1033

YAT MOBİLYASI UumlRETİMİNDE CNC MAKİNE KULLANIMI VE

KARŞILAŞILAN GUumlCcedilLUumlKLER

Goumlksel ULAY a Nevzat CcedilAKICIERb Kuumlccediluumlk Huumlseyin KOCcedilc

a Yuumlzuumlncuuml Yıl Uumlni Van MYO Malzeme ve Malzeme İşleme Teknolojileri BoumllVan

bDuumlzce Uumlni Orman Fakuumlltesi Orman Enduumlstri Muumlh Boumll Konuralp 81100 Duumlzce

cİstanbul Uumlni Orman Fakuumlltesi Orman Enduumlstri Muumlh Boumll 34473 Bahccedilekoumly İstanbul

gulayyyuedutr nevzatcakicierduzceedutr hkocistanbuledutr

Oumlzet

Bu araştırmada yat mobilyası uumlretiminde CNC makinaların kullanım olanakları

araştırılmıştır Mobilya imalatında CNC makine kullanımı ccedilok cazip goumlruumlnmesine

karşın uumlruumlne oumlzguuml koşullar nedeniyle uumlretim aşamasında oumlnemli sorunlar veya kısıtlar

ortaya ccedilıkarabilmektedir İleri teknolojinin daha etkin kullanımı accedilısından bu sorun

veya kısıtların bilinmesi oumlnem taşımaktadır Son yıllarda kullanımı artan luumlks yatgezi

teknelerine oumlzguuml tasarım parametrelerine sahip oumlzel mobilyalara olan talep de artmış ve

uumlretim olanakları daha ccedilok tartışılır hale gelmiştir Tuumlrkiyersquode yat imalatı yapan

işletmelerin ccediloğunluğu kuumlccediluumlk ve orta oumllccedilekli işletmelerdir Bu işletmelerde CNC

makinesi kullanımı kalite ve goumlrsel beklentiler accedilısından oumlzel bir oumlnem taşımaktadır

Araştırmada CNC makinesi kullanımı ve uumlretimde ortaya ccedilıkan sorunların belirlenmesi

amacıyla 234 metrelik bir tekneye ait mobilyaların uumlretimi ile incelenmiştir Ccedilalışmada

yat mobilyası imalat suumlreci hakkında bilgilere yer verilirken işletmelerde hacirclihazırda

geleneksel youmlntem ve makinelerle uumlretilebilen oumlzel mobilyalarda kalite standardı uumlretim

zamanı vb parametreler tartışılmıştır

Anahtar Kelime CNC mobilya yattekne uumlretim

1034

THE USAGE OF CNC MACHINES IN YATCH FURNITURE PRODUCTION

AND ENCOUNTERED PROBLEMS

Abstract

In this study the opportunities of using CNC machines in yatch furniture production

were researched Although CNC machine using seems very attractive in furniture

production important problems or limitations may come out during production based

upon circumstances peculiar to product Knowing these problems or limitations is

important in terms of using advance technology effectively Since in recent years the

demand for special furniture having designing parameters peculiar to luxurious yatchfly

bridges increases the production possibilities become highly questionable In Turkey

the enterprises that manufacture yatch are mostly small scale or medium sized

enterprises In these enterprises CNC machine using has special importance in terms of

quality and visual expectations In this research the production of furniture belonging to

234 meters boat in order to obtain problems during production and in usage of CNC

machine As the information about yatch furniture production period is given in the

study some parameters such as quality standards production period etc in special

furniture that are currently produced by traditional methods and machines are discussed

as well

Keyword CNC furniture boat Manu faction

1Giriş

Genel olarak mobilya yaşanılan yerlerin suumlslenmesine ve ccedileşitli amaccedillarla

donatılmasına yarayan eşya olarak tanımlanmaktadır[1] Mobilya genellikle işlevine

goumlre biccedilim alır ve uumlretiminde doğal ve yapay birccedilok malzeme kullanılır Mobilyalar

işlevine konstruumlksiyon ccedileşidine kullanıldığı mekana ve uumlretiminde kullanılan

malzemelerin tuumlrlerine goumlre farklı sınıflandırılmaktadır[2] Yat mobilyaları da

yukarıdaki mobilya tanımlarını iccedilermekle birlikte mobilya sanayinin olduğu kadar

yattekne imalat sanayinin bir parccedilası olarak yuumlzer deniz taşıtlarında kullanılan

mobilyalar olarak tanımlanabilir Mobilya sanayi ve yattekne imalat sanayi iccedilerisinde

varlığını suumlrduumlren ve guumln geccediltikccedile gelişen yat mobilya imalat sanayi her iki sektoumlruumln

1035

guumlcuumlnuuml buumlnyesinde barındırmaktadır Teknoloji ve bilgi kullanım duumlzeyi bağlı olduğu

sektoumlrlerin deneyim ve tecruumlbe imkacircnlarını kullanarak gelişim goumlstermektedir

Genel olarak işletmeler rakipleri ile rekabet edebilmek ve onlara uumlstuumlnluumlk

sağlayabilmek iccedilin uumlretim sistemlerinde ve anlayışlarında değişikliğe gitmektedirler

İşletmeler uumlrettiğini satmak yerine satabilecekleri uumlruumlnleri uumlretmeyi tercih

etmektedirler Bu nedenle uumlretimlerinde kalite hız ve esneklik gibi unsurlara daha ccedilok

oumlnem vererek teknoloji kullanım duumlzeylerini zorunlu olarak artırma gereksinimi

duymaktadırlar

Guumlnuumlmuumlzde kuumlreselleşen duumlnyada teknoloji ve oumlzellikle bilgisayar teknolojisi her

geccedilen guumln gelişmektedir Dolayısıyla işletmeler hayatlarını suumlrduumlrebilmeleri ve serbest

piyasada rekabet edebilmeleri iccedilin bilgisayar teknolojilerini kullanabiliyor olmaları ve

geleneksel uumlretim (GUuml) sistemlerinden bilgisayar destekli uumlretim (BDUuml) sistemlerine

geccedilmeleri neredeyse zorunlu hale gelmiştir Son yıllarda hızla gelişen sektoumlrlerden biri

olan mobilya sektoumlruumlnde geniş kulanım alanı bulan BDUuml sistemlerinin yat gibi oumlzel

mekacircnlara goumlre tasarlanan mobilyaların uumlretiminde de kullanılabilme olanaklarının

incelenmesi son derece oumlnem arz etmektedir[3]

Uumllkemiz ekonomisinde son on beş yıl iccedilerisinde hızlı gelişme goumlsteren diğer bir

sektoumlr olan tekne ve yat imalat sektoumlruuml ve bu sektoumlre bağlı yan sanayi alanları katma

değeri yuumlksek uumlruumlnler ve istihdam artışı ile adından soumlz ettirmişlerdir Dolayısıyla yat

imalat sektoumlruuml iccedilinde oumlnemli bir yere sahip olan ve gelecekte oumlneminin daha da iyi

anlaşılacağı yat ve yat mobilya imalat sektoumlruumlnuumln teknoloji kullanımı kalite

kurumsallaşma verimlilik istihdam katma değer markalaşma tasarım vb konulardaki

potansiyelini ortaya koyan ve gelişmesine katkıda bulunacak araştırma ve ccedilalışmaların

yapılması son derece oumlnemlidir

Bu ccedilalışmada CNC makinesinin yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde kullanımının

incelenmesiyle sektoumlruumln teknoloji kullanımına katkı yapılması amaccedillamıştır Tuumlrkiyersquode

son yıllarda uumlretimi guumln geccediltikccedile artan luumlks yat ve tekne imalatı ve bunlara youmlnelik oumlzel

mobilyaların tasarım ve uumlretimine youmlnelik araştırmalara oumlnem teşkil etmektedir

Uumllkemizin Avrupa da oumlnde gelen yat uumlreticilerinin iccedilinde olması ve gelecekte yerini

korumak iccedilin uumlretim kalitesini artırarak rakiplerine karşı uumlstuumlnluumlk sağlamasında

teknoloji kullanım duumlzeyinin son derece etkili bir faktoumlr olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

1036

Ccedilalışmada genel bilgiler kısmında yat mobilyası ve genel oumlzelliklerine CNC

makine teknolojilerinin genel oumlzelliklerine makine kullanımı ile ilgili kısıtlara ele

alınan yat ve mobilya dekorasyon elemanlarının oumlzelliklerine konstruumlksiyon ihtiyaccedilları

ve uumlretimde karşılaşılan guumlccedilluumlkler tartışılarak ccediloumlzuumlm oumlnerileri getirilmeye ccedilalışılacaktır

2 Genel Bilgiler

21Yat mobilyası imalat sektoumlruuml

Yat mobilyası kavramı guumlnuumlmuumlzde kullanımı gittikccedile artan yat ve tekne gibi deniz

araccedilları iccedil mekacircnlarının dekorasyonunda kullanılan donatı elemanları olarak

tanımlanabilir Genel kullanıma youmlnelik olan masa sandalye koltuk elbise dolabı

kitaplık banyo dolabı mutfak dolabı vb donanımlarla fonksiyon bakımından aynı

goumlrevleri goumlrmektedirler Oumllccediluuml form malzeme konstruumlksiyon hacim ve estetik accedilıdan

ise diğer mobilyalara nazaran yat ve tekne mobilyalarının kendine oumlzguuml karakteristik

oumlzelliklere sahiptirler Bu bakımdan yat ve tekne mobilyalarına youmlnelik araştırmaların

yapılarak konu ile ilgili bilgi eksikliğinin ve belirsizliğin giderilmesi kaccedilınılmazıdır Yat

ve tekneler farklı şekillerde sınıflandırılmalarına karşın yapım şekilleri ve uumlretim

alanları benzerdir Daha ccedilok tersanelerde uumlretimi yapılan deniz araccedillarının iccedil

dekorasyon ve mobilya imalatları da tekne imalatı yapan firmalar tarafından tersane

buumlnyelerinde kurulan kuumlccediluumlk atoumllyelerde gerccedilekleştirilmektedir[34] Buguumlne kadar yat

mobilyası imalat sanayiye youmlnelik yapılmış ccedilalışma sayısı birkaccedil taneyi geccedilmemektedir

Yattekne mobilyası imalat sektoumlruuml ile ilgili kapasite oumllccedilek istihdam sayısı uumlretim

teknolojileri vb bilgiler tam olarak bilinmemekte ve bu konu sektoumlr ile ilgili belirsizlik

yaratmaktadır Ayrıca bu durum sektoumlruumln mevcut potansiyelinin ortaya ccedilıkmasını ve

bilinmesinin oumlnuumlnde buumlyuumlk bir engel olarak durmaktadır

Tuumlrkiyersquonin luumlks yat ve tekne uumlreticileri arasında olmasında yat mobilya imalat

sektoumlruumlnuumln katkısı buumlyuumlktuumlr Ccediluumlnkuuml luumlks tekne ve yatların konfor estetik albenisini

muumlşteriye goumlsteren iccedil mekanı oluşturan mobilya elemanlarıdır Mobilyaları goumlsterişsiz

kalitesiz olan tekneler muumlşteri ve kullanıcıları kalite youmlnuumlnden memnun edemez

Haliyle uumllkeler arasındaki artan rekabet iccedilerisinde yat mobilya imalat sektoumlruuml yeterince

gelişmemiş ise yattekne imalatccedilılarının rakipleri karşısında uumlstuumlnluumlk sağlaması

muumlmkuumln olmayacaktır Hali hazırda yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde faaliyet goumlsteren

1037

birccedilok işletmede yat mobilyası geleneksel sistemlerden kesikli uumlretim altında yer alan

siparişe dayalı uumlretim sistemi kullanılmaktadır Aşağıdaki Şekil 1rsquode uumlretim suumlreccedillerine

goumlre uumlretim sistemleri sınıflandırılmaktadır

Şekil 1 Uumlretim sistemlerinin sınıflandırılması [5]

Bu sistemde tuumlketici ya da muumlşteri istekleri doğrultusunda işletme tarafından

tasarım zaman kalite ve miktar bakımından oumlzellikleri belirlenen bir uumlruumlnuumln uumlretilmesi

soumlz konusudur Siparişe goumlre uumlretimin en oumlnemli oumlzellikleri ccedilok ccedileşitli uumlruumlnlerin

uumlretilmesi ve her bir siparişin gerektirdiği işlem sırası ve sayısının birbirinden farklı

olmasıdır Mobilya uumlreten sistemler buna oumlrnek olarak goumlsterilebilir[6]

Genellikle luumlks ve aynı zamanda maliyeti yuumlksek teknelerin siparişi muumlşteri

tarafından verildikten sonra soumlzleşmeler imzalanarak tekne imalatına başlanmakta ve

tekne boyuna bağlı olarak belirlenen suumlre iccedilerisinde aşamalı olarak tamamlanmaktadır

Esneklik gerektiren yat imalatı siparişlerin arttığı zamanlarda da uumlretim zamanlarının

uzun oluşundan dolayı teslim zamanlarında sıkıntı yaratabilmektedir Bu sebepten

dolayı yat ve tekne mobilyası imalat sanayinde kaliteli ve eşsiz uumlruumlnler ortaya koymak

iccedilin teknolojinin imkacircnlarından faydalanılarak seri ve hatasız uumlretim tekniği

benimsenmelidir Uumlreticilerin bu konudaki eksikliklerini gidermek iccedilin gerekli ARGE

ve UumlRGE faaliyetlerine hız vermesi ve aynı zamanda modern uumlretim teknolojilerini

kullanmaları gerekir

22 Bilgisayar Destekli Uumlretim Teknolojileri ve Kullanımı

Bilgisayar ve bilgisayar temelli teknolojiler guumlnuumlmuumlzde neredeyse hayatın tuumlm

alanlarında kullanıldığı gibi oumlzellikle uumlretim sektoumlrlerinde tasarım planlama ve imalat

suumlrecinde de son yıllarda vazgeccedililmez bir unsur olarak kullanılmaya başlanmıştır

Teknolojinin uumlretim suumlreci uumlzerindeki etkisi hem uumlretim teknolojileri hem de youmlnetim

teknolojileri accedilısından değerlendirilebilir Bilgisayar teknolojileri uumlruumln tasarımı uumlretim

1038

youmlnetim finans pazarlama vb gibi organizasyonların farklı alanlarında

kullanılabilmektedir[7] Teknolojik gelişmelerin getirdiği bu yapı farklılığına

işletmelerin youmlnetimsel değişikliklerle adapte edilmesi gerekliliği ortaya ccedilıkmaktadır

İşletmeler kuumlresel rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlamak iccedilin kalite hız esneklik maliyet ve uumlruumln

ccedileşitliliği gibi faktoumlrleri rekabetccedili ortamlara uyarlayarak muumlşteri ihtiyaccedillarını etkin bir

şekilde karşılamaya ccedilalışmaktadırlar[3]

Mobilya uumlretimi uumllkemizde kuumlccediluumlk el sanatları şeklinde başlamış ancak ahşap veya

ahşap esaslı eşyaya duyulan talebin yuumlksek olması nedeniyle 19 yy sonlarında

fabrikasyon uumlretime geccedililmiştir Fabrikasyon imalata geccedilişle uumlretimde hedeflenen

miktar ve kaliteyi gerccedilekleştirip verimliliği artırmak amaccedillanmıştır[8] Uumllkemizde

teknolojik bulguların kullanımına guumln geccediltikccedile daha ccedilok yer verilmekte ve buna bağlı

olarak bilgisayar kullanımı toplumun geniş bir kısmına yayılabilmektedir Artık

geleneksel uumlretim youmlntemleri yerini bilgisayar kontrolluuml uumlretime bırakmaktadır [9] Son

yıllarda her alanda olduğu gibi mobilya enduumlstrisinde ve alt sektoumlrlerinde bilgisayar ve

teknolojilerinden yoğun bir şekilde doğrudan veya dolaylı olarak faydalanılmaktadır

Mobilya işletmelerinin buumlyuumlk bir kısmında kullanılan uumlretim teknolojileri ve

kullanılan uumlretim teknikleri işletmelerin oumllccedileklerine bağlı olarak değişiklik

goumlstermektedir Gerek GUuml gerekse BDUuml sistemlerini kullanmalarındaki en buumlyuumlk

etkenin hitap ettikleri pazarın niteliği talep durumu işletmenin sermaye durumu vb

olduğu duumlşuumlnuumllmektedir[3] Tuumlrkiyersquode imalat sanayinde bilgisayar teknolojilerinin

kullanımına youmlnelik yapılan ccedilalışmalar Koccedil (1993) Orman Uumlruumlnleri Sanayinde BDT

BDUumlrsquonuumln entegrasyonu ile BBUuml uygulanması konusunda yaptığı ccedilalışmada BDUumlrsquoin

işletmelerde uygulanmasının işletmeye sağlayacağı yararlar goumlsterilmek uumlzere 330 adet

mutfak takımının uumlretimi incelenmiştir Sonuccedil olarak Bilgisayar desteği sağlanması ile

levha kesiminde 15-20rsquolerde seyreden fire oranlarını 6rsquolara duumlşuumlrebileceği

bulunmuştur Ayrıca kesim işlem zamanı klasik youmlntemle işleme zamanına goumlre 25

katlık bir azalmayla 2rsquoye delik delmedeki makine işlem zamanı 44 katlık bir

azalmayla 23rsquoe harcanan işguumlcuuml ise 56 katlık bir azalmayla 18rsquoe duumlşebildiğini

bildirmiştir Araştırma ile ulaşılan sonuccedillarda tuumlm orman uumlruumlnleri sanayi işletmelerinde

fazla maliyet oumlnyargısına kapılmadan işletmelerin kendi yapılarına uygun bir planlama

ile CADCAM sistemlerine youmlnelmeleri ve uumlretimde bilgisayar desteğini hızla

sağlanmasının gerektiği vurgulanmıştır

1039

Tunccedilel ve Burdurlu (2002) bilgisayar teknolojilerinin organizasyonlardaki

değişimde yaptığı etkinin ortaya ccedilıkarılabilmesi iccedilin faaliyet suumlreccedillerinde bilgisayar

kullanmayan bir adet ve farklı seviyelerde kullanan iki adet olmak uumlzere uumlccedil adet işletme

seccedililmiştir Mutfak mobilyası uumlretimi yapan bu işletmelerin ldquoTasarım-Uumlretim Ara

yuumlzuumlndeki uumlretim hazırlık suumlreci faaliyetleri araştırmada veri olarak kullanılmıştır

Faaliyet suumlreccedillerinin zamanları dakika hassasiyetli olarak oumllccediluumllmuumlş ortaya ccedilıkan bu

zamanlardan tuumlretilen verilerle ekonomiklik analizleri yapılmış ve bu veriler

kullanılarak bilgisayar teknolojilerinin organizasyonel yapıdaki etkileri ortaya

konmuştur [10]

Yağmur (2004) yaptığı ccedilalışmada gelişen teknoloji ile birlikte maliyet ve zaman

kayıplarının oumlnemli parametreler haline gelmesiyle tasarımdan imalata kadar geccedilen

suumlrecin daha hızlı ve duumlşuumlk maliyetlerde gerccedilekleştirilmesi zorunlu hale geldiği

bildirilmiştir Son yıllarda CADCAMCNC entegrasyonu uumlzerine yeni ccedilalışmalar

yapılmış daha uygun standartların oluşturulmasında girişimlerde bulunulmuştur Bu

suumlrecin benzeri CAD gelişimin de yaşanmış ilk zamanlar parccedilanın temel komut ve

geometriler kullanılarak gerccedilekleştirilmesi yeterli olurken sonraları uumlruumln planlama ve

CAM entegrasyonunu dikkate alınarak imalata youmlnelik uygulamalarla daha da

geliştirildiğini bildirmiştir[11]

Demirci (2005) yapmış olduğu ccedilalışmada yeni teknolojiyi kullanma oranı kuumlccediluumlk

işletmelerde 35 orta oumllccedileklilerde 59 buumlyuumlk işletmelerde ise 786 olduğunu

bildirmiştir Bunun yanında uumlretim ile ilgili sorunlarının arasında teknolojik yetersizlik

(198) olduğu sonucuna varmıştır İşletmelerin ileri teknoloji kullanamama

nedenlerinin basında ise yuumlksek maliyet ve atoumllye yetersizliği olduğunu ve bunun

sonucunda ise duumlşuumlk kapasitenin sonucunda piyasadan ccedilekildiklerini bildirmiştir[12]

Erdinler (2005) Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisirsquonin genel durumunu incelemiş ve pek

ccedilok işletmede CNC makinelerin satın alındığını fakat CNC makineler ile CAD ve CAM

sistemleri arasında buumltuumlnleşik yapının sağlanamadığını bildirmiştir Bu durumun

yatırımdan beklenen verimin alınamamasında oumlnemli bir neden olduğunu oumlne

suumlrmuumlştuumlr CAD sistemlerinin CAM sistemleri ile entegre yapıda duumlşuumlnuumllerek

geliştirilmesi ve uygulamaya kazandırılması gerektiğini belirtmiştir [9]

1040

Tutar (2008) CADCAM sistemleri ve CNC takım tezgahlarının tasarımı ve uumlretimi

kolaylaştırmasına rağmen insan faktoumlruumlnuumln yine en oumlnemli etken olmaya devam ettiğini

bildirmiştir Uumlretimi yapılacak uumlruumln tasarım aşamasındayken parccedilaların CNCrsquodeki

uumlretimini goumlremeyen bir kullanıcıya sistemin hiccedilbir fayda getiremeyeceğini

bildirmiştir[13]

Mobilya imalat sektoumlruumlnde yer alan KOumlİ ve OOumlİrsquode daha ccedilok GUuml sistemleri

kullanılarak atoumllye mantığı ile uumlretim yapıldığı bilinmektedir Bu tuumlr işletmelerin her

geccedilen guumln gelişmesine rağmen birccediloğu konvansiyonel makineler ve niteliksiz işguumlcuuml ile

duumlşuumlk verim duumlşuumlk kar anlayışı iccedilerisinde devamlılıklarını suumlrduumlrmektedirler Buumlyuumlk

oumllccedilekli işletmeler ise daha ccedilok bilgisayar teknolojilerini ve donanımlarını nitelikli iş

guumlcuuml ile birlikte kullanmak suretiyle sektoumlrdeki en gelişmiş uumlretim stratejilerini

kullanarak yuumlksek kalite ve yuumlksek kar anlayışını benimsemektedirler[14]

Ulay (2011) yat mobilyası uumlreten bir işletmede GUuml ile BDUuml sistemlerinin

karşılaştırılması yapılarak konvansiyonel makinelerde uumlretilebilen 60 adet yat mobilyası

uumlretiminin CNC makine kullanılarak uumlretim olanakları incelenmiştir Konvansiyonel

makinelerde uumlretilebilen bazı mobilyalara ait parccedilaların tuumlmuumlnuumln CNC makinesinde

uumlretilemediği tespit edilmiştir Bu nedenle CNC makinelerinde uumlretilecek olan yat

mobilyaların tasarım aşamasında iken makine uumlretim teknolojisine uygunluğu

konusunda gerekli UumlRGE ccedilalışmalarının yapılması oumlnerilmiştir[3]

Aydın (2012)Yat mobilyası uumlretiminde genel olarak kuumlccediluumlk ve orta oumllccedilekli işletmeler

bulunmaktadır ve rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlayan verim artışına neden olan CNC makine

varlığı yat mobilyası uumlretim sektoumlruumlnde 23 seviyesindedir Uumlretimde bilgisayar

desteğinin sağlanma duumlzeyi ise ortalama 9rsquodur[4]

Son yıllarda yapılan araştırmalara bakıldığında yat mobilyası imalatı sektoumlruumlne

youmlnelik yapılan ccedilalışmalar oldukccedila sınırlıdır Dolayısıyla bu sektoumlr yat inşa ve mobilya

sanayi iccedilerisinde varlığını suumlrduumlrduumlğuuml ve bu sektoumlrler iccedilerisindeki ağırlığı rakamsal

olarak tam bilinmemektedir Fakat uumllkemizde son yıllarda teknoloji kullanım duumlzeyi

gittikccedile artan bu iki sektoumlruumln buumlnyesinde gelişimini her iki sektoumlrden etkilenerek

suumlrduumlren yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde yapılacak araştırmalar ile BDUuml sistemlerinin

kullanımının yaygınlaşması ve kullanımda karşılaşılan guumlccedilluumlklerin aşılması iccedilin

yardımcı olacağı duumlşuumlnuumllmektedir

1041

23 Yat Mobilyalarında CNC Makine Kullanımı

Yat mobilyası imalatında CNC kullanımı mobilya enduumlstrisindeki gelişime bağlı

olarak yaygınlaşmakta olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Marmara boumllgesindeki yat mobilya

uumlretim sektoumlruumlne youmlnelik yapılan araştırmada CNC kullanım duumlzeyi 23 ve uumlretimde

bilgisayar desteğinin sağlanma duumlzeyi ise 9 olduğu tespit edilmiştir [4] Mobilya

enduumlstrisindeki CNC kullanımı işletmelerin buumlyuumlkluumlklerine ve uumlretim yapılarına bağlı

olarak değişiklik goumlstermekte ve işletmelere buumlyuumlk esneklik kazandırmaktadır

Dolayısıyla yat mobilya imalatı yapan işletmelerde mobilya sektoumlruumlndeki gelişmelerden

etkilenerek teknoloji kullanım duumlzeyini artırmaktadırlar Mobilya enduumlstrisindeki

gelişmeler bu sektoumlre olumlu etkiler yapmaktadırlar Orta ve buumlyuumlk oumllccedilekli işletmelerde

son zamanlarda sıkccedila kullanılan CNC makineleri (ebatlama oumlzel işlem point to point

ve ccediloklu işlem makineleri nesting tezgahı vb) artık yat uumlretici işletmelerin makine

parkurlarında da yavaş yavaş yerini almaktadır CNC operatoumlruuml ihtiyacı genellikle

mobilya işletmelerinde deneyim sahibi olmuş teknik personeller tarafından

karşılanmaktadır Yeni makine alan firmalar ise genellikle makine satışını yapan

firmadan teknik personellerine programlama ve operatoumlrluumlk eğitimi alarak personel

ihtiyacını karşılamaktadır

Sektoumlrde karşılaşılan sorunların başında genellikle CNC makinesinin her şeyi

yapabileceği duumlşuumlnuumllmekte olsa bile zamanla kullanıcılar deneyim ve tecruumlbelerini

artırdıkccedila makinelerin işleme parametreleri ve teknolojilerinin de sınırsız işlem

kabiliyeti sunmadığını oumlğrenmektedirler Yat mobilyalarının genel karakteristiği olan

prizmatik olmayan hacimlere sahip olması ve kavisli hatların ccedilokluğu nedeniyle diğer

mekan mobilyalarından ayrılır Duumlz hatlara sahip olmayan parccedilaların işlenmek uumlzere

CNC makine tabla veya vakum uumlnitelerine tutturularak sabitlenmesi her zaman

muumlmkuumln olmamaktadır Bu sebeple genel olarak kavisli hatlara sahip parccedilaların duumlzguumln

kenarlara sahip olmayan parccedilaların CNC makinelerinde işlenmesinde bazı kısıtlar

ortaya ccedilıkmaktadır Ayrıca bu konudaki bilgilerin netleşmesi ve bilinir hale gelmesi iccedilin

bu konuda yapılacak yeni araştırmalara ihtiyaccedil vardır

1042

3 Materyal ve Youmlntem

31 Araştırma Yapılan İşletme Hakkında Genel Bilgiler

Ccedilalışmada materyal olarak 2002 yılında kurulan ve kompozit malzemelerden luumlks

tekne uumlreterek teknelere ait tuumlm mobilyaların uumlretimini kendi buumlnyesinde yapmakta

olan Numarine Denizcilik AŞ firması ele alınmıştır Gerek tasarım gerek teknoloji

accedilısından duumlnyanın oumlnde gelen firmalarından biri olma amacıyla kurulan firma bu yolda

İtalyan tasarımcı ve muumlhendislerle ccedilalışan firma 2004 yılında Cannesrsquoda duumlzenlenen

Avrupa Yat Trophysin de en iyi ikinci yat oumlduumlluumlnuuml almıştır Gebze Plastikccedililer OSBrsquode

yer alan işletme 15000 m2 kapalı 14000 m2 accedilık toplam 29000 m2rsquolik bir alana sahiptir

2008-2009 krizinden oumlnce toplam 380 personel ile uumlretimine devam eden firma kriz

sonrasında personel sayısı 140 personele kadar duumlşmuumlştuumlr Sipariş durumuna bağlı

olarak yıllık 50 tekne kapasitesine sahiptir

32 Araştırma Kapsamında İncelenen Hardtop 78 Teknesi

Tekne tam boyu 2398 metre (78 feet) ve 4+1 kamaraya sahip olan teknenin genel

tasarım konseptini agresif ve yırtıcı kavramları oluşturmaktadır Şekil 2rsquode yer alan

teknenin buumlyuumlk pencereleri ve accedilılır-kapanır tavanı ile doğal aydınlatmayı

sağlamaktadır

Şekil 2 HT78 teknesi yan goumlruumlnuumlş [15]

Ana guumlverte modern ve havalı accedilık alan planı stilinden oumlduumln verilmeden kişiye

rahatlık hissi verecek şekilde duumlzenlenmiştir Şekil 3rsquode mutfak alt katta kıccedil tarafta ve

muumlrettebat kabinin yanında bulunmaktadır Misafirlerin yaşam alanına geccedilişi ise oumln

taraftaki giriş boumlluumlmuumlnden aşağı inen merdivenlerden sağlanarak buradan kuumlccediluumlk ana

1043

lobiye ve iki yanındaki banyosu iccedilinde ikiz yataklı kamaralara ulaşılabilmektedir

Şekil 3 HT78 teknesi lower deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 3rsquode yer alan VIP suumliti baş tarafta teknenin tuumlm enine oturan master kamara ise

vasatta yer alırken daha kıccedil tarafta ise iccedilinde banyosu olan ccedilift kişilik Master kamara

bulunmaktadır Makine boumlluumlmuumlnde ise 1224 beygir veya 15550 beygir ldquoVrdquo şanzımanlı

MAN makine seccedilenekleri sunmaktadır Buumlyuumlk makinelerle maksimum suumlrat 38 knot

seyir suumlrati 28 knot ve seyir menzili 400 milrsquodir

Şekil 4 HT78 Teknesi main deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 4rsquode goumlruumllduumlğuuml uumlzere guumlverte gayet sade tutularak bot garajının uumlzerine

guumlneşlenme boumlluumlmuuml havuzlukta sabit bir koltuk ve sabitlenmemiş sandalyelerle

kullanılan bir masa vardır Aynı zamanda baş uumlstuumlnde oumlne bakan bir oturma boumlluumlmuuml ve

minderleri olan bir guumlneşlenme boumlluumlmuuml mevcuttur

Teknedeki mobilyalarda muumlşteri isteklerine bağlı olarak ceviz meşe(şekil 5) ve

abanoz gibi farklı ahşap kaplama tuumlrleri hareli veya freze desenleri ile kullanılmaktadır

Mobilyalarda ahşap esaslı sandviccedil levha honeycomb sandviccedil levha marine kontraplak

vb ahşap kompozit levhaları kullanılmaktadır Guumlvertede ve ıslak zeminlerde(banyo ve

wc) tik masifleri kullanılırken yer yer meşe ceviz gibi masif malzemede

kullanılmaktadır

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1035

guumlcuumlnuuml buumlnyesinde barındırmaktadır Teknoloji ve bilgi kullanım duumlzeyi bağlı olduğu

sektoumlrlerin deneyim ve tecruumlbe imkacircnlarını kullanarak gelişim goumlstermektedir

Genel olarak işletmeler rakipleri ile rekabet edebilmek ve onlara uumlstuumlnluumlk

sağlayabilmek iccedilin uumlretim sistemlerinde ve anlayışlarında değişikliğe gitmektedirler

İşletmeler uumlrettiğini satmak yerine satabilecekleri uumlruumlnleri uumlretmeyi tercih

etmektedirler Bu nedenle uumlretimlerinde kalite hız ve esneklik gibi unsurlara daha ccedilok

oumlnem vererek teknoloji kullanım duumlzeylerini zorunlu olarak artırma gereksinimi

duymaktadırlar

Guumlnuumlmuumlzde kuumlreselleşen duumlnyada teknoloji ve oumlzellikle bilgisayar teknolojisi her

geccedilen guumln gelişmektedir Dolayısıyla işletmeler hayatlarını suumlrduumlrebilmeleri ve serbest

piyasada rekabet edebilmeleri iccedilin bilgisayar teknolojilerini kullanabiliyor olmaları ve

geleneksel uumlretim (GUuml) sistemlerinden bilgisayar destekli uumlretim (BDUuml) sistemlerine

geccedilmeleri neredeyse zorunlu hale gelmiştir Son yıllarda hızla gelişen sektoumlrlerden biri

olan mobilya sektoumlruumlnde geniş kulanım alanı bulan BDUuml sistemlerinin yat gibi oumlzel

mekacircnlara goumlre tasarlanan mobilyaların uumlretiminde de kullanılabilme olanaklarının

incelenmesi son derece oumlnem arz etmektedir[3]

Uumllkemiz ekonomisinde son on beş yıl iccedilerisinde hızlı gelişme goumlsteren diğer bir

sektoumlr olan tekne ve yat imalat sektoumlruuml ve bu sektoumlre bağlı yan sanayi alanları katma

değeri yuumlksek uumlruumlnler ve istihdam artışı ile adından soumlz ettirmişlerdir Dolayısıyla yat

imalat sektoumlruuml iccedilinde oumlnemli bir yere sahip olan ve gelecekte oumlneminin daha da iyi

anlaşılacağı yat ve yat mobilya imalat sektoumlruumlnuumln teknoloji kullanımı kalite

kurumsallaşma verimlilik istihdam katma değer markalaşma tasarım vb konulardaki

potansiyelini ortaya koyan ve gelişmesine katkıda bulunacak araştırma ve ccedilalışmaların

yapılması son derece oumlnemlidir

Bu ccedilalışmada CNC makinesinin yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde kullanımının

incelenmesiyle sektoumlruumln teknoloji kullanımına katkı yapılması amaccedillamıştır Tuumlrkiyersquode

son yıllarda uumlretimi guumln geccediltikccedile artan luumlks yat ve tekne imalatı ve bunlara youmlnelik oumlzel

mobilyaların tasarım ve uumlretimine youmlnelik araştırmalara oumlnem teşkil etmektedir

Uumllkemizin Avrupa da oumlnde gelen yat uumlreticilerinin iccedilinde olması ve gelecekte yerini

korumak iccedilin uumlretim kalitesini artırarak rakiplerine karşı uumlstuumlnluumlk sağlamasında

teknoloji kullanım duumlzeyinin son derece etkili bir faktoumlr olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

1036

Ccedilalışmada genel bilgiler kısmında yat mobilyası ve genel oumlzelliklerine CNC

makine teknolojilerinin genel oumlzelliklerine makine kullanımı ile ilgili kısıtlara ele

alınan yat ve mobilya dekorasyon elemanlarının oumlzelliklerine konstruumlksiyon ihtiyaccedilları

ve uumlretimde karşılaşılan guumlccedilluumlkler tartışılarak ccediloumlzuumlm oumlnerileri getirilmeye ccedilalışılacaktır

2 Genel Bilgiler

21Yat mobilyası imalat sektoumlruuml

Yat mobilyası kavramı guumlnuumlmuumlzde kullanımı gittikccedile artan yat ve tekne gibi deniz

araccedilları iccedil mekacircnlarının dekorasyonunda kullanılan donatı elemanları olarak

tanımlanabilir Genel kullanıma youmlnelik olan masa sandalye koltuk elbise dolabı

kitaplık banyo dolabı mutfak dolabı vb donanımlarla fonksiyon bakımından aynı

goumlrevleri goumlrmektedirler Oumllccediluuml form malzeme konstruumlksiyon hacim ve estetik accedilıdan

ise diğer mobilyalara nazaran yat ve tekne mobilyalarının kendine oumlzguuml karakteristik

oumlzelliklere sahiptirler Bu bakımdan yat ve tekne mobilyalarına youmlnelik araştırmaların

yapılarak konu ile ilgili bilgi eksikliğinin ve belirsizliğin giderilmesi kaccedilınılmazıdır Yat

ve tekneler farklı şekillerde sınıflandırılmalarına karşın yapım şekilleri ve uumlretim

alanları benzerdir Daha ccedilok tersanelerde uumlretimi yapılan deniz araccedillarının iccedil

dekorasyon ve mobilya imalatları da tekne imalatı yapan firmalar tarafından tersane

buumlnyelerinde kurulan kuumlccediluumlk atoumllyelerde gerccedilekleştirilmektedir[34] Buguumlne kadar yat

mobilyası imalat sanayiye youmlnelik yapılmış ccedilalışma sayısı birkaccedil taneyi geccedilmemektedir

Yattekne mobilyası imalat sektoumlruuml ile ilgili kapasite oumllccedilek istihdam sayısı uumlretim

teknolojileri vb bilgiler tam olarak bilinmemekte ve bu konu sektoumlr ile ilgili belirsizlik

yaratmaktadır Ayrıca bu durum sektoumlruumln mevcut potansiyelinin ortaya ccedilıkmasını ve

bilinmesinin oumlnuumlnde buumlyuumlk bir engel olarak durmaktadır

Tuumlrkiyersquonin luumlks yat ve tekne uumlreticileri arasında olmasında yat mobilya imalat

sektoumlruumlnuumln katkısı buumlyuumlktuumlr Ccediluumlnkuuml luumlks tekne ve yatların konfor estetik albenisini

muumlşteriye goumlsteren iccedil mekanı oluşturan mobilya elemanlarıdır Mobilyaları goumlsterişsiz

kalitesiz olan tekneler muumlşteri ve kullanıcıları kalite youmlnuumlnden memnun edemez

Haliyle uumllkeler arasındaki artan rekabet iccedilerisinde yat mobilya imalat sektoumlruuml yeterince

gelişmemiş ise yattekne imalatccedilılarının rakipleri karşısında uumlstuumlnluumlk sağlaması

muumlmkuumln olmayacaktır Hali hazırda yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde faaliyet goumlsteren

1037

birccedilok işletmede yat mobilyası geleneksel sistemlerden kesikli uumlretim altında yer alan

siparişe dayalı uumlretim sistemi kullanılmaktadır Aşağıdaki Şekil 1rsquode uumlretim suumlreccedillerine

goumlre uumlretim sistemleri sınıflandırılmaktadır

Şekil 1 Uumlretim sistemlerinin sınıflandırılması [5]

Bu sistemde tuumlketici ya da muumlşteri istekleri doğrultusunda işletme tarafından

tasarım zaman kalite ve miktar bakımından oumlzellikleri belirlenen bir uumlruumlnuumln uumlretilmesi

soumlz konusudur Siparişe goumlre uumlretimin en oumlnemli oumlzellikleri ccedilok ccedileşitli uumlruumlnlerin

uumlretilmesi ve her bir siparişin gerektirdiği işlem sırası ve sayısının birbirinden farklı

olmasıdır Mobilya uumlreten sistemler buna oumlrnek olarak goumlsterilebilir[6]

Genellikle luumlks ve aynı zamanda maliyeti yuumlksek teknelerin siparişi muumlşteri

tarafından verildikten sonra soumlzleşmeler imzalanarak tekne imalatına başlanmakta ve

tekne boyuna bağlı olarak belirlenen suumlre iccedilerisinde aşamalı olarak tamamlanmaktadır

Esneklik gerektiren yat imalatı siparişlerin arttığı zamanlarda da uumlretim zamanlarının

uzun oluşundan dolayı teslim zamanlarında sıkıntı yaratabilmektedir Bu sebepten

dolayı yat ve tekne mobilyası imalat sanayinde kaliteli ve eşsiz uumlruumlnler ortaya koymak

iccedilin teknolojinin imkacircnlarından faydalanılarak seri ve hatasız uumlretim tekniği

benimsenmelidir Uumlreticilerin bu konudaki eksikliklerini gidermek iccedilin gerekli ARGE

ve UumlRGE faaliyetlerine hız vermesi ve aynı zamanda modern uumlretim teknolojilerini

kullanmaları gerekir

22 Bilgisayar Destekli Uumlretim Teknolojileri ve Kullanımı

Bilgisayar ve bilgisayar temelli teknolojiler guumlnuumlmuumlzde neredeyse hayatın tuumlm

alanlarında kullanıldığı gibi oumlzellikle uumlretim sektoumlrlerinde tasarım planlama ve imalat

suumlrecinde de son yıllarda vazgeccedililmez bir unsur olarak kullanılmaya başlanmıştır

Teknolojinin uumlretim suumlreci uumlzerindeki etkisi hem uumlretim teknolojileri hem de youmlnetim

teknolojileri accedilısından değerlendirilebilir Bilgisayar teknolojileri uumlruumln tasarımı uumlretim

1038

youmlnetim finans pazarlama vb gibi organizasyonların farklı alanlarında

kullanılabilmektedir[7] Teknolojik gelişmelerin getirdiği bu yapı farklılığına

işletmelerin youmlnetimsel değişikliklerle adapte edilmesi gerekliliği ortaya ccedilıkmaktadır

İşletmeler kuumlresel rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlamak iccedilin kalite hız esneklik maliyet ve uumlruumln

ccedileşitliliği gibi faktoumlrleri rekabetccedili ortamlara uyarlayarak muumlşteri ihtiyaccedillarını etkin bir

şekilde karşılamaya ccedilalışmaktadırlar[3]

Mobilya uumlretimi uumllkemizde kuumlccediluumlk el sanatları şeklinde başlamış ancak ahşap veya

ahşap esaslı eşyaya duyulan talebin yuumlksek olması nedeniyle 19 yy sonlarında

fabrikasyon uumlretime geccedililmiştir Fabrikasyon imalata geccedilişle uumlretimde hedeflenen

miktar ve kaliteyi gerccedilekleştirip verimliliği artırmak amaccedillanmıştır[8] Uumllkemizde

teknolojik bulguların kullanımına guumln geccediltikccedile daha ccedilok yer verilmekte ve buna bağlı

olarak bilgisayar kullanımı toplumun geniş bir kısmına yayılabilmektedir Artık

geleneksel uumlretim youmlntemleri yerini bilgisayar kontrolluuml uumlretime bırakmaktadır [9] Son

yıllarda her alanda olduğu gibi mobilya enduumlstrisinde ve alt sektoumlrlerinde bilgisayar ve

teknolojilerinden yoğun bir şekilde doğrudan veya dolaylı olarak faydalanılmaktadır

Mobilya işletmelerinin buumlyuumlk bir kısmında kullanılan uumlretim teknolojileri ve

kullanılan uumlretim teknikleri işletmelerin oumllccedileklerine bağlı olarak değişiklik

goumlstermektedir Gerek GUuml gerekse BDUuml sistemlerini kullanmalarındaki en buumlyuumlk

etkenin hitap ettikleri pazarın niteliği talep durumu işletmenin sermaye durumu vb

olduğu duumlşuumlnuumllmektedir[3] Tuumlrkiyersquode imalat sanayinde bilgisayar teknolojilerinin

kullanımına youmlnelik yapılan ccedilalışmalar Koccedil (1993) Orman Uumlruumlnleri Sanayinde BDT

BDUumlrsquonuumln entegrasyonu ile BBUuml uygulanması konusunda yaptığı ccedilalışmada BDUumlrsquoin

işletmelerde uygulanmasının işletmeye sağlayacağı yararlar goumlsterilmek uumlzere 330 adet

mutfak takımının uumlretimi incelenmiştir Sonuccedil olarak Bilgisayar desteği sağlanması ile

levha kesiminde 15-20rsquolerde seyreden fire oranlarını 6rsquolara duumlşuumlrebileceği

bulunmuştur Ayrıca kesim işlem zamanı klasik youmlntemle işleme zamanına goumlre 25

katlık bir azalmayla 2rsquoye delik delmedeki makine işlem zamanı 44 katlık bir

azalmayla 23rsquoe harcanan işguumlcuuml ise 56 katlık bir azalmayla 18rsquoe duumlşebildiğini

bildirmiştir Araştırma ile ulaşılan sonuccedillarda tuumlm orman uumlruumlnleri sanayi işletmelerinde

fazla maliyet oumlnyargısına kapılmadan işletmelerin kendi yapılarına uygun bir planlama

ile CADCAM sistemlerine youmlnelmeleri ve uumlretimde bilgisayar desteğini hızla

sağlanmasının gerektiği vurgulanmıştır

1039

Tunccedilel ve Burdurlu (2002) bilgisayar teknolojilerinin organizasyonlardaki

değişimde yaptığı etkinin ortaya ccedilıkarılabilmesi iccedilin faaliyet suumlreccedillerinde bilgisayar

kullanmayan bir adet ve farklı seviyelerde kullanan iki adet olmak uumlzere uumlccedil adet işletme

seccedililmiştir Mutfak mobilyası uumlretimi yapan bu işletmelerin ldquoTasarım-Uumlretim Ara

yuumlzuumlndeki uumlretim hazırlık suumlreci faaliyetleri araştırmada veri olarak kullanılmıştır

Faaliyet suumlreccedillerinin zamanları dakika hassasiyetli olarak oumllccediluumllmuumlş ortaya ccedilıkan bu

zamanlardan tuumlretilen verilerle ekonomiklik analizleri yapılmış ve bu veriler

kullanılarak bilgisayar teknolojilerinin organizasyonel yapıdaki etkileri ortaya

konmuştur [10]

Yağmur (2004) yaptığı ccedilalışmada gelişen teknoloji ile birlikte maliyet ve zaman

kayıplarının oumlnemli parametreler haline gelmesiyle tasarımdan imalata kadar geccedilen

suumlrecin daha hızlı ve duumlşuumlk maliyetlerde gerccedilekleştirilmesi zorunlu hale geldiği

bildirilmiştir Son yıllarda CADCAMCNC entegrasyonu uumlzerine yeni ccedilalışmalar

yapılmış daha uygun standartların oluşturulmasında girişimlerde bulunulmuştur Bu

suumlrecin benzeri CAD gelişimin de yaşanmış ilk zamanlar parccedilanın temel komut ve

geometriler kullanılarak gerccedilekleştirilmesi yeterli olurken sonraları uumlruumln planlama ve

CAM entegrasyonunu dikkate alınarak imalata youmlnelik uygulamalarla daha da

geliştirildiğini bildirmiştir[11]

Demirci (2005) yapmış olduğu ccedilalışmada yeni teknolojiyi kullanma oranı kuumlccediluumlk

işletmelerde 35 orta oumllccedileklilerde 59 buumlyuumlk işletmelerde ise 786 olduğunu

bildirmiştir Bunun yanında uumlretim ile ilgili sorunlarının arasında teknolojik yetersizlik

(198) olduğu sonucuna varmıştır İşletmelerin ileri teknoloji kullanamama

nedenlerinin basında ise yuumlksek maliyet ve atoumllye yetersizliği olduğunu ve bunun

sonucunda ise duumlşuumlk kapasitenin sonucunda piyasadan ccedilekildiklerini bildirmiştir[12]

Erdinler (2005) Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisirsquonin genel durumunu incelemiş ve pek

ccedilok işletmede CNC makinelerin satın alındığını fakat CNC makineler ile CAD ve CAM

sistemleri arasında buumltuumlnleşik yapının sağlanamadığını bildirmiştir Bu durumun

yatırımdan beklenen verimin alınamamasında oumlnemli bir neden olduğunu oumlne

suumlrmuumlştuumlr CAD sistemlerinin CAM sistemleri ile entegre yapıda duumlşuumlnuumllerek

geliştirilmesi ve uygulamaya kazandırılması gerektiğini belirtmiştir [9]

1040

Tutar (2008) CADCAM sistemleri ve CNC takım tezgahlarının tasarımı ve uumlretimi

kolaylaştırmasına rağmen insan faktoumlruumlnuumln yine en oumlnemli etken olmaya devam ettiğini

bildirmiştir Uumlretimi yapılacak uumlruumln tasarım aşamasındayken parccedilaların CNCrsquodeki

uumlretimini goumlremeyen bir kullanıcıya sistemin hiccedilbir fayda getiremeyeceğini

bildirmiştir[13]

Mobilya imalat sektoumlruumlnde yer alan KOumlİ ve OOumlİrsquode daha ccedilok GUuml sistemleri

kullanılarak atoumllye mantığı ile uumlretim yapıldığı bilinmektedir Bu tuumlr işletmelerin her

geccedilen guumln gelişmesine rağmen birccediloğu konvansiyonel makineler ve niteliksiz işguumlcuuml ile

duumlşuumlk verim duumlşuumlk kar anlayışı iccedilerisinde devamlılıklarını suumlrduumlrmektedirler Buumlyuumlk

oumllccedilekli işletmeler ise daha ccedilok bilgisayar teknolojilerini ve donanımlarını nitelikli iş

guumlcuuml ile birlikte kullanmak suretiyle sektoumlrdeki en gelişmiş uumlretim stratejilerini

kullanarak yuumlksek kalite ve yuumlksek kar anlayışını benimsemektedirler[14]

Ulay (2011) yat mobilyası uumlreten bir işletmede GUuml ile BDUuml sistemlerinin

karşılaştırılması yapılarak konvansiyonel makinelerde uumlretilebilen 60 adet yat mobilyası

uumlretiminin CNC makine kullanılarak uumlretim olanakları incelenmiştir Konvansiyonel

makinelerde uumlretilebilen bazı mobilyalara ait parccedilaların tuumlmuumlnuumln CNC makinesinde

uumlretilemediği tespit edilmiştir Bu nedenle CNC makinelerinde uumlretilecek olan yat

mobilyaların tasarım aşamasında iken makine uumlretim teknolojisine uygunluğu

konusunda gerekli UumlRGE ccedilalışmalarının yapılması oumlnerilmiştir[3]

Aydın (2012)Yat mobilyası uumlretiminde genel olarak kuumlccediluumlk ve orta oumllccedilekli işletmeler

bulunmaktadır ve rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlayan verim artışına neden olan CNC makine

varlığı yat mobilyası uumlretim sektoumlruumlnde 23 seviyesindedir Uumlretimde bilgisayar

desteğinin sağlanma duumlzeyi ise ortalama 9rsquodur[4]

Son yıllarda yapılan araştırmalara bakıldığında yat mobilyası imalatı sektoumlruumlne

youmlnelik yapılan ccedilalışmalar oldukccedila sınırlıdır Dolayısıyla bu sektoumlr yat inşa ve mobilya

sanayi iccedilerisinde varlığını suumlrduumlrduumlğuuml ve bu sektoumlrler iccedilerisindeki ağırlığı rakamsal

olarak tam bilinmemektedir Fakat uumllkemizde son yıllarda teknoloji kullanım duumlzeyi

gittikccedile artan bu iki sektoumlruumln buumlnyesinde gelişimini her iki sektoumlrden etkilenerek

suumlrduumlren yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde yapılacak araştırmalar ile BDUuml sistemlerinin

kullanımının yaygınlaşması ve kullanımda karşılaşılan guumlccedilluumlklerin aşılması iccedilin

yardımcı olacağı duumlşuumlnuumllmektedir

1041

23 Yat Mobilyalarında CNC Makine Kullanımı

Yat mobilyası imalatında CNC kullanımı mobilya enduumlstrisindeki gelişime bağlı

olarak yaygınlaşmakta olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Marmara boumllgesindeki yat mobilya

uumlretim sektoumlruumlne youmlnelik yapılan araştırmada CNC kullanım duumlzeyi 23 ve uumlretimde

bilgisayar desteğinin sağlanma duumlzeyi ise 9 olduğu tespit edilmiştir [4] Mobilya

enduumlstrisindeki CNC kullanımı işletmelerin buumlyuumlkluumlklerine ve uumlretim yapılarına bağlı

olarak değişiklik goumlstermekte ve işletmelere buumlyuumlk esneklik kazandırmaktadır

Dolayısıyla yat mobilya imalatı yapan işletmelerde mobilya sektoumlruumlndeki gelişmelerden

etkilenerek teknoloji kullanım duumlzeyini artırmaktadırlar Mobilya enduumlstrisindeki

gelişmeler bu sektoumlre olumlu etkiler yapmaktadırlar Orta ve buumlyuumlk oumllccedilekli işletmelerde

son zamanlarda sıkccedila kullanılan CNC makineleri (ebatlama oumlzel işlem point to point

ve ccediloklu işlem makineleri nesting tezgahı vb) artık yat uumlretici işletmelerin makine

parkurlarında da yavaş yavaş yerini almaktadır CNC operatoumlruuml ihtiyacı genellikle

mobilya işletmelerinde deneyim sahibi olmuş teknik personeller tarafından

karşılanmaktadır Yeni makine alan firmalar ise genellikle makine satışını yapan

firmadan teknik personellerine programlama ve operatoumlrluumlk eğitimi alarak personel

ihtiyacını karşılamaktadır

Sektoumlrde karşılaşılan sorunların başında genellikle CNC makinesinin her şeyi

yapabileceği duumlşuumlnuumllmekte olsa bile zamanla kullanıcılar deneyim ve tecruumlbelerini

artırdıkccedila makinelerin işleme parametreleri ve teknolojilerinin de sınırsız işlem

kabiliyeti sunmadığını oumlğrenmektedirler Yat mobilyalarının genel karakteristiği olan

prizmatik olmayan hacimlere sahip olması ve kavisli hatların ccedilokluğu nedeniyle diğer

mekan mobilyalarından ayrılır Duumlz hatlara sahip olmayan parccedilaların işlenmek uumlzere

CNC makine tabla veya vakum uumlnitelerine tutturularak sabitlenmesi her zaman

muumlmkuumln olmamaktadır Bu sebeple genel olarak kavisli hatlara sahip parccedilaların duumlzguumln

kenarlara sahip olmayan parccedilaların CNC makinelerinde işlenmesinde bazı kısıtlar

ortaya ccedilıkmaktadır Ayrıca bu konudaki bilgilerin netleşmesi ve bilinir hale gelmesi iccedilin

bu konuda yapılacak yeni araştırmalara ihtiyaccedil vardır

1042

3 Materyal ve Youmlntem

31 Araştırma Yapılan İşletme Hakkında Genel Bilgiler

Ccedilalışmada materyal olarak 2002 yılında kurulan ve kompozit malzemelerden luumlks

tekne uumlreterek teknelere ait tuumlm mobilyaların uumlretimini kendi buumlnyesinde yapmakta

olan Numarine Denizcilik AŞ firması ele alınmıştır Gerek tasarım gerek teknoloji

accedilısından duumlnyanın oumlnde gelen firmalarından biri olma amacıyla kurulan firma bu yolda

İtalyan tasarımcı ve muumlhendislerle ccedilalışan firma 2004 yılında Cannesrsquoda duumlzenlenen

Avrupa Yat Trophysin de en iyi ikinci yat oumlduumlluumlnuuml almıştır Gebze Plastikccedililer OSBrsquode

yer alan işletme 15000 m2 kapalı 14000 m2 accedilık toplam 29000 m2rsquolik bir alana sahiptir

2008-2009 krizinden oumlnce toplam 380 personel ile uumlretimine devam eden firma kriz

sonrasında personel sayısı 140 personele kadar duumlşmuumlştuumlr Sipariş durumuna bağlı

olarak yıllık 50 tekne kapasitesine sahiptir

32 Araştırma Kapsamında İncelenen Hardtop 78 Teknesi

Tekne tam boyu 2398 metre (78 feet) ve 4+1 kamaraya sahip olan teknenin genel

tasarım konseptini agresif ve yırtıcı kavramları oluşturmaktadır Şekil 2rsquode yer alan

teknenin buumlyuumlk pencereleri ve accedilılır-kapanır tavanı ile doğal aydınlatmayı

sağlamaktadır

Şekil 2 HT78 teknesi yan goumlruumlnuumlş [15]

Ana guumlverte modern ve havalı accedilık alan planı stilinden oumlduumln verilmeden kişiye

rahatlık hissi verecek şekilde duumlzenlenmiştir Şekil 3rsquode mutfak alt katta kıccedil tarafta ve

muumlrettebat kabinin yanında bulunmaktadır Misafirlerin yaşam alanına geccedilişi ise oumln

taraftaki giriş boumlluumlmuumlnden aşağı inen merdivenlerden sağlanarak buradan kuumlccediluumlk ana

1043

lobiye ve iki yanındaki banyosu iccedilinde ikiz yataklı kamaralara ulaşılabilmektedir

Şekil 3 HT78 teknesi lower deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 3rsquode yer alan VIP suumliti baş tarafta teknenin tuumlm enine oturan master kamara ise

vasatta yer alırken daha kıccedil tarafta ise iccedilinde banyosu olan ccedilift kişilik Master kamara

bulunmaktadır Makine boumlluumlmuumlnde ise 1224 beygir veya 15550 beygir ldquoVrdquo şanzımanlı

MAN makine seccedilenekleri sunmaktadır Buumlyuumlk makinelerle maksimum suumlrat 38 knot

seyir suumlrati 28 knot ve seyir menzili 400 milrsquodir

Şekil 4 HT78 Teknesi main deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 4rsquode goumlruumllduumlğuuml uumlzere guumlverte gayet sade tutularak bot garajının uumlzerine

guumlneşlenme boumlluumlmuuml havuzlukta sabit bir koltuk ve sabitlenmemiş sandalyelerle

kullanılan bir masa vardır Aynı zamanda baş uumlstuumlnde oumlne bakan bir oturma boumlluumlmuuml ve

minderleri olan bir guumlneşlenme boumlluumlmuuml mevcuttur

Teknedeki mobilyalarda muumlşteri isteklerine bağlı olarak ceviz meşe(şekil 5) ve

abanoz gibi farklı ahşap kaplama tuumlrleri hareli veya freze desenleri ile kullanılmaktadır

Mobilyalarda ahşap esaslı sandviccedil levha honeycomb sandviccedil levha marine kontraplak

vb ahşap kompozit levhaları kullanılmaktadır Guumlvertede ve ıslak zeminlerde(banyo ve

wc) tik masifleri kullanılırken yer yer meşe ceviz gibi masif malzemede

kullanılmaktadır

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1036

Ccedilalışmada genel bilgiler kısmında yat mobilyası ve genel oumlzelliklerine CNC

makine teknolojilerinin genel oumlzelliklerine makine kullanımı ile ilgili kısıtlara ele

alınan yat ve mobilya dekorasyon elemanlarının oumlzelliklerine konstruumlksiyon ihtiyaccedilları

ve uumlretimde karşılaşılan guumlccedilluumlkler tartışılarak ccediloumlzuumlm oumlnerileri getirilmeye ccedilalışılacaktır

2 Genel Bilgiler

21Yat mobilyası imalat sektoumlruuml

Yat mobilyası kavramı guumlnuumlmuumlzde kullanımı gittikccedile artan yat ve tekne gibi deniz

araccedilları iccedil mekacircnlarının dekorasyonunda kullanılan donatı elemanları olarak

tanımlanabilir Genel kullanıma youmlnelik olan masa sandalye koltuk elbise dolabı

kitaplık banyo dolabı mutfak dolabı vb donanımlarla fonksiyon bakımından aynı

goumlrevleri goumlrmektedirler Oumllccediluuml form malzeme konstruumlksiyon hacim ve estetik accedilıdan

ise diğer mobilyalara nazaran yat ve tekne mobilyalarının kendine oumlzguuml karakteristik

oumlzelliklere sahiptirler Bu bakımdan yat ve tekne mobilyalarına youmlnelik araştırmaların

yapılarak konu ile ilgili bilgi eksikliğinin ve belirsizliğin giderilmesi kaccedilınılmazıdır Yat

ve tekneler farklı şekillerde sınıflandırılmalarına karşın yapım şekilleri ve uumlretim

alanları benzerdir Daha ccedilok tersanelerde uumlretimi yapılan deniz araccedillarının iccedil

dekorasyon ve mobilya imalatları da tekne imalatı yapan firmalar tarafından tersane

buumlnyelerinde kurulan kuumlccediluumlk atoumllyelerde gerccedilekleştirilmektedir[34] Buguumlne kadar yat

mobilyası imalat sanayiye youmlnelik yapılmış ccedilalışma sayısı birkaccedil taneyi geccedilmemektedir

Yattekne mobilyası imalat sektoumlruuml ile ilgili kapasite oumllccedilek istihdam sayısı uumlretim

teknolojileri vb bilgiler tam olarak bilinmemekte ve bu konu sektoumlr ile ilgili belirsizlik

yaratmaktadır Ayrıca bu durum sektoumlruumln mevcut potansiyelinin ortaya ccedilıkmasını ve

bilinmesinin oumlnuumlnde buumlyuumlk bir engel olarak durmaktadır

Tuumlrkiyersquonin luumlks yat ve tekne uumlreticileri arasında olmasında yat mobilya imalat

sektoumlruumlnuumln katkısı buumlyuumlktuumlr Ccediluumlnkuuml luumlks tekne ve yatların konfor estetik albenisini

muumlşteriye goumlsteren iccedil mekanı oluşturan mobilya elemanlarıdır Mobilyaları goumlsterişsiz

kalitesiz olan tekneler muumlşteri ve kullanıcıları kalite youmlnuumlnden memnun edemez

Haliyle uumllkeler arasındaki artan rekabet iccedilerisinde yat mobilya imalat sektoumlruuml yeterince

gelişmemiş ise yattekne imalatccedilılarının rakipleri karşısında uumlstuumlnluumlk sağlaması

muumlmkuumln olmayacaktır Hali hazırda yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde faaliyet goumlsteren

1037

birccedilok işletmede yat mobilyası geleneksel sistemlerden kesikli uumlretim altında yer alan

siparişe dayalı uumlretim sistemi kullanılmaktadır Aşağıdaki Şekil 1rsquode uumlretim suumlreccedillerine

goumlre uumlretim sistemleri sınıflandırılmaktadır

Şekil 1 Uumlretim sistemlerinin sınıflandırılması [5]

Bu sistemde tuumlketici ya da muumlşteri istekleri doğrultusunda işletme tarafından

tasarım zaman kalite ve miktar bakımından oumlzellikleri belirlenen bir uumlruumlnuumln uumlretilmesi

soumlz konusudur Siparişe goumlre uumlretimin en oumlnemli oumlzellikleri ccedilok ccedileşitli uumlruumlnlerin

uumlretilmesi ve her bir siparişin gerektirdiği işlem sırası ve sayısının birbirinden farklı

olmasıdır Mobilya uumlreten sistemler buna oumlrnek olarak goumlsterilebilir[6]

Genellikle luumlks ve aynı zamanda maliyeti yuumlksek teknelerin siparişi muumlşteri

tarafından verildikten sonra soumlzleşmeler imzalanarak tekne imalatına başlanmakta ve

tekne boyuna bağlı olarak belirlenen suumlre iccedilerisinde aşamalı olarak tamamlanmaktadır

Esneklik gerektiren yat imalatı siparişlerin arttığı zamanlarda da uumlretim zamanlarının

uzun oluşundan dolayı teslim zamanlarında sıkıntı yaratabilmektedir Bu sebepten

dolayı yat ve tekne mobilyası imalat sanayinde kaliteli ve eşsiz uumlruumlnler ortaya koymak

iccedilin teknolojinin imkacircnlarından faydalanılarak seri ve hatasız uumlretim tekniği

benimsenmelidir Uumlreticilerin bu konudaki eksikliklerini gidermek iccedilin gerekli ARGE

ve UumlRGE faaliyetlerine hız vermesi ve aynı zamanda modern uumlretim teknolojilerini

kullanmaları gerekir

22 Bilgisayar Destekli Uumlretim Teknolojileri ve Kullanımı

Bilgisayar ve bilgisayar temelli teknolojiler guumlnuumlmuumlzde neredeyse hayatın tuumlm

alanlarında kullanıldığı gibi oumlzellikle uumlretim sektoumlrlerinde tasarım planlama ve imalat

suumlrecinde de son yıllarda vazgeccedililmez bir unsur olarak kullanılmaya başlanmıştır

Teknolojinin uumlretim suumlreci uumlzerindeki etkisi hem uumlretim teknolojileri hem de youmlnetim

teknolojileri accedilısından değerlendirilebilir Bilgisayar teknolojileri uumlruumln tasarımı uumlretim

1038

youmlnetim finans pazarlama vb gibi organizasyonların farklı alanlarında

kullanılabilmektedir[7] Teknolojik gelişmelerin getirdiği bu yapı farklılığına

işletmelerin youmlnetimsel değişikliklerle adapte edilmesi gerekliliği ortaya ccedilıkmaktadır

İşletmeler kuumlresel rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlamak iccedilin kalite hız esneklik maliyet ve uumlruumln

ccedileşitliliği gibi faktoumlrleri rekabetccedili ortamlara uyarlayarak muumlşteri ihtiyaccedillarını etkin bir

şekilde karşılamaya ccedilalışmaktadırlar[3]

Mobilya uumlretimi uumllkemizde kuumlccediluumlk el sanatları şeklinde başlamış ancak ahşap veya

ahşap esaslı eşyaya duyulan talebin yuumlksek olması nedeniyle 19 yy sonlarında

fabrikasyon uumlretime geccedililmiştir Fabrikasyon imalata geccedilişle uumlretimde hedeflenen

miktar ve kaliteyi gerccedilekleştirip verimliliği artırmak amaccedillanmıştır[8] Uumllkemizde

teknolojik bulguların kullanımına guumln geccediltikccedile daha ccedilok yer verilmekte ve buna bağlı

olarak bilgisayar kullanımı toplumun geniş bir kısmına yayılabilmektedir Artık

geleneksel uumlretim youmlntemleri yerini bilgisayar kontrolluuml uumlretime bırakmaktadır [9] Son

yıllarda her alanda olduğu gibi mobilya enduumlstrisinde ve alt sektoumlrlerinde bilgisayar ve

teknolojilerinden yoğun bir şekilde doğrudan veya dolaylı olarak faydalanılmaktadır

Mobilya işletmelerinin buumlyuumlk bir kısmında kullanılan uumlretim teknolojileri ve

kullanılan uumlretim teknikleri işletmelerin oumllccedileklerine bağlı olarak değişiklik

goumlstermektedir Gerek GUuml gerekse BDUuml sistemlerini kullanmalarındaki en buumlyuumlk

etkenin hitap ettikleri pazarın niteliği talep durumu işletmenin sermaye durumu vb

olduğu duumlşuumlnuumllmektedir[3] Tuumlrkiyersquode imalat sanayinde bilgisayar teknolojilerinin

kullanımına youmlnelik yapılan ccedilalışmalar Koccedil (1993) Orman Uumlruumlnleri Sanayinde BDT

BDUumlrsquonuumln entegrasyonu ile BBUuml uygulanması konusunda yaptığı ccedilalışmada BDUumlrsquoin

işletmelerde uygulanmasının işletmeye sağlayacağı yararlar goumlsterilmek uumlzere 330 adet

mutfak takımının uumlretimi incelenmiştir Sonuccedil olarak Bilgisayar desteği sağlanması ile

levha kesiminde 15-20rsquolerde seyreden fire oranlarını 6rsquolara duumlşuumlrebileceği

bulunmuştur Ayrıca kesim işlem zamanı klasik youmlntemle işleme zamanına goumlre 25

katlık bir azalmayla 2rsquoye delik delmedeki makine işlem zamanı 44 katlık bir

azalmayla 23rsquoe harcanan işguumlcuuml ise 56 katlık bir azalmayla 18rsquoe duumlşebildiğini

bildirmiştir Araştırma ile ulaşılan sonuccedillarda tuumlm orman uumlruumlnleri sanayi işletmelerinde

fazla maliyet oumlnyargısına kapılmadan işletmelerin kendi yapılarına uygun bir planlama

ile CADCAM sistemlerine youmlnelmeleri ve uumlretimde bilgisayar desteğini hızla

sağlanmasının gerektiği vurgulanmıştır

1039

Tunccedilel ve Burdurlu (2002) bilgisayar teknolojilerinin organizasyonlardaki

değişimde yaptığı etkinin ortaya ccedilıkarılabilmesi iccedilin faaliyet suumlreccedillerinde bilgisayar

kullanmayan bir adet ve farklı seviyelerde kullanan iki adet olmak uumlzere uumlccedil adet işletme

seccedililmiştir Mutfak mobilyası uumlretimi yapan bu işletmelerin ldquoTasarım-Uumlretim Ara

yuumlzuumlndeki uumlretim hazırlık suumlreci faaliyetleri araştırmada veri olarak kullanılmıştır

Faaliyet suumlreccedillerinin zamanları dakika hassasiyetli olarak oumllccediluumllmuumlş ortaya ccedilıkan bu

zamanlardan tuumlretilen verilerle ekonomiklik analizleri yapılmış ve bu veriler

kullanılarak bilgisayar teknolojilerinin organizasyonel yapıdaki etkileri ortaya

konmuştur [10]

Yağmur (2004) yaptığı ccedilalışmada gelişen teknoloji ile birlikte maliyet ve zaman

kayıplarının oumlnemli parametreler haline gelmesiyle tasarımdan imalata kadar geccedilen

suumlrecin daha hızlı ve duumlşuumlk maliyetlerde gerccedilekleştirilmesi zorunlu hale geldiği

bildirilmiştir Son yıllarda CADCAMCNC entegrasyonu uumlzerine yeni ccedilalışmalar

yapılmış daha uygun standartların oluşturulmasında girişimlerde bulunulmuştur Bu

suumlrecin benzeri CAD gelişimin de yaşanmış ilk zamanlar parccedilanın temel komut ve

geometriler kullanılarak gerccedilekleştirilmesi yeterli olurken sonraları uumlruumln planlama ve

CAM entegrasyonunu dikkate alınarak imalata youmlnelik uygulamalarla daha da

geliştirildiğini bildirmiştir[11]

Demirci (2005) yapmış olduğu ccedilalışmada yeni teknolojiyi kullanma oranı kuumlccediluumlk

işletmelerde 35 orta oumllccedileklilerde 59 buumlyuumlk işletmelerde ise 786 olduğunu

bildirmiştir Bunun yanında uumlretim ile ilgili sorunlarının arasında teknolojik yetersizlik

(198) olduğu sonucuna varmıştır İşletmelerin ileri teknoloji kullanamama

nedenlerinin basında ise yuumlksek maliyet ve atoumllye yetersizliği olduğunu ve bunun

sonucunda ise duumlşuumlk kapasitenin sonucunda piyasadan ccedilekildiklerini bildirmiştir[12]

Erdinler (2005) Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisirsquonin genel durumunu incelemiş ve pek

ccedilok işletmede CNC makinelerin satın alındığını fakat CNC makineler ile CAD ve CAM

sistemleri arasında buumltuumlnleşik yapının sağlanamadığını bildirmiştir Bu durumun

yatırımdan beklenen verimin alınamamasında oumlnemli bir neden olduğunu oumlne

suumlrmuumlştuumlr CAD sistemlerinin CAM sistemleri ile entegre yapıda duumlşuumlnuumllerek

geliştirilmesi ve uygulamaya kazandırılması gerektiğini belirtmiştir [9]

1040

Tutar (2008) CADCAM sistemleri ve CNC takım tezgahlarının tasarımı ve uumlretimi

kolaylaştırmasına rağmen insan faktoumlruumlnuumln yine en oumlnemli etken olmaya devam ettiğini

bildirmiştir Uumlretimi yapılacak uumlruumln tasarım aşamasındayken parccedilaların CNCrsquodeki

uumlretimini goumlremeyen bir kullanıcıya sistemin hiccedilbir fayda getiremeyeceğini

bildirmiştir[13]

Mobilya imalat sektoumlruumlnde yer alan KOumlİ ve OOumlİrsquode daha ccedilok GUuml sistemleri

kullanılarak atoumllye mantığı ile uumlretim yapıldığı bilinmektedir Bu tuumlr işletmelerin her

geccedilen guumln gelişmesine rağmen birccediloğu konvansiyonel makineler ve niteliksiz işguumlcuuml ile

duumlşuumlk verim duumlşuumlk kar anlayışı iccedilerisinde devamlılıklarını suumlrduumlrmektedirler Buumlyuumlk

oumllccedilekli işletmeler ise daha ccedilok bilgisayar teknolojilerini ve donanımlarını nitelikli iş

guumlcuuml ile birlikte kullanmak suretiyle sektoumlrdeki en gelişmiş uumlretim stratejilerini

kullanarak yuumlksek kalite ve yuumlksek kar anlayışını benimsemektedirler[14]

Ulay (2011) yat mobilyası uumlreten bir işletmede GUuml ile BDUuml sistemlerinin

karşılaştırılması yapılarak konvansiyonel makinelerde uumlretilebilen 60 adet yat mobilyası

uumlretiminin CNC makine kullanılarak uumlretim olanakları incelenmiştir Konvansiyonel

makinelerde uumlretilebilen bazı mobilyalara ait parccedilaların tuumlmuumlnuumln CNC makinesinde

uumlretilemediği tespit edilmiştir Bu nedenle CNC makinelerinde uumlretilecek olan yat

mobilyaların tasarım aşamasında iken makine uumlretim teknolojisine uygunluğu

konusunda gerekli UumlRGE ccedilalışmalarının yapılması oumlnerilmiştir[3]

Aydın (2012)Yat mobilyası uumlretiminde genel olarak kuumlccediluumlk ve orta oumllccedilekli işletmeler

bulunmaktadır ve rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlayan verim artışına neden olan CNC makine

varlığı yat mobilyası uumlretim sektoumlruumlnde 23 seviyesindedir Uumlretimde bilgisayar

desteğinin sağlanma duumlzeyi ise ortalama 9rsquodur[4]

Son yıllarda yapılan araştırmalara bakıldığında yat mobilyası imalatı sektoumlruumlne

youmlnelik yapılan ccedilalışmalar oldukccedila sınırlıdır Dolayısıyla bu sektoumlr yat inşa ve mobilya

sanayi iccedilerisinde varlığını suumlrduumlrduumlğuuml ve bu sektoumlrler iccedilerisindeki ağırlığı rakamsal

olarak tam bilinmemektedir Fakat uumllkemizde son yıllarda teknoloji kullanım duumlzeyi

gittikccedile artan bu iki sektoumlruumln buumlnyesinde gelişimini her iki sektoumlrden etkilenerek

suumlrduumlren yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde yapılacak araştırmalar ile BDUuml sistemlerinin

kullanımının yaygınlaşması ve kullanımda karşılaşılan guumlccedilluumlklerin aşılması iccedilin

yardımcı olacağı duumlşuumlnuumllmektedir

1041

23 Yat Mobilyalarında CNC Makine Kullanımı

Yat mobilyası imalatında CNC kullanımı mobilya enduumlstrisindeki gelişime bağlı

olarak yaygınlaşmakta olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Marmara boumllgesindeki yat mobilya

uumlretim sektoumlruumlne youmlnelik yapılan araştırmada CNC kullanım duumlzeyi 23 ve uumlretimde

bilgisayar desteğinin sağlanma duumlzeyi ise 9 olduğu tespit edilmiştir [4] Mobilya

enduumlstrisindeki CNC kullanımı işletmelerin buumlyuumlkluumlklerine ve uumlretim yapılarına bağlı

olarak değişiklik goumlstermekte ve işletmelere buumlyuumlk esneklik kazandırmaktadır

Dolayısıyla yat mobilya imalatı yapan işletmelerde mobilya sektoumlruumlndeki gelişmelerden

etkilenerek teknoloji kullanım duumlzeyini artırmaktadırlar Mobilya enduumlstrisindeki

gelişmeler bu sektoumlre olumlu etkiler yapmaktadırlar Orta ve buumlyuumlk oumllccedilekli işletmelerde

son zamanlarda sıkccedila kullanılan CNC makineleri (ebatlama oumlzel işlem point to point

ve ccediloklu işlem makineleri nesting tezgahı vb) artık yat uumlretici işletmelerin makine

parkurlarında da yavaş yavaş yerini almaktadır CNC operatoumlruuml ihtiyacı genellikle

mobilya işletmelerinde deneyim sahibi olmuş teknik personeller tarafından

karşılanmaktadır Yeni makine alan firmalar ise genellikle makine satışını yapan

firmadan teknik personellerine programlama ve operatoumlrluumlk eğitimi alarak personel

ihtiyacını karşılamaktadır

Sektoumlrde karşılaşılan sorunların başında genellikle CNC makinesinin her şeyi

yapabileceği duumlşuumlnuumllmekte olsa bile zamanla kullanıcılar deneyim ve tecruumlbelerini

artırdıkccedila makinelerin işleme parametreleri ve teknolojilerinin de sınırsız işlem

kabiliyeti sunmadığını oumlğrenmektedirler Yat mobilyalarının genel karakteristiği olan

prizmatik olmayan hacimlere sahip olması ve kavisli hatların ccedilokluğu nedeniyle diğer

mekan mobilyalarından ayrılır Duumlz hatlara sahip olmayan parccedilaların işlenmek uumlzere

CNC makine tabla veya vakum uumlnitelerine tutturularak sabitlenmesi her zaman

muumlmkuumln olmamaktadır Bu sebeple genel olarak kavisli hatlara sahip parccedilaların duumlzguumln

kenarlara sahip olmayan parccedilaların CNC makinelerinde işlenmesinde bazı kısıtlar

ortaya ccedilıkmaktadır Ayrıca bu konudaki bilgilerin netleşmesi ve bilinir hale gelmesi iccedilin

bu konuda yapılacak yeni araştırmalara ihtiyaccedil vardır

1042

3 Materyal ve Youmlntem

31 Araştırma Yapılan İşletme Hakkında Genel Bilgiler

Ccedilalışmada materyal olarak 2002 yılında kurulan ve kompozit malzemelerden luumlks

tekne uumlreterek teknelere ait tuumlm mobilyaların uumlretimini kendi buumlnyesinde yapmakta

olan Numarine Denizcilik AŞ firması ele alınmıştır Gerek tasarım gerek teknoloji

accedilısından duumlnyanın oumlnde gelen firmalarından biri olma amacıyla kurulan firma bu yolda

İtalyan tasarımcı ve muumlhendislerle ccedilalışan firma 2004 yılında Cannesrsquoda duumlzenlenen

Avrupa Yat Trophysin de en iyi ikinci yat oumlduumlluumlnuuml almıştır Gebze Plastikccedililer OSBrsquode

yer alan işletme 15000 m2 kapalı 14000 m2 accedilık toplam 29000 m2rsquolik bir alana sahiptir

2008-2009 krizinden oumlnce toplam 380 personel ile uumlretimine devam eden firma kriz

sonrasında personel sayısı 140 personele kadar duumlşmuumlştuumlr Sipariş durumuna bağlı

olarak yıllık 50 tekne kapasitesine sahiptir

32 Araştırma Kapsamında İncelenen Hardtop 78 Teknesi

Tekne tam boyu 2398 metre (78 feet) ve 4+1 kamaraya sahip olan teknenin genel

tasarım konseptini agresif ve yırtıcı kavramları oluşturmaktadır Şekil 2rsquode yer alan

teknenin buumlyuumlk pencereleri ve accedilılır-kapanır tavanı ile doğal aydınlatmayı

sağlamaktadır

Şekil 2 HT78 teknesi yan goumlruumlnuumlş [15]

Ana guumlverte modern ve havalı accedilık alan planı stilinden oumlduumln verilmeden kişiye

rahatlık hissi verecek şekilde duumlzenlenmiştir Şekil 3rsquode mutfak alt katta kıccedil tarafta ve

muumlrettebat kabinin yanında bulunmaktadır Misafirlerin yaşam alanına geccedilişi ise oumln

taraftaki giriş boumlluumlmuumlnden aşağı inen merdivenlerden sağlanarak buradan kuumlccediluumlk ana

1043

lobiye ve iki yanındaki banyosu iccedilinde ikiz yataklı kamaralara ulaşılabilmektedir

Şekil 3 HT78 teknesi lower deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 3rsquode yer alan VIP suumliti baş tarafta teknenin tuumlm enine oturan master kamara ise

vasatta yer alırken daha kıccedil tarafta ise iccedilinde banyosu olan ccedilift kişilik Master kamara

bulunmaktadır Makine boumlluumlmuumlnde ise 1224 beygir veya 15550 beygir ldquoVrdquo şanzımanlı

MAN makine seccedilenekleri sunmaktadır Buumlyuumlk makinelerle maksimum suumlrat 38 knot

seyir suumlrati 28 knot ve seyir menzili 400 milrsquodir

Şekil 4 HT78 Teknesi main deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 4rsquode goumlruumllduumlğuuml uumlzere guumlverte gayet sade tutularak bot garajının uumlzerine

guumlneşlenme boumlluumlmuuml havuzlukta sabit bir koltuk ve sabitlenmemiş sandalyelerle

kullanılan bir masa vardır Aynı zamanda baş uumlstuumlnde oumlne bakan bir oturma boumlluumlmuuml ve

minderleri olan bir guumlneşlenme boumlluumlmuuml mevcuttur

Teknedeki mobilyalarda muumlşteri isteklerine bağlı olarak ceviz meşe(şekil 5) ve

abanoz gibi farklı ahşap kaplama tuumlrleri hareli veya freze desenleri ile kullanılmaktadır

Mobilyalarda ahşap esaslı sandviccedil levha honeycomb sandviccedil levha marine kontraplak

vb ahşap kompozit levhaları kullanılmaktadır Guumlvertede ve ıslak zeminlerde(banyo ve

wc) tik masifleri kullanılırken yer yer meşe ceviz gibi masif malzemede

kullanılmaktadır

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1037

birccedilok işletmede yat mobilyası geleneksel sistemlerden kesikli uumlretim altında yer alan

siparişe dayalı uumlretim sistemi kullanılmaktadır Aşağıdaki Şekil 1rsquode uumlretim suumlreccedillerine

goumlre uumlretim sistemleri sınıflandırılmaktadır

Şekil 1 Uumlretim sistemlerinin sınıflandırılması [5]

Bu sistemde tuumlketici ya da muumlşteri istekleri doğrultusunda işletme tarafından

tasarım zaman kalite ve miktar bakımından oumlzellikleri belirlenen bir uumlruumlnuumln uumlretilmesi

soumlz konusudur Siparişe goumlre uumlretimin en oumlnemli oumlzellikleri ccedilok ccedileşitli uumlruumlnlerin

uumlretilmesi ve her bir siparişin gerektirdiği işlem sırası ve sayısının birbirinden farklı

olmasıdır Mobilya uumlreten sistemler buna oumlrnek olarak goumlsterilebilir[6]

Genellikle luumlks ve aynı zamanda maliyeti yuumlksek teknelerin siparişi muumlşteri

tarafından verildikten sonra soumlzleşmeler imzalanarak tekne imalatına başlanmakta ve

tekne boyuna bağlı olarak belirlenen suumlre iccedilerisinde aşamalı olarak tamamlanmaktadır

Esneklik gerektiren yat imalatı siparişlerin arttığı zamanlarda da uumlretim zamanlarının

uzun oluşundan dolayı teslim zamanlarında sıkıntı yaratabilmektedir Bu sebepten

dolayı yat ve tekne mobilyası imalat sanayinde kaliteli ve eşsiz uumlruumlnler ortaya koymak

iccedilin teknolojinin imkacircnlarından faydalanılarak seri ve hatasız uumlretim tekniği

benimsenmelidir Uumlreticilerin bu konudaki eksikliklerini gidermek iccedilin gerekli ARGE

ve UumlRGE faaliyetlerine hız vermesi ve aynı zamanda modern uumlretim teknolojilerini

kullanmaları gerekir

22 Bilgisayar Destekli Uumlretim Teknolojileri ve Kullanımı

Bilgisayar ve bilgisayar temelli teknolojiler guumlnuumlmuumlzde neredeyse hayatın tuumlm

alanlarında kullanıldığı gibi oumlzellikle uumlretim sektoumlrlerinde tasarım planlama ve imalat

suumlrecinde de son yıllarda vazgeccedililmez bir unsur olarak kullanılmaya başlanmıştır

Teknolojinin uumlretim suumlreci uumlzerindeki etkisi hem uumlretim teknolojileri hem de youmlnetim

teknolojileri accedilısından değerlendirilebilir Bilgisayar teknolojileri uumlruumln tasarımı uumlretim

1038

youmlnetim finans pazarlama vb gibi organizasyonların farklı alanlarında

kullanılabilmektedir[7] Teknolojik gelişmelerin getirdiği bu yapı farklılığına

işletmelerin youmlnetimsel değişikliklerle adapte edilmesi gerekliliği ortaya ccedilıkmaktadır

İşletmeler kuumlresel rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlamak iccedilin kalite hız esneklik maliyet ve uumlruumln

ccedileşitliliği gibi faktoumlrleri rekabetccedili ortamlara uyarlayarak muumlşteri ihtiyaccedillarını etkin bir

şekilde karşılamaya ccedilalışmaktadırlar[3]

Mobilya uumlretimi uumllkemizde kuumlccediluumlk el sanatları şeklinde başlamış ancak ahşap veya

ahşap esaslı eşyaya duyulan talebin yuumlksek olması nedeniyle 19 yy sonlarında

fabrikasyon uumlretime geccedililmiştir Fabrikasyon imalata geccedilişle uumlretimde hedeflenen

miktar ve kaliteyi gerccedilekleştirip verimliliği artırmak amaccedillanmıştır[8] Uumllkemizde

teknolojik bulguların kullanımına guumln geccediltikccedile daha ccedilok yer verilmekte ve buna bağlı

olarak bilgisayar kullanımı toplumun geniş bir kısmına yayılabilmektedir Artık

geleneksel uumlretim youmlntemleri yerini bilgisayar kontrolluuml uumlretime bırakmaktadır [9] Son

yıllarda her alanda olduğu gibi mobilya enduumlstrisinde ve alt sektoumlrlerinde bilgisayar ve

teknolojilerinden yoğun bir şekilde doğrudan veya dolaylı olarak faydalanılmaktadır

Mobilya işletmelerinin buumlyuumlk bir kısmında kullanılan uumlretim teknolojileri ve

kullanılan uumlretim teknikleri işletmelerin oumllccedileklerine bağlı olarak değişiklik

goumlstermektedir Gerek GUuml gerekse BDUuml sistemlerini kullanmalarındaki en buumlyuumlk

etkenin hitap ettikleri pazarın niteliği talep durumu işletmenin sermaye durumu vb

olduğu duumlşuumlnuumllmektedir[3] Tuumlrkiyersquode imalat sanayinde bilgisayar teknolojilerinin

kullanımına youmlnelik yapılan ccedilalışmalar Koccedil (1993) Orman Uumlruumlnleri Sanayinde BDT

BDUumlrsquonuumln entegrasyonu ile BBUuml uygulanması konusunda yaptığı ccedilalışmada BDUumlrsquoin

işletmelerde uygulanmasının işletmeye sağlayacağı yararlar goumlsterilmek uumlzere 330 adet

mutfak takımının uumlretimi incelenmiştir Sonuccedil olarak Bilgisayar desteği sağlanması ile

levha kesiminde 15-20rsquolerde seyreden fire oranlarını 6rsquolara duumlşuumlrebileceği

bulunmuştur Ayrıca kesim işlem zamanı klasik youmlntemle işleme zamanına goumlre 25

katlık bir azalmayla 2rsquoye delik delmedeki makine işlem zamanı 44 katlık bir

azalmayla 23rsquoe harcanan işguumlcuuml ise 56 katlık bir azalmayla 18rsquoe duumlşebildiğini

bildirmiştir Araştırma ile ulaşılan sonuccedillarda tuumlm orman uumlruumlnleri sanayi işletmelerinde

fazla maliyet oumlnyargısına kapılmadan işletmelerin kendi yapılarına uygun bir planlama

ile CADCAM sistemlerine youmlnelmeleri ve uumlretimde bilgisayar desteğini hızla

sağlanmasının gerektiği vurgulanmıştır

1039

Tunccedilel ve Burdurlu (2002) bilgisayar teknolojilerinin organizasyonlardaki

değişimde yaptığı etkinin ortaya ccedilıkarılabilmesi iccedilin faaliyet suumlreccedillerinde bilgisayar

kullanmayan bir adet ve farklı seviyelerde kullanan iki adet olmak uumlzere uumlccedil adet işletme

seccedililmiştir Mutfak mobilyası uumlretimi yapan bu işletmelerin ldquoTasarım-Uumlretim Ara

yuumlzuumlndeki uumlretim hazırlık suumlreci faaliyetleri araştırmada veri olarak kullanılmıştır

Faaliyet suumlreccedillerinin zamanları dakika hassasiyetli olarak oumllccediluumllmuumlş ortaya ccedilıkan bu

zamanlardan tuumlretilen verilerle ekonomiklik analizleri yapılmış ve bu veriler

kullanılarak bilgisayar teknolojilerinin organizasyonel yapıdaki etkileri ortaya

konmuştur [10]

Yağmur (2004) yaptığı ccedilalışmada gelişen teknoloji ile birlikte maliyet ve zaman

kayıplarının oumlnemli parametreler haline gelmesiyle tasarımdan imalata kadar geccedilen

suumlrecin daha hızlı ve duumlşuumlk maliyetlerde gerccedilekleştirilmesi zorunlu hale geldiği

bildirilmiştir Son yıllarda CADCAMCNC entegrasyonu uumlzerine yeni ccedilalışmalar

yapılmış daha uygun standartların oluşturulmasında girişimlerde bulunulmuştur Bu

suumlrecin benzeri CAD gelişimin de yaşanmış ilk zamanlar parccedilanın temel komut ve

geometriler kullanılarak gerccedilekleştirilmesi yeterli olurken sonraları uumlruumln planlama ve

CAM entegrasyonunu dikkate alınarak imalata youmlnelik uygulamalarla daha da

geliştirildiğini bildirmiştir[11]

Demirci (2005) yapmış olduğu ccedilalışmada yeni teknolojiyi kullanma oranı kuumlccediluumlk

işletmelerde 35 orta oumllccedileklilerde 59 buumlyuumlk işletmelerde ise 786 olduğunu

bildirmiştir Bunun yanında uumlretim ile ilgili sorunlarının arasında teknolojik yetersizlik

(198) olduğu sonucuna varmıştır İşletmelerin ileri teknoloji kullanamama

nedenlerinin basında ise yuumlksek maliyet ve atoumllye yetersizliği olduğunu ve bunun

sonucunda ise duumlşuumlk kapasitenin sonucunda piyasadan ccedilekildiklerini bildirmiştir[12]

Erdinler (2005) Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisirsquonin genel durumunu incelemiş ve pek

ccedilok işletmede CNC makinelerin satın alındığını fakat CNC makineler ile CAD ve CAM

sistemleri arasında buumltuumlnleşik yapının sağlanamadığını bildirmiştir Bu durumun

yatırımdan beklenen verimin alınamamasında oumlnemli bir neden olduğunu oumlne

suumlrmuumlştuumlr CAD sistemlerinin CAM sistemleri ile entegre yapıda duumlşuumlnuumllerek

geliştirilmesi ve uygulamaya kazandırılması gerektiğini belirtmiştir [9]

1040

Tutar (2008) CADCAM sistemleri ve CNC takım tezgahlarının tasarımı ve uumlretimi

kolaylaştırmasına rağmen insan faktoumlruumlnuumln yine en oumlnemli etken olmaya devam ettiğini

bildirmiştir Uumlretimi yapılacak uumlruumln tasarım aşamasındayken parccedilaların CNCrsquodeki

uumlretimini goumlremeyen bir kullanıcıya sistemin hiccedilbir fayda getiremeyeceğini

bildirmiştir[13]

Mobilya imalat sektoumlruumlnde yer alan KOumlİ ve OOumlİrsquode daha ccedilok GUuml sistemleri

kullanılarak atoumllye mantığı ile uumlretim yapıldığı bilinmektedir Bu tuumlr işletmelerin her

geccedilen guumln gelişmesine rağmen birccediloğu konvansiyonel makineler ve niteliksiz işguumlcuuml ile

duumlşuumlk verim duumlşuumlk kar anlayışı iccedilerisinde devamlılıklarını suumlrduumlrmektedirler Buumlyuumlk

oumllccedilekli işletmeler ise daha ccedilok bilgisayar teknolojilerini ve donanımlarını nitelikli iş

guumlcuuml ile birlikte kullanmak suretiyle sektoumlrdeki en gelişmiş uumlretim stratejilerini

kullanarak yuumlksek kalite ve yuumlksek kar anlayışını benimsemektedirler[14]

Ulay (2011) yat mobilyası uumlreten bir işletmede GUuml ile BDUuml sistemlerinin

karşılaştırılması yapılarak konvansiyonel makinelerde uumlretilebilen 60 adet yat mobilyası

uumlretiminin CNC makine kullanılarak uumlretim olanakları incelenmiştir Konvansiyonel

makinelerde uumlretilebilen bazı mobilyalara ait parccedilaların tuumlmuumlnuumln CNC makinesinde

uumlretilemediği tespit edilmiştir Bu nedenle CNC makinelerinde uumlretilecek olan yat

mobilyaların tasarım aşamasında iken makine uumlretim teknolojisine uygunluğu

konusunda gerekli UumlRGE ccedilalışmalarının yapılması oumlnerilmiştir[3]

Aydın (2012)Yat mobilyası uumlretiminde genel olarak kuumlccediluumlk ve orta oumllccedilekli işletmeler

bulunmaktadır ve rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlayan verim artışına neden olan CNC makine

varlığı yat mobilyası uumlretim sektoumlruumlnde 23 seviyesindedir Uumlretimde bilgisayar

desteğinin sağlanma duumlzeyi ise ortalama 9rsquodur[4]

Son yıllarda yapılan araştırmalara bakıldığında yat mobilyası imalatı sektoumlruumlne

youmlnelik yapılan ccedilalışmalar oldukccedila sınırlıdır Dolayısıyla bu sektoumlr yat inşa ve mobilya

sanayi iccedilerisinde varlığını suumlrduumlrduumlğuuml ve bu sektoumlrler iccedilerisindeki ağırlığı rakamsal

olarak tam bilinmemektedir Fakat uumllkemizde son yıllarda teknoloji kullanım duumlzeyi

gittikccedile artan bu iki sektoumlruumln buumlnyesinde gelişimini her iki sektoumlrden etkilenerek

suumlrduumlren yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde yapılacak araştırmalar ile BDUuml sistemlerinin

kullanımının yaygınlaşması ve kullanımda karşılaşılan guumlccedilluumlklerin aşılması iccedilin

yardımcı olacağı duumlşuumlnuumllmektedir

1041

23 Yat Mobilyalarında CNC Makine Kullanımı

Yat mobilyası imalatında CNC kullanımı mobilya enduumlstrisindeki gelişime bağlı

olarak yaygınlaşmakta olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Marmara boumllgesindeki yat mobilya

uumlretim sektoumlruumlne youmlnelik yapılan araştırmada CNC kullanım duumlzeyi 23 ve uumlretimde

bilgisayar desteğinin sağlanma duumlzeyi ise 9 olduğu tespit edilmiştir [4] Mobilya

enduumlstrisindeki CNC kullanımı işletmelerin buumlyuumlkluumlklerine ve uumlretim yapılarına bağlı

olarak değişiklik goumlstermekte ve işletmelere buumlyuumlk esneklik kazandırmaktadır

Dolayısıyla yat mobilya imalatı yapan işletmelerde mobilya sektoumlruumlndeki gelişmelerden

etkilenerek teknoloji kullanım duumlzeyini artırmaktadırlar Mobilya enduumlstrisindeki

gelişmeler bu sektoumlre olumlu etkiler yapmaktadırlar Orta ve buumlyuumlk oumllccedilekli işletmelerde

son zamanlarda sıkccedila kullanılan CNC makineleri (ebatlama oumlzel işlem point to point

ve ccediloklu işlem makineleri nesting tezgahı vb) artık yat uumlretici işletmelerin makine

parkurlarında da yavaş yavaş yerini almaktadır CNC operatoumlruuml ihtiyacı genellikle

mobilya işletmelerinde deneyim sahibi olmuş teknik personeller tarafından

karşılanmaktadır Yeni makine alan firmalar ise genellikle makine satışını yapan

firmadan teknik personellerine programlama ve operatoumlrluumlk eğitimi alarak personel

ihtiyacını karşılamaktadır

Sektoumlrde karşılaşılan sorunların başında genellikle CNC makinesinin her şeyi

yapabileceği duumlşuumlnuumllmekte olsa bile zamanla kullanıcılar deneyim ve tecruumlbelerini

artırdıkccedila makinelerin işleme parametreleri ve teknolojilerinin de sınırsız işlem

kabiliyeti sunmadığını oumlğrenmektedirler Yat mobilyalarının genel karakteristiği olan

prizmatik olmayan hacimlere sahip olması ve kavisli hatların ccedilokluğu nedeniyle diğer

mekan mobilyalarından ayrılır Duumlz hatlara sahip olmayan parccedilaların işlenmek uumlzere

CNC makine tabla veya vakum uumlnitelerine tutturularak sabitlenmesi her zaman

muumlmkuumln olmamaktadır Bu sebeple genel olarak kavisli hatlara sahip parccedilaların duumlzguumln

kenarlara sahip olmayan parccedilaların CNC makinelerinde işlenmesinde bazı kısıtlar

ortaya ccedilıkmaktadır Ayrıca bu konudaki bilgilerin netleşmesi ve bilinir hale gelmesi iccedilin

bu konuda yapılacak yeni araştırmalara ihtiyaccedil vardır

1042

3 Materyal ve Youmlntem

31 Araştırma Yapılan İşletme Hakkında Genel Bilgiler

Ccedilalışmada materyal olarak 2002 yılında kurulan ve kompozit malzemelerden luumlks

tekne uumlreterek teknelere ait tuumlm mobilyaların uumlretimini kendi buumlnyesinde yapmakta

olan Numarine Denizcilik AŞ firması ele alınmıştır Gerek tasarım gerek teknoloji

accedilısından duumlnyanın oumlnde gelen firmalarından biri olma amacıyla kurulan firma bu yolda

İtalyan tasarımcı ve muumlhendislerle ccedilalışan firma 2004 yılında Cannesrsquoda duumlzenlenen

Avrupa Yat Trophysin de en iyi ikinci yat oumlduumlluumlnuuml almıştır Gebze Plastikccedililer OSBrsquode

yer alan işletme 15000 m2 kapalı 14000 m2 accedilık toplam 29000 m2rsquolik bir alana sahiptir

2008-2009 krizinden oumlnce toplam 380 personel ile uumlretimine devam eden firma kriz

sonrasında personel sayısı 140 personele kadar duumlşmuumlştuumlr Sipariş durumuna bağlı

olarak yıllık 50 tekne kapasitesine sahiptir

32 Araştırma Kapsamında İncelenen Hardtop 78 Teknesi

Tekne tam boyu 2398 metre (78 feet) ve 4+1 kamaraya sahip olan teknenin genel

tasarım konseptini agresif ve yırtıcı kavramları oluşturmaktadır Şekil 2rsquode yer alan

teknenin buumlyuumlk pencereleri ve accedilılır-kapanır tavanı ile doğal aydınlatmayı

sağlamaktadır

Şekil 2 HT78 teknesi yan goumlruumlnuumlş [15]

Ana guumlverte modern ve havalı accedilık alan planı stilinden oumlduumln verilmeden kişiye

rahatlık hissi verecek şekilde duumlzenlenmiştir Şekil 3rsquode mutfak alt katta kıccedil tarafta ve

muumlrettebat kabinin yanında bulunmaktadır Misafirlerin yaşam alanına geccedilişi ise oumln

taraftaki giriş boumlluumlmuumlnden aşağı inen merdivenlerden sağlanarak buradan kuumlccediluumlk ana

1043

lobiye ve iki yanındaki banyosu iccedilinde ikiz yataklı kamaralara ulaşılabilmektedir

Şekil 3 HT78 teknesi lower deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 3rsquode yer alan VIP suumliti baş tarafta teknenin tuumlm enine oturan master kamara ise

vasatta yer alırken daha kıccedil tarafta ise iccedilinde banyosu olan ccedilift kişilik Master kamara

bulunmaktadır Makine boumlluumlmuumlnde ise 1224 beygir veya 15550 beygir ldquoVrdquo şanzımanlı

MAN makine seccedilenekleri sunmaktadır Buumlyuumlk makinelerle maksimum suumlrat 38 knot

seyir suumlrati 28 knot ve seyir menzili 400 milrsquodir

Şekil 4 HT78 Teknesi main deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 4rsquode goumlruumllduumlğuuml uumlzere guumlverte gayet sade tutularak bot garajının uumlzerine

guumlneşlenme boumlluumlmuuml havuzlukta sabit bir koltuk ve sabitlenmemiş sandalyelerle

kullanılan bir masa vardır Aynı zamanda baş uumlstuumlnde oumlne bakan bir oturma boumlluumlmuuml ve

minderleri olan bir guumlneşlenme boumlluumlmuuml mevcuttur

Teknedeki mobilyalarda muumlşteri isteklerine bağlı olarak ceviz meşe(şekil 5) ve

abanoz gibi farklı ahşap kaplama tuumlrleri hareli veya freze desenleri ile kullanılmaktadır

Mobilyalarda ahşap esaslı sandviccedil levha honeycomb sandviccedil levha marine kontraplak

vb ahşap kompozit levhaları kullanılmaktadır Guumlvertede ve ıslak zeminlerde(banyo ve

wc) tik masifleri kullanılırken yer yer meşe ceviz gibi masif malzemede

kullanılmaktadır

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1038

youmlnetim finans pazarlama vb gibi organizasyonların farklı alanlarında

kullanılabilmektedir[7] Teknolojik gelişmelerin getirdiği bu yapı farklılığına

işletmelerin youmlnetimsel değişikliklerle adapte edilmesi gerekliliği ortaya ccedilıkmaktadır

İşletmeler kuumlresel rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlamak iccedilin kalite hız esneklik maliyet ve uumlruumln

ccedileşitliliği gibi faktoumlrleri rekabetccedili ortamlara uyarlayarak muumlşteri ihtiyaccedillarını etkin bir

şekilde karşılamaya ccedilalışmaktadırlar[3]

Mobilya uumlretimi uumllkemizde kuumlccediluumlk el sanatları şeklinde başlamış ancak ahşap veya

ahşap esaslı eşyaya duyulan talebin yuumlksek olması nedeniyle 19 yy sonlarında

fabrikasyon uumlretime geccedililmiştir Fabrikasyon imalata geccedilişle uumlretimde hedeflenen

miktar ve kaliteyi gerccedilekleştirip verimliliği artırmak amaccedillanmıştır[8] Uumllkemizde

teknolojik bulguların kullanımına guumln geccediltikccedile daha ccedilok yer verilmekte ve buna bağlı

olarak bilgisayar kullanımı toplumun geniş bir kısmına yayılabilmektedir Artık

geleneksel uumlretim youmlntemleri yerini bilgisayar kontrolluuml uumlretime bırakmaktadır [9] Son

yıllarda her alanda olduğu gibi mobilya enduumlstrisinde ve alt sektoumlrlerinde bilgisayar ve

teknolojilerinden yoğun bir şekilde doğrudan veya dolaylı olarak faydalanılmaktadır

Mobilya işletmelerinin buumlyuumlk bir kısmında kullanılan uumlretim teknolojileri ve

kullanılan uumlretim teknikleri işletmelerin oumllccedileklerine bağlı olarak değişiklik

goumlstermektedir Gerek GUuml gerekse BDUuml sistemlerini kullanmalarındaki en buumlyuumlk

etkenin hitap ettikleri pazarın niteliği talep durumu işletmenin sermaye durumu vb

olduğu duumlşuumlnuumllmektedir[3] Tuumlrkiyersquode imalat sanayinde bilgisayar teknolojilerinin

kullanımına youmlnelik yapılan ccedilalışmalar Koccedil (1993) Orman Uumlruumlnleri Sanayinde BDT

BDUumlrsquonuumln entegrasyonu ile BBUuml uygulanması konusunda yaptığı ccedilalışmada BDUumlrsquoin

işletmelerde uygulanmasının işletmeye sağlayacağı yararlar goumlsterilmek uumlzere 330 adet

mutfak takımının uumlretimi incelenmiştir Sonuccedil olarak Bilgisayar desteği sağlanması ile

levha kesiminde 15-20rsquolerde seyreden fire oranlarını 6rsquolara duumlşuumlrebileceği

bulunmuştur Ayrıca kesim işlem zamanı klasik youmlntemle işleme zamanına goumlre 25

katlık bir azalmayla 2rsquoye delik delmedeki makine işlem zamanı 44 katlık bir

azalmayla 23rsquoe harcanan işguumlcuuml ise 56 katlık bir azalmayla 18rsquoe duumlşebildiğini

bildirmiştir Araştırma ile ulaşılan sonuccedillarda tuumlm orman uumlruumlnleri sanayi işletmelerinde

fazla maliyet oumlnyargısına kapılmadan işletmelerin kendi yapılarına uygun bir planlama

ile CADCAM sistemlerine youmlnelmeleri ve uumlretimde bilgisayar desteğini hızla

sağlanmasının gerektiği vurgulanmıştır

1039

Tunccedilel ve Burdurlu (2002) bilgisayar teknolojilerinin organizasyonlardaki

değişimde yaptığı etkinin ortaya ccedilıkarılabilmesi iccedilin faaliyet suumlreccedillerinde bilgisayar

kullanmayan bir adet ve farklı seviyelerde kullanan iki adet olmak uumlzere uumlccedil adet işletme

seccedililmiştir Mutfak mobilyası uumlretimi yapan bu işletmelerin ldquoTasarım-Uumlretim Ara

yuumlzuumlndeki uumlretim hazırlık suumlreci faaliyetleri araştırmada veri olarak kullanılmıştır

Faaliyet suumlreccedillerinin zamanları dakika hassasiyetli olarak oumllccediluumllmuumlş ortaya ccedilıkan bu

zamanlardan tuumlretilen verilerle ekonomiklik analizleri yapılmış ve bu veriler

kullanılarak bilgisayar teknolojilerinin organizasyonel yapıdaki etkileri ortaya

konmuştur [10]

Yağmur (2004) yaptığı ccedilalışmada gelişen teknoloji ile birlikte maliyet ve zaman

kayıplarının oumlnemli parametreler haline gelmesiyle tasarımdan imalata kadar geccedilen

suumlrecin daha hızlı ve duumlşuumlk maliyetlerde gerccedilekleştirilmesi zorunlu hale geldiği

bildirilmiştir Son yıllarda CADCAMCNC entegrasyonu uumlzerine yeni ccedilalışmalar

yapılmış daha uygun standartların oluşturulmasında girişimlerde bulunulmuştur Bu

suumlrecin benzeri CAD gelişimin de yaşanmış ilk zamanlar parccedilanın temel komut ve

geometriler kullanılarak gerccedilekleştirilmesi yeterli olurken sonraları uumlruumln planlama ve

CAM entegrasyonunu dikkate alınarak imalata youmlnelik uygulamalarla daha da

geliştirildiğini bildirmiştir[11]

Demirci (2005) yapmış olduğu ccedilalışmada yeni teknolojiyi kullanma oranı kuumlccediluumlk

işletmelerde 35 orta oumllccedileklilerde 59 buumlyuumlk işletmelerde ise 786 olduğunu

bildirmiştir Bunun yanında uumlretim ile ilgili sorunlarının arasında teknolojik yetersizlik

(198) olduğu sonucuna varmıştır İşletmelerin ileri teknoloji kullanamama

nedenlerinin basında ise yuumlksek maliyet ve atoumllye yetersizliği olduğunu ve bunun

sonucunda ise duumlşuumlk kapasitenin sonucunda piyasadan ccedilekildiklerini bildirmiştir[12]

Erdinler (2005) Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisirsquonin genel durumunu incelemiş ve pek

ccedilok işletmede CNC makinelerin satın alındığını fakat CNC makineler ile CAD ve CAM

sistemleri arasında buumltuumlnleşik yapının sağlanamadığını bildirmiştir Bu durumun

yatırımdan beklenen verimin alınamamasında oumlnemli bir neden olduğunu oumlne

suumlrmuumlştuumlr CAD sistemlerinin CAM sistemleri ile entegre yapıda duumlşuumlnuumllerek

geliştirilmesi ve uygulamaya kazandırılması gerektiğini belirtmiştir [9]

1040

Tutar (2008) CADCAM sistemleri ve CNC takım tezgahlarının tasarımı ve uumlretimi

kolaylaştırmasına rağmen insan faktoumlruumlnuumln yine en oumlnemli etken olmaya devam ettiğini

bildirmiştir Uumlretimi yapılacak uumlruumln tasarım aşamasındayken parccedilaların CNCrsquodeki

uumlretimini goumlremeyen bir kullanıcıya sistemin hiccedilbir fayda getiremeyeceğini

bildirmiştir[13]

Mobilya imalat sektoumlruumlnde yer alan KOumlİ ve OOumlİrsquode daha ccedilok GUuml sistemleri

kullanılarak atoumllye mantığı ile uumlretim yapıldığı bilinmektedir Bu tuumlr işletmelerin her

geccedilen guumln gelişmesine rağmen birccediloğu konvansiyonel makineler ve niteliksiz işguumlcuuml ile

duumlşuumlk verim duumlşuumlk kar anlayışı iccedilerisinde devamlılıklarını suumlrduumlrmektedirler Buumlyuumlk

oumllccedilekli işletmeler ise daha ccedilok bilgisayar teknolojilerini ve donanımlarını nitelikli iş

guumlcuuml ile birlikte kullanmak suretiyle sektoumlrdeki en gelişmiş uumlretim stratejilerini

kullanarak yuumlksek kalite ve yuumlksek kar anlayışını benimsemektedirler[14]

Ulay (2011) yat mobilyası uumlreten bir işletmede GUuml ile BDUuml sistemlerinin

karşılaştırılması yapılarak konvansiyonel makinelerde uumlretilebilen 60 adet yat mobilyası

uumlretiminin CNC makine kullanılarak uumlretim olanakları incelenmiştir Konvansiyonel

makinelerde uumlretilebilen bazı mobilyalara ait parccedilaların tuumlmuumlnuumln CNC makinesinde

uumlretilemediği tespit edilmiştir Bu nedenle CNC makinelerinde uumlretilecek olan yat

mobilyaların tasarım aşamasında iken makine uumlretim teknolojisine uygunluğu

konusunda gerekli UumlRGE ccedilalışmalarının yapılması oumlnerilmiştir[3]

Aydın (2012)Yat mobilyası uumlretiminde genel olarak kuumlccediluumlk ve orta oumllccedilekli işletmeler

bulunmaktadır ve rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlayan verim artışına neden olan CNC makine

varlığı yat mobilyası uumlretim sektoumlruumlnde 23 seviyesindedir Uumlretimde bilgisayar

desteğinin sağlanma duumlzeyi ise ortalama 9rsquodur[4]

Son yıllarda yapılan araştırmalara bakıldığında yat mobilyası imalatı sektoumlruumlne

youmlnelik yapılan ccedilalışmalar oldukccedila sınırlıdır Dolayısıyla bu sektoumlr yat inşa ve mobilya

sanayi iccedilerisinde varlığını suumlrduumlrduumlğuuml ve bu sektoumlrler iccedilerisindeki ağırlığı rakamsal

olarak tam bilinmemektedir Fakat uumllkemizde son yıllarda teknoloji kullanım duumlzeyi

gittikccedile artan bu iki sektoumlruumln buumlnyesinde gelişimini her iki sektoumlrden etkilenerek

suumlrduumlren yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde yapılacak araştırmalar ile BDUuml sistemlerinin

kullanımının yaygınlaşması ve kullanımda karşılaşılan guumlccedilluumlklerin aşılması iccedilin

yardımcı olacağı duumlşuumlnuumllmektedir

1041

23 Yat Mobilyalarında CNC Makine Kullanımı

Yat mobilyası imalatında CNC kullanımı mobilya enduumlstrisindeki gelişime bağlı

olarak yaygınlaşmakta olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Marmara boumllgesindeki yat mobilya

uumlretim sektoumlruumlne youmlnelik yapılan araştırmada CNC kullanım duumlzeyi 23 ve uumlretimde

bilgisayar desteğinin sağlanma duumlzeyi ise 9 olduğu tespit edilmiştir [4] Mobilya

enduumlstrisindeki CNC kullanımı işletmelerin buumlyuumlkluumlklerine ve uumlretim yapılarına bağlı

olarak değişiklik goumlstermekte ve işletmelere buumlyuumlk esneklik kazandırmaktadır

Dolayısıyla yat mobilya imalatı yapan işletmelerde mobilya sektoumlruumlndeki gelişmelerden

etkilenerek teknoloji kullanım duumlzeyini artırmaktadırlar Mobilya enduumlstrisindeki

gelişmeler bu sektoumlre olumlu etkiler yapmaktadırlar Orta ve buumlyuumlk oumllccedilekli işletmelerde

son zamanlarda sıkccedila kullanılan CNC makineleri (ebatlama oumlzel işlem point to point

ve ccediloklu işlem makineleri nesting tezgahı vb) artık yat uumlretici işletmelerin makine

parkurlarında da yavaş yavaş yerini almaktadır CNC operatoumlruuml ihtiyacı genellikle

mobilya işletmelerinde deneyim sahibi olmuş teknik personeller tarafından

karşılanmaktadır Yeni makine alan firmalar ise genellikle makine satışını yapan

firmadan teknik personellerine programlama ve operatoumlrluumlk eğitimi alarak personel

ihtiyacını karşılamaktadır

Sektoumlrde karşılaşılan sorunların başında genellikle CNC makinesinin her şeyi

yapabileceği duumlşuumlnuumllmekte olsa bile zamanla kullanıcılar deneyim ve tecruumlbelerini

artırdıkccedila makinelerin işleme parametreleri ve teknolojilerinin de sınırsız işlem

kabiliyeti sunmadığını oumlğrenmektedirler Yat mobilyalarının genel karakteristiği olan

prizmatik olmayan hacimlere sahip olması ve kavisli hatların ccedilokluğu nedeniyle diğer

mekan mobilyalarından ayrılır Duumlz hatlara sahip olmayan parccedilaların işlenmek uumlzere

CNC makine tabla veya vakum uumlnitelerine tutturularak sabitlenmesi her zaman

muumlmkuumln olmamaktadır Bu sebeple genel olarak kavisli hatlara sahip parccedilaların duumlzguumln

kenarlara sahip olmayan parccedilaların CNC makinelerinde işlenmesinde bazı kısıtlar

ortaya ccedilıkmaktadır Ayrıca bu konudaki bilgilerin netleşmesi ve bilinir hale gelmesi iccedilin

bu konuda yapılacak yeni araştırmalara ihtiyaccedil vardır

1042

3 Materyal ve Youmlntem

31 Araştırma Yapılan İşletme Hakkında Genel Bilgiler

Ccedilalışmada materyal olarak 2002 yılında kurulan ve kompozit malzemelerden luumlks

tekne uumlreterek teknelere ait tuumlm mobilyaların uumlretimini kendi buumlnyesinde yapmakta

olan Numarine Denizcilik AŞ firması ele alınmıştır Gerek tasarım gerek teknoloji

accedilısından duumlnyanın oumlnde gelen firmalarından biri olma amacıyla kurulan firma bu yolda

İtalyan tasarımcı ve muumlhendislerle ccedilalışan firma 2004 yılında Cannesrsquoda duumlzenlenen

Avrupa Yat Trophysin de en iyi ikinci yat oumlduumlluumlnuuml almıştır Gebze Plastikccedililer OSBrsquode

yer alan işletme 15000 m2 kapalı 14000 m2 accedilık toplam 29000 m2rsquolik bir alana sahiptir

2008-2009 krizinden oumlnce toplam 380 personel ile uumlretimine devam eden firma kriz

sonrasında personel sayısı 140 personele kadar duumlşmuumlştuumlr Sipariş durumuna bağlı

olarak yıllık 50 tekne kapasitesine sahiptir

32 Araştırma Kapsamında İncelenen Hardtop 78 Teknesi

Tekne tam boyu 2398 metre (78 feet) ve 4+1 kamaraya sahip olan teknenin genel

tasarım konseptini agresif ve yırtıcı kavramları oluşturmaktadır Şekil 2rsquode yer alan

teknenin buumlyuumlk pencereleri ve accedilılır-kapanır tavanı ile doğal aydınlatmayı

sağlamaktadır

Şekil 2 HT78 teknesi yan goumlruumlnuumlş [15]

Ana guumlverte modern ve havalı accedilık alan planı stilinden oumlduumln verilmeden kişiye

rahatlık hissi verecek şekilde duumlzenlenmiştir Şekil 3rsquode mutfak alt katta kıccedil tarafta ve

muumlrettebat kabinin yanında bulunmaktadır Misafirlerin yaşam alanına geccedilişi ise oumln

taraftaki giriş boumlluumlmuumlnden aşağı inen merdivenlerden sağlanarak buradan kuumlccediluumlk ana

1043

lobiye ve iki yanındaki banyosu iccedilinde ikiz yataklı kamaralara ulaşılabilmektedir

Şekil 3 HT78 teknesi lower deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 3rsquode yer alan VIP suumliti baş tarafta teknenin tuumlm enine oturan master kamara ise

vasatta yer alırken daha kıccedil tarafta ise iccedilinde banyosu olan ccedilift kişilik Master kamara

bulunmaktadır Makine boumlluumlmuumlnde ise 1224 beygir veya 15550 beygir ldquoVrdquo şanzımanlı

MAN makine seccedilenekleri sunmaktadır Buumlyuumlk makinelerle maksimum suumlrat 38 knot

seyir suumlrati 28 knot ve seyir menzili 400 milrsquodir

Şekil 4 HT78 Teknesi main deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 4rsquode goumlruumllduumlğuuml uumlzere guumlverte gayet sade tutularak bot garajının uumlzerine

guumlneşlenme boumlluumlmuuml havuzlukta sabit bir koltuk ve sabitlenmemiş sandalyelerle

kullanılan bir masa vardır Aynı zamanda baş uumlstuumlnde oumlne bakan bir oturma boumlluumlmuuml ve

minderleri olan bir guumlneşlenme boumlluumlmuuml mevcuttur

Teknedeki mobilyalarda muumlşteri isteklerine bağlı olarak ceviz meşe(şekil 5) ve

abanoz gibi farklı ahşap kaplama tuumlrleri hareli veya freze desenleri ile kullanılmaktadır

Mobilyalarda ahşap esaslı sandviccedil levha honeycomb sandviccedil levha marine kontraplak

vb ahşap kompozit levhaları kullanılmaktadır Guumlvertede ve ıslak zeminlerde(banyo ve

wc) tik masifleri kullanılırken yer yer meşe ceviz gibi masif malzemede

kullanılmaktadır

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1039

Tunccedilel ve Burdurlu (2002) bilgisayar teknolojilerinin organizasyonlardaki

değişimde yaptığı etkinin ortaya ccedilıkarılabilmesi iccedilin faaliyet suumlreccedillerinde bilgisayar

kullanmayan bir adet ve farklı seviyelerde kullanan iki adet olmak uumlzere uumlccedil adet işletme

seccedililmiştir Mutfak mobilyası uumlretimi yapan bu işletmelerin ldquoTasarım-Uumlretim Ara

yuumlzuumlndeki uumlretim hazırlık suumlreci faaliyetleri araştırmada veri olarak kullanılmıştır

Faaliyet suumlreccedillerinin zamanları dakika hassasiyetli olarak oumllccediluumllmuumlş ortaya ccedilıkan bu

zamanlardan tuumlretilen verilerle ekonomiklik analizleri yapılmış ve bu veriler

kullanılarak bilgisayar teknolojilerinin organizasyonel yapıdaki etkileri ortaya

konmuştur [10]

Yağmur (2004) yaptığı ccedilalışmada gelişen teknoloji ile birlikte maliyet ve zaman

kayıplarının oumlnemli parametreler haline gelmesiyle tasarımdan imalata kadar geccedilen

suumlrecin daha hızlı ve duumlşuumlk maliyetlerde gerccedilekleştirilmesi zorunlu hale geldiği

bildirilmiştir Son yıllarda CADCAMCNC entegrasyonu uumlzerine yeni ccedilalışmalar

yapılmış daha uygun standartların oluşturulmasında girişimlerde bulunulmuştur Bu

suumlrecin benzeri CAD gelişimin de yaşanmış ilk zamanlar parccedilanın temel komut ve

geometriler kullanılarak gerccedilekleştirilmesi yeterli olurken sonraları uumlruumln planlama ve

CAM entegrasyonunu dikkate alınarak imalata youmlnelik uygulamalarla daha da

geliştirildiğini bildirmiştir[11]

Demirci (2005) yapmış olduğu ccedilalışmada yeni teknolojiyi kullanma oranı kuumlccediluumlk

işletmelerde 35 orta oumllccedileklilerde 59 buumlyuumlk işletmelerde ise 786 olduğunu

bildirmiştir Bunun yanında uumlretim ile ilgili sorunlarının arasında teknolojik yetersizlik

(198) olduğu sonucuna varmıştır İşletmelerin ileri teknoloji kullanamama

nedenlerinin basında ise yuumlksek maliyet ve atoumllye yetersizliği olduğunu ve bunun

sonucunda ise duumlşuumlk kapasitenin sonucunda piyasadan ccedilekildiklerini bildirmiştir[12]

Erdinler (2005) Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisirsquonin genel durumunu incelemiş ve pek

ccedilok işletmede CNC makinelerin satın alındığını fakat CNC makineler ile CAD ve CAM

sistemleri arasında buumltuumlnleşik yapının sağlanamadığını bildirmiştir Bu durumun

yatırımdan beklenen verimin alınamamasında oumlnemli bir neden olduğunu oumlne

suumlrmuumlştuumlr CAD sistemlerinin CAM sistemleri ile entegre yapıda duumlşuumlnuumllerek

geliştirilmesi ve uygulamaya kazandırılması gerektiğini belirtmiştir [9]

1040

Tutar (2008) CADCAM sistemleri ve CNC takım tezgahlarının tasarımı ve uumlretimi

kolaylaştırmasına rağmen insan faktoumlruumlnuumln yine en oumlnemli etken olmaya devam ettiğini

bildirmiştir Uumlretimi yapılacak uumlruumln tasarım aşamasındayken parccedilaların CNCrsquodeki

uumlretimini goumlremeyen bir kullanıcıya sistemin hiccedilbir fayda getiremeyeceğini

bildirmiştir[13]

Mobilya imalat sektoumlruumlnde yer alan KOumlİ ve OOumlİrsquode daha ccedilok GUuml sistemleri

kullanılarak atoumllye mantığı ile uumlretim yapıldığı bilinmektedir Bu tuumlr işletmelerin her

geccedilen guumln gelişmesine rağmen birccediloğu konvansiyonel makineler ve niteliksiz işguumlcuuml ile

duumlşuumlk verim duumlşuumlk kar anlayışı iccedilerisinde devamlılıklarını suumlrduumlrmektedirler Buumlyuumlk

oumllccedilekli işletmeler ise daha ccedilok bilgisayar teknolojilerini ve donanımlarını nitelikli iş

guumlcuuml ile birlikte kullanmak suretiyle sektoumlrdeki en gelişmiş uumlretim stratejilerini

kullanarak yuumlksek kalite ve yuumlksek kar anlayışını benimsemektedirler[14]

Ulay (2011) yat mobilyası uumlreten bir işletmede GUuml ile BDUuml sistemlerinin

karşılaştırılması yapılarak konvansiyonel makinelerde uumlretilebilen 60 adet yat mobilyası

uumlretiminin CNC makine kullanılarak uumlretim olanakları incelenmiştir Konvansiyonel

makinelerde uumlretilebilen bazı mobilyalara ait parccedilaların tuumlmuumlnuumln CNC makinesinde

uumlretilemediği tespit edilmiştir Bu nedenle CNC makinelerinde uumlretilecek olan yat

mobilyaların tasarım aşamasında iken makine uumlretim teknolojisine uygunluğu

konusunda gerekli UumlRGE ccedilalışmalarının yapılması oumlnerilmiştir[3]

Aydın (2012)Yat mobilyası uumlretiminde genel olarak kuumlccediluumlk ve orta oumllccedilekli işletmeler

bulunmaktadır ve rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlayan verim artışına neden olan CNC makine

varlığı yat mobilyası uumlretim sektoumlruumlnde 23 seviyesindedir Uumlretimde bilgisayar

desteğinin sağlanma duumlzeyi ise ortalama 9rsquodur[4]

Son yıllarda yapılan araştırmalara bakıldığında yat mobilyası imalatı sektoumlruumlne

youmlnelik yapılan ccedilalışmalar oldukccedila sınırlıdır Dolayısıyla bu sektoumlr yat inşa ve mobilya

sanayi iccedilerisinde varlığını suumlrduumlrduumlğuuml ve bu sektoumlrler iccedilerisindeki ağırlığı rakamsal

olarak tam bilinmemektedir Fakat uumllkemizde son yıllarda teknoloji kullanım duumlzeyi

gittikccedile artan bu iki sektoumlruumln buumlnyesinde gelişimini her iki sektoumlrden etkilenerek

suumlrduumlren yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde yapılacak araştırmalar ile BDUuml sistemlerinin

kullanımının yaygınlaşması ve kullanımda karşılaşılan guumlccedilluumlklerin aşılması iccedilin

yardımcı olacağı duumlşuumlnuumllmektedir

1041

23 Yat Mobilyalarında CNC Makine Kullanımı

Yat mobilyası imalatında CNC kullanımı mobilya enduumlstrisindeki gelişime bağlı

olarak yaygınlaşmakta olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Marmara boumllgesindeki yat mobilya

uumlretim sektoumlruumlne youmlnelik yapılan araştırmada CNC kullanım duumlzeyi 23 ve uumlretimde

bilgisayar desteğinin sağlanma duumlzeyi ise 9 olduğu tespit edilmiştir [4] Mobilya

enduumlstrisindeki CNC kullanımı işletmelerin buumlyuumlkluumlklerine ve uumlretim yapılarına bağlı

olarak değişiklik goumlstermekte ve işletmelere buumlyuumlk esneklik kazandırmaktadır

Dolayısıyla yat mobilya imalatı yapan işletmelerde mobilya sektoumlruumlndeki gelişmelerden

etkilenerek teknoloji kullanım duumlzeyini artırmaktadırlar Mobilya enduumlstrisindeki

gelişmeler bu sektoumlre olumlu etkiler yapmaktadırlar Orta ve buumlyuumlk oumllccedilekli işletmelerde

son zamanlarda sıkccedila kullanılan CNC makineleri (ebatlama oumlzel işlem point to point

ve ccediloklu işlem makineleri nesting tezgahı vb) artık yat uumlretici işletmelerin makine

parkurlarında da yavaş yavaş yerini almaktadır CNC operatoumlruuml ihtiyacı genellikle

mobilya işletmelerinde deneyim sahibi olmuş teknik personeller tarafından

karşılanmaktadır Yeni makine alan firmalar ise genellikle makine satışını yapan

firmadan teknik personellerine programlama ve operatoumlrluumlk eğitimi alarak personel

ihtiyacını karşılamaktadır

Sektoumlrde karşılaşılan sorunların başında genellikle CNC makinesinin her şeyi

yapabileceği duumlşuumlnuumllmekte olsa bile zamanla kullanıcılar deneyim ve tecruumlbelerini

artırdıkccedila makinelerin işleme parametreleri ve teknolojilerinin de sınırsız işlem

kabiliyeti sunmadığını oumlğrenmektedirler Yat mobilyalarının genel karakteristiği olan

prizmatik olmayan hacimlere sahip olması ve kavisli hatların ccedilokluğu nedeniyle diğer

mekan mobilyalarından ayrılır Duumlz hatlara sahip olmayan parccedilaların işlenmek uumlzere

CNC makine tabla veya vakum uumlnitelerine tutturularak sabitlenmesi her zaman

muumlmkuumln olmamaktadır Bu sebeple genel olarak kavisli hatlara sahip parccedilaların duumlzguumln

kenarlara sahip olmayan parccedilaların CNC makinelerinde işlenmesinde bazı kısıtlar

ortaya ccedilıkmaktadır Ayrıca bu konudaki bilgilerin netleşmesi ve bilinir hale gelmesi iccedilin

bu konuda yapılacak yeni araştırmalara ihtiyaccedil vardır

1042

3 Materyal ve Youmlntem

31 Araştırma Yapılan İşletme Hakkında Genel Bilgiler

Ccedilalışmada materyal olarak 2002 yılında kurulan ve kompozit malzemelerden luumlks

tekne uumlreterek teknelere ait tuumlm mobilyaların uumlretimini kendi buumlnyesinde yapmakta

olan Numarine Denizcilik AŞ firması ele alınmıştır Gerek tasarım gerek teknoloji

accedilısından duumlnyanın oumlnde gelen firmalarından biri olma amacıyla kurulan firma bu yolda

İtalyan tasarımcı ve muumlhendislerle ccedilalışan firma 2004 yılında Cannesrsquoda duumlzenlenen

Avrupa Yat Trophysin de en iyi ikinci yat oumlduumlluumlnuuml almıştır Gebze Plastikccedililer OSBrsquode

yer alan işletme 15000 m2 kapalı 14000 m2 accedilık toplam 29000 m2rsquolik bir alana sahiptir

2008-2009 krizinden oumlnce toplam 380 personel ile uumlretimine devam eden firma kriz

sonrasında personel sayısı 140 personele kadar duumlşmuumlştuumlr Sipariş durumuna bağlı

olarak yıllık 50 tekne kapasitesine sahiptir

32 Araştırma Kapsamında İncelenen Hardtop 78 Teknesi

Tekne tam boyu 2398 metre (78 feet) ve 4+1 kamaraya sahip olan teknenin genel

tasarım konseptini agresif ve yırtıcı kavramları oluşturmaktadır Şekil 2rsquode yer alan

teknenin buumlyuumlk pencereleri ve accedilılır-kapanır tavanı ile doğal aydınlatmayı

sağlamaktadır

Şekil 2 HT78 teknesi yan goumlruumlnuumlş [15]

Ana guumlverte modern ve havalı accedilık alan planı stilinden oumlduumln verilmeden kişiye

rahatlık hissi verecek şekilde duumlzenlenmiştir Şekil 3rsquode mutfak alt katta kıccedil tarafta ve

muumlrettebat kabinin yanında bulunmaktadır Misafirlerin yaşam alanına geccedilişi ise oumln

taraftaki giriş boumlluumlmuumlnden aşağı inen merdivenlerden sağlanarak buradan kuumlccediluumlk ana

1043

lobiye ve iki yanındaki banyosu iccedilinde ikiz yataklı kamaralara ulaşılabilmektedir

Şekil 3 HT78 teknesi lower deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 3rsquode yer alan VIP suumliti baş tarafta teknenin tuumlm enine oturan master kamara ise

vasatta yer alırken daha kıccedil tarafta ise iccedilinde banyosu olan ccedilift kişilik Master kamara

bulunmaktadır Makine boumlluumlmuumlnde ise 1224 beygir veya 15550 beygir ldquoVrdquo şanzımanlı

MAN makine seccedilenekleri sunmaktadır Buumlyuumlk makinelerle maksimum suumlrat 38 knot

seyir suumlrati 28 knot ve seyir menzili 400 milrsquodir

Şekil 4 HT78 Teknesi main deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 4rsquode goumlruumllduumlğuuml uumlzere guumlverte gayet sade tutularak bot garajının uumlzerine

guumlneşlenme boumlluumlmuuml havuzlukta sabit bir koltuk ve sabitlenmemiş sandalyelerle

kullanılan bir masa vardır Aynı zamanda baş uumlstuumlnde oumlne bakan bir oturma boumlluumlmuuml ve

minderleri olan bir guumlneşlenme boumlluumlmuuml mevcuttur

Teknedeki mobilyalarda muumlşteri isteklerine bağlı olarak ceviz meşe(şekil 5) ve

abanoz gibi farklı ahşap kaplama tuumlrleri hareli veya freze desenleri ile kullanılmaktadır

Mobilyalarda ahşap esaslı sandviccedil levha honeycomb sandviccedil levha marine kontraplak

vb ahşap kompozit levhaları kullanılmaktadır Guumlvertede ve ıslak zeminlerde(banyo ve

wc) tik masifleri kullanılırken yer yer meşe ceviz gibi masif malzemede

kullanılmaktadır

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1040

Tutar (2008) CADCAM sistemleri ve CNC takım tezgahlarının tasarımı ve uumlretimi

kolaylaştırmasına rağmen insan faktoumlruumlnuumln yine en oumlnemli etken olmaya devam ettiğini

bildirmiştir Uumlretimi yapılacak uumlruumln tasarım aşamasındayken parccedilaların CNCrsquodeki

uumlretimini goumlremeyen bir kullanıcıya sistemin hiccedilbir fayda getiremeyeceğini

bildirmiştir[13]

Mobilya imalat sektoumlruumlnde yer alan KOumlİ ve OOumlİrsquode daha ccedilok GUuml sistemleri

kullanılarak atoumllye mantığı ile uumlretim yapıldığı bilinmektedir Bu tuumlr işletmelerin her

geccedilen guumln gelişmesine rağmen birccediloğu konvansiyonel makineler ve niteliksiz işguumlcuuml ile

duumlşuumlk verim duumlşuumlk kar anlayışı iccedilerisinde devamlılıklarını suumlrduumlrmektedirler Buumlyuumlk

oumllccedilekli işletmeler ise daha ccedilok bilgisayar teknolojilerini ve donanımlarını nitelikli iş

guumlcuuml ile birlikte kullanmak suretiyle sektoumlrdeki en gelişmiş uumlretim stratejilerini

kullanarak yuumlksek kalite ve yuumlksek kar anlayışını benimsemektedirler[14]

Ulay (2011) yat mobilyası uumlreten bir işletmede GUuml ile BDUuml sistemlerinin

karşılaştırılması yapılarak konvansiyonel makinelerde uumlretilebilen 60 adet yat mobilyası

uumlretiminin CNC makine kullanılarak uumlretim olanakları incelenmiştir Konvansiyonel

makinelerde uumlretilebilen bazı mobilyalara ait parccedilaların tuumlmuumlnuumln CNC makinesinde

uumlretilemediği tespit edilmiştir Bu nedenle CNC makinelerinde uumlretilecek olan yat

mobilyaların tasarım aşamasında iken makine uumlretim teknolojisine uygunluğu

konusunda gerekli UumlRGE ccedilalışmalarının yapılması oumlnerilmiştir[3]

Aydın (2012)Yat mobilyası uumlretiminde genel olarak kuumlccediluumlk ve orta oumllccedilekli işletmeler

bulunmaktadır ve rekabet uumlstuumlnluumlğuuml sağlayan verim artışına neden olan CNC makine

varlığı yat mobilyası uumlretim sektoumlruumlnde 23 seviyesindedir Uumlretimde bilgisayar

desteğinin sağlanma duumlzeyi ise ortalama 9rsquodur[4]

Son yıllarda yapılan araştırmalara bakıldığında yat mobilyası imalatı sektoumlruumlne

youmlnelik yapılan ccedilalışmalar oldukccedila sınırlıdır Dolayısıyla bu sektoumlr yat inşa ve mobilya

sanayi iccedilerisinde varlığını suumlrduumlrduumlğuuml ve bu sektoumlrler iccedilerisindeki ağırlığı rakamsal

olarak tam bilinmemektedir Fakat uumllkemizde son yıllarda teknoloji kullanım duumlzeyi

gittikccedile artan bu iki sektoumlruumln buumlnyesinde gelişimini her iki sektoumlrden etkilenerek

suumlrduumlren yat mobilyası imalat sektoumlruumlnde yapılacak araştırmalar ile BDUuml sistemlerinin

kullanımının yaygınlaşması ve kullanımda karşılaşılan guumlccedilluumlklerin aşılması iccedilin

yardımcı olacağı duumlşuumlnuumllmektedir

1041

23 Yat Mobilyalarında CNC Makine Kullanımı

Yat mobilyası imalatında CNC kullanımı mobilya enduumlstrisindeki gelişime bağlı

olarak yaygınlaşmakta olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Marmara boumllgesindeki yat mobilya

uumlretim sektoumlruumlne youmlnelik yapılan araştırmada CNC kullanım duumlzeyi 23 ve uumlretimde

bilgisayar desteğinin sağlanma duumlzeyi ise 9 olduğu tespit edilmiştir [4] Mobilya

enduumlstrisindeki CNC kullanımı işletmelerin buumlyuumlkluumlklerine ve uumlretim yapılarına bağlı

olarak değişiklik goumlstermekte ve işletmelere buumlyuumlk esneklik kazandırmaktadır

Dolayısıyla yat mobilya imalatı yapan işletmelerde mobilya sektoumlruumlndeki gelişmelerden

etkilenerek teknoloji kullanım duumlzeyini artırmaktadırlar Mobilya enduumlstrisindeki

gelişmeler bu sektoumlre olumlu etkiler yapmaktadırlar Orta ve buumlyuumlk oumllccedilekli işletmelerde

son zamanlarda sıkccedila kullanılan CNC makineleri (ebatlama oumlzel işlem point to point

ve ccediloklu işlem makineleri nesting tezgahı vb) artık yat uumlretici işletmelerin makine

parkurlarında da yavaş yavaş yerini almaktadır CNC operatoumlruuml ihtiyacı genellikle

mobilya işletmelerinde deneyim sahibi olmuş teknik personeller tarafından

karşılanmaktadır Yeni makine alan firmalar ise genellikle makine satışını yapan

firmadan teknik personellerine programlama ve operatoumlrluumlk eğitimi alarak personel

ihtiyacını karşılamaktadır

Sektoumlrde karşılaşılan sorunların başında genellikle CNC makinesinin her şeyi

yapabileceği duumlşuumlnuumllmekte olsa bile zamanla kullanıcılar deneyim ve tecruumlbelerini

artırdıkccedila makinelerin işleme parametreleri ve teknolojilerinin de sınırsız işlem

kabiliyeti sunmadığını oumlğrenmektedirler Yat mobilyalarının genel karakteristiği olan

prizmatik olmayan hacimlere sahip olması ve kavisli hatların ccedilokluğu nedeniyle diğer

mekan mobilyalarından ayrılır Duumlz hatlara sahip olmayan parccedilaların işlenmek uumlzere

CNC makine tabla veya vakum uumlnitelerine tutturularak sabitlenmesi her zaman

muumlmkuumln olmamaktadır Bu sebeple genel olarak kavisli hatlara sahip parccedilaların duumlzguumln

kenarlara sahip olmayan parccedilaların CNC makinelerinde işlenmesinde bazı kısıtlar

ortaya ccedilıkmaktadır Ayrıca bu konudaki bilgilerin netleşmesi ve bilinir hale gelmesi iccedilin

bu konuda yapılacak yeni araştırmalara ihtiyaccedil vardır

1042

3 Materyal ve Youmlntem

31 Araştırma Yapılan İşletme Hakkında Genel Bilgiler

Ccedilalışmada materyal olarak 2002 yılında kurulan ve kompozit malzemelerden luumlks

tekne uumlreterek teknelere ait tuumlm mobilyaların uumlretimini kendi buumlnyesinde yapmakta

olan Numarine Denizcilik AŞ firması ele alınmıştır Gerek tasarım gerek teknoloji

accedilısından duumlnyanın oumlnde gelen firmalarından biri olma amacıyla kurulan firma bu yolda

İtalyan tasarımcı ve muumlhendislerle ccedilalışan firma 2004 yılında Cannesrsquoda duumlzenlenen

Avrupa Yat Trophysin de en iyi ikinci yat oumlduumlluumlnuuml almıştır Gebze Plastikccedililer OSBrsquode

yer alan işletme 15000 m2 kapalı 14000 m2 accedilık toplam 29000 m2rsquolik bir alana sahiptir

2008-2009 krizinden oumlnce toplam 380 personel ile uumlretimine devam eden firma kriz

sonrasında personel sayısı 140 personele kadar duumlşmuumlştuumlr Sipariş durumuna bağlı

olarak yıllık 50 tekne kapasitesine sahiptir

32 Araştırma Kapsamında İncelenen Hardtop 78 Teknesi

Tekne tam boyu 2398 metre (78 feet) ve 4+1 kamaraya sahip olan teknenin genel

tasarım konseptini agresif ve yırtıcı kavramları oluşturmaktadır Şekil 2rsquode yer alan

teknenin buumlyuumlk pencereleri ve accedilılır-kapanır tavanı ile doğal aydınlatmayı

sağlamaktadır

Şekil 2 HT78 teknesi yan goumlruumlnuumlş [15]

Ana guumlverte modern ve havalı accedilık alan planı stilinden oumlduumln verilmeden kişiye

rahatlık hissi verecek şekilde duumlzenlenmiştir Şekil 3rsquode mutfak alt katta kıccedil tarafta ve

muumlrettebat kabinin yanında bulunmaktadır Misafirlerin yaşam alanına geccedilişi ise oumln

taraftaki giriş boumlluumlmuumlnden aşağı inen merdivenlerden sağlanarak buradan kuumlccediluumlk ana

1043

lobiye ve iki yanındaki banyosu iccedilinde ikiz yataklı kamaralara ulaşılabilmektedir

Şekil 3 HT78 teknesi lower deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 3rsquode yer alan VIP suumliti baş tarafta teknenin tuumlm enine oturan master kamara ise

vasatta yer alırken daha kıccedil tarafta ise iccedilinde banyosu olan ccedilift kişilik Master kamara

bulunmaktadır Makine boumlluumlmuumlnde ise 1224 beygir veya 15550 beygir ldquoVrdquo şanzımanlı

MAN makine seccedilenekleri sunmaktadır Buumlyuumlk makinelerle maksimum suumlrat 38 knot

seyir suumlrati 28 knot ve seyir menzili 400 milrsquodir

Şekil 4 HT78 Teknesi main deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 4rsquode goumlruumllduumlğuuml uumlzere guumlverte gayet sade tutularak bot garajının uumlzerine

guumlneşlenme boumlluumlmuuml havuzlukta sabit bir koltuk ve sabitlenmemiş sandalyelerle

kullanılan bir masa vardır Aynı zamanda baş uumlstuumlnde oumlne bakan bir oturma boumlluumlmuuml ve

minderleri olan bir guumlneşlenme boumlluumlmuuml mevcuttur

Teknedeki mobilyalarda muumlşteri isteklerine bağlı olarak ceviz meşe(şekil 5) ve

abanoz gibi farklı ahşap kaplama tuumlrleri hareli veya freze desenleri ile kullanılmaktadır

Mobilyalarda ahşap esaslı sandviccedil levha honeycomb sandviccedil levha marine kontraplak

vb ahşap kompozit levhaları kullanılmaktadır Guumlvertede ve ıslak zeminlerde(banyo ve

wc) tik masifleri kullanılırken yer yer meşe ceviz gibi masif malzemede

kullanılmaktadır

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1041

23 Yat Mobilyalarında CNC Makine Kullanımı

Yat mobilyası imalatında CNC kullanımı mobilya enduumlstrisindeki gelişime bağlı

olarak yaygınlaşmakta olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Marmara boumllgesindeki yat mobilya

uumlretim sektoumlruumlne youmlnelik yapılan araştırmada CNC kullanım duumlzeyi 23 ve uumlretimde

bilgisayar desteğinin sağlanma duumlzeyi ise 9 olduğu tespit edilmiştir [4] Mobilya

enduumlstrisindeki CNC kullanımı işletmelerin buumlyuumlkluumlklerine ve uumlretim yapılarına bağlı

olarak değişiklik goumlstermekte ve işletmelere buumlyuumlk esneklik kazandırmaktadır

Dolayısıyla yat mobilya imalatı yapan işletmelerde mobilya sektoumlruumlndeki gelişmelerden

etkilenerek teknoloji kullanım duumlzeyini artırmaktadırlar Mobilya enduumlstrisindeki

gelişmeler bu sektoumlre olumlu etkiler yapmaktadırlar Orta ve buumlyuumlk oumllccedilekli işletmelerde

son zamanlarda sıkccedila kullanılan CNC makineleri (ebatlama oumlzel işlem point to point

ve ccediloklu işlem makineleri nesting tezgahı vb) artık yat uumlretici işletmelerin makine

parkurlarında da yavaş yavaş yerini almaktadır CNC operatoumlruuml ihtiyacı genellikle

mobilya işletmelerinde deneyim sahibi olmuş teknik personeller tarafından

karşılanmaktadır Yeni makine alan firmalar ise genellikle makine satışını yapan

firmadan teknik personellerine programlama ve operatoumlrluumlk eğitimi alarak personel

ihtiyacını karşılamaktadır

Sektoumlrde karşılaşılan sorunların başında genellikle CNC makinesinin her şeyi

yapabileceği duumlşuumlnuumllmekte olsa bile zamanla kullanıcılar deneyim ve tecruumlbelerini

artırdıkccedila makinelerin işleme parametreleri ve teknolojilerinin de sınırsız işlem

kabiliyeti sunmadığını oumlğrenmektedirler Yat mobilyalarının genel karakteristiği olan

prizmatik olmayan hacimlere sahip olması ve kavisli hatların ccedilokluğu nedeniyle diğer

mekan mobilyalarından ayrılır Duumlz hatlara sahip olmayan parccedilaların işlenmek uumlzere

CNC makine tabla veya vakum uumlnitelerine tutturularak sabitlenmesi her zaman

muumlmkuumln olmamaktadır Bu sebeple genel olarak kavisli hatlara sahip parccedilaların duumlzguumln

kenarlara sahip olmayan parccedilaların CNC makinelerinde işlenmesinde bazı kısıtlar

ortaya ccedilıkmaktadır Ayrıca bu konudaki bilgilerin netleşmesi ve bilinir hale gelmesi iccedilin

bu konuda yapılacak yeni araştırmalara ihtiyaccedil vardır

1042

3 Materyal ve Youmlntem

31 Araştırma Yapılan İşletme Hakkında Genel Bilgiler

Ccedilalışmada materyal olarak 2002 yılında kurulan ve kompozit malzemelerden luumlks

tekne uumlreterek teknelere ait tuumlm mobilyaların uumlretimini kendi buumlnyesinde yapmakta

olan Numarine Denizcilik AŞ firması ele alınmıştır Gerek tasarım gerek teknoloji

accedilısından duumlnyanın oumlnde gelen firmalarından biri olma amacıyla kurulan firma bu yolda

İtalyan tasarımcı ve muumlhendislerle ccedilalışan firma 2004 yılında Cannesrsquoda duumlzenlenen

Avrupa Yat Trophysin de en iyi ikinci yat oumlduumlluumlnuuml almıştır Gebze Plastikccedililer OSBrsquode

yer alan işletme 15000 m2 kapalı 14000 m2 accedilık toplam 29000 m2rsquolik bir alana sahiptir

2008-2009 krizinden oumlnce toplam 380 personel ile uumlretimine devam eden firma kriz

sonrasında personel sayısı 140 personele kadar duumlşmuumlştuumlr Sipariş durumuna bağlı

olarak yıllık 50 tekne kapasitesine sahiptir

32 Araştırma Kapsamında İncelenen Hardtop 78 Teknesi

Tekne tam boyu 2398 metre (78 feet) ve 4+1 kamaraya sahip olan teknenin genel

tasarım konseptini agresif ve yırtıcı kavramları oluşturmaktadır Şekil 2rsquode yer alan

teknenin buumlyuumlk pencereleri ve accedilılır-kapanır tavanı ile doğal aydınlatmayı

sağlamaktadır

Şekil 2 HT78 teknesi yan goumlruumlnuumlş [15]

Ana guumlverte modern ve havalı accedilık alan planı stilinden oumlduumln verilmeden kişiye

rahatlık hissi verecek şekilde duumlzenlenmiştir Şekil 3rsquode mutfak alt katta kıccedil tarafta ve

muumlrettebat kabinin yanında bulunmaktadır Misafirlerin yaşam alanına geccedilişi ise oumln

taraftaki giriş boumlluumlmuumlnden aşağı inen merdivenlerden sağlanarak buradan kuumlccediluumlk ana

1043

lobiye ve iki yanındaki banyosu iccedilinde ikiz yataklı kamaralara ulaşılabilmektedir

Şekil 3 HT78 teknesi lower deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 3rsquode yer alan VIP suumliti baş tarafta teknenin tuumlm enine oturan master kamara ise

vasatta yer alırken daha kıccedil tarafta ise iccedilinde banyosu olan ccedilift kişilik Master kamara

bulunmaktadır Makine boumlluumlmuumlnde ise 1224 beygir veya 15550 beygir ldquoVrdquo şanzımanlı

MAN makine seccedilenekleri sunmaktadır Buumlyuumlk makinelerle maksimum suumlrat 38 knot

seyir suumlrati 28 knot ve seyir menzili 400 milrsquodir

Şekil 4 HT78 Teknesi main deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 4rsquode goumlruumllduumlğuuml uumlzere guumlverte gayet sade tutularak bot garajının uumlzerine

guumlneşlenme boumlluumlmuuml havuzlukta sabit bir koltuk ve sabitlenmemiş sandalyelerle

kullanılan bir masa vardır Aynı zamanda baş uumlstuumlnde oumlne bakan bir oturma boumlluumlmuuml ve

minderleri olan bir guumlneşlenme boumlluumlmuuml mevcuttur

Teknedeki mobilyalarda muumlşteri isteklerine bağlı olarak ceviz meşe(şekil 5) ve

abanoz gibi farklı ahşap kaplama tuumlrleri hareli veya freze desenleri ile kullanılmaktadır

Mobilyalarda ahşap esaslı sandviccedil levha honeycomb sandviccedil levha marine kontraplak

vb ahşap kompozit levhaları kullanılmaktadır Guumlvertede ve ıslak zeminlerde(banyo ve

wc) tik masifleri kullanılırken yer yer meşe ceviz gibi masif malzemede

kullanılmaktadır

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1042

3 Materyal ve Youmlntem

31 Araştırma Yapılan İşletme Hakkında Genel Bilgiler

Ccedilalışmada materyal olarak 2002 yılında kurulan ve kompozit malzemelerden luumlks

tekne uumlreterek teknelere ait tuumlm mobilyaların uumlretimini kendi buumlnyesinde yapmakta

olan Numarine Denizcilik AŞ firması ele alınmıştır Gerek tasarım gerek teknoloji

accedilısından duumlnyanın oumlnde gelen firmalarından biri olma amacıyla kurulan firma bu yolda

İtalyan tasarımcı ve muumlhendislerle ccedilalışan firma 2004 yılında Cannesrsquoda duumlzenlenen

Avrupa Yat Trophysin de en iyi ikinci yat oumlduumlluumlnuuml almıştır Gebze Plastikccedililer OSBrsquode

yer alan işletme 15000 m2 kapalı 14000 m2 accedilık toplam 29000 m2rsquolik bir alana sahiptir

2008-2009 krizinden oumlnce toplam 380 personel ile uumlretimine devam eden firma kriz

sonrasında personel sayısı 140 personele kadar duumlşmuumlştuumlr Sipariş durumuna bağlı

olarak yıllık 50 tekne kapasitesine sahiptir

32 Araştırma Kapsamında İncelenen Hardtop 78 Teknesi

Tekne tam boyu 2398 metre (78 feet) ve 4+1 kamaraya sahip olan teknenin genel

tasarım konseptini agresif ve yırtıcı kavramları oluşturmaktadır Şekil 2rsquode yer alan

teknenin buumlyuumlk pencereleri ve accedilılır-kapanır tavanı ile doğal aydınlatmayı

sağlamaktadır

Şekil 2 HT78 teknesi yan goumlruumlnuumlş [15]

Ana guumlverte modern ve havalı accedilık alan planı stilinden oumlduumln verilmeden kişiye

rahatlık hissi verecek şekilde duumlzenlenmiştir Şekil 3rsquode mutfak alt katta kıccedil tarafta ve

muumlrettebat kabinin yanında bulunmaktadır Misafirlerin yaşam alanına geccedilişi ise oumln

taraftaki giriş boumlluumlmuumlnden aşağı inen merdivenlerden sağlanarak buradan kuumlccediluumlk ana

1043

lobiye ve iki yanındaki banyosu iccedilinde ikiz yataklı kamaralara ulaşılabilmektedir

Şekil 3 HT78 teknesi lower deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 3rsquode yer alan VIP suumliti baş tarafta teknenin tuumlm enine oturan master kamara ise

vasatta yer alırken daha kıccedil tarafta ise iccedilinde banyosu olan ccedilift kişilik Master kamara

bulunmaktadır Makine boumlluumlmuumlnde ise 1224 beygir veya 15550 beygir ldquoVrdquo şanzımanlı

MAN makine seccedilenekleri sunmaktadır Buumlyuumlk makinelerle maksimum suumlrat 38 knot

seyir suumlrati 28 knot ve seyir menzili 400 milrsquodir

Şekil 4 HT78 Teknesi main deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 4rsquode goumlruumllduumlğuuml uumlzere guumlverte gayet sade tutularak bot garajının uumlzerine

guumlneşlenme boumlluumlmuuml havuzlukta sabit bir koltuk ve sabitlenmemiş sandalyelerle

kullanılan bir masa vardır Aynı zamanda baş uumlstuumlnde oumlne bakan bir oturma boumlluumlmuuml ve

minderleri olan bir guumlneşlenme boumlluumlmuuml mevcuttur

Teknedeki mobilyalarda muumlşteri isteklerine bağlı olarak ceviz meşe(şekil 5) ve

abanoz gibi farklı ahşap kaplama tuumlrleri hareli veya freze desenleri ile kullanılmaktadır

Mobilyalarda ahşap esaslı sandviccedil levha honeycomb sandviccedil levha marine kontraplak

vb ahşap kompozit levhaları kullanılmaktadır Guumlvertede ve ıslak zeminlerde(banyo ve

wc) tik masifleri kullanılırken yer yer meşe ceviz gibi masif malzemede

kullanılmaktadır

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1043

lobiye ve iki yanındaki banyosu iccedilinde ikiz yataklı kamaralara ulaşılabilmektedir

Şekil 3 HT78 teknesi lower deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 3rsquode yer alan VIP suumliti baş tarafta teknenin tuumlm enine oturan master kamara ise

vasatta yer alırken daha kıccedil tarafta ise iccedilinde banyosu olan ccedilift kişilik Master kamara

bulunmaktadır Makine boumlluumlmuumlnde ise 1224 beygir veya 15550 beygir ldquoVrdquo şanzımanlı

MAN makine seccedilenekleri sunmaktadır Buumlyuumlk makinelerle maksimum suumlrat 38 knot

seyir suumlrati 28 knot ve seyir menzili 400 milrsquodir

Şekil 4 HT78 Teknesi main deck yerleşim planı[3 15]

Şekil 4rsquode goumlruumllduumlğuuml uumlzere guumlverte gayet sade tutularak bot garajının uumlzerine

guumlneşlenme boumlluumlmuuml havuzlukta sabit bir koltuk ve sabitlenmemiş sandalyelerle

kullanılan bir masa vardır Aynı zamanda baş uumlstuumlnde oumlne bakan bir oturma boumlluumlmuuml ve

minderleri olan bir guumlneşlenme boumlluumlmuuml mevcuttur

Teknedeki mobilyalarda muumlşteri isteklerine bağlı olarak ceviz meşe(şekil 5) ve

abanoz gibi farklı ahşap kaplama tuumlrleri hareli veya freze desenleri ile kullanılmaktadır

Mobilyalarda ahşap esaslı sandviccedil levha honeycomb sandviccedil levha marine kontraplak

vb ahşap kompozit levhaları kullanılmaktadır Guumlvertede ve ıslak zeminlerde(banyo ve

wc) tik masifleri kullanılırken yer yer meşe ceviz gibi masif malzemede

kullanılmaktadır

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1044

Şekil 5 HT78 Teknesi İskele misafir ve VIP kamara[15]

HT 78 isimli teknenin 2398 metre boy ve 527 metre genişliğe sahip olması iccedil ve

dış mekacircnda daha kuumlccediluumlk boydaki teknelere goumlre geniş ve ferah bir ortam sunmaktadır

Tekne boyutlarına bağlı olarak iccedilinde kullanılan mobilya ve dekorasyon elemanlarına

form ve oumllccediluuml esnekliği sağlamaktadır Genelde bilindik tarzda kavisli hatlara sahip ccedilok

fonksiyonlu dar alanlara uygun olan yat mobilyası oumlzelliklerinden ccedilok konut

mobilyalarını aratmayacak hatta daha luumlks ve konforlu mobilyalara sahiptir Fakat bu

durum deniz taşıtlarındaki karakteristik oumlzelliklere sahip donanım ve ekipmanların

kullanılmadığı anlamına gelmemektedir

33 Kullanılan CNC Makinesi ve Kullanımı

Şekil 6rsquoda yer alan Homag BOF Vantage 14 L Model CNC Makinesi matriks

tablasıyla nesting işlemine olanak sağlayan ve otomatik levha yuumlkleme ve boşaltma

uumlnitelerine sahip bir makinedir Bilgisayar kontrolluuml makine imalatccedilılarının son yıllarda

piyasaya suumlrmuumlş olduğu matriks tablalı CNC makinelerinin uumlstuumlnluumlğuuml mobilya

uumlretilecek olan levha malzemesinin makine tablasına yatırılarak parccedila ebatlama(nesting)

ve parccedilaları işleyebilmesidir

Şekil 6 CNC makinesi goumlvde ve kontrol uumlnitesi [3]

Mobilya imalatındaki tuumlm kesme ebatlama delik delme profil accedilma raduumls accedilma

kanal-kiniş-lamba accedilma gibi birccedilok işlemi farklı kesiciler ile ccedilok hızlı bir şekilde

gerccedilekleştirmektedir

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1045

Şekil 7 CNC makinesi Freze testere ve delik delme uumlnitesi [3]

Şekil 7rsquodeki kesici takımların programlama esnasında takım yollarının ve takımların

tanımlaması yapılır Daha sonra takım işlem oumlncelik sıralaması oumlnce kuumlccediluumlk parccedilalar

sonra buumlyuumlk parccedilalar olmak uumlzere yapılır

Şekil 8 CNC makinesi tabla vakum uumlniteleri ve parccedila işlenmesi [3]

Şekil 8rsquodeki tezgacirchın vakum uumlnitesi ve mekanizması yer almaktadır Makine tablası

uumlzerine yerleştirilen ham MDF levha uumlzerine iş parccedilası yerleştirilir Makine işlem

sırasında parccedilaların oynaması engellenir HT78 teknesi dekorasyonunda kullanılmak

uumlzere tasarlanan mobilyaların uumlccedil boyutlu modelleri hazırlandıktan sonra CAD

programında 2D ve 3D ccedilizildikten sonra Şekil9rsquodaki işlem basamakları

uygulanmaktadır

Şekil 9 CNC makinesi ve kullanılan arayuumlz ve programlama [3]

İşlemlerin gerccedilekleştirilmesi iccedilin şekil 9rsquodaki arayuumlzlere sahip CAM programı olarak

WoodWOP 50 versiyonu ve CutriteV81 programı yardımı ile nesting programlama

yapılmıştır Genel olarak BDUuml sistemlerinde olduğu gibi şekil 10rsquodaki işlem

basamakları takip edilerek CNC tezgahına hazırlanan parccedila programları yuumlklenir ve

makinenin işlem iccedilin gerekli olan hazırlıklarına geccedililir

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1046

Şekil 10 BDUuml sisteminde işlem basamakları [13]

34 Hardtop 78rsquoe Ait Mobilyaların CNCrsquode Uumlretilebilirlik Durumları

Tekneye mobilyaları oluşturan tuumlm parccedilalar tek tek incelenerek CNC makinesinde

uumlretim olanakları araştırılmıştır Tuumlm parccedilalar CNC makinesinde uumlretilebilir kısmen

uumlretilebilir ve uumlretilemez şeklinde sınıflandırılarak her mobilyaya ait toplam parccedila

sayısı kullanılan levha miktarı (m2) ve fire miktarları hesaplanarak toplama goumlre

yuumlzdelik oranları hesaplanmıştır Oumlrnek olarak master kamaraya ait 151 kodlu master

yatak mobilyasına ait verileri iccedileren bilgiler aşağıdaki Tablo1rsquode verilmiştir

Tablo 31 Yat mobilyasının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait oumlrnek ccedilizelgesi [3]

151 Master Yatak

BDUumlde Uumlretime

Uygunluk Durumu

Uumlretim

Tipi

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire

()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

BDUuml 9 82 30 84 14

GUuml 2 18 058 16 20-35

Toplam 11 100 360 100 - 0 1 0

0 Hayır ve 1 Evet

Yukarıdaki tablo1 gibi tekne iccedilin uumlretilen 60 adet mobilyanın tablosu hazırlanmıştır

Her mobilyaya ait hazırlanan tabloların sonuccedilları değerlendirilmesiyle teknenin tuumlm

mobilyalarına ait verileri kapsayan bilgiler aşağıdaki Tablo 41rsquode verilmiştir

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1047

4 Bulgular

41 HT 78rsquoe Mobilyalarının BDUuml Sisteminde Uumlretimine Ait Veriler

HT 78 isimli teknenin dekorasyonunda kullanılan mobilya parccedilalarının CNC

makinesinde imalatının denenmesinde uumlretilebilirliklerine ilişkin parccedila sayısı levha

miktarı ve fire oranlarının GUuml ve BDUuml de karşılaştırılmasıyla elde edilen verilere tablo

41rsquode oumlzetlenerek yer verilmiştir

Tablo 41 HT78 mobilyalarının CNCrsquode uumlretilebilirlik durumuna ait ccedilizelgesi [3]

Uumlretim

Tipi

Tuumlm Mobilyalar BDUumlde Uumlretime Uygunluk Durumu

İşlenebilen

Parccedila

Sayısı Adet

Adet

()

Kullanılan

Levha

(m2)

m2

()

Toplam

Fire ()

Uumlre

tile

bil

ir

Kıs

men

Uumlre

tile

bil

ir

Uumlre

tile

mez

Topla

m

BDUuml 894 95 253 91 14

GUuml 49 5 24 9 20-35

4

1 19 0

60

Toplam 943 100 277 100 - 68 32 0 100

Bu tabloda goumlruumllduumlğuuml uumlzere HT78 teknesinin mobilyalarını toplam 943 parccediladan

oluşmakta ve bunların 849 adet (95rsquoi) BDUuml sistemi ile CNC makinesinde

uumlretilebildiği ve 49 adet (5rsquoi) parccedilanın ise farklı sebeplerden dolayı CNC

makinesinde uumlretilemediği iccedilin GUumlrsquode imal edildiği tespit edilmiştir

Kullanılan levha miktarına goumlre CNC makinesinde uumlretilebilme durumu

incelendiğinde mobilyalar iccedilin kullanılan toplam 277 m2 levhanın 253 m2rsquosi (91rsquoi)

BDUuml sistemi ile CNC makinesinde uumlretilebildiği ve 24m2rsquonin (9rsquou) ise CNC

makinelerinde uumlretilemediğinden dolayı zorunlu olarak GUuml sisteminde uumlretilmesi

gerektiği tespit edilmiştir

Yat mobilyalarının imalatı sırasında oluşan fire oranları GUuml ve BDUuml sistemleri ele

alınarak incelendiğinde CNC makinesinin kullanıldığı BDUuml sisteminde fire oranı

ortalama 14 ve konvansiyonel makinelerin kullanıldığı GUuml sisteminde ise 20-35

arasında değiştiği ortaya ccedilıkmıştır

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1048

HT78 teknesine ait mobilyaların BDUuml sistemindeki CNC makinesi ile uumlretilebilirlik

durumlarının mobilya adedi bakımından incelendiğinde toplam 60 adet mobilyanın 41

adeti (68rsquoi) buumltuumlnuumlyle CNC makinesinde uumlretilebilirken 19rsquou (32rsquosi) ise kısmen

uumlretilebildiği ortaya ccedilıkmıştır

42 CNC makinesinde uumlretilememe nedenleri

CNC makinelerinde uumlretilemeyen parccedilaların oumlzelliklerine bakıldığında genellikle

kavisli ve bombeli ve duumlz hatlara sahip olmayan formlara sahip parccedilalar olduğu dikkat

ccedilekmektedir Oumlrnek olarak Şekil 12rsquode yer alan dolap kapağı ve oturma uumlnitesi yan

parccedilaları gibi parccedilaların CNC makinesinde vakumlu tablaya sabitlenemediğinden bu

parccedilaların kesilmesi veya diğer delik frezeleme vb işlemlerin yapılamadı tespit

edilmiştir

Şekil 11 CNCrsquode uumlretilemeyen kavisli ve bombeli yat mobilya parccedilaları

Ayrıca farklı mobilyalar iccedilerisinde kapak yan dikme menfez raf profili tezgah seti

vb gibi parccedilaların duumlz levhadan elde edilemediği iccedilin bu tuumlr farklı formalara sahip

parccedilaların uumlretimi muumlmkuumln olmamaktadır Buna ek olarak laminasyon gerektiren ve

kalıplarda şekillendirilen (şekil 11 12 ve 14) raduumlsluuml ve kavisli parccedilaların işlenmesi de

CNC makinesinde muumlmkuumln olmamaktadır Buradan anlaşılmaktadır ki duumlz hatta sahip

prizmatik levhalardan elde edilemeyecek form ve şekillere sahip olan şekil 11rsquodeki gibi

bazı mobilya parccedilaları CNC makinesinde uumlretimi gerccedilekleştirilememektedir

Şekil 12 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli parccedilaya sahip yat mobilyası [3 16]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1049

HT 78 teknesinde oumlzellikle CNC makinesinde uumlretilebilen parccedilaların sayılarının

artırılması iccedilin mobilya parccedilalarında revizyon yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedila

sayısı maksimum seviyeye ccedilekilmeye ccedilalışılmıştır Bu uumlretim geliştirme suumlreci

iccedilerisinde tasarımcı ve CNC operatoumlruuml ve programcısı gibi teknik personelin goumlrev

alması suumlreci daha kolay kılmaktadır Aksi takdirde mobilya konstruumlksiyonunu bilmek

CNC ccedilalışma ve işleme parametrelerine uygun mobilyalar oluşturulması iccedilin yeterli

olmamaktadır Dolayısıyla CNC makinesinin ccedilalışmasındaki kısıtları ve mobilya

konstruumlksiyonursquonu iyi bilen personellerin iş birliği yapması suumlreci daha verimli hale

getirmede son derece oumlnem taşımaktadır

Ayrıca mobilyalarda kullanılan birleştirme teknolojisin de yine CNC makinesinin

işleme kabiliyetine uygun olarak belirlenmediği takdirde CNCrsquode işlenen parccedila sayısı

ve buna bağlı olarak mobilya sayısı azalmaktadır

Matriks tablalı CNC makinesinin ccedilalışma prensibine en uygun birleştirme youmlntemi

şekil 13rsquode yer alan kanal-lamba işlem tekniğidir

Şekil 13 CNCrsquode uumlretime uygun olan ccedilekmecede lamba-kanal birleştirmesi

Levhaya sadece uumlst yuumlzeyinden işlem yapma kabiliyetine sahip bu tuumlr makinelerde

en verimli kullanılabilecek birleştirme konstruumlksiyonu lamba-kanal tekniğidir Ccediluumlnkuuml

şekil 5rsquodeki makinede işlenen levhadan elde edilen parccedilaların kenarlarına şekil 6rsquodaki

(testere freze matkap) makine kesicilerinin (cumbalarına) delik accedilma veya biskuumlvi iccedilin

cep accedilma işlemi yapmaya imkan vermemektedir Bundan dolayı şekil 7rsquodeki freze

bıccedilağı veya testere ile makinenin işleme tekniğine en uygun olan şekil 13rsquode ccedilekmece

parccedilalarında kullanılan lamba-kanal uygulaması kullanılabilmiştir Bazı durumlarda

oumlrneğin şekil 12rsquodeki ccedilekmeceli uumlnitenin ccedilekmece yanındaki bombeli koumlşe parccedilasının

yan dikme ile birleştirilmesinde zorunlu olarak yabancı ccedilıta veya lamello (biskuumlvi)

kullanılmaktadır Nitekim koumlşe parccedila CNCrsquode işlenemediği iccedilin lamba veya kanal accedilma

işlemi zaman ve işccedililik accedilısından kuumllfetli olmaktadır Bu tuumlr parccedilalar GUuml sisteminde

uumlretildiğinden dolayı muumlmkuumln olduğunca basit ve uygun birleştirme konstruumlksiyon

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1050

tekniği kullanılmalıdır Bu teknikler ahşap birleştirmeler mekanik bağlayıcılar ve

tutkallar ile sağlanabilir [2]

Matriks tablalı CNC makinesinin en buumlyuumlk avantajlarından biri birccedilok

konvansiyonel makinede gerccedilekleştirilebilecek olan kesme kanal accedilma lamba accedilma

frezeleme delik delme cep accedilma raduumls ve profil accedilma işlemi makineler arasında

taşıma yapılmaksızın sırasıyla aynı makine uumlzerinde yapılabilmektedir Bu durum

işletmedeki imalat hızının artırılması uumlretimin daha esnek yapıya kavuşması ccedilalışan

verimliliğinin artması gibi imalat suumlrecine pozitif youmlnde katkı yapabilmektedir CNC

makinesindeki diğer bir kısıt ise kuumlccediluumlk ebatlardaki parccedilaların işlenmesi sırasında vakum

guumlcuuml takım yolunun accediltığı boşluktan dolayı duumlşmesiyle parccedilalar yerlerinden

oynamasıyla parccedilaların bozulmasına sebep olabilmektedir Bu durumu engellemek iccedilin

genelde kuumlccediluumlk parccedilaların işlenmesinde takım tanımlamaları yapılırken oumlncelik kuumlccediluumlk

parccedilaların işlenmesi ve sonrasında buumlyuumlk parccedilaların işlenmesi yapılarak kuumlccediluumlk

parccedilaların duumlşuumlk vakumdan dolayı yerlerinden oynaması engellenmeye ccedilalışılmaktadır

Şekil 14 CNCrsquode uumlretilemeyen bombeli ve kavisli parccedilaya sahip yat mobilyası

Ccedilift yuumlzeye işlem yapılması gereken parccedilalar oumlrneğin dolap kapağında iccedil yuumlzeye

menteşe yuvası ve dış tarafa ise fuga accedilılacak bir kapak parccedilasının işlenmesi tek seferde

gerccedilekleştirilememektedir Ccediluumlnkuuml 3 eksenli CNC makinesi sadece y ekseninde işlem

yapabilmekte ve levhanın tek yuumlzeyini işleyebilmektedir Bu tuumlr parccedilaların ikincil

yuumlzeylerindeki veya kenarlarına accedilılacak delik veya diğer işlemler iccedilin parccedila tekrardan

işlemden geccedilirilmelidir Bu tuumlr işlemler CNC makinesinin etkinliğini ve esnekliğini

yapılan (şekil 14rsquodeki) işler uumlzerinde goumlsterememesine sebep olmaktadır Bu sebeple

tasarlanan mobilyalar ve mobilyalara ait parccedilaların CNC işleme teknolojisine uygun

olması son derece oumlnem arz etmektedir Aksi takdirde bazı parccedilaların CNCrsquode işlenmesi

konvansiyonel makinelerde işlenmesinden hem daha zor hem de daha zahmetli

olabilmektedir Boumlyle durumların sıklığı ise CNC makinesinin etkin kullanımını

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1051

olumsuz etkilemektedir Bu sebeple tasarım ve uumlrge ccedilalışmaları ile bu olumsuz

durumları ortadan kaldırılması iccedilin gerekli ccedilalışmalar yapılmalıdır

5 Sonuccedil ve Oumlneriler

HT 78 teknesine ait 60 adet farklı mobilyanın 68rsquoi (41 adet) 100 olarak BDUuml

sisteminde uumlretilebilmektedir Tuumlm mobilyaların 32rsquosi (19 adet) ise kısmen BDUuml

sisteminde uumlretilebildiği tespit edilmiştir Bu sonuccedillara bakıldığında CNC makinesi her

tuumlr mobilyanın 100rsquouumlnde avantaj sağlayamamaktadır BDUumlrsquode kısmen uumlretilebilir olan

mobilyalar iccedilin CNC makinesi katkısının sınırlı olmasının nedeni mobilyayı oluşturan

parccedila formu ve konstruumlksiyonundan kaynaklandığı tespit edilmiştir

Literatuumlrde bulunan ccedilalışmalarda BDUuml sistemlerinin kullanılmasını oumlneren

ccedilalışmalara rastlanmaktadır Koccedil ve Koccedil (2005)rsquoun yaptığı ccedilalışmada Prekwinkel odun

enduumlstrisinde daha kısa periyotlarda değişen talep karşısında uumlretimde verimlilik

artışını esnekliği sağlayabilmek ve uumlruumln kalitesini daha da iyileştirebilmek amacıyla

CAD sistemi ile ilişkili CNC tezgacirchların kullanılmasının oumlnerildiğini bildirmiştir [16]

Yat mobilyalarının tamamının 100 uumlretiminin BDUumlrsquode muumlmkuumln olmadığından dolayı

bazı mobilyaların GUumlrsquode uumlretilmesine devam edilmesi gerekmektedir

Uumlccedil eksenli (xyz) ve matriks tablalı makinenin (şekil 6-9) fiziksel ve teknolojik

oumlzellikleri yat mobilyalarının 68rsquonin 100 uumlretimine mobilyaların 32rsquosinin ise

kısmen uumlretilmesine olanak sağlamıştır İşletmelerin CNC makinesinden ve BDUuml

sistemlerinden beklentileri dikkate alındığında makinenin ileri teknolojili veya pahalı

olması tek basına bu beklentileri karşılamak iccedilin yeterli olmadığı duumlşuumlnuumllmektedir

İşletmeler CNC makine seccedilimi suumlrecinde kendi uumlruumlnlerinin oumlzelliklerini goumlzden geccedilirip

imalat fizibilitesini yaparak bu sonuccedillar doğrultusunda kararlar almaları gerekmektedir

Matriks tablalı nesting yapabilen CNC makine tuumlrlerinde sadece kutu konstruumlksiyon

tipi mobilyaların işlenebileceği soumlylenebilir Fakat işlenen levhaların iki yuumlzeyine de

işlem yapılması gerektiğinde makine bu esnekliği sağlayamamaktadır Ayrıca bu tip

makineler de uumlretilecek mobilyaların birleştirme konstruumlksiyonun (kavelalı biskuumlvili

lambalı yabancı ccedilıtalı minifiksli duumlz vb) belirlenmesinde makinenin işleyebilme ve

mobilyaların da mukavemet oumlzellikleri bir arada duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde en uygunun kanallı

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1052

birleştirme tekniğinin olduğu ortaya ccedilıkmıştır Biskuumlvili birleştirme tekniği de gerekli

durumlarda kolayca uygulanabilir olduğu duumlşuumlnuumllmektedir

Şekil 5rsquodeki misafir kamarada yer alan yatak yanları raduumlsluuml duvar panelleri

dairesel lumboz raf setleri alabanda dolabı raduumlsluuml dolap parccedilaları form ve

konstruumlksiyonları nedeni ile CNC makinesinde uumlretilemeyen parccedilalardan bazılarıdır Bu

parccedilaların tasarımcılar ve uumlretim geliştirme personeli tarafından tasarım konsepti

dacirchilinde iyileştirmeler yapılarak CNCrsquode uumlretilebilen parccedilalar haline gelebilir

Levha miktarına bakıldığında teknenin tuumlm mobilyalarını oluşturan levhanın 9rsquou

raduumlsluuml kavisli ve bombeli formlara sahip olan parccedilalar olduğu anlaşılmaktadır

Teknede kullanılan toplam levha miktarına goumlre 9rsquou tekne mobilyası iccedilin ccedilok yuumlksek

bir oran olmadığı soumlylenebilir Guumlnuumlmuumlzde teknelere oumlzguuml yapılan mobilyaların bu

teknenin mobilyalarına goumlre şekil 14rsquoe benzer raduumls kavis ve bombeli formlar

mobilyalarda kullanılabilmektedir Tekne mobilyalarında doğrusal ccedilizgilere sahip

mobilyaların tasarlanmasıyla muumlşteri istekleri karşılandığı takdirde imalat accedilısından

BDUuml iccedilin bir avantaj sağlarken uumlretim zamanı kısalması CNCrsquode işlenebilen parccedila

sayısının artması ve malzeme ve işccedililik accedilısından verimlilik sağlayabileceği

duumlşuumlnuumllmektedir

Yat ve teknelere ait mekanlar ile iccedil mekanlarında kullanılan mobilyaların

oumlzelliklerine fonksiyonlarına kullanımına [171819] uumlretimine ve tasarım ve

konstruumlksiyonuna [2021] ilişkin araştırmaların yapılması sektoumlruumln gelişerek ilerlemesi

accedilısından oldukccedila oumlnemli olduğu duumlşuumlnuumllmektedir Katma değeri yuumlksek olan ve luumlks

tuumlketime youmlnelik uumlretim yapılan bu sektoumlruumln yurt dışındaki rakipleri ile rekabetini

suumlrduumlrebilmeleri ve ayakta kalabilmeleri iccedilin teknolojinin doğru kullanımı işletmelerin

varlıklarını gelişerek suumlrduumlrmeleri accedilısından son derece oumlnemlidir Bu sebeple teknoloji

kullanımı oumlzelliklede imalat sektoumlruuml iccedilin bilgisayar ve bilgisayar destekli uumlretim

sistemlerin kullanımına youmlnelik araştırmalara ağırlık verilmesi gerekmektedir

6 Teşekkuumlr

İşletme buumlnyesinde gerccedilekleştirilen yuumlksek lisans tez ccedilalışmasının uygulama kısmı

iccedilin olanak sağlayan Numarine Denizcilik AŞ yetkililerine şuumlkranlarımı sunarım

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1053

7 Kaynaklar

[1] Dinccedilel ve IşıkMobilya Sanat Tarihi Milli Eğitim Basımevi ss194

İstanbul1978

[2] Efe H ldquoMobilya Enduumlstrisinde Bağlantı Elemanı Olarak Kullanılan Soket

Vidanın Mukavemet Oumlzelliklerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi FBE Gazi Uumlniversitesi1991

[3] Ulay G ldquoYat Mobilyası Uumlreten bir işletmede Geleneksel Uumlretim Sistemi İle

Bilgisayar Destekli Uumlretim sisteminin Karşılaştırılmasırdquo Yuumlksek Lisans Tezi Orman

End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml Duumlzce Uumlniversitesi 2011

[4] Aydın M ldquoMarmara Boumllgesinde Tuumlrkiye Yat Mobilyası Sektoumlruumlnuumln Yapısal

AnalizirdquoYuumlksek Lisans Tezi Orman End Muumlhendisliği ABD Fen Bilimleri Enstituumlsuuml

İstanbul Uumlniversitesi 2012

[5] Kobu B Uumlretim Youmlnetimi Avcıol Basım Evi 11 Baskı ss 47-49 İstanbul

2003

[6] Soba M ldquoEsnek Uumlretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel

Elektronik AŞ Oumlrneğirdquo Doktora Tezi SBE Afyon Kocatepe Uumlniversitesi 2006

[7] Koccedil H KldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Orman Uumlruumlnleri Sanayinde

Uygulamasırdquo Doktora Tezi İstanbul Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml1993

[8] Eroğlu FldquoAnkara Mobilyacılar Sitesinde Faaliyet Goumlsteren Kuumlccediluumlk ve Orta

Oumllccedilekli Mobilya İşletmelerinin Analizi ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo Yuumlksek Lisans Tezi Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Gazi Uumlniversitesi 2007

[9] Erdinler E S ldquoCAD Sistemleri ve Tuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinde Uygulanma

Etkinliğinin Analizirdquo Doktora Tezi Fen Bil Enstituumlsuuml İstanbul Uumlniversitesi 2005

[10] Tunccedilel S Burdurlu E ldquoBilgisayar Teknolojilerinin Mobilya Enduumlstrisi

Firmalarının Organizasyonel Yapılarına Etkilerirdquo HUuml Ağaccedilişleri Enduumlstri

Muumlhendisliği Beytepe Teknoloji Dergisi 2002No1-2 9-20 Ankara

[11] Yağmur L 2004 ldquoTasarım ve imalatta CNC ve CADCAM Sistemlerinin

Fonksiyonlarırdquo TUumlBİTAKndashUME httpwwwturkcadcamnetraporimalatta-

cadcamindexhtml Erişim Tarihi [30 01 2015]

1054

[12] Demirci S ldquoTuumlrkiye Mobilya Enduumlstrisinin Sorunları ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerilerirdquo

Politeknik Dergisi 2005 Cilt 8(4) 369-379

[13] Tutar M ldquoCADCAMrsquoin CNC Takım Tezgahlarına Entegrasyonurdquo UOS

2008 Teknik Eğitim Fakuumllteleri VII Oumlğrenci Sempozyumu Teknik Eğitim Fakuumlltesi

Makine Eğitimi Boumlluumlmuuml Pamukkale Uumlniversitesi Denizli 2008

[14] Goumlrguumlccedil B Mobilya Sanayi ve İşadamları Derneği ldquo2008 Yılı Mobilya

Sektoumlruuml Raporurdquo Mobilya Dekorasyon Dergisi 2009 Sayı 91 96-98

[15] Numarine Denizcilik AŞ HT78 fotoğraflar httpwwwnumarinecomnew-

yachtsnumarine-78-hardtopgalleryprettyPhoto[pp_gal]31 Erişim Tar 05012015

[16] Koccedil H K Koccedil R ldquoBilgisayar Destekli Uumlretim ve Tuumlrkiye Mobilya

Enduumlstrisinin Geleceğirdquo Mobilya Dekorasyon Dergisi 2005 Ağustos ss67

[17] Tokol T ldquoYat İccedil Mekan Tasarımındash2rdquo İccedilmimari Tasarım ve Yaşam Kuumlltuumlruuml

Dergisi 2010a Sayı 20 95-100

[18] Tokol T ldquoYat İccedil Mekan Tasarımı ndash3rdquo İccedilmimarı Tasarım ve Yaşam Kuumlltuumlruuml

Dergisi 2010b Sayı 21 92-97

[19] Tokol H Tonguccedil ldquoOkyanus Aşırı Uzunyol Yelkenli Gezi Yatlarında Yaşam

Mekan ve Donanım İlişkisirdquo Sanatta Yeterlilik Tezi ss241 İccedil Mimarlık ABD Mimar

Sinan Guumlzel Sanatlar Uumlniversitesi 2013

[20] Kaygın BldquoAhşap Tekne Yapımında Kullanılan Ağaccedil Tuumlrlerinin Diri Ve Oumlz

Odunlarının Yapışma Direnccedillerinin Karşılaştırılmasırdquo Doktora Tezi ZKUuml Fen

Bilimleri Enstituumlsuuml Orman Enduumlstri Muumlhendisliği Anabilim Dalı Bartın 2002

[21] Kaygın B Aytekin A ldquoAhşap Tekne Konstruumlksiyonurdquo ZKUuml Bartın Orman

Fakuumlltesi Dergisi 2005 cilt7 sayı7 ss 14-23