XHAFER MARTINI Kuvendi i Dibrës Pallatin e Kongreseverrugaearberit.com/arkiva/2009/maj2009.pdf ·...

cyan magenta yellow black 1

GAZETË E PAVARUR. NR. 5 (37). MAJ 2009. ÇMIMI: 50 LEKË. 20 DENARË. 1.5 EURO

Kuvendi i Dibrës nëPallatin e Kongreseve

Nga: SAKIP CAMI - FAQE 6,7

Kongresi qëvuri themelete zgjimit tëndërgjegjeskombëtarepër pavarësi

HISTORI

TRADITË

OXHAQETE DIBRËSNga: MOISI MURRA - FAQE 12

BOTIME

Optika e Schmitt-itpër SkënderbeunNga: XHAFER MARTINI - FAQE 16

OPINION

Një kujtesë përUniversitetinNga: TEFIK SKERA - FAQE 4

RAKIP SULI:"...Ndjehesha shumë ilumtur që mblidheshindibranët në Pallatin e Kon-greseve për të festuarfillimin e Rrugës së Arbërit,e cila ju ka munguar me viteDibranëve. Por më në fundqeveria Berisha po e bënrealitet këtë ëndërr... Kjorrugë nuk do sjellë vetëmbashkimin e Dibrës meTiranën, jo vetëm zhvilliminekonomik, zhvillimin eturizmit, zhvillimin kulturor,por edhe një lidhje meMaqedoninë dhe Kosovën.Sonte së bashku bëjmë këtëfestë të madhe që na afron,por edhe që na bashkon.

SOKOL OLLDASHI:Brenda këtij viti do tendero-hen tre lote të tjera ngaBulqiza deri të Ura e Vashësdhe një lot nga Tirana drejturës së Brarit...Sot nuk besojtë flitet më nëse është Rrugae Arbërit apo nuk ështërruga e Arbërit. Rruga eArbërit avancon çdo ditë,është tashmë një realitet dheunë kam pasur fatin të jemministër i Punëve Publike,kur kryeministri i këtij vendika marrë vendimin politikpër ta ndërtuar këtë rrugë,pavarësisht kostos financia-re. Nuk është e vetmja që pobëjmë në trevën e Dibrës.

BUJAR KAPEXHIU:"Ky takim do mbetet i pahar-ruar në historinë e ndërtimittë kësaj rruge të madhe, e cilado të sjellë integrimin eDibrës dhe rajonit drejtproceseve integruese evropi-ane. Të gjithë së bashku jeminjë impuls gjingand drejtrealizimit të kësaj ëndrre.Rruga e Arbërit ka sot tështruar në tabanin e sajmendjen dhe shpirtin e çdodibrani, duke u bërë kështutraseja më e shkurtër, më egjerë, më e fortë, më ebukur e përshëndetjes sonë,e përqafimit, e projekteve, ebashkëpunimit dhe realizim-it të ëndrrave të çdo dibrani.

SPECIALE NE FAQET 3,8,9

Autostrada Tirane - Durres, Km.9Tel: +355 48 30 2046Tel: +355 48 30 2040

www.auroragroup.com.ale-mail: [email protected]

koha kalon, cilësia mbetetP R O J E K T I M - Z B A T I M

Shkruar nga ABDYL YPInë vitin 1918 - FAQE 7

Kongresi iDibrës dheHafiz AliKorça

Çezmat qëshuaninetjen dhendiznindashurinë

TRADITË

Nga: REXHEP TORTE - FAQE 11

SHENIM

9 qershor,Skënderbeu

vjen nëPeshkopi

Festë në bulevardin kryesor

Të votojmëMë 28 qershor janë zgjedhjet par-lamentare, por gazeta nuk mori për-sipër të propagandonte asnjërënpalë, pasi me periodicitetin aktual,nuk ruan dot pavarësinë e saj. Por,duke qenë të bindur se zgjedhjet par-lamentare janë të rëndësishme përtë ardhmen e vendit, na lind detyri-mi moral të bëjmë një thirrje: Sh-koni në zgjedhje dhe votoni!

Por, përpara se ta bëni një gjë tëtillë, shikoni mirë programet e par-tive politike. Shikoni mirë përfaqë-suesit e tyre. Bisedoni me to, dëg-jojini ato, por edhe i pyesni përzgjidhjen e problemeve dhe hallevetuaja, të cilat nuk janë të paktë, kudoqë jeni.

Mbi të gjitha, pyesni kandidatëtpër deputet mbi disa çështjethemelore, të cilat janë parësore përqarkun e Dibrës. Pyesni ata përRrugën e Arbërit dhe mbani shënim.Pyesni ata për qëndrimin që kanëmbi Skavicën, dhe mbani shënim.Pyesni ata mbi të ardhmen e mini-erës së Bulqizës, dhe mbani shënim.Pyesni ata mbi pasuritë kombëtareqë mban qarku dhe mbani shënim.Në fund vendosni të votoni! Sepsevetëm kështu nuk lini pakicën e de-risotme që ka votuar të sundojë mbiju, por jeni Ju që keni vendosur përtë ardhmen! Dhe zgjedhja juaj, sidoqë të jetë, ju bën më të përgjegjshëmnë të ardhmen. Edhe në qoftë se ga-boni njëherë, herën tjetër do zgjidhnikandidatin e duhur.

2 - Maj 200937nr.

DREJTOR:Rakip Suli

Këshilli Botues:Musa RiçkuShaqir SkarraBujar Karoshi

Bashkëpunuan në këtë numër:Rexhep TORTE,Xhafer SEITINaim PLAKUVesel HOXHASakip CAMITefik SKERAMarius DOBRESCUMoisi MURRAZaim ELEZIXhafer MARTINIMevlud BUCIShemsi DACIetj.

Adresa e gazetës:Rr. “Zenel Baboçi”,Pall. “Ferar”, TiranëTel. +355 4 22 33 283E-mail: [email protected]

Opinionet dhe komentete botuara nuk shprehindomosdoshmërishtqëndrimin e redaksisë

aktualitetPosta eGazetë e pavarur.Nr. 4 (36). 1- 30 Prill 2009

Redaksia e gazetës falënderonlexuesit dhe bashkëpunëtoret e sajpër mesazhet dhe shkrimet e sjellapër botim.

Redaksia u kujton bashkëpunë-torëve të saj, zotërinjve Ymer Keta,Isa Halilaj, Bernard Zotaj, NaimPlaku, Agron Tufa, AbdurahimAshiku, Xhelal Roçi, Odise Plaku,Kujtim Boriçi, Ymer Stojku etj, seshkrimet e tyre, për arsye vendi nukjanë botuar në këtë numër.Ato do të botohen në numrat eardhshëm të gazetës “Rruga eArbërit”.

Kujtojmë bashkëpunëtorët, të cilëtduan që shkrimet e tyre të botohenpatjetër në numrin e radhës, tëkonfirmojnë më parë sjelljen ematerialit në numrat e telefonit tëredaksisë ose emailin e gazetës.Shkrimet priten në redaksi deri mëdatë 20 të muajit.Gjithashtu, ju kujtojmëbashkëpunëtorëve se shkrimetderi në dy faqe daktilografikekanë përparësi botimi.Gazeta publikohet falas në internetme datë 7 të muajit pasardhës

Ju falënderojmë që jenipjesë e gazetës!

Me datën 07/05/2009, në qytetin e Peshkopisë u reali-

zua montazhi muziko-letrar nganxënës të klasë së nëntë të sh-kollës nëntëvjeçare “DemirGashi” me temë: “Ne nuk jemipër muranë”. Ky aktivitet kishtepër qëllim të sensibilizonteqytetarët për ndalimin e gjakmar-

Në vendin Llukovë që ndodhet nëmes të segmentit rrugor Dibër eMadhe -Strugë, më 26 maj, në pran-inë e Argëtim Fidës, kyetarit të ko-munës dhe Nizamedin Papraniku,kryetar i Këshillit të Komunës Dibëre Madhe, të Ramiz Merkos, krye-tarit të Komunës së Strugës, për faqë-suesve të Drejtorisë së rrugëve rajo-nale dhe të ftuarve tjerë, NikollaGruevski , premieri i Maqedonisë,përuroi fillimin e punimeve të rikon-struksionit të këtij segmenti rrugor.

Kryeministri Gruevski para tëpranishëmve, deklaroi se: ”Kydrejtim rrugor është e vetmja lidhjemes Strugës dhe Dibrës që e shfrytë-zojnë banorët e kësaj ane dhe që katrafik të intensifikuar. Dëmtimi ikësaj rruge në të kaluarën paraqistevështirësi gjatë transportit dhezvogëlim të sigurisë së udhëtarëve.Në këtë segment rrugor do të shtr-ijmë 24 kilometra asfalt, për çkaQeveria e Maqedonisë ka planifikuar3 milionë e 300 mijë euro. Pas kësajdo të vazhdojmë me rikonstruksion-in e pjesës tjetër të kësaj rruge, dukebërë rikonstruksionin e tërësishëm.Punimet do të përfundojnë pas gjas-htë muajve dhe ky rajon do të ketënjë rrugë që do të ofron kushte mëtë mira për vozitësit dhe rritje tësigurisë në komunikacion. Me rikon-struksionin e rrugës Strugë- Dibër,shtoi ai, vazhdon realizimi i projek-tit për rikonstruksioni dhe rehabilit-imi i 11 rrugëve rajonale. Qeveriapara zgjedhjeve premtoi investime

Dibër e Madhe - Filloi rikontruksionii rrugës së StrugësKryeministri i Maqedonisë Nikolla Gruevski përuroi fillimin e punimeve

Të rikujtojmë se ngaDibra e Madhe për nëStrugë, 24 kilometrat errugës deri në Llukovë,që kur u ndërtua kjorrugë para më shumëse katër dekadave janëme gjerësi vetëm 5metra, gjë që dëshmonegërsinë moniste ndajDibrës së Madhe,dibranëve dhe banorëvetë kësaj ane.Shpresojmë që kësajradhe do të korrigjohetkjo padrejtësi.

të mëdha strategjike në shtatë vitet eardhshme në infrastrukturë. Dëshi-roj të theksoj se në strategjinë eqeverisë për zhvillimin afatgjatë tëvendit janë parashikuar projekte përndërtimin, rikonstruksionin dhe re-vitalizim e një numri të madh tërrugëve rajonale e lokale, që janë merëndësi thelbësore për ekonominë,biznesin dhe për qytetarët që ishfrytëzojnë. Këto janë projektestrategjike infrastrukturore të Qever-isë së Maqedonisë në komunikacio-nin rrugor, hekurudhor, në arsim,

energjetikë, sport, ekologji dhe nëfusha tjera, tha Gruevski.

Me këto investime do të zgjidhenproblemet me dekada të qytetarëveqë udhëtonin në rrugë të vjetra e tëshkatërruara. Me ndërtimin errugëve të reja do të lidhen shumërajone që deri tani nuk ishin tëlidhura, do të sigurohet qarkullimmë i shpejtë i njerëzve dhe mallravedhe siguri më e madhe në rrugë. Dotë hapet front pune për shumë ndër-marrje ndërtuese në vend, që ështëme rëndësi në këtë krizë të fuqishme

globale në botë, tha në fund kryem-inistri Nikolla Gruevski.

Të rikujtojmë se nga Dibra e Mad-he për në Strugë, 24 kilometrat errugës deri në Llukovë, që kur u ndër-tua para më shumë se katër deka-dave janë me gjerësi vetëm 5 me-tra, gjë që dëshmon për egërsinëmoniste ndaj Dibrës së Madhe, di-branëve dhe banorëve të kësaj ane.Shpresojmë që kësaj radhe do të ko-rrigjohet kjo padrejtësi e vrazhdë.

Rexhep TORTE

“Ne nuk jemi për muranë”rjes mbi fëmijët.Në këtë aktivitetmorën pjesë prindër, mësues enxënës. Një ftesë e veçantë ngaorganizatorët ishte bërë për zon-jën Flora Brovina, mjeke e njëko-hësisht dhe deputete në Parla-mentin e Kosovës.Prania e saj nëkëtë aktivitet ishte një ngjarje emadhe për të gjithë kolektivin e

shkollës “Demir Gashi”. Morënpjesë zv/ministri i kulturës zotiEqerem Spahiu,kryetari i bash-kisë së qytetit Peshkopi zoti IlirKrosi.Aktiviteti ishte pregaditurnga vetë drejtoria e shkollës nënpërkujdesjen direkte të mësuesveEmrie Skuka,Genci Lleshi e AvniLala.U vlerësua shumë materiali

letrar si dhe kënga me tekst tëNaim Plakut e kompozim të Për-parim Tomçinit “Jo hakmarrje”Në fund nga organizatorët u fal-enderua në veçanti biznesmenidibranë Musa Rriçku, që falë kon-tributit të tij financiar, u bë imundur ky aktivitet mjaftdomethënës.

B Ë H U N I P J E S Ë E G A Z E T Ë S !E - m a i l : r r u g a e a r b e r i t @ g m a i l . c o m . Tel. 069 20 68 603 / 068 31 19 232

w w w . d i b r a . o r g

3 - Maj 200937nr.

kryesore

“RRUGA E ARBËRIT, RRUGA QË AFRON”

Kuvendi i Dibrës nëPallatin e Kongreseve

"Kjo mbrëmje nuk kaheronj, as kompani që embështesin, apo të tre-gojmë me dorë protago-nistë, por të jemi tësinqertë, nisma dhe ideja eparë ka emrin e një djalitë suksesshëm Dibran nëTiranë, Rakip Suli, i cilime dëshirën e tij të mirëdhe shpirtin e tij fisnik,vendosi ta kthejë sontekëtë sallë në një odë tëmadhe Dibre, duke u bërëkështu "de fakto" njëambasador i lidhjes mesnjerëzve dhe promovimittë vlerave më të mira tëkomunitetit dibran.Kjo veprimtari ka edhembështetjen e miqve të tij,Musa Ricku, Zabit Muda,Përparim Golli, XhetanNdregjoni dhe Bilbil Lleshi".

RAKIP SULI:"Para se të ngjisja këto shkallë pata emocione.Por, nga ana tjetër ndjehesha shumë i lumturqë mblidheshin dibranët në Pallatin e Kongre-seve për të festuar fillimin e Rrugës së Arbërit,e cila ju ka munguar me vite Dibranëve,tha ai. - Por më në fund qeveria Berisha poe bën realitet këtë ëndërr të Dibranëve.Kjo rrugë nuk do sjellë vetëm bashkimin eDibrës me Tiranën, jo vetëm zhvilliminekonomik, zhvillimin e turizmit, zhvilliminkulturor, por edhe një lidhje me Maqedoninëdhe Kosovën. Ju falënderoj të gjithëve qësonte së bashku bëjmë këtë festë të madheqë na afron, por edhe që na bashkon. FO

TO: B

.KAR

OSH

I

FOTO: B.KAROSHI

"Dibran dhe miq tëDibrës, motivi për tumbledhur dibranët sontenë këtë sallë të madhe,për herë të parë, ishte imadh dhe mjaft i rëndë-sishëm. Të promovojmërrugën e të parëve tanë,Rrugën e Arbërit... Kyështë Kuvendi i Dibrës nëPallatin e Kongreseve.”

Nga: SHAQIR SKARRA

Para pak kohësh kur në një nga sallat e Akademisë së Arteve u bë

promovimi i diskut të këngëtares di-brane Vera Laçi, "Oj Xhemile", nëdiskutimin e tij biznesmeni dibranRakip Suli tha: "Është e vogël kjosallë për këngët e vallet dibrane, përfolklorin dibranë, për artistët dibranë.Duhet Pallati i Kongreseve për ak-tivitete të dibranëve". Siç duket, Rak-ipi e kishte pasur idenë në kokë herëtpër këtë aktivitet. E pikërisht, më datë11 maj 2009, qysh në orën 6 pasdite sheshi "Nënë Tereza"ishtembushur plot. Kishin ardhur nga tëgjitha anët e prisnin vetëm orën 19e 30 minuta që të vërshonin në Pall-atin e Kongreseve. Sonte kjo godinëmadhështore, më e madhja në vend,ishte "pushtuar" nga dibranët por jovetëm kaq. Kishte edhe të ftuar tëtjerë; akademikë, intelektualë, folk-loristë e studiues të të gjitha fush-ave, miq dhe të afërm të dibranëve.Ishte i pranishëm Ministri i Trans-porteve z. Sokol Olldashi,këshilltarët e kryeministrit për ar-simin dhe ekonominë, z. MyqeremTafaj e Selami Xhepa, deputetët SaliShehu, Rahim Kaleci, Idriz Xhuma-ra e Albert Faruku, Prefekti i QarkutDibër Xhafer Seiti, kryetarët e bash-kive dhe komunave të qarkut të Di-brës, drejtori i Policisë së Shtetit,Ahmet Prenci dhe plot të tjerë. Sallau mbush dhe shumë veta qëndruannë këmbë.

Dy prezantuesit e këtij spektakli,dy emra të njohur, dy dibranë ishintë parët që ngjitën skenën, gazetari injohur sportiv Defrim Methasani dhestudentja e Akademisë së Arteve,Ejona Torba, e njohur për prezan-timin e Odës Dibrane në vite.

"Dibran dhe miq të Dibrës, nisiprezantimin e spektaklit DefrimMethasani, motivi për tu mbledhurdibranët sonte në këtë sallë të mad-he, për herë të parë, ishte i madhdhe mjaft i rëndësishëm. Të promo-vojmë rrugën e të parëve tanë,Rrugën e Arbërit por nëpërmjet ar-tit, kulturës dhe folklorit të Dibrës.Kjo rrugë është rruga që afron njerëz-it, kulturat, zhvillimin dhe integronkomunitetin dibranë më shpejt drejtmetropolit dhe Europës. Ky ështëKuvendi i Dibrës në Pallatin e Kon-greseve. Jemi mësuar në programe tëtilla, që të niset me himnin ko-mbëtar, dhe që domosdo të ngjallmjaft interes. Por sonte për kënaqës-inë e të gjithë dibranëve, por dhemiqve të tyre, për herë të parë nëkëtë skenë, promovohet himni i

Djelmënisë Dibrane. Ky himn ështëshkruar nga Haki Sharofi në vitin1923 dhe kompozuar nga SamiGonxhe dhe për herë të parë ështëkënduar në Lanë-Lurë në vitin 1923.Sonte mundësohet nga një grup injohur, mes të cilëve janë edhe dyartistë dibranë Isak Shehu dhe SokolSaraçi.

Tenori Kastriot Tusha ngriti skenënnë këmbë me interpretimin e mrekul-lueshëm që i bëri "Djelmnisë Di-brane"

Më pas ngjiti skënen regjisori di-bran Bujar Kapexhiu: "Mirmrama, ajeni majr", përshëndeti sallën embushur si kurrë më parë, dhe tha:"Ky takim do mbetet i paharruar nëhistorinë e ndërtimit të kësaj rrugetë madhe, e cila do të sjellë inte-grimin e Dibrës dhe rajonit drejt pro-ceseve integruese evropiane. Të gjithësë bashku jemi një impuls gjinganddrejt realizimit të kësaj ëndrre. Rru-ga e Arbërit ka sot të shtruar në taba-nin e saj mendjen dhe shpirtin e çdodibrani, duke u bërë kështu trasejamë e shkurtër, më e gjerë, më e fortë,

më e bukur e përshëndetjes sonë, epërqafimit, e projekteve, e bash-këpunimit dhe realizimit të ëndrravetë çdo dibrani.

Historia kombëtare është e cun-guar pa historinë e Dibrës.

"Dibra është krahina me mëshumë histori se çdo vend tjetër. Sae sa ngjarje me rëndësi kombëtare ehistorike fillimin dhe përfundimi ekanë në Dibër ose shumë ngjarje tëtjera kanë pasur protagonistë di-branët, ngjarje të cilat kishin të bë-nin me fatin e atdheut."

Më pas Kapexhiu foli për vleratkulturore, etnografike të Dibrës, tëcilat janë në fondin e artë të kulturësshqiptare.

"Krahina e Dibrës ka shumë gjëratë mëdha. Ka të Parën Dibrën e Mad-he. Ka malin më të lartë në Shqipëri,Korabin. Dibra ka lumin më të gjatënë Shqipëri, Drinin e Zi. Dibra kafigurën më të madhe të kombit sh-qiptar, dibranin nga Sina, HeroinKombëtar, Gjergj Kastriotin. Dibraka Kuvendin e madh të Alfabetit".

"Në 60 vjet kam shkuar vetëm një

herë në Dibër, bën humor Kapexh-iu, por me rrugën e re, në një vit doshkoj 60 herë".

"Duke qenë i bindur se qeveriado e mbajë fjalën dhe do e përfun-dojë shumë shpejt Rrugën e Arbërit,përfundoi Kapexhiu, urime përrrugën e re".

Në skenë ngjitet Qerim Sula. Aikishte anuluar një koncert recital përCD e tij të re, për t'iu bashkangjiturfestës së dibranëve në Pallatin e Kon-greseve. Kishte kohë spektatori di-branë pa e parë këngëtarin virtuoz,këngëtarin që me zërin e tij kumbueska ngritur në këmbë sa e sa veta nëskena të ndryshme të botës. E këtënatë, si një surprizë për spektatorine zgjedhur Qerimi këndoi këngën përheroin tonë kombëtar Gjergj Kastri-oti Skënderbeu, me tekst të NaimPlakut e muzikë të PërparimTomçinit.

(Vijon në faqen 8-9)

4 - Maj 200937nr.

Universiteti i Dibrës do të ishte jo vetëm një komplimentues i munguar i tërë zhvillimit të arsimit në Shqipëri, pornjëkohësisht ai do të ishte edhe një konkurrues i denjë që do të kontribuonte suksesshëm në nxitjen e zhvillimit tëalternativave më të mira në ekonomi, kulturë, histori, shkencë e të tjera në mbarë hapësirat shqiptare e më gjerë. opinion

Për opinione dhe komente mund të na shkruani në adresën: “[email protected]”. Tel. 00355 4 22 33 283.OPINIONET DHE KOMENTET E BOTUARA NUK SHPREHIN DOMOSDOSHMËRISHT QËNDRIMIN E REDAKSISË

Nga TEFIK SKERA,Toronto Kanada

Ideja e hapjes së një Universiteti në Dibërka qenë një nga lajmet më të shumëpritura

të botuar nga gazeta "Rruga e Arbërit". Çu-ditërisht, në 3-4 numrat e fundit, asnjë lajmnuk është dhënë më për këtë institucion kaqtë rëndësishëm. Nuk e di se çfarë ka ndodhurnë të vërtet, por shpresoj se ajo nuk ka qenëthjeshtë një ëndërr sa për të zbavitur mend-jen e dibranëve. Nuk kam ndërmend të shpje-goj këtu rëndësinë e hapjes së Universitetitnë Dibër, pasi atë e di kushdo tashmë. Pornë themel të përqasjes së nevojës së hapjessë universitetit, qëndron në radhë të parëdëshira shumëshekullore e dibranëve në tëdyja anët e kufirit, për të qenë sa më shumëtë arsimuar. Hapja e Universitetit do të ndry-shonte përgjithmonë raportet midis dëshirësdhe mundësisë për tu shkolluar, duke i thënëkështu një shtytje të fuqishme ngritjes së stan-dardeve arsimore të Dibrës, zonave përreth embarë Shqipërisë. Dibra ka potenciale tëmjaftueshme njerëzore për ta ngritur emrin euniversitet në lartësitë e kohës në mbarë tre-vat shqiptare dhe shprehja "Ka mbaruar sh-kollën e Dibrës" nuk do ti referohet vetëmzgjuarsisë natyrale të dibranëve, por edhenivelit bashkëkohorë të Universitetit. Univer-siteti i Dibrës do të ishte një shtysë e gjith-anshme e zhvillimit ekonomik e kulturor dhedo të bënte të mundur që niveli i përgjiths-hëm arsimor të barazohej me atë të zonavetë tjera të vendit. Universiteti i Dibrës do tëshërbente edhe si një urë e fuqishme ndër-lidhje midis shqiptarëve në mbarë trojet sh-qiptare e posaçërisht të atyre në Maqedoni,duke synuar një objektiv strategjik atë të ng-ritjes së bashkëpunimit kombëtar të të gjithëshqiptarëve në Ballkan në nivelin e duhur,për të siguruar një nivel të ndërgjegjes ko-mbëtare afatgjatë e të qëndrueshëm, në nive-lin që e kërkon koha dhe kjo bëhet më e do-mosdoshme veçanërisht nën rrjedhat e kufijvevirtual të së ardhmes. Universiteti i Dibrësdo të ishte jo vetëm një komplimentues imunguar i tërë zhvillimit të arsimit në Sh-qipëri e mbarë trevat shqiptare, por njëkohë-sisht ai do të ishte edhe një konkurrues i denjëqë do të kontribuonte suksesshëm në nxitjen

"Kur do të shkollohet Dibra?"

e zhvillimit të alternativave më të mira nëekonomi, kulturë, histori, shkencë e të tjeranë mbarë hapësirat shqiptare e më gjerë.

Dibranët duhet të ballafaqohen me reali-tetin, të korrigjojmë ndërgjegjen tonë disi tëcunguar në drejtim të edukimit universitarembarë shoqërorë dhe ta shikojmë atë si njëdomosdoshmëri të kohës dhe si një alterna-tivë të fuqishme të ngritjes së mirëqeniesekonomike e kulturore mbarë qytetare. Gjith-ashtu, ne duhet të kuptojmë se falë pasurivenatyrore të pashtershme kemi kontribuar përshumë vite me radhë në zhvillimin ekonomikëtë mbarë vendit dhe kërkesa për hapjen e uni-versitet do të ishte një kërkesë minimale përtë çuar në vend drejtësinë e munguar. Hapjae universitetit do ndikonte fuqishëm në ndry-shimin e tendencave të dibraneve për të mi-gruar drejtë rajoneve të tjera për një mundësimë të mirë për punësim e për të shkolluarbrezin e ri.

Fushata elektorale për zgjedhjet e legjis-laturës së ardhshme tashmë ka filluar dhe di-branët duhet të vënë çështjen e hapjes së Uni-versitetit si një nga çështjet kryesore, duke jukërkuar vota mbledhësve të çfarëdo llojë par-tie me shumë forcë hapjen e këtij Univer-siteti. Hapja e Universitetit do të ishte pre-ambula e fushatës elektorale të çdo koalicio-ni partiak dhe suksesi i tij. Edhe Shoqata eIntelektualëve Dibranë do të duhej të ishteshumë më aktivë në këtë drejtim dhe do tëduhet të kishte nxjerrë si platformën mbësh-tetëse të vetme në këtë fushatë elektorale çësh-tjen e hapjes së Universitetit. Në këtë kon-

tekst, do të dëshiroja t'ju bëja thirrje të gjithëkandidatëve (disa i njohë edhe personalisht)për në legjislaturën e ardhshme, që në qoftëse duan votat e dibranëve tashmë e kanë nëdorë çelësin: të premtojnë jo me fjalë boshepor me vepra hapjen e sa më të shpejtë tëkëtij Universiteti. Hapja e Universitetit do tëshënonte një pikë kulmore në historinë e Di-brës dhe dibranët në të dyja anët e kufirit dotë sakrifikojnë gjithçka që universiteti të ngri-hej e të forcohej shumë shpejtë.

Kur do të shkollohen dibranët? Do të kishadashur të sillja këtu një kujtesë të së kaluarëspor që në fakt zbërthen nevojën e kahershmetë hapjes së një Universiteti në Dibër.

Ishte fillimi i viteve 80, dhe si atëherëgjatë pushimeve të verës punonim në ndër-marrjen shtetërore të Shumbatit. Në një ditëtë nxehtë korriku ishim mbledhur të gjithëne, nxënësit e shkollave të mesme e të lartadhe, po bënim pushimin e drekës. Bashkëme ne ishte edhe një burrë i moshuar qëpërkujdesej për grupin e nxënëseve. Si gjith-monë, gjatë pushimit të drekës burri i moshurdo të bënte pyetje nga më të ndryshmet përtë parë se si nxënësit do të përgjigjeshin. Mëorigjinën e tij nga zona e Zallë Dardhës (mesa më kujtohet) pyetjet nuk ishin të drejtpër-drejta, por ato ishin pyetje të urtësisë dibrane:domethënë, duhej te lexonim në mes fjalëveqë të kuptonim përmbajtjen reale të pyetjes.Pyetja e asaj dite ishte: "Kur do të shkollohetDibra?" Ne si nxënës të shkollave të mesmeose të arsimit të lartë, kuptohet pa lexuar thellënë mendjen e plakut të urtë e të mençur nxi-

tonim të thoshim idetë tona se "Dibra ështëe shkolluar tashmë me shumë shkolla enxënës në të katër anët". Plaku rrinte e dëg-jonte diskutimet tona, por pa dhënë asnjëpërgjigje. Shpresuam se i shpjeguam plakuttë mençur se Dibra ishte e shkolluar, por pasina pa të gjithëve në sy, përsëri pyeti: "Kurdo të shkollohet Dibra?" Atëherë e kuptuamse pyetja e plakut nuk ishte e thjesht siç emenduam në fillim. Diçka me filozofike ish-te në mendjen e tij. Pa e zgjatur më shumëplaku shtoi: "Sa djem e vajza janë në shkollëtë mesme në secilin nga katundet që ne vin-im. Po me shkollë të lartë? Sa mësues ngazona juaj japin mësim në shkollën e mesmetuajën?" Duke sjellë faktet rezultonte se shumëmësues nuk ishin në fakt banor të zonave dhedisa prej tyre vinin që nga larg, Saranda,Gjirokastra, Lushnja, Fieri, Berati, etj. Pas dis-kutimeve, gjithashtu doli një fakt i pamo-hueshëm, jo vetëm atëherë por edhe sot -shumë pak vajza ka në shkolla të mesme dheakoma më pak në universitete. Atëherë plakuna u drejtua sërish neve: "Kur unë pyeta se aështë e shkolluar Dibra, nuk pyeta se a dimëtë numërojmë deri në një mijë, por se sa tërinj e të reja kanë mbaruar universitetin ose endjekin atë". Duke parë gjendjen ekonomiketë Dibrës në atë kohë, vetë mentalitetin joshumë inkurajues për të shkolluar vajzat sidhe faktin se kushtet ekonomike për shkol-lim me arsim të lartë nuk kanë qenë shumëtë favorshme për Dibrën - arritëm në konsen-sus se Dibra do të shkollohet vetëm atëherëkur të kemi universitetin tonë. Plaku na panë sy dhe tha: "Ndoshta kjo është fjala më emirë që kam dëgjuar në jetën time, por e kamtë vështirë ta besojë ose kjo nuk do të ndo-dhi gjatë kohës sime." Dhe duke tundur kokënshtoi: "E pra, djem e vajza, atëherë kur Dibrado të ketë Universitetin e vet, atëherë edheunë besojë se do të shkollohet Dibra".

Dhe atë ide se si do të shkollohet Dibra,të mbështetur nga prefekti i tanishëm i Qarkuttë Dibrës duhet ta bëjmë të gjallë dhe tabëjmë realitet. Kjo kërkon që dibranët tëngrihen mbi interesat individuale, të bash-kohen dhe me punë e zgjuarsi ta ndërtojnëuniversitetin sa më parë.

Koha ka ardhur.Maj, 2009

Dibra ka potenciale tëmjaftueshme njerëzore për tangritur emrin e universitet nëlartësitë e kohës në mbarëtrevat shqiptare dhe shprehja"Ka mbaruar shkollën e Dibrës"nuk do ti referohet vetëmzgjuarsisë natyrale tëdibranëve, por edhe nivelitbashkëkohorë të Universitetit.

Një kujtesë për Universitetin e Dibrës

Kohëve të fundit mediat në Maqedoni informuan për vendimin e Qeverisë së

Maqedonisë që në vitin shkollor 2009-2010nga Universiteti Shtetëror i Tetovës do të bëhetdispersioni i Fakultetit Juridik dhe i Adminis-trim Biznesit në Shkup e Kërçovë, ndërsa nëStrugë do të dispersohet Fakulteti Ekonomik.

Në vitin 2006 mediat në Maqedoni njoftu-an për vendimin e USHT-së, që në Strugë tëhapën Institutin për Ekologji dhe teknologji.

Në vitin 2007 USHT hapi Fakultetin e ArteveAplikative në Gostivar, ndërsa dha lajmin sedo të hapet edhe një fakultet në Kumanovë.

Çdo hapje e fakulteteve është punë e nderu-ar, por lind pyetja pse Dibra e Madhe mbetete lënë pas dore dhe pse nuk ka asnjë nismëapo njoftim konkret që edhe në këtë qytet tëhapet ndonjëri nga fakultetet e USHT-së.Kjo

Me shkas

Dibra e Madhe kërkon nga Universiteti Tetovës hapjen e një fakultetiaqë më tepër sepse në vitin 1994 Dibra eMadhe bashkë me Tetovën dhe Gostivarin ishtenënshkruese e Marrëveshjes për themelimin eUniversitetit të Tetovës.Asokohe vënia e nën-shkrimit të këtillë nuk ishte aspak e lehtë porlypte guxin e sakrificë.

Një nga premtimet kur u nënshkrua Mar-rëveshja për themelimin e UT-së, ishte edhehapja e fakultetetit pedagogjik në Dibër tëMadhe . Disa vite më vonë në Dibër të Mad-he u zhvilluan edhe provimet pranuese përstudenët e fiskulturës dhe flitej se së shpejtikëtu do të hapej edhe Fakulteti i Fiskulturës,por derisot asgjë nuk është realizuar.

Dibra e Madhe ka kushte ideale për hapjen efakultetit të fiskulturës, ose të ndonjë fakultetitjetër.Ka vende hapësira për ndërtimin e terren-eve sportive, ka lumin Radikë, Liqenin e Dibrës

, ujin e banjave termominerale, të gjithamundësitë për ndërtimin e pishinave sportivepër t’i shfrytëzuar gjatë tërë vitit.Ka liqenin përsportet ujore, ka terrene për zhvillimin e sportitdimëror.Për hapjen e ndonjë fakulteti mund tëshfrytëzohet edhe ish kazerma ushtarake me go-dinat dhe ambientet e saj shumë të volitshme.

Dibra e Madhe meriton kujdes dhe vëmënd-je më të madhe nga të gjitha strukturat sh-qiptare vendore, qeveritare dhe shtetërore nëMaqedoni e më gjerë, qoftë për historinë e sajtë begatë e të përgjakshme për çështjenmbarëkombëtare shqiptare,qoftë për praninëe pishtarëve dibranë të arsimit në të gjitha tro-jet shqiptare në Maqedoni.

Dibra e Madhe sot ka mbetur e alivanosurdhe dita ditës po braktiset nga të rinjtë, të cilëttë pashpresë janë të detyruar të largohen nga

vendlindja. Hapja e një fakulteti të USHT-ë sënë Dibër të Madhe mbase do ta plotësonte borx-hin ndaj këtij qyteti dhe do të ringjallte shpresënpër rimëkëmbje në të gjitha fushat e jetës.

Liberalizimi i vizave mes Shqipërisë eMaqedonisë,fillimi i punimeve për ndërtimine Rrugës së Arbërit, kur distanca mes Tiranësdhe Dibrës së Madhe do të jetë vetëm 72 ki-lometra, ofron mundësinë që në Dibër tëMadhe të arrijnë më lehtë e më shpejtë stu-dentë dhe pedagogë nga Maqedonia dhe Sh-qipëria.

Ky tekst le të shërbejë si nxitje për Univer-sitetin Shtetëror të Tetovës që t’i kthejë sytëedhe nga Dibra e Madhe , e cila nënshkrimine saj e ka vënë në themelet e themelimit tëkëtij tempulli shqiptar të dritës së diturisë.

Rexhep TORTE

Dibranët duhet të ballafaqohenme realitetin, të korrigjojmëndërgjegjen tonë disi të cunguarnë drejtim të edukimit universi-tare mbarë shoqërorë dhe tashikojmë atë si një domosdo-shmëri të kohës dhe si njëalternativë të fuqishme të ngritjessë mirëqenies ekonomike ekulturore mbarë qytetare.

5 - Maj 200937nr.

Një vështrim i Prefektit të Dibrës mbi gjendjen ekonomike globaledhe vështrimin konkret mbi arsimin në Dibrës. Konkluzioni: “Një mësues pa personalitet

apo me moral të cunguar i sjell edukimit një dëm të pallogaritshëm”analizë

Nga: XHAFER SEITIPREFEKT I QARKUT DIBER

(Vijon nga numri i kaluar)Ndër problemet më shqetësuese përarsimin do të veçoja mungesën e lab-oratorëve mësimore në shkollat e tëgjitha cikleve, gjë e cila kërkon plani-fikim dhe investim të veçantë. Gjykojse duke u marrë më tepër me ndër-time e rikonstruksione, sikur është har-ruar elementi më i domosdoshëm ithellimit të punës shkencore në sh-kollë.

Ky investim fizik në shkolla meshuma të mëdha financiare sa i shër-beu qëllimit, është pyetja që vjen natyr-shëm.

Për eleminimin e këtyre mangësive mendojmë se rol të rëndësishëm luanrritja e punës së gjithanshme eduka-tive të të gjithë faktorëve së pari meprindërit e më pas me fëmijët, bash-kërendimi me organet e qeverisjes ven-dore, por dhe me O.J.Q – të.

Dëmi që i shkaktohet vendit nga mosmenaxhimi i mirë i problemevetë arsimit, është më i rëndë se çdo llojveprimtarie tjetër. Por kur të kupto-het kjo nga shumëkush, atëhere do tëjetë vonë e anafalbetizmi do të jetëulur kembëkryq.

Faktor pengues në ecurinë e sh-kollës e procesit mësimor në tërësi,është dhe mungesa e mësuesve mearsim përkatës.

“ Nderi” që mund t’i bëhet një per-soni duke e punësuar në arsim nëmënyrë të pamerituar, thjesht për t’igjetur vend pune, kthehet në bumer-ang jo vetëm për nxënësit dhe prindërite tyre, por për gjithë shoqërinë.

Po çfarë mendoj se duhet bërë nëkëtë drejtim:

Lëvizja e lirë e njerëzve dhe bashkëme ta e mësuesve vazhdon.Ndërsa derine vitin 2000 mesatarisht largoheshinnga qarku i Dibrës 150 mësues të pro-filizuar në vit, më pas ky numër karënë, por gjithesesi lëvizje ka dhe pa-sojat janë krijuar e po rëndojnë “ nëkurrizin” e arsimit.

Në arsimin e mesëm mësuesitngurojnë të punojnë, sepse paga nukështë stimuluese në raport me arsimin 9-vjeçar, problem i cili do të zgjidhejpo qe se Qeveria do të ndërhynte përkëtë stimulim akoma më të thelluarnë lëndë të veçanta si: matematikë,fizikë, kimi, biologji etj., sipas shkallëssë vështirësisë.

- Diferencimi në pagë i mësuesveqë mund të shprehin dëshirën tëpunojnë në rrethet e Veriut, do të ish-te njëra nga zgjidhjet.

Domosdoshmëri është thellimi i punës kualifikuese si nga Zyrat Arsimoreashtu dhe nga drejtoritë e shkollave.

Problemi do të merrte zgjidhje poqe se në qarkun e Dibrës, e konkre-tisht në Peshkopi, do të hapej një filialuniversiteti me ato profile për të cilatka mangësi ky qark, kryesisht për më-suesi në profile të veçanta, ekonomik,apo profile të tjera të natyrave profesio-nale, veçanërisht bujqësore, blegtorale,teknimum minierash.

Përmendëm këto probleme jo nërolin e konstatuesit, por si drejtimeedhe të punës sonë për të ndihmuarkëtë sektor duke qartësuar se për gjithç-ka që nuk varet nga drejtoritë e zyrat

Arsimi duhet të parandalojë krizatarsimore, nga drejtoritë e shkollave,apo MASH, port ë gjithë kanë detyrate tyre në radhë të parë duke vetëkup-tuar rëndësinë që ka arsimi e më pasduke punuar, dhënë mendime e sug-jerime se si mund të rregullohenshumë probleme në arsim.

Aktorët politikëbërës (ministër,qeveri, parlament) nxjerrion ligje, ven-dime, urdhëra, udhëzime. Këtyre upërgjigjet adminitrata sipas piramidës.Po ato shpesh janë të padiskutuara.Dhe si rezultat lindin pyetjet : sa ësh-të niveli i informacionit dhe njohu-rive të tyre? (zbatuesve). Mos vallë gjatëzbatimit të objektivave të qeverisë apoqeverive në fushën e arsimit ka për-plasje me formalitetin?

Qarku i Dibrës është pjesë e Sh-qipërisë dhe Shqipëria pjesë e Planetit.

Shtrihet në zonën Verilindore tëShqipërisë.

Në juridiksionin e tij bëjnë pjesërrethet Dibër, Bulqizë e Mat, ka 31komuna, 4 bashki (Peshkopi, Bulqizë,Burrel e Klos, nga 6 qytete të emërtu-ara), qyteti i Krastës është emërtuarkomunë dhe i bashkëngjiten dhe 8 fs-hatra, po kështu qyteti i Ulzës, të ciliti bashkëngjiten dhe 5 fshatra. Qyteti iKlosit është emërtuar bashki dhe kanë juridiksionin e tij 13 fshatra.

Në përbërjen e njësive administra-tive (komunave) janë 279 fshatra,numër i cili e rendit qarkun e Dibrësnë vend të tretë pas qarkut të Elbasan-it e Korçës.

Qarku kufizohet: Nga Lindja mekufi shtetëror të ish – RepublikësJugosllave të Maqedonisë,nga Perën-dimi me Kurbinin, Krujën eTiranën,nga Veriu me rrethin e Kukësitdhe Mirditës,nga Jugu me rrethin eTiranës dhe Librazhdit.

Qarku ka 91 km kufi shtetëror meish – Republikën Jugosllave të Maqe-donisë, nga të cilat 15 km lumë, 9 kmpërrenj dhe 67 km kufi tokësor.

Pozita gjeografike: Qarku i Dibrësështë vendosur ndërmjet:

- Gjërësi gjeografike Veriore 410 26,gjërësi gjeografike Jugore 410

54’,gjatësi gjeografike Lindore 19052’,gjatësi gjeografike Perëndimore200 39’

Ka një gjatësi vertikale (Veri – Jug)prej 62.9 km dhe një gjërësi horizon-tale (Perëndim – Lindje) prej 67.3 km.

Relievi rreth 80% është kodrinordhe malor.

Lartësia mbi nivelin e detit ështënga minimalja 70 m (në zonën e Sh-kopetit), në maksimalen 2751 m(maja e malit të Korabit).

Klima në Rajon është semikonti-nentale, me verë të thatë dhe dimër tëashpër. Temperaturat ekstreme lëvizinmesatarisht nga –130 gradë celsius derinë + 35 gradë celsius. Pjesa Jugper-endimore që i përket rrethit te Matitka klimë më të butë dhe ditë- rreshjemë të larta se pjesa tjetër që u përketrretheve Dibër e Bulqizë. Mesatarishtditë rreshjet në vit llogariten nga 90deri me 105 ditë/vit.

1. Siperfaqja e njësive administra-tive të Qarkut Dibër është 2432.3 kilo-metër katror e ndarë kjo sipas rretheve:

a) Rrethi Dibër 899.3 km2

b) Rrethi Bulqizë 680.8 km 2

c) Rrethi Mat 852.2 km 2

Me këtë sipërfaqe qarku i Dibrësrenditet i gjashti në Republikë pas qar-qeve të Korçës, Shkodrës, Elbasanit,Gjirokastrës e Vlorës.

Njësitë me shtrirje më të madhejanë: Martaneshi 169.2 kilometër ka-tror, Klosi 129.3 km 2, Zerqani 127.5km 2, Lura 125.5 km 2, Komsia 99.7km 2

Sipërfaqja e qyteteve që përfshinqarku është 93.2 kilometër katror dhekonkretsiht Peshkopia 3.3 km katror,Bulqiza 8 km katror (dy qytetet– i vjetër dhe i ri dhe fshati Vajkal bashkuar me ta), Burreli 2.9 km ka-tror, Klosi 21 km katror me gjithë fs-hatrat që përfshin bashkia, Krastë 40km katror me gjithë fshatrat që for-mojnë komunën Martanesh, Ulëz 18km katror së bashku me fshatrat qëpërbëjnë komunën.

Për vitin 2008 në qarkun e Dibrësu trajtuan me ndihmë ekonomikemesatarisht cdo muaj 12.853 famil-je(28%) me rreth 50000 frymë për tëcilat shteti harxhoi 474 milionë e 600mijë lekë për gjithë vitin, mesatarisht3000 lekë për familje në muaj.

Numri i të papunëve vërtitet rreth9500 persona në shkallë qarku, porkëtu ka rezerva, pasi njerëzit regjistro-hen si të papunë vetëm kur kanë nevojëpër vërtetime që duhet t’i paraqesinnë institucione të ndryshme.

Në çdo analizë dhe për çdo prob-lem për të dalë në përfundime të saktaduhen pasur parasysh inputet: burimet (njerëzore, fizike, financiare), procesete transforminit, outputet (produktetdhe shërbimet) si dhe feedbacku (vler-esimi I rezultateve, vazhdimi, permire-simi, perfundimi).

Kujdesi në studimin dhe përcak-timin e tyre është thelbësor në nxjer-rjen e përfundimeve korrekte.

Shtrohet Pyetja: Integrimin në Bash-kimi Evropian, marrëveshjen e Stabili-zim Asocimit kush do ta realizojë?!Dhe përgjigja vjen vetvetiu: Njerëzitme shkollë, kapitali njerëzor.

Në planetin njerëzor administratapo rrotullohet rreth arsimit, ekonomisëi janë marrë mendt e është kredhur nëkrizë. Ç’duhet të bëjmë me arsiminqë të mos arrihet në marrjen e mendvetë njerëzve dhe që të mos kalohet nësuperkrizë, në rrëmujë, revolta, pse jodhe në revulucione?!

Outputet ndihmojnë mjedisin so-cial, politik, ekonomik, fizik, të cilëtsjellin ndryshime të mëtejshme dhedetyrimisht lindin kërkesa të reja përvazhdimësinë apo ndërprerjen(kthimin pas, qëndrimin në vend) tëmirëqënies, zhvillimit, progresit.

Shkollat nuk ecin në një hap mezhvillimet teknologjike, të cilat sjell-in kërkesa për zhvillim, pengojnë rrje-dhimisht mirëqenien duke bërë të duk-shme përplasjen midis autputeve tëshkollave dhe zhvilimeve teknologjike.

Çdo prodhim në planet konsumo-het sot nga të gjithë planetarët (zhvil-limet teknologjike, interneti etj) dhepo kështu prodhimi material,shpirtëror, muzikor, estetik. Rinia pokalon drejt një globalizmi në mënyrëne të jetuarit punuarit, studimit, jetesës.në vitet ’90 ne bëmë një hop dhe vo-tuam Evropën, Amerikën. Ndaj dhe sotvlerat duhet të sjellin ndryshim dheky ndryshim të pasqyrohet në feedback.

Unë po shpreh mendimin tim përinformacione që kam për pozicioninku jam.

Outputet sjellin ndryshime dhe

shfaqin kërkesa për ndryshime të mëte-jshme duken te procesi i feedback-ut.(Shqipëria po ndryshon edhe në ar-sim si në çdo fushë tjetër).

Burimet financiare (lekë), burimetnjerëzore (mësimdhënie plus admin-istratë), burimet fizike (ndërtesa pluspajisje) janë inputet.

Por shoqëria është e shqetësuar përprodhimin, rritjen e mirëqënies dhejo aq për inputet. Interesat e shoqërisë,qoftë dhe ato të çastit, janë të ndry-shme në përbërës të ndryshëm të saj,deri dhe në shtresa sociale të saj.

Pra problemi mund të shtrohet si-pas tezës: Cila duhet të jetë cilësia earsimit që do të sjellë rritjen e prodhimitpër të cilin është e interesuar gjithë sho-qëria, pjesët e segmentet e saj?!

Jo të gjithë anëtarët e një shoqëriejanë të interesuar për shpenzime tëlarta në arsim nga Buxheti i Shtetit,donatorët, apo të ardhurat e vetë-menaxhueshme nga njësitë vendore.Pra jo të gjithë duan cilësi të lartë tëarsimit.

Kjo bëhet më evidente dhe duhetpranuar kur na serviret fakti që nga 491të zgjedhur këshilltarë në organet eqeverisjes vendore në 31 komunat e 4bashkitë e qarkut Dibër 107 (21.8%) janë me arsim 8 vjecar, 266 (54.2%)me arsim të mesëm dhe 118 (24%) me arsim të lartë, apo kur në disa një-si vendore mbi 70% e këshilltarëve përtë mos thënë më shumë janë me ar-sim 8 vjecar.

Një këshilli të tillë vendor me këtënivel arsimor për veten e tij nuk ke sit’i kërkosh të shprehë mendime përarsimin në përgjithësi e inputet e tijnë veçanti, aq më pak kur paralelishtme këtë nivel arsimimi shkon dhe ad-ministrate në disa njësi vendore kumbizotëron në mënyrë absolute arsi-mi i mesëm.

Kjo sjell që disa duan rrugë, disaduan ujësjellësa, të tjerë shërbimeshëndetësore, por dhe ritje pagash ashpërblimesh, ndonjëri mendon dhepër të bërë një udhëtim të organizuarme shpenzime të shtetit jashte shtetit.

Në morinë e problemeve organet eqeverisjes vendore e administratat etyre duhet të përcaktojnë një strategjitë qartë që të realizojnë shërbimet ndajkomunitetit të tyre për kërkesat dhenevojat që kanë komunitarët e jo drej-tuesit e administratës, apo këshillatvendorë dhe për të realizuar këto du-het produkt cilësor nga arsimi, sepsevetëm ky lloj produkti realizon sa sipër.Po a mund të përcaktojnë prioritetekëshilla vendorë me nivelin arsimortqë parashtruam?!. Dhe kjo kur pothua-jse të gjitha subjektet politike kanë nërrdhët e tyre plot shtetas që në kontek-stin që diskutojmë le t’i quajmëanëtarë partie që e kanë arsimin e lartëpor nuk janë future në listat e kandi-dimit për të qenë anëtarë në këshillatpërkatës që me të drejtë konsiderohensi parlamente vendore.

Shpesh takojmë probleme për in-stitucionet arsimore për shkolla jo tëmirëmbajtura, për mjedise jo funksio-nale, për mangësi që lindin gjatë punëssë përditshme si dëmtime nga koha evështirë, moti me shi e borë etj.

Në gjykimin tim mirëmbajtja eshkollave duhet të kalojë kompaniveapo firmave private me kontratatëhapura apo kontrata të paplota ku tëcaktohen një sërë faktorësh dhe kush-tesh, por në mënyrë të veçantë të thek-sohet cilësia e shërbimit dhe mirëm-bajtjes. Kontrata të jetë e paplotë pasinuk mund të parashikohet gjithçka përtë ardhmen (nuk mund të parashiko-het se mund të bjerë një çati, mund të

shembet një mur e të tjera.Arsimi emancipon, nxit qytetarët

në qeverisje nëpërmjet votës, krijonstabilitet politik dhe qeverisje qëndroretë qëndrueshme. Të zgjedhurit përcak-tojnë prioritetet e mundshme sipasrajoneve dhe zgjidhin problemet qëdalin sipas kompetencave. Ndaj ngul-mojmë të sqarojmë se gjendja ekëshilltarëve në këto nivele arsimorekrijon probleme, çon në regres e jo nëprogres, të shkolluarit, të arsimuaritsjellin evolucion dhe jo revolucion.

Mendoni për një moment se si nënjë këshill vendor ku nuk ka asnjëkëshilltar me arsim të lartë dhe mbi50% janë me arsim 8 vjecar e do tëdiskutojnë, arsyetojnë ligjërisht e vo-tojnë për buxhetin e vitit. Miratimi ibuxhetit në këtë rast degjeneron në “ evotoj buxhetin se dua, apo nuk e vo-toj pasi nuk dua, kështu ma ka dhënëtruri”.

Në arsim duhet luftuar mediokrite-ti, sepse “prodhimi” i dalë nga arsi-mi, në të gjitha fushat parandalon osejo një krizë të mundshme ekonomike,zgjidh ose jo probleme të mundshmesociale, janë e ardhmja e politikës, rrje-dhimisht e qeverisjes.

Dhamë më lart shifra për investimetnë arsim. Po kush na garanton se in-vestimet në arsim nuk dështojnë? Cilëtjanë faktorët që na e garantojnë këtë?Po në qoftë se dështojnë ç’duhet tëbëjmë kur dimë që nuk bëhet fjalëvetëm për arsimin, por për gjithëproduktin që prodhon arsimi për tëgjitha fushat? Si do t’i përballojnë ezgjidhin problemet brezat e ardhshëmkur dihet se krizat nuk janë tërmete qëndodhin menjëherë, por kanë disafaza, ato ndodhin siç është sot krizakonkrete ekonomike botërore që vërtetplasi sot, por ka vite që është gatuar.

Presidenti Barak Obama më 20 ja-nar 2009 tha për arsimin: “ Do të ven-dosim shkencën në vendin që meri-ton dhe do të përdorim mrekullitteknologjike për të rritur cilësinë eshëndetit me një kosto sa më të ulët.Do të shfrytëzojmë diellin dhe erëndhe tokën për të furnizuar makinat dhefabrikatdhe do të transformojmë sh-kollat dhe universitetet për të qënë nënjë linjë me kërkesat dhe nevojat eepokës së re”.

Unë mendoj që vertikalja e arsim-it, krahas rezultateve të pamohueshmeqë ka arritur, duhet të shtrojë prob-leme për zgjidhje para ekonomistëve,psikologëve, shkencëtytarëve tëteknologjisë së informacionit, sepse poshkohet drejt globalizmit botëror nëtë gjitha fushat. Edhe kultura, që mundtë qëndrojë kombëtare, po globalizo-het. Rinia këndon, kërcen, ushqehet,vishet, përvetëson, krijon një lloj sirinia amerikane, evropiane, aziatike,afrikane. E këtë e ka sjellë shkenca eteknologjisë së informacionit dhe di-het që sot po kalojmë drejt shoqërisësë informacionit.

Viruset e krizës ekonomike kanëlindur nga arsimi, pasi dihet që spe-cialistët e ekonomisë janë product iarsimit. Përse ekonomistët nuk eparashikuan këtë krizë?!

Kriza ekonomike derisa paralizonekonominë kalon në disa faza, të cilatzgjasin në vite dhe kjo jo vetëm nuk uparandalua, por as nuk u parashikua.Krizat nuk janë si tërmetet që ndodhine veprojnë në harkun kohor të disasekondave dhe nuk mund të parash-ikohen, por merren masa në ndërtime.Rezultati: tërmeti rrafshon ndërtesa dhevret njerëz, ndërsa kriza rrënon eko-nominë dhe varfëron njerëzimin.

Diber 17 Prill 2009

Mirëmbajtja e shkollaveduhet të kalojë kompaniveprivate me kontratatë,ku të caktohen një sërëfaktorësh dhe kushtesh,por në mënyrë të veçantëtë theksohet cilësia eshërbimit dhe mirëmbajtjes

6 - Maj 200937nr.

Manifestimi i Kongresit të Dibrës, do të mbahet me 23 dhe 24 korrik2009 në Dibër të Madhe dhe evenimentet kryesore do të mbahen nëambientet e Qendrës për Kulturë

Në ambientet e komunës së Dibrës së Madhe më 15 maj u konstituua dhe verifikua Këshilli Organizativ për manifestimin e 100-

Vjetorit të Kongresit të Dibrës. Kryetar i këtij këshilli është z. Abdyla-qim Ademi, z/vendëskryeministër i Qeverisë së Maqedonisë, z/vendëskry-etar është Argëtim Fida, kryetar i komunës së Dibrës së Madhe, ndërsaanëtarë të këtij komisioni janë Ilir Krosi, kryetar i Bashkisë së Peshko-pisë, Prof. Dr. Mahmud Hysa, Prof. Dr. Ramiz Abdyli, drejtor i Insti-tutit Albanologjik në Shkup, Prof. Dr. Nuri Abdiu, kryetar i Shoqatës sëIntelektualëve Dibranë në Tiranë, Prof. Dr. Arjan Kadiu, kryetar i Sho-qatës “Bashkësia Dibrane” në Tiranë, Dr. Myzafer Bislimi, anëtar i Insti-tutit të Historisë në Shkup, Mr. Ruzhdi Lata, myfti i Dibrës së Madhe,Nizamedin Papraniku, kryetari i KK të Dibrës së Madhe, Altin Spahiu,drejtor i Qendrës për Kulturë-Dibër e Madhe dhe Ibrahim Kolari, kryetari Shoqatës Atdhetare Dibrane në Njy Jork.

Argëtim Fida, nikoqir i këtij manifestimi, me këtë rast para gazetarëve,deklaroi se:”Në takimin e parë të punës për arsye objektive nuk ishin tëpranishëm katër anëtarë, por na autorizuan që në emër të tyre të sjellimkëto vendime për ecurinë organizative e programore.

Manifestimi i Kongresit të Dibrës, shtoi Fida, do të mbahet me 23dhe 24 korrik 2009 në Dibër të Madhe dhe evenimentet kryesore do tëmbahen në ambientet e Qendrës për Kulturë. Ditën e parë do të mbahetakademia solemne, ku do të ftohen personalitete eminente të politikës,shkencës dhe kulturës shqiptare nga të gjitha trojet shqiptare. Përveçkumtesës qëndrore lidhur me 100-Vjetorin e Kongresi të Dibrës, do tëketë edhe fjalime përshëndetëse dhe fjalime mikpritëse nga kryetarët edy Dibrave, nga z. Abdylaqim Ademi, kryetar i Këshillit organizativ dhenga të pranishëm të tjerë. Do të ketë një program cilësor artistik dhekulturor me recital dhe pika të muzikës serioze.

Dita e dytë e këtij manifestimi, theksoi Argëtim Fida, do të jetë ditëe konferencës shkencore, ku me temat e tyre lidhur me Kongresin eDibrës, do të marrin pjesë historianë dhe shkencëtarë nga të gjitha trojetetnike. Pas miratimi të konkluzave nga kjo konferencë do të përmbyllenedhe punimet e kësaj conference shkencore.

Shpresoj se vendimet që i sollëm sot do të bëjnë jehonë tek të gjithëintelektualët e punëtorët shkencorë të histories, që t’i bashkangjiten dhepërgjigjen thirrjes për të marrë pjesë me temat e tyre në punimet e kësajkonference shkencore, por njëkohësisht edhe mediumet dhe të gjithëintelektualët duhet t’i japin jehonë këtij eveniment gjithëkombëtar.Shpresojmë që Dibra në këto dy ditë të manifestimit, siç ka qenë para100 vitesh qendër e tërë atdhetarëve nga 5 vilajetet ku u sollën vendimehistorike për kombin tonë, edhe kësaj here do të dëshmohet në mënyrënmë madhështore. Komisioni tregoi një seriozitet dinjitoz në përgatitjene këtij manifestimi dhe në takimet e ardhshme do të konkterizohen edhedetajet më të vogla. Qytetarët dibranët do të dijnë ta tregojnë bujarinëdhe mikpritjen si para 100 vjetëve, duke dëshmuar se dijnë të organi-zojnë manifestime të këtilla, tha në fund Argëtim Fida.

REXHEP TORTE

Kongresi i Dibrës u mbajt nga data23-29 korrik 1909. E veçanta e

këtij kongresi është se ai organizuanga xhonturqit për qëllimet e tyre,për të shprehur afërsinë e shqiptarëveme turqit dhe u kthye në një kongresproshqiptar falë këmbënguljes sëshumicës së delegatëve shqiptarë.Fakti që Kongresin e organizuanxhonturqit, debatet e ashpra të zh-villuara gjatë punimeve të tij kanëlënë të hapur shtegun për një inter-pretim jo të saktë të vendimeve tëdala prej tij. Por në fakt Kongresi iDibrës ishte kongresi që vuri theme-let e zgjimit të ndërgjegjes sonë ko-mbëtare për pavarësi nga Turqia.

Krerët e Komitetit “Bashkim ePërparim” gabuan rëndë në llogaritëe veta, kur e caktuan Dibrën si qendërtë këtij Kongresi. Tubimi i korrikut1909 dëshmoi se Shehri jo vetëm kishte qenë, por dhe kishte mbeturnjë nga vatrat më të rëndësishme tëlëvizjes kombëtare shqiptare. Turqitharruan se pikërisht në Dibër në ko-rrik 1844 me ekspeditën e HajredinPashës lanë jo pak, por 12 mijë forcanë fushën e luftimit, se më 1 nëntortë vitit 1878, pas Lidhjes Shqiptaretë Prizrenit, u mblodh Kuvendi iDibrës për të gjetur terrenin e zba-timit të vendimeve të kësaj lidhjejeqë jo rastësisht kishte kryetar një di-bran të madh, patriotin Iljas PashëDibra (Qoku). Edhe në vitin 1880kemi përsëri një kuvend mbarëko-mbëtar në Dibër të Madhe. Në marstë vitit 1899, pas kuvendit të Pejësnë janar të vitit 1899, mblidhet Ku-vendi i Dibrës. Po kështu në tetor tëvitit 1908 në Dibër u themelua klu-bi patriotik “Bashkimi” me njënumër të madh patriotësh nga tëgjitha krahinat e Dibrës dhe më gjërë.Pra ky ishte terreni patriotik që kish-te në fakt Dibra, por që disa nëpunësdhe pashallarë të shitur përpiqeshintja sërvirnin Dibrën, portës së lartëtë Stambollit, si proturke.

Në kongres morën pjesë delegatënga të katër vilajetet shqiptare, Jan-inës, Manastirit, Kosovës dhe Shko-drës. Kishte edhe delegatë nga vila-jeti i Selanikut. Parë në këtë plan kykongres ishte jo vetëm mbarëshqiptarpor edhe ballkanik sepse morën pjesëpërveç shqiptarëve përfaqësues ngaStambolli, serbë, maqedonas, grekë,bullgarë, arumunë (vllehë) etj. Kry-etar i Kuvendit ka qenë Vehbi Di-bra, i cili me 28 nëntor 1912 do tëishte kryetar i Pleqësisë (parlamentit).Pritja nga qytetarët e Dibrës ka qenëmadhështore.

Kongresi në sajë të luftës së dele-gatëve atdhetarë u shpall dhe vijoipunimet si kongres thjesht shqiptar.Në kongres, krahas turqishtes si gju-hë zyrtare e Parandorisë, u përdordhe gjuha shqipe, çka u pasqyrua dhenë dokumentet përfundimtare të tij,të cilat u botuan në të dy gjuhët.Kongresi i Dibrës ka meritën e mad-

Dibër e Madhe - U themelua Këshilli Organizativ

Shënohet 100 - Vjetorii Kongresit të Dibrës

historiDitën e parë do të mbahet akademia solemne, ku do të ftohen personalitete emi-nente të politikës, shkencës dhe kulturës shqiptare nga të gjitha trojet shqiptare.Përveç kumtesës qëndrore lidhur me 100-Vjetorin e Kongresi të Dibrës, do të ketëedhe fjalime përshëndetëse Do të ketë një program cilësor artistik dhe kulturor merecital dhe pika të muzikës serioze.

Dita e dytë e këtij manifestimi, do të jetë ditë e konferencës shkencore, ku metemat e tyre lidhur me Kongresin e Dibrës, do të marrin pjesë historianë dheshkencëtarë nga të gjitha trojet etnike.

he se ai dëshmoi katërcipërisht, qëelementi shqiptar ishte nga ana de-mografike dhe etnike elementi mbi-zotërues në zotërimet osmane nëBallkan aso kohe. Kjo, jo vetëm për-sa i takonte katër vilajeteve perëndi-more të Rumelisë, që bënin pjesë nëkonceptin territorial të kërkesave ko-mbëtare të shqiptarëve, që nga kohae Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.

Platforma e Kongresit e parapër-gatitur qysh më parë nga organiza-torët xhonturq, u hodh poshtë ngashumica e delegatëve që nëmbledhjen e parë të tij. Si rrjedhim,Kongresi i Dibrës, sapo filloi punimete tij, pushoi së qeni një forum xhon-turk dhe u shndërrua menjëherë nëarenë të ndeshjes së qarqeve atdhetaretë shqiptarëve me organizatorët e tij.Për më tepër ky Kongres, në saje tëguximit dhe vendosmërisë së dele-gatëve atdhetarë, u kthye në tribunëtë zjarrtë të parashtrimit me forcë tëproblemeve kardinale që shqetëso-nin Lëvizjen Kombëtare Shqiptare.Patriotët shqiptarë nuk u mjaftuanme kaq, por mundën, gjithashtu, qënë këtë tubim të sanksiononin, qoftëdhe në formë të moderuar, kërkesaqë objektivisht çonin në drejtim tëhapjes së rrugës për realizimin e au-tonomisë së Shqipërisë.

Kongresi u shndërrua në një fo-rum vendimmarrës i shqiptarëve për-ballë pushtetit xhonturk dhe në pran-inë sa autoritare po aq dhe aktive tëpërfaqësuesve të tij. Me këmbëngul-jen e delegatëve atdhetarë tubimi ivijoi punimet dhe mori vendimeshumë të rëndësishme për të ardh-men e Shqipërisë.

Prof Zekeria Cana në librin e tij“Lëvizja kombëtare shqiptare në Ko-sovë 1908-1912” faqe 61 thekson seme kërkesën e përfaqësuesve sh-qiptarë patriotë u hoqën nga programidisa formulime dhe u aprovua ver-sioni i ndryshuar që përmbante njëvarg kërkesash ekonomike dhe ko-mbëtare si:1) ndërtimi i hekurudhavedhe tharja e kënetave moçalike 2)mësimi i njohurive moderne, 3) Hapjae shkollave fillore dhe të mesme memësim në gjuhën shqipe, 4) ndarja eshkollës nga kisha dhe xhamia, zh-villimi i ceremonive fetare në gjuhënamtare, 5) njohja e zakoneve dhe egjuhës shqipe nga ana e pushtetit sh-tetëror , 6) vendosja e regullit nësistemin e rekrutimit në ushtri.

Kërkesa të tilla si ajo që nëpunësittë dinin gjuhën dhe zakonet e ven-dit, futja e gjuhës shqipe në shkollatshtetërore, hapja e shkollave në gju-hën shqipe, kryerja e shërbimit ush-tarak në vend nuk përbënin një fi-tore të vogël për Lëvizjen KombëtareShqiptare. Kongresi atyre iu dha njëforcë vendimore me peshë shumë tëmadhe, sepse në të përfaqësoheshintë gjitha krahinat e vendit dhe tëgjitha forcat politike shqiptare të të gjitha krahëve. Që nga Lidhja e

Prizrenit, asnjë tubim masiv i tillë ishqiptarëve në vend nuk kishte arri-tur t’i parashtronte kërkesa të tilla mekarakter të theksuar politik au-toriteteve osmane.

Atdhetarët e shquar, pjesëmarrëstë këtij kongresi shfrytëzuan rastinme shumë aftësi dhe guxim për tërealizuar në këtë kongres ato çka rre-thet politike atdhetare shqiptare prejkohësh po përpiqeshin për t’i formu-luar dhe paraqitur në mënyrë progra-matike në emër të popullit shqiptar.Në këtë kuptim, Kongresi i Dibrësishte një hap i ri shumë i madh për-para në parashtrimin dhe në rrugëne realizimit të të drejtave kombëtaretë shqiptarëve.

Shqiptarët në këtë kongres nukkanë shërbyer si mashë në duart exhonturqve. Jo rastësisht, Dibra, pasnjë viti, u bë një nga objektivat eterrorit të egër të gjeneralit famëkeqShefqet Turgut Pashës. Në fund tëfundit, ekspedita ushtarake e tij kish-te për synim të pengonte fillimin evënies në jetë të vendimeve të Kon-gresit të Dibrës. Atdhetarët dibranëme Vehbi Agollin (Dibrën) në kryedhanë ndihmesën e vet në kthesënqë morën punimet e Kongresit si dhepër vendimet e rëndësishme që umorën aty. « E gjithë Shqipërianderon dhe përulet me respekt për-para atdhetarëve si Hafiz Ali Korça,Abdyl Ypi, Qenan Manastiri, të cilëtqëndruan në ballë të debateve të ash-pra që u zhvilluan në Kongres. Dukepasur përkrah dhe Rexhep Vokën eHaxhi Ali Elbasanin e të tjerë, meluftën e tyre të vendosur, e bënëKongresin e Dibrës arenë të luftës sëmendimit më të përparuar atdhetartë shqiptarëve për atë kohë, kundër qëndrimeve reaksionare dhe antish-qiptare të xhonturqve dhe të ele-mentëve turkomanë. Këta atdhetarëtë mbështetur nga Dervish Hima,Ibrahim Temo, Sotir Peci, Ferit Ypi,Fehim Zavalani e plot të tjerë që nukmorën pjesë drejtpërsëdrejti nëmbledhjet e komisionit të ngushtëtë Kongresit, bënë që kongresi tëshndërrohej në tribunë luftarake përshpalosjen e kërkesave të mirëfilltapolitike të shqiptarëve, të kërkesavemë të përparuara të rretheve atdhetareshqiptare. Me këtë rast nderohet njëplejadë atdhetarësh të shquar sh-qiptarë, pra, jo vetëm dibranë, tëfillimit të këtij shekulli. Të gjithë sëbashku këta atdhetarë e shndërruanKongresin e Dibrës në një forum tëLëvizjes Kombëtare Shqiptare në tëcilin u mbajtën qëndrimet dhe umorën vendimet më të avancuara dhemë me peshë të Lëvizjes KombëtareShqiptare, për periudhën pas Lidhjessë Prizrenit” shkruan në kumtesën etij kushtuar 95 vjetorit të këtij kon-gresi Prof Gazmend Shpuza.

Analiza e vendimit të Kongresittë Dibrës për çështjen e alfabetitdëshmon katërcipërisht se nuk kemi

Bëhuni pjesë e gazetës!E - m a i l : r r u g a e a r b e r i t @ g m a i l . c o m .

Tel. 069 20 68 603 / 068 31 19 232

w w w . d i b r a . o r g

7 - Maj 200937nr.

histori100 vjetori i Kongresit të Dibrës:

Jusuf bej Karahasani: “Nuk heqim dorë nga gjuha jonë”.

Kongresi që vuri themelet e zgjimit tëndërgjegjes kombëtare për pavarësitë bëjmë me një kundërvënie ndajvendimit të Kongresit të Manastirit,por një mbështetje e tij. Një vend tërëndësishëm në punimet e Kongres-it të Dibrës zuri diskutimi i propoz-imit të klerikut atdhetar Hafiz AliKorça për hapjen e shkollave shqipee mbajtjen e tyre nga qeveria si dhepër futjen e gjuhës shqipe në shkol-lat shtetërore. Ai parashtroi me ven-dosmëri:

“Ndër ato fshatra ku s’ndodhenshkolla fillore medoemos të çelenedhe ndër gjithë shkollat e Shqipërisëgjuha kombëtare të këndohet…Megjithatë, në Shqipëri kur tërë gju-hët mësohen gjuha e jonë përse tëmos mësohet?”. Mendimet e HafizAliut u mbështetën dhe nga AbdylYpi, i cili foli në gjuhën shqipe. Fja-la e tij u prit me duartrokitje dhe memiratimin e shumë vetave, sidomosnga delegatët Seidi, Murad Jakova, sidhe nga Jusuf bej Karahasani. Ky de-klaroi me vendosmëri: “Nuk heqimdorë nga gjuha jonë”. Ishte ven-dosmëria e këtyre atdhetarëve që idetyroi dhe elementët e lëkundur, pordhe ata kundërshtarë të pranonin qënë vendimet e Kongresit të futej dhekërkesa për gjuhën dhe shkollat sh-qipe, pavarësisht nga kundërshtitëlidhur me çështjen e alfabetit. HalimTetova, nga fundi i debatit nxorri nëshesh përsëri çështjen e shkronjave,pra të alfabetit, diskutim i të cilit nëkëtë mbledhje u mënjanua me këm-bëngulje nga delegatët që kishinparashtruar kërkesën për shkollat sh-qipe.

Vendimet e Kongresit nuk u botu-an me alfabetin turko-arab, por mealfabetin latin të miratuar në Manas-tir dhe në gjuhën zyrtare të Peran-dorisë, në osmanisht. Edhe RexhepTetova i cili nuk u tregua këmbën-gulës në zbatimin e vendimeve për të

cilat ishte shprehur dhe vetë në Dibër,kujtimet e tij për Kongresin e Dibrësi botoi në shqip me alfabet latin.

Vendimi i Kongresit të Dibrës përçështjen e alfabetit që “menyr’ emësimit është pas dashjes të cilit dodhe e lire” ishte formuluar dheparashtruar, në fakt, në përputhje mevendimet e Kongresit të Manastirit.Si i tillë, ai qe pasqyrim i shkallës sëzhvillimit të lëvizjes kulturore dhearsimore kombëtare Shqiptare.

Shtypi i kohës dhe gazeta të ndry-shme e vunë Kongresin e Dibrës përnga rëndësia, jo pa të drejtë, në njërrafsh me Kongresin e Manastirit,duke shprehur dhe pakënaqësinë ndajvendimeve jo plotësisht të dëshiru-ara të të dy këtyre kongreseve. Lëniae lirë e zgjedhjes së alfabetit, sipasdëshirës, në Kongresin e Dibrës ish-te, në fakt, i njëjtë për nga formuli-mi dhe vlera me vendimin e dyzuartë Kongresit të Manastirit. Vendimii Kongresit të Manastirit kishte para-

sysh ata që dinin të lexonin shqipme alfabet latin, numri i të cilëveedhe pse shtohej pa pushim, relativ-isht ishte tepër i kufizuar. Ndërsa,vendimi i Kongresit të Dibrëskërkonte të neutralizonte ata që kish-in mësuar apo mësonin në shkollatturke, numri i të cilëve ishte shumëi vogël në krahasim me numrin mbi-zotërues të analfabetëve, por gjith-sesi më i madh se ai i atyre qëatëherë quheshin latinxhinj.

Mos të harrojmë që Kongresi iDibrës u bë pas terrorit që ushtroiekspedita ndëshkuese e Xhavit Pa-shës në pranverë të vitit 1909 dhenë prag të rifillimit të saj në vjesh-tën e po atij viti. Në kundërshtimme synimet e nismëtarëve xhonturq,Kongresi i Dibrës vijoi dhe përfun-doi si një kongres thjesht shqiptar.Në të, siç do të shkruante dhe gaze-ta “Shqypeja e Shqypënisë”, peshor-ja “randoi më shumë në anët eshqyptarëvet”. Si gjuhë e kongresit,

u përdor dhe shqipja, çka u pasqyruadhe në dokumentet përfundimtare tëtij, të cilët u botuan jo vetëm në gju-hën zyrtare të Perandorisë, por dhenë gjuhën shqipe me alfabetinlatin. Është meritë e delegatëve atd-hetarë të Kongresit të Dibrës, të cilëtduke u përballur me trysninë e xhon-turqve dhe sabotimet e elementëvejo të paktë turkomanë, ngritën meforcë dhe mundën ta fusnin në ven-dimet e tij dhe kërkesën për hapjene shkollave të reja shqipe të mbajtu-ra nga shteti dhe futjen e gjuhës sh-qipe ndër shkollat shtetërore ekzis-tuese. Me këtë kërkesë ata iu kundër-vunë autoriteteve xhonturke që poshpërfillnin si kushtetutën ashtu dheaktet dikasteriale që kishin nxjerrëvetë me lejen për futjen e mësimittë gjuhës shqipe në shkollat sh-tetërore turke.

Kërkesa për hapjen e shkollaveshqipe dhe futjen e gjuhës shqipe nëshkollat shtetërore dhe përfshirja esaj në vendimet e Kongresit të Di-brës, e theksojmë, në përfundim tëballafaqimeve të ashpra me përfaqë-suesit e autoriteteve xhonturke dheme elementët turkomanë vendas,shënon një sukses shumë të rëndë-sishëm për Lëvizjen Kombëtare Sh-qiptare. Ajo u arrit dhe u sanksion-ua në një tubim me karakter të gjerëpolitik të përmasave që nuk mundtë krahasohet për nga pesha dherëndësia me tubimet e tjera të orga-nizuara para dhe madje dhe pas tij. Kërkesa e Kongresit të Dibrës drej-tuar qeverisë për çështjen e hapjessë shkollave dhe mësimin e gjuhësshqipe ishte në fakt platformë pune.Pa u shqetësuar nga formulimi prag-matist, gjithsesi realist që iu bë nëvendimet e Dibrës kërkesës për çësh-tjen e alfabetit, Kongresi i Elbasanitu muar me masat organizative për

vënien në jetë të vendimeve të më-parshme jo vetëm të Kongresit tëManastirit, por dhe atij të Dibrës.Aty u shqyrtua, siç dihet, çështja eçeljes së një shkolle normale, kriji-mi i një qendre të vetme për drejtimindhe organizimin e lëvizjes arsimorenë vend. Këto vendime nuk anash-kalonin vendimet e Kongresit të Di-brës për çështjen e shkollës, përkun-drazi merrnin masa për sendërtimne tyre në praktikën shkollore. Zhvil-limet e mëvonshme e përligjënplotësisht qëndrimin realist dhe tëdrejtë të mbajtur në Kongresin e Di-brës për sa i takonte alfabetit. Kon-gresi i Manastirit, Kongresi i Dibrës,Kongresi i Elbasanit dhe Kongresi iDytë i Manastirit ishin hallka tërendësishme organizative të një pro-cesi të pashmangshëm për trajtiminpolitik kombëtar të arsimit shqip dhetë çështjes së alfabetit. Ato qenë, nëmungesë të një qendre të vetme or-ganizative dhe udhëheqëse tëLëvizjes Kombëtare, përpjekje përorganizimin e forcave atdhetare dhebashkërendimin e veprimtarisë së tyrenë shkallë mbarëshqiptare. Çështja emësimit të gjuhës shqipe madje dhee alfabetit të saj, mbeti deri në fundtë sundimit osman një çështje thellë-sisht politike. Por fati i arsimit ko-mbëtar shqiptar dhe i çështjeve të tjerakombëtare do të zgjidhej në fushën ebetejave gjatë kryengritjeve të viteve1911-1912, lëvizje që u finalizuan meshpalljen e pavarësisë më 28 nëntor1912. Kur flasim për Kongresin eDibrës nuk mund të mos sjellim ndër-mend dhe të vëmë në pah mesazhetqë na vijnë pas 100 vjetësh ngapunimet e tij, mesazhet e paqes, bash-këpunimit, tolerancës dhe për për-pjekjet për një Europë të bashkuardhe pa konflikte etnike.

Përgatiti: SAKIP CAMI

Shkruar nga Abdyl Ypi në vitin 1918

Kongresi i Dibrës dhe Hafiz Ali KorçaKjo Kongresë, neve na ka lënë një kujtim tëshenjtë e të paharrueshëm. Ndjenjat e shenj-

ta dhe shijat e shtrenjta sa për vehtën t’ime le qido të mos i harroj kurrë, por më vjen se kur sjellëndërmend më mbushet kraharori plot gaz, e mëduket se mos gjindem akoma brenda n’atëmbledhje të shenjtë qi bisedohesh për gjuhën eambël kombëtare, bisedohesh për lidhjen vl-lazërore të gjithë Shqipërisë. Atje u mblodhëndelegatët e pesë vilajeteve, atje treqind e pesëdh-jetë veta që përfaqesonin popullin e të pesë vila-jeteve ishin nga ma të ndjerët e ma të vlefçmit ezotërinjëve. Brenda në kta zotrinj me gjithë qi njishumicë ndodhëshin nga anëtarët e Xhemijetit dhearmikët e kombësisë porse ndër ata kishte edheburra qi luftonin sheshazit e trimnishit për mbrojtjene gjuhës e për lirinë e kombit të vet. Ja Z Hafiz Aliishte nga ata burrat që luftonte me rreptësi për gju-hën, dhe për lirin e kombit që na ktu me radhë sishërbimet e tija ashtu dhe do të tjervet do t’ikallzojmë. Bujarët dibranë na pritën me nderimeaqë të zemërta sa shpirti i jonë kurrë si harron.

Mbledhja e përgjithshmeE shtunë 24 korrik 1909Mëngjes ishte, kur u mblodhëm në kllupin e

ushtrisë. Gjithë delegatët kur ishin në sallon kop-ja e programit q’ishte gaditur prej Xhemijetit, unda nëpër duart e delegatëve. Ky program përm-bante katër pika politike.

Muftiu Dibrës Z. Vehbi me një diskur të bukur

që dha e çfaqi randësinë të programit mjaft. Kyshkrimtari i ksaj libres u ngrit më kambë dhe tha:“ para se hyjmë në bisedimet e nevojshme duhetta shqiprojmë nji herë landën e programit pastajtë flasim përmbi detyrat e delegatëve, që ta dimë akemi të drejtë që të çpallim dhe na nevojat tona ajo? A po na duhet vetëm të vërtetojmë kto pikadhe të ndahemi? Shumica duhet të bisedojmë.

Z. Mustafa Muderrisi i Ohrisë dhe disa të tjerë:”Ska nëvojë për bisedime por t’i vërtetojmë ktokatër pika dhe të përndahemi.

Z. Hafiz Korça: “Kurse s’paska nevojë përbisedim përmbi çështjet e nevojshme të popullitatëherë qenkemi mbledhun kot; kurse qëllimi pas-ka qenë vetëm për të vërtetuar këto katër nyje. ivërtetonim që kur ishin nëpër kllubet dhe nukkishin ardhur këtu. Ksi soj u banë mjaft fjalë, sitaraksi pak nxehtësi e fjalëve, shumica dulli jash-të, dhe për të biseduar çështjen me gjak të ftohtëu mblodhën në Dergjah të Baba Shabanit. Atje ukëmbyen shumë fjalë, kush t’ikim e kush të rrimë,fundi u tha që ma mirë që qëndrojmë porse tëgjithë s’është e mundur së bashku të bisesojmë”në kuvend ma tepër se dyzet e pesë veta të mosketë. Së fundi prej ç’do vilajeti me vota u zgjodhënnga disa dhe ksi soj u përba një komision prejdyzet e pesësh dhe këta zotërinj formuan Kon-

gresësn.

Mbledhja e parë e KongresitTë dymbëdhjetën të Korrikut ditën e hanë Kon-

gresa u mblodh në shtëpit të Z. Zejnu-llah. Përkryetar të parë u zgjodh Z. Vehbi Dibra, për kry-etar të dytë Z. Mufti Kara Rexhepi edhe për sekre-tar Z. Ihsan Bej Selaniku. Shkrimtari i kësaj libërësu këndua teksi i programit tha: “Emrin e këti teksimundet ta cakëtojë vetë kongresi. Mbi këtë fjalëemri i u fshi. Veç kësaj mbi kritikat e mija i u ndër-tuan edhe disa fraza prej nyjes së tretë, e cila thosh-te, kur se Shqiperi e sipërme sjellë do nji trazim tabindnjë Shqipëri e poshtme e përkundrazi esipërmja të bindje të poshtmen, veç kësaj në pun-oftë do nji gabim Elbasani ta bindnjë Korça etj(?)Por dhe kto u ndryshuan. Z. Suhejl (Ishtip) kundër-shtoj tepër por si pati duk se nyja, me shumicëvotash u mirësua . . . Kur u këndua e katërta, kyshkrimtari vuri këmbë që kjo të ngrihet krejtë. Z.Suhejl edhe Z Halim Bej Tetova vunë këmbë tëlihej si ç’ishte.

Ky shkrimtari: “Nji detyrë q’i përket drejt për sëdrejti ushtris atëherë me ç’të drejtë do ta shtrën-gojnë popullin të përlaj pushkën dhe ta bëjëdetyrën e ushtrisë?

Z. Sudi: “ Përkrah Zotin Suhejl”

Z. Qenan Manastri: “Nuk donja të besoj se ZSuhejl do ta thoshte ket fjalë se le të jashtmit që dotë tallen me ne, por edhe së brëndëshmi do tëbëje një përshtypje të keqe… kjo është detyrë eqeverisë”

Z. Sudi: “Por atje ku nuk ndodhen ushtarë,populli a të mbyten njeri me tjetrin”?

Z, Qenan: “Më falni të sos fjalën, kësaj i përgjig-jet qeverija”

Z Halim: “Kurse qeverija e merr vetë dashësinatëherë përse të mos i ndihmojë? Jam antar tëlihet si asht” Përmi këtë çështje, fjala u zgjat mjaftdhe së fundi me vota shumicej kjo nyje u lehtua.

Mbledhja e dyt e KongresitAtë ditë pas dreke ora 8, 30 përsëri Kongresa u

mblodh.Mufti Z. Kara Rexhep: “Jam i mendjes të mer-

ren ushtarë dhe prej atyre viseve qi gjër më sots’kanë dhënë”

Z Riza Bej Shkodra: “ Vec Shkodrës, na kename ngel si motit”. Fjala e tij u përkrah dhe çështjau la. Sado që u la, Z Aqif Pasha Elbasani dheSadik Pasha Janina: “Fjalët e Z Rexhep janë tëarsyeshme lutemi të shënohen. U dha vendim qëZ Ihsan ti shënoje .

(Vijon në faqen 13)

8 - Maj 200937nr.

cyan magenta yellow black

(Vijon nga faqja 3)Pas përfundimit të këngës, që

domosdo publiku u ngrit në këm-bë, një tufë me lule të freskëta përQerimin e ky një disk dhuratë përprezantuesin Defrim Methasani.Ishte disku i parë i Qerimit ku nëtë gjitha këngët spikaste emri ipoetit Naim Plaku. Ishte ky si ivetmi autor pothuaj në të gjithakëngët e këtij disku. E ne nuk nambetej vetëm të uronim Qeriminqë ky disk të mos mbetet i fundit.

Ndoshta sonte në këtë sallë tëPallatit të Kongreseve artëdashësitdibranë njohën nga afër dhe seështë vetë dibrane këngëtaren enjohur Çiljeta Xhilaga, e cila pasnjë serenate korçare këndoi edhenjë potpuri popullore të Shqipërisësë veriut. Më pas Vera Laçi mezërin e saj të ëmbël ngriti në këm-bë edhe njëherë sallën e mbushurplot për plot. Me këngën"M'kamarrë malli për Dibrën time"këngëtari dibran Kujtim Shehuzgjoi ndjenja malli për vendlind-jen. Gjatë kësaj kënge ndonjë lotua tradhtoi sytë njerëzve e u rrësh-qiti në faqe. Liri Rasha kishte bërësurprizën më të madhe për të pran-ishmit. Doli në skenë, doli mekostum kombëtar dhe zëri i saj ubë njësh me sallën. Me kostumkombëtar doli dhe këndoi edheSherif Dervishi. Çifti simpatik ihumorit, njëri nga Dibra e tjetralabe, Behar Mera e Rita Lati bënëqë me humorin e tyre të qeshnintë gjithë.

"Na zgjatët jetën, na shpëtuatnga stresi për pak kohë, ju lumtë",shpreheshin njerëz të ndryshëmnga salla. Kjo natë e gjatë nuk kish-te të mbaruar, nuk kishin të mbaru-ar as surprizat për të pranishmit.Surprizë ishte artistja ManjolaNallbani në duet me tenorin Kas-triot Tusha. "Kjo sallë është emrekullueshme me pjesëmarrjentuaj", tha këngëtarja Manjola Nall-bani para se të këndonte më teno-rin Tusha këngën "Bashkoi mollazemrat tona", që publiku i gjerë edin për këngë shkodrane, ngaqëkompozitori është shkodran, porfrymëzimin e ka marrë nga Pesh-kopia, ngaqë në kohën kur e kakompozuar atë ai punonte në Pall-atin e Kulturës së Dibrës.

Surprizë fantastike ishte dhe Cir-

Kuvendi i Dibrës në Pallatin e Kongreseve

ku i Peshkopisë, që nën drejtimin e AgronStrazimirit, mrekulloi sallën për shumëminuta.

"Kjo mbrëmje nuk ka heronj, as ko-mpani që e mbështesin, apo të tregojmëme dorë protagonistë, por të jemi të sin-qertë, nisma dhe ideja e parë ka emrin enjë djali të suksesshëm Dibran në Tiranë,Rakip Suli, i cili me dëshirën e tij të mirëdhe shpirtin e tij fisnik, vendosi ta kthejësonte këtë sallë në një odë të madhe Di-bre, duke u bërë kështu "de fakto" njëambasador i lidhjes mes njerëzve dhe pro-movimit të vlerave më të mira të komuni-tetit dibran. Kjo veprimtari ka edhembështetjen e miqve të tij, Musa Ricku,Zabit Muda, Përparim Golli, Xhetan

Ndregjoni dhe Bilbil Lleshi". Pas kë-tyre fjalëve, ngjitet në skenën e Pal-latit të Kongreseve, Rakip Suli.

"Para se të ngjisja këto shkallë pataemocione. Por, nga ana tjetër ndje-hesha shumë i lumtur që mblidheshindibranët në Pallatin e Kongreseve përtë festuar fillimin e Rrugës së Arbërit,e cila ju ka munguar me vite Di-branëve, tha ai. - Por më në fundqeveria Berisha po e bën realitet këtëëndërr të Dibranëve. Kjo rrugë nukdo sjellë vetëm bashkimin e Dibrësme Tiranën, jo vetëm zhvilliminekonomik, zhvillimin e turizmit, zh-villimin kulturor, por edhe një lidhjeme Maqedoninë dhe Kosovën. Ju

falënderoj të gjithëve që sonte së bash-ku bëjmë këtë festë të madhe që naafron, por edhe që na bashkon. Le tëgëzojmë tok së bashku, le të dëgjojmësë bashku muzikën dhe këngët di-brane".

Komentatori i njohur, Ismet Bello-va, Mësues i Popullit, falënderoi spon-sorët e kësaj veprimtarie dhe organi-zatorët. "Janë gjashtë Dibra, tha Bell-ova. Dy janë atje ku kanë qenë tërëjetën rrëzë Korabit gjigant e madhësh-tor, është një Dibër në mes Tiranës qëka rreth 100 mijë banorë, ku jam lin-dur dhe jam rritur dhe që është quaj-tur "Mahalla e Dibranëve". Është edhenjë Dibër në Paskuqan e Kamëz, njëDibër në Durrës dhe një tjetër në NewYork. Kjo mbrëmje të shërbejë sifillesë dhe për një ritëm të shpejtë tëpunimeve në Rrugën e Arbërit", mby-lli përshëndetjen Bellova.

Në përshëndetje e tij, Ministri iTransportit dhe punëve publike tha:

"Ndjehem shumë i emocionuarpër këtë festë. Kemi bërë rrugë në tëkatër anët e Shqipërisë, rrugë edhe mëtë mëdha se kjo, më të gjata, më tëgjera, kudo na kanë pritur mirë, porjo si këtu. Është një eveniment iveçantë që na emocion dhe do jushprehja mirënjohjen e thellë për këtëveprimtari. Është vërtet një kënaqësie pamatë.

Brenda këtij viti do tenderohen trelote të tjera nga Bulqiza deri të Ura eVashës dhe një lot nga Tirana drejturës së Brarit. Do të mbetet një lot ifundit nga Ura e Brarit te Ura e Vashësku përfshihet edhe një urë që ështëvepër arti, një urë që është shumëkomplekse dhe që do marrë pak mëshumë kohë. Sot nuk besoj të flitetmë nëse është Rruga e Arbërit aponuk është rruga e Arbërit. Rruga eArbërit avancon çdo ditë, është tash-më një realitet dhe unë kam pasurfatin të jem ministër i Punëve Pub-like, kur kryeministri i këtij vendi kamarrë vendimin politik për ta ndërtu-ar këtë rrugë, pavarësisht kostos finan-ciare. Nuk është e vetmja që po bëjmënë trevën e Dibrës. Jemi duke punuarnë rrugën Peshkopi - Kolosjan - Kukës,jemi duke punuar për riveshjen errugës Peshkopi - Ura e Çerenecit dhepastaj nga Çereneci drejt Steblevësdhe Librazhdit. Do fillojë shumë shpe-jt edhe rruga nga Ura e Matit - FushëMuhurr dhe pas kësaj Dibra bëhet njëtrevë që do kapet me rrugë nga gjithadrejtimet.

Ndërsa deputeti Albert Farruku,gjithashtu një nga organizatorët tha:"Te foto është Ura ku ka kaluarSkënderbeu me 300 dibranë, por nedo i shkojmë pas Skenderbeut edheme rrugën e re".

Sokol Olldashi:"Ndjehem shumë iemocionuar për këtëfestë. Kemi bërë rrugënë të katër anët eShqipërisë, rrugë edhemë të mëdha se kjo, mëtë gjata, më të gjera,kudo na kanë priturmirë, por jo si këtu.Është një eveniment iveçantë që na emociondhe do ju shprehjamirënjohjen e thellë përkëtë veprimtari. Ështëvërtet një kënaqësi epamatë”.Foto: B.Karoshi

Fotot: Bujar Karoshi

Foto: B.Karoshi

9 - Maj 200937nr.


Nga: ZAIM SELMAN ELEZI

Të kujtojmë dinjitetin e marifetine çmuar të dibranëve në organi-

zimin e odës së famshme, tëkonakut të tyre fantastik. Të sjellimnë vëmendje për fare pak kohë so-lemnitetin e fjalës së mençur të tyre,aromën tejet të hollë e aristokratiketë ndërtimit të bisedës, po në odat etyre, të ngrohta e bujare, elegancëne kuvendimin me disa plane enëntekste që ato dijnë ti bëjnë “siato” po në këto oda gjithë nur ehijeshi. T`i referohemi kësaj ode, qëas më shumë e as më pak, është njëskenë e mirfilltë teatri, një akt i njëshfaqje, i përcjellë me një regji tëvërtetë, por pa regjisor, luajtur memjeshtri tejet kualitative e profesio-nale, gjithmonë jo nga aktor por, nganjerëz që në shumë raste, për të mosthënë në të gjitha rastet janë të sa-poardhur nga punët rutinë të ditës.Kjo odë, në të vërtetë, gjithmonë metë njëjtën skenografi shilte e lëkuradeleje, e me një mutaf në mes tësaj, por përherë ndanë oxhakut e sig-urisht në të gjitha rastet odat nukngjajnë fare me ato të jugut sepsekanë dimensione shumë herë më tëmëdha, gati gati skenike, janë arenae bisedave tmerrësisht të kalkuluarae mondane, me fjalë të kursyera egjithë nënkuptime, ku nevojitet njëmendje absolutisht e hollë për tadeshifruar dhe kuptuar, për t`a zbër-thyer po me të njëjtën hijeshi e nurqë e bën edhe partneri, që e lyp edhestandardi i lartë i këtyre odave, që tëardhura brez pas brezi, përnjëmendgati gati kisha besuar se ishin nëzhdukje e sipër, kishin ngelur vetëmnë kujtesën e dëshirën time të flaktëqë të mos zhdukeshin kurrë, e kurrëtë mos shteronin.

Lavdi Zotit jo, nuk kishtendodhur, dhe unë u bëra pjesë e njëode të tillë, e një ode të njëmendëtdibrane, për të më ngrohur zemrënmua e pafundësisht të tjerëve si unë,që u ndodhën në atë odë. Kishte njëndryshim në të vërtetë oda e asaj natefantastike Maji, me të tjerat, ishteme ndjesi të pazakonta e mbartte nëtë vërtetë një risk, për të mos kapurdimensionet e parashikuara, për tëmos përcjellur dot mesazhet enevojshme për të cilat ishin grishurtë ftuarit. Më të madh e bënte ndry-shimin numri i jashtëzakonshëm qëmerrte pjesë në atë odë, afro 2300vetë, eh një numër që për hir të sëvërtetës kishte lëkundur ndjeshëm

Në këtë mbrëmje festive përshëndetiedhe Prefekti i Dibrës, Xhafer Seiti."Falënderoj organizatorët e këtij aktivi-teti aktiviteti kaq madhështor, tha ai.Dibranët bëjnë gjëra të mrekullueshme,siç po bëjnë edhe këtë aktivitet".

Seiti falënderoi ministrin e Trans-porteve për kontributin në nisjen epunimeve për Rrugën e Arbërit, gjith-ashtu edhe deputetët e Dibrës dheMatit për kontributin e tyre në këtëproces, si dhe median e Dibrës, e cilaka dhënë një kontribut të veçantë nëpromovimin rrugës. Dibra po lidhetme Kukësin, Librazhdin dhe Matin,duke ndaluar kështu braktisjen e saj."

Musa Rriçku, njëri ndër biznes-menët që ka kontribuar për këtë ak-tivitet tha: "Jemi mbledhur të gë-zojmë të gjithë së bashku. Kjo ështënjë natë festive dhe argëtuese. Këtupo shpaloset kënga dhe folklori i pa-sur i Dibrës".

Spektaklit i erdhi fundi. Dy prezan-tuesit simpatik Defrim Methasani eEjona Torba ftojnë të gjithë artistët nëskenë. Të gjithë bashkë filluan të kën-dojnë një potpuri dibrane . Perdja eskenës ra e njerëzit filluan të dalin jas-htë. Sa e shkurtër ishte kjo natë dibrane.Te porta kryesore e Pallatit të Kongre-seve u takuan edhe njëherë me njëri-tjetrin, u ndanë duke u përqafuar e dukekëmbyer numrat e telefonave. "Ulumtë, na bashkuan sonte të gjithëbashkë. Ndoshta përsëri kështu do tëbashkohemi, vetëm për gëzime".

Dibrës kurrë nuk i kanë munguardjem të tillë me zemër bujare si Rak-ip Suli, Musa Rriçku, Përparim Gol-li, Xhetan Ndregjoni e Bilbil Lleshi.Në telefonat e tyre vazhdojnë edhesot të vijnë mesazhe, edhe nga emi-grantët jashtë.

Jehona e Natës Dibrane ne Tiranëvazhdon…

Sot është një natë, por me Rrugëne Arbërit këto netë do të jenëpafund…

Bujar Kapexhiu:"Ky takim do mbetet ipaharruar në historinëe ndërtimit të kësajrruge të madhe, e cilado të sjellë integrimin eDibrës dhe rajonit drejtproceseve integrueseevropiane. Të gjithë sëbashku jemi një impulsgjingand drejt realizimittë kësaj ëndrre. Rruga eArbërit ka sot të shtruarnë tabanin e saj mend-jen dhe shpirtin e çdodibrani, duke u bërëkështu traseja më eshkurtër, më e gjerë,më e fortë, më e bukure përshëndetjes sonë, epërqafimit, e projek-teve, e bashkëpunimitdhe realizimit të ën-drrave të çdo dibrani.

Foto: B.Karoshi

Ministri Sokol Olldashi:Brenda këtij viti dotenderohen tre lote tëtjera nga Bulqiza deri tëUra e Vashës dhe njëlot nga Tirana drejt urëssë Brarit. Do të mbetetnjë lot i fundit nga Urae Brarit te Ura e Vashësku përfshihet edhe njëurë që është vepër arti,një urë që është shumëkomplekse dhe që domarrë pak më shumëkohë. Sot nuk besoj tëflitet më nëse ështëRruga e Arbërit aponuk është rruga eArbërit. Rruga e Arbëritavancon çdo ditë, ështëtashmë një realitet dheunë kam pasur fatin tëjem ministër i PunëvePublike, kur kryeminis-tri i këtij vendi ka marrëvendimin politik për tandërtuar këtë rrugë,pavarësisht kostosfinanciare. Nuk është evetmja që po bëjmë nëtrevën e Dibrës. Jemiduke punuar në rrugënPeshkopi - Kolosjan -Kukës, jemi duke punu-ar për riveshjen errugës Peshkopi - Ura eÇerenecit dhe pastajnga Çereneci drejtSteblevës dhe Librazh-dit. Do fillojë shumëshpejt edhe rruga ngaUra e Matit - FushëMuhurr dhe pas kësajDibra bëhet një trevëqë do kapet me rrugënga gjitha drejtimet.

MbresaMbresaMbresaMbresaMbresaMbresaMbresaMbresaMbresaMbresaNë gjurmë...Në gjurmë...Në gjurmë...Në gjurmë...Në gjurmë...besimin e të zotëve të shtëpisë, ekishte tronditur, po realisht i kishtembushur me ankth. E të drejtë kish-in, nuk ishte thjeshtë një odë porParlament i vërtetë, Parlamenti iDibrës, me Himn e me të gjithë in-frastrukturën e nevojshme për të qenëi tillë.

Një nevojë e madhe i kishtembledhur gjithë ato njerëz, një do-mosdoshmëri i kishte nxiturnismëtarët të grishnin gjithë atë malnjerëzish atë mbrëmje. Dukej që nëpamje të parë se gjithçka ishtembështetur në elegancën e të bëritkuvend në Dibër, ishte parashikuart‘i bihej pragut, të dëgjonte dera, ish-te menduar të shkohej në fund vetëmnëpërmjet kodit të kuvendimit dib-ran. Por do funksiononte vallë?

Në sallën aktualisht më të mad-he shqiptare të shfaqjeve e kuv-endeve, në Pallatin e Kongreseve, tëmenduar me zgjuarsi e mençuri tëhollë e brilante në të gjitha detajet,ishte thirrur oda e Dibrës ku do tëpërcillej thirrja e mbështetjes sëvazhdimit të rrugës së Arbërit.Vetëm një “mendje dibre” arrin qëtë kapë mesazhin që do duhej tëpërcillte kjo mbrëmje. E dëshironintë gjithë sigurisht që kjo të ndodhte,patjetër që prisnim të ndodhte.

E kur kjo ndodhi një lehtësimpërfshiu të gjithë sallën, të gjithëmiqtë në odën e madhe të Dibrës.Nuk kishe kë të përmendje më parë,kë të lëvdoje më shumë, të gjithë ubënë një, në mënyrë fantastike që tëgjithë pa përjashtim, me të ftuar eorganizatorë, natyrshëm u shkrinë nënjë dhe përcollën mesazhin e madhse duhej bërë kjo rrugë, duhej kryer.Ej çfar mrekullie, kur ministri Oll-dashi me mikrofon në dorë përcollijo dëshirën e Qeverisë por planetreale të saj që do fillonin në vazh-dim e pa ndërprerje për realizimin ekësaj kryevepre për dibranët e më tej,për shqiptarët e nëpërkëmbur nëMaqedoni e deri në Kosovë.

E ajo që më shumë më emocion-oi mua e të gjithëve, ajo që lambresë, ishte eleganca me të cilën upërcoll ky mesazh nga dibranët, kul-tura që ato manifestuan, rruga e zg-juar që kishin zgjedhur për t‘a reali-zuar atë.

Nuk bërtitën në Parlament, nuk u

shqyen nëpër mitingje e sajesa zhur-mëmëdha, me të cilat na është enj-tur koka aq shumë në këto vite tëpluralizmit, por me anë të një kon-certi e intervista në dibrançe, dukerespektuar e dëgjuar figura të ndrit-ura dibrane që janë gjallë, figura qëkanë zbukuruar përherë gjerdanin epanteonin e kombit shqiptar, gjithënur e kulturë evropiane, manifestu-an vlera e virtyte për të cilat kishimshumë nevojë ti sillnim në jetën tonëtë përditëshme, për të kuptuar e përt‘ju dhënë të kuptojnë edhe të tjerëvese e mençura fjalë që mendja nëDibër e bëri shtëpinë është një evërtetë, e kështu ka qenë në jetë tëjetëve.

Projekti u zbatua, e mesazhi upërcoll dhe u kuptua qartë: Rruga eArbërit nuk do të ndërpritet kurrë derinë përfundimin e saj, -”kjo rrugë ësh-të thjeshtë një ndër angazhimet embajtura,- tha Z Olldashi, Ministrii Transportit, në Qeverinë Berisha.”

Ka shumë kohë që nuk i kamthënë me kaq zë të lartë e me kaqbesim të madh të gjitha ato çka kamshkruar më sipër, shumë kohë kishtee më kishte munguar shija e emo-cioni i një formacioni të tillë kuven-dor e largpamës, por vetëm kaq mëkish munguar, e ndoshta vetëm mua,por jo Dibrës, ajo e bëri “beli” si ithonë fjalës, e tregoi atë natë se kandryshuar por vetëm në rritjen esofistikimin e kualiteteve të të bëritkuvend, përsosjen e rrugëve tëpërcjelljes së mesazheve. U lumtur-ova pa kufi, të gëzohemi të gjithë sajemi dibranë, të të gjitha Dibrave,se jemi e jemi edhe më të fortë e mëtë mençur se dikur, kemi jo vetëmjustifikuar të qënit dibran, por shumëmë tepër. Të lumturohemi të gjithë,sepse dibranët dijnë të bashkohen përçeshtje të mëdha e të rëndësishme,dijnë të sensibilizojnë jo vetëm njëritjetrin e opinionin, por dhe më gjerë,e këtë e bëjnë me kulturë e finesëeuropiane.

Duartrokitjet mbyllën koncertindhe mbajtën ndezur dritën jeshile përvazhdimin e përfundimin e rrugës së“Arbërit”, vazhdimit natyral të rrugëssë “Dibrës”.

Ta gëzojmë e sa më shpejt tëudhëtojmë mbi të!

kryesore

10 - Maj 200937nr.

Pjesë nga libri i pa botuari autorit "Shënime në çadër" shënime

(Vijon nga numri i kaluar)Kaluam me rradhë fshatrat e

Vleshës, Kallës, Shullanit bashkë mepërruan e Veleshicës, pranë mullirittë Jaho Kasemit dhe filluam malorëne Ploshtanit. Eshtë një malore e vësh-tirë. Sa herë që e kujtoj dhe sot e kësajdite, ndjej një ftohje ne zemër që mëpërhapet në gjithë trupin. Pa le më,kur fillonim maloren e dytë ngaPloshtani për tek sektori që nuk kish-te të mbaruar. Kujtoj me habi dhethem me vehte se ai fshatari im, sikurtë kishte patur parasyshë një maloretë tillë, çfarë do kishte bërë e çfarëdo kishte thënë!!! Ndërsa po i afro-heshim lagjes Lite të fshatit Ploshtan,takojmë mikun e vjetër të gjeologëve,ndihmës mjekun e pasionuar të kra-hinës, Bajram Litën. Nuk patëm rrugëtjetër për tju shmangur, ai na bëri një“pritë të pakalueshme” dhe kësisojndaluam tek shtëpia e Bajramit. Mebujarin (mikpritësin) i ke llafet e sh-kurta. Ishte afruar koha e drekës, tëlodhur ishim dhe pranuam. Tek Ba-jrami na zinte shpesh “dreka” e “dar-ka”, ndaj ndjehesha pak si në siklet,jo thjeshtë nga fakti se ai shpenzo-hej, por më shumë se u prishej “tere-zia e punëve” gjithë shtëpisë. Mikuta gëzon shtëpinë, por edhe të prishëterezinë thotë një fjalë e urtë. Shtokëtu pastaj dhe bisedën e fundit menënën e porositë e saj që akoma mëtingllonin në vesh: Si ndihesh bir atje?Si në shtëpinë time nanë, ipërgjigjem! Mirë -mirë më tha nana,shko rrallë e mos e tepro bir! Pikër-ishtë këtë të fundit mendoja edhe vetë,që të mos e teproja askund, as tekBajrami me të cilin kishim lidhur njëmiqësi pa interes. Neve shteti napaguante dhe na kishte siguruar kush-tet e jetesës dhe në male, kështu nukduhej të shqetësonim fshatarët kohëe pa kohë, siç bënin jo rrallë disanëpunës të tjerë që vinin nga qyteti iPeshkopisë apo gjetkë, duke shfrytë-zuar postin partiak apo shtetëror nëpërshtëpiat e fshatarëve, dhe kur vintepuna që këto vinin për halle në qytet,bënin sikur nuk i shihnin, ose mjaf-toheshin me një kafe, ndërkohë që aiu’a kishte shtruar, kishte lënë punëna ndonjë hall tjeter pa kryer, vetëm evetëm për të pritur mikun, për sedrinqë i ka munduar e i mundon një jetëtë tërë! Me bujarinë që e karakteri-zonte për mikun, i çfardo rangu qoftëai, na futi në dhomën e miqve siç ethërriste Bajrami. Na priti siç din tëpresë ai. Në bisedë e sipër më drejto-het: Nuk të shoh në humor si herët etjera! Mos ke ndonjë hall? Pastaj judrejtua dhe Xhelalit duke lënë të kup-tohej se mos ne i fshihnim diçka! Poi them unë, e kam diçka dhe do të tathem. Ti je në shtëpinë tënde –vazh-doj Bajrami. Unë duhej të rrija ulur eJu inxhinier të na bënit hyzmet (shër-bim). Ndërkohë që unë po mendojaatë që desha ti thoja vjenë në dhomëe shoqja. Mirë se kini ardhur –na udrejtua ajo të dyve dhe duke takuar tëparin Xhelalin pasi mua më konsid-eronte si të shtëpisë. Ke humbur Ve-sel, na mori malli, a mos je ngatruarme Bajramin? Kujton ky (Bajrami) seti je nga ato Çidhnakët e vjetër dhe ikupton muhabetet me shifra që ka qëftë bëjë vetë, e ndoshta pa dashje jeprek. Ti je djalë i ri, ke ardhur perpunë këtu, nuk ke ardh të ndajsh ka-nun me Lumjanët. Jo, jo i them unë,me një buzëqeshje të lehtë, për ti

Si në shtëpinë time...!

NgaVeselHOXHA*

dhënë me kuptuar se e kam me sha-ka, për ta ulur temperaturën e muha-betit. Bashkëshortja e Bajramit,ndjesë pastë, ishte një grua fisnike dhenënë shëmbullore. Ajo kënaqej mëshumë se Bajrami kur i venin miqtë,tjetër gje se ajo nuk e shprehte mefjalë, por me vepra linte për të kup-tuar në shumë gjëra. Ajo ishte njëburrneshë e vertetë. Në krahinën eKalasë së Dodës, nuk ishte rregull qëfemrat ti nxjerrin, qoftë dhe për shër-bim në odën e burrave, pale më përmuhabet as që bëhej fjalë. Për muandoshta ky rregull përjashtohej, gjëtë cilën unë e përktheja dhe si shenjërespekti. Shkurt, unë (dhe shokët kurnuk shkoja vetëm, pasi në të shumtëne rasteve shkoja dhe vetëm se ashtukënaqej më shumë Bajrami, dukemos pas frikë e duke i dhënë muha-betit sa majtas djathtas deri në orët evona të natës) ndjehesha i respektuardhe si një pjestar i familjes. Deri këtugjërat ishin në rregull. Rregulli prishejsipas meje kur familja e Bajramit nëpritjen që më bënte, e tejkalonte atë,të qënurit si në shtëpinë time.

Hë thuaje se na plase –ndërhyrinë bisedë si një Luznak i vertetë.Hë....-ç’farë xhevahiri do të na thua-sh. Unë nuk po gjej dot mineral hek-uri e jo më xhevahir –vazhdova edheunë bisedën në gjuhën që ka qefëBajrami. Gjen ti gjen -mu drejtua muaduke luajtur kokën. A e di ti moj grua–ju drejtua ai bashkëshortes –se si ithonë një fjale popullore. Ç’farë lindnga macja gjuan mijë. Na ngacmovetë dyve -hyri më në fund në bisedëXhelali, duke i nxjerrë fjalët si me grep,e jo si unë e Bajrami që e gucnimmuhabetin pa pushim. Këto janë tëdy Çidhnak –ju drejtua ai gruas, meta duhet kujdes. Nuk ta tregova paqëllim atë thënien e vjetër unë. Këtoe bëjnë muhabetin ndër mutaf, lerese çfarë thonë. Janë me shkollë këto–mbylli bisedën Bajrami. Erdhi kohadhe na shtruan drekën. A aaa …Ba-jram -i them unë -nuk i kishim kësh-tu fjalët. Kështu mysafiri vritet. Nukdo rrimë pa bukë ne. Diçka do hamë.A po jo Xhelal –i drejtohej atij përt’ja miratuar, duke ja njohur natyrënjo kundërshtuese. Ja pra pse nuk ishanë humor i them Bajramit. Si në sh-tëpinë time unë ndihem me një pritjetjetër. Bajrami e kuptonte mirë ku ekisha fjalën unë. Kështu e kishte Ba-jrami. Me muhabetin që i jepte mikute shokut, ja hiqte të gjitha perdet, ebënte të harronte hallet. Ai u përsh-tatej miqve. Po te ishte miku bie fja-

la agranom, ai hapte fushatën e mb-jelljeve apo korrje-shirjeve, po te ish-te miku gjeolog, gjithë natën muha-bet mineralesh kishe me të, hapte embyllte miniera, po të ishte mikumullixhi, bluante misër e grurë, ekështu me rradhë. Na priti e na për-colli vite me rradhë në atë derë bu-jare, në atë derë pushke e pene. Napriti në kohë të vështira e ditë të miranë kullën e vjetër e të re të Liteve. Nauli me dashuri në odën e tij tëmysafyrëve, pa ju thyer zemra në as-një rast, në ato lëkurat e mëdha prejleshi, të pastra si bora e Korabit e tëbukura si vetë delët rudë, që i deshëne i duan si fëmijët. Na uli këmbëkryqrreth sofrës së tij të madhe të punuarme dru pishe. Tek shumë familje teKalasë së Dodës, unë bashkë meshokët, gjetëm një mikëpritje bujare,ku puna dhe jeta larg familjes e sollitë punojmë në ato anë e të bashkëje-tojmë me to, të ndjehemi si bashkëf-shatar të krahines se tyre vigane mebëmat e saj që nga thellësia e shek-ujve e gjerë në ditet tona. Dhe ajomë e rëndësishmja që ato më bënë tëndjehem në shtëpinë e tyre, si në sh-tëpinë time...!

Në pamunësi ti përmend të gjithë,nuk mund ti harroj ato pritje të ngroh-ta, ato pasdarke pa fund me biseda teembla e interesante te njerzve te mençurtë kësaj krahine të njohur në të gjithëShqipërinë, të cilët për mua ishin njëshkollë e dytë, ku mund te veçoj midistyre: Maliq Ganiun (Lika), MahmutHasanin (Perzhilla), Dut Perzhillën (ba-bain e Shaban Përzhillës), Ibrahim She-hun (babain e Xhevat Shehut), HamdiFeratin, Qerim Skejën, Rasim Shehun,Januz Vishën, Kamber Feratin, Muhar-rem Baloshin, Tosum Kolgjinin, Rrah-man Sufën, Ali Jakupin, Veli kokën,Ramadan Himën, Jaho Kasemin, EshrefVishën, Avzi Vishën, HysenPërzhillën, Sherif Brikën, Sami Kokën,Sami Isanë, Abas Palushin, VaitPerzhillën, Safat Hoxhën, Enver Lam-ollarin, Veli Lamollarin, Mersim Sel-manin, Xhabir Domin, Misim Dakun,Agim Dakun, Sabri Feratin, Esat Sel-manin, Etem Madanen e shumë eshumë të tjerë, pa permendur këtupunonjësit e gjeologjisë që me mua ilidhte puna e përditshme në kërkim tëmineralit.

Me të gjithë këto, me bukën e tëcilëve jam ushqyer, me lidhë një ng-jarje a një bisedë e pashlyeshme nëmendjen dhe zemrën time. Këtë the-sar popullor, ato biseda brilante, jammunduar ti shkruaj dhe ti botoj si një

pasuri e çmuar për mua, e papërsërit-shme, por me rrezatim, do të thoja,dhe për brezat që do të vijnë.

Nuk do ta harroj besimin që kish-in tek unë ato njerëz të thjeshtë, atonjerzë të vuajtur, për bisedat që bë-nin haptaz kundra tufëzimit e sh-tegëtimit të bagëtive. Po të kishin frikënga unë ato as që do guxonin ti hap-nin muhabete të tilla në atë kohë. Njëbisedë interesante që eshtë zhvilluartek sektori i gjeologjisë në praninëtime me një instruktor të asaj koheapo drejtues të lartë të ndërmarrjestonë, nuk e mbaj mend mirë, pormbaj mend mirë thelbin e bisedës,ku do perpiqem ta riprodhoj, dukevënë në provë kujtesën time, pasishënime për të nuk kam mbajtur.

Ishte periudha e kulmit të tufëz-imit. Ne si sektor kishim marrë ur-dhër që punonjësit që nuk do prano-nin ta bënin atë, do të largoheshinnga puna. Urdhrin nuk e kishim mar-rë me shkrim. Ne një mbledhje nëBulqizë na ishte komunikur dhe kjoduhej zbatuar pa një e pa dy. Re-agimet në popull ishin negative.Mungonte vetën demonstrata nëpërrrugë para kooperativës. Tufëzimi nërrëzë të Korabit ishtë një shaka ehidhur. Nuk mbante pilafi uji kur ithonë. Nga që unë isha vetë i lidhurme fshatin dhe me prindërit që bano-nin atje e dija reagimin e familjes timepër tufëzimin, në veçanti të nënës.Kësisoj nuk isha aktiv dhe fshiheshapas pozicionit të specialistit, pasi netë vertet ashtu paguheshim, në gjithëekipet e ekspeditës, pamvarësisht sena trajtonin gjoja si kryetar ekipish.Kjo ju leverdiste, për të na shfrytë-zuar dhe në aspektin organizativ, pern-dryshe duhej të vinin e të rrinin vetë,si ne, nëpër çadra e baraka, në ballëtë vështirësive e larg familjes. Por ekishin zgjidhur problemin duke inxjerrë gështenjat nga zjarri me duarte të tjerëve. Nuk vonon shumë dheankesat nga kooperativa me listapunëtorësh që nuk pranojnë tufëziminerdhën. Të them të drejtën nuk ia vuraveshin. Më dukej një gjë e padrejtë.Do thotë lexuesi tani eshte kollaj tathoni, por në atë kohë nuk dihej sivenin punët. Kjo eshtë më se e vertet.Me që ne nuk e zbatuam urdhërin edhënë, nuk vonojnë dhe të deleguar-it. Vijnë nga ekspedita, ndërmarrja dheKomiteti i Partisë Rrethit. Personat nëlistë ishin njoftuar të gjithë. Midis tyrembajë mend sidomos ato që disku-tuan. Unë do të sjelle këtu dialogune dy punonjësve që më kanë bërë

përshtypje dhe më kanë ngelë nëkujtesë. I ndjeri Njazi Hima nga Stre-doku (Radomirë quhet sot) i vënë parapërgjegjësisë tha: A ka ndonjë ligj qëna detyron neve të lemë punën meqë nuk pranojmë ta bëjmë tufëzimin!Ligj nuk ka u përgjigj i deleguari, ashtdirektivë partie dhe partia eshtë mbitë gjitha, është edhe mbi ligje! Paskësaj Njaziu e mbylli fjalën dukethënë, delet nuk janë të miat, janë tëbabës. Nuk kam fuqi për ta urdhëru-ar. Ai eshtë kryetar i familjes. Mirë ithanë, do largohesh nga puna, poqësenuk do ta bëjë tufëzimin familja Juaj!Pas Njaziut e mori fjalën Safat Hox-ha nga Tejasi. Edhe ju nuk e keni zbat-uar direktivën e partisë për tufëzimin.Kini delet pa tufëzuar dhe një dhi.Në fakt ashtu ishte. Safati kishteshume dele dhe të pa tufëzuara, pormë që kishte shumë vëllezër dhe njëpjesë e tyre nuk ishin në marrëdhëniepune me shtetin, ai kishte aftësimanovrimi falë dhe zgjuarsisë që kish-te. Unë nuk kam dele fare. Kam vetëmnjë dhi, dhe ajo me ka ngordhur parady ditësh. Ishte ngatrruar tek një pemëku e kisha lidhur për kullotje. Le tandërpresë këtu vazhdimin e asajmbledhje te pakëndëshme dhe absurdedhe të kthehem tek bisedat pas largimittë grupit.Të nësërmen, rastësia e solliqë Njaziu dhe Safati të hanin drekë nëtë njejtën orë me mua në menxën eekipit. Atë ditë Njaziu kishte veshurnjë xhamadan të bukur shumë sa mëra në sy mua dhe të tjerëve. Hë Njaziç‘kemi! Si vendose për tufëzimin –ish-in dy pyetjet e mija te shpejta që idrejtova! Ndërkohë që po bëhej gatitë më jepte përgjigjen -vazhdoj përsëriduke i thënë: E gëzofsh xhamadaninNjazi, e paske shumë të bukur! Ah in-xhinier, e patë xhamadani! Pse i drej-tohem me habi unë! Si të tufëzohendelet nuk ka lesh rud më, nuk ka dhexhamadan! Ha, ha, ha....qesha pak dhee mbylla bisedën me Njaziun. Hë-mo-mu drejtua Halit Koka, tekniku i ekipit,a e more përgjigjen e xhamadanit! Emora e mora, shoku Halit. Ndërkohëdesha të ngacmoj pak dhe Safatin, porprita pak sa të mbaronte bukën. Për-gatitu Safat se me sa duket e ke rradhënti. Inxhinieri qenka në humor sot mëdukët, ndoshta ka kap sonda minerale ne nuk dimë gjë, se i mbanë sekrettë gjitha. Safati nuk i ktheu përgjigje,por ishte i nxirë në fytyrë. Ai, as qëmund ta mendonte, se ku do ta ngac-moja unë.

Si mbaroi bukën, ju drejtova atijme një qetësi të tillë, që ai të mos emerrte të qëllimshme pyetjen time,por si një diçka të rastit. Si ishte punae dhisë, Safat, se punën e deleve emorëm vesh? Ajo kishte varë vehtenInxhinier! Kishte qenë në grup meMehmet Shehun, mu përgjigj shkurtdhe me një farë serioziteti! Qesha paknën buzë dhe nuk e zgjata më se nukmbante pilafi më uji! Po ta kisha zg-jat muhabetin Safati do të nxirrte xhe-vahire të tjera. Nuk i merrte hua Safa-ti, i kishte hazër xhevap –kur thonëturqit. Kjo ishte dhe historia e xha-madanit të Njaziut dhe e dhisë sëSafatit. Në përgjithsi punëtorët e asajzone kishin një zgjuarsi natyrale.Mund të veçoj prej tyre edhe punon-jës të tjerë si Enver Lamollarin, VeliLamollari, Idriz Vishën, Shërif Fera-tin, Agim Feratin, Xhevat Shehun,Vasip Manallari, Adem Sufën, AdemPërzhillën, Skënder Domin etj.etj.

Edhe sot e kësaj dite, kur punët eprofesionit e kërkojnë që unë të veteme punë në zonën e Malësisë së Ko-rabit dhe veçanërishtë në pjesën eKalasë së Dodës, ndjejë një gëzim tëmadh në zemër, më duket sikur po sh-koj në fshatin tim, në shtëpinë timë tëvjetër. Edhe pse shumë gjëra kanë ndry-shuar, shumë njërëz kanë lëvizur, njëpjesë e atyre që unë kam njohur kanëndërruar jetë, përsëri diçka e fuqishmemë bën që në atë zonë të ndjehem sine fshatin tim, si në shtëpinë time!

Pamje e majës 2678 m, në lindje të Bjeshkës së Shehut,në Malin e Korabit (Piramida Nr. 6).

11 - Maj 200937nr.

traditëNga: REXHEP TORTE

Dibra e Madhe është i dëgjuaredhe për nga burimet e çezmat

e shumta, ku uji s’ka të ndalur shek-uj me radhë.Kazmat dhe eskavatorëte sotëm që punojnë për të rregulluargjësendi maleve ose në qytet, zbu-lojnë tubo qeramike dhe ujësjellëstë vjetër për nga lashtësia, të gëd-hendur në gur e të mbuluar me rasaguri, që e sjellnin ujin e pastër e tëftohët nga malet, apo kodrat e qy-tetit, duke e sistemuar këtë ujë meçezma nëpër tërë lagjet dibrane.

Këto burime uji të vendosur nëçezma i kanë dhënë dhe po i japinjetë qytetit, sepse një vend pa ujënuk ka as jetë. Edhe sot vazhdimishtdëgjohet jehona e gurgullimës së ujittë këtyre çezmave.

Në Dibër të Madhe është ndërtu-ar një numër i madh çezmash tëndryshme e të larmishme për ngabukuria dhe koha e ndërtimit.

Këto çezma sot e kësaj dite i kanëruajtur emrat sipas ndërtuesve, ng-jarjeve dhe vendit të tyre.Nga më tëdëgjuarat janë Çezma e Demçes,Çezma e Shahvecit, Çezma e Nama-zgjarit, Çezma e Budulecit, Çezmae Copës, Çezma e Teqes, Çezma eMadhe, Çezma e Popit, Çezma eTigvarcës etj.

Këto vendburime të ujit të ftohtë,ku trimat dibranë që arrinin nga anëtë ndryshme, freskonin fytyrën dheshpirtin nga rruga e largët, kanë edhehistoritë e tyre të larmishme.

Më të moshuarit mbajnë mënd seditën dhe orëve të mbrëmjes rrugëtpër në këto çezma nuk kishin tëndalur, sepse këtë e kërkonte maxh-ja dibrane për të gatuar dhe dëshirae sedra dibrane për ta mbajtur pastërshtëpinë, për vetë familjarët dhe përmysafirët që do të vinin.

Me këto çezma janë të lidhuraedhe historitë tronditëse të fushat-ave luftarake të ashpra të armiqve qëjanë bërë gjatë shekujve për ta oku-puar Dibrën e Madhe.Me ujin e kë-tyre çezmave luftëtarët trima dibranë,burra e gra, shuanin etjen dhe shpër-lanin plagët dhe fashot me të cilat ilidhnin këto plagë.Me ujin e këtyreçezmave gratë e vyera dibrane lanin,shpërlanin dhe zbardhonin shtrojet,veshjet, qilimat dhe oborret e sh-tëpive.

Me ujin e këtyre çezmave gur-betçinjtë, udhëtarët dhe shtegtarët erastit freskoheshin, pastroheshin dhe

Çezmat dibrane që shuaninetjen dhe ndiznin dashurinë

Çezma e DemçesÇezma e Shahvecit

këndelleshin për të vazhduar më largudhëtimin e tyre.

Me ujin e këtyre çezmeve fëmijëtpas lojërave të tyre nëpër mëhallëlaheshin, pastroheshin dhe futeshinnë shtëpite, duke u kujdesur për tëmos i ndotur ato.

Ujin e këtyre çezmave e përdorn-in dhe e përdorin edhe sot batëtitë eqytetit me të këthyer nga kullotat efushës.

Në Dibër të Madhe ditën e natënshtegtari i huaj nuk e ka patur dhenuk e ka vështirë të gjen ujë dhe tëfurnizohet me ujin e këtyre çezmave.

Shumë herë mbushja e ujit në këtoçezma ishte edhe rast i mirë dhe ipështatshëm që vajzat dibrane tëdalin nga shtëpia.

Çezmat dibrane shërbenin edhesi kuvende, ku tuboheshin vajzat dhedjelmoshat, por edhe të moshave mëtë rritura, dhe ndërsa pritnin radhënpër të mbushur gjygimat e bucelatme ujë, kuvendonin e bisedonin përndodhitë, ngjarjet, brengat dhedëshirat e tyre.

Rrugës për në çezma, apo mu atyte çezma, të rejat dhe të rinjtë di-branë, shikonin njëri tjetrin, tako-heshin e njoftoheshin dhe aty lindtedashuria dibrane, e pastër dhe e sin-qetë si uji i kulluar këtyre çezmave.

Te këto çezma, përveç shuarjessë etjes lindte e ndizej edhe dashu-ria mes djelmoshave e vajzave di-brane.

Ishte bërë zakon, që kohë paskohe, vajzat e një lagjeje shkonin embushnin ujë në çezmat e lagjestjetër, për ta ndëruar edhe guston e

ujit, por edhe për të mësuar dhe përtu informuar se ç’po ndodhte nëlagjet e tjera të qytetit.

Rrjedhja e ujit në këto çezma kabërë që të thurren shumë histori dhetë lindin shumë dashuri sokaqeve tështruar me kalldërmë.Po të dinin tëflasin këto gurë të kalldërmës di-

brane, do të na i përshkruanin edhedridhjet e shpirtërave të të rinjve etë rejave dhe flakët e dashurive tëshumta dibrane që lidhen me çez-mat dhe me ujin e tyre.

Shumë gra dhe vajza dibrane, nëDitën e verës dhe në Ditën eShëngjergjit, edhe sot e kësaj dite,orëve të hershme të mëngjezit, sh-kojnë në këto çezma për të larë fy-tyrën me lule pranvere, sepse sipasritit që besojnë kjo larje u sjell fat,shëndet e lumturi.

Të gjitha këto çezma dibrane janëndërtuar me një mjeshtëri të rallëarqitektonike dhe funksionale. Gurëte mermerit mbështjellin tërë ambi-entin e çezmave, në murret e të cilaveka edhe dollapë, një ose dy varësishtnga vendi i çezmës.

Ndërtimi i ujësjellësave dhe fut-ja e ujit në ambientet shtëpiake, nuki ka cënuar fare çezmat në Dibër tëMadhe .Ato ruhen e mirëmbahen meshumë kujdes dhe sa herë që ndodhtë ketë difekt në rrjetin e ujësjellësit,dibranët me gjygima dhe enë në dorëdrejtohen drejt këtyre çezmave, sikurdëshirojnë të thonë se çezmat nukjanë të harruara, ato janë dhe do tëmbeten pjesë e pandarë e Dibrës sëMadhe, e dibranëve dhe e jetës sëtyre përplot me sfida.

Botimet “M&B”ISBN 978-99956-04-14-1Çmimi: 500 lekë

Botimet “M&B”ISBN 978-99956-04-13-4

Çmimi: 1200 lekë

Botimet “M&B”ISBN 978-99956-04-19-6Çmimi: 700 lekë

Janë në qarkullim nga shtëpia botuese “M&B”

Botimet “M&B”ISBN 978-99956-04-12-7

Çmimi: 1000 lekë

Mund ti porosisnime tel:

+355 4 2 233 283

Mund ti porosisnime email:

[email protected]

Si dhe libri “Optika e Schmitt-it për Skënderbeun”

12 - Maj 200937nr.

histori

OXHAQET E DIBRËS

Nga: MOISI MURRA

Në shek. XVI, veç kategorive tëtjera të shtresës feudale osmane

u shfaqen dhe ajanet (udhëheqës,parësi vendase), që shërbyen sindërmjetës midis pushteti qendrorturk dhe popullsisë shqiptare. Ajan-et u pasuruan dhe u fuqizuan dukemarrë me qira taksa shtetërore si dhetatime bujqësore. Nga ana tjetërbënë krushqi me feudalë të vegjël,që grumbulloheshin rreth tyre si dhemes njeri-tjetrit duke krijuan oli-garkinë aristokrate, që në shek. XVI-II nga një grup manjatesh provin-cialë, bëhen klasë shumë e fuqishmenë gjithë Perandorinë Osmane. Por,në vitin 1839, kur Sulltan AbdylMexhiti shpalli reformat (tanzima-tin) "institucioni" i arjaneve usuprimua. Pas kësaj termi "ajan"mori kuptimin e senatorit, duke i"dhuruar qytetarinë" oxhakut.

Në fillim u emëruan në krye tëoxhaqeve pashallarë dhe bejlerë tëhuaj. Më vonë, Porta e Lartë, dukeparë se të huajt binin në konflikte tëvazhdueshme me banorët vendas, itërhoqi dhe në vend të tyre "dekre-toi" në krye të oxhaqeve feudal sh-qiptarë. Këta, duke vënë në postevartëse njerëzit e tyre, dashje padashje, krijuan themelet e pushtetitnë sanxhakët shqiptarë. Ngritja eoxhakut si një hallkë ndërmjet push-tetit qendror osman dhe krahinave,në një farë mënyre kënaqi të dy palët:Porta e Lartë nuk merrej direkt mekrahinat, por nëpërmjet oxhakut. Ngaana tjetër, dhe shqiptarët nuk do tëkishin mbi kokë turq, por feudalëvendas. Veçanërisht Malësia me ng-ritjen e oxhaqeve dhe vendosjen nëkrye të tyre feudalë shqiptarë, nukpaguanin asnjë lloje takse, kishtehequr karakollët turke dhe jeta sho-qërore rregullohej sipas zakoneve tëvendit. Oxhakllëku ishte tokë (pronë)që u jepej për shfrytëzim koman-dantëve të fortifikatave, feudalëvevendas, të cilët duke përqafuar fenëislame hynin në rrethin e titullarëvetë lartë të administratës ushtarake tëPerandorisë Osmane. Oxhakllëku, sipronë, u jepej dhe disa bejlerëve dheagallarëve për shërbime dhe nënsht-rime ndaj Portës. Këtë kategori tësistemit të timareve, administratëosmane e quante oxhakllëk. Oxhakukishte daulle dhe flamur, nuk mundtë përmbysej dhe as të emërohej,Oxhaku trashëgohej. Nuk u jepej tëhuajve. Në rast të shuarjes oxhaku ijepej një të huaj për ta udhëhequrdhe administruar, por pa e njohuroxhak. Në rast luftërash përfaqësuesite oxhakut merrnin pjesë ashtu si dhesanxhakbejt. Nga ana administrativedhe organizimi shoqëror, Dibra nda-hej në "Topallti" dhe "Malësi".Megjithëse në Dibër ishte ngrituradministrata osmane, në shkallësanxhaku, pushtetin e ushtronin ox-haqet. Në Dibër Turqia Osmane njo-hu katër oxhaqe: Hoxhollin, Hy-senagollin, Karahasanin dhe Xhil-agën.

OXHAKU I HOXHOLLIT

Nga katër oxhaqet e Dibrës, më ivjetër dhe më me influencë njihetHoxholli, origjina e të cilit është ediskutueshme. Një grup studiuesishpranojnë origjinën e Hoxhollit nga

fisi Doç i Lurës. Një grup tjetër thonëse origjina e Hoxhollit duhet kërkuartek fisi Hoxhalli i fshatit Patin të rre-thit të Matit. Haki Sharofi thotë seHoxholli, sipas të gjitha gjasave kaorigjinë turke. Me parashtresën eSharofit pajtohet dhe autori i këtyrerreshtave. Hoxholli sundoi në Dibërplotë 253 vjet (1610-1863). Oxhaku njoh në vitin 1760. Pushteti tijshtrihej në të gjithë trevën e Dibrës.Me njohjen e tre oxhaqeve të tjerëpushteti iu rrudh dhe saktësisht imbeti në Reka, Golloborda Lindore,Gryka e Madhe, Gryka e Vogël, Bul-qizë dhe Maqellarë deri në Qafë tëQenokut. Më të përmendur nga ox-haku i Hoxhollit duket se kanë qenëHysen Pashë Hoxholli, bejlerbej nëRumeli, i cili u vra në vitin 1714 nëmbrojtje të Ujvarit. Gati në të njëjtënkohë përmendet dhe AbdurrahmanPashë Hoxholli, i cili ka qenë valinë Egjipt në 1711, në Bosnjë në1714, në Budin në 1719, ku dhe uvra po në këtë vit. Pastaj vijnë AbasPashë Hoxholli, që me 15 qershor1818 iu dha grada e kapuxhibashitdhe qeverisja e dy Dibrave, në 1822iu dha të qeveriste Sanxhakun eOhrit. i biri Abas Pashës, Haki Pa-shë Hoxholli u bë pasha në vitin1831, në 1833 e gjejmë myteselimtë dy Dibrave. Në Luftën kundërHajredin Pashës, korrik 1844 dhe pseu rreshtua përkrah tij, u akuzua sinxitës i kryengritësve të Dibrës. Përkëtë, Sulltan Abdyl Mexhiti, e tërhoqinë Stamboll dhe më 28 tetor 1844 earrestoi. Pas Haki Pashë Hoxhollitpërmendet Mehmet Sadik PashëHoxholli, i cili qeverisi deri në vitin1863 po me ata atribute si dheparardhësit e tij. Mori pjesë nëLidhjen Shqiptare të Prizrenit dhe qeanëtar i lidhjes për degën e Dibrës,por i rreshtuar në krahun prosull-tanist. I fundit i oxhakut të Hoxhol-lit përmendet Ali beu, djali i Meh-met Sadik Pashë Hoxhollit, i cili nëshkurt të 1899 kryeson kuvendin eDibrës dhe në tetor të 1912, në njëtubim që organizohet në Dibër tëMadhe për çështjen e gjuhës shqipekëmbëngul për të mbajtur alfabetinarab. Shtresa që përfaqësonte Hox-holli, madje dhe oxhaqet e tjerë tëDibrës, domosdo që do të binin nëkonflikte me masat e gjera të popu-llsisë. Kështu, bie fjala, në shkurt të1833 banorët e Qidhnes tëudhëhequr nga Vesel Lusha e SaliNoka, u hodhën në kryengritje përshkak se refuzonin të regjistroninushtarë nizam. Zëvendës myteseli-mi i Dibrës, Dalip bej Hoxholli, nëkrye të një trupe të zgjedhur ushtar-ake, rreth 8000-10000, që ishin tëpërqendruar në Dibër të Madhe dheManastir, sulmoi dhe i goditi kry-engritësit çidhnak, duke i detyruar tëtërhiqen në Mat. Oxhaqet shpesh

herë luftonin dhe kundër njeri-tjetrite jo rrallë dhe kundër Turqisë. Kësh-tu, në korrik të vitit 1835 Haki Pa-shë Hoxholli, Abdurrahman PashëTirana, Mahmud Pashë Prizrenimarshuan në krye të forcave të tyrepër të hequr me dhunë myteselimine Shkodrës Hafiz Pashën. Po kështu,në Luftën e Drinit, korrik 1844, HakiPashë Hoxholli luftoi kundër forcavetë Hajredin Pashës. Pashai i Dibrësishte i detyruar të luftonte kundërHajredin Pashës, sepse tre muaj mëparë, vëllai i tij, Dalip bej Hoxhol-li, kishte mundur në fushë të TetovësRexhep Pashë Tetovën, vëllain eHajredin Pashës. Në të vërtetë kjoka qenë politika e Portës së Lartë:shqiptarët kundër shqiptarëve. Hajre-din Pasha, siç u theksua më lartë, kaqenë nga Tetova. Gjatë muajve sh-tator - dhjetor 1844, kur dhe qën-dresa dibrane ra, kreu masakra bizan-tine kundër popullatës duke bërëshkrumb e hi 36 fshatrave të Grykëssë Vogël, Grykës së Madhe dhe Bul-qizës. Sulltan Abdyl Mexhit e thirrinë Stamboll dhe në fund të dhjetoritë 1844 e eleminoi fizikisht. EdheJusuf bej Hysenagolli, në korrik tëvitit 1812, u ndesh me trupat e AliPashë Tepelenës, që komandoheshinnga Meço Bano, Kapllan Pashë Top-tani, feudalet e Matit dhe kapidani iMirditës. Hysenagolli ashtu si shu-mica e feudaleve të veriut nuk eshihte me sy të mirë shtrirjen e Vezir-it të Janinës në veri, prandaj dhe përkëtë Mustafa Pashë Bushatlliu dhefeudalët e tjerë gegë e ndihmuanJusuf bej Hysenagolli në arritjen efitores. Ndërsa Karahasani, Ahmetidhe i biri, Jusuf, dolën hapur kundërTurqisë, i pari me mendje si pjesë-marrës e anëtar i Lidhjes Shqiptaretë Prizrenit dhe Jusufi me mendje epushkë.

Oxhaqet e Dibres kane pas krush-qi njëri me tjetrin. Abas Pashë Hox-holli i Dibrës kishte dhënë një vajzëtek Bushatllit, një tek Mahmud Pa-shë Verlaci në Elbasan, një (ZerinaHoxhollin) tek alltunet e Kavajës, njëtek Karahasanin i Brezhdanit. Këtëgjë kishin bërë dhe Karahasani, Hy-senagolli e Xhilaga. Por, nuk u kanëshpëtuar dhe konflikteve, që ngrininkrye, veçanërisht për ndikimet mbifshatrat që merrnin të ardhurat. Kon-flikte janë shënuar në mes të Hox-hollit e tre oxhaqeve të Dibrës sëPoshtme. Rasti me tipik dhe me çn-jerëzor është ai i Abas bej Hoxhol-lit. Në vitin 1800, Abas bej Hox-holli, grishi në një darkë në shtëpinëe tij, në Oranik (Sheher të Dibrës)krerët e oxhaqeve të Dibrës së Posh-tme: Ahmet bej Karahasanin, Ahmetbej Hysengollin dhe Sulejman bejXhilagen. Dy të parët sapo arritën nëSpas u therën nga njerëzit e Abas BejHoxhollit. Shpëtoi Sulejman bej

Xhilaga, që ishte nënpunës në Pe-qin, por dhe këtë pas një muaj dër-goi njerëz dhe vrau. Më vone, forcate përbashketa të tre oxhaqeve të Di-brës së Poshtme, Hysenagollit, Kara-hasanit dhe të Xhilagës, të prira ngavajza e Ahmet Karahasanit, Bedria,sulmuan Hoxhollin, në sarajet e tijdhe u hakmorrën qenëshe. Popullikëndoi:

"Moj Bedrie e lumja bijëVune kamën në zengjiMore gjakun e vllait të ri ''

OXHAKU I KARAHASANIT.

Karahasani, si oxhak u njoh atynga viti 1774. Origjina e tij ështënga Shoshajt e Dukagjinit. Nuk di-het se në ç'vit ranë në Zenisht tëMatit, ku themeluan dhe një lagjeme emrin Shoshaj. Njëri ndër ta, KurtShoshaj, bashkë me katër djemtëlëvizi dhe nga Zenishti dhe u ndaluanë Brezhdan të Dibrës së Poshtme.Ai që i dha emër fisit qe Hasani i I-rë, i cili për trimëritë që tregoi nëluftën ruso-turke, 1768-1774, morinofkën Karahasan (Hasani i Zi ) dhefermanin që njihej oxhak. Pas Hasan-it të Zi (Hasanit I-rë) emër bëri Hasanii II, Ahmeti i I-rë, Bedria, Ahmeti iII dhe Isufi. Edhe Karahasani, si tëgjithë oxhaqet e tjerë u fuqizua singa ana politike e domosdo dhe ngaana ekonomike. Pushteti i tij feudalshtrihej në fshatrat: Brezhdan, Rash-napoje, Ushtelencë, Zdojan, Kuben,Cerjan, Kishavec, Rreth Kale, Tomin,Muhurr, Luzni dhe pas vitit 1844dhe Selishte, e cila u shkëput ngaOxhaku i Zogollit të Matit, për ar-sye se Haxhi Pashë Sakati (Zogolli) ierdhi në ndihmë Hajredin Pashës.Paralel me pushtetin administrativetë Karahasanit, në fshatrat e përmen-dura më lartë, vepronin Teqja e To-minit dhe ajo e Brezhdanit. Sarajt eKarahasanit rrinin plot e për plot menjerëz që shërbenin aty si:hyzmetqar, kafshar, barinj, furrxhinj,kafexhinj, njerëz që merreshin mepunët bujqësore dhe të vjeljes së tak-save, hoxhallarë, imamler, njerëz qëdinin shkrim e këndim e njerëz tëarmatosur. Me fjale të tjera, jeta dheqëndrimi i Karahasanit ishte jeta dheqëndrimi i një familje feudale tip-ike orientale, siç ishin dhe Hoxhol-li, Hysenagolli dhe Xhilaga. EdheKarahasani kishte lidhje të forta meseren e rangut të tij brenda dhe jash-të Dibrës. Brenda Dibrës kishte lidhëkrushqi me Hysenagollin dhe Hox-hollin. Jashtë Dibrës kishte lidhëmiqësi me Bushatlliun e Shkodrës,bejlerët e Tetovës, bejlerët e Pejësdhe oxhakun e Çelajve të Patinit eAli Pashë Gucinë. Nga tre oxhaqet eDibrës së Poshtme Karahasani cito-het të ketë mbajtur qëndrim shumë

të egër ndaj fshatrave të semtit të tij.Hapja e burgut në oborrin e tij,vrasjen në pabesë e fisit të Tonuzit(Karahasani dhe Tunuzi ishin njëvëlla), sjelljen e ujit të pijshëm mebulira nga Luznia, tregon më së miriegërsinë shembullore të Karahasan-it. Këta si dhe taksat e rënda që umerrte fshatarëve e çuan Karahasa-nin në konflikte të herëpashershmeme fshatarët e Luznisë, Muhurrit dheKatër Grykëve, konflikte në të cilëtKarahasani doli i humbur. Kjo tre-gonte se pozita e tij në veçanti, pordhe e oxhakëve në përgjithësi, nëmesin e shek XIX, nis të bjerë duk-shëm. Deri në qershor të vitit 1878Karahasani nuk përmendet për ndon-je punë të mirë në interes të çështjeskombëtare shqiptare. Po pikërisht nëqershor të 1878, Ahmet bej Kara-hasani, rreshtohet me krahun atd-hetarëve të shquar shqiptarë, Abdylbej Frasherin, Iljas Pashë Dibrën, AliPashe Gucinë, Sulejman Vokshin etë tjerë, për themelimin e LidhjesShqiptare të Prizrenit dhe shtrirjen eautoritetit të saj në të gjitha trojetshqiptare. Akti për organizimin eushtrisë kombëtare shqiptare dhevendosjen e tyre në vendet e duhuramban dhe firmën e Ahmet bej Kara-hasanit. Por, për dreq, fati e godetfortë e dhimbshëm Ahmet bej Kara-hasanin. Ata ditë që ishte në Prizreni vdes gruaja, vajza e Ali Pashë Gu-cisë dhe djali i vetëm. Kthehet nëBrezhdan dhe pas këtyre ngjarjeve tëtrishtueshme nuk e gjejmë të përf-shirë në veprimtari kombëtare, gjëtë cilën do ta vazhdonte e do ta bënteme devotshmëri e përkushtim atd-hetar i vëllai i tij, Isuf bej Karahasani.Isuf beu mori pjesë në luftën e Nish-it, 1877; në Lidhjen Shqiptare tëPrizrenit, 1878; në kuvendin e Di-brës, shkurt 1899; ne Kongresin eDibrës, korrik 1909 dhe në kryeng-ritje kundra turke të viteve 1909-1911. Shkurt: me veprimtarinë atd-hetare në tre dhjetëvjeçarët e fundittë sundimit turk në Ballkan, IsufKarahasani lau jo vetëm fytyrën eoxhakut të tij, por në një farë masedhe të tre oxhaqeve të tjerë të Di-brës. Me vdekjen e Isuf bej Kara-hasanit, në fund të dhjetorit 1910,shuhet dhe Oxhaku i Karahasanit,ashtu siç shuhet një vatër me prushme një gjym uji.

(Vijon numrin e ardhshëm)

Në rast luftërash përfaqë-suesit e oxhakut merrninpjesë ashtu si dhe sanx-hakbejt. Nga ana adminis-trative dhe organizimishoqëror, Dibra ndahej në"Topallti" dhe "Malësi".Megjithëse në Dibër ishtengritur administrataosmane, në shkallë sanx-haku, pushtetin e ushtron-in oxhaqet. Në DibërTurqia Osmane njohukatër oxhaqe: Hoxhollin,Hysenagollin, Karahasanindhe Xhilagën.

13 - Maj 200937nr.

kritikë letrareSubjektet nuk janë aspak spektakulare, por vijnë si produkt i jetës së

përditëshme e rreale, anipse dramatike të fshatit. Nostalgjia e shkrimtarit e mbushlëndën tejendanë, duke u bërë kështu, fibra e tekstit të narrativës së tij.

Para disa ditësh doli në Bukureshtvëllimi “Atdheu prej dëbore”i shkrimtarit shqiptar RamizGjini. Vëllimi përmbledh tregimetmë të mira të këtij prozatori, i cilibanon në Amerike prej gati dhjetëvjetëve. Përkthyesi i tregimeve tëRamiz Gjinit është Marius Dobresku,shkrimtar dhe gazetar rumun, fituesii çmimit ”Penda e argjendtë” në vitin2006.

Dobresku është gjithashtu i njo-hur si përkthyesi i Ismail Kadaresënë gjuhën rumune.

Vëllimi në fjalë përmbledh 15nga tregimet më të arritura tëkëtij shkrimtari shqiptaro-amerikandhe ka një parathënie mbi RamizGjinin dhe veprën e tij.

”Nëpërmjet tregimeve të tij, kamnjohur një shkrimtar të formuarjashtë Shqipërisë, por të lidhurkryekëput me realitetet e saj”, shk-ruan Dobresku në parathënie.

Letërsia shqipe ka njohur mjaftrastë të tilla, duke filluar meklasikët, modernët dhe duke mbaru-ar me autorët e sotëm. Dhe nga kjodukuri ajo nuk humbi asgjë,përkundrazi.Shembujt e Lasgushit,Mitrush Kutelit, Kadaresë e dhjetërate tjerëve janë shumë të njohur”.

Tregimet e Ramiz Gjinit kanë njëparfum nostalgjik, janë të mbushurame kujtimet e vendeve dhe njerëzvetë afërt të mbetur shumë të gjallënë memorien e autorit.

Libri ështe botuar nën kujdesin eorganizatës Lidhja e Shqiptarevetë Rumanisë, të kryesuar nga de-putetja Oana Manolesku.

Lidhja e Shqiptarëve të Rumanisëboton, ndërmjet ShtëpisëBotuese ”Privirea” dhe me financim

Nga: MARIUS DOBRESCU

Kur e perktheva tregimin e parë të Ramiz Gjinit, patanjë stepje, pasi nuk kisha dëgjuar kurrë për këtë shkrimtar.

Tregimet shumë të bukura të librit “Atdheu prejDëbore”, ngase qenë shkruar me dorën e sigurtë të njëshkrimtari profesionist, nuk dija si t’i trajtoja. Pastaj, dukemarrë në dorë njërin pas tjetrit vëlli-met e tij të botuara viteve të fundit,bindja mu forcua më tepër. Kështu, unëkuptova se kisha të bëja me krijime tënjë shkrimtari bashkëkohor të formuarjashtë Shqipërisë, por të lidhur shumëngushtë me karakterin e veçantë të re-aliteteve të saj.

Letërsia shqipe ka njohur raste tëngjashme me shkrimtarë klasikë,modernë si dhe bashkëkohorë, sh-krimtarë, vepra e të cilëve, është njëpasuri e paçmueshme që nuk duhethumbur. Sidomos, kam parasysheketu, Lazgush Poradecin e MitrushKutelin, tashmë të njohur nga tëgjithë.

Por le të kthehemi tek Ramiz Gji-ni. Porza e tij rrezaton një nostalgjitë pafund për kohë e vende të lashtae të munguara. Ndjesitë e tij të pashmangshme e tëfuqishme prej aktori dhe shkrimtari, përcillen përmesnjë sensibilizimi të personazheve vdekatarë.

Mjafton të përmendim në këtë vëllim të përkthyer nërumanisht tregimet “Atdheu prej Dëbore”, apo “Dërge-sa e Zotit, për të kuptuar forcën sugjestionuese të artit tëtij.” Të dy këto tregime, na fusin në një botë të mrekul-lueshme fëmijërie, ku gjithçka është e mundëshme dheasgjë nuk është e ndaluar.

Toni i narrativës, në këto dy tregime, është i ngrohtëe gjith afrimitet. Duke pasqyruar me thjeshtësi naivite-tin e moshës së fëmijërisë, prozatori Ramiz Gjini, nafut në një botë, ku gjithshka duket si një breshër kri-stalesh i shpërndarë me shpirtëmadhësi mbi realitet tona

Përkthyesi i Kadaresë prezanton Ramiz Gjinin në RumaniParathanie e librit “Atdheu prej Debore”, botuar në rumanisht

pragmatike e egoiste.Në librin “Atdheu prej dëbore, që unë kam përkthy-

er, gjendet një seri tregimesh me subjekte nga jeta fsha-tarake. Ngjarjet ndodhin në një fshat të quajtur Biboll,një vend që aktualisht, nuk gjendet në asnjë hartë tëbotës, por gjendet në mendjen e shkrimtarit.

Personazhet janë tërësisht autentikë e plot jetë. Ataflasin në dialektin e tyre të pasurlokal, pak të vështirë, por jashtëza-konisht plastik dhe shumë të gjallë.

Shkrimtari ka zotësinë të shpërnda-jë e të sjellë në masa të sakta gjithëelementët e një tregimi modern, bren-da te cilit, nuk mungon as melanko-lia, as humori, as sarkazma dhe asmençuria popullore.

Subjektet nuk janë aspak spektaku-lare, por vijnë si produkt i jetës sëpërditëshme e rreale, anipse drama-tike të fshatit. Nostalgjia e shkrim-tarit e mbush lëndën tejendanë, dukeu bërë kështu, fibra e tekstit të narra-tivës së tij.

Kurse ato dodhi të jetës amerikane,që gjenden në tregimet e tij, janëshprehje e përballjes së Gjinit merealitetin në të cilin aktualisht ndod-

het dhe që ai e ka adoptuar. Ky realitet është diametral-isht i kundërt me atë të një fshati të largët ballkanik.

Konfrontimi me realitete e mendësi të tilla të ngritu-ra në përmasat e një lufte të vërtetë, është përshkruar nëtregimin “Kthimi i Dajës Alem”.

Në këtë prezantim të shkurtër të këtij vëllimi, duhettheksuar se proza e Ramiz Gjinit, tregon qartë, që letër-sia shqipe, nuk shkruhet vetëm në Shqipëri, Kosovë apoMaqedoni. Ajo shfaqet edhe në diasporë, madje, asaj ishtohet një stimul shtesë: vuajtja e të shpërngulurit;nostalgjia e emigrantit të larguar nga atdheu, e shtynatë edhe më tepër drejt letërsisë.

Në rastin e veçantë të Ramiz Gjinit, ajo vjen merezultate të admirueshme.

Tregimet e RamizGjinit kanë një parfumnostalgjik, janë tëmbushura me kujtimete vendeve dhenjerëzve të afërt tëmbetur shumë të gjallënë memorien e autorit.

nga qeveria rumune, libra teshkrimtareve shqiptarë, pavarësishtnga vendi ku ata jetojnë dhe krijojnë.

Vitin e kaluar doli tek “Privirea”një vëllim me vjershat më të miratë poetit të ri Ermir Nika, kurse sivjetorganizata e shqiptareve rumune do tëorganizoje një simpozium të kushtu-ar poetit të madh Lasgush Poradeci.

Kongresi i Dibrës dhe Hafiz Ali Korça(Vijon nga faqja 7)

Z. Qenan B. Manastiri: “Të mos harrojnë Kretën(Gjiridin) Si u kndua telegrafi për fjalën (besa) Z.Elezovçi (Shkup) mori fjalë duke e thënë: “Firma tëmos i vihet ( kongresa konsitutional Shqiptare) porle të shkruhet (Kongresa e Rumelisë a e Maqedo-nisë) sepse ktu në kët kongres s’ndodhen vetëmshqiptarët por ka edhe të tjere, si un serb e kushBullgar e të tjerë. Veç ksaj fjala, , besa”” përdoretvetëm në Shqipëri e jo gjetkë. Me gjith këtë kjofjalë n’Europë njihet si nji lloj barbazmë”

Ky shkrimtari: “Zoti Elezoviç me kët fjalë po naposhtëron, kjo fjalë në gjuhët t’Europës përdoret:(parol d’honueur) Shqiptarët kurdoherë që kanëdhënë dhe japin besën tretin shpirtin, pra Z. Ele-zoviç fjalën le ta marrë prap se çnderon krejt Sh-qiptarët. Na Shqiptarët besën e nderojmë”

Mufti Rexhepi, Z. Hafiz Aliu kto fjalë i a për-plasën mjaft Z. Elezoviç, biseda u ashpërua tepër,së fundi Z. Hafiz Aliu: “Z. Elezoviç, me fjalënMaqedonja nuk di se ç’do të fitoni? Maqedonja anuk është djepi i vjetër e kërthiza e Shqipërisë?Gjyshët e stërgjyshët tonë, pallazgët a nuk kanëqënë populli i Maqedonjës? Z. Haxhi Ibraim B(Shkup) Z. Halim Bej, Qenan Bej e të tjerë folënmjaft për mbi këtë dyk e thënë: si kundër që thadhe vllaj jonë Z. Hafiz Aliu populli i Maqedonisëka qënë gjithnjë Shqiptarë, pra Zotëria e juaj ehartës jepni ç’ngjyrë të doni, na jemi Shqiptarënë një copë tokë …

Z. Shanof(Kosturi) “Besa në Shqipëri është fjalëe vjetër, unë të mos i u besonja shqiptarëve nëbesë si nji bullgar, që jam nuk vinja këtu pra be-sën e shqiptarëve e shënjëtroj me gjith shpirt.Bisedimi mori fund, telegrafi për Kretën u hoq.

Mbledhja e III e KongresitZ. Riza. B . Shkodra: “Të kërkojmë nga qeveria

qi të ndreqën kufitë midis Serbit e Malit të Zi dhe

t’i jepët fund grindavet e vrasjevet që ngjajnëpërherë.

Shkrimtari i kësaj librës: “Fort mirë të bëhet,por (ndreqje kufish) të mos kujtojmë.

Z. Mustafa Arif Selaniku: “Po dalim jashtë pro-gramit, po kapërcejmë kufin e kompetences. Mbikët çështje foli tepër Z. Qenani, Z Suhejli së fundifola dhe unë përsëri dyk e thënë: “Kemi të drejtëtë bisedojmë, ti ndreqim ( ti ndrëojmë…)

Pastaj Z. Riza Shkodra: “Fjalën ndreqjen ekufive e mora prap tha: Z. Qenan përsëri folimjaftë; bisedimi u ashpërua. Me hall të madh kjobisedë mezi u mbyll.

Z. Hafiz Ali Korca: “Ndër ata fshatra qës’ndollen shkolla fillore me domos të çelën edhendë gjith shkollat e Shqipërisë, gjuha kombëtaretë këndohet. Fqinjet tona nga an’ e arësimit kanëarrirë shkallën më të lartë. Na për fat të keq kemimbetur si populli i Afrikës së mesme. Me gjithatë,në Shqipëri kurse tërë gjuhët mësohen gjuha jonëpërse të mos mësohet?

Kjo kërkes e zotërisë së tij midis kongresës pla-si si një dinamit i pa pandehur, filloj një poterë ebërtitje e përdryshme në të gjith anët.

Z. Sudi: “ Me ç’shkronja do të mësohet? Se nëgegëri shkronjat llatinë s’i do as kush.

Z. Hafëz Ali: “Zotërinj! Ju lutëm shkronjat mosi përzini, vetëm këndoni.

Z. Qenan: Kemi ardhur për të sjellë nji bash-kim midis elementave, pra të përzihemi me shk-ronjat atëherë do të qitim një ngatresë në mes tëgegëve e të toskëve. Do të ishte më mirë letrat tilinim pas vullnetit të si kujit.

Z. Riza: Neve Shqipnija nuk na duhet mjaftkena gjuhën e Ali Osmanit”

Z. Hafëz Ali Korca : “Ska të drejtë Z. Riza tëpërzihet në çështjen e gjuhës kombëtare.

Z Riza B. Shkodra: “Përse? Unë a nuk jam Sh-qiptar?

Z. Hafëz Ali: “Të ishit Shqiptarë prej gjuhësamtare do të mos tregonin kaqë merzi.

Z. Mufti Rexhepi: “Bubuja sa turp i madh qyshthuhet s’na duhet gjuha kombëtare? Domosdobashkë me fenë ta mësojmë (trokitje duarsh)

Ky shkrimtari: “Një sent që ligji themeltar e kapranuar e thëna s’e duam, vjen kontra ligjit e nd-jenjave kombëtare. Riza Beu në dashtë le të mose kndojë.

Z. Riza: “S’them për vehtën t’ime por Shkodranuk e do”

Z. Seid Kruja: “Përse nuk e dashka Shkodra nado të këndojmë. Turqishtja s’na volit në gojët,pasha Zotin na do të këndojmë shqip”

Z. Haxhi Muhamed Vlora: “Nëpër librat shqipshohim disa fjalë kontra besimit e moralit prandejs’e duam”

Z. Hafiz Ali: “Zotërinj! Kësi fjalësh, librat arebi-shte persishte e turqishte kanë më tepër, apo nukpo i këndojmë. Si të këndohet gjuha, nëpër sh-kollat domosdo do të futen librat e zgjedhura (mezë t’unjët) aman Z Haxhi të lutëm mos qit ngatre-sa, u zbut Z. Riza Kurse këndohet turqishtja, sh-qipja çduhet?

Z. Qenan: “Qysh u bëka vetëm me turqishtën?Nevojat shkollore janë aqë të shumta sa në gju-hën amtare edhe nuk munden të plotësohen.

Z. Riza: ‘Bashkë me disa baraktarë ç’thoni morshokë? A na duhet?

Ky shkrimtari: “Ah o zot i madh ! Gjuha emamës, zërthi i bukur i babës po merret ndërkëmbë. Goja e jonë që s’pranon as do një gjuhëtë huaj, qysh do të flaës gjuhën e huaj. Bubuja poshahet gjuha ëngjëllore! Vëllazër brumi s’ndron.Na Shqiptarë kemi qënë Shqiptarë, jemi prap, Sh-qiptarë do të jemi. Na gjuhën nuk e lamë të vdesë”

Z. Seid: “Domosdo do ta këndojnë”Z. Murad Jakova: “Do të këndojmë po”Z. Jusuf B. Kara Hasani: “Nuk heqim dorë nga

gjuha e jonë. Gjith krerët e malësorëvet kanë zbri-tur dhe janë mbledhur në xhami të madhe, gjithpopulli duan ta çpërndajnë mbledhjen.

Qenan Manastiri: “Shokët qi kemi jashtë tëdrejtën a nuk na e lanë neve? Tani kurse kemivazhduar mjaft dhe kemi ardhun në fund të bised-imit, a nuk është turp të përndahemi kot më kot?Le populli jonë por edhe fqinjët do të qeshin mene, me ç’sy dhe faqe do të kthehemi? Ardhëm menji bujë të madhe e të kthehemi me shoqë përujë!. . bubuja sa turp!. .

Z. Riza: “ Më s’besojmë vetëm të vërtetojmë tëkatër pikat origjinale dhe t’ikim. S’kemi detyrëtjetër.

Z. Qenan: “Zotërinj? Kemi liri të plotë, s’ka tëdrejtë kush të na caktojë kufi për bisedim. Menti-met e larta të kombit bujar nuk mundet t’i marrëndër këmbë as kush.

Z. Hafiz Ali: “Që ditën e parë së mbledhjes sëpërgjithshme pata thanë që kurse qëllimi imbledhjes paska qënë vetëm për të vertëtuar këtokatër pika, nuk ishte e nevojshme të mbidheshimpor i kishin vertetuar nëpër viset q’ishin, këtu luannji gisht!.

Z. Myfti Kara Rexhepi: “Sa çudi! Dhe unë thamsi thotë Hafiz Aliu, këtu ka nji gjishtë që, bisedimettona të ditës, na i përmbys natën. Çështjet e për-fënduara qysh u marrkanë prap në bisedë, palegjith e gjith si i hethkan poshtë krejt.

Z. Riza: Veç katër pikave origjinale, s’ka….Ky shkrimtari: “Ç’është kjo punë! A kështu qe

besa që lidhëm. Besën t’onë po e marrim vetënëpër këmbë. Sa punë e tmerçme! Oji ç’rrezik nagjeti! Vazhdim! Vazhdim! Një poterë! Zëra të ndry-shëm me gjak të nxehtë.

Z. Jusuf Bej Kara Hasani ( nga malsija) “Kemidhënë besën o Mufti efendi mbaj qetësinë!. Dot’vazhdojmë…”

(Vijon)

14 - Maj 200937nr.

kulturë

Portrete të artit dhe kulturës dibrane

EDLIRA GJONI (NOVAKU)- vajza virtuoze dibrane në violinçelë

Nga: NAIM PLAKU

E shikoni këtë grua të qeshur e tëbukur, që me aq pasion e dashu-

ri jep mësime në violinçel dhe për-gatit talentet e reja tek shkolla emesme artistike “Jordan Misja”, njëshkollë me kaq tradita, që i ka dhënëvendit kaq shumë artistë? Edhe ajovetë ka qenë dhe është një talent ikësaj shkolle, i kësaj vatre të madhekulture. Është ajo vajza e vogël dhee brishtë, bijë e mësuesit të nderuarFiqiri Novakut, që erdhi në këtë sh-kollë kur ishte vetëm gjashtë vjeç.Është ajo vajza e bukur dibrane kukishte spikatur talenti në fushën emuzikës dhe ndoshta, kaq e imët dhee vogël atëherë, me gishtat e saj tëhollë do të nënshtronte për vite meradhë violinçelin e madh dukembushur arenat e artit shqiptar ebotëror plot tinguj e melodi. Ështëajo vajza e dikurshme dhe gruaja esotme që do të luante me virtuozitetnë formacionet orkestrale vepratmuzikore që nga ato më të thjeshtate gjer tek veprat klasike të kompozi-torëve të mëdhenj dhe talenti i sajdo të shkëlqente që nga skena “Vir-tuozët e Tiranës” e gjer tek ato tëSpanjës, Austrisë, Francës,Italisë,Zvicrës, etj.

Ja tek e kemi në vitet e hershmetë rinisë së saj, atëherë vetëm 15vjeç, duke luajtur në orkestrën “Vir-tuozët” të drejtuar nga mjeshtri imadh i skenës shqiptare, Zhani Ciko,duke dhënë shfaqje në skenat më nëzë të Evropës e më gjërë. Vit pas vitie shohim përkrah mjeshtërve duke ushquar në komplekset orkestrale esidomos në atë të harqeve dhe dukeu nderuar me çmime kombëtare e

ndërkombëtare. Ja tek e patëm edhepak ditë më parë, në prill të këtijviti në stinën koncertore pranveroremes artistëve të huaj në një sërëkoncertesh në mjediset e ministrisësë Turizmit, Kulturës, Rinisë eSporteve, tashmë mësuese e për-gatitjes së talenteve të reja në sh-kollën “Jordan Misja”. Edlira Gjonidebutoi me shumë sukses si pjesëtarenë orkestrën e harqeve të drejtuar ngaDesar Sulejmani në koncertin e zh-villuar me 9 prill 2009 në nderim të

200 vjetorit të vdekjes së kompozi-torit të madh gjerman Hajden.

Edlira Gjoni ( Novaku ) ka mbaru-ar studimet e larta në Akademinë eArteve të Bukura. Ne dibranët e njo-him fare mirë, sepse ajo ishte bija enjë mësuesi të talentuar të gjuhës dheletërsisë në gjimnazin e qytetit tëPeshkopisë, që u nda nga jeta nëmoshë të re, duke lënë pas një për-vojë të çmuar didaktike, të pasqyru-ar edhe në disa botime pedagogjiketë kohës. E njohim fare mirë se për

disa vite me radhë, nga viti 1997 egjer më 2002 ajo drejtoi sektorin emuzikës në qendrën Kulturore tëFëmijëve në qytetin e Peshkopisë dheishte udhëheqëse artistike e ansam-blit të fëmijëve. Atë e njohin të gjithëdibranët, jo vetëm si një violinçelistevirtuoze, si një mësuese e pasionu-ar, por edhe si një krijuese të disaveprave muzikore e të shumëkëngëve e melodive orkestrale përfëmijë. Në këto vite Edlira bëntepjesë edhe në orkestrën e Qendrës

Kulturore dhe të Estradës së Peshko-pisë ku shquhej për korrektesë e për-gatitje profesionale në veglën e saj.Fëmijët e Dibrës e njohin dhe ush-qejnë dashuri e mirënjohje të pa-kufishme për mësuesen e tyre, që irriti dhe i frymëzoi për ta zhvilluarmë tej talentin e tyre. Nuk është ras-tësi që nga gjiri i kësaj Qendre kanëdalë vazhdimisht orkestrantë të tal-entuar, sepse ajo diti t’i zbulojë, t’ithithë e t’i edukojë talentet e reja tëmuzikës e të artit në përgjithësi.

Në vitin 2002 Edlira ka filluar punënsi pedagoge në shkollën “Jordan Mis-ja” në Tiranë, ku vazhdon edhe sot pome atë dashuri, pasion e këmbënguljeqë t’u japë fëmijëve e të rinjve,nxënësve të kësaj shkolle gjithçka ngapërvoja e saj, nga virtuoziteti i saj. Mekëta nxënës të talentuar është paraqi-tur me dinjitet në konkurse në Tiranëe Kosovë dhe ka fituar çmime e kamarrë vlerësime maksimale.

Ne, dibranët, krenohemi kur sho-him që talente të tilla lindën e upërkunden në një djep plot tradita jovetëm në qëndresë e trimëri, por edhenë art e kulturë. Ndjehemi kryelartëqë nga gjiri ynë mbijnë e rriten tal-ente që mbushin skenën e i japinkënaqësi jetës. Krenohemi dhe gë-zojmë kur shohim bijtë dhe bijat tonapërkrah artistëve më të shquar të ven-dit, siç e pamë ditë më parë dhe Ed-lirën, cucën dibrane duke luajtur solonë violinçel dhe duke ekzekutuar ve-pra të mëdha muzikore. Në këtë vep-rimtari artistike morën pjesë pedagogëtë akademisë së Arteve GjovalinLazri, Astrit Selita e Aristidh Prosi.Për të tillë portrete e profile artistiketë kompletuara, për të tillë talente,për të tillë njerëz të rrethua me mirën-johje ka nevojë vendi ynë.

Dibër e Madhe - Artin Spahiu, drejtor i Qendrës për Kulturë

Dyert e hapura për aktivitete kulturoreArtin Spahiu, drejtor i Qendrës për

Kulturë në Dibër të Madhe ështëkuadër i emëruar në janar të këtij viti,i cili me ardhjen e tij solli një frymëtë re të organizimit dhe veprimit.Synim i imi është që në Qendrën përKulturë të krijoj kushte dhe ambi-ente ku të rinjtë dibranë të mund takalojnë pjesën më të madhe të ko-hës së lirë në mënyrë të dobishme etë kulturuar dhe larg kafeterive dhesjelljeve devijante.

I pyetur për qëllimet e tij në sh-timin e aktiviteteve kulturore nëDibër të Madhe, drejtori Artin Spa-hiu, thekson se: "Përpjekjet e miajanë që kjo qendër kulturore të jetëe hapur për të gjithë ata që me punëne tyre dëshirojnë ta pasurojnë jetënkulturore në qytet, duke shtuar senë frymën e kësaj dhe në mungesëtë mundësive financiare, shfrytë-zuesve për aktivitetet në ambientettona nuk u marrim para.

Në pyetjen se çfarë risish kanëndodhur brenda këtyre muajve, Spa-hiu, thotë se:"Pikësynim janë inves-timet. Aktualisht kemi bërëripërtëritjen dhe vënien në funksion-im të plotë të bibliotekës duke epasuruar me 500 tituj të rinj të tëgjitha zhanreve. Në këtë kuadër kemikrijuar edhe ambientet për lexuesite librave dhe të shtypit, si edhe in-ternet leximoren të pajisur me ko-mpjuterë.

Kemi bërë rikonstruksionin eambienteve të pingpongut që nukfunksiononin për më shumë deka-da. Këto ambiente ia kemi lejuar t'ishfrytëzojë Klubit të pingpongistëvetë Dibrës sç Madhe .

Kemi vendosur që ambientet tonapër aktivitetet e tyre të mund t'ishfrytëzojnë pa asfarë pagese tëgjitha OJQ-të dhe shoqëritë kultur-ore dhe artistike.

Në Qendrën për Kulturë në Dibërtë Madhe janë zhvilluar një serë ak-tivitetesh kulturore. Boris Trajanov,maestro I operës dha koncertin e tijpara publikut dibran, Shoqëria kul-turore "Teuta" nga Tetova dha kon-certin e saj me këngë qytetare. Janëhapur ekspozita të piktorëve. Janëorganizuar debate rinore për mi-grimin, drogën dhe arsimin sipëror.U organizuan aktivitete me rastin epërvjetorit të Pavarësisë së Kosovës.U shënua Festa tradicionale Rome.Për nder të Ditëlindjes së Muhamedita.s. u organizuan ligjerata dhe njëkoncert tematik fetar. Në galerinë earteve u organizua mbrëmja rinore.Janë organizuar koncerte tëkëngëtarëve të rinj. Janë mbajturaktivitete politike dhe kulturore të tëgjitha partive politike. U organizuaedhe panairi I botuesve të librave.Me mbështetjen e Qendrës për Kul-turë u mbajtën edhe tri premierat eshfaqes me gjimnazistë nga Dibra e

Madhe "Shi në Plazh". Ndërkaq dotë intensifikohet edhe më shumëbashkëpunimi me Qendrën për Kul-turë të Dibrës së Vogël-Peshkopisënë Shqipëri.

MINISTRIA TË NA NDIHMOJËFINANCIARISHT

Drejtori Artin Spahiu nuk ngu-ron të flasë edhe për problemet metë cilat po ballafaqohet kjo qendërpër kulturë, duke thënë se," përkundërshumë përpjekjeve që Qendrës përKulturë në Dibër të Madhe t'i rik-thehen mjetet financiare në shumëprej 25 mijë euro, të ndaluara nëmënyrë të padrejtë nga Ministria përKulturë e Maqedonisë në nëntor tëvitit 2008. Kjo tregon shkelje fla-grante të afateve për realizimin e pro-jekteve, sepse mjetet e dedikuaramund të shfrytëzohen brenda për-fundimit të vitit kalendarik, përkatë-sisht deri më 31 dhjetor 2008. Përfat të keq këto mjete nuk arritëm tirikthejmë pasi kërkesa jonë në Ko-misionin për kulturë të shkallës sëdytë pranë Qeverisë së Maqedonisënuk u morr parasysh, edhe pse nëkërkesën tonë pasqyruam sasi tëmadhe të borxheve që i kemi si in-stitucion. Në arsyetimin e Ministrisëpër Kulturë, përmendet se gjoja gjatëaktiviteteve të kësaj qendre për kul-turë në vitin 2008 nuk ka patur një

ritëm të mjaftueshëm për realizimine projekteve nga paraardhësi im.

Këtu nuk duhet lënë pa përmen-dur se ish ministrin e Maqedonisëpër kulturë, i cili këtë shumë prej25 mijë euro në mënyrë joligjore eka depozituar në xhirollogarinë per-sonale të Qendrës për Kulturë nëDibër, edhe pse pjetet e programoreduhet të depozitohen në xhirollog-arinë buxhetore të Qendrës për Kul-turë. Kjo sjellje e ish ministrit përkulturë ka patur për qëllim frenimine punës së këtij institucioni kultur-or, sepse gjatë vitit 2008 janë mirat-uar vetëm 6 projekte me vlerë tejettë minimizuar të buxhetit,nga 13

Në foto” Artin Spahiu

projekte të aplikuara në Ministrinëpër Kulturë, tha në fund drejtoriArtin Spahiu, i bindur dhe meshpresë që Ministria për Kulturë eMaqedonisë do të gjejë mundësi përt'i plotësuar kërkesat e kësaj qendrekulturore në Dibër të Madhe, pasigjendet në prag të shumë aktivitetevekulturore në pritje të afër 6000mërgimtarëve që gjatë pushimeveverore do ta vizitojnë vendlindjen etyre, Verën Kulturore-Dibra 2009,Festivalin "Teatri Shqiptar në Maqe-doni-Dibra 2009 dhe shënimin e100-Vjetorit të Kongresit të Dibrës.

Rexhep TORTE

15 - Maj 200937nr.

kujtesë

Ai sot nuk jeton më. Ka tre vjet qëka vdekur por historia e tij e rrallë

është ende në kujtesën e të gjithë di-branëve që e kanë njohur nga afër.Han Tota nga fshati Blliçe, i rriturjetim, në moshë të vogël u largua ngafshati i tij i lindjes dhe u vendos nëTiranë duke punuar tek një pronar ti-ranas. Pas punës Hani ishte i dhënëshumë pas luleve ku mjedisi i jash-tëm në shtëpinë e pronarit u zbuku-rua me lule të ndryshme sipas shijevetë dibranit jetim. Kjo nuk mund tëqëndronte gjatë pa rënë në sy të tëtjerëve në ato vite pasi dhe Tiranakishte një shtrirje të vogël e njohjaishte e lehtë mes të gjithëve.

Kështu emri i Han Totës filloi tëlakohej shpesh edhe në qarqe intele-ktuale por dhe në rangje më të larta.E mori vesh dhe vetë mbreti Zog senë Tiranë ishte një lulishtar profesion-ist. Mbreti dërgoi njerëz dhe e moridibranin në Oborrin mbretëror. Ish-te një privilegj i madh në ato vite tëpunoje në Oborrin Mbretëror sido-mos për një jetim nga Dibra siç ishteHan Tota por ja që edhe fati shpeshherë jetimëve u prin për mbarë. Hanira shpejt në sy për mirë tek Zogu përpunën me cilësi që bënte dhe përzgjuarsinë që kishte. Me atë trupin etij të njomë, jetimi i Dibrës nuk ulejgjatë ditës.

Ashtu me shatë, me gërshërë e kue ku edhe me duart e tij rrinte pasluleve.

Han Tota do të ishte i pranishëmmes atyre qindra e qindra të ftuarvenë dasmën e madhe të Mbretit Zogme austro-hungarezen e bukur Ger-

Nga: SHAQIR SKARRA

Në fakt emrin e ka Mevlan, pornë qytetin minator të Bulqizës

të gjithë e kanë thirrur Landi. Kështue kujtojnë miq e shokë edhe sot pasnjë viti që nuk e kanë më në gjirin etyre. Ndaj u mblodhën edhe njëherëtë gjithë bashkë në shtëpinë e AfrimShirës. Miq e të afërm, shokë eqytetarë të Bulqizës. Si atë ditë pril-li kur plasi gjama, kur kjo shtëpi evogël përcolli për në banesën e fun-dit djalin e madh Mevlanin. Tani umblodhën bashkë për të kujtuar këtëpërvjetor të hidhur. Kishte ardhurdhe nusja e Landit veshur me të zeza,Esmeralda. Edhe pse kishte kaluar njëvit lotët ende nuk u ishin tharë. Ivetmi që ende nuk kuptonte në këtështëpi ishte Mevlani shtatë muajshqë lozte me kukulla. Ai erdhi në jetëtre muaj pasi i vdiq babai, ndaj ialanë edhe emrin Mevlan. Afrimi kish-te përballuar edhe tragjedi të tjeradhe ishte kalitur disi por vdekjatragjike e djalit Mevlanit e ka dobë-suar shumë, megjithatë nuk jepetkarshi gruas dhe fëmijëve të tjerë.Landi nuk ishte vetëm djali i madh itij por dhe shoku më i afërt që kon-sultoheshin për çdo gjë bashkë. Edhekur vendosën që t’i ktheheshin bi-znesit, ashtu babë e djalë bashkëmorën një vendim të tillë. Landi ulind në Shumbat por u rrit dhe u ar-simua në këtë qytet të bukur strehu-ar mes maleve. E mësoi herët se sa evështirë ishte jeta në këtë qytet pasiAfrimi kishte një jetë të tërë që

Shembulli dhe veprimtaria atdhetare, fetare e kulturore e MagjistërRruzhdi Lata rrezaton në Dibër. Rruzhdiu u lind më 6 maj 1953 në

fshatin Hame, në Dibër të Madhe në një familje me tradita të shquaraatdhetare e fetare. Pas shkollimit fillestar në vendlindje vazhdoj shkol-limin në medresenë e Alaudinit në Prishtinë, si dhe kreu me suksesfakultetin filologjik, grupin e gjuhëve orientale në universitetin eKosovës,ku do te vazhdojë edhe shkallën e tretë të studimeve në degëne letërsisë shqiptare. Mbrojti masterin me temën e realitetit historik tëpoemës “Qerbelaja” të Naim Frashërit.

Fjalë mirënjohje përMagjistër Rruzhdi Lata

Kurdoherë pranënjerëzve me zellin epashuar për fenë ,përatdheun, për traditatdhe papërtimin.Magjistër Rruzhdi Lataështë sa i thjeshtë aqedhe i përkushtuar, sa iurtë aq edhe studiues,fisnik e dashamir,gjithnjë pranënjerëzve, pranë jetës

Punimet shkencore të kryera ngamagjistër Rruzhdi Lata janë tëshumta si përkthimi i romanit tëSami Frashërit “Dashurija” e Te-latit me Fitnetin së bashku memagjistër Mehdi Polisin(nga tur-qishtja. Zotëron gjuhët e huaja siarabisht turqisht dhe gjuhët sllave.Ka përkthyer veprën “Bashkëshort-ësia) islame” , nga arabishtja“Buhariun”etj. Ka bërë punimestudimore si “Haxhi Vehbi Dibrakryetar i senatit të parë shqiptar”,botuar në gazetën “Flaka e vllazëri-zimt”, në prill 19922 (Me 8 vazh-dime) .”Haki Sharaki-mësues ipopullit” botuar në të përditshmen“Flaka e vllazërimit” në gusht 1993( me 4 vazhdime) “Fuad Delira jetadhe vepra”, botuar në gazetën “Flakae vllazërimit” në shtator 1993 shkroi për “Said Najdenin”. Shkroi “Hox-hallarët e Dibrës” Shkup 1994 . “Kontributi i hoxhallarëve të Rekës sëDibrës” botuar në librin e punimëve të simpoziumit e “Dibra dhe et-nokultura e saj” 1995. Rruzhdi Lata i talentuarka punuar gjatë si asistentnë procesin mësimor për letërsinë turke për 12 vjet me radhë.Në vitin1991 dhuna serbe dhuna serbe e largoj Rruzhdi Latën nga Hama kështuqë punën e vazhdoj në fakultetin filozofik ku vetë shqiptarët janë tëdetyruar ta angazhojnë jashtë objektevë përkatëse. Në vitin 2002 përk-theu thënie profetike të “Sahi Yll Buhariu “ gjithsejt dhjetë. Kurdoherëpranë njerëzve me zellin e pashuar për fenë, për atdheun, për traditat dhepapërtimin. Magjistër Rruzhdi Lata është sa i thjeshtë aq edhe i përkush-tuar, sa i urtë aq edhe studiues, fisnik e dashamir, gjithnjë pranë njerëzve,pranë jetës. Ai ka shkruar me kompentencë e passion për figurat e ndrit-ura të vendit tonë. - Do të ishtë mëkat, thotë magjistër Rruzhdi Lata- që nëaktivitetet qofshin fetare, qofshin kombëtare të mos flasim për Hafiz AliKorçën pjesëmarrës në Kongresën e Dibrës që kërkonte me çdo kusht qëproçesverbali i kongresit të mbahej në gjuhën shqipe. E në Kongresin eManastirit Rruzhdiu ngre lart vlerat e Gjergj Fishtës . Magjistër RruzhdiLata midis të tjerave na ka dhënë studimin me vlerë “ Roli i predikuesvefetarë në Kongresën e Dibrës “ ku pasqyron me saktësi rolin e madhatdhetar, qëndresën edhe veprimtarinë në dobi të çështjes kombëtare e tëarsimit, të figurave të ndritura dibrane.K anë luajtur një rol sa fetar aqedhe kombëtar, shkruan Rruzhdi Lata figura të tila të njohura si HaxhiVehli Dibra, Hafiz Sherif Lëngu, Hafiz Ali Korça. Në vitin 1995 përfun-don një specializim në Stamboll.Vite më vonë Magjistër Rruzhdi Lata dota shikojmë në të gjitha aktivitetet kulturore, shkencore, fetare dhearsimore.Sa e sa herë në simpoziume të ndryshme zëri i tij do të dëgjohejme kureshtje nga të tjerët.Dhe jo vetëm në Maqedoni por dhe jashtë sajRruzhdiu ka qenë i ftuar të marr pjesë në simpoziume shkencore si nëSarajevë, Gjermani, Austri, Zvicër, SHBA etj.

-Jam ende i ri do të shprehet Rruzhdiu, them se kam për të dhënëedhe më shumë për vendin tim.Do ta justifikoj me punë dhe vetëm mepunë këtë mirënjohje dhe respekt që kanë të tjerët për mua.

Mevlud Buci

Një vit pa LandinMe rastin e 25 vjetorin e lindjes dhe 1 vjetorin e vdekjes.

punonte në zgafellat e nëntokës sëBulqizës. Sa e sa herë e kishte lënëLandin në shtratin e ngrohtë, mesëndrave të bukura të natës dhe vetëishte larguar për në turnin e tretë.Vetëm kur rrezet e diellit prekninmajën e Dhoksit Landi zgjohej ehidhte vështrimin tej nga dritarja nëpritje të babait minator. Dhe pikër-isht kur sapo kishte mbushur 24 vjeç,kur priste të bëhej baba, kur shtëpiapriste më shumë, një aksident auto-mobilistik ia këputi ëndrat në mes.Nusja Esmeralda ishte shtatëzënë,ishte në muajn e tretë. Prisnin tëgjithë në këtë familje minatori që njëfëmijë të vinte në jetë…Atë mëngjezprilli Landi doli herët nga shtëpiameqëllim që do të kthehej shpejt siçdo ditë. Por fati këtë ditë të zezëprilli nuk ishte me të, nuk ishte as

me Afrimin dhe nënë Shatulen, nukishte as me Esmeraldën, as me kr-ijesën e vogël tre muajsh në barkune saj, as me vëllezërit e motrat, asme shokët e shumtë që kishte Landinë qytetin e Bulqizës. Aksidenti au-tomobilistik ishte kundër të gjithëve.Landi Shira iku si pa kuptuar nga kjojetë për t’u kthyer si një engjëll sevetë ishte engjëll. Qyteti i vogël egjama shpërtheu portat e të gjithëbulqizakëve atë ditë prilli. Qyteta-rët vërshuan si ortek ende pa ardhurnë shtëpi trupi i pa jetë i Landit. Epikërisht tashmë është mbushur plotnjë vit që në shtëpinë e thjeshtë tëAfrim Shirës mungon Landi. Ky përv-jetor u përkujtua mes dhimbjes elotëve të shumtë por një rreze driteshkëlqente në këtë shtëpi të vogël.Kishte lindur Mevlani i vogël i ciliishte në barkun e nënës kur iu vraaksidentalisht baba. E ndaj i ven-dosën këtë emër që sa të rrojnë takujtojnë djalin e tyre Afrimi e Shat-ulja. Ai sot i ka mbushur shtatëmuajt e akoma nuk di të belbëzojëpor fakt është se përkëdheljet e babësdo ti mungojnë gjatë gjithë jetës. Përtë do të bëhet baba gjyshi i tij Afri-mi i cili do të mundohet që t’ia le-htësojë sado pak këtë humbje tëmadhe. Megjithatë Afrimi pret edhenjëherë që shtëpia t’i mbushet plot.Po vjen qershori e djali i tij që nukjeton më po të ishte gjallë do të fes-tonte 25 vjetorin e lindjes. Ku dihetmes miqve e shokëve ky përvjetor dotë kujtohet.

Lulishtar në Oborrin e Zogut dhe Bllokun e Enverit

aldinë. Hani ishte edhe punëtor pordhe i zgjuar. Pushtimi fashist i vitit1939 për Han Totën nuk do të ishte ilehtë. Zogu bashkë me shpurën e tiju largua nga Shqipëria, e miku i tij,lulishtari që kishte punuar me pasionprej kaq vitesh do të përjetonte dheçaste të vështira ekonomike por dhepsikologjike në atë periudhë kohe.Përsëri gjeti punë. Profesioni i tij ishtei bukur dhe njerëzit kishin nevojë përHanin. Pas çlirimit do t'i vinte njëtjetër ftesë, tamam si atëherë kur eftonte Zogu në Oborrin e tij por tash-më e kërkonin si lulishtar në Bllokunqë sapo kishte nisur të rrethohej.Punoi për gati pesë vite në Bllokun eri mes udhëheqjes komuniste.

Këtu Hani tashmë i pjekur mirëdhe jo si atëherë në moshë të njomë,pa me sytë e tij prapaskenat që kurd-

iseshin, korrupsionin që kishte mbër-thyer udhëheqjen. I bëri publike këtopor për të filloj dhe survejimi si njerii padëshiruar dhe i dyshimtë. U lar-gua vetë nga Tirana dhe iku në Blliçepër të jetuar përfundimisht. Kjo ikjee Hanit nuk mund t'ju pëlqente tëtjerëve, ndaj në vitin 1975 arrestohetdhe dënohet me 25 vjet burg.

Këtë fat do të kishin dhe dy djemtëe tij Hasani dhe Xhemali që të tre sëbashku bënë mbi 50 vite burg. HanTota lirohet nga burgu vetëm në vitin1991.

Tashmë i lodhur nga vitet e bur-gut e braktisi profesionin e tij të lul-ishtarit. Fundja ishte pikërisht kyprofesion që i kushtoi atij dhe dydjemve një gjysmë shekulli burg ko-munist.

SHEMSI DACI

16 - Maj 200937nr.


botimeXhafer Martini boton librin “Optika e Schmitt-it për Skënderbeun”,ku nxjerr në pah burime të reja, origjinale dhe autentike mbi Skënderbeut,origjinën, luftrat dhe drejtimin e shtetit të Arbërit prej tij.

Nga XHAFER MARTINI

Të bën përshtypje një hartë që kavënë autori në faqen 187 të lib-

rit të tij ku shënohet shteti i Skënder-beut në verë, sepse, territori që kish-te nën sundim Skënderbeu, dimritbëhej më i gjerë, për arsye se ushtriaturke tërhiqej. Kjo hartë nuk dësh-mohet se cilit vit i përket, por në tëdallojmë që territori që zotëronSkënderbeu në verë të x viti përm-bledh një pjesë të krahinës së Matitdhe një pjesë të krahinës së Dibrës.Madje, edhe këto dy krahina qën-drojnë të veçuara, duke lënë të kup-tohej që diku, midis tyre, ka toka tëpushtuara nga turqit. Dibra lidhet meMatin me zonën e Katër Grykëve,pra, përmes një terreni malor; terre-ni është i tillë edhe nga ana Matit.Nuk mund ta mendosh që të kishtendërmjet këtyre dy krahinave një rriptoke të pushtuar nga turqit. Por, si-doqoftë, kjo nuk është kryesorja.

Habia më e madhe është kurshikon që edhe Kruja është jashtështetit të Skënderbeut kur dihet qëajo asnjëherë, sa qe gjallë Skënder-beu, nuk ra në duar të turqve edhepse kjo qe dëshira më e madhe e disasulltanëve, që nuk e kursyen ushtrinëdhe asgjë për marrjen e saj. A nukështë ky një subjektivizëm i theksuari autorit të librit mbi Skënderbeun?Pse të mos ia japim në hartë Skënder-beut ato vende që ai i ka marrë meshpatë e me gjak?

Është vështirë të saktësosh kufijtëe shtetit të Skënderbeut, se, për sh-kak të gjendjes së përhershme tëluftës, vërtet ato ishin të lëvizshëm.Duke u mbështetur kryesisht në au-torët e vjetër, në këtë shkrim kemipër qëllim të theksojmë se, megjith-atë, shteti i Skënderbeut ishte shumëherë më i madh nga ai që projektonSchmitt-i në hartën e tij, sidomos kjoduhet thënë për fazën e parë të këtijshteti. Marin Sirdani shkruan se“Posë krahinës së Matit, të Kurbinit,të dy Dibrave tÀrbnit, që Skënder-beu i pat trashgim prej tèt, ai i sh-toi shtetit të tij edhe fushën eMokrenës, disa katunde në distrik-tin e Shkodrës, krahinën e Beratit edisa vise të princisë së Kaninës”. Kyka qenë një realitet se vërtetohet edhenga fakti që sulltani i dërgon njëambasador më 1444 Skënderbeut, të

Cili ishte shteti i Skënderbeut?

cilit i kërkon që “tì lëshonte tëgjitha viset që nuk i kishte pasë i ati.Skënderbeu i gjegjet se arsyeja e lypteqë tì zotëronte ai ato vende të krish-tena, edhe pse s`kishin qenë tèt,mbasi u kishin përkitë princëve tëkrishtenë, e ai vetë me fuqi të armëvei kishte shtijë në dorë”. Në këtë kohëpër të cilën flasim, edhe Sfetigradiishte në dorë të Skënderbeut. Am-basadori truk i kërkon Skënder-beut, sikur pohojnë edhe Barleti,Frangu e Anonimët, që “me fjalë tëSulltanit lypte tìu paguajshin damete bame nënshtetasve të Turqisë, tìulironte Sfetigradin me dy Dibrat, dis-

triktin e Mokrenës e disa kështjellaqë kishte mposhtur e tù detyronteme rrudhë mbrenda rrethit tàtij sh-teti që kishte qeverisë i ati para seme vdekë”, megjithëse, siç e kemiparë më lart, edhe zotërimet GjonKastriotit ishin shumë më të mëdhasesa ai që projektohet si shtet iSkënderbeut në hartën e Schmitt-it.Deja dhe fshatrat përreth ishin pro-na të Lekë Zaharisë, që, pas vrasjessë tij nga Lekë Dukagjini, i mbetëntë shoqes, por asaj ia rrëmbyen sh-kodranët në emër të Venedikut dhesi pronë të tij. Skënderbeu nuk kish-te, si duket, ndërmend të ndërhynte,

por ai u shty prej princave shqiptarë,që tìa priste Venedikut rrugën emësymjes së mëtejshme drejt tokavetë Arbërit. Anën e Venedikut e mba-nin vetëm Lekë Dukagjini, PjetërSpani e Gjergj Dushmani. Prijësat etjerë ishin me Skënderbeun dhe mekëmbënguljen e tyre Heroi ia moriDejën Venedikut, por pastaj ia lëshoivetë, duke e shkëmbyer me “një copëvend më të madh anës Drinit, tëquejtun Buzëgjarpni, edhe do tìpaguante 1400 dukatë… Frangu thotëse toka që iu lëshua Skënderbeut ngaVenediku në shkëmbim të Dejës“zinte fill nga bregu i Drinit, buzë

Shkodret, e mbaronte në vendin equajtun Buzëgjarpni, i cili ishteshumë ma i dobishëm për Skënder-beun se sa distrikti i Dejës”. Krahi-na e Beratit dhe Berati vetë me kalanëe tij ishin pronë e Teodor KoronëMuzakës, i cili nuk kishtetrashëgimtar në linjën mashkullore,prandaj ia la me testament këto viseSkënderbeut për meritat që kishte nëformimin e shtetit shqiptar. Kur ish-te duke vdekur Muzaka, Skënderbeuçoi Pal Maneshin me ushtri me marrënë dorëzim kalanë e Beratit. Dhe,në të vërtetë, dorëzimi u bë dheManeshi e mori kalanë, por pashai iGjirokastrës, duke përfituar prej sh-kujdesjes së Palit, në krye të një ush-trie të madhe, hyri befasisht në kaladuke zënë rob Pal Maneshin e Te-odor Koronë Muzakën. I pari u liruapër pesëqind dukatë, kurse i dyti,ngaqë nuk e kishte shumën që i kërko-hej, e ngritën nga shtrati i vdekjesdhe e varën në mes të qytetit. Prejasaj dite Berati nuk u mor më ngaSkënderbeu, por nuk duhet thënë qënuk e pati qoftë edhe për pak kohë.

Skënderbeu kishte në shtetin e tijedhe zotërimet e Gjergj Arianit Ko-mnenit, që i mori si pajë të shoqes sëtij Donikës. Duke u mbështetur tekTivarsi, Marin Sirdani tregon se si ranënën zotërimin e Skënderbeut edhe tokate Pultit të poshtëm. “Për Shpanët di-het prej Tivarsit, - shkruan Sirdani, - setuj pas dekë kah mbarimi i nëntorit1454, Pjetër Shpani, princi i PultitPoshtëm, u pështjellue vendi për sh-kak të bijve që nuk binin në godi përtrashëgim. Ipeshkvi i Drishtit, PjetërEjllori, çoi e grishi Skënderbeun, që,si kryetar i Lidhjes, të vinte me i vukapak asaj degame. Ky me t`marrëlajmin, udhëtoi me një pjesë ushtrijetqë kishte në Dibër e kaloj në dhenë ePultit. Aty, ku me të mirë e ku mekërcënim, për nji kohë të shkurtë, meshumë urti e pa i ba dam njeriut tëgjallë, pajtoj e qetësoj atë vend.

Nga se u tha më sipër, arrijmë nëpërfundimin që shteti i Skënderbeutnuk qe i vogël, ai kishte territorin emjaftueshëm brenda të cilit mund tëbëhej jetë e vërtetë shtetërore, sikurkufijtë të mos ishin të lëvizshëm përshkak të luftës. Por këtu ka rëndësi tëtheksohet se Skënderbeu nuk sundoivetëm mbi njerëz, por edhe mbi tokën.

(Marrë nga libri i sapodalë nëqarkullim)

9 qershorSkënderbeutvjen nëPeshkopi

BOTIME TË REJA TË AUTORËVE DIBRANË

Pajtohuni në gazetën“Rruga e Arbërit”

www.dibra.org

Tel. (04) 22 33 283.E-mail: [email protected].

Numri i radhës së gazetës do të dalë çdo të diel të fundit të muajit.Për ata që duan që gazeta t’ju shkojë me postë në shtëpi, ju lutem konfirmoni në redaksi

adresën e saktë

Të martën më 9 qershor 2009,qyteti i Peshkopisë do mbipop-ullohet. Në sheshin kryesor tësaj, para Pallatit të Kulturës, dopërurohet shtatorja e Skënder-beut, e cila së bashku me pied-estalin ku do ngrihet do të jetë4.8 metra e lartë.

Burime nga grupi organiza-tor bëjnë të ditur se, shtatorjae hedhur në bronx në Bullgari,është nisur për në atdhe. Gjith-ashtu, bashkia e Peshkopisë pomerr masat për organizimineceremonisë, mes të cilave edhenjë koncert më artistë më tënjohur dibranë.

Shatorja e Skënderbeut ësh-të bërë nga skulptori i njohur,Dekani i Fakultetit të Arteve,Sadik Spahija.

Por, ai që e ka ndjekur çdohap, duke qënë edhe ideatori esponsorizuesi i ndërtimit tështatores së heroit tonë komb-ëtar, është biznesmeni dibran,Z. Zaim Krosi. Kur të tjerëtshpifin me historira për të ulurvlerat e Skënderbeut, Krosi gjenenergjitë që burojnë nga dashu-ria për atdheun, ta ngrejëSkënderbeun si askund në botë,4.8 metra në mes të dibranëve.

XHAFER MARTINI Kuvendi i Dibrës Pallatin e Kongreseverrugaearberit.com/arkiva/2009/maj2009.pdf ·...

Documents

Transcript of XHAFER MARTINI Kuvendi i Dibrës Pallatin e Kongreseverrugaearberit.com/arkiva/2009/maj2009.pdf ·...