7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
1/41
V A L E R I U P A P A H A G I
C A T A L A N S I V L A H I
I N E U R O P A S U D - O R I E N T A L A
A S E C O L U L U I A L X I V - L E A
B U C U R E S T 1 1 9 4 6
www.digibuc.ro
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
2/41
V A L E R 1 U P A P A V I A G 1
C A T A L A N I S I
V L A i - I I
i N
E U R 6 P A S U D - O R 1 E N T A L A
A S E C O L U L U I A L X I V -
L E A
B U C U R E $ T 1 , 1 9 4 6
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
3/41
E x t r a s d i n R e v i s t a I s t o r i c a ; v o l u m u l X X X I I ,
N - r e l e 1 - 1 2 , I a n . D e e . 1 9 4 8
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
4/41
C A T A L A N I t V L A L I I I N E U R O P A S U D - O R I E N T A L A
A S E C O L U L I J I A L X L V - L E A
1 . A l m o g a v a r i i I n O r i e n t f i p a r t i c i p a r e a V i a h i l o r l a b d t d l i a d e l a
A p r o s .
2 . I n v a s i a A l m o g a v a r i l o r i n M a r e a V l a h i e .
3 . D u c a t u l c a t a l a n d e N e o p a t r a s .
R e l a t i i l e d i n t r e R o m n i i d i n P e n i n s u l a B a l c a n i c a
i m e r -
c e n a r i i i b e r i c . i , c a r e ' a u c u t r e e r a t i n s e c o l u l a l X I V - l e a I m p e r i u l
b i z a n t i n , n u a u f o r m a t i l i a a c u m , p e
. s t i m , o b i e c t u l u n u i
s t u d i u s p e c i a l . L u c r a r e a d e f a t . n u a r e , n i c t p e d e p a r t e , p r e -
t e n t i a d e a a d u c e 9 l m u r i r e c o m p l e t i a . a c e s t u i e p i s o d , a t a t
d e p u r i n c u n o s c u t , d i n i s t o r i a r o m n i m i i b a l c a n i c e : - p r i n e a s e
I n c e a r a n u m a i o f i x a r e
n l i m i t a s p a t i u l u i p e c a r e 1 1 p e r m i t
a c e s t e p a g i n i
j a l o a n e l o r u n u i v i i t o r s t u d i u , m a i d e s v o l t a t ,
i n l e g a t u r c u p r e s e n t a C a t a l a n i l o r u s e c o l u l a l X I V - l e a i n
r e g i u n i l o c u i t e d e V l a h i . S ' a f o l o s i t , i n s p e c i a l , o p a r t e d i n n o -
t e l e l u a t e i n b i b l i o t e c i l e d i n M a d r i d
i B a r c e l o n a , s c o r n d u - s e
i n r e l i e f c o n t r i b u t i a i s t o r i o g r a f i e i i b e r i c e l a l i m u r i r a a c e s t u i
c a p i t o l d i n t r e c u t u l r a m u r s u d - d u n r e n e a n e a m u l u i n o s t r u .
I .
A l m o g a v a r i i i n O r i e n t $ i p a r t i c i p a r e a V l a h i l o r l a
b t l i a d e l a A p r o s .
L t i p t e l e p e n t r u s t p n i r e a S i c i l i e i , i n c e p u t e d u p c e l e b r e l e
V e s p r e d i n 1 2 8 2 , i n t r e C a s a s l e A n j o u i c e a d e B a r c e l o n a - A r a -
g o n , s e t e r m i n i ' i n 1 3 0 2 p r i n p a c e a d e l a C a l t a b e l l o t t a , c n d
C a r o l d e V a l o i s , f r a t e l e r e g e l u i F r a n t e i F i l i p a l I V - l e a c e l
m o s , r e n u n t l a p r e t e n t i i l e s a l e a s u p r a t r o n u l u i d i n P a l e r m o
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
5/41
V A L E R I u P A P A H A G I
i n f a v o a r e a u n u i a d i n f i i i l u i P e t r e a l I I I - l e a d e A r a g o n , r i v a l u l
s a u F a d r i q u e s a u F r e d e r i c , c a r e e s t e a l d o i l e a i n o r d i n e a m o -
n a r h i l o r s i c i i e n i c u a c e l a s i n u m e , p r i r n u l f i i n d i n s * i m p r a t u l
l ` r e d e r i c a l I I - l e a d e _ H o h e n s t a u f e n .
I n l u p t e l e s a l e c u F r a n c e s i i , F a d r i q u e d e A r a g o n f u s e s e
a j u t i a l t d e A l m o g a v a r i . ) , o a m 6 n i c a r i , d u p a c r o m c a r u l c a t a l a n
B e r n a t D e s c l o t , n u t a i l = d e c t d i n f a p t e r z b a i n i c e "
i e r a u
C a t a l a n i , A r a g o n e s i
i S a r a c i n i " 2 ) . R m n n d n e i n t r e b u i n t a t i
d u p g p a c e a d e l a C a l t a b e l l o t t a , a c e s t i m e r c e n a r i , i n m a j o r i t a t e a
l o r i b e r i c i , i o f e r i r s e r v i c i i l e i m p i r a t u l u i d i n C o n s t a n t i n o p e l
A n d r o n i c a l I I - l e a P a l e o l o g , c a r e a v e a n e v o e d e a j u t o r u l l o r i n
l u p t a c o n t r a T u r c i l o r . a p e t e n i a A l m o g a v a r i l o r , R o g e r d e F l o r ,
c a r e a p a r t i n u s e O r d i n u l u i T e m p l i e r i l o r
i s e r v i s e p e F a d r i q u e
c u t i t l u l d e v i c e - a m i r a l a l S i c i l i e i , a j u n s e l a u n a c o r d c u i m -
p r a t u l b i z a n t i n . I n n u m i r d e p e s t e s a s e m i i , d u p c u m a f i r m i .
I t a m n M u n t a n e , c r o n i c a r u l e x p e d i t i e i A l m o g a v a r i l o r
u n
X e n o f o n a l a c e s t e i n o u i A n a b a s i s 3 ) ,
m e r c e n a r i i s u v e r a n u l u i
s i c i l i a n , i n m a r e p a r t e , C a t a l a n i
i A r a g o n e s i " ; c a r i
d u c e a u
c u e i s o i i l e , t i i t o a r e l e s i c o p i i i " , p l e c a r i d i n M e s s i n a c u m a r e
b u c u r i e s i m u l t u m i r e " ) , 4 ) . B a s i l e u l p r i m i b i n e p e A l m o g a v a r i i n
1 ) D e l a c u v f m t u l a r a b a l m o g v a r = o m c a r e , i n t o v a r s i a a l t o r a
f o r m n d t r u p a , f a c e i n c u r s i u n i p e t e r i t o r i u i n a m i c ; v . R e a l A c a d e m i a
E s p a r i o l a , D i c c i o n a r i o d e l a L e n g u a E s p a r i o l a , c u v n t u l a l t n o g v a r " .
2 ) B e r n a t D e s c l b t , C h r n i c a d e l r e y E n P e r e , c a p . 7 9 , p u b l i c a t d e
J . A . B u c h o n n C h r o n i q u e s t r a l i g r e s r e l a t i v e s a u x e x p e d i t i o n s f r a n a i -
s e s p e n d a n t l e X I I I - e s i c l e , P a r i s , 1 8 4 1 .
3 ) A n t o n i o R u b i y l A u c h , P a q u i r n e r e s i M u n t a n e r , p u b l i c a t d e
I n s t i t u t d ' E s t u d i s C a t a l a n s , s e c c i h i s t r i c o - a r q u e o l g i c a " , B a r c e l o n a , 1 9 2 7 ,
C r o n i c a l u i M u n t a n e r e s o c o t i t a o " c a r t e d e c a v a l e r i e m e d i e v a l "
4 ) R a m n M u n t a n e r , C h r n i c a o d e s c r i p c i d e l s J e t s
e h a z a n y e s
d e l i n c l y t B e y D o n J a u m e P r i m e r d ' A r a g , d e M a l l o r q u e s e d e ' V a l e n c i a ,
c o m p t e d e B a r c e l o n a e d e M u n t p e l l e r d e m o l t s d e
s o s d e s c e n d a n t s , c a p .
E d i t i a I s ' a t i p A r i t l a V a l e n c i a , i n 1 5 5 8 . 1 . I n c e e a c e p r i v e s t e m a -
n u s c r i s e l e c r o n i c i i l u i M u n t a n e r , c O n s e r v a t e i n b i b l i o t e c i l e d i n E s c o r i a l ,
M a d r i d , B a r c e l o n a s i C a t a n i a , v . ' L u i s N i c o l a u d ' O l w e r , L a C r n i c a d e
R a m n M u n t a n e r , f i l i a c i d e l s s e a s t e x t o s , i n H o m e n a t g e
a A n t o n i R a b i c ;
M i s c e l l e v n i t a d ' e s t u d i s l i t e r a r i s , h i s t e r i c s i l i n g u i s t i c s , v o l . I , B a r - ,
c e l o n a , 1 9 3 6 .
D i n a c e a s t c r O n i e f t . s ' a u t i p r i t d i f e r i t e e d i t i i i n c a t a l a n ,
I n S p a n i a , F r a n t a s i G e r m a n i a , s i t r a d u c e r i I n f r a n c e s k g e r m a n a y k a s t i -
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
6/41
C A T A L A N I
I V L A H I I N E U R O P A S U D O R I E N T A L A A S E C O L U L U 1 A L N I V 1 e a
5
t o a m n a a n u l u i 1 3 0 2 . R o g e r d e F l o r d e v e n i m e g a d u c e " 9 i s e
c s i t o r i c u o n e p o a t k a i m p i r a t u l u l , o p r i n c i p c s i d i n f a m i l i a
. A s i n e t i l o r c a r e d o m n e a i n B u l g a r i a 5 ) .
O o m p a n i a c a t a l a n " t r e c u i n
A s i a M i c k
i , s u b c o n d u c e r e a - u n o r 9 e f i c a R o g e r d e , F l o r , C o r -
b a r a n d ' A l e t s i B e r n a t d e R o c a f o r t , c k s t i g s t f l u c i t e v i c t o r i i
c o n t r a T u r d l o r , a j u n g n d p n i n m u n t i i T a u r u s ( 1 3 0 3 L 1 3 0 - 1 ) .
I n t o a r s k i n , T r a c i a , i s ' a a d u g a t u n n o u c o r p d e A h n d g a v a r i ,
c o n d u s d e B e r e n g u e r d ' E n t e n g a , c h r u i a R o g e r d e F l o r , d e v e n i t
a p o i C e s a r " a l I m p e r i u l u i , i - a c e d a t t i t l u l d e m e g a d u c e "
( 1 3 0 4 ) .
S u c c e s e l e l u i R o g e r d e F l o r
i a l e A l m o g a v a r i l o r s i t r e -
z i r i n s & i n v i d i a G e n o v e s i l o r , a m e n i n t a t i i n p r i v i l e g i i l e l o r d i n
P e r a ,
i a G r e c i l o r
i , m a i O e s , g e l o s i a l u i M i h a i l P a l e o l o g , f i u l
a s o c i a t u l l a d o m n i e a l i m p r a t u l u i A n d r o n i c a l I I - l e a . R o g e r
f u a s a s i n a t m i , 5 e l e s t e l a u n b a n c h e t i n A d r i a n o p o l e ( A p r i l 1 3 0 5 ) ,
i m p r e u n i c u i n s o t i t o r i i s k i , d e o a m e n i i p r i n c i p e l u i b i z a n t i n .
A c e a s t i c r i m i a f o s t u r m a t i d e a l t e m a s a c r e d e I b e r i c i . T o a t
' T r a c i a c u n o s c u i n . s a t u n c i : r z b u n a r e a c a t a l a n " 5 ) .
l i a n a , i t a l i a n a
i e n g l e s ; . v . J a u m e M a s s T o r r e n t s , R e p e r t o r i d e l ' a n t i g a .
l i t e r a t u r a p a t c a a n a , t . I , p p . 2 8 4 - 2 9 0 , I n s t . d ' E s t . C a t . , B a r c e l o n a , 1 9 3 2 .
I n l e g a t u r a c u p l e c a r e a A l m o g a v a r i l o r d i n S i c i l i a , F l o r e n t i n u I G i o v a n n i
s c r i e n r m a t o a r e l e i n C r o n i c a s a , c a r t e a 5 8 , c a p . 7 8 , p u b l i c a t a i n
B e r u n i I t a l i o a r u m , S c r i p t o r e h , e d . M u r a t o r i , M i l a n o , 1 7 2 8 , t . X I I I : u n a
g r a n g e n t e d i s o l d a t i C a t a l a n i , G e n o v e s i e t a l t r i T a l i a n i , s i p a r t i r o - d i
C i l i c i a [ S i c i l i a ]
C o t t
X X g a l e e e t a l t r i l e g n i " .
5 ) V a l e n c i a n u l J o h a n n o t M a r t o r e l l v a d a i n s e c o l u l a l X V - l e a u n
r e m a n d e c a v a l e r i e i n t i t u l a t T i r a n t l o B l a n c h , c a r e s e v a i n s p i r a d i n
i s t o r i a i s p r a v i l o r l u i R o g e r d e F l o r i n O r i e n t s i v a f i f o a r t e a p r e c i a t d e
C e r v a n t e s i n D o n Q u i j o t e ( p a r t e a I , c a p . 6 ) : u n t e s o r o d e c o n t e n t o y
u n a m i n a d e p a s a t i e m p o s " . V . s i M a r c e l i n e M e n n d e z y P e l a y o , O r i g e n e s
d e l a n o v e l a , M a d r i d , e d . 1 9 4 3 , t . I , p . 3 9 7 .
6 ) P e n t r u c e l e r e l a t a t e p a n & a c u m , v . l u c r a r i l e g e n e r a l e a s u p r a
e x p e d i t i e i c a t a l a n e I n O r i e n t : G u s t a v e S c h l u m b e r g e r ,
E x p d i t i o n
A l m u g a v a r e s " o u r o u t i e r s c a t a l a n s e n O r i e n t d e L ' a n 1 3 0 2 e t P a n 1 3 1 1 ,
e d . H i P a r i s , 1 9 2 4 ; s i L u i s N i c o l a u d ' O l w e r , L ' e x y l a n s i d e C a t a l u n y a - e n
Z a M e d i t e r r d n i a o r i e n t a l , B a r c e l o n a , 1 9 2 6 .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
7/41
V A L E R I U r A P A H A G 1
L a A p r o s , c a m l a c i n c i z e c i d e k i l o m e t r i s p r e N o r d - V e s t
d e R o d o s t , a v u l o c o b t l i e i n c a r e C a t a l a n i i
i a l i a t i i l o r
T u r c i i r e s p i n s e r a t a c u r i l e t r u p e l o r i m p e r i a l e a l e l u i M i h a i l
P a l e o l o g . I s t o r i c u l b i z a n t i n P a c h i m e r e , c o n t e m p o r a n a l a c e s t u i
e v e n i m e h t s i c a r e a f i r m a s e , r e l a t i n d a l t e i n t m p l r i , c n e a -
i n u l V l a h i l o r e T s p a n d i t , i n r u n n r m a r e , d i n i m p r e j u r i m i l e
C o n s t a n t i n o p o l u l u i p a n i d i n c o l o d e V i z i a "
n e s p u n e c l a
a c e a s t c i o c n i r e a p a r t i c i p a t i e l e m e n t u l v l a h d i n T r a c i a i n r n -
d u r i l e a r m a t e i i m p e r i a l e , j u c n d n s u n r o l c u t o t u l s e c U n d a r .
I a t c e s c r i e i n , a c e a s t a p r i v i n t a s c r i i t o r u l g r e c :
C a r a c t e r n o b i l
i b r a y , i m p r a t u l M i h a i l n u p u t e b . I n -
a r z i a i n d o r i n t a s a d e a r a z b u n a u l t i m a i n f r n g e r e s u f e r i t ,
m a i a l e s c k d e - a b e a I n d u r a s a u d i i s v a d
c e e a C e s u f e r e a u
b i e i i R o m e i d i n c a u s a s n g e r o s i l o r C a t a l a n i . P u n n d c a p t t u -
t u r o r n e i n t e l e g e r i l o r ,
i a d u n i a r m a t a
i , p l e c a n d d i n O r e s -
t i a d a ) , i i n s t a l t a b r a l n g i A p r o s , c u s o o p u l d e
a p o f n i ,
r i n z o r i , l u p t a c o n t r a I t a l i c i l o r 9 ) , c a r i
s e g s e a u a p r o a p e . A
d o u a z i , i n l o c u l n u m i t H i m e n
i i n o r d i n e a d e l u p t a , e l p u s e
p e A l a n i
i p e T u r c o p o l i 1 9 ) i n a v a n g a r d , s u b c o m a n d a l u i B o s -
s i l a s . A s e z i n s p a t e p e M a c e d o n e n i , a l C r o r s e t
e r a M a r e l e
P r i m i c i e r ,
i p e O r i e n t a l i i u n c h i u l u i s a u T e o d o r . I n s a l . . . s i t a
a r i e r g a r d p e c e i d i n n e a m u l v l a h
i p e V o l u n t a r i i
c a r e s ' a u a d u n a t ( r
B X c t v i c 6 v
K a i
8 c r o v e l h o
K
a r i p t a v a p w v
f s t m c p e r r o O e v o y
r i v )
s u b c o m a n d a M a r e l u i H e t e r i a r h . . . A r m a t a
r o m a n k e r a c o m p u s d i n c i n c i l e g i u n i , p e c n d a c e e a a i n a m i c i -
l o r a v e a p a t r u , d i n t r e c a r e u n a a l c a t u i t d i n P e r s i 1 9
,
c h e m a t i ,
d e l l i , s i C a t a l a n i i . T i u p t a i n c e p u : A l a n d f u r c e i d i n t i c a r i ,
c u a j u t o r u l T u r c o p o l i l o r , - d t a c a r p e C a t a l a n i . A c e s t i a d i n u r m i
7 ) P a t r o l o g i a g r a e c a , t . C X L I V , p . 1 0 6 .
V i z i a e l a v r e o 1 2 0
d e k i l o m e t r i s p r e N o r d - V e r t d e C o n s t v t i n o p o l , I n m u n t i i
a s t E i z i S t r a n g i a l - D a g , d e l f i n D O r m u l m a r i i N e g r e .
8 ) O r e s f i a d a , a s t a z i C a r a g a c i , l a n e ) . A d r i a n o p o l e .
9 ) C a t a l a n i i n r a u n u m i t i
i I t a l i c i " d e B i z a n t i n 4 f i i n d v e n i t i d i n
s i c i l i a .
1 0 ) T u r c o p o l i ( f i i d e T u r c i t 9 . t r u p e d e c a v a l e r i e n s o a r a .
1 . 1 ) T u r c i i e r a u n u m i t i 9 1 P e r i " ` d e B i z a n t i n i , d i n c a u s a o r i g i n i i
b o r a s i a t i c e .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
8/41
C A T A L A N I
I V L A I L I I N E U R O P A - S U D - Q R I E N T A L A A S E C O L U L U I A L X I V - I e a
i n u r t p i e p t c u I n d i r j i r e
i Y a m a s e r i n e c l i n t i t i , a s e m e n e a ' u n o r
t u r n u r i ( K a i t a l t , g r r p T o g f j c r a v K a m ) " 1 2 -
F i r s m e n t i o n e z e p e V l a h i , N i c e f o r G r e g o r a s , a l t i s t o r i c
n e v o r b e s t e 0 e l d e a c e a s t b t l i e , i n c a r e C a t a l a n i i
T u r c i i " a u o c u p a t p o s i t i e i n t r e s a t e l e K y p s e l a
i A p r o s " 1 3 ) .
/ C u u n s e c o l s i c e v a i n a i n t e , N i c e t a s H o n i a t e s m e n t i o n a s e s a t u l
_ K y p s e l a I n l e g i t u r e u j a f u r i l e s v r s i t e i n T r a c i a d e V l a h i
t o v a r s i i l o r C u m a n i i 1 4 ) . E f o a r t e p o s i b i l d e q i c a e l e m e n t u t .
- v l a h s s e f i m e n t i n u t i n a c e a s t i r e g i u n e i i n v r e m e a a n d
A l m o g a v a r i i p u s t i a u i m p r e j u r i m i l e Q m s t a n t i n o p o l u l u i
i c n d
* c r i a P a c h h h e r e .
F r a n c i s c o d e M o h c a d a , i s t o r i c s p a n i o l d e l a i n c e p u t u l s e -
c o l u l u i a l X V H - l e a 1 1 )
s c r i i t o r d i n s e c o l u l d e a u r " a l l i t e -
r a t u r i i h i s p a n i c e , i n m a n u s c r i s u l c o n s e r v a t i n B i b l i o t e c a
4 d e l a R e a l A c a d e m i a d e B u e n a s L e t r a s " d i n B a r c e l o n a 1 6 ) ' a o p e -
- r e i s a l e c u p r i v i r e T h . c x p e d i t i a C a t a l a n i l o r s i a A r a g o n e s i l o r
' c o n t r a T u r c i l o r c G r e c i l o r " , s ' a f o l o s i t d e N i c e f o r G r e g o r a s
- d e R a m n M u n I a n e r p e n t r u r e l a t a r e a b t l i e i . d e l a A p r o s . C a n d
n s a u t o r u l a f c u t a d o u a r e d a c t a r e , a c e e a p e n t r u t i p a r , a
l u c r i r i i s a l e , a p r u t I n 1 6 2 3 l a B a r c e l o n a , a t i n u t B e a r m s i d e
1 2 ) P a t r , g r . t . C X L I V , p p . 5 4 9 - 5 5 0 . V . s i G . F i n l a y , A h i s t o r y
o f G r e e c e f r o m i t s c o n q u e s t b y t h e R o m a n s t o t h e p r e s e n t t i m e , e d . 1 8 7 7 , ,
O x f o r d , t . L E I , p . 4 0 2 ; S e h l u m b e r g e r , o p . c i t . , p p . 1 5 3 - 1 5 4 ; N . I o r g a , C o n -
-
l r i b u t i o n s c a t a l a n e s d l ' h i s t o i r e b y z a n t i n e , P a r i s , 1 9 2 7 , p . 2 7 .
1 3 ) P a t r . g r , t . C X L V I I I , p p . 2 3 ( 1 - 2 3 1 .
1 4 ) P a t r . g r . t . C X X X I X , p . 6 4 . A s u p r a i m p o r t a n t e i e l e m e n t u l u i
- v l a h I n m u n t i i R e m u s I n s e c o l u l a l X I I - l e a , v . N . B a n e s c u , U n p r o b l m e
e h i s t o i r e m d i d v a l e : C r a t i o n e t c a r a c t r e d u s e c o n d e m p i r e b u l g a r e
( 1 1 8 5 ) , B u c u r e s t i , 1 9 4 3 .
1 5 ) A f o s t c o n t e d e O s o n a ,
i m a r c h i s d e A y t o n a , a m b a s a d o r l a
V i e n a s i g u v e r n a t o r a l T i i r i l o r d e J o s . R a l t a s a r G r a c i d n , i n c a r t e a s a
E Z C r i t i c n , p a r t e a I , c a p . 1 1 , r e i r e t s m o a r t e a a c e s t u i b a x b a t a t i t d e .
c a p a b i L F a m i l i a d e M o n c a d a e s o c o t i t b , u n a d i n g l o r i i l e A r a g o n u l u i " ;
- v . L o n c e L a v e r g n e , H i s t o r i e n s e s p a g n o l s ( M e n d o z a , M e l o , M o n c a d a ) , i n
_ R e v u e d e s D e u x - M o n d e s , O c t . 1 8 4 2 , p . 3 0 3 .
1 6 ) Z e x t u l a c e s t u i m a n u s c r i s a f o s t p u b l i c a t d e R . F o u l c h - D e l b o s c
s u b t i t l u l : E m p r e s a s y v i e t o r i a s a l c a n z a d a s p o r e l v a l o p , d e p o c o s C a t a l a n e s
A r a g o n e s e s c o n t r a - l o s i m p e r i o s d e T u r c o s y G r i e g o s ; i n R e v u e H i s p a - -
t i q u e ,
X L V , p p . 3 4 9 - 5 0 9 .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
9/41
8
V A I , E R I U P A P A H A G I
a f i r m a t i a l u i P a c h i m e r e , p e c a r e a a d a u g a t - o ` l a t e x t u f S k i t ,
m e n t i o n n d p e V l a h i i n r n d u r i l e a r m a t e i b i z a n t i n e : I n a r i p a
d r e a p f i s e p u s e c a v a l o r i a m a i a l e a s k d i n T r a c i a i M a c e d o n i a ,
c u V a l a h i i
i a v e y t u r i e r i i , s u b t o r d i n e l e M a r e l u i H e t e r i a r h "
( e n e l c u e r n o d e r e c h o s e p u s o l a c a b a l l e r i a m d s e s c o g i d a d e
T r a c i a y M a c e d o n i a c a n l o s V a l a c o s y l o s a v e n t u r e r o s a o r d e n
d e l g r a n E t e r i a r c a 1 7 ) .
A l m o g a v a r i i a s e d i a t i i n G a l i p o l i d e p t r e G e n o v e s i , a l i a t i
a i B i z a n t i n i l o r , a u r e s i s t a t
i e i d r z s u b c o m a n d a c i p i t a n u l u i
l o r R a m n M u n t a n e r , c a n c e l l e r e m e s t r e r a c i o n a l d e l a
h o s t " 1 8 ) , v i i t o r u l c r o n i c a r a l e p o p e e i c a t g l a n e i n O r i e n t .
I n v a s i a A h n o g a v a r i l o A n M a r 5 a V l a h i e .
I n s i r n d p r o v i n c i i l e L n p e r i u l u i d e R i s r i t , R a m n M u n -
t a n e r m e n t i o n e a z 5 . , i n t r o n i c a s a , r e g a t u l A r t e i i a c e l a a l V l a -
h i d . " ( e / r e y a l m e , d e L a r c h a e d e l a B / a q u i a , 1 9 ) , ' f i c n d d e s i g u r
a l u s i e l a d e s p o t a t u l E p i r u l u i s a u 4 A r t e i
i l a d u c a t u l M a r a
V l a h i i s a u a l N e o p a t r e i , l o c u i t i n v r e m . e a a c e e a d e V l a h i .
L a s e c o l u l a l X I I - l e a , c h l i t o r u l e v r e u s p a n i o l B e n j a m i n d i n
T u d e l a , v o r b i n d d e o r a s u l Z e i t u n
p e c a r e 1 1 n u m e s t e S i n o n
P o t a m o s "
i n t a l e a r u l u i S p e r c h i o s , p o m e n i s e d e m u n t i i
V l a h i e i , r o c u i t i d e n e a m i d n u m i t a l V l a h i o r , o a r n e n i
a s e m e n e a
c e r b i l o r d e . i u t i " 2 0 .
I n V e a c u l u r m t o r , N i c e t a s H o n i a t e s a f i r -
1 7 ) E s p e d i c i n c r e l o s C a t a l a n e s y A r a g o n e s e s c o n t r a T u r c o s y
G r i e g o s , d i r i g i d c i a D o n J u a n d e M o n c a d a , A r g o b i s p o d e T a r r a g o n a ? p o r
D o n F r a n c i s c o d e M o n a a d a , C o n d e d e O s o n a , s w s o b r i t n o , [ B a r c e l o n a ] ,
A i i o 1 6 2 3 , c a p . 3 6 ,
D i n L e a s t & o p e r a s ' a u p u b l i c a t m a i m u l t e e d i t i i
I n S p a n i a , F r a n t a i A r g e n t i n a .
1 $ ) M u n t a n e r , o p . c i t . , c a p . 2 2 5 ,
1 9 ) M u n t a i n r , o p , c i t . , p a p . 2 9 .
2 9 ) T a f e l , D e T h e s s a l o n i c a e i u s g u e a g r o , d a s e r t a t i o g e o g r a p h i c a ,
B e r l i n , 1 8 3 9 , p p . 4 7 3 q i 4 8 9 - 4 9 3 ; V i a j e s d e B e n j a m i n d e - T u d e l a , 1 1 6 0 - 1 1 7 3 ,
p o r p r i m e r a v e z t r a d u c i d o s a l * c a k e l l a n o , c o n i n t r o d u c c i n , a p a r a t o c r i t i c o
y . a n o t a c i o n e s , - p o r I g n a c i o G o n z a l e s L l u b e r a , M a d r i d , 1 9 1 8 , p . 6 1 : . . . l o s .
m o n t e s d e l a V a l a q u i a , c u y o s h a b i t a n t e s v i v e n e n l a s m o n t a f j a s
e s e l
p u e b l o d e l o s l l a m a d o s V a l a c o s , g e n t e l i g e r & c o m o c i e r v o s . . . ` 1
D e S p r e
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
10/41
C A T A L A N I $ 1 V L A H I I N E U R O P A S U D - O R I E N T A L A A S E C O L U L U I A L X I V - l e a
9
. m a s e c p a r t e a m u n t o a s i , a T e s a l i e i s e n u m e s t e a c t u a l m e n t e
M a m a V l a h i e " 2 4 ) , . i a r P a c h i m e r e m e n t i o n a s e p o p o r u l a l e s " s )
M e g a l o v l a h i t i l o r " 2 2 ) .
I n e p o c a e x p e d i t i e i A l m o g a v a r i l o r i n O r i e n t o D e s c r i e r e
a n o n i m i a E u r o b e i o r i e n t a l e " , a t r i b u i t l u n u i d o m i n i c a n S a m
f r a n c i s c a n d e n a t i o n a l i t a t e f r a n c e s i s i a l c i r e i s c o p e r a , s k
s e r v e a s a p r o e c t e l e d e c r u c i a t a l e l u i ' C a r o l d e V a l o i s 2 3 ) , n e
s p u n e c I n t r e M a c e d o n i a , A h a i a
T e s a l o n i c e s t e u n p o p o r
f o a r t e n u m e r o s
i r i s p n d i t . n u m i t a l V l a h i l o r ' N ( i n t e r M a c h e -
d o n i a m , A c h a y a m e t T h e s s a l o n i c a m , e s t q u i d a m p o p u l u s v a l d e
m a g n u s e t s p a c i o s u s q u i v o o t n t u r
& A , a c e s t i p i s t , r 1
a i R i i m a n i l o r " ( p a s t o r e s R o m a n o r u m ) , c a r i a u l o c u i r k o d i n i o a r
I n U n g a r i a " , d e u n d e a u f o s t s c o s i d e U n g u r i " , s ' a u r s p a n d i t
i n G r e c i a , u n d e d i s p u n d i n a b u n d e n t i , m a i m u l t c a o r i c a r e a l t
/ l e a r n , d e e x c e l e n t c a s , l a p t e
i c a r n e " 2 4 ) . R e i e s e d e c i
F t i o t i d a
i c h i a r L o c r i d a f a c e a u p a r t e d i n t e r i t o r i u l l o c u i t
d e - V l a h i .
4
V l a h i a M a r e ,
v . G . M u r n u , l s t o r i a R a m n i l o r d i n P i n d , V l a h i a M a r e ( 9 8 0 -
1 2 5 9 ) , B u c u r e s t i , 1 9 1 3 ; I . N i s t o r , O r i g i n e a R o m d i t i l o r d i n B a l c a n i
5 V l a -
M i l e d i n T e s a l i a 5 E p i r , i n A n a l e l e A c a d e m i a R o m a n e , M e m . S e c .
1 s t
1 9 4 3 - 4 4 .
2 1 ) P a i r . g r . t . C X X X I X , p . 8 4 1 1
2 2 ) P a t r . g r . t . C X L I I I , p . 8 3 .
" 2 3 ) ' D i n a c e i a s i e p o c s u n t
5 p r o e c t e l a d e c r u c i a t a l e - M a i o r c h i n u -
l u i R a i r n u n d o L l u l l , V e n e t i a n u l u i M a r i n o S a n u d o T o r s e l l o , F r a n c e s u l u iP i e r r e D u b o i s s i A r m e a n u l u i H a y t o n ; v . i n a c e a s t p r i v i n t :
D e l a v i l l e
L e r o . u l x , L a F r a n c e e n . O r i e n t a u X I V - e s i c l e , E x p d i t i o n s d u m a r c h a l
B o u c i c a u k P a r i s , 1 8 8 6 , t . I , p p . 2 7 - 3 9 , 4 7 - 4 9 s i 6 4 - 7 7 , , A . R u b i i i y
L l u c h , L a C o m p a n y i a c a t a l a n a s e t a e t c o m a n d a m e n t d e T e o b a l d d e
C p o y ( C o r n p a n y m e s d e M a c e d n i a i T e s s e i l i a ) 1 8 0 7 - 1 3 1 0 , i n M i s c e l l a n i a
P r a t d e l a R i b a , I n s t i t u t d ' E s t u d i s C a t a l l a n s , B a r c e l o n a , 1 9 2 3 .
2 4 ) A n o i t y m i D e s c r i p t i o E U r o p a e O r i e n t a l i s , p u b l i c a t t t d e D r . O l g i e r d
G e w k a , C r a c o v i a , 1 9 1 6 , p p . 1 2 - 1 4 ; N . I o r g a , E n c o r e u n & m i t e ' d e c r o i s a d e
( 1 8 0 8 ) : s e s r e n s e i g n e m e n t s s u h l ' E u r o p e o r i e n t a l e , i n B u l l e t i n d e l ' I n s t i t u t
p o u r P t u d e d e , l ' E u r o p e . s u d - o r i e n t a l e , a n . V I I I , n . 0 - 7 , 1 9 2 1 ; R u b i 6
y L l u c h , . o p , c i t . ; G . P o p a L i s e a n u , R o m d n i i n D e s c r i p t i o E u r o p a e O r i e n -
t a l i s " i n R e t i s t a I s t o r i c d , X X , p p . 1 0 1 - 1 1 1 , 5 R o m d n i i i n i z v o a r e l e m e -
d i e v a l e , B u c u r e s t i , 1 9 3 9 , p p . 2 1 1 - 2 2 1
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
11/41
V A L E & P A P A H A G I
V l a h i a M a r e , a a x e d c a p i t a l k e r a N e o p a t r a s 2 5 )
v e c h e a
H y p a t a , . n u m i a l a P a t r i a " d e c t r e L a t i n i . s i , m a i t i r z i u , P a -
t r a g i c d e c a r e T u r c i ,
c o n s t i t u i a , l a i n c e p u t u l s e c o l u l u i a l
u n d u c a t s u b c o n d u c e r e a u n u i s e b a s t o c r a t o r s a u
d u c e . .
A c e s t a a p a r t i n e a u n e i r a m u r i b a s t a r d e a f o s t i l o r i m p a r a t i d e .
I t i s i r i t d i n d i n a s t i a A n g h e l o s - C o m n e n 2 6 ) , r a m u r i s t a b i l i t
i n .
E p i r i T e s a l i a , c u u n v e a c i n a i n t e , p e . v r e m e a c u c e r i r i i C o n s t a n -
l i n o p o l u I u i d e c g t r e c r u c i a t i s i a d e s m e m b r i r i i I m p e r i u l u t
b i z a n t i n .
T i t l u l d e s e b a s t o c r a t o r a l M a r d i V l a h i i I l m o s t e n i s e I n 1 3 0 3 .
t n i r u l
i b o l d i v i c i p s u l I o a n a l I I - l e a A n g h e l o s 2 7 ) . C r o n i c a .
M o r e e i " i n v e r s i u n e a e i f r a n c e s I n s p u n e c , a c e s t a f i i n d m i -
m o r , r e g e n t a
a s u m a t - o v r u l s u G u i a l I I - l e a d e l a I l o c h e ,
d u c e a l A t e n e i 2 8 ) , c a r e i n u r m a s f a t u l u i p e c a r e 1 - a a v u t l a
Z e i t u n 2 9 ) , a u G i t o n " , c u n o b i l i i d i n V l a h i a a v e c l e s b a r o n s
2 5 ) N e o p a t r a s e r a s i t u a t & l a S u d u l r u l u i
S p e r c h i o s ; c a r e s e v a r s
I n g o l f u l M a l i a c , s i l a p o a l e l e v e r s a n t u l u i n o r d i c a l m u n t e l u i O e t a . N i c e f o r
G r e g o r a s n e v o r b e s t e d e c a s t e l u l f o a r t e b i n e f o r t i f i c a t n u m i t N e o p a t r a s " .
P a t r . g r . t . C X L V I I I , p p . 1 1 2 - 1 1 3 .
2 6 ) M i h a i l . A . n g h e l o s - C o m n e n a I n f i i n t a t l a i n c e p u t u l s e c o l u h i i a l
X I 1 I - l e a , i n G r e c i a s e p t e n t r i o n a l A , d e s p o t a t u l E p i r u l u i . I - a u u r m a t f r a t i i
s 5 . i T e o d o r ( 1 2 1 4 - 1 2 3 0 ) , c u c e r i t o r
i I M p A r a t a l T e s a l o n i c u l u i , s i M a n u e l
( 1 2 3 0 - 1 2 3 7 ) , s i f i u l s A u M i h a i l a l I I - l e a ( 1 2 3 7 - 1 3 7 1 ) , a c A r u i a u t o r i t a t e
s e I n t i n d e a
1 a s u p r a T e s a l i e i M e g a l o v l a . h i t i l o r " .
a m o a r t e a a c e s t u i a d i n
u r m A , f i n s A i i i i m p a r t p o s e s i u n i l e . N i c e f o r i a E p i r u l , i a r . b a s t a r d u l l o a n
A n g h e l o s , g i n e r e l e l u i T a r o n a , c A p e t e n i a M e g a l o v 5 a h i f i l o r " , r A m n e c u
t e r i t o r i u l d i n t r e O Z i r n p i P a r n a s f ; i n g l o b A n d p e P e l a s g i l P t i o t i z i , T e -
a a l i e n i L o c r i e n i o z o l i e n i " , d e c i c u M a r e a V i a b l e ; v . P a c h i m e r e
G r e g o -
r a s , d ' a t r . g r . t . C X L I I I , p . 8 3 ,
t . C X L V I I I , p . 1 1 0 .
2 7 ) l o a n I A n g h e l o s ( 1 2 7 1 - 1 2 9 6 ) , a l 1 1 / a r 1 1 V l a h i i , a a v u t c a u r m a s
p e f i u l s A u C o n s t a n t i n ( 1 2 9 6 - 1 3 0 3 ) , t a t A l l u i T h a n a l I I - l e a , d e c a r e n e .
o c u p a m ; v . C . H o p f , C h r o n i g u e l g r O c o 2 r o n i a n e s B e r l i n , 1 8 7 3 , p . 5 2 9 , . ? i
M a s L a t r i e , T r s o r d e C h r o n o l o g i e , d ' I l i s t o i r e e t d e G o g r a p h i e , P a r i s e
1 8 8 9 ; 1 3 : 1 7 6 9 .
2 8 ) E l e n a , f i i c a l u i l o a n I A n g h e l o s
s p r i t a l u i C o n s t a n t i n , s e
i n A r i t a s e c u G u l i e h n j d e l a R o c h e , d u c e . a l A t e n e i . D i n a c e s t m a t r i m o n i u
s e a n f i s c t i t G u i , v a s " p r i m a r a l l u i l o a n a L I I - l e a ; v . C . H o p f . o p . c i t . , p . 5 2 9 ,
4 1 1 0 I a s L a t r i e , o p . c i t . , p . 1 7 6 9 .
2 9 ) C a s t e l u l . d e l a Z e i t u n , f u s e s e d a t c a z e s t r e l u i G u l i e l m . d e l a
R o c h e , t a t A l l u i G u i , d e c A t r e s o c r u l s A u , s e b a s t o c r a t o r u l l o a n I A n g h e l o s .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
12/41
, C A T A L A N I
I N E U R O P A S U D - O R I E P d A L A A S E C O L U L U I ' A L X I V - l e a n
d e l a B l a q u i e " , a o r g a n i s a t a c e a s t i t a r & d u p i s i s t e m u l f r a n c e s ,
n u m i n d p e n t r u a d m i n i s t r a r e a e i u n l o c o t e n e n t a l s k u I n p e r -
s o a n a p i A n t o n F l a m a n d u l , m o n s e i g n o r A n t h o n y o l e F l a m e n c ,
q u i e s t o i t t e n u s l e p l u s s a g e d o u d o u c h a m e " , i u n m a r e . s a l
V l a h i e i i n a c e e a , p r o b a b i l , a u n u i G r e c , B o t a n i a t e , V u c o m i t y , _
m a r e s c h a l d e l a E l a q u i e " 8 0 ) , p e c a i T I l v o m v e d e a , m a i d e p a r t e ,
i n r e l a t i i c u A l m o g a v a t i i .
D i n a c e a s t e p o c d a t e a z , . d e s i g u r , m o n e t e l e b t u t e l a
N e o p a t r a s s i c a r e s u n t a s e m : i n t o a r e d e n a r i l o r f r a n c e s i d e t i p u I
t o u t n o i s " . A c e s t e m o n e t e p o a r t u r m i t o a r e l e l e g e n d e :
A N G E L U S S A E . - C . , 8 1 ) , p e r e v e r s : N E O P A T R 1 E ;
A N G E L U S S A B . C . , p e r e v e r s : D E L L A P A T R A ;
D U X A N G E L U S , p e r e v e r s : D E L L A P A T R I A . .
E v o r b a , f r i n d o i a l i , d e r o a n a l I I - l e a A n g h e l o s - C o m n e n ,
t n r u l s e b a s t o c r a t o r " s a u d u c e d e N e o p a t r a s " 3 2 ) .
A c e a s t a e r a s i t u a t i a i n T e s a l i a
i F t i o t i d a e u a l t e c u -
v i n t e i n V l a h i a M a r e
p e v r e m e a c n d A l m o g a v a r i i l u p t a a
I n O r i e n t .
; *
D u p c e a p u s t i i t T r a c i a t 1 3 0 5 - 1 3 0 6 ) , C o m p a n i a c a t a -
l a n
i n d r e p t a t s p r e M a c e d o n i a ( 1 3 0 7 ) , c o n d u s f i i n a d e
B e r n a t d e R o c a f o r t
c a r e v a a s p i r a s d e v i e r e g e a l T e s a l o -
n i c u l u i ,
s , i
s t a t
v r e m e i n p e n i n s u l a C a s a n d r i a , t r e -
c n d a t u n c i i n s e r v i c i u l t o s t u l u i s u i n a m i c d i n S i c i l i a , C a r o l
3 0 ) J . A . B u c h o n , R e c h e r c h e s h i s t o r i q u e s s u r l a p r i n c i p a u t f r a t i r ,
g a i s e d e l i f o r e , P a r i s , 4 8 6 , t
r , p . 4 0 5 - 4 1 0 . , J . L o n g n o n , L i v r e d e l a
C o n q u t e d e l a P r i n c e d e l ' A m o r e , C h r o n i q u e - d e M a r & ( 1 2 0 4 - 1 3 0 5 ) ,
P a r i s , 1 9 1 1 , p , 3 4 5 = 3 4 8 .
V i s c o m i t y ' I n
d i t i a l u i B u c h o m
3 ) S a b a s t o c r a t o r C o m n e n u s ( d u p t i . S c h l u m b e r g e r ) - .
$ 2 ) G . S c h l u m b e r g e r , L e s p r i n c i p a u t s f r a n q u e s d u L e v a n t d ' a p r s
l e s p l u s r c e n t e s d c o u v e r t e s d e l a n u m i s m a t i q u e , P a r i s , 1 8 7 7 , P . 8 2 ,
N u m i s m a t i q u e d e l ' O r i e n t l a t i n P a r i O , 1 8 7 8 , p : 3 8 2 - 3 8 3 s i p l a n . , a , X I I I ,
n - r e l e . 1 7 , 1 8
i 1 9 ; V .
i C . H o p f , G e s c h i c h t e , G r i e c h e n l a n d s v o n B e g i n n
d e s M i t t e l c a t e r s b i s a u f u n s e r e Z e i t 1 8 4 1 , I n E n c y k l o p t i d i e d e r W i s s e n s -
s c h a f t e n t . n n d K i i n s t e v o n E r s c h u n d G r u b e r , t . L X X X V , L e i p z i g , 1 8 6 7 ,
p . 3 6 0 - 3 6 1 , $ ) 1 : F . G r e g o r o v i u s , D e r S t a d t A t h e n i n M i t t e l c a t e i , S t u t t g a r t ,
p . 4 6 0 n o t a .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
13/41
1 2
V A L E R I U P A P A H A G )
d e V a l o i s , c d r e , p r i n a s t o r i a s a c u C a t e r i n a
d e C o u r t e n a y .
s e s o c o t e a i m p i r a t a l
C o n s t a n t i n o p o l u l u l . A l m o g a v a r i i r e c u n o s e
a t u n c i c a
.
v e f a l k r p c a m i r a l u I T h i b a u t d e C p o y
( s a u d e C M -
p o y ) , l o c t i i t o r u l i n O r i e n t a l p r i n c i p e l u i f r a n c e s
3 3 ) . E i a t a c m -
n s t i r i l e d e l a , m u n t e l e A t h o s , i n s p e c i a l
H i l a n d a r u l , a p r a t d e
e g u m e n u l D a n i i l , s i o r a s u l T e s a l o n i c , l i n d e
a s a l t u r i l e k r s u n t
z d a r n i c i t e d e g e n e r a l u l i m p e r i a l H a n d r i n o s
( 1 3 0 8 ) 3 4 ) .
D e s c r i e r e a a n o n i m a a E u r o p e i o r i e n t a l e " , p o m e n i t m a i
s u s , n e s p u n e c d . t a r a V l a h i l o r , m a r e i .
b o g a t i , a f o s t o c u p a t i
a p r o a p e I n i n t r e g i m e d e a r m a t a p r i n c i p e l u i
C a r o l , c a r e s t a l k -
n e a z 5 . i n G r e c i a " ( T e r r a m e n i n t , h o r u m B l a c , h o r u m q u e e s t
m a g m a e t o p u l e n t a e x e r c i t u s d o m i n i K a r u l i q u i i Z
p a r t i b u s G r e -
,
c i e m o r a t u r f e r e t o t a m o c c u p a v i t ) , s ) . a d a u g a c a c e a s t i a r m a t
s ' a i n d r e p t a t s p r e r e g a t u l T e s a l o n i c u l u i , a t a c n d o r a s u l s i r e -
g i u n e a i n c o n j u r t o a r e d i n s p r e u s c a t s i d i n s p r e m a r e " 3 5 ) . A u -
t o r u l a c e s t o r a f i r m a t i i , c a r e s c r i e i n p r i m i v a r a a n u l u i 1 3 0 8 , g r e -
s e s t e , d e s i g u r , c n d n e s p u n e c , t a r a V l a h i l o r " e r a o c u p a t
d e
a r m a t a p r i n c i p e l u i C a r o l " i n t i m p u l a s e d i u l u i T e s a l o n i c u l u i . E
p o s i b i l c a A l m o g a v a r i i s f i i n t l n i t m u l t e a s e z k r i v l a h e i n
M a -
c e d o n i a , i n s i T e s a l i a s a u M a r e a V l a h i e , t a x i , m a r e s i b o g a t i " ,
n u a f o s t i n v a d a t d e e i s i o c u p a t a p n o a p e
i n i n t r e g i m e " d e
c t i n c u r s u l a n u l u i 1 3 0 9 .
I n t i m p u l s e d e r i i l o r i n M a c e d o n i a , C a t a l a n i i a u a v u t r e -
l a t i i c u d u c e l e A t e n e i G u i a l I I - l e a d e l a R o c h e , c u a c r u i s o r i
v i t r e g . a f a s t v o r b a s s e c u n 4 n e B e r n a t d e R o c a f o r t
" ) ,
i c u
M a r e a V l a h i e , d e u n d e i p r o c u r a p r o v i s i a d e g r u a r m a t a d i n
G r e c i a a p r i n c i p e l u i C a r o l " . I n s o o t e l i l e , c a r e n i s u n t c u n o s c u t e ,
a l e l u i T h i b a u t d e C p o y g s i m u r m a t o a r e l e I n s e m n r i : A J e a n
d e M o n t e n a s e t A . J e a n d e L a v a l q u i f u r e n t e n v o y e z d e p a r
l a
c o m p a i g n i c a u d u c e a u m e d ' A t h n e s p o u r p a r l e r a u d u c
d ' a v o i r
3 3 ) R u b i e y i L l u e h , o p . c i t .
3 4 ) 0 . T a f r a l i , T h e s s a l a n i q u e a u q u o t o r z i m e s i c l e
P a r i s ; 1 9 1 3 ,
p p . 2 0 6 - 2 0 7 ; R u b i t o y L l u c h , o p l c i t .
3 5 ) , - A n o n y m i D e s c r i p t i o , p . 1 4
O . - G b r k a a d o v e d i t C R a u t o r u l
a c e s t u i i z v o r m e d i e v a l , c a r e c u n o s t e a B a l c a n i i , a a e r i e I n - p r i m b . v a r a a n u l u i ,
1 3 0 8 , I n F r a n t a , p p . V V L
3 6 ) R u b i y L l u c h , o p . c i t . ; N i c o l a u d ' O l w e r , o p . c i t . , p . 9 9 .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
14/41
C A T A L A N S I V L A I - I I I N E U R O P A S U D - O R I E N T A L A A S E C O L U L U I
L X I V - I e a
1 3
c h e v a u x , e t c . ; _ A d e u x m n e s t r e u x d u d u c d ' A t h n e s
q u i v i n -
d r e n t p o u r l e m a r i a g e d e R o q u e f o r t , e t c . ,
A , J e a n d e B e r q u o n ,
e s c u y e r d u d u e d ' A t h n e s , q u i d e v a i t d i r e a u d u c - c o m m e n t
n o u s
e u s s i o n s a c c o r d e n B l a q u i e d e a u c u n
s e c o u r s d e g r a i n ' t . & c e a s e d .
I n t e l e g e r e p e n t r u p r o c u r a r e a d e g i l l ' s ' a f k u t
p r o b a b i l p r i n -
t r ' u n m e s a g e r , B o t a n i a t e
u n m e s s a g e r V o t e m i t e , g r a n d m a -
r c h a l d e l a B l a q u i e " , d e s i g u r c e l p o m e n i t
i d e , , C r o n i c a M g -
e e i " . T o t I n a c e l e a s i s o c o t e l i
s e f a c e a l u s i e l a g i 1 1 1 1 1 o b t i n u t d i n
V l a h i a p e n t r u T u r c i
T u r e o p o l i ,
a l i a t i a i A l m o g a v a r i l o r :
d o n n e e t p a y m e s s i r e O v i t i , p a t r o n d ' u n e
n a v e d e G a n e s ,
p o u r p o r t e r l e p a i n d e s T u r e s e t T u r c o p l e s d e l a B l a q u i e j u s -
q u e s A . R u r a i n e , a u r o y a u m e d e S a l 6 n i q u e " 8 8 ) .
C e a r t a n u i n t r z i e s i z b u c n e a s c i I n t r e B e r n a t d e R o c a -
f o r t s i T h i b a u t d e , C p o y . A c e s t a d i n u n d i p r i n d e
p e s e f u l c a -
t a l a n
i I I t r i m i t e c a p t i v I n I t a l i a , r k n n n d s i n g u r i n f r u n t e a
C o m p a n i e i 8 9 ) . A m i r a l u l f r a n e e s
a I n s e m n a t i n s o c o t e l i l e . s a l e :
A , , T h . c q u e s d e C o r n o y q u i
e m m e n a e n P o u i l l e R o q u e f o r t , e t a u -
t r e s t r a t r e s . . . 6 0 f l o r i n s " 4 9 ) .
P e l a s a r s i t u l a n u l u i 1 3 0 8 , s i t u a t i a e r a n e l i n i s t i t o a r e p e n -
t r u A l m o g a v a r i : a s a l t u r i l e a c e s t o r a i m p o t r i v a T e s a l o n i c u l u i n u
3 7 ) W o l B o t o n i a t e s " , H o p f , p p . c i t . , p . 3 8 9 ; P r o b a b l e m e n t u n
B o t a n i a t e " , S c h l u m b e r g e r , E x p d i t i o n , p . 2 7 2 , n o t a 1 .
.
3 8 ) J , A . B u c h o n , C o l l e c t i o n d e c h r o n i q u e s n a t i o n a l e s f r a n a i s e s d u
t r e i z W n e a u s e i z i m e s i c l e , P a r i s , 1 8 2 6 , t . I L p p , 3 5 2 - 3 5 6 , i C h r o n i q u e s
t r a n g r e s , p p . 4 6 7 - 4 6 9 , n o t a ; H o p f , o p . c i t . 1 p p . - 3 8 7 - 3 8 8 .
P u p a d u p 5 .
t r e c e r e a C a t a l a n i l o r i n s e r v i c i u l l u i G a u t h i e r d e B r i e n n e , V e n e t i a n u l M a -
r i n o S a n u d o T o r s e l l o , i n o p e r a s a L i t e r S e o r t o r u m P i d e l i u m C r u c i s s u p e r
T e r r a e S a n c t a e r e c u p e r a t i o n e e t C o n s e r v a t i o n s
p u b l i c a t d e B o n g a r s I n
a l d o i l e a t o m a l & i l e g e r i i G e s t a D e i p e r F r a n c o s , H a n o v r a ; 1 6 1 1 ,
a f i r m a c a r m a t e l e c r u c i a t i l o r a r p u t e a o b t i n e - g r a u d i n V l a h i a t e s a -
- l i a n a : I t e m e x B l a c h i a h a b e r i p o s s e n t f r u m e n t u m , a l i a q u e p i n g u e d o .
A . p o r t u A m i r a , p o r t u q u e . M i t h r i a d e . a t q u e L a d e i n m s g n a q u a n t i t a t e ,
s i a d s t a t u m r e d u c e r e t u r p r i s t i n u m , e o q u o d i p s a c o n s u m p t a A l i t a C o m i t e
B r e n e n s i , d u m s o c i e t a t i s C a t e l a n o r u m d o m i n i u m o b t i n e b a t " ( p . 6 8 ) ; v .
I n a c e a s t 6 p r i v i n t . q i F . G r e g o r o v i u s , D e r Z i r g d e r c a t a l a n i s c h e n C o m p a -
n i e n a o h B o t i o n , u n d d i e S c h l a c h t a m K e p h i s s o s , i n H i s t o r i s c h e C l a s s e ,
q e d i n t a d i n 8 I a n u a r i e 1 8 8 7 , M i i n c h e n , p p . 2 5 - 4 0 .
3 9 ) R t i b i y L l u c h , o p , c i t . .
4 0 ) B u c h o n , C o l l e a t i o n , , t . I I , p . 3 5 6 ; C h r o n i q u e s t r a n g r e s , p . 4 6 9 .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
15/41
1 4
V A L E R I U P A P A H A G I
i z b u t i s e r k , i a r d r u m u l s p r e T r a c i a J i e r a o p r i t d e G r e c i . N i c e f o r
G r e g o r a s n e s p u n e c e i e r a u I n g r i j o r a t i c a n u c u m v a p o p o a r e l e
v e c i n e c u R o m e i i d i n M a c e d o n i a , a d i c k J u n i , T r i b a l i i , A c a r n i -
n i e n i i s i . T e s a l i e n i i , s k s e u n e a s e & p e n t r u a - i I n c o n j u r a d i n t o a t e
p r t i l e s i a 4 n i m i c i " 4 0 ) . R e c u n o a s t e m _ s u b n u m e l e d e R i n i , T r i -
b a l i s i T e s a l i e n i r e s p e c t i V p e 4 1 b a n e s i , p e S r b i
i p e p o p o r a l
f o a r t e n u m e r o s
i r i s p n d i t , n u m i t a l V l a h i l o r " .
F i i n d a r d e n i n t a t i d e f o a m e t e , M e r i d a , d u p 5 , c u m n e s p u n e
a c e l a s i i s t o r i c b i z a n t i n , l u a r k h o t i r i r e a c a r e ' A r e a m a i m u l t
u n a c t d e n e h u n i e c l e a t d e i n d r z n e a l k a d i c k d e a m e r g e c i t
m a i r e p e d e , a r k A b a v a p n i I i i t a r a T e s a l i e n i l o r , r e g i u n e c a r e
a v e a s k l e d e a I m b e l s u g a t e p r o v i s i i p e n t r u h r a n a l o r
i p e c a r e
a r f i I n c e r c a t c h i a r s . o s u p u e " 4 2 ) .
T o t G r e g o r a s a f i r m k c d u o p k s e p a r a r . e a l o r d e T u c i 4 2 ) ,
C a t l a n i i p e t r e c u r i a r n a l a p o a l e l e m u n t i l o r O l i m p
i O s a " i 9 i
c i l a v e n i r e a p r i m i v e r i l e i o r i d r i d e a c i
i s t f i b i t u r i
m u n t i l o r
i v a l e a T e m p e , a j u n g n d , I n a i n t e d e s o s i r e a v e r i i , I l l
m n o a s e l e c m p i i a l e T e s a l i e i , p e ' c a r e l e - a u p r j o l i t , d e v a s t n -
d u - l e a r k a i n t m p i n a r e s i s t e n t " 4 4 ) .
F i l o l o g u l g r e c T a m a M a g i s t r u l " , c u n o s c u t s i s u b n u m e l e
l u i m o n a h a l d e T e o d u l s i c a r e e e b n t e m p o r a n a l e v e n i m e n t e l o r
d e c a r e n e o c u p m , n e v o r b e s t e d e h o t r i r e a I t a l i c i l o r " , a d i c i
a C a t a l a n i l o r , s i a c e e a a D e r s i l o r " , s a u a A c h e m e n i z i l o r " ,
& l i c k a T u r c i l o r , d e a d e v a s t a i n t r e a g a T e s a l i e " . I n f a t a n A v i -
l i t o r i l o r ; , t O t u l s e I n v l m 4 e s t e
t p i e r e , t o t u l e p l i n d e c a d a v r e
4 1 ) P a t r ,
i r
t . C X L V I I I , p . 2 4 7 .
v ,
A . R u b l e , y L l u c h , H i e d -
f o r o G r e g o r a s y l a e x p e d i c i n d e l o s C a t a l c u n e s a O r i e n t e , i n M u s e o B a l e a r
d e H i s t o r i a y L i t e r a t u r a , C i e n c i a s y A r t e s , P a l m a d e M a l l o r c a , e p o c a 1 1 ,
t . I I , 1 8 8 5 .
4 2 ) P a t r . g r . t . C X L V I I I ,
4 3 ) D u p a T o m a M a g i s t r u l , R a i n % M u n t a n e r
i v e r s i u n d e g r e a c k
i t a l i a n
i s p a n i o l a l e C r o n i c i i M o r e e i , T u r c i i a u p a r t i c i p a t a l a t u r i d e
I b e r i c i l a , i n v a s i a T e s a l i e l .
4 4 ) P a t r g r . t C X L V I I I , p . - 2 4 9 . . . V o r b i n d d e r z b o i u l l u i A l e x e l
C o m n e n e u N o r m a n z i i ( 1 0 8 2 ) , A n a C o m n e n a m e n t i o n a s e l t i n g a m u n t e l e
C h i s a v o s , V e c h i u l O s a , s a t u l v l a h E t z e v a n " , P a t r . g r . t . C X X V I E , p . - 1 3 8 .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
16/41
C A T A L A N I
1 V L A I I I I N E U R O P A S U D - O R I E N T A L A A S K O L U L U I A L X I V - I e a
1 5
s i d e s i n g e " 4 5 ) T o t u s i T e s a l i e n i i s e u n e s c s u b c o n d u c e r e a g e -
D e r a l u l u i H a n d r i n o s , a p r t o r u l T e s a 1 o n i c u l u i ,
i d u c u n r i z -
b o i u d e h r t u i a l i i m p o t r i v a a g r e s o r i l o r . V o r b i n d d e a p e t e n i a
m a i t s u s p o m e n i t , T u n a M a g i s t r u l s c r i e u r r a i t o a r e l e : A t -
t e a \ r i c t o r i i s t r i l u c i t e a r e p u r t a t a c e s t a , f i e i z b i n d I n m a s s a
c o m p a c t & a i n a m i c i l o r , f i e a t a c n d m u l t i m e a a c e s t o r a c u , f o r t e
m i d s a u g r u p u r i l e r e c l u s e a l e l o r c u f o r t e m a r i , n c
i a c u m
l e p r o s l i v e s c T e s a l i e n i i
i l e a n t i a p r o a p e t u t i o a a n e n i i "
.
C a t a l a n i i , c a r , i p u s t i i s e r & c u a t t a u s u r i n t i c m p i a T e -
s a l i e i , s ' a u v i z u t i n i m p o s i b i l i t a t e a d e a p u n e s t i p n i r e - p e
m u n t i i t e s a l i e n i
s i d e a c u c e r i i n e x p u g n a b i l e l e c a s t e l e
a l e
V l a h i e i .
d u p & N i c e f o r G r e g o r a s , c u m j u d e c a u A l m o g a v a r i i
n i i s i t u a t i a i n c a r e s e g s e a u : A s p r i m e a m u n t i l o r , c u c a r e
n a t u r a a i n z e s t r a t , i n m u l t e l o c u r i , a c e a s t t a x i , d l o c u i t o r i l o r
s i i s i g u r a n t i s i i n d r i z n e a l i . ( i ( 6 0 X E l l i V T E k a i 0 . p a o q T c S i ' s g x o u a t
i a r c e t i t i l e c l d i t e p e n l t i m i n e p u n i n n e p u t i n t a
d e a i n t r e p r i n d e v r e u n ' a s e d i u " 4 7 )
A c e s t r i z b o i u d e h i r t u i a r &
a c e a s t i g u e r r i l l a ` k H a n -
d r i n o s I - a 5 . . . c u t i n T e s a l i a , t e r r a B l a c h o r u m , d e s i g u r ,
c u d o n -
c u r s u l M e g a l o v l a h i t i l o r " , a l a c e l o r a s i V i a h t d e s p r e
c a r e , c u
u n s e c o l
i c e v a i n a i n t e , a f i r m a s e - S e n i a m i n d i n . T u d e l a c n i -
m e n i n u - i p o a t e a t a c a "
i c n i c i u n r e g e n u e i n s t a r e s i - i
d o m i n e " 4 5 ) .
I n c i u d a r e s i s t e n t e i l o c u i t o r i l o r d e l a m u n t e , T e s a l i a , t e r r a
m a g n a e t o p u l e n t % s e g s e a , p e l a s f i r s i t u l a n u l u i 1 3 0 9 , i n t r ' o
s i t u a t i e j a l n i c i . T n r u l s e b a s t o c r a t o r , s l a b s i p r i p i n d d i n p r i -
/ 4 5 ) P a t r . g r . t . C X L V : A d J o s e p h u m P a t r e m a n g e l i s c o m p a r a n d u m
e x p o s i t i o r e r u m q u a e t e m p o r e I t a l o r u m e t P e r s a r u m i n v a s i o n i s a c c i -
d e r u n t " .
4 6 ) I b i d e m : T h e o d u l i M o n a c h i a l i a s T h o m a e M a g i s t r i o r a t i o p r o
C h a n d r e n o " . - - v . s i B u c h o n , C h r o n i q a e s t r a n g r e s , p p . 4 7 6 - 4 7 9 , s i G a s - k
p a r S e n t i f i o n , C a r t a a l R e y A n d r i m i c o e l P a l e l o g o : A p o l o g i a d e J a n d r i -
n o s p o r T e d u l o ( T o m d s M a g i s t e r ) , I n R e v i s t a d e C i e n c i a s H i s t r i c a s , t .
B e x c e l o n a , - 1 8 8 0 , p p . 6 1 - 7 1 ( t r a d u c e r e a d e s e a i n e x a c t ) .
4 7 ) . . P a t r . g r . t . C X L V I I I , p . 2 5 0 .
4 8 ) T a f e l , o p . v i t . , p . r 4 7 3 ; V i a j e s d e B e n j a m i n d e T u d e l a , p . 6 1 ,
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
17/41
1 6
V A L E R R Y - P A P A H A G I
e i n a u n e i l u n g i b o a l e
i a m e n i n t a t d e o m o a r t e - p r e m a t u r l " 4 2 1
n u p u t e a e v i t a a n a r h i a i n c a r e a m e n i n , t a s l s e p r i b u s e a s c i
M a m a V l a h i e .
C a t a l a n i i a u t r e b u i t , i n c e l e d i n j u r m i , s & O i n g l a o
I n t e l e g e r e c u d e b i l u l s e b a s t o c r a t o t a l M a r i i V l a h i i ; c a r e , i n d e m -
n a t d e s f e t n i c i , I i i a i n s e r v i c i u l s u , T i g i d u i n d u - l e b a n i 6 0 ) ,
p r o b a b i l c u s c o p u l o c u p r i i d u c a t u l u i A t e n e i , a l c r u i s u c c e s o r
l e g i t i m s e s o c o t e a I o n a l L - l e a A n g h e l o s
d u p i c u m v o m
v e d e a i n c a p i t o l u l u r m i t o r
i n u r m a m o r t i i v & r u l u i . s k u G u i
d e l a R o c h e , s u r v e n i t & i n 1 3 0 8 .
O s c r i s o a r e d i n 1 3 0 9 t r i m e a s l d e d o g e l e V e n e t i e i P i e t r o
G r a d e n i g o b a i l u l u i d e N e g r o p o n t e B e l l e t t o F a l l e r , n e v o r b e s t e
d e T h i b a u t d e C p o y , c a r e e i n V l a h i a , c u C o m p a n i a " , . ( D o m i -
n u s G i b a k l u s q u i e s t i n V k t q u i a c u m o o m p a g n a ) , - s i c a r e i n c e a r -
c o a p r o p i e r e d e S e r e n i s i m a R e p u b l i c & 5 2 ) .
n e a s t e p t a t e i n s ,
i
m o d m i s t e r i o s , a m i r a l u l f r a m e s
a * A s k C o m p a n i a f r s - s i f i l u a t r f i m a s b u n d e l a n i -
m e n i " 5 2 ) . L a s f A r s i t u l l u i A p r i l i e 1 3 1 0 e l
e r a I n F r a n t a , d u p
c u m r e i e s e d i n s o c o t e l i l e s a l e . I n p r i m k v a r a a c e l u i a s i a n , A l m o -
g a v a r i i a u t r e b u i t s p l e c e d i n T e s a l i a i n d r e p t f i n d u - s e
s p r e L o -
c r i d a . N u ' s t i m p r e c i s - d a c l a c e s t d r u m e i l - a u f l o u t i n c a l l -
t a t e d e m e r c e n a r i a i s e b a s t o c r a t o r u l u i t a u d e s o l i c i t a t i a i d u c e -
l u i A t e n e i , c a r e a v e a n e v o e d e s e r v i c i i l e l o r .
t i n i l e p e c a r e l e
a v e m i n a c e a s t l p r i v i n t s u n t c o n f u s e s i c o n t r a d i c t o r i i .
D u p a f i r M a t i a l u i G r e g o r a s , C a t a l a n i i l e g a r i p r i e t e n i e
c u . T e s a l i e n i i , p r i m i n d c o n d i t i i l e p o m e n i t e
i , l a v e n i r e a
d u p c e a u o b t i n u t b a n i , c o n d u s i f i i n d d e a l u z e l e M O . - -
d u k e , s t r b t u r m u n t i i T e s a l i e i , t r e c u r T e r m o p i l e l e
i p o -
p o s i r & i n L o c r i d a , l n g T a u l C e f i s " 5 5 ) .
4 9 ) P a t r . g r . t . C X L V I I I , p . 2 4 9 .
5 0 ) I b i d e m ,
5 1 ) . H o p f , o p .
p . 3 8 9 ; G r e g o r o v i u S , D e r S t a d t A t h e n , t . I I , p . 9 ;
R u b i d y . L l u c h , L a C o m p a n y f a a t a l a n a .
5 2 ) M u n t a n e r , o p . c i t , c a p . 2 3 9
C r o r d c a r u l c a t a l a n n e s p u n e I n s &
g r e i t c C p o y a p l e c a t i n a i n t e d e i n v a s i a T e s a l i e i . A m v t i z u t c . a c e s t - a
s e g E t s e a i n 1 3 0 9 I n V l a h i a , c u C o m p a n i a " v . R u b i y L l u c h , o p . e t i t .
5 3 ) P a t r . g r . t . C X L V I I I , p . 2 5 0 .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
18/41
C A T A L A N I $ 1 V L A 1 - 1 1 I N E U R O P A S U D - O R I E N T A L A A S E C O L U L U 1 A L X I V - I e a
1 7
D a r i i n a c e s t d r u m p r i n r e g i u n e a m u n t o a s a F t i o t i d e i
a u a v u t p r o b a b i l d e l u p t a t . A l m o g a v a r i i e u b s t i n a s i i . p r o n i c a
g r e c e a s c k d i n G a l a x i d i ( l o c a l i t a t e d i n g o l f u l C o r i n t , I n L o c r i d a )
r e d a c t a t * l a i n c e p u t u l s e c o l u l u i a l . X V I I I - l e a , p e b a s a u n o r d o -
c u m e n t e v e c h i , i c a r e a , f o s t d e s c o p e r i t i i n 1 8 6 4 i p u b l i c a t i i n
a n u l u r m a t o r d e C o n s t a n t i n S a t h a s , r e l a t e a z i i n v a s i a v t e m u t i l o r
c o r s a r i n u m i t i T a r a g o n a t i " , a d i c k A r a g o n e s i , i r e s i s t e n t a p e
e a r e a c e t i a a u I n t m p i n a t - o d i n p a r t e a l o c u i t o r i l o r L o c r i d e i :
T o t i a u a s c u l t a t d e p o r u n c i l e i m p a r t e t i i n a r n a n d p n l a t r e i
m i i d e o s t a s i e p a c t i t i ,
A i d o r i c h i o t i s i d i n a l t e
c a r i a u i p o r n i t i m p o t r i v a a c e l o r c o r s a r i , ' i n s k a n d s ' a u
I n t r u n i t p e c m p i a d e l a Z e i t u n , a i z b u c n i t v r a j b a i n t r e a p e t e n i i .
S ' a u i n s u l t a t e u n e r u s i n a r e , s ' a u i m p r i s t i a t i p u t i n a l i p s i t c a
s k s e s i i n c a e r e . T o t u i , G a l a x i d i o t i i s ' a u p u s i n s e r v i c i u l l u i
c h i r A n d r e a s 5 4 ) , u n u l d i n t r e p r i m i i g e n e r a l i a i B a s i l e u l u i , c a r e
a d a t d o u i b t l i l s t r l u c i t e , I n c a r e a u c i s m u l t i c o r s a r i , i n t o r -
c n d u - s e a p o i l a G a l a x i d i c u m a r i d a r u r i d e l a c h i r A n d r o n i c 5 5 ) ,
I n s k d i n c a u s a d e s b i n k r i i d i n t r e G r e c i , c o r s a r i i , f i r k n i c i o p i e d i c k
a u p u s s t k p n i r e p e m u l t e o r a e , p r i n t r e c a r e S a l o n a " 5 6 ) .
A r r e i e i d i n c e l e d e m a i s u s a d r u m u l p r i n F t i o t i d a , a d i c
p r i n m u n t i i V l a h i e i " l u i B e n i a m i n d i n T u d e l a
u n d e ' s e g -
s e a u m u l t i V l a h i
i p r i n L o c r i d a , d e c i p r i n t e r i t o r i u a p a r t i -
n n d s e b a s t o c r a t o r u l u i , 1 - a u f i c u t A l m o g a v a r h c u a r m a i n m n t
l u p t n d p r o b a b i l i m p o t r i v a l u i H a n d r i n o s . S u c c e s u l T a r a g o n a -
t i l o r " i n s & s ' a d a t o r i t n e l n t e l e g e r i l o r d i n t r e b i s t i n a s i .
R a m n M u n t a n e r n u a f o s t m a r t o r O c u l a r l a t r e c e r e a
c o i n -
p a t r i o t i l o r s i p r i n T e s a l i a , F t i c t i d a s i L o c r i d a . , a d i a p r i n V l a -
h i a M a r e , a c i e l ' p r k s i s e ( J o m p a n i a c a t a l a n k n c d e p e a n d
a . c e a s t a s e g k s e a i n p e n i n s u l a C a s a n d r i a . E l i n s k s ' a p u t u t i n -
f O r m a , m a i t r z i u , a s u p r a a c e s t u i e v e n i m e n t p r i n m r t u r i a f O t i -
5 4 ) c h i t A n d r e a s a r f i H a n d r i n o S , d u p e . S a t h a s ,
5 5 ) A n d r o n i c a l H - l e a P a l e o l o g .
5 6 ) A . 4 u b i y L l u c h , L a e x p e d i c i n
d o n v i n a c i a n d e l o s C a t a l a n e s
e n O r i e n t e j u z g a d a s p o r l o s G r i e g o s , l u M e m o r i a s d e - l a R e a l A c a d e m i a
d e B u e n a s L e t r a s d e B a r c e l o n a , I V , 1 8 8 5 , p P . 4 1 - 4 2 ; H o p f , o p . c i t . , p . 3 8 9 ;
W . M i l l e r , T h e L a t i n s i n t h e L e v a n t , L o n d r a , 1 9 0 8 , p p . 2 2 2 - 2 2 3 .
S a l o n a
e s t e v e c h e a A m f i s a a L o c r i d e i o z o l i e n e .
2
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
19/41
1 1 3
V A L E R I L 1 ` P A P A H A G I
l o r s i t o v a r k s i d e a r m e , c a r i a u p a r t i c i p a t l a i n v a s i a V l a h i e L
A f i r m a t i i l e c r o n i c a r u l u i c a t a l a n n u c o r e s p u n d c u a c e l e a a l e l u i
G r e g o r a s d e a t n u m a i I n r e c u n o a T t e r e a a s p r i m i i p r t i i m u n t o a s e
a T e s a l i e i .
M u n t a n e r n e s p u n e
A l m o g a v a r i i , - p e a n d s e g i s e l u l a
C a s a n d r i a , a u f o s t c h e m a t i d e n o u l d u c e a l A t e n e i , c o n t e l e G a n - -
t h i e r d e B r i e n n e , s u C c e s o r u l l u i G u i d e l a R o c h e :
I n a c e s t t i m p s ' a i n t m p l a t s . m o a r d e b o a l i d u c e l e
A t e n e i , N e a v n d f i u
i n i c i i l i a . , a l i s a t d u c a t u l c o n t e l u i d e
B r i e n n e , f d r u l s u p r i m a r . I n t i n e r e t e a . s a , c o n t e l e d e B r i e n n e
t r i s e m u l t t i m p I n S i c i l i a , I n c a s t e l u l A g o s t a , u n d e f u s e s e t r i -
I n e s c a o s t a t e c d e c t r e t a t . 1 s u , c n d a c e s t a a f o s t p r i n s ,
d e
u n d e a i e s i t a r i r i s c u m p r a n d u - s e : d e a c e e a e r a i u b i t d e C a t a -
l a n i s i l e v o r b e a l i m b a ( e p e r a x f e y a s m a r a c a t h a l a n s e p a r -
l a v a c a t h a l a n e s c h ) . C n d a s o s i t i n - d u c a t , 1 - a u * p r o v o c a t a t t
d e s p o t a t u l A r t e i 5 7 ) , a t i A n g h e l o s , s e n i o r u l V l a h i e i p r e c u n t
i m p i r a t u l , a a i n a t e r a I n c o l t i t d i n t o a t e p r t i l e ( E c o n f o a i
d u c a t , l o d i s p o t a t d e D a r t % c l e , s a f i e l e ,
e L a n g l o , s e n y o r d e l a B l a -
q u i a , a t r e t a l , e l e m p e r a d o r : a x i q u e d e c a s c u n a p a r t l i d o n a v e *
a s s a t s p e r f e r ) . E l
a t r i m e s s o l i l a C o m p a n i e , p r o m i t n d s p l -
- t e a s a a c e s t e i a s o l d a p e . s a s e l u n i , d a c i v i n e i n a j u t o r s t ; c h i a r
s , i d u p g a c e e a , s m e n t i e a c e e a 5 I s o l d , a d i a : - . p a t r u u n c i i p e l u n
d e c m a v n d c a l c u a r m u r , d o u h d e c m c u c a l f i l l a r m u r . s i
u n a d e f i e c a r e p e d e s t r u . A u a j u n s a s t f e l l a o i n t e l e g e r e a s u p r a
a c e s t u i l u c r u , a s i g u r n d u - s e r e c i p r o c p r i n j u r i m i n t e s c r i s e .
D u i : 4 a c e e a , C o m p a n i a p o r n i d i n C a s a n d r i a i a j u n s e I n M o r e e a ,
d u p m a r i l e g r e u l t t i c e l e - a I n d u r a t i n t r e c e r e a p r i n
C a r e e c e a m a i a s p r t a r d i n l u m e ( E s a b r e a _ Q o l a c o r n p a n y c s
p a r t i s d e ' S a s e r a n d r i a - e v e n c h a l a M a m a , a b g r a n a f a n y q u e
s o f f e r i r e n a p a s s a r l a B l a q u i a , q u i e s l a , . p u s f o r t t e r r a , d e r
m o n ) " 5 8 )
5 7 ) I n . d e s p o t a t u l A r t e i d o m n e a t n d r u l T e m a C o m n e n .
5 8 ) M u n t g n e r , o p . c i t . , c a p . 2 4 0 .
I n s e c o l u l
X I I I - I e a , R o b e r t
d e C l a r y s c r i s e s e : S i e s t B l a k i e u n e m o u l t f o r t t e r r e . . . " ;
v . H o p f , C h r o -
n i q u e s , p . 5 1 .
G i o v a n n i V i l l a n i , c o n t e m p o r a n a l a c e s t u r e v e n i m e n t , n e . 6
s p i m e , i n o p . c i t . , c a r t e a 5 8 , c a p . 7 8 , a . , d u i : A s t a b i l i r e a l o r I n r e g a t u f
S a l o n i c u l u i " , A l m o g a v a r i i a u p r d a t t o a t r e g i u n e a p a n & a C o n s t a n t i n o , -
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
20/41
C A T A L A N I
I V L A H r I N E U R O P A S U D - O R I E N T A L A A S E C O L U L U I A L X I V - I e a
1 9
V l a h i a " l u i M u n t a n e r , c u p r i n s i n t r e C a s a n d r i a " i , , M o -
r e e a " , a r c o r e s p u n d e d e c i c u t e r r a B l a c h o r u m " , c a r e , d u p .
; , D e s c r i e r e a a n o n i m " ; s
i n t i n d e a i n t r e M a c e d o n i a , A h a i a
T e s a l o n i c " .
A i n v i z u t , d i n s o c o t e l i l e l u i T h i b a u t d e C p o y , c A l m o -
g a v a r i i a u a v u t r e l a t i i c u G u i a l I I - l e a d e l a R o c h e , p e c n d s e
g s e a u l i n M a c e d o n i a . D u c e l e A t e n e i m o a r e i n s i n O c t o m b r i e
1 3 0 8 . E p r o b a b i l c i n t e l e g e r e a A l n \ o g a v a r i l o r c u s u c c e s o r u l a -
c e s t u i a , G a u t h i e r d e B r i e n n e , n u , s ' a i n c h e i a t i n C a s a n d r i a , c u m
m e s p u n e . M u n t a n e r , i p o a t e c h i a r n i c i i n T e s a l i a , c i d i r p i i n -
v a s i a L o c r i d e i , c c i i t s o s e s c i n a c e a s t r e g i u m e i n c a l i t a t e d e
m e r c e n a r i a i s e b a s t o c r a t o r u l u i i c o n d u s i d e & g a u z e t e s a l i e n e
d e s i g u r V l a h i
d o s i a t a c a t i , c a c i i n m u n t i i F t i o t i d e i , d e 1 3 4 -
t i n * i n f r u n t e c u H a n d r i n o s . p p o s i b i l d e c i c a l a h o t a r u l d u c a -
t u l u i A t e n e i s f i t r e c u t e i i n S e r v i c i u l d u c e l u i f r a n c e s , i n t o r 4 n d
a r m e l e c o n t r a f o s t u l u i l o r s t i p n .
M u n t a n e r n e s p u m e c . , o d a t i a j u n s i i n d u c a t u l A t e n e i " .
A l m o g a v a r i i a u f o s t b i n e p r i m i t i d e c o n t e l e d e B r i e n n e " , c a r e
, l e - a d a t s o l d a p e d o u . l u n i " ,
m u l t u m i t . l o r , A , p u t u t r e c u -
c e r i d u c e l e p e s t e t r e i z e c i d e c a s t e l e " s m u l s e d e i n a r n i c i i s i . I n
a c e s t e c o n d i t i i , a p u t u t G a u t h i e r t r a t a o n o r a b i l c u i m p A r a t u l , c u
. A n g h e l o s c i c u d e s p o t a t u l " 5 9 ) .
D u p a c e a s t n o u s e r i e d e i s p r v i i n V l a h i a , i z b u c n e s t e
u n c o n f l i c t I n t r e C a t a l a n i c i . d u - c e l e A t e n e i , d i i J c a u s a s o l d e i , s i
a c e s t a d i n u r m i n v i n s s i u c i s i n b t l i a d e l a r u l C e f i s , l i n g &
l a c u l C o p a i g , l a 1 5 M a r t i e 1 3 U 6 0 ) . I b e r i c i i d e y i n s t p n i a i
d u c a t u l u i .
C r o n i c a M o r e e i " , i n c e l e p a t r u v e r s i u n i a l e e i , f r a n c e s i ,
g r e a c k , s p a n i o l ( d i a l e c t u l a r a g o n e s ) c i i t a l i a n .
p r i m e l e t r e i
c o m p u s e i n s e c o l u l a l X I V - l e a ,
f a c e s i e a a l u s i e l a v e n i r e a .
p o i i c a l l a . l i n e t o r n a r o n s o p r a l e t e r r e d e l D e s p o t o , c i o i l R e a m e d i
M a c e d o n i a , e q u e 1 k d i s t r u s s e r o " . C a t a l a n i i i n s & n u s ' a u i n d r e p t a t s p r e
t a m d e s p o t u l u i " c i s p r e a c e e a a s e b a s t o c r a t o r u l u i , a d i c t i s p r e M a r e a
. 5 9 ) M u n t a n e r , o p . c i t . , c a p . 2 4 e .
6 0 ) M i d e m .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
21/41
2 0
V A L E R I U P A P A H A G I
C o m p a n i e i c a t a l a n e i n V l a h i a " s i l a i n c e r c a r e a d u c e l u i
A t e n e i
d e a c u c e r i a c e a s t a t a r & c u a j u t o r u l A l m o g a v a r i l o r .
V e r s i u n e a t r a n c e s & n e s p u n e c s , d u p & m o a r t e a .
l u i G u i d e
l a R o c h e , s u c c e s o r u l s u G a u t h i e r d e B r i e n n e
s ' a c c o r d a l a
C o m p a i g n e , e t l e s f i s t v e n i r l a 1 3 1 a q u i e . E t p u i s
f u e n d e s c o r t
a v e c l a C a m p a i g n e , e a u x , e n R e m y r o
6 1 ) . S i f u m o r s e t d e s c o n -
f i s e t d e s h e r i t s p a r s o n o r g h e i l " 6 2 ) .
V e r s i u n e a g r e a c &
c r o n i c & r i m a t i
a f i r m & c I n d a t i
c e a f f & M e s s e r G u a l t i e r ,
d U c e l e , d e s o s i r e a C o m p a n i e i 6 9 , c a r e
a v e a c u e a p e s t e o m i e d e T h r c i , s e
i n t e l e s e c u e a s l a t a c e R o -
m a n i a s i s c u c e r e a s c 5 , V l a h i a
t i e t X W V T O L I T 1 V ` 1 3 4 t a v i d t v K a T i j v
B X a p i v
b - r p o u v ) .
I n s , o d a f i s t p n i p e c e t a t e a
D o m o c , a u
i z b u c n i t n e i n t e l e g e r i d I n c & e f i r i i n t r e e i " 6 4 ) .
A c e l a s i l u e r u i l
s i v e r s i u n e a i t a l i a n i , c a r e e r e d a c t a t &
d u p i c e a g r e -
c e a s C i : S ' a c c o r d a d u n q u e G u a l t i e r c o n l o r o c h e a v e s s e r o a
c o m b a t t e r l a R o m a n i a e p r e n d e r l a , V a l l a c h i a " 6 5 ) .
V e r s i u n e a s p a n i o l i , c a r e a f o s t c o m p u s & I n 1 3 9 3
p r o b a -
b i l l a A v i g n o n e u b d i r e c t i a A r a g o n e s u l u i F r a y J u a n F e r n a n d e z -d e H e r e d i a , M a e s t r u a l O r d i n u l u i H o s p i t a l i e r i l o r d i n R o d o s
6 1 ) R e m y r o = A r m i n 5 s a u H a l m y r o s , p o r t l a g o l f u l P a g a s e t i c
M u n t a n e r I l v i s i t a s e : l o p o r t d e A l m i r o , q u i e s e n l o d u c a t d e T e n e s "
( c a p . 2 3 5 ) s i a c o l o a p u t u t e l a f l a p r o b a b i l c . V l a h i a e s t e l a p u s f o r t
t e r r a d e l m o n " . A p a r t i n e a D u c e l u i A t e n e i , d e l i e r a D i T e s a l i a .
6 2 ) B u c h o n , R e c h e r c h e s h i s t o r i g u e s , t . I , p p . 2 3 9 - 2 4 0 ; L o n g n o n , o p .
c i t . , p . 1 9 6 .
6 3 ) P u p & v e r s i u n i l e g r e a a
i i t a l i a n S . g C r o n i c e i M o r e e i , G u i d e l a
R o c h e e a c e l a c a r e a l u a t I n s e r v i c i u l s 5 . 0 C o m p a n i a c a t a l a n f t s o s i t O . l a
H a h n y r o s s a u A r m i n ) . E . p o s i b i l s . f i e i n s & o c o n f u s i e c u u n a l t e v e n t -
m e n t I n t e u n p l a t , I n t e a d e v r , p e c l i n d & A l a G u i d e l a R o c h e s i a n u m e s o s i r e a
I n G r e c i a a A l m o g a v a r i o r c o n d u s i d e F e r r n E x i m e n i s - t l ' A r e n s , e v e n t -
m e n t d e c a r e n e v o r b e s c P a c h i m e r e s i M u n t a n e r ; v .
A B u c h o n , R e c h e r -
c h e s e t m a t r i a u x p o u r s e r v i r & a n e , h i s t o i r e d e l a d o m i n a t i o n f r a n g a i s e
a u x X I I I - e , X I V - e e t X V - e s i & l e s d a n s N t e s p r o v i n c e s d r n e m b r e s d e
g r e c e t l a s u i t e d e l a g u a t r i m e c r o i s a d e , p a r t e a I , P a r i s , 1 8 4 0 , p . 3 3 3 .
6 4 ) B u c h o n , R e c h e r c h e s h i s t o r i g u e s , t . U , p . 2 6 2 ,
s i C h r o n i g u e s
t r a n g r e s , p . 1 6 9 ; R u b b 5 y L l u c h , L a e x p e d i c i a n , p . 3 7 .
6 5 ) C . H o p f , o p . c i t . , p . 4 5 6 .
6 6 ) D e s p r e a c e s t p e r s o n a j , v . M a n u e l S e r r a n o y S a n z , V i d a V e s c r i t o a
d e D . J u a n F e r n d i n d e z 4 e H e r e d i a , G r a 4 M a e s t r e d e l a O r d e n d e - S a n J u a n
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
22/41
C A T A L A N I $ 1 V L A H I I N E U R O P A S U D - O R I E N T A L A A S E C O L U L U I A L X I V - I e a
2 1
s ' a p u t u t r e d a c t a f i e d u p u n t e x t f r a n c e s 6 7 ) , f i e d u p . & u n u l g r e -
c e s c 6 8 ) s a u i t a l i a n 6 9 ) . E o o p e r i o r i g i n a l & p e n t r u e v e n i m e n t e l e
d e d u p & 1 3 0 2 2 9 , d a r r e d a c t a t i d e l a a c e a s t d a t a
p e b a s a u n o r
d o c u m e n t e c a r e n e a u n t . n e c u n o s c u t e r i ) , s i i n q o r n d u i r e a s i
c o o r d o n a r e a " e g r o r a e p r o b a b i l s & f i i n t e r v e n i t i n s u s i M a e -
s t r u l " 2 2 ) .
D u p i a c e a s t v e r s i u n e , R o e a f o r t c u C a t a l a n i i s i
c u T u r e i t ,
i n t r n d i n V l a h i a , i n c e p u r & s d e a l u p t e m a r i " , i a r G u i d e l a
R o c h e , c a r e e r a d u c e a l A t e n e i " , l e - a t r i m e s s o l i f & g & d u i n c l u - l e
s . l e d e a o b u n & s o l c i , c a d d o r e a s & c u c e r e a s c i V l a h i a " ( e l l
l e s d a r k t b u e n s u e l d o h e q u e r a c o n q u i s t a r i c t B l a q u i a 7 3 ) . C a t a -
l a n i i s i T a m i l a u p r i m i t s & i n t r e i n s e r v i c i u l d u c e l u i d e M e n a s i -
, , i n c e p u r k s l u p t e c u c e r i n d c a s t e l e i n . V i a h i a " ( e d e s p u e s
c a -
m e n a r o n a g u e r r e a r e t a t o m a r o a s t i e l l o s d e l a B l a q u i a ) . L a
m o a r t e a l u i G u i d e l a R o c h e , G a u t h i e r , v z n d C . 5 . a t i t C a t a -
l a n i i c t s i T u r c i i s e g s e a u I n d . i n V l a b i a " , l e t r i m i s e v o r b i
s i r e s p e c t e p a c t u l f & c u t c u V r u l s u 0 . s k - i i n a p o i e z e c a s t e -
d e J e r u s a l n , S a r a g o s a , 1 9 1 3 .
J u a n F e r n a n d e z d e H e r e d i a , c a r e v i s i t a s e
G r e c i a , a f o s t u n p r e c u r s o r a l h u m a n i s m u l u i s p a n i o l s i u n m a r e i m p u l s o r
a l s t u d i i l o r c l a s i c e " ; v . M a r t i n d e k i q u e r , L ' h u m a n i s m e c a t a l a ( 1 3 8 8 - 1 4 9 4 ) ,
B a r c e l o n a , 1 9 3 4 , p . 1 0 .
6 7 ) L i b r o d e l o s f e c h o s e t c o n q u i s t a s d e l P r i n c i p a d o d e l a K o r e a ,
c o m p i l a d o p o r c o n v a n d a m e n t o d e D o n F r a y J o h a n n F e r r a n d e z d e H e r e d i a
m a e s t r e d e S . J o h a n n d e J e r u s a l e m . C h r o n i q u e d e M o r e a u x X I I I - e e t
X I V - e s i c l e s , p u b l i s , e t t r a d u i t e p o u r f a S o c i t _ d e l ' O r i e n t l a t i n p a r A .
M o r e l P a t i o , G e n e v a , 1 8 8 5 , p . L V I L
6 8 ) A . R u b b i y L l u c h , L l e n g u a y l a c u l t u r a c a t a l a n a s
e n G r e c i a
e n S l s i g l o X I V , I n E l o m e n a j e a M e n n d e z y P e l a y o , M a d r i d , 1 8 9 9 , t . I t
p . 1 1 1 : H e r e d i a a v e a u n s e c r e t a r g r e c , T a l o d i c h i s a u C a l o d i c h i , c i l l g i n a r
d i n R o d o s .
6 9 ) L o n g n o n , o p . c i t . , p . X X X I I ,
7 0 ) I b i d e m , p . L X X X I I I .
7 1 ) D u p f t M o r e l P a t i o , v . L i b r o d e l o s f e c h o s , p . L X I .
7 2 ) i . u b i y L l u c h , o p . c i t . , p . M .
7 3 ) A m v f t z u t e f t n u s u b c o n d u c e r e a l u i R o c a f o r t a u t r e c u t A l r n o -
g a v a r i i I n V l a h i a , c i s u b a c e e a a l u i T h i b a u t d e C p o y . D e a l t f e l , c h i p &
c r o n i c a a r a g o n e s t t , M a c e d o n i a e t o t V l a h i a " : d u p a s e d e r e a s a i n T r a c i a ,
' , , R o c a f o r t , c u C a t a l a n i i i c u T u r c i i , l u f t d r u m u l V l a h i e i " . C a s i V e r s i u n i l e
g r e a c E t q i R a n a ) * c e a s p a n i o l f t a t r i b u e l u i G u i d e l a R o c h e t n t e l e g e r e a e t a
9 a t a l a n i i .
di ib
7/24/2019 Catalani i Vlahi n Europa Sud-Oriental a Secolului Al XIV-lea
23/41
2 2
N A L E R 1 U l ' A P A H A G I
l e l e " 7 4 ) . D u p c r o n i c a a r a g o n e s a d e c i , c o n f l i c t u l I n t r e d u c e l e -
A t e n e i
i A l m o g a v a r l a r f i i z b u c n i t d i n c a u s a c g s t e l e l o r d i a
V l a h i a p e c a r e a c e s t i a i n t r z i a u s A l e I n a p o i e z e .
S A v e d e m a c u m I n c e f e l a u r l a t a t i s t o r i c i i p r o s t e r i o r t
t r e c e r e a C o m p a n i e i c a t a l a n e p r i n V l a h i a M a r e .
I n s e c o l u l a l X V I - l e a , A r a g o n e s u l J e r n i m o Z u r i t a y - C a s -
t r o 7 5 ) s e f o l o s e s t e d e c r o n i c a l u i M u n t a n e r s i d e o p e r a i s t o r i c 4 ,
a l u i N i c e f o r G r e g o r a s p e n t r u a p o v e s t i e x p e d i t i a A l m o g a v a r i l o r
I n O r i e n t . I n s i r n d t r i l e d i n E u r o p a z i s r i t e a r a i n e p o c a a -
c e s t u i e v e n i m e n t , i s t o r i c u l a r a g o n e s a f i r m c A V a l a h i a e r a c u -
p r i n s A i n M e s i a I n f e r i o a r
i c o r e s p u n d e a c u r e g i u n i l e p e c a r e -
l e s t r i b a t e D u n r e a , a o o l o u n d e s e v a r s i I n m a r e " ( C o m p r e n -
d a s e l a V a l a q u i a e n l a M y s i a i n f e r i o r y c o r r e s p a n d i a c o n i a s
r e g i o n e s q u e a t r a v i e s a e l . D a n t u b i o , c t d o n d e e n t r a e n l a m a r ) ,
s i p o m e n e s t e p e B u l g a r i , S c l a v o n i s i V a l a h i q ( t o d a s a q u e l l a s n a -
c i a q e s d e l o s B i c l g a r o s , E s c l a v o n e s y V a l a c o s ) p r i n t r e p o p o a r e l e
, , p e r v e r t i t e
i a t i n s e d e c o n r u p t i a G r e c i l o r , c a r i e i , a u s c h i s m a t i c i
i n a m i c i a i B i s e r i e j i c a t o l i c e "
t o t u s i , m a i d e p a r t e , d u p
- c e v o r b e s t e d e ' , A n g e l o , s e i i o r d e l a V a l a q u i a " , Z u r i t a n e s p l i n e
7 4 ) L i b r o d e l o s f e c h o s , p p . 1 1 7 - 1 1 8 .
7 5 ) S e c r e t a r a l l u i F i l i p a l I I - l e a i c r o n i c a r o f i c i a l a l A r a g o n u l u t
F u s e s e e l e v u l h e l e n i s t u l u i s p a n i o l H e r n n N f i f i e z , e l C o m e n d a d o r g r i e g o " ,
l a U n i v e r s i t a t e a d i n A l c a l d e H e n a r e s ; v . F . U s t a r r o z q i - D . D o r m e r , P r o -
g r e s o s d e l a H i s t o r i a e n e l R e i n o d e A r a g n y e l o g i o d e Z u r i t a , S a r a g o s a ,
1 6 5 0 q i r e e d i t a r e i n 1 8 7 8 .
P e n t r u Z u r i t a c o l e c t i o n a r d e m a n u s c r i s e g r e -
c e * t i , - v . C h a r l e s G r a u x , E s s a i s u r l e s o r i g i n e s f l u f o n d s g r e c d e l ' E s c u r i a l ,
p i s o d e d e l ' h i s t o i r e d e l a R e n a i s s a n c e d e s l e t t r e s e n E s p a g n e , I n B i b l i o -
t h g u e d e l ' E c o l e d e s H a u t e s
Y t u c 1 e s , 4 6 - m e f a s c i c u l e , P a r i s , 1 8 8 0 p p .
5 6 - 5 8 .
7 6 ) E n u m e r a r e a p o p o a r e l o r s c h i s m a t i c e " d i n E u r o p a o r i e n t a l & p a r e '
E f t f i e i n s p i r a t . d e p r o e c t u l d e c r u c i a t & a t r i b U i t 1 u l B r o c a r d
l d e d i c a t r e -
g e l u i F r a n t e i F i l i p a l V I - l e a d e V a l o i s ( 1 3 3 2 ) , p r o e c t p e c a r e Z u r i t a 1 1
e u n o a . 5 t e
i I I m e n t i o n e a z a i n c a r t e a 6 , c a p . 1 1 , a C r o n i c i i s a l e .
P e n t r t t
p c n n e n i r e a V l a h l e i s i
V l a h i l o r i n a c e s t d o c u m e n t m e d i e v a l v . A u r e l i a n
B a c e r d o t e a n u , V l a h i i
i V l a h i a l u i B r o c a r d , I n A n u a r u l I n s t i t u t u l u i
Top Related