DÜNYA SEPSİS GÜNÜ13 EYLÜL

‘World Sepsis Day’ Global Sepsis Alliance (GSA)’nın Bir Girişimidir

GSA, Sepsis ile alakalı, sepsisin tanı/bakım/tedavisin üstlenmiş kar amacı gütmeyen organizasyonlar tarafından

kurulmuştur

Global Sepsis Alliance (GSA)

• Toplumun, sağlık çalışanlarının, hastaların,

ailelerin eğitilerek sepsisin tıbbi acil durum

olarak erken dönemde fark edilerek tedavi

edilmesini sağlamak amacıyla çalışan gönüllü

bir kuruluş

Türk Yoğun Bakım Derneği

• Kuruluş: 1978 (Avrupa Yoğun Bakım derneği 1981)• 1979’dan itibaren kurslar• 1984’den itibaren kongreler• 1989’dan itibaren uluslararası toplantılar• Avrupa Yoğun Bakım Derneğinde Türkiye Temsilciliği• Avrupa Yoğun Bakım Derneği Yönetim Kurulu Üyeliği• Bilimsel Dergi• Web sayfası• Üye Sayısı: 1300

Dünya Sepsis Günü13 Eylül

www.world-sepsis-day.orgwww.saglik.gov.trwww.yogunbakim.org.tr

sepsisi

durdurun

hayat

kurtarın

Dünya Sepsis Günü 2020 Hedefleri

• Sepsiste hayatta kalma olasılığının tüm hasta grupları için dünyanın tamamında arttırılması

• Sepsis sonrasında uygun rehabilitasyon servislerine daha kolay ulaşılabilinmesini sağlamak

• Gerek sağlık çalışanlarının gerekse toplumun sepsis farkındalığının arttırılması ve sepsisi anlamalarının sağlanması

• Global sepsis probleminin, sepsis kontrol ve yönetiminin pozitif etkilerinin kayıtlar ve değerlendirmeler ile açık şekilde ortaya koyulması

2020 yılına kadar sepsis sıklığının % 20 azaltılması

Sunum Akışı

• Tanımlama• İnsidens• Mortalite• Maliyet

• Sepsis Sonrası• Sepsisin Önlenmesi• Tanı• Tedavi• SONUÇ

Vücudun infeksiyona yanıtının kendi doku ve organlarına hasar vermesi

ile ortaya çıkan ve erken tanı konulmaz ve tedavi edilmezse şoka, çoğul

organ yetersizliğine ve ölüme yol açan hastalık

Beyin

Akciğer

İnfeksiyon

Kalp

Karaciğer

Böbrek

Sepsis nedir?

SİRS = Sistemik İnflamatuar Yanıt Sendromu

SepsisSİRSİnfeksiyon / Travma

Ağır Sepsis

SİRS + kanıtlanan veya

şüphelenilen

infeksiyon

Bakteri

Virüs

Mant

ar

Parazit

İnfeksiyo

n

SİRS

Sepsis

Pankreatit

Travma

Yanıklar

Diğer

Ağır

Sepsis

SİRS = Sistemik İnflamatuar Yanıt Sendromu

SepsisSİRSİnfeksiyon / Travma

Ağır Sepsis

≥ 1 organ

disfonksiyonun eşlik

etmesi

Kalp

Böbrek

Koagülasyon sistemi

Karaciğer,

GİS

Altered Consciousness

ConfusionPsychosis

Akciğer

MSS

SEPSİS’TE Etkilenen Organ Sistemleri

İmmunolojik Yanıt

Kemik İliği

Şiddetli SEPSİS’de infeksiyon odağı

0 5 10 15 20 25 30 35 40

Respiratory

Primary BacteremiaGenitourinary

Abdominal

Device-related

Wound/soft tissueCentral nervous system

Endocarditis

Other/Unknown

Angus et al, Crit Care Med 2001; 29: 1303-10

Diğer/bilinmiyor

Endokardit

Merkezi sinir sistemi

Yara/yumuşak doku

Cihaza bağlı

Abdominal

Genitoüriner

Primer bakteremi

Solunumsal

İnsidans

• Dünya çapında 20 – 30 milyon / yıl yeni vaka

• 100.000 maternal sepsis / yıl

• Yalnız gelişmekte olan ülkelerde değil, gelişmiş

ülkelerde de insidans yüksek !!!

ABD ve Avrupa* için 100.000 kişide vaka sayısı

377 /100,000

223 /100,000

331.8 /100,000

208 / 100,000

22.8 / 100,000

Sepsis İnme * Kanser Mİ HİV

Akciğer

Meme

Prostat

Sepsis en sık karşılaşılan Hastalıktır

İnsidans

Ora

n /

10

,00

0 p

op

üla

sy

on

Yaş

Erkek Kadın

< 65 85

İNGİLTERE

2008 yılında septisemi ve sepsis tanısıyla

hastaneye yatırılan hastaların 2/3’ü 65 yaş ve üzerinde

ABD

< 65 Yaş: 95/100.000

> 65 Yaş: 1.220 /100.000

İnsidans: YAŞ

Gelişmekte olan ülkelerde her yıl > 6,000,000 yenidoğan ve

çocukta SEPSİS gelişmektedir.

Sepsis (Temel tanı veya sekonder tanı) nedeni ile hastaneye yatışlar

Sepsis insidansı her yıl % 8 – 13 artmaktadır

Ora

n /

10,

000

po

pü

lasy

on

Yıl

Septisemi veya sepsis primer tanısıyla hastaneye yatış

Septisemi veya sepsis primer tanılı veya sekonder tanıSepsis nedeniyle

hastaneye yatış oranlarında 2 kat artış (2000-2008)

Hastaneye Yatış

Sepsis, halk sağlığı problemi İngiltere’de senelik ölüm sebepleri (bin/yıl)

2539Sepsis

34 10AC

kanseriBarsak kanseri

Meme kanseri

NHS Evidence 2009

1000 ölüm / saat

24.000 ölüm / gün

8 milyon ölüm / yıl

Reinhart K. Rev Bras Ter Intensiva. 2013; 25(1):3-5

SEPSİS Mortalitesi

Sepsiste Mortalite: %30-60

Maternal SEPSİS Mortalitesi

Gelişmekte Olan Ülkeler

Orta Gelir Düzeyindeki Ülkeler

Gelişmiş Ülkeler

1.120 / 100.000Malawi

540 / 100.000Hindistan

13 / 100.000İngiltere

TÜRKİYE:

16.5 / 100.000

MAT

ERN

AL

ÖLÜ

MLE

RİN

İKİN

Cİ

SIRA

DA

Kİ N

EDEN

İ: SEPSİS

WHO

Sağlık Bakanlığı Anne Ölümleri Merkez Komisyonu

Hebert et al. Chest 1993;104:230-5

Mo

rtal

ite

(%)

Organ yetersizliği sayısı

SEPSİS’te Organ Yetmezliği Sayısı-Mortalite İlişkisi

Maliyet

Angus et al, Crit Care Med 2001; 29: 1303-10

• Ortalama yatış süresi 19.6 gün• Ortalama maliyet $ 22,100 / vaka• Toplam hastane maliyeti $ 16.7 MİLYAR• Maliyetin % 52.3’ü 64 yaş üzerinde• Maliyetin % 30.8’i 74 yaş üzerinde

Age

Ortalama maliyet / hasta

Toplam hastane maliyeti

Ort

alam

a m

aliy

et /

has

ta (

$)

Yaş

Top

lam

has

tan

e m

aliy

eti

(mily

ar $

)

Maliyet

• 2008 yılında ABD’de sepsise bağlı toplam hastane

maliyeti $ 14.6 MİLYAR

• Avrupada sepsis maliyeti 25,000 Euro / vaka

• Uzun dönem sekellere bağlı maliyet bilinmiyor

National Center for Health Statistics DOI: http://www.cdc.gov/nchs/data/databriefs/db62.htm

Maliyette artış

% 11.9 / yıl

CIP/CIM

Depresyon

Kaşeksi

Kognitif bozukluklar

Posttravmatik stres bozukluğu

Kronik ağrı

Yaşam kalitesinde

azalma

SEPSİS Sonrası Yaşam Kalitesi

Posttravmatik Stres Bozukluğu Insidensi

Tecavüz

Savaş

ICU’dan taburcu olanlar*

Fiziksel şiddet

Yangın, doğal afet

*Sepsis, tüm ICU vakalarının %50-60’ını

oluşturur

SEPSİSİN ÖNLENMESİ

Aşılama El Hijyeni Temiz Doğum

Sanitasyon

Taburculuk öncesi ve sonrası

Hastane

İlk 24 saat

İlk 6 saat

Tanı

Resüsitasyon

Başlangıç tedavisi

İdame

Derlenme

Sepsis Tanısı Atlanmamalı• Ateş (≥ 38.3°C)- Hipotermi (< 36°C)• Lökositoz (> 12,000/µL)- Lökopeni (< 4000/µL)• Taşikardi (> 90/dk)• Takipne• Bilinç durumunda değişiklik• İleri derecede ödem veya pozitif sıvı dengesi• Hiperglisemi (> 140 mg/dl)

+• KANITLANMIŞ VEYA ŞÜPHE EDİLEN ENFEKSİYON

Yeni Organ Disfonksiyonu?

• Ensefalopati: somnolans, konfüzyon, deliryum • Koagülasyon: trombositler < 100,000 /µL veya INR>1.5 veya

aPTZ>60 sn• Renal: idrar çıkışı < 0.5ml /kg/h veya en az iki saat süreyle ve

yeterli sıvı resüsitasyonuna rağmen• Asidoz: laktat artışı (> 1 mmol/l) • Akciğerler: takipne, hızlı nefes alma • Arteryal hipoksemi: oksijensiz SpO2 <90%, PaO2/FiO2 < 300• Dolaşım: hipotansiyon (SKB≤ 90 mmHg / OAB < 70 mmHg),

ciltte lekelenme, soğuk ekstremiteler• Karaciğer: total bilirübin > 4 mg/dl

SKB: Sistolik kan basıncı; OAB: ortalama arter basıncı; SpO2: pals oksimetrede oksijen satürasyonu

Şüphe varlığında hızla tedavi başlanmalı !!!!

Kardiyak arrest (dakikalar)

Travma (1 saat)

AMI (1 saat)

Şiddetli sepsis (1 saat)

İnme (3 saat)

Kazanılmış her saat mortaliteyi yaklaşık % 8 azaltır !

Taburculuk öncesi ve sonrası

Hastane

İlk 24 saat

İlk 6 saat

Tanı

Resüsitasyon

Başlangıç tedavisi

İdame

Derlenme

İlk ÜÇ saat içerisinde

•Kan kültürleri (2- 3 set)

• İntravenöz geniş spektrumlu antibiyotik

• Laktat ölçümü

•TA düşük veya laktat artışı var (≥ 4 mmol/l);

30 ml/kg kristaloid ile sıvı replasmanı

•Oksijen, gerekirse entübasyon (SpO2 > % 90)

TA: arteriyal tansiyon

Antibiyotikler – Olabildiğince erken !!!

• Antibiyotik tedavisinde her saat gecikme = yaşam şansını %7.6 oranında azaltıyor.

• Ortalama AB başlama süresi = 6 saat• Dünya Sağlık Örgütü'nün araştırmasına göre Türkiye antibiyotiğin etkisiz

kaldığı 3 ülkeden birisi.

Kumar et al. Crit Care Med 2006; 34: 1589-96.

Hipotansiyon başlangıcından sonraki süre (saat) Hipotansiyon başlangıcından sonraki süre (saat)

Ölü

m o

ranı

(O

R)

sağkalım

etkin antibiotik tedavisi uygulanan hastalar

SEPSİS Tıbbi Bir Acildir

Hipotansiyon başlangıcından sonraki süre (saat)

Sur

viva

l(%) Şok tablosu ortaya çıktıktan

antibiyotik tedavisinin başlamasına kadar geçen süre

< 2 saat olursa yılda 32,360 kişinin hayatı kurtulabilir.

(Günde 89 kişi)

İlk ALTI saat içerisinde

• Sıvı resüsitasyonuna cevap yok ve TA

düşükse

OAB ≥ 65 mmHg olacak şekilde

vazopresör (noradrenalin)

• Sıvı resüsitasyonuna devam et. Hedefler;

SVB > 8mmHg*

ScvO2 ≥ 70% (Hct > 30% dobutamin

düşün)

Laktat’ın normale dönmesi

• Mümkünse infeksiyon kaynağı tespiti ve

kontrolü

TA: arteriyal tansiyon; OAB: ortalama arter basıncı; SVB: santral ven basıncı; ScvO2: santral venöz oksijen satürasyonu* Hasta mekanik ventilasyon desteğinde ise SVB > 12 mmHg

Sepsis, vücudun infeksiyona yanıtının kendi doku ve organlarına hasar

verdiği hayatı tehdit eden bir hastalıktır.

Dünya çapında her yıl 20 – 30 milyon yeni vaka gelişmekte ve insidans her yıl % 8 – 13 artmaktadır.

Tanı ve tedavide kazanılmış her saat mortaliteyi yaklaşık % 8 azaltmaktadır.

Sepsis acil bir durumdur.

Sepsisin mortalitesi yüksektir. (%30-60)

• Sepsisin gündemin öncelikli maddesi olması• Sepsisin artan tıbbi ve ekonomik yüküyle ilgili

farkındalık yaratmak• Sepsis hastalarının tedavisi ile akut ve uzun süreli

bakımı için iyi eğitimli personel sağlamak. • Sepsisin daha erken anlaşılmasını, tedavisinin daha

etkili olmasını sağlayacak uluslararası sepsis kılavuzlarının uygulanmasını desteklemek.

• Sepsis görülme sıklığını azaltacak ve sepsisle ilgili sonuçları iyileştirecek stratejilerin planlanması

Ulusal Sepsis Kampanyası Hedefleri

Dünya Sepsis Günü 2020 Hedefleri

• Sepsiste hayatta kalma olasılığının tüm hasta grupları için dünyanın tamamında arttırılması

• Heryerde uygun rehabilitasyon servislerine daha kolay ulaşılabilinmesini sağlamak

• Gerek sağlık çalışanlarının gerekse toplumun sepsis farkındalığının arttırılması ve sepsisi anlamalarının sağlanması

• Global sepsis probleminin, sepsis kontrol ve yönetiminin pozitif etkilerinin kayıtlar ve değerlendirmeler ile açık şekilde ortaya koyulması

2020 yılına kadar sepsis sıklığının % 20 azaltılması

SEPSİS

ERKEN ŞÜPHE EDİN !!!!

ERKEN TEŞHİS EDİN !!!!

ERKEN TEDAVİ EDİN !!!!

Dünya Sepsis Günü13 Eylül

www.world-sepsis-day.orgwww.saglik.gov.trwww.yogunbakim.org.tr

sepsisi

durdurun

hayat

kurtarın