Zaman Makan Jahan

7/23/2019 Zaman Makan Jahan

http://slidepdf.com/reader/full/zaman-makan-jahan 1/101

ن وا و ن زن

ن ز

: د تر شیرزاد لرنوشته



2

ادان دزم:

آن:

ج آزاده ول



3

اوارمد ر ران در ا ارراا ب

اده

رد

را

م

ن

ای

.د

اده

ب

ا

از

ا

ی

.

زاد

اام



4

4ر ه

ن وا و ن زی ن 7زن

ن و ن13

32ان رگ رازآد

ی52

62آ ن ا دارد

ن

ی

88



5

ر ه

ده

ب

ازا

در

اردی

ا دررد ای و ده زن ی

ره ن را دادادن حط

زا ب ا رد .دراداو ار ها ذ

ذا

را

اه

ذ

ی

.ا

ه

اد

آن

ق

.ا

اد

دی

ی

زا

و

ه

ده

زم

در

و

واز

.ا

ه

ر

ی

ر

و

داان

از

ی

ب

از

ا

ای

و

.د

تر ا .د و و ی

را

ب

زار

ن

ای

و

ا

ای

و

در

ا

.ا

دده

ای

آ

.

یو لا زا و دراد ا ا .

ب اا از د.

: ور د یا ار ز د و ا ف

س و و ء ص و م وب و وث و ل

و

ااء

.

ر

ز

...

ن

دی

داردر

آ

ع

ر

راد

ار

ر

در

:

زا

اور

وی

آز

.درد

در

و

ده

ر

دی

ا

ای

ی

اء ا ع طز ار دارد.



6

دوم ا ااری د روآدری

ااری

رن

ای

را

ی

ف

و

ه

وع

ا

و

ای

ا

.ادا ف

و

در

را

ان

ی

ی

.د

ا زن م ا ز ی

ا

و

آنم

ر

و

د

و

ر

را

ر

.ا

درکزن

اهد

!د

آ

را

آ

ی

در

ر

در

آ

راآ

ا

.

آ

و

.ا

ع

ا

ع

ا

.

و ی ای رم یده

ادی

در

ه

ذراد

دن

ا

.ی

ید

ا

.

درون

ا

و و یاای. ر

اس ه ارده ا.د ل ای

درس . ان ایا

د ا س ی ویر ه

ار سرد ا .دزتر داا اام ا

و

درس

و

.ابد

د

درخ

اان

اب

س

.دسر

ده

اان

در

سرد

ارد

د

اوج

22

.ا

ره

و

و

ارد

ا

در

ا

ند

ف

ارادی

.

آ

از

و



7

ا دارم ان زده در ب ام!

ض

و

.ا

ا

در

ب

دا

.ارد

دن

در رد ی و و د

امرا

!

در

ا

.

ا

ال

ا

ب

ا

اوارم

طح

ال

ا

ن

.و

ا

وز

.

د

ا

ری

آدم

ن

ن

و

ن ن زا .راد را

و

او

اد

و

م

ز

از

در

ه ای داار ب ا ا ارآ در

را.ی تا یا د زا ز

ط

ای

اد

و

ر

.

زا داد یاا ی ا

ا

زا

:

www.kalhori.com

وز

.

و

ی

زاد

ا

2015-02-24

http://www.kalhori.com/

http://www.kalhori.com/



8

ن وا و ن زی ن زن

ا ا و ن و نز نا یا ود

.دارد

ط

ر

راد

ا

در

ور

ب

و

رنز

وی

.

ا

ان

ر

و

ف

اد

و

او

ای

از

ا

وی

ازدارم

او

ادروآ

ارن

اای

.

را

ی ی ا از و ه ه

ایی

.د

زده

ب

دارد

ا

را ان ی ه

ا

و

.د

اای

ادر

ر

.ا د از اا !

ر زن رن از ر ه

اا ز .!شد ص ا و ا اا

ای

را

آن

در

او

اء

ود

د

ن

دن

س

ده

ری

ر

ن

ود

دن

ل

و

دن

ا

.ای

زن

درک

ر

در

. ا راد ارود

و زوال و ظی یا



9

ز نا ار نز دو یا و .

ا

ا

.

ز

اری

را

دو ! ؟ ررد ام را

:

«ا

ا

آی

زن

وق

ا

اق

دی

.ا

»ر ن

:ا«! ی از »1زن و

: ا ن رد اد ود اانز

اد

ورا

ادور

اذن

دارد

و

دارد

ود

زن

ا

!

ا

ی

وه

د

رااان

دن

ی

.

اه

ن

آ

و

Solipsism

رد ل در دی اء آن در

را

.د

را

دآ

ج

George Berkeleyزاا

.

ن

ورد

Denis

Diderot

ط

را

.ذراتآورد

ود

ل

ان

زی در

ات بد ر ذ ک

و د

ا آن ا و ت اوان ز دارد.

روی

از

ا

در

.رد

د

ی

ه

آن

درک

از

و

د

درک

.را ذاتی دی

آااء رداو و

رد داع ل را ردا در.

اا

از

.

.دارد

اج

ه

اب

ا



10

اد و ر د با ن

گ

ن

و

م

صا

.

را د زور ا ااد

و ی ار ا .

ادلا

ا

ا

.ا

ی

ه و راه را ای ان

در ال ا ا ار ی -

. لط ل دو لا

.

طوا

ا

از

ئ

ر

ان

ا

ن

.زه

ط

و

.ا ه عو زآآ ا دار ن

د

ازام

درک

.

اص

و

انی

ن

اوا

و

دز

ن

اوا

در

.رو

د

را

اا

ی

و در ا د.

ر زآ و ا و .د

.

آ

ال

اای

.ا

درره

ری

و

ری

دی

و

زن

م

آن

ی

ا

.ا

ر

در

زنه

از

ه

یر

ر

و

ا

ال

ر

.ا ر غاد ور نز نا

اد رد ن ی ار ا .-



11

در ا نا ا آ .لا یا

در

ردا

ا

زنان

را ر و در ید زا هرا

ادت

در

.اب

در

.دارد

را

د

ص

م

زن

"ادر اظر د

" ئ

بزن

در

.رد

"ر د زا نز ی رد"او رنز

در ی ار و طه وود. و

ر

زن

.ارد

""س درئ

و

"

" ب

در

و

ا

ش

از

"روا

"

ا

اه

ر

ط

زن

دهای

.ایا ا نز

دااز

ار

.د

ا

ی

در

ه

و

و

راد

رار

د

از

ندر

رگ

دررر

و

ا

و

و

ده

ض اد . ی ی ر رگ ه

ه و در ا .

واز دیار .ار از ا

د

د

زن

وردد

دزن

در

ا

.

رت را دروز و ش

. د ند نوراو منز

آ

زن

در

ال

ا

و

د

.

ز

.ارترد

در

و

زن

-

ا

.د

ری

آن

ددر

.آد



12

ز.روو ل و و آه و

ا

از

ا

.اد

ا

و

و

نا نورد اور ی زا یر ی.زا و

قا

و

وات

هزور

ی

.ا

رد

زن ز روزدر

ا

.را

ل

زن

ای ل ایزن آه زن و ای

در زن ل ز رد ود ا.ن

ارد

ود

ز

اه

.ا

در

از

و

زا

ا

در

و

ز

انا

آی

ری

و!و دان در !

ادرره

آن

ده

رازی

و

زن

ی

.

اژده و ه اوی دو23ه و رد73

و در ن را در در ن

ه و ا ر ر .رد

ی زا ادد .ا

را

رن

ا

ی

ی

ر

و

ا

و

.

رود و د و .ن ه

5 ا زا ردق . رد

ود ا 2252 و راد ن رد

دارای

ن

100دار

ره

و

ره

رد

و



13

رن و ا اد 4اب

را

دی

ن

وزن

ردد

.هز

0.03 ه در و و ان و آ ا از ن

ا

ه

دار

آنآ

.دارد

د

ن

در

ار

.

و

ژور

رن

رد

. ا رد ا تاد ا

ا رد ا .ار ه

ه

ا

ا

.

د

را

ز

ی

ر

دارد

از

اری

و

آن

د

ای

ه

ارد

ا

.ر

ا

ا

او

ای

.آب

ود

ل ه ه و و ز را

ل

ل

ا

ا

ودی

د

ه

اازت

د

ری

ز

آنی

ذ

ا

رگ

واازه

ب

درن

را

اش

ا را ا ا آر دز یه

ز تادآ ود را

ا و درو شز ط نا

ک

ذرات

در

را

.

ن

زه

اداای

و

ت

وریی

و

زم . صا ا زا د ا د

.د زآ ر ا ا ن.ر

زاد ی



14

ن و ن

ق ا ن و ن در ا ا در ن

و در اد از رد و

ا ن دو ا اک. اد از ور

رد

او

ااق

.رادوآ

و

آ

.ا

آن

ز

از

ا

یتو

ا

.

ز ط ر ز وا ادای و ا

اد ر و رزا نآ سا .ا

ق

و

ر

از

اس

.د

ط

ای

د

ط

ی

و

و

و

ات

ط

و

د

آی

و

ا نآ رد آ و نآ ه و و .

ن دان

ادهی

د

را

دن

ان

ا

.داد

را

آن

او

اد

.

ظ

را

ان

د

ی

ان

-

اد

.

و

اد

را

د

ات

رت

ا

و در آن و و را آن ی

و زا اه د ی زد. و



15

د نآ نا ار گر زا داد ار ی

در

د

اران

رااهی

رو تاد یا ه. و رم

آ

و

روزه

ای

آوردن

ای

ابآن

ای

ای

.ارد

ظ

و

ات

از

را

آن

ه

و

ا ا رد اد ا ز راا د ار ن

ح.

و هد نا زا ن یزا و

راه

.د

ه

ر

نآ

در

نا

ا

ا

.

آ

ا

زیی

آن

از

ا

دزد

ا

در

.ا

ا و ز ا .ی ار ر اه

را

ن

ردی

د

د

اکب

نایا

آ

در

ل

ان

.د

د

وا

ر

ذرات

از

رن

اامی

ه

ا

.

ا نا ا رد . اد

ذرات ر و د ا . ید تارذ و ا

ری

ا

ز

.دد

د

ذره

آا

ر

ی

ااه

ت

ا

ا

.و تارذتورار نواز

ازه اد آ و ا کرا زا دنا

ا آن در ا از ا . اون

را

ی

د

د

ر

ان

ر

.د



16

ز س ن را

ه

ز

در

و

در

ز

ا را آ. از را وی و

و

وت

ا

ز

ور

-

.ا

د

ند

ی

ر ز سط .ری

ا او .ه ا.د

آ

.

را

ان

آا

ی

را

اوار

ر

.

ودی

ت

ن

و

ری

را

د

ودی

و

ه

ر

ی

-

ز ا د .د ال؟

.ا

رگ

ن

و

وداان

ا

و

اد

ه

در

را

ت

اد

و

دور

ی

و

.

آ

اد

را

ت

و

ا

و و د ب رد ل یوز

یر ن رد ا ید و .

د

درک

و

و

رگ

آر

آن

طءارو

ن

داده

ارواح

و

ا

.- رن روی آن ار دار را ن ارا ا

ا آن و د ر و را

ن ک ار ز و دروآ.د



17

1را

ز

ا

در

ن

و

داان

ان

و

آ

را

د

درک

د

د

Aristotleارای دا.ی

3 ما ا ا

د وارد آ اد و .د

و

ور

ن

از

ز

ا

ادا

د

را

.دن

:

وا ا در د آن د د ی

در

را

ا

اه

ز

د

.اد

ا

د

ی

ر

و

د

ا

ن

را

.ا

ه

آ

از

ا

آا

د

راثا

Aether

ز

از

رج

ن

درانآ

از



18

.ا ه د طف Hipparshusرخاز

از

را

ه

وارد

د

ای

وا وی ن ا ر اد

ا

و

در

ا

.ر

اور

ا

ن

-

" د ا را ."داا یاراد ما ی

داه " ا ا".و ی

رواد

ا

ی

را

ان

ئا

Determinism

آ

.

Thomas Hobbesو

Friedrich Wilhelm Joseph Schellingآا

4 Sir Karl Raimund Popperرل .لل

ا

در

"

اد

آزاذاع

"

.د

داه

در

را

در

وار

ی

و

ی

ا

.د

ا

ن

ی

آ

ی

م

ا . اد داوی لع

Sir James Jeans

Galileo Galilei

Nicolaus Copernicus

ادال

و

.د

اد

David Bodanisدار

iii Michael

Faraday .دوردار زا

ن م اد د-

د در زک اوار آ

و

رات

آا

ن

.

ا

دات

ی

را

وار

و

ارد



19

نآ رد .ا ا آ اه و ره

زاا

اوج

در

ان

وی

(Transcendental)ا !و .ا

ا

او

ا

ان

ورد

!ورد

اد

!

از

ورد

در را ی ن ا آ Albertآت

Einstein ار وی .راد اغ

و د ا

ه

ا

.

ات

و

آر

را

ی

ا

د

او

ذ

در

ا

ی

وی

.ر

ن

ا

ه

را

ن

ال

و

ا

د

آ ب و د ر داای ا از

.ا

در

ر

ورو

گ

ا

و

.د

رای

ز

وف

ی

ار

" :ا خا س ن شآ رد ."خا

" : ر اب خا

! ر ".د ز ر

ا

ه

ر

از

و

د

ادا

را

رازورزی

ا

و

اا

از

رگری

ورزان

5غرناز

و

آ

د

و

ادا

.

ا

ا را رازرازورزی از

داا

.ددا

11ر

ری

ی



20

(String Theoryزور روز ا( هدوا آن

ا

.ا

ه

ر

رت

ز

.د؟ ده را ان ار .د

؟

...ه

و

و

و

ارد

زار

ا

اا

ازد

د

ا

ای

ه م و ه یژا .ا ن راا رد

نا را دراد دا ا اژد.

ء

رم

ا

؟

از

ن

و

ن

را

دآزار

ا

آ

.

ازرازآد

ز

د

ق

و

ر

اروآدرک

ا ع ار ا ؟ اا نر یا

آ

آ

از

ا

زد

؟

وج

اا

ا

ای

زود

.

2آ تآ و ر



21

ا

در

دان

دی

اوج

ی

.ر

و

د

.

دو

اوج

آی

ر

ا

ودش

ا نا ا ا .نآ ی

د ن و و ر .ه

ر و ا نآ. د نآ ن نز

ا

ن

و

ی

و

از

ن

ا

در

و

ن

ای

ار د ی .د ه.داد نز و ن لا ب

درت

6 زا د ه زا

س!

درآز

رگ

.

وا

ا او وات

ن

تردارا

ده

ل

.

دراد دو ا و .یو یا

از

ری

اد

را

ی

.

د

A priori

ذ

در

ازا

وی

را

ا

ا

یی

ا

.د

از

را

ان

ودای

خو

د

و

دارد

ل

ان ز

ای

ی

.ط

و . ان ای وی ااز ین

د

ده

اره

ان

اطن

ز

.در

دا

ن در و درت د.

ف آاو د ا ن از



22

ا . ور را ن از ن در دی

ا

ده

اس

اه

از

آن

دی

ی

و

ب د را

7 .دادارد د

ی

ایروآد

آ

:

( !

Anamnesisد

را

اد

اره

ان

د ورد آا وا دارد از زادهاه ا

ن و ).ا هداد د زا اآ ن اا یو ا

ا

را

ن

اط

و

ات

وی

از

.ا

-

ای

را

و

؟

اد

ادا

ن

و

دآ

ش

ورد رد یآ یروآد ا و زا

را

ا

ان

ه

اده

و

ه

ده

آا

ی

و

ادا

.ا

8 را

و

درت

اذف ا ا آ یا .اد

ای را . راا و و ز

ن و ا د اا د

ر

را

و

.د

.

آا

ال

از

را

ورد

د

وی

رد .ادر د

را رد ار د .آ آن د

ا؟

او

ا

ه

ر

رد

ی

در

!

ا

وی

و

رد

آن

.

ه

د

آی

و

آن

ی



23

.ا او در ازیدر

ازی

د

ر

ان ا نا

ب یض

در در. ا ر

یر

ا

.د

ر

ازی

ط

ان

ر

ی

ام

ا

ب یض

(و

وی

ی( اد ارد د ا در ا .

د.ال اا ازی

ه

ا

ی

ی

.

د

ده

ر

آن

در

.ا

او

.د

ا

ی

ل

از

ا

د

ه

ن

دو

و ی زر ر ل د را

د

اا

.ع

آ

ا

اوز

270

ردیا

ا

ی

ا

.د

در

دارد

وی

ا

ی

فروی

.دراد یا ا تد ن

-ا اء آر ا. ی ز ده اه

ار ا . اآ او

.

اه

در

ا

ار

رای

.ا

زا زا هدا ار ار س رد و ا

ا ده و .ان ز از ده ا

ه

ای

.ا

ز

ی

و

ر

روی

ا

.ا

.د

ه

روی

ااد

ر

ی

ر

ای



24

هاد ا ازا د.د ا ا

و

ا

ار

ه

س

روی

داه

. ا ی در در

.ا

ر

درت

ای

ا

ی

ا

ذ

د. انا از ن.اد

ترد رآ رد ا رآ رد .

و ترد ح ار رد و .

ر

د

ل

.د

ان

و

دان

ور

د

ان

در

او

اه

.ی

دوی

ـن

اد

ان

ـیو

ا ای د روش از

درره

روح

ی

و

ا

ی

.

ا

دریا

د

.

و

د

ری

اد

در

و

.د

ا

زد

ا

ان

ای

.ا

ی

ااز وناز ای د را د و

.آ

ای

ا

را

ا

ده

دا ز م د س ا یو رود.

ط

وت

دن

ل

“Principle of the

Uniformity of Nature”.ا رد زا دا ا

ا

ا

ا

«

ئ

ی



25

زا نذ ا.ن ی»«ی وی ده

ذ

ن

از

اء

وی

ی

.

».ارد

و

ادر چر ی ا

د

اا

ا

س

و

د

ار

ان

رای

.م

و

وا ن ا .ا ا ز آ او آن س را

یر رد س را ا او د د. ا د

.

در

ا

طس

م

در

ا

ط

م

در

.

ردار

ء

از

ان

.

زا

.د

ن

را

ااء

روش

وی

ا

آزء را روش ا ری .ره

دید

از

د

را

وی

.

.

اروان

ام

د

ام

از

ز

د

ن

.ا

ی

یزوها را د تا را زا تو

ا هد ا . ن ود .ر

ا ان ات وع ادث ور دارد.

ا

ا

«ذ

ن

از

اء

ی

ی

وی

.

»ا

ر

زدل

.ا

ل

ا

م

ال

ازددات

و

ال

در

.

ل«Carl Hempel» رد یو .

ارا

را

د

وشقو

«The



26

covering-law model»اآ ا ا

د

ز

را

اد

رال ا .دضیور ود ار ه

.ادوا

9(Samir Okasha)ل

رد

ا

در

ز

ز

ن

ا

.ز

ر رود ی را رد تار یو زا .

دو ون دا ا آا ده د.

د

ا

ی

رات

ارات

ی

ا

.

.ا

روی

دو

ون

د

و

.ا

دو

ای

.

ا دی ی ال ز را طز .

ر

ا

ا

یی

ل

2010

.ر

ا

از

از

ر

ا

ر

در

.

. ندا ل

رد.ا

ل ی

در

ا

رات

از

درری

رد

ال

.زد

در

.

ه

از

ن ار در .د



27

3رخ د در شخ را

ن

ا

دور

ع

از

ا

.ا ه ز ر یور ی

ط

ا

:L1; :::; Ln (general laws of

nature)

وه:

C1; :::;Cm (particular facts)

ی داده د:

E (explanandum)

از

دی

ل

ل

ای

وا

ا

رت

ن

در

آب

ر

.و

د

در

ور

آ

ا

.د

ه

ده

ان

.ا

ن

ای

ن

.ا ه آب ن .او آب ان

م ور و و ل .



28

ن واند د نا ا

داده

.د

ه ز ه ندن ا .د

نوق شو

م نآ زا اآ و .

در

ا

؟

اده

ن

ا

از

ان

ای ا .ا ز دال وه

ل ا . ا ل ی

ار ا .ا هد ود ن

ا

ا

ا

از

ان

و

را

ذرات

ا

ا

رت

.د

وی

رر

ام

و

دازد

دو ط ا ادر در اد.

ات

رد

و

ا

رارد

ده

آ

.ات

از

در

و

ر

ا

.

وی

از

د

.دز رو دو آی ال

ا. ار ن ا عو ا .

آز

ی

ار

ه

اون

د

آب

و

ک

از

ن

ی

.

نوق شو

را

ی

از

ا

د

.د

ردآ وی م د ن دی ی

ه از ا .ط د. و م



29

آا داده رخ از ا اق دو .ا ن

د

و

ا

اق

دو

ا

.

ن

دن

ا م از دن . ا ناز

را

دن

و

ادن

ا

.

.

.ا

ن

ای ری از ه ا یرد-

د. ناو . زوزور ا

ر لا د ا ؟ آ

ال

ن

از

ری

.ا

.د

در

ار

م

ا

گ

و

د

آدح

.

آا

ای

اد نو د و یا

رد

.

د

ا

ا

د

ای

ا

ال

در

ا

ا

ا

ط

و

.ط

ا

رد

دو

ورا

و

گ

رو

ر رن ا از ب . ی

رود

:آ

از

.ا

ه

داه

10

ا

.ان

و

11 اد

دو

دو

ا

وم

ا

د

ار

رام

.ا

ه

داه

1

1 و درا م ا م ا د ارا رآ ا زا ی یا

ز ا .ا هد ر ر رهاد ل

و

ده

ان

از

ان

ا

.ا

ه

ارا

ی



30

و ء گ زایآ ب

ه

ااور

و

و

ز

ر

ای

ا .در ا آر و آری د از گ

در

و

اال

در

اچ

ب

.ا

ا

وت

ن

.

ب

ا

.ا

ده

زر

ی

ر ز و ناور نز ب ا

.ا هند و ا

ادآ

ا

ز

ن

ری

ت

از

ر

.

دن

ه

زا

ای

و

ار

ن

دادن

ش

زاو

دن

ی. ش دادن ا

ذ ط روان و رااوت اد ا

طف

در

.

ل

ض

.ا

واز

دو

.زااز

دو

و

ده

یوی

د

درده

ه

دو

ا

از

ام

در

ا

.

هزاا ار اوز . نر

90 . رد ال در دی د.

ی

در

ر

.رد

ا

د

ا

قا

.

ا

از

ا

ا

ان ا .دارای از ه

رد ا د .د

رد مارآ ا دا ا ؟ ا زا ر آ ی

ا و از ا آر ب ادت اان ر ده

.

رار

آن

ن



31

اور و ار رد .

اازه

د

او

ای

در

.ا

و ا بو ر ا یا

ا

و

ا

دا

!آ

ا

در

ا

ا

رد

از

رن

ی

KuhnThomas ا و ا ه عودزاد

ا اد یر " :." ه ا -

ی ا ی

ر

ات

(اواره

ز

.د

ادار

آا

ان

)راوا

.ری

ای

ازآا

ای

ش

و

ادا

د

اد دو اا ا .راوا ی س

اواره

ی

.نا

ای

ر

ا

در

ر

.

.ا

ان

ا

ادر

د! ا و او ؟ا.مزادب

ظو زا ی در ای اش وظی را

ب

ا

و

.

آ

از

ا

د

د

گر

طح

ای

را

.رد

ن زا ا ن رد .راا

ن

اد

ا

را

و

داد

ا

ن

و



32

وا اد او ر ی

اوزندررن

.ا

ه



33

ان رگ رازآد

نآ رد ا در آای ه و

ره

یار

رود

و

ا

.ا

رد

د

ا

ه

اد

ن

ف

را

ن

و

ا

ن

ار

اران

ن

در

دارای

ره

رد

ر

.

-

ا آ و راد ن دط

ه

آه

آ

ان

و

.ادو

225ود

ام

دارد

ود

ن

رد

100

رد

ده

از

ا

از

.دارد

ره

رد

ودا ر .راد ری ل

300,000 رد ار ط10در

ا

ل

آن

دهاز

وع

راه

ر

از

ا

ان

ا

.

ناو ه یادو ا ا .

ر رد ا زا ر ا رد .

ی

را

د

ود

.ی

300,000,000.ا

رن

از

اطت

ا

ر

.ا

ر ز نآ د زا 4.77در



34

ش از رن رل از .

ل

.

ر

از

ر

ا

زد

س

ان

در زا ر ا و

در

یان

ن

ی

ا

.

د

.

و

ر ن رود از ر.

ده ر رت ن اا ر و د

رودر و آتارذرد

ر

ذرات

ا

م

.

ا

ی

راه

ن

از

ر

.

رهرد

ه

را

و

رد

ر

د و ز ای از آ ط ر ه ه

دان

ر

از

.ه

را

ارا

اری

را

ا

م

رن

ر

از

دا

ارت

رد

رد

ا

زا

ا

ا

.

ا وداEdwin Hubbleل1929

.د ه آن دان ای

ر

ر

وی

ا

از

-

ر

رو

وز

روز

.ا

زارد آ ج د.طل ا وی ای

زا ا ر زا و رود.

ن د. و ه ا

از

ز

ن

ا

د

ا

در

.

.ا

ن

ز

ر



35

ا ار ر اد ـژیا ـیا

ودی

و

.ا

ن

ز

اآری

- ای ن ره از ه

رن

از

.د

ری

دور

از

.

4 ودا

آری

دارد؟

ا

ری

و

اد

ا

!ا

ر ددک ان دن د ل در

رواز

د اای

ه

طددک

د رود و رود نآ زا.

ن ا ا ا دوم ا ال ؟د

دا

وا

ار

از

آا

د

اریداان

.

13.77

ع

ل

رد

ا



36

ا.ت آه د ار آن آناز ا از ز

آا

لار

1949

(

Big Bangو

) ر د. ن وا

ن

آز

را

ار

ا

ما

نرا

داد

ف George Gamowج12

ـ

ور

ان

زن را وی او د آ د.

دو ب هد

ن د. 2

ا زآ ل و را ا

و

رد

اب

ز

دی

و

ده

ال

داد؟

رخ

.ارد

ارآ

در

ا

ی

رد

ی

ا

اب

ا

و

.رادد

با .ا ید ی«»و«» ار نا

ابودی

و

.داد

د

«

»و

ر

ا

.ا

کـه

زن

ا

آزه

.د

آن

از

ا

.-

ایای! ذر .ری د و ا و ره

ن دا .یدرد د دا

.

در

اد

ادآن

در

اد

ا

وه

د

دارد

و

و

ات

د

یا

.طو نا13 هداد خر را ا ار

ف ازراد« . در ا ار

«ده .رخ دا

2 ار س و ود و ک دد س سرس زا رگرز چ ر و دخ

ر

را

ود

.

دارد

م

ر

و

س

دو

ک

اصل

در

ب

ان

.

گد



38

زن ز آزای ز ا .ا

.ا

زن

ا

ا

ت

ا

از

.ا

د

ای

از

ره

ا

.ون

.

ن

را

اء

ا

ود

ا

ا

ف ؟ا آ ا اال

ا

در

ای

زن

د

ن

آن

ای

و

د

ی

راه

ن

آی

در

د

در

ظی

.

راد

زن

ا

ا

.دارد

ام

دن

ه

هار ده ما .دور.ا

و

.د

د

ی

از

اف! ت ی ط ن را

.ر

ف

د

ب

ان

را

زن

و

داد

ن

ا یا دایر اد

270,000 رد

ار نز ا و یظ ا و.

ا راز و ا ا از ن د.

ی رد یا .د ار نز

ه

زن

در

و

.د

.ا او ر زل هد آ یا

رگ

راز

طل

.

را



39

ا ن ا ای

دارای

آن

زی

ر

رت

.ا

ره

ان اوا ی دارای وار ر

ا

ار

.ار

و

ر

د

رگدان

دورد

ا

ز

.د ه ی

ش ازا ا از ار از د آه

و ؟ه ی ؟هد و؟هد نآ

ه

اب

لز

ا

.ا

ه

داده

ای

(Friedmann)

ود

آن

در

ای

ا

دور

ورااز

.

ه هداد ن یا ا ی ار

.د

اد

ژوا(Evgenij

Lifshitzو

)خ کاا(Isaac Khalatnikov

دو

)

دور

ا

آن

ور

.ل ا . ی یاراد

ن در د وی د

ری

ا

.دارد

ن

.

اف

از

روس

اد

دو

ری

ا

ی

را ا و د را اد رد

ز ا .د شزرا رنز زآ نآ و اد

.دار یر رد نآ یرانر و-

ز رRoger Penrosا

ر

ان

و

ران

ری

ری

وط

وی

.ن

در

را

م



40

ده ر او ا اهرا

.ا

ر

وادارد

ا

د ر ا د ا ه و

ردادا

ارت

ااد

اا

.

ماد

ر

1415ری

ا

و

.اف

ا ا ر ورا آی نری

ی رگ رااان

(Chandrasekhar Subrahmanyan)16

.ا

داوی

را

زدی

ر

ر

ره

ی

ی

د

ر

.دارد

ا

.ا

اژی

از

.ا م ع اژی ا ر ل

را

د

ر

رگ

رن

و

اژی

-

ده

ا

.اا

و

رآند

و

ه

ر

و ا م ا و م آ و اژی

ااا ور د دا ه و

ادد ی در ا .

ار

د

رآی

ان

ر

ه

.ا

ن

-

ه

د

های

ی

. ای ده تر ع ا ی

.زاد ع ن ا اد

از و دارد م ذ وی

.دارد

س

دری

را

.

222,000دار

ع

و



41

ا1,9891×1030

kg م ا ا ل .ا

و

د

آن

ع

و

ر

وارد

- ر ا ا . ل ا ع ده اد

د

.و

ر

ود

رد

100ا

دزا

.دد

ادار

ذ یو ر ا ار د یو رد

.ر ا

ن ه ی ی ان اا

اوو

را

از

ر

آ

ا

.د

ا

ن

ه

و

ا

د.لی هه

ره

ا

ا

در

رگ

ی

ا د. ی زده آنس م

اازی

م

ی

ا

.ا

ره

م

ی

در

ه

نآ

ا ند ا دارا ی د.

آن

و

در

.ه

یی

ری

و

و

ا

در

ارز اد

وا

دای

آزهود

آن

از

ا

17.

دادا ن دور ال ای ا از

ن

اط

در

.د



42

دو از ا ا .د د

دور

د

ن

ا

و

ا

دو ا از دور از ا دور

.ا

ی

دو

ز

ض

.

د

زن

در

ا

ی

.در زن ط آا و

آ زاه رود زا

.ا

زن

روی

را

ل

انزن

ی راه ن .(6)

.آ آن آ ادی رش در

. ن راه ی و



43

از

(

6)

دو

آا

ادر

ا

.

ا

ا

یااریی

راه

ن

ن را ی .ر ر

نآ

از

نی

ادور

دوم

.

ددن

دوی

ی

از

ه

دور

از

.اود

اا

در

ازآی اش اشا ا آن

ر .

دور

ااز

ر

رود

ا

ن

آه

از

ری

د

.

رد

ا

ر

از

رود

.د

اا

ن

طا

آ

از

د

ا

. طا ا ا ا و ر



44

وااد

را

دن

ن

د

ل

رد

.ا

ه. ا هزاا ن و

د ای ! ان و

ذره

ا

ا

.

آن

از

ای

ادا اط ا دارد؟ اای ؟

ن د ن طا ! ا و ؟

آ ن ا ن ؟ درد و د؟

آ

در

ا

اط

ای؟ی

اطت

ا

ا

ی

ا

و

ن

دن

ه

ن

.

اف

ا

ا و ا ر د

.ا

ای ا ال ا م ن

ا

ر

.

ا

ودی

را

ا

وزن؟

از

و

.ا

ر

ری

ن

دن

ااوا یآا .آ نا د -

اردا

.ا

ر

ره

وزن

؟

ا ا ا ا یژا ر

ا

ده

از

.ارد

زا

ر آ ف گر ماا. ا

د

ب

آ

ف

.

آ

ا

د



45

:ر اام را ی اطاف د .

ز

ا

د

ه

ب د؟

آ ن از ری ز در

از

درای

و

ه

ی

راه

ن

در ز هد. ا آا

ز دآور آن ر ر .

.ا ل

5ر ـآ نر زا زا یا()و در

د رد ار هر ظ .د ه ود ا ند ..ا



46

هد ح ا .ا ی ود ا د

ناام

زو

ای

د

زی را .ب اام ار ر ی

در

را

د

ی

.

ل

ایی

رد

ری

ت

فط ر ت نآ .د ا

ی وزان م آن ر د آه در ی

ل

ا

در

(

ای

)ری

د

د

را

.

ا

ا

!اا؟

ای

را

ن

ز

.اد

دل

ال

ان

رد ! ا اآ د

ودی

ا

آر

.

ا

دوم

ا

اد

آن

از

ذ

ی

ر

ا

را

ی

ی

دو

و

د

ال

ا

.

زاا در ن ا و . و وزن ی

ور.ط ن ای ا ا

در

ی

(

وی

)

دش

روی

.

ری

ارت

در

ی

ه

اغ

ار

.

دا

و

زده

دور

ا

.ر

ن در و ه از ری

. یو ن ندز رود زا



47

.ر ا ا . را دن

ا

ار

در

را

ای

ه

.ا

ر نآ را.ن ا ا

.ا

آ

از

زاا

ارت

ندر

وزن

ی

.د

ا

آ

ا

ل

ن

.

ا

رد ار هر د نآ و ار هر ر

سه ا د. ا اا ن را

.ار

ن

اژی

و

ده

اد

در

.

و

دارد

ذ

اژیده

و

ت

و

اد

اد

.ا

در

ا ز لا .اد ا رد .

ال

ج.ا

زوای

ع

6ز.ـ ن و ن ن زا



48

ه ن در زوای ع

از

180ن

در

و

ردص

ا

180 ا ز ن رد و رد

ب

در 180از

اا

.اع

ر

ال

ا

ر

ان

ا

و

.دارد

اش

ردر ادا در . ا ع ی

. ا یا لا ا ر

ی در و دم دی ا ال

و

ا

مرا

ا

رد

ی

دو

را

ف

اه

ا

اد

ی

را

د

دو

و

ده

راد

.ا

ا

دن

آزان

-

اد روی را ای ز ی ا

طل

.د

ن

ا

ض

طو

دو

دو

ه

.

و

و

هدارد

ها

ا

ی

.ا

ز

ز

ن

رد

در

ار نآ یور ا قد ن

ض و لطنا.د یرا

ا

ا

اط

رو

دی

ن

در

ل

د

ا

ااری

اطی

)وی

(

ن

در

ار

و

د

ا

آن

از

و

اد

ادا

ی

(

Big Cranchا

ا

ر

)

ارد د. ا ر ی

در و .اد ا ادا اط ا ز ن



49

زن در دل ز م

.د

ا

ا رد اار هد . ز

ره ان ن آ ن ا .

زرت

ردر

اد

:

1

و

دا

ـ

.ا

ا

ی

2ر

ا

آ

ش

ا

ا

نـ

دی

ر دز .

ا د.

3ا ر ا آ اد ش از ـ

ا ش از ر ه

ا ر و آ زا ر د از اه

ن

.

ا

ر

هآن

رت

رت ا د.



50

7ر ـ

ار ار و ی.زاد

.د از وزن دن ن راافدر

از ذره ا .داد ات وز داد

ا

ارذ

و

زو

ات

و

د

ه

ی

ان ذره رات د را آ

لز رد از را ا ا

دری ار ذره ین

ز در اد داد ره را .ا ا

ذره

ا

ا

.دارد

اء

ن

ا

د



51

ای ا اد .آ دز س رد ا

داد

ر

آوردن

ا

ا

ز ا .د ر ی نا

دا

.

ن

م

د

آورده

ا

را

ا

ان

ی در ا ززی هآورد!

. یژا و م نا نا

96

را

ن

م

%

.

4را

ن

%داده

م

و

اروژن

و

0,03

آا

%

آ و

ه

د

ر ن ا 0,03یرد.

ماژی و دندر و

د

. رت

و

م

ا

اژی

96دری

را

و

ا

ه

دن

ا

دنا

. ااری ا .اژی ه م دم و

ط یر و ا اآ.

ا

دآزار

و

ن

در

ا

ا

در

اژی

و

م

و

ی

و

و

دور

.راد

ود

آ

ا در ؟ آراا ن آن و رت

در د ان آدم و مراد

ای و ا !ودی آن اد

ا

اژیون

و

م

ت

.

و

ده

.

ا

آ

زار

ا

ا

ل



52

ر را ا زا ه ام

ب

ط

د

از

ری

و

.ی

یژا و ه یرا ه د ه.ا

ر

را

ری

.ا

ر

و

آ

زرد

ای

در

ا

ار ریر رار یر .ار

دارد و وروی آ زرد ری از

ه

ر

ط

غ

!رای

ری

از

وب

ش

ر

طار

ر

دز

را

غ

ر

.

د

.

. ر ا ن ا

.ا وری دآوری و آ از

ا

داده

د

یژاو

دارد

ار

.

ن

ا

از

ه

ااژی

آ

ز

و

راد

ذ

اام

ار

د

اطاف

ی

.ا ه مذ.دراد یایژا

ایه ن اط د ااوای

.

ب

.ا

رازآد

رگ

ن

ا

ا

ان

ا

د

ا

از

ه

اژی

و

ه

ی

ه

اای

!

ون

و

و

از

؟

ترا رد ه .د



53

ی

آن ع زوای ن ف ا در

180.ارد

اء

ن

ا

ا

؟

ب

.ا

ارد

اء

از

ر

ا

ف

یاراد

یا

و

دره

و

ارد

.و

و

ط

ر

آا

ا

ن یی و ار تر نآ رد ر و د

ی

و

ان

.

ار د یا

ده ار ب ا ود ج و نج ا جندر لزم یا

د ز ب

را

ابصف ب

1 .ا

را

ا

Ω

ن

- د .ا ز ا آا .

اا ا ازنای را ت

ارده

ا

اده

.ف

ن

ای

=1Ω

ا

.ا

Ωاز

1ر

ا

و

ا

ز

ن

.ا زاد را ن -ای ن را

ده ار از ر ر ازد .Ωد

.د

ا

از

ا

.ا

ز

ن

ار

آ

ا

.دارد

ا

ز

ا

ای

ادا؟ادر

رودر

ی

ا ر ا.رادو ی



54

ا ا یا ر ی ز ار ی

ی

در

آا

ن

در

ا

وری زآهداد را نآ یاوز ع یور زاا ی-

آل

از

ار

ای

.

د

(Microwave)

هدا

از

ای

ل

.

دان اا .ا هد ط اده د ا را

داز .ج

ی(Bell Lab )آزه در1965ل

.ر

ذن

ی

اا

.

اا

ا

د

دزا

دی

ت

د

زنات

در

و

ت

وع

و

اد آ. ط وار ا هار

ا

.

رت

ای

.

وا

ار

ط

ج

ااج

3 از

ااج

ا

ر

ااع

اقن

در

وو م ار یا.وترج جاا

وا ار ط ا ری

رد

ی

ی

273ـ

رد

را

270.

رد

ـا

اژی

از

اازه

ا

روی رت آا نی

ا رگ در.ه یا

ا ااج د ن د.

3

آر دادان صخ طور CMBRفخ Cosmic microwave

background radiation.زس

وده

.

است

وج

ش

ی



55

درک را ن و ا او

ااا

ط

از

ا

ر یژا یاراد و ه ر ج لطدا .

زارد

و

زارد

را

ااج

ا

طل

.

:

ل

ع

ا

درک

ای

ض ر ی را ی ره

را از رادوری .ر

ر ره . از دوری ی

و

ن

اا

ا

و

.د

ام

آا

د

.ه

ره

و

وا

اواش

ار

در

.ا

اا عو زا طوا جاا ج لط

و

.الط

د

زن

ا

.

د

ج

طل

دروآ

ای

د

15لر

ان . ا 13,7طل ل ا.رد ن

ب ا 1,3ا ا د ل رد

ا

در

.

د

آن

اد

وا

دا

د

ای

ندد

ره

اد ا ادا.

زا

13,7او

آن

از

ل

ارد

ج

طل

.ا هر لط جاا

. و اد د رد اجاا ی



56

وای و از ااج آن ی

آه

وی

.

را

ن

ااد

ا

د و ن وی ا ت

در

آن

اط

ط

ی

ز

.

ن

اازی

آن

ااز

.در

را

ن

380,000از

ل

ن ر .دو م ط ی

.ا د ط ه آ ر

8ـ ر و را ج لط ی.ا

ن .ا ی و یاراد ن د

ن

ی

طل

ن

د

در

زراد شا و . طا -

.ا

( ا 10ا و ا ی ( را

. ه ا د ا ن ام از



57

ز .ا د لایزز

داده

از

اه

ی

.ی

ن

را

ا

- .دداد و .ا د ر ی

!

اء

و

دارد

اء

.ا

ف

ن

9

راد د .ن ز

.

ا

ن

نای

ی

وا

ز

ر

.ا

اام

د

( 7د شا را ) ن اماا د

ر ماا آ .

د

ا

ا

ا

ا

ا

ه

.

اازه

وی

ر

نی

.د

ده

رذ

ا

راد

اج

را

ن

.

ه

اام

ر

.



58

ر آ ا ماا .

اا

Galaxhopar

.ا

ل Galaxhopar .ا ی

د

و

ارط

ن

وه

-

آا

ز

Galaxhopar ر

ان

یاد ما. دز ردنزا

Galaxhopar

ای

د

ن

و

دوه

.

زد

ر

آ

اد

ا

و

راار

آ

ا

ا

آ

Clusters

ای از ا اد .د

ار

اان

.

ره

ز

ا

از

آ

ا

و

را

یای

را

ای

ی

.

دای

ز زا ار آ

ی م از ز ا م .ا ده

دا دره و م ر ا ز ا .ا

ود

10

100رد

ددهادین

ا یا در زا . ا ی

ه

در

ی

ی

ای

ای

د ترا.آی ا ی

ا

م

ا

ازای

م

ه

.ا

ه

آ

ا

اد



59

.ا ندو تا ررزاع ا

رگ

اام

ر

.

زاا

یای .ا ر یدااز رد ل ری10

وم

آ

دن

از

د

ای

.

ا ا ر. ف ن

ر د ف ا ا راو.ر

(

و

.ا

ه

ی

ا

در

11ده

ن

)

ن

د

او

اا

و

ای

.

اد

فای

ا

در

.

دی

ف

ر

ای

.ز

ابا ن ف را زای ا ار ده

ه

اژی

و

م

30ن

در

ا

ادی

%د

ن .ا. ف ان را ا

ف

70ن

وزن

%

در

.

وزن 70ا . و ه ن وزن %

اد م ء ا شد

م دارد و ا و ای

از

ازا

ا

ه

و

ا ا30%ا ه و

70ا

ه

آن

% .

ا



60

10 رارد ءاا ی!ن ی

ل ی ی رد رادا

ع .د ا ن راا را

.دی را د

ز ا ود ا

را

نم

دن

وزن

در

ا

.

ودر

او

ن

ای

ن

دن

وزن

در

آ

.

ا!.ا؟اط ن را در ن ه

ی

دوره

آ

از

زاد

ای

رخ

آ

در

ارا

و

ا

از

ا

د

اده

دران

را

ار

ای

؟

رد ن ود ی زا

ا 300,000ر لرد .

ر ر ن ل از ا ر ز

رد

ا

ای

ا

.د

ادا

د

ر از ا !رد د .ا



61

ر گر را زا نز ن رد د و

را

د

راه

ا

.

ای

اازه

ا

و .ا رد و

ا

ر

د

وا

ار

از

در

ی

.د

ه

و

در

و

د

3,000ردزا رد ا .ا ه نژور ی

رد ا یا ترا یزا ا ر ی

اطت

ا

.

رج

اطت

.

را

ر

ا

.

ر

ا

300,000

ا

از

و

در

ار

اطت

ا رون دارد. اش 300,000

ل

اب

رد

ای

.ارد

11و ر ا رد .گر را زا یزا ن ا

ز و ا ی300,000. ار یر ل



62

ا زا 300,000 د.ا هآ نو ر وا

اطت

ی

ر

از

ا

ا طرا اد ا ا از .

.

ار

300,000و

ری

ل

ای

ای

ا

در

.د

ا

300,000

ری

درل

ی

و آ از ارط ار درگدرون ار

.ا د رود ا ا300,000ل

واز

را

ری

در

رد

ی

.د

را

ن

ری

ای

ر

ر

از

رد

دارد

ن

ر

ا

ی

. ز ا ف آ

دو

ر

ا

رل

دو

ا

از

ه

ی

رد

ا

واز

و

و

ا

ف

ن

.ا

ز

و

ن

ر

ا

ا ن ر نا ت

و ر ا ی ن ا

.ا ف ن د ض ان ط

اب

!دا

اب

و

داد



63

آ ن ا دارد

ا

ن

آ؟دراد

ا

ا

ن

آ

ن

آ

ا

ا

و

.دارد

دارد؟

ا

آ

.

در

را

ل

پ

.ا

ا نز ا .ا بایور ا

.راد نآ یور زا ار ندا ا نو نآ

ه

ر

ز

ی

و

راه

آن

روی

ا

ن . را .ا

اا ار اا نآ ود .آ

ل

پ

.آ

پ

ا

دارای

و

اا

ر

در

.ارد

ا

ا

ن

ل

.ا

و

.

ب

.

د

ب

را

ز

و

ف

ی

ی

زی در د دارد. و پ ن و

از

ن

پ

اد

.ا

ز

ن

)

ای

(

ا

ن

ر

و

اد

و

)

ای

(و

ن

ب

ون

)

ای

(

( .ا

12)

ا

ب

ا

ن

آ

آن

وت

ی

و

آن

از

ت

؟

ا ز دارد. ود اب یا



64

زا ر .ا ه ا اداده

آن

هدر

ه

.

12 هد پ یور و یا.

؟

18

ی

ار

و

ب

ن

ا

راد

ارت

.

از آا . د اا ا ا

د د ر و زا اا را

ب

در

.ا

دار

آ

ارای

.

آن

در

ا

ا

ر

ز

ن

ا

.

ا

اای

ر

ا

داآن

دوره

ا

ا

.دد

ر

و

یا

و در ض ا اق

ه

اغ

.

اآ

ر

.راد

ازای

راد

و

زاا

ر

دار

ز



65

رد. ا ر ا .ا درن ن

دار

از

ر

.

اق

از

اون

ر د. وارد از ن د ا ا

در

ا

ه

ی

ود

اس

.

آن

در

ی

ا

اض

د

را و د.ی اع

ا ی ن ا آ درا

د

ی

ن

ا

ا

ه

ا

.د

ا

ا

ن

ا

یا

د

ن

ل

و

.دارد

ای

وده

و

ی

اد

-

ا ا.ا زا

.د هد ار ا ن یو

درن

.

ود

و

ا

ی

از

ر

از

انآ

از

رج

-

ب

از

ون

ب

از

وج

.د

(

دو و دراد دور) ا ا .

ا رد یدو غا

دآه

ر

.ب

ا

روی

ا

را

ه

اغ

و

ن

از

ا

ا ا از آن ب رج ر

ا د جرر زا ه ب یور

ا ار ار.د



66

ا ا لا سا زا یر

ردار

ا

ط

ب

ی؟

دار

از . ا ا ا ان

عرا

ا

.ز

ی

از

زر

اران

.داد

ا

را

در

را

دن

از

ل ا ا ه ا د.

ری . ز ن دن را در ا ع ا

ر

.د

ل

ری

ا

ی

اتاز

ا

دی

ن

ا

از

و

اد

و

دل

ری

.

ن

در

ه

.د

ه

را

دی

ی

رم Inflation Theoryری ا ا از را -

ده

ری

ا

ا

.وارد

در

را

ن

.

ن

زارد و ل رد اد

.

و

دره

دارای

ااج

ج

ا

.ا

ن

و

در

ر

ر

ر

را

ج

ا

ا

آن درروی درون در . ا آا ی

درج

از

رد

ای

اداری

. درک

م

ا

ژن

ن

ارد

ری

ا

ار

دش

ص

ا

.د

.اد

ا

ا

اده

دارد

ن

.

آدی آر ر ی در د.

زاا یو د ی رد و ی



67

ا و مر یر رد ه ن .

ان

در

.ر

ن

ا

درک

. ا نا ن زا جر

ن

ا

.

ا

از

ا

و

ا

ر

ا

و

د

د .ا ن ن اارا ان ده

ا . ز نآ رد اا ا

.ا

ه

ات

و

ا

ای

ن

در

ارد

آری

ن

ا

و

د

ار

.اد

ا

ن

ا

آنای

و

رد در راد ار ا دوم .ی

آه

و

و

رد

را

ا

ن

ای

ر

و

ا

ن

.

درک

آا

ا

.ا

ن

ا

را

ی

اشد

و د ار د ز و ا.

ا از ونا ا رد ود

وار ا ا زا و .دراد ار د ص

ات

ا

ا

و

چ

ر

دن

و

م

د

آدی

ر

دن

رد

د

ای

از

.ا

ا ر و.د اد

ی ایا ا یاراد ا

ای آ درک . آ

دن

ر

و

.

او

ن

!



68

ا آ ر ا.نآنادا

ا

در

ا

ا

ازده .اد زارد ود را

ات

ا

.

ا

ن

و

زد

ان

یر نآن د و مدب .

د د ایین.یر در

از

دارد

ود

ن

از

زی

رم

راد

را

دن

ص

زی

آ

.

ام

در

ورا

ی

دهزن

ا

رو

.اا

ای

د ی رد ا تو. و

ه

ز

!



69

از رم ری ای ری دو

یر ی نورد .ا ا ناه

اره زن ی

نز زا یر ا د .ا شا

د رد ر د ی.آ ض

.

ا

ای

زن

دی

زن

د اا س زد ا دردا و ا د؟

ار

آن

را

و

ان

!

ا

19Lee Smolin ن ار نز -

را

زن

وی

.ادد

ن

وااز

در

ا

ر

ن

و

ن

و

در

وی

.اد

ا

ادا

آن

از

و

ده

ن

از

زن

ا

.

او

زن

ا

ا

ور

ا

وی



70

ا نا ا.قد ا و

ار

در

ا

و

ده

او

زن

ت

در

زن

طا

.ا

زن

.ا

ف

ارد. وات روی او

زا ر ب .د ی رر را

نآ رد .ا او یا

د

ای

ی

ارا

ا

.د

ن ا زآ رد ر ع ود

ر

در

زن

د

ا

د

ه زوال را ا .ا ا د ی

.

گ

و

ور

و

د

ه

وده

ات

و

را

ا

ا

.د

زن

م

او

ون

انت

اان

در

ا

ر

و

.یداد

آن

و

ا

ن

دن

اس

از

زرا

. ب

ا

ل نز13.7

ل

زن لرد

.د

ا

وتوت

ا

اتا

او

زن

د

ایز

ده

ای . وآ و وت ی

.ا ه د

رز

وروور

ن

(Carroll, Sean)

20

زن

درک را وآ درک ال وآ .

ا د).اد ا ان دا (ا

رد هد ن ی ن ارو .

ا ا رو ان ا ا رود.

.د ن را ن رد ا

.ا

ده

ردار

ر

از

ن



73

زن

آد

ا

ا؟

او

آی

ی

روج

و

ده

ورد

د

دارای

د

رر

؟

- اای

ا

ر

طای

.در

ط

و

ال

د

ر

-ا ازان آر .ا ا د د

ا

ا

ن

ا

آن

آرا؟

در

ای

اده

ی

ایزن

آ

روی

وات

-آ

و

رنآ

ریدر

دازن

ود

رخ

هوات

را

آد

نز آ از اد ن رو.ن

زو

دزن

ر

آ

از

-ا

.

د

روی

در

آد

آاز

را

اه

ر

ا

از

آ

.زا

ا

ر رد ؟وا تاو ا

م زن و اراد.ود در وود ع راد د و دارایزن

د

ن

و

زن

در

ان

.ا

و

او

ا

زن

و

اده

.

در

ا.ا یز ن و نز ا ر ا- هآ.ر ط. وور

دی و زن در دی و

دو

!



74

ن (ن و زن(ـ از

ه

رد

ن

ن

و

زن

.ارد

ی

ا

را

آ

ی

م

.

ا اآ رد ما ا رد .ا هدز نز

ری وز ا ؟

از ا اه ا .ر

زا ا ن ا . ه هد

رذ

د

در

دی

یی

از

د

ش

د

از

ر

.د

ام

را

.

رد

ر

ا

درازا

ار

ی

طنوا .را ار ازا د رد

ا

.د

ار

دوار

د

اری

ار

از

اول

ار

در

.دد

ار

اری

از

.د

ار

دوره

دوم

ار

در

و

ود

ام

و

د

آن

ا

.

اددر

ا

-

را .د ن ر رد ار آ نا

اه

و

د

ط

دررا

ا

ا

وزن

.

.دارد

ار

آن

ی

ادو

و

از

ا

ی

ازون د راتارذ او د

و ... دا آن. ا و

زودرد در ارذ

راد را ه ا ن

و

و

و

ن

را

وزن

-



76

ا ع را رو . ده ـ

رد

ا

راد

ر

ر

ی

نـآ

ض

ز ی رج از زی ذرات ا

ده

و

زه

.و

!اد

رز

ر

اا

اد

ا .ا نآ رد د ز یرد و ا

هز ز یند ل رد اد .

ن

زه

و

.

را

دن

درت

د

را

اد

.

زه

و

.ن

ن

زه

ا

ای

ووازا

وی

و

ا

ی

ا

را

زی

ذرات

.

. دارنزا ا را ی ذرات

رد

رد

ااره

از

.

اد

ی

ا

ن

از

ا

ون

زد

ویف

اه

ا

ا

ون

ف

ن

اه

از

!

.ا ی دو ند و ن هز ا د ود

و

دن

ا

ن

و

و

ر

راه

ا

در

رد

.ا

ن

زه

ر

ا

24

از

در

ر

ارا

.

ید ار ت اار ا ا ل .

د . ا



78

ت زن زده در تی ا

ا

.و

ا

ض

ا

ا

آندن در د ر ت و ده

و

د

ا

رد

ش

ا

از

درک

رت

از

را

ت

ا

ااد

ا

ا

ل

.

ی رد ض ا

در د . ه ا درن

ا

دو

ی

.اا

.ارد

ر

ود

ا

آ

در

دآ

.

ر

از

! دو آاد زا و دورد

و

.آایر

و

آ

و

.

اد

ر

ا

ا

ا

ر

ااز

.

ر

در

.

د و و .ز اد

.زه ا.آار و ی

او ن.دراد ر ر نز

زن

ا

ر

ا

در

.د

گ

ای

ز

رت

زه

آدم

و

.ا هز

ره در رع Julian Barbour ن

دراد یورد ف

در

ر

ارد

ود

رازن

ن

وی

.آ

ر

ری

ی

از

فای

وی

.



79

یدنی ر ا زن از د

دوار

ر

د

ی

.ر د ا ی ری ا دارد. و

آ

ا

را

ا

ا

و

د

ار

ی

را

و

.درا

ی

ا

ور ا د .ا

ن ما د.

اترا در

در

ز

.

د

-

ا

و

.

در

.از

دادن

ار

ی

ی ا نار ن .د

آ

و

ا

ودارری

ا

آ

.

؟

ا

و

د

در

د

.ز

ن ت زاآ ن رد-

آ

.اا

راد

اج

ری

تا

و

ده

ز

را

ی

ا و ا ار رر اب د؟اوان

زده

ت

ن

در

دن

-ه د را از د هو زند

.ا

رد

آ

و

از

در

ی

ا ار ا .ا



80

نر یر!ا هد ا ا را

ر

ای

انر

ی

اودن

و

دن

ه

ا

و

ده

در ی یاری را

از ور ادر ا ردا.دای

ا.و را ی

ا

ور

در

د

ادا

را

ا

ع

.

ور

ن

ا

ن د د یو زا ن زا

ن ا رد ا ن ا . اا

رو

اد

وآ

.زد

و

ارد

ر

و

ر

د

.د

از

ان

واض

را

زن

آن

در

ده

رو

آزن

ا

.رود

ا

ی

ن

اودی

د

زن

وع

د

ی

از

آن

ای

زن

.ا

ل

زن

ر

.

ا

ل

راای

ل

اول

اا

زد

ل آ دز.ز زا ل آ

ل ا ا .ا ل لوا زا ا

ع

درک

آورای

.

ن

ا

آم ل د. ا د در را ن ای

ا ن از ازن ی

ن د ا آ .ا ز ز اام ی

اد. ا د در زن رو



81

ازی و وا ن نز زا تو یاوز .

ا لرد ا زا ر یی

د نزدا ا و - اد ز ی.م

روو ا . رت ی

در

.

در

و

در

زن

در

و

ا

ای

در

و

و

. ی ر ی نز ا ل .ا

دنا ار ر و دروآ ن ی

.

در

.

ز

د

از

را

را

ا

ز

ذره

ی

ا

س

زهداد

د

از

را

اهرذ

آن

.

رت

دنان

اد

ا

.

ا از دا ار10ر نر یر

رت

را

ر

ای

ر

را

آن

.

.د هداد ار وآ ز د

ه

د

ا

و

.ودور

Rudolf Julius Emanuel(1888ـ1822)وس

Clausiusوآ

م

را

د

دوم

ن

Entropy ا هد ر ن ا .د

. ن نر رد و رد

ن اهرا د در



82

ا در اد دو ر در ترا یرا

د

اژیاژی

و

ا

.آزا

زا

د

ی

در

م

اا وآ م ی زا هرا ترا ن .

یر د ی اا هرا وآ د.

لد رد د ورا وآ

د

.ر

د

ا

ا

رو

ان

ن

رد نآ نز و .دورا ا

اا ..ن طا رد رد

ا

.ه

دل

ز

ا

ا

اا

د

وآ

ز

در

.ا

و

ت

و

و

و

د

ا

دی

ذرات

و

.ا

ز

ا

ن

ره

د

.

او

زن

ود

ا

.

ده

زن

د

ای

ی

.ا

وآرد

.

ا

ود

ا

از

ن

ا

ارت

وع

و

اد

د

ضا ض نز نآ رد .آ و د.

وازن ض .د و

ه

زه

دات

ای

زن

ا

.د

-رود ا رو اض ز در آن ن.اا نز و زا ع ا.ا ا

اژی ارت را اژی ا

! ز دات

رو رواضن اض آ ع.

اار

د

و

ت

دد



83

-؟ ا ر ده و ا ر ا آورد .

اد

ا

روای

دی

ارت

در

ا

اژی

را

اه

اژی

و

رود

- ا ؟ درطف ا د.

یرو ده ا ن رو آ زن ز

زاد ا ؟ و ا ازاء ی

ی

ا

؟

ا

ا

و

و

ا

ردی ا. و در و

.

د

را

د

دوم

ن

آ

ا

دی

ال

و

آن

ان

ری

رن

در

داد

آ

آ

را

گ

م

ا

؟

د

ا

ارهری

در

یر

د

ر

ا

ور

ا

ا

و

ا

.د

را

ن

ا

ا

ای

و

رد

وی

.

ا

از

را

و

دو

ن

و

زن

و

ی

درازا

ی

ر

ن

را

ودرگ

ده

اد

ود

و

ا ا هدر ورتارذ نآ ار ا .د را دی و را

آ

در

وآیر

در

ری

.رد

ر ض . ان ری ا ذراتدر

د از د

ر زا .ن

د ز و ه- و .ر یز در اا

دی

ن

ع

ا

.د

ا



84

ن د دروآی

درازدی

.

(15)

دای

4 در

نرا

ه

ط

ر

(ی

رر

و

ی

ا نز ی)ر ا زا .انآ

ان ذرات د.ایدام ا وتم

ماد یارد مادر یررد ار

(

16

ه

)

.دای

آن

در

در

تارذا)ی ر ن رد( در و

ر

ری

.

13رذ نآ رد مادن یK ی و اون

.د او ا رد نوز نآ رد Wن وg .ا

4 سح رازا عو ن یارگدلحا نآ رد ی ئوری وا است.

ود. در ان دگرا و حس وقوع ک چد ش ن ذرات دی ش

در ضی ذردار در خط ت ر گرهای در حل ش است. ن ر خط و

ده

.

سد

ضر

رم

ک

ی



85

14 ید تارذ یر رد ر یر و )( ).)ای

ا

را

ر

رر

ال

از

ان

.ردد

در

(

در

در

ای

16

د

)

ا

ذرات

و

روی

ی

و

م

از

.

د

زن

ـ

ی

.دارد

آن

در

ه

و

.

ی

رزد

و

از

ن

ار

ا

ه

زا

.

ر

اری

دن

ی

ب

ا

ر

ار

ا

ا

ا

.

یا

ادازد ددر ت ا ص رد

Edward Witten22,23

. ا

ماد ردر یر شو رذ یا(16 دریو م ا زا ) رد

زن

ار

ری

اط

ا

ا

. ری ری .ای

ا ری در آه ا د. آ و

اد در و ه رت ا ن



86

ظ تارذ تر ن ا ؟

ر

ز

دارد؟

و

د

ای

ذره

ا

زود

ا

ا

.د

داده

ر

ری

آی

در

ار

از .ا ه از

ا نا .نآ م م

ره

از

و

اد

زی

ذرات

او

ور

ز

را

دش

دش

دارد

اد

ون

ناز ار هد و زا ید یء یژا .

.ا ه و و ا ا زازا

ادا

را

ع

اا

آن

ه

ری

ز

و

ا

.دیژا

م

دراد

ه

ب

ه

رودارت

دالی

ی

ا

ن

.اد

اط

ا

و

.ا

ه

وع

از

اط

.ا

ی

ر

اژی

ا

دارای

اژی

ا

وا

.ا

اژیه

.

ان

ی

اازه

اار

و

و

ی

را ن اژی ا

ی اازه ا آ از ر ن

آورده

.ا

ا

وز

ن

در

اژی

ع

ا

نآ زا هدا رد دراد دو

دردو در ه و آن ات

اژ .ان اار آن

ن یزار یا کرد .



87

ا دراد ن رر ا .

ا

ا

آا

و

ده

درک

را

آ

ان

ا

اژی

ن

ی

و یژا زا د ا دراد

و را اا یا

!

ا

ف

ن

70ا؟

ه

آن

اژی

%ا

!

اد

در

؟اژی

ا . آ و جر رد

ود دارد. ود اژی ا و ! در

ی

.

ادو

د

اان

آن

راد

اژی

.

ن

و

.ا

م

د

اژی

آ

ا

.ا

اژی

ا

.ا

اژی

.ا

س

ان

ای

ا

ا

ررد

ه

اه

ن

د

.

ان

.ا

وک

د

ا

و ا زا ار ی ا ا ر

اد ار ید تارذ ء ا .ر ی او آ

د.ارد یا د یور ب !ن

دی

و

آ

ا

زد

آاآر

ا

. ه. آ تاا اارا

د و یز ر ارذار

و ر ی رد ر

قا رد ر ا ر ا .ا10123 ا

و رگ ر ر ا .ا ن در د اژی



88

.ا ل رود ل ار یژا ا ا و

اژی

ا

ا

ای

ا؟

.

را

ا

ا

اد

ر

!

و

اد

را

ر123ی د و ااز د ا

.ا ن رد د یژا زایژا ا و

ا ت . ار یژا ا ا

.

ا

و

درک

ا

ر

ا

ا

ل

ان ا ا ن د اژی د ر

ا

ا

.د

ا

ر

ا

در

124ر ر ر ا ن . و ا داده را ن

ا

و

و

درک

.آا

ا

ار

ا

.

د

ی

دل

و

-.د

ان

.ا

آه

د

از

ن

ن

.د

اره

ا

از

.دارد

را

دش

رص

دارای

ن

آ

از

ر

.ا

دن

ی

از

و

زد

وان

.

آا

آ

و

ا

ن

اط

.

د

واد

م

.آورد

ا ا ا ا ز وت. و وا

ی ه در ه ه

ب ار د فاطا ن زا .زا

.

ززی

آا

د

ی

د

و ن دی . ری را نا

ا ا ا .ا و ا ر آ ا

ی ه رو ی در . را درره

.درا



89

ی

ال

.ا

ر

ا

دور

ا

-

.ا

ه

از

ن

ا

ا

اد

.ا

ا

وی

ر

دارای

رن

و

ر

ا

و

طوا

وی

وی

ی

وی

از

را

اول

وی

.ا

اوی

ز

ان

ز وی رم و د ا -ا ا ر و را ر د. ا ب

ری

و

ا

ی

ی

را

ا؟

ا

ای

ا

د؟

ی ای د ری دا . ا ه

د ا د ص ی

م ز داده اا ام زا ن و

دو نآ رد ا .ا ه

مارد

دارایرت

و

.اار

و

ز

را

ن

ض

.د

طد

را

ک

و

ن

و

د

آن و رد آا ان د ظ در ده

در د. وآ( )ن ا

د

ا

ری

ای

ا

ا

ا؟

ه

ط

دراد

د

ای

ز



90

-ای آ و راک و ن و .

داد

ا

از

ص

امان

و

آ

از

دل

ا

دی

ا

ر

.ر زا . ا

زا ددا ند یا یا

ا دی آن اص .ا در

ار

ر

جر نآ ردا وا

.ا

ر

و

ز

ر

دن

ا

. د ر ا از و ف از

ور

.

ل

ن

اوا

در

1964اا

ات

FrançoisEnglertو

ویاز

از

ه

و

ا

ان

Peter Higgs

و

روت

اوت

Robert Broutرل و

Carl Hagenروی

از

ی

داان

رآ پ ا ا

و ب. .د

م

ری

روی

و

.د

ه

اا

آ

ی

و ناSteven

WeinbergواAbdus Salam و ه اده

نر یو ی ودا

وگ

ان

دوی

و

ا

اهو

ام

و

درSheldon Lee Glashowون

د ار. ی ه ای را

دی ی از شی دا ذره

ذروی ا ذره . یراه ر ی ا

ا ن ای امءا.

ذره

آ

ا

ا

دارای

ود

ای

.زآ

http://sv.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_Englert


http://sv.wikipedia.org/wiki/Peter_Higgs

http://sv.wikipedia.org/wiki/Robert_Brout

http://sv.wikipedia.org/wiki/Steven_Weinberg


http://sv.wikipedia.org/wiki/Abdus_Salam

http://sv.wikipedia.org/wiki/Abdus_Salam




http://sv.wikipedia.org/wiki/Robert_Brout

http://sv.wikipedia.org/wiki/Peter_Higgs




91

اCRNیر ر زم د. ه

زآ

.

ی

ا

ا

ه

ا

و

.ان

.

ب

ا

ع

یرادد نآ زا .

15ـ

ی

ه

و

ن

ام

ی

1979

.

ده

ن

ن

و

ه

.

و

ا

ا

اد

ای

در

.را

1970

م

.

ا

ن

اارد

ال

دوازده

از

ن

ذرل

و

ر

و

دی

ی

.

ده

دوازده

ا

داز

ی

و

د

ارک

و

و

را

.ن

را

و

و

ز

.د

و

وا

اژی

م

ون

ذرات

ا

در

در ر ا م ون ذرات از ن . ب



92

آ نو و را ن تو ی و دو

در

ن

.اد

ا

ود

او

ون

ا

ا

.ا

وم

ای

ن آ ا .ار زی ن ا ا ا

و تا ا ؟ ییا

ارذ یز تارذ ا ؟

ا

ای

.

اده

ا

ن

اای

در

ا رد ر ن

ا

ره

و

ل

رد . قا ر

؟

ا

اق

از

ا

د

ا

رد

.ارد

دی

رو

ن

اژی

ز

ی

آن

ازد

ر

ا

داده

د

ن

د

ا

.ا

ه

ه

آن

از

اژیان

ذرات

ذرات

ا

ی

.ا

ا

.ا

ه

آ

م

ا

آ

ا

و

اژی

م

.د

راد م تارذ )مد( در زاار ارذ نا

ن ره از آ ی دی ذرات از ی

ارذ اد نآ رد .د ر ار آ

را

ده

م

رد

د

رد

.د. تارذ و دا قا ن

ارذ زا و م یاراد تارذ ا

ن

Fermion ار اری آن را .ر

ن از ر ا او م یرا.هو اتارذ ماز دارای اد



93

.د هووز م نو تارذ زا

Bosonم

ی

ان

آن

ا

را

ز

Satyendra Nath Bose.ر

16ا ا29190128ا1954



94

17ز ار18941974

ون

.

و

و

ده

م

ون

ذرات

وه

ا

م ون ذرات درذرات .د

دو ر ترا. را

و ی ه و و و

.د .د آ ی

در

آن

ا

در

اژی

ذرات

ی

آه

د

ا

دوره

و

را

ا

و

آورد

روی

ه د ر ا ای ز .ان ی

ا

و

ور

یان

ده

ار

ذرات

ه

ا

در

.ا

دار

م

ی

اژی

اژدب

ال

ط

ذره

م

آ

ار

ه

داده

ب

ای



95

ذره اد ذرات دوری در . ی

ده

اژی

ری

.

د

ب

ل

در

ذرات

ار

و

روآر

.

از

.ا

آه

د

زون

از

ان

وی

ان در آ.ذرانال را زون ای

ه

درون

در

را

دمال

آوردن

د

ن

ی

ر

اش

.رو

د

اژی

و

دو

ر لط و هد .ا ی هزاا

ای در ه از ار رد دم ذره

زون

آ

از

.د

از

ا

ذرات

ی

اژی

و

.د

ا

ه

در

و

.د

آ

ود

و

آ

ای

ر

ه

ده

ذرات

ا

آ

و

.

ذرات

ا

ر

.ا

ا

د

؟

زون م زون داار ل

ا

.

ل

ا

زا

ر

آن

م

127

.

و

اون

ا

زون

ا

و

م ا او ا نآرا ا زا

.ا تارذ ن ا رد ااد

ذره

.

و

ا

در

. آ و ز اد

را و اارد ل ا در ا وی از

رذ آ زا ز د. ی ا

ار و ر ا ا ا آ .ا ه



96

ا ا ؟ ل ری در

ط

ا

ای

.

ا

ا

ی

ا

ءدارای

و

ری

دارای

و

ده

.ا هد ترا ردور و و نو ط ی

ا دو نآ رد ر و و ا ه

ا. ء دو از ط ا ا

.

آ

ای

اد

.ا

ن



97

:ع

1 Julian Barbour, The End of Time. The Next

revolution in Physics, Oxford University Press, 1999.

2 How many galaxies are there in the universe?

By: Maria Temming | July 18, 2014

ز ه :

http://www.skyandtelescope.com/astronomy-

resources/how-many-galaxies/#sthash.6MlCG1w2.dpuf

3 و اچ. . ی

پ و تارا1361. 4 ا و لر .مارآ ا د ی

5 ی رد ا و ر تار ی

ر ید جوا ن نز نآ رد ا .ا

را

رن

وی

د

ه

ره

وا .د هد لازا رد د

در نآب ن د رات و .آ

ار ید و یو ی.ر 6 لصا ر درت

7 ش خد ب ئا ی دا ا

. دا

http://www.skyandtelescope.com/author/maria-temming/






98

8 ی آثر اطدوراطن ی و. دوم

ل

زرا

ارات

و

ر

1357ص

ری

391.

9 Samir Okasha; Philosophy of science: A very short

Introduction, Oxford 2002.

10 رو ا تآ زا و یا

ار آرام ا اد د زه ی آ

پ

1354.

11 ان ظ دو ورای .مارآ ا

پ دوم 1359ار

12 A. Zee, Fearful Symmetry, the search for beauty in

modern physics, Princeton science library 2007, p:18

13 Stephen Hawking & Leonard Mlodinow; The grand

design, Bantam Press 2010. Page 127.

14 Roger Penrose, What came before the Big Bang?

Cycles of time. Published by Vintage 2011.

15Stephen Hawking and Roger Penrose, The nature of

space and time, Princeton University press,1995, USA.

16David Bodanis, E=mc

2, Norstedts Förlag, Stockholm

Sweden, 2000. P.214

17 Stephen Hawking; A brief history of time. 1988



99

18 Janna Levin, How the Universe Got His Spots. 2002

19 Lee Smolin, The Trouble with Physics, 2006, USA.

20 Carroll, Sean. From Eternity To Here, the quest for

the ultimate theory of time. 2010.

21 Barry Dainton, Time and Space. Second edition,

2010.22 Edward Witten, Magic, Mystery, and

Matrix. Notices of the AMS, Oct. 1998, vol.45, number

9, p.1124-1129.

23 Nathan Seiberg and Edward Witten, String Theory

and Noncommutative Geometry, Princeyon, NJ 1999.



100

Time, place, real world

and the virtual world

Shirzad Kalhori

Zaman Makan Jahan

Documents

Transcript of Zaman Makan Jahan