Zrozumieć e-learning - selekcja
-
Upload
marek-hyla -
Category
Documents
-
view
1.337 -
download
3
Transcript of Zrozumieć e-learning - selekcja
1Copyright: Marek Hyla
Zrozumieć e-learningZrozumieć e-learning
2
Używane piktogramy postaciJakie znaczenie mają poszczególne symbole?
Ekspert merytoryczny
Trener
Twórca elementów treści
Osoba szkolona
Metodyk
Klient
Pracownik Kierownik DyrektorPrezes
Partner handlowy(kooperant/deale
r)
3Copyright: Marek Hyla
Wstęp do zagadnienia e-learningWstęp do zagadnienia e-learning
4
Trzecia dekada XX wieku – radio
Lata 40-te – telewizja
Lata 80-te – wideokonferencje
Lata 90-te – Internet
E-learning
Druga połowa XIX wieku – poczta
E-learning
Rodowód e-learningJaka jest historia e-learningu? Co wpłynęło na rozwój tej metody nauczania?
E-learning nie jest kolejnym etapem rozwoju zdalnego nauczania lecz swego rodzaju
syntezą wykorzystywanych do tej pory dróg dostarczania wiedzy, komunikacji i zdalnej
interakcji
Przełom wieków – technologie mobilne
5
Definicja e-learningJak wkomponowuje się e-learning w inne formy uczenia się i nauczania?
Uczenie się i nauczanie na odległość (Distance Learning)
Uczenie się i nauczanie wspierane przez technologię (E-learning)
Uczenie się przy pomocy Internetu
(Web-Based Learning – WBT)
Uczenie się przy pomocy komputera (Computer-Based Learning - CBT)
Uczenie się i nauczanie (Learning)
E-learning – jeden z modeli nauczania charakteryzujący się intensywnym wykorzystaniem technologii w celu osiągnięcia określonych korzyści w
wymiarze biznesowym.
Na podstawie: Corporate E-learning – Exploring a New frontier, WR Hambrecht+Co, 2000
6
Funkcje e-learningJakie funkcje spełnia kompleksowe środowisko e-learning?
Zdalna komunikacja i współpraca
Budowa materiałów
szkoleniowych
Zarządzanietreścią
edukacyjną
Dystrybucjatreści poprzezróżne media
Zarządzaniewszelkimi
aktywnościamiszkoleniowymi
Zarządzanieumiejętnoś-
ciami i kompetencjami
Uczestnictwoosoby szkolonejw kształtowaniu
procesuszkoleń
Raportowanie wyników dla wszelkichaktywności szkoleniowych
Narzędzia autorskie (Authoring Tools)
Rozwiązanie klasy LCMS (Learning Content Management System)
Rozwiązanie klasy LMS (Learning Management System)
Rozwiązanie klasy LCS (Live Communication System)
Śledzenie postępów i wyników
Rozwiązanie klasy AS (Assessment System)
Copyright: Marek Hyla
7
Dyrektor Pionu
Kierownik
Pracownik
Komórka szkoleniowa
Zarząd
Pozyskiwanie wiedzy, umiejętności i kompetencji
Kształtowanie własnego rozwoju zawodowego
Motywacja podwładnych do rozwoju zawodowego
Wsparcie w budowie planów szkoleń
Ocena efektywności szkoleń
Kontrola postępów
Zatwierdzanie planów szkoleniowych
Wspomaganie decyzji kadrowych
Określanie strategii biznesu w oparciu o
wiedzę i kompetencje
Projektowanie i budowa szkoleń
Prowadzenie szkoleń
Kontrola aktywności
Kontrola postępów
E-learning w procesie kształtowania kadrJaki oddziaływać mogą kompleksowe mechanizmy e-learningu
na różne szczeble organizacji?
Dyrektor Działu Kadr
Planowanie: rozwoju zawodowego, procesów
szkoleniowych
Projektowanie modeli kompetencyjnych
Wspomaganie decyzji kadrowych
E-learning
Copyright: Marek Hyla
8Copyright: Marek Hyla
Rozwój rynku e-learningRozwój rynku e-learning
9
Wykorzystanie e-learningJak często model e-learning wykorzystywany jest w procesach szkoleniowych?
Bariera rozwojue-learningu?
2000
2001
2002
Źródło: 2002 Industry Report, Training Magazine
Szkolenia realizowane bez trenera przy wykorzystaniu komputera
Szkolenia prowadzone przez trenera na odległość
Szkolenia realizowane przez trenera w sali szkoleniowej
Inne formy szkoleń
10Copyright: Marek Hyla
Kursy e-learningKursy e-learning
11
Budowa treści szkoleniowejCzy treść wykorzystywana w procesach e-learning opracowywana jest
wewnątrz organizacji?
1%
81%
18%
Na podstawie badania 296 organizacji amerykańskich przeprowadzonego przez Training Magazine oraz IDC (2003)
Tak
Nie
Nie wiem
12
Poziom zaawansowania budowy kursu
90% z tego co zrobili
70% z tego co powiedzieli lub napisali
50% z tego co usłyszeli lub zobaczyli
30% z tego co zobaczyli
10% z tego co przeczytali
e-maile-dokumenty
Power Pointhelpy i instrukcje
kursy e-learning z nagraniami audio i video
wirtualna klasaInteraktywny kurs e-learning
symulacje i symulatorygry
Ludzie pamiętają:
nis
ki
wysoki
Poziom zainteresowania kursem studenta
Nakłady niezbędne do budowy kursu
Metody nauczania zdalnegoJak się ma model e-szkolenia do jakości procesu edukacyjnego?
13
Słabe powiązanie ze specyfiką działań klienta
Rodzaje kursów e-learningJakie są rodzaje kursów e-learning i jaki jest ich stosunek ceny do wartości
edukacyjnej?
Koszt
Wart
ość
(jakość)
Wysoki koszt opracowania
Stosunkowo wysoki koszt i wciąż duże ryzyko słabego dopasowania do potrzeb klienta
Możliwość zoptymalizowania kosztów poprzez rozważny wybór kursów „z półki” i zlecenie ich dostosowania
Pełne dopasowanie do potrzeb klienta
Niewielkie koszty zakupu licencji na wykorzystanie (szczególnie wobec grup szkoleniowych średniej wielkości)
Zale
tyW
ad
y
Kursy dedykowane
Ku
rsy a
dap
tow
an
e
Ku
rsy „
z p
ółk
i”
Copyright: Marek Hyla
14
RIO RLO Moduły Kursy
Kontekst
Możliwość ponownego wykorzystania (reusability)
Surowe dane
Struktura kursu e-learningJak ustrukturalizowane są kursy e-learning w repozytoriach treści?
Na podstawie: Autodesk, Wayne Hodgins
Rysunek, zdjęcie, animacja, akapit
tekstu, film, nagranie audio, itp.
Reusable Information Objects - agregaty surowych danych
Zbiory modułów tworzące zamkniętą
całość w ramach programu szkoleń
Lekcje, moduły, sekcje – agregaty RLO; również testy i
egzaminy oin-line
Reusable Learning Objects – agregaty RIO przygotowane
w zgodzie z jedną ze specyfikacji
ee
15
Obiektowość treści szkoleniowejJaką strukturę ma obiekt szkoleniowy (RLO – Reusable Learning Object)?
Cel szkole-niowy
Metadane
Współpraca ze środowiskami
e-learning
Opowiedz (Tell me)
Model firmy Macromedia (źródło: „Macromedia MX: Startegies and
Architectures for eLearning Content”, Macromedia, 2002)
Stre
szczen
ie
Treść
Odniesieniedo
praktyki
Ćwiczenie
Temat
Treść
Odniesieniedo
praktyki
Ćwiczenie
Temat
Treść
Odniesieniedo
praktyki
Ćwiczenie
Temat
Treść
Odniesieniedo
praktyki
Ćwiczenie
Temat
Treść
Odniesieniedo
praktyki
Ćwiczenie
Temat
Treść
Odniesieniedo
praktyki
Ćwiczenie
Temat
Treść
Odniesieniedo
praktyki
Ćwiczenie
Temat
Pod
sum
ow
an
ie
TestTest początkowy
TestTest końcowy
Model firmy Cisco (źródło: Cisco)
Pokaz(Show me)
Ćwicz(Let me)
16
Badanie ankietowe jakości kursu prowadzone zdalnie; ankieta jako element kursu e-learning; ankieta do wypełnienia w Internecie jako uzupełnienie kursu tradycyjnego (jako element zaliczenia szkolenia)
Testy początkowe i końcowe; zestawienie wynikówtestów przed oraz po zakonczeniu szkolenia; analizy
przebiegu procesu szkoleniowe (śledzenie aktywnościosób szkolonych w systemie)
Obsługa procesu oceny 360 stopni; możliwość zdalnejoceny zachowania, kompetencji i umiejętności
osoby szkolonej na podstawie formularzy wypełnianychw Internecie; obsługa powtarzalności procesu oceny
Analizy wydajności i jakości procesu szkoleń w skali zespołów, działów, pionów oraz całej organizacji; zarządzanie budżetami szkoleniowymi, analizy finansowe procesów szkoleniowych (np. ROI)
Wart
ość o
cen
yK
oszt
y r
ealiza
cji
Ewaluacja jakości szkoleńJak systemy e-learning mogą wesprzeć ewaluację jakości procesu
szkoleniowego?
II. Wykładowca
I. Student
III. Otoczenie
IV. Rynek
Kurs
Model ewaluacji szkoleń według Model ewaluacji szkoleń według KirkpatrickaKirkpatricka
Precyzyjne gromadzenie danych o wynikach testów; możliwość identyfikacji źle zaprojektowanych
fragmentów szkoleń poprzez statystyczną analizę wyników na dużej próbie osób szkolonych
17
Merytoryka
MetodykaTechnika
Opracowywanie kursów e-learningJakie kompetencje są niezbędne do budowy kursów e-learning?
Zespół
Ekspert merytoryczny (tzw. SME – Subject Matter Expert),
recenzent i weryfikator poprawności treści, osoba gwarantująca zgodność
materiału ze stanem faktycznym
Metodyk; osoba specjalizującą się w sposobach przekładania
meryto-ryki na łatwo adaptowalną w mo-delu e-learning treść szkoleniową; twórca scenariuszy kursów
Osoba potrafiąca zbudować poszczególne elementy kursu (fragmenty ekranu, fragmenty
kodu HTML, ćwiczenia, animacje) w oparciu o
dostarczoną merytorykę oraz scenariusze; osoba, która łączy
ze sobą przygotowane wcześniej elementy w większe
całości (tematy, lekcje, moduły)
Copyright: Marek Hyla
18
Analizy
Przygotowanie merytoryki kursu (wsadu)
Akceptacja projektu kursu
Akceptacja makiety kursu
Testy akceptacyjne
Przygotowanie projektu kursu
Osadzenie merytoryki w środowisku roboczym
Budowa ćwiczeń i testów
Testy wstępne
Wygenerowanie kursu
Opracowanie danych multimedialnych (zdjęć, nagrań, filmów)
Przygotowanie makiety kursu
Produkcja graficzna i opracowanie animacji
Merytoryka Metodyka Technika
Korekty makiety
Ewentualne konsultacje metodyczne
Korekta
Korekta
10-15%
10-35%
40-70%
10-15%
Szacunki nakładów inwestycyjnych na poszczególne
etapy
Proces budowy kursu e-learningJakie role angażowane są w poszczególne elementy procesu? Jak rozkładają się koszty kolejnych etapów budowy kursów?
19
Model ADDIENa czym polega budowa treści szkoleniowej w oparciu o model ADDIE?
Wd
rożen
ie (Im
ple
men
t)
Rozwój (Develop)P
roje
kt (D
esig
n)
Analiza (Analyse)
Ewaluacja(Evaluate)
Znalezienie „pomysłu na przekaz edukacyjny”; projekt metodyki
i warstwy wizualnej treści
Przygotowanie komponentów i zasobów, na podstawie których
budowany jest kurs
Ciągłe weryfikowanie prac przez ekspertów w danej dziedzinie
(merytoryka, metodyka, technika)
Analiza potrzeb, możliwości i ograniczeń; opisanie celu szkolenia
Opracowanie kursu w oparciu o podjęte ustalenia oraz przygoto-
wane komponenty
Rekurencja modelu ADDIE; materiał szkoleniowy jest tyle wart, ile
ciągłej pracy w niego wkładamy
20
Projektowanie szkoleńJak budować wartościowe materiały szkoleniowe?
Opowiadaj właściwe dobrane, sugestywne
historie
Daj możliwość uczenia się przez zabawę
Pozwól eksperymentować i poznawać świat na błędach
Używaj adekwatnych obrazów i elementów
multimedialnych
Otocz osobę szkoloną opieką
Daj możliwość uczenia się w grupie
Skoncentruj się na tym, co jest istotne
Daj czas na samodzielne poznanie i zrozumienie
Zaraź osobę szkolona swoją pasją
Spraw, by osoba szkolona nigdy nie skończyła się
uczyć
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
Mechanizmy komunikacji w procesie szkoleniowym: chat, forum dyskusyjne; również szkolenie tradycyjne jako element blended learning
Na podstawie: Training Magazine (?), T+D?
Minimalizacja przekazu; hierarchizacja treści; wiele warstw treści (materiały dodatkowe jako uzupełnienie informacji podstawowej)
Wsparcie zarówno w technicznych, jak i pozatechnicznych problemachprocesu szkoleniowego; komfort osoby szkolonej
Dbałość o strukturę dydaktyczną kursu w aspekcie harmonogramu pracy indywidualnej nad materiałem; czas „na zastanowienie” i pracę własną
Motywacja do pozyskania wiedzy; „energetyczność” materiału; forma:Interesująca, pasjonująca, adekwatna do nakreślonych celów
Plan dalszego doskonalenia wiedzy jako element kursu; motywacja do kontynuowania nauki; udostępnienie wiedzy eksperckiej (chat, forum)
Multimedia podporządkowane celom szkoleniowym; nie uleganie pokusie„fajerwerków” multimedialnych; świadomość ograniczeń technicznych
Oddziaływanie na wyobraźnię poprzez wszelkie elementy kursu; wsparciew dotarciu do właściwych konkluzji przez samodzielny proces myślowy
Wzmacnianie zainteresowania treścią i łamanie jej monotonii; aktywności indywidualne bądź grupowe; adekwatność do celów szkoleniowych
Wspieranie uczenia się na błędach; symulacje i elementy intertaktywneozwalające na samodzielne eksperymenty
21Copyright: Marek Hyla
E-learning a technologiaE-learning a technologia
22
Pola działań e-learningJak ograniczenia technologiczne wpływają na procesy e-learning?
Treść szkoleniowa
Usługi nauczania zdalnego
Technologia Kompromis
Kompromis
Wag
i p
oszcze
góln
ych
pro
ble
mów
Kompromis
Ścieżka zależności
Technologia to najmniej ważny element e-learning. Techniczne problemy wdrożeniowe są bowiem najprostsze do rozwiązania.
Niewłaściwy dobór rozwiązań może jednak dramatycznie wpłynąć na jakość procesów e-learning uruchamianych w organizacji.
(patrz również: „Bariery wejścia”)
23Copyright: Marek Hyla
Systemy informatyczneSystemy informatyczne
24
Ludzie
Wiedza
Komunikacja
LCSVCS
LCMSAT
LMSSMS
Klasy systemów e-learningW jaki sposób można podzielić przestrzeń e-learning pod względem specyfiki
rozwiązań informatycznych?
Systemy do zarządzania treścią szkoleniową (LCMS – Learning Content Management System) oraz narzędzia
autorskie (Authoring Tools)
Systemy do prowadzenia prezentacja na odległość oraz do zdalnej komunikacji i współpracy (LCS - Live Communication System); systemy wirtualnej klasy (VCS
– Virtual Classroom System)
Systemy do zarządzania szkoleniami oraz ludźmi w procesie nauczania (LMS –
Learning Management System); systemy do zarzadzania kompetencjami i
umiejętnościami (SMS – Skills Management System)
25
E-learning a wyzwania korporacyjneJakie potrzeby firm i instytucji wspiera e-learning?
Projektowanie treści szkoleniowej Budowa treści szkoleniowej Zarządzanie treścią szkoleniową Zarządzanie wiedzą korporacyjną Dystrybucja treści, wiedzy i informacji
Zarządzanie ludźmi w procesie szkoleń Zarządzanie wszelkimi aktywnościami budującymi wiedzę, kompetencje i umiejętności Zarządzanie umiejętnościami i kompetencjami Ewaluacja procesów szkoleniowych Delegowanie uprazwnień do samodzielnego kształtowania swojego rozwoju zawodowego w ręce pracowników
Zdalna komunikacja i współpraca (synchroniczna bądź asynchroniczna) Kanały wymiany informacji i komunikowania się Zarządzanie komunikowaniem się i współpracą Zdalna praca zespołowa
Ludzie
Wiedza
Komunikacja
26Na podstawie materiałów William Horton Consulting, 2000-2003
Dynamiczne składanie treści przez LCMSW jaki sposób LCMS składa treść szkoleniową?
Struktura techniczna
Layout
Szablony treści
Treść
Struktura kursu
1
23
4
5
1
2
3
4
5
0Osoba szkolona sięga do kolejnego „ekran” kursu e-learning
LCMS określa położenie poszczególnych elementów (przycisków nawigacji, nagłówków, pasków nawigacyjnych) w oparciu o szablon struktury technicznej
LCMS „wlewa” do szablonu struktury technicznej elementy graficzne przypisane poszczególnym fragmentom ekranu
LCMS umieszcza w polu przeznaczonym na prezentację treści odpowiedni szablon treści (szablon obiektu)
LCMS wypełnia treścią szablon obiektu sięgając po odpowiednie surowe dane do repozytorium obiektów
LCMS buduje drzewo paska nawigacyjnego w oparciu o strukturę kursu
ee
27
Rola LMS Jakimi danymi i informacjami zarządza LMS?
Baza danych systemu LMS
Struktura firmyStruktura kanałów
partnerskich
Wyniki szkoleń
Listy oczekujących
Zasoby szkoleniowe
Certyfikacje i recertyfikacje
Trenerzy
KursyŚcieżki szkoleńKompetencje
i umiejętności
Analizy i zestawienia
Rejestracje Dane finansowe (budżet, opłaty)
28
Kompleksowe środowisko e-learningJak funkcjonować może kompleksowe środowisko e-learning?
Narzędzia autorskie
LCMS
Budowa materiałów szkoleniowych
Konwersja zasobów treści
Obsługa repozytorium
Dynamiczna dy-strybucja zasobów
LMS
Zarządzanie szkoleniami
Zarządzaniekompetencjami
Zarządzanie umiejętnościami
Gotowe kursy („z półki”, zbudowane na zlecenie)
LCS
Zdalna współpraca i komunikacja
1. Opracowywane i publikowane (np. poprzez portal obsługiwany przez LMS) są plany synchronicznych zdarzeń szkoleniowych
2. Wszelkie aktywności komunikowane są automatycznie poprzez e-mail
3. Przez przeglądarkę realizowane są procesy zdalnych szkoleń lub współpracy
4. Aktywności są rejestrowane do późniejszego odtworzenia
1. Tworzony jest scenariusz oraz struktura kursu; budowana jest merytoryka kursu
2. Opracowywane są elementy multimedialne kursu; element te wstawiane są do kursu
3. Kurs jest recenzowany i akceptowany przez osoby o odpowiednych uprawnieniach
4. Kurs jest publikowany – udostępniany użytkownikom lub systemowi LMS
1. Ścieżki szkoleń obligatoryjnych tworzone są przez trenera w porozumieniu z przełożonym
2. Przełożony akceptuje zgłoszenieuczestnictwa w kursie nieobowiązkowym zanotowane w systemie przez podwładnego
3. Osoba szkolona kontroluje własne aktywności szkoleniowe: plany, harmonogramy, historię, luki kompetencyjne
4. Modele kompetencyjne sa opracowywane przez osoby odpowiedzialne za rozwój kapitału ludzkiego organizacji
5. Zarejestrowane w systemie kursy są dostarczane na komputery osób szkolonych
Copyright: Marek Hyla
29Copyright: Marek Hyla
Wdrożenie e-learningWdrożenie e-learning
30
Bariery wejściaCo stoi na przeszkodzie wykorzystania e-learning w organizacji?
Na podstawie badania 296 organizacji amerykańskich przeprowadzonego przez Training Magazine oraz IDC
39%
30%
28%
25%
24%
19%
18%
15%
6%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
Nie wiem
Zamieszanie na rynku/brak wiedzy
Brak przekonania o efektywności szkoleń e-learning
Brak wysokiej jakości treści szkoleniowej
Brak udokumentowanego zwrotu z inwestycji
Brak dostępu do Internetu wśród pracowników
Brak przekonania do e-learning wśród kadry
Brak motywacji do e-learning wśród pracowników
Cena
31Na podstawie badania 296 organizacji amerykańskich przeprowadzonego przez Training Magazine oraz IDC
57%
18%
14%
15%
12%
52%
28%
16%
20%
57%
15%
13%
15%
9%
58%
17%
14%
14%
18%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
140%
Wszyscy <1.000 1.000-9.999 >10.000
Liczba zatrudnionych
Nie wiem
Inne działy/zespoły biznesowe
Dział IT
Wyższy szczebel zarządzania
Dział Szkoleń
Sponsorzy e-learningSkąd brane są pieniędze na wdrożenie e-learning?
32
Budowa i konserwacja
treści
E-learning a biznesCo kształtuje zwrot z inwestycji w e-learning?
Redukcja efektu utraty
korzyści
Redukcja kosztówdelegacji
Optymalizacja procesówkorporacyjnych (sprzedaży,obsługi klienta, komunikacji
wewnętrznej, etc.)
ROI =Inwestycje
Zyski + Oszczędności - Inwestycje
Optyma-lizacjapracy
trenerów
Redukcja kosztówszkolenia
Usługiwdrożenio
we
Wewnętrznezaangażowanie
organizacji
Środowiskoinformatycz
ne Wsparcietechniczne
(perspektywa 5 lat)
Nakłady związane z analizami efektyw-
ności
Copyright: Marek Hyla
33
Wdrożenie e-learningJak wdrażać procesy e-learning w organizacji?
Decyzja o realizacji przedsięwzięcia – alokacja odpowiedniej „energii” sił
korporacyjnych do solidnego podjęcia tematu
Model „fali”Model „fali”
Identyfikacja wyzwań organizacji, które mogą być optymalizowane przy
wykorzystaniu procesów e-learning
Przygotowanie do wdrożenia na fali sukcesu pilotażu; proces analityczno-projektowy, marketing wewnętrzny,
adaptacja procedur i procesów, zarządzanie zmianą
Uruchomienie procesów e-learning w organizacji
Realizacja kolejnych kroków wdrożenia (nowe wyzwania biznesowe - nowe
grupy odbiorcóe, nowe funkcje środowiska) na fali sukcesu kroku
poprzedniego
Wybór konkretnego problemu organizacji – weryfikacja mozliwości jego rozwiązania w ramach projektu
pilotażowego
34Copyright: Marek Hyla
Modele wykorzystania e-learningModele wykorzystania e-learning
35
Zastosowanie e-learningCzy e-learning może oddziaływać wyłącznie do wewnątrz organizacji?
Internet
Ekstranet
Intranet
Zwiększenie efektywności biznesowej
Zmniejszenie kosztów
Szkole
nia
wew
nętr
zn
e
Budowa kompetencji i umiejętności pracowniczych
Kursy produktowe
Kursy z zakresu umiejętnościmiękkich i twardych
EPSS - Biblioteki wiedzy
Kursy z zakresu procedur wewnętrznych
Zwiększenie efektywności działania partnera
Obniżenie kosztów współpracy
Szkole
nia
dla
part
neró
w h
an
dlo
wych
Budowa kompetencji sprzedażowych w trybie
asynchronicznym
Kursy produktowe
EPSS - Biblioteki wiedzy
Synchroniczne wsparcie sprzedażowe
Działania marketingowe
Obniżenie kosztów wsparcia
Działania proklienckie
Szkole
nia
i o
bsłu
ga k
lien
ta k
oń
cow
eg
o
Odpowiednio zmodyfikowane kursy
produktowe (instrukcje obsługi, opis konserwacji,
foldery marketingowe)
Synchroniczne bądź asynchroniczne wsparcie
klienta końcowego (Customer Care)
Copyright: Marek Hyla
36
Informacja Wiedza
Informowanie
Gotowe rozwiązania typowych problemów
Dostarczanie faktów, danych, opisów procedur i procesów
Na podstawie: „Instructional Design and Strategies: Building e-learning that actually teaches somebody something”, William Horton
E-learning a intranet W czym tkwi różnica pomiędzy informacja dostępną na portalu
a procesem e-learning?
Uczenie
Przygotowanie do samodzielnego rozwiązywania dowolnych problemów
Wpływanie na wiedzę i umiejętności; dostarczanie ogólne zasad postępowania
Informuj i pozwól zapomnieć gdy:
informacja jest potrzebna jednorazowo,
informacja zmienia się szybciej, niż jest dystrybuowana do danej osoby,
uczenie powoduje zbyt duże zamieszanie lub przeszkadza w innych procesach
Naucz i upewnij się, że wiedza zapadła w pamięć gdy:
wiedza będzie wykorzystyna wielokrotnie w przyszłości
odpowiedź ma charakter kompleksowy, problemowy bądź wielowariantowy,
działania podejmowane na podstawie wiedzy mają duże skutki uboczne.