ZIELNIK WYSPIA ŃSKIEGO - Alma Mater · Artysta pragnął wydać Zielnik jako „studium roślin...
2
10 ALMA MATER W Kamienicy Szołayskich przy ul. Szczepańskiej 11 od 14 kwietnia do 2 września 2007 roku można będzie oglądać wystawę zorganizowaną w ramach obchodów Roku Stanisława Wyspiańskiego. Głównym celem ekspozycji zaty- tułowanej Zielnik Wyspiańskiego jest zestawienie rysunków artysty stworzonych do tzw. Zielnika ze współczesnymi fotografiami tych roślin wykonanymi w plenerze. Interesującym tłem dla prezentowanego na wystawie szkicownika artysty są niewątpliwie arkusze autentycznych zielników botanicznych (wy- pożyczone z Instytutu Botaniki UJ) oraz karty roślin rysowane przez botanika. Zestawione ze szkicami roślin wykonanymi przez Wyspiańskiego do winiet i okładek oraz z projektem pastelowym do polichromii franciszkańskiej, tworzą interesującą dla widza całość jak też pozwalają na skontrastowanie dwóch różnych punktów widze- nia na daną roślinę: spojrzenia botanika oraz spojrzenia artysty. Jako swoisty komentarz do wystawy posłużyły fragmenty listów Wyspiańskiego m.in. do Lucjana Rydla, opisujące wędrówki ar- tysty po okolicach Krakowa w celu zbierania i rysowania roślin. Ekspozycja prezentuje również narzędzia florysty – zbieracza kwiatów – i opis stosowanej przez niego metody. ZIELNIK WYSPIAŃSKIEGO Autorzy wystawy pragną ukazać mniej znane oblicze twórczości Stanisł awa Wyspiańskiego z jednej strony, a z drugiej odpowiedzieć na interesuj ące pytanie natury przyrodniczej: w jaki sposób zmieni ł a si ę flora Krakowa oraz jego okolic sto lat po tym, jak artysta wykonywał rysunki do swojego Zielnika. Nie mniej fascy- nuj ąca stanie si ę dla odwiedzaj ących wystawę refleksja, w jakim stopniu Wyspiański opierał si ę na znanych sobie przykł adach ze wzorników, w jakim na naturze, a w jakim stopniu stylizował rysowane przez siebie rośliny. Artysta pragnął wydać Zielnik jako „studium roślin stylizowanych a materiałów dla celów zdobnictwa dekoracyjnego”, co jednak mu si ę nie udał o. Muzeum Narodowe w Krakowie z okazji Roku Stanisł awa Wy- spiańskiego podj ęł o si ę tego zadania. Publikacja, która towarzyszy wystawie, zawiera – obok interesuj ących tekstów autor- stwa botaników oraz historyka sztuki – wybór trzydziestu reprodukcji najpi ękniejszych kart Zielnika oraz odpowiadaj ące im współ czesne fotografie, a także spis kart z tego szkicownika. Ksi ążce towarzyszy pł yta CD, na której znajduj ą si ę ilustracje wszystkich odnalezionych do tej pory kart Zielnika. Magdalena Świszczowska-Piegdoń N ieznane rysunki Stanisł awa Wyspiańskiego ze zbiorów Muzeum UJ to wystawa, którą od 14 marca do 30 kwiet- nia można oglądać w Collegium Maius. Dlaczego nieznane rysunki? Bo niepokazywane nigdy dotąd szerszej publicz- ności, wydobyte z magazynów muzeum. 28 listopada br. przypa- da stulecie śmierci Stanisła- wa Wyspiańskiego. Ustawą sejmow ą rok 2007 zosta ł ogłoszony w Polsce Rokiem Stanis ł awa Wyspiańskiego. W Krakowie zaingurowano go na Akademii Sztuk Pięknych wystawą Stanisław Wyspiań- ski 1869–1907 . – Chcemy rozsławić fenomen Stanisła- wa Wyspiańskiego w Polsce i na całym świecie – mówił prof. Jacek Popiel, dziekan Wydzia ł u Polonistyki UJ, przewodnicz ą cy obchodów Roku Wyspiańskiego w Krakowie. – Zapraszam wszystkich, co miesiąc, na różne wydarzenia kulturalne: do muzeów, krakow- skich teatrów, na sesje naukowe i konferencje. Mam nadzieję, że ta rocznica zostawi jakieś trwałe świadectwo w Krakowie, a przede wszystkim pozwoli przywrócić wielkość twórczości Wyspiańskiego młodemu po- koleniu – dodał prof. Popiel. Wyspiański swoją wszech- stronno ś ci ą przypomina ł mistrzów renesansu. Leon Schiller tak o nim mówi ł : (…) by ł poet ą – dramaty- kiem, malarzem, rzeźbiarzem i konstruktorem, reż yserem i inscenizatorem, kierow- nikiem artystycznym teatru i jego ideologiem – w jednej osobie, że zgłębił całą umiejęt- ność teatru i posiadł wszystkie jego rzemios ł a, ż e ż y ł dla teatru, z myślą o teatrze, że wszystko, czego się tknął, na czym oko jego spoczęło, sta- wało się teatrem, że teatr był dlań jedynym terenem wyżycia się, na jego deskach rozwiązywał najbardziej osobiste sprawy, a sprawy te były zawsze sprawami narodu. WSZECHSTRONNY WYSPIAŃSKI J. Kozina Otwarcie wystawy odbyło się na dziedzińcu Collegium Maius, przemawia dziekan Wydziału Polonistyki prof. Jacek Popiel, obok od lewej stoją: dyrektor Muzeum UJ prof. Stanisaw Waltoś, prorektor UJ prof. Maria Szewczyk oraz komisarz wystawy Ludmiła Bularz-Różycka
Transcript of ZIELNIK WYSPIA ŃSKIEGO - Alma Mater · Artysta pragnął wydać Zielnik jako „studium roślin...
10 ALMA MATER
W Kamienicy Szołayskich przy ul. Szczepańskiej 11 od 14 kwietnia do 2 września 2007 roku można będzie oglądać
wystawę zorganizowaną w ramach obchodów Roku Stanisława Wyspiańskiego. Głównym celem ekspozycji zaty-tułowanej Zielnik Wyspiańskiego jest zestawienie rysunków artysty stworzonych do tzw. Zielnika ze współczesnymi fotografi ami tych roślin wykonanymi w plenerze. Interesującym tłem dla prezentowanego na wystawie szkicownika artysty są niewątpliwie arkusze autentycznych zielników botanicznych (wy-pożyczone z Instytutu Botaniki UJ) oraz karty roślin rysowane przez botanika. Zestawione ze szkicami roślin wykonanymi przez Wyspiańskiego do winiet i okładek oraz z projektem pastelowym do polichromii franciszkańskiej, tworzą interesującą dla widza całość jak też pozwalają na skontrastowanie dwóch różnych punktów widze-nia na daną roślinę: spojrzenia botanika oraz spojrzenia artysty. Jako swoisty komentarz do wystawy posłużyły fragmenty listów Wyspiańskiego m.in. do Lucjana Rydla, opisujące wędrówki ar-tysty po okolicach Krakowa w celu zbierania i rysowania roślin. Ekspozycja prezentuje również narzędzia fl orysty – zbieracza kwiatów – i opis stosowanej przez niego metody.
ZIELNIK WYSPIAŃSKIEGOAutorzy wystawy pragną ukazać mniej znane oblicze twórczości
Stanisława Wyspiańskiego z jednej strony, a z drugiej odpowiedzieć na interesujące pytanie natury przyrodniczej: w jaki sposób zmieniła się
fl ora Krakowa oraz jego okolic sto lat po tym, jak artysta wykonywał rysunki do swojego Zielnika. Nie mniej fascy-nująca stanie się dla odwiedzających wystawę refl eksja, w jakim stopniu Wyspiański opierał się na znanych sobie przykładach ze wzorników, w jakim na naturze, a w jakim stopniu stylizował rysowane przez siebie rośliny.
Artysta pragnął wydać Zielnik jako „studium roślin stylizowanych a materiałów dla celów zdobnictwa dekoracyjnego”, co jednak mu się nie udało. Muzeum Narodowe w Krakowie z okazji Roku Stanisława Wy-spiańskiego podjęło się tego zadania. Publikacja, która
towarzyszy wystawie, zawiera – obok interesujących tekstów autor-stwa botaników oraz historyka sztuki – wybór trzydziestu reprodukcji najpiękniejszych kart Zielnika oraz odpowiadające im współczesne fotografi e, a także spis kart z tego szkicownika. Książce towarzyszy płyta CD, na której znajdują się ilustracje wszystkich odnalezionych do tej pory kart Zielnika.
Magdalena Świszczowska-Piegdoń
Nieznane rysunki Stanisława Wyspiańskiego ze zbiorów Muzeum UJ to wystawa, którą od 14 marca do 30 kwiet-
nia można oglądać w Collegium Maius. Dlaczego nieznane rysunki? Bo niepokazywane nigdy dotąd szerszej publicz-ności, wydobyte z magazynów muzeum.
28 listopada br. przypa-da stulecie śmierci Stanisła-wa Wyspiańskiego. Ustawą sejmową rok 2007 został ogłoszony w Polsce Rokiem Stanisława Wyspiańskiego. W Krakowie zaingurowano go na Akademii Sztuk Pięknych wystawą Stanisław Wyspiań-ski 1869–1907. – Chcemy rozsławić fenomen Stanisła-wa Wyspiańskiego w Polsce i na całym świecie – mówił prof. Jacek Popiel, dziekan Wydziału Polonistyki UJ, przewodniczący obchodów Roku Wyspiańskiego w Krakowie. – Zapraszam wszystkich, co miesiąc, na różne wydarzenia kulturalne: do muzeów, krakow-
skich teatrów, na sesje naukowe i konferencje. Mam nadzieję, że ta rocznica zostawi jakieś trwałe świadectwo w Krakowie, a przede wszystkim pozwoli przywrócić wielkość twórczości
Wyspiańskiego młodemu po-koleniu – dodał prof. Popiel.
Wyspiański swoją wszech-stronnością przypomina ł mistrzów renesansu. Leon Schiller tak o nim mówił: (…) był poetą – dramaty-kiem, malarzem, rzeźbiarzem i konstruktorem, reżyserem i inscenizatorem, kierow-nikiem artystycznym teatru i jego ideologiem – w jednej osobie, że zgłębił całą umiejęt-ność teatru i posiadł wszystkie jego rzemiosła, że żył dla teatru, z myślą o teatrze, że wszystko, czego się tknął, na czym oko jego spoczęło, sta-wało się teatrem, że teatr był dlań jedynym terenem wyżycia
się, na jego deskach rozwiązywał najbardziej osobiste sprawy, a sprawy te były zawsze sprawami narodu.
WSZECHSTRONNY WYSPIAŃSKIJ.
Koz
ina
Otwarcie wystawy odbyło się na dziedzińcu Collegium Maius, przemawia dziekan Wydziału Polonistyki prof. Jacek Popiel, obok od lewej stoją: dyrektor Muzeum UJ prof. Stanisaw Waltoś, prorektor UJ prof. Maria Szewczyk oraz komisarz wystawy Ludmiła Bularz-Różycka
ALMA MATER 11
szczególnie ważnej dla siebie. Tak prawdopodobnie powstały szkice nenufarów, symbolicznie potraktowane pejzaże, liczne studia drzew, wykorzystane później w mistrzowskich pa-stelach. – pisze w katalogu z ekspozycji Ludmiła Bularz-Różycka, komisarz wystawy.
Z wystawą w Collegium Maius związany jest konkurs. Wśród osób, które udzielą pra-widłowych odpowiedzi na pięć pytań dotyczących prezentowa-nych prac, zostaną rozlosowane nagrody.
KM
Muzeum Narodowe w Krakowie w dniach od 17 maja do 2 września 2007 roku proponuje w Gmachu Głównym
wystawę Nie tylko art déco. Trzonem ekspozycji jest nieprezen-towana dotąd w Polsce, unikatowa kolekcja polskiego plakatu okresu międzywojnia, będąca obecnie własnością Muzeum Etno-grafi cznego i Rzemiosła Artystycznego we Lwowie, a pochodząca ze zbiorów lwowskiego Muzeum Przemysłowo-Technicznego.
Cała lwowska kolekcja pla-katów liczy 182 prace opubli-kowane w katalogu wydanym przez Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, z tekstem prof. Anny Sieradzkiej z Uniwersytetu Warszawskiego. Na wystawę wy-brano sto plakatów najlepszych grafików międzywojnia: Tade-usza Gronowskiego, Wojciecha Jastrzębowskiego, Edmunda Bartłomiejczyka, Stefana Osie-ckiego, Anny Birtus-Seifert, Macieja Nowickiego, Adama Bowbelskiego i wielu innych, pochodzących z rozmaitych środowisk artystycznych. Są plakaty artystów krakowskich, warszawskich (najsilniejsze środowisko tego okresu związane z Wydziałem Architek-tury Politechniki Warszawskiej), poznańskich, lwowskich i wileńskich. Plakaty mają także charakter polityczny (liczna grupa z postacią Marszałka Józefa Piłsudskiego), informują o imprezach handlowych, reklamują uzdrowiska, zabyt-ki, hotele (uroczy plakat Grand Hotelu w Łodzi), Pol-skie Linie Lotnicze „Lot”, PKO, żarówki Philipsa, tłuszcz „Ceres”, kakao „Społem”, czekoladę „Goplany”, herbatę „z wieżą” fi rmy Szarski, fi rmę„Wedel”, mydło „Rewolwer”. Prze-
NIE TYLKO ART DÉCOstrzegają przed gruźlicą, rakiem, piciem denaturatu. Informują o zawodach sportowych, wystawach, balach i aukcjach. Więk-szość plakatów nosi cechy stylistyczne art déco, takie jak geome-tryzacja, rytmizacja i syntetyzm. Niektóre plakaty, zwłaszcza ze środowiska krakowskiego, mają anachroniczne cechy secesyjne, plakaty poznańskie wyróżnia ekspresjonizm.
Eksponatom sprowadzonym ze Lwowa towarzyszyć będą liczne obiekty pochodzące ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie oraz z kolekcji prywatnych. Są to plakaty (głównie z lat 20., związane z wojną polsko-bolszewicką i od-budową kraju po odzyskaniu nie-podległości), grafi ka użytkowa (ulotki Towarzystwa Szkół Ludo-wych), projekty autorstwa takich artystów, jak: Janina Dłuska, Wi-told Chomicz, Zofi a Stryjeńska,a także kostiumy, akcesoria stro-
jów, meble, ceramika i szkło artystyczne (między innymi z huty „Niemen” i „Hortensja”) oraz falerystyka (liczne odznaczenia i od-znaki wojskowe, stylizowane orzełki z początku lat 20.). W sumie po-kazanych zostanie przeszło 500 obiektów reprezentujących wszyst-kie dziedziny sztuki stosowanej z lat 1914–1939. Wystawie towa-rzyszyć będą wydawnictwa: album Polski plakat art déco. Muzeum Etnografi czne i Rzemiosła Artystycznego we Lwowie (wydany przez Muzeum Zamoyskich w Kozłówce), katalog poświęcony kolekcji z Muzeum Narodowego w Krakowie oraz zabytkom wypożyczo-nym od osób prywatnych i innych instytucji.
Magdalena Czubińska
– Gdyby nieznane były daty, byliby Państwo skłonni uwa-żać, że rysunki te powstały z począ tkiem tego stulecia – mówił o szkicach z wysta-wy prof. Stanisław Waltoś , dyrektor Muzeum Collegium Maius. Przedstawione rysunki zostały zakupione przez Muze-um Collegium Maius od osób prywatnych i spadkobierców artysty. – Są wzruszającym dowodem prób, jakie czynił Wyspiański przed wykonaniem ostatecznego rysunku lub pro-jektu, wiedziony chęcią utrwa-lenia lub zatrzymania w czasie wrażenia, nastroju lub chwili, Szkic scenografi czny Stanisława Wyspiańskiego (16,9 cm x 21 cm)
Ze z
bior
ów M
uzeu
m U
J
