Generacja iPhone’aa mobilność
dr Michał Beimadiunkt na Uniwersytecie Przyrodniczym w
Poznaniuekspert Instytutu Sobieskiego w Warszawie
2Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Spis treści
1. Typy mobilności2. Zmiany zachowań transportowych3. Zmiana paradygmatów4. Nowoczesna olityka transportowa
• transport publiczny• ruch rowerowy• nowe formy wykorzystania samochodów
5. Zamiast podsumowania
3Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
1.Typy mobilności
4Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Mobilność w obecnych społeczeństwach
Wyróżnić można dwa zasadnicze typy mobilności:
• mobilność przestrzenną (fizyczną) - transport
• mobilność w wymiarze wymiany informacji -komunikację
Obie w pewnej mierze są substytutami, ale nie ma prostej relacji zastępowania!
„More mobility less traffic?”
5Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
2.Zmiany zachowań transportowych
zachodnich społeczeństw
6Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Motoryzacja – wzrost do niebios?
Teoria „peak car”:– sformułowana w latach 1970. w Wielkiej
Brytanii– wzrost liczby samochodów w Europie
zostanie powstrzymany ok.. 2010 r., po czym będzie spadał
Praktyczne obserwacje potwierdzają teorię dla miast Europy Zachodniej, Stanów Zjednoczonych i Australii – szczyt nastąpił w okresie 1990-2010.
7Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
„Peak car”
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
550
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Région de Bruxelles-Capitale
Praha
Berlin
Bremen
Hamburg
Île de France
Wien
Wielki Londyn (razem)
PoznańPoziom motoryzacji wg NUTS 2 w wybranych miastachźródło: Eurostat; opracowanie: Michał Beim
Porównanie poziomu motoryzacji w wybranych miastach europejskich w latach 1990-2011źródło: opracowanie własne na podstawie Eurostatu i GUS
8Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
„Peak car”
źródło: Michael Sivak, MIT, 2013
9Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Zmiana hierarchii konsumpcji
źródło: R. Berger (2011)
10Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Zmiany transportowe wśród młodych
Późniejszy wiek wyrabiania prawa jazdy – nie jest ono symbolem statusu społecznego!
źródło: Mobilität junger Menschen (2012)
11Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Młodzi a transport
Nawet młodzi właściciele samochodów są bardziej nastawieni na transport publiczny, rowerowy i pieszy. Spada też zapotrzebowanie na transport.
Bundesministerium für Verkehr Bau und Stadtentwicklung: Deutsches Mobilitätspanel (MOP) 1995-2009. Bonn, Berlin, 2010.
Wykresy tylko dla młodych Niemców (18-29 lat) - właścicieli samochodów!
12Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
ICT a zachowania transportowe
E-working wpływa na wzrost liczby i średnich długości podróży
Handel internetowy ma generalnie pozytywny wpływ na powrót do centrów miast, choć w centrach poszukuje się nieco innych dóbr i usług niż wcześniej
Internet wpływa na zmniejszenie zapotrzebowania na transport
Nowe technologie ograniczają potrzebę posiadania samochodu
13Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
3.Zmiana paradygmatów
14Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Czy transport może być zrównoważony?
Czy transport może w ogóle być zrównoważony?
Transport należy do największych źródeł zanieczyszczeń środowiska.
Problem szczególnie widoczny w miastach: hałas, zanieczyszczenia (NOx, CO, PM10), zajęcie przestrzeni
15Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Zmiana filozofii transportu
Polityka energetyczna(niezależnośćenergetyczna)
Polityka klimatyczna(redukcja emisji CO2) Polityka przestrzenna
(rewitalizacja,odnowa, rozwój)
Polityka społeczna(przeciwdziałanie
wykluczeniu,prorodzinna)
Polityka ekologiczna(redukcja emisji hałasu
i zanieczyszczeńpowietrza)
Polityka gospodarcza(poprawa efektywności,
otwarcie na konkurencję)
Polityka transportowa
źródło: opracowanie własne
Transport jako element polityki rozwoju regionalnego
16Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Polityka energetyczna
Globalne wydobycie ropy (wykres)
a samochody na świecie:
2000 r. – ok. 0,7 mld 2010 – ok. 1 mld
2030 – ok. 3 mld…
źródło: zbiorcze zestawienie opracowań - wikipedia
Celem polityki energetycznej jest stopniowe uniezależnianie się od paliw kopalnych
17Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Polityka klimatyczna
• Transport publiczny i intermodalność
• Ruch wewnątrz miejski
• Zarządzanie mobilnością
• Struktury urbanistyczne
źródło: IMOVE - TU Kaiserlautern
Przykład celów klimatycznych polityki transportowej- Tybinga (Niemcy) – polityka transportowa do 2030 r.
W świetle dokumentów UE transport jest jednym z istotnych obszarów ograniczania emisji CO2
18Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Uwarunkowania demograficzne
Piramida płci i wieku w Polsce
w 2008 r. (stan rzeczywisty) i w
2035 r. (prognoza) źródło: GUS
Społeczeństwa Europy starzeją się. Rodzi to wiele konsekwencji dla transportu
19Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Transport miejski w świetle wyzwań
Główne problemy współczesnego transportu miejskiego:– zmiana przestrzennej struktury źródeł i
celów podróży– zmiana godzin funkcjonowania
(oczekiwanie usług całodobowych)– malejąca „gęstość” potencjalnych
pasażerów
20Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Dostępność vs. mobilność
density of buildings
greenery
multi-storey car parks
(from single-family houses to mixed-use multifamily houses)
public transport
roads open for cars
(trams, buses)
(main streets,home zones, living streets)
(paid parking, time limited parking)parking limitation
TRAMSTOP
TRAMSTOP
TRAMSTOP
Podstawą staje się takie planowania przestrzenne, które redukuje potrzeby transportowe.
„Fraktalność miasta”
Odejście od paradygmatu rozdziału funkcji
Wyidealizowany model rozwoju nowych dzielnicźródło: Beim, Haag 2010
21Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
4.Nowoczesna polityka transportowa
w poszukiwaniu skutecznych rozwiązań
22Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Filary rozwoju transportu miejskiego
źródło: Urząd Miasta Fryburga Bryzgowijskiego
rozwój transportupublicznego
uspokajanie ruchu
polityka parkingowa
nowe formy wykorzystania samochodów
rozwój ruchu rowerowego
i pieszego
23Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Multimodalność i intermodalność
W planowaniu nowoczesnych systemów na znaczeniu nabiera intermodalność i multimodalność
Dworce i stacje kolejowe oraz inne węzły przesiadkowe stają się centrami mobilności
źródło: Ministeriumfuer Infrastruktur RLP
24Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Tramwaj jako element rozwoju miast
Znaczenie miastotwórcza tramwaju:– rewitalizacja staromiejskich dzielnic– oś rozwoju zabudowy– odnowa przestrzeni miejskiej– poprawa image miasta
Rola tramwaju w zmianie zachowań transportowych jest zdecydowanie silniejsza niż autobusów
Budowa tras tramwajowych powoduje wzrost wartości nieruchomości!
25Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Tramwaj jako oś rozwoju urbanistycznego miast
Tramwaj osią urbanistycznego rozwoju osiedla Vauban we Fryburgu (fot. M. Beim)
26Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Tramwaj jako oś rozwoju urbanistycznego miast
Tramwaj powinien być osią rozwoju urbanistycznego miast. Przechodząc obok źródeł i celów podróży!
Tramwaj przechodzącyprzez kampus
uniwersytecki w Portlandźródło: en.wikipedia.org
27Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Transport publiczny jako stymulator gospodarki
Walny wpływ na wartość nieruchomości, rozwój handlu i usług oraz rewitalizację
Credit Agricole reklamuje łatwość
dojazdu tramwajem do swych oddziałów
fot. M.Beim
28Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Transport publiczny jako narzędzie poprawy środowiska
Redukcja emisji zanieczyszczeń i hałasu, zarówno w skali ulicy, jak i miasta
„Tramwaj ma priorytet i jest cichy”
Brest. fot. M.Beim
29Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Gwarancje jakości transportu publicznego
Transport publiczny daje gwarancje:
- punktualności- bliskości przystanków
źródło: HVV, ZVV
30Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Image transportu publicznego
Wizerunek transportu publicznego jest starannie kreowany za pomocą reklamy:– całego systemu– marek
regionalnych (coraz większe znaczenie)
– poszczególnych przewoźników
– ofert specjalnychźródło: VDV
31Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Transport a zmiany demograficzne
Mniejsza liczba pasażerów wymuszać będzie nowe podejście do rozkładów jazdy i linie na żądanie
źródło: opracowanie własne
32Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Transport a zmiany demograficzne
podstawówka gimnazjum
7:20 7:50
7:50 7:208:00
podstawówka gimnazjum8:00 8:30
7:50 7:20
8:00
8:00
8:45źródło: opracowanie własne
Elastyczność będzie dotyczyć nie tylko rozkładów jazdy…
33Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Rower – szybki sukces
Główne zalety rozwoju ruchu rowerowego w miastach:
- możliwość bardzo szybki przyrostu liczby użytkowników– Monachium: 10% wszystkich
podróży w 2002, 14% w 2008 i 17% w 2012 r.
– Kilonia: 8% w 1998, 17% w 2003 oraz w 2008 r. 21%!
- stosunkowo niskie nakłady na infrastrukturę ok. 5-10 € rocznie na mieszkańca
źródło: Urząd Miasta Norymbergi
34Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Rower – nowe spojrzenie na jakość
Dawna droga rowerowa na chodniku i nowy pas rowerowyw jezdni. Kilonia (fot. Michał Beim)
35Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Polityka prorodzinna w ruchu rowerowym
Miejsca postojowe dla tylko rowerów z przyczepkami dziecięcymiFryburg Bryzgowijski (fot. Michał Beim)
36Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Dworce punkty integracji transportu
Stacja rowerowa – centrum mobilności na dworcu w Kilonii Fot. M. Beim
37Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Uspokojenie ruchu
Przesłanki zmieniające filozofię planowania ulic:– potrzeby wysokiej jakości przestrzeni
publicznej (handel indywidualny, życie kulturalne)
– poprawa bezpieczeństwa (ruchu i społecznego)
– ograniczanie emisji zanieczyszczeń i hałasu
– nieskuteczność dotychczasowych metod ograniczania wypadków (restrykcje vs. design)
– odnowa życia miejskiego– demokratyzacja procesów zarządzania
miastem
38Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Uspokojenie ruchu
Strefa tempo 30 w Heidelbergu i „brama wjazdowa”do strefy zamieszkania w Weißenburgu (fot. 2x M.B.)
39Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Shared space
Shared space jako filozofia projektowania angażująca w procesie planowania wszystkich użytkowników przestrzeni ulicy.
źródło:opracowanie
własne
40Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Shared space
Baden-Baden – główny plac miasta (fot. M.Beim)
41Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Shared space
City Lounge w St. Gallen (fot. M. Beim)
42Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Car sharing i samochody publiczne
Specjalne formy wykorzystania samochodów mogą pełnić ważną rolę w redukcji korków. Najważniejsze z nich to
- car sharing – niekomercyjne wypożyczalnie samochodów
- samochody publiczne- car pooling – wspólne dojazdy samochodamiKażdy z tych rodzajów niesie inne
konsekwencje dla miast i regionów. Najkorzystniejszy jest car sharing.
43Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Car sharing jako przedłużenie transportu publicznego
Car-sharing przed dworcem głównym we Frankfurcie nad Menem. Na pierwszym planie samochód elektryczny. (fot. M. Beim)
44Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Car pooling
Parking dla użytkowników car pooling w Nadrenii-Palatynacie. (fot. M. Beim)
45Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Alternatywne paliwa
Kierunki poszukiwań alternatywnych paliw:– ogniwa wodorowe– energia elektryczna– biopaliwa
Główne problemy:– wysoki koszt instalacji (wodór, en.el.)– mały zasięg pojazdów (wodór, en.el.)– kwestie etyczne (biopaliwa)
Największe szanse ma elektromobilność
46Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Alternatywne paliwa
Strasbourg, samochód elektryczny w trakcie „tankowania” (fot. M. Beim)
47Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Aspekt przestrzenny
Zajętości przestrzeni nie rozwiążą najczystsze silniki
źródło: Urząd Miasta Monastyru
48Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Zasady nowoczesnej polityki parkingowej
Odejście od dziedzictwa Verordnung über Garagen und Einstellplätze (Reichsgaragenordnung - RGaO - ) vom 17. Februar 1939
źródło: Hermann Knoflacher (2006)
49Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Polityka parkingowa pracodawców
Coraz częściej opłaca się pracodawcom zapewniać zamiast miejsc parkingowych tanie bilety lub płacić więcej pracownikom dojeżdżającym inaczej niż samochodem.
Badenia-Wirtembergia wprowadziła obowiązkową odpłatność za parkingi na uniwersytetach.
„Chcesz za darmo parkować?Przyjedź rowerem!” źródło: kopf-an.de
50Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Technologia dla niepełnosprawnych
Duże możliwości stwarzają aplikacje zorientowane na potrzeby osób z ograniczoną mobilnością:
• wzywanie pomocy• informacja o czynnych
windach• śledzenia położenia
pojazdów z bezbarierowym dostępem
Lustro dla inwalidów w windzie fot. Michał Beim
51Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Technologie dla poprawy dostępności
W transporcie nowe technologie umożliwiają:- zamawianie autobusów nocnych- wyszukiwanie wolnych
rowerów i samochodówpublicznych
- funkcjonowanie „abonamentów taksówkowych”
źródło: SWU
52Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Problemy nowych technologii
• Zastosowanie ICT w transporcie publicznym wiąże się z pewnymi ograniczeniami:
• transfer danych (np. roaming)• „wykluczenie cyfrowe”• niekompatybilność
systemów
Nie tylko elektroniczne tablice informacyjne służą pomocą
pasażerom ale również pracownicy miejskiego
przewoźnika w Stuttgarcie. fot. M.Beim
53Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
5.Zamiast podsumowania
54Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Wnioski
Umiejętne połączenie nowych technologii z dobrą polityką transportową i przestrzenną przynosi bardzo pozytywne efekty.
Popularyzacja technologii informacyjno-komunikacyjnych jest impulsem na rzecz odrodzenia miejskiego stylu życia.
Zmiany społeczne wychodzą naprzeciw nowym celom polityk transportowych i przestrzennych europejskich miast.
55Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Moda na miasto
źródło: Zimbio (2x),wedarte.ru
56Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Nowe wzorce kulturowe
Dawniej z samochodami, dziś z rowerami. Fot. Miss France
57Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Odpowiedź gospodarki
dr Dieter Zetsche prezes koncernu Daimler, fot. Daimler
58Michał Beim: Generacja iPhone’a a mobilność. Konferencja "Smart Metroplia", Gdańsk 21-22.11.2013
Dziękuję za uwagę!
Zapraszam do dyskusji!
dr Michał Beim Katedra Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniuekspert Instytutu Sobieskiego w Warszawie
[email protected] , +48 696 151112 , www.beim.plBor
deau
x fo
t. P
hilli
p M
aiw
ald
Top Related