ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN...
Transcript of ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN...
![Page 1: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/1.jpg)
ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA (BAĞLANTI) ELEMANLARI
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 2: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/2.jpg)
Lehim
İki metal parçanın, kendilerinden daha düşük
sıcaklıkta ergiyen ilave bir malzeme yardımıyla
birbirlerine ısı etkisi ile bağlanması işlemidir.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 3: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/3.jpg)
Lehim bağlantılarında, ergimiş lehim
malzemesi adezyon ve difüzyon yoluyla
parçalarla bir alaşım oluşturur.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 4: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/4.jpg)
Üstünlükleri:
•Ergime olmadığı için kristal yapıda değişme olmaz ve ince
parçalar yanmaz.
•İşlem için gerekli ısı enerjisi azdır.
•Çentik etkisi yoktur.
•Isıl, elektriksel iletkenlik iyidir ve iyi sızdırmazlık
sağlanır.
•Kolay ve ucuz bir birleştirme yöntemidir.
•Temiz bir yüzey elde edilir.
•Birleştirilen yüzeylerin arası lehimle dolacağı için geçme
yüzeyinde toleransa gerek yoktur. DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 5: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/5.jpg)
Sakıncaları:
•Yüksek sıcaklıktaki işletme koşullarına uygun
olmamasıdır.
•Lehim malzemesinin mukavemeti iyi bir kaynak
bağlantısının mukavemetinden azdır.
•Lehim malzemesi pahalıdır
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 6: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/6.jpg)
Malzeme ve Teknoloji
Lehimler, lehim alaşımının ergime sıcaklığına göre yumuşak
ve sert lehim olmak üzere iki gruba ayrılır.
Ergime sıcaklığı;
• 450 °C’nin altında olanlar Yumuşak Lehim
• 450 °C’nin üstünde olanlar ise Sert Lehim olarak
isimlendirilirler.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 7: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/7.jpg)
•Yumuşak lehim;
•fazla yük taşımayan,
•sızdırmazlık gerektiren,
•mukavemet açısından fazla zorlanmayacak,
•nispeten düşük işletme sıcaklığına sahip yerlerde
çalışacak parçaların birleştirilmesinde kullanılır.
Elektronik devrelerde, küçük teneke kutularda, su
borularında geniş uygulama alanı bulmaktadır.
Yumuşak lehim için kalay, kurşun, çinko kullanılır. DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 8: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/8.jpg)
Sert lehimlerin ergime sıcaklığı 450-1000 0C arasındadır.
Hem sızdırmazlık sağlaması hem de kuvvet iletmesi istenen
bağlantılarda kullanılırlar.
• mil-göbek bağlantılarında,
• boru-flanş bağlantılarında,
• motosiklet ve bisikletlerin boru konstrüksiyonlarında,
• yağ, yakıt ve hava taşıyan boru bağlantılarında,
• taşıt radyatörlerinde,
• kimya sanayinde vb yerlerde basit ve ucuz olarak
uygulanabilmektedirler.
Sert lehim için pirinç, bakır ve gümüş alaşımları kullanılır.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 9: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/9.jpg)
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 10: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/10.jpg)
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 11: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/11.jpg)
Konstrüksiyon Önerileri
Bağlantı mukavemeti genel olarak
* lehimlenen yüzeylerin büyüklüğüne
* lehim aralığına bağlıdır.
• Lehim yüzeyini büyütmek için önlem alınmalıdır.
• Lehim alaşımı cinsine ve lehim yapma metoduna göre
önerilen en uygun lehim aralığı (birleştirilecek parçalar
arası boşluk):
• yumuşak lehim için 0,05 – 0,2 mm,
• sert lehim için ise 0,1 – 0,3 mm arasındadır.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 12: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/12.jpg)
Levhalarda lehim yüzeyini büyütme
Borularda lehim yüzeyini büyütme
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 13: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/13.jpg)
Akslarda lehim yüzeyini büyütme Çentik etkisini (gerilme yığılmasını) önleme
•Çentik etkisi gerilme yığılmalarına neden olacağından mil göbek bağlantılarında parçalar arasında keskin köşelerden kaçınılmalı, yumuşak geçiş sağlanmalıdır.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 14: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/14.jpg)
Kaplarda lehim yüzeyi büyütme ve lehime gelen yükü sacın ön şekillendirilmesi ile azaltma
Boru uçlarının şekillendirilmesi Kapiler etkinin arttırılması
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 15: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/15.jpg)
Gaz çıkış deliği (kanalı) Eksenel yivli lehim yüzeyi
Temas yüzeylerinde kapiler etkiyi arttıracak, lehim akışı yönünde kanallar, yivler bırakılmalıdır.
Lehimleme sırasında kullanılan temizleyici maddelerin, gazların çıkabilmesi için lehim bölgesinde ilave delik veya aralıklar bırakılmalıdır.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 16: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/16.jpg)
• Levha veya bilezik şeklinde lehim kullanılması
Büyük parçaların lehimlenmesinde levha veya bilezik şeklinde lehim kullanılması büyük fayda sağlar.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 17: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/17.jpg)
Sert Lehimde En Çok Kullanılan Birleştirme Şekilleri
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 18: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/18.jpg)
Hesap Yöntemi
• Lehim bağlantılarında uygulamada oluşacak kuvvetlerin
emniyetle iletilmesini sağlayabilmek için lehimlenen
yüzeylerin arttırılması gerekmektedir.
• Lehim bağlantılarının olabildiğince kayma gerilmelerinin
etkisi altında kalmasına dikkat edilir.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
emτLb
F=τ ≤
. em
t
τ≤dLπ
)d/2(M=τ
F=)d/2(M
![Page 19: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/19.jpg)
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 20: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/20.jpg)
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 21: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/21.jpg)
YAPIŞTIRMA BAĞLANTILARI
Yapıştırma bağlantısı, aynı veya farklı iki malzemenin metalik olmayan bir ara
malzeme (yapıştırıcı “zamk”) ile çözülemeyecek şekilde birleştirilmesi ile
elde edilir.
Yapıştırma bağının mukavemeti, yapıştırıcı ile yüzeyler arasındaki yüzeye yapışma
kuvveti (adezyon) ve yapıştırıcının kendi molekülleri arasındaki bağa (kohezyon)
bağlıdır. DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 22: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/22.jpg)
• Yapıştırma işlemi yapıştırılacak elemanların yüzeylerinin
temizlenmesinden sonra yüzeylerine çok ince (0,1 –
0,3mm) bir yapıştırıcı tabakası sürülerek, oda sıcaklığında
veya daha yüksek sıcaklıklarda ve belirli bir süre basınç
altında veya basınçsız tutularak yapılır.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 23: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/23.jpg)
• Yapıştırıcılar mil göbek bağlantıları, cıvataların çözülmeye
karşı emniyete alınması, hafif metal konstrüksiyonları vb.
yerlerde yoğun olarak kullanılmaktadırlar.
• Yapıştırıcılar genelde katı, sıvı, pasta ve toz halinde
olurlar.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 24: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/24.jpg)
Üstünlükleri:
• Uygulanması kolay, ucuz ve çabuktur.
• Ana malzemede herhangi bir delik, çentik vb.
açılmadığından kesit zayıflamaz. Mukavemet kaybı
yoktur.
• Kristal yapıda değişmeler, ısıl gerilmeler ve
gevrekleşmeler oluşmaz.
• Gerilme dağılımı yaklaşık her noktada eşit olduğundan
sürekli mukavemette yorularak kopma tehlikesi azdır.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 25: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/25.jpg)
•Boşluklar kolayca doldurulabildiğinden korozyona karşı
koruma görevi yapar. Çatlak korozyonu tehlikesi yoktur.
•Farklı malzemelerin birleştirilmeleri mümkündür.
•Sönümleme ve izolasyon özelliklerine sahip olup, istenirse
iletken ve yalıtkan olarak faydalanılabilir.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 26: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/26.jpg)
Sakıncaları:
• Ön hazırlık (yüzeylerin temizlenmesi) hassasiyet
gerektirir ve zaman alır.
• Bağlantının özellikleri zamanla değişebilir (yaşlanma).
• Çalışma sıcaklığı artarsa (80°C - 120°C) mukavemetleri
daha da düşer. Yeni özel bazı yapıştırıcılar ile bu sınırın
450°C gibi yüksek değerlere çıkartılmış olması bu
sakıncayı gidermektedir.
• Birleştirme için basınç ve/veya ısı gerektirirler.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 27: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/27.jpg)
• Yapıştırıcıların mukavemetlerinin düşük olması büyük
yapıştırma yüzeyi gerektirir.
• Çeki, eğilme ve soyma zorlanmasında mukavemetleri
düşüktür. Bu nedenle şekillendirme, yapıştırıcı
kaymaya zorlanacak biçimde yapılmalıdır.
• Bağlantıda kalite kontrolü yapmak zordur.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 28: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/28.jpg)
Malzeme ve Teknoloji
• Yapıştırma malzemeleri polimer (yapay reçine)
esaslı malzemeler olup bunların en çok
kullanılanları epoksit, fenol, polyester ve akril
dir.
• Piyasada çeşitli isimler (Araldid, Redux,
Akemi, Epilox, Agomed) ve semboller (404)
altında satılmaktadırlar.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 29: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/29.jpg)
Yapıştırıcı malzemeler ve özellikleri
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 30: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/30.jpg)
Yapıştırıcılar bileşen sayılarına ve sertleşme
sıcaklıklarına göre sınıflandırılırlar.
Sertleşme sıcaklığına göre
Soğuk yapıştırıcılar Sıcak yapıştırıcılar
oda sıcaklığında sertleşirler 80°C ile 200°C arasında
sertleşirler.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 31: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/31.jpg)
Yapıştırıcı malzemesinin bileşimine göre ise
Tek bileşenli İki bileşenli
yapıştırma ve katılaşma
için gerekli tüm maddeleri
içerirler (Uhu, Patex,..).
Yapıştırma işleminden önce başka
bir madde ile karıştırılmalarına
gerek yoktur. K
asıl yapışmayı sağlayan reçine
ile katılaşmayı sağlayan ikinci
bileşen yapıştırma işleminden
önce uygun oranda ve şekilde
karıştırılır. Bu yapıştırıcılar
yapıştırma işleminde genellikle
basınç veya kuvvet gerektirmez.
Sertleşme süresi genelde
uzundur. Soğuk yapıştırıcılar
genelde iki bileşenlidir (Araldid,
Uhu, Plus,..).
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 32: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/32.jpg)
Hesap Yöntemi
Yapışmayı etkileyen faktörlerin çok fazla olması nedeni ile
kesin hesap yapılması mümkün değildir. Üretici
kataloglarından alınacak olan yapıştırıcı kopma gerilmesinin
emniyet katsayısına (s=2-3) bölünmesi gerekir. Bindirme
yapıştırması veya mil-göbek bağlantısı amacıyla
kullanıldığında aşağıdaki şekilde hesaplanabilir
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
emτLb
F=τ ≤
.em
t
τ≤dLπ
)d/2(M=τ
F=)d/2(M
![Page 33: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/33.jpg)
Konstrüksiyon önerileri:
• Yapıştırma mukavemetinin artması, yapıştırma alanının
büyütülmesi (eğimli kesilmiş yüzey, bindirme bağlantısı, kapak
levhaları kullanımı ile arttırılmış yüzey vb.) ile sağlanır.
• Bindirme uzunluğu l ≈ (15 – 20) .s olmalıdır.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 34: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/34.jpg)
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 35: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/35.jpg)
Bağlantı olabildiğince kayma gerilmeleri etkisinde kalacak biçimde şekillendirilmelidir. Bağlantı doğrudan çekme, soyma, ayırma etkisinde kalmamalıdır. Parçalarda uygun kıvırma, katlama, takviye eleman kullanma gibi tedbirler alınmalıdır.
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 36: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/36.jpg)
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 37: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/37.jpg)
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 38: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/38.jpg)
DEÜ Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 39: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/39.jpg)
KAYNAK BAĞLANTILARI
Kaynak, aynı veya benzer malzemeden iki parçanın ısı
yardımı ile birleştirilmesidir.
Kaynaklı bağlantılar, ucuz olmaları, hafif olmaları,
perçin ve cıvata bağlantılarında olduğu gibi deliklerle
zayıflatılmış olmamaları sebebiyle günümüzde çok fazla
kullanılan bağlama yöntemlerinden biridir.
![Page 40: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/40.jpg)
Az sayıdaki üretimler için;
model gerektirmemesi ve dökümle üretimi mümkün olmayan
veya zor olan konstrüksiyonların kolaylıkla üretilmelerine
olanak sağlar.
Kaynak;
kırılan parçaların birleştirilmesinde,
çatlakların giderilmesinde ,
aşınan kısımların doldurulmasında tamir yöntemi olarak
kullanılmaktadır.
![Page 41: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/41.jpg)
KAYNAK
Basınç Kaynağı Ergime Kaynağı
Oksiasetilen Elektrik ark
![Page 42: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/42.jpg)
ERGİME Kaynağı
Köşe Kaynağı
Alın Kaynağı
Esas Köşe Kaynağı
![Page 43: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/43.jpg)
![Page 44: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/44.jpg)
![Page 45: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/45.jpg)
![Page 46: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/46.jpg)
Alın kaynağında
a≈s
Kaynak Dikişlerinin Hesabında Dikkat Edilecek Özellikler
Kaynak dikiş kalınlığı “a”
Köşe kaynağında
a = 0,7.smin
Kaynak Dikiş Uzunluğu”Lk”
lk=l-2a lk=l
Açık dikiş Kapalı dikiş
![Page 47: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/47.jpg)
• Çeki-Bası
• Eğilme
• Kesme
• Burulma
k
çkA
F
k
eek
W
M
k
KA
F
pk
b
W
M
Gerilmeler
![Page 48: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/48.jpg)
KAYNAK HESABI
çeB
Basit Gerilme Hali Bileşik Gerilme Hali
kem
kemkemB
22B 4
22B
ALIN Kaynağı KÖŞE Kaynağı
kB
Normal ve Kayma gerilmeleri bir
arada ise Sadece Normal veya sadece
Kayma gerilmeleri var ise
![Page 49: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/49.jpg)
Emniyetli Gerilme Değerinin Hesabı
Statik Zorlanma Değişken Zorlanma
s/K AKkkem
s/K AKkkem
AKAK 5,0
s/K
KD
ç
kkem
s/K
KD
ç
kkem
KD 5,0
DD 57,0
![Page 50: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/50.jpg)
Kk :Kalite faktörü
I.Kalite Kk =1
II.Kalite Kk =0,8
III.Kalite Kk =0,5
Kç : Çentik faktörü
![Page 51: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/51.jpg)
![Page 52: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/52.jpg)
BASINÇ Kaynağı
Genellikle ince saçların bağlantısında kullanılır. Çok kısa akım geçiş
zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların
baskı kuvveti ile kaynak olur. Geniş yüzeyli parçaların birbirine kaynak
edilmesinde taşıt, gövde, karoseri konstrüksiyonlarında uygulanan ekonomik
bir yöntemdir. Sabit elektrotlarla nokta şeklinde kaynak, dönen rulolarla dikiş
şeklinde kaynak oluşur.
![Page 53: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/53.jpg)
•Perçin çözülemeyen bağlantı elemanıdır.
•Kaynak teknolojisindeki hızlı gelişme sonucunda
yerini çoğunlukla kaynaklı bağlantılara bırakmıştır.
•Sınırlı olarak çelik kazan ve kap konstrüksiyonlarında
ve hassas cihaz tekniğinde kullanılmaktadır.
PERÇİN BAĞLANTILARI
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 54: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/54.jpg)
Perçin bağlantıları köprü;
• tren, kule gibi çelik yapılarda ve uçaklarda
kuvvet taşımak için
• yüksek basınçlı kazanlarda kuvvet taşımak
ve sızdırmazlık sağlamak için
• düşük basınçlı kaplarda yalnızca
sızdırmazlığı sağlamak için yapılmaktadır
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 55: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/55.jpg)
•Birleştirilecek parçaların delinmesi sebebiyle
malzeme mukavemetinin azalması,
•bindirme parçalan, kapak parçalan ve perçin başları
nedeniyle malzeme israfı ve ağırlık artışı
•işçilik yönünden fazla zaman alması
Perçin bağlantısının sakıncalı yönleri
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 56: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/56.jpg)
•Kaynak bağlantılarında olduğu gibi birleşme yerinde
ergime sebebiyle kristal yapıda değişmeler
(mukavemet azalması) olmaması,
•ısıl etkilerden dolayı kontrol edilemeyen iç gerilmeler
ve çarpılmalar olmaması,
•kalite kontrol yöntemlerinin çok basit olması
Perçin bağlantısının faydalı yönleri
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 57: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/57.jpg)
Dövülmemiş perçin silindirik bir gövde ve bir baş
kısmından ibarettir. Perçinler perçin başlarının ve gövdelerinin
özelliklerine göre sınıflandırılırlar. (TS 94)
PERÇİN ÇEŞİTLERİ VE MALZEMELERİ
Yarı yuvarlak
başlı
Havşa
başlı Çelik
Konstrüksiyon için
Yarı yuvarlak
Sac Konstrüksiyon
için Havşa başlı Mercimek
başlı
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 58: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/58.jpg)
Perçin Bağlantısının Yapılışı ve Perçin Dikiş Şekilleri;
•Perçinlenecek parçalar üzerine delikler zımba ile veya
matkap ile açılır. Zımba ile delik açmada delik kenarlarında
çatlaklar meydana geldiğinden önemli işlerde matkapla delik
açma işlemi tercih edilir. Delikler rayba ile de düzeltilirler.
•Perçin elle veya makina ile soğuk veya sıcak dövülerek
"kapama başı" teşkil edilir.
•El ile perçinlerde çekiçle veya hava tabancası ile baş yavaş
yavaş şişirilerek şekillendirilir.
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 59: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/59.jpg)
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 60: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/60.jpg)
Perçinin kapama baş teşkili için dövülmesi
esnasında büyük şekil değiştirme özelliğine sahip
olması istenir. Bu sebepte perçin malzemesi olarak
St 34 ve St 44 kullanılır.
PERÇİN MALZEMELERİ
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 61: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/61.jpg)
Perçinleme işleminde perçin malzemesinin
perçinlenen malzemelerle aynı olmasına dikkat etmek
gereklidir.
Cu, Al ve çeşitli alaşımlardan yapılan perçinler ayrıca
yalıtkanlık istenen yerlerde poliyamid, teflon gibi
plastik malzemelerden yapılan perçinlerde
kullanılmaktadır.
PERÇİN MALZEMELERİ
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 62: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/62.jpg)
Perçin bağlantıları; Bindirme, Alın veya Kapaklı olabilir.
Her iki bağlantı; tek sıralı, iki sıralı, üç sıralı olabilir.
İki sıralı ; paralel ve atlamalı
Üç sıralı sadece atlamalı olabilir.
PERÇİN BAĞLANTI ŞEKİLLERİ
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 63: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/63.jpg)
Perçinlerin sıcak veya soğuk olarak dövülmesi perçin çapına ve malzemesine
bağlıdır. Genellikle 10 mm den küçük çaptaki perçinler soğuk dövülür. Delik
çapı (d1), perçin çapı (d)’den daha büyük yapılır. Dövülme sırasında perçin
deliği tamamen doldurur (a). Sıcak perçinlemede soğumadan dolayı perçin
gövdesindeki büzülmeden dolayı, delik ile perçin gövdesi arasında bir boşluk
kalabilir (b). Bununla beraber perçinin deliği tam doldurduğu kabul edilerek
hesaplarda perçin çapı olarak d1 kullanılır.
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 64: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/64.jpg)
Simetrik yüklü perçin
bağlantısında kuvvetin
doğrultusu perçin sisteminin
ağırlık merkezinden geçer.
Eksantrik yüklü perçin
bağlantısında kuvvet in
doğrultusu perçin sisteminin
ağırlık merkezinden geçmez.
Perçin bağlantıları “Simetrik” veya “Eksantrik” yüklü
olabilir.
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 65: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/65.jpg)
Simetrik yüklü perçin bağlantılarına etkiyen dış kuvvetlerin
perçinlere eşit olarak dağıldığı kabul edilir. Perçin iki tür
zorlanmanın etkisi altındadır.
•Perçin deliği ile peçin şaftı arasındaki YÜZEY BASINCI
zorlanması
•Perçin gövdesinin KESİLMESİ
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 66: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/66.jpg)
Perçinin KESİLMESİ
Perçinin YÜZEY BASINCI nedeni ile EZİLMESİ
em2
1d4
.n.z
F
empsdz
Fp
.. 1
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
z:Perçin sayısı n: Kesmeye çalışan yüzey sayısı (levha sayısı-1)
![Page 67: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/67.jpg)
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
Sacın YÜZEY BASINCI nedeni ile EZİLMESİ
empsdz
Fp
.. 1
Sacın KOPMASI
emçzdbs
F
).( 1
Sacın YIRTILMASI
em
sd
ez
F
).2
.(2. 11
![Page 68: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/68.jpg)
•a Hafif metallere uygulanır,
•b metal olmayan parçalara uygulanan boru perçini
•c tek taraflı
•d patlatmalı perçinlemedir.
Özel Perçinleme Yöntemleri
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 69: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/69.jpg)
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
![Page 70: ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLANTI ELEMANLARIkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/02ÇÖZÜLEMEYEN BAĞLAMA...zamanında kaynak noktası kaynak sıcaklığına kadar ısınır ve elektrotların baskı](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040723/5e345b65775325281f3b51f9/html5/thumbnails/70.jpg)
DEU Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
•Makine Bilimi ve Elemanları, Fatih Babalık, Kadir Çavdar
•Makine Bilgisi, Mustafa Akkurt
•Makine Elemanları II, Melih Belevi
•Makine Elemanları, Erdem Koç
KAYNAKLAR