Leerdoelen Opbouw van het lichaam kennen
Botten, spieren, zenuwen, organen en centraal zenuwstelsel
Leren kijken naar je leerlingen
Begrijpen waarom er een beperking optreed in een asana
Beter kunnen adjusten
Definities Anatomie: wetenschap van de structuren van het lichaam en
de relatie tussen lichaamsdelen.
Fysiologie: wetenschap van de functie van het lichaam. Hoe werkt het lichaam?
Homeostase: een proces binnen het interne milieu van meercellige organismen dat voor een stabiel evenwicht zorgt in het interne milieu. Homeostase is het op peil houden van voeding- en afvalstoffen in de cellen via het interne milieu. Een organisme kan door homeostase de functie van elk individueel orgaan aanpassen.
De basis Het lichaam bestaat uit
-70% water
Zuurstof
Materie (spieren, botten, kraakbeen)
Het lichaam streeft te allen tijde naar homeostase
Opbouw van het menselijk lichaam
Chemisch (atomen en moleculen)
Cellulair
Weefsel (spier, zenuwen, kraakbeen, bot etc)
Organen (hart, longen, hersenen)
Orgaansystemen (digestieve systeem, circulatoire systeem)
Organisme (dat ben jij!)
Orgaansystemen Bewegingsapparaat: Botten en spieren
Zenuwstelsel
Circulatoire systeem
Respiratoire systeem
Digestieve systeem
Urinewegen
Reproductieve systeem
Huid, nagels, haren
bewegingsapparaat Bot
Kraakbeen
Pezen (ligamenten)
Voornaamste functie van het bot:
Ondersteunen, dragen
Beschermen
Beweging
Opbouw van bloed
Opslag en afbraak van mineralen
Opbouw van bot Compact bot (cortex)
Spongieus bot (binnenste van het bot)
Merg
Bloedvaten
Botvlies (periost)
Opbouw van bot Buitenste laag = periost en cortex
Binnenste laag = botopbouwende cellen, bloedvaten, elastine vezels
Osteoblasten: bouwen bot op
Osteoclasten: breken bot af
Extracellulaire matrix: zouten en mineralen, materie; collageen
Kraakbeen Bijzondere vorm van steunweefsel; vast maar toch veerkrachtig.
Bestaat uit chondrocyten -> produceren collageeneiwitten, elastinevezels en enzymen.
Geen bloedvaten waardoor herstellend vermogen beperkt
3 soorten kraakbeen:
➢ Hyaline; blauwachtig,wit (in de gewrichten)
➢ Elastisch; veel elastine (oorschelp, neus)
➢ Fibreus; veel collageen (stevig, grote trekkracht, zoals tussenwervelschijf, meniscus)
• Sagitaal: flexie/extensie• coronaal: abductie/adductie• transversaal: endo/exorotatie,
pronatie/supinatie
Anatomische bewegingen
Wervelkolom Cervicale wervels
Thoracale wervels
Lumbale wervels
Sacrale wervels (5 vergroeid tot 1)
Os coccyx (staartbeen)
Van nature een S-vorm (verdelen van de druk en verende werking)
Kyfose (2)
Lordose (2)
Aandoening van de wervelkolom
Scoliose; S-vormige bocht
➢ congenitaal
➢ ideopatisch
➢ neuromusculair
Hernia Nucleus Pulposis(HNP)
Hernia; uitstulping van de tussenwervelschijf met beklemming van de zenuw
Oorzaken:
congenitaal (zwak weefsel)
zware belasting van de rug
gebrek aan beweging
slechte spierconditie
plotse draaibeweging
vertillen/verschuiven
degeneratie van het steunweefsel
vaak bij mensen met ‘platte’ onderrug
Het bekken Belangrijkste onderdelen :
- Os ileum (L/R)
- Os ischium (L/R)
- Os pubis (L/R)
- Sacrum
- SI-gewrichten (L/R)
- Acetabulum
Beweging bekken
• Kantelen (voorover/achterover)• Rotatie• Lateraal flexie
• nutatie/counternutatie van het sacrum (onwillekeurig)
Bekken man/vrouw Verschillen:
➢ Bekken man is smaller
➢ Bekken man is hoger
➢ Diameter bekkenopening is kleiner
➢ Bredere heupbotten (os ileum)
Ligamenten Fibreus bindweefsel
Verbind bot-bot in/rondom het gewricht
Stabiliteit
Mobiliteit (5% rek)
Verschillende vorm en functie
Ligamenten bekken/ SI-gewricht/ heup
➢ Dikke, brede ligamenten➢ Beperkte beweging in SI-
gewricht ➢ Beperkt de mogelijkheid tot
luxatie
Gewrichten Synoviaal (knie, heup, schouder)
Fibreus (schedelnaden)
Kraakbeen (symfyse, ribben, wervels)
Scharniergewrichten (knie, elleboog)
Kogelgewrichten (heup, schouder)
Zadelgewricht (duim)
Glijdende gewrichten (polsbotjes)
Beweging van het femur Flexie (belangrijke spier = ileopsoas)
Extensie
Abductie
Adductie
Endorotatie
Exorotatie
Tibia (knie) Flexie
Extensie
10-15 graden rotatie
Tibia (schacht)Fibula (schacht)Laterale malleolusMediale malleolusLaterale condylMediale condyl
Elleboog Flexie
Extensie
Pronatie
Supinatie
Elleboog = Humerus – radius/ulna
Radius-ulna = rolgewricht
RadiusUlnaHumerusLaterale epicondylMediale epicondyl
Acromioclavicularegewricht
Ondersteunt alle bewegingen in het schoudergewricht
Heffen schouder
Elevatie > 90 graden
Rotatie in clavicula
Musculaire systeem 3 soorten spierweefsel!
➢ Dwarsgestreept (willekeurige beweging, skeletspieren)
➢ Glad (autonome zenuwstelsel)
➢ Hartspier (autonome zenuwstelsel)
Spier is een grote bundel van cellen
➢ Spiervezels bestaan uit spierfibrillen
➢ Actine filamenten
➢ Myosine filamenten
➢ Omgeven door fascie
Origo = plaats van oorsprong (proximaal)
Insertie = plaats van aanhechting (distaal)
Werking van de spier
Sacromeer = basis functionele eenheid
Contractie: Actine en myosine schuiven in elkaar
H-zone verdwijnt
Spierbundel bestaat uit duizenden spiervezels die samentrekken.
Spieractiviteit
• Concentrische contractie = spier verkorten
• Excentrische contractie = Spier verlengen
• Isometrische contractie = Spier aanspannen zonder beweging
Agonist - antagonist Agonist: initieert de beweging, beweging door contractie
Antagonist: tegenovergestelde beweging, controleert de beweging
‘Ene spier trekt samen terwijl de andere ontspant’
Wederkerig!
(vb. flexoren/extensoren ofadductoren/abductoren)
Toegepast in yoga Stretch reflex: aanspannen van
de spier in reactie op stretch
Reciproke inhibitie:
➢ Ene kant van het gewricht ontspant
➢ Andere kant spant aan
Voorbeeld: passchimotanasana
Propriocepsis Bewustzijn van lichaamshouding
Positiezin
Balans en beweging
Hierbij betrokken:
➢ Receptoren in de spieren en in fascia
➢ Cerebellum (kleine hersenen)
➢ Visuele informatie
➢ Vestibulaire systeem (evenwichtsorgaan)
Fascia ‘bindweefsel’ dat het lichaam verbind
Waar zit het fascia?
➢ Spieren
➢ Groepen van spieren
➢ Bloedvaten
➢ Zenuwen
➢ Bot en organen
Functie:
➢ Houdt structuren bij elkaar
➢ Maakt soepele beweging van structuren mogelijk
Eigenschappen van fascia
Dik bindweefsel
Bundels van collageen met variabele hoeveelheid elastine en collageen
Flexibel
Kan grote weerstand weerstaan
Alle pezen en ligamenten bestaan uit fascia
30% van de massa van spier = fascia
Brengt bewegelijkheid in de spier (in geval van adhesies -> verminderde beweging)
Fascia in het lichaam
Houdt ons bij elkaar!
Ons hele lichaam bestaat uit fascia.
Al het weefsel staat met elkaar in verbinding door fascia.
➢ Verbinding
➢ Overbrengen van krachten
➢ ‘bevochtigen’
Fuzzzzzz Als het fascia te droog wordt -> fuzz
Glijdende oppervlakten kunnen aan elkaar plakken
Adhesies vormen (= fuzz)
Wanneer is er sprake van fuzz?
➢ S ’nachts als je gaat slapen droogt het fascia op
➢ Bij blessure of letsel
➢ Littekenweefsel
Fuzz leidt tot verminderde bewegingsvrijheid (ROM)
MT-complex MT- complex = myofascial tendon complex
De plek waar spier overgaat in pees
MT-complex = de zwakste plek
-> kans op ruptuur (bijv achillespees)
Meridiaan theorie van dr. Motoyama
Japanse wetenschapper, spiritueel teacher
Connectie tussen fysieke beweging in yoga en energie flow in het lichaam
Bindweefsel en fascia vormen een continuüm in het lichaam
Alles wordt omgeven door fascia
Iedere beweging veroorzaakt compressie, spanning of stretch in de rest van het lichaam
Bio-elektrische signalen opgewekt in het bindweefsel
Techniek ontwikkeld om subtiele energie te meten
Daarmee aantonend dat het bindweefsel een semi-conductiefcommunicatief netwerk is
Dit elektrische netwerk = meridiaan stelsel
Functie van hyaleronzuur
Stretch stimuleert aanmaak van Hyaleron Acid (HA)
HA is in staat om 1000 watermoleculen aan te trekken
Draagt bij aan celproliferatie en celmigratie
Aanwezig in synoviale gewrichten
Water in je fascie trekken; bewegelijkheid
Draagt bij aan soepel maken van het lichaam
‘water lijnen’ in het bindweefsel = meridianen
Chi / Prana
Bronnen voor studie Thieme, sobotta atlas voor anatomie
Ray Long – key muscles
Leslie Kaminoff – yoga anatomie
Filmpje over dr. Motoyama: https://www.youtube.com/watch?v=jbV1x-hcV30&feature=share
de dvd van paul grilley; Anatomy for yoga. (Te koop op zijn website, of via amazom.com)
Your body your yoga van Bernie Clark (ook via amazon)
Top Related