Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

59
Zuzanna Krząkała psycholog 1 opracowanie: Zuzanna Krząkała

description

Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Zuzanna Krząkała psycholog. Plan prezentacji. Wprowadzenie-specyfika, typologia Omówienie poszczególnych typów zaburzeń Zaburzenia emocjonalne Reaktywne zaburzenie przywiązania, Lęk separacyjny, Fobia szkolna Całościowe zaburzenia rozwoju - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Page 1: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zuzanna Krząkała psycholog

1opracowanie: Zuzanna Krząkała

Page 2: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Plan prezentacjiWprowadzenie-specyfika, typologiaOmówienie poszczególnych typów zaburzeń

Zaburzenia emocjonalne Reaktywne zaburzenie przywiązania, Lęk

separacyjny, Fobia szkolnaCałościowe zaburzenia rozwoju

Zespół Aspergera Upośledzenie umysłowe, Płodowy Zespół Alkoholowy

Zaburzenia odżywiania i nawyków Anoreksja i bulimia

Destrukcyjne zaburzenia zachowania Zaburzenia zachowania, Zaburzenia opozycyjno-

buntownicze, ADHD

2opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 3: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Specyfika zaburzeń dziecięcychDzieci rozwijają się w różnym tempie-ważne

jest odróżnienie normalnego zróżnicowania tempa rozwoju od problemów psychicznych (np. trening czystości)

Dzieci wykazują dużą dynamikę rozwoju (przejściowy regres)

Dzieci nie mówią jak dorośli o swoich problemach-niepokój objawia się bezpośrednio w ich zachowaniu

3opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 4: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Jak rozumieć zaburzenie u dzieci ? (wg DSM-IV)Zachowania stanowiące odstępstwo od tego, czego

oczekuje się od dziecka w określonym wieku i kontekście kulturowym (lęk separacyjny, napady złości uwzględniając aktualną fazę rozwoju)

Zachowania te mają charakter trwały i uciążliwy oraz wpływają na rozwój i codzienne funkcjonowanie dziecka (ADHD-zarówno w domu jak i w szkole)

Jest dla dziecka lub jego otoczenia źródłem cierpienia (dziecko jest paraliżowane strachem na skutek fobii, krzywdzenie kolegów).

4opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 5: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Klasyfikacja zaburzeń występujących u dzieci i młodzieży-inne podejście (klasyfikacja oparta o opracowanie Philipa C. Kendalla)

Zaburzenia zachowaniaZespół nadpobudliwości psychoruchowej z

deficytem uwagiZaburzenia lękoweDepresja Upośledzenie umysłowe i zaburzenia uczenia

sięCałościowe zaburzenia rozwojoweTiki i zaburzenia wydalania

5opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 6: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Podstawowe typy zaburzeń dziecięcychZaburzenia emocjonalne (reaktywne zaburzenie

przywiązania, lęk separacyjny, fobie, depresja dziecięca, lęk uogólniony)

Zaburzenia rozwojowe (znaczący niedobór zdolności intelektualnych, komunikacyjnych czy społecznych-upośledzenie, Zespół Aspergera, zaburzenia uczenia się)

Zaburzenia odżywiania i nawyków (anoreksja, bulimia, moczenie, tiki)

Destrukcyjne zaburzenia zachowania (zaburzenia zachowania, zaburzenia opozycyjno-buntownicze, ADHD,

6opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 7: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

I.Podstawowe typy zaburzeń dziecięcych

Zaburzenia emocjonalne reaktywne

zaburzenie przywiązania, lęk separacyjny, fobie, depresja dziecięca,

lęk uogólniony

7opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 8: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia emocjonalnestany lękowe

lęk separacyjny (od wieku przedszkolnego do 18 rż)zaburzenia nastroju

depresja dziecięca (do 17 rż), natręctwa myślowe i czynności przymusowe

(obsesjno-kompulsyjne), fobie

(zwierzęce-okres przedszkolny, agorafobia-dorastanie),

reaktywne zaburzenie przywiązania (od urodz. do 5rż)

8opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 9: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia lękowe – mechanizm powstawania

Przyczyny wielowymiarowe: urazy, traumy, relacje rodzinne, „nadopiekuńczość”, przemoc, postawa lękowa matki, choroba przewlekła, konflikty rodzinne, czynniki konstytucjonalne

Predyspozycja czynnik wyzwalający podtrzymywanie objawów

9opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 10: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Jak rozpoznać lęk u dzieci?Objawy somatyczne lęku: kołatanie serca,

przyśpieszony i spłycony oddech, dławienie się, objawy skórne, bóle mięśniowe, trudności w połykaniu żoładkowo-jelitowe (biegunki,wymioty, bóle brzucha), częstomocz, zaburzenia snu

Objawy psychologiczne: werbalizowany lęk, przewlekłe myślenie na jakiś temat, poczucie zmęczenia, niepokój, koszmary senne, drażliwość, bezradność, niemożność rozluźnienia, pobudzenie i napady złości, trwożne oczekiwanie, „nie czuję się sobą”

10opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 11: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Jak rozpoznać lęk u dzieci?-cdObjawy poznawcze lęku-”pustka w głowie”,

upośledzenie funkcji intelektualnych, sztywność myślenia, myślenie „”tunelowe”, nadmierne uogólnianie „zawsze-nigdy”, ruminacje

Oznaki społeczno-behawioralne lęku: wycofanie, przesiadywanie przed komputerem, brak aktywności, bycie wstydliwym, unikanie

OBJAWY WĘDRUJĄ - PRZECHODZĄ Z JEDNYCH W DRUGIE

11opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 12: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Lęki normatywne w rozwojuLęki dziecięce w różnych etapach rozwoju:

Do 2 rż-obcy ludzie, hałas, ciemność, zwierzęta3-6 lat-separacja, maski, ciemność, zwierzęta,

owady, źli ludzie, nocne hałasy-duże znaczenie wyobraźni

7-12 lat-istoty i zjawiska nadprzyrodzone, ciemność, krzywda fizyczna, klasówki, wygląd zewnętrzny, błyskawice, śmierć, włamywacze, węże, niemożność oddychania

13 i więcej-problemy w domu, niepokoje polityczne, przyszłość, wygląd osobisty, kontakty społeczne, szkoła, węże

12opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 13: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia emocjonalne słów kilka.....na temat

Jak brak przywiązania w pierwszym okresie życia wpływa na rozwój dziecka ?

Czym jest lęk separacyjny i fobia szkolna ?

Na czym polega terapia zaburzeń emocjonalnych ?

13opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 14: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Reaktywne zaburzenie przywiązaniaZakłócone zdolności dziecka do nawiązania relacji z

innymi, które mają źródło i są związane z deprywacją (zaniedbania lub nadużycia) opieki rodzicielskiej w pierwszych latach życia.

Dzieci mają problem z okazaniem przywiązania społeczniego typowego dla wiekutyp zahamowany (obserwuje innych,

przeciwstawia się kontaktowi i przytulaniu, czujne i ambiwalentne w reakcjach, bezruch)

typ odhamowany (rozproszone przywiązanie)-obcych traktuje tak samo jak osoby bliskie, potrzeba nadmierna przytulania)

14opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 15: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Lęk separacyjny – F.93.0Niewłaściwy pod względem rozwojowym

(czyli powyżej 4 roku życia) nadmierny lęk dotyczący oddzielenia od domu i tych, którzy stanowią obiekt przywiązania

coś strasznego zdarzy się rodzicom- opieranie się przed rozdzieleniem od nich

Dotyczy ok 4% populacji przed okresem dojrzewania

15opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 16: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Lęk separacyjny – czym skutkuje ?Niepokój, że nieprzewidziane zdarzenie doprowadzi do

oddzielenia od rodziców (porwanie, zgubienie się)Odmowa pójścia np. do szkoły spowodowana lękiemLęk i niechęć do pozostania samemu w domu Trwała niechęć do chodzenia spać bez rodziców, poza

domemKoszmary senne na temat separacjiZaburzenia fizjologiczne: bóle głowy, żołądka, mdłości,

wymioty (w sytuacji separacji)-jako pretekst do pozostania w domu, skutek: wielokrotna diagnoza medyczna

z czasem mogą pojawić się napady paniki (w efekcie agorafobia jako strategia unikania)

16opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 17: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Lęk separacyjny –cd.Czynnik wyzwalający: trauma, śmierć kogoś

bliskiego, przeprowadzka, pobyt w szpitaluCzas trwania – 4 tygodniePonadto:

częściej dzieci rodziców cierpiących na depresję czy zaburzenia lękowe, agorafobię (czynnik genetyczny, środowiskowy -modelowanie)

Diagnoza różnicująca z fobią społeczną

17opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 18: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Fobia szkolna Dziecko odczuwa silny strach przed pójściem do szkoły, myśli o szkole wyzwalają silne napięcie (nadmierna konieczność korzystania z toalety, pocenie się)Czynniki wyzwalające:Zagrożenie poczucia własnej wartości (dzieci z

dysfunkjcami) Bardzo wysoki poziom aspiracjiPodłożem może być lęk separacyjny

Dziecko chodzi do szkoły-nie nauczanie indywidualne !

18opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 19: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Leczenie zaburzeń emocjonalnychTerapia poznawczo-behawioralna (depresja)Psychoedukacja rodziców-uczenie technik

wzmacniania poczucia niezależności i pewności siebie u dzieci ( lęk separacyjny)

Techniki behawioralne- odczulanie (desensytyzacja) fobie

Terapia systemowa -rodzinnaFarmakoterapia- Leki psychotropowe-

(przeciwdepresyjne)- SSRI inhibitory powtórnego wychwytu serotoniny

19opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 20: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

II. Podstawowe typy zaburzeń dziecięcych

Całościowe zaburzenia rozwojowe

znaczący niedobór zdolności intelektualnych, komunikacyjnych czy

społecznychupośledzenie, Zespół Aspergera,

zaburzenia uczenia się20opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 21: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Całościowe zaburzenia rozwojowe(F84) Całościowe zaburzenia rozwojowe

jakościowe odchylenia od normy w zakresie :interakcji społecznych i wzorców komunikacji; ograniczony i stereotypowy repertuar zainteresowań i aktywności. Te jakościowe nieprawidłowości stanowią podstawową cechę funkcjonowania jednostki we wszystkich sytuacjach.

21opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 22: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Całościowe zaburzenia rozwojowePoważna dezorganizacja funkcjonowania dziecka w dziedzinach:

poznawczej, społecznej, behawioralnej

i emocjonalnej, powodującej poważne komplikacje w procesie rozwoju

22opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 23: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia rozwojowe to:AutyzmDziecięce zaburzenie dezintegracyjneZespół RettaZespół AspergeraUogólnione zaburzenia rozwoju-

niespecyficzneUpośledzenie umysłoweZaburzenia uczenia się

23opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 24: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

F84.5 -Zespół AspergeraJest to zaburzenie o niepewnej wartości nozologicznej charakteryzujące się tymi samymi nieprawidłowościami w zakresie interakcji społecznych, jak autyzm oraz ograniczonym, stereotypowym repertuarem zainteresowań i aktywności. Od autyzmu różni się ono przede wszystkim brakiem ogólnego opóźnienia lub upośledzenia rozwoju mowy i funkcji poznawczych. Zaburzeniu temu często towarzyszy wyraźna niezgrabność i tendencja do utrzymywania się zaburzeń w wieku młodzieńczym i w życiu dorosłym. w początkach wieku dojrzałego pojawiają się sporadycznie epizody psychotyczne.

24opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 25: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zespół AspergeraI. Upośledzenie interakcji społecznych

objawiających się:Upośledzeniem form zachowań niewerbalnych

takich jak: wpatrywanie się, wyrażenia mimiczne, przyjmowanie postaw ciała i gestów regulujących kontakty społeczne

Niezdolnością nawiązywania kontaktów rówieśniczych

Brakiem spontanicznego dążenia do dzielenia radością, zainteresowaniami, osiągnięciami z innymi ludźmi

Brak wzajemności społecznej lub emocjonalnej25opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 26: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zespół Aspergera -cdII. Ograniczone monotonne lub stereotypowe

wzorce zachowania, zainteresowań i czynności:Całkowite zaabsorbowanie przez jeden lub więcej

stereotypowych wzorców zainteresowań, nienormalne, pod względem poziomu intensywności lub skupienia

Widoczny brak elastyczności, przywiązanie do specyficznych działań rutynowych

Stereotypowy, monotonny manieryzm ruchowyTrwałe zainteresowanie elementami przedmiotów

Nie ma istotnego opóźnienia zdolności językowych, zdolności poznawczych

26opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 27: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Wskazówki dla nauczycieli-Zespół AspergeraUnikaj zadawania niejasnych, opisowych pytań,idiomów

„podaruj sobie!”, „nie bądź taki szybki Bill!” czy „nie taki diabeł straszny”

Podwójnych znaczeń i sarkazmu (np. nie mów „Wspaniale!" po tym jak uczeń właśnie rozlał butelkę keczupu na stole), określeń typu. „Chłopcze”, „Koleś”, czy „Mądralo”.

Pamiętaj, że niuanse emocjonalne, rozmaite poziomy znaczeniowe, odczytywanie mowy niewerbalnej są niezrowumiałe 

Stwórz „bezpieczne miejsce”, kiedy uczeń czuje się zagrożony zmianą, utratą poczucia kontroli

Przygotowuj ucznia na wszelkie zmiany w otoczeniu lub w rozkładzie zajęć (takie jak zastępstwa nauczycieli czy zmiany sal)

27opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 28: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Upośledzenie umysłowe-definicja(F70) Upośledzenie umysłowe lekkie

Przybliżona wartość II od 50 do 69 -może powodować pewne trudności w nauce szkolnej. Wielu dorosłych będzie w stanie pracować i utrzymywać dobre relacje społeczne oraz wnosić swój wkład w rozwój społeczeństwa.

28opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 29: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Upośledzenie umysłoweZnacznie niższe od średniego funkcjonowanie

intelektualne : iloraz inteligencji poniżej 70 (przeciętny 85-115)

Upośledzenie w stopniu lekkim: zdolności społeczne i komunikacyjne nie odbiegają bardzo wyraziście od rówieśników- są bardziej widoczne ok 8-9 roku życia (pojawiają się problemy edukacyjne)

Niedobór lub upośledzenie funkcjonowania adaptacyjnego w zakresie oczekiwanym dla wieku

Konieczność objęcia kształceniem specjalnym

29opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 30: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Płodowy Zespół AlkoholowyZespół umysłowych i

fizycznych zaburzeń, które mogą wyrażać się jako opóźnienie umysłowe, dysfunkcja mózgu, anomalia rozwojowe, zaburzenia w uczeniu się i zaburzenia psychologiczne ; stwierdzonych u dzieci matek spożywających alkohol w okresie ciąży, który przenika przez łożysko i jest wchłaniany w całości przez dziecko, uszkadzając płód nieodwracalnie.

30opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 31: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Wygląd dzieci z FASCharakterystyczny

wygląd:zmarszczka kącika

oka; małe, szeroko rozstawione oczy;

płaska środkowa część twarzoczaszki; krótki, zadarty nos; wygładzona rynienka podnosowa; cienka górna warga; małożuchwie.

31opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 32: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Płodowy Zespół Alkoholowy -FASI to czego nie widać na pierwszy rzut oka....Zaburzony rozwój mózgu

móżdżek -koordynacja ruchupłaty czołowe -procesy planowania czy kontroli

emocjihipokamp -pamięćciało modzelowate -łączączy obie półkule

32opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 33: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Dziecko z FAS w szkole Opóźnienie rozwojowe i IQ niższy od normalnegoOśrodkowy Układ Nerwowy

zwiększone pobudzenie, nadwrażliwość na bodźce,deficyt uwagi; deficyt pamięci; nadaktywność; słaba kontrola impulsówtrudności z rozumieniem pojęć abstrakcyjnych

(matematyka, czas, pieniądze); nieumiejętność rozwiązywania problemów; trudność w uczeniu się na błędach; słaba ocena sytuacji; niedojrzałe zachowanie;

33opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 34: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

III.Podstawowe typy zaburzeń dziecięcych

Zaburzenia odżywiania i nawyków

(anoreksja, bulimia, moczenie nocne, tiki,

jąkanie)34opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 35: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Anoreksja

35opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 36: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia odżywiania i nawyków -anoreksjaAnoreksja

odmowa utrzymania wagi ciała na poziomie minimalnej normy (poniżej 85%oczekiwanej), niezdolność do przybrania na wadze

Silny lęk przed przybraniem, pomimo niedowagi

Zaburzenie sposobu spostrzegania wagi i kształtu własnego ciała, ich zasadniczy wpływ na samoocenę, negowanie znaczenia obecnego niskiego ciężaru ciała

Zaburzenia miesiączkowania

36opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 37: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

ANOREKSJA

wpływ mediów na postrzeganie kształtu ciała

odchudzanie (drakońskie diety, wegetarianizm)

utrata kontroli nad odchudzaniem (paniczny lęk przed przytyciem)

zmiany hormonalne w okresie dojrzewania

intensywny wysiłek dokładne liczenie

kalorii

37opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 38: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

zaparcia, bóle brzucha

obniżone ciśnienie

meszek na twarzy, plecach i ramionach

zaburzenia miesiączkowania

sucha skóra

utrata warstwy tłuszczu izolującej ciało

wypadanie włosów

zimne ręce i stopy

zawroty głowy, omdlenia

łamliwe włosy

38opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 39: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

http://pro-ana-anoreksja.blog.onet.pl/

Zajmę się bieganiem znowu :D Dzisiaj ze 300 kcal, ilę ważę nie wiem, boje sie wejść na wagę. W kazdym razie ostatnio bylo ze 46..  

Chcę być kimś w życiu...Chcę czegoś dokonać... Jednak akurat na to najważniejsze brak mi motywacji...Co zrobić żeby wszystko było dobrze?

Muszę wziąźć się w garść...Jestem sama dla siebie i nikt inny za mnie życia nie przejdzie...

Z moimi aspiracjami powinnam mieć dużo siły jednak ona słabnie z dnia na dzień. Niecierpiee tego xD.

Coś trzeba zmodyfikować. Kto zna sie na kodach DNA? :DZa oknem śnieg, gęsty dym wydostaje się z kominów... Niszczy

warstwę ozonową xD.Lubię zimę. Ma w sobie to coś czego innym porom roku brakuje. Klimacik :D. Zrobiłam sobie taka sliczną motylkową mozaike na obraz i

powieszę na ścianie <3Jestem sobą i jestem z tego dumna

39opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 40: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia odżywiania i nawyków -bulimiaPowracające epizody nieumiarkowanego

spożywania pokarmów: epizody obżarstwa, brak kontroli nad ilością spożywanych pokarmów (nie można się powstrzymać od tego co i w jakich ilościach się je)

Powracające niewłaściwe zachowania kompensacyjne mające na celu zapobieganie przybraniu na wadze: wymioty, środki przeczyszczające, głodówki, ćwiczenia

Kształt i waga ciała ma nadmierny wpływ na samoocenę

Przez 3 miesiące -dwa razy w tygodniu40opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 41: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Podstawowe typy zaburzeń dziecięcych

Destrukcyjne zaburzenia zachowania

zaburzenia zachowania, zachowania opozycyjno-

buntownicze, ADHD

41opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 42: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Destrukcyjne zaburzenia zachowaniaZaburzenia zachowania

Trwałe zachowanie polegajacym na pogwałceniu praw innych osób i podstawowych norm społecznych

Zachowania opozycyjno-buntownicze Wzorzec zachowań negatywistycznych, wrogich, bunt

wobec osób autorytetu, sprzeciwianie się i odmowa wypełnienia próśb, celowe zachowania mające na celu zdenerwowanie innych ludzi (także rówieśników), „zagniewanie i noszenie urazy”, złośliwość i mściwość, przypisywanie innym złych intencji

Zespół deficytu uwagi z nadruchliwością (ADHD) Impulsywność, brak uwagi i nadpobudliwość

42opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 43: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia zachowania - definicjaPowtarzający się i trwały wzór zachowania

obejmujący łamanie podstawowych praw innych i ważnych norm społecznych stosowanych dla danego wieku

obejmuje więcej niż jedną sytuację (dotyczy szkoły, domu, sytuacji rówieśniczych)

Poważne działania antyspołeczne Trzy lub lub więcej spośród poniżej

wymienionych kryteriów- Występują w ostatnich 12 miesiącach

43opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 44: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia zachowania - definicjaPowtarzający się i trwały wzór zachowania

obejmujący łamanie podstawowych praw innych i ważnych norm społecznych stosowanych dla danego wieku

obejmuje więcej niż jedną sytuację (dotyczy szkoły, domu, sytuacji rówieśniczych)

Poważne działania antyspołeczne Trzy lub lub więcej spośród poniżej

wymienionych kryteriów- Występują w ostatnich 12 miesiącach

44opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 45: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia zachowania – kryteria diagnozy

Agresja w stosunku do ludzi i zwierząt znęcanie się, grożenie, zastraszanie, wszczynanie

bójek, użycie broni czy narzędzia (np.kija,butelki), okrucieństwo, kradzież, zmuszanie do czynności seksualnych

Niszczenie własności innych (wandalizm) podpalenia, niszczenie

Oszustwo lub kradzież włamania, kłamstwa w celu zdobycia dóbr lub

przysług, kradzież, „kantowanie”Poważne naruszenie zasad

niewracanie na noc, ucieczki, wagarowanie45opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 46: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia zachowania-parę informacjiWystępuje trzy razy częściej u chłopców (6-16% populacji),

wzorzec zachowania u dziewcząt jest odmienny (wagary i kłamstwa)

Zmiana wzorca zachowania wraz z wiekiem :Kłamstwa, bójki i agresja wobec zwierzątKonflikty z prawem (rozboje, kradzieże, gwałty)Aspołeczna zaburzenie osobowości (30-40%), problemy

adaptacyjne, przemoc domowa Prawdopodobieństwo konfliktu z prawem w wieku dorosłym

zwiększa: Liczba aktów dewiacji Różnowodność problemów z zachowaniem Problemy z zachowaniem w różnych środowiskach Wczesny wiek pojawienia się dewiacji Współwystępowanie z impulsychnością i niedoborem poznawczym

Zaburzenia zachowania ujawniające się w wieku dojrzewania-lepsze rokowanie,

46opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 47: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Społeczne źródła zaburzenia zachowania-badaniaCzynniki biologiczne

Niski poziom serotoniny sprzyja zachowaniom agresywnym (również depresji)

Nieprawidłowości w obrębie płata czołowego mózgu-obniżenie zahamowań, impulsywność

Deficyt uczenia się (słabe warunkowanie na bodźce) społecznego Zredukowane pobudzenie fizjologiczne -niski poziom pobudzenia

emocjonalnego (niska empatia)-potrzeba większej sytmulacji

Środowisko rodzinne Deprywacja potrzeb we wczesnym okresie życia dziecka Niski status socjoekonomiczny ze słabym przystosowaniem

rodziców, patologia społeczna (bezrobocie, alkoholizm) Agresja jednego z członków rodziny, eskalacja tych zachowań, Uleganie przez rodziców przymusowi ze strony dziecka, brak

wzmocnienia zachowań prospołecznych Niespójna dyscyplina, wysoki poziom niezgody, brak uczucia

47opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 48: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zachowania opozycyjno-buntowniczeWzorzec negatywistycznego zachowania

Traci panowanie nad sobą Kłóci sie z dorosłymi Aktywnie buntuje się lub odmawia stosowania się do póśb

dorosłych i reguł Z rozwagą denerwuje innych ludzi Obwninia innych za własne błędy i złe zachowanie Drażliwy i łatwo się denerwuje Jest zagniewany i urażony Jest zawzięty i mściwy Zachowanie pojawia się częściej niż u rowieśników i

utrzymuje się przez 6 miesięcy.

Nie ma łamania prawa i aktów agresji

48opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 49: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

(F90) Zaburzenia hiperkinetyczne (zespoły nadpobudliwości ruchowej)

Grupa zaburzeń charakteryzujących się wczesnym początkiem (zazwyczaj w pierwszych pięciu latach życia),

brakiem wytrwałości w realizacji zadań wymagających zaangażowania poznawczego,

tendencją do przechodzenia od jednej aktywności do drugiej bez ukończenia żadnej z nich

oraz zdezorganizowaną, słabo kontrolowaną, nadmierną aktywnością. Inne nieprawidłowości: Dzieci z zaburzeniami hiperkinetycznymi są

często lekkomyślne i impulsywne, skłonne do wypadków. Popadają w kłopoty z dyscypliną raczej z powodu bezmyślnego łamania zasad, niż z powodu przemyślanego nieposłuszeństwa. Ich stosunki z dorosłymi są często pozbawione dystansu, brak im normalnej ostrożności i rezerwy. Są niepopularne wśród innych dzieci i mogą być izolowane. Często pojawia się osłabienie funkcji poznawczych i specyficzne opóźnienia zarówno w rozwoju ruchów jak i mowy. Wtórne komplikacje obejmują zachowania aspołeczne oraz niską ocenę własnej wartości.

49opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 50: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zespół deficytu uwagi z nadruchliwościąNietypowe pod względem rozwojowym problemy dotyczące

uwagi, impulsywności i nadpobudliwości ruchowej (3-5% populacji)

Objawy:Niezdolność do zainteresowania się konkretnym zadaniemTrudność ze zorganizowaniem, zaplanowaniem i

wykonaniem pracySprawiają wrażenie, że nie słuchają lub nie usłyszały ci się

do nich mówiłoNie potrafią „usiedzieć spokojnie na miejscu”Są niezdarne i niezorganizowane

Dzieci z ADHD są podatne na zaburzenia zachowania

50opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 51: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi

51opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 52: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Zaburzenia koncentracji uwagiNie zwraca uwagi na szczegóły (błędy z niedbałości)Trudność z utrzymaniem uwagi podczas rozmów i zabawWydaje się że nie słucha tego się do niego mówiNie stosuje się do poleceń i nie kończy pracy szkolnej,

zadańMa trudności z organizowaniem swoich zadań i zajęćSilna niechęć do zadań wymagających wytrwałego

wysiłku umysłowegoGubi rzeczyŁatwo rozprasza się pod wpływem zewnętrznych bodźcówJest roztwargniony w trakcie codziennej aktywnościPrzechodzi z jednej aktywności (prze jej ukończeniem) w

drugą

52opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 53: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Impulsywność„Wyrywa się” z odpowedzią zanim pytanie

zostanie do końca sformułowaneMa trudności z doczekaniem się swojej

kolejkiDziała bez zastanowieniaPrzerywa lub przeszkadza innym„Wyrzuca” z siebie pytania i odpowiedzi bez

czekania na swoją kolej

53opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 54: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

NadruchliwośćNiespokojnie porusza rękami lub stopami,

wierci się na krześleOpuszcza miejsce w sytuacjach, w których

wymagane jest pozostanie na miejscuBiega lub wspina się bez potrzeby, kiedy jest

to niewłaściweMa trudności ze spokojnym bawieniem się

lub odpoczynkiem (jest to dla dziecka „wysiłek”)

54opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 55: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Kryteria diagnostyczne

55opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 56: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Przyczyny występowania ADHDCzynniki genetyczneNieprawidłowości na poziomie receptorów

dopaminy (mała aktywnośćtych receptorów)-Niedostateczne pobudzenie (co utrudnia

dluższą koncentrację)-leki uspokajające –pogarszają stan dziecka!

56opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 57: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Wskazówki dla nauczycieli -ADHDNie wzmacniaj niewłaściwych zachowań , ale tylko te

które chceszutrwalićCzas poświęcony przez nauczyciela jestMów tak, aby dziecko z ADHD cię usłyszałoSłyszy tylko kilka pierwszych słów kierowanego do niego

komunikatu, ma kłopot ze zrozumieniem złożonych poleceńZ bliska, kontakt wzrokowy, powtórzenie, forma pozytywna

–łatwiej gdy ma coś zrobić, Zaznacz początek nowej czynnościDziecko łatwo przechodzi do nieuporzadkowanej i

bezsensownej czynności (wydłubywanie dziur w gumce)Ustal sygnał rozpoczęcia pracy

57opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 58: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Wskazówki cd.Dziel pracę dziecka na krótkie etapyZaburzona uwaga nie pozwala skupić się dziecku na dłużejPrzypominajCzęsto zapomina-można zapytać czy pamięta co jest zadane,

co ma przynieśćZachęcaj dziecko do sprawdzania swoich prac,

sprawdzianówPopełniają błędy z nieuwagi, „czeskie błędy”, pierwsze

kończą zadanieStwórz uporządkowany światRegulaminy, plan zajęćMądrze usadź dziecko z ADHD w klasieNadpobudliwa kanapka, z dala od okna i drzwiUcz dziecko organizowania sobie pracyPytania pomocnicze, od czego zacząć, co jest najważniejsze,

miejsce pracy,Zaakceptuj lub zagospodaruj nadruchliwość

58opracowanie:Zuzanna Krząkała

Page 59: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji

Dziękuję za uwagę i wspólną pracę

59opracowanie:Zuzanna Krząkała