แหล่�งภู�มิปั�ญญาท้�องถิ่�นสำ�าคั�ญในบางกอกเสน

อครู�นภัสสรูณ์�  ฐิ�ติ�วัฒนานนท์�

กลุ่��มสารูะการูเรู�ยนรู� �ภัาษาไท์ย

โรูงเรู�ยนรูาชวั�น�ติ มธยม

ภั�ม�ปํ%ญญาบางกอก หมายถึ*ง ควัามรู� � ควัามสามารูถึ วั�ธ�การูผลุ่งานท์�,คนกรู�งเท์พ หรู.อ คนบางกอกได้�ค�นควั�ารูวับ แลุ่ะจัด้เปํ2นควัามรู� � ถึ�ายท์อด้ ปํรูบปํรู�ง จัากคนรู� �นหน*,งส��คนอ�กรู� �นหน*,ง จันเก�ด้ผลุ่ผลุ่�ติท์�,ด้�งาม ม�ค�ณ์ค�า สามารูถึน3ามาแก�ปํ4ญหาแลุ่ะพฒนาช�วั�ติได้�

คัวามิหมิายของภู�มิปั�ญญาบางกอก

แหล่�งภู�มิปั�ญญาท้�องถิ่�นสำ�าคั�ญในบางกอกกรู�งเท์พมหานครูเปํ2น

เม.องใหญ�ท์�,ปํรูะกอบด้�วัยปํรูะชากรูจั3านวันมากท์�,ม�เช.6อชาติ�แติกติ�างกน แลุ่ะบางส�วันยงคงรูกษาวั�ถึ�ช�วั�ติติลุ่อด้จันภั�ม�ปํ4ญญาไวั�ได้�ท์�ามกลุ่างกรูะแสของการูเปํลุ่�,ยนแปํลุ่งแบบสงคมเม.อง 

ในปํ4จัจั�บนกรู�งเท์พมหานครูยงม�แหลุ่�งภั�ม�ปํ%ญญาท์�องท์�องถึ�,นท์�,ส3าคญมากมาย ไม�วั�าจัะเปํ2น บ�านบางลุ่3าพ� บ�านช�างไท์ย ช�มชนบ�านลุ่าวั ช�มชนบ�านบ� ช�มชนบ�านช�างหลุ่�อ ช�มชนบ�านบาติรู ช�มชนบ�านครูวั ฯลุ่ฯ

บ�านบางลุ่3าพ� เขติพรูะนครู ช�มชนด้นติรู�ไท์ยชาวับ�านท์�,เก�าแก�กวั�ารู�อยปํ9 เปํ2นแหลุ่�งเรู�ยนบรูรูเลุ่งด้นติรู� ขบรู�อง การูแสด้ง การูลุ่ะเลุ่�น แลุ่ะการูปํรูะด้�ษฐิ�เครู.,องด้นติรู�ไท์ย รูวัมท์6งสถึานท์�,นด้พบในการูท์3าก�จักรูรูมแลุ่ะฝึ;กซ้�อมด้นติรู�ไท์ยของกลุ่��มนกด้นติรู�ท์�,ม�ช.,อเส�ยง เช�น บ�านด้�รู�ยปํรูะณ์�ติ  โด้ยม�ครู�ส�ด้จั�ติติ� ด้�รู�ยปํรูะณ์�ติ

บ�านบางล่�าพู�

ท้��ตั้�!ง อย��แถึวับางลุ่3าพ� เขติพรูะนครู

รู�ปัภูาพูปัรูะกอบ

บ�านช่�างไท้ย บ�านช�างไท์ย เปํ=ด้เม.,อวัน

ท์�, ๔ พฤศจั�กายน พ.ศ.๒๔๒๙ โด้ยได้�รูบพรูะมหากรู�ณ์าธ�ค�ณ์จัากสมเด้Cจัพรูะเท์พรูตินรูาชส�ด้าฯ สยามบรูมรูาชก�มารู� เปํ2นปํรูะธานในพ�ธ�เปํ=ด้

บ�านช�างไท์ยสอนเก�,ยวักบมวัยไชยา ปํ4จัจั�บนม�คนท์�,สนใจัเก�,ยวักบมวัยไชยามากข*6นเรู.,อยๆ ไม�วั�าจัะเปํ2นคนไท์ย หรู.อ ชาวัติ�างชาติ�ท์�,เข�ามาเรู�ยนรู� �กนอย�างไม�ขาด้สาย

  มวัยไชยาเปํ2นศ�ลุ่ปํะการูติ�อส��ของไท์ย ท์�,ม�บท์บาท์ส3าคญในการูปํกปํEองบ�านเม.องมาติ6งแติ�โบรูาณ์กาลุ่ มวัยไชยาม�ท์�,มาจัาก พ�อท์�านมา แห�งวัด้ท์��งจับช�าง ติ3าบลุ่พ�มเรู�ยง อ3าเภัอไชยา จังหวัด้ส�รูาษฎรู�ธาน� ซ้*,งแติ�เด้�มก�อนพ�อท์�านมาจัะเข�าอ�ปํสมบท์น6น ท์�านเปํ2นท์หารูอย��ในกรู�งเท์พฯ ด้งน6นมวัยไชยาท์�,แท์�จัรู�งแลุ่�วัน�าจัะเปํ2นมวัยท์�,ม�ท์�,มาอนยาวัไกลุ่ยากท์�,จัะส.บสาวัได้�

เลุ่ขท์�, ๓๘ ซ้อยเอกมย ๑๐ แยก ๒ ถึนนส�ข�มวั�ท์ ๖๓ แขวังคลุ่องตินเหน.อ เขติวัฒนา กรู�งเท์พฯ ๑๐๑๑๐

ท้��ตั้�!ง

รู�ปัภูาพูปัรูะกอบ

ขลุ่��ยบ�านลุ่าวั ( ช�มชนวัด้บางไส�ไก� ) กลุ่�าวักนวั�าชาวัลุ่าวัท์�,ช�มชนบางไส�ไก�น6น บรูรูพบ�รู�ษเด้�มเปํ2นคนเวั�ยงจันท์รู� เม.,อถึ�กกวัาด้ติ�อนมาเปํ2นเชลุ่ยศ*กของไท์ย พวักเขาได้�น3าควัามรู� �ในการูท์3าขลุ่��ยแลุ่ะแคน ซ้*,งเปํ2นเครู.,องด้นติรู�พ.6นบ�านมาด้�วัย เน.,องจัากบรู�เวัณ์ท์�,ติ6งรูกรูากน6นอย��แถึวัวัด้บางไส�ไก� จั*งเรู�ยกกนจันติ�ด้ปํากวั�า "หม��บ�านลุ่าวั"

ขล่&�ยบ�านล่าว

ปํ4จัจั�บนขลุ่��ยบ�านลุ่าวัยงคงรูกษาวั�ธ�การูท์3าขลุ่��ย  เรู�ยกวั�า  ขลุ่��ยบ�านลุ่าวั  ท์�,ม�วั�ธ�การูท์�,“ ”ส.บท์อด้กนมาติ6งแติ�บรูรูพบ�รู�ษท์�,กลุ่�าวักนมาเปํ2นชาวัลุ่าวัท์�,ถึ�กกวัาด้ติ�อนมาเปํ2นเชลุ่ยศ*กจัากเวั�ยงจันท์รู� แลุ่ะได้�น3าควัามรู� �เก�,ยวักบการูท์3าขลุ่��ยแลุ่ะแคนซ้*,งเปํ2นเครู.,องด้นติรู�พ.6นบ�านมาด้�วัย               

ช�มชนวัด้บางไส�ไก� ซ้อย อ�สรูภัาพ ๑๕ หลุ่งสถึาบนรูาชภัฏบ�านสมเด้Cจั แขวังห�รูญรู�จั� เขติธนบ�รู� จังหวัด้กรู�งเท์พมหานครู

ท้��ตั้�!ง

รู�ปัภูาพูปัรูะกอบ

บ�านบ&

ติามปํรูะวัติ� บ�านบ�เปํ2นช�มชนท์�,ม�มาติ6งแติ�สมยกรู�งธนบ�รู� แลุ่ะบรูรูพบ�รู�ษของชาวับ�านบ�ได้�อพยพมาจัากกรู�งศรู�อย�ธยาเม.,อครูาวัเส�ยกรู�งครู6งท์�, ๒ ด้งน6นช�มชนบ�านบ�จั*งเปํ2นช�มชนเก�าแก�ช�มชนหน*,งของกรู�งเท์พมหานครู อาช�พของคนในช�มชนน6นกCค.อการูท์3าเครู.,องท์องลุ่งห�นหรู.อเครู.,องส3ารู�ด้ ซ้*,งเปํ2นอาช�พท์�,บรูรูพบ�รู�ษท์3ามาติ6งแติ�สมยกรู�งศรู�อย�ธยาด้งน6นช.,อของช�มชนจั*งสามารูถึบอกได้�ถึ*งอาช�พของคนในช�มชน

ท้��ตั้�!งซ้.จัรูญสน�ท์วังศ� ๓๒ ถึ.จัรูญสน�ท์วังศ�

แขวังศ�รู�รูาช เขติบางกอกน�อย กรู�งเท์พฯ ๑๐๗๐๐รู�ปัภูาพูปัรูะกอบ

ช่&มิช่นบ�านช่�างหล่�อ

เปํ2นย�านช�มชนท์�,ส3าคญ ม�มหาวั�ท์ยาลุ่ย สถึานท์�,รูาชการูมากมาย ด้งน6นจั*งม�คนอพยพมาอย��ในช�มชนบ�านช�างหลุ่�อเพ�,มข*6นท์�กท์� บ�านช�างหลุ่�ออย��ในเขติท์�,ม�การูคมนาคมสะด้วัก พ.6นท์�,ม�อย��จั3านวันมาก ถึ�กน3ามาแบ�งขาย หรู.อให�เช�า หรู.อ ท์3าเปํ2นหอพก บ�านเรู.อนจั*งเรู�,มแออด้มากข*6น ม�ผลุ่กรูะท์บถึ*งโรูงหลุ่�อพรูะพ�ท์ธรู�ปํ เพรูาะเม.,ออาช�พเผาห��น การูหลุ่�อ การูเท์ท์อง จัะม�ข�6เถึ�า แลุ่ะเปํลุ่วัไฟจัากโรูงหลุ่�อติกกรูะเด้Cนไปํติกในบ�านเรู.อนผ��อ.,น 

     

ติ�อมาม�การูออกกฎหมายให�พ.6นท์�,บรู�เวัณ์บ�านช�างหลุ่�อเปํ2นพ.6นท์�,อย��อาศย ห�ามท์3าโรูงงานอ�ติสาหกรูรูม หรู.อหากท์3า ติ�องก�อก3าแพงให�ม�ด้ช�ด้ ซ้*,งติ�องลุ่งท์�นมาก ท์3าให�โรูงหลุ่�อติ�างๆในช�มชนบ�านช�างหลุ่�อติ�องปํ=ด้ก�จัการู หรู.อย�ายไปํอย��บรู�เวัณ์อ.,น ปํ4จัจั�บนไม�ม�โรูงหลุ่�อเหลุ่.ออย��ในช�มชนบ�านช�างหลุ่�อเลุ่ยโรูงหลุ่�อเด้�มจั*งเปํ2นเพ�ยงส3านกงานเพ.,อติ�ด้ติ�องาน ปํ4จัจั�บนช�มชนบ�านช�างหลุ่�อจั*งเหลุ่.อแติ�เพ�ยงช.,อเท์�าน6นท้��ตั้�!ง

ท์�,ติ6งของช�มชนบ�านช�างหลุ่�ออย��ในท์3าเลุ่ท์�,ด้�ใกลุ่�โรูงพยาบาลุ่ศ�รู�รูาช ใกลุ่�ท์�าเรู.อพรูานนก วังหลุ่ง) ท์�,สามารูถึข�ามแม�น36าเจั�าพรูะยาไปํฝึ4, งท์�าพรูะจันท์รู� 

รู�ปัภูาพูปัรูะกอบ

บ�านบาติรูเปํ2นหม��บ�านหติถึกรูรูมเก�าแก�ติ6งแติ�สมยติ�นรูตินโกส�นท์รู�ไม�ปํรูากฏหลุ่กฐิานเปํ2นเอกสารูแน�ชด้วั�าม�ควัามเปํ2นมาอย�างไรู  แติ�เท์�าท์�,ม�ผ��ศ*กษาไวั�แลุ่ะจัากปํากค3าของชาวับ�านเข�าใจัวั�าชาวับ�านบาติรูเด้�มเปํ2นชาวักรู�งศรู�อย�ธยา  ภัายหลุ่งเส�ยกรู�งศรู�อย�ธยาให�แก�พม�าครู6งท์�, ๒ในปํ9 พ.ศ.๒๓๑๐ แลุ่�วัชาวับ�านบาติรูกCติ�องอพยพหลุ่บหน�เม.,อพรูะบาท์สมเด้Cจัพรูะพ�ท์ธยอด้ฟEาจั�ฬาโลุ่ก-มหารูาช ท์รูงพรูะกรู�ณ์าโปํรูด้เกลุ่�าฯให�สถึาปํนากรู�งเท์พฯ เปํ2นรูาชธาน� ชาวับ�านบาติรูจังมาสรู�างบ�านอย��บรู�เวัณ์ท์�,เปํ2นช�มชนอย��ในปํ4จัจั�บนน�6             

ช่&มิช่นบ�านบาตั้รู

ส�วันอ�กกรูะแสหน*,ง กCวั�าเด้�มน6นชาวับ�านบาติรูเปํ2นชาวัเขมรูท์�,ถึ�กกวัาด้ติ�อนมาในสมยพรูะบาท์สมเด้Cจัพรูะน,งเกลุ่�าเจั�าอย��หวั มาอย��อาศยบรู�เวัณ์เกาะเขมรูซ้*,งเปํ2นบรู�เวัณ์ท์�,กกกนชาวัเขมรูรูชกาลุ่ท์�, ๓ ท์รูงเหCนวั�าชาวัเขมรูม�ฝึ9ม.อในการูท์3าบาติรูเลุ่ยให�การูสนบสน�น ในเรู.,องน�6ชาวับ�านบาติรูในปํ4จัจั�บน กCไม�สามารูถึย.นยนได้�สอบถึามได้�วั�าในหม��บ�านกCไม�ม�คนเช.6อสายเขมรู แติ�ม�ติรูอกถึด้ไปํท์างถึนนวัรูจักรู ช.,อ "ติรูอกเขมรู" ไม�แน�ใจัวั�าจัะเปํ2นสถึานท์�,ท์�,ชาวัเขมรูเคยอาศยอย��หรู.อไหมในสมยก�อนการูท์3าบาติรูท์�,น�,ถึ.อวั�าเปํ2นการูท์3าบาติรูด้�วัยม.อแห�งเด้�ยวัในปํรูะเท์ศกCวั�าได้�เพรูาะชาวับ�านย*ด้อาช�พการูท์3าบาติรูเปํ2นอาช�พหลุ่ก

ท้��ตั้�!ง   เขติปํEอมปํรูาบศติรู�พ�าย จังหวัด้ กรู�งเท์พฯ 

รู�ปัภูาพูปัรูะกอบ

บ�านครูวัเปํ2นช�มชนท์�องถึ�,นด้6งเด้�มแติ�ติ�นกรู�งรูตินโกส�นท์รู� ติ6งถึ�,นฐิานอย��รู �มคลุ่องแสนแสบใติ� ม�พ.6นท์�,ส�วันใหญ�อย��ในเขติรูาชเท์วั� แบ�งเปํ2นช�มชนบ�านครูวัหน.อ ช�มชนบ�านครูวัติะวันติก แลุ่ะม�พ.6นท์�,อ�กส�วันในเขติปํท์�มวัน เปํ2นช�มชนบ�านครูวัใติ� ปํรูะชากรูส�วันใหญ�ในช�มชนนบถึ.อศาสนาอ�สลุ่าม ถึ.อเปํ2นช�มชนม�สลุ่�มใหญ�ท์�,ส�ด้แห�งหน*,งในกรู�งเท์พมหานครู

ช่&มิช่นบ�านคัรู�ว

ช�มชนบ�านครูวัน�6ยงอน�รูกษ�การูท์อผ�าไหมไวั�คงเด้�มไม�เปํลุ่�,ยนแปํลุ่ง โด้ยยงใช�แรูงงานฝึ9ม.อท์�กข6นติอนไม�วั�าจัะเปํ2นการูฟอกส� การูย�อมส� จันไปํถึ*งการูท์อ ซ้*,งท์�,น�,ยงใช�รูะบบการูท์อด้�วัยก�,แบบด้6งเด้�ม แลุ่ะหากถึ�กใจัผ�าไหมผ.นใด้กCสามารูถึเลุ่.อกซ้.6อได้�ด้�วัย

ท์6งน�6ช�มชนบ�านครูวัม�ท์6งหมด้ ๓ ช�มชน ปํรูะกอบด้�วัย ช�มชนบ�านครูวัเหน.อ ช�มชนบ�านครูวัติะวันติก แลุ่ะช�มชนบ�านครูวัใติ� ได้�แบ�งติามการูปํกครูองของเขติ ในส�วันของช�มชนบ�านครูวัเหน.อน6นติ6งอย��เขติรูาชเท์วั�ช�มชนบ�านครูวัเหน.อม�ช.,อเส�ยงในเรู.,องการูท์อผ�าไหม จันข*6นช.,อวั�า  ไหม“ด้�บ�านครูวั”

ติ6งอย��ท์�,รู �มคลุ่องแสนแสบ ซ้.เกษมสนติ� ๓ เขติรูาชเท์วั� 

ท้��ตั้�!ง

รู�ปัภูาพูปัรูะกอบ

บ�านดอกไมิ�

เปํ2นช�มชนท์�,ผลุ่�ติด้อกไม�ไฟแลุ่ะพลุ่�ไท์ย ในอด้�ติเคยม�พ.6นท์�,กวั�างขวัางให�คนเลุ่�นพลุ่�กนท์,วัไปํไม�วั�าจัะบนบกหรู.อในคลุ่อง แติ�เพรูาะการูเปํลุ่�,ยนแปํลุ่งของสภัาพสงคม เศรูษฐิก�จั รูวัมท์6งกฏหมายการูเลุ่�นแลุ่ะผลุ่�ติด้อกไม�ไฟ  ท์3าให�บ�านด้อกไม�ในปํ4จัจั�บนคงเหลุ่.อแค�ภัาพติ3านาน ม�เพ�ยง ๒ หลุ่งคาเรู.อนเท์�าน6นท์�,ยงย.นหยด้ผลุ่�ติพลุ่�ติามส,งอย��บ�าง นอกน6นกCท์3าแค�การูรูบมา ขายไปํ–

 

ท้��ตั้�!ง

รู�มคลุ่องมหานาค (ปํ4จัจั�บนไม�ม�อย��แลุ่�วั เหลุ่.อเพ�ยงติ3านานเท์�าน6น)รู�ปัภูาพูปัรูะกอบ

ใกลุ่�กบด้�โอลุ่ด้�สยามพลุ่าซ้�า ช.,อกCบอกอย��แลุ่�วัวั�าติ�องปํรูะกอบอาช�พอะไรูเก�,ยวักบหม�อสกอย�างหน*,งแน�นอน ซ้*,งกCถึ�กติ�อง เพรูาะช�มชนในบรู�เวัณ์น�6ในอด้�ติน6นเคยเปํ2นแหลุ่�งท์�,อย��ของช�มชนชาวัญวันท์�,อพยพมาติ6งแติ�ติ�นกรู�งรูตินโกส�นท์รู� แลุ่ะได้�ปํรูะกอบอาช�พท์3าหม�อแลุ่ะภัาชนะห�งติ�มติ�างๆขายมาก�อน แติ�ติ�อมากCได้�เลุ่�กอาช�พน�6กนไปํติามเวัลุ่าท์�,ผ�านไปํ            

บ�านหมิ�อ

บ�านหม�อในสมยหลุ่งๆน�6ไม�ได้�เปํ2นท์�,รู� �จักกนในช.,อของการูเปํ2นสถึานท์�,ขายหม�อไห แติ�กลุ่บกลุ่ายเปํ2นแหลุ่�งขายเครู.,องเพชรู อญมณ์� แลุ่ะเครู.,องปํรูะด้บไปํแท์น แติ�ในติอนน�6หากบอกวั�าจัะไปํบ�านหม�อ กCคงติ�องถึามกนติ�อวั�าจัะไปํซ้.6อเครู.,องเส�ยงซ้.6อลุ่3าโพงหรู.ออย�างไรู เพรูาะติอนน�6บ�านหม�อถึ.อเปํ2นแหลุ่�งขายอ�ปํกรูณ์�เครู.,องเส�ยงท์6งถึ�กท์6งแพง ท์6งใหญ�ท์6งเลุ่Cก วัางขายโชวั�พลุ่งเส�ยงกนเติCมท์างเท์�า ไม�หลุ่งเหลุ่.อท์�,มาของช.,อบ�านหม�อไวั�ให�เหCนอ�กเลุ่ย นอกจัากจัะมองด้�ข*6นไปํท์�,หน�าจั,วัของติ*กแถึวัในย�านบ�านหม�อ ท์�,ยงคงม�ลุ่ายปํ�นปํ46 นเปํ2นรู�ปํหม�อด้�นอย��บนหน�าจั,วัของติ*กน,นเอง

ในปํ4จัจั�บนบ�านหม�อเปํ2นย�านรู�านค�าเครู.,องแพชรู อญมณ์� เครู.,องปํรูะด้บ ในรูะยะหลุ่งเรู�,มม�การูขยายติลุ่าด้ออกไปํ ค.อ รู�านรูวังท์�,รูวัมติวักนขายลุ่3าโพงแลุ่ะเครู.,องเส�ยง

ท้��ตั้�!ง ใกลุ่�กบด้�โอลุ่ด้�สยามพลุ่าซ้�า

รู�ปัภูาพูปัรูะกอบ

บ�านตั้�ท้องเคยเปํ2นแหลุ่�งติ�ท์องค3าเปํลุ่วัท์�,ใช�ปํ=ด้ท์องพรูะพ�ท์ธ

รู�ปํ รูวัมท์6งใช�ในการูติกแติ�งงานศ�ลุ่ปํะไท์ยในวัด้วัาอารูาม เช�นการูลุ่งรูกปํ=ด้ท์องหน�าบนหรู.อปํรูะติ�อ�โบสถึ การูเข�ยนลุ่ายรูด้น36า เปํ2นติ�น เลุ่�ากนวั�าบรูรูพบ�รู�ษของชาวัช�มชนติ�ท์องน�6เปํ2นชาวัลุ่าวัจัากเวั�ยงจันท์น�แลุ่ะหลุ่วังพรูะบาง อพยพมาแติ�ครู6งติ�นกรู�งรูตินโกส�นท์รู�

การูติ�ท์องน6นติ�องน3าเอาท์องค3าแท์�งมารู�ด้ให�เปํ2นแผ�นบางเหม.อนแผ�นติะก,วั แลุ่�วัช�างติ�ท์องสองคนติ�องใช�ค�อนขนาด้ใหญ�ช�วัยกนติ�ให�แผ�นท์องกลุ่ายเปํ2นแผ�นบาง แติ�ม�ขนาด้ใหญ�ข*6น ซ้*,งกCติ�องใช�แรูงแลุ่ะเวัลุ่ามากท์�เด้�ยวั             

ท้��ตั้�!ง ข�างวัด้ส�ท์ศนเท์พวัรูารูาม

รู�ปัภูาพูปัรูะกอบ

แหลุ่�งภั�ม�ปํ%ญาไท์ย(๒๕๔๘) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕). http ://pojjamansk.exteen.com บ�านบางลุ่3าพ�. (๒๕๔๘) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕).http://www.ssru.ac.th บ�านช�างไท์ย. (๒๕๕๕) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://www.samkhum.com/muay-chaiya บ�านลุ่าวั. (๒๕๕๒) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://travel.sanook.com บ�านบ�. (๒๕๕๐) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://www.thaigoodview.com/node/17299 บ�านช�างหลุ่�อ. (๒๕๕๐) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://bangkoknoi/BARNCHANGLOW บ�านบาติรู. (๒๕๕๓) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://ploypapat.blogspot.com

บรูรูณาน&กรูมิ

บ�านบาติรู. (๒๕๕๐) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://202.29.42.235/~banbart/ บ�านครูวั. (๒๕๕๓) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://ploypapat.blogspot.com บ�านครูวั. (๒๕๔๗) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://www.thaifolk.com/doc/attract/bankrua บ�านด้อกไม�. (๒๕๕๒) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://article.tcdcconnect.com/ บ�านหม�อ. (๒๕๕๒) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://article.tcdcconnect.com บ�านติ�ท์อง. (๒๕๕๒) . (ส�งหาคม, ๒๕๕๕ ). http://www.manager.co.th/Travel

คัณะผู้��จั�ดท้�า๑.ด้.ช.ชยส�ท์ธ�Q โชติ�กนกปํรู�ด้า ม.๓/๙ เลุ่ขท์�, ๕๒.ด้.ช.นนท์วัฒน� เติCมโชคท์วั�ท์รูพย� ม.๓/๙ เลุ่ขท์�, ๑๒๓. ด้.ช.ภั�วัด้ลุ่ ลุ่าภัอนนติ� ม.๓/๙ เลุ่ขท์�, ๑๙๔.ด้.ช.ส�น�ติ� พ�ท์ธพงษ�ศ�รู�พรู ม.๓/๙ เลุ่ขท์�, ๒๖๕.ด้.ญ.ด้รู�ณ์� แก�วัสด้ ม.๓/๙ เลุ่ขท์�, ๓๓๖.ด้.ญ.ภั�ษ�ด้า กาญจันวังศ�วั�ฒ� ม.๓/๙ เลุ่ขท์�, ๔๐๗. ด้.ญ. ส�ท์ธมน ชยปํรูะภัา ม.๓/๙ เลุ่ขท์�, ๔๗