Dierproeven ten behoeve
van de veehouderij in
Vlaanderen?
Nadine Buys
Studiedag “dierproeven ten behoeve van de veehouderij”
2 oktober 2019, Odisee, Brussel
• Dienst dierenwelzijn – departement omgeving
• Erkenning van proefdierlabo
• Steekproefsgewijs controle van goedgekeurde projecten
• Vlaamse proefdierencommissie
• Ethische commissie dierproeven: beoordeling en goedkeuring projecten
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics2
Bevoegdheden in Vlaanderen
• Elke instelling heeft eigen ethische commissie dierproeven
• KU Leuven – U Antwerpen – U Gent (2) – U Hasselt - VUB
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics3
Ethische commissie proefdieren
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics4
De projecten moeten door minstens zeven effectieve leden (internen en externen) of hun plaatsvervanger worden
beoordeeld. De expertise van de leden van de Commissie zorgt voor deskundigheid op het vlak van
• ethiek,
• alternatieve methoden voor dierproeven,
• dierengezondheid en –welzijn,
• onderzoekstechnieken,
• proefopzet en statistische analyse.
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics5
Samenstelling ethische commissies proefdieren
Animal Welfare Support Team (AWEST)
dierenwelzijnscel (DWC, in de Europese regelgeving: Animal Welfare Body)
Als toestemming is verkregen en de dierproeven worden uitgevoerd, ziet de dierenwelzijnscel (DWC,
in de Europese regelgeving: Animal Welfare Body) van het departement of het laboratorium erop toe
dat de proefdieren op een correcte manier gehuisvest en behandeld worden, overeenkomstig de
verkregen toestemming.
Ook controleert de dierenwelzijnscel de toepassing van de drie V’s: is het uiterste gedaan om het
aantal proefdieren te verminderen en de dierproeven te verfijnen (met minder lijden) of zelfs te
vervangen? Controle op de administratie behoort eveneens tot de taken van de dierenwelzijnscel. Een
goede administratie is immers essentieel voor het kunnen verantwoorden en controleren van elk detail
van een dierproef.
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics6
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics7
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics8
• De onderzoeksvraag:
• wat wil je weten? fundamenteel onderzoek
• welk probleem wil je oplossen? toegepast onderzoek
• TAAK van onderzoekers zelf en funding organisme
• Hoe beantwoord je die onderzoeksvraag?
• mogelijk lijden, mogelijke pijn en angst die de dieren zullen ondervinden.
• schade-batenanalyse van het project uit om na te gaan of het verwachte resultaat de schade in de vorm van lijden, pijn en angst van de dieren rechtvaardigt
• TAAK van ethische commissie proefdieren
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics9
De maatschappelijke meerwaarde
Het ongemak dat het proefdier zal ondervinden
• Testen van kwaliteit en veiligheid van geneesmiddelen en voedingsmiddelen
• Kennis over biologische processen in het lichaam
• Translationeel onderzoek
• Onderzoek naar gedrag en ziekten bij dieren zelf en de mogelijke behandeling
daarvan
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics10
Waarvoor worden proefdieren gebruikt?
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics11
Overzicht
https://www.lne.be/sites/default/files/atoms/files/Statistieken%20proefdieren%202017.pdf
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics12
https://www.lne.be/sites/default/files/atoms/files/Statistieken%20proefdieren%202017.pdf
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics13
https://www.lne.be/sites/default/files/atoms/files/Statistieken%20proefdieren%202017.pdf
1/4
• https://www.lne.be/onderzoeksprojecten-dierenwelzijn
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics14
https://www.lne.be/onderzoeksprojecten-dierenwelzijn
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics15
Verwacht rond 2050:
wereldwijde vraag naar
vlees hoger dan productie
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics16
Vraag naar vlees
http://www.fao.org/faostat/en/#data/QL
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics17
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics18
Reductie van methaanuitstoot
https://blogs.plos.org/biologue/2017/09/21/genetics-and-microbiome-of-cattle-
methane-production-2017-plos-genetics-research-prize-winning-research/
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics19
Voeder op basis van nevenstromenLandbouwhuisdieren zorgen voor belangrijke waardering van de reststromen van circulaire bio-economie (bv suikerbietenpulp, bierdraf, aardappelschillen, sojaschroot, …)
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics20
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics21
Symptomen tov oorzaak
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics22
Speendiarree
• de 3 V’s (vervanging – vermindering – verfijning) blijven belangrijk, ook voor landbouwhuisdieren
• onderzoek rond ‘verduurzamen van de sector’, waarin productie, welzijn, impact, huisvesting, … samen worden bekeken
• onderzoek met dieren blijft belangrijk. Probeer de opzet van een dierproef zo te maken, dat meer dan een onderzoeksvraag op hetzelfde model kan, betrek expertise uit het veld en probeer ervaren onderzoekers en verzorgers aan boord te houden
• voer een open beleid en maak duidelijk waarom en hoe experimenten verlopen.
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics23
Aanbevelingen voor de toekomst
• Wisselwerking tussen onderzoeker zelf, kredietverlenende organisatie die
waakt over onderzoeksvraag en ethische commissies die waken over hoe
deze onderzocht wordt houdt rekening met maatschappelijke tendensen.
• Ethische commissies proefdieren hebben zelfde doelstellingen en zelfde
werkwijzes – en zeer brede samenstelling
• Belangrijk om voor elk individueel project de balans tussen maatschappelijk
belang en schade of last voor het dier af te wegen
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics24
Nood aan centraal orgaan?
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics25
Toekomst
Vlaams regeerakkoord
Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biosystems, Livestock Genetics26
Dank U
Top Related