EKOLOGICZNE I GOSPODARCZO-SPOŁECZNE ASPEKTY UPRAW GMO
w polskim rolnictwie
prof. zw. dr hab. Ludwik TomiałojćEkolog, wykładowca Rozwoju Zrównoważonego na Uniwersytecie Wrocławskim
Tu mówię tylko o uwalnianych do środowiska roślinach GM z KONTROWERSYJNYMI genami:
• z transgenem Bt powodującym wytwarzanie toksycznego dla owadów białka Cry
• albo wytwarzającymi odporność na herbicyd RR (glyfosat) chroniący rośliny GM, a zabijający inne
• albo zmieniającymi genetycznie drzewa tworzące leśne ekosystemy (co zagroziłoby „płucom planety”).
I. Tworzenie oraz uprawianie GMO to dwa diametralnie różne etapy
• a) eksperymenty w laboratoriach, wykorzystujące wiedzę genetyczną i molekularną,
• b) uwalnianie do środowiska – podlegające ocenie oddziaływania na środowisko (OOS), opartej na wiedzy gleboznawczej, ekologicznej i ewolucyjnej!
Ten fundamentalny aspekt jest NAGMINNIE ignorowany.
Dowód: Projekt Ustawy o GMO z r. 2009:
W 19-osobowej Komisji ds. GMO i w innych gremiach przewidywał on udział:
• tylko biologów molekularnych i
• ani jednego uczonego z zakresu ekologii, gleboznawstwa, ekologii roślin, żywienia
Podobnie: Przez 15 lat nie podjęto ani jednego interdyscyplinarnego tematu badań (z ekologami) nad możliwymi skutkami w glebie, środowisku!
II. NIEPRAWDY światowego agrobiznesu
• 1. GMO nie obniża głodu na Ziemi, a go potęguje! Bo opatentowane ziarno wypiera i dobija biednych!
(Lappe i Bailey 1999 i min. środowiska III świata)
• 2. Plony GMO są 5-15% NIŻSZE i nie tańsze (bo subsydiowane) (FAO 2004, Soil Association 2008)
• 3. Uprawy GMO zwiększają zużycie (funtów/akr) herbicydów – kontaminując gleby, zwierzęta i ludzi;
(Robin 2009)
ZIARNO GMO już 6 x DROŻSZE…
• Koszty pasz z soją GM są tak różne, gdyż
zależy wg ceny z którego roku je wyliczono!
• Im dawniej, tym tańsze!
Ochrona plonów GMO przed szkodnikami też tylko TYMCZASOWA!
• Na 6 kontynentach już pojawiły się odporne na toksynę Bt owady-szkodniki oraz „superchwasty” odporne na glyfosat,
• co rychło zwiększy koszt upraw GMO 2-3-krotnie!
(Tabashnik i inni 2009)
RYZYKO UPRAW GMO W ŚRODOWISKU
• NIEODWRACALNOŚĆ aktów uwolnienia!!! GMO to mnożące się, mutujące i wędrujące ORGANIZMY, a
nie rdzewiejące maszyny;
• Udowodniono PRZECHODZENIE transgenów do innych odmian oraz gatunków tak uprawnych jak dzikich
Przekazując m.in. transgen wytwarzania toksyn Bt!
(Mallet 1995; Aliabadian, Nijman 2007; Ho, Cummins 2007)
Negatywne skutki agronomiczne: A. Utrata różnorodności upraw
• NIEMOŻLIWE odizolowanie GMO od upraw konwencjonalnych i ekologicznych, od dzikiej przyrody.
Wichury roznoszą pyłki po kontynencie, nie na 50-100 m!
B. Niska różnorodność kultywarów utrudni zaś:
• a - dopasowywanie ich do zmiany klimatu , np. są jeszcze 24 odporne na susze odmiany kukurydzy non-GM !
• b - dobór odmian odpornych na nowe szkodniki idące z południa wraz z ociepleniem
C. Zagrożenie dla stanu gleb
• Transfer GM-DNA do mikroorganizmów glebowych nasila krzyżowanie się form glebowych, redukując ich bogactwo i mogąc zaburzać procesy glebowe, może to zubożyć gleby.
• Physicians and Scientists for Responsible Application of Science & Technology (PSRAST); J. Suurkula (2012)
NEGATYWNE SKUTKI DLA PRZYRODY
• NIEMOŻNOŚĆ zatrzymania lub zawrócenia ekspansji GMO po uwolnieniu prof. J.B. Neilands,1997, biochemik
• Transgeny (m.in. wytwarzania toksyn) przenikają do gatunków dzikich, np. z rzepaku GM
• Zmieniają skład zespołów organizmów żywych, jedne gatunki „uzbrajając” a inne wypierając konkurencją
(Alteri 1998, Hilbeck et al. 1998, Hernandez et al. 1998, Losey et al. 1999, Mizuki et al. 1999, Ho i Cummins 2007)
przez:
• koncentrację toksyny Bt i herbicydu Roundup i zmiany w glebach;
• zagrożenie organizmów w wodach detritusem z pól (tkanki roślin z Bt i glyfosatem),
• Poziome „skażąnie” transgenem gatunków dzikich (przez hybrydyzację lub wektory glebowe),
• Osłabianie owadów ZAPYLAJĄCYCH kwiaty i zabijanie (niektórych) grup bezkręgowców neutralnych gospodarczo, a ważnych ekologicznie.
Obniżanie różnorodności biologicznej
Nieodwracalne wprowadzanie tego rodzaju genetycznych czynników do środowiska nastąpiło i
następuje bez uprzedniego poznania ubocznych skutków ekologicznych i gospodarczych!!!To pogwałcenie unijnej Zasady Przezorności!
„ZATRACILIŚMY GDZIEŚ CAŁĄ MĄDROŚĆ.
OBCHODZI NAS TYLKO RACHUNEK ZYSKÓW” (Jane Goodal, prymatolożka)
CHCIWOŚĆ bogatych zdominowała Świat
•
III. SKUTKI GOSPODARCZO-SPOŁECZNE
Problemem POLSKI i UE
MASOWY BRAK PRACY i ŹRÓDEŁ UTRZYMANIA
a nie
NIEDOSTATEK PRODUKTÓW ROLNYCH
OPATENTOWANE CUDZE ZIARNO ZBĘDNE
• Rolnictwo UE i Polski samowystarczalnie przez 4 tys. lat opierało się na rodzimej produkcji, potem rodzimym przemyśle rolnym i handlu
• To dawało stałe zatrudnienie milionom ludzi
• Polska (limity na uprawy!) i UE ma nadmiar żywności (45% marnowane)
• Polskie rolnictwo ekologiczne - w ciągu 11 lat zwiększyło 25-krotne liczbę gospodarstw!
Polski eksport prod. rolno-spożywczychprzekroczył 60 mld zł rocznie
• Masowe uprawy kontraktowanych GMO zagroziłyby konkurencyjnie i bankructwem wielu drobnym rolnikom (jak w Indiach), czyli
• wzrostem liczby BEZROBOTNYCH o dalszych kilka milionów Polaków.
Kto da zatrudnienie i utrzymanie ich rodzinom?
Zagraniczne koncerny? Entuzjaści GMO?
• Najpierw opanujmy obecne bezrobocie, a potem zmieniajmy, i to rozważnie, rolnictwo na coraz bardziej zrównoważone, a nie na „ślepe”, czyli „przemysłowe”.
Uprawy GMO zagrażają rolnictwu konwencjonalnemu i ekologicznemu oraz eksportowi naszej żywności,
poprzez utratę certyfikatów po „zanieczyszczeniu genetycznym” i wykonkurowanie z rynku przez garstkę rolników „przemysłowych”-kontraktatorów Zyskaliby tylko obcy i nasi bogaci ….
„Nasz wzrost gospodarczy nie służy większości społeczeństwa” ! prof. T. Kowalik, Przegląd
Rzeczywisty „Rozwój polega na usuwaniu ograniczeń/zniewoleń, które pozostawiają ludziom niewielki wybór i niewielkie szanse realizacji działania. Wolność ludzka jest zasadniczym celem Rozwoju.” („Rozwój i wolność” A. Sen, Hindus, Nobel z ekonomii, r. 1998)
Uprawy GMO, jako wypierające inne formy rolnictwa i zaburzające przyrodę, nie są rozwojem. Są POSTĘPEM ŚLEPYM
(termin J. Muira, doradcy prezyd. USA, w. XIX)
IV. MODERNIZACJA ROLNICTWA możliwa nie przez GMO, a bezpieczniej przez:
a) mniejszą zależność od ropy naftowej i chemii;
• b) wzrost plonów przez zwiększenie pracy ludzkiej – rolnictwo ekologiczne zmniejsza bezrobocie;
• c) zachowanie różnorodności odmian i ras wzmacniając odporność upraw/hodowli na klęski;
• d) przez rozwiniętą biologiczną walkę ze szkodnikami;
• e) BEZPIECZNE nowe technologie: probiotyki, dobór hodowlany wsparty markerami molekularnymi, heterozja, nawadnianie kropelkowe, itp;
Zamiast rolnictwa przemysłowego zubażającego gleby wprowadzajmy bezpieczne nowe technologie.Czytajmy: Ho M-W, Burcher S, Li-Ching L i inni 2008. Food Futures Now: Organic, Sustainable, Fossil- fuel -Free. ISIS-TWN Report.
www.i-si-s.org.uk/foodFutures.php To wyniki badań rolniczych nad tym, jak produkując żywność chronić społeczeństwo, jego zdrowie, środowisko, gleby, klimat, uniezależniać się od drogiej ropy i od zagranicznych koncernów!
V. WNIOSKI
• Mamy mocne powody by chronić:
- DZIEDZICTWO BIOLOGICZNO-KULTUROWE setek pokoleń rolników Starego Świata,
- nasze SPOŁECZEŃSTWO przed bezrobociem,
- i nieuszczuplaną RÓŻNORODNOŚĆ przyrody!
• Z nadmiarem żywności Polska nie potrzebuje NEOKOLONIALIZMU koncernów.
• Potrzebuje MORATORIUM na uprawy GMO, własnych badań skutków eko-rolniczych, sprawdzonych, bezpieczniejszych, a może i swoich rozwiązań w rolnictwie
Do uczonych i studentów Uniwersytetu Przyrodniczego
• Dziękując Władzom Waszej Uczelni za zorganizowanie tej, pierwszej w kraju, merytorycznej konferencji na ważny sporny temat zarazem
APELUJĘ do wszystkich Państwa:
• Czytajmy racje OBU stron w sporze nauki o GMO, jak przystało na ludzi szukających wyważonej PRAWDY.
Choć wszędzie zdarzają się niedoinformowania i jednostronne interpretacje to gorąco polecam miesięczne światowe raporty: WWW. GMWATCH. ORG
Top Related