Załącznik nr 3ue.poznan.pl/data/upload/articles/20160829/2ce4cd...2016/08/29 · 1 Załącznik nr...
Transcript of Załącznik nr 3ue.poznan.pl/data/upload/articles/20160829/2ce4cd...2016/08/29 · 1 Załącznik nr...
1
Załącznik nr 3
UNIWERSYTET EKONOMICZNY W POZNANIU
WYDZIAŁ TOWAROZNAWSTWA
dr inż. HANNA ŚMIGIELSKA
KATEDRA PRZYRODNICZYCH PODSTAW JAKOŚCI
AUTOREFERAT
Przedstawiający opis osiągnięć i dorobku naukowego
Poznań 2016
2
1. Imię i Nazwisko
Hanna Śmigielska
2. Posiadane dyplomy i stopnie naukowe
Dyplom: mgr inż. technologa żywności w zakresie żywienia człowieka, uzyskany
na Wydziale Technologii Żywności Akademii Rolniczej w Poznaniu – obecnie
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu - 1990 r.,
Dyplom: dr inż. nauk ekonomicznych w zakresie towaroznawstwa, nadany
decyzją Rady Wydziału Towaroznawstwa Uniwersytetu Ekonomicznego w
Poznaniu - 2005 r.,
„Wykorzystanie skrobi modyfikowanych jako nośnika wybranych składników
mineralnych”
promotor prof. dr hab. Grażyna Lewandowicz,
recenzenci Prof. Józef Fornal IBiRZ PAN w Olsztynie
dr hab. Andrzej Sobczyński prof. AE w Poznaniu,
3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu:
1990 - 1991 – staż w Instytucie Towaroznawstwa, Zakład Chemii Organicznej,
1991 - 2005 – asystent początkowo w Instytucie, zmienionym na Wydział
Towaroznawstwa, Katedra Chemii Organicznej, następnie Katera Chemii
Produktów Naturalnych Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, w tym przerwa
związana z trzema urlopami macierzyńskimi,
2006 - 2016 – adiunkt, Katedra Chemii Produktów Naturalnych obecnie
Przyrodniczych Podstaw Jakości, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu,
1.04.2016 – starszy wykładowca.
4. Charakterystyka osiągnięcia wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca
2013 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie
sztuki: monografii
„Innowacyjne produkty spożywcze na rynku żywności funkcjonalnej zawierające
wzbogaconą skrobię”,
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2016, 1-296
a) autor: Hanna Śmigielska,
b) recenzenci:
prof. dr hab. Władysław Kędzior z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie;
prof. dr hab. Zbigniew Krejpcio z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu;
c) omówienie celu naukowego i osiągnięć wyników przedstawionych w w/w
monografii:
Monografia naukowa zatytułowana: Innowacyjne produkty spożywcze na rynku żywności
funkcjonalnej zawierające wzbogaconą skrobię – przedstawia
3
kompleks badań rynkowych i towaroznawczych związanych z nowymi produktami
spożywczymi wytworzonymi z udziałem skrobi modyfikowanej wzbogaconej w wybrane
składniki mineralne i witaminę. Zaprojektowane i wytworzone innowacyjne produkty
spożywcze jako prozdrowotne/funkcjonalne mogą być przedmiotem zainteresowania zarówno
konsumentów jak i producentów żywności. Weryfikowana w pracy hipoteza badawcza została
poprzedzona przeglądem istotnych danych literaturowych związanych z wprowadzeniem
wytwarzanych produktów prozdrowotnych na rynek.
Celem pracy zawartej w tzw. części literaturowej było przedstawienie różnych aspektów
ekonomicznych i społecznych, a także prawnych związanych z rozwojem rynku żywności
funkcjonalnej na podstawie aktualnych doniesień literaturowych. W tej części pracy skupiono
się na:
- usystematyzowaniu wiedzy na temat terminów: żywności funkcjonalnej i żywności
wzbogacanej.
- przedstawieniu aktualnych wymagań prawnych jakie obowiązują w krajach Unii
Europejskiej i w Polsce dotyczących wprowadzania i znakowania żywności należącej do
żywności prozdrowotnej (funkcjonalnej).
- przedstawieniu wielkości rynku żywności funkcjonalnej/wzbogacanej w świecie oraz
przedstawieniu jak na ich tle kształtuje się rynek tej żywności w Polsce.
- omówieniu przyczyn i skutków występowania niedoborów żywieniowych w zakresie
składników mineralnych i witamin, wraz z przytoczeniem przykładów pozytywnych interwencji
państw w tym zakresie (wzbogacanie i fortyfikacja produktów spożywczych).
- zaprezentowaniu rynku i potencjalnych możliwości zastosowania skrobi modyfikowanej
do produkcji żywności wzbogaconej/funkcjonalnej.
Współczesny konsument szczególną uwagę zwraca na właściwości użytkowe i jakość
kupowanych przez siebie towarów. Zainteresowanie produktami spożywczymi o
właściwościach prozdrowotnych wynika z większej świadomości zdrowotno-żywieniowej
konsumentów, ponieważ sposób żywienia jest jednym z czynników środowiskowych,
wpływających na ich zdrowie i samopoczucie. Współczesna żywność jest pozbawiona wielu
składników mineralnych z powodu wysokiego przetworzenia lub też z powodu
zanieczyszczenia środowiska, ekstensywnej techniki agrarnej, zubożenia gleb itp., co prowadzi
do częstszego występowania chorób cywilizacyjnych i metabolicznych. Do chorób
cywilizacyjnych zalicza się m.in.: choroby niedokrwienne serca, cukrzycę typu II, osteoporozę i
choroby wywołane niedoborami żywieniowymi np. niedokrwistość z niedoboru żelaza. Wiele
prac naukowych potwierdza, że wadliwe, niedoborowe lub nadmierne i jednostronne
żywienie oraz brak ruchu może być przyczyną tych chorób. W literaturze są one określane jako
przewlekłe choroby niezakaźne lub choroby dietozależne. Konsumenci poszukują więc
żywności, która poprawi ich stan zdrowia i zapobiegnie występowaniu tych chorób. Żywność o
takich właściwościach to żywność tzw. funkcjonalna, stąd zauważalny wzrost jej sprzedaży i
konsumpcji.
Drugą przyczyną wzrostu zainteresowania żywnością funkcjonalną (produktami
prozdrowotnymi) jest zmiana struktury ludności tj. starzenie się społeczeństw i wzrost liczby
konsumentów w wieku dojrzałym. W społeczeństwie takim
4
następuje wzrost częstości występowania wspomnianych schorzeń dietozależnych, co z kolei
powoduje wzrost kosztów opieki medycznej i społecznej i ma bezpośrednie przełożenie
ekonomiczne w poszczególnych państwach. Ludność UE będzie się starzeć, ponieważ ludzie
żyją dłużej, a równocześnie zmniejsza się liczba urodzeń. Według danych Eurostat newsrevelas
[2011]1 prognozuje się, że w 2060 r. w Unii Europejskiej udział ludzi starszych,
przekraczających 80 lat wzrośnie do 14% w całej populacji wspólnotowej [Eurostat
newsrevelase 2011]. Według prognoz, jako trzecim po Łotwie i Rumuni najstarszym pod
względem demograficznym państwem będzie Polska gdzie 34,5% osób to będą osoby powyżej
65 letnie [Eurostat newsrevelase 2011]. Prawdopodobnie do 2020 roku choroby cywilizacyjne
w krajach rozwiniętych będą stanowiły przyczynę 2/3 wszystkich zgonów w populacji, z czego
przewiduje się, że 71% będą stanowiły choroby sercowo-naczyniowe, 75% udar, a 70%
cukrzyca [WHO 2014]2. Oferowanie tej grupie pacjentów, konsumentów - żywności
prozdrowotnej, pozwala na prowadzenie zarówno działań profilaktycznych jak leczniczych.
Zrozumienie, więc potrzeb i oczekiwań klienta pozwala kreować sukces rynkowy produktów
funkcjonalnych - prozdrowotnych. Otwiera to także nowe możliwości dla producentów
żywności, którzy poprzez zmianę formuły swoich produktów mogą wyjść naprzeciw
oczekiwaniom klientów.
Ze względu na różnorodność terminów stasowanych w literaturze i mediach określających
żywność o działaniu prozdrowotnym w pracy zebrano, przedstawiono genezę i omówiono
usankcjonowane prawnie (w kilku krajach świata) definicje oraz inne pojęcia stosowane przy
określaniu tej żywności, a także przedstawiono wzajemne oddziaływanie - relacje terminu
żywności funkcjonalnej z terminem żywności wzbogacanej.
Pojęcie żywności funkcjonalnej jest bardzo szerokie, ponieważ może to być żywność
konwencjonalna, naturalnie bogata w składniki o korzystnym wpływie na zdrowie lub
żywność, do której te składniki dodano. Definicja żywności funkcjonalnej została określona i
prawnie zatwierdzona na rynku żywności w Japonii, Chinach, Stanach Zjednoczonych Ameryki,
a także w kilkunastu innych krajach świata. W Europie i w Polsce nie ma usankcjonowanej
prawnie tej definicji [Krygier, Florowska 2008, Kudełka 2011]3 4. Brak prawnie przyjętej
definicji żywności funkcjonalnej powoduje, że istnieje duża dobrowolność w zaszeregowaniu
produktów spożywczych do tej grupy. W Europie najczęściej mianem żywności funkcjonalnej
określane są „specjalnie opracowane produkty spożywcze, które wykazują korzystny,
udokumentowany wpływ na zdrowie ponad ten, który wynika z obecności w niej składników
odżywczych tradycyjnie uznawanych za niezbędne” [Świderski i Kolanowski 2003]5. W
badaniach w 2012 roku w Polsce, przeprowadzonych na reprezentatywnej próbie 1000 osób w
wieku powyżej 15 lat, wykazano że tylko 9% ankietowanych kojarzyło termin „żywność
funkcjonalna”. Żywność tak określana jest zauważana i wyszczególniana przede wszystkim
przez analityków rynku i producentów żywności. 1 Eurostate newsrelease, Population Projections, 2011, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/3-08062011-BP/EN/3-08062011-
BP-EN.PDF, dostęp 09.2014. 2 WHO 2014., NCD mortality and morbidity http://www.who.int/gho/ncd/mortality_morbidity/en/ dostęp 11.2014
3 Kudełka W. 2011: Innowacyjny segment żywności wspierającej zdrowie człowieka. w Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy,
Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, z. 18, 290-302. 4 Krygier K., Florowska A. 2008: Żywność funkcjonalna obecnie i przyszłości, Przemysł Spożywczy nr 5, 2 -6.
5Świderski, F., Kolanowski W.; 2003, Żywność funkcjonalna i dietetyczna. W Świderski F. red. Żywność wygodna i żywność funkcjonalna;
Wydawnictwa Naukowo-Techniczne; wyd. 3; Warszawa 2003.
5
W Polsce istnieje jednak, zatwierdzona prawnie definicja żywności
wzbogaconej/fortyfikowanej, która wchodzi w zakres znaczeniowy terminu żywności
funkcjonalnej (podobnie jak żywność o specjalnym żywieniowym przeznaczeniu) i jako taka
znajduje zainteresowanie konsumentów, producentów oraz w mniejszym stopniu analityków
rynku. Żywność wzbogacana/fortyfikowana jest to żywność, do której obligatoryjne dodano
składniki mineralne lub witaminy z powodu występowania deficytów tych składników w diecie
człowieka (w określonej populacji) lub z powodu strat wynikłych podczas przetwarzania
żywności. Dozwolone (prawnie) jest również „dobrowolne” wzbogacanie żywności w składniki
mineralne i bioaktywne. Żywność dobrowolnie wzbogaconą można przypisać do tzw. żywności
funkcjonalnej.
W dalszej części pracy literaturowej zebrano i przedstawiono najbardziej aktualne,
obowiązujące w Polsce i Unii Europejskiej procedury prawne związane z produkcją i sprzedażą
żywności o działaniu prozdrowotnym i wprowadzaniem jej na rynek. Wprowadzenie żywności
wzbogacanej na rynek wymaga stosowania się do zaleceń prawnych odnośnie do
bezpiecznego i udokumentowanego wprowadzenia określonego produktu, a także wymaga
uzyskania zgody odpowiednich organizacji rządowych na taki proces. W krajach Unii
Europejskiej obowiązuje Rozporządzenie Komisji (UE) NR 1129/2011 z dnia 11 listopada 2011
r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr
1333/2008. W rozporządzeniu tym (1129/2011) został opublikowany Unijny wykaz dodatków
do żywności – które są dodatkami technologicznymi (barwniki, zagęstniki, emulgatory).
Natomiast Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1170/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. wraz z
późniejszymi zmianami tj. rozporządzeniem komisji (WE) nr 1161/2011 z dnia 14 listopada
2011r. zawiera wykaz witamin i składników mineralnych oraz ich form chemicznych, które
można dodawać do żywności w tym do suplementów żywnościowych. W Polsce obowiązuje
dodatkowo Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2010 r. w sprawie substancji
wzbogacających dodawanych do żywności. W rozporządzeniu tym określone zostały także
środki spożywcze, do których obligatoryjnie są dodawane witaminy i składniki mineralne, w
odpowiednich dawkach. W sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia
żywieniowego obowiązuje w Polsce rozporządzenie z dnia 16 października 2010 r. wraz ze
zmianami zapisanymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 28 kwietnia 2014r. Rozporządzenia
i dyrektywy w ostatnim czasie ulegały dynamicznym zmianom i poprawkom, także w zakresie
znakowania żywności i możliwości stosowania odpowiednich oświadczeń żywieniowych i
zdrowotnych. Aspekty te także zostały zebrane i opisane w literaturowej części pracy,
stanowiąc jeden z celów naukowych monografii.
Wprowadzanie na rynek żywności wzbogacanej (w łatwo przyswajalne składniki
bioaktywne) ma uzasadnienie ekonomiczne. Od lat proces obligatoryjnego wzbogacania
żywności uważa się za najskuteczniejszy sposób na zmniejszenie ryzyka występowania chorób
cywilizacyjnych w określonej populacji [Vankatesh Mannar i Sankar 2004]6. Koszty produkcji i
sprzedaży żywności wzbogacanej są zdecydowanie niższe niż koszty leczenia chorób
cywilizacyjnych. W krajach uprzemysłowionych z powodzeniem stosuje się obligatoryjne
6 Vankatesh Mannar, M.G., Sankar, R., 2004. Micronutrient fortification of foods – rationale. Application and Impact Symposium on
Micronutrient Deficiency Disorders 71, 11, s. 997-1002.
6
wzbogacanie żywności: jodowanie soli kuchennej, wzbogacanie mąki pszennej w żelazo, cynk
lub kwas foliowy, margaryn w witaminę A i D. Przyjmuje się, że dodatkowe koszty związane ze
wzbogacaniem nie powinny przekroczyć 2% ceny detalicznej produktu wzbogacanego.
Produkty wzbogacone mogą być konkurencyjne do farmaceutycznych suplementów diety.
W krajach rozwijających się z powodu ubóstwa występuje niedożywienie (malnutrition)
definiowane, jako „występujący na poziomie komórkowym brak równowagi pomiędzy
zapotrzebowaniem na składniki pokarmowe i energię a podażą, której zaspokojenie pozwala
na wzrost, podtrzymywanie funkcji życiowych oraz pełnienie określonych funkcji”. W 2000
roku na zjeździe FAO/WHO oszacowano, iż ponad 2 miliardy ludzi na świecie jest dotkniętych
niedożywieniem z niedoboru żelaza – co wywołuje anemię [WHO Nutrition 2015]7. Badania
wskazują także na występowanie w tych krajach niedoborów wapnia, witaminy A i D, kwasu
foliowego oraz żelaza, jodu, cynku i miedzi [WHO Guadeline 2011; Burchi, Fanzo i Frison
2011]8,9. Aby temu zapobiec stosuje się proces wzbogacania/fortyfikacji żywności. W krajach
tych wzbogaca się produkty najczęściej spożywane i łatwo dostępne: mąkę, chleb, wodę,
natomiast w krajach rozwiniętych w rozporządzeniach podaje się, które z produktów
spożywczych muszą być obligatoryjnie wzbogacane lub też stosuje się dobrowolny proces
wzbogacania żywności i sprzedaży żywności nazywanej funkcjonalną.
Wzrastająca świadomość społeczeństwa o wpływie żywienia na zdrowie ogranicza popyt
na żywność powszechnego spożycia i powoduje wzrost popytu na żywność funkcjonalną.
Dlatego w krajach rozwiniętych, jak również w krajach rozwijających się zauważalna jest od
kilkunastu lat tendencja wzrostowa zarówno rozwoju badań jak i produkcji żywności
funkcjonalnej. Jest to także związane z rozwojem nauki o żywności i postępie badań nad
substancjami bioaktywnymi, które znajdują zastosowanie w produkcji żywności funkcjonalnej.
W krajach rozwiniętych odnotowuje się bardzo duży wzrost wskaźników sprzedaży żywności
funkcjonalnej (ok. 5% rocznie). Wartość rynku tego rodzaju żywności w świecie w 2012 r.
wynosiła 96 mld USD, w 2014 wzrosła do 111,861 mld USD.
W Polsce zmiany polityczno - gospodarcze także przyczyniły się do zauważalnych zmian w
zachowaniach rynkowych, a szczególnie konsumpcyjnych Polaków i w konsekwencji
spowodowały wzrost wartości rynkowej tego rodzaju żywności. W Polsce w 2010 roku wartość
rynku żywności funkcjonalnej pakowanej wynosiła 393 mln euro, a napojów funkcjonalnych
753 mln euro [Drewnowska 2011]10. W 2014 roku sprzedaż żywności funkcjonalnej była na
poziomie 4663,3 mln zł (1115,7 mln euro). W latach 2008-2013 wzrosła wartość sprzedaży
takiej żywności o około 1,2 mld zł. Prognozuje się, że popyt na tego rodzaju żywność będzie
rósł dalej. Sprzedaż produktów funkcjonalnych w 2015 roku w Polsce zwiększyła się o 6,6%
[Euromonitor Int. 2015]11. Przytoczone w monografii szczegółowe i aktualne dane związane z
rynkiem: sprzedaży i produkcji żywności funkcjonalnej miały na celu przedstawienie wielkości i
kierunku rozwoju produkcji tego rodzaju żywności w świecie i w Polsce.
7 WHO Nutrition 2015, http://www.who.int/nutrition/en/, dostęp 09. 2015
8 Burchi, F., Fanzo, J., Frison, E., 2011, The Role of Food and Nutrition System Approaches in Tackling Hidden Hunger, Int J Environ Res
Public Health. Feb; 8(2): 358–373. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Burchi%20F%5Bauth%5D dostęp 08.2015 9 WHO Guideline 2011: Vitamin A supplementation for infants and children 6-59 months of Age,
http://www.who.int/nutrition/publications/micronutrients/guidelines/vas_6to59_months/en, 10
Drewnowska, B., 2011, Miliardy na leczniczą żywność, Rzeczpospolita, Ekonomia,12-06-2011
http://www.ekonomia.rp.pl/artykul/672872.html?print=tak&p=0, dostep 11.2014. 11
Euromonitor International, 2015, Passport, http://blog.euromonitor.com/2014/12/the-world-in-2015.html, dostęp 09.2015.
7
Duże zapotrzebowanie rynku na te produkty skłania producentów żywności do
poszukiwania nowych rozwiązań i nowych nośników składników bioaktywnych w żywności a
następnie wprowadzania innowacyjnych produktów wzbogaconych w te składniki na rynek.
Przedsiębiorcy przez dodawanie składników o właściwościach prozdrowotnych nie tylko
zwiększają marketingowo tzw. atrakcyjność produktów, rozszerzają wachlarz nowych
produktów rynkowych, ale również zwiększają swoje zyski.
Poszukiwania nowych nośników i wcześniejsze badania własne (opisane w dysertacji
doktorskiej i publikacjach naukowych) pozwoliły na stwierdzenie, że dobrym nośnikiem
składników mineralnych w produktach spożywczych może być skrobia ziemniaczana
modyfikowana. Wybór nośnika (skrobi ziemniaczanej modyfikowanej) ze względów
ekonomicznych także nie jest przypadkowy. Jak przedstawiono w kolejnym rozdziale pracy
Polska jest jednym z większych producentów ziemniaków na rynku europejskim (7,7 mln ton
w 2014 r.) oraz producentów skrobi ziemniaczanej (89140 ton w 2014 r.) [Dzwonkowski
2015]12. Na świecie tańsza i łatwiejsza w pozyskiwaniu jest skrobia otrzymywana z kukurydzy.
W Europie dobrym surowcem skrobiowym jest ziemniak, ponieważ uprawa ziemniaków na
cele spożywcze jest większa niż kukurydzy. Skrobia jest cennym surowcem nie tylko w
przemyśle spożywczym. Ponad 60% produkcji skrobi jest jednak zużywane do produkcji
żywności również w postaci przetworzonej tzn. modyfikowanej. Dzięki modyfikacjom
(fizycznym i chemicznym) zwiększa się zakres właściwości użytkowych takiej skrobi m.in.
właściwości reologicznych i teksturotwórczych. Pozwala to na zastosowanie modyfikowanej
skrobi w różnych produktach spożywczych, jako głównego surowca lub w formie dodatku do
żywności (np. zagęstnika). Wyniki tych badań przyczyniły się do postawienia hipotezy
badawczej (która była weryfikowana w toku badań doświadczalnych) i przeprowadzenia
badań o charakterze towaroznawczym wzbogaconych produktów spożywczych i
przedstawienia ich w tzw. części doświadczalnej monografii.
Wszystkie przytoczone powyżej dane i informacje przyczyniły się do sformułowania
następującej tezy:
Zmniejszona w produktach spożywczych zawartość składników mineralnych i witamin
prowadzi do ich niedoboru w diecie oraz zwiększa ryzyko występowania chorób
metabolicznych, a wzbogacanie żywności w składniki deficytowe jest jednym ze sposobów
niwelowania niedoborów na poziomie populacji.
Do wyboru tematu badań zamieszczonych w omawianej monografii, skłoniły mnie:
doniesienia literaturowe na temat wzrastającego zainteresowania konsumentów
żywnością funkcjonalną i wzbogacaną,
wzrost wartości rynku tego rodzaju żywności,
występowanie wielu chorób spowodowanych niedoborem w diecie składników
mineralnych i witamin,
informacje odnośnie uzyskania pozytywnych efektów zdrowotnych dzięki
wprowadzeniu procesu wzbogacania żywności,
12 Dzwonkowski, W., 2015, Rynek ziemniaków, w red: Jadwiga Seremak-Bulge, Rynek Rolny 2015, Biuletyn Miesięczny 1, 287 s. 21-25.
8
możliwości wytworzenia produktów wzbogaconych będących konkurencyjnymi do
suplementów farmaceutycznych,
badania własne związane z adsorpcją mikroelementów na skrobi ziemniaczanej
modyfikowanej.
Biorąc pod uwagę powyższe, celem naukowym monografii było przedstawienie i analiza
danych literaturowych związanych z rynkiem, uwarunkowaniami prawnymi i żywieniowymi
żywności funkcjonalnej/wzbogacanej (przedstawione i omówione powyżej), a także
przedstawienie wyników badań empirycznych odnośnie możliwości wytworzenia i
wprowadzenia na rynek innowacyjnych produktów spożywczych wzbogaconych.
Celem badań empirycznych było zaprojektowanie i wytworzenie innowacyjnych
produktów spożywczych z udziałem skrobi ziemniaczanej modyfikowanej wzbogaconej w
składniki bioaktywne (Fe, Zn, Cu i kwas foliowy), a następnie przeprowadzenie kompleksowej
oceny ich jakości z uwzględnieniem właściwości sensorycznych i fizykochemicznych, a także
akceptacji konsumenckiej.
Po adsorpcji składników bioaktywnych na skrobi modyfikowanej staje się ona dodatkowo
(pełniąc inne role) ich nośnikiem w produkcie finalnym. Jej uniwersalność polega na
możliwości wykorzystania jej jako nośnika zarówno dla składników mineralnych, jak i witamin.
Zastosowanie w produktach polskich, jako zagęstnika czy stabilizatora i również nośnika -
skrobi ziemniaczanej modyfikowanej zmniejsza koszty produkcji takiej żywności m.in. przez
ograniczenie importu innego rodzaju zagęstników i stabilizatorów, które są droższe niż
rodzima skrobia ziemniaczana. Za wykorzystaniem skrobi ziemniaczanej modyfikowanej, jako
nośnika substancji bioaktywnych świadczy dodatkowo fakt, iż skrobia ziemniaczana ulega
szybkiej hydrolizie w przewodzie pokarmowym, co może ułatwiać uwalnianie
zaadsorbowanych na niej składników mineralnych w trakcie procesu trawienia.
Zaproponowanie receptur innowacyjnych produktów spożywczych o właściwościach
prozdrowotnych, wymagało przeprowadzenia najpierw doświadczeń laboratoryjnych
związanych z wyborem najlepszego nośnika dla poszczególnych mikroelementów i witaminy
tj. rodzaju skrobi ziemniaczanej modyfikowanej.
Zadania badawcze w części doświadczalnej to:
badanie wartości adsorpcji jonów żelaza, cynku i miedzi oraz kwasu foliowego na
skrobi modyfikowanej,
ocena bioprzyswajalności mikroelementów (żelaza, cynku i miedzi - rożnych ich form
chemicznych) ze skrobi modyfikowanej wzbogaconej w te mikroelementy ( badania
biologiczne in vivo),
opracowanie receptury nowych produktów spożywczych z dodatkiem skrobi
wzbogaconej w składniki mineralne i kwas foliowy,
ocena jakości innowacyjnych produktów spożywczych oraz ich akceptacji
konsumenckiej.
Powyżej przedstawione zadania badawcze przyczyniły się do weryfikacji następującej
hipotezy głównej:
Skrobia modyfikowana wzbogacona w mikroelementy i kwas foliowy jest wykorzystana do
produkcji innowacyjnych, akceptowanych przez konsumenta
9
artykułów spożywczych, a produkcja ich przyczynia się do zwiększenia asortymentu żywności
funkcjonalnej/wzbogaconej.
Podczas pracy doświadczalnej weryfikacji podlegały następujące hipotezy pomocnicze:
rodzaj modyfikacji skrobi oraz stężenie adsorbowanych mikroelementów: żelaza, cynku
i miedzi oraz kwasu foliowego ma wpływ na poziom adsorpcji, właściwości
reologiczne oraz barwę wzbogaconej skrobi,
forma chemiczna mikroelementu użyta do adsorpcji na skrobi ma wpływ na jego
bioprzyswajalność,
skrobia modyfikowana wzbogacona w mikroelementy i kwas foliowy jest wykorzystana
do produkcji innowacyjnych produktów spożywczych,
dawka i rodzaj skrobi modyfikowanej wzbogaconej w składniki bioaktywne wpływa na
właściwości reologiczne oraz ogólną ocenę konsumencką finalnego produktu
spożywczego.
W monografii przedstawiono wyniki analiz wytworzonych laboratoryjnie preparatów skrobi
modyfikowanych wzbogaconych w mikroelementy (Fe, Zn i Cu) oraz witaminę B9 - kwas
foliowy. Dzięki uzyskanym wynikom pozytywnie zweryfikowano postawione hipotezy
pomocnicze związane z tak wytworzonymi preparatami skrobiowymi.
Wykazano, iż rodzaj modyfikacji skrobi, a także stężenie adsorbowanych
mikroelementów ma istotny wpływ na poziom i efektywność adsorpcji. Im mniejsza dawka
składnika mineralnego do adsorpcji tym efektywność procesu większa. Najlepszą efektywność
adsorpcji uzyskano dla skrobi poddanych modyfikacji przez utlenienie (od. 65 - 90%). Skrobie
estryfikowane E 1420 i E 1422 wykazują efektywność adsorpcji powyżej 40%. Najlepiej
adsorbowały się na skrobiach w kolejności jony: miedzi(II), żelaza(II i III), i cynku.
przeprowadzono optymalizację procesu technologicznego otrzymywania wzbogaconej
skrobi i oceniono równomierne rozłożenie mikroelementów na nośniku, co jest warunkiem
zastosowania go w produkcji żywności. Adsorpcja mikroelementów na skrobi w zawiesinie
wodnej, poniżej temperatury kleikowania prowadzona przez 15 min wystarcza, aby uzyskać
produkt wzbogacony z najlepszą efektywnością.
rodzaj modyfikacji oraz rodzaj i dawka jonów użytych do adsorpcji wpływa na
właściwości reologiczne, właściwości teksturotwórcze oraz w przypadku jonów żelaza(II i III),
miedzi(II) i witaminy B9 - kwasu foliowego także na barwę otrzymanych preparatów
skrobiowych wzbogaconych. Największy wpływ na parametry reologiczne skrobi
modyfikowanych miał dodatek jonów żelaza – wyraźnie obniżał parametry krzywej lepkości
oraz lepkość końcową. Zaadsorbowane jony cynku i miedzi miały mniejszy wpływ na te
parametry. W przypadku skrobi modyfikowanych przez estryfikację i utlenienie i
wzbogaconych a następnie dodanych do produktu finalnego obserwowano nieznaczne
podwyższenie wartości lepkości końcowej, czyli w ostatnim etapie pomiaru krzywej
kleikowania. Wniosek: aby uzyskać właściwości teksturo twórcze - zagęszczające tak
przygotowanych preparatów skrobiowych (estryfikowanych, utlenionych i wzbogaconych)
należy ustalić odpowiednie proporcje skrobi modyfikowanej wzbogaconej do skrobi
niemodyfikowanej w produkcie finalnym.
10
forma chemiczna roztworów mikroelementów (siarczany(VI) i glukoniany) użytych w
procesie adsorpcji na skrobi modyfikowanej ma wpływ na wartość adsorpcji oraz na
właściwości reologiczne powstałych preparatów skrobiowych. Lepiej adsorbowane na
skrobiach są mikroelementy żelazo(II) i cynk z soli siarczanu(VI), niż z glukonianów.
pochodzenie botaniczne skrobi modyfikowanej (ziemniaczana i kukurydziana) także
miał wpływ na adsorpcję jonów żelaza(II), cynku i miedzi z soli siarczanów(VI) i glukonianów.
Skrobia ziemniaczana adsorbuje mikroelementy lepiej niż skrobia kukurydziana (obie poddane
modyfikacji przez utlenienie).
po wykonaniu badań biologicznych in vivo, w których badano wpływ formy chemicznej
mikroelementów (siarczany(VI) i glukoniany) użytych do adsorpcji na ich bioprzyswajalność i
porównanie przyswajalności ich do mikroelementów nie adsorbowanych na skrobi
(podawanych zwierzętom laboratoryjnym w zwyczajowych formach), stwierdzono że: badane
mikroelementy były łatwo absorbowane ze skrobi (z diety) przez organizm zwierząt i
udowodniono, że rodzaj soli zaadsorbowanej na skrobi nie ma wpływu na bioprzyswajalność
żelaza(II), cynku i miedzi(II) z tak przygotowanych preparatów skrobiowych. Potwierdzono w
ten sposób przypuszczenie, że mikroelementy w postaci jonowej zaadsorbowane na skrobi nie
są traktowane przez organizm żywy jako substancje chemiczne – obce, lecz mogą być łatwo i
szybko zaabsorbowane i wykorzystane przez organizm.
Uzyskane pozytywne wyniki przeprowadzonych badań wstępnych pozwoliły na
wytworzenie w warunkach laboratoryjnych pięciu rodzajów innowacyjnych produktów
spożywczych. Były to wzbogacone w wybrane składniki:
desery: kisiel, budyń,
majonezy niskotłuszczowe,
sosy pomidorowe,
fermentowane produkty mleczne (jogurt).
Następnie oceniono ich jakość (fizykochemicznie i sensorycznie), porównując je do
niewzbogaconych odpowiedników istniejących na rynku. Przeprowadzono badania tekstury,
lepkości, barwy, kwasowości, w przypadku fermentowanych produktów mlecznych również
wykonano badania mikrobilogiczne, a także odnośnie do wszystkich wykonano badania
organoleptyczne. Następnie przeprowadzono badania sensoryczne i konsumenckie. Uzyskane
podczas badań eksperymentalnych wyniki pozwoliły na sformułowanie następujących
wniosków:
skrobia wzbogacona mikroelementem lub witaminą w nowych produktach
spożywczych, funkcjonalnych pełni rolę: nośnika, substratu, zagęstnika i stabilizatora oraz w
produktach fermentowanych może pełnić także rolę pożywki dla bakterii kwasu mlekowego.
stwierdzono, że dawka i rodzaj skrobi modyfikowanej wzbogaconej mikroelementem i
witaminą wpływa na teksturę, barwę i właściwości reologiczne wzbogaconych spożywczych
produktów finalnych. Wytworzone produkty spożywcze nie są tożsame, ale mają zbliżone
właściwości reologiczne i organoleptyczne do niewzbogaconych ich odpowiedników obecnych
na rynku. W przypadku majonezów niskotłuszczowych najbardziej zbliżone produkty do
majonezów handlowych (tiksotropia i lepkość) uzyskano stosując dodatek skrobi acetylowanej
(E 1420) wzbogaconej siarczanem(VI) cynku, majonezy takie były
11
bardziej stabilne reologicznie i odporne na ścinanie. Dodatek wzbogaconej również cynkiem,
ale z soli glukonianu, skrobi utlenionej (E 1404) jako zagęstnika pozwolił na uzyskanie
keczupów o odpowiedniej teksturze. Budynie wytworzone z użyciem skrobi bielonej
wzbogaconej siarczanami(VI) żelaza(II i III), cynku i miedzi(II), a także kwasem foliowym
wykazywały podobną charakterystykę uniwersalnego profilu tekstury do deserów
laboratoryjnych nie wzbogaconych. Dodatek do skrobi siarczanu żelaza i kwasu foliowego
istotnie wpłynął na ich barwę, nie powodując jednak ich dyskwalifikacji w ocenie ekspertów.
Produkty wzbogacone skrobią z tymi składnikami mogą być wytwarzane bez dodatku
barwników. Dodatek skrobi bielonej wzbogaconej w żelazo i cynk do produkcji kisieli także
pozwolił na uzyskanie produktów porównywalnych pod względem tekstury do produktów
niewzbogaconych. Analiza lepkości jogurtów z udziałem skrobi utlenionej (E 1404)
wzbogaconej żelazem wykazała zbliżone wartości tego parametru do jogurtów handlowych, a
w analizie tekstury po wymieszaniu jogurtów uzyskano zbliżone wyniki do wyników
uzyskanych dla jogurtów handlowych, choć te (handlowe) były dodatkowo zagęszczane przez
dodatek mleka w proszku. Dodatek skrobi wzbogaconej żelazem do wytworzonych jogurtów
spowodował, że wartość synerezy w tych jogurtach była obniżona.
w badaniach organoleptycznych wykazano, że produkty spożywcze z odpowiednim (%
RDA) dodatkiem skrobi (bielonej, utlenionej, acetylowanej i estryfikowanej) wzbogaconych w
mikroelementy i kwas foliowy cechują się właściwą konsystencją, barwą i smakiem oraz w
ocenie ogólnej są one porównywalne do produktów obecnych na rynku.
w badaniach konsumenckich wykazano, iż wytworzone produkty spożywcze (desery,
sosy i jogurty) z dodatkiem wzbogaconych w mikroelementy i witaminę skrobi otrzymały
pozytywną opinię ekspertów i konsumentów.
Wykorzystując dane z przedstawionych w pierwszej części monografii studiów
literaturowych można stwierdzić, że produkty spożywcze wytworzone z dodatkiem
odpowiedniej ilości wzbogaconej w dany składnik skrobi (w ilości 15-50% RDA w jednej porcji)
mogą zostać opatrzone odpowiednim oświadczeniem żywieniowym lub zdrowotnym.
Przypuszcza się, że komercjalizacja badań związanych z produkcją innowacyjnych produktów
spożywczych z wykorzystaniem skrobi modyfikowanych: bielonej, utlenionej, acetylowanej i
estryfikowanej wzbogaconych w substancje bioaktywne (mikroelementy i kwas foliowy)
przedstawionych w omawianej monografii przyczyni się do poszerzenia oferty rynkowej
produktów wzbogacanych i/lub funkcjonalnych.
Reasumując omawiana praca wpisuje się w nurt badań towaroznawczych, dotyczących
rozwoju badań eksperymentalnych związanych z żywnością prozdrowotną. Monografia może
przybliżać nie tylko konsumentowi, ale także producentom istotę definicji żywności
fiunkcjonalnej/wzbogacanej, przedstawia aktualne dane odnoszące się do rynku tej żywności
w Polsce i na świecie oraz obowiązujące procedury prawne i przedstawia możliwości
aplikacyjne wzbogaconej skrobi ziemniaczanej modyfikowanej do produkcji innowacyjnych
produktów spożywczych funkcjonalnych/wzbogaconych.
Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo - badawczych.
12
Moja działalność naukowa skupiona jest przede wszystkim na badaniach związanych z
produkcją i wykorzystaniem skrobi ziemniaczanej i kukurydzianej w różnych produktach
spożywczych a także poszukiwaniem możliwości dostarczania konsumentom składników
mineralnych w formach bardziej przyswajalnych niż suplementy diety. Moje zainteresowania
związane są także z oceną procesu wzbogacania żywności i oceną możliwości spełniania
oczekiwań konsumentów w stosunku do produktów wzbogacanych. W początkowych latach
pracy naukowej (prace przed doktoratem i do doktoratu) zajmowałam się badaniem struktury
i właściwości funkcjonalnych skrobi ziemniaczanej z zaadsorbowanymi metalami a także
badaniem sorpcji mikroelementów na innych polisacharydach roślinnych. Podczas tych badań
nawiązałam współpracę z dr Jadwigą Stachowiak z Katedry Chemii Ogólnej z ówczesnej
Akademii Rolniczej w Poznaniu (dziś Uniwersytet Przyrodniczy). Wynikiem tej współpracy były
publikacje w czasopismach: Acta Scientiarum Polonorum i Żywienie Człowieka i Metabolizm
[Zał. 5. I1, I3 i I6]. Następnie po nawiązaniu współpracy z Centralnym Instytutem Przemysłu
Ziemniaczanego oraz Instytutem Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu a także z prof. dr hab.
Grażyną Lewandowicz z Katedry Biotechnologii i Mikrobiologii Żywności obecnie Uniwersytetu
Przyrodniczego w Poznaniu prowadziłam badania związane z adsorpcją na skrobi
mikroelementów, oceną rodzaju adsorpcji, struktury powstałych preparatów skrobiowych
oraz ich właściwości użytkowych. Wyniki prac badawczych zostały opublikowane w
następujących czasopismach: Annals of the Polish Chemical Society, Acta Physica Polonica A,
Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis Agricultura Alimentaria Piscaria et
Zootechnica oraz Proceedings of the 8th International Conference (IGWT) 2005 Poznań [Zał. 5.
I2., I5., I7., II5,II6, II7.].
W wyniku badań literaturowych powstała przeglądowa praca związana z wpływem
składników mineralnych na organizm człowieka opublikowana we współpracy z Profesorem dr
hab. Janem Gawęckim oraz Prof. dr hab. inż. Grażyną Lewandowicz w czasopiśmie Przemysł
Spożywczy [Zał. 5. I.4]. Po napisaniu i obronie pracy doktorskiej pod tytułem: „Wykorzystanie
skrobi modyfikowanych jako nośnika wybranych składników mineralnych” w 2005 roku,
wyróżnionej przez Radę Wydziału Towaroznawstwa, której promotorem była prof. dr hab.
Grażyna Lewandowicz, a recenzentami Prof. Józef Fornal oraz dr hab. Andrzej Sobczyński prof.
AE, moje zainteresowania badawcze były skierowane na poszukiwanie innych możliwości
wzbogacania żywności przy udziale innych modyfikowanych skrobi.
Badania zawartości mikroelementów w skrobi po adsorpcji były prowadzone przy użyciu
metody Absorpcyjnej Spektroskopii Atomowej. Do określenia zawartości pierwiastków
paramagnetycznych możliwe jest wykorzystanie metody Elektronowego Rezonansu
Paramagnetycznego. Jako pierwiastki paramagnetyczne zostały zaadsorbowane na skrobi i w
ten sposób (EPR) zbadane: miedź, żelazo i wanad. Innowacyjne zastosowanie metody EPR do
oznaczania paramagnetycznych metali zaadsorbowanych na skrobi zostało opisane jako
rozdział w monografii, pod redakcją Jerzego Żuchowskiego: Innowacyjność w kształtowaniu
jakości wyrobów i usług w 2006 r. [zał. 5. II B 1.1.]. Wcześniejsze doświadczenia adsorpcji
wybranych mikroelementów (jonów paramagnetycznych) przy użyciu metody EPR były
opisane w publikacjach przed doktoratem [zał. 5.]. Badania zawartości wanadu ze względu na
małe wykorzystanie w przemyśle spożywczym nie zostały opublikowane. Inne badania
13
wówczas prowadzone związane z adsorpcją mikroelementów były przedstawione np. w
recenzowanych materiałach konferencji towaroznawczej IGWT 2006 [zał. 5.II B 3.1.].
W toku kampanii krochmalniczej powstaje skrobia oraz produkty uboczne, do których
należy wycierka, a w niej białko ziemniaczane. Odciek po koagulacji białka stanowi cenne
źródło bioskładników. Po zbadaniu metodą AAS zawartości składników mineralnych w odcieku
uzyskane wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie: Ziemniak spożywczy i przemysłowy oraz
jego przetwarzanie 2006 [zał.5.II B 2.1.].
Zainteresowania badawcze związane z poszukiwaniem nowych nośników do procesu
wzbogacania żywności zaowocowały współpracą międzyuczelnianą i przyznaniem w 2006 roku
Grantu międzyuczelnianego: Fortyfikacja jonami Cu(II) spożywczych skrobi modyfikowanych
w drodze sieciowania i acetylacji / Lewandowicz Grażyna, Śmigielska Hanna, Le Thanh Joanna,
oraz w 2007 roku Grantu międzyuczelnianego Fortyfikacja wybranych produktów
spożywczych jonami żelaza / Jasiczak Jan, Śmigielska Hanna, Lewandowicz Grażyna, Lubiewski
Zbyszko. Po zrealizowaniu badań ukazały się 2 publikacje w czasopiśmie: Żywność, Nauka,
Technologia, Jakość i Towaroznawcze Problemy Jakości [zał. 5. B 2.2., B 2.3.] oraz materiałach
konferencyjnych [zał.5. B 3.3., B 3.4., B 3.6.].
W kolejnym roku, zgłosiłam wniosek o grant do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa
Wyższego, pod tytułem: Właściwości funkcjonalne skrobi fortyfikowanej wybranymi
substancjami bioaktywnymi, Śmigielska Hanna, Le Thanh Joanna. Grant w którym pełniłam
funkcje kierownika i głównego wykonawcy, został przyznany w 2009 roku, o numerze: N N312
308537. W wyniku przeprowadzonych w ramach grantu MNiSW badań ukazały się publikacje
w: Acta Scientiarum Polonorum. Seria: Technologia Alimentaria 2010, Proceedings 17th IGWT
Symposium Bucharest 2010, i Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
nr 205 i 214 [zał. 5.: II B 2.4., B 2.5., B 2.7., B 3.7.]
Kolejnym zainteresowaniem badawczym było wykorzystanie odpadów poprodukcyjnych
tj. ścieków z ubojni i masarni. W ściekach tych dość dużą procentową zawartość stanowią
tłuszcze, które po przeprowadzeniu procesu estryfikacji mogły by być wykorzystane, jako
składnik biopaliw. W wyniku współpracy międzyuczelnianej w 2010 roku byłam jednym z
wykonawców Grantu międzyuczelnianego: Foresight Technologiczny – tłuszcze kanałowe jako
źródło surowca do produkcji biopaliw. W ramach badań do grantu byłam odpowiedzialna za
oznaczenie mikroelementów i zawartość metali ciężkich w odpadach przemysłowych tj.
tłuszczach kanałowych. Wyniki tych badań zostały opublikowane w Zeszycie Naukowym UEP
nr 206 [zał.5.II B 2.6.].
W ubojniach podczas przerobu otrzymuje się różne produkty spożywcze pochodzące z
krwi zwierzęcej tzw. preparaty krwiopochodne. Preparaty te, jako dodatki do żywności, są
wykorzystywane do „dobarwiania” wyrobów wędliniarskich i mogą stanowić bardzo dobre
źródło żelaza hemowego w diecie człowieka. Można więc było wykorzystać taki preparat
krwiopochodny do wytwarzania wzbogaconych produktów. Praca miała na celu ocenę
możliwości wykorzystania preparatów krwiopochodnych z krwi wieprzowej jako źródła żelaza
hemowego do produkcji wyrobów cukierniczych o właściwościach prozdrowotnych. Wyniki
tych badań mają dużą dozę aplikacyjną dlatego publikacja z ich wykorzystaniem jest obecnie w
trakcie redagowania.
14
Kolejne badania towaroznawcze to badania jakości sosów pomidorowych obecnych na
rynku oraz badania związane z wykorzystaniem skrobi utlenionych wzbogaconych w składniki
mineralne do zagęszczania sosów pomidorowych. Badania takie były prowadzone we
współpracy z magistrantem prof. Jana Jasiczaka – Jackiem Lewandowiczem. Wyniki tych badań
zostały opublikowane jako rozdziały w monografiach: red. D. Gwiazdowska, K. Kluczyńska:
Current trends in Commodity Science: Food bioactive compounds 2013 oraz w red. A.
Błaszczyk., Current trends in Commodity Science: Innovations and product quality 2013 [zał.
5.II B 1.2., B 1.3.]. Równolegle moje zainteresowania badawcze były nakierowane na
wykorzystanie innego rodzaju skrobi, jako nośnika dla składników mineralnych w diecie
człowieka, a mianowicie wykorzystania skrobi opornej RS-4 (Resistant Starch - 4), tj. skrobi o
obniżonej strawności. Badania przeprowadzone w Katedrze Przyrodniczych Podstaw Jakości
we współpracy z Instytutem Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego z Warszawy,
Oddział Koncentratów Spożywczych i Produktów Skrobiowych w Poznaniu przyniosły
interesujące wyniki związane z wykorzystaniem tej skrobi (RS-4) jako zagęstnika w produktach
spożywczych, co zostało opublikowane w czasopiśmie Żywność, Nauka, Technologia,
Jakość, 2013 nr 2, (87), oraz również jako rozdziały w monografiach: red. A. Cholewa-Wójcik,
A. Kawecka., Commodity Science in Research and Practice – Innovations in product
development and packaging – Kraków 2014 oraz red. B. Borusiak, K. Pająk: Paradygmat
zrównoważonego rozwoju lokalnego i regionalnego we współczesnej gospodarce, CeDeWu,
Warszawa 2015 [zał. 5.II A.1., II B 1.4., B 1.5.,].
Podczas prowadzenia w/w badań i publikowania ich wyników związanych ze skrobią
modyfikowaną i skrobią oporną równolegle zajmowałam się oceną jakości wybranych
towarów spożywczych obecnych na rynku i oceną prowadzenia procesu wzbogacania
żywności w naszym kraju w latach 2012-2013. Badaniom podlegały produkty spożywcze
wzbogacone, takie jak: płatki śniadaniowe i sól jodowana (różnego rodzaju). Pod moim
kierunkiem zostały również przeprowadzone badania ankietowe na temat oceny znajomości i
akceptowalności żywności fortyfikowanej przez młodych konsumentów. Wyniki uzyskane
podczas tych ostatnich badań zostały opublikowane w formie rozdziału w monografii: red. D.
Piasecka-Kwiatkowska, R. Cegielska-Radziejewska, Współczesne trendy w kształtowaniu
jakości żywności [zał. 5. II B 1.7.]. W ostatnim czasie prowadziłam również badania możliwości
wykorzystania różnych rodzajów skrobi modyfikowanej jako zagęstników do jogurtów
naturalnych. Wyniki tych doświadczeń zostały opisane w jednym z rozdziałów monografii pod
red. K. Melski i D. Walkowiak-Tomczak, Żywność dla świadomego konsumenta 2016 [zał. 5. II B
1.8.].
Oprócz badań związanych z oceną jakości produktów spożywczych i zawartości w nich
składników mineralnych moje zainteresowania badawcze były skierowane na badania oceny
jakości produktów kosmetycznych, które zawierały mikroelementy, a szczególnie cynk. Były to
kremy pielęgnacyjne dla dzieci, wybielające pasty do zębów oraz szampony przeciw
łupieżowe. Niektóre wyniki tych badań uzyskano podczas wykonywania analiz do prac
magisterskich prowadzonych na kierunku Menadżer Produktów Kosmetycznych w trybie
niestacjonarnym, których byłam promotorem.
Na szczególną uwagę zasługują prowadzone przeze mnie badania biologiczne
16
Spis dorobku Hanny Śmigielskiej w ujęciu punktowym
przed i po uzyskaniu stopnia doktora (od 2001 do 2005 roku i od 2006 do 2016 roku)
1. Wykaz cytowań wg Web of Science dostępny w bibliotece UEP,
Zapytanie: ŚMIGIELSKA HANNA
Liczba prac cytowanych: 10
Liczba cytowań: 44. Indeks Hirscha: 4
2. Wykaz cytowań wg Google Scholar:
Liczba prac cytowanych: 11
Liczba cytowań: 66. Indeks Hirscha: 4
Rodzaj aktywności /publikacji
Ilość IF Punkty MNiSW
Punkty wg
udziału
Przed uzyskaniem stopnia doktora
Artykuły w czasopismach indeksowanych w bazie JRC
1 0,394 15 9
Publikacje w czasopismach nieindeksowanych w bazie IRC
5 - 20 9,32
Publikacja w materiałach konferencyjnych
7 - 9 4,35
Razem 13 0,394 44 22,67
Po uzyskaniu stopnia doktora
Artykuły w czasopismach indeksowanych w bazie JRC
1 0,311 15 5,1
Publikacje w czasopismach nieindeksowanych w bazie IRC
7 - 45 27,32
Rozdziały w monografii 8 - 39 20,52
Recenzowane materiały konferencyjne (proceedings)
7 - 24 14,99
Redakcja naukowa monografii i czasopism
3 - 10 7,5
Referaty wygłaszane 2 - - -
Udział w konferencjach abstrakty (postery)
28 - - -
Organizacja konferencji 4 - 9 9
Recenzje artykułów 4 - 12 12
Monografia autorska 1 - 20 20
Razem 78 0,705 218 139,1