisze sw oficjaln histori, mwi w niej o swych zwycistwach, bohaterach, o swej
wielkoci... Jest wic unikalnym, godnym podziwu i zadziwiajcym przypadkiem znalezienie ludu,
ktry w swej oficjalnej historii nie ukrywa grzechw swych przodkw.
(wiadkowie nadziei, F. X. Nguyen van Thuan)
Mt 1, 18
I tak Maryja porodzia bez udziau mczyzny. Podobnie i na pocztku Ewa zostaa zrodzona
z Adama bez spotkania cielesnego; tak te rzecz si miaa z Jzefem i Maryj Dziewic, jego
maonk. Ewa wydaa nawiat morderc, Kaina, Maryja Oywiciela. Tamta wydaa nawiat tego,
ktry wyla krew swojego brata, ta natomiast Tego, ktrego krew zostaa wylana przez jego braci.
Tamta ogldaa tego, ktry dra i ucieka z powodu przeklestwa ziemi (por. Rdz 4, 10-14), tanatomiast Tego, ktry przyjwszy przeklestwo, przybi je do krzya (Kol 2, 14). Dziewicze poczcie
poucza nas,e Ten, ktry bez zwizkw cielesnych wyda nawiat Adama sprawiwszy,e wyszed on
z ziemi dziewiczej, uksztatowa rwnie bez zwizkw cielesnych drugiego Adama, wanie Dziewicy.
Pierwszy Adam wrci doona swej matki (to jest ziemi); przez drugiego natomiast Adama, ktry do
niej nie powrci, ten, ktry bypogrzebany w onie matki, zostaz niej wyprowadzony.
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
2/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
(w. Efrem, Komentarz do Diatessaronu)
Mt 1, 19-25
Przyszo na ziemi Sowo Boe, bezcielesne oraz wolne od skaenia i materii, chocia
przedtem rwnie nie byo daleko, bo adna cz wiata nie bya nigdy pozbawiona Jego
obecnoci; istniejc bowiem w jednoci ze swoim Ojcem, napeniao wszystko.
Sowo przyszo ze swej askawoci wzgldem nas i nam si objawio. Zlitowao si nad
rodzajem ludzkim i jego saboci; poruszone naszym zepsuciem nie mogo znie,emier panuje
nad nami. Nie chcc, aby zgino to, co zostao uczynione i aby nie zmarnowao si dzieo Jego Ojca,
ktry stworzy czowieka, samo przyjo ciao, nie rnice si od naszego. Nie chciao bowiem
tylko by w ciele, albo tylko si w nim ukaza. Albowiem, gdyby chciao tylko si ukaza, mogoby
wwczas przyjinne ciao, doskonalsze; przyjo jednak prawdziwie nasze ciao.
W Dziewicy utworzyo sobie wityni, mianowicie ciao, ktre uczynio jakby waciwym
dla siebie narzdziem: w nim dao si pozna i mieszkao. Poniewa wszyscy byli poddani skaeniu
mierci, Sowo przyjwszy ciao podobne do naszego ciaa, wydaojenamier i z m ioci do ludzi
ofiarowao je Ojcu. Dziki temu wszyscy w Nim umierajcy nie podlegaj prawu skaenia, wydanemu
przeciw ludziom. Prawo to wyczerpao swoj moc w ciele Pana i nie moe ju dosign ludzi Jemu
podobnych. Sowo uczynio na nowo niemiertelnymi ludzi podlegych skaeniumierci, i zemierci
odwoao ich doycia; przez ciao, ktre przyjo, i przezask zmartwychwstania usuno od nich
mier, tak jak ogie, ktry trawi som.
(w. Atanazy, Kazanie o Wcieleniu Sowa)
Mt 2, 1
Nasz Pan, Jezus Chrystus, wiekuisty Stwrca wszystkiego, dzisiaj, rodzc si z Matki, sta si
naszym Zbawicielem. Dobrowolnie narodzi si dla nas w czasie, aby nas doprowadzi do wiecznych
czasw Ojca. Bg sta si czowiekiem, aby czowiek sta si Bogiem. Aby czowiek mg poywa
chleb aniow, Pan aniow stasidzisiaj czowiekiem.
Dzisiaj spenio si owo proroctwo: "Niebiosa, wysczcie ros z gry, niech si otworzy ziemia
i zrodzi Zbawiciela". Tak wic Stwrca sta si stworzeniem, aby si znalazo to, co zgino.
Przytoczone jest w psalmie wyznanie czowieka: "Bdziem, nim zostaem poniony". Zgrzeszyczowiek i sta si winowajc, narodzi si Bg Czowiek, by zosta wyzwolony winowajca. Upad
wic czowiek, ale zstpi ku niemu Bg. Upad czowiek ndznie, Bg zstpi ku niemu peen
litoci. Upadczowiek przez pych, zstpiBg przynoszc ask.
O cuda, o podziwu godne sprawy, bracia moi! Prawa natury ustpuj w czowieku: Bg si
rodzi, Dziewica bez udziau ma oczekuje dziecka; T, ktra nie zna ma, sowo Boga czyni
Oblubienic, staje si Ona Matk, a pozostaje Dziewic. Staje si Matk, lecz pozostaje nienaruszona:
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
3/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Dziewica rodzi Syna nie znajc ma, zawsze dziewicza, ale nie bezpodna. On jeden narodzi si nie
skaony grzechem, On jeden bez udziau ma zosta zrodzony nie z podliwoci ciaa, lecz z
posuszestwa duszy.
(w. Augustyn, Kazanie 13)
Mt 2, 11
To za wskazywao by na zupeny brak rozsdku, by Pers, barbarzyca, nie majc nic
wsplnego z narodem ydowskim, chciaby opuci dom, rozsta si z ojczyzn, krewnymi oraz
domownikami i podda si obcemu panowaniu. Jeli w tym kryje si niedorzeczno, to w tym, co
nastpio pniej, jest jej o wiele wicej. A c to takiego? I odbywszy tak dug drog, oddawszy
pokon i nabawiwszy wszystkich strachu, natychmiast wrcili (por. Mt 2-3. 12). A czy w ogle widzieli
oznaki krlewskiej wadzy? Zobaczyli przeciestajenk, bek, dzieciw pieluszkach i ubogMatk.
(w. Jan Chryzostom, Homilie do Ewangelii Mateusza)
Mt 3, 1-5
Naley przypatrze si miejscu, w ktrym Jan gosi swoj nauk, jego ubraniu i pokarmowi,
pamitajc przy tym,e dokonujce si wydarzenia nic nie trac za swej rzeczywistoci historycznej,
jeli si je tumaczy w sposb duchowy. Jan bowiem goszc nauk i miejsce wybra stosowne, i
odpowiednio si ubra, i karmi si naleycie. Wydarzenia te bowiem odbijaj rzeczy przysze, a jusamo jego postpowanie stanowi przedmiot rozwaania. Albowiem przychodzi Jan na Pustyni
Judzk: pustyni z powodu braku nie ludzi, lecz obcowania z Bogiem; s tam bowiem ludzie, ale brak
w nich Ducha witego. Tak wic miejsce przepowiadania odbija pustk w duszach ludzkich, do
ktrych przepowiadanie zostao skierowane. Gosi rwnie pokut, poniewa bliskie ju jest
krlestwo niebieskie, przez ktre rozumie zerwanie z bdem, odwrcenie si od przestpstw, a po
upokarzajcym wyznaniu grzechw mocne postanowienie witego ycia. Pustynia Judzka powinna
zrozumie po pierwsze,e przyjmie Tego, w ktrym jest krlestwo niebieskie, po drugie,e przestanie
by pustkowiem, jeli si z dawnych grzechw oczyci przez wyznanie [grzechw] i pokut. Szata
utkana z sierci wielbdziej oznacza, e goszenie owej nauki proroczej dokonuje si w stroju
pielgrzymim, poniewa gosiciel Chrystusa odziewa si resztkami nieczystych zwierzt, do ktrychjestemy podobni. Cokolwiek byo w nas przedtem zbdne lub brudne, przez strj proroczy zostaje
uwicone. Przepasanie za pasem oznacza skuteczn gotowo do wszelkiego dobrego czynu.
Powinnimy by opasani dobr wol do wszelkiego Chrystusowego posugiwania. Jan wybiera sobie
rwnie na pokarm szaracz, stronic od czowieka i odlatujc, jak tylko poczuje nasz obecno.
Ona oznacza nas, ktrzy rnorodnymi wybiegami naszych cia ucieklimy przed kad rozmow czy
spotkaniem z prorokami.
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
4/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
(w. Hilary z Poitiers, Komentarz do Ewangelii w. Mateusza)
Mt 3, 6
Chrzest Janowy by potrzebny z czterech powodw: Po pierwsze, jak mwi Augustyn,
warunkiem koniecznym uwicenia chrztu byo dokonanie przez Jana chrztu Chrystusa.
Po drugie: Chrzest ten mia objawi Chrystusa. Mwi o tym sam Jan Chrzciciel: Dlatego przyszedem
chrzci wod, aby On mg si okaza Izraelowi, On, tj. Chrystus. w. Jan gosi Chrystusa, kiedy
zbieray si rzesze. Trudniej byoby to robi, jak zauway Chryzostom, przez nauczanie
indywidualne, przechodzc od jednej osoby do drugiej. Po trzecie: Chrzest Janowy mia oswoi ludzi z
chrztem Chrystusa. W jednej z homilii mwi Grzegorz [Wielki]: Jan chrzci penic w ten sposb
funkcj herolda; jak narodzeniem swoim poprzedza Pana majcego si narodzi, tak te wykonujc
obrzd
chrztu zapowiada Tego, ktry mia chrzci. Po czwarte: Prowadzc ludzi do pokuty chrzest mia
przygotowa do godnego przyjcia Chrystusowego chrztu. Mwi przeto Bd [Czcigodny], e
podobnie jak katechumeni zanim przyjm chrzest korzystaj z nauczania wiary, tak przed przyjciem
chrztu Chrystusowego ludzie skorzystali z chrztu Janowego. Jan bowiem gosi pokut, zapowiedzia
chrzest Chrystusa i zachci do poznania Prawdy, ktra ukazaa si nawiecie. Podobnie te sudzy
Kocioa przede wszystkim nauczaj, potem pitnuj grzechy, wreszcie gosz ich odpuszczenie przez
chrzest Chrystusa.
(w. Tomasz z Akwinu, Suma Teologii)
Mt 3, 7-9
Bogata metaforyka i obrazowe porwnania s typowe dla orientalnego stylu wypowiedzi. []
Gdyby Jan Chrzciciel wyraa si jak wspczesny Europejczyk, powiedziaby: Wasze pretensje do
cnoty i dobrego urodzenia znacznie przewyszaj wasze kwalifikacje moralne. Bdc czowiekiem
wschodu, rzek: Plemimijowe.
(Fred H. Wight , Obyczaje krajw biblijnych)
Mt 3, 12
Jak najmocniej si tego trzymaj i bynajmniej nie wtp, i Koci katolicki jest klepiskiem
Boga, na ktrym do koca czasu jest pszenica przemieszana z plewami, to jeste przez wsplnot
sakramentw dobrzy s pomieszani ze zymi. W kadym stanie, wrd kleru, wrd mnichw, wrd
wieckich s dobrzy i li. Ot z powodu zych nie mona opuszcza dobrych, lecz dobrzy winni
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
5/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
znosi zych, o ile wymaga tego wiara i mio, to jest jeli w Kociele nie rozsiewaj ziarna
bdowierstwa, lub swym mierciononym przykadem nie pobudzajbraci do jakiegoza.
(w. Fulgencjusz z Ruspe, O wierze)
Mt 3, 13
Jordan by rzek, przez ktr synowie izraelscy wkroczyli do Ziemi Obiecanej. Ziemia ta jest
symbolem Krlestwa Boego, do ktrego wprowadza nas chrzest Chrystusowy. Stanowi to jego cech
charakterystyczn rnic go od pozostaych rodzai chrztu. Czytamy w Ewangelii,e jeli si kto nie
odrodzi z wody i z Ducha witego, nie moe wejdo Krlestwa Boego.
(w. Tomasz z Akwinu, Suma Teologii)
Mt 3, 13-17
Tymczasem najgbsze znaczeniwita, dziki ktremu nosi ono miano Teofanii, polega na
tym, e jest to pierwsze objawienie si Trjcy witej. Jezus widzi otwierajce si niebiosa i
zstpujcego na Niego Ducha witego w postaci cielesnej niby gobica. I rozlega si gos Ojca:
Ten jest mj Syn umiowany, w ktrym mam upodobanie [].
(Olivier Clment, Chrystus zmartwychwsta)
Mt 4, 1-11
[Demony] Nakaniaj do wszelkiego za i budz nieczyste dze. Wolno im jednak tylko
nagabywa ludzi, a zmusi nie mog nikogo. Od nas bowiem zaley, czy ulegniemy pokusie, czy j
odrzucimy. Dlatego to zarwno diabu i jego demonom, jak te wszystkim, ktrzy im ulegaj,
przygotowana jest [] wieczna kara. Trzeba wiedzie,e upadek jest dla aniow tym, czym dla ludzi
jestmier. Z chwil bowiem upadku nie maj ju monoci poprawy tak, jak nie majjej ludzie z
chwilmierci.
(w. Jan Damasceski, Wykad wiary prawdziwej)
Mt 4, 1-11
[Jezus na pustyni by] kuszony trzema potrzebamiwiata: zrobi co znacznego (Powiedz
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
6/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
temu kamieniowi, eby sta si chlebem), by spektakularnym (Rzu si std w d), by
potnym (Tobie dam potg i wspaniao tego wszystkiego). Tam uroczycie potwierdzi, e
jedynymrdem Jego tosamoci jest Bg (Panu, Bogu swemu, bdziesz oddawa pokon i Jemu
suybdziesz).
(Henri J. M.Nouwen, Droga serca)
Mt 4, 3
Szatan chcia Go zwie pokus stawiania chleb, czyli materialnychrodkw, na pierwszym
miejscu []. Szatan take chcia skusi Jezusa popularnoci, szukaniem sawy, uznania u ludzi
kaza Mu rzuci si ze wityni w d, eby sta si widowiskiem dla tumw. I wreszcie kusi go
potg, panowaniem nad krlestwami tego wiata.
(Ks. Franciszek Blachnicki, Kto ma uszy do suchania)
Mt 4, 12-17
Suchaczy Jezusa mona podzieli na trzy grupy: tum, o ktrym czsto si zapomina,
faryzeusze, uczniowie. Tum, czyli wielka rzesza, oczekujca od Jezusa,e stanie na czele ludu (zob. J
6, 15). Jezus mwi o krlestwie Boym, za tum rozumia: krlestwo Izraela. Wanie dlatego Jezus
musia posugiwa si przypowieciami, dziki ktrym torowa drog nowoci swego ordzia i swego
planu. Tak byo z dziwn opowieci o siewcy, ktremu trzy czwarte ziarna pada poza polem: Kto mauszy, niechaj sucha (Mt 13, 9). Dziki temu tum mg zacz przeczuwa,e jest co, czego nie
zrozumiai co wzywa do nawrcenia.
Faryzeusze z kolei nie wyobraali sobie, by Bg mg by obecny wrd ludzi inaczej ni przez
Prawo. Tymczasem Jezus utrzymuje,e jest kim wicej ni prorokiem, usuwajcym si w cie swego
ordzia. On ofiarowuje siebie jako drog zbawienia, a uwierzenie w Niego to pierwszy wysiek, jakiego
domaga si od czowieka (zob. J 6, 29). Dla faryzeuszy to pochodzce od czowiekadanie jest nie
do przyjcia (zob. J 5, 18). Nie zgodzili si przyj proponowanego przez Jezusa sposobu ujmowania
naszej relacji z Bogiem. Nie jestemy w stanie osign najwikszej gbi Boga sami z siebie. Nasza
relacja z Nim jest tym, czym powinna by, tylko wtedy, gdy On sam j ustanawia poprzez swoj
obecno w naszej historii. W imi wielkoci Boga faryzeusze odmwili Mu prawa stania siczowiekiem. Std wzisi, prowadzcy do mierci, ich sprzeciw wobec Jezusa.
Uczniowie nie rozumieli wcale wicej ni inni, lecz z powodu tego, czego ju dowiedzieli si od
Jezusa, zgodzili si pj za Nim (zob. J 6, 68). Jednake Jezus nie ma w sobie nic ze zwodziciela. Nie
oszczdza uczniw: wysya ich na misje (zob. Mt 10), zachcaichdosuenia, upomina Piotra za jego
odrzucenie krzya (zob. Mt 16, 21n). Uczniowie maj zatem przed sob dug drog do zczenia si z
Chrystusem, drogautentycznoci i mioci.
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
7/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
(Gustave Martelet, SpotkaJezusa w Ewangelii)
Mt 4, 17
Musimy si zastanowi nad zagadnieniem, ktre wielu ludzi porusza, dlaczego mianowicie
sam Pan Jezus niczego nie napisa. Skutkiem tego zmuszeni jestemy wierzy innym, ktrzy o Nim
napisali. [] Gdy wic stawiajpytanie, dlaczego Chrystus nie pisa, daj do zrozumienia, e s
gotowi uwierzy o Nim temu wszystkiemu, co on sam o sobie napisa, a nie temu, co o nim inni na
wasnrkopowiedzieli. Otpytam ich, czemu to o pewnych swoich najszlachetniejszych filozofach
uwierzyli w to, co o nich ich uczniowie dla pamici na pimie zostawili.
(w. Augustyn, O zgodnoci Ewangelistw)
Mt 4, 23
Jest rnica midzy nauczaniem a goszeniem. Naucza si spraw obecnych, gosi si rzeczy
przysze. Nauczao przykazaniach, a gosiBoe obietnice.
(Remigiusz)
Mt 5, 1-12
Czy nie jest niesprawiedliwy ten, kto daje nagrod przed ukoczeniem walki? Dlatego Pan
mwi w ewangelii: Bogosawieni ubodzy w duchu, albowiem do nich naley krlestwo niebieskie
(Mt 5, 3). Nie powiedzia: Bogosawieni s bogaci, lecz: ubodzy. Tam wic wedug sdu Boego
zaczyna si szczcie, gdzie wedug ludzkiej oceny jest tylko utrapienie. Bogosawieni, ktrzyakn
() albowiem oni bd nasyceni.()Bogosawieni, ktrzy pacz, albowiem oni bd pocieszeni.
Bogosawieni miosierni, albowiem oni miosierdzia dostpi. Bogosawieni czystego serca,
albowiem oni Boga oglda bd.()Bogosawieni, ktrzy przeladowanie cierpi dla
sprawiedliwoci, albowiem do nich naley krlestwo niebieskie. Bogosawieni jestecie, gdy was
urga i przeladowa was bd i gdy kamliwie mwi bd wszystko ze na was z mego powodu.Cieszcie si i radujcie albowiem wasza nagroda jest w niebie(Mt 5 , 6-12). W przyszoci, nie teraz, w
niebie, nie na ziemi przyrzek Chrystus da zapat. Czemu wicdasz jej tu, skoro naleyci si tam?
Czemu przedwczenie domagasz si wieca, zanim zwyciysz? Dlaczego pragniesz otrze kurz i
spocz, dlaczego rwiesz si do uczty, przed zakoczeniem biegu? Jeszcze lud przyglda si, jeszcze
zapanicy s na boisku, a ty ju pragniesz odpoczynku? [] Zapanikw, ubiegajcych si o zaszczytn
nagrod, czekajprzykre niewygody.
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
8/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
(w. Ambroy z Mediolanu, Obowizki duchownych)
Mt 5, 3
Ubstwo dla Chrystusa jest dobrowolne. Jest to ubstwo ducha, dziki ktremu, jeli je tylko
posiadasz, krlestwo niebieskie nie tyle bdzie naleao, co raczej ju do Ciebie naley, skoro Twj
Oblubieniec powiedzia: Bogosawieni ubodzy duchem, albowiem ich jest krlestwo niebieskie (Mt
5, 3). Jeeli kto wybra ubstwo dla Chrystusa, niczym s dla niego bogactwa tegowiata. Czy
zatem nie jest najwikszym skarbem Ten, wobec ktrego wszystko inne mona uzna zamier? Nie
jeste biedna, bo obfitujesz w chwa i bogactwa Jego domu, ktry posiadasz w krlestwie
niebieskim. Nie jestendzark, ale krlow, skoro do Ciebie naley krlestwo.
(b. Jordan z Saksonii, Najdroszej Dianie
)
Mt 5, 8
W kadym razie grzesznicy nie bd Go [Boga Ojca] oglda w Jego Boskiej naturze, w ktrej
jest rwny Bogu. [Nawet na sdzie ostatecznym].
(w. Augustyn, O Trjcy witej)
Mt 5, 13
Trzeba cigle pamita o jednym: jakociowa misja w Kociele, apostolat wcisym znaczeniu
tego sowa (a w gruncie rzeczy nawet ju studium teologii i missio canonica) wymagaj od
chrzecijaskiej ascezy, wyrzeczenia, tak jak je rozumia Chrystus, w przeciwnym razie sl zwietrzeje,
chrzecijastwo stanie si jedn z licznych akcji bez znaczenia. Nic nie powinno dzi bardziej
przeraa ni chrzecijaska niewiadomo tak wielu ludziwieckich mniemajcych o sobie,e s
dojrzaymi.
(Hans Urs von Balthasar, O moim dziele)
Mt 5, 17-19
Wszelka zmiana, w czymkolwiek by zachodzia, jest zawsze, wyjwszy przypadki, gdy mamy do
czynienia z czymzym, rzeczogromnie niebezpieczn.
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
9/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
(Platon, Prawa)
Mt 5, 23-26
Za plecami bowiem tych ktrym wyrzdzilimy zo, znajdziemy zawsze Boga, a gdy
zgrzeszylimy przeciw Bogu, zawsze znajdziemy ludzi dotknitych owym grzechem. Odrzucajc Boga,
dajemy innym zy przykad, ktry wyniszcza ich energi moraln. Czowiek, ktry nie odnosi si do
Boga z delikatnoci, nie ma jej take w stosunku do ludzi i staje si przyczyn wzrostu ich obojtnoci
w stosunku do Boga.
(Dumitrus Staniloae, Modlitwa i wito)
Mt 5, 44n
W jaki sposb wybaczasz zym, skoro jeste w peni sprawiedliwy i sprawiedliwy w
najwyszym stopniu? Jak bowiem bezwzgldnie i w najwyszym stopniu sprawiedliwy czyni co
niesprawiedliwego? Albo jaka to jest sprawiedliwo dawa zasugujcym na wieczn mier
wiecznotrwaeycie? [] Zaiste, w najwyszej i najbardziej tajemnej [gbi] twej dobroci ukrywa si
rdo, z ktrego wypywa strumie twego miosierdzia. Chocia bowiem jeste bezwzgldnie i w
najwyszym stopniu sprawiedliwy, to jednak nawet w stosunku do zych jeste askawy, dlatego,
poniewajestebezwzgldnie i w najwyszym stopniu dobry.
(w. Anzelm z Canterbury, Proslogion)
Mt 5, 45
Albowiem, kiedy nawet Bg karze grzesznikw, nie nakada na nich swego za, ale ich
zostawia wasnemu zu.
(w. Augustyn, Objanienia do psalmw)
Mt 6, 5
wiat ma sens jedynie jako miejsce dialogu midzy Bogiem i ludmi. Ludzie odpowiadaj na
dziaanie Boga swoim wasnym dziaaniem, zarazem jednak prosz w swoich modlitwach Boga o
interwencj. To za porednictwem modlitwy ludzie podkrelaj sw pen wiadomo,e wolno
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
10/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Boga interweniuje w wiecie na ich korzy. Przez modlitw podkrelaj swoje przekonanie,e s
czym wicej ni jedynie jednym z trybw w kole mechanizmw natury. Przez modlitw wiadcz o
szczeglnej uwadze, jakBg na nich zwraca.
(Dumitrus Staniloae, Modlitwa i wito)
Mt 6, 6
Daleje, ndzny czowieku, oderwij si na chwil od swoich zaj, skryj si przed wrzaw
wasnych myli. Uwolnij si na chwil od uciliwych obowizkw, nie myl o gnbicych ci
niepokojach. Przez chwil powi si Bogu i w Nim odpocznij. Wejd do izdebki twego ducha, usu
ze wszystko oprcz Boga i tego, co pomaga Go szuka, zamknij drzwi i szukaj Go. Teraz, serce moje
cae, teraz mwi do Boga: Oblicza Twojego szukam, Panie! (Ps 26, 8). A Ty, Panie mj, ucz ju me
serce, gdzie i jak moe Ciebie szuka, gdzie i jak moe Ciebie znale. Panie, jeli tu Ciebie nie ma,
gdzie mam Ciebie szuka? A jeli jeste wszdzie, dlaczego nie czuj Twojej obecnoci? Ale z
pewnoci mieszkasz w niedostpnymwietle (por. 1 Tm 6, 16). Gdzie wic jest towiato? Jake
si zbli do tego niedostpnegowiata? Kto mnie do niego prowadzi, kto mnie w nie wprowadzi,
abym ujrza w nim Ciebie? Jakim znakiem si kierowa, jakiego oblicza mam szuka? Nigdy Ciebie nie
widziaem, o Panie, Boe mj, nie znam Twojego oblicza!
(w. Anzelm z Canterbury, Proslogion)
Mt 6, 19
Przebicie si przezcian i wejcie do domu nie sprawiao trudnoci rabusiom, skorociany
byy czsto budowane z gliny czy bota, albo kamieni czonych muem.
(Fred H. Wight, Obyczaje krajw biblijnych)
Mt 6, 20
Pomyl i o tym,e gdy odwiata uciekasz do Chrystusa, nie porzucasz dobrych stronwiata,jeli on takowe posiada, tylko dobra mniej cenne zamieniasz na cenniejsze. Zaiste, kt by nie
zamieni chtnie i bez namysu srebra na zoto, a krzemienia na klejnot? Przypumy,e obra si
na ciebie przyjaciele. C z tego? Znajdziesz sobie jeszcze sympatyczniejszych. Przypumy, e
zabraknie ci cielesnych rozkoszy. Ale zaywa bdziesz wewntrznych, ktre s zarwno bardziej
przyjemne, jak i bardziej szczere, jak wreszcie bardziej niezawodne. Przypumy, e masz ponie
uszczerbek na majtku. Ale za to rosn takie bogactwa, ktrych ani ml nie niszczy, ani nie rozkradaj
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
11/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
zodzieje. Przypumy, e przestajesz by w cenie uwiata. Ale za to znajdujesz uznanie nie u byle
kogo, bo u Chrystusa. Podobasz si mniej licznym, ale za to lepszy. Chudnie ciao, ale duch krzepnie.
Widnie poysk skry, ale byszczy pikno wewntrzna. I jeli wszystko inne przebiegniesz myl w
ten sposb, zrozumiesz, e nie pozostaje ju po stronie wiata ani odrobina choby i faszywego
dobra, ktrego by nie okupizysk duo przedniejszy.
(Erazm z Rotterdamu, Podrcznik onierza Chrystusowego)
Mt 7, 1
w. Jan Chryzostom, tumaczc sowa Chrystusowe (Mt 7,1): Nie sdcie powiada,e Pan
Jezus tym zakazem nie wzbrania yczliwie kara drugich, ale zakazuje, chrzecijanom chepi si
swoj sprawiedliwoci i gardzi innymi chrzecijanami, sdzc zwyczajnie na podstawie podejrze,
nienawidzc drugich i potpiajc ich.
(w. Tomasz z Akwinu, Suma Teologii)
Mt 7, 7
C lepszego Bg moe ci da? Bg mnie kocha, Bg miuje ciebie? Oto da ci propozycj,
pro o co chcesz. Gdyby ci cesarz powiedzia: Pro o co chcesz, jakie urzdy i zaszczyty
wypowiedziabyjednym tchem! Jakie przedstawiby sprawy korzystne dla ciebie i dla innych! O co
prosisz Boga, ktry ci mwi: Pro o co chcesz? Poszukaj w swoim umyle, poka swoj chciwo,poka co potrafisz, wystaw ca swoj podliwo, bo nie byle kto, ale sam wszechmocny Bg
powiedzia: Pro o co chcesz. Jeeli kochasz si we wociach, pragniesz caej ziemi,eby wszyscy,
ktrzy si na niej urodz stali si twoimi kolonami i sugami. A co by si stao, gdyby posiada ca
ziemi? Prosisz o morze w ktrym y nie moesz. W tej chciwoci ryby ci przewyszaj. A moe
zdobdziesz wyspy. Id dalej pro o powietrze, cho nie potrafisz lata. Rozcignij swoj chciwo a
po niebo, powiedz , e twoje jest soce, ksiyc, gwiazdy, poniewa ten, ktry stworzy wszystko
powiedzia ci: Pro o co chcesz. Jednak nie znajdziesz nic droszego, nie znajdziesz nic lepszego, ni
Jego samego, ktry to wszystko stworzy. Wszystko jest drogie, bo wszystko jest pikne, ale c moe
by pikniejszego od Niego? S rzeczy mocne, ale cjest mocniejszego ni On sam? Niczego bardziej
nie pragnie da, jak siebie samego. Jeeli znajdziesz co lepszego, pro o to. Jeeli bdziesz prosi oco innego, wyrzdzisz krzywd Jemu, a sobie szkod, stawiajc ponad Niego to, co stworzy, skoro
On pragnie da siebie samego tobie, On, ktry ci stworzy. Pewna dusza kierujc si tak mioci
powiedziaa do Niego: Teraz stae si czstk moj, Panie (Ps 118, 57 i 72,26), czyli Ty jeste moj
czstk. Niechaj sobie wybieraj co chc ci, ktrzy pragn posiada, niech sobie czyni czstki z rzeczy:
mojczstkjestety, Boe. Ciebie bowiem wybraem.
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
12/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
(w. Augustyn, Objanienia Psalmw)
Mt 7, 7-11
Bg, poniewajest dobry ze swej natury, jako Dobro w swej istocie przekazuje dobro
kadej rzeczy. Bowiem tak jak Soce, nie poprzez myl czy wol,a lewanie z tego wzgldu,e jest
tym, czym jest, owietla wszystkie rzeczy, ktre s w stanie w jakim stopniu przyjjegowiato, tak
rwnie samo Dobro (cho przewysza Soce, tak jak orygina przewysza wyblak reprodukcj),
dziki samej swojej naturze, obejmuje wszystkie rzeczy promieniami swojego dobra, proporcjonalnie
do ich zdolnoci.
W ten sposb powstay wszystkie istoty racjonalne i inteligentne, obdarzone rnymi
umiejtnociami i zdolne do podejmowania rnych dziaa. Istniej one dzikiwiatu pyncemu z
dobroci Boej, a ichycie jest wieczne, wolne od zniszczenia imierci. S wolne od niestaoci materii
i ulotnoci zdarze i nie poddaj si jakimkolwiek zmianom. Istoty bezcielesne i niematerialne,
uposaone w wiedz duchow przewyszajc t ziemsk, przekazuj swoj inteligencj innym
istotom, a tym podobnym do siebie przekazujswoje cnoty.
Samo ich istnienie zalene jest od dobroci Boej, jak zreszt ich niezmienno, stao,
wieczno i kade inne zawarte w nich dobro. Pragnc Boej dobroci, otrzymuj istnienie i szczcie;
utwierdzajc si w dobroci Boga, na ile jest to moliwe, staj si dobre i, zgodnie z nakazem prawa
Boego, pozwalajistotom niszym uczestniczyw darach otrzymanych od najwyszego Dobra.
(Pseudo-Dionizy Areopagita, Imiona Boe)
Mt 7, 12
Blisko zwizane z przebaczeniem jest co, co mona by nazwa radykalizacj zotej zasady
postpowania: Wszystko wic, co bycie chcieli, eby wam ludzie czynili, i wy im czycie. Jako
wskazwka etyczna, zasada ta nie jest, rzecz jasna, waciwa tylko chrzecijastwu: istnieje zarwno
w judaizmie, jak w kulturach greckiej, chiskiej i innych. Niemiecki teolog Christoph Theobald, w
tekcie zatytuowanym Relacja jakowito, zauwaa,e na pierwszy rzut oka zota zasada moe
si wydawa prostym zaleceniem podstawowej wzajemnoci, ktra rzdzi [] relacjami
midzyludzkimi. W rzeczywistoci jednak odwouje si ona, jakkolwiek dyskretnie, do umiejtnoci,
ktrej adne prawo nie moe nakaza ani adna przemoc wymusi postawieniu si na miejscuinnego czowieka. Uczynienie tego jest darem w czystej postaci, a jego najpeniejsz form, ktr
widzimy na Golgocie, jest dobrowolne przyjcie cudzego cierpienia.
(Nicholas Lash, Pytanie o Boga. wito, mowa i milczenie)
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
13/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Mt 7, 13
Dwie s drogi, jedna droga ycia, a drugamierci i wielka jest rnica midzy nimi. Oto
droga ycia: Przede wszystkim bdziesz miowa Boga, ktry ci stworzy, nastpnie za bliniego
twego jak siebie samego, a czego nie chcesz, by kto ci zrobi, tego wszystkiego i ty take nie rb
drugiemu. A oto czego ucz nas te sowa: Bogosawcie tych, ktrzy was przeklinaj i mdlcie si za
waszych nieprzyjaci, pocie za waszych przeladowcw. Jaka to zasuga, jeli miujecie tych,
ktrzy was miuj? Czy i poganie tego nieczynn? Wy natomiast miujcie tych, ktrzy was
nienawidz, a n i e bdziecie mie nieprzyjaci. A oto drogamierci: przede wszystkim jest ona za i
pena przeklestwa: mordy, cudzostwa, podania, rozpusty, kradziee, bawochwalstwo, magia,
czary, rabunki, faszywe wiadectwa, obuda, nieszczero, przebiego, pycha, niegodziwo,
zuchwao, chciwo, bezwstyd w mowie, zazdro, bezczelno, duma, chepliwo, zanik
wszelkiej bojani.
(Didache)
Mt 7, 16
Do wielkich dobrodziejstw, jakie zawdziczamy Bogu, naley m. in. to,eaden czowiek nie
widzi siebie takim, jakim jest; nawet jeli zobaczy si w lustrze, widzi swoje zwierciadlane, odwrcone
odbicie. Inni, ktrzy odkrywaj w nim co, czego on nie wie, wiedz z kolei niewiele o tym, co on sam
wie o sobie. Najmniej zawodn miar czowieka, jeeli pominiemy Bo wszechwiedz, pozostaje
wic ostatecznie jego dzieo. Po owocach ich poznacie, a jednak poniewa i one mog myli, nie
bdziecie po nich sdzi.
(Hans Urs von Balthasar, O moim dziele)
Mt 7, 16
Poznacie ich po ich owocach...
Wychodz z prostego zaoenia: waniejsze jest to, co ze sob zrobi, ni uwarunkowania, w
ktrych jestem zanurzony.
Charakterystycznym elementem filozofii uwarunkowa jest narzekanie. Innymi sowy, toinni s winni temu, e jest mi le. W ogle, wina jest powszechna, otaczajcy mnie ludzie powinni
zajmiejsce na awie oskaronych.
Czci tej filozofii jest porwnywanie si do innych, nieustajce rozmylanie o tym, co byo i
masa pretensji do caego wiata. Tak naprawd, jest to potny kierunek filozoficzny, ktry raczej
pozbawia czowieka wolnej woli na rzecz zadanego losu. Drug stron tej filozofii jest odkrycie,e
skoro tak niewiele ode mnie zaley, to nie ma powodu, aby si czymkolwiek przejmowa. Zawsze
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
14/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
istniaa i dzisiaj istnieje grupa niebieskich ptakw, ludzi korzystajcych zycia. Chc,eby im byo
dobrze i domagajsi, eby inni ufundowali im przyjemny los.
Moje mylenie idzie zupenie w inn stron. Oczywicie, naley rozpozna uwarunkowania.
To element zakorzenienia w otaczajcy wiat i odkrywanie wasnych moliwoci. To jednak co
potem, jest jedn wielk kreacj. Czuj si niejako demiurgiem, ktry z uwarunkowa, jak z gliny, lepi
na nowo wiat.
Kreacja rodzi si z wolnoci, z poczucia,e co ode mnie zaley. Los nie jest mi zadany. To ja
ksztatuj swj los. Dla mnie wanie taka filozofia jest podstaw biznesu. Odkrycie wasnych
moliwoci i ch kreacji. Na dodatek dla mnie jest to spenienie ludzkiego losu: nie tylko pojawiem
sina wiecie, ale teten wiat zmieniem.
Specjalnie pisz: dla mnie. Rozumiem bowiem, e cz osb woli zanurzy si w
uwarunkowaniach i uwolnisiod wolnoci.
(ks. Jacek WIOSNA Stryczek, Trochfilozofii, Dziennik polski, 7 stycznia 2013)
Mt 7, 24-27
Bracia, nie okamujcie samych siebie i nie mwicie,e przyszlicie sucha z uwag, jeli nie
wypeniacie tego, co usyszelicie. Zastanwcie si: jeeli suchanie daje ci tyle radoci, to o ile
wikszej radoci doznasz, wypeniajc to, co usyszae. Jeli nie masz zamiaru sucha, to znaczy,
e nic nie budujesz. Jeli natomiast suchasz, ale nic nie wypeniasz, twoje budowanie jest z gry
skazane na zniszczenie. O tym wanie poucza nas Pan w przypowieci: ,,Kadego wic mwi kto
tych sw moich sucha i wypenia je, mona porwna z czowiekiem roztropnym, ktry dom swj
zbudowa na skale. Spad deszcz, wezbray potoki, zerway si wichry i uderzyy w ten dom. Onjednak nie run. A dlaczego nie run? Bo na skale by utwierdzony. Z tego wynika,e suchanie i
wypenianie oznacza budowanie na skale. Sucha Go znaczy: budowa. Kadego za, kto tych sw
moich sucha, a nie wypenia ich, mona porwna z czowiekiem nierozsdnym, ktry dom swj
zbudowa na piasku. Co buduje? Swj dom! Lecz jakoe mimo suchania nie spenia tego, co
syszy, buduje na piasku. Mwic krtko: na piasku buduje ten, kto sucha, a nie wypenia; na skale
buduje ten, kto sucha i wypenia. A ten, kto w ogle nie sucha, nie buduje ani na piasku, ani na
skale. I dalej mwi Pan: Spad deszcz, wezbray potoki, zerway si wichry i rzuciy si na ten dom. I
run, a upadek jego by wielki. Przykry widok dla oczu. Przychodz deszcze, przychodzi powd
Nigdy nie zdoasz si ukry i nigdzie nie bdziesz bezpieczny: pochwyc ci bezbronnego. Zastanw
sizatem, jaksobie czstkwybrae.
(w. Augustyn, Homilia)
Mt 8, 5-13
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
15/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Panie, nie jestem godzien, by wszed pod dach mj. Wsuchajmy si dobrze w te sowa,
my, ktrzy mamy przyj Chrystusa, poniewa moliwe jest przyjmowanie Go rwnie teraz.
Suchajmy i naladujmy setnika, i z tak sam moc wiary przyjmujmy Pana, poniewa kiedy
zapraszasz do swego domu czowieka biednego, godnego i nagiego, przyjmujesz i ywisz samego
Jezusa. Ale powiedz tylko sowo, a mj suga zostanie uleczony. Zauwacie,e centurion, podobnie
jak trdowaty, dobrze i waciwie pojmuje natur Chrystusa. Istotnie, nie mwi do Jezusa: Popro,
ani Mdl sii wzywaj. Mwi mu: Rozka, Powiedz tylko jedno sowo.
Jakie znaczenie ma fakt, e setnik intuicyjnie rozpoznaje wielkoChrystusa?
Chocia setnik wyraa si w sposb tak bardzo wzniosy i wiadczc przy tym o wielkiej
mocy Chrystusa, Pan nie tylko go nie karci, ale przyjmuje jego wiadectwo i czyni nawet o wiele
wicej. Ot ewangelista nie mwi,e Chrystus ograniczy si do tego, by pochwali sowa setnika,
ale, by zwrci nasz uwag na wyjtkowo pochway, mwi,e Jezus si zdziwi. I nie tylko zdziwi
si, ale, w obecnoci caego ludu, ukaza wiar setnika jako wzr dla innych, by go naladowali.
Zauwacie,e kady czowiek, ktrywiadczy o mocy Chrystusa, zyskuje Jego pochwa i aprobat.
Tumy zdumieway si Jego nauk. Uczy ich bowiem jak ten, ktry ma wadz; i On nie tylko nie
skrytykowa waden sposb wyobrae tumw na swj temat, ale zszed z nimi z gry i chciaje
potwierdzi poprzez uzdrowienie trdowatego. Ze swojej strony trdowaty mwi: Panie, jeli chcesz,
moesz mnie oczyci, a Jezus go nie karci, ale uzdrawia, tak jak tamten o to poprosi. Nastpnie
rwnie setnik ukazuje swoj wiar w moc Jezusa: Powiedz tylko sowo, a mj suga odzyska
zdrowie, a Jezus, zadziwiony tymi sowami, stwierdza: U nikogo w Izraelu nie znalazem tak wielkiej
wiary.
(w. Jan Chryzostom)
Mt 8, 22
Jasna rzecz, i ciaa umarych naleao grzeba. Lecz Pan chcia da do zrozumienia,e
grzebicy je umarli duchowo.
(w. Augustyn, O Trjcy witej)
Mt 9, 9
Jezus zobaczy czowieka o imieniu Mateusz, gdy ten siedzia w komorze celnej, i powiedzia
do niego: Pjd za mn (Mt 9, 9). Zobaczy go nie tyle oczyma ciaa, lecz wewntrznym
spojrzeniem swej mioci. Ju uprzednio go wybra, a teraz mu powiedzia: Pjd za mn. A
mwic to, zaprosi go nie tyle do podania za Nim, co raczej do rozpoczciaycia podobnego do
Jego ycia. Kto twierdzi, e w Nim trwa, powinien rwnie sam postpowa tak, jak On
postpowa (1 J 2, 6). Mateusz wsta i poszed za Nim. Nic dziwnego, e ju po pierwszym
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
16/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
stanowczym wezwaniu Pana Mateusz wyzby si swej zachannoci na dobra ziemskie i e
porzucajc dobra przemijajce przyczy si do Tego, ktry wczeniej ujrza w nim czowieka
wolnego od jakichkolwiek bogactw. Stao si tak, poniewa Pan nie tylko zawoa Mateusza
niejako od zewntrz, czyli swoim sowem, lecz take poruszy najbardziej ukryte przestrzenie jego
ducha, wnoszc w nie duchowe wiato aski.
Tak, Pan stoi u drzwi i koacze, to znaczy czyni nasze serce bardziej wraliwym na Jego wol
zarwno za porednictwem sw tego, ktry nas poucza, jak rwnie poprzez wewntrzne
natchnienia i poruszenia. My uchylamy drzwi na gos jego zaproszenia, to znaczy w wolnoci
dajemy przyzwolenie jego napomnieniom, a nastpnie podejmujemy konkretne decyzje i dziaanie,
zgodne z tym, co zrozumielimy,e powinnimy czyni. A On wchodzi, by si posili: On z nami, a
my z Nim. On bowiem mieszka w sercach wybranych. Jego obecnojestask Jego mioci, dan
ludziom, by nieustannie karmi i krzepi ichwiatem Jego obecnoci tak, by czowiek stopniowo
mgzwracasiku rzeczom wyszym.
(Beda Czcigodny, Homilia)
Mt 9, 27-31
lepym jest ten, kto z ca sw ziemsk wiedz i mdroci stoi w mroku i nie potrafi
dostrzec najprawdziwszej rzeczywistoci. Ten, kto to rozumie i wyznaje przed Bogiem,e wanie taki
jest, spotyka wiatowiata i ono wyzwala w nim si witego widzenia. Wtedy dostrzega Boego
wysannika; nowy porzdek rzeczy; nowe stworzenie, ktre powstaje. Ale dziki temu, co widzi, jego
spojrzenie jeszcze bardziej si wyostrza; pojmuje rzeczywisto krlestwa Boego w sposb gbszy i
peniejszy. W ten sposb w kontakcie z przedmiotem ogldanym ronie sia spojrzenia, ktreodkrywa nowe bogactwo przedmiotu. Widzcy s jednak ci, ktrzy mocno trzymaj si swej
ziemskiej wizji, swojego osdu, swojej mdroci, i oceniaj Boga z tej perspektywy. Chrystus dokonuje
w ich yciu swoich znakw, ale oni tego nie widzi uznajje za dzieo szatana.
Widzie to nie odbija, jak lustro, wszystko, co si przed nim znajduje. Widzenie wypywa z
ycia i odbija si wyciu. Widzie to uwewntrznia rzeczy; zacz znajdowa si pod ich wpywem;
by z nimi zwizanym. W ten sposb wola ycia czuwa nad spojrzeniem. Jedna z broni przeciwko
zagroeniom jest bardzo wyrane ich widzenie, by mc je pokona; inn niedostrzeganie ich w
ogle, by unikn kontaktu z nimi. Dotyczy to wzroku fizycznego, ale jeszcze bardziej spojrzenia
duchowego: w poznawaniu drugiego czowieka, w zajmowaniu postawy w odniesieniu do prawd i
wymaga. Patrzenie to dziaanie, ktre suy woli ycia. Im bardziej bazuje ono na strachu albozniechceniu, tym bardziej czowiekowi zamykaj si oczy w pragnieniu niewidzenia, a do tego
stopnia, e nie jest on juw stanie dostrzec drugiego czowieka.
Chrystus jest Synem Boym, ktry sta si czowiekiem. Kto widzi Jego, widzi rwnie Ojca.
W ten sposb On si ukazuje i swoim blaskiem owieca czowieka. Jeli jednak ten jest widzcy w
rozumieniu tegowiata, wwczas dziaa w nim pragnienie, ktre nie szuka Chrystusa, ale szuka siebie
samego i wiata. To, co przychodzi stamtd, niszczy jego soczewk, staje si dwuznaczne,
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
17/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
niebezpieczne, brzydkie, a nawet zupenie znika.
Jeli patrzenie jest aktem ycia, jeli za spojrzeniem kryje si wola ycia, i jeli kade
spojrzenie zawiera ju w sobie decyzj, wwczas zawarty w spojrzeniu element woli i decyzji bdzie
mia tym wiksze znaczenie, im bardziej zbliy nas do wiecznego przeznaczenia. Wobec Chrystusa
wszystko ma znaczenie. Kiedy wysannik prawdy zblia si do czowieka, skania go do podjcia
decyzji.
(Romano Guardini)
Mt 10, 1-4
Liczba Dwunastu, nawizujca wycznie do dwunastu pokole Izraela, ukazuje ju sens
profetyczno-symbolicznego dziaania, zawarty w nowym ustanowieniu luduwitego. Poniewaju
dawno przesta istnie system dwunastu pokole, Izrael z nadziej oczekiwajego przywrcenia jako
znaku nadejcia czasw eschatologicznych. [] Poprzez wybr Dwunastu, wprowadzenie ich we
wsplnot ycia ze sob i wczenie ich w sw misj goszenia Krlestwa sowem i czynami (por. Mk
6,7-13; Mt 10,5-8;k 9,1-6;k 6,13) Jezus chce powiedzie,e nadszed ostateczny czas, w ktrym na
nowo powstaje Lud Boy, lud dwunastu pokole, stajcy si teraz ludem powszechnym, Jego
Kocioem.
(Benedykt XVI, Apostoowie i pierwsi uczniowie Jezusa)
Mt 10, 1-4
Misjonarz jest czowiekiem Bogosawiestw. Jezus zanim wyle Dwunastu na goszenie
Ewangelii, poucza ich, wskazujc im misyjne drogi: ubstwo,agodno, gotowo przyjcia cierpie i
przeladowa, pragnienie sprawiedliwoci i pokoju, mio, czyli wanie Bogosawiestwa
realizowane w yciu apostolskim.
(Jan PaweII, Redemptoris misso)
Mt 10, 16
[] gdy si pomyli, e chrzecijanie jak owce s posani midzy wilki; okropny obraz, gdy
zadamy sobie trud, by przez moment pomyle, co on wyraa: nie tylko bezbronno posanej owcy i
pozostawienie jej bez wszelkiej pomocy, ale take naturaln, a zatem bezbdn i nie nadajc si
wytrzymau wilka chzabijania.
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
18/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
(Hans Urs von Balthasar, Cordula albo o wiadectwie chrzecijaskim)
Mt 10, 28
Sokrates bez wtpienia chcia zostawi swym przyjacioom jako poegnalny podarunek nowy
lub wrcz zbawczy wgld w funkcjonowanie natury. Nakaniany przez swych przyjaci, ktrzy
przekupili stranika, aby Sokrates mg uciec przed wykonaniem wyroku wypicia cykuty, odmawia
skorzystania z okazji, gdy chce ratowa sw dusz. Wszyscy jego przyjaciele szydz z
niemiertelnoci duszy, uywajc pozornie mdrych odniesie do fizyki, ktra rozpoznaje (i susznie)
jedynie materi i ruch. Sokrates nie potrafi jednak w tym najistotniejszym z kontekstw odpowiedzie
zgodnie ze swoj metod. Mg on doprowadzi swych oponentw do punktu, w ktrym uznali by
sprzecznoswej argumentacji. Czystranika przekupili nie w sposb wolny i celowy?
(Stanley L. Jaki, Zbawca nauki)
Mt 10, 37-39
Umrze dla ciaa wraz Chrystusem to istotnie nie twoja sprawa, jeli nie jest twoj spraw y
duchem Jego. By ukrzyowanym dlawiata, to nie twoja sprawa, jeli nie jest twoj spraw y dla
Boga. By pogrzebanym razem z Chrystusem, to nie twoja sprawa, jeli zmartwychwsta do chway
te nie jest twoj spraw. Pokora, ubstwo, utrapienie, wzgarda, trudy, mki konania, boleci, jakie
cierpia Chrystus, nie s twoj spraw, jeli nie jest twoj spraw krlestwo Jego. Nie ma wikszej
niegodziwoci jak mniema, e nagrod winiene dzieli ze wszystkimi, natomiast trudy, ktrymizdobywa si nagrody, zrzuci na barki niewielu. Nie ma wikszego lenistwa jak chcie wspkrlowa
z gow, nie chcc za niwspcierpie.
(Erazm z Rotterdamu, Podrcznik onierza Chrystusowego)
Mt 11, 11-15
Nikt w Biblii nie wydaje si bardziej samotny ni Jan Chrzciciel, ktry nie naley w p eni ani do
Starego, ani do Nowego Testamentu. Sam porwna si do gosu woajcego na pustyni. Wie, estanowi lini podziau i tak wanie charakteryzuje go Jezus: z jednej strony Jan jest najwikszy
pord narodzonych z kobiety, z drugiej strony najmniejszy w krlestwie Boym jest wikszy od niego.
Posaniec, ktry rwna drog, Eliasz najnowszych czasw jak go okrela Jezus ten, kto ma
zapowiada wikszego od siebie, a nawet nie potrafi rozpozna Go w sposb pewny wobec dwch
moliwoci: Czy Ty jesteTym, ktry ma przyj, czy teinnego mamy oczekiwa? pyta.
Ale przede wszystkim Jana niepokoi niezmierny dystans: oprcz trzykrotnego nie, ktre
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
19/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
usuwa wszelkie moliwoci identyfikacji z Jezusem, wykonuje gest poddania: nie jest nawet godzien,
by uklkn i odwiza rzemyki u Jego sandaw. Negatywny wymiar jego zadania wyraa si w jego
wstrzemiliwoci: Przyszed bowiem Jan: nie jad ani nie pi, a take w jego niechci, eby
ochrzciTego, ktry przychodzi po nim.
A do Jana sigao Prawo i Prorocy i dopiero odtd gosi si Dobr Nowin o krlestwie
Boym. Wedug Mateusza, Jan Chrzciciel naley ju do nowej epoki. Nawet jeli zaoymy, e
ukasz lepiej oddaje pierwotny sens, nie naley zapomina,e zgodnie z opowieciami o dziecistwie
Jezusa i Jana Chrzciciela Nastpca rozpoznaje swojego poprzednika ju wonie matki, czyli daje mu
autorytet i wie go ze swym posannictwem. Powoanie nastpuje podczas konkretnego spotkania
dwch matek. Niewtpliwie mody Jan Chrzciciel wie o swym powoaniu i z tej wiadomoci
powstanie symbol jego chrztu w Jordanie.
W Ewangelii w. Jana gos woajcego na pustyni staje si palcem wskazujcym: Oto
Baranek Boy!. Sposb, w jaki odchodzi, naley w p eni do Nowego Przymierza. Jan Chrzciciel sam
nie staje po adnej ze stron wystarcza mu, e jest cznikiem pomidzy nimi.
(Hans Urs von Balthasar)
Mt 11, 16-19
Wielu katolikw rozmiowanych w epoce wspczesnej,lepych na wszelkie jej zagroenia,
upojonych wszystkim, co nowoczesne, nie pyta ju o to, czy co jest prawdziwe, czy jest dobre i
pikne, albo czy ma wewntrzn warto. Pytaj oni tylko, czy jest to aktualne, czy odpowiada
czowiekowi wspczesnemu i epoce technologii, czy jest prowokujce, dynamiczne,miae, lub
czy jest postpowe.
(Dietrich von Hildebrand, Kotrojaski w miecie Boga)
Mt 11, 27
Tylko wic owa Pierwsza i Bogosawiona Natura zna Boga, a poza Ni nikt zgoa chyba
eby On sam si komu objawi nie tylko nikt z ludzi, ale nawet adna z moliwych istot
przewyszajcych stworzenia tego wiata, czyli nawet aden Cherubin ani Serafin. Mimo to nie
skaza nas [Bg] na cakowit niewiedz. [Najpierw] bowiem wszyscy mamy wszczepione przez Niegow nasz natur poznanie Jego istnienia. [Nastpnie] sam ten wiat widzialny, jego trwanie i
urzdzenie gono nam mwi o wielkoci Boskiej natury (Mdr 13, 5). Wreszcie obfitymwiatem ile
tylko moglimy go przyj wzbogaci wiedz nasz o sobie pocztkowo przez Prawo i Prorokw, a
pniej przez Jednorodzonego swego Syna, Pana i Boga, a naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa.
(w. Jan Damasceski, Wykad wiary prawdziwej)
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
20/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Mt 11, 28-30
Wezwanie to jest publiczne, zwrcone do wszystkich, ktrzy chc sucha; odpowied za
daj, oczywicie jednostki. Tchnce z caego tego tekstu gbokie wspczucie jest od razu
wyczuwalne, ale nie mniej silnie dwiczy w tych sowach nuta autorytetu. Jezus ludziom, ktrzy za
Nim id, nakada jarzmo, czy jest to Jego jarzmo, niepodobne do jarzma przykaza, o ktrym
mwili rabini; jest to jarzmo bogie. Paradoksalnie jarzmo i brzemi daj odpoczynek
obcionym duszom.
(C. H. Dodd, Zaoyciel chrzecijastwa)
Mt 11, 28-30
Choby i nawet wikszych trudw nastrczaa droga pobonoci ni wiata, to przecie tutaj
uciliwo drogi agodzi nadzieja nagrody, a pomazastwo Boe sprawia,e wszelka w mid
si przemienia. Tam natomiast przykro pociga za sob przykro, z blu bl si rodzi; ani przerwy,
ani odpoczynku: na zewntrz trud i utrapienie, wewntrz jeszcze cisze mczarnie; same nawet
rodkiagodzce tylko bl zaostrzaj.e sprawy te tak si maj, t o uwiadomili sobie take pogascy
poeci, ilustrujc pene utrapie ycie niegodziwych ludzi przykadami mk Tytiosa, Iksjona, Tantala,
Syzyfa, Penteusza. Do tych przykadw doda mona rwnie owo spnione wyznanie w Ksidze
Mdroci: Napracowalimy si na drodze nieprawoci i zatracenia, i chodzilimy drogami trudnymi, a
drogi Paskiej nie znalimy (Mdr 5, 7). C haniebniejszego albo uciliwszego nad niewol egipsk?C bardziej smutnego ni niewola babiloska? C bardziej nieznonego nad jarzmo faraona i
Nabuchodonozora? A co mwi Chrystus? Wemijcie jarzmo moje na siebie, a znajdziecie
odpoczniecie dla dusz waszych,a brzemi moje jest lekkie (Mt 11, 29n). Krutko mwic, rozkoszy nie
brak tam, gdzie spokojne jest sumienie.adnej udrki nie brak tam, gdzie nieszczsne sumienie daje
siwe znaki.
(Erazm z Rotterdamu, Podrcznik onierza Chrystusowego)
Mt 11, 29
Jeeli kto chce by uczniem Chrystusa, niech zachowuje Jego przykazania, niech si uczy
pokory, jak On sam powiedzia: Uczcie si ode Mnie, bo jestem cichy i pokorny sercem (Mt 11, 29).
Pytam si, dlaczego sercem? Bo wielu jest, ktrzy na zewntrz wygldaj na pokornych, wewntrz
natomiast peni s opuchlizny pychy. Chrystus za nas uniy samego siebie przyjwszy posta sugi,
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
21/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
stawszy siposusznym ado mierci i to mierci krzyowej (por. Flp 2, 7-8).
(w. Cezary z Arles, Kazania do ludu)
Mt 12, 1-8
Wszystkim, bez wyjtku, nakazano zachowywa szabat, czyli nie wykonywa adnej pracy i
odpoczywa. Jak moe wic Pan nie przestrzega szabatu i mwi: Albo nie czytalicie w Prawie,e
w dzieszabatu kapani naruszajw wityni spoczynek szabatu, a sbez winy? (Mt 12,5).
Zaprawd, wszystko istnieje i ma swoje miejsce na niebie czy na ziemi z woli Boga Ojca;
wszystko pochodzi od Boga. On prawdziwie jest zwierzchnikiem i pocztkiem kadej rzeczy. Wszystko
zostao uczynione w Nim. Skoro wic Chrystus dziaa we wszystkim, konieczne jest, by dziaanie
Boe miao miejsce w Chrystusie. Dlatego On sam mwi: Ojciec mj dziaa a do tej chwili i Ja
dziaam (Mt 5,17). I std wszystko, co czyni Chrystus, jest dzieem Ojca.
Czy Bg najwyszy pracuje wic w dzie szabatu? Bez wtpienia, poniewa w przeciwnym
wypadku znikyby niebo i wiato soneczne, ziemia utraciaby sw spjno, wszystkim owocom
zabrakoby sokw, a ycie ludzi zmienioby si w pustk, gdyby w dniu szabatu stwrcza sia
wszechwiata przestaa dziaa. Nie ma wicadnej przerwy w dziaaniu Boga: tak w czasie szabatu,
jak i w cigu pozostaych szeciu dni rne elementy wszechwiata niezmiennie speniaj swoj
funkcj.
Poprzez Syna dziaanie Ojca trwa wic rwnie w dniu szabatu. W Bogu nie ma adnego
spoczynku, poniewa adnego dnia dziea Boe nie mog przesta istnie. Ale na czym polega Jego
spoczynek? Dzieo Boe to dzieo Chrystusa. A spoczynek Boga to Bg Chrystus, poniewa
wszystko, co naley do Boga, w istocie znajduje si w Chrystusie, w taki sposb, w jaki Ojciec moeznalew Nim spoczynek.
(Hilary z Poitiers, Komentarz do Psalmu 91)
Mt 12, 32
Syn jako Bg jest rwny Ojcu. Tak samo i Duch wity, gdy jakemy to uprzednio
wykazali ani jeden, ani drugi nie jest stworzeniem. Natomiast jak suga, Syn jest niszy od Ojca i
dlatego sam powiedzia: Ojciec wikszy jest nili ja (J 14,28). Niszy jest take w stosunku dosamego siebie, jak o Nim jest powiedziane: Wyniszczy samego siebie (Flp 2,7). A wreszcie niszy
jest od Ducha witego, co sam stwierdza: I ktobykolwiek wyrzek sowo przeciw Synowi
Czowieczemu, bdzie mu odpuszczone, kto by za wyrzekje przeciw Duchowiwitemu, nie bdzie
mu odpuszczone. (Mt 12,32).
(w. Augustyn, O Trjcy witej)
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
22/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Mt 12, 38-42
Historia Jonasza to powszechnie znane opowiadanie o opornym proroku, ktry musia
dowiadczy wyrzucenia ze statku, by odnale drog swego posannictwa wrd pogan (skdind
zosta przez nich przyjty zdumiewajco gboko pod wzgldem duchowym). W Ewangelii wedug
witego Mateusza Jezus zmienia to popularne opowiadanie w proroctwo dotyczce Jego samego i
nazywa to znakiem Jonasza. Odwouje si raz do przepowiadania Jonasza (zob. Mt 16, 1-4), drugi
raz do faktu,e wedug biblijnego opisu Jonasz spdzi trzy dni i trzy noce we wntrzu morskiego
potwora, symbolizujcego tutaj otcha mierci (zob. Mt 12, 39-40). W pierwszym wypadku znak
Jonasza oznacza w stosunku do Jezusa,e Jego przepowiadanie ma wiksz wag ni Jego cuda, za w
drugim wypadku e Jego mier i Zmartwychwstanie bd w Jego Osobie pieczci Jego
przepowiadania.
(Gustave Martelet, SpotkaJezusa w Ewangelii)
Mt 13, 3-9
Ziarno zasiane na miejscu skalistym oznacza czowieka, ktry sucha i natychmiast radonie je
przyjmuje, ale nie ma korzeni i jest niestay. Kiedy przychodzi ucisk lub przeladowanie z powodu
sowa, natychmiast si zaamuje. Do czowieka, ktry sucha sw o krlestwie, lecz ich nie pojmuje,
przychodzi zy i zabiera zasiew jego serca. Taki kto zosta porwnany do ziarna posianego na drodze.
Czym innym jest bowiem sytuacja, gdy nauka usycha, mimoe nie ma przeladowa czy przeszkd, aczym innym gdy usycha pod naporem pokus i trudnoci. I dlatego ludzie porwnani do cierni o
wiele mniej zasuguj na przebaczenie. By nas nie spotka ich los, musimy osoni sowo
przypowieci szat wytrwaoci i nieustannej pamici. Szatan chce nam je wyrwa, lecz my mamy
wystarczajco duo siy, by nie stracisowa.
Niekiedy nasienie usycha, ale nie upa jest tego przyczyn. Nie powiedziano przecie, e
usycha z powodu upau, lecz z powodu braku korzenia. Kiedy indziej sowo bywa zaguszone, ale
przyczyn nie s ciernie, lecz ci, ktrzy pozwalaj, by ciernie wyrosy. Ty wszak moesz zrobi
wszystko, by ciernie nie wyrosy, moesz dobrze uywa bogactw. Dlatego nie powiedzia Pan:
wiat, lecz troski doczesne; nie powiedzia bogactwo, lecz uuda bogactwa. Nie dopatrujmy
sizatem winy w rzeczach, lecz w zej woli.
(w. Jan Chryzostom, Komentarz do Ewangelii wg w. Mateusza)
Mt 13, 24-30
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
23/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Bd o tym mocno przekonany i nigdy nie poddawaj w wtpliwo,e Koci katolicki jest
jak klepisko Boga, na ktrym a do dni ostatnich pszenica zmieszana bdzie z chwastami: we
wsplnocie sakramentw ludzie dobrzy zostali zmieszani ze zymi. We wszystkich stanach zarwno
wrd duchownych, jak i wrd mnichw iwieckich obok dobrych spotkasz ludzi niegodziwych. Z
powodu tych drugich nie wolno jednak pozostawia dobrych! Wicej nawet, ot dobrzy jeli taki
jest wymg pyncy z wiary i mioci winni trwa niewzruszeni przy zych i zgadza si na ich
obecno, o ile ci nie siej Kociele ziarna herezji i jeli swym przykadem wiodcym domierci nie
skaniaj innych do za. Jeli kto, bdc w Kociele katolickim, wyznaje prawowit wiar iyje w
sposb prawy, temu cudzy grzech szkody nie wyrzdzi, o ile w czowiek nie przyzwala i nie
faworyzuje czynw ludzi zych. Poyteczne zajest, gdy ludzie dobrzy godz si na obecno zych w
Kociele, jeli daj im przykad dobrym yciem i braterskim napomnieniem i jeli chc, by ci
zobaczywszy i usyszawszy o dobrymyciu znienawidzili swoje winy i lkali si sdu Boego. Tacy,
otrzymawszy od Bogaask, dziki Boemu miosierdziu mog kiedy powrci do prawegoycia.
Dobrych od zych w Kociele katolickim nic innego nie powinno oddziela jedynie ich czyny. Lecz w
czasach ostatecznych, kiedy przybdzie Chrystus z szufl w rku, by oczyci klepisko, zebra pszenic,
a plewy spaliw ogniu nieugaszonym (Mt 3, 12), wwczas li zostancielenie oddzieleni od dobrych.
(w. Fulgencjusz z Ruspe, Modlitwa Paska)
Mt 13, 44
Pierwsze przypowieci opowiedzia Jezus rzeszom (por. Mt 13, 3. 24. 31. 35). T natomiast i
dwie nastpne nie s one przypowieciami, lecz porwnaniami do krlestwa niebieskiego
odpowiedzia, jak si zdaje, uczniom w domu. [
] Rola w tym miejscu to, jak mi si zdaje, Pismozasadzone jasnymi tekstami ksig historycznych, prorockich, Prawa oraz innych Boskich myli liczne
bowiem i rnorodne, take o treci dosownej, s teksty posadzone w cay Pimie skarb za
ukryty roli s to tajemnice i osonite jasnymi mylami mdroci ukrytej w tajemnicy (1 Kor 2, 7)
i w Chrystusie, w ktrym s ukryte skarby mdroci i wiedzy (Kol 2, 3). [] Ci bowiem ktrzy opucili
wszystko i poszli za Nim w innym sensie,e tak powiem, sprzedali swoje mienie, aby sprzedajc j e i
wyzbywajc si go dla dokonania w zamian z pomoc Bo piknego wyboru, mogli naby zawierajc
skarb rolza wysoki odpowiadajcjej wartoci cen.
(Orygenes, Komentarz do Ewangelii wedug Mateusza)
Mt 13, 44-46
Krlestwo niebieskie podobne jest do skarbu ukrytego w roli. Znalaz go pewien czowiek i
ukry ponownie. Uradowany poszed, sprzeda wszystko, co mia, i kupi t rol. Dalej, podobne jest
krlestwo niebieskie do kupca, poszukujcego piknych pere. Gdy znalazjedn drogocenn per,
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
24/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
poszed, sprzeda wszystko, co mia, i kupi j (Mt 13,44-46). Widzielimy wczeniej,e niewiele
rni dwie przypowieci: o ziarnie gorczycy i o kwasie. Podobnie rzecz ma si tutaj w przypadku
przypowieci o skarbie i o perle. Wnioskiem pyncym z obydwu jest prawda,e sowo Boe naley
stawia ponad wszystkim. Tamte dwie o ziarnie i kwasie ucz nas, e moc sowa Boego
rozprzestrzenia si po caym wiecie, za te dwie mwi o jego wartoci i blasku. Sowo
rozprzestrzenia sijak gorczyca, przenika jak zaczyn, jest cenne jak pera, i jak skarb przynosi wiele
korzyci. Nauka nasza winna by zatem taka: trzeba nie tylko wyzby si wszystkiego innego i
zawierzy sowu Boga, lecz nadto naley czyni to z radoci. Oddajc bogactwa, pamitajmy,e
nasza decyzja jest zyskiem, a nie strat. Dostrzegasz,e sowo Boe, zawierajce wszelkie dobra,
zostao ukryte w wiecie? Jeli nie sprzedasz wszystkiego, nie kupisz go. Jeli twj duch nie dooy
wszelkich stara i nie wyruszy szuka sowa, nie znajdziesz go. Zatem dwie sprawy zawsze winny i
w parze: oderwanie od rzeczy doczesnych i czuwanie.
(w. Jan Chryzostom, Komentarz do Ewangelii wg w. Mateusza)
Mt 13, 57
Powstaje pytanie czy te sowa maj znaczenie oglne i odnosz si do kadego proroka w tym
sensie, e kady prorok jest lekcewaony tylko w swojej ojczynie a nie, e kady, kto jest
lekcewaony, doznaje lekcewaenia take w swojej ojczynie czy te, poniewa te sowa
wypowiedziane zostay w zwizku z jednym tylko wypadkiem, dotycz one jednego tylko proroka.
Jeeli zatem sowa te mwi o jednym, wystarczy to, co ju powiedzielimy, poniewa odnielimy je
do Zbawiciela. Jeeli natomiast maj one sens oglny, zaprzecza im historia, bo Eliasz nie by
lekcewaony w Tiszbe w Gileadzie (por. 3 Krl 17, 1 LXX), ani Elizeusz w Abel-Mechola (por. 3 Krl 19, 16LXX), ani Samuel w Ramataim (por. 1 Krl 1, 1 LXX), ani Jeremiasz w Anatot (por. Jr 1, 1); ale cakowicie
prawdziwe s te sowa w sensie alegorycznym. Naley bowiem sdzi, e ojczyzn prorokw jest
Judea, ich krewnymi (por. Mk 6, 4) ten lud Izraela [].
(Orygenes, Komentarz do Ewangelii wedug Mateusza)
Mt 14, 3-12
Jeden z moich poprzednikw [Filon z Aleksandrii] zwrci uwag na opisie w
Ksidze Rodzaju(Rdz 40, 20) urodziny faraona i wyjani, i dzie urodzinwici tylko czowiek zy, poniewa lubuje
si w sprawach urodzin. My, zachceni przez tego autora do szukania, nigdzie w Pimie nie
znalelimy wzmianki, by sprawiedliwy obchodzi urodziny. Bo Herod jest bardziej niesprawiedliwy
ni faraon; istotnie, jeli ten ostatni w dniu swoich urodzin wydaje namier przeoonego piekarzy
(Rdz 40, 22), to Herod zabija Jana, nad ktrego nie powsta wikszy spomidzy zrodzonych przez
niewiast(Mt 11, 11; k 7, 28).
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
25/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
(Orygenes, Komentarz do Ewangelii wedug Mateusza)
Mt 14, 13-21
Jest ich dwunastu i maj tylko pi ryb i dwa chleby. Jak mao znaczce i drugorzdne jest dla
nich to, co dotyczy ciaa, i jak bardzo oddani s sprawom ducha i zainteresowani wycznie tym, co
duchowe. I nawet nie zatrzymuj dla siebie tej niewielkiej iloci, jak posiadaj, ale rozdajj tym,
ktrzy s w potrzebie. Od nich mamy si uczy, e niezalenie od tego, jak niewiele posiadamy,
powinnimy rwnie i to odda potrzebujcym. I rzeczywicie, kiedy Jezus mwi apostoom,eby
przynieli te pi chlebw, oni nie odpowiadaj:Askd pojawi si poywienie dla nas? Jak bdziemy
mogli zaspokoiswj gd?, ale natychmiast wypeniajJego sowa.
Wydaje mi si ponadto,e Jezus nie dlatego rozmnaa te nieliczne chleby, ktre przynosz Mu
uczniowie,eby stworzy co z niczego, ale robi to raczej dlatego, eby umocni ich wiar. Ta ich
wiara jest bowiem jeszcze bardzo saba. Rwnie i dlatego Pan podnosi oczy ku niebu. Uczniowie
mieli wiele przykadw innych cudw, ale nikt z nich nie widziajeszcze tego cudu, ktry Jezus ma
speni wanie teraz. Jezus bierze w rce chleby, amie je i rozdziela za porednictwem uczniw,
czynic im zaszczyt t powinnoci. Ale nie chce ich w ten sposb jedynie uhonorowa. Chce, by w
chwili dokonania cudu nie mieli oniadnych wtpliwoci i by pniej o nim nie zapomnieli. I dlatego
wiadkami cudu byy ich wasne donie. Z tego wzgldu Pan pozwala rwnie, przed uczynieniem
cudu, eby tumy byy godne i czeka, by apostoowie podeszli i przemwili do Niego. Za ich
porednictwem kae wszystkim usi na ziemi i rozdziela chleb, chcc wyprzedzi tak jednych, jak i
drugich, zarwno w ich deklaracjach, jak i w czynach. Rwnie z tego wzgldu bierze chleb z ich rk,
tak aby wielu mogo zawiadczy o cudzie i by mieli oni wiele o Nim wspomnie. Jeli bowiem, po takwielu prbach, apostoowie zapominaj o cudzie, to co by zrobili, gdyby Jezus nie przedsiwzi
takichrodkw ostronoci? Jezus rozkazuje tumom usi na ziemi, dajc w ten sposb lekcj ycia
prostego i bez wielkich wymaga. Mistrz bowiem nie chceywijedynie cia, ale chce ksztatowa
rwniedusze.
(w. Jan Chryzostom)
Mt 14, 22-36
Racz mnie wybawi o Panie. Czy moliwe jest, by ten gorczkowy okrzyk w sercu nocy niewzbudzi w tobie drenia? Oto Boa pomoc dla syna w potrzebie. Wezwanie pynce od syna, ktry
puka do drzwi Ojca. Niekiedy ludzka pomoc, przyja, wsparcie i kontakty zostaj wstrznite.
Czowiek si chwieje, traci wito, wiar, poczucie spjnoci i niewinnoci. Wtedy pojawia si
ostatnia pomoc ta prawdziwa, punktualna, pewna, staa i silna. Sowa: Racz mnie wybawi,
Pospiesz, Przyjd mi z pomoc, Nie zwlekaj (zob. Ps 69) s znakiem samotnoci, aru
piknego niepokoju, krzyku pord witego blu, kwiatw z ki serca, wiosny w rodku zimy.
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
26/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Wyznana bieda i szczere uznanie saboci stanowi cenne bogactwo: nios w sobie ukryt moc, ktra
odnawia i umacnia.
Przed Panem mwi mi pewien starszy czowiek jestemy nadzy, a nie wystrojeni w
odwitne stroje. Bez bagay, bez idei, gotowi, by sucha i odpowiedzie na wszystko. To On
przygotowuje plan, a nie my. Co wicej, to my musimy i do Niego,eby On zaakceptowa nasze
zamiary. Jak ludzie pozbawieni mowy, jak dzieci, jak bagalnicy, jak chorzy zwracamy si do Niego
ze szczeroci, z pokorI jak uciskani prosimy o pomoc, przebaczenie, wytchnienie i zbawienie.
Wrciem ktrego dnia z miasta. Jak bardzo cierpi ludzie, zwaszcza ludzie dobrzy,
poniewa nie chc wierzy, e dobro serc stanowi wyjtek, rwnie w naszym kraju, gdzie coraz
bardziej sabnie kada komrka yciodajnej i prawdziwej duchowoci. Szukamy prawdy daleko od
naszych korzeni. Wydaje si, e nie chcemy by szczliwi (chocia udajemy, e jest zupenie
odwrotnie), a niemal wszystkie nasze dziaania stego potwierdzeniem.
Wychodz na chwil na balkon, eby popatrze na gwiazdy i na zbocza gr owietlone
promieniami ksiyca. A potem wracam do mojej maej celi. Zawsze wchodz tam ze wzruszeniem.
Wchodz dorodka, jakbym by przybyszem i jakby moja cela miaa mnie goci tylko dzi wieczr. I
dzikujjej... Dziwieczr moja, jutro kogoinnego, nigdy niczyja
(Mojesz, mnich z gry Athos)
Mt 14, 26-32
Woa si Boga, nie gosem, ale sercem. Wielu nie poruszajc ustami, sercem woa, wielu
czynic haas wargami, majc serce odwrcone od Boga niczego nie potrafi wyprosi. Jeeli wic
woasz, woaj wewntrz, gdzie Bg syszy.
(w. Augustyn, Objanienia do Psalmw)
Mt 15, 21-28
Przyjcie cierpienia to nie jest ualanie si nad samym sob. To otwarcie si na
dobrodziejstwo tego, co nieuniknione podobne do otwartoci ziemi, ktra pozwala wpywa
wodzie z nieba do swych gbin. Istnieje swego rodzaju sztuka cierpienia, ktrej nie naley myli ani z
postawkultywowania cierpienia, ani tez ucieczkprzed blem.Kto uala si nad samym sob i roztkliwia si nad wasnym cierpieniem, szybko traci korzy,
jaka z niego pynie. Podobnie dzieje si z czowiekiem, ktry zagbia si w blu i smakujc jego
goryczy dowiadcza perwersyjnej przyjemnoci. Kiedy przychodzi cierpienie, nie naley go odrzuca
ani przed nim ustpowa. Naley, bez ualania si nad sob, zaakceptowaje takim, jakie jest. Taka
akceptacja nigdy nie jest definitywna, ale to wanie ona stanowi najdoskonalszy sposbwiczenia
si w wolnoci. Cierpienie i rado maj tak sam warto. To dwie rzeczywistoci wzajemnie ze
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
27/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
sob powizane. Cierpienie to lewa strona tego samego materiau, ktrego praw stronjest (albo
bdzie) rado. Ale trzeba najpierw zaakceptowa lew stron, nie starajc si przewraca materiau
na drug stron, gdy nie zna sijeszcze strony prawej. Pod postaci blu kryje si istota radoci. I jako
taka objawi siktregodnia.
A czy nie jest moe tak,e czowiek wierzcy, umocniony obietnic Jezusa, ju teraz kosztuje
radoci? Jest tylko jeden sposb, by by szczliwymi: nie ignorowa cierpienia i nie ucieka przed
nim, ale zaakceptowajego przemieniajc moc. Wy bdziecie si smuci, ale smutek wasz zamieni
si w rado. W chwilach wielkiego cierpienia od czasu do czasu popatrz na siebie z humorem,eby
uciec przed trucizn, jakie ono wydziela. Wierz mi, to rodek skuteczniejszy nawet od najbardziej
heroicznej walki. Nie moemy nic poradzi na zo i cierpienie, ale moemy wszystko zaakceptowa, a
to nie to samo, co podda si cierpieniu. Trzeba wic powiedzie ze spokojem: Fiat voluntas tua!
(Niech si dzieje Twoja wola). W przeciwnym razie cierpienie si nie zmniejszy, a zo i oburzenie
wypeni w nas swe mroczne dzieo. Tymczasem zo, jeli si je zaakceptuje, czyni czowieka
cierpicego bardziej pokornym i miosiernym, bardziej cierpliwym i kochajcym; dystansuje go i
wywysza: to jest jedyne moliwe wyjcie dla czowieka, ktry nie chce zarazisizem.
(Henri de Lubac)
Mt 15, 32
Niejednakowo te wszyscy przychodzimy do Niego, lecz kady zblia si wedle swych
moliwoci. Bo albo przychodzimy do Niego wraz z tumami, a on pokrzepia nas, bymy na skutek
wielkiego godu nie zasabli w drodze, albo te stale i bez przerwy siedzimy u Jego stp zajci
wycznie suchaniem Jego mowy i nie troszczc si wcale o rozmaite posugi, lecz wybierajcnajlepsz czstk, ktrej nie bdziemy pozbawieni. Ot ci, ktrzy tak przystpuj do Niego, otrzymuj
wicej z Jego wiatoci. I jeli, tak jak apostoowie, nie oddalamy si od Niego, lecz wci trwamy
przy Nim we wszystkich Jego przeciwnociach, to wwczas na osobnoci wykada nam i wyjania
sowa, ktre wygosi do tumw, i o wiele janiej nas owieca. A jeli kto bdzie taki, iby mg
wej z Nim na gr, tak jak Piotr, Jakub i Jan, to taki czowiek zostanie owiecony nie tylkowiatem
Chrystusa, lecz rwniegosem Jego Ojca.
(Orygenes. Homilie o Ksigach Rodzaju, Wyjcia, Kapaskiej)
Mt 16, 16
Aczkolwiek [Pan] wielu pasterzom zleci piecz nad swymi owcami, to jednak sam nie przesta
czuwa nad umiowan owczarni. Pozostajc z nami po wsze czasy i szczeglniejsz otaczajc
opiek, da nam te ostoj w Opoce Piotrowej. Zadania swego nie przestanie ona spenia nigdy.
Opoka ta stanowi niewzruszony fundament dla caego Kocioa bez wzgldu na to, do jakich
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
28/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
rozmiarw on wzronie. Wiecznotrwaa bowiem jest owa wiara pochwalona w ksiciu Apostow:
trwa, w co Piotr wierzyw Chrystusie, trwa te, co Chrystus ustanowiw Pio-
trze... Trwa zatem, co wieczna zarzdzia Prawda: Piotr wity w granitowej utwierdzony
mocy, steru Kocioa nie wypuszcza z doni. Na czoo innych przez Pana wysunity, nazwany opok,
ogoszony fundamentem, mianowany klucznikiem niebios, postawiony sdzi trybunau, co
wydaje wyroki wice i rozwizujce nawet naywot wieczny, tyle otrzymuje nazw tajemniczych,
aby z samej ich symboliki mona byo pozna, jak cisy czy go zwizek z Chrystusem. Jeszcze
peniej i potniej piastuje on swj urzd obecnie. Wszystkie czstki swego zadania i swej pieczy
wykonuje w Tym i przez Tego, ktry go wyrni. Cokolwiek zatem my dobrze wykonamy lub
rozstrzygniemy, cokolwiek u miosiernego Boga w codziennych modach wybagamy, wszystko
sprowadza winnimy do dziaania i zasugi Piotra. Jego wadza yje nadal w jego stolicy, jego
autorytet nad ni si unosi. Po wszystkie dni bowiem w caym Kociele Piotr mwi: Ty jeste
Chrystus, Syn Bogaywego (Mt 16, 16). I wszelki jzyk wyznajcy Pana (Flp 2, 11) dwiczy gosem
tej nauki.
(w. Leon Wielki, Kazanie)
Mt 16, 17-19
Prymat Piotra to Kocielne przewodnictwo w organizowaniu, w strukturach, w dziaaniu,
ktre znajduje kontynuacj w hierarchii i kapanach. Prymat Maryi to przewodnictwo wsplnocie w
czeniu, we wzajemnym budowaniu, w mioci.
(Carlo Maria Martini, Maryja kobieta pojednania)
Mt 16, 18
Kiedy Chrystus w symbolicznej chwili zakada Swoje wielkie stowarzyszenie [lepsze
tumaczenie wsplnot], nie wybra na kamie wgielny ani byskotliwego Pawa, ani mistyka Jana,
ale krtacza, snoba, tchrza sowem, czowieka. I na tej opoce zbudowa Koci Swj, a bramy
piekielne go nie przemogy. Runy wszystkie krlestwa i imperia, bo w niezmiennej wrodzonej
saboci byy zakadane przez silnych i wspierane przez silnych. Ale Koci Chrystusowy, jako
jedyny, zosta zbudowany na sabym czowieku, i dlatego nic go nie zniszczy. Kady acuch jestbowiem tak mocny, jak jego najsabsze ogniwo.
(G. K. Chesterton, Heretycy)
Mt 16, 21
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
29/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Jeli wic chcesz ogldatajemnicPana, patrz
na Abla, ktry zostapodobnie zabity,
na Izaaka, ktry zostapodobnie zwizany,
na Jzefa, ktry zostapodobnie sprzedany,
na Mojesza, ktry zostapodobnie porzucony,
na Dawida, ktry bypodobnie przeladowany,
na prorokw, ktrzy podobnie ze wzgldu na Chrystusa cierpieli.
(Meliton, Homilia paschalna)
Mt 16, 22-23
Chcia i przodem,eby Pan poszed za nim, co Chrystus odpowiedzia? Zejd mi z oczu,
szatanie. Idc na przedzie jeste szatanem, idc za z tyu, jeste uczniem. Tym te bdziecie: Niech
cofn si wstecz i zawstydz si ci, ktrzy obmylaj zo. Albowiem kiedy zaczn i z tyu, ju nie
bdobmylaza, lecz bdpragnc tylko dobra. [Bdwidzieli tylko Jezusa].
(w. Augustyn, Objanienia psalmw)
Mt 16, 21-23
Chrystus uznajc jego intencj, niewiedzy za przyganiajc, ze wzgldu na t intencj,poniewa bya prawa, mwi mu: Id za Mn, tak jakby Piotr przez swoj niewiedz i niewaciw
mow przesta i za Jezusem. Ze wzgldu za na jego niewiedz, jako e mia co w sobie, co
sprzeciwia si sprawom Boym, rzek: szatanie, co po hebrajsku znaczy: przeciwnik. Gdyby Piotr
nie mwi w niewiedzy i nie czyni wyrzutw Synowiywego Boga (por. Mt 16, 16) w sowach: Miej
lito nad sob, Panie! Nie przyjdzie to nigdy na Ciebie i gdyby nie wypowiedzia sw niejako
sprzeciwiajcych si Jego wasnym sowom, nie rzekby mu: szatanie. Chocia Piotr towarzyszy
Jezusowi i szed za Nim, teraz jednak szatan zdoa go odwie od tego, by postpowa za Nim i
szed za Synem Boym i sprawi, i z powodu sw wypowiedzianych z niewiedzy Piotr zasuy na
to, by usysze, e jest szatanem i zgorszeniem Syna Boego, ie nie myli o tym, co Boskie, lecz o
tym, co ludzkie.
(Orygenes, Komentarz do Ewangelii wedug Mateusza)
Mt 16, 24-28
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
30/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
Doskonao polega na tym, eby postpowa tak, jak Mistrz. Chcie by bardziejwitym
ni Jezus to byaby sabo; bardziej surowym zatwardziao; bardziej srogim to byoby
kuszenie Boga; uboszym rzecz dziwna i zy przykad.
(Charles de Foucauld)
Mt 17, 1-8
Ciao chwalebne, jak zobaczymy, cechuj cztery waciwoci, mianowicie: nie podlega
cierpieniu, z atwocisiporusza, jest zwiewne i jasne.
(w. Tomasz z Akwinu, Suma Teologii)
Mt 17, 1-8
Chcesz si przekona, e Mojesz zawsze jest z Jezusem, to znaczy Prawo jest zawsze z
Ewangeli? Niechaj pouczy ci o tym Ewangelia: Gdy Jezus przemieni si w chwale, wwczas Mojesz
i Eliasz razem z Nim ukazali si w chwale; dowiadujesz si w ten sposb,e Prawo, prorocy i Ewangelie
zawsze zbieraj si w jednym miejscu i wci trwaj w jednej chwale. Zreszt nawet Piotrowi, gdy
chcia im wznie trzy przybytki, Pismo zarzucio niezrcznojako temu, kto nie wiedzia, co ma
powiedzie. Prawo bowiem, prorocy i Ewangelie maj nie trzy przybytki, ale jeden, a jest nim Koci
Boy.
(Orygenes, Homilie o Ksigach Rodzaju, Wyjcia, Kapaskiej)
Mt 17, 9-13
Izraelici widzieli Pana w stanie unienia i nie rozpoznali Go. Ukazywa si im za
porednictwem lampy oliwnej. I rzeczywicie najwikszy spord narodzonych z kobiety powiedzia
przede wszystkim: Ja nie jestem Mesjaszem . A oni go zapytali: Czy jeste Eliaszem?.
Odpowiedzia: Nie jestem. W rzeczywistoci Chrystus musia posa przed sob Eliasza. Fakt,e
Jan odpowiedzia Nie jestem nim, stawia nas wobec pewnego problemu. Mona si obawia,ekto, nie rozumiejc dobrze sw Jana, stwierdzi,e s sprzeczne ze sowami Jezusa. W pewnym
ustpie Ewangelii, gdzie Jezus mwi o sobie, uczniowie pytaj Go: Czemu wic uczeni w Pimie
twierdz,e najpierw musi przyj Eliasz?. A Pan odpowiada: Eliasz ju przyszed, a nie poznali go i
postpili z nim tak, jak chcieli. [...] Wtedy uczniowie zrozumieli,e mwi im o Janie Chrzcicielu; a
jednak Jan, pytany o to, odpowiada, e nie jest Eliaszem, tak jak odpowiada, e nie jest Chrystusem.
Jak wic pogodzi sowa posaca ze sowami sdziego? Nie mona sdzi, e posaniec
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
31/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
kamie: on mwi tylko to, co otrzyma od sdziego. Dlaczego wic mwi: Nie jestem Eliaszem,
skoro Pan stwierdza: On jest Eliaszem? Ot Jezus chce w nim zapowiedzie swoje przyjcie i
podkreli, e Jan przyszed w duchu Eliasza. I oni zapytali go: C zatem? Czy jeste Eliaszem?.
Odpowiedzia: Nie. Czy jeste prorokiem?. Nie. Co mwisz sam o sobie?. Odpowiedzia: Jam
gos woajcego na pustyni. W Janie wypeniao si proroctwo Izajasza, ktry tak wanie mwi:
Jam gos woajcego na pustyni. A co mwi ten gos? Nie mwi: jestem Janem, jestem Eliaszem,
jestem prorokiem. Mwi: ja nazywam si gos woajcego na pustyni. Prostujcie drog Pask. Ja
jestem tym proroctwem we wasnej osobie.
(w. Augustyn)
Mt 18, 8n
Pozostanie heretyka naanie Kocioa jest za zem wikszym, anieli gdy Koci utraci
jednego wyznawc. Lepiej bdzie, jeeli opuci Koci lub bdzie z niego wykluczony przez anatem
czy ekskomunik. Bdzie tak lepiej z punktu widzenia Kocioaiogu wiernych, ale take i dla duszy
heretyka, gdy lepiej uwiadomi on sobie swe odstpstwo od prawdziwej wiary i bdzie mg si
przez to obudzi.
(Dietrich von Hildebrand, Spustoszona winnica)
Mt 18, 12
Wszyscy wielcy nauczyciele i przywdcy zakadali, e ich wasny punkt widzenia jest ludzki,
zwyczajny i z miejsca przemawia do kadego przechodnia. Jeli czowiek jest autentycznie kim
lepszym ni jego blini, pierwsze w co wierzy to rwno wszystkich ludzi. Wida to na przykad w
owej przedziwnej racjonalnoci, z jak Chrystus zwraca si do dowolnej zbieraniny gapiw, jaka akurat
koo niego staa: Jak wam si zdaje? Jeli kto posiada sto owiec i zabka sijedna z nich, czy nie
zostawi dziewidziesiciu dziewiciu na grach i nie pjdzie szuka tej, ktra si zabkaa?. Czy
te: Jeeli ktrego z was, ojcw, syn poprosi o chleb, czy poda mu kamie? Albo o ryb, czy zamiast
ryby poda mu wa?. Ta bezporednio, to niemal prozaiczne koleestwo, cechuje wszystkie
umysy najwybitniejszego formatu.
(G. K. Chesterton, Heretycy)
Mt 18, 21n
Bg nigdy nie mczy siprzebaczaniem nam; to nas mczy proszenie Go o miosierdzie.
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
32/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
(papieFranciszek, Evangelii Gaudium)
Mt 18, 21n
Niewinny wedugaciskiej etymologii terminu oznacza tego, kto nie wyrzdza krzywdy.
Ani sobie, ani innym. Gdzie panuje egoizm, tam dla uniknicia wasnej krzywdy krzywdzi si innych.
Tymczasem Jezus z Nazaretu, ktry stawia warunki krlestwa mioci, naucza czego wrcz
odwrotnego, mianowiciee w jakiej mierze kto krzywdzi innych, w takiej krzywdzi i siebie. [] Jezus
przeszkadza, a wic si Go zabija. Nic atwiejszego i w tym ley caa podo jak skrzywdzi
kogo, kto nie dozwala krzywdzi nikogo. Nie pociga to za sob adnego ryzyka. To co przydarzyo
si Jezusowi, przydarza si w cigu historii tym, ktrzy nosz w sobie odbicie odwiecznej Niewinnoci:
ich rwniesiusuwa.
(F. Varillon, Pokora Boga)
Mt 19, 8
Na to, by myl przebia si poprzez ograniczono ciaaimoga wreszcie zajanie w oczach
czowieka, trzeba byo powolnego rozwijania si ycia i tworzenia przez nie caego mnstwa
systemw oraz doskonalszej wymiany. A przecie wanie caa rola ciaa polega jedynie na tym, by
przygotowa si do przyjcia myli, ktra jest z nim najzupeniej niewspmierna i ktra ma by mu
cakiem darmo dana. Podobnie trzeba byo tysicletnich przygotowa, aby Objawienie zostaopewnego dnia przyjte przez ludzko i eby boskie podobiestwo caym swym blaskiem mogo
zajanie z oblicza witych. Mwic o przygotowaniu Objawienia, mamy na myli nie tylko
Objawienie dane ydom, ktre jest przedziwn drog wiata i zagadek, wiodc od Abrahama do
Jezusa. W gr wchodz tu take wszystkie inne przygotowania, mniej wyrane i bardziej zewntrzne,
ktre poprzedziy Objawienie lub towarzyszyy mu w wiecie pogaskim, oraz cae powolne,
materialne, spoeczne i umysowe podnoszenie siupadego czowieka.
(Henri de Lubac, Katolicyzm)
Mt 19, 10-12
Powoanie do celibatu, otrzymane i podjte dla krlestwa niebieskiego (Mt 19, 12)
niepodzielnie wice czowieka z Bogiem, stanowi nowo, ktra pojawia si dziki wypenieniu
obietnicy zbawienia. Wypenienie to, cakowicie skierowane jest ku swej ostatecznej doskonaoci,
jak bdzie penia krlestwa. Na razie celibat jest jednym ze znakw by moe na ziemi
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
33/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
zasadniczym znakiem antycypacji czasw ostatecznych, czasw charakteryzujcych ycie
Mesjanistycznej wsplnoty Izraela, czyli Kocioa. W szczeglny sposb ten znakwiadczy o absolucie
Boga.
Zapowiedziany przez Chrystusa jeszcze przed Jego zmartwychwstaniem i uwielbieniem oraz
przed przyjciem Ducha Pidziesitnicy, ktra stanowia narodziny Kocioa, znak tan mg budzi
zdziwienie, a nawet zgorszenie. Kto moe poj, niech pojmuje. Nie ma bowiemadnego podoa,
adnego wytumaczenia w porzdku natury. Tumaczy sijedynie przez wiar, w porzdku aski.
(Marie-Thrse Huguet, Miriam a Izrael. Misterium Oblubienicy)
Mt 19, 12
Skoro zatem ci, ktrzy wypeniaj dawne przykazania Boe i wiernie skadaj dziesiciny z
plonw, nie potrafi jeszcze wej na poziom doskonaoci Ewangelii, to jak dalecy s od Pana ci,
ktrzy nawet tego nie przestrzegaj. Jak wszake maj sta si uczestnikamiaski Ewangelii ci, ktrzy
nie przestrzegaj nawetatwiejszych przykaza Prawa? O tym,e s oneatwiejszewiadcz sowa:
Przeklty, kto nie trzyma sinakazw tego Prawa i nie wypenia ich (Pwt 27,26).
W Nowym Testamencie natomiast, ze wzgldu na powag i godno przykaza, napisano:
Kto moe poj, niechaj pojmuje" (Mt 19,12)... Nie wypadao bowiem oglnym rozporzdzeniem
wymaga odgrnie i od wszystkich tego, co ze wzgldu na wielko i powag nie jest dla wszystkich
osigalne. Tu znajdziesz przede wszystkim rady, ktre kademu daj przystp doaski, lecz tylko ten,
kto jest wielki, moe cieszy si laurem cnt i doskonaoci. A jeli ktojest may i nie jest w stanie
doj do wieku peni Chrystusowej, ten rwnie cho pozostaje w cieniu wikszych gwiazd nie
musi siobawiaprzeklestwa Prawa ani nieszcztego ycia, ani kary wiecznej.Chrystus nie nakada na nikogo moc przykazania ciaru zdobywania szczytu cnt, lecz
zwraca si do wolnej woli iagodn zacht i rozbudza w czowieku pragnienieycia w peni. Gdzie
bowiem istnieje przykazanie, tam istnieje przymus, a konsekwencjjest kara. Tymczasem Ewangelia
wzywa ludzi mocnych do rzeczy wielkich i godnych podziwu, ale rwnoczenie isabych podtrzymuje,
by si nie stoczyli. I tak wielcy ciesz si doskonaym szczciem, a ci, ktrzy ulegaj sabociom,
otrzymujprzebaczenie...
(Jan Kasjan, Rozmowa)
Mt 19, 17
Dlatego czowiekowi zapytujcemu o ywot wieczny, ktry nazwa Go Nauczycielem
dobrym, Jezus da tak odpowied: Co mnie pytasz o dobrym? Jeden jest dobry, Bg. W innym
miejscu Jezus sam nazwa czowieka dobrym, tak o nim mwic: Dobry czowiek z dobrego skarbu
wynosi rzeczy dobre, a zy czowiek ze zego wynosi ze (Mt 12,35). Tu jednak zapytano Go oycie
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
34/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
wieczne, a to polega na kontemplacji, w ktrej oglda si Boga nie na potpienie, ale dla wiecznej
radoci. Pytajc nie wiedzia, z kim mwi biorc Pana tylko za Syna Czowieczego. Przeto Jezus rzek:
Co mnie pytasz o dobrym? co znaczy: Czemu t widzian przez ciebie posta zapytujesz o dobro? I
czemu polegajc na tym, co widzisz, nazywasz mnie; Nauczycielem dobrym?
(w. Augustyn, O Trjcy witej)
Mt 19, 21
Sprowadza si to do stwierdzenia, e doskonao polega na podaniu za Chrystusem, a
rezygnacja z dbr pozwala kroczytdrog.
(w. Tomasz z Akwinu, De perfectione)
Mt 19, 16-22
Pewien mody czowiek zapyta Jezusa, co powinien zrobi, eby mie ycie wieczne.
Nauczyciel, zanim powiedzia mu o trudach i walce, jakie trzeba podj, najpierw wskazuje nagrod:
Jeli chcesz by doskonay. Dopiero pniej syszymy: Id, sprzedaj, co posiadasz, i rozdaj
ubogim, lecz chwil potem powraca temat nagrody: A bdziesz mia skarb w niebie. Potem przyjd i
chod za Mn. Kwestia dotyczy zatem bogactw. Chrystus, radzc modziecowi, by ten wyzby si
wszystkiego, nie odbiera mu jego bogactw, ale je pomnaa daje o wiele wicej ni to, co najpierw
trzeba porzuci. Ze sw Jezusa jasno wynika, e nie wystarczy wzgardzi bogactwem: niezbdnrzecz jest rwnie niesienie pomocy i troska o ubogich. Przede wszystkim jednak trzeba i za
Chrystusem, czyli wypenia wszystkie Jego przykazania. Ponadto kadego dnia trzeba by gotowym
na koniecznoprzelania wasnej krwi i poniesienia mierci za wiar.
Mody czowiek, usyszawszy takie sowa, odchodzi smutny i niespokojny. Ewangelista
dodaje, e modzieniec mia wiele posiadoci. Istnieje rnica pomidzy chciwoci tych, ktrzy
maj niewiele dbr, a chciwoci tych, ktrzy nurzaj si w dobrobycie. Im wiksze bogactwa, tym
bardziej w sercu czowieka rozpala si pomie chciwoci, zubaajc i unieszczliwiajc jego
samego. Im wiksze w kim pragnienie, tym mocniej odczuwa si swj niedostatek. Mody czowiek,
nie mogc nic odpowiedzie, odchodzi w milczeniu, z opuszczongow, smutny i niespokojny.
(Jan Chryzostom)
Mt 19, 23-26
Gdy dusza, kontemplujc rzeczy niebiaskie, zaczyna poznawa swego Stworzyciela, wtedy
http://www.biblia-orygenes.org/http://www.orygenes.pl/7/25/2019 Ewangelia Wg w. Mateusza - komentarz
35/49
Portal biblijny
www.orygenes.pl
sama stopniowo staje si tym, w co wierzy: staje si wspanialsza od soca i bardziej szlachetna ni
jakakolwiek sia tego wiata.
Zatem ty, ktry zacigne si do zastpw wojsk niebieskich, zachowuj pilnie surow
dyscyplin, ktra jest niezbdna do zachowania cnt. Przy si i nie zaniedbuj modlitwy i lektury
Pisma. Rozmawiaj tylko z Bogiem i niech tylko Bg bdzie z tob.Onci pouczy swymi przykazaniami i
bdzie twoim przewodnikiem. Czowiek, ktry otrzymuje od Boga dobra, staje si bogatszy; Pan
nikogo nie czyni uboszym. Gdy serce czowiecze nasycone jest dobrami niebieskimi, niczego wicej
nie pragnie. Odtd wyzacane sufity i komnaty przyozdobione drogocennymi marmurami wydaj ci
si szpetne, gdy ty sam jeste wspaniaym mieszkaniem, w ktrym Pan zasiada jak wwityni i w
ktrym mieszka Duch wity. Zadbaj wic o ten dom: odwie go, malujc jego wntrza kolorami
niewinnoci; wpu do rodka wiato sprawiedliwoci. I wiedz, e z upywem lat dom w nie
zniszczeje; jego kolory nie wyblakn i nie zwietrzeje zoto zdobice jegociany. Wszelkie zewntrzne
pikno przemija, tymczasem gwarancj trwaoci jest to, co nie moe sta si niczyj wasnoci.
Ten dom na zawsze pozostanie pikny, zadbany, dostojny i wspaniay. Nikt nie bdzie mg go
zniszczy. On sam za bdzie mg sta si tylko pikniejszy, gdy pewnego dnia ciao twoje
zmartwychwstanie do lepszego ycia.
(Cyprian z Kartaginy, Ad Donatum)
Mt 19, 28
Kiedy wity Mateusz mwi o zmartwychwstaniu, uywa greckiego sowa palingenesia (Mt
19, 28), czyli rodzenie, stwarzanie palin: na opak! Nie chodzi o opaczne rodzenie w sensie
umierania, a wic w sensie przeciwnymyciu, poniewa rodzenie (
genesis) jest zawsze rodzeniem do
ycia. Chodzi o rodzenie, ktre jest wbrew mierci. Bowiem to wanie mier jest brakiem w
pierwszej formie zrodzeniawiata, nacechowanej skoczonoci; to ona sprawia,e jestemy jeszcze
niepeni. Domaga si ona zatem jeli tak chce Bg by podj na nowo te
Top Related