dr hab. inż. ANDRZEJ ZALEWSKIPolitechnika Łódzka
Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska
Konferencja Naukowa PAN IGiPZ, PTG, MRR NSS „Polityka przestrzenna a transportowa ewaluacja inwestycji infrastrukturalnych”
Warszawa 17 grudnia 2012r.
OCENA PRZEWIDYWANYCH ZMIANW ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM
PO WYBUDOWANIU DROGI EKSPRESOWEJ S6NA ODCINKU LĘBORK – TRÓJMIASTO
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Plan prezentacji
Wprowadzenie Droga S6 w układzie drogowym kraju i Pomorza
Wschodniego Uwarunkowania projektowanego odcinka – rozwiązania
wariantowe Wpływ projektowanej drogi ekspresowej S6 na
zagospodarowanie przestrzenne Podsumowanie i wnioski
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Wprowadzenie - rola dróg szybkiego ruchu w obsłudze miast i aglomeracji
Drogi kołowe, a szczególnie autostrady i drogi ekspresowe są najtrwalszym elementem struktur przestrzennych miast i aglomeracji. Są elementem struktur i jednocześnie elementem je strukturalizującym, co oznacza, że w znaczący sposób kształtują przestrzeń i wpływają na ich rozwój.
Budowa nowego wylotu drogi ekspresowej z wielkiego miasta, jakim jest Aglomeracja Trójmiejska, jest przedsięwzięciem niezwykłym. Skutki będą odczuwalne przez mieszkańców i użytkowników tej drogi przez setki lat.
W związku z tym, przed projektantami i decydentami stoi ogromna odpowiedzialność racjonalnego wyznaczenia i wyboru korytarza takiej trasy, tak aby przez potomnych rozwiązanie oceniane było dobrze, jako zgodne z zasadami sztuki inżynierskiej i urbanistyki, oraz aby świadczyło dobrze o poziomie rozwoju cywilizacyjnego czasów, w których droga ta powstała.
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Wg ww. ustawy aspekty funkcjonalne i przestrzenne są pomniejszane demonizowaniem aspektów środowiskowych.
Zarządzający drogami krajowymi nie przestrzegają wcześniejszych ustaleń zawartych w MPZP przez zmianę parametrów projektowanych dróg, co powoduje powstawanie licznych konfliktów przestrzennych i społecznych.
Liczne i różnorodne uwarunkowania kształtowania przebiegu dróg szybkiego ruchu powodują, że możliwe warianty są trudno porównywalne ze sobą.
Wybór rozwiązania optymalnego w największym stopniu spełniającego założone kryteria możliwy jest przez wykorzystanie analizy wielokryterialnej. Wybrane w ten sposób rozwiązanie jest rozwiązaniem optymalnym z punktu widzenia założonych kryteriów.
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Budowa nowego wlotu drogi ekspresowej S6 Lęborka - Trójmiasto (Gdańsk) jest silnie osadzona w dokumentach polityki transportowej oraz dokumentach zagospodarowania przestrzennego (1)
Zaktualizowana Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, Warszawa 2005
Realizacja drogi ekspresowej z Lęborka do Trójmiasta (Gdańska) jest jednym z ważniejszych elementów polityki transportowej państwa na lata 2006-2015 w sektorze drogowym, w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego (uchwalonego przez Sejmik Województwa Pomorskiego, uchwała 108/XI/99 z dnia 19.07.1999r).
Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego, uchwała nr 587/XXXV/05 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 18.07.2005r.,
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Budowa nowego wlotu drogi ekspresowej S6 Lębork - Trójmiasto (Gdańsk) jest silnie osadzona w dokumentach polityki transportowej oraz dokumentach zagospodarowania przestrzennego (2)
Projekt regionalnej strategii rozwoju transportu w województwie pomorskim na lata 2007 – 2020, praca zbiorowa pod kier. Prof. A. Tubielewicza, WYG International Sp. z o.o., Gdańsk 2007,.
Przebieg nowego wylotu drogi ekspresowej S6 z Lęborka do Trójmiasta /Gdańska/ stanowił przedmiot wielu opracowań studialnych i projektowych, które powstawały w ostatnich kilku latach z inicjatywy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Warszawie, Urzędów Miast i Gmin usytuowanych w korytarzu przebiegu trasy.
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Cel i zakładany efekt inwestycji
stworzenie bezpiecznego odcinka trasy drogowej zapewniającego wysoki komfort dalekobieżnego ruchu drogowego o dużych prędkościach podróżnych
dostosowanie drogi do prognozowanego ruchu z jednoczesnym odciążeniem Lęborka, Wejherowa, Redy, Rumi i Gdyni od ruchu tranzytowego
dostosowanie drogi do obowiązujących warunków technicznych przy przyjęciu drogi klasy „S” o prędkości projektowej Vp = 100 km/h
geometryczne rozwiązanie węzłów z drogami poprzecznymi
rozwiązanie obsługi przyległego terenu, w tym w szczególności przez ograniczenie bezpośredniej dostępności jezdni głównej oraz realizację równoległych dróg dojazdowych
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Projektowany odcinek na tle planowanego układu autostradi dróg ekspresowych
Droga ekspresowa S6 w układzie drogowym krajui Pomorza Wschodniego
Źródło: Dz.U. nr 120 poz. 1283
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Droga ekspresowa S6 w układzie drogowym kraju i Pomorza Wschodniego
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Przebieg dróg szybkiego ruchu warunkowany jest następującymi grupami kryteriów: funkcjonalnych ruchowych technicznych środowiskowych przestrzennych ekonomicznych społecznych politycznych
Uwarunkowania projektowanego odcinka drogi ekspresowej S6
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
W warunkach polskich na przebieg dróg szybkiego ruchu wpływa również „Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych”, której postanowienia:
pomijają ustalenia zawarte w dokumentach planistycznych
szczególną rangę nadają uwarunkowaniom środowiskowym!
Uwarunkowania projektowanego odcinka drogi ekspresowej S6
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Wg ww. ustawy aspekty funkcjonalne i przestrzenne są pomniejszane demonizowaniem aspektów środowiskowych.
Zarządzający drogami krajowymi nie przestrzegają wcześniejszych ustaleń zawartych w MPZP przez zmianę parametrów projektowanych dróg, co powoduje powstawanie licznych konfliktów przestrzennych i społecznych.
Liczne i różnorodne uwarunkowania kształtowania przebiegu dróg szybkiego ruchu powodują, że możliwe warianty są trudno porównywalne ze sobą.
Wybór rozwiązania optymalnego w największym stopniu spełniającego założone kryteria możliwy jest przez wykorzystanie analizy wielokryterialnej. Wybrane w ten sposób rozwiązanie jest rozwiązaniem optymalnym z punktu widzenia założonych kryteriów.
Uwarunkowania projektowanego odcinka drogi ekspresowej S6
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Uwarunkowania projektowanego odcinka drogi ekspresowej S6
Podstawowe parametry projektowe nowego wylotu drogi ekspresowej S6 7 Lębork – Trójmiasto (Gdańsk):
Vp= 100 km/h klasa drogi S (ekspresowa) przekrój normalny 2/3 (dwie jezdnie po trzy pasy ruchu i pas
awaryjny) nośność 115 kN/oś dostępność całkowicie ograniczona (tylko przez węzły)
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Warianty przebiegu drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto /Chwaszczyno/ [X. 2007 r.]
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Warianty przebiegu drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto /Chwaszczyno/ [I. 2008 r.]
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Warianty przebiegu drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto /Obwodnica Trójmiejska/ [IX. 2008 r.]
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Warianty przebiegu drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto /Obwodnica Trójmiejska/ [X. 2008r. – I. 2009r.]
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Warianty przebiegu drogi ekspresowej S6na odcinku Lębork (wraz z obwodnicą Lęborka) – Obwodnica Trójmiasta - odcinek zachodni –warianty: II i III
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Warianty przebiegu drogi ekspresowej S6na odcinku Lębork (wraz z obwodnicą Lęborka) – Obwodnica Trójmiasta - odcinek wschodni - warianty: A, A1, B4 i C2
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Nazwa grupy kryteriów Waga grupy kryterium [%]
Funkcjonalne 20
Techniczne 10
Ruchowe 10
Bezpieczeństwo ruchu drogowego 5
Ekonomiczne 20
Przestrzenne 10
Środowiskowe 10
Społeczne 10
Opinie 5
razem 100
Analiza wielokryterialna projektowanej drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
1.1 Długość wg wariantu 40
1.3 Dostępność komunikacyjna 30
1.
1.5
funkcjonalne I – układu drogowo - ulicznego – 10%
zgodność z kształtem układu drogowo-ulicznego Trójmiasta - nakładanie się ruchu na inne trasy
30
2.1 zachowanie przepustowości drogi i poziomu swobody ruchu
50 2.
funkcjonalne II - przepustowość drogi i warunki ruchu – 10%
Średnia prędkość na projektowanym odcinku
50
3.1 odległości międzywęzłowe 50 3.
3.2
techniczne 10%
liczba kolizji z sieciami energoelektrycznymi
50
Analiza wielokryterialna projektowanej drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
4.1 praca przewozowa układu [mln.pojkm/rok szczytu]
40 4.
4.2
ruchowe – 10%
czas przemieszczeń w układzie drogowym 60
5. 5.1 bezpieczeństwa ruchu drogowego – 5%
wskaźnik zmniejszenia zagrożenia wypadkowego
100
6.1 wskaźnik korzyści B/C 40
6.2 aktualne korzyści netto 5
6.3 wewnętrzna stopa zwrotu ERR 40
6.
6.4
ekonomiczne – 20%
nakłady inwestycyjne brutto 15
Analiza wielokryterialna projektowanej drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
7.1 liczba budynków mieszkalnych w dobrym stanie technicznym do wyburzenia
40
7.2 powierzchnia gruntów do wywłaszczenia 30 7.
7.3
przestrzenne - 10%
Brak kolizji z istniejącym lub planowanym zagospodarowaniem przestrzennym
30
8.1 Ochrona środowiska zamieszkania 50
8. 8.2
środowiskowe - 10% Ochrona środowiska przyrodniczego 50
9. 9.1 Społeczne – 10% stopień akceptacji danego wariantu przez respondentów
100
10. 10.1 opinie – 5%
Stosunek liczby opinii pozytywnych za danym wariantem do możliwych do uzyskania w jednostkach samorządu terytorialnego i administracji państwowej
100
Analiza wielokryterialna projektowanej drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
IIA IIA1 IIB4 IIC2 IIIA IIIA1 IIIB4 IIIC2
ANALIZA WIELOKRYTERIALNA
OPINIE
KRYTERIUM SPOŁECZNE
KRYTERIUM ŚRODOWISKOWE
KRYTERIUM PRZESTRZENNE
KRYTERIUM EKONOMICZNE
KRYTERIUM BEZPIECZEŃSTWARUCHU DROGOWEGO
KRYTERIUM RUCHOWE
KRYTERIUM TECHNICZNE
KRYTERIUM FUNKCJIONALNOŚCI II
KRYTERIUM FUNKCJIONALNOŚCI I
Analiza wielokryterialna projektowanej drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Wariantem w najwyższym stopniu spełniającym uwzględnione kryteria jest wariant IIA /długość 60,9 km/. Ocena punktowa tego wariantu wyniosła 90,94 pkt. (92,50) przy 100 pkt. możliwych do uzyskania. Następny w kolejności okazał się wariant IIA1 /długość 61,6 km/, który uzyskał 90,02 pkt. i 92,08. Oznacza to, że oba warianty są bardzo zbliżone w ocenie wielokryterialnej i w podobny sposób realizują postawione przed nimi kryteria.
Wariant IIA okazał się wariantem najlepszym w grupach kryteriów: funkcjonalnych, ruchowych i opinii jednostek administracyjno - samorządowych.
Wariant IIA1, który jako najlepszy oceniony został w grupie kryteriów ekonomicznych i w kryterium społecznym
Analiza wielokryterialna projektowanej drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Analiza wielokryterialna projektowanej drogi ekspresowej S6 Lębork – Trójmiasto
Najbardziej różnicującymi kryteriami do oceny analizowanych wariantów okazały się kryteria funkcjonalne układu komunikacyjnego, ekonomiczne, przestrzenne, środowiskowe, społeczne i opinie. Pozostałe kryteria w niewielkim tylko stopniu różnicują analizowane warianty.
Prawie zupełny brak zróżnicowania ocen poszczególnych wariantów wystąpił przy ocenie kryteriów: funkcjonalnym – przepustowości, ruchowym oraz bezpieczeństwa ruchu drogowego.
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Wpływ projektowanej drogi ekspresowej S6 na zagospodarowanie przestrzenne
wzrost dostępności terenów wzdłuż drogi – możliwość realizacji nowych inwestycji
wzrost dostępności rejonu Pobrzeża Bałtyku /Łeba, Ustka/ zmiany w rozkładzie potoków ruchu na sieci drogowej
/szczególnie w rejonie tzw. Małego Trójmiasta/ negatywne oddziaływanie na środowisko – efekt bariery
/Lębork/ nowe inwestycje w otoczeniu drogi /obiekty hotelowe, Luzino/ kolizje z zabudową w Chwaszczynie i innych miejscowościach problem z odcinkiem Chwaszczyno – Obwodnica Trójmiejska i
rozkładem ruchu w sieci trójmiejskiej kolizje z sieciami energetycznymi i gazowymi aspekty społeczne
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Podsumowanie i wnioski końcowe
Budowa drogi ekspresowej S6 na odcinku Lębork (wraz z obwodnicą Lęborka) – Obwodnica Trójmiasta potwierdziło pilna potrzebę budowy drogi wysokiej klasy łączącej Wybrzeże Środkowe z Trójmiastem. Z ekonomiczno – społecznego punktu widzenia planowana droga stanowi silny impuls do rozwoju północno zachodniej części województwa pomorskiego i Pobrzeża Bałtyku.
Wykonane studia i analizy wskazują jednoznacznie, że istnieją warunki przestrzenne i środowiskowe, które umożliwiają realizację drogi ekspresowej S6 zwanej zwyczajowo Drogą Kaszubską. Niemniej jednak wymaga to podjęcia trudnych działań w zakresie przestrzennym, technicznym i społecznym.
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Podsumowanie i wnioski końcowe
Żaden z analizowanych wariantów w części II STEŚ nie jest na tyle uciążliwy środowiskowo, aby nie mógł być wybudowany. Nie mniej jednak mając na względzie czynniki techniczne, przestrzenne, ekonomiczne i społeczne powinien być wybrany wariant, który jest ww. aspekcie optymalny. Takim wariantem o najniższych kosztach i najmniejszej uciążliwości społecznej jest wariant IIA i IIA1.
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Podsumowanie i wnioski końcowe
Rekomendowane przez Zespół autorski DHV POLSKA Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad do dalszych prac, w tym do opracowania materiałów do decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych budowy drogi ekspresowej S6 na odcinku Lębork (wraz obwodnicą Lęborka) – Obwodnica Trójmiasta warianty IIA i IIA1, jako warianty najbardziej funkcjonalne, charakteryzujące się bardzo dobrymi parametrami technicznymi. Realizacja ww. drogi S6 wg tych wariantów będzie bardzo efektywnym przedsięwzięciem ekonomicznym i przyczyni się w znaczący sposób do rozwoju regionu.
Rekomendowane warianty w wysokim stopniu spełniają kryteria stawiane budowom dróg ekspresowych. Wariant IIA1 jest korzystniejszy ze względów społecznych, gdyż powstał jako odpowiedź na zgłaszane postulaty i protesty mieszkańców.
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Literatura
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK 2030) jako załącznik do Uchwały Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r.
Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Pomorskiego, Sejmik Województwa Pomorskiego, uchwała 108/XI/99 z dnia 19.07.1999r.
Projekt regionalnej strategii rozwoju transportu w województwie pomorskim na lata 2007 – 2020, praca zbiorowa pod kier. Prof. A. Tubielewicza, WYG International Sp. z o.o., Gdańsk 2007..
Rozporządzenie RM z dnia 20.10.2009r. Zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych, Dz. U. Nr 187 poz. 1446.
Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2.03.1999r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, Dz. U. nr 43 poz. 430.
Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego, uchwała nr 587/XXXV/05 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 18.07.2005r.
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Literatura
Strona internetowa Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Odział w Gdańsku, http://www.gda.gddkia.gov.pl/S6 _Lebork -Chwaszczyno [IX.2009] .
Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003r. O szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych, Dz. U. nr 80, poz. 721.
Ustawa z dnia 25 lipca 2008r. O zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz. U. nr 154, poz. 958.
Ustawa z dnia 23 marca 2003r. o zagospodarowaniu i planowaniu przestrzennym. Jedn. Tekst Dz. U. z 1999r nr 15 poz. 139 z późniejszymi zmianami, Dz. U. 2003 nr 80 poz. 717.
Zaktualizowana Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, Warszawa 2005.
Zalewski A. z zespołem, Studium Techniczno – Ekonomiczno – Środowiskowe budowy drogi ekspresowej S6 na odcinku Lębork (wraz Obwodnicą Lęborka) – Obwodnica Trójmiasta, DHV POLSKA Sp.z .o.o., Warszawa 2009.
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Literatura
Studium lokalizacyjne drogi ekspresowej S-6 Słupsk - Gdańsk, Transprojekt Gdański, Gdańsk 2004 r.
Wielokryterialna ocena nowych przebiegów dróg krajowych nr S-6, nr 7 i nr 20, Arcadis – Profil i BIK Gdańsk 2007
Koncepcja obwodnicy m. Bożepole Wielkie w ciągu drogi ekspresowej nr 6 Szczecin – Gdańsk, Transprojekt Gdański, Gdańsk 2000 r.
Koncepcja obwodnicy m. Bożepole Wielkie w ciągu drogi ekspresowej nr 6 Szczecin – Gdańsk, wariant północny, Transprojekt Gdański, 2002 r.
A. Zalewski, Wpływ infrastruktury rowerowej na przekształcenia przestrzeni publicznej miast i aglomeracji
Dziękuję Państwu za uwagę!
Top Related