Zorunlu Bağışıklama mı,

İsteğe Bağlı Bağışıklama mı?

Ülkelerin Deneyimleri

4. Ulusal Sosyal Pediatri Kongresi,

15-18 Kasım 2016, Antalya

Prof. Dr. Sadık Akşit

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD

Bağışıklama

Aşılama en etkili koruyucu sağlık uygulamasıdır

Aşılamada amaç: en yüksek koruyuculuk & en az yan etki

Aşılama kontrendikasyonları çok nadir

Dünya Sağlık Örgütü Aşı Politikası

Zorunlu aşılama konusunda resmi bir görüşü yok

Aşılama oranlarının yüksek olduğu ülkelerde zorunlu aşılamaya gerek yok

Aşılama oranlarının düşmeye başladığı ülkelerde zorunlu aşılama düşünülebilir

CMAJ 2011;183:1830-1

ABD’de aşılama politikası

Üniversiteye girişte:

50 eyaletin tümünde kızamık, polio ve difteri

49 eyalette tetanoz,

46 eyalette kabakulak,

44 eyalette boğmaca,

28 eyalette hepatit B aşısının yapılması zorunludur

Ülke genelinde %1 civarında dini ya da diğer inançlar nedeniyle okula girişte aşılamadan muafiyet bildirilmiştir

Avustralya

Aşılama zorunlu değil

Aşı istenmeyen etkilerinin bildirimi de zorunlu değil

Ama…aşılamayı özendirici devlet politikası var

12. ayda tam aşılı çocukların ailelerine 2100 $ destek yapılıyor

Kanada

Zorunlu aşılama yok

Letonya

Aşılama zorunlu

Aşısı eksik çocuğun hekimine hesap soruluyor

Hekim aşı yaptırmayan ailenin imzasını almak zorunda

Slovenya

Aşılama konusunda dünyadaki en katı ülkelerden biri

9 hastalığa karşı aşılama zorunlu

Vaccine European New Integrated Collaboration Effort (VENICE Project)

27 Avrupa Birliği ülkesi + (Norveç, İzlanda)

VENICE I 2006 - 2008

VENICE II 2009 - 2013

VENICE III 2013 –

BG ve GB araştırmaya yanıt vermemiş (Toplam 27 ülke)

VENICE Projesinin amaçları

Aşılama stratejileri

Aşı yan etkileri

Sürveyans sistemleri

Aşılama oranlarını değerlendirmek

Araştırmaya katılan ülkeler

AT Austria

BE Belgium

BG Bulgaria

CY Cyprus

CZ Czech Republic

DK Denmark

EE Estonia

FI Finland

FR France

DE Germany

GR Greece

HU Hungary

IS Iceland

IE Ireland

IT Italy

LV Latvia

LT Lithuania

LU Luxembourg

MT Malta

NL The Netherlands

NO Norway

PL Poland

PT Portugal

RO Romania

SK Slovakia

SI Slovenia

ES Spain

SE Sweden

GB Great Britain

Aşılar nerede uygulanıyor? (2011)

Elektronik aşı kayıtları

Aşı kayıtları 11 ülkede var

5 ulusal

6 bölgesel düzeyde

Bunun dışında 9 ülke daha ulusal aşı kayıt sistemine geçmek istiyor

Elektronik aşı kayıtları

Zorunlu aşı kayıtları

Aşı kayıtlarına erişim

Avrupa ülkelerinde zorunlu olan & önerilen aşılar

Tanımlar

Önerilen (recommended) aşılar

Ulusal aşı takvimi içinde yer alan (Ödenir veya ödenmez)

Zorunlu (mandatory) aşılar

Yasal olarak ailenin itiraz seçeneği yoktur

AB ülkelerinde ulusal aşı programında yer alan aşılar

DTP, Polio, KKK, Hib Hepsi

Hepatit B (21)

Pnömokok (20)

Meningokok C (12)

BCG (11)

Suçiçeği ve Rotavirus (4)

İnfluenza (3)

Yasal olarak yapılması zorunlu olan aşılar ve AB ülkeleri

Yasal olarak polio aşısı yapılması zorunluluğu olan AB ülkeleri

Fransa, Belçika, İtalya, Slovenya, Slovakya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Litvanya, Romanya ve Macaristan

Yasal olarak boğmaca kombinasyon aşılarından birinin yapılması zorunlu olan AB ülkeleri

Litvanya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Macaristan, Slovenya, Romanya ve Bulgaristan

Yasal olarak kızamık içeren aşı yapılması zorunlu olan EU Ülkeri

Litvanya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Macaristan, Slovenya, Romanya ve Bulgaristan

29 AB ülkesinde aşı politikası (1)

29 AB ülkesinde aşı politikası (2)

Zorunlu bağışıklama aşılama oranlarını artırır mı?

Boğmaca aşılama oranları

Polio aşılama oranları

Kızamık aşılama oranları

Yıllara göre DTP3-Polio3 aşılama oranları

Baltık ülkeleri aşılama oranları

Özetle…

Zorunlu bağışıklama aşılama oranlarını artırmıyor gibi görünmektedir

Diğer ülkelerdeki aşılama

Çoğunda kısmi zorunlu aşılama var

(Bazı aşılar zorunlu)

Ülkemizdeki Durum

Aşılanmayan çocuklar için sağlık tedbiri kararı alınabilir (Çocuk – Aile - Asliye Hukuk Mahkemeleri)

2015 yılında Yargıtay ana ve babanın rızası bulunmasa da Sağlık Bakanlığınca belirlenen “genişletilmiş bağışıklık programı”ndaki aşıların yapılması kararını verdi.

Ancak Anayasa Mahkemesi, yasal bir düzenleme ile kısıtlama getirilmediği sürece anne-baba rızası olmadan mahkeme kararıyla bile olsa çocuğa aşı yapılamaz kararını verdi.

Sorular - Sorunlar

Yeni yasal düzenleme ile sorunlar biter mi?

Zorunlu aşılama sonrasında görülebilecek komplikasyonlar için tazminat davalarında gereken mali kaynak nereden bulunacak?

Okula girişte aşı kartı istenmeli mi?

Aşı reddi

Aşı reddi ve bağışıklama oranlarının düşmesi sonucunda, dünyada pek çok ülkede kızamık ve boğmaca salgınları ortaya çıktı.

Aşıyı reddeden kişiler indeks vaka olarak o toplumda salgınlara neden olabiliyor.

Aşı reddinin nedenleri

Yanlış bilgi kaynakları

Medya

Sosyal medya

Web siteleri

Toplumsal çevre

Dini inançlar

Aşı karşıtlarının kullandığı gerekçeler

Dinsel gerekçeler

Hafif hastalık gibi düşünülmesi (suçiçeği)

Olası yan etkilerin abartılması (alerji, konvulziyon vs.)

Zamanında aşıyla ilişkilendirilmiş durumlar (kızamık aşısı - otizm)

Aşı içerisindeki koruyucu maddeler (Tiomersol vs)

Ülkemizde aşı reddi ne kadar?

2015 yılında 40 milyon doz aşı

Aşı yaptırmayan kişi sayısı……970

Aşı reddi oranı 1/40.000

Aşı karşıtları ile medyada tartışmak kime yarar?

Asla bir aptalla tartışmayın; sizi önce kendi seviyesine çeker, sonra da tecrübesiyle yener.

Mark Twain

Dikkatiniz için teşekkürler…