Dlaczego Międzynarodowe Standardy
Sprawozdawczości Finansowej
to ciągłe wyzwanie?
Konferencja MSSF 2017
Agenda
09:00 – 09:30 Rejestracja uczestników
09:30 – 11:00 CZĘŚĆ I
O czym należy pamiętać przygotowując się do zamknięcia roku 2017?
• Otwarcie konferencji, przywitanie gości
• Wyzwania przy zamknięciu roku 2017
• Utrata wartości aktywów w świetle MSSF – wybrane zagadnienia praktyczne
11:00 – 11:20 Przerwa kawowa
11:20 – 12:50 CZĘŚĆ II
MSSF dziś i jutro – wyzwania związane ze standardami i ich zmianami
• Czy wiesz, że…? Sesja pytań i odpowiedzi
• MSSF 9 dla instytucji niefinansowych – praktyczne przykłady
• MSSF 16 Leasing – wyzwania związane z wdrożeniem nowego standardu
12:50 – 13:50 Lunch
13:50 – 15:00 CZĘŚĆ III
MSSF dziś i jutro – wyzwania związane ze standardami i ich zmianami
• Czy wiesz, że…? Sesja pytań i odpowiedzi
• MSSF 15 Przychody z umów z klientami
15:00 – 15:15 Przerwa kawowa
15:15 – 16:00 CZĘŚĆ IV
Zamknięcie roku 2017
• MSSF 15 Ujawnienia
• Nowa opinia z badania – jak się przygotować?
• Podsumowanie i pożegnanie
2
Agenda
Podsumowanie
Wybrane zmiany do MSSF/Decyzje KIMSF
Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnienia
Dodatkowe materiały
4
* Obowiązkowa data wejścia w życie ustalona przez RMSR. Ze względu na proces zatwierdzania zmian i nowych standardów przez UE,
data obowiązywania dla spółek publicznych z UE może być inna.
** Zastosowanie najpóźniej dla okresów rocznych rozpoczynających się wg daty podanej lub później.
PodsumowanieZmiany do MSSF - obowiązujące od 1 stycznia 2017 roku
stan na 10 listopada 2017 r.
Standardy i interpretacjeData wejścia
w życie*
Data wejścia w życie w UE
(data zatwierdzenia przez UE) **
Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy: Ujęcie aktywów z tytułu podatku
odroczonego na niezrealizowane straty (opublikowany 19 stycznia 2016) 1 stycznia 2017
1 stycznia 2017
(6 listopada 2017)
Zmiany do MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych: Inicjatywa
w zakresie ujawniania informacji (opublikowany 29 stycznia 2016) 1 stycznia 2017
1 stycznia 2017
(6 listopada 2017)
Zmiany wynikające z przeglądu MSSF - Cykl 2014-2016 obejmujące:
► MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości
Finansowej po raz pierwszy - Usunięcie krótkoterminowych zwolnień
dla jednostek stosujących MSSF po raz pierwszy
► MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych
i wspólnych przedsięwzięciach - Wycena jednostki stowarzyszonej
lub wspólnego przedsięwzięcia w wartości godziwej
► MSSF 12 Ujawnienie informacji na temat udziałów w innych jednostkach –
doprecyzowanie zakresu standardu (opublikowany 8 grudnia 2016)
Zmiany do MSSF 12:
1 stycznia 2017;
zmiany do
MSSF 1 oraz
MSR 28:
1 stycznia 2018
▲▼(Zatwierdzenie przez UE
oczekiwane w Q4 2017)
Źródło: Raport EFRAG dotyczący statusu zatwierdzenia standardów na dzień 10 listopada 2017
5
PodsumowanieMSSF i zmiany do MSSF nieobowiązujące w 2017 roku
stan na 10 listopada 2017 r.
Standardy i interpretacje Przepisy przejścioweData wejścia
w życie*
Data wejścia
w życie w UE
(data zatwierdzenia
przez UE) **
MSSF 9 Instrumenty finansowe
(opublikowany 24 lipca 2014)
Poza kilkoma ograniczonymi zwolnieniami
standard ma zastosowanie retrospektywne
w odniesieniu do klasyfikacji, wyceny i utraty
wartości i prospektywne w stosunku do
rachunkowości zabezpieczeń
1 stycznia 20181 stycznia 2018
(22 listopada 2016)
Zmiany do MSSF 9 Kontrakty z cechami
przedpłat z ujemną rekompensatą
(opublikowane 12 października 2017)
Podejście retrospektywne zgodnie z MSR 8
poza kilkoma zwolnieniami1 stycznia 2019
▲(spodziewana data
zatwierdzenia: 2018)
MSSF 15 Przychody z umów z klientami
(opublikowany 28 maja 2014) wraz ze zmianami
do MSSF 15: Data wejścia w życie MSSF 15
(opublikowane 11 września 2015)
Podejście retrospektywne pełne
lub zmodyfikowane1 stycznia 2018
1 stycznia 2018
(22 września 2016)
Wyjaśnienia do MSSF 15
Przychody z umów z klientami
(opublikowane 12 kwietnia 2016)
Podejście retrospektywne pełne
lub zmodyfikowane1 stycznia 2018
1 stycznia 2018
(31 października 2017)
* Data wejścia w życie ustalona przez RMSR. Ze względu na proces zatwierdzania zmian i nowych standardów przez UE data obowiązywania
dla spółek publicznych z UE może być inna.
** Zastosowanie najpóźniej dla okresów rocznych rozpoczynających się wg daty podanej lub później.
Źródło: Raport EFRAG dotyczący statusu zatwierdzenia standardów na dzień 10 listopada 2017
6
PodsumowanieMSSF i zmiany do MSSF nieobowiązujące w 2017 roku
stan na 10 listopada 2017 r.
Standardy i interpretacje Przepisy przejścioweData wejścia
w życie*
Data wejścia
w życie w UE
(data zatwierdzenia
przez UE) **
Zmiany do MSSF 2 Klasyfikacja
i pomiar transakcji płatności na bazie akcji
(opublikowany 20 czerwca 2016)
Prospektywnie (możliwe podejście retrospektywne
jeżeli jednostka stosuje wszystkie trzy zmiany
jednocześnie)
1 stycznia 2018▼(spodziewana data
zatwierdzenia: Q1 2018)
Zmiany do MSSF 4 Zastosowanie MSSF 9
Instrumenty finansowe do MSSF 4
Umowy ubezpieczeniowe
(opublikowane 12 września 2016)
Tzw. overlay approach. Podejście zgodnie
z przepisami przejściowymi MSSF 9
lub MSSF 17
1 stycznia 20181 stycznia 2018
(3 listopada 2017)
Zmiany do MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne
(opublikowane 8 grudnia 2016)
Podejście prospektywne lub retrospektywne (bez
efektu pewności wstecznej)1 stycznia 2018
▼(spodziewana data
zatwierdzenia: Q1 2018)
KIMSF 22 Transakcje w walucie obcej
i otrzymane przedpłaty
(opublikowany 8 grudnia 2016)
Podejście prospektywne lub retrospektywne dla
transakcji ujętych: (i) na dzień pierwszego
zastosowania lub (ii) na pierwszy dzień okresu
porównawczego
1 stycznia 2018▼(spodziewana data
zatwierdzenia: Q1 2018)
MSSF 16 Leasing
(opublikowany 13 stycznia 2016)
Podejście pełne retrospektywne
lub zmodyfikowane retrospektywne 1 stycznia 2019
1 stycznia 2019
(31 października 2017)
* Data wejścia w życie ustalona przez RMSR. Ze względu na proces zatwierdzania zmian i nowych standardów przez UE data obowiązywania
dla spółek publicznych z UE może być inna.
** Zastosowanie najpóźniej dla okresów rocznych rozpoczynających się wg daty podanej lub później.
Źródło: Raport EFRAG dotyczący statusu zatwierdzenia standardów na dzień 10 listopada 2017
7
PodsumowanieMSSF i zmiany do MSSF nieobowiązujące w 2017 roku
stan na 10 listopada 2017 r.
Standardy i interpretacje Przepisy przejścioweData wejścia
w życie*
Data wejścia
w życie w UE
(data zatwierdzenia
przez UE) **
KIMSF 23 Niepewność w ujmowaniu
podatku dochodowego
(opublikowany 7 czerwca 2017)
Podejście retrospektywne zgodnie z MSR 8
(bez efektu pewności wstecznej) lub
retrospektywne rozpoznając skumulowany efekt
pierwszego zastosowania w kapitałach w
momencie pierwszego zastosowania bez korekty
danych porównawczych
1 stycznia 2019(spodziewana
data zatwierdzenia: 2018)
Zmiany do MSR 28 Udziały długoterminowe
w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych
przedsięwzięciach
(opublikowane 12 października 2017)
Podejście retrospektywne zgodnie
z MSR 8 poza kilkoma zwolnieniami1 stycznia 2019
(spodziewana
data zatwierdzenia: 2018)
MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe
(opublikowany 18 maja 2017 roku)
Podejście retrospektywne pełne
(jeżeli niemożliwe do zastosowania, jednostka
stosuje zmodyfikowane podejście retrospektywne
lub podejście wg wartości godziwej)
1 stycznia 2021 Brak danych
Pozostałe publikacje
Publikacja Stanowiska Praktycznego: Inicjatywa
dotycząca ujawnień – Kwestie związane z
istotnością („Materiality Practice Statement”)
Brak danychW momencie publikacji
(wrzesień 2017)Brak danych
* Data wejścia w życie ustalona przez RMSR. Ze względu na proces zatwierdzania zmian i nowych standardów przez UE data obowiązywania
dla spółek publicznych z UE może być inna.
** Zastosowanie najpóźniej dla okresów rocznych rozpoczynających się wg daty podanej lub później.
Źródło: Raport EFRAG dotyczący statusu zatwierdzenia standardów na dzień 10 listopada 2017
8
PodsumowanieDecyzje KIMSF dotyczące agendy technicznej
od listopada 2016 r.
Decyzje KIMSF Publikacja*
MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy – stosowanie MSSF
przez jednostkę zależną po raz pierwszy w terminie późniejszym niż jej jednostka dominującamarzec 2017
MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych – przejęcie grupy aktywów nie stanowiących przedsięwzięcia czerwiec 2017
MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana oraz MSSF 9 Instrumenty finansowe –
zastosowanie MSSF 9 do transakcji spółki zależnej przeznaczonej do sprzedażylistopad 2016
MSSF 9 Instrumenty Finansowe – modyfikacje lub wymiany zobowiązań finansowych, które nie powodują
zaprzestania ich ujmowaniamarzec 2017
MSSF 9 Instrumenty finansowe – efekt symetrycznej opcji przedpłaty wartości nominalnej (opcja „make whole”)
oraz opcji przedpłaty wartości godziwejlistopad 2016
MSSF 9 Instrumenty Finansowe – aktywa finansowe spełniające warunki do prezentowania zmian ich wartości godziwej
w innych całkowitych dochodachmaj 2017
MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe – jednostki inwestycyjne i jednostki zależne listopad 2016
MSSF 15 Przychody z umów z klientami – Ujęcie przychodów z umowy sprzedaży nieruchomości wrzesień 2017
MSR 1 MSR 2 MSR 8 oraz MSSF 9 Kredyt towarowy marzec 2017
MSR 12 Podatek dochodowy – odsetki i kary związane z podatkiem dochodowym marzec 2017
MSR 12 Podatek dochodowy – oczekiwany sposób realizacji lub rozliczenia składnika aktywów niematerialnych
o nieokreślonym okresie użytkowanialistopad 2016
* Daty publikacji wstępnych decyzji KIMSF
9
PodsumowanieDecyzje KIMSF dotyczące agendy technicznej
od listopada 2016 r.
Decyzje KIMSF Publikacja*
MSR 12 Podatek dochodowy – Podatek odroczony a przejęcie jednostki posiadającej tylko jeden składnik aktywów
nie stanowiącej przedsięwzięciamarzec 2017
MSR 19 Świadczenia pracownicze – stopa dyskontowa w kraju, który przyjął walutę innego kraju marzec 2017
MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach – szacunek znaczącego wpływu
posiadanego przez managera funduszulistopad 2016
MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach – przejście spółki stowarzyszonej lub
wspólnego przedsięwzięcia od jednostki będącej pod wspólną kontrolączerwiec 2017
MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach – Wniesienie rzeczowych aktywów
trwałych do jednostki stowarzyszonej wrzesień 2017
MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja – kontrakty pochodne rozliczane przez Central Clearing Counterparty (CCP) marzec 2017
MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja – sprzedaż opcji sprzedaży udziałów niekontrolujących w zamian za zmienną
ilość akcji własnych jednostki dominującej (NCI puts)listopad 2016
MSR 33 Zysk przypadający na jedną akcję – podatek wynikający z płatności z tytułu kapitałowych instrumentów uczestnictwa marzec 2017
MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe – definicja kosztu w umowach rodzących obciążenia maj 2017
MSR 38 Aktywa niematerialne – Dobra nabyte w celach promocyjnych maj 2017
MSR 41 Rolnictwo – aktywa biologiczne uprawiane na roślinach produkcyjnych marzec 2017
* Daty publikacji wstępnych decyzji KIMSF
11
Zmiany do MSR 12: Ujęcie aktywów z tytułu podatku odroczonego na niezrealizowane straty
Kluczowe zagadnienia Wpływ na sprawozdania
Zmiany do MSR 12 dotyczą sposobu ujęcia aktywów z tytułu
odroczonego podatku dochodowego w związku z instrumentami
dłużnymi wycenianymi w wartości godziwej
► Zmiany doprecyzowują, że straty na istrumentach dłużnych mogą
powodować powstanie ujemnych różnic przejściowych niezależnie
od tego, czy jednostka oczekuje odzyskania wartości bilansowej
instrumentu poprzez jego sprzedaż czy utrzymanie do terminu
wymagalności
► Sam fakt odwrócenia składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego
w przyszłości nie jest wystarczające do jego rozpoznania. Jednostka
analizując możliwość realizacji aktywów z tytułu podatku odroczonego
ocenia czy przepisy podatkowe nie ograniczają źródeł zysków
do opodatkowania, które można pomniejszyć poprzez odwrócenie
aktywów z tytułu podatku odroczonego
Dotyczy jednostek posiadających instrumenty dłużne
wyceniane w wartości godziwej.
Zmiany mają zastosowanie retrospektywnie.
Możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia przy
prezentacji skutków zmian w kapitałach własnych
w ramach najwcześniejszego okresu porównawczego.
12
Interpretacja w szczególności określa:
► Czy i kiedy jednostka powinna analizować
niepewne pozycje podatkowe oddzielnie
► Założenie jednostki dotyczące możliwości
kontroli przez organy podatkowe
► Sposób w jaki jednostka określa dochód do
opodatkowania (stratę) podatkową, podstawę
opodatkowania, niewykorzystane straty
podatkowe, stopy podatkowe
► Sposób w jaki jednostka ujmuje zmiany
w faktach i okolicznościach
Data wejścia w życie: Interpretacja obowiązuje dla
okresów sprawozdawczych rozpoczynających się
1 stycznia 2019 r. lub później.
Przepisy przejściowe:
a) Zastosowanie interpretacji retrospektywnie zgodnie z MSR 8
b) Zastosowanie interpretacji retrospektywnie rozpoznając skumulowany efekt pierwszego zastosowania w kapitałach, przy czym nie ma konieczności dokonywania przekształcenia danych porównawczych
KIMSF 23 Niepewność w ujmowaniu podatku dochodowego
Określenie zysku
do opodatkowania/straty
podatkowej zgodnie
z założeniami przyjętymi
w zeznaniach podatkowych
Metoda wartości
oczekiwanej
Nie
Ujęcie efektu niepewności
w wartości zysku do
opodatkowania/straty poprzez
użycie jednej z metod lepiej
odzwierciedlających niepewność:
Metoda najbardziej
prawdopodobna
Tak
Czy jest prawdopodobne, że w przypadku kontroli organy podatkowe
nie zakwestionują niepewnej pozycji podatkowej?
13
Pytanie do KIMSF Wpływ na sprawozdania
Interpretacja KIMSF 23 nie obejmuje ujęcia i prezentacji
kwestii kar podatkowych, w tym odsetek karnych od
zobowiązań podatkowych
Dodatkowe ujawnienia dotyczące kar i odsetek
związanych z podatkiem dochodowym w związku
z MSR 1 par. 122
Kwestia dotyczy ujmowania odsetek oraz kar z tytułu podatku
dochodowego. Ustalenia KIMSF:
► Jeśli należności lub zobowiązania z tytułu kar lub odsetek są podatkiem
dochodowym, jednostka powinna zastosować MSR 12. Gdy kary
lub odsetki nie są związane z podatkiem jednostka powinna zastosować
MSR 37
► Jeśli kwoty odsetek i kar są istotne, należy dokonać odpowiedniego
ujawnienia w sprawozdaniu finansowym, niezależnie od tego,
czy jednostka stosuje MSR 12, czy MSR 37. Przy zastosowaniu MSR 12
należy ujawnić główne części składowe podatku dochodowego.
Stosując MSR 37 należy m.in. przedstawić uzgodnienie wartości
bilansowej na początek i na koniec okresu
► MSR 1 wymaga ujawnienia w sprawozdaniu finansowym informacji
na temat istotnych założeń przyjętych do określenia polityki
rachunkowości w tym zakresie
► Wstępna decyzja: w związku z tym, że inne projekty na agendzie Rady
lub Komitetu posiadają wyższy priorytet KIMSF zdecydował
aby nie dodawać powyższego problemu do agendy technicznej
MSR 12 Podatek dochodowy – odsetki i kary związane z podatkiem dochodowym
14
Pytanie do KIMSF Wpływ na sprawozdania
Brak rozpoznania rezerwy z tytułu odroczonego
podatku dochodowego od wyceny majątku jednostki
przejętej w przypadku transakcji nie stanowiącej
połączenia jednostek gospodarczych
Pytanie dotyczyło rozpoznania rezerwy z tytułu odroczonego podatku
dochodowego od wyceny w wartości godziwej nieruchomości
inwestycyjnej stanowiącej jedyny składnik aktywów jednostki przejętej
(single-asset entity). Ustalenia KIMSF:
► Zgodnie z MSSF 3 nabycie akcji jednostki posiadającej tylko
nieruchomość inwestycyjną nie stanowi połączenia, ponieważ nabyte
przedsiębiorstwo nie spełnia definicji przedsięwzięcia. Transakcja taka jest
więc rozliczana w księgach jednostki przejmującej jako nabycie aktywów,
a cena nabycia jest alokowana w całości na nabytą nieruchomość
► Jednostka przejmująca nie ujmuje rezerwy z tytułu odroczonego podatku
dochodowego, ponieważ zgodnie z par. 15b MSR 12 nie podlega ona
ujęciu w przypadku początkowego ujęcia składnika aktywów
pochodzącego z transakcji, która nie jest połączeniem jednostek
gospodarczych
► W związku z tym, że obowiązujące standardy stanowią wystarczającą
podstawę do prawidłowego rozliczenia powyższych kwestii, KIMSF
zdecydował, aby nie dodawać powyższego problemu do agendy
technicznej
MSR 12 Podatek dochodowy – Podatek odroczony a przejęcie jednostki posiadającej tylko jeden składnik aktywów nie stanowiącej przedsięwzięcia
15
Pytanie do KIMSF Wpływ na sprawozdania
Jednorazowe rozpoznanie w wyniku finansowym
przychodów lub kosztów wynikających z modyfikacji
umowy i zmiany przepływów pieniężnych
zobowiązania finansowego wycenianego
w zamortyzowanym koszcie
Pytanie dotyczyło kwestii modyfikacji umowy zmieniającej przyszłe
przepływy wynikające z zobowiązania finansowego wycenianego
w zamortyzowanym koszcie, która nie skutkuje zaprzestaniem
ujmowania zobowiązania. Skierowano się z pytaniem, czy skutki
zmiany przyszłych przepływów pieniężnych powinny skorygować
efektywną stopę procentową (rozłożenie w czasie efektu zmiany),
czy powinny zostać odniesione jednorazowo w wynik finansowy.
Ustalenia KIMSF:
► Zgodnie z par. B5.4.6 MSSF 9, przy modyfikacji przyszłych przepływów
konieczne jest określenie wartości bieżącej oczekiwanych przyszłych
przepływów pieniężnych zdyskontowanych według pierwotnej efektywnej
stopy procentowej instrumentu finansowego
► Różnica pomiędzy tak oszacowaną wartością a wartością bilansową
zobowiązania finansowego ujmowana jest jako przychody lub koszty
w dacie modyfikacji przepływów
MSSF 9 Instrumenty Finansowe – modyfikacje lub wymiany zobowiązań finansowych, które nie powodują zaprzestania ich ujmowania
16
Pytanie do KIMSF Wpływ na sprawozdania
Dyskusja dotyczyła opcji przedpłaty należącej tylko do
pożyczkobiorcy i zakresu par. B4.1.11. Ustalenia KIMSF:
► Par. B4.1.11(b) odnosi się do możliwości wcześniejszej spłaty
instrumentu dłużnego przez emitenta oraz do możliwości przedstawienia
instrumentu emitentowi do wykupienia przed terminem wymagalności.
Kwota wcześniejszej spłaty w znacznym stopniu odpowiada wówczas
wartości niedokonanych płatności kwoty głównej i odsetek. Taki
instrument może zostać wyceniony według zamortyzowanego kosztu
lub w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
► Rozważono, czy opcja wcześniejszej spłaty według wartości godziwej
lub symetrycznej opcji przedpłaty wartości nominalnej, która może
doprowadzić do sytuacji, gdzie pożyczkobiorca ostatecznie otrzymuje
wynagrodzenie zamiast dokonać spłaty, znajduje się w zakresie par.
B4.1.11 (b)
► Zdaniem niektórych członków Komitetu tego typu opcje nie są objęte
zakresem ww. paragrafu i tym samym nie spełniają warunku SPPI dla
wyceny w zamortyzowanym koszcie
Sposób wyceny instrumentu finansowego
niespełniającego warunku SPPI ze względu na
symetryczną opcję przedpłaty: zamortyzowany koszt
lub wartość godziwa przez pozostałe całkowite
dochody*
* RMSR zaproponowała możliwość zastosowania ograniczonego
wyjątku dla MSSF 9 w przypadku określonych aktywów
finansowych, które posiadają cechy zakontraktowanych
przepływów pieniężnych dotyczących wyłącznie płatności kapitału
oraz odsetek, ale które nie spełniają kryteriów klasyfikacji jako
SPPI ze względu na opcję przedpłaty. Dzięki wprowadzeniu
ograniczonego wyjątku powyższe aktywa finansowe będą mogły
być wycenianie według zamortyzowanego kosztu lub do wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody. Powyższe zmiany
do MSSF 9 zostały opublikowane 12 październiku 2017 roku.
MSSF 9 Instrumenty finansowe – Efekt symetrycznej opcji przedpłaty wartości nominalnej (opcja „make whole”) oraz opcji przedpłaty wartości godziwej przy określeniu spełnienia warunku SPPI (solely payments of principal and interest)
18
Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnienia
Zamknięcie roku 2017:
na co zwrócić uwagę?
Aktualizacja wartości szacunkowych
Wybrane zmiany w regulacjach
i główne obszary zainteresowania
regulatorów
Rewizja osądów z poprzedniego okresu
sprawozdawczego
Analiza istotnych transakcji w ciągu roku
Zmiana czynników makroekonomicznych
Zmiany zasad (polityk) rachunkowości i korekty błędów
poprzedniego okresu
19
Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaNowelizacja Ustawy o Rachunkowości: Ujawnianie informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy
► Rozszerzenie zakresu informacji niefinansowych oraz wprowadzenie nowych ujawnień w zakresie polityki różnorodności
w sprawozdaniach finansowych w związku z implementacją Dyrektywy 2014/95/UE Parlamentu Europejskiego i Rady
► Zmiana dotyczy największych jednostek z katalogu dużych jednostek zainteresowania publicznego i polega przede wszystkim na
wprowadzeniu wymogu ujawniania w sprawozdaniu z działalności w formie oświadczenia minimum istotnych informacji obejmujących,
co najmniej:
1. zwięzły opis modelu biznesowego jednostki
2. kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki
3. opis polityk stosowanych przez jednostkę w odniesieniu do zagadnień społecznych, pracowniczych, środowiska naturalnego,
poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji, a także opis rezultatów stosowania tych polityk
4. opis procedur należytej staranności - jeżeli jednostka je stosuje w ramach polityk, o których mowa w pkt 3
5. opis istotnych ryzyk związanych z działalnością jednostki mogących wywierać niekorzystny wpływ na zagadnienia, o których mowa
w pkt 3, w tym ryzyk związanych z produktami jednostki lub jej relacjami z otoczeniem zewnętrznym, w tym z kontrahentami, a także
opis zarządzania tymi ryzykami
► Spółki objęte ww. regulacjami będą miały obowiązek zastosowania zasady "stosuj lub wyjaśnij" (ang.: comply or explain)
- tj. w przypadku, gdy dana jednostka nie prowadzi polityki w zakresie jednego lub kilku omawianych zagadnień, będzie miała ona
obowiązek ujawnić ten fakt oraz podać przyczyny
Wymóg w zakresie informacji niefinansowych ma zastosowanie do okresów
sprawozdawczych rozpoczynających się po dniu 31 grudnia 2016 roku
20
Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaNowelizacja Ustawy o Rachunkowości: Ujawnianie informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy
Podmioty ujawniające informacje niefinansowe*
Grupy kapitałowe ujawniające informacje niefinansowe
* Kryteria trzeba spełnić za dwa kolejne lata z rzędu, tj. w roku obrotowym, za który sporządzone jest sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok.
ok. 300
podmiotów
21
► Przepisy dotyczą emitentów, którzy w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku
poprzedzającym ten rok przekraczają co najmniej dwie z następujących trzech wielkości
a. 85 000 000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego
b. 170 000 000 zł - w przypadku przychodów ze sprzedaży netto za rok obrotowy
c. 250 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
► Sprawozdanie z działalności emitenta powinno zawierać opis polityki różnorodności stosowanej do organów administrujących,
zarządzających i nadzorujących emitenta w odniesieniu do aspektów, takich jak na przykład wiek, płeć lub wykształcenie
i doświadczenie zawodowe zawierający informacje dotyczące między innymi: celów polityki, sposobów jej realizacji
oraz skutków w okresie sprawozdawczym
► Implementacja ww. przepisów unijnych zostanie przeprowadzona w ramach oświadczenia o stosowaniu ładu
korporacyjnego
► Jeżeli emitent nie stosuje i nie ujawnia informacji dotyczących różnorodności zawiera w oświadczeniu wyjaśnienie takiej decyzji
Wymóg w zakresie opisu polityk różnorodności ma zastosowanie do okresów
sprawozdawczych rozpoczynających się po dniu 31 grudnia 2016 roku
Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaRozporządzenie Ministra Finansów w sprawie informacji bieżących i okresowych: Ujawniania informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy
22
Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaDziałalność ESMA – wybrane publikacje
► Przegląd w zakresie egzekwowania wymogu ujawniania informacji finansowych (lipiec 2017) 1
► Przegląd w zakresie ustalania wartości godziwej w sprawozdaniach finansowych sporządzanych zgodnie z MSSF (lipiec 2017) 2
► Wytyczne ESMA ws. alternatywnych pomiarów wyników (lipiec 2017) 3
► Raport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego
Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017) 4
1 Peer Review Report: Enforcement of financial information (ESMA42-111-4138, 18 lipca 2017) (https://www.esma.europa.eu,zakładka: Convergence/IFRS Supervisory
Convergence)
2 Report: Review of Fair Value Measurement in the IFRS financial statements (ESMA32-67-284, 12 lipca 2017) (https://www.esma.europa.eu,zakładka: Convergence/IFRS
Supervisory Convergence)
3 Q&A on ESMA Guidelines on Alternative Performance Measures (ESMA32-51-370, 12 lipca 2017) ((https://www.esma.europa.eu, zakładka: Rules, Databases & Library/ESMA
Library)
4 20th Extract from EECS’s Database of Enforcement (ESMA32-63-200, 5 stycznia 2017) (https://www.esma.europa.eu,zakładka: Convergence/IFRS Supervisory Convergence)
Działalność ESMA – wybrane publikacje:
23
Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaDziałalność ESMA – wybrane publikacje
► Feedback Statement ESMA w sprawie europejskiego jednolitego formatu elektronicznego (grudzień 2016) 5
► Podsumowanie analizy stanu przygotowania do zastosowania MSSF 9 oraz MSSF 15 (październik 2017) 6
► Publiczne stanowisko ESMA w sprawie wspólnych priorytetów nadzorczych (październik 2017) 7
► Raport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego
Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (październik 2017) 8
5 Feedback Statement on the Consultation Paper on the Regulatory Technical Standard on the European Single Electronic Format (ESEF) (ESMA/2016/1668, 21 grudnia 2016)
(www.esma.europa.eu, zakładka: Rules, Databases & Library/ESMA Library)
6 Summary of results of the fact finding exercise on IFRS 9 and IFRS 15 (ESMA32-63-364, 27 października 2017) (www.esma.europa.eu, zakładka: Rules, Databases &
Library/ESMA Library)
7 Public Statement on European common enforcement priorities for 2017 IFRS financial statements (ESMA32-63-340, 27 października 2017) (www.esma.europa.eu, zakładka:
Rules, Databases & Library/ESMA Library)
8 21th Extract from the EECS’s Database of Enforcement (ESMA32-63-334, 31 października 2017) (www.esma.europa.eu, zakładka: Convergence/IFRS Supervisory
Convergence)
Działalność ESMA – wybrane publikacje:
24
Działalność ESMA – wybrane publikacjePodsumowanie analizy stanu przygotowania do zastosowania MSSF 9 oraz MSSF 15
► MSSF 9 – przeanalizowano sprawozdania finansowe 48 dużych i średnich instytucji finansowych z 21 krajów
Europejskiego Obszaru Gospodarczego
40%
31%
29%Ujawnienia kluczowychkoncepcji
Ujawnienia sporządzonewg gotowych wzorów
Brak ujawnień
Procent emitentów prezentujących jakościowe ujawnienia
w zakresie oczekiwanego wpływu wdrożenia MSSF 9
19%
14%
67%
Ujawnienie ilościowegowpływu
Dane o ilościowym wpływiejeszcze niedostępne
Brak ujawnień
Procent emitentów prezentujących ilościowe ujawnienia
w zakresie oczekiwanego wpływu wdrożenia MSSF 9
25
Działalność ESMA – wybrane publikacjePodsumowanie analizy stanu przygotowania do zastosowania MSSF 9 oraz MSSF 15
► MSSF 15 – przeanalizowano sprawozdania finansowe 47 przedsiębiorstw z różnych branż z 26 krajów Europejskiego
Obszaru Gospodarczego.
34%
15%
51%
Ujawnienia kluczowychkoncepcji
Ujawnienia sporządzonewg gotowych wzorów
Brak ujawnień
30%
19%
51%
Ujawnienia ilościowegowpływu
Dane o ilościowym wpływiejeszcze niedostępne
Brak ujawnień
Procent emitentów prezentujących jakościowe ujawnienia
w zakresie oczekiwanego wpływu wdrożenia MSSF 15
Procent emitentów prezentujących ilościowe ujawnienia
w zakresie oczekiwanego wpływu wdrożenia MSSF 15
26
Działalność ESMA – wybrane publikacjePubliczne stanowisko ESMA w sprawie wspólnych priorytetów nadzorczych
► Ujawnienia w zakresie oczekiwanego wpływu wdrożenia nowych standardów, tj. MSSF 9 Instrumenty
Finansowe, MSSF 15 Przychody z umów z klientami oraz MSSF 16 Leasing w dniu ich pierwszego
zastosowania
ESMA spodziewa się, że do dnia publikacji sprawozdań finansowych za 2017 rok wpływ wdrożenia nowych
standardów w dniu ich pierwszego zastosowania będzie znany bądź wiarygodnie oszacowany. ESMA oczekuje
ujawnień ilościowych i jakościowych dostosowanych do specyfiki emitenta – wyraźne „nie” dla opisów,
które nic nie wnoszą (boiler plate disclosures).
► Specyficzne kwestie wynikające z MSSF 3 Połączenia jednostek takie jak aktywa niematerialne, korekta
prowizorycznych kwot w okresie wyceny, okazyjne nabycie, zapłata warunkowa, połączenia pod wspólną kontrolą
oraz przymusowy wykup udziałów niekontrolujących, a także ujawnienia w zakresie ustalenia wartości godziwej.
► Specyficzne kwestie wynikające z MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych takie jak m.in. ujawnienia
informacji umożliwiających ocenę zmiany stanu zobowiązań z tytułu działalności finansowej, polityk rachunkowości
w zakresie traktowania poszczególnych składowych jako środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych
w tym kredytów w rachunku bieżącym lub sald z tytułu cash pool.
► Pozostałe m.in. - wycena i ujawnienia przez instytucje finansowe kredytów z utratą wartości (non-performing loans);
ocena i ujawnienia ryzyk oraz oczekiwanego wpływu decyzji Wielkiej Brytanii dotyczącej opuszczenia Unii
Europejskiej (pot. „Brexit”) na działalność emitenta; wytyczne w zakresie alternatywnych pomiarów wyników
(Guidelines on the Alternative Performance Measures)
27
Działalność ESMA – wybrane publikacjeWybrane publikacje obowiązujące w przyszłych okresach sprawozdawczych
► Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opublikował Feedback Statement dotyczący jednolitego
formatu sprawozdawczego (ESEF) dla emitentów, których instrumenty finansowe dopuszczone są do obrotu na rynku
regulowanym na terytorium UE. Cyfrowy format ma m.in. umożliwić użytkownikom sprawozdań finansowych dokonanie analizy
i porównania znacznych ilości informacji przy użyciu oprogramowania
► Obowiązek przygotowania standardu technicznego dotyczącego ESEF wynika z art. 4 ust. 7 dyrektywy 2004/109/WE
(Transparency)
► Od dnia 1 stycznia 2020 r., wszystkie roczne sprawozdania finansowe, przygotowane zgodnie z MSR sporządzane mają być
w jednolitym formacie sprawozdawczym (ESEF):
► raporty roczne zawierające roczne sprawozdania finansowe zgodnie z MSR przygotowywane byłyby w formacie XHTML,
co pozwalałoby dokonać analizy odbiorcom końcowym oraz dane finansowe w XBRL, co pozwalałoby na ich odczyt przez
wyspecjalizowane systemy
► emitenci, którzy nie przygotowują skonsolidowanych sprawozdań finansowych zgodnie z MSR przygotowywaliby raporty
roczne w formacie XHTML, lecz nie wyróżnialiby informacji finansowych w XBRL
► Mając na uwadze potrzebę ułatwienia implementacji ESEF oraz zapoznania się z technologią XBRL ESMA proponuje dwuletnią
fazę próbną stosowania formatu
Feedback Statement ESMA w sprawie europejskiego jednolitego formatu elektronicznego:
28
Działalność ESMA – wybrane publikacjeRaport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017)
Raport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego
w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017):
1. MSR 1 – Prezentacja zysków i strat z aktywów i zobowiązań finansowych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów
2. MSR 8/MSR 17/MSR 32/KIMSF 4 – Zakup floty samochodowej wraz z umową odkupu
3. MSR 8 i MSR 36 – Zastosowanie metodologii wartości użytkowej do testów na utratę wartości
4. MSR 8 i MSR 38 – Reklasyfikacja płatności milowych do rachunku zysków i strat przez firmę farmaceutyczną
5. MSR 12 – Rozpoznanie aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ze względu na nierozliczone straty podatkowe
6. MSR 16 – Amortyzacja składników aktywów spółki działającej w przemyśle gazowym i rafineryjnym
7. MSR 36 – Identyfikacja jednostki generującej przepływy pieniężnie
8. MSR 36 – Ujawnienia związane z określeniem wartości użytkowej
9. MSR 36 i MSR 37 – Ujmowanie umowy rodzącej obciążenia
10. MSR 39 – Rozpoznanie strat po konwersji pożyczki na akcje
11. MSFF 7 – Ujawnienia jakościowe ryzyk związanych z instrumentami finansowymi
12. MSSF 10 – Prawne ograniczenia do wykorzystania swoich praw przez akcjonariusza
13. MSSF 10 – Określenie, czy jednostka jest jednostką inwestycyjną
14. MSSF 12 – Ujawnienia dotyczące istotnych osądów i założeń w określaniu istnienia istotnego wpływu
29
Pytanie do ESMA Decyzja ESMA
► Analiza dotyczyła paragrafu MSR 12.34: „Składnik aktywów z tytułu
odroczonego podatku dochodowego, służący przeniesieniu nierozliczonej
straty podatkowej (…), ujmuje się w zakresie, w którym jest
prawdopodobne, że będzie dostępny przyszły dochód do opodatkowania,
od którego można odpisać nierozliczone straty podatkowe (…)”
► Spółka ujęła składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego
w sprawozdaniu finansowym, lecz nie ujawniła szacunków i analiz
dotyczących wystąpienia w przyszłości zysku do opodatkowania
► ESMA zdecydowała, że w związku z brakiem
przedstawienia przekonujących analiz w zakresie
wystąpienia w przyszłości dochodu do opodatkowania
Spółka nie miała prawa rozpoznać składnika aktywów
z tytułu odroczonego podatku dochodowego
MSR 12 - Rozpoznanie składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego
ze względu na nierozliczone straty podatkowe
Działalność ESMA – wybrane publikacjeRaport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017):
30
Pytanie do ESMA Decyzja ESMA
► Analiza dotyczyła sposobu ujęcia w księgach krótkoterminowej umowy
sprzedaży floty samochodowej z efektywnym odkupem pojazdów
przez sprzedawcę (producenta)
► Umowa spełnia definicję leasingu, gdyż jej wykonanie
jest zależne od istnienia konkretnych składników
aktywów oraz umowa przekazuje prawo do ich
użytkowania (zgodnie z KIMSF 4.6)
► Klasyfikacja jako leasing operacyjny:
► Różnica pomiędzy płatnością początkową za zakup
pojazdów i kwotą, która zostanie zwrócona
przez producenta przy odkupie zostaje ujęta
jako przedpłaty leasingowe amortyzowane
w czasie trwania umowy
► Umowa odkupu powoduje powstanie aktywa
finansowego zgodnie z MSR 32.11.
Zgodnie z MSR 39.9 jest to należność
MSR 8/MSR 17/MSR 32/KIMSF 4 - Zakup floty samochodowej wraz z umową odkupu
Działalność ESMA – wybrane publikacjeRaport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017):
31
Działalność ESMA – wybrane publikacjeRaport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017):
► Analiza dotyczyła zmiany ujęcia projektów rozwojowych przez spółkę
farmaceutyczną. Zgodnie z nową strategią wszystkie projekty
rozwojowe ujęte do tej pory jako aktywa niematerialne zostały
przeklasyfikowane jako badanie i ujęte w całości w rachunku wyników,
jeśli nie otrzymały zgody na rejestrację i dystrybucję na rynku
► Pytanie dotyczyło ujęcia zmiany w księgach. Możliwe są dwa
rozwiązania:
a) Powyższa zmiana jest zmianą wartości szacunkowych i zostanie
ujęta prospektywnie w rachunku wyników
b) Jeśli wartość bieżąca składnika aktywów przekracza wartość
odzyskiwalną Spółka ujmuje stratę z tytułu utraty wartości
► ESMA zdecydowała, że jeśli w przeszłości błędnie
oceniono spełnienie wymagań dotyczących ujęcia
składnika aktywów (zgodnie z MSR 38.21 i 24)
jest to błąd poprzednich okresów i Spółka ujmuje
korektę retrospektywnie zgodnie z MSR 8.5
► Wątpliwości dotyczące możliwości generowania
przez składnik aktywów korzyści w przyszłych
okresach stanowi przesłankę do testu na utratę
wartości
MSR 8 i MSR 38 – Reklasyfikacja płatności milowych do rachunku zysków i strat przez firmę farmaceutyczną
Pytanie do ESMA Decyzja ESMA
32
Działalność ESMA – wybrane publikacjeRaport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (październik 2017)
Raport prezentujący wyciągi z poufnej bazy danych ESMA zawierającej decyzje organów nadzoru z Europejskiego Obszaru Gospodarczego
w związku z nadzorem nad stosowaniem MSSF (styczeń 2017):
1. MSR 36 – Premia za ryzyko dla kraju w teście na utratę wartości
2. MSSF 11, MSSF 10 – Ocena wspólnej kontroli
3. MSSF 13, MSR 28 – Wycena i metoda praw własności w przypadku występowania ograniczeń
4. MSSF 11, MSSF 10 – Ocena wspólnej kontroli
5. MSR 8, MSR 34 – Przekształcenie danych porównawczych
6. MSR 1, MSR 39 – Ujawnianie informacji o transakcji odwrotnego faktoringu
7. MSSF 10 – Ocena kontroli nad funduszami inwestycyjnymi
8. MSSF 13 – Ujawnianie informacji o nieobserwowalnych danych wejściowych wykorzystywanych dla wyceny w wartości godziwej
9. MSR 39, MSR 37, MSR 18 – Ujmowanie i wycena wpływów z umowy arbitrażowej
10. MSR 36 – Test na utratę wartości znaków towarowych
11. MSR 12 – Ujmowanie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikających z nierozliczonych strat podatkowych
12. MSR 39 – Definicja "środowiska gospodarczego" i wyodrębnienie wbudowanych walutowych instrumentów pochodnych w umowie
o świadczenie usług energetycznych
33
Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaKomunikat UKNF w sprawie zastosowania MSSF 9 i MSSF 15 i związanych z tym ujawnień
► 13 października 2017 roku UKNF wydał komunikat w sprawie zastosowania MSSF 9 Instrumenty finansowe oraz
MSSF 15 Przychody z umów z klientami i konieczności zapewnienia przez emitentów odpowiednich ujawnień z tym
związanych
► UKNF oczekuje od emitentów odpowiedniego ujawnienia informacji (również ilościowych) potrzebnych do oceny
możliwego wpływu zastosowania MSSF 9 oraz MSSF 15, zarówno w najbliższych śródrocznych sprawozdaniach
finansowych, jak i w sprawozdaniach finansowych za rok obrotowy 2017
► UKNF przypomina również o stanowiskach ESMA zawierających szczegółowe oczekiwania co do zakresu tych
ujawnień
34
Zamknięcie roku 2017 - aktualne zagadnieniaZmieniające się otoczenie podatkowe
Działania na szczeblu ponadnarodowym
Dyrektywa w sprawie unikania
opodatkowania
► Wprowadzenie ogólnej klauzuli
przeciwdziałającej unikaniu opodatkowania
► Wprowadzenie ograniczenia możliwości
odliczenia odsetek
► Zmiany w zakresie kontrolowanych spółek
zagranicznych
► Wprowadzenie ram prawnych
neutralizujących skutki rozbieżności
w kwalifikacji struktur hybrydowych
► Opodatkowanie nierealizowanych zysków
kapitałowych w przypadku przeniesienia
aktywów, rezydencji podatkowej lub stałego
zakładu (exit tax)
► Klauzula odstąpienia od zwolnienia na rzecz
metody zaliczenia
Działania na szczeblu krajowym
Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania
Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie Ordynacji Podatkowej dodająca Dział 3a i art. 119a –
wprowadziła klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania do polskiego porządku prawnego.
Ustawa ta weszła w życie z dniem 15 lipca 2016 r.
Klauzula ma zastosowanie do korzyści podatkowej uzyskanej po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy
► W dniu 8 maja 2017 r. na stronie Ministerstwa Finansów został opublikowany komunikat
„Ostrzeżenie MF przed optymalizacją podatkową FIZ z wykorzystaniem obligacji”
► 22 maja 2017 roku Ministerstwo Finansów opublikowało drugie „Ostrzeżenie przed optymalizacją
podatkową z wykorzystaniem wartości firmy”
► 12 czerwca 2017 Ministerstwo Finansów opublikowało kolejne „Ostrzeżenie przed optymalizacją
podatkową z wykorzystaniem spółek zagranicznych z uwagi na przepisy dotyczące tzw.
miejsca zarządu”
► 26 czerwca 2017 Ministerstwo Finansów opublikowało kolejne „Ostrzeżenie przed optymalizacją
podatkową w ramach podatkowych grup kapitałowych”
Wprowadzenie powyższych klauzuli wymaga przyjrzenia się decyzjom biznesowym z nowej
perspektywy. Spółki muszą oszacować wynikające z niej ryzyka podatkowe (szczególnie w odniesieniu
do powyższych ostrzeżeń MF) i prawidłowo odzwierciedlić w sprawozdaniu finansowym.
36
Aktualne prace RMSRNajważniejsze aktywne projekty - oczekiwane publikacje
ObecnieW ciągu
3 miesięcy
W ciągu
6 miesięcy
Po
6 miesiącach
Publikacje standardów i Założeń Koncepcyjnych
Założenia koncepcyjne Przygotowanie do publikacjiWydanie Założeń
Koncepcyjnych
Pozostałe projekty
Inicjatywa dotycząca ujawnień – Definicja istotności
(proponowane zmiany do MSR 1 oraz MSR 8)Konsultacja ED*
Decyzja
o kierunku projektu
Działalność objęta regulacją stawek AnalizaPublikacja ED*
lub DP**
Publikacje zmian o ograniczonym zakresie i interpretacji KIMSF
Zmiana do MSR 8 - Zmiany szacunków oraz polityki rachunkowości Przygotowywanie
do publikacjiPublikacja ED*
Zmiana do MSR 1 - Klasyfikacja zobowiązań AnalizaPublikacja zmian
do MSR
Zmiana do MSSF 3 - Definicja przedsięwzięcia ProjektPublikacja zmian
do MSSF
Ujęcie poprzednio posiadanych udziałów we wspólnym
przedsięwzięciu
(Proponowane zmiany do MSSF 3 oraz MSSF 11)
Przygotowanie
do publikacji
Publikacja zmian
do MSSF
Zmiany do MSSF 8 Segmenty Operacyjne
(zmiany do MSSF 8 oraz MSR 34)Konsultacja ED*
Decyzja
o kierunku projektu
Źródło: www.ifrs.org, stan na 17/11/2017 r. * ED – Exposure Draft ** DP – Discussion Paper
37
Aktualne prace RMSRPozostałe projekty – wdrożenia i decyzje związane z pracami KIMSF
ObecnieW ciągu
3 miesięcy
W ciągu
6 miesięcy
Po
6 miesiącach
Publikacje zmian o ograniczonym zakresie i interpretacji KIMSF
Ponowna wycena na moment zmiany ograniczeń
i rozliczenia programów świadczeń
(Proponowane zmiany do MSR 19)
AnalizaPublikacja zmian
do MSSF
Dostępność zwrotu z programu określonych świadczeń
(Proponowane zmiany do KIMSF 14)Analiza
Publikacja zmian
do KIMSF
MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe – dochody osiągnięte przed
zamierzonym użyciem (zaproponowane zmiany do MSR 16)Konsultacja ED*
Decyzja
o kierunku projektu
Zmiany wynikające z przeglądu MSSF 2015-2017
Tematyka włączona w cykl przeglądu dotyczy:
1. MSR 12 Podatek Dochodowy: Ujęcie księgowe konsekwencji
podatkowych wynikających z płatności na rzecz kapitałowych
instrumentów finansowych
2. MSR 23 Koszty finansowania zewnętrznego: Koszty finansowania
zewnętrznego dotyczące zakończonego dostosowywanego składnika
aktywów
Przygotowanie
do publikacji
Publikacja zmian
do MSSF
* ED – Exposure DraftŹródło: www.ifrs.org, stan na 17/11/2017 r.
38
Aktualne prace RMSRAktywne projekty badawcze
ObecnieW ciągu
3 miesięcy
W ciągu
6 miesięcy
Po
6 miesiącach
Projekty badawcze
Inicjatywa dotycząca ujawnień: Zasady ujawnianiaKonsultacje publiczne dotyczące
DP*
Publikacja wyników
konsultacji
Podstawowe sprawozdania finansowe AnalizaPublikacja ED* lub
DP**
Połączenia przedsięwzięć pod wspólną kontrolą Analiza Publikacja DP**
Ujęcie dynamicznego zarządzania ryzykiem Analiza Publikacja DP**
Instrumenty finansowe o cechach kapitału Analiza Publikacja DP**
Wartość firmy i utrata wartości Analiza Publikacja DP**
Stopy dyskontowePrzygotowywanie
do publikacji
Publikacja wyników
badań
Zmiany do MSSF 13 – Wycena wartości godziwej Konsultacje publiczneZebranie informacji
zwrotnej
* ED – Exposure Draft ** DP – Discussion PaperŹródło: www.ifrs.org, stan na 17/11/2017 r.
39
Aktualne prace RMSRInicjatywa dotycząca ujawnień: Zasady ujawniania
Projekt jest częścią większej inicjatywy: „Lepsza komunikacja w sprawozdawczości finansowej” jako odpowiedź na przeprowadzone w 2015 roku konsultacje
społeczne. Jest to główny temat agendy RMSR w latach 2017-2021 i może ewentualnie doprowadzić do zmiany lub zastąpienia MSR 1.
Celem Rady jest stworzenie jasnych zasad wskazujących, co, w jaki sposób i gdzie w sprawozdaniu finansowym ujawnić, aby było to najbardziej użyteczne
dla odbiorców sprawozdania. Główny nacisk położono na efektywną komunikację oraz na zapewnieniu wysokiej jakości ujawnień w notach do sprawozdania
finansowego.
Inicjatywa dotycząca ujawnień
Projekty zakończone
Zmiany do MSR 1 dotyczące
usuwania barier w wykorzystaniu profesjonalnego
osądu
Zmiany do MSR 7 dotyczące
ujawnień zobowiązań finansowych
Projekty dotyczące
implementacji koncepcji
istotności
Inicjatywa dotycząca ujawnień –
Kwestie związane z istotnością (Publikacja
Praktycznego Stanowiska)
Inicjatywa dotyczącaujawnień –Definicja istotności
Projekty będące w fazie
badań
Zasady dotyczące ujawnień
Przegląd Standardów
pod względem wymaganych
ujawnień
3
Utrata wartości aktywów – wstęp
Inwestycje w jednostkach
stowarzyszonych i wspólnych
przedsięwzięciach?
Aktywa trwałe zaklasyfikowane
jako przeznaczone do sprzedaży
zgodnie z MSSF 5?
Budynki, nieruchomości inwestycyjne?
Aktywa finansowe
Wartość firmy, znaki towarowe, koszty rozwoju,
oprogramowanie komputerowe?
Aktywa z tytułu podatku
odroczonego?
Zapasy,
należności?
Jakie czynności i w jakiej kolejności powinna wykonać jednostka w ramach wykonywania procedur końcoworocznych w odniesieniu do MSR 36 Utrata wartości aktywów?
5
Częstotliwość oceny utraty wartości
► Testy a analiza występowania przesłanek utraty wartości:
Na każdy dzień bilansowy jednostka powinna ocenić, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła
nastąpić utrata wartości któregoś ze składników aktywów. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie zachodzą, jednostka
powinna oszacować wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów.
► Przesłanki do przeprowadzenia testu na utratę wartości:
Wyjątki:
Niezależnie od występowania przesłanek utraty wartości następujące aktywa podlegają testom corocznie:
► Aktywa niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania: znaki towarowe
► Aktywa niematerialne w budowie/nieużytkowane aktywa niematerialne, np.: aktywowane prace rozwojowe, oprogramowanie komputerowe w budowie
► Wartość firmy powstała przy połączeniu jednostek
Przesłanki zewnętrzne
► Utrata wartości rynkowej
► Znaczące, niekorzystne zmiany technologiczne, gospodarcze lub prawne
► Wzrost rynkowych stóp procentowych lub innych rynkowych stóp zwrotu
z inwestycji
► Wartość bilansowa aktywów netto jest wyższa od wartości ich rynkowej
kapitalizacji
Przesłanki wewnętrzne
► Utrata przydatności lub fizyczne uszkodzenie
► Znaczące i niekorzystne zmiany sposobu użytkowania składnik aktywów,
jak plany zaniechania działalności lub restrukturyzacji
► Przesłanki o gorszych od oczekiwanych wynikach ekonomicznych
uzyskiwanych przez dany składnik aktywów
6
Użyteczne pojęcia
Wartość godziwa pomniejszona o koszty doprowadzenia
do sprzedaży
Kwota możliwa do uzyskania ze sprzedaży składnika aktywów
(lub zespołów ośrodków wypracowujących środki pieniężne) na warunkach
rynkowych pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi
stronami transakcji, po potrąceniu kosztów zbycia
Wartość użytkowa
Bieżąca, szacunkowa wartość przyszłych przepływów pieniężnych, których
uzyskania oczekuje się z tytułu dalszego użytkowania składnika aktywów
lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne
Wartość odzyskiwalna
Wyższa spośród wartości godziwej pomniejszonej o koszty
doprowadzenia do sprzedaży i wartości użytkowej
Ośrodki wypracowujące środki pieniężne CGU
(cash-generating unit)
Najmniejsze identyfikowalne grupy aktywów, generujące wpływy
z bieżącego użycia, które są niezależne od wpływów z innych aktywów
lub grup aktywów
1
2
3
1 2
Utrata wartości
Wartość księgowa składnika
aktywów/CGU*
Wartość odzyskiwalna
składnika aktywów/CGU*
Wartość odzyskiwalna
składnika aktywów/CGU*
Wartośćgodziwa
Kosztdoprowadzenia
do zbycia
Wartośćgodziwa
pomniejszona okoszty
doprowadzeniado zbycia
Wartośćużytkowa
3
><
*
7
Alokacja wartości firmy do ośrodków wypracowujących środki pieniężne
1. Na poziomie pojedynczego składnika aktywów lub na
poziomie najmniejszej możliwej do wydzielenia grupy
aktywów generującej w znacznej mierze niezależne wpływy
pieniężne od innych aktywów lub grup aktywów
2. Aktywa wspólne (korporacyjne) – to aktywa różne od
wartości firmy, które przyczyniają się do powstania
przyszłych przepływów pieniężnych pochodzących z więcej
niż jednego ośrodka wypracowującego środki pieniężne
3. Najniższy poziom w ramach podmiotu, na którym wartość
firmy jest monitorowana na wewnętrzne potrzeby
zarządcze, ale nie wyższym niż segment
4. Brak możliwości generowania niezależnych przepływów
pieniężnych
składniki aktywów
wartość firmy
Test
aktywa korporacyjne
inne, np. znaki towarowe
1
2
3
4
8
Odwrócenie utraty wartości
Odwracanie odpisu z tytułu utraty wartości w przypadku:
► Pojedynczego składnika aktywów
► Wartość bilansowa składnika aktywów, która została podwyższona w wyniku odwrócenia odpisu aktualizującego
z tytułu utraty wartości, nie powinna przekroczyć wartości bilansowej, jaka zostałaby ustalona (po odjęciu
umorzenia), gdyby w ubiegłych latach w ogóle nie ujęto odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości
w odniesieniu do tego składnika aktywów
► Ośrodka wypracowującego środki pieniężne (CGU)
► Odwrócenie należy przypisać do składników aktywów ośrodka, proporcjonalnie do udziału wartości bilansowej
każdego składnika w wartości całego ośrodka
► Podwyższenie wartości powinno być traktowane jako odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości
pojedynczego składnika aktywów
► Wartości firmy
► Odpis nie może zostać odwrócony w kolejnym okresie
► Wyjątek: odpis na udziałach wycenianych metodą praw własności, których część wartości bilansowej stanowi
wartość firmy, może zostać odwrócony w kolejnych okresach sprawozdawczych
9
Ogólny schemat testu na utratę wartości
WO – Wartość OdzyskiwalnaWB – Wartość BilansowaCGU – Ośrodek Wypracowujący Środki Pieniężne
Goodwilllub WNiP o nieokreślonym
okresie użytkowania
Nie
Nie
Nie
Nie
Nie
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Przesłanki utraty
wartości
Identyfikacja CGU aktywa
Redukcja WB do WO
Wyznaczanie WO
Alokacja goodwill’u do CGU,
lub grup CGU, alokacja WNiP
o nieokreślonym okresie
użytkowania do CGU
Można oszacować
wartość odzyskiwalną
aktywa
WO < WB
Redukcja WB goodwill’u
Redukcja WB pozostałychaktywów CGU pro rata
Koniec
Koniec
Koniec
WO < WB dla CGU lub grupy CGU
11
Źródła założeń do modelu
MSR 36
► Bazowanie przepływów na założeniach
„reasonable and supportable”
► Szczególna waga winna być przykładana
do „external evidence”
Założenia
makroekonomiczneProjekcje NBP, Banku Światowego, IMF
Założenia rynkowe
Raporty sektorowe (np. OVUM – sektor TMT,
Barringa – sektor energetyczny)
Raporty analityczne spółek notowanych z sektora
Wyniki finansoweRaporty analityczne – dla spółek porównywalnych
Analiza danych historycznych
ŹRÓDŁA ZAŁOŻEŃ
12
Zagadnienie praktyczne 1: Założenia dotyczące stopy dyskontowej
► Struktura długu D/E – na bazie struktury rynkowej na datę testuK
os
zt
Dłu
gu
D/E
Przy liczeniu WACC do testów spółka z branży produkcyjnej (małe i duże AGD) zastanawia się nad właściwym
podejściem do struktury zadłużenia reprezentowanej przez współczynnik D/E.
13
Zagadnienie praktyczne 1: Założenia dotyczące stopy dyskontowej
EBITDA: 5
Equity: 90Parametry finansowe dla spółki
z branży produkcyjnej
Ko
szt
Dłu
gu
D/E
► Struktura długu D/E – na bazie struktury rynkowej na datę testu
Przy liczeniu WACC do testów spółka z branży produkcyjnej (małe i duże AGD) zastanawia się nad właściwym
podejściem do struktury zadłużenia reprezentowanej przez współczynnik D/E.
14
Zagadnienie praktyczne 1: Założenia dotyczące stopy dyskontowej
D/E: 50%
Max ND: 45Rynkowa struktura długu, na
bazie spółek porównywalnych
1
1
EBITDA: 5
Equity: 90Parametry finansowe dla spółki
z branży produkcyjnej
Ko
szt
Dłu
gu
D/E
► Struktura długu D/E – na bazie struktury rynkowej na datę testu
Przy liczeniu WACC do testów spółka z branży produkcyjnej (małe i duże AGD) zastanawia się nad właściwym
podejściem do struktury zadłużenia reprezentowanej przez współczynnik D/E.
15
Zagadnienie praktyczne 1: Założenia dotyczące stopy dyskontowej
Debt/EBITDA: 5x
Max ND: 25
Dobór kosztu długu adekwatnego
do lewara oraz sytuacji
finansowej przedsiębiorstwa
22
D/E: 50%
Max ND: 45Rynkowa struktura długu, na
bazie spółek porównywalnych
1
1
EBITDA: 5
Equity: 90Parametry finansowe dla spółki
z branży produkcyjnej
Ko
szt
Dłu
gu
D/E
► Struktura długu D/E – na bazie struktury rynkowej na datę testu
Przy liczeniu WACC do testów spółka z branży produkcyjnej (małe i duże AGD) zastanawia się nad właściwym
podejściem do struktury zadłużenia reprezentowanej przez współczynnik D/E.
16
Zagadnienie praktyczne 1: Założenia dotyczące stopy dyskontowej
Jaki poziom długu
przyjąć na potrzeby
kalkulacji WACC
A. 45m
B. 25m Debt/EBITDA: 5x
Max ND: 25
2
D/E: 50%
Max ND: 45Rynkowa struktura długu, na
bazie spółek porównywalnych
1
EBITDA: 5
Equity: 90Parametry finansowe dla spółki
z branży produkcyjnej
► Struktura długu D/E – na bazie struktury rynkowej na datę testu
Przy liczeniu WACC do testów spółka z branży produkcyjnej (małe i duże AGD) zastanawia się nad właściwym
podejściem do struktury zadłużenia reprezentowanej przez współczynnik D/E.
17
Zagadnienie praktyczne 2: Alokacja wartości firmy i znaków firmowych
Spółka z branży produkcyjnej (małe i duże AGD) sprzedaje swoje wyroby przez zewnętrzne sieci handlowe.
MAŁE AGD DUŻE AGD
SPÓŁKA
Z BRANŻY
PRODUKCYJNEJ
18
Zagadnienie praktyczne 2: Alokacja wartości firmy i znaków firmowych
Spółka z branży produkcyjnej (małe i duże AGD) sprzedaje swoje wyroby przez zewnętrzne sieci handlowe.
W toku działalności spółka przejmuje sieć sklepów „Tygrysek”.
MAŁE AGD DUŻE AGD
SPÓŁKA
Z BRANŻY
PRODUKCYJNEJ
SIEĆ
HANDLOWA
Tygrysek
19
Zagadnienie praktyczne 2: Alokacja wartości firmy i znaków firmowych
Spółka z branży produkcyjnej (małe i duże AGD) sprzedaje swoje wyroby przez zewnętrzne sieci handlowe.
W toku działalności spółka przejmuje sieć sklepów „Tygrysek”.
Na potrzeby zarządcze spółka
raportuje trzy segmenty. Gdzie
można przypisać znak towarowy
i wartość firmy?
A) Na poziomie nowo utworzonego
segmentu sieć handlowa
B) Na poziomie spółki Tygrysek
C) Przypisanie na najwyższym poziomie
spółki z branży produkcyjnej, bo ona jest
właścicielem udziałów i stroną transakcji
C
MAŁE AGD DUŻE AGD
SPÓŁKA
Z BRANŻY
PRODUKCYJNEJ
SIEĆ
HANDLOWA
Tygrysek
A
B
20
Zagadnienie praktyczne 3: Alokacja odpisu – wartość firmy i znak towarowy
Na koniec okresu sprawozdawczego przeprowadzono test. Wynik testu wskazuje na odpis wyższy niż wcześniej
rozpoznana wartości firmy. Wycena znaku towarowego „Tygrysek” jest wyższa niż jego wartość bilansowa.
Znak towarowy „Tygrysek” jest rozpoznawalny i popularny.
MAŁE AGD DUŻE AGD
SPÓŁKA
Z BRANŻY
PRODUKCYJNEJ
SIEĆ
HANDLOWA
Tygrysek
21
Zagadnienie praktyczne 3: Alokacja odpisu – wartość firmy i znak towarowy
Na koniec okresu sprawozdawczego przeprowadzono test. Wynik testu wskazuje na odpis wyższy niż wcześniej
rozpoznana wartości firmy. Wycena znaku towarowego „Tygrysek” jest wyższa niż jego wartość bilansowa.
Znak towarowy „Tygrysek” jest rozpoznawalny i popularny.
Jak będzie wyglądała
końcoworoczne procedura odpisów?
A) Odpisujemy tylko wartość firmy
B) Odpisujemy wartość firmy i wartość
ŚT (bez znaku towarowego)
C) Odpisujemy wartość firmy i wartość
ŚT wraz ze znakiem towarowym
D) Odpisujemy wartość firmy i znak
towarowy
MAŁE AGD DUŻE AGD
SPÓŁKA
Z BRANŻY
PRODUKCYJNEJ
SIEĆ
HANDLOWA
Tygrysek
22
Zagadnienie praktyczne 4: Modele wyceny wartości odzyskiwalnej
Spółka z branży produkcyjnej z poprzedniego przykładu, nabyła sieć sklepów AGD
„Tygrysek” za 100. Zarząd zakłada dalszy rozwój sieci sklepów.
23
Zagadnienie praktyczne 4: Modele wyceny wartości odzyskiwalnej
Wartośćużytkowa
Spółka z branży produkcyjnej z poprzedniego przykładu, nabyła sieć sklepów AGD
„Tygrysek” za 100. Zarząd zakłada dalszy rozwój sieci sklepów.
Test na utratę wartości: brak nakładów
Przychody 100 100 100
EBITDA 20 20 20
Nakłady inw. netto - - -
WARTOŚĆ UŻYTKOWA
NPV = 80 (odpis)
24
Zagadnienie praktyczne 4: Modele wyceny wartości odzyskiwalnej
Wartośćgodziwa
Kosztdoprowadzenia
do zbycia
Wartośćgodziwa
pomniejszona okoszty
doprowadzeniado zbycia
Spółka z branży produkcyjnej z poprzedniego przykładu, nabyła sieć sklepów AGD
„Tygrysek” za 100. Zarząd zakłada dalszy rozwój sieci sklepów.
Test na utratę wartości : dalsze inwestycje
Przychody 110 130 150
EBITDA 23 30 37
Nakłady inw. netto 20 20 20
WARTOŚĆ GODZIWA POMNIEJSZONA O KOSZTY TRANSAKCYJNE
NPV = 110 (brak odpisu)
25
Zagadnienie praktyczne 4: Modele wyceny wartości odzyskiwalnej
Spółka z branży produkcyjnej z poprzedniego przykładu, nabyła sieć sklepów AGD
„Tygrysek” za 100. Zarząd zakłada dalszy rozwój sieci sklepów.
Wartość użytkowa
Wartość godziwa pomniejszona o koszty transakcyjne
Przychody 100 100 100
EBITDA 20 20 20
Nakłady inw. netto - - -
Przychody 110 130 150
EBITDA 23 30 37
Nakłady inw. netto 20 20 20
Czy występuje
utrata wartości na
datę transakcji?
A) TAK
B) NIE
NPV = 80
(odpis)
NPV =
110 (brak
odpisu)
26
Zagadnienie praktyczne 5: Weryfikacja racjonalności wyniku testu
Rok 1 Rok 2
Wartość EV 100 100
EBITDA 10 5
Implikowany mnożnik EV/EBITDA 10,0x 20,0x
Wartość EV biznesu w drugim roku działalności w dalszym ciągu wynosi 100, natomiast
EBITDA spadła z 10 do 5. Implikowany mnożnik EV/EBITDA wzrósł z 10,0x do 20,0x.
27
Zagadnienie praktyczne 5: Weryfikacja racjonalności wyniku testu
Zakładając, że na rynku „Tygryska”
nie miały miejsce fundamentalne
zmiany, czy implikowany mnożnik
EV/EBITDA jest racjonalny
z perspektywy testów na utratę
wartości?
A) TAK
B) NIE
Rok 1 Rok 2
Wartość EV 100 100
EBITDA 10 5
Implikowany mnożnik EV/EBITDA 10,0x 20,0x
Wartość EV biznesu w drugim roku działalności w dalszym ciągu wynosi 100, natomiast
EBITDA spadła z 10 do 5. Implikowany mnożnik EV/EBITDA wzrósł z 10,0x do 20,0x.
28
Zagadnienie praktyczne 6: Wyniki testu na udziałach
► W ramach testu na utratę wartości testujemy zarówno udziały jak i pożyczkę udzieloną przez spółkę
matkę
100
100
Księgowa wartość udziałów
Księgowa wartość pożyczki
150
Wartość NPV - spółki
29
Zagadnienie praktyczne 6: Wyniki testu na udziałach
► W ramach testu na utratę wartości testujemy zarówno udziały jak i pożyczkę udzieloną przez spółkę
matkę
Jaki będzie wynik testu?
A) Brak odpisu
B) Odpis wartości pożyczki - 50
C) Odpis wartości udziałów - 50
D) Odpis występuje. Alokacja pomiędzy
pożyczkę i udziały – to zależy100
100
Księgowa wartość udziałów
Księgowa wartość pożyczki
150
Wartość NPV - spółki
30
Zagadnienie praktyczne 7: Wartość przedsiębiorstwa i wartość kapitałów własnych
Dane na koniec roku
Użytkowa wartość przedsiębiorstwa (wynik testu) 200
Dług netto 150
Wartość testowanych aktywów (księgowa) 150
Wartość udziałów segmentu Małe AGD (księgowa) 200
► Spółka przygotowuje testy wartości aktywów segmentu Małe AGD
oraz wartość udziałów w tym segmencie posiadanych przez spółkę matkę
31
Zagadnienie praktyczne 7: Wartość przedsiębiorstwa i wartość kapitałów własnych
► Spółka przygotowuje testy wartości aktywów segmentu Małe AGD
oraz wartość udziałów w tym segmencie posiadanych przez spółkę matkę
Jaki będzie wynik testu?
A) Brak odpisu wartości udziałów i aktywów
B) Odpis wartości aktywów, brak odpisu wartości udziałów
C) Odpis wartości udziałów, brak odpisu wartości aktywów
Dane na koniec roku
Użytkowa wartość przedsiębiorstwa (wynik testu) 200
Dług netto 150
Wartość testowanych aktywów (księgowa) 150
Wartość udziałów segmentu Małe AGD (księgowa) 200
33
Utrata wartości aktywów Najczęstsze błędy
► Porównanie wyceny metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych z nieprawidłową bazą - brak porównywania
enterprise value (EV) z wartością aktywów odpowiadających EV lub wartości udziałów z odpowiadającą im
equity value
► Przyjęcie nieprawidłowych/niewspółmiernych wielkości nakładów kapitałowych do testu na udziałach i testu
na aktywach
► Brak spisania wartości firmy w pierwszej kolejności, w przypadku wystąpienia utraty wartości oraz dokonanie
odwrócenia odpisu na wartości firmy, co jest zabronione przez MSSF
► Przyjęcie zbyt optymistycznych prognoz wzrostu sprzedaży oraz założeń nt. rentowności spółki
► Błędne oszacowanie kosztu kapitału (stopy dyskontowej) lub brak uwzględnienia rynkowych wartości przy kalkulacji
► Brak uwzględnienia przepływów oraz stopy dyskontowej przed opodatkowaniem
► Budowanie przepływów realnych i jednoczesne stosowanie nominalnej stopy dyskonta
► Uwzględnienie podatku na EBITDA, zamiast prawidłowego zastosowania podatku na EBIT, a następnie dodania
amortyzacji
► Brak dokumentacji dotyczących założeń, przykładowo projekcji wzrostu na rynku
34
Utrata wartości aktywów Komunikacja z interesariuszami informacji, której rynek oczekuje
► Przejrzysta, spójna komunikacja ze wszystkimi interesariuszami jest kluczowa.
Mało transparentna i niskiej jakości komunikacja, np. z inwestorami, może naruszyć wiarygodność i zaufanie do spółki
► Inwestorzy, agencje ratingowe, banki skupiają się na analizach wrażliwości by porównać wyniki z własnymi założeniami
lub innymi spółkami w sektorze
2
Sesja pytań
► Spółka X posiada 75% udziałów w kapitale spółki Y. Postanowiono nabyć dodatkowe udziały,
przez co ostatecznie spółka X osiągnęła udział 85-procentowy w kapitale jednostki zależnej
► Cena nabycia dodatkowych udziałów wyniosła 120 tys. PLN, natomiast wartość nabytych udziałów
niekontrolujących wynosiła na dzień nabycia 100 tys. PLN
Jak ww. transakcja wpłynie na skonsolidowane sprawozdanie finansowe?
a) Spółka dominująca powinna odnieść kwotę 20 tys. PLN jednorazowo na wynik finansowy jako stratę na nabyciu
dodatkowych udziałów
b) Spółka dominująca powinna odnieść różnicę pomiędzy ceną nabycia dodatkowych udziałów a ich wartością na
kapitał własny (np. zyski zatrzymane)
c) Spółka dominująca powinna zwiększyć wartość firmy o kwotę 20 tys. PLN
d) Ww. transakcja nie wpływa na skonsolidowane sprawozdanie finansowe
1Pytanie
3
Sesja pytań
► Spółka A posiada 30% akcji spółki B, które zakupiła za 5 mln PLN. Dodatkowo spółka A udzieliła spółce B pożyczki
w kwocie 9 mln PLN
► Spółka A nie udzieliła spółce B żadnej gwarancji dotyczącej ewentualnego dodatkowego finansowania
► Zarząd ustalił, że udzielona pożyczka jest częścią inwestycji netto w jednostce podporządkowanej
► Spółka B poniosła stratę w wysokości 20 mln PLN. Na spółkę A przypada 6 mln PLN tej straty (30% * 20 mln PLN)
W jaki sposób rozliczyć stratę przypadającą na jednostkę A?
a) Wartość bilansowa inwestycji netto zostaje pomniejszona o 6 mln PLN do wartości 8 mln PLN
(5 mln PLN + 9 mln PLN – 6 mln PLN)
b) Wartość akcji zostaje odpisana do zera, a pozostały 1 mln PLN pozostaje nierozpoznany
2Pytanie
4
Sesja pytań
► Przed dniem sprawozdawczym (31 grudnia 20X0) jednostka podjęła decyzję o sprzedaży środka trwałego.
Decyzja została podjęta 20 grudnia 20X0
► Kryteria dotyczące klasyfikacji jako składnika aktywów przeznaczonego do sprzedaży zgodnie z MSSF 5
zostały spełnione 10 stycznia 20X1 i wtedy też nastąpiła reklasyfikacja
► Wartość godziwa pomniejszona o koszty doprowadzenia do sprzedaży wyniosła 30 tys. PLN.
Wartość księgowa wynosiła 35 tys. PLN. Obydwie te wartości były jednakowe na 20 grudnia 20X0
oraz 10 stycznia 20X1
Czy na dzień bilansowy wystąpiły przesłanki do ujęcia odpisu z tytułu utraty wartości?
a) NIE, ponieważ przeklasyfikowanie środka trwałego do aktywów przeznaczonych do sprzedaży nastąpiło
po dniu bilansowym
b) TAK, ponieważ decyzja o sprzedaży podjęta przed dniem bilansowym świadczy o istnieniu przesłanek do utraty
wartości na dzień bilansowy
3Pytanie
5
Sesja pytań
► Grupa A w 2016 r. przeprowadziła szereg transakcji, w wyniku których wygenerowała oszczędność podatkową
w wysokości 10 mln PLN i rozpoznała odpowiedni składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego. Oszczędność
została w 50% zrealizowana w 2017 r.
► Pod koniec 2017 r. ukazało się szereg negatywnych decyzji dotyczących podobnych transakcji przeprowadzonych
przez inne grupy działające w różnych sektorach gospodarki
Jak Grupa A powinna ująć efekty transakcji w sprawozdaniu finansowym za 2017 r.?
a) Zarząd Grupy A uważa, że ryzyko przeprowadzenia kontroli podatkowej związanej z tą kwestią jest znikome.
Grupa A rozliczyła 50% wartości składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego i ujęła nieskorygowane
zobowiązanie z tytułu bieżącego podatku dochodowego zgodnie z deklaracją podatkową
b) Grupa A odpisała składnik aktywów w całości i zawiązała rezerwę z tytułu dodatkowego obciążenia podatkowego
w wysokości kwoty oszczędności zrealizowanych w 2017 r.
c) Grupa A retrospektywnie skorygowała ujęcie składnika aktywów z tytułu oszczędności (jako korektę błędu)
i zawiązała rezerwę z tytułu dodatkowego obciążenia podatkowego w wysokości kwoty oszczędności
zrealizowanych w 2017 r.
4Pytanie
6
Sesja pytań
► Pod koniec 2017 r. Grupa A otrzymała ostateczną decyzję w sprawie kwestii podatkowych. Grupa oprócz
podatku ma zapłacić karę w wysokości 150 tys. PLN oraz karne odsetki od zobowiązań podatkowych
Jak Grupa A powinna ująć kary podatkowe w sprawozdaniu finansowym za 2017 r.?
a) Kara i odsetki jako składnik kosztu podatkowego w ramach RZiS zgodnie z MSR 12
b) Kara jako koszty podatku dochodowego a odsetki jako koszty finansowe
c) Kara i odsetki jako pozostałe koszty operacyjne
5Pytanie
7
W dniu 15 grudnia 2017 r. zarząd ogłosił zamiar zamknięcia działalności w północnej części kraju i przeniesienia się
do nowej siedziby na południu, gdzie działają kluczowi klienci spółki. Tego dnia uzgodniono też z przedstawicielami
pracowników główne elementy planu, podpisano umowę najmu budynku nowej siedziby – najem od 31 stycznia
2018 r.
Umowa najmu obecnej lokalizacji wygasa dnia 30 kwietnia 2019 r. – przedwczesne wypowiedzenie umowy skutkuje
karami umownymi. W umowie obowiązuje 3 miesięczny okres wypowiedzenia – Spółka wypowiedziała umowę
31 stycznia 2018 r.
Produkcja w obecnym obiekcie zostanie wstrzymana dnia 28 lutego 2018 r., w celu przetransportowania maszyn
i urządzeń. Produkcja w nowym obiekcie zostanie wznowiona 31 marca 2018 r.
Czy w przypadku ogłoszenia planu w styczniu 2018 r. spółka powinna zawiązać rezerwę na dzień
31 grudnia 2017 r.?
Sesja pytań6Pytanie
8
Sesja pytań
Które z kosztów należy sklasyfikować do bezpośrednich kosztów restrukturyzacji?
► Koszty demontażu maszyn i urządzeń (część maszyn będzie dalej wykorzystywana)
► Koszty transportu maszyn, urządzeń oraz zapasów do nowego zakładu
► Koszty rekrutacji oraz szkoleń dla nowych pracowników w zakładzie na południu
► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc marzec 2018 r.
► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc kwiecień 2018 r.
► Koszty wypowiedzenia umowy najmu na północy
► Koszty najmu nowej siedziby za okres do 31 marca 2018 r. (okres przed produkcją)
► Koszty faktur, materiałów piśmiennych, formularzy z nowym adresem siedziby
15.12.2017 31.03.2018 30.04.201828.02.2018
Produkcja w starej siedzibie Produkcja w nowej siedzibie
Czynsz za dotychczasową siedzibę
Czynsz za nową siedzibę
31.01.2018
7Pytanie
9
Sesja pytań
Rodzaj kosztu Koszt restrukturyzacjiKoszt bieżącej
działalności
► Koszty demontażu maszyn i urządzeń
•[dotyczy maszyn
nieprzeznaczonych do dalszego wykorzystania]
•
► Koszty transportu maszyn, urządzeń oraz zapasów do nowego zakładu •
► Koszty rekrutacji oraz szkoleń dla nowych pracowników w zakładzie na południu •
► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc marzec i kwiecień 2018 r. •
► Koszty wypowiedzenia umowy najmu na północy • ► Koszty najmu nowej siedziby za okres do 31 marca 2018 r.
(okres przed produkcją) • ► Koszty faktur, materiałów piśmiennych, formularzy z nowym
adresem siedziby •
7Pytanie
10
Sesja pytań
O ile spodziewano się, że większość z 600 istniejących pracowników zostanie zwolniona z dniem 28 lutego 2018 r.,
50 zgodziło się przyjąć propozycję przeniesienia do nowej lokalizacji, w tym przyjęcia 3 tys. PLN dodatku relokacyjnego.
Spośród zwolnionych pracowników, 20 osób zgodziło się nadal pracować na rzecz spółki do dnia 30 czerwca 2018 r.,
w celu prac nad demontażem maszyn i urządzeń
w dotychczasowym zakładzie, a następnie instalacji w nowym oraz w celu przeszkolenia nowej załogi.
Gdyby pracownicy zostali zatrudnieni do dnia 30 czerwca wypłacona byłaby im premia w wysokości 4,5 tys. PLN
na pracownika.
Kolejne 60 osób zgodziło się pracować do 31 marca 2018 r. w celu zapewnienia dostaw z magazynów do klientów przed
rozpoczęciem nowej produkcji, z których 10 osób pozostanie zatrudnionych do 30 kwietnia 2018 r. w celu zakończenia
likwidacji obiektów na północy. Ci pracownicy otrzymaliby również premię za pobyt do ustalonej daty.
8Pytanie
11
Sesja pytań
Które z kosztów należy sklasyfikować do bezpośrednich kosztów restrukturyzacji?
► Koszty odpraw dla 550 pracowników
► Koszty wynagrodzeń 600 pracowników za okres do dnia 28 lutego 2018 r.
► Koszty dodatku relokacyjnego dla 50 pracowników
► Koszty wynagrodzeń 60 pracowników zatrudnionych przy dostawach do 31 marca 2018 r.
► Koszty wynagrodzeń 20 pracowników zatrudnionych w celu demontażu maszyn i urządzeń i ich instalacji w nowym
zakładzie za okres od marca do czerwca 2018 r.
► Koszty wynagrodzeń 10 pracowników zatrudnionych w celu likwidacji zakładu północnego do kwietnia 2018 r.
8Pytanie
12
Rodzaj kosztu Koszt restrukturyzacjiKoszt bieżącej
działalności
► Koszty odpraw dla 550 pracowników •
► Koszty wynagrodzeń 600 pracowników za okres do dnia 28 lutego 2018 r. •
► Koszty dodatku relokacyjnego dla 50 pracowników •
► Koszty wynagrodzeń 60 pracowników zatrudnionych przy dostawach do 31 marca 2018 r. •
► Koszty wynagrodzeń 20 pracowników zatrudnionych w celu demontażu maszyn i urządzeń i ich instalacji w nowym zakładzie za okres od marca do czerwca 2018 r.
•[dotyczy maszyn
nieprzeznaczonych do dalszego wykorzystania]
•
► Koszty wynagrodzeń 10 pracowników zatrudnionych w celu likwidacji zakładu północnego do kwietnia 2018 r. •
Sesja pytań8Pytanie
13
Sesja pytań
► Na dzień 31 grudnia kapitał spółki A składa się z 10.000 akcji o wartości nominalnej 20 PLN każda
► Po dniu bilansowym spółka A wyemitowała dodatkowe 200 akcji z tytułu zakończonego programu płatności
w formie akcji
Jaką liczbę akcji należy wziąć pod uwagę przy wyliczeniu wskaźnika EPS (zysk na akcję)
na dzień bilansowy?
a) 10.000 akcji
b) 10.200 akcji
c) Inną liczbę
9Pytanie
14
Sesja pytań
► W grudniu 2017 r. Spółka A sprzedała nieruchomość produkcyjną z wartością bilansową 3 mln PLN do Banku B
za kwotę 10 mln PLN (wartość godziwa nieruchomości)
► Tydzień później Spółka A podpisała umowę najmu nieruchomości na okres 20 lat w zamian za płatności
0,6 mln PLN rocznie
Spółka A powinna ująć w sprawozdaniu za 2017 r.:
a) Zysk 7 mln PLN ze sprzedaży nieruchomości
b) Zwiększenie wartości nieruchomości do wartości 10 mln PLN
c) Zobowiązanie z tytułu kredytu bankowego
Czy rozwiązanie będzie inne po wejściu w życie przepisów MSSF 16 Leasing?
10Pytanie
15
Sesja pytań
► W 2015 r. spółka A podpisała umowę najmu powierzchni biurowej na okres 4 lat
► Spółka A poniosła koszty adaptacji powierzchni (w tym wykorzystując nowoczesne technologie) w wysokości
2 mln PLN i oszacowała okres użytkowania na 4 lata
► W 2017 r. (po dwóch latach) właściciel przedmiotu najmu zdecydował się na odkupienie adaptacji za kwotę
3 mln PLN i jednocześnie wyraził zgodę na przedłużenie umowy najmu na kolejne 4 lata
Spółka A powinna ująć w sprawozdaniu za 2017 r:
a) Zysk 2 mln PLN ze sprzedaży adaptacji
b) Kwotę zysku powyżej wartości godziwej adaptacji
c) Nie może ująć zysku w momencie sprzedaży
Czy rozwiązanie będzie inne po wejściu w życie przepisów MSSF 16 Leasing?
11Pytanie
16
Sesja pytań
► Spółka zawarła umowę faktoringu, zgodnie z którą bank jest zobowiązany do zapłaty zobowiązań Spółki oraz dokonuje
zakupu należności od dostawcy. Z kolei Spółka posiada zobowiązanie wobec banku do spłaty zobowiązań. Jednocześnie
zrzeka się wszystkich praw (np. gwarancji) związanych z pierwotną umową
► W związku z podpisaniem umowy dostawca wydłuża Spółce termin płatności z 60 do 90 dni. Do tej pory Spółka
nie korzystała ze skont, a wysokość zobowiązania i pozostałe warunki pierwotnej umowy nie uległy zmianie w związku
z zawarciem umowy faktoringu. Koszty umowy faktoringu ponosi dostawca
► Analiza warunków transakcji wykazała, że dostawca uwolnił klienta ze zobowiązania do zapłaty i klient ma bezwarunkowy
i nieodwoływalny obowiązek zapłaty na rzecz banku
W jaki sposób powinny zostać zaprezentowane zobowiązania przez spółkę po zawarciu umowy
faktoringu odwrotnego?
a) W związku z zaspokojeniem należności dostawcy przez bank i pojawieniem się zobowiązania wobec banku Spółka
zaprzestaje ujmowania zobowiązania z tytułu dostaw i usług i ujmuje zobowiązanie finansowe wobec banku z tytułu
faktoringu
b) Pomimo transferu ryzyk związanych z należnością z dostawcy na bank Spółka analizuje czynniki jakościowe umowy
faktoringu i stwierdza, że wydłużenie terminu płatności z 60 do 90 dni nie jest na tyle istotne, aby charakterystyka
zobowiązania uległa zmianie z kredytu kupieckiego na finansowanie kredytem bankowym. W związku z powyższym
kontynuuje ujmowanie zobowiązania z tytułu dostaw i usług
12Pytanie
17
Sesja pytań
W związku z realizacją dużego projektu budowy infrastruktury publicznej Spółka A, Spółka B oraz Bank C podpisały umowę
konsorcjum. Uczestnicy konsorcjum podejmują jednomyślnie wszystkie decyzje związane z realizacją projektu.
Ustalono, że Spółki A i B mają po 40% udziału w zyskach projektu a bank C - 20%.
Bank C dostarcza finansowanie projektu. Z kolei Spółki A i B realizują prace budowlane związane z projektem.
W związku z taką organizacją konsorcjum, Spółki A i B zawarły umowę spółki cywilnej P (po 50% wkładu), która rozlicza
administracyjnie budowę, tj. gromadzi faktury kosztowe (także od A i B), wystawia w imieniu konsorcjum faktury zaliczkowe,
egzekwuje i realizuje płatności.
W 2017 r. spółka cywilna P:
► wystawiła łącznie faktury na 100 mln PLN (zgodnie z postępem prac)
► poniosła koszty w wysokości 80 mln PLN
► zgromadziła zapasy do dalszych prac o wartości 50 mln PLN
► ma zobowiązanie finansowe w wysokości 30 mln PLN z tytułu kredytu w Banku C
Jakie wartości związane z realizacją projektu prezentuje w swoim sprawozdaniu finansowym Spółka B?
a) Przychody 50 mln PLN, zysk 10 mln PLN, zapasy 25 mln PLN, kredyt 15 mln
b) Przychody 40 mln PLN, zysk 8 mln PLN, zapasy 20 mln PLN, kredyt 12 mln
c) Udział w zyskach 10 mln
d) Udział w zyskach 8 mln
13Pytanie
18
Sesja pytań
Spółka otrzymała od klienta płatność z góry na dostawę produktów w przyszłości.
Na życzenie klienta otrzymane wynagrodzenie znajduje się na odrębnym rachunku bankowym, do którego Spółka
uzyskuje nieograniczony dostęp w momencie dokonania dostawy.
W jaki sposób Spółka powinna ująć wpływy środków pieniężnych o ograniczonej możliwości
dysponowania w rachunku przepływów pieniężnych?
a) W momencie otrzymania środków Spółka rozpoznaje wpływy z działalności operacyjnej i ujawnia dodatkowo
w osobnej nocie sumę przepływów pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania
b) Spółka nie rozpoznaje przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej do momentu dokonania dostawy
i odblokowania środków na rachunku bankowym
14Pytanie
MSSF 9 dla instytucji niefinansowych – praktyczne przykładyNa jakie zmiany powinny być przygotowane
przedsiębiorstwa?
Konferencja MSSF 2017
2
Agenda
Klasyfikacja i wycena instrumentów finansowych
Instrumenty dłużne – analiza modelu biznesowego
Instrumenty dłużne – analiza umownych przepływów pieniężnych
Modyfikacje składników aktywów finansowych
Zobowiązania finansowe
Utrata wartości instrumentów finansowych
Rachunkowość zabezpieczeń
Główne wyzwania
3
Co słyszymy od spółek z sektora niefinansowego
“Nasze aktywa finansowe są
wyceniane w zamortyzowanym
koszcie, który jest dopuszczalny
zgodnie z nowym standardem,
w związku z czym nie oczekujemy
zmian w wycenie.”
“Nie stosujemy
rachunkowości
zabezpieczeń, zatem
standard nie będzie miał
na nas wpływu.”
“Standard dotyczy tylko
banków.”
4
MSSF 9 wchodzi w życie 1 stycznia 2018, ale spółki notowane pierwsze ujawnienia w zakresie oczekiwanego wpływu de facto powinny pokazać już w sprawozdaniach za 2017 rok
Klasyfikacja
i wycena
3 obszary MSSF 9
► Klasyfikacja jest oparta o model biznesowy
i charakterystykę przepływów pieniężnych
► Wynik z tytułu modyfikacji zobowiązań finansowych
ujmowany jednorazowo w rachunku wyników
Utrata wartości
Rachunkowość
zabezpieczeń
Co to oznacza dla przedsiębiorstw?
► Potencjanie więcej aktywów finansowych będzie wycenianych
do wartości godziwej
► Konieczność przeanalizowania historycznych modyfikacji
zobowiązań i ujęcia modyfikacji jednorazowo na moment
wdrożenia
Co się zmienia?
► Odejście od koncepcji strat poniesionych na rzecz
straty oczekiwanej w ujmowaniu utraty wartości
► Jakościowo lepszy model rachunkowości
zabezpieczeń - dopasowany do strategii
zarządzania ryzykiem
Wymóg/opcja (*)
wymóg
wymóg
opcja
(*) Zgodność polityki rachunkowości w obszarach klasyfikacji, wyceny i utraty wartości instrumentów finansowych jest obowiązkowa. Zastosowanie rachunkowości zabezpieczeń wciąż pozostaje opcjonalne
1
2
3
Jednocześnie został znacząco rozszerzony zakres wymaganych
ujawnień do sprawozdań finansowych dotyczący wszystkich
3 obszarów MSSF 9
Konieczność opracowania know-how i gromadzenia większych
zasobów informacji o kontrahentach, wzrost odpisów z tytułu
utraty wartości na moment przejścia
Uproszenie zasad, skorzystanie z nowych możliwości, niższa
zmienność wyniku finansowego
6
Kategorie klasyfikacji instrumentów finansowych
– MSR 39 a MSSF 9
Kategorie klasyfikacji aktywów (nowe kategorie)
MSR 39
► Kredyty i pożyczki
► Dostępne do sprzedaży
► Utrzymywane do terminu zapadalności
► Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy,
przeznaczone do obrotu
MSSF 9
► Wyceniane zamortyzowanym kosztem
► Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
► Wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite
dochody
Kategorie klasyfikacji zobowiązań (brak zmian)
MSR 39
► Wyceniane zamortyzowanym kosztem
► Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
MSSF 9
► Wyceniane zamortyzowanym kosztem
► Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
7
Proces klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych zgodnie
z MSSF 9 jest dużo bardziej złożony w porównaniu z MSR 39
Zamortyzowany
kosztWGWFWGPCD
(podlegające przeniesieniu do WF)
WGPCD(niepodlegające przeniesieniu do WF)
Instrumenty dłużne
Zdany
Nie
Ani (1) ani (2)Celem modelu biznesowego jest
uzyskiwanie umownych przepływów
pieniężnych i sprzedaż instrumentu
1 32
Nie
Tak
Instrumenty pochodne Instrumenty udziałowe
Nie
Tak
Test przepływów pieniężnych
(na poziomie instrumentu finansowego)
Niezdany
Utrzymywany
w celu uzyskiwania
umownych przepływów
pieniężnych
Wybrana opcja stosowania wartości godziwej?
Przeznaczone
do obrotu?
Tak Nie
Wybór opcji WGPCD?
Ocena modelu biznesowego
(na poziomie zagregowanym)
Niezdany Niezdany
8
Dla jakich typów aktywów finansowych
najprawdopodobniej zmieni się metoda wyceny?
O ile klasyfikacja zobowiązań finansowych nie ulega zmianie względem MSR 39, o tyle aktywa finansowe będą
klasyfikowane zgodnie z charakterystyką umownych przepływów pieniężnych oraz modelu biznesowego,
w ramach którego przedsiębiorstwo nimi dysponuje
Klasyfikacja i wycena1
MSR 39 MSSF 9
Aktywa finansowe
% wg modelu wyceny
Instrumenty
pochodne
Należności
handlowe
i inne aktywa
finansowe
Wyceniane wg wartości godziwej
Wyceniane wg
zamortyzowanego kosztu
Udzielone pożyczki (wewnątrzgrupowe)
o niestandardowych warunkach
(w tym także o charakterze kapitałowym)
Należności handlowe objęte factoringiem
bez regresu
Aktywa finansowe z wbudowanym
instrumentem pochodnym
Udziały w spółkach nienotowanych wyceniane
po koszcie (klasyfikowane jako DDS zgodnie z MSR 39)
Minimalny wymagany zakres działań
w ramach wdrożenia
Przegląd warunków aktywów
finansowych i identyfikacja
przypadków, które mogą powodować
niezdanie testu SPPI
Opracowanie modeli wyceny
do wartości godziwej wymaganych
dla pewnych typów instrumentów
Opracowanie nowych wzorów
ujawnień do sprawozdań finansowych
Potencjalnie, od 1 stycznia 2018, więcej aktywów
finansowych będzie wycenianych w wartości godziwej
10
Instrumenty dłużne:
Analiza modelu biznesowego – główne wymogi
Przykład
Należności handlowe - zgodnie z MSR 39
zakwalifikowane do pożyczek i należności
i wyceniane w zamortyzowanym koszcie.
Należności dotyczą 5 kontrahentów.
Jeśli możliwe jest wskazanie dwóch różnych
celów biznesowych dla dwóch możliwych
do jednoznacznego rozdzielenia pod-
portfeli, to powinny one zostać wydzielone
i odrębnie klasyfikowane (jako Model 1
(wycena w zamortyzowanym koszcie)
i Model 3 (WGWF)) lub w przypadku braku
możliwości podziału cały portfel w Modelu 2
(WGPCD)
Analiza Wniosek
Rozrachunki z 4 kontrahentami podlegają
faktoringowi bez regresu przynajmniej raz
w miesiącu, natomiast należności
od jednego kontrahenta nie są objęte
umową faktoringową i nie są sprzedawane.
Model biznesowy oceniany jest na moment początkowego ujęcia aktywa finansowego na poziomie portfela, a nie na poziomie
pojedynczego instrumentu
Po początkowym ujęciu aktywa finansowego, co do zasady, zmiana modelu biznesowego nie powinna mieć miejsca
(standard wskazuje kryteria determinujące zmianę modelu biznesowego, opisane dalej)
1
2
3 Realizacja przepływów w sposób inny niż zakładano przy początkowym ujęciu wpływa na prawidłowe ustalenie modelu
biznesowego dla nowych aktywów – klasyfikacja już ujętych aktywów co do zasady się nie zmienia
12
Klasyfikacja i wycena:
Test przepływów pieniężnych (SPPI)
► Celem testu SPPI jest identyfikacja tych składników aktywów finansowych, dla których nie należy stosować metody
wyceny opartej o efektywną stopę procentową
► Warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach
przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty
► Odsetki obejmują:
► Zapłatę za wartość pieniądza w czasie
► Zapłatę za ryzyko kredytowe związane w kwotą główną pozostałą do spłaty
► Wynagrodzenie za inne podstawowe ryzyka (np. ryzyko płynności) i koszty (np. administracyjne)
► Marżę zysku
Kryteria SPPISpłata jedynie kwoty
głównej i odsetek
Analiza musi zostać dokonana w walucie, w której denominowany jest składnik aktywów finansowych (MSSF 9 B4.1.8)
13
Klasyfikacja i wycena:
Przykłady cech, które wpływają na test SPPI
Zdany zamortyzowany koszt
(podlega ocenie modelu biznesowego) Niezdany WGWF
Tradycyjna umowa pożyczki (plain vanilla) Instrumenty dłużne zamienne na stałą ilość akcji
Należności handlowe Pożyczka z udziałem w zyskach
Pożyczka ze zmienną stopą i dostosowanymi tenorami
(aktualizacja co 3 miesiące dla WIBOR 3M)Udziały w funduszach powierniczych
Obligacje powiązane z indeksem inflacji waluty,
w której są denominowane (inflacja w tej samej walucie)
Obligacje z podwójną walutą (np. kwota główna w AUD,
odsetki w USD) [MSSF 9 B4.1.8]
Utworzone lub zakupione składniki aktywów finansowych Instrumenty lewarowane i inwestycje w instrumenty kapitałowe
Pożyczki z przedpłatami w kwocie odpowiadającej wycenie
po zamortyzowanym koszcie
Składniki aktywów, dla których wbudowany instrument pochodny
został wydzielony zgodnie z MSR 39
14
Być może (test niekoniecznie automatycznie niezdany) Kwestie wymagające dodatkowej analizy
Pożyczka międzygrupowa Zapadalność, stopa procentowa, częstotliwość rozliczenia
Pożyczka ze zmienną stopą i niedostosowaniem tenorów
(przestawienie WIBOR 1M i WIBOR 3M)
Porównaj pożyczkę do pożyczki z trzymiesięczną aktualizacją zmiennej
stopy do WIBOR 3M
Jeżeli przepływy pieniężne nie różnią się istotnie test SPPI zdany
Inne cechy opcji wcześniejszej spłaty
Wcześniejsza spłata w wartości nominalnej, godziwej lub w innej kwocie
Wartość godziwa opcji wcześniejszej spłaty na moment początkowego
ujęcia składnika aktywów finansowych
Umownie powiązane instrumentyPowiązanie stopy procentowej z niezależnymi czynnikami zewnętrznymi
Rating kredytowy transzy vs. rating puli aktywów zabezpieczających
Opcje przedłużenia umowy lub instrumenty ciągłe Czy umowne przepływy pieniężne w trakcie przedłużonego okresu są
powiązane z niezależnymi czynnikami zewnętrznymi
Instrumenty podporządkowanePrawo pożyczkodawcy do niespłaconej kwoty głównej i odsetek
w przypadku bankructwa dłużnika
Bezzwrotne składniki aktywów finansowychNależy dokonać oceny określonych bazowych składników aktywów lub
przepływów pieniężnych
Klasyfikacja i wycena:
Przykłady cech, które wpływają na test SPPI
?
16
Restrukturyzacja udzielonych pożyczek wewnątrzgrupowychW jakich okolicznościach następuje usunięcie z bilansu składników aktywów finansowych?
Modyfikacja warunków
umownych
Jaki wpływ ma modyfikacja na wynik testu SPPI? Czy instrument o zmienionych warunkach umownych zdałby test SPPI?
Zmiana wyników testu SPPIBrak zmiany wyników testu
SPPI
Zaprzestanie ujmowania składnika aktywów
finansowychCzy modyfikacja była istotna?
TAK
NIE
Zaprzestanie ujmowania składnika aktywów
finansowych
Dalsze ujmowanie składnika aktywów finansowych, rozpoznanie wyniku na
modyfikacji w rachunku wyników
Co to znaczy istotna? Czy wystarczą kryteria jakościowe? Czy też zawsze musi być wykonany test 10%?
Czy ponownie ujęty składnik aktywów nie będzie aktywem
typu POCI?
Czy ponownie ujęty składnik aktywów nie będzie aktywem
typu POCI?
18
Modyfikacje zobowiązań finansowych, które nie powodują
zaprzestania ujmowania
Podstawowe informacje
► Zgodnie z MSR 39 istnieją różne stanowiska dotyczące ujęcia zmian przyszłych umownych przepływów pieniężnych,
które powstają w wyniku modyfikacji lub wymiany zobowiązań finansowych:
► Zastosowanie MSR 39 par. OS 8 (ujęcie skutku zmiany jednorazowo w wyniku finansowym, ang. catch-up approach)
► Zmiana efektywnej stopy procentowej
W marcu 2017 roku w ramach wstępnej decyzji KIMSF wyjaśnił, iż MSSF 9 jasno wymaga jednorazowego ujmowania w wyniku
finansowym skutków modyfikacji umów dla zobowiązań finansowych (ang. catch-up approach)
► W związku ze zgłoszonymi uwagami do powyższego wyjaśnienia, w czerwcu 2017 roku RMSR potwierdziła stanowisko KIMSF
oraz zadecydowała o wprowadzeniu stosownych zmian do Objaśnień dotyczących stosowania standardu MSSF 9
► Zmiana została opublikowana 12 października 2017
MSSF 9 zawiera jasne wytyczne dotyczące ujęcia księgowego modyfikacji aktywów finansowych.
Powyższa decyzja KIMSF odnosi się tylko do zobowiązań finansowych.!
20
Tworzenie rezerw na utratę wartości dotyczy aktywów
finansowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
Nowy model utraty wartości oznacza dla przedsiębiorstw konieczność opracowania pragmatycznego podejścia
i narzędzi, które zaadresują zarówno wymogi standardu, jak i uwzględnią specyfikę działalności podmiotu i sektora
(niefinansowego)
Utrata wartości2
Minimalny wymagany zakres działań
w ramach wdrożenia
Określenie zakresu instrumentów
podlegających wymogom utraty wartości
Opracowanie know-how – modele,
proces zbierania danych
monitorowania o kontrahentach
Opracowanie nowych wzorów
ujawnień do sprawozdań finansowych
Należności handlowe
Długoterminowe należności i instrumenty dłużne
(pożyczki wewnątrzgrupowe)
Moment ujmowania rezerwy na utratę
wartości dla należności handlowych
Aktywa finansowe
MSR 39
Wystawienie
faktury
Termin
płatności
Przeterminowanie (90+)
MSSF 9
Wystawienie
faktury
Termin
płatności
Przeterminowanie
(90+)
Tworzenie rezerwy
ex-post - w momencie
uznania poniesienia straty
Rozpoznanie całości straty
oczekiwanej ex-ante –
w momencie początkowego
ujęcia należności
Należności leasingowe
Składniki aktywów z tytułu umów
Model oparty o stratę oczekiwaną oraz konieczność uwzględnienia informacji o przyszłości będzie powodował wcześniejsze tworzenie rezerw
21
Utrata wartości instrumentów finansowych
– dopuszczalne podejścia
Zakres Podejście podstawowe Podejście uproszczone
Krótkoterminowe (bez istotnego elementu finansowania – do 12 miesięcy)
► Należności handlowe
► Składniki aktywów z tytułu umów
Długoterminowe (jest istotny element finansowania – powyżej 12 miesięcy)
► Należności handlowe Wybór polityki rachunkowości
► Składniki aktywów z tytułu umów Wybór polityki rachunkowości
Inne instrumenty dłużne np. pożyczki wewnątrzgrupowe, obligacje korporacyjne
(FVOCI)
Zobowiązania do udzielenia pożyczki/gwarancje finansowe nie w FVTPL
Należności leasingowe Wybór polityki rachunkowości
Utrata wartości2
22
Utrata wartości należności handlowych:
Model uproszczony
Lic
zb
a d
ni p
o te
rnin
ie p
łatn
ości
0
1
30
60
180
360
Utrata wartości
(poniesione straty –
w oparciu o zdyskontowane
przepływy pieniężne)
MSF 39MSSF 9
Model uproszczony
…ale statystycznie
niższy poziom
oczekiwanych strat dla
należności, które nie
są przetreminowane
+ + +
- - -
Utrata wartości
(oczekiwana strata
w horyzoncie życia)
23
Utrata wartości należności handlowych:
Model uproszczony
Oczekiwane straty powinny
być szacowane oddzielnie dla
każdej homogenicznej grupy
należności
Kraj, typ kontrahenta
(indywidualny,
publiczny/prywatny), wielkość
klienta (duży/mały), rating
kredytowy, liczba zaległych
dni, zabezpieczenie
Wykorzystywane
współczynniki szkodowości
muszą odzwierciedlać
najlepsze oszacowanie
oczekiwanych przyszłych
strat dla każdego segmentu
klientów i powinny być
uzgodnione z historycznymi
współczynnikami
nieściągalnych wierzytelności
Możliwe podejścia
Indywidualne/małe
przedsiębiorstwa: historyczne
straty zaobserwowane na
homogenicznym segmencie
zgodnie z poziomem
niezapłaconych należności
Duzi kontrahenci:
wykorzystanie danych
z zewnętrznych agencji
ratingowych
Historyczne dane mogą
wymagać skorygowania,
aby lepiej odzwierciedlać
aktualne okoliczności
i racjonalne oczekiwania
co do przyszłości
Zmiana cyklu
(boom lub kryzys),
kryzys w sektorze,
zmiana w profilu klienta…
24
Utrata wartości należności handlowych:
Model uproszczony
Przykład
Segmentacja klientów w homogeniczne grupy
Dla każdego segmentu, tworzona jest tzw.
provision matrix - na podstawie:
► Współczynnika straty obserwowanego na całości
należności w segmencie
(3% w poniższym przykładzie)
► Współczynnika straty obserwowanego jako
funkcja liczby dni po terminie płatności
Liczba dni po terminie płatności Szacowana strata
0 dni 3%
1 dzień 10%
30 dni 20%
60 dni 40%
90 dni 60%
120 dni 80%
150 dni 100%
25
Utrata wartości należności handlowych:
Model ogólny
Ra
tin
g
1
2
3
4
10
11
12
Prz
esła
nka w
aru
nkow
a
(Zale
żny
od p
oczątk
ow
ego r
yzyka
kre
dyto
wego
)
Trwałe oczekiwane
straty kredytowe (Etap 2)
ESP na wartości bilansowej brutto
Utrata wartości (Etap 3)
ESP na wartości bilansowej netto
MSR 39 MSSF 9 – model ogólny
Portfelowa utrata wartości
Indywidualna utrata wartości
Oczekiwana strata kredytowa
w horyzoncie 12 miesięcy (Etap 1)Z
naczące
pogors
zenie
26
Utrata wartości należności handlowych:
Model ogólny
Co oznacza „znaczący” wzrost ryzyka kredytowego?
1 Względna miara zależna od początkowej jakości kredytowej
2 Oparta na prawdopodobieństwie niewykonania zobowiązania (bez uwzględnienia gwarancji i zabezpieczeń)
3 Brak jasnego schematu w standardach do ustanowienia zgodnie z polityką zarządzania ryzykiem
4 Domniemanie znaczącego pogorszenia po upływie 30 dni po terminie płatności
5Uproszczenie dla aktywów z niskim poziomem ryzyka: 12-miesięczne ECL dla aktywów o ratingu
inwestycyjnym
6Podmioty mogą różnicować między portfelową i indywidualną oceną dla bardziej istotnych pozycji z dużymi
kontrahentami
27
Koncepcja oczekiwanych strat kredytowych w MSSF 9Utrata wartości - ujawnienia
Aby umożliwić użytkownikom zrozumienie wpływu ryzyka kredytowego pod kątem kwoty,
czasu i niepewności wystąpienia przyszłych przepływów pieniężnych
Procedury
w zarządzaniu ryzykiem
kredytowym – metody,
założenia, informacje
wykorzystywane
do pomiaru strat
kredytowych
Ilościowe
i jakościowe
informacje
o stratach
kredytowych
Ekspozycja na
ryzyko kredytowe,
znacząca
koncentracja ryzyka
kredytowego
JAK CO DLACZEGO
Utrata wartości2
29
Nowy model to liczne benefity dla spółek
aktywnie zarządzających ryzykiem
Zrewidowana koncepcja nowego modelu jest bardziej praktyczna i wychodzi naprzeciw przedsiębiorstwom, które dziś
już mają rachunkowość zabezpieczeń, jak również jest zachęcającą propozycją dla tych firm, które do tej pory nie
stosowały hedgingu ze względu na sztywne ograniczenia księgowe
Rachunkowość
zabezpieczeń3
Minimalny wymagany zakres
działań w ramach wdrożenia
Identyfikacja wymaganych zmian dla
obecnie stosowanych powiazań
zabezpieczających oraz rozważenie
stosowanie nowych powiązań
Aktualizacja dokumentacji
i procesu rachunkowości zabezpieczeń
(metodyki, schematy księgowań)
Opracowanie nowych wzorów
ujawnień do sprawozdań
finansowych
Które przedsiębiorstwa
odczują największy wpływ?
Posiadają ekspozycję na ryzyko
towarowe (branże lotnicze,
wydobywcze, spożywcze, przemysłowe)
Spółki, które…
Zawierają opcyjnie transakcje
pochodne (na walutę, towary)
Zarządzają ryzykiem walutowym
na zasadzie pozycji netto
Szerszy wachlarz
możliwości
► Rozszerzony zakres dopuszczonych
powiązań zabezpieczających
(komponenty ryzyka, pozycje netto
oraz pozycje zagregowane)
► Zintegrowanie modelu księgowego
ze strategią i celami zarządzania
ryzykiem
Uproszczenia zasad ► Zniesienie ilościowego kryterium
pomiaru efektywności
► Brak testów retrospektywnych
1
2
3 ► Preferencyjny schemat ujęcia
wartości czasowej opcji/kosztu
zabezpieczenia
Ograniczenie
zmienności rachunku
wyników
Wybrane uproszczenia
Jakościowo lepszy model rachunkowości zabezpieczeń – przyjazny skarbnikom oraz dopasowany do strategii zarządzania ryzykiem
30
Rachunkowość zabezpieczeńZmiany z porównaniu z MSF 39
Podsumowanie zmian w rachunkowości zabezpieczeń w MSSF 9:
Wymóg MSF 39 MSSF 9
Pojedynczy czynnik ryzyka (Risk component) desygnowany jako pozycja zabezpieczana Pozycje finansowe Wszystkie pozycje
Wymóg ilościowy wyniku pomiaru efektywności (test 80%-125%) 3 5
Test efektywności ex-ante 3 3
Test efektywności ex-post 3 5
Ocena ilościowa efektywności zabezpieczenia 3 Zależy
Ocena jakościowa efektywności zabezpieczenia 5 Zależy
Rozpoznanie części nieefektywnej 3 3
Ujęcie „kosztu zabezpieczenia” 5 3
Rozwiązanie (cel strategii zabezpieczającej bez zmian) 3 5
Rozwiązanie (zmiana strategii zabezpieczającej lub niespełnienie wymogów) 3 3
Rachunkowość
zabezpieczeń3
31
Nowa ocena efektywności zabezpieczeniaP
om
iar
efe
kty
wn
ośc
i za
be
zp
iec
ze
nia
2. Ryzyko kredytowe nie jest kluczowym czynnikiem ryzyka
► Ryzyko kredytowe nie ma wpływu na zależność pomiędzy pozycją zabezpieczaną a instrumentem
zabezpieczającym
► Ryzyko kredytowe dotyczące zarówno pozycji zabezpieczanej jak i instrumentu zabezpieczającego
3. Współczynnik zabezpieczenia (hedge ratio)
► Spójny ze współczynnikiem wykorzystywanym w zarządzaniu ryzykiem
► Zmiana możliwa jedynie w przypadku, gdy wynik ze stosowania poprzedniego współczynnika będzie sprzeczny
z celem stosowania rachunkowości zabezpieczeń
1. Powiązanie pozycji zabezpieczanej z instrumentem zabezpieczającym
► Stała zależność pomiędzy pozycją zabezpieczaną a instrumentem zabezpieczającym
► Przeciwstawna wrażliwość na zmian tych samych lub powiązanych czynników ryzyka
33
Główne wyzwaniaKlasyfikacja i wycena instrumentów finansowych
Pożyczki
wewnątrzgrupowe
► Analiza udzielonych pożyczek wewnątrzgrupowych na potrzeby klasyfikacji – czy są inwestycjami w aktywa
(WGWF), czy inwestycjami w przepływy pieniężne (wycena w zamortyzowanym koszcie)
Dostosowanie procesów
wewnętrznych
► Dostosowanie procedur – konieczność dokumentowania wyników analiz modelu biznesowego i testów SPPI
Modyfikacje aktywów
i zobowiązań
finansowych
► Identyfikacja historycznych modyfikacji i sposobu ujęcia w księgach na moment modyfikacji
► W przypadku modyfikacji prowadzących do usunięcia z bilansu konieczność przeprowadzenia analizy
pod kątem identyfikacji składnika aktywów typu POCI
Ujawnienia ► Ujawnienia dotyczące aktywów wycenianych w wartości godziwej – Poziom 3
Różnice
w metodach wyceny
► Może wystąpić wymóg wyceny pożyczek wewnątrzgrupowych w wartości godziwej u udzielającego,
a w zamortyzowanym koszcie u otrzymującego – „niesymetryczne” korekty konsolidacyjne
► Wycena w wartości godziwej wybranych składników aktywów wyłącznie dla potrzeb jednostkowych
sprawozdań finansowych
Udziały nienotowane ► Konieczność wyceny udziałów nienotowanych w wartości godziwej
34
Główne wyzwaniaUtrata wartości
Podejście uproszczone (należności)
► Analiza historycznych danych ilościowych i jakościowych o współpracy z kontrahentami
► Kalkulacja i okresowa kalibracja modelu
► Uwzględnienie w podejściu informacji o przyszłości – forward-looking
► Wykorzystanie/dostosowanie systemów i narzędzi IT
Model ogólny (oddzielone pożyczki, nabyte obligacje)
► Zidentyfikowanie źródeł danych umożliwiających oszacowanie parametrów PD i LGD
► Jasne określenie podejścia do oceny przejścia pomiędzy etapami (kryterium wzrostu ryzyka kredytowego)
► Konieczność opracowania podejścia do oceny ryzyka kredytowego podmiotów zależnych (pożyczki
wewnątrzgrupowe)
Budowa modeli
ilościowych
Ujawnienia ► Opracowanie wzorów ujawnień (bardziej rozszerzone)
► Dezagregacja i dekompozycja zmiany odpisu z tytułu strat kredytowych w okresie
► Opis i wyjaśnienie stosowanych metod i oszacowania ryzyka kredytowego
35
Główne wyzwaniaRachunkowość zabezpieczeń
Decyzja – kontynuacja
MSR 39 lub wdrożenie
modelu zgodnego
z MSSF 9
► Czy model do rachunkowości zabezpieczeń wg MSR 39 stanowi przeszkodę z punktu widzenia
zarządzania ryzykiem?
► Oszacowanie kosztów/korzyści przejścia (operacyjne/długoterminowy wpływ na sprawozdanie)
Dostosowanie
dokumentacji
► Identyfikacja wymaganych zmian w obecnych powiązaniach
► Opracowanie dokumentacji pod nowe typy powiązania
Dostosowanie
procesów
wewnętrznych
► Procedury księgowe
► Metodyki wyceny (kalkulacja kosztu zabezpieczenia, wartości czasowej opcji)
► Systemy/narzędzia IT do wyceny i ujęcia księgowego
Ujawnienia ► Opracowanie wzorów ujawnień (bardziej rozszerzone)
► Szeroki opis i wyjaśnienie celów i skutków hedgingu na sprawozdanie finansowe
(na poszczególne pozycje)
► Sposób pomiaru efektywności, podejście do udowodnienia istnienia powiązania ekonomicznego
2
Agenda
Na co zwrócić uwagę przygotowując się do zastosowania MSSF 16 Leasing po raz pierwszy
Praktyczne wskazówki i przykłady
Podsumowanie
3
Ocena gotowości do wdrożenia nowego standardu
Nowy standard MSSF 16 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 i później i w wielu przypadkach
wymaga dostosowania istniejących procesów księgowych, operacyjnych oraz IT związanych z identyfikacją, analizą, wyceną
i ujęciem księgowym umów z klientami.
Jak Państwa Organizacja jest przygotowana na moment pierwszego zastosowania powyższego standardu?
(a) Prace nad przygotowaniem danych na dzień pierwszego zastosowania oraz identyfikacja niezbędnych zmian systemowych
zostały zakończone, obecnie trwają prace nad wdrożeniem systemów IT oraz procesów księgowych i peryferyjnych
dostosowanych do wymagań nowego standardu
(b) Zidentyfikowaliśmy kluczowe obszary wymagające zmian. Aktualnie trwają prace mające na celu zebranie i odpowiednie
przygotowanie danych na moment wdrożenia standardu
(c) Uważamy, że nie są konieczne prace przygotowawcze związane z wdrożeniem nowego standardu, ponieważ nie ma on wpływu
na naszą Organizację. Dysponujemy danymi niezbędnymi do ustalenia korekty na moment pierwszego zastosowania standardu
5
1. Identyfikacja
umów
zawierających
leasing
2. Niezbędne dane
3. Systemy
i procesy
dostosowane
do zmian
4. Praktyczne
podejścia
i wyjątki
5. Moment
pierwszego
zastosowania
6. Wpływ na SF
7. Poinformowanie
interesariuszy
o zmianach
8. Podatki
9. Strategia
leasingowa
Obszary analizowane podczas wdrażania standardu
7
Ustalenie czy umowa zawiera leasingKluczowe pytania
Umowa jest umową leasingu bądź zawiera leasing.
Umowa nie jest umową leasingu, ani nie zawiera leasingu.
Tak
Klient
TakNo
Tak
Żaden; jak i w jakim celu jest z góry określone
Tak
Dostawca
Nie
Nie
Nie
Nie
Czy składnik aktywów można zidentyfikować?
Klient czy dostawca posiada prawo do kierowania, w jaki sposóbi w jakim celu określony składnik aktywów jest użytkowany przez okres trwania umowy?
Czy klient posiada prawo do pozyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych wynikających z użytkowania określonego składnika aktywów przez cały okres umowy?
Czy klient posiada prawo do obsługiwania składnika aktywów w ciągu całego okresu trwania umowy oraz dostawca nie może zmienić sposobu obsługi?
Czy klient zaprojektował składnik aktywów (albo pewne jego aspekty) w sposób, który z góry zakłada jak i w jakim celu będzie on użytkowany przez okres trwania umowy?
8
Ustalenie czy umowa zawiera leasingPrzykład 1
Czy umowa zawiera leasing?
Opis sytuacji
► Spółka zawiera umowę, na mocy której dostawca usług internetowych zobowiązuje się dostarczyć oraz zainstalować
w jej siedzibie (zgodnie z otrzymanymi instrukcjami) określony serwer na okres trzech lat
► Ponadto, dostawca ma świadczyć usługi konserwacji i naprawy w okresie użytkowania serwera
► Spółka decyduje o tym, jakie dane przechowuje na serwerze oraz w jaki sposób zintegruje serwer
(może tę decyzję zmieniać w trakcie trwania umowy)
► W przypadku awarii dostawca wymienia serwer
9
Ustalenie czy umowa zawiera leasingPrzykład 1 Odpowiedź
Czy umowa zawiera leasing?
Serwer jest określony w umowie, składnik aktywów można zidentyfikować. Dostawca może wymienić serwer wyłącznie w sytuacji
awarii.
Klient posiada prawo do kontroli nad użytkowaniem określonego składnika aktywów przez trzyletni okres umowy, ponieważ:
a) posiada prawo do pozyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych wynikających z użytkowania określonego
składnika aktywów przez cały okres umowy – korzysta na wyłączność z serwera
b) ma prawo do kierowania, w jaki sposób i w jakim celu określony składnik aktywów jest użytkowany przez okres umowy. Spółka
decyduje o tym, jakie procesy serwer obsługuje, czy jakiego rodzaju dane są na nim przechowywane. Może te decyzje zmieniać
w trakcie trwania umowy
Umowa zawiera leasing
10
Ustalenie czy umowa zawiera leasingPrzykład 2
Czy umowa zawiera leasing?
Opis sytuacji
► Na mocy umowy zawartej z klientem, dostawca cyfrowych drukarek oraz usług outsourcingu druku zobowiązuje się
do świadczenia na jego rzecz usługi dostępu do drukarek cyfrowych przez okres 2 lat
► Umowa określa jakość sprzętu postawionego do dyspozycji klienta oraz parametry druku, które zapewnić ma dostawca
► Operator zastrzega sobie prawo do wyboru konkretnych drukarek zapewniających realizację usługi oraz,
gdyby było to konieczne w celu zapewnienia określonej jakości usług, rekonfiguracji lub wymiany sprzętu drukującego
11
Ustalenie czy umowa zawiera leasingPrzykład 2 Odpowiedź
Czy umowa zawiera leasing?
Umowa nie zawiera leasingu, stanowi umowę na świadczenie usług, do realizacji których dostawca wykorzystuje określony sprzęt
w celu zapewnienia uzgodnionej jakości druku.
Ocena, czy zainstalowane u klienta drukarki są określonym składnikiem aktywów nie ma znaczenia dla konkluzji, czy umowa
zawiera leasing, gdyż klient nie ma prawa do kontroli nad użytkowaniem urządzeń. Poziom/jakość świadczonych usług jest
określona i nie może być zmieniona bez modyfikacji kontraktu.
Wyłącznie dostawca ma prawo do podejmowania decyzji, jak i w jakim celu drukarki są użytkowane.
Umowa nie zawiera leasingu
12
Aktywa niskocenne
► Leasingobiorcy dla aktywów niskocennych mogą:
► Nie rozpoznawać aktywów i zobowiązań z tytułu leasingu
► Rozpoznawać koszt leasingu metodą liniową
► Ma zastosowanie do aktywów nie będących zależnymi od lub wysoce powiązanymi z innymi aktywami
► Limit $5,000 (jedynie opisany w Uzasadnieniach wniosków)
Wyłączenia i ulgiAktywa niskocenne, podejście portfelowe, leasing krótkoterminowy
Podejście portfelowe
► Zastosowanie podejścia portfelowego jest możliwe dla dużej ilości umów leasingowych mających podobne
właściwości, w tym podobne okresy rozpoczęcia i zakończenia leasingu
Leasing krótkoterminowy - leasingobiorcy
► Dla umów leasingu o okresie 12-miesięcznym lub krótszym mogą dokonać wyboru polityki rachunkowości
(dla różnych klas aktywów) i mogą stosować model uproszczony:
► Nie ujmuje się aktywa czy zobowiązania leasingowego
► Koszty leasingu ujmowane liniowo przez okres leasingu
► Ocena okresu leasingu spójna z ogólną definicją (tj. uwzględnia oceną opcji przedłużenia)
13
Ujęcie składników niskocennychPrzykład 3
Opis sytuacji
► Zgodnie z kompleksową umową zawartą z dostawcą sprzętu elektronicznego Spółka wynajmuje na okres dwóch lat
do swoich biur zintegrowane tablice wyświetlające informujące o wolnych salach konferencyjnych w czasie rzeczywistym
(oraz umożliwiające dokonywania rezerwacji), a także laptopy, elementy aktywne sieci, routery oraz sieci światłowodowe
► Spółka dokonuje jednej płatności za wszystkie użytkowane aktywa określone w umowie w odstępach miesięcznych
► Powyższe aktywa spełniają definicję przedmiotów określonego (zidentyfikowanego) składnika aktywów
► Każdy pojedynczy przedmiot nie przekracza wartości $5,000
Czy zintegrowane systemy wyświetlające spełniają definicję aktywów niskocennych?
14
Ujęcie składników niskocennychPrzykład 3 Odpowiedź
Zintegrowane systemy wyświetlające nie spełniają definicji aktywów niskocennych
Czy zintegrowane systemy wyświetlające spełniają definicję aktywów niskocennych?
Chociaż pojedyncza tablica nie przekracza progu $5,000, należy zastanowić się, czy zintegrowane systemy wyświetlające są
aktywami, które nie są zależne od lub wysoce powiązane z innymi aktywami.
Rezerwacja oraz wyświetlanie informacji o dostępności sal konferencyjnych jest możliwa dzięki ich podłączeniu do serwerów
zawierających niezbędne informacje umożliwiające pełne i prawidłowe funkcjonowanie urządzeń. Nie istnieje możliwość
wykorzystania tablic w trybie offline, kiedy nie są one podłączone do serwera.
15
Ujęcie umów leasingu z opcją wypowiedzeniaPrzykład 4
Czy umowy najmu powinny zostać ujęte jako umowy leasingu powierzchni usługowej w rozumieniu MSSF 16?
Opis sytuacji
► Spółka wynajmuje ponad trzydzieści punktów usługowych w centrach handlowych w celu wykonywania swojej działalności
operacyjnej
► Punkty mają bardzo atrakcyjną lokalizację z punktu widzenia Spółki
► Umowy zostały zawarte na 5 lat w tym samym okresie i mają podobne właściwości
► Każda z tych umów najmu może zostać wypowiedziana przez korzystającego z usługi przy zachowaniu trzymiesięcznego
okresu wypowiedzenia
16
Ujęcie umów leasingu z opcją wypowiedzeniaPrzykład 4 Odpowiedź
Umowy zostaną ujęte jako umowy leasingu
Czy umowy najmu powinny zostać ujęte jako umowy leasingu powierzchni usługowej
w rozumieniu MSSF 16?
Choć istnieje umowne prawo wypowiedzenia umowy najmu w ciągu trzech miesięcy, Spółka powinna oszacować
prawdopodobieństwo jej przedłużenia o kolejne okresy biorąc pod uwagę takie czynniki, jak np. alternatywne miejsca prowadzenia
działalności, praktyczna możliwość kontynuacji działalności w przypadku wypowiedzenia wszystkich umów najmu jednocześnie.
Spółka nie ma praktycznej możliwości wypowiedzenia umowy.
2
Sesja pytań
► Spółka X posiada 75% udziałów w kapitale spółki Y. Postanowiono nabyć dodatkowe udziały,
przez co ostatecznie spółka X osiągnęła udział 85-procentowy w kapitale jednostki zależnej
► Cena nabycia dodatkowych udziałów wyniosła 120 tys. PLN, natomiast wartość nabytych udziałów
niekontrolujących wynosiła na dzień nabycia 100 tys. PLN
Jak ww. transakcja wpłynie na skonsolidowane sprawozdanie finansowe?
a) Spółka dominująca powinna odnieść kwotę 20 tys. PLN jednorazowo na wynik finansowy jako stratę na nabyciu
dodatkowych udziałów
b) Spółka dominująca powinna odnieść różnicę pomiędzy ceną nabycia dodatkowych udziałów a ich wartością na
kapitał własny (np. zyski zatrzymane)
c) Spółka dominująca powinna zwiększyć wartość firmy o kwotę 20 tys. PLN
d) Ww. transakcja nie wpływa na skonsolidowane sprawozdanie finansowe
1Pytanie
3
Sesja pytań
► Spółka A posiada 30% akcji spółki B, które zakupiła za 5 mln PLN. Dodatkowo spółka A udzieliła spółce B pożyczki
w kwocie 9 mln PLN
► Spółka A nie udzieliła spółce B żadnej gwarancji dotyczącej ewentualnego dodatkowego finansowania
► Zarząd ustalił, że udzielona pożyczka jest częścią inwestycji netto w jednostce podporządkowanej
► Spółka B poniosła stratę w wysokości 20 mln PLN. Na spółkę A przypada 6 mln PLN tej straty (30% * 20 mln PLN)
W jaki sposób rozliczyć stratę przypadającą na jednostkę A?
a) Wartość bilansowa inwestycji netto zostaje pomniejszona o 6 mln PLN do wartości 8 mln PLN
(5 mln PLN + 9 mln PLN – 6 mln PLN)
b) Wartość akcji zostaje odpisana do zera, a pozostały 1 mln PLN pozostaje nierozpoznany
2Pytanie
4
Sesja pytań
► Przed dniem sprawozdawczym (31 grudnia 20X0) jednostka podjęła decyzję o sprzedaży środka trwałego.
Decyzja została podjęta 20 grudnia 20X0
► Kryteria dotyczące klasyfikacji jako składnika aktywów przeznaczonego do sprzedaży zgodnie z MSSF 5
zostały spełnione 10 stycznia 20X1 i wtedy też nastąpiła reklasyfikacja
► Wartość godziwa pomniejszona o koszty doprowadzenia do sprzedaży wyniosła 30 tys. PLN.
Wartość księgowa wynosiła 35 tys. PLN. Obydwie te wartości były jednakowe na 20 grudnia 20X0
oraz 10 stycznia 20X1
Czy na dzień bilansowy wystąpiły przesłanki do ujęcia odpisu z tytułu utraty wartości?
a) NIE, ponieważ przeklasyfikowanie środka trwałego do aktywów przeznaczonych do sprzedaży nastąpiło
po dniu bilansowym
b) TAK, ponieważ decyzja o sprzedaży podjęta przed dniem bilansowym świadczy o istnieniu przesłanek do utraty
wartości na dzień bilansowy
3Pytanie
5
Sesja pytań
► Grupa A w 2016 r. przeprowadziła szereg transakcji, w wyniku których wygenerowała oszczędność podatkową
w wysokości 10 mln PLN i rozpoznała odpowiedni składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego. Oszczędność
została w 50% zrealizowana w 2017 r.
► Pod koniec 2017 r. ukazało się szereg negatywnych decyzji dotyczących podobnych transakcji przeprowadzonych
przez inne grupy działające w różnych sektorach gospodarki
Jak Grupa A powinna ująć efekty transakcji w sprawozdaniu finansowym za 2017 r.?
a) Zarząd Grupy A uważa, że ryzyko przeprowadzenia kontroli podatkowej związanej z tą kwestią jest znikome.
Grupa A rozliczyła 50% wartości składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego i ujęła nieskorygowane
zobowiązanie z tytułu bieżącego podatku dochodowego zgodnie z deklaracją podatkową
b) Grupa A odpisała składnik aktywów w całości i zawiązała rezerwę z tytułu dodatkowego obciążenia podatkowego
w wysokości kwoty oszczędności zrealizowanych w 2017 r.
c) Grupa A retrospektywnie skorygowała ujęcie składnika aktywów z tytułu oszczędności (jako korektę błędu)
i zawiązała rezerwę z tytułu dodatkowego obciążenia podatkowego w wysokości kwoty oszczędności
zrealizowanych w 2017 r.
4Pytanie
6
Sesja pytań
► Pod koniec 2017 r. Grupa A otrzymała ostateczną decyzję w sprawie kwestii podatkowych. Grupa oprócz
podatku ma zapłacić karę w wysokości 150 tys. PLN oraz karne odsetki od zobowiązań podatkowych
Jak Grupa A powinna ująć kary podatkowe w sprawozdaniu finansowym za 2017 r.?
a) Kara i odsetki jako składnik kosztu podatkowego w ramach RZiS zgodnie z MSR 12
b) Kara jako koszty podatku dochodowego a odsetki jako koszty finansowe
c) Kara i odsetki jako pozostałe koszty operacyjne
5Pytanie
7
W dniu 15 grudnia 2017 r. zarząd ogłosił zamiar zamknięcia działalności w północnej części kraju i przeniesienia się
do nowej siedziby na południu, gdzie działają kluczowi klienci spółki. Tego dnia uzgodniono też z przedstawicielami
pracowników główne elementy planu, podpisano umowę najmu budynku nowej siedziby – najem od 31 stycznia
2018 r.
Umowa najmu obecnej lokalizacji wygasa dnia 30 kwietnia 2019 r. – przedwczesne wypowiedzenie umowy skutkuje
karami umownymi. W umowie obowiązuje 3 miesięczny okres wypowiedzenia – Spółka wypowiedziała umowę
31 stycznia 2018 r.
Produkcja w obecnym obiekcie zostanie wstrzymana dnia 28 lutego 2018 r., w celu przetransportowania maszyn
i urządzeń. Produkcja w nowym obiekcie zostanie wznowiona 31 marca 2018 r.
Czy w przypadku ogłoszenia planu w styczniu 2018 r. spółka powinna zawiązać rezerwę na dzień
31 grudnia 2017 r.?
Sesja pytań6Pytanie
8
Sesja pytań
Które z kosztów należy sklasyfikować do bezpośrednich kosztów restrukturyzacji?
► Koszty demontażu maszyn i urządzeń (część maszyn będzie dalej wykorzystywana)
► Koszty transportu maszyn, urządzeń oraz zapasów do nowego zakładu
► Koszty rekrutacji oraz szkoleń dla nowych pracowników w zakładzie na południu
► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc marzec 2018 r.
► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc kwiecień 2018 r.
► Koszty wypowiedzenia umowy najmu na północy
► Koszty najmu nowej siedziby za okres do 31 marca 2018 r. (okres przed produkcją)
► Koszty faktur, materiałów piśmiennych, formularzy z nowym adresem siedziby
15.12.2017 31.03.2018 30.04.201828.02.2018
Produkcja w starej siedzibie Produkcja w nowej siedzibie
Czynsz za dotychczasową siedzibę
Czynsz za nową siedzibę
31.01.2018
7Pytanie
9
Sesja pytań
Rodzaj kosztu Koszt restrukturyzacjiKoszt bieżącej
działalności
► Koszty demontażu maszyn i urządzeń
•[dotyczy maszyn
nieprzeznaczonych do dalszego wykorzystania]
•
► Koszty transportu maszyn, urządzeń oraz zapasów do nowego zakładu •
► Koszty rekrutacji oraz szkoleń dla nowych pracowników w zakładzie na południu •
► Koszty najmu siedziby na północy za miesiąc marzec i kwiecień 2018 r. •
► Koszty wypowiedzenia umowy najmu na północy • ► Koszty najmu nowej siedziby za okres do 31 marca 2018 r.
(okres przed produkcją) • ► Koszty faktur, materiałów piśmiennych, formularzy z nowym
adresem siedziby •
7Pytanie
10
Sesja pytań
O ile spodziewano się, że większość z 600 istniejących pracowników zostanie zwolniona z dniem 28 lutego 2018 r.,
50 zgodziło się przyjąć propozycję przeniesienia do nowej lokalizacji, w tym przyjęcia 3 tys. PLN dodatku relokacyjnego.
Spośród zwolnionych pracowników, 20 osób zgodziło się nadal pracować na rzecz spółki do dnia 30 czerwca 2018 r.,
w celu prac nad demontażem maszyn i urządzeń
w dotychczasowym zakładzie, a następnie instalacji w nowym oraz w celu przeszkolenia nowej załogi.
Gdyby pracownicy zostali zatrudnieni do dnia 30 czerwca wypłacona byłaby im premia w wysokości 4,5 tys. PLN
na pracownika.
Kolejne 60 osób zgodziło się pracować do 31 marca 2018 r. w celu zapewnienia dostaw z magazynów do klientów przed
rozpoczęciem nowej produkcji, z których 10 osób pozostanie zatrudnionych do 30 kwietnia 2018 r. w celu zakończenia
likwidacji obiektów na północy. Ci pracownicy otrzymaliby również premię za pobyt do ustalonej daty.
8Pytanie
11
Sesja pytań
Które z kosztów należy sklasyfikować do bezpośrednich kosztów restrukturyzacji?
► Koszty odpraw dla 550 pracowników
► Koszty wynagrodzeń 600 pracowników za okres do dnia 28 lutego 2018 r.
► Koszty dodatku relokacyjnego dla 50 pracowników
► Koszty wynagrodzeń 60 pracowników zatrudnionych przy dostawach do 31 marca 2018 r.
► Koszty wynagrodzeń 20 pracowników zatrudnionych w celu demontażu maszyn i urządzeń i ich instalacji w nowym
zakładzie za okres od marca do czerwca 2018 r.
► Koszty wynagrodzeń 10 pracowników zatrudnionych w celu likwidacji zakładu północnego do kwietnia 2018 r.
8Pytanie
12
Rodzaj kosztu Koszt restrukturyzacjiKoszt bieżącej
działalności
► Koszty odpraw dla 550 pracowników •
► Koszty wynagrodzeń 600 pracowników za okres do dnia 28 lutego 2018 r. •
► Koszty dodatku relokacyjnego dla 50 pracowników •
► Koszty wynagrodzeń 60 pracowników zatrudnionych przy dostawach do 31 marca 2018 r. •
► Koszty wynagrodzeń 20 pracowników zatrudnionych w celu demontażu maszyn i urządzeń i ich instalacji w nowym zakładzie za okres od marca do czerwca 2018 r.
•[dotyczy maszyn
nieprzeznaczonych do dalszego wykorzystania]
•
► Koszty wynagrodzeń 10 pracowników zatrudnionych w celu likwidacji zakładu północnego do kwietnia 2018 r. •
Sesja pytań8Pytanie
13
Sesja pytań
► Na dzień 31 grudnia kapitał spółki A składa się z 10.000 akcji o wartości nominalnej 20 PLN każda
► Po dniu bilansowym spółka A wyemitowała dodatkowe 200 akcji z tytułu zakończonego programu płatności
w formie akcji
Jaką liczbę akcji należy wziąć pod uwagę przy wyliczeniu wskaźnika EPS (zysk na akcję)
na dzień bilansowy?
a) 10.000 akcji
b) 10.200 akcji
c) Inną liczbę
9Pytanie
14
Sesja pytań
► W grudniu 2017 r. Spółka A sprzedała nieruchomość produkcyjną z wartością bilansową 3 mln PLN do Banku B
za kwotę 10 mln PLN (wartość godziwa nieruchomości)
► Tydzień później Spółka A podpisała umowę najmu nieruchomości na okres 20 lat w zamian za płatności
0,6 mln PLN rocznie
Spółka A powinna ująć w sprawozdaniu za 2017 r.:
a) Zysk 7 mln PLN ze sprzedaży nieruchomości
b) Zwiększenie wartości nieruchomości do wartości 10 mln PLN
c) Zobowiązanie z tytułu kredytu bankowego
Czy rozwiązanie będzie inne po wejściu w życie przepisów MSSF 16 Leasing?
10Pytanie
15
Sesja pytań
► W 2015 r. spółka A podpisała umowę najmu powierzchni biurowej na okres 4 lat
► Spółka A poniosła koszty adaptacji powierzchni (w tym wykorzystując nowoczesne technologie) w wysokości
2 mln PLN i oszacowała okres użytkowania na 4 lata
► W 2017 r. (po dwóch latach) właściciel przedmiotu najmu zdecydował się na odkupienie adaptacji za kwotę
3 mln PLN i jednocześnie wyraził zgodę na przedłużenie umowy najmu na kolejne 4 lata
Spółka A powinna ująć w sprawozdaniu za 2017 r:
a) Zysk 2 mln PLN ze sprzedaży adaptacji
b) Kwotę zysku powyżej wartości godziwej adaptacji
c) Nie może ująć zysku w momencie sprzedaży
Czy rozwiązanie będzie inne po wejściu w życie przepisów MSSF 16 Leasing?
11Pytanie
16
Sesja pytań
► Spółka zawarła umowę faktoringu, zgodnie z którą bank jest zobowiązany do zapłaty zobowiązań Spółki oraz dokonuje
zakupu należności od dostawcy. Z kolei Spółka posiada zobowiązanie wobec banku do spłaty zobowiązań. Jednocześnie
zrzeka się wszystkich praw (np. gwarancji) związanych z pierwotną umową
► W związku z podpisaniem umowy dostawca wydłuża Spółce termin płatności z 60 do 90 dni. Do tej pory Spółka
nie korzystała ze skont, a wysokość zobowiązania i pozostałe warunki pierwotnej umowy nie uległy zmianie w związku
z zawarciem umowy faktoringu. Koszty umowy faktoringu ponosi dostawca
► Analiza warunków transakcji wykazała, że dostawca uwolnił klienta ze zobowiązania do zapłaty i klient ma bezwarunkowy
i nieodwoływalny obowiązek zapłaty na rzecz banku
W jaki sposób powinny zostać zaprezentowane zobowiązania przez spółkę po zawarciu umowy
faktoringu odwrotnego?
a) W związku z zaspokojeniem należności dostawcy przez bank i pojawieniem się zobowiązania wobec banku Spółka
zaprzestaje ujmowania zobowiązania z tytułu dostaw i usług i ujmuje zobowiązanie finansowe wobec banku z tytułu
faktoringu
b) Pomimo transferu ryzyk związanych z należnością z dostawcy na bank Spółka analizuje czynniki jakościowe umowy
faktoringu i stwierdza, że wydłużenie terminu płatności z 60 do 90 dni nie jest na tyle istotne, aby charakterystyka
zobowiązania uległa zmianie z kredytu kupieckiego na finansowanie kredytem bankowym. W związku z powyższym
kontynuuje ujmowanie zobowiązania z tytułu dostaw i usług
12Pytanie
17
Sesja pytań
W związku z realizacją dużego projektu budowy infrastruktury publicznej Spółka A, Spółka B oraz Bank C podpisały umowę
konsorcjum. Uczestnicy konsorcjum podejmują jednomyślnie wszystkie decyzje związane z realizacją projektu.
Ustalono, że Spółki A i B mają po 40% udziału w zyskach projektu a bank C - 20%.
Bank C dostarcza finansowanie projektu. Z kolei Spółki A i B realizują prace budowlane związane z projektem.
W związku z taką organizacją konsorcjum, Spółki A i B zawarły umowę spółki cywilnej P (po 50% wkładu), która rozlicza
administracyjnie budowę, tj. gromadzi faktury kosztowe (także od A i B), wystawia w imieniu konsorcjum faktury zaliczkowe,
egzekwuje i realizuje płatności.
W 2017 r. spółka cywilna P:
► wystawiła łącznie faktury na 100 mln PLN (zgodnie z postępem prac)
► poniosła koszty w wysokości 80 mln PLN
► zgromadziła zapasy do dalszych prac o wartości 50 mln PLN
► ma zobowiązanie finansowe w wysokości 30 mln PLN z tytułu kredytu w Banku C
Jakie wartości związane z realizacją projektu prezentuje w swoim sprawozdaniu finansowym Spółka B?
a) Przychody 50 mln PLN, zysk 10 mln PLN, zapasy 25 mln PLN, kredyt 15 mln
b) Przychody 40 mln PLN, zysk 8 mln PLN, zapasy 20 mln PLN, kredyt 12 mln
c) Udział w zyskach 10 mln
d) Udział w zyskach 8 mln
13Pytanie
18
Sesja pytań
Spółka otrzymała od klienta płatność z góry na dostawę produktów w przyszłości.
Na życzenie klienta otrzymane wynagrodzenie znajduje się na odrębnym rachunku bankowym, do którego Spółka
uzyskuje nieograniczony dostęp w momencie dokonania dostawy.
W jaki sposób Spółka powinna ująć wpływy środków pieniężnych o ograniczonej możliwości
dysponowania w rachunku przepływów pieniężnych?
a) W momencie otrzymania środków Spółka rozpoznaje wpływy z działalności operacyjnej i ujawnia dodatkowo
w osobnej nocie sumę przepływów pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania
b) Spółka nie rozpoznaje przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej do momentu dokonania dostawy
i odblokowania środków na rachunku bankowym
14Pytanie
3
MSSF 15 – WprowadzenieOcena gotowości do wdrożenia nowego standardu
Nowy standard MSSF 15 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 i później i w wielu
przypadkach wymaga dostosowania istniejących procesów księgowych, operacyjnych oraz IT związanych z identyfikacją,
analizą, wyceną i ujęciem księgowym umów z klientami.
Jaką metodę wdrożenia standardu przyjęła Państwa Firma?
a) Na moment pierwszego zastosowania skorzystamy z podejścia pełnego retrospektywnego z praktycznymi
rozwiązaniami
b) Nasza Organizacja zastosuje podejście pełne retrospektywne bez praktycznych rozwiązań
c) Zastosujemy zmodyfikowane podejście retrospektywne
d) Na obecnym etapie wdrażania standardu jeszcze nie zdecydowano, jaka metoda zostanie przyjęta przez naszą
Organizację
4
MSSF 15 – WprowadzenieOkres przejściowy
► Nowy sposób ujmowania przychodów w oparciu o model pięciu kroków
► Większa ilości szacunków oraz własnego osądu
► Istotny wpływ MSSF15 na sprawozdanie finansowe, procesy biznesowe oraz środowisko kontroli wewnętrznej
► Nowe wymagane ujawnienia do sprawozdania finansowego
► Horyzont czasowy
2017 2018
Okres porównawczy
Okres sprawozdawczy
Wymaga dostępności danych, systemów i procesów od 1 stycznia 2017 roku MSSF 15 MSSF 15
Pełne podejście retrospektywne
Pozostały czas na przygotowanie krótszy niż rok MSR 11/MSR 18 MSSF 15
Zmodyfikowane podejście retrospektywne
Ujęcie skumulowane - bilans otwarcia
na 1 stycznia 2017
Ujęcie skumulowane - bilans otwarcia
na 1 stycznia 2018R/E – zyski/straty zatrzymane
5
MSSF 15 – WprowadzenieOkres przejściowy - porównanie
Pełne podejście
retrospektywne
Zmodyfikowane podejście retrospektywne
Zastosowanie Dla wszystkich okresów prezentowanych
w sprawozdaniach finansowych
Tylko dla bieżącego okresu
Jakie umowy wchodzą
w zakres standardu
Umowy, które obowiązują we wszystkich
prezentowanych okresach, tak jakby standard
obowiązywał od momentu wejścia w życie umowy
Wszystkie umowy obowiązujące z momentem
wejścia w życie standardu (tak jakby standard
obowiązywał od daty rozpoczęcia umowy) oraz
nowe umowy zawarte po dacie wejścia
w życie standardu
Rozpoznanie efektu
przyjęcia standardu
Skumulowany efekt zmian dotyczących okresów
poprzedzających jest rozpoznany w bilansie
otwarcia zysków zatrzymanych
Skumulowany efekt zmian jest rozpoznany
w bilansie otwarcia zysków zatrzymanych
bieżącego okresu
Ujawnienia związane
z wejściem w życie
standardu
Ujawnienia dotyczące przyczyn zmian oraz
zastosowanych metod
W pierwszym roku zastosowania ujawnienia kwot
dotyczących każdej pozycji w sprawozdaniu
finansowym, na którą miało wpływ przyjęcie
nowego standardu oraz opisanie istotnych zmian
6
MSSF 15 – WprowadzeniePrzegląd – model 5 kroków
Identyfikacja umowy z klientem
Identyfikacja poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczeń
Alokacja ceny transakcji do poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczeń
Określenie ceny transakcji
Ujęcie przychodu w momencie realizacji zobowiązania wynikającego z umowy
1
2
3
4
5
Umowa z klientem
Cena transakcji
Zobowiązanie do wykonania
świadczenia #1
Zobowiązanie do wykonania
świadczenia #2
Cena transakcji dla
zobowiązania #1
Cena transakcji dla
zobowiązania #2
Realizacja zobowiązania #1 Realizacja zobowiązania #2
7
MSSF 15 – WprowadzeniePrzegląd – model 5 kroków
► Określone kryteria definiujące umowę
► Ocena prawdopodobieństwa otrzymania wynagrodzenia
► Identyfikacja klienta
► Zmiany umowy
► Identyfikacja wyraźnych i dorozumianych warunków umowy
► Ustalenie zwyczajowych praktyk handlowych
► Łączenie umów
Różnice do MSR 18/MSR 11► MSSF 15 zakłada konieczność łącznego traktowania powiązanych
ze sobą kontraktów
► Nowy standard reguluje również ujęcie księgowe kontraktów,
które nie wchodzą w zakres MSSF 15
► Konieczność analizy zapisów dotyczących zerwania/wygaśnięcia umowy
w celu określenia długości trwania umowy
KROK 1- Identyfikacja umowy (umów)
z klientem
8
MSSF 15 – WprowadzeniePrzegląd – model 5 kroków
► Identyfikacja przyrzeczonych dóbr i usług
► Określenie zobowiązania do wykonania świadczenia (odrębnych dóbr i usług)
► Opcje zakupu dające klientowi istotne prawo
► Prawo zwrotu
► Gwarancje stanowiące usługę i gwarancje stanowiące zapewnienie
► Zleceniodawca vs. Pośrednik
Różnice do MSR 18/MSR 11► MSR 18 zawiera mniej szczegółowych wytycznych dot. wyodrębnienia i ujęcia
poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczenia
KROK 2- Identyfikacja poszczególnych
zobowiązań do wykonania świadczenia
9
MSSF 15 – WprowadzeniePrzegląd – model 5 kroków
► Może nie równać się cenie umownej
► Zmienne wynagrodzenie obejmujące bonusy, zwroty, ustępstwa cenowe,
rabaty
► Ograniczenia w zakresie wynagrodzenia zmiennego
► Istotny element finansowania
► Wynagrodzenie niepieniężne
► Płatności do klientów
► Późniejsze zmiany ceny transakcyjnej
Różnice do MSR 18/MSR 11► Wartość godziwa nie stanowi już podstawy do wyceny przychodu.
Jest nim określona cena transakcyjna
► Aktualnie brak wytycznych dotyczących określania wynagrodzenia
zmiennego
KROK 3- Określenie ceny
transakcyjnej
10
MSSF 15 – WprowadzeniePrzegląd – model 5 kroków
► Szacowanie indywidualnych cen sprzedaży
► Wyjątki dotyczące alokacji zmiennego wynagrodzenia i rabatów
Różnice do MSR 18/MSR 11► MSSF 15 zawiera szczegółowe wytyczne dot. metody alokowania przychodu
z umów wieloelementowych. Brak szczegółowych wytycznych w aktualnych
standardach
KROK 4- Alokacja ceny transakcji
do poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczeń
11
MSSF 15 – WprowadzeniePrzegląd – model 5 kroków
► Przekazanie kontroli: w określonym momencie lub w miarę upływu czasu
► Pomiar stopnia zaawansowania spełnienia świadczenia w czasie
► Umowy komisu
► Przyjęcie składnika aktywów przez klienta
► Zapisy dotyczące przyrzeczenia odkupu
► Licencje
Różnice do MSR 18/MSR 11► MSSF 15 koncentruje się na przekazaniu kontroli, podczas gdy MSR 18/MSR
11 na transferze ryzyk i korzyści
► MSSF 15 nie zakłada, że usługi są wykonane
w czasie, a dobra zostają przekazane w jednym momencie
► MSSF 15 zawiera bardziej użytkowe wytyczne dotyczące poprawnego
określenia stopnia zaawansowania realizacji umowy w rozpoznawaniu
przychodów w czasie
KROK 5- Ujęcie przychodu
w momencie realizacji zobowiązania wynikającego
z umowy
12
Ryzyko niewypłacalności klienta
Ustalenie indywidualnej ceny sprzedaży
Ujmowanie licencji
Klauzule dotyczące rozwiązania umowy – konieczność analiz prawnych
Wpływ wynagrodzenia zmiennego na rozpoznanie przychodu
Wyzwania związane z zastosowaniem MSSF 15
Ujmowanie kosztów kontraktu
Rozpoznanie przychodu w czasie tylko w przypadku spełnienia określonych kryteriów
Interakcje z MSSF 9
13
Wyzwania Zdolność klienta do zapłaty wynagrodzenia (krok 1)
Jednostka ujmuje umowę z klientem, gdy jest prawdopodobne, że otrzyma wynagrodzenie, które będzie jej
przysługiwało w zamian za dobra lub usługi
► Kluczowa kwestia – zdolność i zamiar zapłaty kwoty wynagrodzenia przez klienta w odpowiednim
terminie
► Prawdopodobne –„bardziej możliwe niż niemożliwe”
► Ponowna ocena identyfikacji umowy z klientem:
► Niespełnienie kryteriów ujęcia umowy z klientem
► Obniżenie zdolności klienta do zapłaty wynagrodzenia
Gdy nie jest prawdopodobne, że jednostka otrzyma wynagrodzenie, otrzymane wynagrodzenie ujmowane
jest jako przychód tylko gdy:
► Jednostka nie ma żadnych innych zobowiązań do przekazania dóbr lub usług klientowi i otrzymała całe
lub zasadniczo całe wynagrodzenie przyrzeczone przez klienta, przy czym wynagrodzenie to nie podlega
zwrotowi
► Umowa została rozwiązana, a wynagrodzenie otrzymane od klienta nie podlega zwrotowi
14
Wyzwania Klauzule dotyczące rozwiązania umowy (krok 1)
Klauzule rozwiązania a identyfikacja umowy
► Ważny czynnik przy określaniu czy obie strony są zobowiązane do wykonania swoich obowiązków,
a w konsekwencji do określenia czy umowa istnieje
► Jednostronne prawo każdej ze stron do rozwiązania całkowicie niewykonanej umowy bez obowiązku
zapłaty odszkodowania drugiej stronie (lub stronom) → umowa nie istnieje
Rozwiązania umowy przed zakończeniem spełniania świadczenia:
► z innego powodu niż niewywiązanie się z zobowiązania określonego w umowie
► Czy jednostce przysługuje egzekwowalne prawo do żądania lub do zatrzymania zapłaty za dotychczas
wykonane świadczenie?
► z powodu niewywiązania się z zobowiązania określonego w umowie
► Czy przysługuje prawo do zapłaty?
► Jak ująć przesłanki wystąpienia zdarzenia?
15
Wyzwania Klauzule dotyczące rozwiązania umowy (krok 1) (1/2)
► Przykładowa ścieżka oceny analizy zapisów dotyczących rozwiązania umowy
1) Istnienie prawa do
rozwiązania umowy na
dogodnych warunkach
2) Istnienie prawa do
wypłaty rekompensaty
3) Identyfikacja regulacji
dotyczącej rekompensaty
Czy klient ma umowne
prawo do rozwiązania
umowy na dogodnych
warunkach?
Czy klient ma umowne
prawo do rozwiązania
umowy na dogodnych
warunkach zgodnie
z obowiązującym
prawem?
Klient nie posiada prawa
do rozwiązania umowy
na dogodnych warunkach
Czy umowa uwzględnia
prawo do wypłaty
rekompensaty?
Czy obowiązujące prawo
uwzględnia prawo do
wypłaty rekompensaty?
Przedsiębiorstwo nie
posiada egzekwowalnego
prawa do płatności
w przypadku rozwiązania
umowy przez klienta
Nie
Nie
Nie
Nie
Tak
Tak
Rodzaj regulacji
związanej
z rekompensatą
Tak
Tak
Szczegółowe
kryterium jest
spełnione
Szczegółowe
kryterium nie jest
spełnione
3) Identyfikacja regulacji dotyczącej rekompensaty
4) Wysok
ość rekompensat
y
5) Spełnienie
szczegółowe
go kryteri
um
Nie
Rodzaj regulacji związanej
z rekompensatą
Szczegółowe kryterium nie jest
spełnione
Szczegółowe kryterium jest
spełnione
Istnienie harmonogramu płatności z tytułu rozwiązania umowy
Jednoznaczne uregulowanie świadczące o tym, że koszty sprzedaży i marża brutto są
kompensowane
Brak jednoznacznego uregulowania świadczącego o tym, że koszty sprzedaży i
marża brutto są kompensowane, bądź uregulowania świadczącego o tym, że koszty
sprzedaży i/lub marża brutto nie są kompensowane
Jednoznaczne uregulowanie świadczące o tym, że koszty sprzedaży i marża brutto nie są
kompensowane w przypadku rozwiązania umowy
Czy osąd kierownictwa zakłada, że
rekompensata kosztu sprzedaży i marży jest
oczekiwana?
Czy płatności z tytułu
rozwiązania umowy przez
klienta kompensują
koszty sprzedaży plus marżę brutto
w dowolnym momencie
trwania umowy?
Nie
Tak
Tak
16
Wyzwania Klauzule dotyczące rozwiązania umowy (krok 1) (2/2)
► Przykładowa ścieżka oceny analizy zapisów dotyczących rozwiązania umowy
3) Identyfikacja regulacji dotyczącej rekompensaty4) Wysokość
rekompensaty
5) Spełnienie
szczegółowego
kryterium
Nie
Rodzaj regulacji
związanej
z rekompensatą
Szczegółowe
kryterium nie jest
spełnione
Szczegółowe
kryterium jest
spełnione
Istnienie harmonogramu płatności
z tytułu rozwiązania umowy
Jednoznaczne uregulowanie
świadczące o tym, że koszty sprzedaży
i marża brutto są kompensowane
Brak jednoznacznego uregulowania
świadczącego o tym, że koszty
sprzedaży i marża brutto są
kompensowane, bądź uregulowania
świadczącego o tym, że koszty
sprzedaży i/lub marża brutto nie są
kompensowane
Jednoznaczne uregulowanie
świadczące o tym, że koszty sprzedaży
i marża brutto nie są kompensowane
w przypadku rozwiązania umowy
Czy osąd kierownictwa
zakłada, że
rekompensata kosztu
sprzedaży i marży jest
oczekiwana?
Czy płatności
z tytułu
rozwiązania
umowy przez
klienta
kompensują
koszty sprzedaży
plus marżę brutto
w dowolnym
momencie
trwania umowy?
Nie
Tak
Tak
17
PrzykładAnaliza klauzuli dotyczącej rozwiązania umowy
► Budowa na własnym terenie industrialnego składnika aktywów dostosowanego do indywidualnego klienta
► Umowa długoterminowa (około 2 lata)
► Regularne płatności odpowiadające oczekiwanym postępom w budowie
► Prawo do rozwiązania umowy przez klienta (bez kary lub dodatkowych kosztów) w przypadku opóźnienie
ponad 60 dni → zwrot wszystkich otrzymanych płatności
► Przychody rozpoznawane w miarę upływu czasu
► Moment zawarcia umowy – brak przesłanek do opóźnienia powyżej 60 dni
► Drugi rok trwania kontraktu – przesłanki wskazujące na opóźnienie dające klientowi prawo do rozwiązania umowy
→ odmowa przyjęcia składnika aktywów i otrzymanie zwrotu przekazanych płatności
Jak powinno wyglądać rozpoznanie przychodu?
18
WyzwaniaIndywidualna cena sprzedaży (krok 3)
Jednostka na moment zawarcia umowy ustala indywidualną cenę sprzedaży odrębnego dobra
lub odrębnej usługi będącej przedmiotem każdego zobowiązania do wykonania świadczenia i przypisuje cenę
transakcyjną proporcjonalnie do tych indywidualnych cen sprzedaży
Metody szacowania indywidualnej ceny sprzedaży:
► Dostosowana ocena rynku
► Oczekiwane koszty powiększone o marżę
► Wartość rezydualna – tylko w dwóch przypadkach:
► Sprzedaż tego samego dobra lub tej samej usługi różnym klientom po bardzo zróżnicowanych cenach
► Cena sprzedaży jest niepewna
19
Wyzwania Indywidualna cena sprzedaży (krok 3)
Odpowiednia marża – jak to rozumieć?
Kwestie do rozpatrzenia:
► Dostosowanie marży do różnic w związku z produktem, regionem geograficznym, klientem i innymi
czynnikami → wiele grup indywidualnych cen sprzedaży?
► Brak danych historycznych?
► Nowe produkty niebędące wcześniej w sprzedaży?
Uwzględnienie
Uwarunkowań rynkowych
Czynników specyficznych dla jednostki
20
PrzykładIndywidualna cena sprzedaży (krok 3)
► Umowa z klientem na sprzedaż produktów A, B oraz C
► Cena transakcyjna – 100 zł
► Regularna cena sprzedaży produktów:
► Produkt A – 25 zł
► Produkt B – 45 zł
► Produkt C – nowy produkt, wcześniej niesprzedawany, nieposiadający ustalonej ceny oraz niesprzedawany
na rynku przez konkurencję
► Brak sprzedaży łącznej po obniżonej cenie (upust)
► Dostawa produktów:
► Produkt C – 1 marca
► Produkty A oraz B – 1 kwietnia
Jak powinna zostać określona cena transakcyjna produktu C?
21
► Identyfikacja zmiennych składników wynagrodzenia
► Rozpoznanie przychodu w kwocie, która nie będzie podlegać istotnym odwróceniom w przyszłości
► Ponowna ocena w przypadku zmian okoliczności i innych faktów
► Metody szacunku kwoty wynagrodzenia zmiennego:
► Wartość oczekiwana = kwota wynagrodzenia × prawdopodobieństwo wystąpienia
► Wartość najbardziej prawdopodobna = pojedynczy najbardziej prawdopodobny wynik umowy
Popularne typy oraz zdarzenia bazujące na zmiennym wynagrodzeniu
Bonusy Premie Kary
Zwroty kosztów Prowizje oparte o stawki rynkowe Rabaty
Zyski Gwarancje zwrotu pieniędzy Odstępstwa cenowe
Hurtowe upusty Umowy o gwarantowanym poziomie usług Odszkodowania umowne
WyzwaniaWynagrodzenie zmienne (krok 3)
22
► Umowa zawierająca zapis odnośnie kary w przypadku niespełnienia określonych parametrów efektywności.
Znany jest rozkład prawdopodobieństwa wystąpienia poszczególnych wyników
► Ile powinna wynosić cena transakcyjna?
► Kara za nieterminowe wykonanie umowy przyznawana wyłącznie w przypadku niewykonania budowy w okresie
dwóch lat od podpisania umowy (50.000 zł)
► Ile powinna wynosić cena transakcyjna?
PrzykładWynagrodzenie zmienne (krok 3)
Możliwy wynik (zł) Prawdopodobieństwo
100.000 20%
80.000 25%
60.000 30%
40.000 15%
0 10%
Razem
Możliwy wynik (zł) Prawdopodobieństwo Kwota x Prawdopodobieństwo
100.000 20% 20.000
80.000 25% 20.000
60.000 30% 18.000
40.000 15% 6.000
0 10% 0
Razem 64.000
23
WyzwaniaUjmowanie licencji
► Licencje dotyczące własności intelektualnej:
► oprogramowanie i technologie
► filmy, muzyka i inne rodzaje mediów
i rozrywki
► franczyzy
► patenty, znaki handlowe i prawa autorskie
► Kluczowa kwestia – odrębność od innych
przyrzeczonych w umowie dóbr lub usług
► UWAGA! Kryteria klasyfikacji licencji jako
odrębnej
Licencja
Jest odrębna
Prawo do dostępu do własności
intelektualnej
Wykonanie świadczenia
w miarę upływu czasu
Prawo do korzystania z własności
intelektualnej
Wykonanie świadczenia
w określonym momencie
Nie jest odrębna
Jedno zobowiązanie do wykonania świadczenia
w miarę upływu czasu
w określonym momencie
24
Przykład Ujmowanie licencji
► Licencjonowanie przez spółkę farmaceutyczna praw patentowych do środków farmaceutycznych
(dojrzały produkt) przez okres 10 lat oraz zapewnienie produkcji leku
► Przypadek pierwszy:
► Wysoce wyspecjalizowany charakter procesu produkcyjnego → żaden inny podmiot nie może
wytwarzać tego leku
► Brak możliwości zakupu licencji oddzielnie od usług produkcyjnych
► Przypadek drugi:
► Standardowy proces produkcji
► Możliwość produkcji środka farmaceutycznego przez inny podmiot
Jak wygląda ujęcie licencji w poszczególnych przypadkach?
25
► Koszty dodatkowe związane z pozyskaniem umowy z klientem ujmuje się jako składnik aktywów,
jeżeli spółka spodziewa się, że te koszty odzyska
► Przykład: Premia dla działu sprzedaży za wygranie konkretnej oferty
► Koszty ujmowane w momencie ich poniesienia:
► Koszty ponoszone bez względu na to,
czy umowa zostanie zawarta czy nie
► Wynagrodzenie osób przygotowujących ofertę
► Koszty delegacji, prezentacji oferty u klienta
► Tłumaczenie oferty
► Koszty doprowadzenia do zawarcia umowy, jeśli okres amortyzacji
wynosi jeden rok lub krócej
Wyzwania Koszty kontraktowe
Składnik aktywów
26
Wyzwania Koszty kontraktowe
Koszty wykonania umowy ujmowane jako składnik aktywów:
► Nieobjęte zakresem innego standardu
► Bezpośrednio związane z umową
► Prowadzące do wytworzenia lub ulepszenia zasobów jednostki, które będą wykorzystywane do spełnienia
zobowiązań do wykonywania świadczeń w przyszłości
► Odzyskiwalne
Przykłady kosztów bezpośrednio związanych z umową:
► Praca bezpośrednia i materiały bezpośrednie
► Koszty pośrednie, które można przypisać bezpośrednio do umowy
► Koszty, które obciążają klienta lub też są ponoszone wyłącznie w związku z zawarciem umowy
Koszty ujmowane w momencie ich poniesienia:
► Koszty ogólne i administracyjne (jeżeli nie obciążają klienta)
► Koszty strat materiałowych, siły roboczej lub innych zasobów, które nie zostały uwzględnione w cenie
wynikającej z umowy
► Koszty odnoszące się do świadczeń wykonanych w przeszłości
► Koszty, dla których nie możliwe jest rozróżnienie czy dotyczą spełnionych czy niespełnionych świadczeń
27
PrzykładKoszty kontraktowe
► 5-letnia umowa na zarządzanie centrum danych
► Przed rozpoczęciem świadczenia usług Spółka projektuje i buduje platformę technologiczną do użytku wewnętrznego
jednostki powiązanej z systemami klienta
► Platforma konieczna do świadczenia usług klientowi, nie będzie przekazywana klientowi
► Początkowe koszty budowy platformy to:
► 40.000 zł usługi projektowe
► 90.000 zł oprogramowanie
► 120.000 zł sprzęt
► 100.000 zł migracja i testowanie danych
► Dodatkowo dwóch pracowników dedykowanych do świadczenia tych usług
Które z tych kosztów mogą być kapitalizowane?
28
Wyzwania Amortyzacja składnika aktywów z tytułu umowy
► Skapitalizowane koszty kontraktowe – systematycznie amortyzowane zgodnie z przekazaniem klientowi dóbr
lub usług
► Aktualizacja okresu amortyzacji w przypadku zmiany oczekiwanego okresu przekazywania dóbr lub usług
► Rozważenie czy koszty uzyskania umowy odnoszą się tylko do towarów i usług, które mają zostać przeniesione
w ramach pierwotnej umowy lub też odnoszą się do przyszłych umów (odnowienie umowy)
► Przykład:
► Spółka płaci pracownikowi prowizję za każdą podpisaną umowę z klientem:
► 100 zł za każdą nową umowę
► 60 zł za każdą odnowioną umowę
► Zakładamy, że obie formy prowizji spełniają kryteria dla celów ich kapitalizacji
Jaki jest okres amortyzacji?
29
WyzwaniaUtrata wartości składnika aktywów z tytułu umowy
► Oceny utraty wartości na koniec każdego okresu sprawozdawczego
► Ujęcie straty z tytułu utraty wartości w wyniku finansowym
► Ujęcie kwoty odwrócenia części lub całości straty z tytułu utraty wartości w wyniku finansowym
► Utrata wartości występuje gdy:
Wartość bilansowa
składnika aktywów
Pozostała kwota wynagrodzenia, którą
jednostka spodziewa się otrzymać w zamian
za dobra lub usługi, z którymi powiązany jest
dany składnik aktywów
nakłady związane bezpośrednio
z dostarczeniem tych dóbr i usług,
które to nakłady nie zostały ujęte jako koszty
MINUS
30
Wyzwania Zobowiązania do wykonania świadczenia spełniane w czasie (krok 5)
Jednostka ujmuje przychody w miarę upływu czasu,
jeżeli spełni jeden z warunków:
Klient jednocześnie otrzymuje i czerpie korzyści płynące ze świadczenia jednostki, w miarę
wykonywania przez jednostkę tego świadczenia
W miarę powstawania lub ulepszania składnika aktywów kontrolę nad tym
składnikiem sprawuje klient
W wyniku wykonania świadczenia nie powstaje składnik aktywów
o alternatywnym zastosowaniu dla jednostki oraz przysługuje
egzekwowalne prawo do zapłaty za dotychczas wykonane świadczenie
Jeśli jednostka nie spełnia
zobowiązania do wykonania
świadczenia w miarę upływu czasu,
zobowiązanie do wykonania
świadczenia jest spełniane
w określonym momencie
31
Jednostka ujmuje przychody w miarę upływu czasu,
jeżeli spełni jeden z warunków:
Klient jednocześnie otrzymuje i czerpie korzyści płynące ze świadczenia jednostki, w miarę
wykonywania przez jednostkę tego świadczenia
W miarę powstawania lub ulepszania składnika aktywów kontrolę nad tym
składnikiem sprawuje klient
W wyniku wykonania świadczenia nie powstaje składnik aktywów
o alternatywnym zastosowaniu dla jednostki oraz przysługuje
egzekwowalne prawo do zapłaty za dotychczas wykonane świadczenie
Jeśli jednostka nie spełnia
zobowiązania do wykonania
świadczenia w miarę upływu czasu,
zobowiązanie do wykonania
świadczenia jest spełniane
w określonym momencie
Wyzwania Zobowiązania do wykonania świadczenia spełniane w czasie (krok 5)
Produkcja urządzenia
przemysłowego na
indywidualne zamówienie,
gdzie umowa zawiera
egzekwowalne prawo
do zapłaty
Kontrakty budowlane
zawierające klauzule,
że klient jest właścicielem
wszelkiego rodzaju prac
w toku
Umowa o świadczenie usług
kadrowo-płacowych przez
okres jednego roku
32
WyzwaniaMSSF 15 a MSSF 9 - Interakcje
► Występowanie w zależności od relacji pomiędzy spełnieniem obowiązku przez jednostkę a płatnością dokonywaną
przez klienta:
► Składnika aktywów z tytułu umowy lub
► Zobowiązania z tytułu umowy
► Oddzielne przestawienie wszelkich bezwarunkowych praw do otrzymania wynagrodzenia jako należności zgodnie
z MSSF 9
► Testowanie składnika aktywów z tytułu umowy i należności pod kątem utraty wartości zgodnie z MSSF 9
– metoda oczekiwanej straty kredytowej w okresie życia instrumentu
► Wyzwania:
► Jak wdrożyć metodą oczekiwanej straty kredytowej z MSSF 9?
► W jaki sposób kalkulować odpis z tytułu utraty wartości?
► Czy uwzględniać ryzyko kredytowe kontrahenta, na skutek kontraktu w związku z którym powstał składnik aktywów?
Jeśli tak, to w jaki sposób?
► Czy jest dostępna informacja historyczna potrzebna przy testach?
2
Agenda
Przypomnienie wymogów dotyczących ujawnień
Wnioski: wyzwania praktyczne
Trendy dotyczące ujawnień
4
Przypomnienie wymogów ujawniania
► Kluczowa zasada – umożliwienie użytkownikom sprawozdań finansowych zapoznania się
z charakterem, kwotą, terminami uzyskania oraz niepewnością związaną z przychodami
i przepływami pieniężnymi wynikającymi z umów z klientami
► Ujawnianie zarówno informacji jakościowych, jak i ilościowych dotyczących:
► Umów z klientami (podział przychodów, salda dotyczące umowy, zobowiązania
do wykonania świadczenia)
► Znaczących osądów i ich zmian dokonanych podczas stosowania standardu
do tych umów
► Składników aktywów będących wynikiem poniesienia kosztów doprowadzenia
do zawarcia lub wykonania umowy z klientem
► Rozwiązań praktycznych
5
Kategoria Subkategoria Rodzaj informacji Częstotliwość
Umowy z klientami
Podział przychodów Ilościowa Śródrocznie/rocznie
Salda dotyczące umowyIlościowa
RocznieJakościowa
Zobowiązania do wykonania świadczeniaIlościowa
RocznieJakościowa
Znaczące osądy N/A Jakościowa Rocznie
Koszty umowy N/AIlościowa
RocznieJakościowa
Inne
Rozwiązania praktyczne Jakościowa Rocznie
PrzejścieIlościowa
Śródrocznie/rocznieJakościowa
Przypomnienie wymogów ujawniania (c.d.)
7
► Kluczowe ujawnienia, które mogą wymagać zebrania dodatkowych danych:
► Uzgodnienie zmian aktywów i zobowiązań z tytułu umów z klientami, w tym:
► przychody uwzględnione w saldzie zobowiązań z tytułu umów na początek okresu
► przychody ujęte w okresie dotyczące zobowiązań do wykonania świadczeń spełnionych/
częściowo spełnionych w poprzednich okresach
► Prezentacja sald dotyczących umowy na poziomie umowy (zdolność do kompensowania)
► Ujawnienie pozostałych zobowiązań do wykonania świadczenia oraz oczekiwanego momentu
ich spełnienia
► Informacje o szacunkach wynagrodzenia zmiennego, które są ograniczone
► Szczegóły przyjętych założeń
► Utrata wartości podlegająca odrębnemu ujawnieniu
WnioskiWyzwania praktyczne
9
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia związane z przejściem
► Znacznie więcej jednostek korzystających z możliwości wcześniejszego stosowania (early-adopters) stosuje pełne
podejście retrospektywne niż oczekiwano od firm z listy Fortune 500
Metoda wybrana przy wcześniejszym przejściuPrzewidywane podejście do przejścia firm
z listy Fortune 500 (tylko stosujących MSSF
i ujawniających podejście)
Zmodyfikowane - nie
ujawnione21%
Pełne43%
Zmodyfikowane -tylko zakończone
umowy22%
Zmodyfikowane -wszystkie uwowy
14%
Zmodyfikowane 71%
Pełne29%
10
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia przy zmodyfikowanym podejściu retrospektywnym
Ford Motor Company (Q1 2017) US
11
Ford Motor Company (Q1 2017) (cont.) US
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia przy zmodyfikowanym podejściu retrospektywnym
12
► Zakres wymogów specyficznych ujawnień jakościowych znacznie wzrasta pod MSSF 15
► Istotne zasady rachunkowości w zakresie przychodów są prezentowane albo w osobnej nocie
albo jako część noty o przychodach
► Jednostki korzystające z możliwości wcześniejszego stosowania (early-adopters) często ujawniały
następujące informacje jakościowe w części dotyczącej polityki rachunkowości:
► Salda dotyczące umowy
► Zobowiązanie do wykonania świadczenia
► Znaczące osądy
► Rozwiązania praktyczne
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia polityki rachunkowości
13
Porównanie zakresu ujawnień w zakresie polityki rachunkowości przed i po przejściu na MSSF 15
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia polityki rachunkowości (c.d.)
0
200
400
600
800
1000
1200
Średnia Mediana
Lic
zb
a s
łów
Przed przejściem Po przejściu
14
Raytheon Company (Q1 2017) US
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia polityki rachunkowości (c.d.)
15
Kategorie podziału stosowane przez early-adopters
Liczba kategorii podziału
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia podziału przychodów
0
2
4
6
8
10
Rodzaj dobralub usługi
Region Rodzaj klienta Rodzaj umowy Terminprzekazania
dóbr lub usług
Lic
zb
a je
dn
oste
k
0 1 2 3 4 5 6
1 kategoria
2 kategorie
3 kategorie
Lic
zb
a
ka
tego
rii
po
dzia
łu
16
Fédération Internationale de Football Association (FIFA) (2016) Switzerland
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia podziału przychodów (c.d.)
17
► Większość early-adopters ujawniło informacje o istotnych zmianach aktywów i zobowiązań z tytułu umów z klientami
w sposób jakościowy poprzez dostarczenie wyjaśnień
► Aktywa i zobowiązania z tytułu umów z klientami są prezentowane netto na poziomie umowy, a nie na poziomie
zobowiązania do wykonania świadczenia
► Wymogi dotyczące kompensowania
zawarte w innych standardach
(np. MSR 1)
► Wyzwanie dla systemów jednostek
do pobierania danych na właściwym
poziomie
Ujawnianie istotnych zmian sald
dotyczących umowy
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia sald dotyczących umowy
Jakościowe58%
Ilościowe25%
Nieujawnione17%
18
Raytheon Company (Q1 2017) US
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia sald dotyczących umowy (c.d.)
19
► Nowy wymóg ujawniania informacji backlog
► Zmiany systemów księgowych mogą okazać się konieczne
► Tylko jeden z badanych early-adopters ujawnił informacje w sposób ilościowy
(np. przy użyciu przedziałów czasowych)
Ujawnianie ceny transakcyjnej
przypisanej do pozostałych
zobowiązań do wykonania
świadczenia
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia zobowiązania do wykonania świadczenia
Jakościowe67%
Ilościowe8%
Zastosowanie rozwiązania
praktycznego 17%
Nieujawnio…
20
Ford Motor Company (Q1 2017) US
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia zobowiązania do wykonania świadczenia
21
► Specyficzne wymogi w zakresie ujawniania znaczących szacunków i osądów nieujęte w MSR 1
Ujawnianie znaczących osądów przez early-adopters
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia znaczących osądów
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Szacunek zmiennego wynagrodzenia
Ustalenie odpowiedniej metody pomiaru stopnia spełnienia
Ocena prawdopodobieństwa, że jednostka otrzyma wynagrodzenie
Łączenie umów
Ocena prawdopodobieństwa, że jednostka otrzyma wynagrodzenie
Określenie indywidualnej ceny sprzedaży
Pomiar stopnia spełnienia zobowiązania
Spełnienie zobowiązań do wykonania świadczenia (w miarę upływu czasu lub wokreślonym momencie)
Występowanie istotnego elementu finansowania
Przeniesienie kontroli
22
Slater and Gordon Limited (2016) Australia
Trendy dla wymogów ujawnianiaUjawnienia znaczących osądów (c.d.)
2
Agenda
Nowe przepisy
Sprawozdanie z badania
Co to jest KZB
Jak się przygotować do KZB
Sprawozdanie dodatkowe dla KA
3
Nowe przepisy
Wejście w życie nowych przepisów zmienia formę i zakres informacji zawartych w Sprawozdaniu z badania
Ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich
oraz nadzorze publicznym
Opinia z badania i raport Sprawozdanie z badania
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
I RADY (UE) NR 537/2014
4
Wpływ nowych przepisów na sprawozdawczość jednostek
1. Nowa treść „opinii z badania” („sprawozdania z badania”)
2. Ujawnienie informacji dotyczącej KZB
3. Dodatkowe sprawozdanie dla Komitetu Audytu
Nowa treść „sprawozdania z badania”
Jednostki Zainteresowania Publicznego (JZP)
Pozostałe jednostki
5
Sprawozdanie z badania – JZP i pozostałe jednostkiart. 83 – 87 Ustawy
Sprawozdanie z badania zawiera m.in.:
Stwierdzenie, że zakres
badania nie obejmuje
zapewnienia co do przyszłej
rentowności badanej
jednostki ani efektywności
lub skuteczności
prowadzenia spraw
jednostki przez jej Zarząd
lub inny organ zarządzający
obecnie lub w przyszłości.
Informację o tym,
czy jednostka sporządziła
oświadczenie na temat
informacji niefinansowych
(jeśli ma taki obowiązek).
Informację o stwierdzonym
podczas badania istotnym
naruszeniu prawa, statutu
lub umowy spółki mającym
wpływ na sprawozdanie
finansowe.
Informację, czy jednostka
badana przestrzega
obowiązujących regulacji
ostrożnościowych,
określonych w odrębnych
przepisach.
6
Sprawozdanie z badania dla JZP (1)art. 10 Rozporządzenia
Stwierdzenie, kto lub który organ powołał BR
Wskazanie daty powołania oraz całkowitego nieprzerwanego okresu trwania zlecenia, w tym także przypadki przedłużenia
zlecenia w przeszłości oraz ponownego powołania BR
Przedstawienie — na poparcie opinii z badania — następujących informacji (w sprawozdaniu z badania podaje się wyraźne
odniesienie do stosownych informacji w sprawozdaniach finansowych):
► Opisu najbardziej znaczących ocenionych rodzajów ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenionych rodzajów ryzyka
istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem
► Podsumowania reakcji BR na te rodzaje ryzyka
► W stosownych przypadkach — najważniejszych spostrzeżeń związanych z tymi rodzajami ryzyka
7
Sprawozdanie z badania dla JZP (2)art. 10 Rozporządzenia
Wyjaśnienie, w jakim zakresie badanie ustawowe uznano za umożliwiające wykrycie nieprawidłowości, w tym oszustw
Potwierdzenie, że opinia z badania jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu
Oświadczenie, że nie były świadczone zabronione usługi niebędące badaniem, BR pozostał niezależny od badanej jednostki
w trakcie przeprowadzania badania
Wskazanie wszelkich usług, poza badaniem ustawowym, które świadczył BR na rzecz badanej jednostki lub jednostki(-ek)
przez nią kontrolowanej(-ych) i które nie zostały ujawnione w sprawozdaniu z działalności lub w sprawozdaniu finansowym
8
Co oznaczają „kluczowe zagadnienie z badania” dla JZP
Oczekiwanie:
► Interesariuszy
► Udziałowców
► Inwestorów
► Regulatorów
Najczęstsze obszary KZB:
► Rozpoznawanie
przychodów
► Utrata wartości
► Zmiana istotnych
szacunków
► Roszczenia i sprawy sporne
► Jednorazowe transakcje
Dlaczego dany obszar
rachunkowy został
wybrany jako KZB?
Dlaczego KZB pojawią się w sprawozdaniu z badania
Praktyka dot. ujawnień KZB dopiero się kształtuje (nowość w UE)
9
Ustalenie treści ujawnienia
z audytorem z odpowiednim
wyprzedzeniem na poziomie
Komitetu Audytu i Zarządu
Spółki
Jaka jest treść opinii w tej
kwestii
Co audytor zamierza zawrzeć
w opinii jako KZB
Komunikacja od audytora
dot. spodziewanych KZB
Komunikacja wewnętrzna
z Komitetem Audytu
i Zarządem Spółki
Jak Spółka kontroluje obszary
KZB ► procesy i kontrole wewnętrzne
związane z KZB
► samoocena dot. oceny kontroli
► omówienie zakresu ujawnienia
w opinii w kontekście ujawnień
w SF (spójność!)
Zaplanowanie procesu
zamknięcia roku
Co Spółka robi z perspektywy
swoich kontroli wewnętrznych
dot. KZB
Jak się przygotować do KZB
Współpraca z audytorem
Zadania stawiane przed Spółką
10
Sprawozdanie dodatkowe dla KA – JZP (1) art. 11 Rozporządzenia
W sprawozdaniu:
Zamieszcza się
oświadczenie
o niezależności
Jeżeli badanie ustawowe
przeprowadziła firma audytorska,
wymienia się każdego kluczowego
partnera firmy audytorskiej
biorącego udział w badaniu
W przypadku podwykonawstwa lub
korzystania z ekspertów zewnętrznych
wskazuje się ten fakt i potwierdza,
że BR otrzymali od tego drugiego BR
lub eksperta zewnętrznego
potwierdzenie ich niezależności
Opisuje się charakter, częstotliwość i zakres
kontaktów z KA, organem zarządzającym
i organem administrującym lub nadzorczym badanej
jednostki, podając daty spotkań z tymi organami
Opisuje się zakres
i termin badania
11
Sprawozdanie dodatkowe dla KA – JZP (2)art. 11 Rozporządzenia
Opisuje się zastosowaną metodykę, w tym:
Kategorie bilansu, które zostały bezpośrednio sprawdzone,
a które kategorie zostały sprawdzone w oparciu
o testowanie systemu oraz testy zgodności.
Wyjaśnienie ewentualnych istotnych różnic w zakresie wag
przypisanych procedurom wiarygodności, testowaniu
systemu oraz testom zgodności w porównaniu
z poprzednim rokiem, nawet jeżeli badanie ustawowe
w poprzednim roku było przeprowadzone przez innego BR.
Ujawnia się ilościowy poziom istotności stosowany do SF jako całości oraz dla poszczególnych grup
transakcji, sald lub ujawnień, oraz ujawnia się czynniki jakościowe uwzględnione przy ustalaniu poziomu
istotności.
1 2
12
Zgłasza się i wyjaśnia osądy
dotyczące zdolności jednostki
do kontynuowania działalności.
Zgłasza się wszelkie znaczące
słabości systemu wewnętrznej
kontroli w zakresie
sprawozdawczości finansowej
oraz systemu księgowości; podaje
się, czy dana słabość została
naprawiona przez Zarząd.
Zgłasza się wszelkie istotne
kwestie związane z faktycznymi
lub domniemanymi przypadkami
nieprzestrzegania przepisów.
Zgłasza się i ocenia metody
wyceny zastosowane
do poszczególnych pozycji SF,
w tym wszelkie skutki zmian
tych metod.
Zgłasza się istotne trudności
napotkane podczas badania.
Zgłasza się kwestie wynikające
z badania, które zostały omówione
lub były przedmiotem
korespondencji z Zarządem
i inne.
Sprawozdanie dodatkowe dla KA – JZP (3)art. 11 Rozporządzenia
13
Wyzwania w praktyce
Wpływ na
harmonogram
audytu
Zaplanuj wcześniej konsultacje z audytorem
Wpływ na
procedury
wewnętrzne
Interakcje z audytorem przy dyskusji treści sprawozdania z badania, KZB oraz dodatkowego
sprawozdania dla KA
Określenie obszarów odpowiedzialności organów spółki i kamieni milowych
Intensyfikacja współpracy JZP z komitetami audytu
(nowe obszary, wzrost zainteresowania KA obszarami finansów i sprawozdawczości)
Przygotowanie przez JZP danych i udokumentowanie obszarów KZB
Wydłużenie procesu sporządzenia sprawozdania
Top Related