Zweefvliegen in Twente -Thermieken boven de Lonnekerberg

2

• Tengeleide

• Zweefvliegensinds1935opTwente

• DeTZCin2012enverder

• Dehuidigelocatie

• Visieenmissie

• Zweefvliegen:wedstrijdsport,recreatieentoerisme

• Zweefvliegenennatuur

• Zweefvliegenenluchtruim

• Detoekomstigelocatievariant

• Ruimteeninfrastructurelebehoefte

• Samenvattingenconclusie

• Lijstvangebruikteafkortingenenbegrippen

Inhoudsopgave

3

DezebrochureheefttotdoelaldiegenendiedirectofindirecttemakenhebbenmethetzweefvliegenophetvliegveldTwenteduidelijktemakenwaaromdeTwentscheZweefvliegClub(TZC),actiefopVliegveldTwentesinds1935,hetverdientdaarteblijven,nudeKoninklijkeLuchtmachtdeVliegbasisTwenthe*verlatenheeft.

DemediahebbenveelgepubliceerdovereenmogelijkecommerciëleluchthaveninhetgroenophetVliegveldTwente,metdevoordelendaarvanvoordeeconomie,dewerkgelegenheidenhetmilieuinderegio.DeTZCsteuntdezedoelen,maartekentdaarbijaandatzijhettenvolleverdienthaareigenplaatstebehoudenophetVliegveldTwente.

Zweefvliegeniseenbijuitstekmilieuvriendelijkesport.Meteenlierwordteenzweefvliegtuigpraktischgeruisloosindeluchtgebracht,waarnahetpuurmetatmosferischeenergie(thermiek)zijnwegvervolgt.Eenenkelemaalwordtgebruikgemaaktvaneensleepvliegtuig.Danwordteenroutegevlogendiedeomgevinggeenoverlastbezorgt.Desleepvluchtwordtzokortmogelijkgehouden.ThermischisditdeelvanTwentegunstigdoorzijnbodemgesteldheidenklimaat.Qualuchtruimbestaannugeengrotebelemmeringen.DatisinhetwestelijkedeelvanNederlandwelanders.

DeTZCheeftdoorhaarcentralehuisvestingtussendedriestedenEnschede,HengeloenOldenzaaleengrootgebiedvanwaaruithaarleden,envooraldejongeren,makkelijkhetveldkunnenbereiken.Opvallendishoegasten,dieeendagje,ofeendeelervan,hetzweefvliegenmeemaken,hetzweefvliegenomarmen.DeTZChooptindetoekomstmeergastentekunnenontvangendoorvereenvoudigdetoegangsregelsvoorhetveld.

DeTZCheeftalsmissiehetopleidentotgebrevetteerdzweefvlieger.Wedstrijdvliegenwordtgestimuleerd.Jaarlijkswordteentientalexamensafgenomenvoorhetzweefvliegbewijs,volgenslandelijkenormen.Instructieenbijvoorbeeldhetonderhoudvanhetmaterieelgebeurendooronbezoldigde,wettelijkgekwalificeerdeinstructeursentechnici,allemaalledenvandevereniging.DeTZCbezitachtzweefvliegtuigen,eenmotorzweverentweelieren.Daarnaastisernogeentientalzweefvliegtuigeninprivébezit.

Jaarlijkswordeninclubverbandongeveer3000startsgemaaktenzo’n1200urengevlogen.EnkelevandeTZC-ledenbehorentotdenationaleenzelfstotdewereldtopvanhetwedstrijd-zweefvliegen.NaasthetvliegenspeeltbinnendeTZChetsocialeaspecteenrol.Declubheeftdaartoezelfhaarclubhuisgebouwd.DeTZCteltzo’nhonderdenthousiasteleden.Ditgetalisgelukkigstabiel.

VeeldoordeTZCopgeleidejongerenhebbenaleencarrièreindeluchtvaartgevondenalscivielofmilitairvlieger,ofbijvoorbeeldalsluchtvaarttechnicus.

DeTZCsteltopgoedegrondendatdeverenigingophetVliegveldTwentemoetkunnenblijvenvliegen,ookalseendeelvanhetveldcommercieelgeëxploiteerdwordt.Hetzweefvliegenkandanhetbesteplaatsvindenopeen’strip’dieparallelaandehoofdbaanligtenopenigeafstandervan.Detailsmoetententijdevanhetschrijvenvandezeinleidingnogingevuldworden.Mochtdecommerciëleluchthavennietdoorgaan,danligthetdestemeerinderedeomeendeelvanhetterreintereserverenvoorhetzweefvliegen.DoordehuidigeruimtelijkeregelgevingendoordediversebestemmingplannenisverhuizenvoordeTZCgeenreëleoptie.

NamenshetbestuurvandeTZC,FransBackhuijs,voorzitterjanuari2012

*IndezebrochurewordtuitgegaanvandetoponiemVliegveldTwente.DeKoninklijkeLuchtmachthanteerdevanoudsherhaareigentoponiemVliegbasisTwenthe.

Ten geleide

4

EengroepTwentseindustriëlenvatin1928hetplanopomeenvliegveldtelatenaanleggen.Eenterreinvanca.800x800meter,gelegenaandeOudeDeventerwegindegemeenteLonnekerwordtdaarvoorverworven.DeNederlandseHeidemaatschappijkrijgtdeopdrachtomdeze64hateegaliseren,tedrainerenenvaneengrasmattevoorzien.Inhetvoorjaarvan1931heeftdeNVLuchtvaartterreinTwenthedandebeschikkingovereenvliegveld.Deopeningwordtgedurendeeenweekgevierdmeteenvliegfeestwaarbij3000mensenzichlatenrondvliegen.DeTAC,deTwentscheAeroClub,wordtopgericht.Vanafjuni1932onderhoudtdeKLMeendagelijksevluchttussenSchipholenTwente.

Alsin1929deKNVvLzichoriënteertopdemogelijkheidominNederlanddezweefvliegsportteintroduceren,isinDuitslandindatzelfdejaarmeteenzweefvliegtuigaleenvluchtvan100kmgemaakt.Indedaaropvolgendejarenkomthetzweefvliegenookinonslandsnelvandegrond.DeTACkrijgtveelbelangstellingvanluchtvaartenthousiastelingen.Uithaargeledingenenmethaarsteunwordtinoktober1935deTwentscheZweefvliegClubopgericht.Naruim75jaar,isdeTZCdeoudstenogbestaandegebruikervanhetvliegveld.

HeteerstezweefvliegtuigvandeclubiseenZögling,eeneenvoudighoutenopentoestel.MaardeaspiratiesliggenhogerendeledenbouwenzelfeenGrunauBabyII,dePH-29.Op2februari1936dooptmevrouwM.G.VanHeek-Roelvinkditvliegtuigengeefthetdenaam‘Houtduif’.DegunstigeliggingenoutillagevanhetveldwordenzohooggewaardeerddoordetoenmaligeBondvanNederlandseZweefvliegclubs,datzijbesluitomerin1936deeerstenationalekampioenschappenteorganiseren.DeTZCzorgtvoordeveldorganisatie.Jhr.Boreelvliegteenafstandvan39kmenwintdedoordeheervanHeekbeschikbaargesteldewisseltroffee‘HetzilverenzweefvliegtuigvanTwente’.

Dandienenzichdeoorlogsjarenaan.Zweefvliegenwordtnamei1940verboden.In1946komtdeTZCgelukkigweertotleven.TwaalfledenondervoorzitterschapvanJanEitinkkrijgenhetvoorelkaaromweertegaanzweefvliegen.Zebeschikkennogoverde‘Houtduif’,diegedurendedeoorlogineenschuurwasverstopt.DeclubkrijgtvandeKNVvL,uiteenbouwopdrachtaanFokker,enkeleESG’sinhuurterbeschikkingeneentweezitsGoevier,dePH-211.Maarervolgenmoeizamejaren.Hetledentalblijftlaagensomswordtgedachtaanopheffingvandeclub.

Zweefvliegen sinds 1935 op Twente

Op1oktober1935werdmetruggesteunvandeTAC(TwentscheAeroclub),deTwentscheZweefvliegclubopgericht.OpdefotoonthultMevrouwvanHeek-Roelvinkdedoorledenineigen

beheergebouwdeGrunauBaby‘Houtduif’

5

Naeendieptepuntin1956metnogmaar12ledenen336startskeerthettij.DeKNVvLenhetRijksluiteneenovereenkomstmethetdoelomhetzweefvliegentestimuleren.Menbesefteooktoenterdegedatuitdegelederenvandejongezweefvliegersnietalleentoekomstigeciviele-enmilitairevliegersgevondenkondenworden,maarbijvoorbeeldookhooggekwalificeerdetechnicienverkeersleiders.

In1974schaftdeclubeenkunststofzweefvliegtuigaan,eenstandaardCirrus,dePH-459.EendergelijkhoogwaardigvliegtuigbiedtdemeerervarenledendemogelijkheidomzichtemetenmetdetopvandeNederlandsewedstrijdzweefvliegerij.Indietijdwordtookvoorheteerstgesprokenovereenmotorzweefvliegtuig.Dittypebiedtdemogelijkheidomzonderlierofsleepvliegtuigdeluchtintegaan.Hettoestelisgeschiktvoordeelementaireopleidingenvoorhetmakenvanlangereoverlandvluchten.In1979wordtereenScheibeSF-25CFalkeaangeschaftmetderegistratiePH-678.Hettoestelmaaktnu(2012)nogdeeluitvandevloot.

Indeloopvandejarenwordtdevlootuitgebreidendoordeontwikkelingenindetijdwordendeoudere‘kisten’vanhoutenlinnenvervangendoormoderneretypenvankunststofmetveelbeterevliegprestaties.Maardaarmeewordtdetechniekookcomplexer.Declubprijstzichgelukkigdateronderhaarledendiversemensenzijnmetdeofficiëlekwalificatieomvliegtuigonderhoudtemogenuitvoeren.Hetisduidelijkdatalleenmeteenactieveopstellingvandeledenhetzweefvliegenbetaalbaarkanwordengehouden.

Heelbijzonderishet,datdeTZCin2010opvliegveldTwentedegastheervoordeNederlandsekampioenschappenzweefvliegenkonzijn.Datvielsamenmethetvierenvanhet75-jarigbestaanvandeTZC.Voordeallereerstekeerwerdendezewedstrijddagenin1936,éénjaarnadeoprichtingvandeTZC,ookalopTwentegeorganiseerd.

6

DeTZCiseenverenigingdietotdoelheeftdezweefvliegsportinalzijnfacettendoorhaarledentelatenbeoefenenendezweefvliegsportinhetalgemeentebevorderen.

DeTZCiseensportvereniging,aangeslotenbijdeKNVvL*,dieonderdekoepelvanNOC*NSFvalt.TotophedenisdeTZCnietofnauwelijksgesubsidieerddoordelokaleoverheden.Opbasisvanveelvrijwilligerswerkenzelfwerkzaamheidwordtgeprobeerddesportbetaalbaartehouden,zodatdezevooreenbreedpubliektoegankelijkblijft.Voorkomenmoetwordendathetzweefvliegeneenelitaireenkostbaresportwordt.Voorongeveer65europermaandkanmenzoveelvliegenalsmenwil.Bijdieprijsislesgeldengebruikvanmateriaalinbegrepen.Voorjeugdledengeldtuiteraardeenlagertarief.

De activiteiten van de TZC zijn veelzijdig.

• DevolledigeopleidingvoorhethalenvanhetzweefvliegbrevetwordtbinnendeTZCverzorgd.Deinstructiewordtgegevendooreigenledendiedaartoebevoegdzijn.Ditgeldtookvoorhetopleidenvaninstructeursentechnici.AlletheoretischeenpraktischeeisenenexamenszijnlandelijkgeregelddoordekoepelorganisatieKNVvL.HetspreektvoorzichdathetMinisterievanInfrastructuurenMilieuhiertoezichtophoudt.

• Ruim100mensenzijn,vaakdecennialang,aandeTZCverbonden,waarvanongeveer80actiefvliegendemannenenvrouwen.

• Dehuidigevlootvanclub-enprivévliegtuigeniszeerdivers,waarbijeenenkeleisuitgerustmeteenhulpmotor.Dezezogenaamdeturbo’smakengebruikvaneenlier-ofsleepstart,maarkunnen,bijgebrekaanthermiek,metuitgeklaptemotorterugvliegennaarhetveld.Declubvlootbestaatuitachtzweefvliegtuigenenevenalseenmotorzwever.Hetiseenzeermodernekunststofvloot,diebestaatuit2tweezittersvoorhetgevenvaninstructie,2eenzittersvoordebeginnendezweefvliegeren2eenzittersevenals1tweezittervoordegevorderdezweefvlieger.Daarnaastvliegtdeclubnogmeteen,doorledengerestaureerd,houtenzweefvliegvliegtuig.

• Hetstartengeschiedtdoormiddelvaneenlierenincidenteeldoorhetopslepenachtereensleepvliegtuig.• DeTZCbezittweelieren.• DeTZCbeschiktovereenhangarwaarindevolledigeclubvlootgemonteerdgestaldkanworden.• Hetvliegbedrijfzelfvindtplaatsopdezweefvliegstrip.Destripisongeveer1350meterlangenca.150meter

breed.

Wat doet de TZC nog meer?

• Naastopleidingentraininghetgevenvanlezingenencursussen.• Hetorganiserenvanendeelnemenaanwedstrijden.• Overlandvliegen,metaansluitingophetthermischgoedeDuitseachterland.• Onderhoudvanhetmaterieeldooreigen,doordeoverheiderkendetechnici.

De TZC in 2012 en verder

7

Het80-jarigevliegveldisdelangstetijdalsmilitairevliegbasisgebruikt:vanafdebezettingdoordeDuitseLuftwaffein1940,meteenkorteonderbrekingvlaknadeoorlog,tot2007,toendeKoninklijkeLuchtmachtvanTwentevertrok.Van1931totenmet1939washeteenburgerluchthavenmeto.a.eenKLM-lijndienstnaarSchiphol.

Vanaf1953wasburgermedegebruikweertoegestaanophetmilitaireveld.Metdein1966gestarteNLM-vluchtennaarAmsterdam(deelsviaGroningen)begoneenbloeiperiodeinhetcivielemedegebruik.VeelregionalebedrijvenmaaktentoenvoorhunzakenreizengebruikvandeNLM-vliegtuigen.In1970werdookbegonnenmetchartervluchten.EerstwarenerdevluchtenvoorondermeerFCTwente,laterkwamentoeristischevluchtenenvluchtenvoororgaantransport.

Ondanksdathetinkomendevliegverkeer,hetmilitaireverkeerenhetcivielecharter-enzakenverkeernu(2012)voorlopiggestoptzijn,wordternogweldegelijkgevlogenopTwente!Ditgebeurtdoor‘lokale’gebruikers,zoalsdeNederlandseAcademievoorVerkeersvliegers(NAV),deVliegclubTwente(VCT),deTwentseRadioModelbouwClub(TRMC)en,uiteraard,deTwentscheZweefvliegClub.

De huidige Locatie

8

Ophetmomentvanschrijvenvandezebrochure(januari2012)speeltvoordeTZCvooraléénbelangrijkezaak:hetkunnenblijvenopererenophetVliegveldTwente.Locatiesbuitenhetvliegveldbestaanmisschienwel,maardiezijnallenalleenmogelijkviaeenresultaatverplichtingvandeoverheid,ookmetbetrekkingtotdebenodigdevergunningenendediversebestemmingsplannen.DeTZCbehoorttotdeeerstegebruikersvanhetveld.

DeTZCzietreëlemogelijkhedenvoorzweefvliegenopTwente,zowelincombinatiemeteencommerciëleoperatie,alszelfstandig,indiencommerciëleoperatieniethaalbaarzoublijkentezijn.Samenwerkingmetanderekleineluchtvaartgeoriënteerdebedrijveneninstellingenisdaarbijgoeddenkbaar.DeinternationaleregelgevingvandeInternationalCivilAviationOrganisation(ICAO*)voorzietineenparallelgebruikvaneenvliegvelddooreencommercieeleneensportiefbedrijf.Daarbestaan,ookinEuropa,ruimschootsvoorbeeldenvan.Inallegevallenzalhetzweefvliegen,netalsnu,plaatsvindeninharmoniemetdelokalenatuurenderuimtelijkeordening.

DeTZCiszichbewustvanhaarsocialefunctie.Deopleidingtotzelfstandigzweefvliegerwordtdooreigeninstructeursbelangeloosverzorgd.Praktisch,ophetveldenindelucht,entheoretischindebriefingroomvanhetclubhuis.Hetisdaarbijopvallendhoejongerendedisciplineaanlerendieeenintegraaldeelisvanhetzweefvliegen,envanhetvliegeninhetalgemeen.Deopgedaneervaringendisciplinezijninlaterecarrièresgeblekenvangrootnuttezijn.Hetonderhoudvanhetmaterieelwordtevenzobelangeloosdooreigenledenverzorgd.OpleidingenonderhoudvolgennatuurlijkdenationaleenEuropeseregelgeving.

Naasthetvliegenenhet’sleutelen’kentdeTZCeenflorerendverenigingsleveninhaar–zelfgebouwd-clubhuis‘tCumultje,waarvergaderdwordt,deinwendigemensverzorgdwordtenwaaropclubavondenpresentatiesgegevenworden.

VoorhaarvoortbestaanopTwentezietdeTZCtweevarianten.Eenwaarbijparallelaandehoofdbaangevlogenwordt,uiteraardinnauwecoördinatiemethetcommerciëleverkeer,eneenopeennadertebepalenplekophetveld,waardangeencommerciëleactiviteitenzijn.Inbeidegevallenzalzevendagenperweekgevlogenkunnenworden.DatzaleengroteverbeteringbetekenentenopzichtevanhetvliegenopdemilitaireVliegbasisTwenthe,waaropdeTZCslechtsbuitendemilitaireopeningstijdenkonvliegen.DeTZCisdeKoninklijkeLuchtmachtoverigensdankverschuldigdvoordeplezierigesamenwerkinginhetverleden.

Inbeidevariantenzalbekekenmoetenwordenofhetnodigisdehangarmetwerkplaats,deopengaragevanhetrollendmaterieelenhetclubhuisteverplaatsen,watnatuurlijkinprincipemogelijkis,maarnietgoedkoop.

InderelationelesfeerwildeTZCgraagdebandenmetdeburenverderaanhalen,zoweldeechte‘naobers’alsdieophetvlakvankenniseneconomie,zoalsdeUT,Saxionendeindustrie.AlshetVliegveldTwenteeenpuurgroenveldzouwordenzalhetdeTZCbovendieneeneerzijnopentestaanvoorbezoekers.Opandereveldenisgeblekendathetzweefvliegbedrijfgeschiktisvooruitstapjes.Natuurlijkzoudenintroductiestartsmetbelangstellendengemaaktkunnenworden.Deervaringendaarmeetotnutoeopgedaanzijnbijzondergoed.InhetverledenmoestdeTZCuitwijkennaaranderevelden,veelalinhetbuitenland,voorhethoudenvankampen.DatzalbijpermanentvliegenopTwentenietmeernodigzijn.

InhetverledenkondenopTwentemondjesmaatwedstrijdengehoudenworden.VooralalsdeTZCophetpuurgroeneTwentezoukunnenblijvenvliegenzoudezemogelijkheidveelbeterbenutkunnenworden.Interessantisdathetzweefvliegen,naasteentopsport,ookeenbreedtesportis.

HetlandschapvanTwenteis,thermischgezien,gunstig.Hetzouronduitjammerzijndiemogelijkheidonbenuttelaten.

Visie en missie

9

Zweefvliegeniszoweleenbreedtesportalseentopsport.BinnendeTZCwordenbeidebeoefend.

AlleenalEuropakentmeerdan80.000zweefvliegersen22.000zweefvliegtuigen.Jaarlijkswordenmiljoenenkilometersgeluidloosafgelegd.Inhetseizoenwordtinbijnaelklandeenaantalwedstijdengeorganiseerd,voordiverseklassenvanzweefvliegtuigen.ElketweejaarwordenonderauspiciënvandeFédérationInternationaleAéronautiquewereldkampioenschappengehouden.

Eenpaarvoorbeeldenvanprestaties.Wereldrecords:hoogte:15.460m,afstand:2257km,snelheidovereendriehoekvan500km:195km/h.Nederlandse records:hoogte6000m,afstand:1009km,snelheidovereendriehoekvan500km:99km/h.DatdeNederlandserecordsbeduidendlagerliggendandewereldrecordswordtveroorzaaktdoordemindergunstigeklimatologischeomstandigheden.

• Bezoekersdegelegenheidbiedenomeenseenvluchtineenzweefvliegtuigmeetemakenmaaktdeeluitvanonzetoekomstplannen.Hetbehoudenvaneenzweefvliegendefunctieisnatuurlijkeenuniekecombinatietengunstevandagrecreatieentoerisme.

• Meerderedagenperweekvliegenvoorzietooknoginanderemogelijkheden.Hetisaljarenlanggebruikelijkdatzweefvliegclubszogenaamdezweefvliegkampenorganiseren,vaakinhetbuitenland.IndetoekomstzullenanderezweefvliegclubsdemogelijkheidhebbenomopTwenteeenkampteorganiseren.Indatkaderishetdanoverigenswelvanbelangdatereenkleinecampingfaciliteitaanwezigisomdezevliegersonderdaktekunnenbieden.

• MethetbehoudvanTwentealszweefvliegveldbehoudtdeprovincieOverijsselnaastLemelerveld(‘Salland’)nogmaartweezweefvliegvelden.VoordegenenindeprovincieOverijsseldiedezweefvliegsportwillenbeoefenenzouhetverdwijnenvanTwenteeengrootprobleemwordenomdaterzichindedirecteomgevingvandestedendriehoekEnschede-Hengelo-Oldenzaalgeenzweefvliegmogelijkhedenvoordoen.Ruim90%vandeledeniswoonachtiginditgebied.

Zweefvliegen, wedstrijdsport, recreatie en toerisme

Eenzweefvliegveldiseenmooietoeristischetrekpleister.Vliegenblijftdemensimmersaantrekken.Enwatisernumooierdandiegrotestillevogelstezienopstijgenenlanden?

10

Deeluitmakendvandeecologischehoofdstructuurzaleengrootdeelvandevoormaligevliegbasisnatuurterreinblijvenenworden.

Hetisbekenddatdefloraenfaunaophetterreinvandevliegbasisweligtieren.Dierenvoelenzicherthuisenzijnfeitelijkbeschermdtegendemensomdathetterreinnietofslechtsbeperktvoorpubliektoegankelijkis.Erisnietsmooiersdanhetsamenvliegenmetdebuizerdsenvroegindemorgennogreeënopdestripteziengrazen.

Hetgrotevoordeelvandezweefvliegsportisdatdebelastingvoormilieuenomgevingminimaalistenopzichtevandegemotoriseerdeluchtvaart.RecentelijkisdoorhetBureauWaardenburgBV*ookvoorTwentevastgestelddatdekleineluchtvaart,ookhetzweefvliegen,harmonieussamengaatmetdebelangenvanNatura2000.Ruim90%vandestartswordtgemaaktmetdevrijwelgeruislozeliermethode.Devliegtuigsleepmethodewordttoegepastinhetkadervandeopleidingenalshetbijzonderdrukis.Dezweefvliegtuigenzelfbrengengeengeluidvoort.Geluidsbeperkendemaatregelenzijngenomenomdeoverlastbijhetvliegtuigslepentoteenminimumtebeperken.

Datzweefvliegeninnatuurgebiedenmogelijkiswordtaldecennialangbewezen.Sterkernog:voorzoverdeclubsnietvliegenvanafeenmilitairevliegbasiswordtinbijnaallegevallengevlogenvanafeenzweefvliegterreindatmiddenindenatuurligt.Voorbeeldenhiervanzijno.a.develdenTerletbijArnhem,Lemelerveld(Salland)bijRaalteenVenloenSchinveldinLimburg.

Eenander,nietonbelangrijkaspectvandezetijdishetmilieuvriendelijkekaraktervandezesportoftewel‘groeneluchtsport’.Demilieu-engeluidsbelastingvanhetzweefvliegenzijnverwaarloosbaargeringenzijnderhalvegoedtecombinerenmetlocatiesindenatuur.InNederlandisdaareenaantalvoorbeeldenvanwaarnatuur,milieuenzweefvliegenopeenharmonischewijzesamengaan.DaarvoorwordtverwezennaardeELZC*inLimburgendeEZZC*inNoord-HollandIndeonsomringendelandenisdieintegratiealveelverdertotstandgebracht.Dieervaringenzijngebundeldineenhandboekdaarover.ZiedaarvooronderanderehethandboekvandeDAeC*.

Omdatdezezogenaamdegroeneveldenin(beschermde)natuurgebiedenliggenwordenerduidelijkeafsprakengemaaktmetdegemeenten,provinciesendeeigenarenvanhetterrein.Deeigenaarisvrijwelaltijddegemeenteoféénvandeprovincialelandschapsstichtingen,ofinNederlandNatuurmonumentenofStaatsbosbeheer.Ingoedoverlegtussennatuurorganisatie(s)endeclubwordenafsprakengemaaktoverhetbeheer.Hierbijgaathetbijvoorbeeldommaaienentoegangtothetterreininhetkadervandeveiligheid.

Zweefvliegen en natuur

11

ZweefvliegersvliegenvolgensdezogenaamdeVisualFlightRules(VFR).Daarzijninternationaleregelsvoor.ZomoeteenVFR-vliegererzelfvoorzorgendathijvoldoendeafstandbewaarttotanderevliegtuigen.Dathoudtminimaintenaanzienvanhetweer.Zomoethetzicht8kmbedragenenmoet1,5kmhorizontaal,resp.300mafstandverticaaltotdewolkenbewaardworden.Dezeregelswordeninachtgenomenwanneereenzweefvliegerindekolommenrelatiefwarmelucht(‘thermiek’)stijgt,vaakmet2,5meterpersecondeenmeer.Deinstralingvandezonendebodemgesteldheidzijnbepalendvoorhetontstaanvanthermiek.DeledenvandeTZCprijzenzichgelukkigtotnutoeineenthermischgunstiggebiedtekunnenopereren.

Zweefvliegenkomteigenlijkneeropstijgeninthermiekendandegewonnenhoogteomzetteninafstand.Naastlokaleoefenvluchten,dieurenkunnenduren,wordenzoopgoededagengroteafstandenafgelegd.Driehoeksvluchtenvan100totzelfs500kmzijnhierbijnormaal.Hetzalduidelijkzijndatdaningebiedengevlogenwordtdieallemaalopenstaanvoorhetzogenaamde(VFR)overlandvliegen.

RondhetgebieddatbedoeldisomlokaaltevliegenopTwente–dezogenaamdeControlZone(CTR)–bevindenzichzogenaamdeTerminalAreas(TMA)waardeTZCVFRkanvliegen,toteenhoogtevan1950meter,indeweekendszelfstot2850meter.

Natuurlijkmoetengebiedenmetmilitaireactiviteitvermedenworden.OoknaarDuitslandbestaangoedemogelijkheden.ZoontplooienveelTwentsezweefvliegerszichtotdeniveausvanhetnationale,Europeseenzelfsmondialezweefvliegen.

Nietonvermeldmaghierblijvendedrukdiedecommerciëleluchtvaartoplegtaandesportluchtvaart,doorhetopeisenvanmeerenmeerluchtruimwaardannietmeerVFRgevlogenmagworden,entrouwensookdoortoenemendeeisenaanapparatuur,zoalstranspondersenradiosets.Dituitzichnietalleendoorbeperkingenaanhettoegankelijkeluchtruim,maarookintoenemendekostenenvaakonnodigecomplexiteitvandevliegtuigendatzichweermanifesteertinlastigerenduurderonderhoud.DeTZCisertrotsoptotnutoealleopleidingen–inclusiefdievoorhetnavigerenendeomgangmethetluchtruim–enhetonderhoudprodeo,ineigenbeheertedoen.

Zweefvliegen en luchtruim

12

De toekomstige locatie variant

13

OmdeTZCindetoekomsttekunnenaccommodereniserminimaalbehoefteaandevolgendezaken,dienualaanwezigzijnopdehuidigelocatie:

•Eenononderbrokengrasstripvanminimaal1350meterlangen150meterbreed.Opdegrasstripzijnaanbeideuiteindeneenstartplaatseneenlandingsplaats.

•Verderisernatuurlijkruimtenodigomaanhangers,auto’senzweefvliegtuigenteparkeren.

•Eenhangaromdevliegtuigentestallen.

•Eenstallingvoorrollendmaterieel.

•Werkplaatsenvooronderhoudvanvliegtuigenenstartmiddelen.

•Eenclubhuismetleslokaal/bestuurskamer,administratieruimte,evenalssanitairevoorzieningen,eenbareneenkeuken.Ditzougunstiginééngebouwgecombineerdkunnenworden.

DeTZCheeftdenodigeflexibiliteitwaarhetgaatomdeuiteindelijkeplaatsbijdeeventueleherinrichtingvandevoormaligevliegbasis.Hetspreektvoorzichdatbijdeherinrichtingrekeningmoetwordengehoudenmetalleeisenenvergunningstelselsdiedeoverheidstelt.

Ruimte en infrastructurele behoefte:

14

DeTZCrealiseertzichdaternogveelwerkverzet,overleggepleegdenenergiebesteedzalmoetenwordenaandeLuchthavenTwenteenhetbehoudervanvoordezweefvliegsport.Erzijnechterveelkansenenmogelijkheden.NietalleenvoordeTZCmaarookvoordeprovincie,hetwaterschap,delokaleoverheden,debetrokkennatuurorganisaties,hetonderwijsinderegio,recreatieentoerisme.

HetspreektvoorzichdatdeTZC,alsgebruikervanTwente,deelnemerdienttezijnaanhetprocesvanherindelingvanhetveld.

VeledecenniaheeftdeTZCkunnenvliegenvanafTwente.DeTZCheeftzich,ominmodernetermentespreken,duidelijkopTwenteeenverblijfstatusverworven.Uitplaatsingkanomredenenvanlandschapenbestemmingsplannenuitgeslotenworden,nogafgezienvandekostendaarvan.Ookhetverplaatsennaareenandervliegveldisgeenoptie,omdatdeafstanddantegrootwordtvoorvooraldejongere,fietsende,leden.

DeTZCzietzichgeplaatstvooreengroteuitdaging.Misschienweldegrootstesindshaaroprichting.DeTZCrekentdaarbijopdewelwillendemedewerkingvandeoverheid,dieertrotsopkanzijneenbijuitstekmilieuvriendelijkesport,dieooknogeensophoogniveaubeoefendwordt,inzijnregiotehebben.

DethuisbasisvandeTZCisduidelijk‘EHTW’.DeTZCverdienthetomnogvelejareninTwentetekunnenblijvenvliegen.

Samenvatting en conclusie

15

ICAO -InternationalCivilAviationOrganization

VFR -VisualFlightRules

IFR -InstrumentFlightRules

CTR -ControlZone

KNVvL -KoninklijkeNederlandseVerenigingvoorLuchtvaart

NLM -NederlandseLuchtvaartMaatschappij

FAI -FédérationAéronautiqueInternationale

ESG -EdmundSchneiderGrunau

EHTW -VliegveldTwente(codevanICAO)

DAeC -DeutscherAeroclub

TZC -TwentscheZweefvliegClub

ELZC -EersteLimburgseZweefvliegClub

EZZC -EersteZaanseZweefvliegClub

Websites:

www.elzc.nl

www.ezzc.nl/.en

www.daec.de/uw/handbuch.php

www.tzc.aero

www.buwa.nl

Fotoverantwoording:FrankvanOlst,StevenHuiskes,MarcLohman,MarcLandsman,Bing3DMaps.

DeTZCdanktdeAmsterdamscheClubvoorZweefvliegenvoorhetalsleidraadmogengebruikenvanhaarbrochure“Soesterberg,VanVliegbasistotZweefvliegheide”.

©2012TwentscheZweefvliegClub

Lijst van gebruikte afkortingen en begrippen

www.tzc.aero