Vrijetijd en vrije tijd
1 1 SlideZ
������
Druk, druk, druk … !!! Hoezo druk ?
Ignace Glorieux
Vakgroep Sociologie – Vrije Universiteit Brussel Onderzoeksgroep Tempus Omna Revelat (TOR)
2 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
De komst van de vrijetijdsamenleving
• John Maynard Keynes (1930) “er is geen land en geen volk dat zonder vrees kan vooruitblikken naar het tijdperk van de vrije tijd en overvloed”
• Jean Fourastié (1965) 40.000 werkuren (6% van onze levenstijd)
3 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
Minder werk en toch drukker ?
Gemiddeld arbeidstijd mannen: (incl. verplaatsingen) • 1958-59
Gehuwde arbeiders (< 45 jaar): 58u27’ Gehuwde bedienden (< 45 jaar): 54u00’
• 2004 Samenwonende voltijds werkende mannen (< 45 jaar): 43u57‘
4 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
Tweeverdienersgezinnen
• Toegenomen arbeidsmarktparticipatie van
vrouwen: de activiteitsgraad steeg van 30,2% in 1953 tot 58,2% in 2004
• 2004 (werkenden) samenw. mannen (< 45 jaar): 43u26’ samenw. vrouwen (< 45 jaar): 32u30’ Totale arbeidstijd jong twee-verdienersgezin: 75u56
5 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
Differentiatie & coördinatie
• Differentiatie arbeid en gezin • Arbeid afgebakend in ruimte en tijd • Uitbesteding van opleiding,
(gezondheids)zorg, ontspanning, … • Verschraling van het gezin • Wegvallen van de huisvrouw als tijdsbuffer
6 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
Dualistische conceptie van de tijd
• Instrumentalisering van het werk • Opwaardering van de vrijetijd • “One is to be straight by day and a swinger
by night” (Daniel Bell)
7 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
De opgejaagde vrijetijdsklasse
• Consumptie- en meerkeuzemaatschappij • Toename welvaart en middelen - de paradox
van Linder: middelen voor een efficiënter tijdsgebruik leiden tot tijdsdruk
• Democratisering van het onderwijs: meer mogelijkheden, meer willen leidt tot gevoel van tijdsgebrek
• Detraditionalisering en secularisering: de stress van het kiezen
• Van ‘Conspicuous Consumption’ (Veblen) tot ‘Harried Leisure Class’ (Linder)
8 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
Tijdsbestedingsonderzoek 2004
• 1780 Vlamingen tussen 18
en 75 jaar
• Dagboekonderzoek van 1 week + 2 vragenlijsten
• Continue registratie
• Hoofd- en nevenactiviteiten, plaats, interactiepartners, ....
9 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
Een schaal voor subjectieve tijdsdruk
• Ik geraak nooit bijgewerkt • Ik heb nooit tijd voor mezelf • Ik heb geen tijd om de dingen te doen die ik
wil doen • Er wordt meer van mij verwacht dan ik
aankan
• Ik moet in mijn vrije tijd te vaak vaak rekening houden met anderen
• Het kost me veel moeite om mijn vrijetijdsactiviteiten te plannen
• Teveel van mijn vrijetijdsactiviteiten zijn versnipperd
• …
10 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
De sociale verdeling van tijdsdruk
Naar gezinsinkomen (netto per maand)
Minder dan 1.500 euro 34,0
Minder dan 2.500 euro 37,3 2.500 euro of meer 40,5
11 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
De sociale verdeling van tijdsdruk
Naar opleidingsniveau
Maximum lager secundair 36,0
Hoger secundair 38,3 Hoger onderwijs 40,8
12 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
Tijdsrijken en tijdsarmen
Lag.sec. Hog.sec. Hoger o.
Uren recreatieve tijd 41:10 36:41 33:13
# versch. recreat. activ. 7,5 8,7 9,8 # vrijetijdverplaatsingen 1,8 3,4 4,2
13 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
Tijdsrijken en tijdsarmen
Lag.sec. Hog.sec. Hoger o.
# contacten vrienden 6,3 9,4 9,4
% recr. tijd met anderen 35,6 44,6 51,2 % recr. tijd buitenshuis 28,6 33,0 35,0
14 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
Tijdsrijken en tijdsarmen
Lag.sec. Hog.sec. Hoger o.
Participatie cultuur 24,0 29,8 48,2
Uren televisie 17:25 12:53 9:38
15 Big Talks – Small Talks Vrije Universiteit Brussel, 7 september 2013
Cultuur van de drukte of onthaasten?
Cultuur van de drukte • Druk, druk, druk … als statussymbool
Hoe onthaasten? • Minder willen / zelfbeperking / kiezen • Inperken van de mogelijkheden
(minder middelen, temporeel, …)
Hoog tijd voor een tijdsbeleid!
Top Related