Hazırlayanlar:ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ
Prof. Dr. Firdevs Aktaş (Başkan) Doç. Dr. Murat Dizbay
Doç. Dr. Özlem Güzel TunçcanDoç. Dr. Dilek Erer (Cerrahi Bölümler Temsilcisi)
Doç. Dr. Anıl Tapısız Aktaş (Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Temsilcisi)
Uzm. Dr. Gülçin Telli Hem. Serpil Baş
Hem. Ayhan DoğanHem. Hatice ŞimşekHem. Bedia Bostan
Adı-SoyadıProf. Dr. Zafer TürkyılmazDoç. Dr. Dilek ErerProf. Dr. Özgür TanDoç. Dr. Serhat GürocakDoç. Dr. Fazlı PolatDoç. Dr. Hakan SözenDoç. Dr. Kemal FındıkçıoğluDoç. Dr. Ayşe İrizYrd. Doç. Dr. Koray AkkanYrd. Doç. Dr. Zeynep AktaşUzm. Dr. Alp Özgün BörcekUzm. Dr. Kutluk PampalÖğr. Gör. Dr. Ali ÇelikÖğr. Gör. Dr. İsmail GülerÖğr. Gör. Dr. Baybars AtaoğluÖğr. Gör. Dr. Hasan Bostancı
Anabilim DalıÇocuk Cerrahisi ADKalp ve Damar Cerrahisi ADÜroloji ADÜroloji ADÜroloji ADTransplantasyon CerrahisiPlastik ve Rekonstrüktif Cerrahi ADKulak Burun Boğaz ADGirişimsel RadyolojiGöz ADBeyin ve Sinir Cerrahisi ADAnestezi ve Reanimasyon ADGöğüs Cerrahisi ADKadın Hastalıkları ve Doğum ADOrtopedi ve Travmatoloji ADGenel Cerrahi AD
3Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
ANTİBİYOTİK KULLANIM KONTROLÜ VE ANTİBİYOTİK PROFİLAKSİ REHBERİ
AMAÇ: Enfeksiyon hastalıklarında antibiyotikler tedavi ve profilaksi amaçlı
kullanılır. Antibiyotik kontrolunün amacı; antibiyotikleri uygun doz ve sürede
kullanmak, antibiyotik kullanımı sırasında gelişebilecek komplikasyonları
önlemek, hasta sağ kalım süresini uzatmak ve özellikle hastanelerde önemli
bir sorun haline gelen antibiyotik direnç gelişimini önlemektir.
Cerrahi antibiyotik profilaksisinin amacı ise, cerrahi alan enfeksiyonlarını
önlemektir. Profilaksi şemaları hazırlanırken güncel cerrahi antibiyotik
profilaksi rehberleri ve hastanemizin tüm cerrahi ve girişimsel
uygulama yapılan bölümlerin önerileri dikkate alınmıştır.
ANTİBİYOTİK KULLANIMINDA GENEL PRENSİPLER
Antibiyotikler tedavide en çok kullanılan ve kullanımında en çok hata yapılan bir
ilaç grubudur. İnsan vücudunun her organında enfeksiyon gelişebileceğinden
her daldaki hekimin antibiyotik kullanımını iyi bilmesi gerekir. Antibiyotiklere
direnç gelişimi ve tedaviye yeni antibiyotiklerin girmesi gibi nedenlerle de
bilgilerin devamlı yenilenmesi zorunludur. Antibiyotik kullanımında dikkat
edilmesi gereken kuralları şöyle sıralayabiliriz (Tablo 1).
4
Tablo.1 Antibiyotik Kullanımında Dikkat edilmesi Gereken Noktalar
Antibiyotik gerekliliğini sapta
Antibiyotik başlamadan önce mikrobiyolojik testler için örnek al
Etken olma olasılığı en yüksek mikroorganizmaları düşün
Bu etken için en uygun antibiyotiği belirle
Kombinasyon tedavisi gerekliliğini irdele
Konak faktörlerini gözden geçir
En uygun kullanım yolunu seç
En uygun dozu belirle
Başlangıç tedavisinin değiştirilmesi gerekiyor mu? Değerlendir
Uygun tedavi süresini belirle
Antibiyotik kullanımında dikkat edilmesi gereken kuralları şöyle sıralayabiliriz:
1. Antibiyotik kullanma gerekliliğinin saptanması
Hastanın bir bakteriyel enfeksiyonu olmalıdır ya da profilaktik antibiyotik kullanımının gerekli olduğu bir durum olmalıdır.
Antibiyotiklerin etken izole edilip, duyarlılık testine göre ya da diğer laboratuvar testleri ile kanıtlanarak kullanılmasına kanıtlanmış bakteriyel enfeksiyon tedavisi denir.
Ampirik antibiyotik tedavisi ise olası enfeksiyon etkenleri ve duyarlılık durumuna göre verilen tedavidir.
2. Uygun antibiyotiğin seçilmesi
Bu aşamada mikroorganizma, hasta ve antibiyotikle ilgili faktörler gözden geçirilmelidir
5Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Mikroorganizma ile ilgili faktörler• Hastalık etkeni belirlenmelidir.• Enfeksiyonun yeri ve özellikleri değerlendirilmelidir.• Mikroorganizmanın virulansı ve nozokomiyal ya da toplum kökenli olup olmadığına bakılmalıdır. • Etken bakterinin antibiyotik duyarlılık durumuna bakılmalıdır.• Etken izole edilmişse antibiyotik duyarlılık testi yapılarak uygun antibiyotik belirlenebilir.• Antibiyotik duyarlılık testi yapılamıyorsa etkenin veya olası etkenin duyarlılık durumuna göre antibiyotik başlanabilir.
Hasta ile ilgili faktörler• Yaş • Genetik ve metabolik bozukluklar• Gebelik ve laktasyon• İmmünsüpresyon• Aşırı duyarlılık• Karaciğer ve böbrek fonksiyonları
Tablo 2. Böbrek Yetmezliğinde Doz Değişikliği Gerekmeyen Antimikrobiyal İlaçlar
Antibiyotik Antifungal
SeftriaksonSefoperazon-sulbaktamNafsilinAzitromisinDiritromisinKlindamisinLinezolidMetronidazolDoksisiklinTigesiklinKloramfenikolMoksifloksasin
Amfoterisin BKaspofunginAnidulafunginKetokonazolItrakonazol (oral)PosakonazolVorikonazol (oral)
6
Bazı antibiyotikler böbrek yetmezliğinde kreatinin klirensine göre dozları ayarlanarak kullanılabilir (penisilinler, sefalosporinler, aminoglikozidler, glikopeptidler). Bazıları ise kontrendikedir (tetrasiklin).
Karaciğer patolojisi olan hastalarda ise; makrolidler, klindamisin, kloramfenikol, doksisiklin dikkatle kullanılmalıdır.
Gebelikte kullanılabilecek antibiyotikler; penisilinler, sefalosporinler, eritromisin, rifampisin, INAH, primetamin, spiramisin, amfoterisin B
Gebelikte kullanılmaması gereken antibiyotikler; aminoglikozidler, kinolonlar, tetrasiklin, gansiklovir, ribavirin
Antibiyotikle ilgili faktörler
• Seçilen antibiyotiğin kanıtlanmış veya olası bakteri için invitro etkin olmalıdır.
• Kullanılacak enfeksiyon için etkinliği kanıtlanmış olmalıdır.
• Antibiyotiğin farmakokinetik ve farmakodinamik özellikleri iyi bilinmelidir.
• Farmakokinetik ilacın absorbsiyonu, vücut kompartmanlarına dağılımı ve eliminasyonunu içerir.
• Farmakodinamik özellikler de etki mekanizması ve toksisite konularını içerir.
Antibiyotik yan etkileri
• Farklı organlarda görülebilir (böbrek, karaciğer, kemik iliği, santral sinir sistemi, gastrointestinal sistem)
• Bazı antibiyotiklerin birlikte kullanılan ilaçlarla etkileşerek toksisiteleri artar ve emilimleri bozulabilir.
Antibiyotiklere direnç sorunu
• Direnç bir bakterinin antimikrobiyal ilacın öldürme veya üremeyi durdurucu etkisine karşı koyabilme yeteneğidir.
• Bakteriler antibiyotiklere doğal dirençli olabilirler ya da kazanılmış direnç gelişebilir
7Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Uygun olmayan antibiyotik kullanımının sakıncaları:
• Direnç gelişimi
• Toksik ve alerjik etkiler
• Hastalık tanısının maskelenmesi
• Yüksek maliyet
• Sonuç alınmada gecikme. Hekime ve ilaca güvensizlik
• Süper enfeksiyon (Dirençli bakterilere bağlı yeni enfeksiyon gelişimi)
CERRAHİ PROFİLAKSİ REHBERİ
Cerrahi antimikrobiyal profilaksi cerrahiye bağlı gelişebilecek enfeksiyonları önlemek amacıyla antibiyotik verilmesidir. Öneriler erişkin ve çocuklara özgü profilaksi ile ilgili veriler sınırlı olduğundan çocuklara yönelik öneriler çoğunlukla erişkin verilerinden oluşturulmuştur.
Cerrahi Antimikrobiyal Profilaksi Hedefleri
Profilaktik antimikrobiyal uygulaması cerrahi alan enfeksiyonu (CAE) oranının azaltılmasında önemli bir kısmı oluştursa da, tek belirleyici değildir. Cerrahın deneyimi ve tekniği, işlemin süresi, hastane ve ameliyathane çevresi, aletlerin sterilizasyonu, preoperatif hazırlık (örneğin; cerrahi yıkama, cilt antisepsisi ve tıraş) ve hastanın altta yatan tıbbi durumu gibi diğer faktörler de cerrahi alan enfeksiyonlarının gelişiminde önemli etkiye sahiptir. CAE ‘nın hastayla ilişkili faktörleri arasında, özellikli yaş grupları, beslenme durumu, obezite, diyabet, tütün kullanımı, farklı vücut bölgelerindeki eşlik eden enfeksiyonlar, azalmış bağışık yanıt, kortikostreoid kullanımı, daha önce geçirilen cerrahi işlemler, operasyon öncesinde uzun süreli hastanede yatış ve mikroorganizmalarla kolonizasyon yer almaktadır. Bu değişkenler enfeksiyon kontrol önlemlerinin uygulanmasında göz önüne alınmalıdır.
8
İşle
m T
ipi
Tanı
mYa
ra
Enfe
ksiy
onu
(%)
Tem
iz
Ase
ptik
tekn
ikte
n sa
pman
ın o
lmad
ığı,
gast
roin
test
inal
, oro
farin
geal
, gen
itoür
iner
, bi
liyer
ve
solu
num
sis
tem
inin
açı
lmad
ığı,
prim
er o
lara
k ka
patıl
an e
lekt
if ce
rrah
i ya
rala
r ve
bu k
riter
lere
uyu
mlu
non
pene
tran
trav
ma
dahi
l aku
t en
flam
asyo
nun
olm
adığ
ı yar
alar
.
1-2
Tem
izK
onta
min
e
Gas
troi
ntes
tinal
, oro
farin
geal
, gen
itoür
iner
, bili
yer,
vajin
al v
eya
trak
eobr
onşi
yal
sist
em a
çılm
ış a
ncak
bek
lenm
edik
bir
kont
amin
asyo
n iç
erm
eksi
zin
asep
tik
tekn
ikte
n m
inim
al s
apm
anın
ve
min
imal
kirl
enm
enin
old
uğu
yara
lar,
Aci
l vey
a te
knik
ten
bariz
sap
man
ın s
öz k
onus
u ol
duğu
tem
iz y
aral
ar,
Yedi
gün
için
de te
krar
ope
re e
dile
n te
miz
ope
rasy
onla
r,K
ünt t
ravm
ayı t
akib
en g
erçe
kleş
tirile
n gi
rişim
ler.
2-4
Kon
tam
ine
Açı
k, y
eni t
ravm
atik
yar
alar
,A
kut p
ürül
an o
lmay
an e
nflam
asyo
n iç
eren
böl
geye
giri
şim
,M
ajor
kirl
enm
e ve
ya te
knik
ten
sapm
anın
söz
kon
usu
oldu
ğu g
irişi
mle
r,Pe
netr
an tr
avm
a bö
lges
inde
<4
saat
son
ra g
erçe
kleş
tirile
n gi
rişim
ler,
Kro
nik
açık
yar
a bö
lges
inde
ger
çekl
eştir
ilen
giriş
imle
r.
7-10
Kir
li
Önce
den
var o
lan
belir
gin
enfe
ksiy
on (a
pse,
pü,
nek
rotik
dok
u) v
arlığ
ı,G
İ, or
ofar
enge
al, b
iliye
r vey
a tr
akeo
bron
şiya
l per
fora
syon
var
lığı,
≥4 s
aat g
eçm
iş p
enet
ran
trav
mal
ar,
Oper
asyo
n ön
cesi
nde
giriş
im a
lanı
nda
post
oper
atif
enfe
ksiy
ona
nede
n ol
an
mik
roor
gani
zma
varlı
ğı.
10-4
0
TAB
LO 3
. Cer
rahi
İşle
m S
ınıfl
amas
ı ve
Yara
Enf
eksi
yonu
Ora
nlar
ı
9Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Cerrahi Antimikrobiyal Profilakside Ortak Prensipler
Cerrahi antimikrobiyal profilaksi (CAP) uygulaması sırasında birçok hekim tarafından hasta veya işleme özgü durumlar yanı sıra merkeze özgü faktörler de göz önüne alınmaktadır.
İdeal antimikrobiyal ajanın seçiminde dikkat edilmesi gereken özellikleri:
İdeal olarak cerrahi profilakside kullanılan bir antimikrobiyal aşağıdaki hedefleri sağlamalıdır;
1. CAE’yi önlemeli,
2. CAE ilişkili mortalite ve morbiditeyi önlemeli,
3. Yan etki oluşturmamalı,
4. Sağlık bakım maliyetini ve süresini azaltmalı (CAE ile ilişkili maliyetler düşünüldüğünde, profilaksinin maliyet etkinliği belirgin hale gelir)
5. Hastanın veya hastanenin mikrobiyal florasına olumsuz etki etmemeli.
Bu hedeflere ulaşmak için uygulanacak antimikrobiyal profilaksi aşağıdaki özellikleri taşımalıdır:
1. Yarayı en sık kontamine eden mikroorganizmalara karşı etkin olmalı,
2. Uygun doz ve zamanda verildiğinde cerrahi boyunca yeterli doku konsantrasyonu sağlamalı,
3. Güvenli olmalı,
4. Yan etkiler, direnç gelişimi ve maliyeti en aza indirmek için etkin olacağı en kısa süre boyunca uygulanmalı.
Antimikrobiyal seçimi: Uygun antimikrobiyal seçimi, özellikli hastalar, ideal antimikrobiyal özellikleri, antimikrobiyallerin karşılaştırmalı etkinlikleri, güvenlik profilleri ve hastanın ilaç alerjileri göz önüne alınarak yapılmalıdır. Güvenlik profili, yan etkiler, ilaç etkileşimleri, kontrendikasyonları ve ilaca özel uyarılar bu rehberlerin kapsamı dışındadır. Sefazolin CAE’da en sık rastlanan mikroorganizmalara karşı kanıtlanmış etkinliği, etki süresi, kabul edilebilir güvenliği ve maliyeti bakımından en sık araştırılan ve en sık önerilen profilaktik antimikrobiyaldir.
10
Yeni, geniş spektrumlu antimikrobiyallerin (daha geniş in vitro antibakteriyel aktivite) eskiden beri kullanılan, dar spektrumlu antimikrobiyaller ile karşılaştırıldığında postoperatif CAE’yi önlemede daha etkili olduğunu gösteren yeterli veri yoktur.
CAE’de sık görülen etkenler
Seçilen antimikrobiyalin en sık görülen cerrahi yara enfeksiyonu etkenlerine karşı etkin olması gerekir. CAE’de ön plandaki mikroorganizmalar arasında deri florasında yer alan gram-pozitif koklar; Staphylococcus aureus ve koagulaz-negatif stafilokoklar (KNS), (örn; Staphylococcus epidermidis) yer alır. Yapılan girişimle ilgili farklılık söz konusu olabilir. Örneğin, intraabdominal girişimler, kalp, böbrek ve karaciğer transplantasyonu ile temiz-kontamine işlemlerde gram-negatif çomaklar ve enterokokların görülme sıklığı artar. En sık saptanan mikroorganizmalar ile ilgili ek detaylar işleme özgü bölümlerde bulunabilir.
Hasta özellikleri
Hastaların antimikrobiyal ajanlara karşı alerji hikayeleri sorgulanmalı ve gerçek alerji varlığı, profilaksi ajanları seçilmeden önce belirlenmelidir. Alternatif antimikrobiyaller seçilirken hastanın özellikleri, yaşı, böbrek ve karaciğer fonksiyonları ve alerji öyküleri değerlendirilmelidir.
Uygulama yolu
Cerrahi profilakside kullanılacak antimikrobiyaller intravenöz, veya oral yoldan uygulanabilir. Tercih edilen yol girişimin tipine göre değişmektedir. Fakat işlemlerin çoğunda intravenöz yol; hızlı etkili ve güvenilir olması, serum-doku düzeylerinin tahmin edilebilir olması bakımından en idealidir.
İlk dozun zamanlanması
Uygun profilaksi için ilacın cerrahi alana kontaminasyondan önce ulaştırılması gereklidir. Bu bağlamda, insizyon sırasında ve işlem boyunca serum ve dokudaki antimikrobiyal konsantrasyonu, o işlem için en sık görülen mikroorganizmalar için minimum inhibitör konsantrasyonu (MİK)’nun üzerinde olmalıdır.
11Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Bu amaçla önerilen antibiyotiğin ilk dozu insizyondan 30-60 dakika önce verilmelidir. Ancak özel durumlar için gerekli olduğunda uygulanacak alternatif antibiyotiğin farmakokinetik özellikleri ve infüzyon hızı ile ilişkili olarak daha erken başlanması gerekebilir.
Doz
Cerrahi alan enfeksiyonları için yeterli antimikrobiyal konsantrasyonlara ulaşıldığından emin olmak için, antimikrobiyallerin farmakokinetik ve farmakodinamik özellikleri ve hastaya ait faktörler göz önüne alınmalıdır.
Antimikrobiyallerin başlangıç dozu hastanın vücut ağırlığına göre değerlendirilir. Ağırlığa dayalı en uygun antimikrobiyal dozlarıyla ilgili veriler sınırlıdır. Vücut kitle indeksi (VKİ) >30 kg/m2 olan obez hastalar klinik araştırmalarda çoğu kez ayrı bir hasta grubu olarak ele alınmamıştır. Obezite cerrahi alan enfeksiyonları için risk faktörü olarak kabul edilmektedir; bu nedenle bu hastalarda optimal antimikrobiyal profilaksi dozlaması gerekir. Ancak mevcut literatür bilgileri ışığında, ağırlığa göre antimikrobiyal profilaksi doz önerisi bulunmamaktadır. Sefalosporinler için, normal dozun arttırılması veya renal fonksiyonlara göre doz ayarlanmasının yapılması normal ağırlıklı hastalara benzer konsantrasyona ulaşılmasını sağlar. Ör. >120 kg olan hastalarda sefazolin 3 g olarak profilakside önerilmektedir Pediatrik dozlar ağırlığa göre verilmiş olup, obez ve ağırlık fazlası olan çocuklarda dikkatle değerlendirilmelidir, ancak maksimum erişkin dozu aşmamalıdır.
Doz tekrarı
Yarılanma ömrü kısa ajanların kullanılması durumunda, üç saati geçen işlemler sırasında doz tekrarı yapılmalıdır. Ayrıca fazla miktarda kanama (>1500 ml, çocuklarda 25 ml/kg’ı geçtiği durumlarda olan girişimler ile antimikrobiyal yarılanma ömrünü kısaltan durumlarda da (örneğin; geniş yanıklar) doz tekrarı yapılmalıdır. Antimikrobiyal ajanın yarılanma ömrünün uzadığı durumlarda (örneğin; böbrek yetmezliği ve yetersizliği) doz tekrarına gerek yoktur.
12
Süre
Bir çok girişim için postoperatif antimikrobiyal profilaksiye gerek yoktur. Girişimlerin çoğunda antimikrobiyal profilaksi 24 saat veya daha az olmalıdır. Kardiyotorasik işlemler, solid organ transplantasyonu (süre 48 saate kadar) ve oftalmik işlemler (süre tam olarak belirlenmemiştir) bunun dışında yer alır. Kardiyotorasik profilakside verilerin en uygun profilaksi süresini ortaya koyamaması nedeniyle uzman görüşüne dayanılarak öneride bulunulmuştur. Drenlerin ve invazif girişimlerin varlığında veya kateterler çıkarılıncaya kadar antimikrobiyal profilaksiye devam edilmesi konusunda destekleyici veri bulunmamaktadır.
Antibiyotik Erişkin doz Çocuk doz
Ampisilin-sulbaktam
3g (2 g ampisilin/1gr sulbaktam) 50 mg/kg ampisiline göre
Gentamisin 5 mg/kg 2,5 mg/kg
Klindamisin 600-900 mg 10 mg/kg
Metronidazol 500 mg 15 mg/kg (<1200 gr YD’larda 7.5 mg/kg/doz)
Sefazolin 2 g (hastanın kilosu ≥120 ise 3gr) 30 mg/kg
Sefuroksim 1,5 g 50 mg/kg
Sefoksitin 20-40 mg/kg 40 mg/kg
Sefotaksim 1 g 50 mg/kg
Seftriakson 2 g 50-75 mg/kg
Siprofloksasin 400 mg 10 mg/kg
Levofloksasin 500mg 10mg/kg
Vankomisin 1-2 g; 15mg/kg 15 mg/kg
Trimetoprim-sulfomatoksazol
6-10 mg/kg + 30-50 mg/kg
Tablo 4. Profilakside kullanılan bazı antibiyotiklerin dozları
13Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Cerr
ahi
Etke
nler
Öner
ilen
Açı
klam
alar
Gast
rodu
oden
alGi
rişi
mle
r
Ente
rik G
ram
neg
atif
basi
ller,
Ente
roko
klar
B. fr
agili
s
Sefa
zolin
Bet
a la
ktam
ale
rjisi
ola
nlar
daK
linda
mis
inVa
nkom
isin
+ am
inog
likoz
idFl
orok
inol
on
Kol
orek
tal
Giri
şim
ler
B. fr
agili
s,D
iğer
ana
erob
lar,
Ente
rik G
ram
neg
atif
basi
ller
Ente
roko
klar
Sef
azol
in+
Met
roni
dazo
lA
mpi
silin
-sul
bakt
amSe
furo
ksim
+ M
etro
nida
zol
Beta
lakt
am a
lerji
si o
lanl
arda
Klin
dam
isin
+ G
enta
mis
inK
linda
mis
in +
Sip
roflo
ksas
inM
etro
nida
zol +
Gen
tam
isin
vey
a Si
profl
oksa
sin
Yüks
ek ri
skli
hast
alar
da IV
pr
ofila
ksiy
e ek
ola
rak
oral
Neo
mis
in +
Er
itrom
isin
vey
a M
etro
nida
zol
Her
ni
Oper
asyo
nu(h
erni
opla
sti
Sefa
zolin
Beta
lakt
am a
lerji
si o
lan
hast
ada
Klin
dam
isin
Vank
omis
in
TAB
LO 5
. CER
RA
Hİ A
NTİ
MİK
ROB
İYA
L PR
OFİL
AK
Sİ Ö
NER
İLER
İG
ENEL
CER
RA
Hİ
14
Cerr
ahi
Etke
nler
Öner
ilen
Açı
klam
alar
Ape
ndek
tom
iEn
terik
Gra
m n
egat
if ba
sille
rB.
frag
ilis
Sefa
zolin
+M
etro
nida
zol
Beta
lakt
am a
lerji
si o
lanl
arda
Klin
dam
isin
+ G
enta
mis
inK
linda
mis
in +
Sip
roflo
ksas
inM
etro
nida
zol +
Gen
tam
isin
vey
a Si
profl
oksa
sin
Açı
k
Kol
esis
tekt
omi
Ente
rik G
ram
neg
atif
basi
ller
Ente
roko
klar
Sefa
zolin
Seftr
iaks
onA
mpi
silin
-sul
bakt
am Be
ta la
ktam
ale
rjisi
ola
nlar
da
Klin
dam
isin
+ G
enta
mis
inM
etro
nida
zol +
Gen
tam
isin
vey
a Si
profl
oksa
sin
Lapa
rosk
opik
K
oles
iste
ktom
iEn
terik
Gra
m n
egat
if ba
sille
rEn
tero
kokl
ar
Sefa
zolin
Seftr
iaks
onA
mpi
silin
-sul
bakt
am
Yaln
ız y
ükse
k ris
kli h
asta
lard
a pr
ofila
ksi y
apılı
r
GEN
EL C
ERR
AH
İ
15Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
İşle
mEt
kenl
erÖn
erile
rA
çıkl
amal
ar
Özef
agea
l Dila
tasy
on v
e Sk
lero
tera
piVi
ridan
s st
rept
okok
lar
Orof
aren
geal
ana
erob
lar
Am
pisi
lin-S
ulba
ktam
Endo
skop
ik R
etro
grat
K
olan
jiopa
nkre
atog
rafi
(ER
CP)
Gram
neg
atif
ente
rik b
asill
erEn
tero
kokl
arA
mpi
silin
-Sul
bakt
am
Endo
skop
ik U
ltras
on v
e İn
ce İğ
ne
Asp
iras
yonu
Öner
ilmez
Kis
tik le
zyon
lard
a iş
lem
önc
esi
floro
kino
lon
profl
aksi
si ö
neri
lir
Perk
ütan
End
osko
pik
Gast
rost
omi (
PEG)
S. e
pide
rmid
isS.
aur
eus
Sefa
zolin
Gast
rosk
opi
Öner
ilmez
Kol
onos
kopi
Öner
ilmez
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Tora
koto
mi v
e Vi
deot
orak
osko
pik
Cerr
ahi
S.au
reus
,St
rept
okok
lar
H. i
nflue
nzae
,
Sefa
zolin
Sefu
roks
imA
mpi
silin
-sul
bakt
am
24 s
aat b
oyun
ca 8
-12
saat
te b
ir te
krar
lanm
alıd
ır.
Min
imal
İnva
zif G
öğüs
Duv
arı
Def
orm
itele
ri D
üzel
tme
Cerr
ahis
i (M
IRPE
)
S. a
ureu
s,St
rept
okok
lar
Sefa
zolin
Sefu
roks
im
48 s
aat b
oyun
ca 8
-12
saat
te b
ir te
krar
lanm
alıd
ır.
GA
STR
OİN
TEST
İNA
L EN
DOS
KOP
İK İŞ
LEM
LER
GÖĞ
ÜS
CER
RA
HİS
İ
16
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Kal
p Ce
rrah
isi
Kor
oner
Art
er
Bypa
ss
Kar
diya
k Ci
hazl
arın
Ye
rleşt
irilm
esi
(pac
emak
er)
S. a
ureu
s, S
.epi
derm
idis
*
Sefa
zolin
Sefu
roks
im Be
ta-l
akta
m a
lerji
si o
lan
hast
alar
Klin
dam
isin
Vank
omis
in M
RSA
ile k
olon
ize
oldu
ğu b
iline
n ha
stal
arVa
nkom
isin
Dam
ar C
erra
hisi
S. a
ureu
s, S
.epi
derm
idis
*Se
fazo
linSe
furo
ksim
KA
LP V
E D
AM
AR
CER
RA
HİS
İ
* G
ram
neg
atif
mik
roor
gani
zmal
arın
vey
a M
RSA
’nın
sık
gör
üldü
ğü ü
nite
lerd
e pr
ofila
ksiy
e ek
lene
cek
ajan
lok
al
sürv
eyan
s ve
riler
ine
göre
Enf
eksi
yon
Kon
trol
Kom
itesi
tara
fında
n be
lirle
nir.
17Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
*Gra
m n
egat
if m
ikro
orga
nizm
alar
ın v
eya
MR
SA’n
ın s
ık g
örül
düğü
üni
tele
rde
prof
ilaks
iye
ekle
nece
k aj
an l
okal
sü
rvey
ans
veril
erin
e gö
re E
nfek
siyo
n K
ontr
ol K
omite
si ta
rafın
dan
belir
leni
r.
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Non
pene
tran
Kaf
a Tr
avm
ası
Öner
ilmez
Pene
tran
Kaf
a Tr
avm
ası
S. a
ureu
s, S
.epi
derm
idis
Pnöm
okok
,*Se
furo
ksim
+ M
etro
nida
zol
Am
oksi
silin
-Kla
vula
nik
asit
Kra
niot
omi(T
emiz
)S.
aur
eus,
S.e
pide
rmid
is
Sefa
zolin
Beta
-lak
tam
ale
rjisi
ola
n ha
stal
arK
linda
mis
inVa
nkom
isin
MRS
A ile
kol
oniz
e ol
duğu
bili
nen
hast
alar
Vank
omis
in
Tem
iz K
onta
min
e (T
rans
sfen
oida
l) (T
rans
oral
)Or
ofar
enge
al v
e si
nona
zal fl
ora
Sefa
zolin
+Met
roni
dazo
lSe
furo
ksim
+Met
roni
dazo
l Be
ta la
ktam
ale
rjisi
ola
n ha
stal
arVa
nkom
isin
+ G
enta
mis
in
BOS’
u İlg
ilend
iren
Cerr
ahile
r (ş
ant c
erra
hile
ri)
S. e
pide
rmid
isS.
aur
eus
Gram
neg
atif
basi
l
Sefa
zolin
Beta
-lak
tam
ale
rjisi
ola
n ha
stal
arK
linda
mis
inVa
nkom
isin
MRS
A ile
kol
oniz
e ol
duğu
bili
nen
hast
alar
Vank
omis
in
BEY
İN C
ERR
AH
İSİ
18
OMU
RG
A C
ERR
AH
İSİ
ETK
ENLE
RÖN
ERİL
EN P
ROF
İLA
KSİ
AÇI
KLA
MA
LAR
İmpl
ant u
ygul
anm
ayan
spi
nal c
erra
hi İm
plan
t uyg
ulan
an s
pina
l cer
rahi
Cerr
ahi d
ren
vark
en p
rofil
aksi
nin
deva
mı
S. e
pide
rmid
isS.
aur
eus
Sefa
zolin
Sefa
zolin
/Van
kom
isin
Öner
ilmez
Kar
aciğ
er T
rans
plan
tasy
onu
Seftr
iaks
on 2
x1gr
5 g
ün+
met
roni
dazo
l 2x5
00m
g+fl
ukon
azol
200
mg
hast
aned
e ya
ttığı
sü
rece
-Seft
riaks
on 5
0mg/
kg (m
ax 1
gr t
ek d
oz)
-Met
roni
dazo
l 15
mg/
kg
(<12
00 g
r YD
’lard
a 7.
5 m
g/kg
/doz
)-fl
ukon
azol
6m
g/kg
(max
400
mg)
Böbr
ek T
rans
plan
tasy
onu
Seftr
iaks
on 2
x1 g
r (3-
5 gü
n)Se
ftria
kson
50m
g/kg
(max
1 g
r tek
doz
)
CAPD
Kat
eter
Tak
ılmas
ıSe
ftria
kson
2x1
gr (
3 gü
n) +
Met
roni
dazo
l 2x5
00 m
g (2
gün
)Se
ftria
kson
50m
g/kg
(max
1 g
r tek
doz
)15
mg/
kg (<
1200
gr Y
D’la
rda
7.5
mg/
kg/d
oz)
Port
al Ş
ant
Seftr
iaks
on 2
x1 g
r (3
gün)
+M
etro
nida
zol 2
x500
mg
(2 g
ün)
Seftr
iaks
on 5
0mg/
kg (m
ax 1
gr te
k do
z)15
mg/
kg (<
1200
gr Y
D’la
rda
7.5
mg/
kg/d
oz)
TRA
NSP
LAN
TASY
ON
19Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
ÜR
OLOJ
İ
Cerr
ahi İ
şlem
Etke
nÖn
erile
rA
çıkl
ama
TRU
S (tr
ansr
ekta
l ultr
ason
ogra
fi)
Eşliğ
inde
Biy
opsi
Ente
rik b
akte
riler
Anae
ropl
ar
Sipr
oflok
sasi
nFl
orok
inol
onA
min
oglik
ozid
+Met
roni
dazo
lSe
fazo
linSe
furo
ksim
Beta
-lak
tam
ale
rjisi
ola
n ha
stal
arA
min
oglik
ozid
±Klin
dam
isin
Sist
osko
piÜ
rodi
nam
ik İn
cele
me
Ente
rik b
akte
riler
Ente
roko
klar
Staf
iloko
klar
Öner
ilmez
Yüks
ek ri
skli
hast
alar
daSe
furo
ksim
Üre
tero
skop
iEn
terik
bak
teril
erEn
tero
kokl
arSt
afilo
kokl
arÖn
erilm
ezYü
ksek
risk
li ha
stal
arda
Sefu
roks
im
Bede
n D
ışın
dan
Şok
Dal
gala
rı ile
Taş
K
ırma
(ESW
L)Ex
trac
orpo
real
shoc
kwav
elith
otrip
sy )
Ente
rik b
akte
riler
Ente
roko
klar
Öner
ilmez
Sten
t ya
da n
efro
stom
i tüp
ü ol
an h
asta
lard
a ya
da
diğe
r ris
k fa
ktör
leri
olan
has
tala
rda;
Sefu
roks
im
Kom
plik
e Ol
may
an D
ista
l Üre
ter T
aşı
Öner
ilmez
Prok
sim
al Ü
rete
r Taş
ı ya
da İm
pakt
e Ta
ş İç
in U
RS (Ü
rete
rore
nosk
opi),
PN
L (P
erkü
tan
nefr
olito
tom
i)
Ente
rikba
kter
iler
Ente
roko
klar
Staf
iloko
klar
Sefu
roks
imSe
fota
ksim
Seftr
iaks
onSi
profl
oksa
sin
20
Cerr
ahi İ
şlem
Etke
nÖn
erile
rA
çıkl
amal
ar
TURP
(Tra
nsür
etra
l pro
stat
reze
ksiy
onu)
Ente
rik b
akte
riler
Ente
roko
klar
Sefu
roks
imSe
fota
ksim
Seftr
iaks
on
TURT
(Tra
nsür
etra
l mes
ane
tüm
örü
reze
ksiy
onu)
Ente
rikba
kter
iler
Ente
roko
klar
Öner
ilmez
Yüks
ek ri
skli
hast
alar
ve
büyü
k tü
mör
lerd
e dü
şün
Sefu
roks
imSe
fota
ksim
Seftr
iaks
on
Tem
iz O
pera
syon
lar
(Ürin
er tr
akt a
çıla
n ve
ya
açılm
ayan
)
Ente
rik b
akte
riler
Ente
roko
klar
Staf
iloko
klar
Sefa
zolin
(pro
stet
ik m
ater
yal y
erle
şim
i [ör
: pe
nil p
rote
z gi
bi] o
pera
syon
da e
k ol
arak
tek
doz
amin
oglik
ozid
öne
rilir)
Bet
a la
ktam
ale
rji o
lan
hast
alar
Klin
dam
isin
±am
inog
likoz
id
Tem
iz K
onrt
amin
e (ü
riner
trac
kt a
çılır
)En
terik
bak
teril
erEn
tero
kokl
arSt
afila
kokl
ar
Sefa
zolin
+met
roni
dazo
lG
enta
mis
in+m
etro
nida
zol v
eya
Klin
dam
isin
Flor
okin
olon
ÜR
OLOJ
İ
21Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Cerr
ahi İ
şlem
Etke
nÖn
erile
rA
çıkl
ama
Tem
iz-k
onta
min
e/K
onta
min
e(b
arsa
k se
gmen
ti ku
llana
rak)
Ente
rik b
akte
riler
Ente
roko
klar
Anae
ropl
arSt
afilo
kok
Kol
on c
erra
hisi
nde
oldu
ğu g
ibi
Sefa
zolin
+ M
etro
nida
zol
Am
pisi
lin-s
ulba
ktam
Sefu
roks
im+
Met
roni
dazo
lFl
orok
inol
onA
min
oglik
ozid
+Met
roni
dazo
l
Prot
ez İm
plan
tasy
onu
Staf
iloko
klar
Diğ
er c
ilt il
işki
li pa
toje
nler
Sefa
zolin
±am
inog
likoz
idA
mpi
silin
-sul
bakt
am Be
ta la
ktam
ale
rjisi
ola
n ha
stal
ar
Klin
dam
isin
±am
inog
likoz
id
İşle
mEt
kenl
erÖn
erile
n R
utin
Pro
filak
siA
çıkl
amal
ar
Anjiy
ogra
fi, a
njiy
opla
sti,
trom
boliz
, va
skül
er k
apat
ma
ciha
zı y
erle
ştiri
lmes
i, st
entle
me
S. a
ureu
s,S.
epi
derm
idis
Öner
ilmez
Yüks
ek s
tent
enf
eksi
yonu
risk
i va
rsa
sefa
zolin
ÜR
OLOJ
İ
GİR
İŞİM
SEL
RA
DYO
LOJİ
22
İşle
mEt
kenl
erÖn
erile
n R
utin
Pro
filak
siA
çıkl
amal
ar
Endo
greft
Yer
leşt
irilm
esi
S. a
ureu
s,S.
epi
derm
idis
Sefa
zolin
Yüze
yel V
enöz
Yet
mez
lik
Teda
visi
S. a
ureu
s,S.
epi
derm
idis
Öner
ilmez
Infe
rior V
ena
Kav
a(IV
K) F
iltre
S. a
ureu
s,S.
epi
derm
idis
Öner
ilmez
Sant
ral V
enöz
Kat
eter
S. a
ureu
s,S.
epi
derm
idis
Öner
ilmez
Yüks
ek ri
skli
hast
ada
Sefa
zolin
Embo
lizas
yon
ve
Kem
oem
boliz
asyo
n
S. a
ureu
s,S.
epi
derm
idis
ve/v
eya
ente
rik
flora
(geç
irilm
iş
Oddi
sfin
kter
i m
anip
ülas
yonu
ve
bili
yoen
terik
ce
rrah
i)
Hep
atik
kem
oem
boliz
asyo
nA
mpi
silin
/sul
bakt
am,
Sefa
zolin
ve
met
roni
dazo
l,A
mpi
silin
ve
gent
amis
in
hepa
tik/
böbr
ek/
sple
nik
embo
lizas
yon
Seftr
iaks
on
Beta
lakt
am a
lerji
si o
lan
hast
alar
Va
nkom
isin
vey
aK
linda
mis
in +
am
inog
likoz
id
GİR
İŞİM
SEL
RA
DYO
LOJİ
23Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
İşle
mEt
kenl
erÖn
erile
n R
utin
Pro
filak
siA
çıkl
amal
ar
Tran
sjug
ular
İntr
ahep
atik
Ppor
tosi
stem
ik Ş
ant (
TİPS
)
S. a
ureu
s,S.
epi
derm
idis
Cory
neba
cter
ium
spp
, bili
yer
pato
jenl
er, e
nter
ik G
ram
neg
atif
basi
l, an
aero
plar
, Ent
erok
ok
türle
ri
Seft
riak
son
Am
pisi
lin/s
ulba
ktam
Beta
lakt
am a
lerji
si o
lan
hast
alar
Va
nkom
isin
vey
aK
linda
mis
in v
e am
inog
likoz
id
Gast
rost
omi v
e Ga
stro
jeju
nost
omi
S. a
ureu
s,S.
epi
derm
idis
, Co
ryne
bact
eriu
m s
pp.
Sefa
zolin
Sefu
roks
im
Bili
yer D
rena
j
Ente
roko
k tü
rleri,
Str
epto
kok
türle
ri, a
erob
ik G
ram
neg
atif
basi
l (E.
col
i, Kle
bsie
lla s
pp,v
b),
Clos
trid
ium
spp
, Can
dida
spp
, ve
ana
erop
lar
Seftr
iaks
onA
mpi
silin
/sul
bakt
amA
mpi
silin
ve
gent
amis
in;
Beta
lakt
am a
lerji
si o
lanl
arda
Vank
omis
in v
eya
Klin
dam
isin
ve
amin
oglik
ozid
Perk
ütan
Nef
rost
omi,
Üre
tera
l Ste
ntle
me
E. c
oli,
Prot
eus,
K
lebs
iella
,En
tero
kok
Sefa
zolin
Seftr
iaks
onA
mpi
silin
/sul
bakt
am;
Am
pisi
lin v
e ge
ntam
isin
Beta
lakt
am a
lerji
si o
lanl
arda
Va
nkom
isin
vey
aK
linda
mis
in v
e am
inog
likoz
id
GİR
İŞİM
SEL
RA
DYO
LOJİ
24
İşle
mEt
kenl
erÖn
erile
n R
utin
Pro
filak
siA
çıkl
amal
ar
Perk
ütan
Ver
tebr
opla
sti
S. a
ureu
s,S.
epi
derm
idis
Cory
neba
cter
ium
sp
p.
Sefa
zolin
Beta
lakt
am a
lerji
si o
lan
hast
alar
Va
nkom
isin
vey
aK
linda
mis
in v
e am
inog
likoz
id
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
His
tere
ktom
i
Vajin
alEn
tero
kok
türle
riEn
terik
gra
m n
egat
if ba
sil
Bact
eroi
des
türle
ri A
bdom
inal
Gram
poz
itif k
okla
rEn
terik
Gra
m n
egat
if ba
sil
Anae
ropl
ar
Sefa
zolin
Am
pisi
lin-s
ulba
ktam
Beta
-lak
tam
ale
rjisi
ola
nlar
da
Klin
dam
isin
+ G
enta
mis
inSi
profl
oksa
sin+
Met
roni
dazo
lFl
orok
inol
on
Abdo
min
al M
yom
ekto
mi
Öner
ilmez
Lapa
rosk
opi
Öner
ilmez
Lapa
roto
mi
Öner
ilmez
His
tero
skop
iÖn
erilm
ez
RİA
Uyg
ulam
ası
Öner
ilmez
GİR
İŞİM
SEL
RA
DYO
LOJİ
OBST
ETR
İK V
E Jİ
NEK
OLOJ
İ
25Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Oral
, Far
enge
al M
ukoz
alar
ı Kap
saya
n Ba
ş-Bo
yun
Cerr
ahile
ri
S. a
ureu
s,Vi
ridan
s st
rept
okok
lar
Orof
aren
geal
ana
erob
lar
(pep
tost
rept
okok
ve
fuso
bakt
erile
r)
Sefa
zolin
+M
etro
nida
zol
Alte
rnat
if ol
arak
K
linda
mis
in +
/-
Gent
amis
in
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Endo
met
riyal
Biy
opsi
Ön
erilm
ez
İste
mli
Düş
ükD
ileta
syon
/kü
reta
j(D&
C)
Ente
rik g
ram
neg
atif
basi
ller,
grup
B s
trep
toko
k,en
tero
kok
Öner
ilmez
Kom
plik
e ol
gula
rda
ise
Sefa
zolin
Dok
sisi
klin
(300
mg
pero
ral)
Üro
dina
mik
Çal
ışm
alar
Öner
ilmez
Seza
ryen
(ele
ktif/
acil)
Gram
poz
itif k
okla
rEn
terik
Gra
m n
egat
if ba
sille
r
Sefa
zolin
Beta
lakt
am a
lerji
si o
lan
hast
alar
Klin
dam
isin
ve
gent
amis
in
Plas
enta
nın
Elle
Çık
arılm
ası
Gram
poz
itif k
okla
rEn
terik
Gra
m n
egat
if ba
sille
rSe
fazo
lin
OBST
ETR
İK V
E Jİ
NEK
OLOJ
İ
KU
LAK
BU
RU
N B
OĞA
Z VE
BA
Ş B
OYU
N C
ERR
AH
İSİ
26
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Tons
illek
tom
i,- A
deno
idek
tom
i
Stre
ptok
okla
rS.
aur
eus,
Orof
aren
gial
ana
erob
lar
(pep
tost
rept
okok
ve
fuso
bakt
erile
rÖn
erilm
ez
Bur
un v
e Si
nüs
Cerr
ahis
iS.
aur
eus,
Anae
robl
ar (p
epto
stre
ptok
ok v
e fu
soba
kter
iler
Öner
ilmez
Kul
ak C
erra
hisi
Öner
ilmez
Kul
ak C
erra
hisi
(Kul
ak z
arın
ın p
erfo
re
oldu
ğu v
akal
ar il
e en
fekt
e ve
ya
kole
stat
umlu
vak
alar
tem
iz-k
onta
min
e ve
ya k
onta
min
e ka
bul e
dilm
elid
ir)
S. a
ureu
s,Vi
ridan
s st
rept
okok
lar
Anae
robl
ar (p
epto
stre
ptok
ok v
e fu
soba
kter
iler
Sefa
zolin
Sefu
roks
imK
linda
mis
in
Tem
iz –
Ens
trüm
an K
onul
an
S. a
ureu
s,Vi
ridan
s st
rept
okok
lar
Anae
robl
ar(p
epto
stre
ptok
ok v
e fu
soba
kter
iler
Sefa
zolin
KU
LAK
BU
RU
N B
OĞA
Z VE
BA
Ş B
OYU
N C
ERR
AH
İSİ
27Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Flep
Cer
rahi
siSt
afilo
kokl
ar
Stre
ptok
okla
r
Sefa
zolin
Am
pisi
lin-s
ulba
ktam
Beta
-lak
tam
ale
rjisi
ola
n h
asta
lard
a K
linda
mis
inVa
nkom
isin
Mak
sillo
fasi
yal v
e Or
togn
atik
Cer
rahi
Staf
iloko
klar
St
rept
okok
lar
Sefa
zolin
+ M
etro
nida
zol
Yarık
Dud
ak –
Dam
ak O
narım
ıSt
afilo
kokl
ar
Stre
ptok
okla
rSe
fazo
linA
mpi
silin
-sul
bakt
am
Der
mat
oloj
ik c
erra
hiÖn
erilm
ez
Der
mat
oloj
ik L
azer
Cer
rahi
siÖn
erilm
ez
Mem
e B
üyül
tme
Sefa
zolin
Mem
e K
üçül
tme
Sefa
zolin
Abd
omin
opla
sti
Sefa
zolin
Lipo
suct
ion
Öner
ilmez
Rin
opla
sti
Öner
ilmez
Ble
faro
plas
tiÖn
erilm
ez
Face
-lift
Sefa
zolin
El C
erra
hisi
Elek
tif v
akal
arda
öne
rilm
ezA
çık
yara
lanm
alar
da S
efaz
olin
Açık
kırı
klı v
akal
arda
m
etro
nida
zol i
lave
edi
lir
PLA
STİK
CER
AH
İ
28
Cerr
ahi İ
şlem
Öner
iler
Açı
klam
alar
Tem
iz O
rtop
edik
Giri
şim
ler (
el, d
iz, a
yak
pros
edür
leri,
ar
tros
kopi
, ens
trüm
anta
syon
vey
a ya
banc
ı cis
im
impl
anta
syon
u iç
erm
eyen
diğ
er p
rose
dürle
r)
Öner
ilmez
İmpl
ant u
ygul
anm
a ol
asılı
ğı
vars
a pr
eope
ratif
pro
filak
si
uygu
lanm
alıd
ır. *
Enst
rüm
anta
syon
lu v
e En
strü
man
tasy
onsu
z Sp
inal
Pr
osed
ürle
r
Sefa
zolin
Beta
-lak
tam
ale
rjisi
ola
nlar
daK
linda
mis
inVa
nkom
isin
Profi
laks
i sür
esi 2
4 sa
ati
geçm
emel
idir
*
Kal
ça K
ırığı
Ona
rımı
Sefa
zolin
Beta
-lak
tam
ale
rjisi
ola
nlar
daK
linda
mis
inVa
nkom
isin
*
İnte
rnal
fiksa
syon
Cih
azla
rının
(ör.
Çivi
, vid
a, p
laka
, tel
) İm
plan
tasy
onu
Sefa
zolin
Beta
-lak
tam
ale
rjisi
ola
nlar
daK
linda
mis
inVa
nkom
isin
*
Tota
l Ekl
em R
epla
sman
ı
Sefa
zolin
Beta
-lak
tam
ale
rjisi
ola
nlar
daK
linda
mis
inVa
nkom
isin
*
ORTO
PED
İ
*Gra
m n
egat
if m
ikro
orga
nizm
alar
ın v
eya
MR
SA’n
ın s
ık g
örül
düğü
üni
tele
rde
prof
ilaks
iye
ekle
nece
k aj
an
loka
l sür
veya
ns v
erile
rine
gör
e En
feks
iyon
Kon
trol
Kom
itesi
tara
fında
n be
lirle
nir
29Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Kat
arak
t Ce
rrah
isi
Stafi
loko
klar
,St
rept
okok
lar,
Ente
roko
klar
,P.
acn
es,
Gra
m n
egat
if ba
sil
P. a
erug
inos
a
İntr
aope
ratif
İntr
akam
aral
uyg
ulam
a: s
efur
oksi
m (
1 m
g/ 0
.1m
L) v
eya
mok
siflo
ksas
in
(250
µg/
0.05
mL)
Post
oper
atif
Topi
kal (
ilk 1
saa
t içe
risi
nde)
: 2, 3
vey
a 4.
Jen
eras
yon
floro
kino
lon
dam
la 4
x1
dozd
a 1-
2 ha
fta
Glo
kom
Ce
rrah
isi
Staf
iloko
klar
,St
rept
okok
lar,
Ente
roko
klar
,P.
acn
es,
Gram
neg
atif
basi
lP.
aer
ugin
osa
İntr
aope
ratif
Subt
enon
-sub
konj
onkt
ival
enj
eksi
yon:
40 m
g ge
ntam
isin
/1 m
l ya
da 1
00m
g se
fazo
lin s
odyu
m/1
ml
Post
oper
atif
Topi
kal (
ilk 1
saa
t içe
risi
nde)
: 2, 3
vey
a 4.
Jen
eras
yon
floro
kino
lon
dam
la 4
x1
dozd
a 1-
2 ha
fta
Vitr
o-re
tinal
Ce
rrah
i
Staf
iloko
klar
,St
rept
okok
lar,
Ente
roko
klar
,P.
acn
es,
Gram
neg
atif
basi
lP.
aer
ugin
osa
İntr
aope
ratif
Subt
enon
-sub
konj
onkt
ival
enj
eksi
yon:
40
mg
gent
amis
in/1
ml y
a da
100
mg
sefa
zolin
sod
yum
/1m
lPo
stop
erat
ifTo
pika
l (ilk
1 s
aat i
çeri
sind
e): 2
, 3 v
eya
4. J
ener
asyo
n flo
roki
nolo
n da
mla
4x1
do
zda
1-2
hafta
İntr
avitr
eal
Enje
ksiy
onla
r
Staf
iloko
klar
,St
rept
okok
lar,
Ente
roko
klar
,P.
acn
es,
Gram
neg
atif
basi
lP.
aer
ugin
osa
Preo
pera
tifTo
pika
l: En
jeks
iyon
hem
en ö
nces
i 15
daki
ka a
ra il
e 3
kez
2, 3
vey
a 4.
jene
rasy
on
floro
kino
lon
dam
laİn
trao
pera
tif%
5’lik
pov
idon
iodi
n ile
kon
jonk
tiva
tem
izliğ
iPo
stop
erat
ifTo
pika
l (ay
nı g
ün b
aşla
nır)
:2, 3
vey
a 4.
Jen
eras
yon
floro
kino
lon
dam
la 4
x1 d
ozda
3-
5 gü
n
GÖZ
30
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Ker
atop
last
i
Stafi
loko
klar
,St
rept
okok
lar,
Ente
roko
klar
,P.
acn
es,
Gra
m n
egat
if ba
sil
P. a
erug
inos
a
İntr
aope
ratif
Subt
enon
-sub
konj
onkt
ival
enj
eksi
yon:
40 m
g ge
ntam
isin
/1 m
l ya
da 1
00 m
g se
fazo
lin s
odyu
m /
1 m
lPo
stop
erat
ifTo
pika
l (ilk
1 s
aat i
çeri
sind
e): 2
, 3 v
eya
4. J
ener
asyo
n flo
roki
nolo
n da
mla
4x1
doz
da
1-2
hafta
(ep
iteliz
asyo
n ta
mam
lana
na d
ek)
Ker
ator
efra
ktif
Cerr
ahi
Staf
iloko
klar
,St
rept
okok
lar,
Ente
roko
klar
,P.
acn
es,
Gram
neg
atif
basi
lP.
aer
ugin
osa
İntr
aope
ratif
Uyg
un a
seps
i ve
örtm
e ye
terl
iPo
stop
erat
ifTo
pika
l (ilk
1 s
aat i
çeri
sind
e): 2
, 3 v
eya
4. je
nera
syon
flor
okin
olon
lar,
amin
oglik
ozid
ve
ya tr
imet
opri
m-p
olim
iksi
n B
4x1
doz
da 4
-5 g
ün (
epite
lizas
yon
tam
amla
nana
dek
)
Del
ici G
öz
Yara
lanm
ası
Cerr
ahis
i
Staf
iloko
klar
,St
rept
okok
lar,
Ente
roko
klar
,P.
acn
es,
Gram
neg
atif
basi
lP.
aer
ugin
osa
Preo
pera
tifEn
dofta
lmi r
iski
var
sa iv
-ora
l sis
tem
ik fl
orok
inol
on v
eya
sefa
losp
orin
ler
İntr
aope
ratif
Subt
enon
-sub
konj
onkt
ival
enj
eksi
yon:
40
mg
gent
amis
in/1
ml y
ada
100m
g se
fazo
lin
sody
um /
1 m
l İnt
ravi
trea
l: (e
ndoft
alm
i ris
ki v
ar is
e) v
anko
mis
in v
e/ve
ya s
eftaz
idim
Post
oper
atif
Topi
kal (
ilk 1
saa
t içe
risi
nde)
: 2-3
vey
a 4.
Jen
eras
yon
floro
kino
lon
dam
la 4
x1 d
ozda
1-
2 ha
fta
GÖZ
31Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Şaşı
lık
Cerr
ahis
i
Stafi
loko
klar
,St
rept
okok
lar,
Ente
roko
klar
,P.
acn
es,
Gra
m n
egat
if ba
sil
P. a
erug
inos
a
İntr
aope
ratif
Uyg
un a
seps
i ve
örtm
e ye
terl
iPo
stop
erat
ifTo
pika
l (ay
nı g
ün b
aşla
nır)
: 2, 3
jene
rasy
on fl
orok
inol
on v
eya
amin
oglik
ozid
dam
la4x
1 do
zda
1-2
hafta
Okül
opla
stik
Ce
rrah
i
Staf
iloko
klar
,St
rept
okok
lar,
Ente
roko
klar
,P.
acn
es,
Gram
neg
atif
basi
lP.
aer
ugin
osa
İntr
aope
ratif
Uyg
un a
seps
i ve
örtm
e ye
terl
iPo
stop
erat
ifTo
pika
l (ay
nı g
ün b
aşla
nır)
: Cer
rahi
kes
iye
antib
iyot
ik o
ftalm
ik p
omat
4-5
gün
, ev
isse
rasy
on-e
nükl
üasy
on:2
-3. J
ener
asyo
n flo
roki
nolo
n ve
ya a
min
oglik
ozid
dam
la
4x1
dozd
a 4-
5 gü
n, s
oket
rek
onst
rüks
iyon
u ve
per
iost
un e
tkile
ndiğ
i cer
rahi
lerd
e ge
niş
spek
trum
lu o
ral a
ntib
iyot
ik 5
-7 g
ün
Naz
olak
rim
al
Cerr
ahi
Staf
iloko
klar
,St
rept
okok
lar,
Ente
reko
klar
,P.
acn
es,
Gram
neg
atif
basi
lP.
aer
ugin
osa
İntr
aope
ratif
Uyg
un a
seps
i ve
örtm
e ye
terl
iPo
stop
erat
ifTo
pika
l (ay
nı g
ün b
aşla
nır)
: Cer
rahi
kes
iye
antib
iyot
ik o
ftalm
ik p
omat
4-5
gün
, D
SR v
e pr
obin
g iş
lem
inde
2-3
. jen
eras
yon
floro
kino
lon
veya
am
inog
likoz
id d
amla
4x
1 do
zda
4-5
gün,
Sis
tem
ik: D
SR s
onra
sı o
ral fl
orok
inol
on v
eya
peni
silin
türe
vi
antib
iyot
ik
5-7
gün
(ayn
ı gün
baş
lanı
r)
GÖZ
32
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Ape
ndek
tom
iG
ram
neg
atif
basi
ller/
Kok
lar
Ana
erop
lar
Sefa
zolin
+ M
etro
nida
zol
Sefu
roks
im +
Met
roni
dazo
l Be
ta la
ktam
alle
rjisi
ola
n ha
stal
arda
;K
linda
mis
in +
Met
roni
dazo
l/G
enta
mis
in +
Met
roni
dazo
l
Açı
k K
oles
iste
ktom
iE.
coli
Kle
bsie
llaEn
tero
kok
Sefa
zolin
+ M
etro
nida
zol
Sefu
roks
im +
Met
roni
dazo
l Be
ta la
ktam
alle
rjisi
ola
n ha
stal
arda
Klin
dam
isin
Met
roni
dazo
l
Lapa
rosk
opik
Kol
esis
tekt
omi
Gram
neg
atif
basi
ller/
Ente
roko
kSe
fazo
linYü
ksek
risk
li ha
stal
arda
pr
ofila
ksi y
apılı
r
Gas
trod
uodo
nal G
iriş
imle
r (lü
men
in a
çılm
adığ
ı dur
umla
r)Ön
erilm
ez
ÇOCU
K C
ERR
AH
İSİ
33Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Gas
trod
uodo
nal G
iriş
imle
r(lü
men
in a
çıld
ığı v
eya
yüks
ek
riskl
i has
tala
r)
Gra
m n
egat
if ba
sille
rA
naer
opla
r
Sefa
zolin
+ M
etro
nida
zol
Sefu
roks
im +
Met
roni
dazo
l Be
ta la
ktam
alle
rjisi
ola
n ha
stal
arda
;G
enta
mis
in
Kol
orek
tal G
iriş
imle
rGr
am n
egat
if ba
sille
r/K
okla
rAn
aero
plar
Sefa
zolin
/ S
efur
oksi
m
+Met
roni
dazo
l Be
ta-l
akta
m a
llerji
si o
lan
hast
alar
daK
linda
mis
in +
Gen
tam
isin
/M
etro
nida
zol+
Gen
tam
isin
Üro
lojik
Gir
işim
ler;
Tem
iz g
irişi
mle
rÖn
erilm
ez
Üro
lojik
Gir
işim
ler;
Ris
k fa
ktör
ü ol
an, 2
ayl
ıkta
n bü
yük
bebe
kler
de y
apıla
n te
miz
gi
rişim
ler
Gram
neg
atif
basi
ller
Ente
roko
k
Trim
etop
rim
+ s
ulfa
met
aksa
zol
Sefa
zolin
Sefu
roks
imA
min
oglik
ozid
ler
+ am
pisi
lin v
eya
Met
roni
dazo
lA
mok
sisi
lin/k
lavu
lana
t
ÇOCU
K C
ERR
AH
İSİ
34
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Üro
lojik
Gir
işim
ler;
Tem
iz-k
onta
min
e gi
rişim
ler
Ente
rik g
ram
ne
gatif
bas
iller
Ente
roko
klar
Sefa
zolin
Sefu
roks
im Be
ta la
ktam
ale
rjisi
ola
n ha
stal
arA
min
oglik
ozid
+ m
etro
nida
zol/
kl
inda
mis
in
Tora
ks G
irşi
mle
riS.
aur
eus
S. e
pide
rmid
isH
.influ
eanz
ae
Sefa
zolin
Sefu
roks
imA
mok
sisi
lin/K
lavu
lana
t
Prot
ez, G
raft,
Yam
a K
onan
Op
eras
yonl
ar
S.au
reus
; K
oagü
laz-
nega
tif
staf
iloko
k
Sefa
zolin
Beta
-lak
tam
alle
rjisi
var
saVa
nkom
isin
Mem
e A
mel
iyat
ı
S.au
reus
; K
oagü
laz-
nega
tif
staf
iloko
kSe
fazo
lin
ÇOCU
K C
ERR
AH
İSİ
35Antibiyotik Kullanım Kontrolü ve Antibiyotik Profilaksi Rehberi
Cerr
ahi i
şlem
Etke
nler
Öner
iler
Açı
klam
alar
Baş
-Boy
un A
mel
iyat
ları
(oro
fara
ngea
l ins
izyo
nlar
ve
muk
oza
açılı
yors
a)
S. a
ureu
s; s
trep
toko
k; a
naer
opla
r (p
epto
stre
ptok
ok)
Klin
dam
isin
Sade
ce c
ilt-c
ilt a
ltı le
zyon
ları
için
Se
fazo
lin
Jine
kolo
jik
Gram
-neg
atif
basi
lEn
tero
kok
Grup
B s
trep
toko
k An
aero
plar
Sefu
roks
im
Özof
agus
Dila
tasy
onu
S.au
reus
Sefa
zolin
Bro
nkos
kopi
Stre
ptok
ok,
S. a
ureu
sA
mok
sisi
lin-k
lavu
lana
tYa
banc
ı cis
im a
maç
lı ol
anla
r
ÇOCU
K C
ERR
AH
İSİ
36
KAYNAKLAR
1. Cunha BA : Antibiotic resistance . Antibiotic therapy, Part I. Medical Clinics of North
America 2000; 84:1407- 1429.
2. Reese RE, Betts RF : Antibiotic use. A Practical Approach to Infectious Diseases,
Richard E Reese , Robert E Betts (eds), 4th ed, Little Brown and Company, Boston, 1996;
1059-1389.
3. Talbot TR. Principles of antiinfective therapy.Principles and Practice of Infectious
Diseases. Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds), , 8th Ed., Churchill Livingstone
,Philadelphia, 2015; 3493-3504
4. Wilson WR : General principles of antimicrobial therapy.current diagnosis and
treatment in Infectious Diseases.Wilson WR, Sande MA (eds),Mc Graw Hill Companies,
New York, 2001;28-32.
5. Archer GL, Polk RE. Treatment and prophylaxis of bacterial infectionsHarrisons’
Principles of internal medicine, 18th ed. NewYork The McGraw-Hill Companies
,2012;1133-1150.
6. American Societyof Health-System Pharmacists; Infectious Disease Society of
America; Surgical Infection Society; Society for Healthcare Epidemiology of America.
Clinical practice guidelines for antimicrobial prophylaxis in surgery. Am J Health Syst
Pharm. 2013 Feb 1;70(3):195-283.
7. Anderson DJ, Kaye KS, Classen D et al. Strategies to prevent surgical site infections in
acute care hospitals. Infect Control Hosp Epidemiol. 2008;29:s51-s61.
8. Anonymous. Antimicrobial prophylaxis in surgery. Treat Guidel Med Lett. 2009;7(82):
47-52.
9. Mangram AJ, Horan TC, Pearson ML et al. Guideline for prevention of surgical site
infection. Infect Control Hosp Epidemiol. 1999;20: 250-69.
10. ASGE STANDARDS OF PRACTICE COMMITTEE, Banerjee S, Shen B, Baron TH, Nelson
DB, Anderson MA, Cash BD, Dominitz JA, Gan SI, Harrison ME, Ikenberry SO, Jagannath
SB, Lichtenstein D, Fanelli RD, Lee K, van Guilder T, Stewart LE. Antibiotic prophylaxis
for GI endoscopy. Gastrointest Endosc. 2008;67(6):791-8.
Top Related