Tasnif Dışı

Yetenek Modellerinin Gerçekleştirimi Üzerine Bir

Durum ÇalışmasıOrçun Dayıbaş

Aselsan A.Ş. SST-MD-YMMAralık, 2012 / İzmir

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 2

İçerik

• Giriş• Değişkenlik Yönetimi• Yetenek Modelleri• Yapılandırma Modeli ve Yetenekler• Gerçekleştirim

– Bağımlılık İletimi– Mimari Bağımlılıklar– Tasarımdan Gerçekleştirime Yarı Otomatik Geçiş

• Sonuç• Soru-Cevap

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 3

Giriş

• Sorun– KULAÇ derinlik ölçüm sonarı (İskandil sistemi)

– Farklı platformlar için farklı GKA(Grafiksel Kullanıcı Arayüz) yazılımları• Denizaltı• Su üstü

• Çözüm– Uyarlanabilir iskandil GKA yazılımı– Sonar projeleri için yeniden kullanılabilir

yetenekler

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 4

Değişkenlik Yönetimi

• Yazılım ürün hattı (YÜH) bağlamında değişkenlik– Ürün hattı değişkenliği– Yazılım değişkenliği

• YÜH değişkenlik türleri [1]– Ortaklık: Tüm ürünlerde (aile üyesi) ortak olan

işlevler.– Değişkenlik: Bazı ürünlerde ortak olan ama

tüm ürünlerde ortak olmayan işlevler.– Ürüne özel: Sadece bir üründe olan, diğer

üründe olmayan işlevler.

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 5

Yetenek Modeli

• Yetenek modeli, yazılım ürün hattının kapsadığı tüm olası ürünleri, sıradüzensel (hierarchical) yetenekler ve bu özellikler arası ilişkiler ile ifade eder.

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 6

Yetenek Modeli

• Yetenek modellerinde en yaygın kullanılan ilişkiler [2]– Sıradüzensel olarak üst-alt özellikler arası

(parental)• Zorunlu (mandatory): Alt özellik gerekli.• Seçimsel (optional): Alt özellik seçimsel.• Veya (or): İlgili gruptaki alt özelliklerden bir veya bir

kaçı seçilebilir.• Alternatif (xor): İlgili gruptaki alt özelliklerinden yalnız

biri seçilebilir.– Sıradüzensel olmayan (cross-tree)

• A gerektirir B: A’nın seçilmesi B’nin de dolaylı olarak seçilmesini gerektirir.

• A dışlar B: A’nın seçilmesi B’nin dolaylı olarak seçilmemesini gerektirir.

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 7

Yetenek Modeli

• Yetenek modelleme ortamı: FeatureIDE

• Desteklediği geliştirme yöntemleri [3]– Ön işleyici kullanımı– Delta-yönelimli programlama– İlgi-yönelimli programlama– …

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 8

Yetenek Modeli

• Yetenek modelinin ilk sürümü (sezgisel)

Tasnif Dışı

Yetenek Modeli

• TracWiki üstünde yapılan çalışma– Gereksinimlerin yeteneklere eşlenmesi– Yetenek bağımlılıklarının belirlenmesi– Yetenek gerçekleştirim önceliklerinin

belirlenmesi• Yetenek modelinin FeatureIDE’ye

aktarılması

O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 9

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 10

Yetenek Modeli

• Yetenek modelinin son sürümü

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 11

Yapılandırma Modeli

• Yapılandırma modeli, yetenek modeli üzerinde yapılmış bir seçimi ifade eder.– Sadece seçilmiş yetenekleri içerir; değişkenlik

içermez.– Aynı bilgi değişik biçemlerde ifade edilebilir.

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 12

Gerçekleştirim

• FeatureIDE’nin desteklediği gerçekleştirim yöntemleri– Olgun ve/veya yaygın olmayan çerçeveler.– Var olan gerçekleştirime etkisi yüksek

yöntemler.• Çözüm: Bağımlılık iletimi (DI - Dependency

Injection) tabanlı özgün çözüm.– FeatureIDE çıktısı yapılandırma.– Var olan bileşenlerin yetenek yapılandırmaları

ile uyumlandırılması (gerekirse).– Bağımlılık iletimi çerçevesi ile bağımlılıkların

yönetilmesi (Google Guice [4])

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 13

Gerçekleştirim

• Bağımlılık İletimi– Nesnelerin özelliklerinin dışarıdan bir birim

tarafından yaratılan olgular ile kurulması ilkesine dayanır [5].

– Sadece arayüz kullanımı (a) yaratım bağımlılığını ortadan kaldırmaz. Bağımlılık iletimi (b) ile bu bağımlılık işlevsel nesnelerin dışına taşınmış olur.

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 14

Gerçekleştirim

• Mimari Bileşenler ve Yetenekler

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 15

Büyük Resim

• Yetenekten gerçekleştirime geçiş

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 16

Sonuç ve Değerlendirme

• Tekrarlanabilir bir yetenek modeli gerçekleştirim yöntemi oluşturulmuştur.– Geliştirici yetenek modeli üzerinden

yapılandırmayı belirterek ürünü oluşturabilir.• Gereksinimlerin yeteneklere eşlenmesi ile

izlenebilirliği olan tüm varlıklar benzer bir yöntemle üretilebilir (Ör: Test yazılımları).

• İlerleyen dönemde bu çalışmanın genişletilerek devamı planlanmaktadır.– Yetenek gereksinimlerinin, model ile uyumlu

olarak ifade edilmesinde karşılaşılan zorlukları çözmek.

– Yetenek özellikleri (non-functional attributes).

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 17

Teşekkürler…

• Sorularınız?

odayibas

Tasnif Dışı O.Dayıbaş / UYMK’12 / 7-8 Aralık 2012 18

Kaynakça

[1] F. Van Der Linden, K. Schmid, E. Rommes, “Software Product Lines in Action”, Springer ( 2007).

[2] D. Benavides, A. R. Cortés, P. Trinidad, S. Segura, “A Survey on the Automated Analyses of Feature Models”, JISBD 2006: 367-376 (2006).

[3] T.Thüm, et al. “FeatureIDE: An Extensible Framework for Feature-Oriented Software Development” Science of Computer Programming (2012).

[4] Google Guice http://code.google.com/p/google-guice/[5] M. Fowler, "Inversion of Control Containers and the

Dependency Injection Pattern", http://martinfowler.com/articles/injection.html