Yaratıcı Yazarlık Hafta VII

Şiir

Şiir, dilin anlam, ses ve ritim öğelerini belli düzen içinde kullanarak; bir olayı ya da bir duygusal ve düşünsel

deneyimi yoğunlaşmış ve sıradanlıktan uzaklaşmış bir biçimde ifade etme sanatı olarak tanımlanabilir.

Şiir, en eski edebiyat türüdür.

Şiirin özellikleri

Şiir ritimlidir

Şiirin başka dile çevrilmesi zordur

Şiir yoğun etkilenmelerle tanımlanır

Şiir Türleri

Lirik ŞiirKonusu aşk, ayrılık, yalnızlık,

ölüm, üzüntü, yurt sevgisi olan şiirlere lirik şiir denir.

Lirik şiirde düş gücü ve duygu ağır basmaktadır.

Beni bu güzel havalar mahvetti.Böyle havalarda istifa ettimEvkaftaki memuriyetimden.

Tütüne böyle havada alıştım;Böyle havada aşık oldum;

Eve tuz ve ekmek götürmeyiBöyle havalarda unuttum;

Şiir yazma hastalığımBöyle havalarda nüksetti;

Beni bu güzel havalar mahvetti. ORHAN VELİ KANIK

Epik ŞiirUlusların yaşamını derinden etkilemiş savaş,göç

gibi tarihsel ve toplumsal olayları anlatan uzun şiirlere epik şiir denir.

Alp Er Tunga Destanı, Oğuz Kağan Destanı, Ergenekon Destanı, Ulysses

Ey Şehitler Tepesi,andımız olsun,Bu gömülen şehitler üstüne.

Seni elden bırakmayacağız,haşre dek,Düşmedikçe birer birer,üstüne.

Sen karanlık,sen yarının nazlı gündüzü,Al vaktimizi,hemen götür seher üstüne;

Yeniden yaşayalım,Uğruna ölünen değer üstüne.

Allahım bu seferlik izin ver,Yazamadık,tunca,mermer üstüne;

Nakşolunsun andımız,Yerler,gökler üstüne.

FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCA

Didaktik ŞiirBir düşünceyi aşılayan ya da bir

konuda öğüt veren şiirlere didaktik şiir denir.

Bu şiirlerde duygulardan çok düşünceye ve eğitmeye önem

verilir.

La Fontaine’in fablleri, Tevfik Fikret’in “Haluk’un defteri’nden”

şiirleri didaktik şiirin örneklerindendir.

ANA ÖĞÜDÜÇiçekleri ezme yavrum

Çiçek bir yüreğe benzer;Çiçekleri ezen insan ezer.

Sakın sen,kuş vurma yavrum.Bu sonsuz orman kardeşliğinde,

Uçar kuşlar gökyüzünden.

TAHSİN SARAÇ

Pastoral ŞiirDoğa güzelliklerini, çoban ve kır

hayatını anlatan şiirlere pastoral şiir denir. Bu şiirlerin yalı ve içten bir

anlatımı vardır.

GÖKTaydır gök, koşulu kısrakla

Koşar arabanın yanı sıra Ak tüylü köpektir koyun sürüsüyle

Seğirtir kaval sesinden sağa solaÇobandır köyün yamacında

Yayar davarı da çömelirMeşe dallarının altında

Taşlı tarlarda ırgat Ekmeğin tadı ovada

Yüce dağ başında varılmaz katınaNice bir yiğit Köroğlu’dur gök

OKTAY RIFAT

Kişilerin ya da toplumun gülünç ve eksik yönlerini konu alan, eleştiren şiirlere

satirik şiir denir.

Bu şiirlere, Halk edebiyatında ‘taşlama’; Divan edebiyatında ‘hicviye’ denir.

Ormanda büyüyen adam azgınıÇarşıda pazarda insan beğenmez

Medrese kaçkını softa bozgunuSelam vermek için insan beğenmez

KAZAK ABDAL

Satirik Şiir

Genellikle klasik trajedi ve komedilerde sözün yerine geçen

sahne şiirlerine dramatik şiir denir.

UnuttunHayatın elimde olduğunu galiba!

Ey Sezar bozuntusu, fazla üstüme varma,

Civanmert hislerimi susturmasın intikam…

VİCTOR HUGO

Dramatik Şiir

Farklı Şiir Formları

Haiku

Haiku, uçup giden bir anı yakalamaya çalışan üç dizeli bir şiir türüdür.

Şairin yakalamaya çalıştığını anın duygularla çekilmiş fotoğrafı gibidir.

Japonya’da 16. yy’dan beri kullanılan bir şiir türüdür.

Geleneksel Japon Haiku’su 17 heceden oluşur (5-7-5)

Haiku’larda ilk iki dize birbiriyle bağlantılı, son dize ise alakasız görünür.

HırsızArdında unuttuPenceredeki Ay’ı

Ryokan

Hasır bir kapıÜstüne de bir kilit gerekBu salyangozun

Basho

Kardelenlerin üflediğiSu flütleriRüzgarda dans eden ağaçlar

Adam Horowitz

Sone

Belli bir kafiye ve ölçü kalıbına bağlı kalınarak yazılan, günümüzde de çok okunan ve en ünlü

örneklerini Shakespeare’in kaleme aldığı eski bir şiir formudur.

Sone, İlk iki bendi dörtlük, son iki bendi üçlük on dört mısradan

oluşan nazım şeklidir.

Önce İtalyan edebiyatında kullanılmış, sonra Fransız

edebiyatına, oradan da diğer Avrupa edebiyatlarına geçmiştir.

Edebiyatımızda ilk Cenab Şahabeddin’in sone şeklinde şiir

yazdığını görüyoruz.

KUŞLAR

Bütün yaz bahçelerde ötüşen miniminiKuşların o sevdalı sesleri işitilir

Onların Allah yollar sularını, yemini,Onlar yalnız uçmayı ve ötmesini bilir.

Biri bir dalda yorgun, bir çılgın, havadaBiri daha ötede öter, durmadan öter

Akşam olunca döner, birleşirler yuvadaMelekler bu yuvayı kanatlarıyla örter

Gönül sen de kaygısız, bu kuşlara benzersinDilerim Allah’ımın rahmeti eksilmesin

Baharın bu zavallı kuşları üzerindenOnlar baharın ruhu, kırların neşesidir

O sevdalı kuşların musikisi, sesidirBana şiirlerimin ahengini öğreten

A. Kutsi Tecer