Download - 2013.02.21 Эдийн засгийн шинэчлэлийн зорилтууд, О.Чулуунбат

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ШИНЭЧЛЭЛИЙН

ЗОРИЛТУУД

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХӨГЖЛИЙН ДЭД САЙД О.ЧУЛУУНБАТ

Улаанбаатар хот, 2013-02-21

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХӨГЖЛИЙН ЯАМ

Агуулга

Нүүрсний салбар дахь хөрөнгө оруулалт

Гадаадын хөрөнгө оруулалтын бодлого

Макро эдийн засгийн шинэчлэлийн зорилтууд

Зорилтуудын хүрээнд эхэлсэн ажлууд

Макро эдийн засгийн шинэчлэлийн зорилтууд

Шинэчлэлийн Засгийн газрын Мөрийн хөтөлбөрт тусгасан эдийн засгийн

хөгжлийн зорилтууд:

Зээлийн хүүг бууруулж нэг оронтой тоонд оруулах;

Инфляцид хөтлөгдөх бус зохицуулдаг тогтолцоонд шилжих;

Экспортын нэг цонхны бодлого хэрэгжүүлэх;

Барилгын материалыг эх орондоо үйлдвэрлэдэг болох;

Орон сууцны зээлийн тогтолцоог шинэчлэх;

Ажлын байр шинээр бий болгох хөтөлбөр хэрэгжүүлэх;

Бизнесийг дэмжсэн татварын хоѐр дахь үе шатны шинэчлэлийг хийх;

Хилийн боомтын шинэчлэлийг хийх;

Хөрөнгийн биржийг шинэчлэх;

Банк санхүү, бирж, мэдээллийн технологи, амралт цэнгээний болон

агаарын замын зангилаа төв байгуулах ажлыг эхлүүлэх;

1. Макро эдийн засгийн нэгдсэн төлөвлөлтийг хангах Төрийн бүтцийг бий

болгож, Эдийн засгийн хөгжлийн яамыг байгуулсан.

1) улсын эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн цогц бодлогын хэрэгжилтийг

зохицуулах, хөгжлийн төлөвлөлт хийх, салбар хоорондын бодлогын

уялдааг хангах асуудал

2) эдийн засгийн тэргүүлэх чиглэл, салбарыг тодорхойлж, салбар, дэд

бүтцийн зохистой харьцааг тогтоох асуудал

3) хөрөнгө оруулалтын нэгдсэн бодлого

4) гадаадын хөрөнгө оруулалтын бодлого, зохицуулалт, бүртгэл

5) зээл, тусламжийн нэгдсэн бодлого

6) эдийн засгийн хамтын ажиллагааны нэгдсэн бодлого, зохицуулалт

7) худалдааны бодлого, зохицуулалт

8) өндөр технологи, үндэсний инновацийн тогтолцоог бүрдүүлэх, хөгжүүлэх

асуудал

9) чөлөөт бүсийн хөгжлийн асуудал

10) концесс, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн бодлого

Шинэчлэлийн зорилтуудын хүрээнд эхэлсэн ажлууд


2. 1,5 тэрбум ам.долларын дүн бүхий Чингис Бонд-ыг дэлхийн зах зээлд анх

удаа амжилттай арилжаалсан. Үүний ач холбогдол нь:

Үндэсний гадаад валютын нөөц даруй 2 дахин нэмэгдэж, эдийн засгийн

тогтвортой байдлын баталгаа үүссэн.

Ингэснээр төгрөгийн ханш тогтвортой түвшинд хадгалагдах бодит нөхцөл

бүрэлдэж, сүүлийн 5 жилд анх удаа эдийн засаг дахь инфляцийн хүлээлт

тогтворжсон.

Энэ нь Монголбанкнаас бодлогын хүүг бууруулах, төгрөгийн

нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлж эдийн засгийг эрчимжүүлэх боломж, орон зайг

үүсгэж өглөө.

Үүнийг дагаад эдийн засагт боломжит зээлийн эх үүсвэр нэмэгдсэн.

Нийгмийн даатгалын санг мөнгөжүүлж, нэрийн дансны тогтолцоог бодит

утгаар нь хэрэгжүүлэх суурь нөхцлийг бүрдүүлсэн.

Моргейжийн тогтолцоог мөн сонгодог утгаар нь хэрэгжүүлэх эдийн засгийн

суурь нөхцөл бүрдэж байна.


3. Хөрөнгө оруулалтыг дунд хугацаанд буюу 4 жилээр төлөвлөдөг тогтолцоонд

шилжих шийдвэрийг гаргасан.

Сангуудаар дамжуулан хөрөнгө оруулалт хийх тогтолцоог бүрдүүлэх.

Тухайлбал, Нийгмийн даатгалын санг хөрөнгөжүүлэх г.м.

330 сумын дунд хугацааны хөрөнгө оруулалтыг төлөвлөгөөг боловсруулах

ажлыг эхлүүлсэн.

Цаашлаад хөдөөд “Сум” төслийг, Нийслэлд “Гудамж” төслийг

хэрэгжүүлэхээр боловсруулаад байна.


4. Гадаад худалдаанд болон дотоодын эдийн засагт хүчтэй савалгаа үүсгэдэг

нефтийн бүтээгдэхүүн, барилгын материалын бүтээгдэхүүнийг дотооддоо

үйлдвэрлэдэг болох. Тухайлбал,

Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг Дарханд байгуулахаар эрх бүхий

байгууллагуудын шийдвэр гарсан. Санхүүжилтийн асуудлыг шийдвэрлэх

хэлэлцээг Японы талтай явуулж байна.

Барилгын үйлдвэрлэлийн голлох материалаар дотоодын хэрэгцээг бүрэн

хангахыг зорьж байна. Энэ хүрээнд бүсчилсэн байдлаар цементийн үйлдвэрүүд

болон арматур, төмөрлөгийн үйлдвэр байгуулах төлөвлөгөөтэй байна.


5. Дэд бүтцэд томоохон хөрөнгө оруулалт хийнэ.

Авто зам

Төмөр зам

Цахилгаан станц

Эрчим хүчний сүлжээ

•Гадаадын хөрөнгө оруулалт бол Монгол Улсын эдийн засгийн тулгуур

хүчин зүйлсийн нэг мөн.

•Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг улам ихээр татах, үүний тулд бизнесийн

орчноо сайжруулах арга хэмжээг тууштай авна.

•Гагцхүү гадаадын хөрөнгө оруулалт нь “харилцан ашигтай”, эдийн

засгийн хөгжлийн зорилтуудтай “уялдсан”, Монгол Улсад болон

монголын ард түмэнд “үр ашигтай” байхаар “зохицуулалт” хийнэ.

•Энэ хүрээнд гадаадын хөрөнгө оруулалтыг түлхүү татах салбар, үйл

ажиллагааг ангилж, тодорхойлно.

Үүний нэг илрэл нь “Стратегийн ач холбогдол бүхий салбарт үйл

ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгжид гадаадын хөрөнгө

оруулалтын зохицуулах тухай хууль”-ийг баталсан явдал юм.



Стратегийн салбарын хуулиас шалтгаалж, гадаадын хөрөнгө оруулалт

Монголоос дайжиж байгаа гэх зарим мэдээлэлтэй санал нэгдэхгүй байна. Учир

нь:

1. “Чингис Бонд”-ыг гаргах явцад 10 дахин их буюу 15 тэрбум ам.долларын

санал хөрөнгө оруулагчдаас ирүүлсэн.

2. Дэлхийн банкны “Бизнес эрхлэхүй” болон ОЕСД-ийн судалгаа тайлангаар

Монгол Улсын хөрөнгө оруулалт, бизнесийн орчин ахисан дүнтэй гарсан.


0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5

Sweden

USA

Norway

Mongolia

Austria

Ukraine

Australia

Kazakhstan

Korea

Russia

China

0.128

0.116

0.106

0.096

0.089

0.089

0.059

0.408

0.178

0.143

0.137

ГХО-ын Хязгаарлалтын Индекс, ОЕСД, 2012

3. Монгол Улс бүс нутгийн орнуудын харьцуулахад харьцангуй, нээлттэй

чөлөөтэй эдийн засагтай орон.


Улс орнууд гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татахдаа дараах үндсэн

үзүүлэлтүүдээр өрсөлддөг. Үүнд:

Татварын түвшин

/Орлогын татвар-10%, ААН-ийн татвар-10% ба 25%, НӨАТ-10%/

Тарифын түвшин

/Импортын татвар 5%, экспортын татвар 0%/

Эдийн засгийн чөлөөт бүсүүд

/Зугаа, цэнгээний төв/

Засгийн газрын баталгаа

/Концессийн гэрээ болон хөрөнгө оруулалтын гэрээ/

Газар эзэмших эрх

/Тусгайлан зохицуулсан хуультай/

Олсон ашгаа чөлөөтэй гаргах эрх/Хуулиар баталгаажсан/

Өмчийн эрх /Хуулиар баталгаажсан/

Дэд бүтцийг хөгжүүлсэн байдал

/Үүнд ихээхэн анхаарч, чухал шийдвэрүүд гаргаад байна/

АВТО ЗАМЫН ТӨСӨЛ

Tamsagbulag

Jargalant

Khandgait

DARKHAN

DALANZADGAD

Khanbogd

Tsogt Ovoo

Gashuun Suhait

DORNOGOVY

TUV

DUNDGOVY

MANDALGOVY

SUKHBAATAR

Matad

Bichigt

Havirga

DORNOD

Ereentsav

Yarantai

ULGII

Ulgii

Uench

UMNUGOVY

ZAVKHAN

GOVY-ALTAI

Burgastai

Naranbulag

CHOIR

MURUN

Khatgal

BAYANHONGOR

UVURHANGAIBAYANHONGOR

Khankh

ERDENET

TsahirBattsengel

TSETSERLEG

ARVAIHEER

ARHANGAI

HUVSGUL

BAYAN-ULGII

ULAANGOM

ULIASTAI

KHOVD

UVS

BULGAN

SAINSHAND

CHOIBALSAN

BARUUN- URT

UNDURKHAAN

ZUUN MOD

KHENTII

SELENGE

BULGAN

Baga-Ilbenh

Oyutolgoi

Tavantolgoi

Tsagaan

suvarga

Shivee huren

Ulaanbaishint

Nariin suhait Тавантолгой-Цагаан

суварга-Сайншандын

төмөр зам

Тавантолгой-Гашуун

сухайт төмөр зам

Нарийн сухайт-Шивээ

хүрэнгийн төмөр зам

Сайншанд-Баруун-Урт-

Хөөт-Чойбалсангийн

төмөр зам

Хөөт-Нөмрөгийн

төмөр зам

Хөөт-

Бичигтийн

төмөр зам

ТӨМӨР ЗАМ – 1800км

ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ СҮЛЖЭЭ


Гадаадын хөрөнгө оруулалтын бодлогын хүрээнд ойрын үед

хийгдэх ажлууд:

Монгол Улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын бодлогод дүгнэлт, зөвлөмж өгөх

баримт бичгийн төслийн үндэсний хэлэлцүүлгийг зохион байгуулах /НҮБ-ын

Худалдаа, хөгжлийн байгууллага/ЮНКТАД/-тай хамтран ирэх 3 дугаар сард/

Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах стратегийн баримт бичгийг боловсруулах

Бодит үр өгөөжтэй, тодорхой төсөлд суурилсан шууд хөрөнгө оруулалтыг

нэмэгдүүлэх /Эдийн засгийн бодлоготой уялдсан, ажлын байр бий болгосон,

шинэ технологи нэвтрүүлсэн г.м./

Хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох

Авто зам, төмөр зам, боомтын хүчин чадал болон санхүүгийн орчныг

сайжруулах чиглэлд төрөөс хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх


Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын хэмжээ

/2012 оны урьдчилсан дүнгээр/

2010 2011 2012

Хөрөнгө

оруулалтын

хэмжээ

1,026 тэрбум

ам.доллар

4,9 тэрбум

ам.доллар

4,0* тэрбум

ам.доллар

Улсын тоо 59 66 59*

Шинээр

байгуулагдсан

компаний тоо

769 933 774

Татан буугдсан

болон дотоод

болсон компаний

тоо

214 233 156

(*) урьдчилсан дүн


№Топ хөрөнгө оруулагч орнууд

1990-2012.06.30% Дүн /ам.доллар/

1 БНХАУ 31.71 3.65 bln

2 Нидерланд 23.16 2.67 bln

3 Люксембург 9.01 1,04 bln

4 Виржини арлууд 7.48 0.86 bln

5 Сингапур 5.45 0.63 bln

6 Канад 4.23 0.49 bln

7 БНСУ 2.93 0.34 bln

8 АНУ 2.54 0.29 bln

9 Хонг Конг/БНХАУ/ 1.80 0.21 bln

10 Япон 1.60 0.18 bln


73.9%

16.3%

1.5%0.9%

0.9%

Геологи, уул уурхайн эрэл хайгуул, олборлолт, газрын тосны салбар

Худалдаа, нийтийн хоол

Банк, санхүүгийн үйл ажиллагаа

Хөнгөн үйлдвэр

Инженерийн барилга байгууламж, барилгын материалын үйлдвэрлэл

Гадаадын хөрөнгө оруулалт салбараар/2012.06.30/

Энэ бүтцийг өөрчилж, илүү

төрөлжүүлэх шаардлагатай.


МУ-д нүүрс олборлолтын салбарт үйл ажиллагаа явуулж байгаа

ГХОААН-үүд

№ Улс ГХОААН-ийн тоо

1 БНХАУ 18

2 Монгол-БНХАУ 9

3 Британи Виржини Арлууд 8

4 Сингапур 3

5 Австрали 2

6 Канад 2

7 Люксембург 2

8 Монгол-ОХУ 2

9 Люксембург, Британи Виржини Арлууд 1

10 Люксембург, Сейшалын арлууд 1

11 Монгол-АНУ 1

12 Монгол-БНСУ 1

13 Монгол-БНХАУ /Гонконг/ 1

14 Монгол-Британи Виржини Арлууд 1

15 Монгол-Люксембург 1

16 Нидерланд 1

Нийт 54

Баримталж буй чиглэлүүд:

Экспортын нэг цонхны бодлого

Зах зээлийн үнээр худалдах

Тээвэрлэлтийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх

Дотоодод эрчим хүч үйлдвэрлэхэд ашиглах

Байгаль орчинд ээлтэй байх

Эрдэнэс Тавантолгой компаний үйл ажиллагааг сайжруулах
