YUNANCA–OSMANLICA-KARAMANLICA BİR SÖZLÜK

download YUNANCA–OSMANLICA-KARAMANLICA BİR SÖZLÜK

of 18

Transcript of YUNANCA–OSMANLICA-KARAMANLICA BİR SÖZLÜK

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    1/18

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literature

    and History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    YUNANCAOSMANLICA/KARAMANLICA BR SZLK:LEKSKON ELLNOTURKKON

    Mustafa KILIARSLAN

    Hayrullah KAHYA

    ZET

    Karamanllar, Anadoludaki Trke konuan ve

    yazlarnda Grek alfabesini kullanan OrtodoksHristiyanlard. zellikle Anadoluda (Karaman, Konya,Kayseri, Isparta, Burdur, Aydn ve Karadeniz vb.),stanbul, Suriye ve Balkanlarda yaadlar. Karamanllaraslnda 11. yzylda Anadoluda, zellikle Toros dalarnaBizans tarafndan yerletirilen askerlerdi. Bunlar Bizansordusunda paral asker olan Trk (zellikle Peenek veKuman Trkleri) boylar idi. Daha sonra OrtodoksHristiyan inancn benimsediler. u anda ou 1923tekinfus mbadelesinden beri Yunanistanda yaamaktadr.

    Bu almada 1860 ylnda Atinada baslm

    Yunanca - Osmanlca / Karamanlca bir szlk olanLeksikon Ellinoturkikonadl szln tantm yaplm vezellikleri hakknda bilgi verilmitir.

    Anahtar Kelimeler: Trk Dili, szlklk,Ortodoks Trkler, Leksikon Ellinoturkikon, Karamanlca.

    THE GREEKOTTOMAN/CARAMANIAN LANGUAGEDICTIONARY: LEKSIKON ELLINOTURKIKON

    ABSTRACT

    Caramanians were Orthodox Christian inAnatolia. They used to both speak Turkish and use Greekalphabet in their texts. They particularly lived in Anatolia,

    Doktora rencisi, stanbul niversitesi, Trk Dili ve Edebiyat AnabilimDal

    Doktora rencisi, Marmara niversitesi, Trk Dili ve Edebiyat AnabilimDal

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    2/18

    726 M. KILIARSLAN- H.KAHYA

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    for instance; in Karaman, Konya, Kayseri, Isparta,Burdur, Aydn, Black Sea area. In addition, Istanbul,Syria and the Balkans etc. Although they were Turkish(particularly Pechenek, Kuman Turks), they weremanaged by Byzantion as paid soldiers in Anatolian areain 11. century, espacially in the Toros Mountains andafter that time, they began to adopt Orthodox Christian.Now, They have lived in Greece since the populationreplacement in 1923.

    In this study, the Greek - Ottoman /

    Caramanian Language dictionary called LeksikonEllinoturkikonwhich was published in Athena in 1860 isintroduced and then some information is given about itsqualifications.

    Key Words: Turkish, lexicography, OrthodoxTurks, Ellinoturkikon, Caramanian Language.

    0. GR

    Szlk, bir dildeki kelimelerin bir ksmn veya

    tamamn abecesel dzen ierisinde bazen de konulara ya dakavramsal alanlara gre tanmlar, kaynaklar, kullanllarnveyahut da farkl bir dildeki karlklarn veren eserdir (Vardar1998: 191).

    Eski Yunanllar ve Eski Hintlilerden beri insanlar doruekilde yazmak ve okumak iin kendi dillerinin kurallarn

    bulmaya uramlardr. Bu kurallar dilbilgisini oluturmutur.Tarihi sre ierisinde btn yaz dillerinin ve eski medeniyetdillerinin gramerleri yaplarak her dilin sz varl bir arayagetirilerek szlkler meydana getirilmitir (Banguolu 2000:19).

    Dilin szvarln szlk eklinde vcuda getirip, eitliyntemlerle uygulama yollarn gsteren bilim dal, szlkbilimolarak adlandrlr (Aksan 1998: 69).

    Szlk hazrlamada asl ama dilin sz varl ise bunaynelik aba harcanmal; bir ders kitab veya yardmc bir kitapise szvarl ona gre belirlenmeli ve sklk dizelgeleri gznnde tutulmaldr (Aksan 1998: 84).

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    3/18

    YunancaOsmanlca / Karamanlca... 727

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    lk szln hangi dilde ve nerede yazldnbilemiyoruz. Fakat bugnk szlklere benzer ilk szlkBizansl Aristophanes tarafndan yazlmtr (M.. II. yzyl).Szlk terimi ise ilk olarak 1225te John Garland tarafndankullanlmtr. Bu zamana kadar birka etimolojik szlkhazrlanm ancakbu kavram terim olarak kullanlmtr (Aksan1998: 70).

    Trk dili tarihindeki szlkbilimin en eski ve nemlihalkasn Kagarl Mahmut tarafndan XI. yz yln ikinci

    yarsnda Arapa olarak yazlm olan Divan Lgatit-Trkoluturur. Bu szlkten sonra Kpak, aatay ve Anadolusahalarnda birok szlk yazlmtr.rnek olarak Ebul-kasmZemaherinin hazrlad Mukaddimetl-edeb i, Hrstiyandin adamlarna Kpakay retmek amac ile yazlan CodexCumanicus u, lgatolmann yannda bir dilbilgisi kitab niteliide tayan Abu Hayyann Kitabl-idrak li-lisanil-etrak adlkitabn ve aatayca szlkler arasnda da Abuka Lgat veMirza Mehdi Mehmet Han tarafndan hazrlanan Senglahsayabiliriz. Anadolu sahasnda da Mustafa bin KarahisariAhterinin Ahteri-i Kebir, Mehmet Efendi Vani Van

    Kulunun Lgat- Vankulu, Smblzade Vehbinin Tuhfe-iVehbi, Esat Mehmet Efendinin Lehetl-lgat,MuhammedHseyin bin Halef Tebrizinin Burhan- Kat, Ahmet VefikPaann Lehe-i Osmani, Muallim Nacinin Lgat- Naci veemsettin Saminin Kamus- Trkisi saylabilecek en nemliszlklerdendir. Bu szlklerin yannda Sir James Wiliamnhazrlad Redhouse da zikretmek gerekir (Bingl 2009: 202-204).

    Bunlarn ou Arapa ve Farsadan Trkeye yaplmolan szlklerdir. Bu szlklerin her birinin ayr bir deeri

    olduu muhakkaktr.Dilin sz varlnn tespitinde szlkler ok nemli bir

    yere sahiptir. Fakat tek tip szlkler bu konuda yetersizdir. Buyzden szlklkle ilgili ne kadar alma yaplrsa dilin ifadegc ve incelii o lde artm olur (Parlatr 2007).

    Bu almada Karamanllar ve Karamanlca konusundagenel bir bilgi verildikten sonra Yunanca Osmanlca /Karamanlca birszlk olan Leksikon Ellinoturkikon adl eserin

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    4/18

    728 M. KILIARSLAN- H.KAHYA

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    tantm yaplacaktr. almann sonuna bu eserin ilk birkasayfas ile son sayfas tpkbasm eklinde eklenmitir.

    1.Karamanllar ve Karamanlca

    Ortodoks Hristiyanlarn Trke konuanlarna Karamanl;bunlarn konutuklar dile de Karamanlca denmektedir. Bunlar, Trkdet, gelenek ve greneklerini tarlar. Tarih boyunca Anadolununzellikle i ve gney kesimleri ile Karadeniz blgesi, bata Suriyeolmak zere Ortadou, Kbrs, Balkanlar veKrmda yaamlardr(Eckmann 1988: 89).

    Karamanl ad ilk defa 16. yzyln ikinci yarsnnbalarnda stanbul ve Anadoluyu gezen Macar eliliinin biryesi olan Hans Dernschwamn gnlnde Caramani,Caramanos ve Caramanier eklinde geer (Eckmann 1988:89).Bu kii, Yedikule civarnda oturan Karamandan gelmiOrtodokslardan sz eder. Bunlar kiliselerinde Yunanca ibadetetmelerine ramen Yunanca bilmeyen insanlardr.1 Ana dilleriTrkedir (Eyice 1962:369). Ortodoks Hristiyan olan ancak hiYunanca bilmeyen ve Trke konuan bu insanlar stanbulagetiren kii Sultan I. Selimdir (Anzerliolu: 2002ye istinadenDernshwam 1992: 78; Jaschke 1964: 98).

    Ancak Karamanllar kendilerine Karamanl demiyorlard.Adlar Karamanlca kitaplarnda genellikle Anadolu Hristiyanlar,Anadolu Ortodoks Hristiyanlar, Yunan dilini bilmeyen AnadoluHristiyanlar veya sadece Anadolu vb. olarak geiyor ve bunlarnkonutuu dil Trke, berrak Trke, Trk dili, ortak Trkdili, dzgn Trk dili vb. olarak adlandrlyordu (Eckmann1991:21).

    Anadoludaki Karamanllar 1923-24teki nfusmbadelesi srasnda dinlerinden dolay Rum milletine dahiledilmi ve Yunanistana gnderilmilerdir. u anda ou

    Yunanistann deiik ehirlerinde yaamaktadr. Saylar tamolarak bilinememektedir. Mbadele esnasnda 100.000 kii(Yacolu 2008), -baka bir yerde de 700.000in stnde(Ermenek 2009)- olduklar belirtilmekte; daha sonraki yllardaise bir milyon civarnda olduklar tahmin edilmektedir (Eckmann

    1 Karamanllarn Rumca bilmedikleri Karamanlca kitaplarda da gemektedir.rnein Yeni Hazne adl bir Karamanlca kitapta yle bir cmle vardr: nkiRumca lisanndan anamazsnz. imdi ana Trk lisan anadnz lisana tefsirolundu... (Yeni Hazne 9:8-9)

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    5/18

    YunancaOsmanlca / Karamanlca... 729

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    1988: 89). imdi birka milyon civarnda olduklar ilerisrlebilir. Son yllarda iki lke arasndaki gidi gelilerinkolaylamas Karamanl Trklerin Trkiye ve Trkiyedekiinsanlarla ilikilerini devam ettirmelerini salamtr. Kayseri,

    Nevehir, ankr, Nide, Adana gibi Anadolunun deiikyerlerinde domu ve u anda Yunanistanda yaayan buinsanlarn zaman zaman eski kylerini ziyarete gelmeleri,Dedelerin Bar gibi balklarla ulusal gazetelerde haberolarak kmaktadr (Kahya 2008b: 648).

    Ortaylnn Karamanl Rum dediimiz HristiyanTrkmenleri olarak niteledii Karamanllar, mbadeleden sonragitmek zorunda kaldklar yerlerde skntl ve zor bir hayata

    baladlar. Bunlarn lkemizden ayrlmalar Trkiyenin ozamanki ekonomisine zarar verdiinden bu durum lkemiz iinde kt sonular dourmutur (Ortayl 2008).

    Yunanistandaki ikinci kuak Karamanllar arasndaTrke konuabilenlerin olduu, nc kuaktakiler arasnda daTrkeyi anlayabilenlerin bulunduu son yllarda yaplan biraratrma ile ortaya konmutur (Anzerliolu 2003: 138 vd.).

    Karamanl Trkesinin yazl metinlerine ilk olarakstanbulun fethinden sonra rastlanmaktadr. Gennadiostikatnamesinden2 sonra eldeki ilk Karamanlca kitap 1584tarihli Glizar- man- Mesihi3 adl bir din kitabdr. Bundansonra stanbul, Atina, Venedik ve Kbrs gibi yerlerde yzlerceKaramanlca kitap yaymlanmtr.4 Bu kitaplarn ou dinierikli ve Yunancadan tercmedir. Bunlar standart OsmanlTrkesi ile deil mahall Karamanl az ile yazlmtr(Eckmann 1988: 89-90; Tekin 1997: 107-108; Eyice 1962: 373;Kahya 2003: 214 vd.). En son Karamanlca kitap ise Kbrsta1935 ylnda baslmtr (Eckmann 1991: 36).

    Karamanlca metinlerin ortaya knn temel sebebininkilise olduunu syleyenler olmutur. (Ermenek 2009).

    1 Bu itikatname hakknda ayrntl bilgi iin bk. H. Ragp zdem, Gennadiostikatnamesi, lk Dergisi, X, no. 60, stanbul, s.529-540, 1938.2 Jnos Eckmann, Semavi Eyice, Talat Tekin, Mustafa Duman gibi birokaratrmac bu kitabn ad Glzar- man- Mesihi olarak zikretmitir. Ancakeserin orijinal kapanda kitabn ad Glizar- man- Mesihi eklindedir(Sallaville ve Dalleggio 1958: 3).3Bu kitaplarn bugn itibariyle bilinen saylar 750 civarndadr (Balta 1998: 5).

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    6/18

    730 M. KILIARSLAN- H.KAHYA

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    stanbulun fethinden hemen sonra kaleme alnm olanGennadios tikatnamesini de sayacak olursak ilk Karamanlcametinlerin ounun dini ierikli olmas bu grn mantklolduunu dndrmektedir.

    Karamanlca eserlerin hem dili hem de imlas standartdeildir.5ou tercme olan bu kitaplarn iml ve dil zelliklerimtercimlerinin dil ve iml anlaylarn yanstmaktadr.Mtercimlerin ayn eitimi almam olmalarnn yannda farklcorafyalarda ve farkl zamanlarda yaam olmalar onlarn

    kendi aralarnda bir birlik oluturmamalarnn sebebidir. Zatenbu kiilerin ilk gayeleri yaymladklar eserlerin dili ve imlsdeil, ieriidir. Bu yzden mtercimler hitap ettikleri insanlarnkendilerini anlayabilecekleri bir dili tercih etmilerdir. Zaten budini kitaplarn ou okunmak iin deil dinlemek iinyazlmlardr(Kahya 2003: 215).

    Bu kitaplarn yaymlanmasndaki ncelikli amaYunanca bilmeyen Anadolulu Ortodoks Hristiyanlara dini inanve akidelerin retilmesidir.

    Karamanlca eserler dil ve edebiyat tarihimizde nemli

    bir yere sahiptir. Bunlar Yunan alfabesiyle yazldklar iin Arapalfabesiyle yazlan o devir Trkesinde zlmesi mmknolmayan baz meselelerin zmnde ie yarayabilirler (Kahya2003: iii). Mesel Arap alfabesinde /a/ - /e/ seslerinin birbirindenayrt edilebilmesi ok zordur. Fakat Grek alfabesinde bu iki sestamamen farkl iaretlerle gsterilir.

    Bu eserler yazldklar dnemin halk dilini yanstmalarynyle de ayr bir neme sahiptirler.6

    Bir Anadolu az olduu halde bu az iin yaygnolarak Karamanlca ya da Karamanl Trkesi tabirleri

    kullanlmaktadr. Bu tabirlerin yerine Karamanl Az tabiritercih edilebilir. Ancak Karamanl Az deyimi u an iin

    4 Bu kitaplarn dili ve imlas hakknda bk. Eckmann (1950a) ve (1950b) ileKahya (2008a).5 Tarih dnem Anadolu / Rumeli azlar zerinde baz aratrmalar yaplmtr.Mesel bk. Hayati Develi, Eski Trkiye Trkesi Azlarnn Snflandrlmas,Turkish Studies, Vol 3 / 3, s. 212-230, 2008; Musa Duman, Eski Trkiye TrkesiDevresinde +lA Ekli Zarflarn Kullanm zerine, Turkish Studies, Vol 3 / 3, s. 345 -355, 2008; Mehmet Gmkl, 18. Yzyl stanbul Az Hakknda BazGzlemler, Turkish Studies, Vol 3 / 3, s. 388-401, 2008.

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    7/18

    YunancaOsmanlca / Karamanlca... 731

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    Karamanl Trkesini ifade etmekte yetersizdir. nk bu ifadeilk nce gnmz Karaman ili ve evresi azlarnartrmaktadr. Fakat tarihi az aratrmalar perspektifinde

    bu tabiri Tarihi Karamanl Az eklinde teklif etmek dahamantkl olabilir. Ancak yinede bu deyimi, u an iin sadecebirteklif aamasnda grmek gerekir.

    2. Leksikon Ellinoturkikon

    Leksikon Ellinoturkikon Rumlarn Trkerenmelerine yardmc olmak iin yazlm Yunanca-Trke bir

    szlktr. Yunanca kelimelerin nce Osmanlca sonraKaramanlca yazllar verilmitir. 1860 miladi ylndastanbulda baslmtr. Szln kapak ksmnda sayfann tamortasna gelecek ekilde dier yazlardan daha iri ve koyu

    puntolarla byk harflerle satr halinde Sultan Abdul Mecit Han ibaresiyazlmtr.

    Kitabn ad cildinin srtnda ve kitabn szlk ksmnnilk sayfasnda Leksikon

    Ellinoturkikoneklinde yazlmtr.

    Kitabn ilk yirmi sayfas Yunan rakamlarylanumaralandrlmtr. Ondan sonraki numaralar Latin rakamlariledir. Bu ekilde kitabn toplam sayfas 20+956 = 976dr.

    Kitabn kapak sayfasndan sonra gelen balkszblmde nce Arap harfleriyle, sonra da Yunan harfleriyle birgiri ksm yazlmtr. Arap harfleriyle yaklak buuk,Yunan harfleriyle yaklak drt buuk sayfa tutan bu iki metin

    birbirinin ayndr. Bir de alt buuk sayfalk Yunanca bir blm7bulunmaktadr. Eserin bu ksmlarnda tanrya ve padiahAbdlmecid Hana vgler dzlr. Ardndan padiahn bir

    ihsan olarak btn tebasna eit davrandn ve ilme nemverdii belirtilir. limler arasnda da en nemlisi dil ile ilgiliolanlar olduu, diller arasnda da dilden oluan, nezaketli,fasih ve veciz gibi zellikleri ile n plana kan Osmanl dilininnce geldii anlatlr. ok manay az kelime ile ifade edebilmezelliine sahip olan bu dilin, dou dillerinin ok tatl bir

    6Kitabn Yunanca giri ksmnn zet evirisini yapan stanbul niversitesi YunanDili blm retim yesi Dr.Hristo Fotiadise ok teekkr ederiz.

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    8/18

    732 M. KILIARSLAN- H.KAHYA

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    baln ortaya koyduu ifade edilerek yine giri ksmndaOsmanl dilinin imparatorluk snrlar ierisinde yaayan, yazlanve konuulan bir dil olduu aklanarak yle denir: Biz de budili ok iyi bilmeliyiz. nk ticarette ve her trl ilikilerde budili kullanmak zorundayz. Osmanl dili btn gayr- mslimokullarda retilmektedir. Fakat bu dilin retilmesinde aragere eksiklii grlmektedir. Bu szlk bu gaye ileoluturulmutur. Bunun iin Trkenin herkes tarafndanrenilmesi gerekir. Trkeyi millet-i Rumiyeden olanlarnrenmesi daha nemlidir. nk bu milletin ticaret ve sanatlauraanlar her tr al verilerinde ve dier ilerinde gecegndz milet-i slamiye ile iliki ierisinde bulunmakzorundadr. Ayrca bu milletten olanlarn dier bir ksm dadevlet hizmetinde bulunmaktadrlar. Bunlarn devlet hizmetinihakkyla yapabilmeleri Trkeyi ok iyi renmelerine baldr.

    Bir dilin renilebilmesi iin ilk nce o dilin sarf venahv kurallar iyice kavranlmal, ardndan o dilde kullanlankelimelerin mmkn olduu kadar renilmesi gerekmektedir.Bu iki ilem yapldktan sonra da o dili kullananlarla ziyadecedlp kalklarak o dilin incelikleri bellenmelidir. Bunlarn

    yannda o dil ile yazlm kitaplarn okunmas da gerekmektedir.Bu anlamda birok dilin renilmesi iin faydal

    kitaplar ve kaynaklar mevcuttur. Ancak Trkenin millet-iRumiyeye retilebilmesi iin henz yeterli Rumca bir lgatkitabnn yazlmam olmas gerekten zcdr. Bu eksikliingiderilmesi iin sabk Berlin sefareti ba tercman ve imdihlas Enis TercmeOdasnda almakta olanFardisile millet-iRumiye mektebi Trke muallimi olan Kostaki Yanni Fotiadistarafndan Rumca bir lgat kitab yazlmtr. Bylece yazarlarvatan ve millete hizmet etmeyi amalamaktadrlar.

    Kitabn hazrlanmasnda ncelikle Skarlosun Yunancaszlnden faydalanlarak o gnk Yunan dilinde en okkullanlan 20.000 kelime gz nne alnmtr. Trkeszlklerden de Kmus- Trki, Vankulu Lgat, Ahteri-i Kebir,Burhn- Kt, Ferheng-i uuri ve Mntehabt- Lugt-Osmniye gibi szlklerden istifade edildii ifade edilmektedir.Bu szlklerin yannda Biberstein, Kazimirski ve Meninskinin

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    9/18

    YunancaOsmanlca / Karamanlca... 733

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    kitaplarndan ayrca Arapa-Farsa, Arapa-Franszca ve deLatince szlklerden faydalanlmtr.

    Yunanca yazlm giri blmnde dillerin daima birgeliim ierisinde olduu bu yzden lgat yazarnn iinin

    byk ve ar olduu sylenmitir. Bugnk Yunan dilinde (ozaman kast ederek) lgat yazmak, eski Yunan dilindeyazmaktan daha zordur. nk bir kiinin Yunanca birkelimenin Trke karln bulmak iin nce Yunancakelimenin anlamn iyi kavramas gerekmektedir. Lgat

    yazmann ok zor bir i olduu, tek kiinin yapabilecei bir iolmad ve her iki dili iyi bilen insanlara ihtiya duyulduu,belirtilen hususlardandr. Son ksmda da bu lgatnhazrlanmasnda fikirleri alnan, danlan Osmanl edebiyat veyazarlarna teekkr edilmektedir.

    Bu kitap, yazarlarn uzun abalar sonucu MaarifVekaletinin izniyle baslmtr. Bu eserin ilk olduu iin birokeksiklikleri olabilecei, kitab okuyanlarn grebileceklerihatalara msamaha ile bakmalar istenmektedir. Ayrca giri

    blmnn sonunda yazarlarA. Th. Fardisve K. o. Fotiadisinkitabn 28 Mart 1860 ylnda stanbuldabasldn belirttiiimzalar bulunmaktadr.

    Yazarlar tarafndan yazlm olan bu Yunancablmden sonra yine Yunanca 8balkl bir blmgelmektedir. Burada kitabn imlsnda dikkat edilen hususlaranlatlmaktadr. Yunancada bulunmayan veya Trke ilekarma ihtimali olan be, dal, cim, im, ze, je, ayn, kaf, gef, kefgibi seslerin yazmnda kullanlan iaretler rnek kelimelerleaklanmaya allmtr. Yunancada bulunmayan harfler vekarlklar rnekleriyle u ekilde verilmitir:

    st noktal ()

    (daim)

    ()

    () t (adr)

    7Bu ifadenin transliterasyonu u ekildedir: EKSGSS

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    10/18

    734 M. KILIARSLAN- H.KAHYA

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    () (gelmek)

    ` (`) ` (ejder)

    () , , , , () (maktu)

    (kpek)

    (gl)

    st noktal (imdi)

    Leksikon Ellinoturkikon adl szln genel zellikleri ylesralanabilir:

    1. Madde ba olan Yunanca kelimelerin Trke karlklarArap harfli (Osmanlca) ve Grek harfli (Karamanlca) olarakverilmitir.

    2. Bu szln hazrlanmasnda madde balar Yunanca olduuiin kelimelerin dizimi Yunan alfabesine gre yaplmtr.

    3. Yunancadan dilimize gemi kelimelerin de Arapa, Farsakkenli kullanlan btn ekilleri verilmi ve gerekli grlenyerde aklamaya gidilmitir. Ayrca Arapa kelimelerin oulekli de gsterilmitir:9

    x : akademi, dar fnun, encmen, encmeni dani.10(s. 23).

    x : parmak, usbu, engt, benane (benan) , enmele(enamil) , ba parmak, ehadet parma, orta parmak, uzun

    parmak, ksz parmak, sere parmak, kk parmak.11 Bir

    kadem on iki parmakdan ibaretdir.4. Kelimenin anlam verilirken gerekli grlen yerde Trkekelimenin ikinci ve nc anlamnn Yunanca ekli deverilmitir:

    8Verilen rneklerde orijinal metnin iml zellikleri aynen korunmutur.9Yunanca kelimelerin Karamanlca yazllar verilmitir.10Parmak nce Yunanca olarak yazlm sonra Osmanlca ve Karamanlca yazlverilmitir.

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    11/18

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    12/18

    736 M. KILIARSLAN- H.KAHYA

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    Trkenin zengin dil malzemesini ortaya koymasasndan bu lgat da gnmz Trkesine evrilmeyi

    beklemektedir. Yunanca- Trke ilk szlk olmas asndan dabu yndeki almalar Karamanlca ile ilgili bir ok hususu davuzuha kavuturacaktr.

    KAYNAKA

    AKSAN Doan (1998).Her Ynyle Dil Ana izgileriyle Dilbilim,

    3. Cilt, Ankara: Trk Dil Kurumu Yaynlar.ANZERLOLU Yonca (2002). Karamanllar ada

    Trklk Aratrmalar Sempozyumu 2002, Bildiriler,8-10 Mays 2002, Ankara niversitesi Dil ve Tarih-Corafya Fakltesi ada Trk Leheleri veEdebiyatlar Blm.

    ANZERLOLU Yonca(2003). Karamanl Ortodoks Trkler,Ankara: Phoenix Yaynlar.

    BALTA Evangelia (1998). Karamanlca Kitaplarn Dnemlere Grencelenmesi ve Konularna Gre Snflandrlmas,

    Mteferrika, S.13, s.1-7.BANGUOLU Tahsin (2000). Trkenin Grameri, Ankara: Trk

    Dil Kurumu Yaynlar.

    BNGL Zekeriya (2009). Szlk ve Szlklk zerine BirAratrma, Akademik Bak,http://www.akademikbakis.org/sayi9.htm, (ET:16.07.2009), S. 9, s. 197-206).

    DEVEL Hayati (2008). Eski Trkiye Trkesi AzlarnnSnflandrlmas, Turkish Studies (Ed. MehmetDursun ERDEM), www.turkishstudies.net, (ET:

    11.08.2008) Vol. 3 / 3, s. 212-230.DUMAN Musa (2008). Eski Trkiye Trkesi Devresinde +lA

    Ekli Zarflarn Kullanm zerine, Turkish Studies(Ed. Mehmet Dursun ERDEM),www.turkishstudies.net, (ET: 11.08.2008), Vol. 3 / 3,s. 345-355.

    http://www.akademikbakis.org/sayi9.htmhttp://www.akademikbakis.org/sayi9.htmhttp://www.akademikbakis.org/sayi9.htm
  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    13/18

    YunancaOsmanlca / Karamanlca... 737

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    DUMAN Mustafa (1989). Karamanlca, Yunanca, ErmeniHarfli Trke ve Ermenice Nasrettin Hoca Kitaplar,Tarih ve Toplum, XVI, S. 92, s. 61-64, stanbul.

    ECKMANN Jnos (1950a). Anadolu Karamanl Azlarna AitAratrmalar I: Phonetica, ADTCFD, VIII, s. 165-200,Ankara.

    ECKMANN Jnos (1950b). Yunan Harfli Karamanl mlsHakknda, Trk Dili ve Tarihi HakkndaAratrmalar, s. 27-31. Ankara.

    ECKMANN Jnos (1988). Karamanlcada Birka GerindiumTerkibi, ev. Mjdat Kayayerli, Trk KltrAratrmalar, XXVI, S. 2, s. 89-94.

    ECKMANN Jnos (1991). Karaman Edebiyat, haz.: HalilAkgz , Trk Dnyas Edebiyat I, s. 20-38,stanbul: Trk Dnyas Arastrmalar Vakf.

    Ermenek (2009). Karamanlca,http://www.ermenekhaber.com/yazar.asp?yaziID=869,(ET: 16.07.2009).

    EYCE Semavi (Review) (1962). Sallaville, Svrien EugneDalleggio, Karamanlidika, Yunan Harfleri ile TrkDilinde Baslm Kitaplarn Analitik bibliyorafyas 1,1584-1850, Belleten, XVI, S. 102, s. 369-374,Ankara.

    FARDS A. Th. ve K. o. Fotiadis (1860). LeksikonEllinoturkikon,stanbul.

    GMKILI Mehmet (2008). 18. Yzyl stanbul AzHakknda Baz Gzlemler, Turkish Studies (Ed.Mehmet Dursun ERDEM), www.turkishstudies.net,

    (ET: 11.08.2008), Vol. 3 / 3, s. 388-401.KAHYA Hayrullah (2003). Grek Harfli Osmanl Trkesi Bir

    Eser: spat- Mesihiye zerinde Dil ncelemesi, Fatihniversitesi Sosyal Bilimler Enstits, BaslmamYksek Lisans Tezi, stanbul.

    KAHYA Hayrullah (2008a.). Karamanlca Bir Eser YeiHazne ve Dil zellikleri (ml zellikleri ve SesBilgisi), Turkish Studies (Ed. Mehmet Dursun

    http://www.ermenekhaber.com/yazar.asp?yaziID=869http://www.ermenekhaber.com/yazar.asp?yaziID=869http://www.ermenekhaber.com/yazar.asp?yaziID=869http://www.ermenekhaber.com/yazar.asp?yaziID=869http://www.ermenekhaber.com/yazar.asp?yaziID=869
  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    14/18

    738 M. KILIARSLAN- H.KAHYA

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    ERDEM), www.turkishstudies.net, (ET: 06.04.2008),Vol. 3 / 6, s. 367-408.

    KAHYA Hayrullah (2008b.). (Review), Yonca Anzerliolu,Karamanl Ortodoks Trkler, Phoenix Yaynlar,Ankara 2003, 376 s., The Journal Of InternationalSocial Research (Ed. Muhammet KUZUBA),www.sosyalarastrmalar.com, (ET: 11.08.2008),Vol. 1 / 4, s. 648-652.

    ORTAYLI lber (2008). Nfus Mbadelesi,http://www.memurlar.net/haber/124592, (ET.16.11.2008).

    ZDEM H. Ragp (1938). Gennadiosun tikatnamesi, lkDergisi, X, S. 60, s. 529-540, stanbul.

    PARLATIR smail(2007). Eski Trkiye Trkesi Dnemi Eserleri veTarihsel Szlk almalar, Uluslar aras Eski TrkiyeTrkesi Toplants Bildiriler,Trk Dil Kurumu Yaynlar.

    SVREN Sallaville ve EUGNE, Dalleggio (1958).Karamanlidika, Bibliographie analytique douvrages en

    langue turque imprims en caractres grecs I: 1584-1850, Atina: Institut Franais dAthnes

    TEKN Talat (1997). Tarih Boyunca Trkenin Yazm,stanbul: Simurg Yaynlar.

    VARDAR Berke (1998). Aklamal Dilbilim TerimleriSzl, stanbul.

    YACIOLU Dimostenis (2008). Karamanl Rumlar veKimlik-Kken Tartmalar,http://azinlikca.blogspot.com/2008/09/karamanl-rumlar-ve-kimlik-kken.html,(ET. 09.12.2008).

    Yei Hazne (1756). ev. Serafim (Adalial, Yeromonahos),Antonios Vortoli, Venedik.

    http://www.memurlar.net/haber/124592http://www.memurlar.net/haber/124592http://azinlikca.blogspot.com/2008/09/karamanl-rumlar-ve-kimlik-kken.htmlhttp://azinlikca.blogspot.com/2008/09/karamanl-rumlar-ve-kimlik-kken.htmlhttp://azinlikca.blogspot.com/2008/09/karamanl-rumlar-ve-kimlik-kken.htmlhttp://azinlikca.blogspot.com/2008/09/karamanl-rumlar-ve-kimlik-kken.htmlhttp://azinlikca.blogspot.com/2008/09/karamanl-rumlar-ve-kimlik-kken.htmlhttp://www.memurlar.net/haber/124592
  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    15/18

    YunancaOsmanlca / Karamanlca... 739

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

    3. Ekler

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    16/18

    740 M. KILIARSLAN- H.KAHYA

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    17/18

    YunancaOsmanlca / Karamanlca... 741

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009

  • 8/13/2019 YUNANCAOSMANLICA-KARAMANLICA BR SZLK

    18/18

    742 M. KILIARSLAN- H.KAHYA

    Turkish Studies

    International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic

    Volume 4/4 Summer 2009