Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Warszawa, 15 czerwca 2011 r.

System emerytalno-rentowy służb mundurowych

Aleksandra Wiktorow

2Biuro Rady Gospodarczej 2

Całkowite wydatki emerytalno-rentowe na służby mundurowe są porównywalne do tych z KRUS, chociaż liczba świadczeniobiorców jest czterokrotnie niższa

Średnia wysokość świadczeniaPLN miesięcznie

387

MundurowiKRUS

1,383

ZUS

7,500

843

Mundurowi

2,726

KRUSZUS

1,570

Mundurowi

12.7

0.0

12.7

KRUS

14.0

1.4

12.6

Liczba świadczenio-biorców tys. osób

Roczne wydatki na świadczenia emerytalno-rentowe PLN mld, 2010

Źródło: MF, MON, MSWiA, GUS, KRUS, ZUS, obliczenia własne

Dane dotyczące KRUS i służb mundurowych za 2010 r.

Dotacje z budżetu

Wpływy ze składek

Transferydo OFE

ZUS

169.5

97.0

50.0

22.5


System emerytalno-rentowy służb mundurowych: Polska

Emerytura 15 lat służby

Brak minimalnego wieku uprawniającego do emerytury

Wymiar emerytury 40% po 15 latach

Wysokość emerytury

Zakładając rozpoczęcie pracy w wieku 19 lat możliwość

przejścia na emeryturę w wieku 34 lat (do stażu służby

zalicza się okres nauki w wyższej szkole wojskowej,

75,0

66,0

53,0

40,0

252015

80,0- 90,0

29 x Lata pracy

• Za każdy rok służby ponad 15 lat wymiar emerytury wzrasta o 2,6 %podstawy wymiaru; maksymalna emerytura – 75% podstawy wymiaru

• Podstawę wymiaru stanowi uposażenie z ostatniego miesiąca służby powiększonego odpowiednią o odpowiednią część „13” oraz inne dodatki

• Łączenie z pracą dozwolone, maksymalne obniżenie – 25% świadczenia

Stopa zastąpieniaEmerytura jako % ostatniego wynagrodzenia

Źródło: Policja.pl, 2011

W przypadku osób , które uzyskają grupę inwalidzką, stopa zastąpienia świadczenia może wzrosnąć do 80% (MSWiA) oraz do 90% (MON)

4Źródło: MSWiA, MON, CZSW, ZUS, 2011

1,570

2,850

2,800

2,640

3,444

2,579

3,879

Biuro Rady Gospodarczej 4

Średnia wielkość świadczeń(z rentami rodzinnymi)PLN

Średnia stopa zastąpienia(z rentami rodzinnymi)

Średnia długość stażu

W służbach świadczenia są średnio dwa razy większe niż w ZUS

BOR

St. pożarna

St. graniczna

Policja 71

53

74

74

71

71

72

21

25

36

29

22

21

22

61

68

63

62

49

59

47

Średni wiek obecnego świadczeniobiorcy

7,3

16,5

14,0

59,8

60,0

45,3

36,5

Osoby z orzeczoną grupą inwalidzką(bez rent rodzinnych)Procent świadczeń

MON

Służba więzienna

ZUS


36

23222222222223242422222123232424

040302010099 080705 201009069897961995 2009

59

46464545464545454644444444444544

03020100999897961995 070504 08 09 201006 2009

Średni staż pracy w momencie uzyskania świadczeń

Średni wiek w momencie uzyskania świadczeń

Świadczenia służb mundurowych

Świadczenia służb mundurowych

Średni staż pracy oraz średni wiek w momencie uzyskania świadczenia jest niższy niż w ZUS

Świadczenia z ZUS

Świadczenia z ZUS

A

B

Źródło: MON, MSWiA, CZSW, ZUS, 2010 r.


Podstawa wyliczania świadczenia emerytalnego – obecnie podstawą jest ostatni miesiąc

Źródło: MSWiA, Komenda Główna PSP

Średnia wysokość podstawywymiaru, z którego wyliczane jest świadczenie emerytalne w 2010 r.

ASPIRANT

ASPIRANT SZTABOWY

STARSZY ASPIRANT

STARSZY OGNIOMISTRZ

Średnia wysokość uposażenia dla osób o stażu powyżej 15 lat aktualnie w służbie powiększona o 1/12 nagrody rocznej

7

KIERUNKI REFORMY POWSZECHNEGO SYSTEMU EMERYTALNEGO

• Osiągnięcie minimalnego wieku emerytalnego jedynym warunkiem uzyskania prawa do emerytury (z wyjątkiem prawa do emerytury minimalnej)

• Na wysokość emerytury ma wpływ:

- cały przebieg pracy zawodowej (emerytura zależy od sumy zgromadzonych

składek)

- przewidywane przeciętne dalsze trwania życia

• Ograniczenie wcześniejszych emerytur i wprowadzenie emerytur pomostowych o ograniczonym zakresie podmiotowym, finansowanych z dodatkowej składki i niższym wymiarze

• Dążenie do podwyższenia wieku emerytalnego

Wpływ nowego systemu emerytalnego na wysokość emerytur:

Drastyczne obniżenie stopy zastąpienia z 59% obecnie do około 30% w 2050 roku (kapitał początkowy łagodzi to obniżanie w najbliższych

kilkunastu latach)

8

Propozycje zmian systemu emerytur mundurowych

I wariant• Zmiany tylko dla wstępujących do służby po wprowadzeniu reformy (po 2012 r. jeśli

uda się uchwalić ustawy na jesieni 2011 r.)• Podwyższenie stażu służby do 20-25 lat• Wprowadzenie wieku emerytalnego na poziomie 50-55 lat• Zwiększenie maksymalnej wysokości emerytury do 85% podstawy wymiaru

II wariant• Ewentualne ograniczenie podstawy wymiaru• Zmiana zasad łączenia z pracą po zakończeniu służby

III wariant• Łagodne przechodzenie do systemu powszechnego dla osób krótko pozostających

w służbie, z pełnym zachowaniem dotychczasowych praw nabytych (wysokości emerytury za dotychczasową służbę)

IV wariant radykalny • całkowite włączenie do systemu powszechnego dla wszystkich wstępujących do

służby

9Źródło: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 2011

W państwach, które zreformowały system emerytur mundurowych, długość służby w wojsku jest znacznie wyższa, niż w Polsce

Pełną emeryturę w wys. 70% wynagrodzenia otrzymuje się po 30 latach służby i osiągnięciu wieku 61 lat

Państwa, które przeprowadziły reformę emerytur mundurowych

A

Minimalna liczba lat do otrzymania emerytury dla osoby wstępującej do służby w wieku 20 lat

Najniższa stopa zastąpieniaEmerytura jako % ostatniego wynagrodzenia

Komentarz

1) Obowiązuje minimalny wiek emerytalny, nie ma minimalnego stażu służby

5,0

40,0

22,8

50,0

72,0

65,0

15

15

16

20

Polska

Czechy

UK

USA

Niemcy 1)

Szwecja 1)

Można uzyskać wysoką stopę zastąpienia, jednak dopiero po długim okresie pracy

Za każdy kolejny rok pracy stopa zastąpienia zwiększa się: 16-20 o 6,2 pp.; 21-26 o 2,5 pp.; 27 – o 1 pp.

Aby przejść na emeryturę należy osiągnąć odpowiedni wiek i staż pracy

Rozróżnienie ze względu na stopień wojskowy

Każdy dodatkowy rok pracy zwiększa stopę zastąpienia o 1,42 pp.

Możliwość uzyskania wysokiej stopy zastąpienia w relacji do krótkiego okresu pracy

WOJSKO

9


Przykład – wojsko w wybranych krajach: decydując się na długą pracę można liczyć na wysoką stopę zastąpienia

Stopazastąpienia

wynosi 50-100%

Najwcześniej można przejść na emeryturę po 20 latach

służby

W niektórych rodzajach wojsk należy dodatkowo osiągnąć

wiek 60 lat

Za każdy rok służby stopa zastąpienia zwiększa się

o 2,5 pp.

Stopazastąpienia

wynosi74,95%

Wiek emerytalny zależy od stopnia oraz rodzaju wojsk

i wynosi od 57 do 61 lat

Im wyższy stopień wojskowy, tym dłużej trzeba pracować

Do podstawowej stopy zastąpienia wliczane są dodatki

Jeżeli decydują się na pracę, muszą zawiesić

emeryturę

A

Stopazastąpienia

wynosi 50%

Minimalny okres służby wynosi 16 lat, maksymalny 34

Po odbyciu maksymalnego okresu pracy otrzymuje się

dodatkowo świadczenie wysokości trzykrotnej rocznej pensji

Aby zostać objętym świadczeniami należy przepracować

minimum 2 lata w wojsku

Źródło: MSZ, Ambasada RP w Berlinie, Waszyngtonie i Londynie, 2011

WOJSKO

11Źródło: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 2011

W Polsce wiek emerytalny policjantów w stosunku do świadczeń, jakie otrzymują, jest bardzo niskiB

15

15

Polska

Czechy

USA2

UK1

Niemcy1

Szwecja1

20,0

50,0

45,0

58,5

65,0

40,0

Państwa, które przeprowadziły reformę emerytur mundurowych

Biuro Rady Gospodarczej 11

1 Niemcy, Szwecja i UK mają systemy, gdzie obowiązuje wiek przejścia na emeryturę, a nie liczba lat służby;2 USA różny staż w różnych stanach

Najniższa stopa zastąpieniaEmerytura jako % ostatniego wynagrodzenia

Komentarz

Pełną emeryturę w wys. 70% wynagrodzenia otrzymuje się po ukończeniu min. 30 lat służby i osiągnięciu wieku 61 lat

Minimalny wiek emerytalny 50 lat, ale większość funkcjonariuszy przechodzi na emeryturę po 60 r. życia

Za każdy kolejny rok pracy stopa zastapienia zwiększa się: 16-20 o 3 pp.; 21-26 o 2 pp.; 27 – o 1 pp.

Aby przejść na emeryturę należy osiągnąć wiek 60 lat

Wymogi różnią się w stanach, w niektórych należy pracować 20 lat i osiągnąć wiek 50 lat, w pozostałych 30 lat i wiek 60 lat

Możliwość uzyskania wysokiej stopy zastąpienia w relacji do krótkiego okresu pracy

POLICJA

Minimalna liczba lat do otrzymania emerytury dla osoby wstępującej do służby w wieku 20 lat


Przykład – Niemcy: policjanci po przejściu na emeryturę mogą pracować, jednak po przekroczeniu dochodu 400 EUR/m-c ich emerytura jest pomniejszana

Wiek 50- 65

Wiek przejścia na emeryturę

Stopa zastąpienia 58,5-73,5%


Możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę w wieku

50 lat, jednak stopa zastąpienia jest niższa

Policjant nie może zostać na służbie dłużej niż 40 lat

Staż pracy w cywilu liczony jest jak praca w policji

Istnieje możliwość wydłużenia pracy maksymalnie do 68 rż.

Obliczana jest na podstawie ostatniego

wynagrodzenia bez dodatków

Nie jest uzależniona od rodzaju wykonywanych zadań

W przypadku odejścia na emeryturę w wieku 50 lat stopa

zastąpienia wynosi 51%

73,566,0

58,5

403530 lata służby

Za każdy rok służby więcej stopa zastąpienia wzrasta o 1,5 pp.; w skali 10 lat to 15 pp.

Stopa zastąpieniaEmerytura jako % ostatniego wynagrodzenia

Źródło: MSZ, Ambasada RP w Berlinie, 2011

B


Przykład – Szwecja: policjanci po przejściu na emeryturę mogą pracować jedynie wtedy, gdy zawieszą emeryturę

Wiek przejścia na emeryturę

Stopa zastąpienia 65-67%


Policjant może przejść na emeryturę w wieku 61 lat

niezależnie, jak długo przepracował na służbie

Może dwukrotnie wnioskować o przedłużenie okresu pracy

o rok – po ukończeniu 65 roku życia

Wyliczana na podstawie ostatniego uposażenia

W okresie 61-65 lat stopa zastąpienia wynosi 65%

Najwyższą pensję otrzymuje się w przypadku ukończenia

30 lat służby i osiągnięcia 65 r.ż. – wynosi 70% średniej

z zarobków osiąganych w ciągu ostatnich 5 lat

Przykład – UK: w odróżnieniu od innych państw policjant odchodzący na emeryturę dostaje dodatkowo jednorazowe świadczenie w wysokości czterokrotności rocznej emerytury

61-67Rok życia

Na emeryturę można przejść po minimum 35 latach pracy

Dodatkowo, wiek przejścia na emeryturę zależy od stopnia awansu

60-65Rok życia

Źródło: MSZ, Ambasada RP w Sztokholmie, Ambasada RP w Londynie, 2011

B

Stopa zastąpienia 45-50%


Przykłady – służby mundurowe w wybranych państwach

Wszystkich obywateli obowiązują te same przepisy emerytalne Prawo do świadczeń nabywa się z chwilą ukończenia 65 roku życia Dodatkowym warunkiem jest konieczność opłacenia min. 240 składek (20 l.)

Prawo do emerytury mundurowej nabywa się po przepracowaniu 20 lat Stopa zastąpienia wynosi wtedy 50%, za każdy dodatkowy rok pracy nalicza się 3%, jednak nie więcej niż 75%

Wiek emerytalny uzależniony jest od stopnia służbowego Aby przejść na emeryturę należy spełnić warunek stażu pracy i wieku Maksymalna stopa zastąpienia wynosi 75%

Nie istnieją szczegółowe uregulowania emerytalne dla funkcjonariuszy Wiek emerytalny wynosi 65 lat, w uzasadnionych przypadkach 60 Stopa zastąpienia wynosi 80%

Wiek emerytalny funkcjonariuszy został określony na 65 lat Istnieje możliwość skorzystania z emerytury pomostowej

Austria

Białoruś

Francja

Holandia

Hiszpania

Źródło: analiza własna

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Documents

Transcript of Zakład Ubezpieczeń Społecznych