Recopilatorio léxico de construción naval en galego, con traducións a castelán, portugués e inglés.
Colegio Oficial de Ingenieros Navales y OceánicosDelegación en Galicia
Cofinanciado pola Cosellería de Presidencia da Xunta de Galicia
DICIONARIO GALEGO DE CONSTRUCIÓN NAVAL
Colegio OFcial de Ingenieros Navales y OceánicosDelegación en Galicia
Dicionario Galego de Construción Naval.Primeira edición: abril de 2008.
Colegio O[cial de Ingenieros Navales y Oceánicos, Delegación en Galicia, 2008.Consellería de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza, Xunta de Galicia.
Equipo técnico
Autores:Teresa Fagúndez DíazGustavo Luca de TenaPrimitivo González LópezManuel Andrés Picallo ChaoMaría Jesús Piñeiro DomínguezMª do Carmo Souto Negrete
Revisión Técnica:Guillermo Gefaell Chamochín
Consultoría e Tecnoloxía:3.14 Financial Contents, SL
Maquetación:Proxectos Grá[cos Aldine Ferrol, SL
Deseño da cubertaProxectos Grá[cos Aldine Ferrol, SL
Agradecementos
Barco Boniteiro de Burela (Burela): D. Nolo Abad.Estaleiros Armón Burela (Burela): D. Carlos López, D. Juan Pernas.Estaleiros Baladiño (Cabana de Bergantiños): D. Martín Senande.Estaleiros Barreras (Vigo): D. Enrique Pérez.Estaleiros Lojo (Rianxo): D. Ángel Lojo.Navantia (Ferrol): D. Fernando Álvarez, D. Rafael Saura, D. Guillermo Varela.Taller Fra Rico (Cervo): D. Francisco Fra.
Depósito Legal: C-1110-2008.
I.S.B.N.: 978-84-933198-4-7.
Esta obra está baixo unha licenza Creative Commons 2.5 ES: Recoñecemento-Compartir.
Autores:
Teresa Fagúndez DíazGustavo Luca de Tena
Primitivo González LópezManuel Andrés Picallo Chao
María Jesús Piñeiro DomínguezMª do Carmo Souto Negrete
DICIONARIO GALEGO
DE CONSTRUCIÓN NAVAL
LIMIAR
É de sobrado coñecemento a extensa -e intensa- relación de Galicia co mar etodas as actividades a el vinculadas. Unha ollada á nosa literatura e artesplásticas danos unha idea da fonda pegada que o mar, a navegación, os bar-cos e as súas xentes deixaron na nosa conciencia colectiva; nomeadamentenos dous últimos séculos cando os galegos redescubriron o mar e con el asúa concepción de pobo cunha cultura, unha historia e un territorio singu-lares. Así nos últimos anos temos lido os poemas de “De catro a catro” deManuel Antonio, a “Profecía do mar” de Bernardino Graña, ou gozadocoas particulares visións mariñas de Castelao, Laxeiro ou Urbano Lugrís,por nomear algúns dos máis destacados persoeiros da nosa cultura recente.
Sen embargo o mar, o mar galego, ademais dunha fonte de gozo inesgotablerepresenta un importante recurso económico e comercial, que tivo nos anos70 o seu punto álxido nos estaleiros de Ferrol coa botadura do buque Ar-teaga. Con esta efeméride, acontecida na primavera de 1972, Galicia con-vertíase nun referente mundial dentro do mapa da construción náutica ealgúns portos como os de Vigo, Ferrol e Fene en paradas obrigatorias nasAutoestradas do Mar. Hoxe, máis de trinta anos despois desta época dou-rada, e a pesar da paulatina perda de dinamismo que se viviu no sector, a in-dustria naval segue sendo vital para Galicia e para o día a día dos galegos.
Así o demostran a recente creación do Centro Tecnolóxico do Naval Galego,que pretende ser líder en investigación, innovación e coñecemento no ám-bito da enxeñería naval; de Exponav, a exposición permanente para o fo-mento da construción naval e as actividades marítimas; ou citas tandestacadas como Navalia, a Feira Internacional da Industria naval, que enmaio deste ano abrirá as súas portas en Vigo por segundo ano consecutivo.Tampouco esquezamos que na actualidade un estaleiro de Marín está in-merso na construción do que será o veleiro máis grande do mundo, o SeaCloud Hussar, de cento trinta e seis metros de eslora, e que o sector naval
Limiar 8
nos últimos anos alcanzou cotas elevadísimas de pedidos e empregos, des-tacando dentro do territorio do Estado.
Neste contexto, e como é lóxico, tiña que nacer este Dicionario Galego deConstrución Naval, unha obra na que o Colexio O[cial de Enxeñeiros Na-vais e Oceánicos de Galicia pretende compilar e recuperar unha importan-tísima parte do noso léxico. Nas pouco máis de dúas mil achegas que serecollen ao longo deste volume tradición e lingua únense para formar unhaobra de referencia no campo da construción naval. De aí o apoio incondi-cional que desde a Consellería de Presidencia, Administracións Públicas eXustiza da Xunta de Galicia lle prestamos co [n de difundir un anaco máisda nosa cultura pasada, presente e futura.
Xosé Luís Méndez RomeuConselleiro de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza.Xunta de Galicia
PREÁMBULO
Cando neno, a miña familia adoitaba pasar os veráns na parroquia viguesa deCoruxo, preto do areal do Vao, na casa dos [nados Ramón e Filomena, unhaparella de ben de labregos–pescadores que tiñan tres [llos cos que aíndatemos unha boa relación de amizade. Ramón e Filomena tiñan unha pre-ciosidade de gamela (Coruxeira, é claro!) no areal da Fontaíña, da que xanon me lembro nin do nome nin do tamaño, aínda que a min parecíame in-mensa. Ás veces, e co beneplácito do noso pai, enxeñeiro naval e grandeafeccionado ao mar, Ramón levábanos con el a pescar luras, fanecas, polbose nécoras entre os areais e a illa de Toralla. De Ramón e a súa familia apren-dín o galego (a nosa familia non era galegofalante) e, deste xeito, as miñasprimeiras verbas nesta lingua de reis-poetas foron as relacionadas coa pescae coas partes dunha embarcación.
O que hoxe presentamos é un pouco produto daquela nenez e dunha longa es-tadía posterior en terras portuguesas, xa casado e cos meus propios [llos. EnPortugal dinme conta da grande riqueza do léxico naval e de como estabaestudado dentro do seu idioma e, pola contra, observei a penuria que sevivía en Galicia. O grande in\uxo do castelán na nosa costa, a aplicacióndoutros materiais alén da madeira xunto co desenvolvemento das súas téc-nicas construtivas, o feito de que a maioría dos profesionais da enxeñería, dodeseño e da inspección naval non sexan galegofalantes, sumado ao declíniodas carpinterías de ribeira, das que xa quedan pouco máis dunha ducia en ac-tivo, contribuíron á diminución progresiva na nosa terra daquel léxico pro-pio da construción naval.
O Colexio O[cial de Enxeñeiros Navais e Oceánicos pretende agora, con esteDicionario Galego de Construción Naval, colaborar ao esforzo colectivode recuperación deste riquísimo léxico, poñelo en valor e acompasalo aodevir dos tempos. Esta primeira versión do Dicionario, apoiada con entu-siasmo pola Consellería de Presidencia da Xunta de Galicia, é só unha pri-
Preámbulo 10
meira aproximación ao estudo e divulgación deste campo especí[co da nosalingua que, sen dúbida, precisa dun maior e máis continuado esforzo, asícomo de novas achegas dende outros ámbitos.
Pouco máis de dous mil termos, vocábulos e acepcións, coas súas traduciónsao castelán, portugués e inglés, foron incorporados nesta primeira versión,mais aínda queda unha inxente tarefa por diante. Uns cincocentos termosmáis non saíron á luz nesta edición porque non se tiña a su[ciente certezasobre a súa corrección lexicográ[ca. Igualmente, o lector notará que faltapor incorporar outra terminoloxía da que non temos aínda coñecemento(sobre todo as variantes de cada acepción que se dan ao longo da costa),aqueles termos ou acepcións que, por desgraza, perdéronse para sempre, outamén aqueles provenientes das novas técnicas que aínda non teñen tradu-ción ao noso idioma. Sobre todo isto haberá que seguir traballando, paraver a forma de recuperalos e de introducilos no Dicionario.
Pretendemos, por tanto, que este sexa un documento en continua evolución,aberto ao perfeccionamento continuado. Para iso estaremos totalmenteabertos á colaboración doutros axentes sociais e especialistas e, por outrabanda, dotamos ao Dicionario cunha presenza en Internet que non só faci-lite ao máximo a súa consulta e utilización (acompáñase dun tradutor enliña), senón tamén dende a que se poidan facer novas achegas e comentarios.Poderán atopalo en http://dicionarionavalgalego.ingenierosnavales.com.
No capítulo dos agradecementos, o meu recoñecemento ao Conselleiro dePresidencia, D. Xosé Luís Méndez Romeu, quen dende o primeiro mo-mento mostrou un decidido apoio ao proxecto; ao xornalista e bo amigo domar Gustavo Luca de Tena, quen colaborou nesta singradura con sabedoríae cariño; ao enxeñeiro naval Primitivo González López e á súa esposa, aprofesora de lingua e literatura galegas Mª do Carmo Souto Negrete, polarevisión [nal; e, moi especialmente, a Teresa Fagúndez Díaz, tradutora, Ma-noel Andrés Picallo Chao e María Xesús Piñeiro Domínguez, [lólogos, ca-pitaneados por Manoel Míguez da empresa 3.14, sen cuxa labor empeñada–e ás veces ingrata– este Dicionario non tivera sido posible.
Guillermo Gefaell ChamochínDecano TerritorialColegio OFcial de Ingenieros Navales y Oceánicos. Delegación en Galicia
LISTA DE ABREVIATURAS
Relación de abreviaturas empregadas neste Dicionario:
adv. adverbioadx. adxectivoEsp. españolf. femininoIng. inglésloc. locuciónm. masculinopl. pluralPort. portuguésSin. sinónimo.v. i. e pr. verbo intransitivo e pronominalv. i. e tr. verbo intransitivo e transitivov. i. verbo intransitivov. pr. verbo pronominalv. tr. e pr. verbo transitivo e pronominalv. tr. verbo transitivov. tr., i. e pr. verbo transitivo, intransitivo e pronominal
As entradas aparecen en orde alfabética e están resaltadas en negriña. A in-formación que conteñen está estruturada da forma seguinte:
- Entrada- Categoría gramatical- De[nición- Sinónimos- Traducións
Exemplo:
Notas:
- As categorías gramaticais distínguense coas abreviaturas correspondentes(adx., v., etc.), excepto no caso dos substantivos, nos que aparece directa-mente o xénero: m. ou f.
- Se as entradas teñen máis dunha acepción, márcanse con números, e pro-porciónase a tradución e os sinónimos correspondentes.
- As remisións indícanse coa palabra ‘Véxase’. Por exemplo:
forquilla f. Véxase: forquita.
GUÍA DE USO
AAa bordo loc. Estar no buque ou
dentro do buque.Esp. a bordoPort. a bordoIng. on board
á sirga loc. Navegar a remolquemediante unha sirga ou corda lan-zada desde unha embarcación oudesde a costa.Esp. a la sirgaPort. à sirgaIng. tracking
aba f. Beira ou marxe dun río ou domar. Sin. costa, ladeira, beira.Esp. costaPort. abaIng. coast
abadernar v. tr. Suxeitar con ba-dernas.Esp. abadernarPort. abadernarIng. fasten
abalo m. Preamar. Situación máisalta do mar durante a carreira damarea. Sin. marea alta, preamar.Esp. pleamarPort. preamarIng. high tide
abandeirar v. tr. Rexistrar ou ma-tricular unha embarcación baixo abandeira dun país determinado.Sin. inscribir.Esp. abanderarPort. embadeirarIng. register
abanear v. i. e tr. Mover un guin-dastre en círculos ou arcos hori-zontais. Sin. abalar.Esp. oscilarPort. balançarIng. swing a derrick
abarloar v. tr. Achegar unha em-barcación a outra, quedando asdúas xuntas en paralelo. Sin. ache-
gar, abordar.Esp. abarloarPort. atracarIng. put alongside
abastecemento m. Conxunto deaccións para prover a un navío detodo o necesario para unha trave-sía. Sin. aprovisionamento, for-necemento.Esp. abastecimientoPort. abastecimentoIng. supply
abicar v. tr.Dar forma de bico, agu-zar. Sin. aguzar, embicar.Esp. aguzarPort. aguçarIng. sharpen
abita f. Véxase: bita.abitón m. Madeiro ou ferro posto
verticalmente á cuberta para ama-rrar a el cabos.Esp. abitónPort. abita, cabeçoIng. kevel head, mooring bitt
aboiar v. i. Manterse sobre a augasen afundir. Sin. >otar.Esp. GotarPort. aboiarIng. Goat
abordaxe f. Colisión entre dúasnaves de forma intencionada ouaccidental.Esp. abordajePort. abordagemIng. collision
abrigar v. tr. Protexer un buque edefendelo do vento ou das ondas.Sin. protexer.Esp. abrigarPort. abrigarIng. shelter
abucinar v. tr. Ensanchar a boca
dun tubo dándolle forma de bu-cina. Sin. anchear, ampliar.Esp. abocinarPort. alargarIng. Gare
acalumar v. tr. e pr. Ir unha embar-cación ao fondo da auga. Sin.afondar, afundir.Esp. hundirPort. afundarIng. submerge
acanaladura f. Estría, greta oufendedura que se produce na su-per[cie dun corpo. Sin. estría,suco.Esp. acanaladuraPort. caneluraIng. groove
aceirom.Aliaxe de ferro e carbonoen diferentes proporcións que, so-metido ao tempero, adquire unhamaior elasticidade e dureza.Esp. aceroPort. aceiroIng. steel
achicador m. Elemento que servepara extraer a auga dunha embar-cación menor. Sin. tangarte, briol.Esp. achicadorPort. achicadorIng. bailer
achicar v. tr. Extraer completa-mente a auga dalgunha cousa oulugar que quedaron anegados.Empréganse bombas e outros ob-xectos. Sin. baldeirar, desaugar.Esp. achicarPort. achicarIng. pump out, bail out
acochar v. tr. Unir os fíos duncabo.Esp. corchar
abastecemento - acochar A 18
Port. cocharIng. lay
acoirazado m. Buque de guerrablindado e de grandes dimensións,protexido con fortes chapas blin-dadas na súa estrutura e cunhagran potencia de fogo.Esp. acorazadoPort. couraçadoIng. dreadnought
acreditación f. Recoñecementoo[cial de persoa ou de entidadepara determinados efectos profe-sionais ou legais.Esp. acreditaciónPort. acreditaçãoIng. accreditation
acumulador m. Aparello de fun-cionamento electrolítico quetransforma a enerxía eléctrica enenerxía química para reconvertelanovamente en enerxía eléctrica.Sin. batería.Esp. acumuladorPort. acumuladorIng. accumulator
adega f. Espazos adecuados paraacomodar a carga no interior dosbuques, que abarcan desde a cu-berta ata a quilla. Poden estar sub-divididos en andares chamadosentrepontes. Sin. cava, bodega.Esp. bodegaPort. porãoIng. hold
adega principal f. Espazo conmáis capacidade de carga nobuque, situado debaixo do zapónprincipal.Esp. bodega principalPort. porão principalIng. main hold
adega superior f. Adega queocupa o espazo comprendidoentre os vaos da bodega e a cubertamáis baixa.Esp. bodega superiorPort. porão superiorIng. upper hold
adrizar v. tr. Véxase: drizar.aduxa f. Cada unha das voltas me-
diante as cales se recollen os cabos,as cadeas, os cables, etc. Sin. volta.Esp. adujaPort. roloIng. coil
aduxa de cornamusa f. Métodode amarre da aduxa a unha corna-musa, empregado para asegurarunha driza aduxada á súa corna-musa.Esp. aduja de cornamusaPort. rolo de cunhoIng. cleat looping
aduxa de estiba f.Xeito de aduxarun cabo cando ten que estibarsexunto co resto do aparello.Esp. aduja de estibaPort. rolo de estivaIng. stowage looping
aduxar v. tr. Enrolar un cabo oucadea facendo voltas ou aduxas.Sin. enrolar.Esp. adujarPort. enrolarIng. coil
aduxar ao dereito loc. Aduxardando voltas á dereita e no sentidodo cabo.Esp. adujar al derechoPort. enrolar à direitaIng. coil
agulla f. Barra metálica ou de ma-deira que forma parte dalgúns ins-
19 A acoirazado - agulla
trumentos de precisión, como ocompás, e que serve para medirángulos, graos, o tempo, etc. Estenome tamén se lle aplica ao com-pás usado na navegación. Sin.compás.Esp. agujaPort. agulhaIng. compass needle
agulla de bitácora f. Compás.Instrumento utilizado para indicaro rumbo dunha nave. Sin. agullanáutica.Esp. aguja de bitácoraPort. agulha de bitáculaIng. binnacle compass
aixola f. Ferramenta que serve paradesbastar a madeira; consta dunhacoitela de ferro a[ada que vaiunida a un mango perpendicular-mente. Sin. desbastador.Esp. azuelaPort. enxóIng. adze
alargamento m. Deformaciónproducida pola extensión forzadaefectuada nun corpo. Modi[ca-ción realizada nun buque paraalongar a súa eslora. Sin. dilata-ción, extensión.Esp. alargamientoPort. alargamentoIng. elongation, lengthening
alcatruz m. Cada un dos recipien-tes de ferro que forman parte dasdragas de rosario que extraen osobstáculos que obstrúen o fondodas augas.Esp. cangilónPort. alcatruzIng. bucket
alefriz m. Rañura ou [sura que se
abre ao longo da quilla, roda e co-daste, e que serve para encaixar astáboas da aparadura na parte baixados costados dos buques feitos demadeira.Esp. alefrizPort. alefrizIng. rabbet
aleta f. Parte curvada posterior dobuque que remata na popa. Obarco ten dúas aletas: aleta de es-tribor e aleta de babor. No mesmocaso que as amuras, indican direc-ción. Sin. ala, á.Esp. aleta, alaPort. alhetaIng. quarter
aleta da caderna f. Peza queforma a caderna posterior e vaiunida ás extremidades dos xugos.Esp. aleta de cuadernaPort. alheta da cavernaIng. frame rib
aleta de caída f. Aletas que se co-locan coas súas caras paralelas ávolta horizontal do xugo, e levano seu pé ao alefriz do codaste.Esp. aleta de caídaPort. alheta de caídaIng. bee
aletas do bauprés f. pl. Pequenaplataforma por cada banda, perfo-rada por un buraco, por ondepasan os estais do masteleiro.Esp. aletas del bauprésPort. alheta do gurupésIng. bee block
al=estra f.Ollo que ten no extremoposterior a cana do temón dadorna e dalgunha outra embarca-ción e no que entra a parte alta datáboa que dá dirección á nave.
agulla de bitácora - al=estra A 20
Esp. oriFcioPort. alFestraIng. hole
alicates m. pl. Utensilio en formade tenaces con puntas chatas ouredondas que serve para suxeitarpezas pequenas, tronzar fíos, ca-bles, etc.Esp. alicatePort. alicateIng. pliers
alidada f. Dispositivo que leva amaxistral para tomar marcacións.Esp. alidadaPort. alidada, alidadeIng. alidade
alimentación de enerxía f. Pro-ceso consistente en proporcionarenerxía a unha máquina.Esp. alimentación de energíaPort. alimentação de energiaIng. feeding
alimentador m. Parte ou pezadunha máquina que lle propor-ciona o combustible para o seufuncionamento. Sin. fornecedor.Esp. alimentadorPort. alimentadorIng. feeder
alimentador eléctricom. Sistemaque fornece de enerxía eléctrica aun circuíto.Esp. alimentador eléctricoPort. alimentador elétricoIng. electric feeder
alixeiramento m. Acción de ali-xeirar ou aliviar unha embarcaciónou un compoñente dela quitándo-lle peso. Sin. descarga.Esp. aligeramientoPort. aligeiramentoIng. lightening
alta mar f. Lugar lonxe da costaonde navegan e pescan os grandesbuques.Esp. alta marPort. alto-marIng. high sea
alternadorm.Xerador de correnteque transforma a enerxía mecánicaen corrente eléctrica alterna.Esp. alternadorPort. alternadorIng. alternator
altura do codaste f. Medida envertical tomada desde o extremosuperior do codaste ata a quilla.Esp. altura del codastePort. altura do cadasteIng. stern frame height
aluamento m. Corte curvo daparte inferior da vela das gabiaspara evitar que roce.Esp. alunamientoPort. arqueamentoIng. roach
alxibe m. Embarcación deseñadapara o transporte de auga doce.Esp. aljibePort. algibe, navio cisternaIng. tank vessel
amante m. Cable que serve parasuspender a carga; cabo grosoatado por un extremo a un pau, epolo outro a un aparello.Esp. amantePort. amanteIng. cargo runner
amantillo de verga de gabiam.Cabo que suxeita a gabia á verga.Esp. amantillo de verga de gaviaPort. amantilho de verga de gáveaIng. main topsail lift
amantillo de verga de pericom.
21 A alicates - amantillo de verga...
Cabo que suxeita a vela de perico ásúa verga.Esp. amantillo de verga de pericoPort. amantilho de verga de velaIng. mizzen topgallant lift
amantillo de verga de xoanetem. Cabo que suxeita a vela de xo-anete á súa verga.Esp. amantillo de verga de juanetePort. amantilho de verga de joa-neteIng. topgallant lift
amantillo de verga maior m.Cabo que corresponde á vergamaior.Esp. amantillo de verga mayorPort. amantilho de verga maiorIng. main lift
amantillo de verga seca m.Cabo correspondente á verga seca.Esp. amantillo de verga secaPort. amantilho de verga secaIng. mizzen lift
amantillos m. pl. Cada un doscabos que manteñen as vergas ho-rizontais.Esp. amantillos, obenquesPort. amantilhosIng. topping lifts
amarra f. Corda, cabo, cable oucadea que serve para amarrar osbuques ao porto e para suxeitalosao fondo das augas, especialmentecunha áncora. A amarra de proa tí-rase desde a proa e a amarra depopa tírase desde a popa. Sin.cadea.Esp. amarraPort. amarraIng. mooring rope
amarrar v. tr. Atar, facer [rme,anoar un cabo. Colocar un barco
no seu lugar xunto ao peirao oupantalán e [xalo con cabos. Sin.atar, suxeitar.Esp. amarrarPort. amarrarIng. moor
amarrem.Acción e efecto de ama-rrar un buque con cabos ao peiraoou a outro sitio para evitar que semova. Sin. amarradura.Esp. amarrePort. amarraduraIng. mooring
amorear v. tr. Amontoar as cargasdun buque. Sin. amontoar.Esp. amontonarPort. amorearIng. pile up
amortecedor m. Dispositivo quese emprega para illar os golpes e asperturbacións causadas poloruído, o movemento ou por ou-tros motivos.Esp. amortiguadorPort. amortecedorIng. shock-absorber
amplitude da crecente f. Dife-renza de altura entre a marea baixae a chea consecutivas nunha mareacrecente.Esp. amplitud de la crecientePort. amplitude da crescenteIng. rising tidal range
amplitude damarea f.Diferenzade altura entre a marea baixa e amarea alta.Esp. amplitud de la mareaPort. amplitude da maréIng. tidal range
amplitude da onda f. Distanciavertical entre o seo e a crista daonda.
amantillo de... - amplitude da... A 22
Esp. amplitud de la olaPort. amplitude da ondaIng. wave amplitude
amplitude de descenso f. Dife-renza de altura entre a marea cheae a marea baixa consecutivasnunha marea descendente.Esp. amplitud de la bajantePort. amplitude da descidaIng. falling tidal range
amurada f. Prolongación do cos-tado do buque, por riba do tranca-nil, para evitar o acceso da auga ácuberta.Esp. amuradaPort. amuradaIng. bulwark
amuras f. pl. Zona curva na parteda proa nos costados do buque,desde onde o casco se a[na cara aproa. Existe a amura de estribor ea de babor.Esp. amurasPort. amurasIng. bows
áncora f. Instrumento de ferro ouaceiro, de formas variadas, queserve para suxeitar a embarcaciónao fondo do mar por medio duncable, cabo ou cadea. Hainas devarios tipos: do Almirantado, decepo, fungo, rizón, Danforth,Benson, etc. Sin. rizón.Esp. anclaPort. âncoraIng. anchor
áncora Danforth f. Áncora deuñas moi longas e con cepo nacruz.Esp. ancla DanforthPort. âncora DanforthIng. Danforth anchor
áncora de barlovento f. Áncoraque traballa na dirección de ondeprocede o vento.Esp. ancla de barloventoPort. âncora de barlaventoIng. windward anchor
áncora de capa f. Tipo de áncorautilizada en embarcacións e botessalvavidas, que reduce o abate-mento do bote e permanece pró-xima á zona do sinistro que sufriuo barco.Esp. ancla de capaPort. âncora de capaIng. drogue
áncora de fungo f.Áncora poucoconvencional que ten forma defungo e que carece de uñas; o seupeso concéntrase no disco cón-cavo que hai ao [nal da cana, queé o que lle dá a aparencia de fungo.Emprégase para ancorar en augastranquilas, con fondos lamacentos,ou tamén para ancorar permanen-temente. Sin. áncora mushroom.Esp. ancla de hongoPort. âncora de fungoIng. mushroom anchor
áncora de sotavento f. Áncoraque está tendida na dirección con-traria á que sopra o vento.Esp. ancla de sotaventoPort. âncora de sotaventoIng. leeward anchor
áncora do Almirantado f. Án-cora que imita ás antigas, e queleva un ori[cio na cabeza por ondepasa un cepo cilíndrico de ferro.Esp. ancla de AlmirantazgoPort. âncora do AlmirantadoIng. Admiralty anchor
áncora >otante f. Elemento que,
23 A amplitude de... - áncora >otante
tirado pola borda cara á popa, freao avance do barco.Esp. ancla GotantePort. âncora GutuanteIng. Goating anchor
áncora Hall f. Áncora que tenunha cruz de aceiro e que formacorpo cos brazos, os cales están enparalelo á cana.Esp. ancla HallPort. âncora HallIng. Hall anchor
ancoradoiro m. Lugar na costapara fondear e para ancorar as em-barcacións. Sin. fondeadoiro.Esp. fondeaderoPort. ancoradouroIng. anchorage
ancoraxe f. Acción de ancorar.Lugar adecuado para fondear.Esp. anclajePort. ancoragemIng. anchorage
ancorel m. Pedra que vai pendu-rada nunha boia, e que lle serve deáncora para que non se podamover no mar.Esp. ancorelPort. pedra de bóiaIng. buoy anchor
ancorote m. Áncora pequena e li-xeira utilizada para algunhas ma-nobras do buque; esta áncora podelevarse lonxe do buque para corri-xir a súa traxectoria ao fondear.Sin. rizón.Esp. anclotePort. ancoroteIng. grapnel
andana f. Ondas que chegan unhatras doutra. Sin. ondada.Esp. oleaje
Port. ondadaIng. swell
anguía f.Cada un dos madeiros pa-ralelos á quilla que constitúen abase sobre a cal o buque se bota áauga. Este conxunto de madeirosou anguías levan o buque por riba,sobre unhas pistas [xas inclinadase ensebadas chamadas imadas. Sin.base de lanzamento.Esp. anguilaPort. trilho de lançamentoIng. sliding way
ángulo de calado m. Nome querecibe nas máquinas alternativasde vapor o ángulo formado polovirabrequín [cticio e o virabre-quín do motor.Esp. ángulo de caladoPort. ângulo de caladoIng. draught angle
ángulo de deriva m. Diferenzaentre o rumbo teórico e o rumboreal.Esp. ángulo de derivaPort. ângulo de derivaIng. drift angle
ángulo de rumbom.Ángulo queforma a proa coa liña norte-sur.Esp. ángulo de rumboPort. ângulo de rumoIng. direction angle
ángulo do temónm.Ángulo queforma a pa do temón coa liña deproa-popa.Esp. ángulo del timónPort. ângulo do timãoIng. rudder angle
ángulo vertical de seguridadem.Ángulo que debe formar a basee o cumio dun obxecto para man-terse un buque a determinada dis-
áncora Hall - ángulo vertical... A 24
tancia do mesmo.Esp. ángulo vertical de seguridadPort. ângulo vertical de seguridadeIng. security vertical angle
ánodo de sacri=cio m. Peza, xe-ralmente de cinc, que se colocapreto das partes metálicas somer-xidas do barco, para que contra-rresten a acción galvánicaproducida na auga e que non oxi-den. O potencial destas pequenaspezas longas é máis baixo que o dometal que compón a quilla ou ahélice e, deste xeito, corróense conanterioridade, protexendo á quillae ás outras pezas. Sin. ánodo fun-xible.Esp. ánodo de sacriFcioPort. ânodo de sacrifícioIng. sacriFcial anode
anteparosm. pl.Construcións ver-ticais ou tabiques que forman asparedes dos compartimentos de abordo. Sin. tabiques.Esp. mamparosPort. anteparasIng. bulkheads
anteporto m. Lugar á entrada dosportos onde os barcos encontranmomentaneamente abrigo. Sin.abrigo.Esp. antepuertoPort. anteportoIng. forebay
aparadura f. Primeira [la de cha-pas ou de táboas de madeira queencaixa no alefriz a continuaciónda quilla. Sin. táboa de apara-dura.Esp. aparaduraPort. tábua de resbordoIng. garboard strake
aparato de goberno m. Con-xunto de elementos capaces demover a pa do temón integrada aosistema.Esp. aparato de gobiernoPort. aparelho de governoIng. steering gear
aparella f. Especie de travesa demadeira que se introduce no bu-raco do pau da dorna. Sin. travesa.Esp. traviesaPort. travessaIng. crossbar
aparellado adx. m. Dise do buqueque está preparado para saír a na-vegar.Esp. aparejadoPort. aparelhadoIng. rigged-up
aparellar v. tr. Dotar ao barco detodos os elementos necesarios paraa navegación. Sin. armar.Esp. aparejarPort. aparelharIng. rig
aparello m. 1. Conxunto de paus,cordames e velames dun barco queserven para empurralo coa forzado vento. Sin. arreo.Esp. aparejoPort. aparelhoIng. rig
2. Máquina que dispón dun sis-tema de poleas que permiten mul-tiplicar a forza e vencer grandesresistencias.Esp. aparejoPort. mecanismoIng. tackle
3. Conxunto de utensilios parapescarEsp. aparejo
25 A ánodo de sacri=cio - aparello
Port. aparelhoIng. equipment
apopar v. i. Situación na que obuque presenta a popa ao vento, ácorrente ou á marea. Calar dema-siado de popa. Colocar pesos ouefectos na popa.Esp. empoparPort. apoparIng. trim by the stern
aproar v. i. e tr. Levar pesos cara aproa. Poñer o barco de proa aovento, corrente ou lugar determi-nado. Calar demasiado a proa.Esp. aproarPort. aproarIng. head towards
aquillado adx. m. Dise do barcoque ten quilla e non é aplanadopor baixo.Esp. aquilladoPort. aquilhadoIng. keel-shaped
aquillar v. i. Dar forma á quilla.Esp. aquillarPort. aquilharIng. build the keel
araña f. Peza de madeira que evitaque se enrede a vela cos cabos quegornecen os paus.Esp. arañaPort. aranhaIng. crowfoot
arboradura f. Conxunto de pausou mastros que ten unha embarca-ción.Esp. arboladuraPort. mastreaçãoIng. masting
arborar v. tr. Dotar de mastrosunha embarcación. Sin. erguer.Esp. arbolar
Port. arvorarIng. rig
árbore f. Pau vertical situado enperpendicular á quilla, e que sos-tén as velas da embarcación. A ár-bore mestra é o pau máis altodunha embarcación Sin.mastro.Esp. árbolPort. mastroIng. mast
arfada f. Movemento vertical daproa do navío. Cabeceo dunhaembarcación Sin. cabeceo.Esp. arfadaPort. arfadaIng. pitching
arfar v. i. Acción de facer move-mentos de proa; levantar a proapor causa do mar. Sin. cabecear.Esp. arfarPort. arfarIng. pitch
arganeom.Argola de ferro situadano extremo superior da cana daáncora. Sin. argola.Esp. arganeoPort. arganéuIng. anchor ring
armadorm. 1. Persoa ou sociedadeque se dedica a dotar aos barcos detodo o necesario para a súa nave-gación. Sin. navieiro, fretador.Esp. armadorPort. armadorIng. shipowner
2. Persoa ou sociedade que se de-dica á explotación dunha ou variasembarcacións.Esp. armadorPort. armadorIng. shipowner
armamentom. 1.Acción de armar
apopar - armamento A 26
un barco, dotándoo de todo o ne-cesario para a navegación.Esp. armazónPort. armaduraIng. rig
2. Fase [nal da construción dunbarco comprendida entre a bota-dura e a entrega aos propietarios.Esp. armamentoPort. armamentoIng. outFtting
arnés m. Elemento de seguridadeda indumentaria dos tripulantes,formado por correas que se cinxenao corpo, e unido fortemente áembarcación co obxecto de evitarque a persoa caia da mesma.Esp. arnésPort. arnêsIng. harness
aro m. Peza de madeira, ferro oucalquera outro material que se uti-liza como reforzo para determina-das cousas que necesitanresistencia. Serve tamén comoxunta e unión. Sin. argola, elo.Esp. zunchoPort. aroIng. zoop
aro salvavidas m. Aro macizo dematerial \otante que serve paramanterse a \ote unha persoa.Esp. aro salvavidasPort. bóia de salvaçãoIng. life ring
arpeo m. Instrumento de ferro congarfos que serve para rastrear ofondo ou para aferrar un barco aoutro.Esp. arpeoPort. arpéuIng. grapnel
arpón m. Arte de pesca que con-siste nun pau longo que rematanunha punta de ferro con ganchosque se emprega para pescar.Esp. arpónPort. arpãoIng. harpoon
arqueom. 1.Acción de medir o vo-lume hábil para a carga dos barcos.Sin. tonelaxe.Esp. arqueoPort. arqueioIng. tonnage measurement
2. Volume e capacidade do navío.Esp. arqueoPort. arqueaçãoIng. tonnage
arqueo neto m. O que se obténrestando do arqueo total os espa-zos necesarios para servizos dobuque, dotación, cámaras de má-quinas e caldeiras, etc.Esp. arqueo netoPort. arqueio netoIng. net tonnage
arqueo totalm.Volume do buquecomprendido desde o plan domesmo ata a cuberta alta con todosos espazos cerrados sobre esta cu-berta. Sin. arqueo bruto.Esp. arqueo totalPort. arqueio totalIng. gross tonnage
arquitectura naval f. Arte e o[-cio de deseñar o casco, a estruturae a disposición dos navíos, deacordo coa súa función.Esp. arquitectura navalPort. arquitetura navalIng. naval architecture
arracamentom. Anel que suxeitaas vergas aos seus paus ou maste-
27 A arnés - arracamento
leiros, para que poidan correr fa-cilmente por eles.Esp. racamentoPort. anel de mastaréuIng. parrel
arraigamento m. Extremo detodo cabo feito [rme en calqueraparte. Sin. extremidade.Esp. arraigadoPort. amarraçãoIng. dead end
arrastre m. Técnica empregada napesca que consiste en arrastrarunha rede polo fondo das augas etirar dela. Arte de pesca.Esp. arrastrePort. arrastoIng. trawling
arriar v. tr. Baixar as velas ou ban-deiras que estaban izadas ou des-pregadas. Afrouxar ou soltar unaparello, cabo, liña ou cadea. Sin.recoller.Esp. arriarPort. arriarIng. lower
arribada f. Acción de chegar unhaembarcación ao porto ao [nal daviaxe. Dise tamén do fondeadoiroque realizan os barcos nun lugardistinto ao habitual por motivosxusti[cados, para evitar un perigoou por outras necesidades.Esp. arribadaPort. arribadaIng. arrival
arriostar v. tr. Poñer riostas aospaus. Asegurar algo mediante rios-tas que impidan a deformacióndunha estrutura. Sin. riostrar.Esp. arriostrarPort. vigar
Ing. bracearrombar v. tr. Arranxar a embar-
cación. Sin. arranxar, arrumar.Esp. arreglarPort. arrumarIng. get ready
arrufem.Curvatura que forman ascubertas do buque e outros ele-mentos respecto á auga, de modoque a popa e a proa quedan máiselevadas que o centro.Esp. arrufoPort. arrufoIng. sheer
arsenal m. Conxunto de instala-cións situadas á beira do mar quese dedican á construción e mante-mento dos buques de guerra e queinclúen un porto, estaleiros, talle-res, almacéns e peiraos.Esp. arsenalPort. arsenalIng. naval dockyard
artes f. pl.Utensilios que se empre-gan para a pesca. Cada un dos mé-todos que se utilizan para pescar.Sin. aparellos.Esp. artesPort. artes, aparelhosIng. Fshing gears
as de guía m. Nó mariñeiro queserve para soportar grandes pesosou tensións e que pode desfacersefacilmente despois. Faise for-mando unha gaza non corredizano chicote dun cabo. Pódese facertamén arredor dun obxecto [xo.Esp. as de guíaPort. lais de guiaIng. bowline
aseguradorm. Persoa física ou xu-rídica que asume a cobertura dos
arraigamento - asegurador A 28
riscos pactados. Sin. garante, =a-dor, mantedor.Esp. aseguradorPort. seguradorIng. underwriter
asento m. Diferenza de caladoentre proa e popa; este factor de-penderá da carga, da forma dobuque, da velocidade ou doutrosaspectos. Se o calado é maior polapopa, dise que o asento é polapopa; se o calado é maior polaproa, fálase de asento pola proa.Sin. trimado, asentamento.Esp. asientoPort. assentamentoIng. trim
asento dun eixe m. Parte do eixeque está en contacto cunha chu-maceira.Esp. asiento de un ejePort. assento dum eixoIng. bearing
asento =nal m. Asento que ten obuque ao rematar a carga.Esp. asiento FnalPort. assentamento FnalIng. Fnal trim
asento inicialm.O asento que teno buque antes da carga.Esp. asiento inicialPort. assentamento inicialIng. initial trim
asento negativom.Aquel no queo calado é maior á proa.Esp. asiento negativoPort. assentamento negativoIng. trim by the bow
asento positivo m. Aquel no queo calado é maior á popa.Esp. asiento positivoPort. assentamento positivo
Ing. trim by the sternasocar v. tr. Apertar o cabo. Sin.apertar.Esp. azocarPort. apertarIng. tighten
atalingar v. tr. Asegurar o chicotedun cabo ou cadea ao arganeo daáncora.Esp. entalingarPort. assegurarIng. bend
atlas hidrográ=co m. Colecciónencadernada de cartas náuticas ede planos.Esp. atlas hidrográFcoPort. atlas hidrográFcoIng. hydrographic atlas
atlas náuticom.Conxunto de car-tas náuticas encadernadas.Esp. atlas náuticoPort. atlas náuticoIng. nautical atlas
atoar v. tr.Arrastrar, levar un navíocon sirga. Sin. arrastrar.Esp. atoarPort. atoarIng. tug
atochar v. tr. e pr. Quedar un cabosuxeito entre dous obxectos.Esp. atocharPort. atocharIng. get caught
atracadoirom. Lugar onde podenatracar as embarcacións. Sin. pei-rao de atracada, desembarca-doiro.Esp. atracaderoPort. atracadouroIng. mooring place
atracar v. tr. Achegarse unhas em-barcacións ás outras, ou achegarse
29 A asento - atracar
ao peirao e amarrar. Sin. amarrar.Esp. atracarPort. atracarIng. berth, dock
atraque m. Acción de achegarseunha embarcación a outra, á terraou a un atracadoiro ou peirao. Sin.atracada.Esp. atraquePort. atracaçãoIng. mooring
atuneiro m. Barco pesqueiro em-pregado para a pesca do atún.Esp. atuneroPort. atuneiroIng. tuna boat
augada f. Provisión ou cantidadede auga potable que leva unha em-barcación.Esp. aguadaPort. aguadaIng. watering
augas xurisdicionais f. pl. Zonamarítima preto da costa, sobre aque os estados teñen plena sobera-nía. Augas que bañan as costasdun estado e están suxeitas á súaxurisdición. Sin. augas territo-riais.Esp. aguas jurisdiccionalesPort. águas jurisdicionaisIng. territorial waters
autoestradas do mar f. pl. Rutamarítima que xurde a consecuen-cia de acordos entre diferentes es-tados, portos e empresas paraestablecer un transporte regular demercadorías, equipos, etc., co ob-xectivo, entre outros, de alixeiraro transporte terrestre, substituín-doo por transporte marítimo que,en liñas xerais, é máis económico
desde o punto de vista de aforro decombustible e, polo tanto, de eli-minación de emisións contami-nantes de efecto invernadoiro. Sin.autoestradas marítimas.Esp. autopistas del marPort. auto-estradas do marIng. motorways of the sea
autonomía f. Distancia en millasque un buque pode navegar a unhavelocidade concreta, cando sae ámar co máximo combustible.Esp. autonomíaPort. autonomiaIng. cruising radius
avaliar v. tr. Determinar a valía,valor ou prezo dalgunha cousa.Sin. calcular, considerar, determi-nar.Esp. evaluarPort. avaliarIng. evaluate
avante adv. Cara a adiante. Dian-teira do navío. Parte da cubertaque [ca ao lado da proa. Sin.adiante.Esp. avantePort. avanteIng. ahead
aviar v. tr. e pr. Preparar unha cousade forma axeitada para unha reali-zación posterior. Sin. compoñer,preparar.Esp. aviarPort. aviarIng. arrange
axente marítimo m. Axente co-mercial que contrata fretes maríti-mos e representa buques paratramitar amarres e despachar do-cumentos.Esp. agente marítimo
atraque - axente marítimo A 30
Port. agente marítimoIng. shipping agent
axiómetro m. Instrumento com-posto por unha parte dun círculograduado cunha agulla xiratoria
que mide o ángulo formado polaquilla do barco e a roda do temón.Esp. axiómetroPort. axiómetroIng. axiometer
31 A axiómetro
BBbabor m. A banda ou costado es-
querdo do barco mirando de popaa proa.Esp. baborPort. bombordoIng. port
baderna f. Pequeno cabo que seemprega para suxeitar o cabo detracción no cabrestante ou cana dotemón, para protexer a base dosmastros ou para outros usos.Esp. badernaPort. badernaIng. rope-nipper
baderna do cabrestante f.Anaco de cabo usado para suxeitaro virador cando se move o cabres-tante.Esp. baderna del cabrestantePort. baderna do cabrestanteIng. capstan rope
baderna do temón f.Cabo que se
emprega para asegurar a cana dotemón.Esp. baderna del timónPort. baderna do timãoIng. rudder rope
badernón m. Baderna moi longa eancha que serve para facer unhaeslinga ou para traballar con gran-des pesos.Esp. badernaPort. badernaIng. rope
baixamar f. Nivel máis baixo dasaugas durante a carreira da marea;retroceso das augas durante otempo que dura a marea. Sin.marea baixa.Esp. bajamarPort. baixa-marIng. low tide
baixelm. Embarcación. Navío. Sin.navío.
Esp. bajelPort. baixelIng. vessel
baixo cuberta principal f. Cu-berta secundaria situada baixo acuberta principal.Esp. bajo cubierta principalPort. baixo coberta principalIng. below deck
balance m. Inclinación e move-mento dun buque de babor a estri-bor ou á inversa. Sin. bambeo,balanceo.Esp. balancePort. balançoIng. roll
balancín m. 1. Peza que transmiteo movemento a unha máquinaprincipal e o regula.Esp. balancínPort. balancimIng. rocker
2. Cabos que penden da entena danave e serven para poñela nomedio, ou para chamala cara al-gunha das bandas.Esp. balancínPort. caboIng. outrigger
balandra f. Pequena embarcacióndun só pau con velas de coitelo ecuberta que se empregaba antiga-mente para a pesca e o transportede cabotaxe.Esp. balandraPort. balandraIng. sloop
balandro m. 1. Balandra pequena.Esp. balandroPort. balandroIng. cutter
2. Embarcación construída para as
regatas, costeira e de pequenas di-mensións, aparellada cun só mas-tro e un bauprés.Esp. balandroPort. balandroIng. cutter
balcón m. Estrutura que vai napopa a modo de galería.Esp. balcónPort. varanda, balcomIng. balcony
baldem.Recipiente que se empregapara transportar e conter auga. Sin.caldeiro, baldeira, tina.Esp. baldePort. baldeIng. bucket
baldear v. tr. Tirar baldes de augapolas cubertas dos barcos paralimpalas. Sin. lavar.Esp. baldearPort. baldearIng. sluice
baleeiro m. 1. Embarcación pes-queira destinada á captura de ba-leas.Esp. balleneroPort. baleeiraIng. whaling ship
2. Barco medieval empregado paraa piratería.Esp. balleneroPort. baleeiraIng. whaler
baleiro m. Situación na que a pre-sión do \uído, sexa gas ou vapor, émenor que a presión atmosférica.Sin. baldeiro.Esp. vacíoPort. valeiro, vazioIng. vacuum
baliza f. Sinal que indica perigo ou
baixo cuberta principal - baliza B 34
a situación dun obxecto somer-xido, dunha rede no mar, ou quemarca as características dunhazona pola que se navega. Sin. boia,marco.Esp. balizaPort. balizaIng. beacon
baliza cilíndrica f. Baliza conforma de cilindro, que se utilizanas marcas de babor, nas de canalprincipal a estribor e nas marcasespeciais.Esp. baliza cilíndricaPort. baliza cilíndricaIng. cylindrical buoy
baliza cónica f. Sinal de baliza-mento de forma de cono, empre-gado nas marcas de estribor, nas decanal principal a babor, e nas mar-cas especiais.Esp. baliza cónicaPort. baliza cônicaIng. conical buoy
baliza de castelete f. Baliza queten forma de castelete, cunha baseredonda máis ampla, e cun corpocentral cilíndrico incrustado nela.Emprégase en case todos os tiposde marcas: laterais, cardinais, espe-ciais, etc.Esp. baliza de castilletePort. baliza de andaimeIng. pillar buoy
baliza de espeque f. Baliza queten forma de panca ou de paulongo e estreito. Utilízase en casetodas as marcas de balizamento.Esp. baliza de espequePort. baliza de espequeIng. spar buoy
baliza esférica f. Baliza de forma
esférica empregada para sinalar asaugas navegables e as situaciónsespeciais.Esp. baliza esféricaPort. baliza esféricaIng. spherical buoy
baliza =xa f. Baliza que está si-tuada no fondo do mar e podeestar formada por mastros de ma-deira, mastros metálicos ou cons-trucións en forma de torre.Esp. baliza FjaPort. baliza FxaIng. Fxed beacon
baliza >otante f. Baliza que estáfondeada e pintada e pode estardotada de sinais luminosos.Esp. baliza GotantePort. baliza GutuanteIng. Goating beacon
baliza radar f. Baliza que é capazde re\ectir os sinais de radar demaior intensidade.Esp. baliza radarPort. baliza radarIng. radar reGector buoy
balizamento m. Sinalización deperigos ou da situación dun ob-xecto somerxido por medio de ba-lizas.Esp. balizamientoPort. balizamentoIng. buoyage
balizamento cardinalm. Sistemaque indica ao navegante a situa-ción da nave segundo os puntoscardinais.Esp. balizamiento cardinalPort. balizamento cardinalIng. cardinal buoyage
balizamento lateral m. Sistemaque indica a situación dos perigos
35 B baliza... - balizamento lateral
da navegación na ruta seguida.Esp. balizamiento lateralPort. balizamento lateralIng. lateral buoyage
balizar v. tr. Sinalar con balizas apresenza dalgún perigo nas augasnavegables ou de obxectos somer-xidos. Sin. demarcar, sinalar.Esp. balizarPort. abalizarIng. beacon
ballestrinque m. Nó mariñeiroque se forma con dúas voltas decabo e cruzando os chicotes arre-dor dun obxecto [xo; emprégasepara asegurar unha amarra a unhabita ou a un pau. Sin. nó cruzado.Esp. ballestrinquePort. nóIng. clove hitch
balsa f.Conxunto de madeiros for-temente unidos que forman unhaprancha e que se emprega para na-vegar en ríos e lagoas. Sin. cata-marán, xangada.Esp. balsaPort. jangadaIng. raft
balsa salvavidas f. Flotador in-chable de forma normalmente cir-cular ou poligonal de material\exible ou semirríxido que selanza ao mar en caso de naufraxio.Esp. balsa salvavidasPort. jangada salva-vidasIng. life raft
baluma f. Corda que pasa por unforro das velas latinas. Caída depopa das velas de coitelo.Esp. balumaPort. balumaIng. after leech
bancada f. 1. Banco feito de táboasde madeira situadas transversal-mente, onde se sentan os remeirosnos botes. Sin. banco.Esp. bancadaPort. bancoIng. cross thwart
2. Véxase: grada.banco de carpinteirom.Utensi-
lio imprescindible para os carpin-teiros que na parte posterior levaun canal estreito no que se colocanas serras, serrotes e outras ferra-mentas con mango.Esp. banco de carpinteroPort. banco de carpinteiroIng. joiner's bench
bandazo m. Movemento brusco eviolento dunha embarcación con-tra babor ou estribor, por causadas ondas ou do vento. Sin. vi-raxe.Esp. bandazoPort. trambolhãoIng. lurch
bandeira f. Tea normalmente rec-tangular que se iza nunha hasta oudriza, e que representa un em-blema, unha cidade, unha nación,etc.Esp. banderaPort. bandeiraIng. Gag
banse m. Na Costa da Morte e naría de Arousa, denominación quese lle dá ao costado do barco. Sin.lado.Esp. costadoPort. costadoIng. side
banzom. Listóns ou táboas que so-portan a armazón.
balizar - banzo B 36
Esp. banzoPort. banzoIng. frame
bañeira f. Espazo aberto na cubertadun balandro onde se instala o tri-pulante.Esp. bañeraPort. banheiraIng. open cabin
barboténm.Roda provista de den-tes e buratos onde encaixan osaneis da cadea da áncora, e queserve para elevala ou baixala.Esp. barboténPort. cadeia de sujeiçãoIng. chain grab
barca f. Embarcación pequena quese emprega para pescar ou paracruzar os ríos e zonas de augapouco profundas en distanciascurtas. Sin. bote, barco, embarca-ción.Esp. barcaPort. boteIng. boat
barca an=bia f. Barca con rodasque se adapta ao desprazamentopola terra, ademais de navegarnormalmente. Resulta de utilidadeen zonas onde non existen portose nas reservas naturais, onde se al-ternan as zonas de terra coas deauga.Esp. barca anFbiaPort. barca anfíbiaIng. amphibian boat
barcaza f. Embarcación auxiliar detamaño variable que se empregapara a carga e descarga das merca-dorías dos barcos, e para outrosusos tal como soporte dunha grúa\otante, transbordador de coches
e pasaxeiros, etc.Esp. barcazaPort. barcaçaIng. barge
barcaza offshore f. Barcaza em-pregada como elemento auxiliarpara a construción off-shore, paratransporte de plataformas [xas ede módulos, ou para tendido detubos submarinos.Esp. barcaza offshorePort. barcaça offshoreIng. offshore barge
barcaza vertedoira f. Barca desti-nada a transportar ata alta mar osmateriais que recolle a draga,como terra ou pedras.Esp. gánguilPort. barcaIng. hopper
barco m. Buque ou embarcación.Construción de madeira, ferro eoutros materiais destinada á nave-gación, que \ota na auga e queserve como medio de transporte.Pode impulsarse mediante remos,vela, vapor, caldeiras, hélices e mo-tores diversos. Emprégase para otransporte de pasaxeiros ou mer-cadorías, para a pesca, e con ob-xectivos militares, entre outrascousas. As formas e tipos de bar-cos son moi variados e dependenda [nalidade coa que foron cons-truídos. Sin. buque, embarcación,navío.Esp. barcoPort. barcoIng. ship
barco arrastreiro m. Embarca-ción que se dedica á pesca de arras-tre. Sin. barco rampleiro.
37 B bañeira - barco arrastreiro
Esp. barco arrastreroPort. navio de arrastoIng. trawler
barco boniteiro m. Embarcaciónconstruída para a pesca do bonito.Sin. atuneiro.Esp. barco boniteroPort. barco atuneiroIng. tuna boat
barco de pasaxe m. Embarcaciónque se emprega para levar pasaxei-ros.Esp. barco de pasajePort. barco de passagemIng. passenger ship
barco de rodas m. Embarcaciónsdotadas dunhas rodas de pas se-mellantes ás dos muíños, que ser-vían para propulsar aos barcospolos ríos, lagos e baías principal-mente.Esp. barco de ruedasPort. barco de rodasIng. paddle ship
barco de salvamentom. Embar-cación destinada á actuación rá-pida e auxilio das persoas en casode accidente ou emerxencia.Esp. barco de salvamentoPort. barco de salvamentoIng. rescue boat
barco de vapor m. Embarcaciónpropulsada polo vapor da auga xe-rado por caldeiras que, actuandopor medio de máquinas e sistemasde impulsión como as hélices, pro-pulsan o barco.Esp. barco de vaporPort. navio a vaporIng. steamer
barco de vixilanciam.O que estádestinado a vixiar obxectivos ou a
velar pola seguridade e polo cum-primento da lei.Esp. barco de vigilanciaPort. barco vigiaIng. survey ship
barco frigorí=co m. Barco espe-cializado no transporte de cargasrefrixeradas. As súas bodegas con-tan cun equipo de frío e zonaillada termicamente.Esp. barco frigoríFcoPort. barco frigoríFcoIng. refrigerated vessel
barco mexilloeiro m. Embarca-ción especializada na recollida domexillón. Na ría de Arousa, taménrecibe o nome de barco auxiliar debateas de mexillóns.Esp. barco mejilloneroPort. barco mexilhoeiroIng. mussel boat
barco porta m. Porta dun diqueseco que regula a entrada e a saídada auga e que ten forma de barco.Estrutura \otante que se desprazacon autonomía.Esp. barco puertaPort. navio portaIng. dock-gate
barco tangoneiro m. Embarca-ción de arrastre que leva instaladostangóns a bordo, que lle permitenremolcar ao mesmo tempo máisdunha rede.Esp. barco tangoneroPort. arrastão de retrancaIng. beam trawler
barco xareteirom.Nome que re-cibe na Costa da Morte o barcodedicado á pesca de cerco con xa-reta.Esp. barco de pesca con jareta
barco boniteiro - barco xareteiro B 38
Port. navio de pesca com xaretaIng. purse seine Fshing boat
barcola f.Guarnición que contornaos zapóns dun navío para evitar aentrada de auga. Sin. brazola.Esp. brazolaPort. braçolaIng. hatch coaming
barloa f. Cable con que se suxeitanos buques abarloados.Esp. barloaPort. amarraIng. preventer rope
barloventom. Lado de onde ven ovento. É o lado contrario ao sota-vento. Lado da embarcación ondesopra o vento.Esp. barloventoPort. barlaventoIng. windward
barógrafo m. Instrumento que seutiliza para medir a presión atmos-férica e rexistra os seus valorespermitindo analizar tendencias.Esp. barógrafoPort. barógrafoIng. barograph
barómetro m. Instrumento queserve para medir a presión atmos-férica.Esp. barómetroPort. barômetroIng. barometer
barra f.Vara ou pau que se empregapara virar o cabrestante a man.Esp. barraPort. barraIng. capstan bar
barra de arrastre f. Barra conec-tada por un extremo a un sector decambio de marcha e no outro aunha panca, que ten como obxecto
desprazar o primeiro, para desexeito conseguir o cambio de mar-cha.Esp. barra de arrastrePort. barra de arrastãoIng. trailing arm
barra de zuncho f. Panca de ferroutilizada para apertar os zunchosdos paus.Esp. barra de zunchoPort. barra de abraçadeiraIng. ring bar
barraganete m. Apoio vertical daamurada colocado sobre a cubertacomo prolongación da caderna.Esp. barraganetePort. escora da borda falsaIng. top timber
barreno m. Ferramenta compostapor unha peza de metal coa puntaen espiral, e cun manguito de ma-deira perpendicular a ela.Esp. barrenoPort. verrumãoIng. borer
barretas f. pl.Armazón de madeiraou de ferro que se pode utilizarpara colocar debaixo dun buque eque permite aseguralo.Esp. barretasPort. barretasIng. frame
barrilete m. Nó mariñeiro que tenforma de barril, e que se fai paraevitar que o cabo pase dun tope.Esp. barriletePort. barrileteIng. barrel knot
basada f.Madeira pola que se esco-rrega a embarcación durante a bo-tadura.Esp. basada
39 B barcola - basada
Port. estradoIng. launching cradle
bastidor m. Armazón principaldunha máquina, normalmente deaceiro.Esp. bastidorPort. bastidorIng. framework
bastrénm.Cepillo de dous mangosque serve para rebaixar super[cies.Sin. cepillo, garlopa.Esp. cepilloPort. cepilhoIng. brush
batea f. 1. Embarcación de fondoplano con forma de caixa que seutiliza nos portos, arsenais e ríospara transporte de mercadorías epara traballos auxiliares. Sin. bar-caza.Esp. bateaPort. bateiaIng. Gat-boat
2. Plataforma fondeada no marque se destina á cría de mexillóns eoutros moluscos. Sin. viveiro demexillóns.Esp. bateaPort. viveiroIng. mussel bed
batel m. Pequena embarcación senquilla. Canoa longa usada en com-peticións marítimas.Esp. batelPort. batelIng. boat
batente m. Costado vertical dasportas das baterías.Esp. batientePort. batenteIng. port still
batiscafom.Nave somerxible e ha-
bitable autopropulsada, cunhagran autonomía, que serve para aexploración submarina.Esp. batiscafoPort. batiscafoIng. bathyscaphe
batisfera f.Aparato somerxible senpropulsión destinado a explorar ofondo mariño e que soporta gran-des presións. Consiste nunha es-fera pendente dun cable atado aunha embarcación superior que atransporta.Esp. batisferaPort. batisferaIng. bathysphere
bauprés m. Pau groso horizontalsituado na proa que serve para ase-gurar os estais do trinquete oupara orientar os foques, entre ou-tras cousas.Esp. bauprésPort. gurupêsIng. bowsprit
berbequí m. Ferramenta que per-mite realizar furados na madeiracon moita precisión a través dunhabarrena.Esp. berbiquíPort. berbequimIng. brace
bergantín m. 1. Buque lixeiro dedous ou máis paus de velas cadrasou redondas.Esp. bergantínPort. bergantimIng. brig
2. Tipo de buque de guerra que naprimeira metade do século XIXdeu paso á construción de fragatasde hélice.Esp. bergantín
bastidor - bergantín B 40
Port. bergantimIng. brigantine
bergantín goleta m. Buque li-xeiro de dous ou máis paus queleva un velame mixto entre o doBergantín e o da Goleta.Esp. bergantín goletaPort. bergantimIng. brigantine
beta f. Toda corda ou cabo que nonten un nome particular a bordo.Esp. betaPort. cordaIng. fall
bica f. Gancho pequeno que pendedunha corda, sedela ou brazola, noque se enfía un cebo ou engadopara pescar; forma parte das liñasde man ou dos palangres. Sin.amocelo, anzol, brinca.Esp. anzueloPort. anzolIng. Fsh hook
bicheirom.Gancho que serve paraaxudar a izar o peixe e subilo abordo cando é moi grande. Utilí-zase tamén para o amarre e paradiversos usos das embarcacións.Sin. gancho.Esp. bicheroPort. bicheiroIng. boat hook
bicono de sinais m. Instrumentoutilizado para a sinalización debarcos pesqueiros durante o día.Esp. bicono de señalesPort. bicono de sinaisIng. signal cone
biela f. Parte da máquina de vaporalternativa que transforma o mo-vemento rectilíneo alternativo doémbolo en movemento circular
continuo do eixe.Esp. bielaPort. bielaIng. connecting rod
bigornia f. Instrumento compostopor unha peza metálica suxeita aun madeiro con tres patas.Esp. bigorniaPort. bigornaIng. two-beaked anvil
bita f. Poste de madeira, pedra ouaceiro asegurado á cuberta ou nopeirao que se utiliza para amarraro cabo dunha áncora, unha cadeaou un cable, ou para soltalos máislentamente cando fondea unhanave nun embarcadoiro. Sin.norai.Esp. bita, noray, bolardoPort. abita, cabeçoIng. bitt, bollard, mooring post
bita de cruz f. Bita que ten formade cruz.Esp. bita de cruzPort. abita de cruzIng. cross rope
bitácora f.Caixa cilíndrica de latónou madeira [xada á cuberta daponte de goberno, na cal vai mon-tada unha agulla náutica ou maxis-tral e desde onde se dirixe o barco.Esp. bitácoraPort. bitáculaIng. binnacle
bitadura f. Parte da cadea dunhaáncora que se estende sobre a cu-berta e que pode soltarse para an-corar.Esp. bitaduraPort. amarra da âncoraIng. range of chain
bitoque m. Burato que se fai na
41 B bergantín goleta - bitoque
quilla da dorna para permitir asaída da auga.Esp. bitoquePort. batoqueIng. plughole
bloquem.Anaco ou parte da estru-tura dun buque que se prefabricaantes da súa montaxe para inte-gralo cos outros bloques que for-man parte do buque. Pode levarincorporados os elementos e equi-pos que forman o armamento an-ticipado do mesmo.Esp. bloquePort. blocoIng. block
bobina f. Véxase: carrete.boca de alxibe f. Abertura practi-
cada na parte alta dun alxibe paradeste xeito darlle paso.Esp. boca de aljibePort. boca de algibeIng. tanker mouth
boia f. Corpo \otante suxeito a uncabo ou a unha cadea que se [xapolo outro extremo ao fondo eserve de marca. Anaco de cortizaou plástico atado ás redes de pescapara que non vaian ao fondo. Sin.baliza, bourel.Esp. boyaPort. bóiaIng. buoy
boia de amarrada f. Boia que si-nala unha zona ou situación ondese poden amarrar buques.Esp. boya de amarrePort. bóia de amarraçãoIng. mooring buoy
bola de ancoraxe f. Bola metálicaque se utiliza para indicar que obarco está fondeado. É utilizada
tamén polos barcos hidrográ[cose por todos os barcos denomina-dos de traballo.Esp. bola de fondeoPort. bola de ancoragemIng. anchor ball
bolina f. Cabo co que se leva a re-linga de barlovento dunha vela ataa proa para que reciba mellor ovento.Esp. bolinaPort. bolinaIng. bowline
bomba f. Aparello que se destina aprovocar o movemento de líqui-dos ao longo dun conduto pormedio da súa aspiración ou impul-sión.Esp. bombaPort. bombaIng. pump
bomba aspirante f. Bomba queeleva os líquidos desde un planoinferior ata a súa posición.Esp. bomba aspirantePort. bomba aspiranteIng. suction pump
bomba contra lumes f. Bombaencargada de prover auga en casode incendio.Esp. bomba contraincendiosPort. bomba para extinção de in-cêndiosIng. Fre Fghting pump
bomba de achique f. Máquinaque serve para achicar a augadunha embarcación e botala aomar.Esp. bomba de achiquePort. bomba de achicarIng. drain pump
bomba de alimentación f.
bloque - bomba de alimentación B 42
Bomba que se encarga de enviarauga ás caldeiras desde o conden-sador.Esp. bomba de alimentaciónPort. bomba de alimentaçãoIng. feed pump
bomba de circulación f. Má-quina que fai circular a auga demar, desde a toma ata a descarga, através de sistemas de refrixeración,condensadores de vapor, serpen-tíns, etc.Esp. bomba de circulaciónPort. bomba de circulaçãoIng. circulating pump
bomba de sentina f. Bomba deaugas sucias que se encarga de ba-leirar a auga da sentina.Esp. bomba de sentinaPort. bomba de sentinaIng. bilge pump
borda f. Bordo ou varanda superiorde cada un dos costados do buque.Sin. bordo, beira.Esp. bordaPort. bordaIng. gunwale
bordo m. Lado ou costado dunbuque que vai desde a auga ata aborda.Esp. bordoPort. bordoIng. board, side
bornear v. i.Xirar o buque sobre asúa áncora estando fondeado.Esp. bornearPort. bordejarIng. swing round
botadorm.Cicel de ferro co que oscarpinteiros desgastan as cabezaspara que non destaquen da ma-deira.
Esp. botadorPort. desbastadorIng. hewer
botalóm. 1. Pau horizontal ou per-cha que serve para soster as ás ou ofoque; pódese sacar cara ao exte-rior da embarcación cando é pre-ciso. Sin. pau.Esp. botalónPort. botalóIng. boom
2. Percha redonda que nace na cu-berta ou no costado e serve paraamarrar embarcacións menores.Esp. botalónPort. botalóIng. boom
botaló de foque m. Pau redondosituado enriba do bauprés queserve para largar o foque.Esp. botalón de foquePort. botalós de bujarronaIng. jib boom
botaló de gabiam. Botaló corres-pondente ás velas da gabia.Esp. botalón de gaviaPort. botaló de gáveaIng. main topsail boom
botar v. tr. Pór na auga unha em-barcación nova.Esp. botarPort. botarIng. launch
botavara f. Pau horizontal apoiadono mastro que serve para atar avela cangrexa ou Marconi.Esp. botavaraPort. espichaIng. spanker boom
bote m. Embarcación auxiliar depequeno tamaño que xeralmentese propulsa a remo, aínda que
43 B bomba de circulación - bote
pode dispoñer de vela e ata dunpequeno motor de popa. Sin. cha-lana, barca.Esp. botePort. boteIng. boat
bote de xávega m. Bote auxiliardoutro que serve para a pesca conxávega.Esp. bote de jábegaPort. xávegaIng. shore seine boat
bote salvavidas m. Bote ríxidodeseñado para salvar as vidas daspersoas en caso de naufraxio.Esp. bote salvavidasPort. bote salva-vidasIng. lifeboat
boteira f. Tipo de embarcación si-milar á lancha pero máis pequena,que supón unha transición entre obote e a lancha.Esp. botePort. boteIng. boat
botella de aire comprimido f.Recipiente que contén o aire paraque o mergullador respire, e que oleva ás costas.Esp. botella de aire comprimidoPort. garrafa de ar comprimidoIng. diving tank
boum. 1.Arte de pesca que consisteen arrastrar unha rede polo fondodas augas, tirada por dúas embar-cacións.Esp. bouPort. bouIng. trawl
2. Embarcación que se dedica ápesca de arrastre.Esp. bou
Port. bouIng. trawler
bovedilla f. Parte arqueada da popados buques, comprendida entre ocodaste e a cuberta.Esp. bovedillaPort. cintaIng. counter
boza f. 1.Corda suxeita e [rme a unlugar concreto do buque; empré-gase para atar as embarcacións me-nores ao porto ou a outro barco.Sin. amarra.Esp. bozaPort. amarraIng. painter
2. Corda suxeita a un punto [rmeda nave, que serve para impedirque se escapen outros cabos ou ca-deas cando traballan.Esp. bozaPort. boçaIng. stopper
bozas de retida f. pl. Cordas depequeno grosor amarradas ás reti-das de lanzamento que van rom-pendo a medida que esvara nabotadura o buque sobre as imadas.Esp. bozas de retenciónPort. boças de retençãoIng. rope stops
braga f. Cabo que nun navío é uti-lizado para erguer caixas, pipas,etc.Esp. bragaPort. caboIng. sling
braza f. Medida de lonxitude te-rrestre que equivale a 2,2 metrospero que na mariña ten a lonxitudede 1,6718 m (medida española) ou1,8217 m (medida inglesa); nor-
bote de xávega - braza B 44
malmente é utilizada para medir aprofundidade.Esp. brazaPort. braçaIng. fathom
brazo m. Cabo ou corda que nadorna baixa da parte anterior daverga á inferior da borda, e destaforma a vela recibe moito mellor ovento.Esp. brazoPort. braçoIng. rope
brazo da áncora m. Cada unhadas extremidades da áncora quesaen da cruz e rematan na unlla.Esp. brazo del anclaPort. braço da âncoraIng. anchor arms
brazo de dragaxe m. Tubo dadraga de succión, que se dirixe aofondo do mar para conducir o se-dimento ata a bodega da draga.Esp. brazo de dragadoPort. braço de dragagemIng. dredging arm
brazola f. Zócalo lonxitudinal etransversal disposto arredor daabertura dun zapón sobre a cu-berta, que serve para impedir a en-trada da auga. Sin. barcola.Esp. brazoladaPort. cordãoIng. hatch coaming
brea f. Sustancia resultante da desti-lación do carbón e da madeira, quese emprega para calafatear os bar-cos.Esp. breaPort. breuIng. pitch
bricbarcam. Barco de vela que in-
corpora tres paus e bauprés. Sin.brickbarca.Esp. bricbarcaPort. bricbarcaIng. square rigger
brida f. Peza en forma de aro que sesolda nos extremos dos tubos paraunilos con outros por medio depernos.Esp. bridaPort. braçadeiraIng. Gange
briolm. 1. Obxecto de madeira conforma de cazo que se emprega naspequenas embarcacións para achi-car a auga. Sin. tangarte.Esp. achicadorPort. achicadorIng. bailer
2. Cada un dos cabos que servenpara cargar unha vela e despoisaferrala máis facilmente.Esp. briolPort. briolIng. bunt-line
3. Cabo que serve para pechar asrelingas das velas en cruz, e que fa-cilita o seu amarre.Esp. briolPort. caboIng. bunt-line
broca helicoidal f. Broca que uti-lizan os trades para agrandar osburatos das pezas metálicas. Sin.barrena helicoidal.Esp. broca helicoidalPort. broca helicoidalIng. reamer
brusca f. Elevación en sentidotransversal da cuberta sobre a liñade costado que pode ter unhaforma parabólica, de arco de cir-
45 B brazo - brusca
cunferencia ou trapezoidal.Esp. bruscaPort. bruscaIng. camber
buceta f. Embarcación a remo e avela, máis grande que o bote, coaproa e a popa da mesma forma.Esp. bucetaPort. bucetaIng. buceta
bucina de escobén f. Extremo doescobén na cuberta do castelo.Esp. bocina del escobénPort. buzina do escovémIng. hawse pipe
bufarda f. Abertura na parte supe-rior dun teito pola que pasa a luz.Sin. bufarra, claraboia.Esp. tragaluzPort. clarabóiaIng. skylight
bulárcama f. Caderna reforzadaque se coloca distribuída cadacerto número de cadernas nor-mais, ou de espazos de cadernas.Emprégase normalmente nas es-truturas de construción de tipolonxitudinal.Esp. bulárcama, sobreplánPort. baliza de suporteIng. web frame, frame
bulkcarrier m. Buque de cargaseca a granel.Esp. bulkcarrierPort. bulkcarrierIng. bulk carrier
buquem. Embarcación de gran en-vergadura que dispón de cuberta eque se destina a diversos usos.Barco ou embarcación. Sin. navío,barco.Esp. buque
Port. navioIng. ship
buque alxibem. Buque que trans-porta normalmente auga e outroslíquidos. Véxase: alxibe.Esp. buque aljibePort. navio cisternaIng. tank vessel
buque an=biom. Buque que podetransportar á infantería e aos vehí-culos, así como algún helicópteroou avión, en misións de transporteou de asalto. Tamén poden levar acabo misións humanitarias ou eco-lóxicas.Esp. buque anFbioPort. navio anfíbioIng. amphibian vessel
buque atuneiro palangreirom.Barco destinado á pesca do atúncon palangre.Esp. buque palangrero atuneroPort. buque pinchão para atumIng. tuna longline vessel
buque auxiliar m. Embarcacióndestinada a dar apoio aos buques ea participar na defensa do territo-rio e, en xeral, a prestar o seu ser-vizo cando o requiren, encuestións de presenza e vixilancia.Esp. buque auxiliarPort. navio auxiliarIng. auxiliary vessel
buque balizadorm. Buque desti-nado á colocación e ao mante-mento dos sistemas desinalización, boias e balizas, queestán situados en espellos de auga.Tamén se denomina balizador.Esp. buque balizadorPort. balizadorIng. buoying vessel
buceta - buque balizador B 46
buque cableiro m. Barco que seemprega para a instalación de ca-bles submarinos.Esp. buque cableroPort. barco para cabos submarinosIng. cable vessel
buque cargueiro m. En xeral,aplícase a todo tipo de buque des-tinado ao transporte de mercado-rías.Esp. cargueroPort. cargueiroIng. freighter
buque catamaránm. Buque for-mado por dous cascos iguais uni-dos entre si de forma estruturalpor unha plataforma; utilízasepara a navegación deportiva prin-cipalmente.Esp. buque catamaránPort. buque catamarãIng. catamaran
buque cementeiro m. Barco quetransporta cemento.Esp. buque cementeroPort. buque de cimenteiroIng. cement carrier
buque cisternam. Barco de cons-trución especial, que está desti-nado ao transporte de mercadoríaslíquidas.Esp. buque cisternaPort. navio-cisternaIng. tank ship
buque con posicionamento di-námico m. Buque provisto depotentes propulsores acimutaisque manteñen a posición do barco[xa sobre un punto. O control daposición faise mediante satélite.Esp. buque con posicionamientodinámico
Port. navio de posicionamento di-nâmicoIng. dynamic positioning vessel
buque con superestrutura aproa m. Barcos que teñen asuperestrutura na proa, o que faci-lita a visión da manobra. Toda acuberta detrás da superestruturasérvelle para levar carga nesa cu-berta.Esp. buque con superestructura aproaPort. buque com superestrutura aproaIng. bow-superstructure vessel
buque conxeladorm. Barco des-tinado ao transporte de mercado-rías refrixeradas, ou á conxelacióndo peixe despois de limpalo. Sin.barco frigorí=co.Esp. buque congeladorPort. navio frigoríFcoIng. freezer
buque correo m. Aquel que sedestina ao transporte da corres-pondencia.Esp. buque correoPort. buque correioIng. mail ship
buque de altura m. Aquel barcoque está capacitado para navegarpor alta mar e para facer percorri-dos longos, a diferenza dos buquesde cabotaxe, que van pola costa.Esp. buque de alturaPort. buque de alto marIng. ocean going vessel
buque de apoio loxísticom. Bu-ques da Armada empregados paraaprovisionamento e servizos auxi-liares dunha \ota militar ou dunexército que actúa nun lugar.
47 B buque cableiro - buque de...
Esp. buque de apoyo logísticoPort. navio de apoio logísticoIng. logistic support vessel
buque de aprovisionamentode combatem. Barco que se de-dica a prover de alimentos, mate-rial, combustible e asistencia aoutros buques de combate queestán en alta mar.Esp. buque de aprovisionamientode combatePort. buque de aprovisionamentode combateIng. supply warship
buque de cabotaxem. Barco querealiza percorridos preto da costa,sen saír a alta mar.Esp. buque de cabotajePort. buque de cabotagemIng. coastal ship
buque de cuberta corrida m.Tipo de barco cuxa cuberta prin-cipal esténdese ao longo de toda aeslora do barco.Esp. buque de cubierta corridaPort. buque sem superestruturaIng. Gush-deck vessel
buque de cuberta de abrigo m.Tipo de buque que ten polo menosdúas cubertas forradas de pranchaou madeira, e que levan na cubertasuperior, por riba da cuberta prin-cipal, unha ou varias aberturasdesprovistas de peches permanen-tes.Esp. buque de cubierta de abrigoPort. buque de coberta de abrigoIng. shelter-deck ship
buque de cuberta de pozo m.Barco que posúe un espazo adicio-nal de carga.Esp. buque de cubierta de pozo
Port. buque de coberta de poçoIng. single-deck ship
buque de cuberta saltillo m.Buque no que a cuberta máis altade popa foi elevada polo desexo decompensar a perda de espazo ocu-pado polo túnel da liña de eixes.Úsase en barcos costeiros.Esp. buque de cubierta saltilloPort. buque de coberta elevadaIng. superstructure deck ship
buque de dobre casco m. Buquedotado de compartimentos inde-pendentes ao longo dos costados edo fondo co obxecto de protexer acarga que se leva nos tanques ounas bodegas centrais dunha posi-ble colisión lateral ou dunha va-rada. Os tanques do dobre cascoempréganse normalmente comotanques de lastre de auga salgada.Esp. buque de doble cascoPort. navio de duplo cascoIng. double hull vessel
buque de investigación ocea-nográ=ca m. Barco destinado áinvestigación nos océanos e mares.Esp. buque de investigación ocea-nográFcaPort. buque de investigação ocea-nográFcaIng. ocean research vessel
buque de perforación m. Barcoque se emprega para perforar ofondo do mar coa [nalidade de ex-traer petróleo; realiza as mesmasfuncións que a plataforma de ex-tracción.Esp. buque de perforaciónPort. navio de perfuraçãoIng. drillship
buque de salvamento e rescate
buque de... - buque de... B 48
m. Barco destinado a operaciónsde salvamento de naufraxio e res-cate de embarcacións accidenta-das.Esp. barco de salvamento y rescatePort. barco de salvamento e res-gateIng. rescue vessel
buque de transporte lixeirom.Barco que ten por misión trans-portar material e persoal, porexemplo, da Armada, e xeralmenteentre portos do mesmo Estado.Esp. buque de transporte ligeroPort. navio de transporte ligeiroIng. light transport ship
buque de tres illas m. Barco queten tres superestruturas sobre acuberta e dous pozos.Esp. buque tres islasPort. buque três ilhasIng. three island ship
buque en rosca m. Barco sencarga, sen combustible e sen lastre.Esp. buque en roscaPort. navio leve, navio em lastroIng. light ship
buque escola m. Barco destinadoá formación mariñeira de tripula-cións e o[ciais de mariña. Soe serde vela, aínda que tamén os haicon propulsión mecánica.Esp. buque escuelaPort. buque escolaIng. training ship
buque escoltam. Barco de guerradestinado á defensa de convoismercantes, dotado de armamentoantiaéreo e antisubmarino.Esp. buque escoltaPort. buque escoltaIng. escort vessel
buque factoría m. Buque no quese procesa a pesca recollida por elmesmo ou por unha \ota de bu-ques pesqueiros que operan arre-dor.Esp. buque factoríaPort. navio-fábricaIng. factory vessel
buque faro m. Buque adaptadopara servir de soporte e axuda ánavegación que, polas característi-cas da zona, require unha enverga-dura máis visible que unha boia.En xeral están tripulados. Sontamén base de estacións de controlde trá[co marítimo.Esp. buque faroPort. buque farolIng. lightship
buque froiteiro m. Barco des-eñado para o transporte de froita.Normalmente, vai refrixerado.Pode levar as bodegas con atmos-fera controlada, na que diminúe aporcentaxe de osíxeno.Esp. buque fruteroPort. navio fruteiroIng. fruiter, fruit ship
buque gaseiro m. Barco especial-mente deseñado para o transportede gases normalmente licuados.Esp. buque gaseroPort. buque gaseiroIng. gas carrier
buque graneleiro m. Aquel quetransporta gran ou carga seca agranel. Sin. buque cargueiro agranel.Esp. buque graneleroPort. navio de carga a granelIng. bulk ship
buque hidrográ=co m. Barco
49 B buque de... - buque hidrográ=co
destinado a facer levantamentoshidrográ[cos das costas, das pla-taformas continentais, e tamén árealización de estudos oceanográ-[cos.Esp. buque hidrográFcoPort. navio hidrográFcoIng. hydrographic vessel
buque hospitalm. Buque que dis-pón dunhas instalacións especiaispara levar a cabo as labores sanita-rias dun hospital.Esp. buque hospitalPort. buque hospitalIng. hospital ship
buque insignia m. Buque ondevai o xefe dunha \otilla formadapor varias unidades navais.Esp. buque insigniaPort. buque insígniaIng. Gagship
buque madeireiro m. O desti-nado ao transporte de madeiras.Esp. buque madereroPort. buque madeireiroIng. timber ship
buque mercante m. Barco depropiedade privada que se em-prega para transportar mercado-rías desde un porto a outro.Esp. buque mercantePort. buque mercanteIng. trading ship
buque metaneiro m. Buque ga-seiro concibido especialmente paratransporte de gas metano licuado,o cal ten que facerse a temperatu-ras moi baixas (-163 graos centí-grados).Esp. buque metaneroPort. navio metaneiroIng. methane carrier, liquid natu-
ral gas carrierbuque minadorm. Barco de gue-
rra destinado á colocación deminas submarinas.Esp. buque minadorPort. buque minadorIng. mine laying cruiser
buque mineraleirom. Barco quetransporta minerais a granel.Esp. buque mineraleroPort. navio para mineralIng. bulk ore carrier
buque monitorm. Tipo de barcoque ten un grao de blindaxe e unhatorre xiratoria con pezas de artille-ría.Esp. monitorPort. buque monitorIng. monitor
buque monocasco m. Barcoconstruído con casco de forro sin-xelo, que é a única separaciónentre as bodegas ou os tanques decarga e a auga do mar. En caso deromperse pode permitir a entradadirecta de auga e a saída da carga,co risco de perda do buque edunha catástrofe medioambiental.Esp. buque monocascoPort. navio monocascoIng. one hull ship
buque nutriz m. Barco destinadoa facilitar provisións a outros queestán en ruta.Esp. buque nodrizaPort. navio-mãeIng. mother ship
buque palangreiro m. Embarca-ción que practica a pesca con pa-langre.Esp. buque palangreroPort. buque pinchão
buque hospital - buque palangreiro B 50
Ing. longline vesselbuque patrulleiro m. Barco que
se encarga principalmente de vi-xiar o territorio onde o Estadoexerce soberanía; vixía os acordosde pesca, colabora en rescates,loita contra a delincuencia, contraas catástrofes naturais, etc.Esp. buque patrulleroPort. navio patrulhaIng. patrol vessel
buque petroleiro de frota m.Petroleiro destinado a abastecer decombustible a outros buques quepasan tempadas longas en alta mar.Esp. buque petrolero de GotaPort. navio petroleiro de frotaIng. Geet oil-tanker
buque pincheirom. Embarcaciónque pesca utilizando o palangre ouo pincho.Esp. buque pincheroPort. buque pinchãoIng. longline vessel
buque pirata m. Barco que se de-dica a roubar e asaltar a outrosbarcos en alta mar.Esp. buque pirataPort. buque pirataIng. pirate ship
buque polivalente m. Embarca-ción que pode facer varios servizosá vez sen necesidade de realizarmodi[cacións signi[cativas na súaestrutura. Hainos pesqueiros, decarga, etc.Esp. buque polivalentePort. buque polivalenteIng. multipurpose vessel
buque portacontedores m.Barco que transporta as mercado-rías almacenadas en contedores.
Sin. buque portacolectores.Esp. buque portacontenedoresPort. buque contêinerIng. container ship
buque quebraxeos m. Barcoacondicionado para abrirse pasonas augas xeadas. Sin. barco cre-baxeos.Esp. buque rompehielosPort. navio quebra-gelosIng. icebreaker ship
buque rampleiro m. Embarca-ción que dispón dunha rampla napopa, por onde soben e baixan asartes de pesca de arrastre. Sin.buque arrastreiro de popa.Esp. buque ramperoPort. buque arrastadeiroIng. stern trawler
buque ro-rom. Barco que ten va-rias cubertas con ramplas, poronde a carga entra e circula ou saerodando polos seus propios me-dios, sen necesidade de guindas-tres. Siglas de Roll-on Roll-off.Esp. buque ro-roPort. navio ro-roIng. ro-ro ship
buque tallerm. Barco destinado aefectuar reparacións ou manobrasespeciais.Esp. buque tallerPort. buque de manobraIng. repair ship
buque tipo swath m. Embarca-ción de gran velocidade constitu-ída por unha cuberta ousuperestrutura que se apoia me-diante columnas, de sección a[adae hidrodinámica, en dous cascossomerxidos onde van instalados ospropulsores.
51 B buque patrulleiro - buque tipo...
Esp. buque tipo swathPort. navio tipo swathIng. swath vessel
buque transporte de cargaspesadasm. Buque deseñado parao transporte de estruturas de granpeso que constitúen unha soa oupoucas pezas. Estes buques sonpropulsados, a diferenza doutrasformas de transporte de grandespesos, as cales fanse por medio degrandes barcazas especialmenteconcibidas para ese propósito eque son remolcadas.Esp. buque transporte de cargaspesadasPort. navio transporte de cargaspesadasIng. heavy lift
buque transporte de tropasm.Buque disposto para o transportedun corpo do exército, incluídoscarros de combate, camións, arti-llería, etc., cuxo desembarco aterra soe facerse por medio de lan-chas de desembarco en praias.Esp. buque transporte de tropasPort. navio de transporte de tropasIng. trooper, troopship
buque trimarán m. Barco multi-casco que consta dun caso principale outros dous secundarios unidos ael. Debido á súa estabilidade, é moiadecuado para na-vegar por augasrevoltas. A súa manobrabilidade élimitada, pe-ro poden alcanzargrandes velocidades.
Esp. trimaránPort. navio trimarãIng. trimaran
buque xemelgo m. Barco cons-truído de forma idéntica a outro.Esp. barco gemeloPort. buque gêmeoIng. sister ship
buques de liña regular m. pl.Barcos que fan sempre a mes-ma ruta transportando carga, nor-malmente xeral, e ás veces taménpasaxeiros, ao longo de rutas es-tablecidas e concertadas con an-terioridade, parando en variosportos, con datas e horarios es-tablecidos en días [xos da semana,se é posible por razóns do esta-do do mar, a diferenza dos bu-ques tramp que non teñen ruta[xa.Esp. buques de línea regularPort. navios de linha regularIng. liners
burda f. Cada un dos cabos quebaixa desde o alto dos mastros e se[nca na borda.Esp. burdaPort. brandalIng. backstay
buzarda f. Cartabón que se une ároda e aos palmexares ata as pri-meiras cadernas, que serve paraconsolidar a estrutura de proa.Esp. buzardaPort. buçardaIng. forehook
buque transporte... - buzarda B 52
cabestro m. Corda longa e grosaque é utilizada con distintas [na-lidades, como a suxeición do bau-prés á roda. Sin. adival, corda,solta.Esp. barbiquejoPort. cabrestoIng. bobstay
cabeza f. Parte superior do puntal.A ela afíanse o zuncho, o cáncamo,as argolas e a pasteca. Sin. cabo,extremidade.Esp. cabezaPort. cabeçaIng. head
cabeza da áncora f. Parte supe-rior da cana da áncora, que leva unori[cio para o arganeo.Esp. cabeza del anclaPort. cabeça da âncoraIng. anchor head
cabeza de draga f. Parte do brazo
de dragaxe por onde entra o sedi-mento cando se aspira. Sin. bocade aspiración.Esp. cabeza de dragaPort. cabeça de dragaIng. suction hole
cabezada f. 1. Acto de baixar unnavío a proa despois da arfada.Esp. cabezadaPort. abalançamentoIng. pitching
2. Acción de afundirse brusca-mente a proa na auga.Esp. cabezadaPort. cabeçadaIng. pitching, plunging
cabina f. Pequeno cuarto onde haidistintos aparellos que teñen queser usados ou manexados porunha ou máis persoas co [n delevar un bo funcionamento dobarco. Sin. cámara, gabinete.
CC
Esp. cabinaPort. cabinaIng. cabin
cabina de chorreado f. Lugaronde se limpan as super[cies dosbarcos coa granalla coa intenciónde pintalas despois. Sin. cabina dechorro.Esp. cabina de chorreadoPort. cabina de decapagemIng. blasting shop
cabirónm.Coroa cilíndrica xirato-ria do molinete, con forma de tam-bor, que serve para virar unhaestacha ou cabo.Esp. cabirónPort. cabo giratórioIng. cable wheel
cable de remolque m. Cable me-tálico co que se arrastra a arte polofondo.Esp. cable de remolquePort. cabo de reboqueIng. towline
cableiro m. Véxase: buque ca-bleiro.
cabom. 1. Corda ou cable de arameque se emprega a bordo dunhaembarcación para amarrar pesosou outras embarcacións. Sin.corda.Esp. caboPort. caboIng. rope, wire rope
2. Militar de graduación inferior asubo[cial e superior ao soldado ouao mariñeiro.Esp. caboPort. caboIng. corporal
cabo de aceiro >exiblem. Aquelque serve para as manobras co-
rrentes a bordo, para os aparellos,etc.Esp. cabo de acero GexiblePort. cabo de aceiro GexívelIng. Gexible wire rope
cabo de aceiro ríxido m. O quese usa para a confección da enxar-cia [rme e que ás veces é galvani-zado.Esp. cabo de acero rígidoPort. cabo de aceiro rígidoIng. rigid wire rope
cabo de amarre m. Corda que seemprega para amarrar as embarca-cións.Esp. cabo de amarrePort. cabo de amarreIng. mooring line
cabo de enxarcia m. Calqueratipo de corda para enxarcia [rmeou de manobra.Esp. cabo de jarciaPort. cabo de enxárciaIng. rigging rope
cabo de labor m. Cabos que seutilizan para manexar o aparello.Esp. cabo de laborPort. cabo de laborIng. running rope
cabo de popa m. Cabo para oamarre que arría un barco desde apopa.Esp. cabo de popaPort. cabo de popaIng. stern rope
cabo de proa m. Cabo desde aproa que serve para o amarre daembarcación.Esp. cabo de proaPort. cabo de proaIng. bow rope
cabo de reforzom.Calquera cabo
cabina de chorreado - cabo de... C 54
distinto dunha relinga de costadoligado a calquera parte da rede.Esp. cabo de refuerzoPort. cabo de reforçoIng. strengthening rope
cabo de remolque m. Corda quese utiliza para remolcar os buques.Esp. cabo de remolquePort. cabo de reboqueIng. towing line
cabo miúdo m. Cabo de pequenodiámetro.Esp. cabo menudoPort. cabo miúdoIng. small rope
cabo mixto m. Cabo con ou senalma central constituído por diver-sos cordóns formados por [brasnaturais e por fíos téxtiles sintéti-cos con arames de aceiro quepoden ser galvanizados.Esp. cuerda mixtaPort. cabo mistoIng. combined rope
cabotaxe f. Navegación marítimaentre portos ou illas veciñas que sefai seguindo a costa. Sin. navega-ción.Esp. cabotajePort. cabotagemIng. cabotage
cabrestante m. Torno de tracciónde tambor vertical que mantén en-roladas dúas ou tres voltas de cablepara arrastrar ou elevar cargas. Sin.guindastre.Esp. cabrestantePort. cabrestanteIng. capstan
cabrestante de popa m. Cabres-tante de fricción de eixe verticalpara as manobras dos cabos de
popa, xeralmente de funciona-mento eléctrico ou hidráulico.Esp. cabrestante de popaPort. cabrestante de popaIng. stern capstan
cabria f. Guindastre de grandes di-mensións que se emprega para er-guer pesos importantes. Sin.guincho.Esp. machinaPort. cábrea, guindasteIng. sheerlegs
cacea f. 1. Conxunto dun númerodeterminado de nasas que levanatados uns anacos de corda, oscales van suxeitos a un cabo cen-tral. A cacea pódese situar na popaou nun costado da embarcación.Sin. riseiro de nasas.Esp. caceaPort. corricoIng. trolling line
2. Arte de pesca que se practicacun aparello formado por unhaliña provista dun ou varios anzoisque se arrastra pola popa da em-barcación.Esp. caceaPort. corricoIng. trolling
cachemarín m. Embarcación pe-quena de dous paus, con algúnsfoques no botaló de proa e gabiasvolantes.Esp. quechemarínPort. canoaIng. gig
cachola f. Defensa de pau de navíoque se coloca acuñada por onde seasenta, para evitar a entrada daauga.Esp. cachola
55 C cabo de remolque - cachola
Port. defesaIng. hound
cadea f. Serie de elos metálicos en-trelazados que serven para suxeitara áncora e para movela.Esp. cadenaPort. cadeiaIng. chain
cadeira f. Espazo comprendidoentre o panel de popa e o do medioonde se garda o aparello. Dentrodunha embarcación é o panel nocostado.Esp. panelPort. painelIng. board
cadeneta f. A parte máis tupidadunha malla que corresponde árede de pesca.Esp. cadenetaPort. cadenetaIng. thread
caderna mestra f. Caderna de[-nida pola intersección do casco coplano transversal trazado por unpunto equidistante das perpendi-culares de proa e popa, é dicir, polaperpendicular media.Esp. cuaderna maestraPort. roda de proa principalIng. midship frame
cadernal m. Motón que ten máisdunha roldana.Esp. cuadernalPort. cadernalIng. block
cadernas f. pl. Pezas curvas a modode costelas que saen da quilla dobuque cara a babor e estribor endúas ramas simétricas; serven paradarlle forma ao buque e soster osforros.
Esp. cuadernasPort. cavernasIng. frames
cadernas de armar f. pl. Primei-ras cadernas que se montaban, eaínda se montan, nos barcos demadeira, que xunto coa quilla for-man o esqueleto do buque, paraseren despois forradas e así com-pletar o casco.Esp. cuadernas de armarPort. cadernas de armarIng. square-body frames
caderno de bitácora m. Libroraiado e dividido conveniente-mente no cal se anotan todos oselementos que serven para levar aestima, as situacións astronómicas,as observacións meteorolóxicas eos acontecementos notables da na-vegación; as anotacións son feitaspor cada o[cial ao rematar a súagarda. Sin. diario de navegación.Esp. cuaderno de bitácoraPort. diário de bordoIng. logbook
caderno de navegación m. Ca-derno marítimo; documento indi-vidual dun tripulante onde seanotan os embarques e desembar-ques e onde se leva rexistro dos re-coñecementos médicos e doutrosacontecementos. Sin. cadernoma-rítimo.Esp. libreta de navegaciónPort. caderneta de navegaçãoIng. seaman's book
cadoira f. Buraco no fondo dunhalancha que serve para desaugar.Tapón con que se cobre ese bu-rato.Esp. desaguadero
cadea - cadoira C 56
Port. cadoiraIng. drainage hole
cadro de distribución principalm. Cadro de distribución alimen-tado directamente pola fonte deenerxía eléctrica principal e desti-nado a distribuír enerxía eléctrica.Esp. cuadro de distribución princi-palPort. quadro principal de distribui-çãoIng. main switchboard
cadro de mandos m. Sistema deindicadores e instrumentos queserven para manexar a embarca-ción, postos á vista do piloto.Esp. cuadro de mandosPort. quadro de mandosIng. control board panel
cadro orgánicom. Cadro que re-colle as indicacións que deberánseguir os tripulantes en caso de pe-rigo, incendio ou abandono, asícomo as súas obrigas ante estestres casos. O cadro orgánico debesituarse nun lugar visible do barco.Esp. cuadro orgánicoPort. quadro orgânicoIng. muster list
caída f. 1. Inclinación dos paus dunbarco segundo o valor da distanciahorizontal que existe entre o pé dopau e a vertical do exterior supe-rior.Esp. caídaPort. caimentoIng. rake
2. Cada un dos lados das velas quevén de arriba cara abaixo.Esp. caídaPort. curva da velaIng. sail drop, depth of sail
caiquem. 1. Pequeno navío que tenun tipo de velas triangulares edous mastros, moi utilizado noLevante.Esp. caiquePort. caíqueIng. caique
2. Barco costeiro de pesca.Esp. caiquePort. caíqueIng. caique
caiucom. Bote de remos sen quillafeito dunha peza dunha árbore.Dise tamén dos botes de pesca nosque chegan os emigrantes a Es-paña.Esp. cayucoPort. caiucoIng. boat
caixa de cadeas f.Compartimentosituado na proa do buque, onde seestiba a cadea ou o cable da áncora.O derradeiro grillón está forte-mente suxeito a un gancho que sepode manexar desde a cuberta.Esp. caja de cadenasPort. caixa de cadeiasIng. chain box
cala f. 1. Espazo situado debaixo dacuberta de proa ou de popa nunhaembarcación, onde pode ir un ca-marote.Esp. camarotePort. camaroteIng. hold
2. Lámina de metal calibrada em-pregada para medir a separaciónentre dúas pezas de caras paralelas.Esp. calaPort. medidorIng. measuring triangle
calabrote m. Cabo moi groso for-
57 C cadro de distribución... - calabrote
mado por nove cordas trenzadasde esquerda a dereita, organizadasde tres en tres en guindarezas nor-malmente; serve para amarrar oupara remolcar o buque.Esp. calabrotePort. calabroteIng. cable laid rope
calado m. Distancia vertical desdea quilla ata a liña de \otación. Sin.fondo.Esp. caladoPort. caladoIng. draft
calado de escantillónm.Máximocalado que, por motivos de resis-tencia estrutural, pode obter obuque á plena carga.Esp. calado de escantillonadoPort. calado de gabaritoIng. scantling draught
calado de popa m. Distancia ver-tical medida na perpendicular depopa ata a liña de \otación.Esp. calado de popaPort. calado de popaIng. draught aft
calado de proam.Distancia verti-cal medida na perpendicular deproa ata a liña de \otación.Esp. calado de proaPort. calado de proaIng. draught forward
calado de verán m. Máxima dis-tancia permisible entre o canto su-perior da prancha da quilla e ocentro da marca de francobordono verán. Máximo calado permisi-ble no verán.Esp. calado de veranoPort. calado de verãoIng. summer draught
calado máximo m. Aquel corres-pondente ao de máxima carga noverán.Esp. calado máximoPort. calado máximoIng. extreme draught
calado medio m. Calado na zonacentral do buque. É a media entreo calado de proa e o calado depopa.Esp. calado medioPort. calado médioIng. center draught
calafatem. Persoa que calafatea na-víos, isto é, que pecha as costuraspara que non entre a auga. Sin.operario.Esp. calafatePort. calafateIng. shipwright
calafatear v. tr. Operación queconsiste en encher con estopa ebrea as xuntas das táboas dos fon-dos, costados e cubertas, para cu-brilas despois con brea para quenon entre a auga. Sin. atacuñar,carenar.Esp. calafatearPort. calafetarIng. caulk
calar v. i. Alcanzar a embarcaciónunha profundidade axeitada.Esp. calarPort. calarIng. draw
calcés m. Parte alta dun mastrocomprendida entre a gabia e otamborete.Esp. calcésPort. calcêsIng. masthead
caldeira f. Depósito onde ferve a
calado - caldeira C 58
auga nas máquinas de vapor. Estevapor constitúe a forza para im-pulsar a máquina.Esp. calderaPort. caldeiraIng. boiler
caldeira de alta presión f. Cal-deira que pode recibir unha pre-sión superior a dúas atmosferas.Esp. caldera de alta presiónPort. caldeira de alta pressãoIng. high pressure boiler
calibre m. Instrumento que servepara realizar medidas moi precisas,normalmente de lonxitude. Sin.medida.Esp. calibrePort. calibreIng. scantling
calima f.Disposición das táboas doforro dalgunhas embarcacións me-nores.Esp. tabladoPort. calimeIng. planking
calime f. Desígnase con ese nome atáboa última e inferior que formaparte de cada un dos costados dunbarco.Esp. cintaPort. calimeIng. band
calma f. Estado do vento que se co-rresponde coa forza 0 na escala deBeaufort. Mar plano, sen ondas,coma un espello. A velocidade dovento é inferior a 1 nó. Equivale aograo 0 na escala de Douglas. Sin.bonanza.Esp. calmaPort. calmariaIng. calm
calom. 1. Especie de lazo que leva avela da dorna no lado vertical su-perior.Esp. lazoPort. laçoIng. ribbon
2. Corda que suxeita a escota ao seuniren os rices.Esp. amarraPort. cordaIng. mooring rope
calón m. 1. Pau de aproximada-mente un metro de longo co quese manteñen estendidas as redes depesca.Esp. calónPort. calãoIng. spreader
2. Peza de rede que forma parte daarte pesqueira denominada xávega.Esp. calónPort. calãoIng. spreader
3. Pequeno cabo no que se suxeitatoda a altura das pernas do apare-llo de pesca coñecido por trabu-quete.Esp. calónPort. calãoIng. rope
calzom. 1. Grupo de madeiros quese dispoñen de forma axeitada paraque repousen e se a[rmen sobreeles algúns obxectos pesados. Sin.apoio, base.Esp. calzoPort. calçoIng. chock
2. Taco de madeira que serve debase xunto con outros para asentaro motor dunha embarcación.Esp. calzo
59 C caldeira de alta presión - calzo
Port. calçoIng. chock, wedge
cama de construción f. Con-xunto de soportes onde repousa obarco cando está varado, ou bendurante a súa construción.Esp. cama de construcciónPort. cama de construçãoIng. building berth
cama de lanzamento f. Sopor-tado do buque que se dispón paraa súa botadura.Esp. cama de lanzamiento, paralPort. cama de lançamentoIng. launching ways
cámara f. Compartimento desti-nado a un ou varios usos.Esp. cámaraPort. câmaraIng. chamber
cámara de máquinas f. Espazosque conteñen a maquinaria pro-pulsora, instalación de combusti-ble líquido, xeradores, aparatos degoberno, maquinaria eléctricaprincipal, estacións de toma decombustible, maquinaria de refri-xeración, estabilización, ventila-ción e climatización, e espazossemellantes, así como os troncosde acceso a todos eles.Esp. cámara de máquinasPort. casa das máquinasIng. engine room
cámara hiperbárica f. Recintopechado que serve para levar acabo as operacións de compresiónou descompresión dos submari-nistas.Esp. cámara hiperbáricaPort. câmara hiperbáricaIng. hyperbaric chamber
camareta f.Nos buques de guerra,cabina ou habitáculo dos o[ciais.Nos barcos, cámara que se destinaao comedor.Esp. camaretaPort. camaroteIng. midshipman's cabin
camarote m. Espazo privadodunha embarcación destinado adormitorio. Sin. cabina.Esp. camarotePort. camaroteIng. cabin
cambota f. Peza curva que consti-túe a bovedilla.Esp. gambotaPort. cambotaIng. counter timber
camelom.Mecanismo \otante quese emprega para elevar un barcoou para suspendelo no aire.Esp. camelloPort. guindasteIng. lifting craft
camiño de rodaduram. Super[-cie por onde se move o guindastrepórtico. Consiste nunha plata-forma feita de formigón, que so-porta grandes pesos, e que podealoxar un habitáculo debaixo quese destina a diversos usos.Esp. camino de rodaduraPort. caminho de rolamentoIng. crane gantry
camisa f. 1. Tubo metálico que re-cubre os canóns no interior.Esp. camisaPort. camisaIng. liner
2.Revestimento de metal colocadono interior dun espazo oco.Esp. camisa
cama de construción - camisa C 60
Port. camisaIng. liner
3. f. Revestimento tubular colo-cado no interior dos cilindros domotor.Esp. camisaPort. camisaIng. cylinder liner
campá submarina f. Aparato es-férico parecido á batisfera peroaberto polo fondo, que está prepa-rado para a submersión e para otransporte de persoas; utilízase encaso de rescate principalmente, etamén para a exploración subma-rina.Esp. campana submarinaPort. campa submarinaIng. submarine bell
cana f. Véxase: cana da áncora,cana de pescar, cana do temón.
cana da áncora f. Corpo centralda áncora, que está comprendidoentre a cruz e o arganeo.Esp. caña del anclaPort. cana da âncoraIng. anchor shank
cana de pescar f. Instrumento demadeira que consiste nunha varalonga cun cordel que colga dun ex-tremo xunto coa sedela e o anzolco cebo, e que se emprega para apesca.Esp. caña de pescarPort. cana de pescaIng. Fshing rod
cana do temón f. Elemento alon-gado de madeira ou aceiro queserve para manexar o temón.Esp. caña del timónPort. cana do lemeIng. rudder tiller
canalm.Vía arti[cial que é navega-ble despois de realizar operaciónsde dragado. Sin. canle.Esp. canalPort. canalIng. channel
canaleta f. Varanda protectora queimpide que os pescadores caian aomar cando están pescando. Sin.varanda.Esp. barandillaPort. gradeIng. railing
cáncamo m. Peza de metal conforma de armela que serve paraamarrar cabos nas embarcacións.Peza de metal soldada aos bloquesque serve para suxeitar os cablesde manobra que se empregan paraelevalos. En xeral, son elementosde suxeición dos cabos de mano-bra que se empregan para levantargrandes pesos.Esp. cáncamoPort. cavilhaIng. eyebolt
candeeiro m. Elemento vertical,normalmente de tubo, que servede soporte aos pasamáns e varan-das.Esp. candeleroPort. candeeiroIng. stanchion
candeleros m. pl. Denominacióncomún das varandas de proteccióndos pescadores ou dos pasaxeiros.Consisten en varios paus metálicosverticais aos cales se lles engadeunha corda, ou unha vara metálicahorizontal. Véxase: candeeiro. Sin.candeeiros, varandas.Esp. candeleros
61 C campá submarina - candeleros
Port. balaústresIng. rail stanchions
canle f. Véxase: canal.canoa f. Embarcación pequena, es-
treita e lixeira, propulsada porremos, sen quilla nin velas xeral-mente e coa proa e a popa iguais.Esp. canoaPort. canoaIng. canoe
canón lanzacabos m. Aparelloque consiste nun canón que dis-para un proxectil cun cabo ama-rrado, coa intención de atar asembarcacións ou de axudar aosnáufragos.Esp. cañón lanzacabosPort. canhão lança-cabosIng. line-throwing gun
capa f. Forma de navegación coaproa cara o temporal mantendo aembarcación case parada.Esp. capaPort. capaIng. lay by
capacidade cúbica da carga f.Expresión do volume ou capaci-dade cúbica utilizable para a carganos espazos pechados do buqueque se destinan a estes efectos.Esp. capacidad cúbica de la cargaPort. capacidade cúbica de cargaIng. cargo cubic capacity
capear v. tr. Modo de navegar queconsiste en poñerse á capa,arriando as velas e mantendo a em-barcación case parada en caso deperigo ou temporal. Dise tamén daacción de esquivar o temporal me-diante manobras axeitadas.Esp. capearPort. capear
Ing. dodge, be lying tocapitán marítimo m. Funciona-
rio do Goberno encargado de di-rixir e autorizar as operaciónsmarítimas e a seguridade do porto.Esp. capitán marítimoPort. capitão de portoIng. harbor master
capón m. Cadea ou cabo [xo naserviola, onde se colga a áncora.Esp. capónPort. caboIng. cathead
carabela f. Embarcación de orixeportuguesa, lixeira e dunha cu-berta, empregada antigamentepara navegacións de longo perco-rrido entre os séculos XIV e XVII.Esp. carabelaPort. caravelaIng. caravel
carabelom.Cesto con agarra, feitocon vergas ou varas tecidas. Pó-dese meter o peixe nel.Esp. cestoPort. cestoIng. handbasket
caramuzal m. Buque mercante detres paus e forma alongada, em-pregado en Turquía. Ten a proaelevada, arbora pau maior, bauprése pau menor de mesana, e usa velagabia, trinquetilla e mesana.Esp. caramuzalPort. navio de cargaIng. Moorish boat
carboeira f. Depósito ou lugaronde se garda o carbón.Esp. carboneraPort. carvoeiraIng. coal bunker
carboeiro m. Barco destinado ao
canle - carboeiro C 62
transporte de carbón.Esp. carboneroPort. carvoeiroIng. collier
car-carrier m. Buque deseñadopara o transporte de automóbiles.Esp. car-carrierPort. car-carrierIng. car-carrier
cardume m. Banco de peixes. Sin.banco de peixe.Esp. cardumenPort. cardumeIng. shoal
carel m. Bordo superior da partemáis alta dunha embarcación,onde se suxeitan os remos. Sin.bordo.Esp. carelPort. bordoIng. edge
carena f. Parte somerxida do barco,por debaixo da liña de \otación. Ocentro da carena é o centro de gra-vidade do volume da parte somer-xida dun barco. Sin. obra viva.Esp. carena, obra vivaPort. carenaIng. underwater hull
carena líquida f. Volume de lí-quido que se move por un com-partimento interior do barco.Esp. carena líquidaPort. carena líquidaIng. free surface of liquids
carenar v. tr. Facer traballos de re-paración no casco das embarca-cións. Sin. reparar.Esp. carenarPort. carenar, querenarIng. careen
carga f. Acción e efecto de cargar.
Esp. cargaPort. cargaIng. loading
carga da cuberta f. Carga que setransporta sobre a cuberta dunbarco.Esp. cubertadaPort. carga da cobertaIng. deck cargo
carga líquida f.Carga que levan osbarcos, que é líquida, como porexemplo, o petróleo.Esp. carga líquidaPort. carga líquidaIng. liquid cargo
carga mixta f. Carga que leva unbuque, cando pode ser simultane-amente paletizada ou disposta encontedores e, ao mesmo tempo,carga a granel.Esp. carga mixtaPort. carga mistaIng. mixed cargo
carga seca f. A carga sólida quelevan os buques.Esp. carga secaPort. carga secaIng. dry cargo
cargadeiro m. Lugar apropiadopara a atracada das embarcacións epara o intercambio de mercado-rías.Esp. cargaderoPort. carregadoiroIng. bank ground, dump
cargamento m. Conxunto demercadorías que carga un barco.Sin. carga.Esp. cargamentoPort. cargaIng. cargo
caridade f.Nome co que se coñecía
63 C car-carrier - caridade
ás áncoras de popa, ou áncoras au-xiliares, máis pequenas que as deleva ou de traballo.Esp. caridadPort. âncora de popaIng. stern anchor
carlinga f. Oco feito sobre unhabase de madeira onde se encaixanos paus dos barcos.Esp. carlingaPort. carlingaIng. mast-step
carlinga do bauprés f. Madeiroonde asenta o couce do bauprés.Esp. carlinga del bauprésPort. carlinga do gurupêsIng. bowsprit step
carnamuza f. Nome que recibe acornamusa na Costa da Morte. Vé-xase: cornamusa.Esp. cornamusaPort. cunho, cornamusaIng. cleat
carpintería de ribeira f. Lugaronde se constrúen os barcos, demenor tamaño que o estaleiro, emáis especializado na construciónde embarcacións de madeira.Esp. carpintería de riberaPort. carpintaria de ribeiraIng. shipbuilder carpentry
carraca f. Buque grande que foiutilizado no Mediterráneo para otransporte de mercadorías e gran-des cargas. A partires do séculoXIII foi utilizado para o trans-porte de tropas. Sin. buque.Esp. carracaPort. carracaIng. carrack
carreta pórtico f.Carreta que teno dispositivo elevador por encima
da carga.Esp. carretilla pórticoPort. carrinho pórticoIng. straddle carrier
carrete m. Parte dos instrumentosou máquinas de electricidade diná-mica, como os motores eléctricos,que se compón dun fío metálicoenrolado nun cilindro. Sin. bo-bina.Esp. carretePort. carreteIng. coil
carro de varar m. Aparello queserve para transportar un barcovarado e para suxeitalo. Pode terrodas ou carrís.Esp. carro de varaderoPort. carro de vararIng. cradle
carta hidrográ=ca f. Carta querepresenta a extensión dos mares ecostas con indicación de baixos esondas.Esp. carta hidrográFcaPort. carta hidrográFcaIng. hydrographic chart
carta náutica f. Mapa destinado ánavegación, que representa aconca dun mar ou un océano, conindicación de todos os detalles úti-les para o navegante.Esp. carta náutica, carta de marearPort. carta de navegaçãoIng. nautical chart
carta portulano f. Tipo de cartaplana de navegación de porto aporto orixinaria do Mediterráneoque se trazou a man sobre o per-gamiño segundo os rumbos e se-guindo unhas determinadasnormas no seu deseño.
carlinga - carta portulano C 64
Esp. carta portulanoPort. carta portulanoIng. Mediterranean hand-madechart
cartabónm. Instrumento metálicoou de madeira en forma de trián-gulo rectángulo escaleno. Véxasetamén: cartela.Esp. cartabónPort. esquadroIng. bracket, knee
cartela f. Prancha de aceiro, xeral-mente triangular, que posúe unnervio de reforzo que se empregapara unir os extremos das pezas enángulo da estrutura do casco,como por exemplo, os vaos e ascadernas. Sin. escuadra, consola.Esp. cartelaPort. pranchaIng. bracket
cárter m. Caixa metálica por baixodos motores que protexe o cego-ñal e outros mecanismos e recolleo aceite de lubricación.Esp. cárterPort. cárterIng. crankcase
casco m. Corpo que forma o con-torno exterior do buque e conténno seu interior todos os elementosdo mesmo. Monocasco: dise daembarcación que ten un só casco.Esp. cascoPort. cascoIng. hull
casco presurizadom.Casco inte-rior do submarino especialmenteacondicionado para soportar pre-sión exterior cando se somerxe.Esp. casco presurizadoPort. casco pressurizado
Ing. pressure hullcaseta f. Pequeno compartimento
ou cámara situado sobre a cubertacon obxecto de almacenar ou pro-texer algo, ou ben, para ofrecerabrigo en caso de mal tempo.Esp. casetaPort. barracãoIng. hut
castañola f. Peza plana suxeita aobuque, cunha asa paralela á super-[cie do asento; é semellante ámedia cornamusa e se empregapara pasar ou amarrar o cabo ou ospuños.Esp. castañuelaPort. amarra de caboIng. yard-arm cleat
castelo m. Superestrutura situadapor encima da cuberta alta, nazona de proa.Esp. castilloPort. casteloIng. forecastle
catavento m. Aparello que constadunha barra vertical cun anaco detea que xira na dirección do vento.Tamén pode levar unha frecha.Sin. viravento.Esp. catavientoPort. cata-ventoIng. wind vane
cavername m. Conxunto das ca-dernas dun navío. Esqueleto.Esp. conjunto de cuadernasPort. cavernameIng. set of frames
cavilla f. 1. Pau de madeira que so-bresae do cavilleiro e que servepara suxeitar o temón e para ama-rrar os cabos de labor. Sin. ferro-llo, pasador.
65 C cartabón - cavilla
Esp. cabillaPort. cavilhaIng. dowel pin
2. Anaco de ferro ou de aceiro enforma de barra.Esp. cabillaPort. cavilhaIng. toggle
cavilleiro m. Peza de madeira oumetal que suxeita as cavillas queamarran os cabos.Esp. cabilleroPort. cavilheiroIng. belaying pin-rack
cavitación f. Formación de burbu-llas de vapor no seo dun líquido,causada pola diminución de pre-sión. Pode afectar a determinadamaquinaria como as hélices e asbombas.Esp. cavitaciónPort. cavitaçãoIng. cavitation
cear v. i.Vogar en sentido contrariopara retroceder. Sin. recuar, retro-ceder.Esp. ciarPort. ciarIng. go astern
ceavoga f. Volta que dá unha em-barcación vogando cun remo e ce-ando co outro, ou usando o temóne as máquinas. Sin. xiro.Esp. ciabogaPort. cia-vogaIng. turn
cebo m. Substancia que se pon noanzol para atraer o peixe e pescalo.Cousa atractiva que se usa para en-ganar aos peixes. Sin. isca.Esp. ceboPort. cevo
Ing. baitcedazo m. Rede grande que se em-
prega para a pesca, e que está su-xeita por un aro.Esp. cedazoPort. cedaçoIng. large net
cegoña f. Instrumento formadopolo botón de manivela e as guita-rras no eixo do cegoñal.Esp. cigüeñaPort. cegonhaIng. crank throw
cegoñal m. Árbore de transmisiónde forza que transforma o move-mento alternativo en movementode rotación e viceversa.Esp. cigüeñalPort. cegonhalIng. crankshaft
cenefas f. pl. Tiras de lona que secolgan polos bordes dos toldospara protexer do sol cando vai moibaixo.Esp. cenefasPort. sanefasIng. borders
centro de empurre m. Punto deaplicación do empurre; forza verti-cal igual e contraria ao peso dobuque, como resultante das forzasde presión que se exercen sobre asuper[cie exterior do casco so-merxido na auga, ou carena dobuque. Sin. centro de carena.Esp. centro de empujePort. centro de empurreIng. thrust center
centro de gravidadem. Punto deaplicación da forza resultante detodos os pesos de buque ou pesototal do buque.
cavilleiro - centro de gravidade C 66
Esp. centro de gravedadPort. centro de gravidadeIng. center of gravity
centro de resistencia lateralm.Centro de gravidade da proxec-ción sobre o plano vertical lonxi-tudinal da área lateral somerxidado buque. Pode considerarseaproximadamente que nese puntoactúa a forza de resistencia lateral.Esp. centro de resistencia lateralPort. centro de resistência lateralIng. lateral resistance center
centro de xirom. Punto imaxina-rio arredor do cal xira un buquenas súas evolucións.Esp. centro de giroPort. centro de giroIng. center of rotation
centro vélicom. Punto onde actúaa forza resultante xerada polovento na vela. Pode considerarseque coincide co centro xeométricoda vela en cuestión.Esp. centro vélicoPort. centro de velaIng. wind force center
cepillo de arame m. Cepillo feitode arames que se emprega parapulir unha super[cie, como a docasco do barco, facilitando queesta ofreza resistencia á pintura. Ocepillo pode ser mecánico ou ma-nual.Esp. cepillo de alambrePort. cepilho de arameIng. wire brush
cepillo de manm. Tipo de cepilloque se utiliza na madeira, máis pe-queno que a garlopa e sen mango.Esp. cepillo de manoPort. cepilho de mão
Ing. hand brushcepillo de moldura m. Tipo de
cepillo con chanzo lateral.Esp. cepillo de moldurarPort. cepilho de moldurarIng. brush
cepillo de voltam. Tipo de cepilloonde a peza de madeira na que vaimontada a coitela ten forma curvapara cepillar as super[cies.Esp. cepillo curvoPort. cepilho de voltaIng. plane
cepillo metálico m. Tipo de cepi-llo con armazón de ferro fundido.Esp. cepillo metálicoPort. cepilho metálicoIng. metal brush
cepo m. Pau da cuberta dunha em-barcación que serve para amarraro cabo que remolca a outra.Esp. cepoPort. cepoIng. clamp
cepo da áncora m. Peza de ferroou de madeira que atravesa a canaou a cruz da áncora por un burato,e que serve para axudar ás uñas acravarse no fondo.Esp. cepo del anclaPort. cepo da âncoraIng. stock of an anchor
cercom.Arte de pesca que consisteen empregar unha rede para ro-dear e capturar o peixe.Esp. cercoPort. cercoIng. seining
cerqueiro conxelador m. Buqueque combina artes de cerco e gran-des cámaras frigorí[cas para con-xelar o peixe.
67 C centro de...- cerqueiro conxelador
Esp. cerquero congeladorPort. cercador congeladorIng. freezer seiner
certi=cado de áncoras e cadeasm.Acreditación da homologacióndas áncoras e as cadeas; docu-mento que garante que estes apa-rellos son os axeitados para cadatipo de embarcación.Esp. certiFcado de anclas y cadenasPort. certiFcado de âncoras e ca-deiasIng. anchor and chain certiFcate
certi=cado de arqueo m. Docu-mento que acredita que se practi-cou a operación de arqueo dobuque, no que consta o valor domesmo. Véxase: arqueo.Esp. certiFcado de arqueoPort. certiFcado de arqueaçãoIng. tonnage certiFcate
certi=cado de avarías m. Docu-mento onde se especi[can as ava-rías sufridas por unhaembarcación nun accidente.Esp. certiFcado de averíasPort. certiFcado de avariasIng. damage certiFcate
certi=cado de clasi=cación m.Certi[cado emitido por unha so-ciedade de clasi[cación de buques,no que se a[rma que un buquecumpre coas exixencias técnicasestablecidas no correspondenteRegulamento de Clasi[cación debuques de esa sociedade de clasi[-cación.Esp. certiFcado de clasiFcaciónPort. certiFcado de classiFcaçãoIng. classiFcation certiFcate
certi=cado de desratización m.Certi[cación que acredita que se
levaron a cabo as operacións dedesratización do buque.Esp. certiFcado de desratizaciónPort. certiFcado de desratizaçãoIng. deratization certiFcate
certi=cado de estiba m. Acredi-tación onde consta que a carga dobarco foi estibada e cumpre coanormativa.Esp. certiFcado de estibaPort. certiFcado de estivaIng. stowage certiFcate
certi=cado de francobordo m.Veri[cación da situación das liñasde carga máxima da embarcación,de forma que sexan as adecuadaspara cada buque.Esp. certiFcado de francobordoPort. certiFcado de francobordoIng. freeboard certiFcate
certi=cado de inspección adua-neiram.Acreditación da revisiónda mercadoría que leva un barco.Esp. certiFcado de inspecciónaduaneraPort. certiFcado de inspeção e al-fândegaIng. clearance certiFcate, customscertiFcate
certi=cado de navegabilidadem. Documento que acredita queunha embarcación cumpre coascondicións esixidas para a navega-ción, e recolle os recoñecementospracticados sobre ela e as próximasrevisións a realizar. Debe reno-varse cada certo tempo.Esp. certiFcado de navegabilidadPort. certiFcado de navegabilidadeIng. seaworthiness certiFcate
certi=cado de orixe m. Docu-mento que certi[ca o país de orixe
certi=cado de... - certi=cado de... C 68
da mercadoría, e onde se describenas características da mesma.Esp. certiFcado de origenPort. certiFcado de origemIng. certiFcate of origin
certi=cado de seguridade m.Acreditación das condicións de se-guridade do barco, obrigatoriaspara levantar áncoras e saír a nave-gar.Esp. certiFcado de seguridadPort. certiFcado de seguridadeIng. safety certiFcate
cesárea f.Na zona de Ferrol, recibeeste nome a abertura provisionalque se practica no costado dosgrandes buques que se empregadurante a construción ou as gran-des reparacións para a entrada e asaída dos traballadores e de equi-pos pequenos. Tápase antes da bo-tadura.Esp. cesáreaPort. aberturaIng. aperture
chafrán m. 1. Plano longo e es-treito que une dúas super[cies pla-nas que forman ángulo en vez deformar estas ángulo.Esp. chaGánPort. chanfraduraIng. chamfer
2. Rebaixe gradual e continuo deespesor por medio dunha super[-cie plana inclinada.Esp. chaGán, biselPort. biselIng. bevel
chalana f. Pequena embarcación deproa aguzada, popa rectangular oude espello, e fondo plano, propul-sada por remos ou motor, que na-
vega por augas de pouca fondura.Esp. chalanaPort. chalanaIng. barge
chaleco salvavidas m. Chalecopneumático, especialmente prepa-rado para os casos de naufraxio.Esp. chaleco salvavidasPort. colete salva vidasIng. life jacket
chapa f. Lámina de aceiro ou de ou-tros materiais.Esp. chapaPort. chapaIng. plate, sheet
chapa de marxe f. A chapa quevai do dobre fondo ao pantoque.Esp. chapa del margenPort. chapa lateralIng. margin plate
chapado m. Adornar con chapas.Esp. chapeadoPort. chapadoIng. plating
charrúa f. Pequena embarcaciónque se usaba como remolcador.Sin. embarcación.Esp. charrúaPort. charruaIng. hooker
chaves de retida f. pl. Chámanseasí aos últimos elementos que sesoltan na botadura antes de que obarco esvare cara o mar.Esp. llaves de retenciónPort. chaves de retençãoIng. launching triggers
chaveta f. Peza de sección normal-mente rectangular que, encaixadaentre dúas pezas cilíndricas con-céntricas, impide o xiro dunha conrespecto á outra. Sin. caravilla.
69 C certi=cado de... - chaveta
Esp. chavetaPort. golilhaIng. cotter pin
chazarelm. Pequeno anaco de ma-deira unido ao pau da dorna e quese utiliza como axuda para izar avela.Esp. cuñaPort. chaçarelIng. wedge
cheminea f. Nas embarcacións,conduto que dirixe o fume cara oexterior.Esp. chimeneaPort. chaminéIng. funnel
chicote m. Extremo ou anacodunha corda, ou unha parte sepa-rada dela. Sin. cabo.Esp. chicotePort. chicoteIng. rope end
chinchorrom. Embarcación auxi-liar propulsada por remos, de pe-queno tamaño, que pode sertransportada nunha embarcaciónmaior. Rede pequena semellante áxávega que se emprega para pescarnas rías e en augas pouco profun-das.Esp. chinchorroPort. chinchorroIng. dinghy
chopa f. Compartimento da popadalgunhas embarcacións que seemprega para gardar utensilios,aparellos, etc.Esp. chopaPort. chopaIng. shed
choupeta f. Partes da proa e dapopa que levan as chalanas e que
serve para sentar.Esp. chupetaPort. choupetaIng. round-house
chumaceira f. 1. Pequena táboa si-tuada na beira da embarcación queten chantado no centro o tolete,no que vai apoiado o remo, paraque así non se desgaste pola roza-dura.Esp. chumaceraPort. chumaceiraIng. rowlock
2. Apoio da liña do eixe que pro-pulsa o buque.Esp. chumaceraPort. chumaceiraIng. bearing
chumaceira de empuxe f.Apoiodo eixe propulsor que transmite oempuxe horizontal do mesmo carao buque.Esp. chumacera de empujePort. chumaceira de impulsoIng. thrust bearing
chumbada f. Instrumento com-posto por un carrete con fío su-xeito a unha peza de metalrematada en punta. Utilízase paraachumbar as cadernas ou noachumbado da roda de proa. De-termina a verticalidade.Esp. plomadaPort. chumbadaIng. sinker
chumbeira f. Rede de pesca circu-lar con chumbos arredor que seutiliza para a pesca en lugarespouco profundos. Sin. esparavel.Esp. plomadaPort. chumbeiraIng. plummet
chazarel - chumbeira C 70
chupeta f. Cámara pequena paraabrigo que hai á proa na cubertaprincipal dalgúns buques.Esp. chupetaPort. câmaraIng. roundhouse
cicel m. Instrumento cortante quese utiliza para labrar.Esp. formónPort. cinzelIng. chisel
cidadela f. Superestrutura na cu-berta alta que se sitúa por riba docentro.Esp. ciudadelaPort. cidadelaIng. center castle
cilindro m. 1. Corpo redondo, es-treito e longo formado por unhaporción de super[cie cilíndricacomprendida entre dous planossecantes paralelos e perpendicula-res ao eixo.Esp. cilindroPort. cilindroIng. cylinder
2. Recipiente cilíndrico onde semove o émbolo das máquinas al-ternativas a vapor ou dos motoresde combustión interna.Esp. cilindroPort. cilindroIng. cylinder
cilindro de sinaism.O que se uti-liza para a sinalización durante odía dos barcos limitados polo seucalado.Esp. cilindro de señalesPort. cilindro de sinaisIng. cylinder
cimba f. Pequena embarcacióncuxos extremos se levantan for-
mando unha curva cara enriba.Esp. cimbaPort. cimbaIng. curved boat
cinc m. Na Costa da Morte, nomeque recibe a peza de cinc que fun-ciona como ánodo de sacri[cio.Véxase: ánodo de sacri=cio. Sin.zinc.Esp. cinc, zincPort. zincoIng. zinc
cinta f. Traca ou ringleira de chapasde aceiro, do caso do barco, situa-das xusto por baixo do trancanil.Esp. cintaPort. cintaIng. strake
cintón m. Listón de madeira ou deaceiro que rodea o casco dunbarco por riba da liña de \otaciónen toda a súa lonxitude, que servepara defender o costado.Esp. cintónPort. monelhaIng. rubbing strake
cinxir v. tr.Axustar unha cousa conoutra de maneira que unha delasexerza unha certa presión sobre aque queda no seu interior. Sin.apertar, axustar, cinguir.Esp. ceñirPort. cingirIng. fasten
cizalla f. 1. Tesoira grande empre-gada para cortar chapa de aceiro eoutros materiais.Esp. cizallaPort. cisalhaIng. shears
2. Esforzo de cizalla ou cortaduraque sofren os barcos por efecto da
71 C chupeta - cizalla
distribución do peso propio, do dacarga e do empurre da auga.Esp. cizallaPort. esforço de cisalhaIng. shearing force
clinómetro m. Instrumento queindica a inclinación do barco.Esp. clinómetroPort. clinômetroIng. clinometer
clipper m. Barco veleiro de múlti-ples mastros, velas cadras e cascomoi a[nado o que lle permite car-gar a altas velocidades. Foi am-plamente utilizado en comerciotransoceánico.Esp. clíperPort. clíperIng. clipper
cóbadom.Ángulo recto que formaunha peza ou un tubo nun barco.Esp. codilloPort. côvadoIng. chine
cobrar v. tr. Recoller parte duncabo ou cable.Esp. cobrarPort. cobrarIng. take in
coca f. Embarcación de carga antigacon dous paus e moita manga.Esp. cocaPort. cocaIng. coca
codal m. Ferramenta que empregao carpinteiro para alisar e escua-drar as táboas.Esp. codalPort. espeque ajustávelIng. square, prop
codaste m. Peza de aceiro ou demadeira que se levanta perpendi-
cular á quilla no seu extremo depopa e na que monta o temón.Esp. codastePort. cadasteIng. stern post
codaste de fundiciónm.Codastefeito dunha soa peza fundida.Esp. codaste de fundiciónPort. cadaste de fundiçãoIng. founded stern post
coe=ciente m. Relación de dúasmagnitudes da mesma especie.Esp. coeFcientePort. coeFcienteIng. coefFcient
coe=ciente do Almirantado m.Constante empregada polo Almi-rantado Británico durante os pri-meiros tempos da navegación avapor, que serve para obter un ín-dice de comparación entre unhavelocidade concreta e a potencianecesaria para acadala.Esp. coeFciente del AlmirantazgoPort. coeFciente de AlmirantadoIng. Admiralty coefFcient
cofa f. Plataforma que vai na partealta dos paus dos barcos de vela eque serve para asegurar os oben-ques dos mastros da gabia, paramanobrar as velas altas, ou para si-tuar alí a serviola.Esp. cofaPort. cesto da gáveaIng. top
cóferdam m. Calquera espazo pe-chado dentro dun buque que sóten por misión separar outros es-pazos para evitar posibles conta-minacións, por seguridade, etc.Sin. cofferdam.Esp. cóferdam, cofferdam
clinómetro - cóferdam C 72
Port. cofferdamIng. cofferdam
co=ño m. Abertura que hai na cu-berta das dornas e dalgunha outraembarcación e na que as bordasestán protexidas por unhas ripasde madeira que se denominan ma-lletes.Esp. cofetePort. coFnhoIng. door
coieira f. Construción ou paredeque se fai botando pedras ao fondodo mar para formar un dique dedefensa contra as ondas, ou paraservir de base a un peirao. Sin.coial, coiñeira.Esp. escolleraPort. quebra-marIng. rock Flling
colar v. tr. 1. Facer unir dúas cousaspor medio dun pegamento. Sin.xuntar.Esp. pegarPort. colarIng. stick
2.Verter o metal fundido nos mol-des.Esp. colarPort. coarIng. exudate
colector m. Condución principaldestinada á distribución dun \u-ído.Esp. colectorPort. coletorIng. main
colisión f.Abordaxe entre dous bu-ques debida a un fallo da máquinaou do temón, ou ben, por un des-coido da garda ou por un erro danavegación.
Esp. colisiónPort. colisãoIng. collision
columna de bitácora f. Soporteen forma de columna que sostén abitácora.Esp. columna de bitácoraPort. coluna de bitáculaIng. binnacle stand
compás m. Instrumento de preci-sión que serve para orientarse eque indica o rumbo dunha nave.Consiste nunha caixa redonda condous círculos concéntricos, doscales só xira o círculo interior, queé o que leva unha agulla imantadaque sinala o norte; o círculo exte-rior sinala a dirección da quilla.Esp. compásPort. bússolaIng. compass
compresión f. Incremento da pre-sión exercida por un \uído.Esp. compresiónPort. compressãoIng. compression
condensador m. Intercambiadorde calor onde o vapor empregadonas máquinas de vapor é conden-sado pola acción de arrefriamentoda auga do mar. Sin. acumulador.Esp. condensadorPort. condensadorIng. condenser
consignatario de buques m.Persoa que representa ao armadornos portos nos que o buque fai es-cala, e que realiza funcións relacio-nadas co transporte demercadorías, descarga, tránsito,entrega e preparación de fretes.Esp. consignatario
73 C co=ño - cansignatario de buques
Port. consignatárioIng. shipping agent
consola f. 1. Véxase: cartabón ecartela.2. Panel onde se sitúan os mandosde control dunha instalación oudun aparello.Esp. consolaPort. consolaIng. engine bracket
construción en diagonal f. Sis-tema de forrado de embarcaciónsmediante táboas dispostas a topeque forman un ángulo de 45 graoscon respecto á quilla.Esp. construcción en diagonalPort. construção em diagonalIng. diagonal construction
construción lonxitudinal f. Sis-tema de construción dos buquesno que predomina o tipo de refor-zado de estrutura de forma lonxi-tudinal, é dicir, orientado de popaa proa. É máis apropiado paragrandes buques.Esp. construcción longitudinalPort. construção longitudinalIng. longitudinal construction
construción mixta f. Sistema deconstrución no que o reforzado daestrutura se dispón de xeito tantolonxitudinal como transversal.Esp. construcción mixtaPort. construção mistaIng. mix construction
construción naval f.Rama da in-dustria dedicada ao deseño e áconstrución de navíos e artefactosnavais. Os materiais normalmenteempregados para a construcióndos buques son o aceiro, a ma-deira, o plástico reforzado con
[bra de vidro (PRFV) e o alumi-nio; tamén se construíron embar-cacións de formigón.Esp. construcción navalPort. construção navalIng. shipbuilding
construción transversal f. Sis-tema de construción no que pre-domina o tipo de reforzadoestrutural disposto de forma trans-versal, é dicir, orientado desdebabor cara a estribor. Apropiadopara buques de dimensións meno-res.Esp. construcción transversalPort. construção transversalIng. transverse construction
construtor navalm.Dise da em-presa que constrúe os barcos.Esp. constructor navalPort. construtor navalIng. shipbuilder
contaminación f. Alteración dapureza da auga, do aire, dos ali-mentos, etc. No mar, efecto decontaminar as augas por mediosnaturais ou intencionados.Esp. contaminaciónPort. contaminaçãoIng. pollution
contaminación biolóxica f. Al-teración que se produce no ecosis-tema mariño pola chegada deorganismos de fóra, que poden in-troducir enfermidades nas especiesautóctonas ou poden provocar oseu desprazamento pola especieinvasoraEsp. contaminación biológicaPort. contaminação biológicaIng. biological pollution
contaminación orgánica f. Al-
consola - contaminación... C 74
teración producida polos restosorgánicos que chegan sen depurarás augas; as bacterias e os residuosque conteñen poden acumularsenas especies mariñas, e o consumodestes peixes ou moluscos podeser prexudicial para as persoas.Esp. contaminación orgánicaPort. contaminação orgânicaIng. organic pollution
contaminación química f. Aque é orixinada polas augas resi-duais e polos vertidos das indus-trias, e pode estar causada pormetais pesados, deterxentes, ferti-lizantes, etc. A súa acción sobre oecosistema mariño é moi prexudi-cial e pode provocar a morte dosseres vivos, ou a alteración da súaevolución e reprodución.Esp. contaminación químicaPort. contaminação químicaIng. chemical pollution
contedorm. Recipiente de tamañonormalizado (20' x 8' x 8' pés oumúltiplo), destinado a conter etransportar mercadorías.Esp. contenedorPort. contentorIng. container
contedor refrixeradom.Conte-dor normalizado destinado a con-ter mercadorías refrixeradas.Esp. contenedor refrigeradoPort. contentor refrigeradoIng. refrigerated container
contraamantillo m. Cabo queserve para reforzar o amantillo.Esp. contraamantilloPort. contra amantilhoIng. preventer lift
contraamura f. Cabo groso que
serve para reforzar a amura dasvelas maiores cando é necesario.Esp. contraamuraPort. contra-amuraIng. preventer tack
contrabita f. Peza curva das dúasque sosteñen ás bitas pola proa.Esp. contrabitaPort. contra-cabeçoIng. bitt standard
contrabolina f. Segunda bolinaque serve para axudar á primeira.Esp. contrabolinaPort. contra-bolinaIng. preventer bowline
contrabrazola f. Brazola dozapón sobre o vao e que se dispónde xeito transversal.Esp. contrabrazolaPort. contrabraçolaIng. headledge
contracción f. Redución da lonxi-tude ou do espesor que experi-menta unha peza.Esp. contracciónPort. contraçãoIng. contraction
contrachapado m. Taboleiros demadeira formados pola superposi-ción de láminas [nas de madeira.Esp. contrachapadoPort. contraplacadoIng. plywood
contracodaste m. Peza similar aocodaste, situada en paralelo a el, eque serve para reforzalo.Esp. contracodastePort. coral da rodaIng. inner post
contradique m. Dique auxiliarconstruído preto do primeiro, queserve para deter as augas e para
75 C contaminación... - contradique
protexer ás embarcacións.Esp. contradiquePort. contradiqueIng. counter dike
contradriza f. Segunda driza queaxuda á principal.Esp. contradrizaPort. contra-adriçaIng. second halyard
contradurminte f. Táboa que faide reforzo da durminte pola parteinferior.Esp. contradurmientePort. contra-madeiroIng. sheer clamp
contraescota f. Cabo que servepara reforzar a escota cando vaivento forte ou temporal.Esp. contraescotaPort. contra-escotaIng. preventer sheet
contraestai m. Cabo groso queaxuda ao estai a soster o mastro, aotirar del cara a proa.Esp. contraestayPort. contra-estaiIng. preventer stay
contrafoque m. Foque menor emáis groso que o principal que seorienta máis cara a popa e se en-verga no contraestai.Esp. contrafoquePort. contra-bujarronaIng. fore topmast staysail
contraforte m. Reforzo verticalarmado.Esp. contrafuertePort. contraforteIng. buttress
contramesana f. Pau pequeno quehai entre a popa e o pau de me-sana, nalgúns casos.
Esp. contramesanaPort. contra-mezenaIng. mizzen mast
contramestre m. Subo[cial quedirixe a mariñeiría, seguindo asordes do Primeiro O[cial; encár-gase da tripulación e do coidado econservación do buque e da carga.Esp. contramaestrePort. contramestreIng. boatswain
contrapalanque m. Segundo pauque serve para reforzar un palan-que.Esp. contrapalanquínPort. contra-palanqueIng. preventer clew garnet
contraquilla f. Peza que cubre aquilla pola parte interior do barco,que serve para reforzala e para ase-gurar a [xación das pezas cravadasnela. Sin. sobrequilla.Esp. contraquillaPort. contraquilhaIng. keelson
contrarroda de proa f. Con-xunto de pezas de reforzo que secolocan polo interior da roda parareforzala e engarzala coa quilla.Esp. contrarroda de proaPort. contra-roda de proaIng. bow knee
contratom.Compromiso ou con-venio polo cal dúas ou máis parteschegan a un acordo. En navega-ción, os contratos máis habituaisrefírense ao aluguer de buquespara o transporte de mercadoríasou persoas. Véxase tamén: con-trato de fretaxe. Sin. acordo.Esp. contratoPort. contrato
contradriza - contrato C 76
Ing. contractcontrato de fretaxem.Contrato
mediante o cal se pacta a realiza-ción dun transporte nun buquedeterminado.Esp. contrato de GetamentoPort. contrato de fretamentoIng. charter party
contrato de pasaxe m. Contratoque contén os acordos relaciona-dos co transporte de pasaxeiros.Sin. contrato de transporte depasaxeiros.Esp. contrato de pasajePort. contrato de passagemIng. contract of passenger carriage
contrato de remolque m.Acordo segundo o cal un buquetransporta mediante arrastre unaparello \otante ou un buque nonautopropulsado.Esp. contrato de remolquePort. contrato de reboqueIng. towage contract
contratrancanil m. Taboadogroso da cuberta situado a caróndo trancanil.Esp. contratrancanilPort. contra-alcatrateIng. margin plank
contrete m. Elemento estruturalque separa dúas partes que tendena xuntarse. Elemento transversalnos elos das cadeas grandes.Esp. contretePort. caibroIng. stud
control m. Dispositivo ou equipodeseñado para manexar e contro-lar o funcionamento dalgún sis-tema ou aparato.Esp. control
Port. controleIng. control
control de calidadem. Compro-bacións que se fan da calidade daexecución dos diversos traballosao longo da construción do buque.Refírese ao control da soldadura,espesores, dimensións, materiais,comportamento das máquinas,etc.Esp. control de calidadPort. controlo de qualidadeIng. quality control
convección f. Movemento do \u-ído que provoca o transporte e amestura das propiedades no seumesmo seo.Esp. convecciónPort. convecçãoIng. convection
convección forzada f. A que éprovocada impulsando o \uídopor medios externos normalmentemecánicos, como unha bomba ouun ventilador.Esp. convección forzadaPort. convecção forçadaIng. forced convection
convección libre f. Aquel no queo movemento do \uído é causadopor forzas internas do \uído de-bido á diferenza en densidade.Esp. convección librePort. convecção livreIng. free convection
convésm. Espazo na cuberta supe-rior desde o pau maior ata o cas-telo de proa.Esp. combésPort. convésIng. waist
corda f. Porción de fíos de liño ou
77 C contrato de fretaxe - corda
materia [lamentosa, enlazadosformando un só corpo longo e \e-xible que se utiliza para prenderou apertar. Sin. adival, cabo.Esp. cuerdaPort. cordaIng. rope
cordón de soldadura m. Solda-dura que se dá nunha soa pasada eque une dúas pezas.Esp. cordón de soldaduraPort. cordão de soldaduraIng. Fllet weld
cornamusa f. Peza de madeira oumetálica en forma de T que, a[r-mada en lugares adecuados, servepara tomar volta aos cabos. Estásituada a babor e a estribor na carainterior da amura.Esp. cornamusaPort. cunhoIng. cleat
coroamento m. Curvatura supe-rior con que se remata a popa dosbarcos. Parte da borda que corres-ponde á popa. Tamén dise do lugaronde se coloca o motor da embar-cación, xunto coa bandeira do paísde orixe. Sin. remate, termina-ción.Esp. coronamientoPort. coroamentoIng. taffrail
corpo m. Zona media do puntal.Esp. cuerpoPort. corpoIng. stanchion body
corredeira f. Instrumento paramedir a distancia navegada e a ve-locidade á que avanza o buque.Esp. correderaPort. sonda
Ing. logcorredores m. pl. Parte transitable
da cuberta da dorna por onde des-augan os buracos chamados em-bornais. Sin. carreiro.Esp. corredorPort. corredorIng. drain-pipe
corrente f.Masa de auga en move-mento que se despraza polo inte-rior dos mares e océanos, e quedepende dos propios movementosda Terra.Esp. corrientePort. correnteIng. stream
corrente de arrastre f. A que éorixinada polo rozamento da augacoa carena do buque.Esp. corriente de arrastrePort. corrente de arrastamentoIng. friction current
corrente de aspiración f. Co-rrente diante da hélice que é pro-pia da velocidade dun barco.Esp. corriente de aspiraciónPort. corrente de aspiraçãoIng. suction current
corrente de curtocircuíto f.Co-rrente eléctrica de intensidade moielevada que xorde cando se pro-duce un curtocircuíto eléctrico.Esp. corriente de cortocircuitoPort. corrente de curto-circuitoIng. short circuit current
corrente de expulsión f. Co-rrente de saída da hélice.Esp. corriente de expulsiónPort. corrente de expulsãoIng. ejection current
corricánm. Aparello de pesca dunsó anzol, que se bota pola popa do
cordón de soldadura - corricán C 78
buque cando navega, e que se em-prega normalmente na pesca ácacea.Esp. curricánPort. amostraIng. Devon spinner
corrosión f.Alteración na super[-cie dunha substancia debida aunha reacción química coas subs-tancias en contacto con ela. Dete-rioración super[cial dunha pezapola acción de axentes químicos.Normalmente, refírese á corrosiónno aire debida á acción do osíxenoformando óxido nas super[ciesmetálicas. Sin. desgaste, deterioro.Esp. corrosiónPort. corrosãoIng. corrosion
corrosión galvánica f. Acciónproducida sobre a parte somerxidado barco debido á existencia de di-ferentes metais en contacto coaauga do mar, como é o caso da hé-lice que é de bronce e do casco queé de aceiro. Corróese o metal queten un potencial electroquímicomenor. Pódese contrarrestar couso de ánodos de sacri[cio.Esp. corrosión galvánicaPort. corrosão galvânicaIng. galvanic corrosion
cortacircuítos m. Aparello queinterrompe un circuíto cando a co-rrente que pasa por el supera uncerto valor durante un tempodado.Esp. cortacircuitosPort. corta-circuitoIng. circuit breaker, fuse
corte m. Proceso de traballo paracortar as chapas de aceiro e os per-
fís estruturais que leva o buque. Ocorte pode ser mecánico con serraou con cizalla, por oxicorte, quen-tando aceiro cun gas combustible efacendo corte por oxidación, porplasma, por láser e con auga a pre-sión.Esp. cortePort. corteIng. cutting
cortiza f. Pela da árbore chamadasobreira. É porosa e lixeira. Em-prégase como material \otante.Esp. cortezaPort. cortiçaIng. bark
cortizada f. Relinga superior dunaparello provisto de cortizas sobreas que se montan os panos da rededas distintas artes de pesca.Esp. relinga de corchosPort. cortiçadaIng. Goat rope
corveta f. Embarcación de guerramáis pequena que a fragata. Candoeran de vela tiñan tres mastros evela cadrada.Esp. corbetaPort. corvetaIng. corvette
costa f. Zona de terra que está encontacto co mar, ou próxima a el.Beiras do mar preto do litoral. Sin.ribeira, litoral.Esp. costaPort. costaIng. shore
costado m. Cada un dos lados dobuque. Sin. lado.Esp. costadoPort. costadoIng. side
79 C corrosión - costado
costados verticais m. pl. Costa-dos do buque dispostos de formavertical.Esp. costados verticalesPort. costados verticaisIng. wall sides
costura f. Unión das chapas me-diante soldadura. Os cordóns desoldadura poden ser lonxitudinaisou transversais. Neste último casochámanse topes. Tamén recibenesta denominación as unións quese fan entre dous cables polos seusextremos, entrelazando os douscordóns.Esp. costuraPort. costuraIng. welding
cote m. Nó simple que se fai pa-sando o chicote arredor do [rme epolo seo; pódese facer nunha cor-namusa, nunha estaca ou noutroobxecto vertical. Sin. nó.Esp. cotePort. coteIng. half hitch
courelm. Borda interna da parte docorredor dunha dorna. Ripa naborda dos navíos de pesca. Sin.borda.Esp. bordaPort. amuradaIng. bulwark
crítica adx. f. Velocidade de xirodunha máquina ou motor, a calproduce vibracións moi altas porresonancia coa frecuencia propia eten efectos prexudiciais.Esp. críticaPort. críticaIng. critical
cruceiro m. 1. Viaxe de recreo en
barco, de tipo turístico, que tenprevistas varias escalas dentro dasúa ruta. Sin. viaxe.Esp. cruceroPort. cruzeiroIng. cruise
2. Buque de guerra moi veloz, for-temente armado, que pode ser detipo lixeiro ou pesado.Esp. cruceroPort. navioIng. cruiser
cruceiro lixeirom. Buque de gue-rra cos costados protexidos, perode armazón moderada, inferior ádo cruceiro pesado. Alcanza unhavelocidade considerable e foi des-eñado para reforzar e liderar unha\ota de destrutores.Esp. crucero ligeroPort. cruzador ligeiroIng. light cruiser
cruceiro pesadom. Barco de gue-rra veloz cun radio de acción moielevado e provisto de moito arma-mento. A protección deste buqueé superior á do cruceiro lixeiro, eten os costados e a cuberta blinda-dos. Empregábase para acompañare darlle soporte aos acoirazados.Esp. crucero pesadoPort. cruzador pesadoIng. heavy cruiser
cruceta f. Elemento transversal quese une con outro en forma de T.Esp. crucetaPort. cruzetaIng. crosshead
cruz da áncora f. Extremo infe-rior da áncora, onde se forma aunión da cana cos brazos que re-matan nas uñas.
costados verticais - cruz da... C 80
Esp. cruz del anclaPort. cruz de âncoraIng. anchor crown
cuadastem.Denominación do co-daste nalgunhas zonas da ría deArousa. Sin. codaste.Esp. codastePort. cadasteIng. stern frame
cuarta de quilla f. Unidade utili-zada para o tamaño da dorna naque cada cuarta equivale a 21 cm.Esp. cuarta de quillaPort. quarta de quilhaIng. span
cuartel m. Armazón de táboas coaque se tapa unha abertura, porexemplo, un zapón. Sin. contra,contraventá.Esp. cuartelPort. quartelIng. hatch cover
cuberta f. 1. Cada un dos pisos daembarcación que se suxeitan noscostados.Esp. cubiertaPort. cobertaIng. deck
2. Plataforma que se estende hori-zontalmente ao longo da eslora eao ancho de manga do barco. Haicuberta principal e pode haber cu-bertas de botes, do castelo, de co-ches, de o[ciais, de paseo,exteriores e interiores, toldilla, ecuberta de voo no caso dos portaa-vións.Esp. cubiertaPort. cobertaIng. deck
cuberta de arqueo f.Cuberta quepecha os espazos destinados á
carga nun buque.Esp. cubierta de arqueoPort. coberta de arqueioIng. tonnage deck
cuberta de construción lixeiraf. Cuberta situada por riba da cu-berta principal do buque e for-mada por elementos de poucaresistencia.Esp. cubierta de construcción ligeraPort. coberta de construção ligeiraIng. light weight deck
cuberta principal f.A plataformamáis alta que vai sen interrupciónsde proa a popa.Esp. cubierta principalPort. coberta principalIng. main deck
cubichetem. 1. Departamento pe-queno nunha embarcación.Esp. cubículoPort. cubículoIng. cubicle
2. Conxunto de táboas que impi-den a entrada da auga no convés,cando o buque dá de quilla.Esp. cubichetePort. placaIng. board
cubichete de bitácora m. Cu-berta que, como remate da bitá-cora, serve para protexer omorteiro da agulla náutica.Esp. cubichete de bitácoraPort. coberta de bitáculaIng. binnacle cover
cucharrom. Táboa cortada irregu-larmente coa que se reforzan al-gunhas partes do barco,particularmente a proa e a popa,enriba dos raseis.Esp. cucharro
81 C cuadaste - cucharro
Port. tábuaIng. hoods
culata f. Peza metálica que seaxusta ao bloque do motor e pechao corpo dos cilindros.Esp. culataPort. cabeçoteIng. cylinder head
cumieira f.A trabe máis alta da ar-madura dun teito o da armazónque cobre un determinado espazo.Sin. cumial.Esp. cumbreraPort. cumeeiraIng. ridge board
cuncha f. Boca formada por unhapeza grande de aceiro axustada nocostado do buque, que serve paraaloxar as uñas da áncora e para quetraballe a súa cadea. Sin. cónchega.Esp. conchaPort. conchaIng. bill board
cuncha de aspiración f. Cuartoelipsoide de obra viva aberto nadirección da marcha que se em-prega nalgúns buques rápidos paramellorar o efecto da bomba de cir-culación de auga para o condensa-dor e os intercambiadores de calor.Esp. concha de aspiraciónPort. concha de aspiraçãoIng. suction hole
cuncha do escobén f. Peza domesmo que protexe a amura e quedebe conseguir a boa estiba da án-cora.Esp. concha del escobénPort. concha do escovémIng. hawse pipe collar
cuña f. Peza da dorna que se ase-gura pola proa ao pau que suxeita
a vela.Esp. cuñaPort. cunhaIng. wedge
cuña de mango f. Ferro do cala-fate.Esp. cuña de mangoPort. cunha de mangoIng. caulker's wedge
cuña do masteleiro f. Peza demadeira ou ferro de sección ca-drada e cun saínte nun extremo,que se introduce no ollo situadono couce do masteleiro.Esp. cuña del masteleroPort. cunha do mastaréuIng. topmast Fd
cuñas de estiba f. pl. Anacos depercha grosa na cabeza do pau e naque vai labrada a tella do maste-leiro.Esp. cuñas de estibaPort. cunhas de estivaIng. cantick quoins
cuñas do bauprés f. pl.Cuñas queserven para manter o bauprés noseu sitio.Esp. cuñas del bauprésPort. cunhas do gurupêsIng. bowsprit wedge
cúpula f. Torre de ferro, redonda exiratoria que teñen algúns buquescomo os acoirazados, e dentro dacal se atopan os canóns de gran ca-libre.Esp. cúpulaPort. cúpulaIng. dome
cúpula do radar f. Cúpula quealoxa e protexe o radar nos subma-rinos, os acoirazados, e outros bu-ques.
culata - cúpula do radar C 82
Esp. cúpula del radarPort. cúpula do radarIng. radome
curtocircuítom. Fenómeno eléc-trico producido ao unir cun con-duto de resistencia moi pequenadous puntos entre os que haiunha diferenza de potencial eléc-trico.Esp. cortocircuitoPort. curto-circuitoIng. short circuit
curvadora f. Máquina que servepara [gurar as chapas e para dar-lles forma, dobrándoas.Esp. curvadora
Port. curvadoraIng. bending machine
curvas hidrostáticas f. pl. Repre-sentación grá[ca pormedio de cur-vas das características hidrostáticasda carena dunha embarcación.Esp. curvas hidrostáticasPort. curvas hidrostáticasIng. hydrostatic curves
cúter m. Embarcación de vela depouca tonelaxe provista de casco[no e aparello de balandra. Sin.cutter.Esp. cúter, cutterPort. cúterIng. cutter
83 C curtocircuíto - cúter
dadom.Vara de ferro que divide osaneis dalgunhas cadeas.Esp. dadoPort. varaIng. stud
dala f. Especie de canle ou tubo poronde se realiza a saída da auga nonavío; aquela abertura por onde abomba verte a auga ao mar. Sin.canle.Esp. dala, canalPort. dalaIng. pump dale
dársena f. 1. Lugar natural ou arti-[cial onde as embarcacións podenmanobrar ou efectuar operaciónsde carga e descarga.Esp. dársenaPort. docaIng. dock
2. Cada unha das divisións que seacondicionan nos portos arti[ciais
para crear distintos peiraos.Esp. dársenaPort. docaIng. basin, dock
defensa f. Proteccións que se colo-can nos costados das embarca-cións para defendelas de choquesou rozamentos.Esp. defensaPort. defesaIng. fender
de>ector m. Consiste nun imánque se coloca a certa distancia docompás para corrixir a in\uenzadas pezas de ferro que están pre-sentes no navío.Esp. deGectorPort. deGetorIng. deGector
desabordar v. tr. e pr. Soltarseunha embarcación doutra despoisdunha abordaxe.
DD
Esp. desabordarPort. desabordarIng. unmoor
desaparafusador m. Ferramentacomposta por unha vara de aceirocoa punta achandada e un mangode madeira, que se emprega paraintroducir e sacar parafusos.Esp. destornilladorPort. chave de fendaIng. screwdriver
desarborar v. tr. Deixar un barcosen paus, sen arboradura.Esp. desarbolarPort. desarvorarIng. dismast
desatalingar v. tr. Soltar o cabo doarganeo da áncora.Esp. desentalingarPort. soltarIng. unbend
desatracar v. i. e tr. Separar unbarco de onde estaba atracado. Sin.desamarrar.Esp. desatracarPort. desatracarIng. sheer away
desbastar v. tr. Facer unha cousamenos densa quitando ou rebai-xando as súas partes ásperas ouirregulares, tornándoa máis lisa emenos basta. Sin. puír, rebaixar.Esp. desbastarPort. desbastarIng. hew
descarga f. Saída do \uído duncanle ou tubo.Esp. descargaPort. descargaIng. discharge
desembarcadoirom. Lugar desti-nado para desembarque. Sin. an-
coradoiro, fondeadoiro.Esp. desembarcaderoPort. desembarcadoiroIng. landing place
desembarcar v. tr., i. e pr. Acciónde saír dunha embarcación ou ben,sacar todo tipo de mercadorías.Sin. baixar, saír, descargar.Esp. desembarcar, descargarPort. desembarcar, apear-seIng. go ashore, debark
desenmallar v. tr. Sacar o peixe dasredes e introducilo no barco,usando un guindastre ou unharede.Esp. desenmallarPort. desemalharIng. release
desentalingar v. tr. Soltar o grillónde unión dunha cadea coa áncora.Esp. desentalingarPort. soltarIng. unbend the chain
desenvergar v. tr. Soltar as velasque estaban envergadas.Esp. desenvergarPort. desenvergarIng. unbend
deseño m. Representación grá[caque normalmente se fai a través deliñas como proxecto cun determi-nado [n. Sin. plano, proxecto.Esp. diseñoPort. desenhoIng. design
desfondar v. tr. Romper o fondoda nave.Esp. desfondarPort. desfundarIng. rip the bottom
desigualdade anual f. Variaciónsmáis ou menos periódicas do nivel
desparafusador - desigualdade... D 86
da auga ou da velocidade da co-rrente de marea, que se producencos cambios de estación, e que sedeben principalmente a causas me-teorolóxicas.Esp. desigualdad anualPort. desigualdade anualIng. tidal annual inequality
desigualdade de fase f.Variaciónsda marea ou corrente de mareaasociadas aos cambios de fases daLúa.Esp. desigualdad de fasePort. desigualdade de faseIng. lunitidal inequality
desigualdade diúrna f.Diferenzade velocidade entre as dúas co-rrentes de \uxo e as dúas de re-\uxo de cada día.Esp. desigualdad diurnaPort. desigualdade diurnaIng. diurnal inequality
deslastrar v. tr. Quitar o lastredunha embarcación. Sin. alixeirar,descargar.Esp. deslastrarPort. deslastrarIng. unballast
deslastre m. Acción e efecto dedeslastrar.Esp. deslastrePort. deslastreIng. unballasting
desmantelar v. tr.Desarmar e des-aparellar unha embarcación. Sin.desarborar.Esp. desmantelarPort. desmantelarIng. dismantle
desobediente adx. Buque quetarda en responder ao temón.Esp. desobediente
Port. desobedienteIng. disobedient
desprazamentom.Volume e pesoda auga desprazada polo buque.Peso do buque xunto coa súacarga.Esp. desplazamientoPort. deslocamentoIng. displacement
desprazamento en lastre m.Peso total do buque, coas cargasnecesarias para navegar con segu-ridade, incluído o lastre que sexapreciso, normalmente de auga domar.Esp. desplazamiento en lastrePort. deslocamento em lastroIng. total cargo displacement
desprazamento en rosca m.Peso propio do buque. Constitúeo peso propio do casco coas súasmaquinarias e instalacións com-pletas, e cos líquidos nos circuítosdas máquinas, pero non se inclúeningunha carga como tripulación,combustible, auga e lubricante entanques, nin pertrechos que nonsexan regulamentarios.Esp. desplazamiento en roscaPort. deslocamento em roscaIng. light displacement
desprazamento total m. Pesototal do buque ata a liña de cargana condición que se considere.Esp. desplazamiento totalPort. deslocamento totalIng. maximum displacement
desprazar v. tr. 1. Desaloxar obuque unha cantidade de auga quepese tanto como o peso total dobarco e da súa carga na condiciónque se considere.
87 D desigualdade de fase - desprazar
Esp. desplazarPort. deslocarIng. displace
2. Pesar totalmente, incluído obuque e a súa carga.Esp. desplazarPort. deslocar, transportarIng. displace, transport
destrutor m. Buque de guerra rá-pido de tamaño medio e equipadocon armamento variado, que seemprega para destruír submarinosprincipalmente, ou para escoltar aoutros barcos.Esp. destructorPort. destruidorIng. destroyer
desvarar v. tr. Navegar de novounha embarcación que estaba va-rada.Esp. desvararPort. desencalhar, desvararIng. get aGoat
devalom. Baixamar. Situación máisbaixa do mar durante a marea. Sin.baixamar.Esp. bajamarPort. baixa-marIng. low tide
diagramamiméticom. Esquemamaterializado nun panel ou tabo-leiro no que aparecen os circuítosdo sistema pertinentes e os símbo-los dos accesorios como válvulas eoutros, así como os elementos queactúan sobre as bombas, o peche eapertura de válvulas, etc.Esp. diagrama miméticoPort. diagrama miméticoIng. mimetic diagram
diésel alternadorm.Motor diéselque leva incorporado un alterna-
dor para proporcionarlle a co-rrente eléctrica necesaria ao buque.Esp. diésel alternador, diésel gene-radorPort. diesel gerador, diesel alterna-dorIng. diesel generator engine
diésel compresorm.Motor diéselque leva incorporado un compre-sor de aire.Esp. diésel compresorPort. diesel compressorIng. diesel compressor engine
diésel xerador m. Véxase: diéselalternador.
diferenza de desprazamentos f.Cantidade de toneladas ou de péscúbicos entre o desprazamento depopa e o de proa.Esp. diferencia de desplazamientosPort. diferença de deslocamentosIng. displacement difference
diferenza de marea f. Diferenzaen horas e alturas da marea cheaentre o porto secundario e o portopatrón, para o cal se dan as predi-cións nas táboas de madeira.Esp. diferencia de mareaPort. diferença de maréIng. tidal difference
dique m. Muro que se constrúe nomar para conter as ondas e abrigarun porto, e facilitar ao mesmotempo un fácil acceso dos barcos.Sin. represa, barreira.Esp. diquePort. diqueIng. dock
dique de construción m. Diqueempregado como soporte auxiliarna construción dunha embarca-ción.
destrutor - dique de construción D 88
Esp. dique de construcciónPort. dique de construçãoIng. building dock
dique de marea m. Dique cons-truído en zonas de grandes ma-reas, as cales o inundanconstantemente.Esp. dique de mareaPort. dique de maréIng. tidal dock
dique de reparacións m. Diqueconstruído para levar a cabo repa-racións nos barcos.Esp. dique de reparacionesPort. dique de reparaçãoIng. repair dock
dique >otantem.Dique constitu-ído por unha estrutura en forma,normalmente, de U que pode sersomerxida enchendo os seus tan-ques de lastre con auga de mar, esobre a que entran \otando os bu-ques que van ser reparados; des-pois pode re\otarse baleirando ostanques de lastre, para que os bu-ques queden en seco. Unha vez re-matada a reparación, o diquepódese somerxer de novo e obuque pode saír navegando.Esp. dique GotantePort. dique GutuanteIng. Goating dock
dique illado m. Construción nor-malmente arti[cial feita dentrodun porto, baía ou caladoiro, for-mando unha illa, para usos diver-sos.Esp. dique aisladoPort. dique isoladoIng. isolated dike
dique seco m. Dique constituídopor unha cavidade de forma para-
lelepípeda que se fai na costa ondeentran os barcos que van ser repa-rados. Tras pechar a cavidadecunha comporta, drénase a augapor medio de bombas de achiquee os barcos pódense pousar enseco no fondo do dique para serreparados e pintados. Tamén servepara construír buques.Esp. dique secoPort. dique secoIng. dry dock
dique varadoiro m. Dique demenor tamaño que está destinadoa embarcacións menores de poucoporte. Consiste nun plano incli-nado sobre o que se despraza oobxecto a levantar.Esp. dique varaderoPort. dique varadouroIng. beach dock
dirección da corrente f. Consi-dérase o rumbo que seguen asaugas por efecto da marea e poroutras causas.Esp. dirección de la corrientePort. direção da correnteIng. current direction
disco de máxima carga m. Liñavertical pintada no casco, dentrodun círculo, e na que se marcan oscalados máximos autorizados se-gundo as zonas de navegaciónonde estea o buque e segundo a es-tación do ano. Sin. disco Plimsoll.Esp. disco de máxima carga, discode francobordoPort. marca de bordo livreIng. loadline disc, freeboard disc
dobre fondo m. Especie de se-gundo forro horizontal sobre ofondo do buque. Os espazos entre
89 D dique de marea - dobre fondo
o fondo e o dobre fondo pódenseutilizar como tanques. Ten a van-taxe de separar o interior do buquedo mar, en caso de avaría dofondo.Esp. doble fondoPort. duplo fundoIng. double bottom
dogre m. Embarcación que tendous paus, e que se emprega nal-gúns tipos de pesca.Esp. dogrePort. dogreIng. dogger
doris f. Embarcación de fondoplano que empregan nos bancosde Terranova os pescadores de ba-callau con liña. Pode transportarsenos buques bacallaeiros e a súa es-lora é de 4 a 6 metros.Esp. dorisPort. dóriIng. dory
dormente m. Peza de madeira ho-rizontal que se coloca de proa apopa, onde se cravan outras pezasdo barco, como os vaos.Esp. durmientePort. dormenteIng. shelf piece
dorna f. Embarcación tradicionalgalega que se emprega para apesca, principalmente nas RíasBaixas. Consta de proa lanzada,popa truncada, temón movido concana e vela de relinga; tamén podeincorporar motor.Esp. dornaPort. dornaIng. dorna
dorna de tope f. Tipo de dornaque leva as xuntas das táboas da
obra viva unidas a tope. Precisadunha execución moito máis [napara que as táboas teñan a medidaexacta, as cales acostuman ser demenor tamaño. É típica da zonado Barbanza.Esp. dorna de topePort. dorna de topeIng. dorna
dorna Meca f. Tipo de dorna dunmaior tamaño usada en mar abertoe batido, e en zonas nas que exis-ten fortes correntes mariñas. É tí-pica da zona do Grove.Esp. dorna MecaPort. dorna MecaIng. dorna Meca
dorna polbeira f. Tipo de dornausada para ir ás luras e aos polbosdentro da ría; constitúe o tipo deembarcación máis común nas RíasBaixas.Esp. dorna para pulposPort. dorna para polvoIng. octopus dorna
dorna tramalleira f. Variante dedorna usada para a pesca con artesde tramallo.Esp. dorna con trasmalloPort. dorna com tresmalhoIng. trammel dorna
dorna xeiteira f. Tipo de dorna degran tamaño con tres a oito per-soas de tripulación que está des-eñada para navegar en mar abertomáis aló da bocana da ría onde sepesca con rede de xeito.Esp. dornaPort. dornaIng. dorna
draga f. Embarcación que dispóndunha máquina para limpar e
dogre - draga D 90
afondar os ríos, portos, canais eoutras zonas navegables.Esp. dragaPort. dragaIng. dredger
draga de culler f.Máquina empre-gada para dragar, que consta dedúas culleres unidas a un cable,que se pechan cando chegan aofondo das augas, e así recollen osedimento e deposítano na barcazade vertedoiros.Esp. draga de cucharaPort. draga de colherIng. dipper dredger
draga de rosario f. Máquina quedraga o fondo do mar medianteunha serie de alcatruces encadea-dos a un brazo móbil que extraenos sedimentos e os sólidos dofondo das augas. Sin. draga de al-catruces.Esp. draga de rosarioPort. draga de rosárioIng. bucket dredger
draga de succión f. Máquina quedraga a area ou o sedimento dofondo das augas mediante un me-canismo de succión, e despois de-posítao na súa bodega.Esp. draga de succiónPort. draga de sucçãoIng. suction dredger
dragaminasm. Buque militar em-pregado na detección e elimina-ción das minas nas canles denavegación.Esp. dragaminasPort. draga-minas
Ing. minesweeperdragante m. Madeiro groso e ca-
drado que levan algunhas embar-cacións ao pé do pau trinquete, nocal descansa o bauprés.Esp. dragantePort. draganteIng. bowsprit pillow
dragónm. Embarcación de regatasde 8,60 m de eslora.Esp. dragónPort. barco de velaIng. sailing vessel
drenaxe f. Conxunto de opera-cións realizadas para sacar a augadunha zona determinada.Esp. drenajePort. drenagemIng. drain
driza f. Cabo ou corda empregadapara izar ou arriar as velas e asbandeiras nos buques.Esp. drizaPort. adriçaIng. halyard
drizar v. tr. Pór unha embarcacióndereita, na dirección das drizas;endereitar unha nave inclinada.Acción contraria de escorar. Ende-reitar as velas da embarcación. Sin.endereitar.Esp. adrizarPort. adriçar, endireitarIng. right
durminte m. Madeiro sobre o caldescansan outras pezas estruturais.Esp. durmientePort. madeiroIng. shelf
91 D draga de culler - durminte
ecosonda f. Aparato que permitefacer a ecosondaxe.Esp. ecosondaPort. ecosondaIng. echo-sounder
ecosondaxe f. Método para medira profundidade do mar calculandoo tempo no cal un sinal acústicochega ao fondo e volta á fonte deemisión.Esp. ecosondeoPort. sondarIng. echosounding
eiruga f. Cadea articulada que xiraarredor das rodas dunha máquinae que lle permite traballar en te-rreos de difícil acceso.Esp. orugaPort. cadeiaIng. caterpillar
eixe m. 1. Liña imaxinaria arredorda que xira algo. Sin. eixo.
Esp. ejePort. eixoIng. axis
2. Barra de madeira, aceiro ou cal-quera outro material, na que viranrodas xiratorias, hélices, etc. Liñacentral arredor da que se movenou desenvolven diversas cousas.Sin. manivela, veo.Esp. ejePort. eixoIng. axis
eixe do temón m. Eixe de xiro dotemón montado no codaste dobarco.Esp. eje del timónPort. eixo do lemeIng. rudder axis
eixe principal m. Eixe base quetransmite o movemento dunhamáquina. Sin. eixo principal.Esp. eje principal
EE
Port. eixo principalIng. principal axis
eixe propulsor m. O que move ahélice que impulsa o barco.Esp. eje propulsorPort. eixo motorIng. driving axle
eixo m. Véxase: eixe.elastómerom.Material \exible de
plástico sintético, de gran elastici-dade.Esp. elastómeroPort. elastómeroIng. elastomer
electrobomba f. Bomba accionadapor motor eléctrico.Esp. electrobombaPort. electrobombaIng. electrical pump
elo m. Cada un dos aneis de formaelíptica que compoñen a amarraou a cadea. Pequena argola. Sin.argola, grillón, anel.Esp. eslabónPort. eloIng. link
embarcación f. Construción cón-cava de madeira, ferro, plástico ououtra materia, capaz de \otar naauga, e dotada de sistema de pro-pulsión e goberno. É apropiadapara navegar transportando per-soas e efectos con seguridade. Sin.navío, barco, buque.Esp. embarcaciónPort. embarcaçãoIng. vessel
embarcación a motor f. Aquelana que un ou varios motores decombustión interna constitúen ométodo de propulsión, accio-nando, normalmente, unha hélice
por medio dun eixe.Esp. embarcación a motorPort. embarcação a motorIng. motor vessel
embarcación a remo f. Aquelana que o medio de propulsión estáconstituído por remos.Esp. embarcación a remoPort. embarcação a remoIng. oar-powered vessel
embarcación a vapor f. Aquelana que unha turbina ou unha má-quina alternativa de vapor consti-túen o método de propulsiónaccionando, normalmente, unhahélice por medio dun eixe.Esp. embarcación a vaporPort. embarcação a vaporIng. steam vessel
embarcación a vela f. Tipo deembarcación na cal a acción dovento sobre a vela constitúe aforma principal de propulsión.Esp. embarcación a velaPort. embarcação à velaIng. sailing vessel
embarcadoiro m. Lugar na costaque está preparado para embarcarou desembarcar xente ou ben mer-cadorías.Esp. embarcaderoPort. embarcadouroIng. landing stage
embarcar v. tr., i. e pr. Entrarnunha embarcación como tripu-lante ou pasaxeiro.Esp. embarcarPort. embarcarIng. board
embarrar v. tr. Quedar engan-chado o aparello de pesca nun em-barre, como por exemplo, as algas,
eixe propulsor - embarrar E 94
as rochas, ou os buques afundidos.Esp. embarrarPort. emaranharIng. get caught
embate m. Choque impetuoso domar. Sin. choque.Esp. embatePort. embateIng. crashing
embazar v. i. e tr. Na Costa daMorte, sacar o peixe das redes emetelo no barco. Sin. desenmallar,atruelar.Esp. desenmallarPort. desemalharIng. release
émbolo m. Peza que se acciona al-ternativamente no interior dun ci-lindro ou dunha bomba paracomprimir un \uído ou para reci-bir movemento del.Esp. émboloPort. êmboloIng. piston
embonar v. tr. 1. Técnica que con-siste en revestir o casco dunhanave engadíndolle táboas de ma-deira para darlle máis estabilidadee consistencia. Sin. revestir.Esp. embonarPort. embonarIng. sheathe
2. Engadir un suplemento parasustentar calquera peza cando estáescasa.Esp. embonarPort. embonarIng. Fll
embono m. Pezas de madeira coasque se forra un buque exterior-mente para ensanchalo e darllemáis estabilidade. Sin. forraxe.
Esp. embonoPort. embonoIng. stiffening
embornal m. Desaugue situadonos trancanís e outros lugares paradrenar as augas das cubertas dosbarcos.Esp. imbornalPort. embornalIng. scupper
emersión f. Acción de saír dofondo das augas unha persoa, sub-marino, etc. Acción contraria á in-mersión.Esp. emersiónPort. emersãoIng. emergence
emerxer v. i. Saír á super[cie desdea auga ou desde outro líquido.Esp. emergerPort. emergirIng. emerge
empanetadom. 1. Piso inferior dadorna de madeira ou dunha em-barcación menor, que cobre ofondo do barco.Esp. solladoPort. soalhoIng. lower deck
2. Parte da popa dunha embarca-ción pequena onde se deposita arede que se vai recollendo despoisdo primeiro lance.Esp. solladoPort. soloIng. intermediate deck
empavesada f. Conxunto de ban-deiras e gallardetes que decoran asembarcacións.Esp. empavesadaPort. empavesadaIng. dressing
95 E embate - empavesada
empavesar v. tr. Decorar un navíopoñendo empavesadas nas bordase adornando os paus con bandei-ras e gallardetes. Sin. engalanar.Esp. empavesarPort. enfeitarIng. dress
empopar v. i. Calar excesivamentea embarcación pola popa. Volteara popa a favor do vento.Esp. empoparPort. empoparIng. trim by the stern
emproar v. i. Acción de dirixir aproa do barco cara o porto, oucara algún lugar.Esp. aproarPort. emproarIng. head towards
encallamento m. Acción e efectode encallar.Esp. encalladuraPort. encalhamentoIng. grounding, stranding
encallar v. i. e tr. Quedar un barcoparado por tropezar co fondo. Sin.embarrancar.Esp. encallarPort. encalharIng. run aground
encapeladura f. Punto do mastroen que se xuntan os cabos que ososteñen.Esp. encapilladuraPort. encapeladuraIng. fastening
encapelar v. tr. Enganchar un caboao calcés dun barco, a unha bita oua unha verga.Esp. encapillarPort. encapelarIng. rig
enerxía mareomotriz f. Enerxíaque resulta de aproveitar o move-mento das mareas; enerxía obtidapola diferenza de altura dos maressegundo a posición relativa daTerra e da lúa, como consecuenciada atracción gravitatoria do sol eda lúa sobre eles.Esp. energía mareomotrizPort. energia mareomotrizIng. tidal power
enerxía undimotriz f. Enerxíaaproveitable producida polo mo-vemento das ondas, grazas ás calespode producirse electricidade.Esp. energía undimotrizPort. energia undimotrizIng. wave energy
enfrechadura f. Cada un doscabos paralelos e horizontais que,ligados á enxarcia, serven de pasospara subir a executar as manobrasnos paus.Esp. GechastePort. enfrechateIng. rattling rope
engra f. Peza de ferro que acostumarematar en punta nun dos lados ena que se traballan os metais comartelo. Sin. incre, zafra.Esp. tornoPort. tornoIng. lathe
engrenaxe f. Sistema de rodas den-tadas que engrenan unhas con ou-tras de xeito que o movementodunha se transmite a outra. Sin.conexión.Esp. engranajePort. engrenagemIng. gear
enmallar v. tr. e pr.Quedar o peixe
empavesar - enmallar E 96
atrapado na rede.Esp. enmallarPort. emalharIng. enmesh
enmallem. Arte de pesca que con-siste en utilizar redes verticais paraque os peixes queden atrapadosnelas.Esp. enmallePort. emalheIng. gillnet
enmanguitado m. Poñer camisase forros en pezas cilíndricas eeixes.Esp. enmanguitadoPort. forradoIng. encasing
enramada f. Conxunto das cader-nas dunha embarcación en cons-trución, cando xa están arboradas.Sin. enramallado.Esp. enramadoPort. enramadoIng. framing
ensai m. Compartimento de popanalgunhas embarcacións utilizadopara colocar o peixe ou deixar asredes.Esp. panelPort. compartimentoIng. board
enseada f. Porción do mar queentra na terra, e que pode servir deabrigo ás embarcacións. Sin. rada,arnela.Esp. ensenadaPort. enseadaIng. inlet
entalingar v. tr. Unir o grillón daáncora á cadea. Sin. atalingar.Esp. entalingarPort. unir
Ing. bendentalla f. Corte feito para encaixar
algunha cousa. Sin. entallamento,entalladura.Esp. entalladuraPort. entalhaIng. notch
entena f. Pau curvado e longo queserve de percha para envergar asvelas latinas.Esp. entenaPort. antenaIng. lateen yard
entrada de obra morta f. Dimi-nución da manga dun buque nassúas partes altas por estar os seuscostados inclinados cara dentro.Esp. recogimiento, entrada de obramuertaPort. entrada de obra mortaIng. tumble home
entrecuberta f. Espazos compren-didos entre dúas cubertas consecu-tivas dos barcos. Sin. entreponte.Esp. entrecubiertaPort. entrecobertaIng. tweendeck
entremiche m. Peza con que seenche o espazo baleiro entre osvaos.Esp. entremichePort. chasso, longarinaIng. carling
entreponte f. Véxase: entrecu-berta.
envergadura f.Ancho dunha velaenvergada, medido pola parte naque se suxeita á verga. Sin. ancho.Esp. envergaduraPort. envergaduraIng. breadth
envergar v. tr.Atar as velas ás ver-
97 E enmalle - envergar
gas e suxeitar as relingas ás respec-tivas vergas.Esp. envergarPort. envergarIng. bend
envergue m. Cabo delgado quepasa polos ollados da vela para su-xeitala ao nervio da verga.Esp. enverguePort. cabo da testaIng. rope band
envergue por seo loc. Nó mari-ñeiro de rizo.Esp. envergue por senoPort. envergue por seioIng. ropeband
enxarcia f.Conxunto de cabos dunnavío, con mención especial aosque sosteñen os paus. Instrumen-tos e redes para pescar.Esp. jarciaPort. enxárciaIng. rigging
enxarcia de labor f. Comprendeos diversos cabos e aparellos detraballo diario destinados a mo-ver, embicar e orientar, para izar earriar, as velas, vergas, etc. Sin. en-xarcia móbil.Esp. jarcia de laborPort. enxárcia de trabalhoIng. running rigging
enxarcia de liño f.Cabo feito con[bra de liño e que ten unha resis-tencia maior.Esp. jarcia de linoPort. enxárcia de linhoIng. Gaxen rigging
enxarcia =rme f.A que está cons-tituída polos cabos [xos que, aoser tensados parellos, serven de su-xeición aos paus, axudándolles a
soportar esforzos.Esp. jarcia FrmePort. enxárcia FrmeIng. standing rigging
enxaretadom. Panel con reixas se-mellante a un taboleiro, e queserve para formar o plano dunbote.Esp. enjaretadoPort. paneiroIng. grating
enxeñeiro naval m. Persoa querealiza e dirixe o deseño e a cons-trución dos buques e artefactosmariños diversos.Esp. ingeniero navalPort. engenheiro navalIng. naval architect
epoxi f. Pintura de gran poder pro-tector contra a oxidación. Sin.epóxido.Esp. epoxiPort. epóxiIng. epoxy
equipo motriz m. Conxunto me-cánico que produce a enerxía des-tinada á propulsión.Esp. equipo motrizPort. força motrizIng. power unit
equipo propulsor m. Sistema oumecanismo que impulsa ao buquena auga.Esp. equipo propulsorPort. força de propulsãoIng. propulsion unit
escada f. 1. Instrumento formadopor dúas barras longas e paralelasque se unen por medio de travesasequidistantes. Sin. escaleira deman.Esp. escalera
envergue - escada E 98
Port. escadaIng. staircase
2. Escada vertical formada porchanzos feitos de cavilla de aceirosoldados a un tabique ou mam-paro.Esp. escaleraPort. escadaIng. ladder
escada de gato f. Escada formadapor dúas tiras de cabo unidas porpaus a xeito de chanzos.Esp. escala de gatoPort. escada de quebra-costasIng. Jacob's ladder
escada de práctico f. Escada degato ou escada de vento por ondesube o práctico ao buque.Esp. escalera de prácticoPort. escada do práticoIng. pilot ladder
escada de vento f. Véxase: escadade gato.
escada real f. Escada con dous re-lanzos e con varanda que se em-prega para embarcar edesembarcar tripulantes e pasaxei-ros.Esp. escala realPort. escada realIng. accommodation ladder
escafandro m. Traxe protector ce-rrado hermeticamente, que posúeun casco de bronce con ori[cios etubos para renovar o aire, e queserve para somerxerse na auga, oupara traballar noutro tipo de con-dicións adversas.Esp. escafandraPort. escafandroIng. diving suit
escala de Beaufort f. Clasi[ca-
ción da forza do vento, que sebasea no estado do mar, das ondase do vento. Posúe trece graos deintensidade, que se contabilizandesde o 0 ata o 12.Esp. escala de BeaufortPort. escala de BeaufortIng. Beaufort scale
escala de calado f. Cada unha dasdistintas escalas pintadas na proa,na popa e na caderna mestra queserven para medir o calado dos bu-ques.Esp. escala de caladoPort. escala de caladoIng. draught scale
escala de Douglas f. Baremo quedescribe o estado do mar segundoa altura das ondas. Posúe 10 graosque se contabilizan desde o 0 ata o9.Esp. escala de DouglasPort. escala de DouglasIng. Douglas scale
escaler m. Pequeno barco sen cu-berta para o servizo do navío oude reparto marítimo. Sin. bote,chalana.Esp. chinchorroPort. escalerIng. dinghy
escandallo m. Chumbada prismá-tica en cuxo vértice vai amarradoo cordel que permite chegar ata ofondo e así medir a profundidade erecoller as mostras adheridas.Esp. escandalloPort. prumo de mãoIng. sounding lead
escandalosa f. Vela pequena deforma triangular ou trapezoidalque se larga sobre a vela cangrexa;
99 E escada de gato - escandalosa
está formada por unha aresta nopico e outra no mastro.Esp. escandalosaPort. vela triangularIng. gaff topsail
escantillón m. Regra ou patrónque serve para trazar as liñas quedelimitarán os ángulos para fabri-car as cadernas.Esp. escantillónPort. escantilhãoIng. scantling
escarva f. Encaixe de madeira poronde se unen dúas pezas de car-pintería. Nas dornas parte inferiorda táboa de cubrir que sobresaepor enriba da táboa de virar. Sin.encaixe.Esp. empalmePort. escarvaIng. splicing
escintilar v. i. Emitir luz de ma-neira intermitente, con intensidadee cor variables. Sin. tremelucir.Esp. escintilarPort. resplandecerIng. scintillate
esclusa f. 1. Recinto pechado conportas de entrada e saída e cons-truído nun canal de navegación,para que as embarcacións poidanpasar dunha zona a outra, segundoo nivel das augas. Sin. canle.Esp. esclusaPort. esclusaIng. lock
2. Recinto pechado con dúas por-tas para o paso dun local a outro,onde a presión é diferente.Esp. esclusaPort. esclusaIng. lock chamber
escobénm.Cada un dos buratos si-tuados ao lado da roda dun buque,por onde pasan as cadeas da án-cora e os cabos.Esp. escobénPort. escovémIng. hawse pipe
esco=na f. Lima de maior tamaño,cos dentes grosos e triangulares, emáis separados.Esp. escoFnaPort. grosaIng. Fle-rasp
escopro m. Trencha de lamia es-treita. Instrumento cortante paralabrar madeiras. Sin. trencha.Esp. escoploPort. escoproIng. chisel
escora f. 1. Inclinación transversaldo barco respecto á vertical, porcausas meteorolóxicas ou técnicas.Véxase: escorar. Sin. ángulo de in-clinación.Esp. escoraPort. bandaIng. list
2. Puntal que sostén a embarca-ción nos diques durante as repara-cións, e nas gradas durante aconstrución. Sin. puntal, tente-mozo.Esp. escoraPort. pontalIng. shore
escoramento m. Feito de escorar.Esp. escoraPort. escoraIng. heel
escorar v. i. 1. Inclinarse o barcopor efecto da estiba da súa carga,pola forza do vento, do mar ou da
escantillón - escorar E 100
entrada de auga nun comparti-mento lateral.Esp. escorarPort. escorarIng. careen, heel
2. v. tr. Facer que se incline o barcocara un costado. Sin. inclinar.Esp. escorarPort. inclinarIng. shore up
3. v. tr. Apuntalar con escoras.Esp. escorarPort. escorarIng. prop up
escota f.Cabo que se emprega paraatar as velas e gobernalas.Esp. escotaPort. escotaIng. sheet
escoteira f. Abertura no ladodunha nave por onde pasa a escotamaior ou de trinquete.Esp. escoteraPort. escoteiraIng. sheave hole
escotilla f. Abertura grande, xeral-mente rectangular, practicada envarios puntos das cubertas dunbuque con obxecto de introducir eextraer a carga das bodegas, asícomo para establecer comunica-ción con algún departamento. Aspequenas poden ser tamén circu-lares ou elípticas. Sin. zapón.Esp. escotillaPort. escotilhaIng. hatchway
escotilla de carga f.Grandes ocosnos buques que serven para per-mitir a carga e descarga de mercan-cías.Esp. escotilla de carga
Port. escotilha de cargaIng. cargo hatch
escuadro m. Instrumento xeral-mente de metal ou madeira, conforma de triángulo rectángulo, queserve para trazar e medir ángulosrectos.Esp. escuadraPort. esquadroIng. square
escudo m. Táboa de madeira si-tuada verticalmente na popa e queconstitúe o respaldo do asento depopa.Esp. escudoPort. escudoIng. backboard
eslinga f. Cabo que se utiliza paralevantar pesos a bordo.Esp. eslingaPort. eslingaIng. strop
eslora f. 1. Lonxitude do buque depopa a proa tomada segundo ospuntos de referencia.Esp. esloraPort. comprimentoIng. length
2. Per[l de aceiro ou outro ele-mento para reforzado lonxitudinalao longo das cubertas e ao longodo fondo e dobre fondo do buque.Esp. esloraPort. longarinaIng. girder
eslora de arqueo f.A que se tomapara o cálculo do arqueo segundose require no regulamento de ar-queo que se considere. No Regu-lamento de Arqueo de 1969, hoxeen vigor, tómase como eslora dearqueo un 96% da eslora total
101 E escota - eslora de arqueo
nunha \otación situada a unha al-tura sobre o canto máis alto daquilla igual ao 85% do puntal mí-nimo de trazado, ou ben a distan-cia desde a cara de proa da roda aoeixe da mecha do temón nesa liñade \otación se ese valor é maior.Esp. eslora de arqueoPort. comprimento de arqueioIng. tonnage length
eslora de rexistro f. Eslora coaque o buque ou a embarcaciónqueda inscrita no Rexistro O[cialde Buques.Esp. eslora de registroPort. comprimento de registoIng. registered length
eslora entre perpendiculares f.Distancia entre as perpendicularesde proa e popa, medida do ex-tremo anterior da roda ao extremoposterior do codaste.Esp. eslora entre perpendicularesPort. comprimento entre perpendi-cularesIng. length between perpendicu-lars
eslora inundable f. Nun puntodeterminado da lonxitude dobuque, a eslora inundable é a má-xima parte da eslora do buque que,tomando como centro da mesmaese punto, pode inundarse sen queo buque se somerxa ata a liña demarxe.Esp. eslora inundablePort. comprimento inundávelIng. Goodable length
eslora na >otación f. Lonxitudedo buque medida no plano de \o-tación entre os puntos en que estecorte á popa e á proa.
Esp. eslora en GotaciónPort. comprimento na GutuaçãoIng. waterline length
eslora total f. Lonxitude compren-dida entre dous planos transversaisque limitan o casco do buque nassúas partes máis saíntes de proa epopa. Lonxitude tomada do ex-tremo da roda ao extremo do co-daste.Esp. eslora totalPort. comprimento totalIng. total length
espazos de aloxamento m. pl.Os utilizados para uso da tripula-ción do buque e, no seu caso, paraos pasaxeiros, como son: corredo-res, aseos, camarotes, o[cinas, en-fermerías, sala de estar, o[cios quenon conteñan artefactos para coci-ñar e outros espazos semellantes.Esp. espacios de alojamientoPort. espaços de alojamentoIng. accommodation spaces
espazos de controlm. pl. Espazosnos que se atopan os aparatosonde se controlan a distancia e serexistran os parámetros de funcio-namento e as operacións do buquee da súa maquinaria.Esp. espacios de controlPort. espaços de controloIng. control spaces
espazos de servizo m. pl. Disedos espazos utilizados como coci-ñas, o[cios que conteñen artefac-tos para cociñar, gambuzas, pañoise obradoiros que non formanparte dos espazos de máquinas eoutros espazos semellantes, asícomo os troncos de acceso atodos.
eslora de rexistro - espazos de... E 102
Esp. espacios de servicioPort. espaços de serviçoIng. service spaces
especi=cación f.Documento ondese describe o buque e as súas ca-racterísticas principais. É a base docontrato de construción do buque.Esp. especiFcaciónPort. especiFcaçãoIng. speciFcations
espellom.Caixa cadrada cun cristalque permite ver o fondo mariñoata unha distancia de 3 metroscando se coloca sobre a auga; em-prégase para pescar o marisco xe-ralmente, en coordinación conoutra persoa, que tras seguir as in-dicacións do compañeiro, utilizaráo bicheiro para pescar a peza.Tamén hai mirafondos doutrasformas, aínda que o tradicional é oda caixa cadrada. Sin.mirafondos.Esp. espejoPort. espelhoIng. Fshing mirror box
espello de popa m. Parte exteriorda popa plana dunha embarcacióndesde o coroamento ata a bovedi-lla.Esp. espejo de popaPort. painel de popaIng. transom
espello de proa m. Partes da proaque forman as amuras por riba dacuberta a ambos lados da roda.Esp. espejo de proaPort. painel de proaIng. forward transom
espequem. Pau resistente que servede puntal a outros aparellos coaintención de reforzalos ou de so-portar unha cousa para que non
caia. Sin. estaca, esteo, puntal.Esp. espequePort. espeque, pontalIng. handspike
esperanza f. Nome co que se co-ñece ás áncoras de respecto. Em-pregábanse en caso de emerxencia,ou para substituír ás outras.Esp. esperanzaPort. âncora de respeitoIng. sheet anchor
espía f. Cabo co que se amarra aembarcación a un obxecto [xo coaintención de poder logo espiarse.Esp. espíaPort. amarraIng. fore warp
espiar v. i. Halar dun cabo [rmepara amarrar a embarcación, e paraachegala ao porto. Sin. halar.Esp. espiarPort. erguerIng. warp
espicha f. Pau delgado e pequenoque permite tapar os buratos tem-poralmente para evitar a entradada auga; sacándoo se facilita a saídado líquido.Esp. espichePort. calçoIng. drain plug
espiga f. 1. Extremo ou parte saíntedun obxecto alongado e estreitoque serve como macho a outro.Esp. espigaPort. espiga, chaveIng. key
2. Parte superior dos paus maiorese mastros da gabia.Esp. espigaPort. espigaIng. skysail pole
103 E especi=cación - espiga
3. f. Tipo de vela da galera.Esp. espigaPort. velaIng. sail
espigón m. Construción que se faiás beiras dos mares ou dos ríospara protexer as marxes ou paramodi[car a corrente. Sin. peirao.Esp. espigónPort. espigãoIng. pier
esporón m. Remate da proa dunnavío saínte cara diante que se em-pregaba como arma para arreme-ter contra un buque inimigo.Esp. espolónPort. esporomIng. ram, beak
esprín m. Cabo de amarre dadopolo costado que traballa lonxitu-dinalmente en diagonal de proa apopa ou ben de popa a proa; nor-malmente, emprégase desde a zonacentral do barco.Esp. esprínPort. espringueIng. spring line
esquife m. Embarcación pequenapropulsada por remos ou por unmotor, que se leva nunha maiorcomo auxiliar, e que se empregapara achegarse á terra e para ou-tros usos menores.Esp. esquifePort. esquifeIng. skiff
estabilidade f. Calidade de man-terse un buque en equilibrio senentornarse; ou capacidade de recu-peración do equilibrio. A estabili-dade depende de factores como aforma do barco e o reparto dos
pesos.Esp. estabilidadPort. estabilidadeIng. stability
estabilidade dinámica f. Magni-tude equivalente ao traballo mecá-nico ou enerxía que é necesariapara escorar un barco ata un án-gulo determinado.Esp. estabilidad dinámicaPort. estabilidade dinâmicaIng. dynamic stability
estabilidade estática f. Capaci-dade que ten o buque, na situaciónen que se atopa, de drizarse e deresistir as forzas que o escoran. Émaior canto maior é o resultado demultiplicar os desprazamentos dobuque polo valor do brazo de a-drizamento nesa situación. Podeser positiva ou negativa.Esp. estabilidad estáticaPort. estabilidade estáticaIng. static stability
estabilidade inicial f.Capacidadeque ten o buque xusto cando es-tá drizado ou a pequenos ángulosde escora, para resistir as forzasque o escoran. É maior cantomaior é o radio metacéntrico ini-cial do barco.Esp. estabilidad inicialPort. estabilidade inicialIng. initial stability
estacha f. Cabo groso que se em-prega para amarrar os barcos,levar a cabo manobras entre osbuques, ou suxeitar un arpón. Sin.amarra.Esp. estachaPort. amarraIng. hawser
espigón - estacha E 104
estación de marea f. Lugar ondese obteñen as observacións medi-das de marea. Sin. estación mare-ográ=ca.Esp. estación de mareas, estaciónmareográFcaPort. estação de marés, estação demedicação das marésIng. tidal gauge station
estaciónmareográ=ca f.Véxase:estación de marea.
estada f. Estrutura provisional demadeira ou de metal que servepara andar por ela a certa alturapara traballos de construción, pin-tura, etc.Esp. andamioPort. andaimeIng. scaffold, staging
estadía f. Tempo que se empregapara a carga e a descarga. O perí-odo das estadías fíxase habitual-mente nos contratos defretamento. Sin. estada.Esp. estadíaPort. estadiaIng. demurrage
estai m. 1. Cabo ou cable que su-xeita os paus, os mastros ou a che-minea para evitar que caian cara aproa ou cara a popa.Esp. estayPort. estaiIng. stay
2. Vela de coitelo de forma trape-zoidal ou triangular que se envergano navío, e que para tal [n vai porbaixo do propio estai.Esp. estayPort. estaiIng. stay
estala f. Pequenas táboas que se su-
xeitan arredor do remo para desaforma evitar o desgaste no puntoen que roza no tolete.Esp. tablaPort. tabuadoIng. plank
estaleirom. Lugar ou espazo desti-nado á construción e reparación debuques, embarcacións e demaisobxectos \otantes. Normalmentetamén se fai o deseño. Un estaleironormalmente divídese en variosdepartamentos, cada un coa súafunción: administración, calidade,comercial ou ventas, técnico, com-pras e aprovisionamento, [nan-ceiro, organización, planta emedio ambiente, produción coassúas seccións de casco (ou aceiros)e armamento, e reparacións.Esp. astilleroPort. estaleiroIng. shipyard
estanquidade f.Calidade dos bu-ques de ser estanco. Dise do reci-piente ou do compartimentopechados de tal xeito que nonpode entrar nin saír ningún flu-ído; dise tamén dunha estruturacoma un tabique ou un medio depeche dun barco a través dos calesnon pode entrar nin saír un flu-ído.Esp. estanquidadPort. estancamentoIng. tightness
esteira f. 1. Suco que a embarcacióndeixa na auga cando navega. Sin.ronsel.Esp. estelaPort. esteiraIng. wake
105 E estación de marea - esteira
2. Tecido groso feito de esparto,xuncos, palma ou outro materialque se emprega para cubrir o chanou tombarse nel.Esp. esteraPort. esteiraIng. mat
estiba f.Distribución da carga e re-parto dos pesos nun buque.Esp. estibaPort. estivaIng. stowage
estibar v. tr. Colocar os pesos e ascargas dun buque de forma axei-tada e distribuída.Esp. estibarPort. estivarIng. stow
estopar v. tr.Meter estopa nas cos-turas dos buques e pechar as xun-turas para que non entre a auga.Sin. calafatear.Esp. acollarPort. estoparIng. caulk
estopor m. Aparato formado pordúas mandíbulas de ferro fundidoque serven para reter a cadea daáncora.Esp. estoporPort. mordedouroIng. stopper
estrepada f. 1. Esforzo de moitosque se fai para amarrar un cabo,virar un cabrestante, vogar, etc.Esp. estrepadaPort. apoioIng. pull
2. Arranque, primeiro impulsodunha navegación. Sin. arranque.Esp. estrepadaPort. arranque
Ing. surgingestribeira f. Especie de tolete [-
xado na proa da dorna e en que seprende a poia inferior da vela. Sin.tolete, pau.Esp. toletePort. toleteIng. oarlock
estribo m. 1. Cabo colocado nasvergas do navío no que os mariñei-ros [xan os pés na manobra querealizan para dobrar o pano.Esp. estriboPort. estriboIng. yard sling
2. Amarre realizado sobre un oudous cabos.Esp. estriboPort. amarraduraIng. mooring
3. m. Peza que serve de apoio.Esp. estriboPort. estriboIng. abutment
estribor m. Banda o costado de-reito dun buque mirando de popaa proa.Esp. estriborPort. estibordoIng. starboard side
estrinque m. Cabo que parte doextremo superior do mastro dadorna e se suxeita ao banco da es-cota. Sin. estrinca.Esp. estrinquePort. estrinqueIng. stay tackle
estrobos de manm. pl.Anacos decabo pegados ao nervio da enver-gadura da verga, para que desexeito sirva de apoio.Esp. estrobos de mano
estiba - estrinque E 106
Port. estropos de mãoIng. hand strop
estrutura dual f. Sistema no queas zonas de proa e popa se cons-trúen con sistema transversal, e azona central, con estrutura lonxi-tudinal.Esp. estructura mixtaPort. estrutura mistaIng. dual structure
estrutura lonxitudinal f. Estru-tura na que predomina o refor-zado formado por elementoslonxitudinais para o fondo, costa-dos e cuberta. É máis apropiadapara os buques de gran eslora.Esp. estructura longitudinalPort. estrutura longitudinalIng. longitudinal framing
estrutura tipo sándwich f. Pro-cedemento de construción empre-gado nos buques construídos conplástico reforzado con [bra(PRF), consistente en dispor dúascapas de laminado de plástico re-forzado con [bra, separadas porun núcleo central de material li-xeiro como espuma de poliuretanoou outros con obxecto de incre-mentar o módulo resistente doconxunto.Esp. estructura sándwichPort. estrutura sanduícheIng. sandwich structure
estrutura transversal f. Sistemaque dá preferencia na construciónaos elementos de reforzado de tipo
transversal como base da estru-tura, é dicir, as cadernas.Esp. estructura transversalPort. estrutura transversalIng. transverse framing
estuario m. Terreo inmediato ázona onde desemboca un río, eque queda inundado durante apreamar. Sin. esteiro.Esp. estuarioPort. estuárioIng. estuary
expoñente de carga m. Relaciónou cociente entre o peso mortotransportado e o desprazamentototal.Esp. exponente de cargaPort. expoente de cargaIng. trim
extintor m. Aparello que servepara extinguir incendios botandosobre o lume auga, espuma, CO2ou algunha mestura e[caz contraa combustión.Esp. extintorPort. extintorIng. Fre extinguisher
extintor portátil manual m.Extintor que pode trasladarse, eque ten unha carga igual ou infe-rior a 20 kg. Está equipado cunsistema que permite que a persoao transporte ás costas.Esp. extintor portátil manualPort. extintor portátil manualIng. portable hand Fre extinguis-her
107 E estrutura... - extintor portátil...
falca f. Táboa de madeira que se co-loca de canto no costado das em-barcacións menores, de proa apopa, para que non entre a auga.Esp. falcaPort. borda de tempoIng. washboard
falcacear v. i. Forrar con cordasdelgadas os extremos dos cabos.Esp. falcacearPort. falcaçarIng. cover knots
falcado m. Embarcación menor depesca propia das Rías Baixas.Esp. falcadoPort. falcadoIng. falcado
falsa quilla f. Reforzo central co-locado baixo a quilla, para defen-dela dos rozamentos onde haipouca profundidade.Esp. falsa quilla
Port. falsa quilhaIng. safety keel
falúa f. Embarcación pequena e li-xeira propulsada a remos normal-mente, empregada para otransporte das autoridades.Esp. falúaPort. faluaIng. barge
faluchom. Embarcación pequena elixeira, orixinaria do Mediterrá-neo, cun pau maior moi inclinadocara a proa, e con vela latina.Esp. faluchoPort. faluchoIng. felucca
fanal m. Farol que se colocaba napopa dos buques. Sin. facho, farol.Esp. fanalPort. fanalIng. lantern
fasquía f. 1.Regra de madeira longa
FF
e delgada pero duns dez a quincecentímetros de ancho que servepara sinalar o arrufo dunha táboado forro do barco.Esp. barra de cincharPort. fasquiaIng. batten
2. A peza saínte da madeira candoé serrada.Esp. costeroPort. fasquiaIng. slag
fasquiar v. tr. 1. Sacar a fasquía e si-nalala na peza.Esp. marcar, medirPort. marcar coa fasquiaIng. measure
2. Cortar en tiras a madeira paracompoñer o forro do barco e ou-tras partes.Esp. tablearPort. fasquiarIng. cut into boards, plank
femia f. 1. Peza que serve de aloxa-mento doutra que se chamamacho.Esp. hembraPort. fêmeaIng. female
2. Pequena argola de ferro, situadana estampa de popa, pola que pasao macho do temón.Esp. hembraPort. fêmeaIng. gudgeon
fenda f. 1. Abertura nun obxectorachado. Sin. buraco, greta.Esp. grietaPort. fendaIng. crack
2. Abertura estreita que se formanun sólido.
Esp. grietaPort. fendeduraIng. Fssure, crack
fendedura f. Véxase: fenda.ferry m. Voz inglesa do termo
"transbordador". Embarcaciónque enlaza dous puntos con regu-laridade transportando persoas evehículos. Sin. transbordador.Esp. ferryPort. ferryboatIng. ferry
fervedoiro m. Colector baixonunha caldeira totalmente cheo deauga, de onde parten uns canosque a transportan a un colector su-perior.Esp. hervidorPort. ebulidorIng. boiler
=bra f. Filamento que se fabrica ar-ti[cialmente. Filamento continuode material transparente polo calpode propagarse a luz aínda queeste dea voltas ou forme curvas.Sin. fío.Esp. Flamento, FbraPort. FlamentoIng. thread, Fber
=gurar v. i. e tr. Darlle forma áschapas. Dobrar a chapa ou outrosmateriais.Esp. FgurarPort. FgurarIng. mould
=lamem.Cable de armazón da ma-lleta ou outros cabos armados.Esp. FlásticaPort. FlásticaIng. tow, oakum
=lástica f. Filamentos que saen doscabos e enxarcias es[ados e que os
fasquiar - =lástica F 110
compoñen na súa constitución.Sin. fíos, =lamentos.Esp. FlásticaPort. FlásticaIng. oakum
=ltro m. Aparello que se utilizapara facer pasar \uídos e separaras partículas sólidas que leva ensuspensión. Hai [ltros magnéti-cos, autolimpantes, etc. Sin. coa-dor.Esp. FltroPort. FltroIng. Flter
=rme m. 1. Parte dun cabo que co-rresponde ao extremo por ondevai amarrado.Esp. FrmePort. amarraIng. rope
2. adx. Que non se move porqueestá [xo ou amarrado.Esp. FrmePort. FrmeIng. Frm
>anco m. Cada unha das partes la-terais da embarcación. O lado debabor e o lado de estribor dunhaembarcación. Sin. ala.Esp. GancoPort. GancoIng. Gange
>ota f. Conxunto de embarcaciónsdun país ou dunha liña marítima.Sin.mariña, frota.Esp. GotaPort. frotaIng. Geat
>otabilidade f.Calidade que teñenos buques para \otar. Dise taméndoutros obxectos cuxa densidadeé menor ca do \uído que os rodea.
Esp. GotabilidadPort. GutuabilidadeIng. Goatability
>otación negativa f. Principiopolo cal os submarinos poden so-merxerse inundando os seus tan-ques e provocando que o seu pesosexa maior ao peso da auga despra-zada.Esp. Gotación negativaPort. Gutuação negativaIng. negative Goating
>otador m. 1. Obxecto feito dunmaterial que \ota.Esp. GotadorPort. GutuadorIng. Goater
2. Obxecto que \ota ou aboia eque serve de sinal ás embarcacións.Aparello que \ota na super[ciedun líquido e que serve como indi-cador do nivel do mesmo. Sin.boia.Esp. GotadorPort. bóiaIng. Goater
>otar v. i. 1. Manterse un corposobre a super[cie dun líquido senafundir. Sin. aboiar, nadar.Esp. GotarPort. GutuarIng. Goat
2. Manterse un corpo en suspen-sión somerxido nun \uído.Esp. GotarPort. GutuarIng. Goat
>uencia f. Deformación perma-nente maior que o límite das de-formacións elásticas.Esp. GuenciaPort. Guência
111 F =ltro - >uencia
Ing. Gow>uxm. Material fundente e protec-
tor que se emprega na soldaduraeléctrica por arco somerxido.Esp. GuxPort. GuxIng. Gux
>uxom.Movemento ascendente damarea.Esp. GujoPort. GuxoIng. tidal rise
foco m. 1. Nome que se dá á velamaior das balandras.Esp. focoPort. velaIng. sail
2. Dispositivo luminoso dos faros,balizas e boias que permite ás em-barcacións coñecer a súa posición.Sin. lámpada.Esp. focoPort. focoIng. light
fofoque m. Vela triangular quelevan algúns buques entre o foquee o contrafoque.Esp. fofoquePort. vela triangularIng. inner jib
folio m. Número da matrícula dobarco, que vai pintado na proa.Sin.matrícula.Esp. folioPort. matrículaIng. registration mark
fondeadoirom. Lugar onde os na-víos deitan a áncora. Sin. ancora-doiro, cala, enseada.Esp. fondeaderoPort. fundeadouroIng. anchorage ground
fondear v. i. e tr. Amarrar unhaembarcación ao fondo medianteun cabo ou cadea utilizando unhaáncora. Sin. amarrar, ancorar.Esp. fondearPort. fundearIng. to anchor
fondo m. A parte máis baixa oumáis profunda. Sin. profundidade.Esp. fondoPort. fundoIng. bottom
fondo plano m. Parte horizontaldo fondo do buque.Esp. fondo planoPort. fundo planoIng. Gat bottom
foquem. Vela con forma triangularque se iza á proa cara o bauprés.Esp. foquePort. bujarrona, foqueIng. jib
formero m. Estrutura ríxida quesoporta os bloques dos barcos des-pois da súa construción, e os pre-para para o transporte.Esp. formeroPort. suporte, apoioIng. frame
fornecer v. tr. Dotar, prover detodo o necesario; abastecer, apro-visionar, equipar. Sin. gornecer.Esp. abastecer, fornecerPort. fornecerIng. supply
forquilla f. Véxase: forquita.forquita f. Peza de metal que re-
mata nun dos dous extremos pordúas puntas que forman un semi-círculo no que se engancha o remoe impide que caia.Esp. horquilla
>ux - forquita F 112
Port. forqueta, forquitaIng. oar lock
forro m. Recubrimento formadocon pranchas de aceiro, táboas ououtros materias; parte do cascopor fóra das cadernas. Sin. capa,cuberta.Esp. forroPort. forroIng. planking
forte mareira f. Grao 4 da escalade Douglas, que se correspondecoa forza 5 da escala de Beaufort.Prodúcense ondas longas dunhaaltura de 1,25 a 2,50 metros.Esp. fuerte marejadaPort. mar cavadoIng. moderate sea
forte temporalm. Vento de forza9 na escala de Beaufort, que se co-rresponde co grao 7 da escala deDouglas. Nesta situación, haiondas grosas e a escuma di[culta avisibilidade. O vento ten unhaforza de entre 41 e 47 nós. Sin.forte borrasca.Esp. temporal fuertePort. forte temporalIng. strong gale
forxa f. Véxase: forxadura.forxadura f. Proceso a partir do
cal se altera a forma dun metal congolpes de martelo ou por com-prensión nunha prensa pneumá-tica. Sin. forxa.Esp. forjaduraPort. forjaduraIng. forging
forza de inercia f.Resistencia queopón un corpo ao movemento quese tenta comunicarlle.Esp. fuerza de inercia
Port. força de inérciaIng. force of inertia
forza de velas f. Constitúe aquelaforza exercida por todas as velas,para que así contribúan a dar aobuque maior velocidade.Esp. fuerza de velasPort. força de velasIng. press of sails
forzas externas f. pl. As causadaspor elementos que son alleos,como as correntes de auga, asondas, etc.Esp. fuerzas externasPort. forças externasIng. external factors
foso m. Escavación longa e pro-funda na terra que está destinada aconter a auga ou escoala. Sin. fosa.Esp. fosoPort. fossoIng. hole
fragata f. 1. Navío de guerra fun-damentalmente de escolta de con-vois e equipado para a guerraantisubmarina. Cruceiro lixeiro.Esp. fragataPort. fragataIng. frigate
2. Nave con tres paus e con mas-tros e velas de cruz en todos eles.Esp. fragataPort. fragataIng. frigate, ship
francobordo m. Distancia queexiste entre o calado máximo dunbarco e a cuberta completa máisalta con medios permanentes depeche.Esp. francobordoPort. borda livreIng. freeboard
113 F forro - francobordo
franquía f. Situación dun buquecando está en disposición de saírao mar ao saír dun porto ou fon-deadoiro e poñerse por fóra detodos os baixos, puntas e destru-cións, e poder seguir librementeun rumbo.Esp. franquíaPort. franquiaIng. ofFng
frasquía f. Véxase: fasquía.frasquiar v. tr. Véxase: fasquiar.frechadura f. Listóns de madeira
ou anacos de corda que se fan nosobenques de maneira que servende chanzos.Esp. GechaduraPort. enfrechaduraIng. ratling
fregona f. Conxunto de cabos oufíos atados e unidos a un mango,que se emprega para enxugar aauga da cuberta e dos costados dasembarcacións.Esp. lampazoPort. lambazIng. mop
frescachónm. Vento de forza 7 naescala de Beaufort, equivalente aograo 6 da escala de Douglas. Haiforte mareira e as cristas de escumaesténdense formando grandes tirasna dirección do vento. O ventosopra cunha forza de entre 28 e 33nós.Esp. frescachónPort. vento forteIng. near gale
frescom.Vento de forza 6 na escalade Beaufort, equivalente ao grao 4da escala de Douglas. Comezan aformarse grandes ondas e as cristas
de escuma esténdense por todaspartes. A forza do vento é de 22 a27 nós.Esp. frescoPort. vento muito frescoIng. strong breeze
fresquiño m. Vento de forza 5 naescala de Beaufort, que se corres-ponde co grao 4 da de Douglas.Aparecen ondas alongadas conabundancia de escuma por todaspartes. A forza do vento é de 17 a21 nós.Esp. fresquitoPort. vento frescoIng. fresh breeze
fretador m. Aquel que aluga unbarco para condución de persoasou cousas ou calquera embarca-ción para transporte \uvial ou ma-rítimo.Esp. GetadorPort. fretadorIng. charterer
fretaxe f. Acción de alugar unbuque para o transporte ou conoutras [nalidades.Esp. GetamentoPort. fretamentoIng. charter
fretaxe por viaxe f. Contratopolo cal se aluga un buque deter-minado durante unha viaxe con-creta, por exemplo, para otransporte de mercadorías pesa-das.Esp. Getamento por viajePort. fretamento por viagemIng. trip charter
frete m. Prezo estipulado polo alu-guer dunha nave ou dos seus servi-zos, como o transporte de
franquía - frete F 114
mercadorías, e que se establece se-gundo o volume dos produtos ouo tempo de duración da viaxe. Sin.porte.Esp. GetePort. freteIng. freight
frisa f. 1.Anaco de material elástico,normalmente en forma de tira, conque se tapan as xuntas das pezasdunha máquina, das portas ouportelas dos navíos para impedir aentrada da auga. Sin.moldura.Esp. frisaPort. frisaIng. gasket
2. Aro de material elástico, deforma plana e outras, que se inter-pón na unión entre dous tubospara evitar perdas de \uído.Esp. frisaPort. frisaIng. packing
frontispiciom. Parte da fachada depopa comprendida entre o xugoprincipal e o coroamento.Esp. frontispicioPort. frontispícioIng. frontispiece
frota f.Conxunto de embarcaciónsdun país ou dunha liña marítima.Sin.mariña, >ota.Esp. GotaPort. frotaIng. Geet
frouxiño adx. m. Vento de forza 2na escala de Beaufort, que se co-
rresponde co grao 1 da escala deDouglas. Nesta fase aparecenondas pequenas e curtas, e peque-nas cristas que non rompen. A ve-locidade do vento é de 4 a 6 nós.Esp. GojitoPort. aragemIng. light breeze
frouxo adx. m. Vento de forza 3 naescala de Beaufort, cuxa corres-pondencia na escala de Douglas éo grao 2. Aparecen ondas maiorese rompen as cristas, e o ventosopra cunha forza de 7 a 10 nós.Esp. GojoPort. vento fracoIng. gentle breeze
fuga f. Escape de gas ou de líquidocontido nun determinado reci-piente ou nun tubo. Sin. escape,perda.Esp. fugaPort. fugaIng. leakage
fungo de ventilación m. Ex-tremo dun tubo de ventilación,que ten forma de fungo para evitarque entre a auga da chuvia.Esp. hongo de ventilaciónPort. tubo de ventilaçãoIng. mushroom ventilator
fura f. Buraco feito na madeira paraencaixar nel outra peza feita taménde madeira. Sin. buraco.Esp. enganchePort. furaIng. hole
115 F frisa - fura
gabarra f. Embarcación normal-mente de fondo plano, empregadapara carga e descarga nos portos.Habitualmente vai remolcada,mais tamén pode ser autopropul-sada. Sin. barcaza.Esp. gabarraPort. gabarraIng. barge
gabia f. Vela que se coloca no mas-tro principal da embarcación, eque lle dá nome á súa verga e á velacorrespondente.Esp. gaviaPort. gáveaIng. main topsail
gabia dobre f.Conxunto formadopolas velas da gabia alta e baixadesprovistas de rizos e empregadasen substitución da vela única.Esp. gavia doblePort. gávea dupla
Ing. double topsailgaleaza f. Embarcación de guerra
máis grande que a galera e cunhasoa cuberta, que arboraba trespaus con vela latina.Esp. galeazaPort. galeaçaIng. galleass
galeón m. 1. Buque de gran enver-gadura, de tres ou catro paus e convelas cadradas, pensado para aguerra, para o transporte de mer-cadorías ou para traxectos delongo percorrido.Esp. galeónPort. galeãoIng. galleon
2. Embarcación de cabotaxe cons-truída en Galicia duns 13 m deeslora e unhas 20 toneladas dedesprazamento que se empre-gou, especialmente nas Rías Bai-
GG
xas, ata 1960.Esp. galeónPort. galeãoIng. galleon
galeota f. Pequena embarcación dedous mastros que levaba de deza-seis a vinte remos por banda.Esp. galeotaPort. galeotaIng. galliot
galera f. Barco de guerra raso,cunha grande eslora, aparelladocon velas e tamén propulsado porremos.Esp. galeraPort. galeraIng. galley
galerna f. Temporal no mar e nacosta producido polos ventos donoroeste, principalmente no marCantábrico, acompañado de bo-rrasca e forte baixada de presión.Esp. galernaPort. galernaIng. gale
gálibom. 1. Modelo que empreganos carpinteiros de ribeira para darforma a unha peza da embarca-ción.Esp. gáliboPort. moldeIng. mould
2. Forma que se lle dá ao contornodas ligazóns dun buque. Sin.forma.Esp. gáliboPort. gabaritoIng. form
gallardete m. Tea estreita e trian-gular que remata nunha punta es-treita, e que se utiliza comobandeira para facer sinais ou con
propósitos ornamentais. Sin. ban-deirola, distintivo, insignia.Esp. gallardetePort. galhardeteIng. pennant
galleiro m. Pequenas forquitas xe-ralmente de madeira que teñen al-gunhas embarcacións nun dos seuscostados e que se utilizan para co-locar nelas os remos no momentode non ser usados. Sin. forca.Esp. horquillasPort. galheiroIng. oar lock
galón m. 1. Táboa de madeira quegornece exteriormente o costadoda embarcación pola parte supe-rior ata a super[cie da auga.Esp. galónPort. galãoIng. molding
2. Medida de capacidade para lí-quidos equivalente ao galón impe-rial inglés a 4,5465 litros e ao galónamericano a 3,7862 litros.Esp. galónPort. galãoIng. gallon
galpón m. Termo empregado naCosta da Morte para denominarao estaleiro, á carpintería de ribeiraou ao taller onde se constrúen osbarcos. Sin. estaleiro, alboio, pen-dello.Esp. astilleroPort. estaleiroIng. shipyard
gambota f. Madeira curva que vaicravada ao xugo, co que forma abóveda; columnas que sosteñen oespello de popa. Sin. cambota,rabo de galo.
galeota - gambota G 118
Esp. gambotaPort. gambotaIng. counter timber
gambuza f. Local onde se levan asprovisións para alimento dos tri-pulantes e pasaxeiros. Leva cáma-ras para carne, pescado, vexetais,etc., para ser refrixerados, e taménpara produtos secos.Esp. gambuzaPort. paiol de víveresIng. provision store
gamela f. Embarcación tradicionalgalega que se emprega na pesca debaixura para capturar peixes concordas ou redes artesanais. Sin.chalana.Esp. gamelaPort. gamelaIng. barge
ganapánm.Aparello de pesca for-mado por un aro e unha rede quese coloca arredor del.Esp. angazoPort. ganapãoIng. push net
gancho m. Instrumento curvo re-matado en punta, de metal ou ma-deira, que serve para agarrar oupendurar calquera cousa. Fabrí-canse de distintos tipos e son utili-zados para carga e descarga dosbarcos e para outras manobras deelevación de pesos.Esp. ganchoPort. ganchoIng. hook
gancho de remolquem.Ganchoconcibido especialmente para a [-xación dun cabo de remolque; tendisparador con obxecto de poderlargar o remolque rapidamente.
Esp. gancho de remolquePort. gato de engateIng. towing hook
gancho dobre m. Gancho deforma parecida a unha áncora quese utiliza para o enganche de eslin-gas.Esp. gancho doblePort. gancho duploIng. double hook
gánguil m. 1. Barcaza vertedoiraou buque no que se transportan everten despois, nun sitio distinto aonde se collen, os materiais extra-ídos polas dragas. Abren polofondo normalmente.Esp. gánguilPort. gánguil, batelão de compor-tasIng. hopper
2. Arte de pesca de arrastre queserve para coller peixes pequenos,camaróns e gambas.Esp. gánguilPort. gánguilIng. hopper trawl
garabeta f.Aparello metálico alon-gado e provisto de ganchos, que seemprega para a pesca do polbo eda lura.Esp. poteraPort. toneiraIng. squid jig
garantía de calidade f. Sistemaorganizativo e de veri[cación noestaleiro dos controles de calidadede traballo e de materiais durante aconstrución do buque que permiteter unha alta con[anza en que obuque terá as características ecomportamento en servizo que selle esixen no contrato de constru-
119 G gambuza - garantía de calidade
ción. Actualmente, denomínasexestión de calidade, de acordo coanorma internacional 9000.Esp. garantía de calidadPort. garantia de qualidadeIng. quality assurance
garcés m. Véxase: calcés.gardacabos m. pl. 1. Aro de ma-
deira ou metálico cunha canle poloexterior que serve para protexer oscabos e os cables da rozadura dou-tros.Esp. guardacaboPort. sapatilhoIng. thimble
2. O gardacabos da hélice é un arode aceiro arredor do eixo entre ocasco e a hélice que impide que oscabos se enreden nela.Esp. guardacabosPort. sapatilhoIng. thimble
gardacalorm. Estrutura oca verti-cal que pecha pola parte alta a cá-mara de máquinas dos barcos, poronde saen os condutos de exhaus-tación.Esp. guardacalorPort. guarda-calorIng. engine room casing
gardacostas m. Barco destinado ádefensa e á vixilancia do litoral.Esp. guardacostasPort. navio guarda-costasIng. coastguard vessel
gardamancebo m. Cabo que secoloca nas bandas para a seguri-dade da tripulación. Sin. cabo sal-vavidas.Esp. guardamanceboPort. cabo salva-vidasIng. lifeline
gardínm.Cabos suxeitos á cana dotemón que serven para gobernalo.Cabo para izar a bordo.Esp. guardínPort. guardimIng. tiller chain
garete m. Situación na que unhaembarcación queda sen gobernoou rumbo, a mercé do vento. Sin.deriva.Esp. garetePort. derivaIng. adrift
garlopa f. Plana grande de carpin-teiro empregada para alisar máis amadeira.Esp. garlopaPort. garlopaIng. jointer
garrar v. i. Quedar unha embarca-ción a mercé do vento e do marpor non asegurar ben a súa áncora;ir cara atrás arrastrando a áncora.Esp. garrarPort. garrarIng. drag the anchor
garrote m. Panca coa que se lle dáa volta á trinca dun cabo.Esp. garrotePort. garroteIng. club
garruchos m. pl. Argolas de ferro[xas ao grátil das velas que servenpara envergalas. Cabos que semeten nas relingas das velas.Esp. garruchosPort. garrunchos, garruchasIng. cringles
garruncho m. Argola de ferropola que pasa un cabo. Véxase: ga-rruchos.Esp. garrucho
garcés - garruncho G 120
Port. garrunchoIng. cringle
garucu m. Embarcación de tipoárabe destinada á pesca e á navega-ción de cabotaxe.Esp. garucuPort. garucuIng. garucu
gases de escape m. pl. Gases queemanan os motores dos buques edos submarinos, como consecuen-cia da combustión.Esp. gases de escapePort. gases de escapeIng. exhaust gas
gata f. 1. Verga do pau de mesanaque non leva vela. Sin. verga núa.Esp. gataPort. gataIng. mizzen yard
2. Pescante de ferro ou madeiraque serve para colgar a áncora.Áncora dun só brazo. Sin. pes-cante.Esp. gataPort. gataIng. Fsh hook
gateira f. Burato redondo que se faina cuberta da embarcación, paraque pasen por el os cabos ou as ca-deas que están estibadas na súacaixa.Esp. gateraPort. alboiIng. chain pipe
gato m. Mecanismo para levantargrandes pesos a pouca altura.Esp. gatoPort. grampoIng. cramp
gaviete m. Madeiro curvo robustodotado dunha cabeza e que, colo-
cado na proa do navío, permitelevar a áncora.Esp. gavietePort. gavieteIng. davit
gaza f. Lazo ou volta que se fai noextremo dun cabo, e que servepara amarrar algo ou para colgalodalgunha parte.Esp. gazaPort. laçoIng. loop
gel-coat m. Polímero a base de re-sinas especiais de poliéster conpigmentos e aditivos que lle danpropiedades especí[cas. Empré-gase para a fabricación da estru-tura de embarcacións, reforzadocon [bra de vidro (PRF) ou car-bono.Esp. gel-coatPort. gel-coatIng. gel-coat
gobernar v. tr. Dirixir unha em-barcación co temón por un rumbodeterminado. Sin. dirixir.Esp. gobernarPort. governarIng. steer
goiva f. Trencha en forma de láminacurva que serve para labrar estríasou molduras cóncavas e arredon-dadas. Sin. trencha.Esp. escoploPort. goivaIng. chisel
gola f. Canal de entrada a un portoou a un río.Esp. golaPort. canalIng. seaway
goleta f. Embarcación lixeira a vela,
121 G garucu - goleta
de dous ou tres mastros e bordasde pouca altura.Esp. goletaPort. goletaIng. schooner
góndola f. 1. Embarcación pequenasen paus nin cuberta, de extremosmoi agudos, cun ferro longo naproa con forma de machada, e mo-vida por un remeiro que voga depé; se emprega en Venecia princi-palmente.Esp. góndolaPort. gôndolaIng. gondola
2. Estrutura metálica que se em-prega nalgúns estaleiros como so-porte dos bloques de aceiro dosbuques mediante a almacenaxe e otransporte antes de ser izados paraa súa montaxe na grada ou naauga.Esp. vagón plataformaPort. vagão-gôndolaIng. underslung Gat truck
gornecer v. tr. Prover do necesarioou poñer os elementos precisospara protexer ou reforzar. Sin.abastecer, equipar, fornecer.Esp. guarnecerPort. guarnecerIng. equip
grada f. Denominación común dasuper[cie inclinada cara o maronde se constrúen e reparan as em-barcacións. Sin. bancada.Esp. gradaPort. gradeIng. building slip
grada cuberta f. Grada provistadun teito que permite o traballo acuberto. Sin. bancada cuberta.
Esp. grada cubiertaPort. grade cobertaIng. covered building berth
grada de construción f. Gradadestinada á montaxe dos bloquesestruturais que forman o buque eque proceden das naves de prefa-bricación; tamén serve para amontaxe da maquinaria e doutrosequipos que van no barco. Contacon diversos tipos de guindastrespara a elevación de grandes pesos.Sin. bancada de construción.Esp. grada de construcciónPort. grade de construçãoIng. building berth
gramil m. Instrumento de carpin-teiro que serve para trazar liñasparalelas a pequena distancia dosbordos das pezas de madeira.Consiste nunha regra que ten unpunzón [xo e un tope que circulaarredor dela.Esp. gramilPort. graminhoIng. marking gauge
grampa f. Peza de aceiro ou doutromaterial en forma normalmente deU coa que se suxeitan diferentescousas.Esp. grapaPort. grampoIng. staple
grampín m. Áncora pequena em-pregada con algunhas redes nofondo do mar.Esp. anclotePort. ancoroteIng. kedge
granalla f. Porcións miúdas nasque se dividen os metais para fun-dilos ou para limpar super[cies a
góndola - granalla G 122
presión.Esp. granallaPort. granalhaIng. shot
grátil m. Aresta dunha vela, que aune ao mastro, á verga ou ao estai;dise tamén do extremo da vela poronde queda unida ao mastro.Esp. grátilPort. gurutil, garotilIng. head
gravatas f. pl. Pezas que tapan osburatos necesarios para que os ele-mentos estruturais lonxitudinaiscrucen aos transversais, nos com-partimentos que teñen que ser es-tancos. Sin. corbatas.Esp. corbatasPort. gravatasIng. lug, collar plate
gremios m. pl. Tradicionalmentechámanse así ás diferentes especia-lidades dos traballadores do esta-leiro; por exemplo: armadores,que se dedican aos traballos deaceiro, fundamentalmente marcar,cortar e armar as pezas dos blo-ques; soldadores, os que se dedi-can a soldalas; chumbeiros outubos, que se dedican á fabricacióne montaxe dos tubos; montadores,os que montan a maquinaria e osequipos; mariñeiros, que se dedi-can ás manobras de embarcaciónsdentro do estaleiro, a tripular osbarcos nas probas, e a facer as ma-nobras de elevación; pintores, osque se dedican á pintura do buque,etc.Esp. gremiosPort. grêmiosIng. guilds, associations
greta f. Abertura longa e estreitaque se produce nun sólido. Sin.fenda.Esp. grietaPort. fendaIng. crack
grillón m. Cada un dos arcos deferro semicirculares unidos nosextremos que forman a cadea daáncora.Esp. grilletePort. grilhãoIng. shackle
grimpa f.Cabo lixeiro ou bandeiraque se coloca nun pau para indicara dirección do vento. Sin. cata-vento.Esp. grímpolaPort. grimpaIng. weather Gag, streamer
grúa de embazar f. Denomina-ción que se lle dá na Costa daMorte a un guindastre que servepara sacar o peixe das redes e in-troducilo no barco. Sin. guindas-tre de desenmallar.Esp. grúa de desenmallarPort. guindaste de desemalharIng. release crane
guaiacom.Árbore do que se obténo pau santo e a goma de resina.Empregábase en construción navalcomo apoio do eixo de cola dosbuques dentro da bucina.Esp. guayaco, guayacánPort. guáiacoIng. guaiacum
guaira f. Vela triangular que se en-verga no pau, ao cal se dirixen ospuños de amura e de driza. Ásveces tamén pode envergarse a unpau máis pequeno que vai suxeito
123 G grátil - guaira
ao mastro. Sin. vela triangular.Esp. guairaPort. vela de baionetaIng. sliding Gunter sail
gualdrope m. Cada un dos cabosou cadeas que van suxeitos á canado temón e que serven para trans-mitirlle os movementos da rodado temón.Esp. guardínPort. gualdropesIng. tiller chain, tiller rope
guarir v. i. e pr. Preparar as artes eos aparellos para saír a pescar. Sin.preparar.Esp. guarnirPort. garnirIng. prepare
guía f. 1. Peza de aceiro ou doutromaterial que serve para dirixircabos.Esp. guíaPort. guiaIng. heaving line
2. Cabo que se emprega para ama-rrar aos costados dos buques.Esp. guíaPort. guiaIng. mooring line
guincho m. Aparello de forza me-cánica ou manual equipado cun ouvarios tambores horizontais quepermiten enrolar e almacenar uncabo baixo tensión e que eventual-mente pode ser dotado cun ou va-rios cabezos de eixo horizontal.Esp. chigrePort. guinchoIng. winch
guindareza f. Cabo groso, de tresou catro cordóns trenzados de es-querda a dereita, os cales quedan
unidos de dereita a esquerda, e queserve para amarrar o barco ou paraerguer grandes pesos.Esp. guindalezaPort. guindaleteIng. hawser
guindastrem. Aparato que se uti-liza para levantar aparellos pesa-dos e para o traslado de pesos dediferentes formas e disposiciónsvariadas. Sin. guinche.Esp. grúaPort. guindasteIng. crane
guindastre >otantem.Guindas-tre montado sobre unha barcaza,sobre un buque ou unha plata-forma.Esp. grúa GotantePort. guindaste GutuanteIng. Goating crane
guindastre ponte m. Guindastreconstruído en forma de ponte, quenon posúe pórtico para despra-zarse, pero que pode moverse, porenriba das paredes que o sosteñen.Esp. grúa puentePort. guindaste ponteIng. crane bridge
guindastre pórtico m. Guindas-tre característico dos estaleiros eportos, formado por unha vigaque se apoia normalmente en catropatas, dúas en cada extremo daviga, a cal así se traslada por mediode dous ou máis carrís.Esp. grúa pórticoPort. guindaste pórticoIng. gantry crane
guindastre semipórtico m.Guindastre pórtico constituídopor un soporte de dúas patas.
gualdrope - guindastre... G 124
Esp. grúa semipórticoPort. guindaste semi-pórticoIng. two gantry crane
guindola f.Aparello provisional coque antigamente se armaban os ve-leiros desarborados, para podernavegar convenientemente. Estadacon táboas e cabos que se empregapara pintar, resgar e facer opera-cións na cheminea ou ben no cos-tado dun barco.Esp. guindolaPort. guindolaIng. hanging stage
guión m. Parte máis delgada poronde se colle o remo para vogar.Esp. guiónPort. sujeição de remoIng. loom
guirnalda f. 1. Anel de corda noscabos das vergas.Esp. guirnaldaPort. guirlandaIng. becket
2. Defensa do cabo colocado endeterminados lugares.Esp. guirnaldaPort. guirlandaIng. becket line
3. Anel de madeira forrado decabo colocado entre dúas pranchasde ferro, instalado na parte alta dosremolcadores para suavizar oschoques que poden sufrir outrosbuques contra os diques.Esp. guirnaldaPort. guirlandaIng. becket
125 G guindola - guirnalda
halador m. Máquina empregadapara subir os aparellos da pesca abordo da embarcación.Esp. haladorPort. poléIng. hauler
halador de cabezo m. Guinchoutilizado para halar cabos no queun cabo pode ser enrolado portensión, aínda que non almace-nado.Esp. chigre de espiarPort. alador de cabeçoIng. warping winch
halador de redes mecánico m.Aparello mecánico de forza, nor-malmente hidráulico, utilizadopara halar redes de cerco e trasma-llos.Esp. halador de redes mecánicoPort. alador de redes mecânicoIng. net hauler
halar v. tr. Levantar un aparello dofondo das augas. Tirar da áncoraou dun cabo. Tirar do remo candose voga. Sin. elevar, levantar.Esp. levarPort. levantarIng. weigh, lift
hamaca f. Rede ou tea que se colgapolos extremos e serve para des-cansar.Esp. hamacaPort. espreguiçadeiraIng. hammock
hasta f. Barra longa e estreita naque se suxeita algunha cousa,como por exemplo, unha ban-deira. Sin. pau.Esp. astaPort. hasteIng. Gagstaff
hasta morta f. Ángulo formadopola caderna principal na quilla co
HH
plano horizontal medido á metadeda súa manga.Esp. astilla muertaPort. tosado do fundoIng. dead rise
hélice f. Órgano propulsor dos na-víos accionado pola máquina pro-pulsora, dotado de pas de formadiversa [xadas radialmente ao eixede propulsión; a súa [nalidade éconverter, en interacción cun \u-ído, a forza de rotación en forza detranslación.Esp. hélicePort. héliceIng. propeller, screw
hélis f. Denominación da hélicenalgunhas zonas da Costa daMorte e da ría de Arousa. Apare-llo propulsor do barco, formadopor pas [xadas radialmente aoeixe que xiran. Véxase: hélice. Sin.aspas.Esp. hélicePort. héliceIng. propeller, screw
hidroala f. Embarcación cuxocasco levántase na auga cando avelocidade é bastante elevada, gra-zas á acción dun plano de susten-tación somerxido.Esp. hidroalaPort. planadorIng. jetfoil
hidrófono m. Instrumento desti-nado á detección de sons debaixoda auga para así sinalar a presenzade buques e somerxibles indi-cando a súa posición.Esp. hidrófonoPort. hidrofoneIng. hydrophone
hidroplano m. Véxase: hidroala.hidrostática f. Ramo da mecánica
de \uídos que estuda o equilibriodas forzas exercidas no seo dunhamasa \uída en repouso.Esp. hidrostáticaPort. hidrostáticaIng. hydrostatics
homologación f. Contrastado econ[rmación que as característicasdun obxecto, dun procedementode traballo, dun procedemento deproba ou os resultados mesmos daproba cumpren ou son equivalen-tes aos esixidos segundo certasnormas. Sin. rexistro.Esp. homologaciónPort. homologaçãoIng. homologation
hovercraftm. Embarcación que selevanta no mar por medio de aire apresión e se despraza con alta ve-locidade. Sin. aerodeslizador.Esp. aerodeslizadorPort. aerodeslizadorIng. hovercraft
hélice - hovercraft H 128
iate m. Embarcación de recreo quepode navegar con vela ou conmotor. Sin. veleiro.Esp. yatePort. iateIng. yacht
illamento m. Conxunto de mate-riais illantes que impiden a propa-gación da electricidade, o son, acalor e outros fenómenos físicos.Esp. aislamientoPort. isolamentoIng. insulation
imada f. Plataforma inclinada cons-truída normalmente en formigón ecoa super[cie superior de madeira,que se forma sobre a grada, e poronde corren as anguías na bota-dura do buque. Poden ser lonxitu-dinais, paralelas á quilla do buque,normalmente dúas; ou transver-sais, perpendiculares á quilla.
Neste caso, instálanse varias. Sin.plataforma.Esp. imadaPort. trilhoIng. standing way
impulsor m. Parte xiratoria dunhabomba, ventilador, compresor ro-tativo ou propulsor, que impulsa o\uído. Sin. propulsor, motor.Esp. impulsorPort. impulsorIng. rotor
incendio de clase A m. Incendioproducido por substancias com-bustibles sólidas, como por exem-plo, a madeira, o carbón, o papel,etc.Esp. incendio de clase APort. incêndio de classe AIng. type A Fre
incendio de clase B m. Incendioxerado por combustibles líquidos,
II
como a gasolina, o queroseno, ogasóleo, os aceites, etc. Taménpode producirse pola combustiónde materiais sólidos que a altastemperaturas vólvense líquidos,como o asfalto ou a para[na.Esp. incendio de clase BPort. incêndio de classe BIng. type B Fre
incendio de clase C m. Incendioproducido polos gases, como obutano, o propano, o gas natural,o acetileno, etc.Esp. incendio de clase CPort. incêndio de classe CIng. type B Fre
incendio de clase D m. Incendioproducido por metais, como osodio, o magnesio, etc.Esp. incendio de clase DPort. incêndio de classe DIng. type D Fre
incendio de clase Em. Tamén co-ñecido como "risco de electrocu-ción", é un incendio que seproduce nos equipos electrónicosen funcionamento.Esp. incendio de clase EPort. incêndio de classe EIng. type E Fre
incombustíbel adx. Que non sepode queimar ou arder.Esp. incombustiblePort. incombustívelIng. incombustible, Freproof
incotermm. Denominación inter-nacional das diferentes formas oucondicións dos contratos de com-pravenda nos que pode ou nonexistir un transporte das mercado-rías obxecto do contrato e que re-gulan, especialmente, onde se
realiza o cambio de dominio e aresponsabilidade de cada unha daspartes que participan no contrato,establecendo as obrigas tanto dovendedor como do comprador.Consisten nunha lista estandari-zada de termos e acrónimos esta-blecidos pola InternationalChamber of Commerce.Esp. incotermPort. incotermIng. incoterm
indicador m. Aparello que sinalaos distintos baremos de presión devapor nos cilindros dos motores enas bombas.Esp. indicadorPort. indicadorIng. indicator
indicador de ángulo do temónm. Indicador do ángulo que estexera co temón en relación coa liñade cruxía.Esp. indicador de ángulo del timónPort. axiómetro do lemeIng. rudder angle indicator
inguía f. Na Costa da Morte, cadaun dos apoios de madeira que so-portan ao barco cando se esco-rrega durante a botadura. Véxase:anguía. Sin. anguía.Esp. anguilaPort. soleiraIng. sliding way
inmersión f. Acción de introdu-cirse nas augas unha persoa, unsubmarino, etc. Submersión. Sin.submersión, mergullo.Esp. inmersiónPort. imersãoIng. immersion
inspector m. Individuo encargado
incendio de clase C - inspector I 130
de vixiar ou inspeccionar algunhacousa. Sin. veri=cador.Esp. inspectorPort. inspetorIng. inspector
instituto Hidrográ=co m. Estásituado en San Fernando (Cádiz),onde se adquire a especialidade enhidrografía. É responsable datoma de datos das costas e fondose da confección e actualización doscorrespondentes mapas hidrográ-[cos, cartas náuticas, etc.Esp. Instituto HidrográFcoPort. Instituto HidrográFcoIng. Hydrographic Institute
intercostado m. Elemento cons-trutivo continuo xeometrica-mente, pero que en realidadeinterrompen outros elementos quese cruzan.Esp. intercostal
Port. intercostalIng. intercostal
intercostal adx. Dise do elementolonxitudinal que se interrompecando atravesa un elemento trans-versal, en contraposición a un ele-mento pasante que debe sercontinuo.Esp. intercostalPort. intercostalIng. intercostal
ir a pique loc. Afundirse un barco,naufragar.Esp. irse a piquePort. ir a piqueIng. sink
izar v. tr. Elevar algunha cousa me-diante unha corda, por exemplo, asvelas, as bandeiras, etc. Sin. elevar.Esp. izarPort. içarIng. heave up
131 I instituto Hidrográ=co - izar
kaiakm. 1. Pequena piragua empre-gada polos esquimós para a pesca,feita xeralmente de pel de foca, epechada cun material impermeableque se adapta ao corpo do tripu-lante.Esp. kayak
Port. caiaqueIng. kayak
2. Canoa dunha ou dúas prazasusada en competicións deportivas.Esp. kayakPort. caiaqueIng. kayak
KK
laminación f. Proceso polo cal seobteñen chapas e perfís estruturaisde aceiro e outros metais facendopasar baixo presión o materialentre cilindros.Esp. laminación, laminadoPort. laminaçãoIng. lamination
laminado m. Produto siderúrxicoque se obtén por laminación.Esp. laminadoPort. laminadoIng. laminate
laminar v. tr. Reducir os metais aláminas polo procedemento de la-minación. Sin. chapear.Esp. laminarPort. laminarIng. laminate
lancha f. Pequena embarcaciónpara servizo dos navíos que podeser de remo ou motor e que se em-
prega para transporte de carga oude pasaxeiros en determinadas ma-nobras, para pesca, salvamento,etc. Sin. barca.Esp. lancha, barcaPort. lanchaIng. boat, launch
lancha de xeito f. Embarcaciónque levaba un só pau cunha vela derelinga e presentaba unha proa epopa de aspecto moi semellante;empregábase para a pesca da sar-diña coa arte de xeito e coa arte deenmalle.Esp. lanchaPort. lanchaIng. boat
lancha hidrográ=ca f. Embarca-ción destinada a facer levantamen-tos hidrográ[cos do fondo mariñoe a levar a cabo outros traballos,como por exemplo, localización
LL
de naufraxios, comprobación decartas náuticas e balizas, e recom-pilación de información náutica,entre outros.Esp. lancha hidrográFcaPort. lancha hidrográFcaIng. hydrographic launch
lanterna f. Aparello de ilumina-ción que alén doutros usos, taménse emprega dentro da bitácora pordebaixo da rosa dos ventos paraver os rumbos.Esp. lantíaPort. lanternaIng. compass lamp
lanzamentom.Acción de lanzar áauga unha embarcación. Sin. bota-dura.Esp. lanzamiento, botaduraPort. botaduraIng. launching
largar v. tr. Botar as redes ao mar,ou soltar un cabo pouco a pouco;izar ou despregar as velas. Sin.afrouxar, botar, desprender.Esp. largarPort. largarIng. unfurl
lasca f. Nó mariñeiro coñecidotamén co nome de "Nó en oito"polo parecido que ten con este nú-mero. Utilízase como tope duncabo para evitar que se escorreguedentro dunha polea. Faise for-mando un seo co cabo, facendounha volta completa e pasando ochicote por ela; despois o nó faisetirando dos dous extremos. Sin. nóde oito.Esp. lascaPort. nó duploIng. reef knot
lascada f. Cantidade de corda quese afrouxa para evitar que os cabosestean moi tensos. Sin. lascón.Esp. lascadaPort. lascadaIng. checking
lascar v. tr. Afrouxar ou soltarpouco a pouco un cabo. Sin. sol-tar, afrouxar.Esp. arriarPort. lascarIng. check
lastrar v. tr. Poñer lastre a unbuque ou a unha embarcación.Esp. lastrarPort. lastrarIng. ballast
lastre m. Peso que se utiliza paradar estabilidade ás embarcaciónscando van baleiras ou para com-pensar calados, e que se dispón, seé posible, no fondo do barco. Sin.carga, contrapeso, estiba.Esp. lastrePort. lastroIng. ballast
latina f. Vela triangular que se en-verga nunha entena. Véxase: velalatina.Esp. latinaPort. latinaIng. lateen
laúde m. Embarcación costeira se-mellante ao falucho, usada napesca do atún e arborada con velalatina.Esp. laúdPort. laúdeIng. catboat
leme m. Aparello co que se dirixenas embarcacións que está colocadona popa e que normalmente con-
lanterna - leme L 136
siste nunha folla de metal ou demadeira articulada de forma verti-cal. Sin. temón.Esp. leme, timónPort. lemeIng. rudder
leva f. Acción e efecto de partir unbarco do porto.Esp. levaPort. levaIng. departure
levar v. tr. Elevar a áncora ou osaparellos e recollelos. Sin. elevar,halar.Esp. levarPort. elevarIng. lift
lima f. Peza de aceiro coa super[cierugosa e [nalmente estriada, conmango de madeira.Esp. limaPort. limaIng. Fle
limeira f. Abertura practicada nabovedilla dun buque para o pasoda mecha do temón.Esp. limeraPort. buraco do lemeIng. rudder hole
límite de >uenciam. Valor do es-forzo que ten que soportar un ma-terial, no se produce unincremento continuado da defor-mación sen que aumente o valordo esforzo que se aplica.Esp. límite de GuenciaPort. limite de GuênciaIng. yield point
linga f.Corda de ganchos que servepara levantar pesos grandes e paraamarrar aparellos. Sin. estrobo.Esp. eslinga
Port. estropoIng. sling
lingotem. Barra de ferro ou doutrometal, da que se obtén unha chapaou outro tipo de produto lami-nado. Emprégase tamén como las-tre, particularmente enembarcacións menores. Sin. ba-rrela.Esp. lingotePort. lingoteIng. ingot
linguete m. Barra corta e robustaarticulada nun extremo que semete nunha roda dentada para quenon desande. Úsase para cabres-tantes, guinchos, etc. Sin. barra.Esp. linguetePort. lingueteIng. pawl
liña central f.A liña recta en direc-ción de popa cara á proa que é aproxección sobre o plano hori-zontal do plano de cruxía, o cal é oplano vertical que divide ao buqueen dúas partes simétricas.Esp. línea centralPort. linha centralIng. center line
liña de auga f. Sección horizontaldo buque paralela á liña base encada calado.Esp. línea de aguaPort. linha de águaIng. waterline
liña de base f. Liña recta horizon-tal trazada sobre o fondo do barcoen dirección da popa á proa.Esp. línea de basePort. linha de baseIng. base line
liña de contorno de cuberta f.
137 L leva - liña de contorno de cuberta
Intersección do plano da cubertaco costado do barco.Esp. línea de contorno de cubiertaPort. linha de contorno de cobertaIng. deck edge
liña de >otación f. Liña quemarca a super[cie da auga nocasco do buque que depende dovalor e da situación da carga queleve o buque.Esp. línea de GotaciónPort. linha de águaIng. waterline
liña de man f. Arte de pesca queconsiste nun fío cunha chumbadae varias bicas ou brazolas no ex-tremo, ás cales van unidos os an-zois. Utilízase para a pesca nas ríasou nas proximidades das costas.Esp. línea de manoPort. linha de mãoIng. handline
liña de vida f. Cabo suxeito á cu-berta ao que se [xa o mosquetóndo arnés, permitindo os move-mentos dos tripulantes por cu-berta.Esp. línea de vidaPort. linha de vidaIng. lifeline
liquidador de avarías m. Persoaque se encarga da peritaxe das ava-rías sufridas polo buque. Sin. pe-rito de avarías.Esp. liquidador de averías, peritode averíasPort. liquidador de avariasIng. average adjuster
liteira f. Nome que se dá a cadaunha das camas sobrepostas abordo dos navíos; compartimentode camarote dun navío. Sin. anga-
rellas.Esp. literaPort. belicheIng. berth
litoralm. 1. Costa ou beira do mar.Esp. litoralPort. litoralIng. coastline
2. adx. Relativo á beira do mar, ouá costa dun país ou territorio. Sin.costeiro.Esp. litoralPort. litoralIng. coastal
local do servomotor m. Lugardo buque á popa onde vai insta-lada a maquinaria do servomotorque move o temón.Esp. local del servomotorPort. câmara do servomotorIng. steering-gear room
longo m. Cabo de amarre que saede proa e traballa cara a proa, ouben cando sae de popa e traballacara a popa.Esp. largoPort. longoIng. loosened
lorcha f. Embarcación lixeira quenavega a vela e a remo na China, eque se emprega principalmentepara alixar barcos na baía.Esp. lorchaPort. lorchaIng. sailing boat
lúa f.Cara de sotavento dunha vela.Esp. lúaPort. lado de sotaventoIng. lee
lubricante m. 1. Substancia queserve para reducir o rozamentoentre as super[cies das pezas en
liña de >otación - lubricante L 138
contacto. Sin. lubri=cante.Esp. lubricantePort. lubricanteIng. lubricant
2. adx. Dise do que ten a propie-dade de lubricar.Esp. lubricantePort. lubricanteIng. lubricating
lubricar v. tr.Reducir o rozamentoentre super[cies en contacto. Sin.lubri=car.Esp. lubricarPort. lubricarIng. lubricate
luces de navegación f. pl. Aque-las luces regulamentarias para anavegación, cuxa descrición [gurano regulamento internacional paraprevir as abordaxes no mar.Esp. luces de navegaciónPort. luzes de navegaçãoIng. navigation lights
luces de situación f. pl. Lucesque, conforme aos regulamentosinternacionais, deben de levartodos os barcos que navegan, osque están remolcados ou fondea-dos, etc.Esp. luces de situaciónPort. luzes de situaçãoIng. position lights
lugrem. Navío de vela, xeralmentecon tres mastros, que normal-mente é empregado na pesca debacallau.Esp. lugrePort. lugreIng. lugger
lumieira f. Ventá ou bufarda si-tuada na cuberta con cristais a dúasaugas, que serve para dar luz á cá-
mara de máquinas ou outras cáma-ras e aomesmo tempo impide a en-trada de auga. Sin. claraboia.Esp. lumbreraPort. lumieiraIng. skylight
luz de alcance f. Luz branca colo-cada o máis preto posible da popa,que mostra a súa luz sen interrup-ción nun arco de horizonte de 135graos e é visible nun arco de 67,5graos a partir da popa cara as dúascaras do buque.Esp. luz de alcancePort. luz de alcanceIng. rear light
luz de costado f. Conxunto dedúas luces: unha verde na banda deestribor e outra vermella na bandade babor, as cales mostran cadaunha a súa luz sen interrupción entodo un arco de horizonte de112,5 graos, e son visibles desde aproa ata 22,5 graos á popa do tra-vés da súa respectiva banda.Esp. luz de costadoPort. luz de costadoIng. side light
luz de remolque f. Luz amareladas mesmas características que aluz de alcance, é dicir, colocadapreto da popa; mostra a súa luzsen interrupción nun arco de ho-rizonte de 135 graos, e é visiblenun arco de 67,5 graos contados apartir da popa e cara as dúas ban-das do buque.Esp. luz de remolquePort. luz de reboqueIng. towing light
luz de tope f. Luz branca colocadasobre o eixe lonxitudinal do
139 L lubricar - luz de tope
buque, que mostra a súa luz seninterrupción en todo un arco dehorizonte de 225 graos, e que está[xada de forma que sexa visibledesde a proa ata 22,5 graos á popae por cada costado do buque.Esp. luz de topePort. luz de topeIng. masthead light
luz escintilante f. Luz que pro-duce escintileos a intervalos regu-
lares cunha frecuencia de 120 es-cintileos ou máis por minuto.Esp. luz escintilantePort. luz cintilanteIng. scintillating light
luz todo horizonte f. Luz visiblesen interrupción nun arco de ho-rizonte de 360 graos.Esp. luz de horizontePort. luz de horizonteIng. all-round light
luz escintilante - luz todo... L 140
maceta f. Martelo grande de ferro.Sin.mallo.Esp. macetaPort. macetaIng. mallet
machembra f. Ferramenta similaraos cepillos que serve para facerlleo macho á femia nos cantos de ma-deira dos mamparos.Esp. machembraPort. cepilhoIng. tongue-and-groove brush
macho m. Peza que entra dentrodoutra.Esp. machoPort. machoIng. pintle
macho do temón m. Pinzote oueixe vertical do temón que vaiunido á pa e xira dentro da femia.Esp. macho del timón, pinzotePort. macho do leme
Ing. rudder pintlemacizo de popam.Cuñas dos bu-
ques de madeira que se colocanentre as cadernas da popa para su-xeitalas. Termo empregado nasRías Baixas e na Costa da Morte.Sin. cuña de popa.Esp. macizo de popaPort. maciço de popaIng. stern chock
macizo de proa m. Peza de ma-deira que serve para encher osocos que quedan entre as cadernasna proa dos buques de madeira.Recibe este nome nalgunhas zonasda ría de Arousa e da Costa daMorte. Sin. cuña de proa.Esp. macizo de proaPort. maciço de proaIng. bow chock
ma= f. Máquina autopropulsadacon rodas, que se mete por de-
MM
baixo dos formeros e os trans-porta. Pode xirar 360 graos e so-portar 250 toneladas.Esp. maFPort. maFIng. maF
maior adx. Dise do pau máisgrande de todos os que ten unhaembarcación. Dise tamén da velaque se pon no mastro maior.Esp. mayorPort. maiorIng. main
maiordomo m. Persoa do buqueresponsable dos aprovisionamen-tos e das operacións de fonda paraacomodar aos pasaxeiros e á tripu-lación.Esp. mayordomoPort. mordomoIng. chief steward
malla f. Rede ou tecido formadopor elos metálicos ou doutro ma-terial; cada un dos buratos da rede.Sin. rede.Esp. mallaPort. malhaIng. mesh
mallete m. 1. Cuña de madeira si-tuada transversalmente entre osvaos, que serve para dar seguri-dade á arboradura dunha embar-cación ou á artillería.Esp. malletePort. malheteIng. wedge
2. Martelo de madeira que se em-prega en determinados o[cios.Esp. malletePort. malheteIng. mallet
mamparom. Super[cie estrutural,
xeralmente vertical, que separadous compartimentos. Pode serestanco ou non; neste caso, adoitalevar alixeiramentos. Sin. tabique.Esp. mamparoPort. anteparaIng. bulkhead
mamparo de colisiónm. Tabiquetransversal colocado na proa dobuque que soe estar á popa dopique ou rasel de proa. Non sepode dispoñer ningún camarote datripulación á proa deste tabique.Sin. tabique de colisión.Esp. mamparo de colisiónPort. antepara de colisãoIng. collision bulkhead
manco adx. m. Dise do buque quenon ten remos.Esp. mancoPort. mancoIng. oarless
manga f. Anchura do buque me-dido horizontalmente en sentidotransversal. O valor da mangavaría ao longo da eslora xa que osbarcos se a[nan cara a popa e caraa proa.Esp. mangaPort. boca, larguraIng. breadth
manga de arqueo f.Manga que seutiliza para arquear ou calcular ovolume de arqueo dos barcos.Esp. manga de arqueoPort. boca de arqueioIng. tonnage breadth
manga de construción f.Mangaque inclúe o espesor dos forros.Sin.manga de fóra a fóra, mangafóra de forros.Esp. manga de construcción
maior - manga de construción M 142
Port. boca de construçãoIng. building breadth
manga de trazado f.Anchura dobuque medida de dentro a dentrodo forro nos buques de metal epor fóra do forro nos de madeiraou outros materiais.Esp. manga de trazadoPort. boca na ossadaIng. molded breadth
manga máxima f. A maior an-chura medida do buque en sentidotransversal.Esp. manga máximaPort. boca máximaIng. extreme breadth
manga na >otación f. Anchurado buque medida no plano de \o-tación e na caderna mestra. É va-riable co calado, xa que cambia oplano de \otación ao cambiar ocalado.Esp. manga de GotaciónPort. boca na GutuaçãoIng. waterline breadth
mangueira f. Tubo \exible delona, de caucho ou substanciaplástica, empregado para a condu-ción de líquidos ou de ar, parasacar auga das embarcacións, paraventilar partes dun barco, etc.Esp. mangueraPort. mangueiraIng. hose
manguito m. Peza en forma decano circular que se emprega paraunir dous tubos polo extremo.Esp. manguitoPort. enlaceIng. joint sleeve
manilla f. Cabo ou amarra enforma de U que serve para unir
partes da cadea ou dos elementosda enxarcia.Esp. grilletePort. manilhaIng. shackle
manobra f. 1. Acción que servepara gobernar un navío variando orumbo ou o sentido da velocidade,atracando, desatracando, etc.Esp. maniobraPort. manobraIng. maneuver
2.Accións que se realizan para izarpesos, redes e artes de pesca.Esp. maniobraPort. manobraIng. rigging
manobrabilidade f.Característicapropia dun buque que pode ma-nobrar nun mínimo de tempo e deespazo, e con pouco esforzo.Esp. maniobrabilidadPort. manobrávelIng. maneuverability
manómetro m. Aparello paramedir a presión dos líquidos e dosgases.Esp. manómetroPort. manômetroIng. manometer
mapam.Cada unha das super[ciesensanchadas das unllas das áncorasde cepo.Esp. mapaPort. mapaIng. anchor palm
maqueta f. Reprodución dunbarco, ou da metade del, a tamañoreducido.Esp. maquetaPort. maqueteIng. scale model
143 M manga de trazado - maqueta
maquinilla f. Aparello mecánicoxiratorio que serve para soster ocable que aguanta dun barco.Esp. maquinillaPort. maquininhaIng. winch
maquinillas dos puntais f. pl.Máquinas que moven os aparellosdos puntais. Sin. guinches.Esp. maquinillasPort. máquinas de pontalIng. steam winches
maquinillo m. Cabrestante queserve para halar o aparello, e queestá situado na parte de proa dacuberta.Esp. cabrestantePort. cabrestanteIng. capstan
maquinista m. O[cial encargadoda operación e o mantemento dasmáquinas e caldeiras do buque.Esp. maquinistaPort. maquinistaIng. engineer ofFcer
mar arboradom.Grao 7 da escalade Douglas, cuxo equivalente nade Beaufort é as forzas 8 e 9. Nestasituación, hai ondas de 6 a 9 me-tros, e o mar rompe e pulveriza aauga, di[cultando a visión.Esp. mar arboladaPort. mar tempestuosoIng. high sea
mar calmom. Mar sen ondas, quese corresponde co grao 0 na escalade Douglas e coa forza 0 da escalade Beaufort.Esp. mar en calmaPort. mar estanhadoIng. calm sea
mar enorme m. Noveno e derra-
deiro grao da escala de Douglas,equivalente á forza 12 da escala deBeaufort; o mar preséntase extre-madamente axitado, e a súa super-[cie está totalmente branca. O aireénchese de escuma e de auga pul-verizada, e a visibilidade é nula. Asondas poden sobrepasar os 14 me-tros, e as condicións de navegaciónson moi difíciles.Esp. mar enormePort. mar desencontradoIng. phenomenal sea
mar groso m. Grao 5 da escala deDouglas, equivalente á forza 6 daescala de Beaufort. Nesta situa-ción, fórmanse ondas grandes, de2,5 a 4 metros, e con cristas de es-cuma por todas partes.Esp. mar gruesaPort. mar grossoIng. rough sea
mar moi groso m. Grao 6 da es-cala de Douglas, equivalente áforza 7 da escala de Beaufort; omar amontóase, e a escuma brancadas cristas rómpese e é impulsadapolo vento. Fórmanse ondas de 4 a6 metros.Esp. mar muy gruesaPort. mar alterosoIng. very rough sea
marmontañosom.Grao 8 da es-cala de Douglas, equivalente ásforzas 10 e 11 da escala Beaufort.Prodúcense ondas moi altas, deentre 9 e 14 metros, e créanse cris-tas e moita escuma que van na di-rección do vento. Hai poucavisibilidade e a super[cie do marestá moi branca.Esp. mar montañosa
maquinilla - mar montañoso M 144
Port. mar encapeladoIng. very high sea
mar rizadom.Grao 1 da escala deDouglas, que se corresponde coasforzas 1 e 3 da escala de Beaufort.Neste estado, comezan a aparecerpequenos rizos, e as ondas midenata 0,25 m como máximo.Esp. mar rizadaPort. mar chãoIng. rippled sea
mar territorial m. Franxa adxa-cente á costa da ribeira do Estadoque se estende ata unha distanciade doce millas mariñas contadas apartir das liñas de base.Esp. mar territorialPort. mar territorialIng. territorial sea
maraxe f. Brisa suave do mar;vento apracible.Esp. auraPort. brisaIng. breeze
marca f. Lugar da costa que se em-prega como punto de referencia.Esp. marcaPort. marcaIng. landmark
marca cardinal f. Baliza que in-dica que as augas máis profundasda zona onde se atopa son as docuadrante que lle dá nome ámarca, é dicir, que a zona segura enavegable estará ao norte, sur, lesteou oeste da boia. Tamén poden si-nalar o lugar por onde teñen quepasar as embarcacións para esqui-var un perigo, ou para chamar aatención sobre algunha situación.Esp. marca cardinalPort. marca cardinal
Ing. cardinal markmarca cardinal leste f. Sinal que
indica o leste. É de cor negracunha banda horizontal amarela, eposúe unha baliza de castelete oude espeque, e un tope de dousconos negros superpostos opostospola base. Emite unha luz brancacun ritmo escintilante rápido engrupos de tres escintileos.Esp. marca cardinal estePort. marca cardinal lesteIng. east cardinal mark
marca cardinal norte f. Sinal quemarca o norte; consiste nunha ba-liza de castelete ou de espeque, decor negra sobre amarela, e cuntope de dous conos negros super-postos co vértice cara arriba. A súaluz é branca, e emite un ritmo es-cintilante rápido continuo.Esp. marca cardinal nortePort. marca cardinal norteIng. north cardinal mark
marca cardinal oeste f. Sinal in-dicativo do oeste, que constadunha baliza amarela cunha bandahorizontal negra, de forma de cas-telete ou espeque, e cun tope dedous conos negros superpostospolos vértices. Emite unha luzbranca cun ritmo escintilante rá-pido a intervalos de nove escinti-leos.Esp. marca cardinal oestePort. marca cardinal oesteIng. west cardinal mark
marca cardinal sur f. Baliza desinalización do sur de cor amarelasobre negra e de forma de casteleteou espeque. Consta dun tope condous conos negros superpostos co
145 M mar rizado - marca cardinal sur
vértice cara abaixo, e a súa fase deluz branca amosa un ritmo escinti-lante rápido de grupos de seis es-cintileos, máis un escintileo longocada 15 segundos.Esp. marca cardinal surPort. marca cardinal sulIng. south cardinal mark
marca de augas navegables f.Indica a existencia de augas pro-fundas aptas para a navegación,que non amosan perigo arredorseu. Pode sinalar o centro dunhacanle de navegación. Consistenunha baliza esférica, de casteleteou de espeque, con franxas verti-cais vermellas e brancas, e cun topeesférico vermello. Emite luzbranca, en fases de 10 segundos, enisofase, en modo de ocultación, oumarcando a letra A do códigomorse.Esp. marca de aguas navegablesPort. marca de água navegávelIng. safe water mark
marca de babor f. Sinal da situa-ción de babor, situada á esquerdado sentido da marcha, de cor ver-mella, cun tope cilíndrico verme-llo, unha baliza cilíndrica, decastelete ou de espeque, e cunhafase de luz rítmica.Esp. marca de baborPort. marca de bombordoIng. port hand lateral mark
marca de canal principal ababor f. Sinal que indica a prefe-rencia de ir polo estribor nunhabifurcación; consiste nunha balizacilíndrica, de castelete ou espeque,de cor vermella cunha banda hori-zontal verde. O seu tope é un ci-
lindro vermello, e fase de luz é degrupos de dous escintileos máisun, de cor vermella.Esp. marca de canal principal ababorPort. marca de canal principal abombordoIng. preferred channel to portmark
marca de canal principal a es-tribor f. Marca que indica a pre-ferencia de ir cara estribor;consiste nunha baliza cilíndrica, decastelete ou espeque, de cor ver-mella cunha banda horizontalverde, e cun tope cilíndrico verme-llo. A súa luz é vermella, en gruposde dous escintileos máis un.Esp. marca de canal principal a es-triborPort. marca de canal principal a es-tibordoIng. preferred channel to starboardmark
marca de estribor f. Sinal da si-tuación de estribor de cor verde,situada á dereita seguindo o sen-tido da marcha; consta dunha ba-liza cónica, de castelete ou deespeque, e ten un cono verde notope. A súa luz é rítmica.Esp. marca de estriborPort. marca de estibordoIng. starboard lateral mark
marca de perigo illado f. A quese levanta sobre un perigo illadorodeado de augas navegables.Consiste nunha baliza de forma decastelete ou de espeque, preferible-mente, para evitar a confusióncoas marcas laterais. A súa cor énegra e ten unha ou máis bandas
marca de aguas... - marca de... M 146
horizontais vermellas, e no topeposúe dúas esferas negras super-postas. A fase de luz produce ungrupo de dous escintileos de luzbranca.Esp. marca de peligro aisladoPort. marca de perigo isoladoIng. isolated danger mark
marca de tope f. Elemento deforma e cor características, que secoloca na parte superior da boiapara facilitar a súa identi[cación.Esp. marca de topePort. marca de topeIng. top mark
marca especial f. Sinal indicativodunha situación especial, comopor exemplo, un depósito de ma-teriais, a presenza de cables ou ole-odutos, unha zona militar, etc. Abaliza é de cor amarela, e pode serde calquera forma, sempre quenon se preste a confusión coas ou-tras marcas. O tope é unha aspaamarela, e a luz é da mesma cor, epode emitir calquera fase, exceptoas correspondentes ás marcas car-dinais, de perigo illado ou de augasnavegables.Esp. marca especialPort. marca especialIng. special mark
marca lateral f. Baliza que sinalaas situacións de babor e de estribordun canal, con respecto á posicióndo barco e do seu rumbo.Esp. marca lateralPort. marca lateralIng. lateral mark
marcación f. Ángulo horizontalformado pola liña proa-popa dunbuque e a visual dirixida a un ob-
xecto ou á vertical dun astro.Esp. marcaciónPort. marcaçãoIng. bearing
marea f. 1. Movemento periódicodas augas do mar, que alternan osentido ascendente e descendente.A marea alta é o abalo ou preamar.A baixa é o devalo ou baixamar.Esp. mareaPort. maréIng. tide
2. Actividade de pesca xunto coasúa duración. Cantidade de pescaque capturan as embarcacións.Esp. mareaPort. campanha de pescaIng. Fshing
marea negra f. Contaminacióndas augas que se produce polo ver-tido de produtos petrolíferos pro-cedentes dun naufraxio ouaccidente, dun barco ou dunhaplataforma petrolífera. Os efectosda marea negra son moi negativospara os seres vivos, e poden pro-ducir catástrofes ecolóxicas.Esp. marea negraPort. maré negraIng. black tide
mareas mortas f. pl. Mareas quese producen cada 14 días, cando alúa está en cuarto crecente ou min-guante, é dicir, cando o sol e a lúase achegan ou se separan. A in-\uencia da lúa é menor neste caso,e o mar enche e baleira menos quecoas mareas vivas.Esp. mareas muertasPort. marés mortasIng. neap tides
mareas vivas f. pl. Mareas que se
147 M marca de tope - mareas vivas
producen cada 14 días, cando hailúa chea e lúa nova, é dicir, candoas posicións do sol e da lúa no ceoestán aliñadas ou opostas. A in-\uencia da lúa nestes períodos émaior e o mar tira máis pola auga.Sin.mareiras.Esp. mareas vivasPort. marés vivasIng. spring tides
mareira f. Grao 3 da escala deDouglas, equivalente á forza 4 daescala de Beaufort. Aparecen pe-quenas ondas que rompen, cunhaaltura de entre 0,50 e 1,25 m.Esp. marejadaPort. pequena vagaIng. slight sea
mareiriña f. Grao 2 da escala deDouglas, equivalente á forza 3 daescala de Beaufort. Prodúcense pe-quenas ondas de entre 0,25 e 0,50metros, sen formaren escuma.Esp. marejadillaPort. mar encrespadoIng. smooth sea
mareógrafo m. Instrumento querexistra gra[camente o nivel quealcanzan as augas do mar en dis-tintos momentos.Esp. mareógrafoPort. marégrafoIng. tide gauge
mariña f. 1. Conxunto de navíos emariñeiros dun país. Sin. >ota.Esp. marinaPort. marinhaIng. navy, marine
2. Litoral ou beira do mar. Sin.costa, beiramar.Esp. marinaPort. marinha
Ing. shoremariña de guerra f. Armada.
Conxunto de barcos e de homesque se dedican ás actividades dedefensa. Sin. Armada.Esp. Marina de guerra, ArmadaPort. Marinha de guerraIng. Navy
mariñamercante f.Conxunto debarcos e de homes que se dedicanao comercio e ao transporte marí-timo.Esp. marina mercantePort. marinha mercanteIng. merchant shipping
mariñeiría f. 1.Conxunto de mari-ñeiros dun buque. Sin. dotación.Esp. marineríaPort. marinhariaIng. seamen
2.O[cio, profesión ou arte de ma-riñeiro.Esp. marineríaPort. marinhariaIng. seamanship
mariñeiro m. Persoa que prestaservizo nunha embarcación. Sin.mariño.Esp. marineroPort. marinheiroIng. sailor
mariscar v. i. Acción de pescar omarisco. Sin. pescar.Esp. mariscarPort. mariscarIng. shrimp
marisma f. Terreo baixo e panta-noso inundado polo mar. Sin. la-mazal, braña.Esp. marismaPort. marismaIng. marsh
mareira - marisma M 148
marisqueom. v.i. acepción intran-sitiva do verboAcción de mariscar.Coller mariscos preto da praia ouda costa.Esp. marisqueoPort. mariscarIng. shrimping
marola f.Axitación natural do maren tempo de calma, que destaca alíonde hai algunha corrente.Esp. marolaPort. marolaIng. rough sea
martelo m. Ferramenta formadapor unha peza xeralmente metálicaque serve para golpear, colocadano extremo dun mango.Esp. martilloPort. marteloIng. hammer
martelo de unlla m. Martelo queconsta dunha peza de aceiro, axeito de cabeza de mango de ma-deira. A cabeza ten un extremocon [nal plano e outro cunhafenda para sacar cravos.Esp. martillo de uñaPort. martelo de unhaIng. hammer
martelo perforador m. Instru-mento mecánico de perforaciónaccionado por aire comprimidoxeralmente, que se emprega pararomper rochas ou super[ciesduras, como por exemplo, o fondomariño.Esp. martillo perforadorPort. martelo perfuradorIng. hammer drill
marusía f. Grave movemento domar con grandes ondas, mais sentempestade. Sin.mareira.
Esp. marejadaPort. maresiaIng. rough sea
marxe continental f. Com-prende a prolongación somerxidada masa continental da ribeira doEstado e está constituído pololeito e o subsolo da plataforma, otalude e a emersión continental.Non comprende o fondo oceánicoprofundo.Esp. margen continentalPort. margem continentalIng. continental margin
mascarón de proa m. Figura si-tuada na parte alta da proa dalgúnsbarcos por motivos ornamentais.Esp. mascarón de proaPort. mascarão de proaIng. Fgurehead
mastareu m. Véxase: masteleiro.masteleiriñom.Cada un dos paus
de menor tamaño que van en posi-ción vertical por riba dos mastelei-ros.Esp. mastelerilloPort. mastaréuIng. topgallant mast
masteleiro m. Nome dado a cadaun dos paus de madeira postos deforma vertical con que se rematan,no alto, os mastros principais dosnavíos veleiros. Pequeno mastro.Esp. masteleroPort. mastaréuIng. top mast
mastro m. Poste vertical de ma-deira ou metálico e aparellado, queserve nos veleiros para sustentar asvelas e nos navíos de propulsiónmecánica para soportar paus decarga, farois e aparellos que esixan
149 M marisqueo - mastro
posición elevada. Sin. hasta, pau.Esp. mástilPort. mastroIng. mast
mata=ónm. 1. Cada unha das cor-das pequenas dun aparello depesca.Esp. mataFónPort. mataFomIng. furling line
2. Cabos curtos que realizan asfuncións de envergar e tomar asvelas, que se empregan para aga-rrar o pano e reducir a super[cievélica.Esp. mataFolPort. mataFomIng. sail tier
maxistral f. Agulla magnética co-locada na ponte de goberno paradirixir o rumbo do barco.Esp. magistralPort. agulha magistralIng. master compass
mazom. Peza formada por un tacode madeira cun mango. Utilízasepara axustar as unións de ma-deira.Esp. mazoPort. maçoIng. mallet
mecha f. 1. Eixe do temón.Esp. mechaPort. madre do lemeIng. rudder headstock
2. Parte do mastro que serve debase ao resto da árbore.Esp. mechaPort. mechaIng. spindle, heart
mediomundo m. Aparello depesca que consiste nunha rede con
forma de media esfera e coa bocaaberta enriba; emprégase de formamanual ou mecanicamente. Sin.saranda, veo.Esp. mediomundoPort. mediomundo, sarandaIng. lift net
mena f. 1.Grosor dun cabo medidopola lonxitude da circunferenciado mesmo.Esp. menaPort. diâmetro de caboIng. rope diameter
2. Almacén que contén o materialco que se van construír os barcos.Esp. almacénPort. armazémIng. store
mergulladorm. Persoa que se de-dica á exploración do fondo ma-riño e que se axuda de equiposadecuados para permanecer baixoas augas. Sin. submarinista.Esp. buceadorPort. mergulhadorIng. diver
merlínm.Cabo delgado de cánaboalcatranado, que se emprega paracoser entre outras cousas.Esp. merlínPort. merlimIng. marline
mesana f. Pau que está máis pretoda popa nun buque de tres paus.Esp. mesanaPort. mezenaIng. mizzenmast
mestranza f. 1. Conxunto dosoperarios que traballan na cons-trución e reparación dos buques;grupo de persoas que exerce uno[cio sen posuír ningún título
mata=ón - mestranza M 150
académico. Sin.mestría.Esp. maestranzaPort. mestrançaIng. dockyard workers
2. Instalacións onde se levan acabo as devanditas tarefas de repa-ración e construción.Esp. maestranzaPort. mestrançaIng. naval dockyard
mestre m. Persoa que mandanunha embarcación despois do ca-pitán; obreiro cuali[cado cun altograo no seu o[cio. Sin. patrón.Esp. maestrePort. mestreIng. master
metacentro m. Certo punto con-siderado nun corpo \otante e decuxa posición depende a estabili-dade da \otación dese corpo. Tec-nicamente defínese como o centrode curvatura da super[cie de cen-tros de carena en cada ponto desta.Para a análise da estabilidade dunbuque consideranse o metacentrotransversal e o metacentro lonxi-tudinal.Esp. metacentroPort. metacentroIng. metacenter
milla mariña f. Medida de lonxi-tude especialmente usada en nave-gación, que ten a lonxitudeequivalente a un minuto de meri-diano, ou 1852 metros. Sin. millanáutica.Esp. milla náuticaPort. milha marinhaIng. sea mile
miniom. Óxido de chumbo de corvermella, usado como capa antio-
xidante para protexer os metais dacorrosión.Esp. minioPort. mínioIng. minium
miño m. Rede de pesca similar aotramallo, que ten maior altura eque se fai cun fío de cáñamo máisdelgado.Esp. redPort. redeIng. Fshnet
mística f.Vela triangular semellanteá latina, con caída cara a proa.Esp. místicaPort. místicaIng. mystic
moco m. Pau suxeito ao bauprésque o reforza para manter a ten-sión dos estais.Esp. mocoPort. pau de pica peixeIng. martingale boom
moderado adx. m. Vento de forza4 na escala de Beaufort, compara-ble ao grao 3 na de Douglas. Nestasituación, as ondas alónganse eaparecen trazas de escuma espalla-das. O vento sopra cunha forza deentre 11 e 16 nós.Esp. bonanciblePort. vento moderadoIng. moderate breeze
módulo de armamento antici-pado m. Conxunto de aparatos,tubos e accesorios, sobre un so-porte común, que se arman todosxuntos para montarse como unconxunto no barco.Esp. módulo de armamento antici-padoPort. módulo de armação anteci-
151 M mestre - módulo de armamento...
padaIng. pre-outFtting
molinetem. Cabrestante colocadohorizontalmente na proa dos na-víos pequenos, para suspender asáncoras.Esp. molinetePort. molineteIng. windlass
molinete de driza m. Aparelloque consta dun torno e que se em-prega para recoller a driza.Esp. molinete de drizaPort. molinete de adriçaIng. halyard winch
molinete de escota m. Meca-nismo xiratorio que serve para re-coller a escota.Esp. molinete de escotaPort. molinete de escotaIng. sheet winch
molinete de remolque m. Apa-rello potente de tiro, cun ou va-rios tambores, destinado aalmacenar, largar e virar cabos deremolque.Esp. chigre de remolquePort. molinete de reboqueIng. towing winch
momento >exorm. Esforzo máiscaracterístico nos buques. Consti-túe a \exión que ten que soportaro buque cando se somerxe co seupropio peso e o da carga que trans-porta, e é empurrado cara arribapolo empuxe que produce a partesomerxida, de acordo co teoremade Arquímedes. Se o barco vai malcargado, por exemplo, se a carga seconcentra na zona central, a popae a proa se levantan e producenarrufe. En caso contrario, a popa e
a proa baixan e se produce que-branto.Esp. momento GexorPort. momento GexorIng. bending moment
mordaza f. Máquina sinxela deferro que permite facer [rme uncabo de xeito similar a unha cor-namusa e que detén e impide asaída da cadea da áncora.Esp. mordazaPort. mordaçaIng. stopper
morro m. Parte redondeada quesobresae dun espigón, e que servede orientación aos mariñeiros.Esp. morroPort. bicoIng. pier head
morrónm. Bita metálica que se co-loca nun peirao para soster oscabos dos buques cando se ama-rran. Sin. bita.Esp. bolardoPort. argola de amarraçãoIng. bollard
morsem. Sistema de sinais que uti-liza un código no que a cada carác-ter correspóndelle unhacombinación de raias e puntos.Esp. MorsePort. MorseIng. Morse code
morto m. Forma de ancoraxe queconsiste en dispor un peso de for-migón ou doutro material que estáno fondo do mar e levar un caboou cable ata unha boia onde seamarran as embarcacións.Esp. muertoPort. mortoIng. mooring buoy
molinete - morto M 152
motón m. Caixa oval de madeiraou de metal que leva unha ou va-rias aberturas para as roldanas oupoleas por onde pasan as drizascoas que se izan as velas das em-barcacións.Esp. motónPort. poliaIng. block
motores auxiliaresm. pl.Os em-
pregados normalmente para a pro-dución de enerxía eléctrica.Esp. motores auxiliaresPort. motores auxiliaresIng. auxiliary engines
motores principaism. pl.Os em-pregados para a propulsión.Esp. motores principalesPort. motores principaisIng. main engines
153 M motón - motores principais
nasa f. Instrumento de pesca quedispón de cesto cunha abertura enforma de funil, e unha tapadeirapara o cesto. Emprégase para acaptura de peixe e marisco. Sin.cesto.Esp. nasaPort. nassaIng. creel
naufragar v. i. Afundirse unhaembarcación, ir a pique. Sin. afun-dirse.Esp. naufragarPort. naufragarIng. capsize
naufraxio m. Perda dun navío nofondo do mar, dun río ou dun lagonavegable. Navío naufragado quese atopa nunha situación queofrece perigo para os navegantes.Sin. afundimento.Esp. naufragio
Port. naufrágioIng. shipwreck
náutica f.Ciencia e arte da navega-ción.Esp. náuticaPort. náuticaIng. navigation
nave f. Barco, navío. Construcióncapaz de \otar e apta para a nave-gación. Sin. barco, buque, navío.Esp. navePort. naveIng. ship
nave de armamento f. Taller des-tinado á montaxe de estruturas na-vais, e ao equipamento dasmesmas.Esp. nave de armamentoPort. nave de armamentoIng. Ftting-out shop
nave de ferreiros de ribeira f.Taller destinado ao elaborado do
NN
aceiro que compón o casco dobuque.Esp. nave de herreros de riberaPort. nave de ferreiros de ribeiraIng. steel fabrication shop
nave de prefabricación f. Lugardo estaleiro destinado a construíros bloques estruturais do buque,para posteriormente ser levadospara a súa montaxe formando obuque completo na grada oudique. Acostuma estar situada nacabeceira da grada respectiva e enliña con estes.Esp. nave de prefabricaciónPort. nave de prefabricaçãoIng. prefabrication shop
navegabilidade f. Condición demanter o buque un rumbo e unhavelocidade a pesar das condiciónsadversas. Neste factor in\úen asformas do barco e a altura da obramorta, entre outros factores.Esp. navegabilidadPort. navegabilidadeIng. seaworthiness
navegación f. 1.Acción de navegarou de viaxar, xeralmente polo mar.Esp. navegaciónPort. navegaçãoIng. navigation
2. Conxunto de técnicas que per-miten determinar o punto onde seatopa unha nave e establecer o ca-miño ou o rumbo que ten que se-guir en cada momento paratrasladarse a outro punto determi-nado da super[cie do mar.Esp. navegaciónPort. navegaçãoIng. navigation
navegación astronómica f. Tipo
de navegación que se efectúa par-tindo dos datos que subministranos astros, o sol e as estrelas polasúa posición relativa respecto áTerra, tal como se observa no [r-mamento.Esp. navegación astronómicaPort. navegação astronômicaIng. celestial navigation
navegación costeira f. Navega-ción que se efectúa non perdendode vista a costa e usando as refe-rencias que esta lle proporciona áembarcación.Esp. navegación costeraPort. navegação, navegação, nave-gação costeiraIng. coastal navigation
navegación de cabotaxe f. Na-vegación que se fai de porto aporto polas inmediacións da costae tomando como referencia ospuntos coñecidos desta.Esp. navegación de cabotajePort. navegação de cabotagemIng. coastal navigation
navegación electrónica f.Aquela que se guía polas referen-cias obtidas vía satélite, polas refe-rencias con relación a estaciónsemisoras de radio que emiten si-nais dirixidas exclusivamente aeste [n, e a navegación por radarque se fai polas referencias obtidasde estacións que emiten ondas deradar en frecuencias determinadastamén dirixidas a este [n.Esp. navegación electrónicaPort. navegação eletrônicaIng. electronic navigation
navegación loxodrómica f. Aque se realiza co mesmo rumbo
nave de... - navegación... N 156
continuamente, é dicir, cortandoos meridianos co mesmo ángulo.Esp. navegación loxodrómicaPort. navegação loxodrômicaIng. plane sailing
navegación ortodrómica f. Aque se realiza segundo a liña orto-drómica, que é a que marca a dis-tancia máis curta entre douspuntos.Esp. navegación ortodrómicaPort. navegação ortodrômicaIng. great circle sailing
navegación por estima f. A quese efectúa partindo dos rumbos se-guidos polo barco e das distanciasnavegadas en cada un deles. Tómasecomo orixe un punto coñecido(punto de partida) para poder de-ducir en todo momento coa maioraproximación posible a situacióndo barco (punto de estima).Esp. navegación por estimaPort. navegação por estimaIng. dead reckoning
navegador por satélite m. Ob-xecto que permite determinar paraun punto da super[cie terrestre alatitude, a lonxitude e altura, a tra-vés do sistema xeodésico terrestreasí como a hora GPS, mediante re-ferencias á posición e sinais recibi-dos vía satélite.Esp. navegador satelitalPort. navegador por satéliteIng. satellite navigator
navegante m. Persoa que navega.Esp. navegantePort. naveganteIng. navigator
navegar v. i.Viaxar por mar ou porrío en calquera tipo de navío. Cir-
cular o barco polo mar. Sin. sin-grar, vogar.Esp. navegarPort. navegarIng. sail
navegar a remolque loc. Andarremolcado pola auga, sendo le-vado deste xeito.Esp. navegar a remolquePort. navegar com reboqueIng. tugged sailing
navegar aberto loc. Navegaciónlonxe da costa ou de calquera pe-rigo.Esp. navegar abiertoPort. navegar abertoIng. sail clear of land
navegar aventado loc. Navegarcoas escotas largas ou aventadas.Esp. navegar aventadoPort. navegar aventadoIng. winnow sailing
navegar de bolina loc. Navegarcinguindo o vento.Esp. navegar de bolinaPort. navegar à bolinaIng. to sail close hauled
navieira f. Empresa ou compañíapropietaria de buques mercantes.Sin. compañía naval.Esp. navieraPort. companhia navalIng. shipping company
navieirom. 1. Persoa ou sociedadepropietaria dun barco ou dunha\ota.Esp. navieroPort. armadorIng. shipowner
2. Representante desa \ota. Podetratarse dunha persoa física ou xu-rídica.
157 N navegación... - navieiro
Esp. navieroPort. armadorIng. shipowner
navío m. 1. Embarcación de grantonelaxe e de grandes dimensións.Sin. barco, buque, embarcación.Esp. navío, buquePort. navio, nauIng. ship, vessel
2. Dicíase do barco a vela, xeral-mente con tres paus e de estruturaforti[cada, que se empregaba paraa guerra e que tiña dúas bateríaspor banda e máis de 60 canóns.Tamén usábase para o transportede mercadorías.Esp. navíoPort. navioIng. ship
nervio m. 1. Cabos metálicos quevan dun penol a outro dunhaverga e que serven para asegurar aenvergadura das velas. Sin. corda,ligamento.Esp. nervioPort. ligamentoIng. jackstay
2. Estais para envergar as velas decoitelo.Esp. nervioPort. estaiIng. staysail
niño de corvom. Expresión usadapara referirse a unha especie de ga-rita da parte alta do pau de proaonde se coloca o vixía en caso denéboa.Esp. nido de cuervoPort. ninho de corvoIng. crow's nest
nivel m. 1. Instrumento que servepara comprobar a horizontalidade
dunha super[cie ou a súa dife-renza de altura con respecto aoutro obxecto.Esp. nivelPort. nívelIng. level meter
2. Dispositivos de medida e con-trol dos niveis dos tanques decarga líquida.Esp. nivelPort. nívelIng. level
nivel domarm.Nivel que se tomacomo referencia para medir a al-tura dos continentes. Non é unhaliña [xa nin constante. Sobe comoconsecuencia, entre outras cousas,do cambio climático.Esp. nivel del marPort. nível do marIng. sea level
nó m. Unidade marítima de veloci-dade que equivale a unha millanáutica por hora.Esp. nudoPort. nóIng. knot
norai m. Columna robusta de fun-dición ou pedra colocada no cantildos peiraos, onde amarran os bar-cos. Sin. bita.Esp. noray, bolardoPort. bitaIng. bollard, mooring post
numeral de equipo m. Número,obtido en función das dimensiónsprincipais do buque, que deter-mina, segundo establezan os regu-lamentos das sociedades declasi[cación, o número e o pesodas áncoras das que debe dispor obuque, o número e tamaño das ca-
navío - numeral de equipo N 158
deas das áncoras, dos elementos deamarre, etc.Esp. numeral de equipoPort. número do equipamentoIng. equipment numeral
número de identi=cación docascom.Numeración que constade 15 caracteres [xados de forma
permanente no casco. Cada em-barcación ten un número de iden-ti[cación diferente.Esp. número de identiFcación delcascoPort. número de identiFcação docascoIng. hull identiFcation number
159 N número de identi=cación do casco
obediente adx. Dise do buque queresponde ben ao temón.Esp. obedientePort. manejávelIng. responsive
obenque m. Cada un dos cablescon que se suxeitan os paus mas-tros e os masteleiros desde a súacabeza ata a cuberta, cara a estri-bor. Sin. amantillo.Esp. obenquePort. ovémIng. shroud
obenquillo m. Nome que se lle dáaos obenques dos masteleiriños.Esp. obenquilloPort. ovém baixoIng. topgallant shroud
obra morta f. Parte do casco quevai desde a liña de \otación a má-xima carga ata a parte máis alta dobuque.
Esp. obra muertaPort. obra mortaIng. upper works, topsides
obra viva f. Parte do casco somer-xida que vai desde a quilla ata aliña de \otación a máxima carga.Sin. carena.Esp. obra viva, carenaPort. obra vivaIng. underwater hull
obturador m. Dispositivo que seemprega coa función de evitar afuga de vapor e doutros \uídosnas máquinas.Esp. obturadorPort. obturadorIng. obturator, seal
offshorem. Fóra de costa. Refíresenormalmente a un lugar do maronde se realizan traballos de ex-ploración e explotación de recur-sos oceánicos, como pode ser
OO
petróleo, minerais, acuiculturaoceánica, etc.Esp. offshorePort. offshoreIng. offshore
oleoducto m. Sistema de tubospara a condución do petróleo ede produtos derivados a longadistancia. Hainos terrestres esubmarinos.Esp. oleoductoPort. oleodutoIng. oil pipeline
ollado m. Cada un dos ollais dasvelas que serven para pasar oscabos por eles.Esp. ollaoPort. olhaiIng. eyelet
ollo da áncora m. Ori[cio daparte superior da cana a través daque se pasa o pasador do grillón dearganeo.Esp. ojo del anclaPort. olho da âncoraIng. anchor eye
ollo de boi m. Ventá pechada, cir-cular ou ovalada, típica dos barcos.Esp. ojo de bueyPort. olho de boi, óculoIng. side scuttle
onda f. Cada unha das elevaciónsproducidas na auga por causa dovento. Sin. vaga.Esp. olaPort. ondaIng. wave
orella f. Véxase: aleta.orelleta f.Denominación que se dá
ás pequenas pezas saíntes con tra-des ou buratos para aloxar pasado-res ou parafusos.
Esp. orejetaPort. linguetaIng. tab
orinque m. Cabo groso que uneunha boia de sinalización coa án-cora que a [xa ao fondo das augas,para que a boia poida balizar per-fectamente o lugar onde está si-tuada.Esp. orinquePort. arinqueIng. buoy rope
orza f. Prancha metálica ou de ou-tros materiais de diversas formasque se coloca baixo a quilla ou asveces nos laterais das embarca-cións de vela para aumentar oplano de deriva e así a capacidadede manter o rumbo.Esp. orzaPort. orçaIng. centerboard, sideboard
orza de sable f. Orza profunda eestreita como as que empregan al-gúns catamaráns.Esp. orza de sablePort. orça tiranteIng. sword-shape centerboardplate
orza móbil f. Prancha de aceiro oudoutros materiais, moitas veces a-loxada nunha caixa chamada caixade orza, que chega máis arriba da\otación ao [n de impedir a en-trada de auga, e a cal vai arredordunha abertura existente nos fon-dos da embarcación. É susceptiblede desprazarse verticalmente, cha-mada orza levadiza, ou ben xirararredor dun eixo, chamada orzaxiratoria.Esp. orza móvil
oleoducto - orza móbil O 162
Port. orça móbilIng. mobile keel
ostaga f. Nome dado a un cabogroso utilizado para izar ou arriarhorizontalmente as vergas das ga-bias altas, ao longo do respectivomastro.Esp. ostagaPort. ostagaIng. tackle runner
ostas f. pl. 1. Cabos que serven paratensar os cangrexos cando as velasestán orientadas; tamén podenguialos.Esp. ostas
Port. osta, caboIng. vangs, guys
2. Cada un dos cabos que servenpara orientar e manter en posiciónas plumas de carga.Esp. ostasPort. cabosIng. guys, vang pendants
outriggerm. Embarcación depor-tiva a remo na que os apios dosremos se extenden por fóra docasco da embarcación.Esp. outriggerPort. outriggerIng. outrigger
163 O ostaga - outrigger
P.R.F.V.m. Poliéster reforzado con[bra de vidro.Esp. PRFVPort. PRFVIng. Glass Reinforced Polyester(GRP)
pa f. 1. Parte plana e ancha do remo.Esp. palaPort. pá dum remoIng. oar blade
2. Parte plana que constitúe a su-per[cie do temón.Esp. palaPort. pá do lemeIng. rudder blade
pada f.Movemento que se fai cunhapa.Esp. paladaPort. pazada, remadaIng. oar stroke
pailebotem.Goleta pequena e rasade dous ou máis paus, sen gabias,
que navega con velas de coitelo.Esp. pailebotePort. palhaboteIng. fore-and-aft schooner
palangrem.Aparello de pesca queconsiste nunha corda longa queleva moitos anzois atados a cordascurtas que, á súa vez, va atadasnela. Sin. liña de man.Esp. palangrePort. linha de fundoIng. longline
palanque m. Cabo dobre ou apa-rello que serve para cargar ospuños das dúas velas maiores. Sin.cabo.Esp. palanquínPort. acaboIng. clew line
paleta f. Cada un dos elementospropulsores dunha hélice ou dunrotor que, [xada ao seu núcleo,
PP
constitúe o seu elemento propul-sor. Sin. pa.Esp. aspa, paletaPort. páIng. blade
pallete m. Tecido que se fai conanacos de cabos, que se pode em-pregar para protexer algunhas par-tes do barco.Esp. palletePort. tecidoIng. mat
pallete de colisión m. Anaco delona embreada que se pasa polaparte exterior do casco dun barco,por fóra dun burato debido a unhacolisión ou avaría, e é tensada con-tra o burato por medio de cabos,co obxecto de impedir a entrada deauga.Esp. pallete de colisiónPort. defensa de colisãoIng. collision mat
palmexarm. Elemento de reforza-mento lonxitudinal do casco dosbuques, disposto coa súa super[-cie plena en posición horizontal.Normalmente son os elementos dereforzamento lonxitudinal doscostados; tamén dos mamparoslonxitudinais e por extensión dostransversais.Esp. palmejarPort. longarina lateralIng. side stringer
palomar m. Fío groso para coservelas. Sin. fío.Esp. palomarPort. palomarIng. bolt rope
pana f.Cada unha das pezas de ma-deira que forman os pisos das em-
barcacións menores e que seapoian nas varengas. Lugar dobarco onde se coloca o aparello depesca cando se sae ao mar, e opeixe, e desde onde se pode vogar.Sin. panel.Esp. panaPort. painelIng. bottom board
panca f. 1. Pau groso empregadopara mover embarcacións enzonas pouco profundas. Varalonga que serve para accionar unmecanismo. Corpo sólido que semove sobre un punto de apoio eserve para erguer pesos. Sin. alza-prema.Esp. palancaPort. pancaIng. lever
2. Embarcación pequena que levanos buques de pesca ao casco comoauxiliar.Esp. pangaPort. enviadaIng. skiff
pandeom. Fenómeno de inestabili-dade elástica que se produce candounha estrutura longa e estreita sesomete á compresión desde os ex-tremos, e provoca a súa \exión la-teral. Sin. abaneo.Esp. pandeoPort. pandeioIng. bulging
panelm.Conxunto de táboas situa-das de babor a estribor que formano chan dalgunhas embarcacións eque, nas de remos, serven parasentarse os que reman. Sin. ban-cada.Esp. panel
pallete - panel P 166
Port. painelIng. panel
panel de balsa m. Panel formadopor dúas láminas [nas de aceiro,aluminio, plástico, etc., entre asque se coloca madeira de balsa for-mando unha placa de certo espe-sor e consistencia pero moi lixeirae illante.Esp. panel sándwichPort. sanduíche de balsaIng. sandwich panel insulation
panel de popa m. Parte chata dapopa do navío que [ca por enribada curvatura do codaste de popa.Esp. panel de popaPort. painel de popaIng. stern board
pano m. Trapo ou velame que des-prega unha embarcación.Esp. pañoPort. panoIng. cloth
pantalán m. Peirao ou embarca-doiro pequeno, para embarcaciónsde pouca tonelaxe, que \utúa noauga.Esp. pantalánPort. portoIng. pier
pantoque m. Parte curva ou re-dondeada do forro ou carena, queune o costado vertical co fondohorizontal do barco.Esp. pantoquePort. escôaIng. bilge radius
pañol m. Cada un dos espazos oudivisións que se fan no interior dosbarcos para gardar diversas cousas,como aparellos, ferramentas, ali-mentos ou municións.
Esp. pañolPort. paiolIng. storeroom
pañol de máquinas m. Localonde se almacenan elementos paraa reparación e mantemento dasmáquinas.Esp. pañol de máquinasPort. paiol de máquinasIng. engine store
pañol de pinturasm. Local ondese almacena a pintura que ten queempregarse a bordo para opera-cións de mantemento.Esp. pañol de pinturasPort. paiol de pinturasIng. paint room
pañol do contramestrem. Localonde se almacenan cabos, elemen-tos de manobra, etc., baixo a su-pervisión e responsabilidade docontramestre.Esp. pañol del contramaestrePort. paiol do contramestreIng. boatswain's store
paquebotem. 1. Buque correo e depasaxeiros. Xeralmente aplícase aotransatlántico que fai viaxes regu-lares.Esp. paquebotePort. paqueboteIng. packet boat
2. Embarcación semellante ao ber-gantín, con vela redonda como asfragatas, que servía tamén paratransportar pasaxeiros e levar co-rreo.Esp. paquebotePort. paqueboteIng. packet boat
parada de descompresión f.De-tención da emersión dun mergu-
167 P panel de balsa - parada de ...
llador a unha ou varias distanciasconcretas, para que o corpo poidaexpulsar o nitróxeno disolvido nosangue, e para levar a cabo a des-compresión progresiva. Sin. pa-rada de seguridade.Esp. parada de descompresiónPort. parada de descompressãoIng. decompression stop
parafusom. Peza cilíndrica ou có-nica, roscada, destinada especial-mente a asegurar ou [xar dúaspezas facéndoas xirar sobre si mes-mas co desaparafusador.Esp. tornilloPort. parafusoIng. screw
paraván m. Aparello utilizadopolos barcos dragaminas para re-coller ou dragas as minas espalla-das nunha zona de mar.Esp. paravánPort. paravanaIng. paravan
parella f. Método de pesca de dousbarcos que realizan a pesca aoarrastre coordinados entre si paraarrastrar a rede.Esp. parejaPort. pesca de arrastoIng. pair trawling
parrilla f. Enreixado metálico si-tuado aos costados, que serve paraprotexer ao barco das nasas. Sin.grella.Esp. parrillaPort. grelhaIng. grate
pasamán m. Barra de madeira, deaceiro ou outro material que servede apoio nunha varanda. Sin. va-randa.
Esp. pasamanoPort. corrimãoIng. handrail
pasar v. tr. Correr un cabo por uncadernal.Esp. pasarPort. passarIng. lead
pasarela de embarque e desem-barque f. Ponte pequena e portá-til que se coloca nos buques parafacilitar o embarque e o desembar-que aos pasaxeiros. Tamén dise dapasarela que hai entre os botes nospequenos peiraos ou pantaláns.Esp. pasarela de embarquePort. passarela de embarqueIng. gang board
pasaxe f. Totalidade de viaxeirosdun buque, ou doutro medio detransporte. Sin. pasaxeiros.Esp. pasajePort. passagemIng. passage
pasteca f. Especie de polea cunhaabertura na súa caixa, por ondepasa o cabo por seo; emprégase enaparellos da enxarcia de labor.Esp. pastecaPort. moitão de convésIng. snatch block
patache m. Embarcación que anti-gamente era de guerra, e que seutilizaba para levar avisos, laboresaduaneiras, etc. Embarcación li-xeira de dous mastros.Esp. patachePort. patachoIng. tender
patente f. Pintura que se lle dá aunha embarcación na obra viva,que se aplica por riba da pintura
parafuso - patente P 168
contra a corrosión e que serve paraprotexela das incrustacións de or-ganismos mariños.Esp. patentePort. pintura de patenteIng. boot-topping paint
patín a vela m. Catamarán orixi-nario de Barcelona, de máis decinco metros de eslora e case dousde manga, que consta de dous \o-tadores unidos por cinco banca-das; non ten temón, orza ninbotavara e ten un mastro de alumi-nio. Emprégase nas regatas e parapasear, e a súa simplicidade con-vérteo nunha embarcación moifácil de manexar.Esp. patín a velaPort. catamarãIng. patin catamaran
patrón m. 1. Persoa que gobernaun pequeno buque.Esp. patrónPort. patrãoIng. shipmaster
2. Patrón de bote: persoa que go-berna unha embarcación pequena.Sin. patrón de lancha.Esp. patrón de botePort. patrão de boteIng. coxswain
3. Patrón de cabotaxe: capitán du-nha embarcación de cabotaxe.Esp. patrón de cabotajePort. patrão de cabotagemIng. coaster master
4. Patrón de pesca: persoa encar-gada do goberno dun pesqueirocando este se atopa nas labouras depesca.Esp. patrón de pescaPort. patrão de pesca
Ing. master Fshermanpau m. Madeiro vertical perpendi-
cular á quilla do barco, que se em-prega para soster as velas e paraoutras funcións. Sin.mastro.Esp. paloPort. pauIng. mast
pau bípede m. O que dispón osbarcos de pesca para as manobrasda rede de pesca, ou en algúns bar-cos de carga.Esp. palo bípodePort. pau bípedeIng. bipode mast
pau de proa m. Aquel que nosgrandes petroleiros e outros bu-ques está preto da cuberta do cas-telo e leva unha caseta na súa partealta para axudar ás manobras oupara situarse un vixía, colaborandocos o[ciais da ponte.Esp. palo de proaPort. pau de proaIng. bow mast
pau do radarm. Pau disposto parasoportar a antena do radar.Esp. palo del radarPort. pau do radarIng. radar mast
pavillón m. Bandeira do país. Sin.bandeira.Esp. pabellónPort. pavilhomIng. ensign, national Gag
pavillón de conveniencia m.Bandeira doutro país distinto aodo propietario armador do buquea [n de poder gozar dunha lexis-lación [scal máis vantaxosa. Sin.bandeira de conveniencia.Esp. pabellón de conveniencia
169 P patín a vela - pavillón de...
Port. pavilhão de conveniênciaIng. Gag of convenience
pé de galo m. Peza de ferro bifur-cada que se emprega como panca,ademais doutros usos.Esp. pie de galloPort. pé de galoIng. forked bar
pé de roda m. Peza curva de ma-deira que une a roda de proa coaquilla en barcos de madeira.Esp. pie de rodaPort. pé da rodaIng. forefoot
pé do puntal m. Parte inferior dapluma. Sin. couce do puntal.Esp. pie del puntalPort. pé do pontalIng. heel
pedral m. Pedra que se ata a uncabo ou rede para que se mante-ñan verticais.Esp. pedralPort. pedralIng. anchor
peirao m. Lugar construído nunporto para o embarque ou o des-embarque das mercadorías e daspersoas. Sin. desembarcadoiro.Esp. muellePort. caisIng. quay
peirao de armamento m. Nosestaleiros, é o peirao onde se ama-rran os buques despois da bota-dura para completar o armamentoe [nalizar así a súa construción.Esp. muelle de armamentoPort. cais de armamentoIng. Ftting-out pier
pendura f. Estar as áncoras á pen-dura: estar as áncoras colgadas da
proa, sacadas as trincas.Esp. penduraPort. penduraIng. cockbill
pendurar v. i. Colgar. Pender.Esp. penderPort. pendurarIng. hang
penol m. 1. Extremo da verga.Esp. penolPort. penolIng. yard arm
2. Parte máis delgada dun botaló.Esp. penolPort. penolIng. yard arm
percha f. Cada unha das moldurasque ornan a proa do navío. Todopau que forma parte do aparellodun barco.Esp. perchaPort. perchaIng. spar
perda f. Fuga ou saída dun líquidoou gas por un ori[cio. Sin. fuga.Esp. pérdida, fuga, escapePort. fugaIng. leak
per=l m. Barra metálica de aceiro,aluminio ou outro material de sec-ción de forma especial e constanteque se emprega normalmente parareforzamento estrutural. Pode serper[l en L, en U, lamia con bulbo,etc.Esp. perFlPort. barraIng. section, bar
perico m. Vela do pau de mesanaque se cruza sobre o pau de sobre-mesana, de onde toma tamén onome de perico a súa respectiva
pé de galo - perico P 170
verga.Esp. pericoPort. vela da mezenaIng. mizzen topgallant sail
períodom. Intervalo de tempo quetranscorre entre a repetición dedúas fases idénticas consecutivascomo as mareas.Esp. periodoPort. períodoIng. period
periscopio m. Instrumento ópticoformado por lentes e prismas, quepermite a observación desde unhazona que está fóra do campo vi-sual. O máis característico é o dossubmarinos.Esp. periscopioPort. periscópioIng. periscope
permeabilidade f. Calidade atri-buída ao que é permeable, é dicir, aaquilo que deixa pasar os \uídos através seu.Esp. permeabilidadPort. permeabilidadeIng. permeability
perpendicular de popa f. Liñavertical cuxa posición coincide coeixe de mecha do temón.Esp. perpendicular de popaPort. perpendicular de popaIng. after perpendicular
perpendicular de proa f. Liñavertical trazada pola intersecciónde \otación de proxecto do buqueen máxima carga co canto de proada roda.Esp. perpendicular de proaPort. perpendicular de proaIng. forward perpendicular
perpendicular media f. A equi-
distante entre as perpendicularesde proa e popa. Utilízase comoliña de referencia para as coorde-nadas lonxitudinais.Esp. perpendicular mediaPort. perpendicular médiaIng. center line
perpendiculares f. pl. Cando sere[ren a buques, son as liñas per-pendiculares á \otación.Esp. perpendicularesPort. perpendicularesIng. perpendiculars
pesca f.Acción de coller peixes nunrío, mar, lago, etc. empregandoembarcacións e aparellos.Esp. pescaPort. pescaIng. Fshing
pesca de altura f. Pesca que se re-aliza en alta mar.Esp. pesca de alturaPort. pesca de largoIng. deep sea Fshing
pesca de auga doce f. Pesca quese realiza noutros medios non ma-riños, como os ríos, os lagos, etc.Esp. pesca de agua dulcePort. pesca de água doceIng. freshwater Fshing
pesca de baixura f. Pesca que serealiza preto da costa, en augas xu-risdicionais.Esp. pesca de bajuraPort. pesca de baixa-marIng. inshore Fshing
pesca deportiva f. Actividade depesca que se fai por ocio e entrete-mento, e que se practica por pra-cer, sen constituír unha actividadeeconómica.Esp. pesca deportiva
171 P período - pesca deportiva
Port. pesca esportivaIng. sport Fshing
pesca >uvial f. Captura de peixesque se leva a cabo nos ríos.Esp. pesca GuvialPort. pesca GuvialIng. river Fshery
pesca industrial f. Pesca que se faipara obter produtos do mar paraconsumo non das persoas directa-mente, senón para outros usos,como por exemplo, para facer fari-ñas e aceite de pescado. As espe-cies que se capturan posúennormalmente pouco valor comer-cial para a alimentación humana.Esp. pesca industrialPort. pesca industrialIng. industrial Fshing
pesca marítima f. Pesca que se re-aliza exclusivamente no mar.Esp. pesca marítimaPort. pesca marítimaIng. sea Fshing
pesca tradicional f. Actividadepesqueira que se fai empregandoos métodos tradicionais e autócto-nos.Esp. pesca tradicionalPort. pesca tradicionalIng. traditional Fshing
pescante m. Vara ou pau que secrava ou se articula para o seu xironunha parede ou nunha columnaríxida, que serve para elevar ousoster calquera cousa, normal-mente por medio dunha polea.Esp. pescantePort. turcoIng. davit
peso mortom.Carga máxima quepode transportar o buque; com-
prende o peso máximo da carga eos pesos da tripulación, aparellos,combustibles, auga e abastecemen-tos. Diferenza entre o despraza-mento en rosca e o desprazamentoa plena carga. Exprésase en tone-ladas métricas.Esp. peso muertoPort. peso mortoIng. dead weight
pesqueira f. 1. Lugar onde frecuen-temente se pesca ou hai armazónsde pesca. Sin. pesco.Esp. pesqueraPort. pesqueiraIng. Fshing
2. Tempo que dura a pesca dunhaespecie.Esp. pescaPort. tempada de pescaIng. Fshing period
pesqueiro m. Dise do barco desti-nado á pesca.Esp. pesqueroPort. pesqueiroIng. Fshing vessel
petifoquem. Pequena vela triangu-lar con lona máis delgada que ofoque principal, e que se iza naproa.Esp. petifoquePort. gibaIng. Gying jib
petroleiro m. Buque destinado aotransporte de petróleo e de todotipo de hidrocarburos.Esp. petroleroPort. petroleiroIng. oil tanker
pianom. Piano de válvulas; agrupa-mento de válvulas que saen duntubo que fai de tronco colector
pesca >uvial - piano P 172
común, cara a cada un dos ramaisdo tubo alimentados desde omesmo colector.Esp. piano de válvulasPort. piano de válvulasIng. valve nest
picadeirom.Cada un dos soportesfeitos de tacos macizos de ma-deira, nos que se apoian os barcosnos diques durante as reparaciónse a construción, así como nas gra-das durante a construción dos bu-ques.Esp. picaderoPort. picadeiroIng. keel block
picas f. pl.Nome que reciben as ca-dernas dos macizos de proa nazona da ría de Arousa.Esp. cuadernas de proaPort. cavernas de proaIng. bow frames
piloto m. Persoa que goberna obuque seguindo as ordes do capi-tán. O[cial encargado de seguir asderrotas da nave.Esp. pilotoPort. pilotoIng. helmsman
piloto automático m. Meca-nismo instalado na ponte de go-berno do buque, que permite levaro barco a un rumbo predetermi-nado, sen que se desvíe da súa ruta.Esp. piloto automáticoPort. piloto automáticoIng. autopilot
pinaza f. Embarcación de pesca aremo e a vela. Sin. embarcación.Esp. pinazaPort. barcaIng. pinnace
pincho m. Palangre, arte de pescacon espiñas e cabos curtos, aoscales van unidos os anzois.Esp. palangrePort. pinchoIng. longline
pinchón m. Extremo da quilla dasembarcacións na popa que suxeitaa agulla ou pinzote onde encaixa oleme.Esp. pie del pinzotePort. pinchãoIng. rudder pintle
pintura antioxidante f. Pinturaque inclúe compoñentes destina-dos a evitar a formación de óxidonas super[cies metálicas que setraten con este tipo de pintura. Sin.pintura anticorrosiva.Esp. pintura antioxidantePort. pintura antioxidanteIng. rust preventive paint
pinzote m. Barra arredor da quexira a cana do leme.Esp. pinzotePort. pinçoteIng. pintle
piña f.Nó mariñeiro tecido cos fíosdun cabo desfeito para aseguralopor esa parte a un burato, argola,cáncamo, etc.Esp. piñaPort. nóIng. wall knot
piola f. Fío de moito grosor ou cabomoi delgado, que ten múltiplesservizos a bordo.Esp. piolaPort. piolaIng. lanyard
piquem. 1. Orixinalmente, varengaen forma de Y que se colocaba na
173 P picadeiro - pique
zona de proa.Esp. piquePort. piqueIng. Goor in peak
2.Compartimento estanco na proaseparado do resto do buque porun mamparo transversal. Acos-tuma usarse como tanque de las-tre.Esp. piquePort. piqueIng. peak
piragua f. Embarcación feita dunhasoa peza normalmente, pequena epropulsada a remo e a vela. Sin.canoa.Esp. piraguaPort. pirogaIng. pirogue, dugout
pirulom.Coloquialismo que se re-[re á fresa pequena que se em-prega para chegar aos recantosmáis difíciles.Esp. fresaPort. fresaIng. drill
placa do construtor f. Placa [-xada na embarcación na queconsta o nome do construtor, oano de construción, o tipo debuque, a carga máxima e o númeromáximo de persoas que a embar-cación pode transportar.Esp. placa del constructorPort. placa sinaléticaIng. name rating plate
plano m. 1. Cada un dos debuxosque representan, normalmente se-gundo unha escala xeométrica, aobuque no seu conxunto e ás diver-sas partes, detalles e dimensiónsnecesarios para a súa construción.
Dise tamén cando se trata doplano ou planos dun aparello, dunedi[cio, etc. Sin. proxecto, mapa.Esp. planoPort. planoIng. plan
2. Toda a parte do barco baixo aliña de \otación.Esp. obra vivaPort. obra vivaIng. underwater hull
3. Fondo do navío.Esp. fondoPort. fundoIng. bottom
plano de disposición xeral dobuquem. Plano que de[ne a dis-posición do buque e a súa habili-tación de forma precisa pero senmoito detalle.Esp. plano de disposición generaldel buquePort. plano de disposição geral donavioIng. ship's general arrangementplan
plano de estiba m. Plano dunbuque de carga onde se dan instru-cións e datos de como dispoñer acarga nos lugares adecuados.Esp. plano de estibaPort. plano de estivaIng. stowage plan
plano de >otaciónm. Sección docasco dunha embarcación deter-minada polas liñas de \otación deambos costados do buque. Planode intersección da super[cie hori-zontal da auga co casco do buquenas condicións de calado nas queeste se atopa.Esp. plano de Gotación
piragua - plano de >otación P 174
Port. plano de GutuaçãoIng. waterplane
plano de formasm. Plano que de-[ne as formas do buque medianteliñas. Componse de tres vistas: unplano de vistas horizontais que re-presenta as proxeccións das liñasda auga; un plano de seccións ver-ticais lonxitudinais a diferentes di-stancias do plano de cruxía e ondese de[ne tamén o contorno exte-rior do buque; e un plano de sec-cións transversais coas pro-xeccións das cadernas de trazadoque constitúe o que se chama acaixa de cadernas.Esp. plano de formasPort. plano de formasIng. lines drawing
plasma m. Técnica de corte que serealiza baixo a auga, nunha piscinade plasma. Deste xeito, acádaseunha gran precisión no materialcortado.Esp. plasmaPort. plasmaIng. plasma
plataforma f. Cuberta parcial dunbuque.Esp. plataformaPort. plataformaIng. platform
plataforma autoelevable f. Pla-taforma petrolífera móbil que seeleva e baixa sobre as súas propiaspatas, que apoian no fondo.Esp. plataforma autoelevablePort. plataforma auto-elevadoraIng. jack up
plataforma de perforación f.Estrutura [xa ou \otante que seutiliza para perforar o fondo do
mar e co [n de atopar e explorar aexistencia de petróleo e gas comocombustibles necesarios para oabastecemento.Esp. plataforma de perforaciónPort. plataforma de perfuraçãoIng. drilling platform
plataforma de produción f. Es-trutura [xa que se constrúe pararealizar actividades de extracciónde petróleo e gas no mar.Esp. plataforma de producciónPort. plataforma de produçãoIng. production platform
plataforma semisomerxible f.Artefacto \otante que serve paraperforar o fondo do mar e taménpara extraer petróleo cru ou gas,formado por unha estrutura planaque se apoia en columnas cilíndri-cas verticais, e estas sobre ponto-nas horizontais. Tanto ascolumnas como as pontonas levantanques de lastre que se enchen deauga para aumentar o calado e co-locar a plataforma en posición detraballo, e que se baleiran paratrasladarse dun sitio para outro.Axúdanse de áncoras e de cables ecadeas para amarrarse ao fondo ouvan provistas de potentes propul-sores acimutais (empurradores ou"thrusters") que lle aseguran unhaposición case [xa sobre o buracoque están perforando, mediante unsistema chamado de posiciona-mento dinámico.Esp. plataforma semisumergiblePort. plataforma semi-submergívelIng. semi-submersible platform
plataforma somerxible f. Insta-lación de perforación e de extrac-
175 P plano de formas - plataforma...
ción de cru ou gas no fondo domar que consiste nunha estruturacon forma de barcaza, aínda quetamén as hai con forma parecida ádas plataformas semisomerxibles,que para traballar enchen de augaos tanques de lastre para aumentaro seu calado ata que se apoian to-talmente no fondo do mar para re-alizar o traballo de perforación ede extracción. Ao remataren, ba-leiran os tanques de lastre e son re-\otadas para o seu traslado a outrositio por remolque. Este tipo deplataformas poden traballar enaugas cun máximo de profundi-dade de 15 a 20 metros.Esp. plataforma sumergiblePort. plataforma submergívelIng. submersible platform
pluma de carga f. Estrutura me-tálica utilizada para a carga e a des-carga, cun pé e unha cabeza, que sepode desprazar ata sobresaír docostado do buque e suspende unpeso mediante un aparello que levadisposto.Esp. pluma de cargaPort. antena de pau de cargaIng. cargo boom
poas f.Cabos que van asegurados ásrelingas dunha vela para amarraras bolinas, e que serven para cinxirmellor o vento.Esp. poasPort. cabosIng. bowline bridles
poia f. Anel de cáñamo que se uti-liza para reducir o tamaño da vela.Sin. anel.Esp. argollaPort. poia
Ing. ringpolacra f. Barco de vela con dous
ou tres paus, sen gabias, con ver-gas, e co mesmo velame que obuque bergantín.Esp. polacraPort. polacaIng. polacre
polbeirom. Barco dedicado á pescado polbo.Esp. bote pulperoPort. bote pesca polvoIng. octopus boat
polín m. Armazón ou peza de so-porte que se utiliza baixo os equi-pos que levan os buques paratransmitir as cargas á estrutura.Esp. polínPort. pregadorIng. roller
polivalente adx. Buque adaptadopara o transporte de varios tiposde carga.Esp. polivalentePort. polivalenteIng. all-freight
ponte f. Plataforma estreita e convaranda colocada a certa alturasobre a cuberta máis alta desdeonde se goberna o barco. Normal-mente está protexida nunha caseta.Esp. puentePort. ponteIng. bridge, wheel house
ponte grúa f.Nas Rías Baixas, de-nominación común do guindastreponte. Sin. guindastre ponte.Esp. grúa puentePort. guindaste ponteIng. crane bridge
pontón m. Embarcación confondo, popa e proa planos. Em-
pluma de carga - pontón P 176
barcación sen propulsión queserve nos portos para traballos au-xiliares.Esp. pontónPort. batelãoIng. pontoon
popa f. Parte posterior do navíooposta á proa. As máis habituaisson a popa de espello e a de cru-ceiro.Esp. popaPort. popaIng. stern
popel adx. Posición máis á popadalgunha cousa ou persoa que re-aliza unha función dentro da em-barcación.Esp. popelPort. réIng. aft
porta f. 1. Abertura rectangular, enxeral, con medios de peche.Esp. puertaPort. portaIng. door
2. Cada unha das grandes abertu-ras rectangulares que algúns bar-cos levan nos costados, na popa ena proa, inclusive, para o embar-que de carga e de pasaxeiros.Esp. puertaPort. portaIng. door
porta contraincendios f. Portametálica estanca cuberta con ma-terial illante que garante que des-pois dunha hora a temperaturamedia do lado non exposto aolume non sobe máis de 139 graoscentígrados da temperatura inicialnin sobe en ningún punto máis de180 graos sobre a temperatura ini-
cial.Esp. puerta contraincendiosPort. porta corta-fogoIng. Fre door
porta estanca f. Abertura rectan-gular con medios de peche queaseguran a estanquidade.Esp. puerta estancaPort. porta estanqueIng. watertight door
portaavións m. Buque de guerradotado das instalacións necesariaspara o transporte, despegue e ate-rraxe de avións.Esp. portaavionesPort. porta-aviõesIng. aircraft carrier
portaespía m. Ferraxe suxeita áproa que serve para guiar a espía eevitar o roce da amarra co casco.Esp. portaespíaPort. guia de amarraIng. warp leading
portalón m. Abertura na amuradaque serve para o embarque da tri-pulación, dos pasaxeiros e dosefectos portátiles dentro dunnavío.Esp. portalónPort. portalóIng. gangway door
portar v. i. Encherse as velas, reci-bir ben o vento.Esp. portarPort. inGarIng. draw
portas de arrastre f. pl. Tabolei-ros de madeira ou de aceiro queactúan como complemento darede de arrastre, axudando a queesta se abra ao avanzar o buque efacilitando a captura do peixe.
177 P popa - portas de arrastre
Poden ter formas variadas: rectan-gulares, ovaladas, circulares, enforma de V, etc.Esp. puertas de arrastrePort. portas de arrasteIng. trawling boards
porte m. Tamaño e capacidade dunnavío.Esp. portePort. porteIng. size
portela f. Cada unha das aberturasdos costados dos buques. Sin. por-telo.Esp. portillaPort. portilhaIng. side scuttle
portelo m. Cada unha das ventáscirculares e pequenas con tapa decristal e medio de peche estancoque teñen os barcos, normalmentenos costados e a popa. Pode ser[xo ou permitir a súa apertura,cun medio de peche adecuado. Sin.porteliña.Esp. portillo, portillaPort. portelinhaIng. porthole
pórtico elevador m. Guindastreelevador.Esp. pórtico elevadorPort. pórtico elevadorIng. portal crane
porto m. Abrigo natural ou cons-truído arti[cialmente na beira domar ou dun río para refuxio dunhaembarcación. Sin. ancoradoiro,embarcadoiro.Esp. puertoPort. portoIng. port
porto de matrícula m. Distrito
marítimo onde está rexistrado obarco. Sin.matrícula.Esp. puerto de matrículaPort. porto de matrículaIng. registration port
porto deportivo m. Instalaciónsonde atracan os barcos de ocio erecreo, é dicir, os que non realizanactividades mercantís, como iatese pequenos botes.Esp. puerto deportivoPort. porto esportivoIng. marina
potencia f. Capacidade de xerarenerxía, por unidade de tempo, ne-cesaria para propulsar o barco.Pódea proporcionar unha má-quina de vapor, un motor, unhaturbina, etc. Sin. forza.Esp. potenciaPort. potênciaIng. power
potencia ao freo f.Medida da po-tencia no axuste do eixe por mediodun freo mecánico, hidráulico oueléctrico.Esp. potencia al frenoPort. potência ao freioIng. brake horsepower
potencia de servizo f. Potenciaque produce a máquina de propul-sión durante a navegación dobuque en condicións normais denavegación.Esp. potencia de servicioPort. potência de serviçoIng. service power
potencia indicada f. Potencia me-dida nos cilindros da máquina al-ternativa ou do motor por mediodun indicador que rexistre conti-nuamente a presión de vapor ou
porte - potencia indicada P 178
do gas durante o percorrido dopistón.Esp. potencia indicadaPort. potência indicadaIng. indicated horsepower
potencia máxima continua f.Potencia máxima que pode dar omotor de forma continuada du-rante unha hora polo menos.Esp. potencia máxima continuaPort. potência máxima contínuaIng. maximum continuous power
practicaxe f. 1. Servizo prestadonos portos ás embarcacións queconsiste nas indicacións que opráctico lles dá aos barcos paraque entren no porto, dique ou pei-rao, e tamén para que poidan saír.Esp. practicajePort. praticagemIng. pilotage
2. Taxa cobrada polo porto por eseservizo.Esp. practicajePort. taxa de practicagemIng. pilotage
prácticom. Persoa disposta ou au-torizada pola autoridade portuariade cada porto que se encarga dogoberno dos navíos preto da costapolo seu coñecemento dela e dazona na que ten que moverse aembarcación.Esp. prácticoPort. práticoIng. pilot
prancha f.Anaco plano e de poucoespesor de aceiro, aluminio ououtro metal, así como de madeiraou outros materiais. As pranchasde aceiro son o compoñente fun-damental para a construción dos
cascos dos buques de aceiro. Sin.chapa.Esp. planchaPort. chapaIng. plate
prancha de desembarco f. Táboalonga, conxunto de táboas, ouprancha de aceiro que, apoiadas enterra, serven de ponte para o em-barque e o desembarque nobuque. Sin. pranchada.Esp. plancha de desembarquePort. prancha de desembarcoIng. gangboard
prao m. Embarcación de dobrecasco, parecida ao catamarán, peromáis sinxela; os seus cascos teñenformas e esloras diferentes, e estánunidos por traveseiros.Esp. praoPort. praoIng. proa
preamar f. Nivel máis alto que al-canzan as augas durante a marea.Pode haber dúas preamares pordía. Sin. marea chea.Esp. pleamarPort. preamarIng. high tide
precinta f. 1. Tira de lona embreadaque se utiliza para forrar os cabosdo navío.Esp. precintaPort. precintaIng. parceling
2. Tira de prancha de chumbo em-pregada como frisa.Esp. precintaPort. precintaIng. plate
prefabricado m. Conxunto estru-tural formado por pezas de aceiro
179 P potencia máxima... - prefabricado
que se ensamblan e soldan dentrodo taller ou nunha zona destinadaao prefabricado, e que se montacomo un conxunto no buque.Esp. prefabricadoPort. pré-fabricadoIng. preassembling set
pregadura f.Dobrado dunha peza.Esp. plegadoPort. dobraIng. folding
prensa f. Aparello que se empregapara axustar ou suxeitar pezas, oupara dar forma ás pranchas e ou-tros elementos da estrutura com-primíndoas contra un molde.Esp. prensaPort. prensaIng. press
presión absoluta f. Presión me-dida a partir do cero, é dicir, a pre-sión efectiva ou manométrica máisa atmosférica.Esp. presión absolutaPort. pressão absolutaIng. absolute pressure
presión atmosférica f. Paso dacolumna do aire sobre a super[cieda terra; en condicións normais,tómase o seu valor como 1,033 kgpor centímetro cadrado, ao niveldo mar.Esp. presión atmosféricaPort. pressão atmosféricaIng. atmospheric pressure
presión efectiva f. Presión medidapor enriba da presión atmosférica.A presión efectiva é medida polosmanómetros, polo que se chamapresión manométrica.Esp. presión efectivaPort. pressão efetiva
Ing. gauge pressurepresión hidrostática f. Presión
exercida polo peso dunha columnade auga a unha profundidade dada,sendo o peso do \uído por uni-dade de área.Esp. presión hidrostáticaPort. pressão hidrostáticaIng. hydrostatic pressure
presión manométrica f. Véxase:presión efectiva.
previa f. Conxunto sinxelo for-mado por dúas ou máis pezas deaceiro con tamaño e con[guracióniguais ou semellantes, que se repiteen cantidades signi[cativas nun oumáis buques e que se prefabricacon antelación nun taller dispostopara aproveitar as vantaxes da fa-bricación en serie. Almacénansenunha especie de stock e cóllensesegundo se precisen para a cons-trución dos bloques do barco.Esp. previaPort. unidade pré-fabricadaIng. prefabricated unit
principio de Arquímedesm. Leifísica que a[rma que os corpos so-merxidos son empurrados cara asuper[cie cunha forza equivalenteao peso da cantidade de \uido quedesprazan. Este principio xusti[caa \otabilidade das embarcacións.Esp. principio de ArquímedesPort. princípio de ArquimedesIng. Archimedes' principle
proa f. Parte dianteira do navío. Tenforma de cuña para poder cortar aauga.Esp. proaPort. proaIng. bow
pregadura - proa P 180
proa de culler f. Clase de proa enforma de V moi aberta; presentaboas características mariñeiras,aínda que diminúe a capacidade decarga no terzo da proa.Esp. proa de cucharaPort. proa de colherIng. V-shaped bow
proa lanzada f. Proa aberta queavanza considerablemente a obramorta do buque.Esp. proa lanzadaPort. proa lançadaIng. raking stem
proeirom. 1. Mariñeiro que traba-lla ou fai de vixía na parte de proadun navío.Esp. proelPort. proeiroIng. bowman
2. adx. m. Parte que está máispreto da proa en relación con cal-quera das cousas dunha embarca-ción.Esp. proelPort. proeiroIng. fore
proel adx. 1. Parte que está máispreto da proa.Esp. proelPort. proeiroIng. foreside
2.m.Mariñeiro destinado aos tra-ballos de proa.Esp. proelPort. proeiroIng. bowman
profundidade f.Distancia desde ofondo ata a liña de \otación dobuque. Sin. fondura.Esp. profundidadPort. profundidade
Ing. depthprofundímetro m. 1. Aparello
que serve para medir a profundi-dade á cal se atopa o mergullador.Esp. profundímetroPort. medidor de profundidadeIng. depth gauge
2. Aparello que serve para medir aprofundidade da auga nun lugar.Esp. profundímetroPort. profundímetroIng. depth gauge
prolongador m. Cabo co que seconduce un efecto arrastrándoodun lugar a outro.Esp. prolongadorPort. prolongadorIng. lashing rope
propietariom. Persoa que posúe atitularidade do buque.Esp. propietario, armadorPort. proprietário, armadorIng. owner
propulsión f.Acción de propulsarunha embarcación mediante variosmétodos como son a hélice, ovento, a roda de paletas, etc. Apropulsión mecánica faise pormedio dunha máquina. A propul-sión nuclear prodúcese cando oelemento xerador de enerxía é unreactor nuclear, e transforma esaenerxía en vapor que actúa nunhaturbina; soe empregarse en gran-des buques de guerra e submari-nos de largo alcance.Esp. propulsiónPort. propulsãoIng. propulsion
propulsor m. 1. Mecanismo que,xeralmente por medio dun eixe ro-tativo, transmite o movemento xe-
181 P proa de culler - propulsor
rado nas máquinas, a [n de impul-sar propiamente o buque. Exem-plos de propulsores son a hélice ea roda de paletas. Sin. impulsor.Esp. propulsorPort. propulsorIng. booster
2. Obxecto que fai avanzar ouprogresar.Esp. propulsorPort. impulsorIng. booster
protección catódica f. A que sedispón en sitios do buque onde haivarios metais, por exemplo, pretoda hélice e nas tomas de mar, paraevitar a corrosión galvánica doaceiro. Para iso colócanse ánodosde sacri[cio, normalmente de zinc,aínda que tamén de aluminio, nazona a protexer.Esp. protección catódicaPort. proteção catódicaIng. cathodic protection
provincia marítima f. Extensiónque abrangue a xurisdición das ca-pitais de portos comprendidas nunsector naval, a efectos da adminis-tración de asuntos marítimos.Esp. provincia marítimaPort. província marítimaIng. maritime district
provisión f. Efectos necesariospara o funcionamento do buque,como son o combustible, os ali-mentos e a auga para abastecer átripulación, os diferentes pertre-chos, etc.Esp. provisiónPort. provisãoIng. provision
proxectista m. Enxeñeiro proxec-
tista, persoa que fai proxectos.Maquinador. Sin.maquinador.Esp. proyectistaPort. projetistaIng. draughtsman
proxectorm. Luz normalmente le-vada á proa que serve para detectaro peixe e para distinguir as rochasdas areas.Esp. proyectorPort. projetorIng. projector
puntal m. Pezas verticais sobre asque se apoian os vaos. Altura dobuque.Esp. puntalPort. pontalIng. stanchion
puntal de adegam.Distancia ver-tical medida desde a cara alta dodobre fondo ata a cara alta do vaoda cuberta máis baixa.Esp. puntal de bodegaPort. pontal de bodegaIng. registered depth
puntal de arqueo m. Distanciavertical medida na liña central daeslora do buque, tomada desde acara alta da cuberta do dobrefondo, ata a terceira parte do vaoda cuberta de francobordo.Esp. puntal de arqueoPort. pontal de arqueioIng. tonnage depth
puntal de construciónm.Alturada embarcación desde a quilla ata acuberta superior; mídese no puntomedio da eslora, especialmente ataa cuberta principal.Esp. puntal de construcciónPort. pontal de construçãoIng. molded depth
protección catódica - puntal de... P 182
puntal de trazado m. Distanciavertical medida no centro da eslorado buque ou caderna mestra, desdea cara superior da prancha dofondo nos buques de aceiro, e naliña de quilla nos de madeira ata acara alta do vao da cuberta princi-pal, na súa intersección co costado.Esp. puntal de trazadoPort. pontal na ossadaIng. molded depth
puntear v. tr. Fixar unha peza aoutra mediante puntos de solda-dura antes de realizar a soldadurade[nitiva.Esp. puntearPort. Fxar, soldarIng. sprag
punzón m. Instrumento de aceiromoi duro, delgado e con punta queserve para gravar metais, para mar-car obxectos, para facer ori[cios,etc. Sin. cicel.Esp. punzónPort. punçãoIng. punch
puño de amura m. Extremodunha vela que queda a proa.Esp. puño de amuraPort. punho de amuraIng. tack of sail
puño de driza m. Punto superiorda vela e pola que se iza a mesma.Esp. puño de drizaPort. punho de adriçaIng. head
puño de escotam.A esquina infe-rior dunha vela onde se a[rma aescota. Extremo dunha vela quequeda situado a popa e onde vaiatada a escota.Esp. puño de escotaPort. punho de escotaIng. outhaul
puñosm. pl. Vértices dos extremosdas velas. Segundo a posición eforma das velas, hai puños altos ebaixos, puños de amura, puños dedriza, ou puños de escota.Esp. puñosPort. punhosIng. peak
183 P puntal de trazado - puños
quebrantamentom.Véxase: que-branto.
quebranto m. Deformación daquilla e do casco, que se producecando os extremos de popa e proabaixan con respecto á zona centraldo barco, debido a que o peso sedistribúe de tal xeito que se con-centra máis na proa e na popa,mentres que a parte central dobuque vai relativamente baldeira.É o contrario do arrufe.Esp. quebrantoPort. zangaIng. hog
queimadorm.Aparello que se usapara mesturar o combustible coaire para que se produza a com-bustión no fogar da caldeira.Esp. quemadorPort. queimadorIng. burner
quilla f. Peza robusta que vai lonxi-tudinalmente de popa ata proa,centralmente e por baixo do navío,á que se [xa toda a estrutura dobuque por medio das cadernas evarengas que saen dela como cos-telas. É como a base da embarca-ción ou a columna vertebral dobarco.Esp. quillaPort. quilhaIng. keel
quilla de balance f. Peza lonxitu-dinal saínte da obra viva na zonado pantoque que amortece os ba-lances. Sin. pantoque.Esp. quilla de balancePort. quilha de balançoIng. bilge keel
quilla de barra f. Quilla formadapor unha peza maciza de aceirofundido e sección normalmente
rectangular que sobresae da carenae protexe ao casco en caso de va-rada.Esp. quilla de barra, quilla macizaPort. quilha de barra, quilha ma-ciçaIng. bar keel
quilla de caixón f.Quilla constru-ída en forma de caixón, xeralmentede sección rectangular.Esp. quilla de cajónPort. quilha de caixoteIng. plate keel
quilla horizontal f. Quilla for-
mada por unha chapa ou tira dechapa de aceiro colocada en posi-ción horizontal.Esp. quilla horizontalPort. quilha horizontalIng. Gat keel
quilla maciza f. Véxase: quilla debarra.
quilla vertical f. Vagra central co-locada sobre a quilla horizontal.Esp. quilla verticalPort. quilha verticalIng. vertical keel
quillotem.Véxase: quilla de barra.
quilla de caixón - quillote Q 186
rabiza f. 1.Cabo delgado unido porun chicote, que serve para unir ob-xectos.Esp. rabizaPort. rabichoIng. line
2.Cabo que suxeita un aro salvavi-das.Esp. rabizaPort. rabichoIng. burton
3. Véxase: sirga.rabo m. Rabiza que se forma
a[ando progresivamente as pezasdun cabo, para o cal son es[adas epeiteadas cunha navalla a[ada, re-torcéndoas e [ándoas de novo.Esp. raboPort. raboIng. rope's end
rabo de galom. Véxase: gambota.raca f. 1. Aro de corda ou de ferro
que se coloca na caída de proadunha vela, e que facilita a súa en-vergadura ao longo do estai ou dopau. Pode escorregarse polo pauao que vai suxeita. Sin. abraza-deira.Esp. racaPort. braçadeira de pauIng. mast traveler
2.Anel de ferro que serve para quealgunha cousa poida desprazarsefacilmente ao longo dun pau comoé o caso da verga dun bote con velaao terzo.Esp. racaPort. braçadeiraIng. parrel
rachadela f. Rotura ou rachaduranunha vela. Sin. rachadura.Esp. rifaduraPort. rachadelaIng. tear
RR
racúm. Embarcación pesqueira tra-dicional de Galicia, de cinco me-tros de eslora, moi semellante ástraiñeiras, e que incorporou má-quina de vapor antes da súa des-aparición nas Rías Baixas.Esp. racúPort. racuIng. Fshing boat
rada f. Enseada pequena e abrigadaonde poden fondear as embarca-cións fóra do porto. Sin. baía, en-seada.Esp. radaPort. radaIng. roadstead
radar m. Equipamento utilizadopara sinalar e localizar obxectosdistantes en movemento ou esta-cionados; serve para determinar asúa natureza, a dirección e a dis-tancia á que se atopan a través deondas electromagnéticas que aoseren re\ectidas por estes obxec-tos volven ao punto de emisión.Esp. radarPort. radarIng. radar
radarfaro m. Aparato baseado natécnica de radar que emite impul-sos breves de enerxía de radiofre-cuencia ao captar un sinal exterior.Emprégase como localizador xeo-grá[co, e baséase no emprego desatélites.Esp. radarfaroPort. radarfarolIng. radar beacon
radio de acción m. Máxima dis-tancia que pode percorrer unbuque indo a unha determinadavelocidade.
Esp. radio de acciónPort. rádio de açãoIng. cruising radius
radio metacéntricom.Distanciaentre o centro de carena e o meta-centro do buque para cada ángulode escora.Esp. radio metacéntricoPort. raio metacêntricoIng. metacentric radius
radiobaliza f. Emisor de ondas deradio que serve para orientar aosavións e aos barcos mediante de-terminados sinais.Esp. radiobalizaPort. balizaIng. radio beacon
radiofaro m. Estación [xa deradio, de emisión temporal ou per-manente, que emite sinais electro-magnéticas de radio que os navíosreciben e que lles permiten deter-minar a súa demora.Esp. radiofaroPort. radiofarolIng. radio beacon
radiofrecuencia f.Aplícase á por-ción do espectro electromagnéticono que se emiten ondas electro-magnéticas.Esp. radiofrecuenciaPort. radiofreqüênciaIng. radio frequency
radiogoniómetrom.Aparello dealta sensibilidade empregado nosbuques que permite determinar adirección na que se recibe un sinalelectromagnético, e poder coñecera demora da nave con respecto aela.Esp. radiogoniómetroPort. radiogoniômetro
racú - radiogoniómetro R 188
Ing. radio direction-Fnderraeira f. Rede de pesca dun pano
usada en Galicia para a raia, cen-tola, lagosta, etc.Esp. rascoPort. rascaIng. entangling net
raios X m. pl. Radiación electro-magnética de alto poder de pene-tración que se emprega, entreoutras cousas, para poder compro-bar a calidade das soldaduras.Esp. rayos XPort. raios XIng. X-ray
rampla f. Super[cie inclinada de te-rreo, construída arti[cialmentepara levar a cabo, entre outrosusos, a botadura dos barcos.Esp. rampa, gradaPort. rampaIng. ramp
rancho m. Cámara ou habitáculoque se destina á tripulación dobarco. Esta denominación é máisusada na mariña mercante. Na ma-riña de guerra acostuma empre-garse sollado.Esp. ranchoPort. camaroteIng. cabin
rancho de proa m. Comparti-mento destinado aos mariñeiros,situado na proa.Esp. rancho de proaPort. cabina de proaIng. bow chamber
raña f. Arte de pesca que se em-prega para capturar o polbo e queconsiste nun pau longo con garfosque se bota na auga cunha pedra.Esp. raña
Port. rã de marIng. octopus trawl
rapeta f. Arte de pesca de arrastreempregada nas costas atlánticas ecántabras de España.Esp. rapetaPort. rapetaIng. Fshnet
rasca f. 1. Rede dun pano que seemprega para pescar raia, rape erodaballo. Sin. raeira.Esp. rascoPort. rascaIng. entangling net
2. Pequena embarcación de dousmastros e velas latinas.Esp. embarcaciónPort. rascaIng. boat
raseis m. pl. 1. Finos de popa e deproa, é dicir, cada unha das partesextremas do barco, na popa e naproa da obra viva, onde o panto-que se estreita.Esp. raselesPort. piquesIng. peaks
2. Piques de popa e de proa.Esp. raselesPort. piquesIng. peaks
3. Tanques de lastre dos piques depopa e de proa.Esp. raselesPort. piquesIng. peak tanks
rasqueta f. 1. Ferramenta que servepara raspar e limpar super[cies de-terioradas antes de pintar.Esp. rasquetaPort. raspadeiraIng. scraper
189 R raeira - rasqueta
2. Ferramenta empregada polossoldadores para arrancar a escouradas soldaduras.Esp. rasquetaPort. rascadorIng. scraper
3. Instrumento de ferro a[ado quese emprega nas costas para a ex-tracción de marisco.Esp. rasquetaPort. raspadeiraIng. scraper
rastra f. 1. Rede que se arrastrapolo fondo para atopar obxectossomerxidos.Esp. rastraPort. dragaIng. dredge
2. Peso formado por un conxuntode cadeas ou un bloque de formi-gón, que se emprega, ao ser arras-trado pola grada, para frear osbarcos na súa botadura.Esp. rastraPort. dragaIng. launching drag
rastro m. Instrumento de cabolongo que ten un traveseiro conpúas cunha rede que se utiliza paraa pesca do marisco.Esp. rastraPort. caboIng. dredge
ratita f.Coloquialismo que se re[reá máquina per[ladora que de[neos bordes das pranchas que se tra-ballan durante o proceso de prepa-ración dos materiais do barco.Esp. perFladoraPort. perFladoraIng. proFler device
reaseguro m. Procedemento polo
cal unha entidade distribúe entrevarias aseguradoras algún dos ris-cos asegurados cando estes sonmoi elevados, como por exemplo,os dun buque.Esp. reaseguroPort. resseguroIng. reinsurance
reata f. Serie de voltas dadas cuncabo delgado arredor dun pau oudoutro soporte.Esp. reataPort. reataIng. woolding
reatar v. tr. Facer ou formar reatesaos paus.Esp. reatarPort. reatarIng. woold
rebaixador m. Instrumento em-pregado para facer rebaixes na ma-deira. É moi parecido ao rebatepero de menor tamaño.Esp. junteraPort. junteiraIng. jointer
rebaixom.Rebaixe dunha madeira.Sin. rebaixamento.Esp. rebajoPort. rebaixoIng. rabbet
rebate m. Tipo de cepillo que tenunha regra situada lateralmente nasúa base, que pode regular a súaposición, co que se modi[ca oancho do corte. Sin. rebaixador.Esp. junteraPort. cepilhoIng. jointer
rebenque m. Chicote ou calqueraanaco dun cabo, de medio metro aun metro de largo.
rastra - rabenque R 190
Esp. rebenquePort. estropoIng. codline
recalar v. i. Chegar as embarca-cións ao porto, ou facer paraxenunha localización concreta. Sin.arribar.Esp. recalarPort. ancorarIng. sight land
recambio m. Peza que se leva abordo dun barco para repor aspezas danadas ou desgastadas. Sin.respecto.Esp. recambio, respetoPort. peça sobressalenteIng. spare parts
recocido m. Quecemento por ribado punto de transformacióndunha aliaxe como o aceiro.Esp. recocidoPort. recozimentoIng. annealing
recti=car v. tr. Operación que sefai para terminar con precisiónunha peza.Esp. rectiFcarPort. retiFcarIng. grind
rede f. Aparello ou arte de pesca.Esp. redPort. redeIng. Fshnet
redonda f.Vela con puños que for-man ángulos rectos. Pode ir notrinquete das goletas, entre outros.Esp. redondaPort. redondaIng. square
refacho m. Golpe de vento bruscoque se produce debido ao cam-bio de dirección ou intesidade do
vento. Sin. axada, refoleo.Esp. rachaPort. pé-de-ventoIng. gust
re>ector m. Aparello que concen-tra e re\icte multiplicada a luzemitida polo seu foco. Sin. foco.Esp. reGectorPort. reGetorIng. reGector
re>otar v. tr. Poñer a \ote unhaembarcación somerxida.Esp. reGotarPort. reGutuarIng. reGoat
refuxiom. Lugar onde se abriga ouse resgarda a embarcación paraevitar algún perigo, como determi-nadas condicións meteorolóxicas.Sin. abeiro, abrigadoiro.Esp. refugioPort. refúgioIng. refuge
regala f. Madeiro ou pasamán queremata a parte alta da amurada oubordo da embarcación. Sin. taparegala.Esp. regalaPort. tábuaIng. gunwale
regata f.Competición deportiva develocidade entre embarcacións,onde un grupo de barcos damesma clase (vela ou remo xeral-mente) deben facer un percorrido.Esp. regataPort. regataIng. race
regatón m. Peza de aceiro oubronce en forma de áncora ou degancho que ten os bicheiros no seuextremo.
191 R recalar - regatón
Esp. regatónPort. ganchoIng. hook
regra f. 1. Instrumento de madeiraque serve para realizar marcas ex-traídas do trazado dos planos deformas dos buques.Esp. reglaPort. réguaIng. ruler
2. Prescrición do Regulamentodunha sociedade de Clasi[caciónde buques ou organismo o[cialque de[ne a medida ou escanti-llón, ou as características técnicasdeterminadas dun elemento dobuque.Esp. reglaPort. regraIng. rule
regrónm. Vara longa onde se mar-can os valores das semimangas dascadernas nas diferentes caladas dobuque.Esp. reglónPort. réguaIng. frame ruler
regrosada f. Chapa de espesormaior que as que están ao seucarón cuxo obxectivo é conseguirun reforzamento ou compensa-ción de material, por exemplo, porcausa dun burato que se lle fai paraalgún [n.Esp. regruesadaPort. engrossadoIng. thickened sheet
regrueso m. Na Costa da Morte,recibe este nome a máquina que seutiliza para calibrar as táboas epara darlles o mesmo grosor. Sin.cepilladora de grosos.
Esp. regruesadoraPort. cepilho de grossosIng. thicknesser
regulador da orza m. Aquel quepermite desprazar a orza cara aproa ou a popa co [n de regular aposición da orza.Esp. regulador de la orzaPort. regulador da orçaIng. centerboard regulator
regulador do pau m. Reguladorxeralmente situado na cuberta, quepermite regular ou in\uír na \exi-bilidade ou caída do pau.Esp. regulador del paloPort. regulador do pauIng. mast regulator
relanzo m. Rechán, porción hori-zontal na que remata cada tramode escaleira.Esp. rellanoPort. relançoIng. landing
relaxación de tensións f.Opera-ción á que se somete unha pezametálica afectada por outra opera-ción, como a soldadura, que podeorixinar tensións locais.Esp. relajación de tensionesPort. relaxação de tensõesIng. stress relieving
relinga f.Corda coa que se [xan asvelas das embarcacións. Cabo quevai cosido á beira dunha vela parareforzala. Sin. tralla.Esp. relingaPort. relingaIng. bolt rope
relinga alta f. Cabo onde son co-locadas as boias dunha rede ouaparello de pesca en número varia-ble.
regra - relinga alta R 192
Esp. relinga altaPort. cabo de GutuaçãoIng. Goat line
relinga baixa f. Cabo onde sepoñen os chumbos dun aparello.Esp. relinga bajaPort. relinga baixaIng. foot rope
relingar v. tr. 1. Poñer relingas ásvelas.Esp. relingarPort. relingarIng. rope
2. Izar unha vela ata tensar as re-lingas.Esp. relingarPort. relingarIng. rope
remachem.Cravo de cabeza anchaque, remachado, serve para unirdúas chapas superpostas.Esp. remachePort. rebiteIng. rivet
remadoira f. Peza lonxitudinal demadeira en forma trapezoidal, naque vai cravado o tolete e queserve tamén para apoiar o remo.Sin. chumaceira.Esp. chumaceraPort. chumaceiraIng. rowlock
remom.Vara de madeira cunha ex-tremidade plana a modo de pa queserve para impulsar as embarca-cións ao actuar a modo de pancaaccionada manualmente cando seintroduce na auga. Sin. espadeiro.Esp. remoPort. remoIng. oar
remolcadorm. Navío de gran po-
tencia que está destinado a remol-car outros navíos para a súa en-trada ou saída do porto, ou candoentran ou saen do dique para repa-rar, ou ben en situacións de avaríaou manobra.Esp. remolcadorPort. rebocadorIng. tug
remolcador de alturam. Tipo deremolcador de gran potencia e au-tonomía que é capaz de acudir noauxilio de embarcacións de granporte que requiran de asistencia enalta mar.Esp. remolcador de alturaPort. rebocador de alto-marIng. deep sea tug
remolcador de empurre m. Re-molcador que realiza a súa tarefaempurrando o buque, ou artefactoque debe navegar coa axuda do re-molcador de empurre.Esp. remolcador de empujePort. rebocador de empurraçãoIng. push boat
remolque mixto m. Remolqueintegrado pola cadea de remolquee polo cable de aceiro do remolca-dor. Destaca pola súa facilidade deinstalación da cadea sobre o moli-nete e a relativa facilidade de ma-nobra polo cabo do remolcador.Esp. remolque mixtoPort. reboque mistoIng. composite tow
remolque transporte m. Situa-ción na que o remolcador trasladaa outro buque que polo xeral nonfará uso das súas máquinas.Esp. remolque-transportePort. reboque transporte
193 R relinga baixa - remolque...
Ing. towingrempuxom. Semiluva de coiro que
ten un disco metálico na parte co-rrespondente á palma da man, eque se emprega para empuxar asagullas de coser das velas ou cabos.Sin. palma de mariñeiro.Esp. rempujoPort. palma de marinheiroIng. sailmaker's palm
remuíño m. Movemento xiratorioe rápido da auga, do po ou do aire,e que pode poñer en perigo a esta-bilidade das embarcacións.Esp. remolinoPort. remoinhoIng. whirlpool
reparación f. Corrección dosdanos dunha embarcación.Esp. reparaciónPort. reparaçãoIng. repair
repartidorm. Conduto subminis-trador de \uídos para varios ra-mais.Esp. repartidorPort. repartidorIng. distribution frame
repunta f. Momento en que amarea está detida en preamar oubaixamar a punto de comezar abaixar ou subir.Esp. repuntePort. repunteIng. turn of tide
resaca f. Movemento de retrocesoda auga despois de desfacerse aonda ao chegar a terra. Sin. re->uxo.Esp. resacaPort. ressacaIng. undertow
resgar v. i. e tr. Romper, partir, [-cando as partes separadas ou pre-sas do que rachou. Sin. romper,partir.Esp. rasgarPort. rasgarIng. tear
resistencia f. Forza oposta ao mo-vemento dunha embarcación, eque determina a cantidade de em-puxe que vai necesitar a embarca-ción para navegar. Di[cultade queatopa o barco para navegar.Esp. resistenciaPort. resistênciaIng. resistance
resorte de émbolo m. Resorteformado por láminas delgadas cir-culares ou cun nervio que rozancontra as paredes dos cilindros.Esp. resorte de émbolo, aros delpistónPort. mola de êmboloIng. piston spring
resorte de indicador m. Resorteque leva un nervio, e que está [xopor unha parte á barra do émboloe apoiado noutra contra o cilindrodo indicador.Esp. resorte de indicadorPort. mola de indicadorIng. indicator spring
respecto m. Nome empregado enconstrución naval ás pezas para re-posto e mantemento do navío quese levan a bordo. Sin. recambio.Esp. respetoPort. peça sobressalenteIng. spare parts
retén m. Peza que evita fugas deaceite ou dun \uído.Esp. retén
remuíño - retorno R 194
Port. selo de óleoIng. oil seal
retorno m. Polea que se [xa nundeterminado punto para cambiar adirección de traballo dun cabo.Esp. retornoPort. retornoIng. lead block
retranca f.Unha das varas do mas-tro de mesana. Sin. xostra.Esp. botavaraPort. retrancaIng. boom
retroescavadora submarina f.Máquina adaptada para escavar nofondo do mar.Esp. retroexcavadora submarinaPort. retroescavadora submarinaIng. submarine backhoe
revestimentom. Capa ou cubertaque cobre unha super[cie pararesgardala ou adornala. Sin. recu-brimento.Esp. revestimientoPort. revestimentoIng. covering
revirado adx. m. Dise dunha pezaretorcida.Esp. retorcidoPort. reviradoIng. twisted
rexistro m. 1. Acción e efecto deinscribir un buque nun porto epaís determinado. Abandeirar.Esp. registro, abanderamientoPort. registoIng. register
2. Tapa de acceso, aparafusada oucon bisagras, frecuentemente es-tanca, para acceso, inspección,mantemento e reparación de cal-deiras, recipientes a presión, tan-
ques, etc.Esp. registroPort. tampa de registoIng. manhole cover
rexistro de buques m. Lista o[-cial de buques rexistrados nunpaís.Esp. registro de buquesPort. registo de naviosIng. register of ships
riosta f. Peza transversal que servepara manter a posición doutrosdous obxectos ao impedir a súaaproximación ou o seu afasta-mento; tamén evita a deformacióndalgunhas pezas ou compoñentes.Esp. riostraPort. riostaIng. cross-bar
risco m. 1. Rañura, marca.Esp. risco, hendiduraPort. riscoIng. crack, Fssure
2. Perigo.Esp. riesgo, peligroPort. riscoIng. risk
rizom.Cordel ou conxunto de cor-deis que van desde a metade davela para abaixo e que serve paraas recortar cando hai situación demoito vento, reducindo a súa su-per[cie.Esp. rizoPort. rizIng. reef
rizón m. Áncora de pequeno ta-maño con tres ou catro brazos esen cepo que se emprega para fon-dear pequenas embarcacións. Sin.arpeo.Esp. anclote
195 R retranca - roda
Port. ancoretaIng. kedge anchor
roda f. Peza que forma o extremodo buque na proa; pode constru-írse de madeira, aceiro forxado,fundido ou de chapa soldada.Únese á quilla co pé de roda.Esp. rodaPort. roda de proaIng. stem
roda de barra f.Roda que se cons-trúe xeralmente de sección rectan-gular e curvada, segundo o per[ldo plano diametral do buque enproa; únese á quilla mediante oalefriz da roda nos barcos de ma-deira.Esp. roda de barraPort. roda de barraIng. bar stem
roda de bulbo f. Tipo de roda quese forma con pranchas curvadasformando un bulbo na proa dobuque.Esp. roda de bulboPort. roda de bulboIng. bulbous bow
roda de paletas f. Tipo de propul-sor que consiste nunha roda de pa-letas de eixe horizontal, e que seempregou en certas embarcaciónsa mediados do século XIX enlugar da hélice.Esp. rueda de paletasPort. roda de paletasIng. paddle wheel
roda de prancha f. Tipo de rodaque está constituída por pranchascurvadas soldadas ás pranchas decostado que lle seguen. A uniónpor soldadura da roda coa quillaverifícase polo pé da quilla.
Esp. roda de planchaPort. roda de pranchaIng. plated stem
rodamento de proa m. Nomeque recibe a roda nalgúns lugaresda ría de Arousa. Véxase: roda.Sin. roda.Esp. rodaPort. rodaIng. stem
rodinchom. Peza cilíndrica asida aun mango, que dá voltas e queserve para pintar; posúe unha su-per[cie que absorbe a pintura. Sin.rolete, rolo.Esp. rodilloPort. roloIng. paint roll
rol m. Libro onde consta a lista datripulación do buque, o seu o[cio,nacionalidade, salario, etc. Sin.lista da tripulación.Esp. rolPort. rolIng. crew list
rolar v. i. Xirar, cambiar. Mudar dedirección. Sin. xirar.Esp. rolarPort. rolarIng. turn
roldana f. Disco móbil sobre uneixo normal ao seu plano, cunsuco ou canle chamado gola noseu contorno periférico pola quecorre unha corda ou unha cadea, ea cuxo eixo se liga unha peza cha-mada alza; está destinada a elevarobxectos pesados, illada ou aso-ciada a outras. Sin. polea.Esp. roldanaPort. roldanaIng. sheave
roda - roldana R 196
roleira f. Mar axitado con grandesondas.Esp. mar encrespadoPort. rolheiroIng. raging
rolete m. Peza cilíndrica xiratoriapola que pasan os cabos.Esp. rodillo, cilindroPort. roleteIng. roller
roquetem.Roda dentada que entranunha engrenaxe. Sin. torno.Esp. cabrestantePort. roqueteIng. winch
rosa dos ventos f. Círculo con 32divisións que corresponden aos 32rumbos en que se divide o hori-zonte: catro puntos cardinais evinte e oito intermedios.Esp. rosa de los vientosPort. rosa dos ventosIng. compass rose
rotación f. Acción de rotar ourodar; dar voltas arredor de algocunha orde establecida.Esp. rotaciónPort. rotaçãoIng. rotation
rótula f. Articulación do brazo dedragaxe que serve para que estepoida dobrarse e manobrar nofondo das augas, e recolla mellor osedimento. Sin. articulación.Esp. rótulaPort. articulação
Ing. dredging jointroving m. Fibra na que os fíos de
[bra de vidro se agrupan para for-mar un cordón continuo.Esp. rovingPort. rovingIng. roving
rozadeiro m. Listón que sobresaedo forro, e que está situado entre ovaradoiro e o cintón. Serve paraprotexer o casco das cordas e dosaparellos de pesca. Sin. cintón.Esp. rozaderoPort. barraIng. fender
rumbo m. Ruta ou dirección esta-blecida que segue un barco du-rante a navegación. Ángulo que faio sentido de ruta do navío cunhadirección de referencia ou tipo demarcha. Sin. dirección.Esp. rumboPort. rumoIng. course
rumbo de agullam.Rumbo mar-cado polo compás.Esp. rumbo de agujaPort. rumo de agulhaIng. compass course
rumbo verdadeiro m. Rumboque segue o buque. Rumbo que secorrixiu da variación da agulla e doabatemento do buque.Esp. rumbo verdaderoPort. rumo verdadeiroIng. true course
197 R roleira - rumbo verdadeiro
sacada f. Rede empregada na pescada sardiña. Sin. rapeta.Esp. traínaPort. sacadaIng. trawl
saco dobre m. Rede de saco divi-dida en dous compartimentosiguais, que se emprega coa [nali-dade de reducir a perda das captu-ras nun fondo accidentado ou dedifícil acceso.Esp. red de copo doblePort. saco duploIng. double codend
safar v. tr. Salvar, sacar para fóra.Sin. soltar, extraer.Esp. zafarPort. safarIng. free
safrán m. Pa do temón.Esp. azafránPort. zafrán
Ing. rudder bladesala f. Cuarto destinado a un [n.
Nos buques dise, por exemplo,"sala de máquinas", mentres quenos estaleiros emprégase "sala téc-nica".Esp. salaPort. salaIng. room
sala de derrota f. Lugar da pontede goberno onde se levan as cartasnáuticas e se fan as operacións denavegación.Esp. sala de derrotaPort. casa de pilotagemIng. chartroom
sala de gálibos f. Gran sala do es-taleiro con piso de madeira ondese debuxaban as formas do barco atamaño natural ou a escala co ob-xecto de corrixir as formas e faceros gálibos ou moldes para fabricar
SS
as pezas con forma do buque.Esp. sala de gálibosPort. sala de moldesIng. mould-loft
salabardo m. Rede pequena postanun arco forte de madeira ou bende ferro. Emprégase para sacar apesca das redes grandes.Esp. salabardoPort. chalavarIng. dip net
salmoira f. Líquido formado conauga moi salgada e con outrassubstancias, aparte do sal común,que se emprega como vehículoconservante e de transmisión dofrío nas instalacións frigorí[cas.Esp. salmueraPort. salmoira, salmouraIng. brine
sapatillo m. Reforzo de ferro quese [rma nos puños das velas paraque os cabos non as corten.Esp. guardacaboPort. sapatilhoIng. thimble
saúdo m. 1. Movemento verticalcara abaixo da proa dos buquesque ocorre ás veces durante a súabotadura.Esp. saludoPort. saúdo, cabeçadaIng. dipping
2. Disparos de canón dun buquede guerra ao chegar ao portocomo sinal de saúdo ou nunha fes-tividade.Esp. saludoPort. saúdo, canhonaçoIng. cannon shot
sebeiro m. Pedra empregada parasondar o fondo do mar, e para
saber se hai obstáculos que poñenen perigo a navegación. Peza doextremo do escandallo que conténsebo no interior para tomar mos-tra das partículas do fondo quequedan adheridas a ela, e así poderanalizalas. Sin. sonda.Esp. sebo de escandalloPort. sebeiroIng. tallow arming
sección f. Debuxo do corte por unplano dun navío, que de[ne asliñas interiores do mesmo.Esp. secciónPort. secçãoIng. section
sector m. Peza que ten a forma xe-ométrica dun arco de circunferen-cia limitado por dous radios.Esp. sectorPort. sectorIng. sector
sector do temónm. Peza forte deaceiro, ou ferro dun arco de 96graos sobre a cabeza do temónque serve para levar a cana ao seulugar.Esp. sector del timónPort. sector do timãoIng. quadrant tiller
sector movible m. Peza metálicada forma dun sector circular quese escorrega sobre dúas columnasverticais facendo parte do move-mento da distribuidora dunhamáquina oscilante.Esp. sector moviblePort. sector móvelIng. slide sweep
sector naval m. Concepto queabarca o relativo ás actividadesmarítimas tanto de construción
salabardo - sector naval S 200
como de transporte e defensa.Esp. sector navalPort. sector navalIng. shipbuilding sector
sector Stephenson m. Meca-nismo de acción da distribucióndas máquinas alternativas devapor formado por dúas excéntri-cas enchavetadas no eixe, co cal seinverte a marcha e se regula a ex-pansión do vapor.Esp. sector StephensonPort. sector StephensonIng. Stephenson link motion
sedela f. Fío moi resistente, xeral-mente de nailon, que colga dacana xunto cunha corda, e que seemprega para pescar. Sin. tanza.Esp. sedalPort. Fo de pescarIng. Fshing line
sedimentom.Depósito natural demateriais orgánicos, minerais ourochosos, xeralmente lento, e pro-ducido polos mares ou cursos deauga. Sin. depósito, pouso.Esp. sedimentoPort. sedimentoIng. sediment
selar v. tr. Pechar por estar repleto.Sin. pechar.Esp. sellarPort. selarIng. seal
sensor m. Dispositivo sensible adeterminados fenómenos ou valo-res de magnitudes que producenun estímulo físico, e que dá unsinal de alarma ou ben activa unmecanismo de forma preconci-bida.Esp. sensor
Port. sensorIng. sensor
sentina f. Parte inferior do buqueonde pode acumular unha mes-tura de auga contaminada con de-rrames de aceite, lubricante, com-bustible, lodos oleosos e outrassubstancias.Esp. sentinaPort. sentinaIng. bilge
seo m. Parte cóncava dun cabofrouxo, que está comprendidaentre o [rme e o chicote. Curva-tura que fai calquera vela ou caboque non está tirante.Esp. senoPort. seioIng. rope slack
separador m. Dispositivo empre-gado para separar as impurezasque contaminan un \uído ou paraseparar \uídos de diferente natu-reza.Esp. separadorPort. separadorIng. separator
separador de sentinas m. Dis-positivo empregado para separar aauga das substancias oleosas con-taminantes antes de botala ao mar.Esp. separador de sentinasPort. separador de sentinasIng. bilge separator
serra de cinta f. Serra mecánicaque dispón dunha cinta adentadaque vira a través dunha correa detransmisión, e que está suxeita adúas roldanas. Posúe unha mesaou super[cie horizontal onde serealiza o traballo.Esp. sierra de cinta
201 S sector Stephenson - serra de cinta
Port. serra de cintaIng. bandsaw
serra de virar f. Serra de grandesproporcións que polas súas carac-terísticas permite cortar en curva.Úsase para desdobrar as pezas dascadernas.Esp. sierra giratoriaPort. serra de virarIng. rotary saw
serra de volta f. Serra que tenunha folla delgada montada sobreun bastidor, que permite o ten-sado mediante unha peza de ma-deira que xira arredor dun caboretorcido.Esp. sierra de vueltaPort. serra de voltaIng. sawing machine
serretas f. pl. Listóns dos costadosinteriores das bodegas de cargaque serven para protexelas docanto das cadernas.Esp. serretasPort. ripaIng. battens
serrón m. Serra formada por unhafolla de aceiro, ancha e robusta,dentada por un dos cantos e cunmango de madeira.Esp. serruchoPort. serroteIng. hand saw
serrón pequeno m. Serra coamesma forma que o serrón, aíndaque este é de menor tamaño.Esp. pequeña sierraPort. serrão pequenoIng. saw
serrote de costela m. Utilízasepara serrar madeiras que teñanpouca espesura.
Esp. serrucho de costillaPort. serroteIng. back saw
serviola f. Vixiante nocturno quese sitúa arredor da serviola. Sin.vixía.Esp. serviolaPort. turco de ferroIng. watchman
serviola f. Pescante groso queserve para protexer o aparello queeleva e recolle a áncora; está insta-lado nas proximidades da amura,e posúe varias roldanas. Sin. pes-cante.Esp. serviolaPort. serviolaIng. cathead
servomotor m. Órgano motordestinado a dirixir e regular o mo-vemento dunha máquina.Esp. servomotorPort. servomotorIng. steerer, servomotor
servomotor de vapor m. Aque-les que van colocados xunto ámecha do temón e unidos directa-mente ao sector; contrólansedesde a ponte por un telemotor.Esp. servomotor de vaporPort. servomotor de vaporIng. steam servomotor
servomotor do temón m. Aplí-case ao mecanismo motor que faixirar o temón segundo as ordesrecibidas da ponte de goberno.Esp. servomotor del timónPort. servomotor do lemeIng. steering gear
servomotor eléctrico m. Apa-rato de goberno eléctrico proxec-tado especialmente para barcos
serra de virar - servomotor... S 202
costeiros, remolcadores, pesquei-ros, barcos para servizos especiais,barcos de pasaxe e iates.Esp. servomotor eléctricoPort. servomotor elétricoIng. electric servomotor
sextante m. Aparello que permitemedir as alturas dos astros sobreo horizonte.Esp. sextantePort. sextanteIng. sextant
sinal luminoso m. Medio conluces que permite aos barcos co-municarse entre si ou coa terra adistancia.Esp. señal luminosaPort. sinal luminosoIng. light signal
sincronismo m. Coincidencia nafrecuencia de dous movementosou variación de magnitudes.Esp. sincronismoPort. sincronismoIng. synchronism
singradura f. Distancia que per-corre unha embarcación en vintee catro horas; en xeral, o tempocomeza a contar desde as 12 domediodía. Sin. percorrido, tra-xectoria.Esp. singladuraPort. singraduraIng. day's run
singrar v. i. Navegar a vela. Sin.navegar.Esp. singlarPort. singrarIng. navigate
sirena f. Aparello acústico usadonos navíos e empregado para facersinais. Sin. bucina.
Esp. sirenaPort. sereiaIng. whistle
sirga f. Corda que serve para tirardas embarcacións desde a costa oudesde outro barco, principalmentena navegación \uvial; tamén seutiliza para tirar as redes á auga.Sin. maroma.Esp. sirgaPort. sirgaIng. tracking rope
sirgar v. tr. Empurrar ou tirardunha embarcación.Esp. sirgarPort. sirgarIng. track
sistema cardinal de baliza-mento m. Sistema de sinaliza-ción onde as marcas transmiten oseu sinal segundo os puntos cardi-nais, con independencia da posi-ción do navegante e do seurumbo.Esp. sistema cardinal de baliza-mientoPort. sistema cardinal de baliza-gemIng. cardinal system of buoyage
sistema de balizamento marí-timo m. Denominación estándarda sinalización empregada na co-municación marítima, realizadapola Asociación Internacional deSinalización Marítima (AISM/IALA), e adoptada internacional-mente. Actualmente, hai dúas re-xións, A e B, que teñen as marcaslaterais diferentes. En xeral, Eu-ropa, África e Asia pertencen á re-xión A, e América, Xapón e partede Oceanía á B.
203 S sextante - sistema de...
Esp. sistema de balizamiento ma-rítimoPort. sistema de balizagem marí-timaIng. IALA system
sistema lateral de balizamentom. Sistema de sinalización onde aboia transmite o seu sinal tendocomo referencia o costado dobuque e o rumbo que segue.Esp. sistema lateral de baliza-mientoPort. sistema lateral de balizagemIng. lateral system of buoyage
snorkelm. Tubo que permite o in-tercambio de gases entre un ob-xecto somerxido e o exterior.Pódese empregar para respirarbaixo a auga, ou para que os mo-tores diésel dun submarino poi-dan funcionar cando navegamergullado a pouca profundi-dade, ou tamén para que poida re-novar o aire e recargar as baterías.Sin. esnórquel.Esp. snorkelPort. snorkelIng. snorkel
sobrecargo m. O[cial a quen llecorresponde controlar o carga-mento exercendo as funcións ad-ministrativas que lle con[ran oarmador ou os cargadores.Esp. sobrecargoPort. oFcial de cargaIng. cargo ofFcer
sobrecuberta f. Nos barcos, cu-berta que se pon sobre outra paradarlle máis protección.Esp. sobrecubiertaPort. sobrecobertaIng. upper deck
sobrecuberta principal f. Cu-berta situada por enriba da princi-pal.Esp. sobrecubierta principalPort. sobrecoberta principalIng. main upper deck
sobremesana f. Vela que segue ámesana.Esp. sobremesanaPort. sobre-mezenaIng. mizzen topsail
sobreperico m. Vela superior aoperico.Esp. sobrepericoPort. vela superiorIng. mizzen royal sail
sobretrancanil m. Conxunto depezas que serven para reforzar otrancanil.Esp. sobretrancanil, cosederaPort. sobrealcatrateIng. spirketting
sobrexoanetem. Vela que está si-tuada por enriba do xoanete.Esp. sobrejuanetePort. sobrejoaneteIng. royal sail
socairo m. Zona que permite pro-tección e abrigo fronte o vento.Cabo que vai sobrando e se vai re-collendo en determinadas mano-bras náuticas. Sin. abrigo.Esp. socairePort. socairoIng. leeward
solapamento m. Superposiciónparcial de dúas chapas.Esp. solapamientoPort. solapamentoIng. overlap
soldado adx. m. Elemento ou con-xunto formado pola unión, me-
sistema lateral... - soldado S 204
diante soldadura, de varias pezasnormalmente metálicas.Esp. soldadoPort. soldadoIng. welded
soldadura f. Unión de elementos,normalmente de metal, mediantea fusión e posterior solidi[cacióndo material a ambos lados da liñade contacto entre eles. En certoscasos, engádese un metal que sefunde xunto co material base. Asoldadura pode lograrse taménpor difusión dos átomos ou molé-culas dun metal entre os átomosdo outro en contacto con el baixoa acción da presión entre ambos.O tipo de soldadura normalmenteempregado en construción navalpode ser eléctrica por electrodomanual, automática somerxidabaixo \ux e semiautomática.Esp. soldaduraPort. soldaduraIng. welding
soldadura a presión f. Aquelaque se fai sen o aporte doutro ma-terial aplicando simplemente pre-sión entre os dous materiais quedeben unirse.Esp. soldadura a presiónPort. solda a pressãoIng. pressure welding
soldadura con forxa f. A que sefai na forxa golpeando unha pezade metal sobre a outra despois dequentala.Esp. soldadura con forjaPort. solda com forjaIng. forge welding
soldadura continua f. Tipo desoldadura que se fai sen interrup-
ción, por toda a lonxitude da liñade unión entre as pezas.Esp. soldadura continuaPort. solda contínuaIng. continuous welding
soldadura descontinua f. Tipode soldadura que se fai de formaintermitente ao longo da liña deunión entre as pezas.Esp. soldadura discontinuaPort. solda descontínuaIng. intermittent welding
soldadura por fusión f.A que serealiza por medio da calor, quefunde as super[cies dos metaisque se van unir, podéndose enga-dir outro material.Esp. soldadura por fusiónPort. solda por fusãoIng. fusion welding
soldar v. tr. Unir partes dun con-xunto por fusión do material dassuper[cies en contacto. Sin. unir.Esp. soldarPort. soldarIng. weld
solladom.Unha das cubertas infe-riores do buque onde se atopan oscamarotes, os pañois e outros alo-xamentos.Esp. solladoPort. coberta inferiorIng. orlop deck
somerxer v. i. e pr. Acción deafundir na auga ou de introduciralgo nun medio líquido ata quedartotalmente cuberto. Sin. afundir,mergullar.Esp. sumergirPort. submergirIng. submerge
somerxible m. Aparato destinado
205 S soldadura - somerxible
á submersión.Esp. sumergiblePort. submergívelIng. submersible
sonar m. Aparello de detecciónsubmarina que, por medio deondas sónicas, localiza, sitúa eidenti[ca os obxectos somerxidos.O equipo xeral de funcionamentoé análogo ao dun equipo de radar.Esp. sonarPort. sonarIng. sonar
sonda f. 1. Corda cunha peza dechumbo nun extremo que servepara medir a profundidade do mare para explorar o fondo.Esp. sondaPort. sondaIng. plumb line
2. Aparello mecánico e radioeléc-trico que se emprega para medir aprofundidade do mar.Esp. sondaPort. sondaIng. sounding machine
sondar v. tr.Medir a profundidadedo mar e investigar as característi-cas do fondo cunha sonda.Esp. sondarPort. sondarIng. sound
sopas da dorna f. pl. Cuñas quese prenden ao tolete por medio doestrobo.Esp. cuña del toletePort. cunha do toleteIng. oarlock wedge
soporte m. O que sostén ou servepara soster algo. Sin. alicerce,apoio, base.Esp. soporte
Port. suporteIng. support
sotavento m. Lado contrario aonde ven o vento. Antónimo debarlovento.Esp. sotaventoPort. sotaventoIng. leeward
spinnakerm. Vela triangular esfé-rica, xeralmente de tea de nailon econ cores moi vivas, que se izapara aumentar a velocidade nave-gando en rumbos abertos. Sin. es-pináquer.Esp. spinnakerPort. spinnakerIng. spinnaker
stock m. Conxunto de elementosou pezas iguais das cales se man-tén un número pre[xado e cons-tante, ou nivel de stock, noalmacén, xa que son precisas deforma repetida e continuada nasconstrucións, na reparación depezas desgastadas, etc.Esp. stockPort. stockIng. stock
submarino m. Embarcación quepode navegar baixo a superficiedo mar para facer recoñecemen-tos e ataques aos barcos inimigos,ou para explorar o fondo dasaugas. Emprégase tamén para oturismo.Esp. submarinoPort. submarinoIng. submarine
superestrutura f. Conxunto decasetas sobre a cuberta principaldun buque.Esp. superestructura
sonar - superestrutura S 206
Port. superestruturaIng. superstructure
super=cie vélica f.Área ou super-[cie das velas ou velame dunbuque.Esp. superFcie vélicaPort. superfície vélica
Ing. sail areasurto m. Situación dun barco na
que se atopa fondeado ou anco-rado. Sin. ancorado, fondeado.Esp. surtoPort. surtoIng. grounded
207 S super=cie vélica - surto
táboa de aparadura f. Tracas detáboas do forro do barco que estánsituadas a un e a outro lado da qui-lla, e cuxo canto encaixa nesta úl-tima no alefriz.Esp. tablón de aparaduraPort. tábua de resbordoIng. garboard strake
táboas de mareas f. pl. Táboasque proporcionan as preamares ebaixamares dúas veces cada unhaao día, en cada data do ano e encada porto.Esp. tablas de mareasPort. tábuas de marésIng. tide table
táboas náuticas f. pl. Publicaciónscon datos de accidentes xeográ[-cos das costas e do mar, así comoastronómicos e métodos de cál-culo, que permiten a solución deproblemas náuticos.
Esp. tablas náuticasPort. tábuas náuticasIng. nautical tables
talameira f. Táboa colocada sobreo bordo da embarcación en que seapoia o remo, en cuxo centro en-caixa o tolete. Sin. chumaceira.Esp. chumaceraPort. chumaceiraIng. oarlock block
talla f. 1. Aparello composto dedous motóns cunha ou máis po-leas para levantar pesos nos bar-cos.Esp. roldanaPort. talhaIng. pulley
2. Cabo situado na testa de cal-quera gabia para facilitar a mano-bra de meter nos rices.Esp. tallaPort. talha
TT
Ing. rope3. f. Recipiente que se empregapara recoller os cabos. Sin. sella.Esp. tinaPort. selhaIng. vat
tallamarm. Peza de madeira que se[xa na roda dunha embarcación, eque serve para cortar a auga e faci-litar a navegación. Sin. quebra-mar.Esp. tajamarPort. talha-marIng. cutwater
taller m. Lugares do estaleiro ondese realiza a fabricación dos com-poñentes do buque. Cada taller ougrupo de talleres soen ter unhasfuncións especí[cas. Pódese falarde aceiros de forma xeral para de-[nir o conxunto de talleres ondese fabrican as estruturas do buque.Tamén se chaman talleres de arma-dores. En concreto, hai talleres deelaborado onde se preparan osmateriais do barco, como chapas,aceiros, etc.; taller de perfís; tallerde previas; taller de soldadura; ta-ller de prefabricado, que pode serde bloques planos e curvos; tallerde chapa [na; taller de tubos ouchumbeiros; taller de monturas emaquinaria; módulos para arma-mento anticipado; taller de arma-mento en xeral; taller de pintores;cabinas de chorreado e pintado,onde os bloques completos sechorrean con area ou granalla e sepintan; taller de modelos de fundi-ción; taller de fundición, no casode que se fagan fundicións no esta-leiro; taller de carpinteiros de ri-
beira, para os barcos de madeira.Para os buques de [bra de vidro,hai talleres para fabricar os mode-los dos buques e os moldes; e haitalleres tamén para as diferentesseccións completas do buque,como as cubertas, e o taller de en-samblaxe das diferentes partes.Esp. tallerPort. talher, oFcinaIng. shop
taller de aceiros m. Edi[cio ounave no que se fabrican as pezas eos bloques de aceiro para a cons-trución e reparación dos buques.Esp. taller de acerosPort. nave de aceirosIng. steel shop
taller de elaboradom.Nave ondese preparan os materiais do barco,como chapas, aceiros, etc. Talleronde se miden e se cortan as pezasde aceiro que compoñen o buque.Esp. taller de elaboradoPort. oFcina de elaboraçãoIng. preparation workshop
taller de ferramentas mecáni-cas m. Nave e taller do estaleiroonde hai ferramentas mecánicas eonde se realizan distintos traba-llos.Esp. taller de herramientas mecá-nicasPort. nave de ferramentas mecâni-casIng. mechanically operated toolsshop
taller de forxa e fornosm.Navena que están os fornos para pran-chas e ángulos, e na que se traballaeste tipo de material.Esp. taller de fragua y hornos
tallamar - taller de forxa e fornos T 210
Port. nave de forja e fornoIng. forge mill
taller de máquinas hidráulicasm. Zona na que están situadas asmáquinas hidráulicas.Esp. taller de máquinas hidráulicasPort. nave de máquinas hidráuli-casIng. hydraulic engine shop
taller de serras mecánicas ecarpinteríam. Zona do estaleirona que se traballa a madeira e seelabora este material. Nela traba-llan carpinteiros e calafates.Esp. taller de sierras mecánicas ycarpinteríaPort. nave de serras mecânicas ecarpintariaIng. carpenter and power saw shop
taller de velas m. Zona do esta-leiro onde se preparan as velaspara envergalas correctamente nobuque.Esp. taller de velasPort. oFcina de velasIng. sail lift
talón de codastem. Parte da qui-lla que sobresae na parte baixa docodaste, cara a popa e que sirve desoporte ao timón.Esp. talón del codastePort. talom do cadasteIng. sole piece, heel piece
tamborm.Cilindro de metal ou demadeira sobre o que se enrola uncabo. Cilindro de ferro usado encertas maquinarias. Sin. cilindro.Esp. tamborPort. tamborIng. cylinder
tamboretem. Peza coa que se for-ti[ca e se mantén a verticalidade
dos mastros impedindo que a augaentre polas aberturas nas que asen-tan.Esp. tamboretePort. tamboreteIng. mast cap
tambuche m. Caseta que protexeun zapón ou outras partes das em-barcacións. Sin. tambucho.Esp. tambuchoPort. capuchanaIng. companion hatch
tambucho m. Pequena aberturacadrada na proa das embarcaciónsque dá paso á camariña do navío.Esp. tambuchoPort. escotilhaIng. hatch
tampa f. Taco de madeira de formacircular que encaixa sobre a cabezadun perno nas cubertas de ma-deira, tapando así o oco.Esp. tapínPort. tampaIng. plug, dowel
tanque m. En xeral, recinto dobarco que serve para transportarou almacenar líquidos que se levancomo carga ou se empregan paraservizos do buque, como tanquesde combustible de fuel oil ou dié-sel oil, aceite de lubricación, augadoce para servizos do buque, augasalgada empregada normalmentecomo lastre, auga potable, augasde sentinas, lodos de aceite, tanqueséptico para a descarga sanitaria,etc.Esp. tanquePort. tanqueIng. tank
tanque de aceite de lubricación
211 T taller de... - tanque de...
por gravidadem.Aquel onde seenvía o aceite para ser distribuídopor gravidade, por exemplo paraos coxinetes da bucina do eixe depropulsión.Esp. tanque de lubricación por gra-vedadPort. tanque para óleo de lubriF-cação por gravidadeIng. gravity oil tank
tanque de ar m. Aquel que se co-loca nos botes para dar estabili-dade e \otabilidade. Cando o ar semantén a altas presións denomí-nase botella de ar, sendo utilizadoese ar para o arranque de motoresou con algún outro [n.Esp. tanque de airePort. tanque de arIng. air case
tanque de auga de alimenta-ción m. Tanque no que se alma-cena a auga que se utiliza nocircuíto de vapor nos barcos quelevan caldeiras.Esp. tanque de agua de alimenta-ciónPort. tanque de água de alimenta-çãoIng. feed water tank
tanque de auga de lastre m. Oque contén lastre de auga salgadapara dar estabilidade ao buque epoñelo en condicións adecuadasde calado para a navegación candovai sen carga. Tamén se empreganpara corrixir o trimado cando épreciso.Esp. tanque de agua de lastrePort. tanque de água de lastroIng. ballast water tank
tanque de carga m. Tanque que
leva cru, produtos petroleiros ououtros líquidos que constitúen acarga transportada do buque.Esp. tanque de cargaPort. tanque de cargaIng. cargo tank
tanque de combustible m. Enxeral, aquel que se utiliza para al-macenar gasóleo ou fuel oil.Esp. tanque de combustiblePort. tanque de combustívelIng. fuel tank
tanque de inmersión m. Tanqueque empregan os submarinos paraascender da auga ou para descen-der. Na super[cie, o tanque estábaleiro, e inúndase para facer a in-mersión. Este tipo de tanque co-munícase coa auga exterior e, polotanto, non forma parte do cascoestanco do submarino. Cando osubmarino está somerxido, o tan-que ou tanques están cheos, e paraemerxer baléiranse por medio deaire comprimido. Sin. tanque delastre.Esp. tanque de inmersiónPort. tanque de imersãoIng. immersion tank
tanque de presión m. En xeral,tanque onde o \uído recibido, xe-ralmente auga doce, se impulsa apresión.Esp. tanque de presiónPort. tanque de pressãoIng. pressure tank
tanque de recollida de aceitepor gravidadem. Tanque de re-collida de aceite que vai baixo ocárter dos motores ou baixo asmáquinas, onde o aceite, despoisde lubricar os coxinetes do cegoñal
tanque de ar - tanque de... T 212
e outras partes, cae e se recollepara ser enviado de novo ao circu-íto de lubricación.Esp. tanque de recogida de aceitepor gravedadPort. tanque de recolhida de óleopor gravidadeIng. gravity oil tank
tanque de salmoiram. Tanque tí-pico nos atuneiros de cerco e nou-tros buques de pesca onde seconxelan as capturas por inmer-sión en salmoira refrixerada.Esp. tanque de salmueraPort. tanque de salmouraIng. brine tank
tanque sépticom. Tanque que re-colle as augas fecais.Esp. tanque sépticoPort. tanque sépticoIng. sewage tank
tapa de regala f. Elemento, xeral-mente de madeira, que remata ho-rizontalmente por riba das amuradas.Esp. tapa de regalaPort. tampaIng. bulwark rail
tapanco m. Teito ou coberturaprovisional que se fai nun estaleiropara protexer unha zona de traba-llo temporal das inclemencias dotempo.Esp. tapancoPort. teitoIng. ceiling, tank top
tarquina f. Vela trapezoidal em-pregada en embarcacións peque-nas.Esp. tarquinaPort. vela de espichaIng. spritsail
tarrafa f.Rede de pesca circular, demalla [na e con pesos nos arredo-res, que se emprega tradicional-mente para a pesca da sardiña. Sin.malla.Esp. cercotePort. tarrafaIng. fence
tarrafa de man f. Tarrafa que selanza e cobra a man.Esp. esparavel de manoPort. tarrafa de mãoIng. hand cast net
tarrafa =xa f. Especie de tarrafamanobrada a partir dun soporte,instalado normalmente nunha em-barcación.Esp. esparavel FjoPort. tarrafa FxaIng. supported cast net
tarrafeiro m. Barco de pesca amotor que emprega a arte da ta-rrafa.Esp. cerqueroPort. cercadorIng. seiner
tecido mat m. Pano formado polaagrupación de anacos de fíos de[bra de vidro, cunha lonxitudemedia de 40 a 50 mm, sen trama,unidos por un produto ligante so-luble na resina de impregnación.Esp. tejido matPort. tecido matIng. mat fabric
tecido roving m. Tecido formadopolo entrecruzamento dos fíos ro-ving para formar unha rede orto-gonal de [bra, con trama eurdimbre.Esp. tejido rovingPort. tecido roving
213 T tanque de... - tecido roving
Ing. roving fabricteiroa f. Traveseiro de madeira ou
de aceiro que ten buratos por ondepasan os cabos que xorden domesmo punto, e que serve paraque non se xunten entre si.Esp. teleraPort. traveIng. cheek block
temoeirom. Persoa que goberna otemón.Esp. timonelPort. timoneiroIng. helmsman
temón m. Peza plana orientableque, colocada na popa do navío,suxeita ao codaste, e cun eixe ensentido vertical, permite virar egobernar o buque. Sin. leme.Esp. timónPort. leme, timãoIng. rudder, wheel
temón á vía loc. Posición dotemón e da cana segundo o eixe dobuque sen formar ningún ánguloco plano diametral do buque.Esp. timón a la víaPort. timão à viaIng. rudder midships
temón compensado m. Temónno que arredor dun terzo da su-per[cie da pa está á proa do eixe.Reduce o esforzo necesario paramovela.Esp. timón compensadoPort. leme compensadoIng. balanced rudder
temón con pinzotesm. Plano oupa de madeira, ou ben unha chapade aceiro con reforzos horizontais.Esp. timón con pinzotesPort. timão
Ing. pintle ruddertemón de proam. Temón empre-
gado por algúns buques que teñenun temón a proa e outro a popa eque se empregan para navegar caraadiante ou cara atrás.Esp. timón de proaPort. timão de proaIng. bow rudder
temón ordinario m. Aquel noque toda a pa do temón está á popado eixe.Esp. timón ordinarioPort. leme ordinárioIng. unbalanced rudder
tempada de pesca f. Período nocal se pode pescar unha especie de-terminada, ou estación na que apesca é máis propicia. Sin. períodode pesca.Esp. temporada de pescaPort. temporada de pescaIng. Fshing season
temporal m. Vento de forza 8 naescala de Beaufort, equivalente aograo 7 da de Douglas. Provocaondas de altura media; a escuma éarrastrada en nubes brancas na di-rección do vento, que sopra cunhaintensidade de entre 34 e 40 nós.Esp. temporalPort. temporalIng. gale
temporal durom. Vento de forza10 na escala de Beaufort, equiva-lente ao grao 8 da escala de Dou-glas. Nesta situación, prodúcenseondas moi altas con cristas querompen, e a visibilidade segue em-peorando. A forza do vento oscilaentre os 48 e os 55 nós. Sin. ciclón.Esp. temporal duro
teiroa - temporal duro T 214
Port. temporal duroIng. storm
temporal furacanado m. Ventode forza 12 na escala de Beaufort,a derradeira e máis violenta detodas, cuxo equivalente na escalade Douglas é o grao 9. Todo apa-rece branco de escuma, non hai vi-sibilidade e a navegación nestascondicións é moi perigosa. A forzado vento é superior a 64 nós. Sin.furacán.Esp. temporal huracanadoPort. temporal violentoIng. hurricane
temporal moi duro m. Vento deforza 11 na escala de Beaufort,equivalente ao grao 8 da escala deDouglas. Provoca montañas deondas de altura excepcional, e omar aparece cuberto de escuma,cunha visibilidade moi reducida.O vento sopra cunha forza deentre 56 e 63 nós.Esp. temporal muy duroPort. temporal muito duroIng. violent storm
tenaces f. pl. Peza de carpinteríaque consta de dúas pezas de aceiroque xiran arredor dun punto inter-medio; ten forma de boca nun ex-tremo.Esp. tenazasPort. pinçasIng. pliers
tensar v. tr. Tirar dun cabo ata po-ñelo máis ou menos ríxido se-gundo as circunstancias. Sin. tirar.Esp. tesarPort. tesarIng. tighten
tensorm. Elemento que serve para
tensar os cables estáticos, e non seusa nos de labor. É de aceiro for-xado, aceiro galvanizado ou deaceiro inoxidable.Esp. tensorPort. tensorIng. turnbuckle
teoría do buque f. Teoría que es-tuda o comportamento do buqueno mar tanto desde o punto devista da \otabilidade e a estabili-dade como das súas característicaspropulsoras; trata de de[nir asformas do buque das que se con-siga a menor resistencia posible aoavance para a velocidade de pro-xecto que se considere. Véxase: ar-quitectura naval.Esp. teoría del buquePort. teoria do navioIng. ship theory
testa f. Cada un dos lados verticaisdunha vela redonda por onde seune e suxeita ao pau ou verga co-rrespondente. Parte lateral dunharede onde se ligan os cabos ouamarras. Sin. estrema, bordo.Esp. grátilPort. testaIng. head
tilla f. Parte resgardada da proa epopa nas embarcacións pequenas enas embarcacións grandes empre-gada para comer e durmir. Tabo-ado que cobre unha parte dasembarcacións menores.Esp. tillaPort. tilhaIng. sheets
tinteirom. Peza da dorna que con-siste nunha armazón de madeiraonde se mete o pau da vela. Na ga-
215 T temporal furacanado - tinteiro
mela, son dúas pezas que se colo-caban na zona de proa.Esp. tinteroPort. tinteiroIng. groove
tiple m. Pau ou mastro dunha soapeza.Esp. tiplePort. pauIng. single-tree mast
tirante m. Peza que traballa portracción e impide así a separacióndoutras.Esp. tirantePort. tiranteIng. stay, tie rod
tiro m. 1. Fenómeno que dá lugarao movemento do ar e gases decombustión a través dos fogares edun conduto do fume das caldei-ras. Pode ser natural ou arti[cial,se a impulsión do ar se fai me-diante ventiladores.Esp. tiroPort. tiroIng. draft, draught
2. Guindastre pequeno que se levana proa e na popa para tirar doaparello da ardora e levalo abordo.Esp. guindastePort. guindasteIng. gallow
tobeira f. 1. Conduto converxenteou converxente-diverxente onde ovapor ou un gas se expanden dimi-nuíndo a súa presión e aumen-tando a velocidade para incidirsobre as pas dunha turbina e facelaasí xirar.Esp. toberaPort. bocal, tubeira
Ing. nozzle2. Conduto converxente, feito deaceiro ou doutro material, postoarredor da hélice propulsora ou noconduto de saída dun \uído, comoocorre no tipo de propulsión ma-riña por chorro de auga, coa [na-lidade de dirixir o chorro paraaumentar a acción propulsora e,no caso de ser unha tobeira xirato-ria, empregala como medio de ma-nobra para gobernar a naveactuando como temón-tobeira.Esp. toberaPort. bocal, tubeiraIng. propeller nozzle
tocar v. tr. Dar coa quilla no fondosuavemente.Esp. tocarPort. tocarIng. touch
toldilla f. Superestrutura situadapor encima da cuberta alta napopa.Esp. toldillaPort. tombadilhoIng. poop
tolerancia f. Marxes que se esta-blecen para regular a aceptación davariación das medidas que se indi-can nos planos, xa que estas, aíndaque se indiquen como precisas,non poden ser exactas. Nos ele-mentos móbiles das máquinas, asmarxes son moi pequenas. Sen em-bargo, na construción estruturalpoden aceptarse marxes maiores,de varias décimas de milímetro, demilímetros e incluso de centíme-tros.Esp. toleranciaPort. tolerância
tiple - tolerancia T 216
Ing. tolerancetolete m. Pau de madeira ou de
ferro [xado ao bordo dunha em-barcación para apoiar o remo e su-xeitalo por medio dun estrobo.Esp. toletePort. toleteIng. oarlock
toma de mar f. Abertura practi-cada na parte somerxida do cascodo barco co obxecto de poder as-pirar auga de mar para refrixera-ción e para encher os tanques delastre. Vai pechada interiormentepor unha especie de caixón deonde saen os tubos de aspiración.Exteriormente, levan unha reixadesmontable para evitar a entradade sólidos e de organismos.Esp. toma de marPort. tomada de marIng. sea connection
tonelada f. 1. Tonelada métrica:medida de peso para calcular a ca-pacidade e a carga dos navíos. Me-dida de peso e de desprazamentoequivalente a 1000 kg.Esp. tonelada métricaPort. tonelada métricaIng. metric ton
2. Tonelada inglesa: medida depeso equivalente a 1016 kg.Esp. tonelada inglesaPort. tonelada inglesaIng. long ton
3. Tonelada curta: medida de pesoequivalente a 907,18 kg.Esp. tonelada cortaPort. tonelada curtaIng. short ton
toneladas por centímetro f. pl.Número de toneladas a cargar no
buque para que o seu caladomedio aumente nun centímetro.Esp. toneladas por centímetroPort. toneladas por centímetroIng. tonnes per centimeter
toneladas por polgada de in-mersión f.Número de toneladasa cargar no buque para que o seucalado medio aumente nunha pol-gada.Esp. toneladas por pulgada de in-mersiónPort. toneladas por polegadaIng. tonnes per inch
tonelaxe f. Capacidade dun navíoavaliada en toneladas.Esp. tonelajePort. tonelagemIng. tonnage
tonelaxe bruta f. Contido totaldo espazo interior dun buque.Esp. tonelaje brutoPort. tonelagem brutaIng. gross tonnage
tonelaxe de arqueo f. Medida dacapacidade dun barco en tonela-das.Esp. tonelaje de arqueoPort. tonelagem de arqueioIng. tonnage
tope m. 1. Extremo ou parte supe-rior do mastro na arboradura dunbuque, e doutros paus. Sin. ex-tremo.Esp. topePort. topeIng. masthead
2. Parte onde unha peza toca conoutra.Esp. topePort. junturaIng. top
217 T tolete - tope
3. Peza a modo de resalte que sepon nun lugar para limitar o mo-vemento doutras. Por exemplo, ostopes que se dispoñen para limitaro movemento do temón.Esp. topePort. batenteIng. stop block
tornel m. Argola presa a un pau eque xira en todas as direccións.Esp. giratorioPort. tornelIng. swivel
torniqueta f. Ferramenta utilizadapara dobrar a madeira, ou para su-xeitala nunha posición determi-nada.Esp. prensa de doblarPort. prensa para dobrarIng. bending press
torno m. 1. Máquina xiratoria deeixe horizontal que se empregapara fabricar, mecanizar, pulir e re-parar pezas de sección circular.Esp. tornoPort. tornoIng. turning lathe
2. Ori[cio no fondo da embarca-ción que permite a saída da augaao chegar á terra. Sin. desauga-doiro.Esp. desaguaderoPort. desaguadouroIng. drainage hole
3. Corpo cilíndrico que xira sobreun eixe no que se enrola un caboou cable.Esp. tornoPort. tornoIng. winch
torpedeiro m. Buque de guerradestinado ao lanzamento de torpe-
dos contra o inimigo ou contraobxectivos militares.Esp. torpederoPort. torpedeiroIng. torpedo ship
torpedom. Proxectil con motor depropulsión que se lanza contra osbarcos por debaixo da auga, se sefai desde un submarino, e a niveldo mar se se fai desde un buque desuper[cie.Esp. torpedoPort. torpedoIng. torpedo
torre f.Reduto acoirazado que pro-texe elementos vulnerables dobuque de guerra situados sobre acuberta. Se non se indica outracousa, refírese aos redutos acoira-zados que protexen os canóns.Torre de artillería.Esp. torrePort. torreIng. tower
torreta f.Cilindro vertical robustoconstruído en aceiro, situado naparte central dun buque de perfo-ración ou de produción petrolí-fera, que vai suxeito ao fondo domar mediante áncoras e cadeas, earredor do cal o buque pode xirarnun plano horizontalEsp. torretaPort. torretaIng. conning tower
torsiómetro m. Aparato para de-terminar a potencia efectiva dunhamáquina mediante a medición datorsión experimentada polo eixoque a transmite.Esp. torsiómetroPort. torciômetro
tornel - torsiómetro T 218
Ing. torsiometertraballadeirom. Zona que se esta-
blece temporalmente para realizartraballos especí[cos cando é nece-sario, no caso de aumento da cargade traballo. Termo empregado nazona de Ferrol. Sin. traballadoiro.Esp. zona de trabajoPort. zona de trabalhoIng. working zone
trabe f. Peza de madeira sobre a quese asentan outras pezas de menortamaño nun pavimento ou nunhaarmazón. Sin. viga.Esp. vigaPort. traveIng. beam
trabuquete m. No cantábrico ga-lego, recibe este nome un tipo deboliche empregado para a pesca daagulla.Esp. trabuquetePort. trabuqueteIng. trawl
traca f.Cada unha das ringleiras detáboas ou de chapas de aceiro que,postas lonxitudinalmente de popaa proa, van formando o fondo, oscostados e a cuberta do buque.Chámanse de diversas formas se-gundo a súa situación no buque:traca de aparadura, a que vai a con-tinuación da quilla; tracas defondo, as que lle seguen; traca depantoque, a que vai no pantoque;tracas de forro, as que seguen polocostado cara arriba; traca de cinta,a última traca do forro e que chegaá cuberta pegada ao trancanil, eque sería a primeira traca da cu-berta. O resto das tracas son tracasde cuberta ata a cruxía.
Esp. tracaPort. traqueteIng. strake
traíña f. Rede rectangular de ta-maño variable, normalmente deentre 200 e 400 m de largo, que seemprega para a pesca da sardiña.Esp. traíñaPort. trainhaIng. trawl
traiñeira f. Embarcación empre-gada para a pesca con traíña.Esp. traineraPort. traineiraIng. trolling boat
tralla f. Corda onde se colocan oschumbos e cortizas das redes depescar. Sin. relinga.Esp. relingaPort. tralhaIng. rope
tramallom.Arte de pesca formadapor tres mallos ou panos: un conmalla mediana, o que vai no mediocon malla pequena e, polo outrolado, o terceiro pano coa mallamáis grande. Rede de malla [na.Esp. trasmalloPort. tresmalhoIng. trammel net
trancanil m. Traca formada pormadeiros fortes ou chapas deaceiro que van desde a popa a proado buque, horizontalmente aolongo da cuberta, e pegadas aocostado, por riba da unión dosvaos coas cadernas.Esp. trancanilPort. alcatrateIng. stringer plate
transatlánticom. Buque de gran-des dimensións destinado a facer
219 T traballadeiro - trasatlántico
viaxes xeralmente de longo reco-rrido, con pasaxeiros.Esp. transatlánticoPort. transatlânticoIng. transatlantic liner
transbordador m. Embarcaciónde transporte que enlaza douspuntos regularmente e transportavehículos e pasaxeiros.Esp. transbordadorPort. transbordanteIng. ferry
transbordom. Pasaxe de viaxeirosou mercadorías dun barco paraoutro. Transferencia de capturasdun barco de pesca para un navíode maior tonelaxe para procesa-mento ou transporte.Esp. transbordoPort. transbordoIng. transshipment
transmisión do axiómetro f.Cabo que se conecta á roda dotemón e deste xeito move o indi-cador do axiómetro e sinala o án-gulo que forma a pa do temón coplano diametral do buqueEsp. transmisión del axiómetroPort. transmissão do axiómetroIng. axiometer transmission
trapela f. Zapón pequeno. Sin.zapón.Esp. escotillónPort. alçapãoIng. scuttle hatch
trasfega f. Operación de trasfegara bordo o peixe capturado na rede;o traspaso faise por medio duntruel ou salabardo. Sin. trafega.Esp. trasiegoPort. trafegoIng. transfer
trasmallo m. Arte de pesca for-mado por tres redes, das cales acentral ten a malla máis estreitaque as dúas exteriores. Sin. trama-llo.Esp. trasmalloPort. tresmalhoIng. trammel net
través m. Dentro dos cabos deamarre, é o que traballa en sentidoperpendicular ao plano lonxitudi-nal do barco.Esp. travésPort. cabo do travésIng. breast line
travesa f. Peza de madeira ou dou-tro material, estreita e longa, quese coloca atravesada para unir dúaspartes opostas dunha cousa. Sin.traveseiro.Esp. travesaño, traversaPort. travessaIng. stay
traxe ignífugo m. Traxe especialpara combater os incendios, xaque non deixa pasar o calor, e per-mite permanecer un certo tempono lugar onde hai lume.Esp. traje ignífugoPort. traje ignífugoIng. Fre-proof suit
traxe isotérmico m. Roupa queserve para protexer ao mergulla-dor, ou á persoa que cae á auga ouse tira ao mar cunha misión deter-minada, contra a perda de calordurante as inmersións, ademais dedefendelo dos golpes ou rozadurasdas rochas e dos animais.Esp. traje isotérmicoPort. fato isotérmicoIng. exposure suit
transbordador - traxe isotérmico T 220
tren de dragado m. Equipo em-pregado nas dragas para realizar asúa operación de dragado.Esp. tren de dragadoPort. equipamento de dragagemIng. hopper barges
trencha f. Lamia recta de aceirocon cantos rebaixados e conmango de madeira. Sin. trincha.Esp. escoplo, trenzaPort. escoproIng. chisel
treom.Vela cadrada que substitúe ávela latina en situacións de tempo-ral, e coa que as embarcacións na-vegaban de popa. Sin. vela.Esp. treoPort. vela quadradaIng. square sail
trimado m. 1. Diferencia de cala-dos entre popa e proa.Esp. trimadoPort. trimadoIng. trim
2. Correcto axuste das velas paraunha condición de vento determi-nada.Esp. trimadoPort. trimadoIng. trim
trimar v. tr. Actuar sobre determi-nados tanques de lastre enchén-doos ou baleirándoos, ou moven-do outros pesos, para modi[car otrimado do barco.Esp. trimarPort. trimar, ajustarIng. trim
trimarán m. Catamarán de trescascos. Véxase: buque trimarán.Esp. trimaránPort. trimarã
Ing. trimarantrinca f. Ligadura con que se ama-
rra ou suxeita algo.Esp. trincaPort. trincaIng. lashing, seizing
trinquete m. 1. Pau arborado naproa, naquelas embarcacións queteñen máis dun pau.Esp. trinquetePort. traqueteIng. foremast
2.Vela que corresponde a este pau.Esp. trinquetePort. traqueteIng. main staysail
tripulación f. Conxunto de per-soas que viaxan nun barco reali-zando servizos nel. Persoal quetraballa nunha embarcación. Sin.mariñeiría.Esp. tripulaciónPort. tripulaçãoIng. crew
tripulante m. Persoa que formaparte dunha tripulación. Sin. na-vegante.Esp. tripulantePort. tripulanteIng. crew member
tripular v. tr. Manexar unha em-barcación realizando as operaciónspropias da navegación e outras es-pecí[cas do buque. Sin. pilotar.Esp. tripularPort. tripularIng. pilot
trompada f. Choque do barcocontra algo; acometida do buque.Esp. trompadaPort. encontrãoIng. crash
221 T tren de dragado - trompada
troneira f. 1. Abertura no costadodun barco, por onde se disparabanos canóns.Esp. troneraPort. troneiraIng. gunport
2. Aberturas longas e estreitas quese practicaban nos parapetos e ou-tros lugares a bordo.Esp. troneraPort. troneiraIng. porthole
tronzador m. Serra grande conasas en cada un dos seus extremospara serrar entre dúas persoas. Sin.tronzón.Esp. tronzadorPort. tronçador, serrãoIng. saw
tronzador de arm. Tipo de tron-zador que ten unha folla máisancha que o tronzador, cos man-guitos perpendiculares á folla. Uti-lízase para o corte de madeiros.Sin. serra de ar.Esp. tronzador de airePort. serrão de arIng. cross-cut saw
truelm.Aparello de pesca que con-siste nun aro cunha rede atada a unpau longo; emprégase para a pescana auga directamente ou para ex-traer o peixe dunha rede máisgrande. Sin. trueiro, salabardo.Esp. salabardoPort. chalrãoIng. brail
tubaxe f. Feito e resultado de enca-nar, conducir a auga ou outro lí-quido por canos ou tubos.Esp. entubarPort. encanar
Ing. tubetubo de aspiración m. Conduto
por onde se aspira un \uído, sexagas, líquido ou vapor.Esp. tubo de aspiraciónPort. tubo de aspiraçãoIng. suction pipe
tubo de descarga m. Tubo queconduce a auga ou outro \uído acalquera máquina, a un tanque ouao exterior.Esp. tubo de descargaPort. tubo de descargaIng. discharge pipe
tubo de escape m. Conduto poronde se expulsan os gases de com-bustión dunha máquina.Esp. tubo de escapePort. tubo de escapeIng. exhaust pipe
tubo de escobén m. Tubo deaceiro reforzado que forma partedo escobén e por onde sae a cadeada áncora.Esp. tubo del escobénPort. elo do escovemIng. hawse pipe
tubo de Pitot m. Aparello que,por diferenza dos niveis de líquidoen dous tubos verticais, por causada presión estática da auga e dapresión dinámica debida ao move-mento do buque, dá unha medidade velocidade de este.Esp. tubo de PitotPort. tubo de PitotIng. Pitot tube
tubo de vapor m. Calquera tubopor onde pasa o vapor.Esp. tubo de vaporPort. tubo de vaporIng. steam pipe
troneira - tubo de vapor T 222
tubo lanzatorpedos m. Cada undos condutos por onde os subma-rinos lanzan os seus torpedos.Poden estar situados na proa ou napopa do submarino.Esp. tubo lanzatorpedosPort. tubo lança-torpedosIng. submarine torpedo-tube
turbina de cear f. Parte da turbinados buques de vapor que se em-prega para cear o buque. Soe serunha turbina de media presión queconsegue o cambio de sentido dexiro do eixe por medio dun em-brague.Esp. turbina de ciarPort. turbina de cearIng. astern turbine
turbina de gas f.Máquina rotativaaccionada por gas de combustión
procedente dun fogar de combus-tión incorporado a ela. Emprégasecomo elemento xerador de enerxíapara a propulsión do buque.Esp. turbina de gasPort. turbina a gásIng. gas turbine
turbina de vapor f. Máquina ro-tativa accionada por vapor proce-dente das caldeiras. Emprégasecomo xerador de enerxía principalpara a propulsión do buque.Esp. turbina de vaporPort. turbina a vaporIng. steam turbine
turbulencia f.Movemento dun \u-ído no que se producen remuíños.Esp. turbulenciaPort. turbulênciaIng. turbulence
223 T tubo lanzatorpedos - turbulencia
unlla da áncora f. Terminaciónstriangulares dos brazos da áncora,que serven para agarrar ben ofondo e cravarse nel.Esp. uña del anclaPort. unha de âncoraIng. Guke
urca f. Embarcación de dimensiónsamplas, moi ancha polo centro ecoa popa redondeada, que serve pa-ra transportar gran ououtras cousas.Esp. urcaPort. urcaIng. hooker
UU
vaca f. 1. Arte de pesca que consisteen arrastrar as redes; é parecida aobou pero só cunha embarcación.Esp. vacaPort. vacaIng. trawling
2. Embarcación que se dedica ápesca de arrastre en solitario; a di-ferenza do bou, non traballa enparella. Sin. baca.Esp. vacaPort. bacaIng. trawler
vaga f. Onda de gran amplitude nasuper[cie do mar.Esp. ola gigantePort. vagaIng. roller, billow
vagras f. pl. Pezas lonxitudinais pa-ralelas á quilla, colocadas de popaa proa polo interior. As vagras crú-zanse coas varengas e estas unen as
cadernas.Esp. vagrasPort. vigasIng. girders
vaíña f. Designa unha costura do-brada nunha extremidade da vela epor onde pasa un cabo ou [ta paraque desa forma non se esfíe o te-cido.Esp. costuraPort. bainhaIng. seam
válvula f.Dispositivo ou accesorioque abre ou pecha o paso de \uí-dos por un conduto.Esp. válvulaPort. válvulaIng. valve
válvula de control f. Válvula queregula o paso dun \uído baixo aacción dun control que reaccionaante o valor dun sinal determi-
VV
nado, como o da temperatura, apresión, etc.Esp. válvula de controlPort. válvula de controloIng. control valve
válvula de retención f. Válvulaque só permite o paso do \uídonun sentido.Esp. válvula de retenciónPort. válvula de retençãoIng. check valve, non-return valve
válvula redutora f. Válvula quereduce a presión de paso dun \u-ído.Esp. válvula reductoraPort. válvula de reduçãoIng. reducing valve
vao m. Viga transversal curva demadeira ou aceiro, colocada baixoa cuberta, e [xada á parte superiordas cadernas; serve de soporte áscubertas.Esp. baoPort. vigaIng. beam
vao composto m. Vao formadopor dúas ou máis pezas.Esp. bao compuestoPort. viga compostaIng. compound beam
vao de caixón m. Vao formadopor catro pranchas de ferro dis-postas a modo de caixón, e quepresenta unha sección rectangularou cadrada.Esp. bao de cajaPort. viga de caixaIng. box beam
vao de cuberta m. Vaos sobre osque vai a[rmada toda a estruturade cuberta.Esp. bao de cubierta
Port. viga de cobertaIng. deck beam
vao maior m. Vao máis longo dobuque formado por dúas ou trespezas, e que é o correspondente ácaderna mestra. Sin. caverna mes-tra.Esp. bao mayorPort. viga maiorIng. main beam
vaos reforzados m. pl. Tipo devao de maior altura que, xuntocoas esloras e puntais, forma a es-trutura principal do soporte dascubertas.Esp. baos reforzadosPort. vigas reforçadasIng. strong beams
vapor m. 1. Vapor de auga.Esp. vaporPort. vaporIng. steam
2. Recibían este nome os buques avapor de dimensións reducidas.Esp. vaporPort. vaporIng. steamer, steamship
varada f. 1. Acción de varar ou pórunha embarcación en dique seco.Esp. varadaPort. varamentoIng. grounding
2. Varar un barco intencionada-mente sobre unha praia para evitaralgunha circunstancia que poña enperigo ao buque.Esp. varadaPort. varamentoIng. grounding
3.Accidente que se produce candose toca co fondo do buque nofondo do mar, e o buque queda así
válvula de retención - varada V 228
inmobilizado.Esp. varadaPort. encalheIng. stranding
varado adx. m. Situación do barcona que está posto fóra da auga. Sin.estático.Esp. varadoPort. varadoIng. aground
varadoiro m. 1. Lugar en secoonde se fan encallar os navíos pararesgardalos. Sin. ancoradoiro.Esp. varaderoPort. varadouroIng. slipway
2. Reforzo que leva o casco dunhaembarcación nos laterais ou nofondo, e no que descansa candoestá en seco. Está situado por ribado calime.Esp. varaderaPort. varadouroIng. skid
3. Lugar onde se varan os barcospara reparalos ou gardalos.Esp. varaderoPort. varadouroIng. slip dock
varandilla f. Varanda que protexeaos mariñeiros cando pescan, eque impide que caian ao mar. Sin.varanda.Esp. barandillaPort. corrimãoIng. railing
varar v. tr. 1. Levar unha embarca-ción á praia, ou metela nun diqueen seco.Esp. vararPort. vararIng. beach
2. v. i. Chocar co fondo do buqueno fondo do mar.Esp. vararPort. vararIng. strand, go aground
varenga f. Parte de chapa de ma-deira ou de per[l de aceiro queune as cadernas de babor e de es-tribor pola parte baixa.Esp. varengaPort. reforço do pé da cadernaIng. Goor, bottom frame
varengaxe f.Conxunto das varen-gas dun buque.Esp. varengasPort. fundos interioresIng. Goors
vau m. Na Costa da Morte, deno-minación do vao, ou trabe en queasenta a cuberta dos navíos. Sin.trabe, vao.Esp. baoPort. vauIng. beam
vela f. Lona ou pano forte que estácortado de distintas formas e máistarde cosido de forma adecuadapara que, unha vez amarrada ásvergas e aos mastros, faga navegarun barco pola acción do vento queaquela recibe. Sin. trapo, velame.Esp. velaPort. velaIng. sail, rag
vela ao terzo f. Vela trapezoidal,envergada a unha entena que sesuspende por medio dunha driza,que se forma nun terzo da lonxi-tude da entena desde proa.Esp. vela al tercioPort. vela ao terçoIng. lugsail
229 V varado - vela ao terzo
vela cangrexa f. Vela trapezoidalsuxeita por dúas relingas no paucorrespondente.Esp. vela cangrejaPort. vela caranguejaIng. gaff sail
vela de coitelo f. Vela triangularou trapezoidal que vai envergadasobre os nervios ou perchas, e quese coloca sensiblemente no planolonxitudinal do buque, seguindo osentido proa-popa.Esp. vela de cuchilloPort. vela latinaIng. fore-and-aft sail
vela latina f.Vela triangular que seenverga na entena, e que utilizanas embarcacións de pouco porte.Esp. vela latinaPort. vela latinaIng. lateen sail
velaMarconi f.Vela triangular. Osseus lados chámanse: grátil deproa, balume ou caída de popa, epuxame na parte baixa. Leva o grá-til de proa envergado ao mastro.Sin. vela bermudiana.Esp. vela MarconiPort. vela MarconiIng. Marconi sail, jib-headed sail
vela mística f. Vela intermediaentre a latina e a vela ao terzo, tra-pezoidal e con caída á proa.Esp. vela místicaPort. vela místicaIng. mystic sail
vela redonda f. Vela cadrada conpuños que forman ángulos rectos,que se utiliza no trinquete das go-letas, e no único pau das balandras.Sin. vela cadra.Esp. vela redonda
Port. vela redondaIng. square sail
velame m. Conxunto de velasdunha embarcación, ou ben, con-xunto de velas para esta aplicación.Esp. velamenPort. velameIng. canvas
veleirom. Embarcación lixeira queemprega unicamente as súas velaspara navegar.Esp. veleroPort. veleiroIng. sailing ship
veleta f. Catavento. Bandeira queos pescadores poñen sobre o bou-rel para que se vexa desde lonxe.Sin. catavento.Esp. veletaPort. veletaIng. wind vane
vélico adx. m.Centro vélico: centroonde actúa a resultante das forzasdo vento que actúan sobre o ve-lame.Esp. vélicoPort. centro vélicoIng. center of effort
velocidade f. En navegación, é oespazo recorrido nunha unidadede tempo. A velocidade nos bu-ques mídese en millas por hora (1milla equivale a un minuto de án-gulo do meridiano terrestre equi-valente a 1852 metros) ou en nós(1 nó equivale a unha milla porhora).Esp. velocidadPort. velocidadeIng. speed
velocidade de goberno f.Veloci-dade mínima que pode manter un
vela cangrexa - velocidade de... V 230
buque de xeito que, sen necesidadeda máquina, se manteña o gobernodo mesmo.Esp. velocidad de gobiernoPort. velocidade de governoIng. steerage way
velocidade en servizo f. Veloci-dade media á que o buque naveganormalmente en condicións demar normais. É distinta se o buquevai en plena carga, cunha carga in-termedia ou en lastre.Esp. velocidad en servicioPort. velocidade em serviçoIng. service speed
ventilador m. Aparello destinadoá ventilación do buque ou á reno-vación do ar dun recinto pechado.Esp. ventiladorPort. ventiladorIng. air fan
ventoliña f.Vento de forza 1 da es-cala de Beaufort, que se corres-ponde co grao 1 da escala de Dou-glas. Comezan a aparecer sobre omar pequenos rizos como esca-mas de peixe, pero sen facer es-cuma. A velocidade do vento os-cila entre 1 e 3 nós. Sin. brisafrouxa.Esp. ventolinaPort. bafagemIng. light air
verduguillom. Táboa ou moldurade madeira do costado da embar-cación.Esp. verduguilloPort. moldaçãoIng. molding
verga f. Pau longo colocado dexeito horizontal respecto ao mas-tro, que serve para suxeitar a vela.
Ten forma de percha e pode xirararredor de si mesma, para recollera vela no pau ao que serve. Recibeo nome da vela que enverga. Sin.xostra.Esp. vergaPort. vergaIng. yard
verga núa f. Verga que corres-ponde ao pau de mesana, e quenon leva vela. Tamén recibe onome de gata. Sin. gata.Esp. verga secaPort. vega nuaIng. crossjack yard
veta f.Aparello de pesca semellanteao trasmallo, e que só ten unhamalla pequena.Esp. embaloPort. tresmalhoIng. trammel net
vía de auga f. Burato ou fenda poronde entra a auga na embarcación.Esp. vía de aguaPort. via de águaIng. leak
vías navegables f. pl. Espazosacuáticos aptos para o tránsito debuques e artefactos navais.Esp. vías navegablesPort. vias navegáveisIng. waterways
vigueta f. Traveseiro que une osdous cascos dun catamarán.Esp. viguetaPort. vigotaIng. cross beam
viñateira f.Cabo curto cunha gazanun extremo e unha muleta nooutro, que serve para atar douscabos, dúas perchas, ou un cabo eunha percha entre si.
231 V velocidade en servizo - viñateira
Esp. vinateraPort. caboIng. rope
virador m. 1. Aparello que se em-prega para facer xirar lentamente oeixo do barco para facer traballosde inspección e mantemento, com-probar as medidas do cegoñal, etc.Esp. viradorPort. guiadorIng. turning gear
2. Cabo que serve para levantarpesos e que se enrola no cabres-tante.Esp. viradorPort. viradorIng. ast rope
viraxe f. Acción de virar un barco;cambio brusco de rumbo. Dar vol-tas ao cabrestante para izar as án-coras. Sin. guinada, xiro.Esp. viradaPort. viragemIng. tack
virola f. 1.Anel de metal arredor docabo dun utensilio que serve parareforzar e evitar que rache ou quese desgaste. Sin. argola.Esp. virolaPort. virolaIng. clinch ring
2. Cilindro feito de chapa.Esp. virolaPort. virolaIng. shell
visera f.Nome que recibe a toldillanalgunhas zonas da ría de Arousa.Véxase: toldilla.Esp. toldillaPort. tombadilhoIng. poop
viveirom.Cuba grande que contén
auga do mar e que se leva a bordo;serve para manter o cebo vivo paraa pesca.Esp. viveroPort. viveiroIng. live tank
vogar v. i. Mover os remos parapropulsar a embarcación e obterimpulso na auga. Sin. remar.Esp. bogarPort. vogarIng. row
voitirónm.Arte de pesca utilizadaen zonas de moita corrente, queconsta dunha parte central de redecon tres funís concéntricos derede, que desembocan nun conoonde quedan atrapados os peixes.Sin. viturón.Esp. buitrónPort. butirãoIng. stow net
volante m. 1. Roda movida a manque permite regular o movementodunha máquina.Esp. volantePort. volanteIng. Gywheel
2. Cilindro ou coroa de gran masaque se pon arredor dos eixes dosmotores e das máquinas alternati-vas e que lle con[ren así unha ve-locidade de xiro máis uniforme.Esp. volantePort. volanteIng. Gywheel
volanteira f. Embarcación de al-tura, de gran tamaño, de amuradaalta e de manga ancha. Levabadous paus con dúas velas cadradasque mareaban cando facía vento.Esp. volantera
virador - volanteira V 232
Port. lancha volanteiraIng. barge
volta de seguridade f. Aquelaque se dá a un cabo nun dos tam-bores do extremo do eixe do moli-nete.Esp. vuelta de seguridadPort. volta de seguridadeIng. security hitch
volta de vao f. Considérase comoa lixeira curvatura dun vao. Indica
a diferenza de peralte entre os ex-tremos e o centro dun vao.Esp. vuelta de baoPort. volta de vigaIng. beam round
volteo m. Acción de darlle a voltaao bloque dun barco, para poñeloao dereito.Esp. volteoPort. voltaIng. turning
233 V volta de seguridade - volteo
xabeque m. Embarcación costeirade tres paus e velas latinas, típicado Mediterráneo, que pode nave-gar a remo e que se emprega na ca-botaxe.Esp. jabequePort. embarcaçãoIng. xebec
xangada f. Balsa feita de troncosde árbores, movida a remos ou avela.Esp. jangadaPort. jangadaIng. raft
xareta f. 1. Arte de pesca de cerco.Esp. jaretaPort. xaretaIng. purse seining
2. Cabo que pecha a rede polaparte baixa.Esp. jaretaPort. retenida
Ing. pursing wirexávega f. Rede longa con cope e
dúas bandas, que se tira desdeterra.Esp. jábegaPort. xávegaIng. shore seine
xeito m. 1. Lancha de pesca para asardiñaEsp. lanchaPort. lanchaIng. Fshing boat
2. Arte para a pesca da sardiña queemprega o aparello do xeito; tenuns 100 m de longo e sete boureis,un a cada sete brazas.Esp. aparejoPort. aparelhoIng. line
xestor naval m. Persoa que cola-bora co navieiro, e que leva a cabounha función de xerente do trá[co
XX
mercantil terrestre. Representantedo navieiro.Esp. gestor navalPort. gestor navalIng. ship manager
xiba f. Última vela de proa.Esp. trinquetillaPort. gibaIng. fore staysail
xingrar v. tr. Facer mover unhaembarcación utilizando só unremo, situado xeralmente no cen-tro da popa.Esp. cinglarPort. singrarIng. wiggle
xirocompás m. Aparello que si-nala o norte xeográ[co e que estábaseado no principio do xiróstato.Esp. girocompásPort. giróstatoIng. gyrocompass
xiróstato m. Aparello que constadun disco que vai xirando a moitavelocidade e tende a conservar oplano de rotación reaccionandocontra calquera forza que tenteapartalo dese plano. Deste xeito, oeixe perpendicular a este planomantense nunha dirección practi-camente [xa que se orienta desdeo principio cara o norte xeográ-[co, e ao manter esa situaciónserve para orientar o rumbo.Esp. giróstatoPort. giróstatoIng. gyrostat
xisga f.Corda delgada que serve deguía para lanzar un cabo. Sin.corda.Esp. cuerdaPort. xisga
Ing. ropexoanete m. Vela que vai sobre a
verga do mesmo nome, que secruza sobre as gabias. Cada undos masteleiros da gabia.Esp. juanetePort. joaneteIng. topgallant sail
xugo m. 1. Cada unha das táboashorizontais e curvas que se iden-tan no codastre e dan forma apopa da embarcación. Sin. xuga.Esp. yugoPort. armaduraIng. transom
2. Elemento robusto transversalde aceiro disposto na proa dos bu-ques para o amarre ás monoboias.Esp. yugoPort. jugoIng. mooring yoke
xugo de cubertam. Cada un dosmadeiros que, transversalmentecolocados, se apoian no codaste ena última caderna dando forma ábovedilla nos buques de madeira.Esp. yugo de cubiertaPort. jugo de cobertaIng. deck transom
xugo principal m. Aquel que vaicolocado inmediatamente debaixoda cuberta principal.Esp. yugo principalPort. jugo principalIng. main deck transom
xugo secundariom. Peza que vaicolocada debaixo do xugo princi-pal.Esp. yugo secundarioPort. jugo secundárioIng. secondary transom
xuncom. Embarcación oriental de
xiba - xunco X 236
vela empregada para a pesca oupara transportar mercadorías.Esp. juncoPort. juncoIng. junk
xunteira f. Especie de plana que
serve para abrir encaixes ou xun-tas nas beiras das táboas. Sin. xun-tura.Esp. cepilloPort. junteiraIng. jointer
237 X xunteira
zafar un cabo loc. Aclarar, desfa-cer as voltas que presenta un cabode xeito que sexa posible mane-xalo sen problema.Esp. zafar un caboPort. safar um caboIng. free the rope
zafra f. 1. Peza de madeira que levao temón da embarcación para serutilizada como defensa.Esp. azafránPort. safraIng. rudder back piece
2. Chicote de cabo dunhas tresbrazas de lonxitude usado paraaferrar unha parte da vela, inclu-índo os puños.Esp. zafraPort. correiaIng. rope
zanco m. 1. Hasta de maior lonxi-tude que o masteleiro do xoanete
e que sobresae por riba del paralargar o sobrexoanete.Esp. zancoPort. astaIng. long arm
2. Pau que se pon na cabeza dosmasteleiros.Esp. zancoPort. pauIng. mast
zapata f. 1. Peza de madeira [xadana parte inferior da quilla, e queserve de reforzo nas varadas. Sin.zócolo.Esp. zapataPort. sapataIng. false keel
2. Parte baixa do codaste cerrado esemicerrado.Esp. zapataPort. sapataIng. heel
ZZ
zapónm.Abertura situada nas cu-bertas dos barcos que serve paraacceder ás instalacións inferioresou para intercambiar mercadoríase obxectos. Vai rodeado dunhabrazola e leva tapa ou sistema depeche por riba dela. O zapón deacceso é o que serve para a en-trada de persoal nos locais infe-riores por medio dunha escada. Ozapón de carga serve para meteras mercadorías nas bodegas. Sin.trapela.Esp. escotillaPort. escotilhaIng. hatch
zarpar v. i. Levantar áncora. Fa-cerse ao mar. Partir. Sin. partir.Esp. zarparPort. zarparIng. sail
zona de entremareas f. Zona dapraia comprendida entre a liña damarea máis baixa e a liña da mareamáis alta.Esp. zona de entremareasPort. zona entre marés
Ing. intertidal zonezuncho m. Abrazadeira de ferro
ou calquera material resistenteque serve para cinxir ou fortalecerdeterminada cousa. Pode empre-garse nas pas dos remos para quenon se partan, ou na bancada dobote que fai ás veces de enfogona-dura do barco. Sin. abrazadeira.Esp. zunchoPort. abraçadeiraIng. ring
zuncho da troza m. Zuncho querodea un pau macho e no que vaia[rmado o cáncamo da trozadunha verga maior.Esp. zuncho de la trozaPort. abraçadeira da verga maiorIng. truss hoop
zuncho do bauprés m. Cadaunha das abrazadeiras de ferroque se colocan no bauprés, candoé de madeira, para evitar que seabra.Esp. zuncho del bauprésPort. abraçadeira do gurupêsIng. bowsprit hoop
zapón - zuncho do bauprés Z 240
Top Related