xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro...

190
1 maswavleblis wigni xelovneba grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2018 wels. nana ioseliani sofio qeburia

Transcript of xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro...

Page 1: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

1 maswavleblis wigni

xelovneba

grifminiWebulia saqarTvelos

ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da

sportis saministros mier 2018 wels.

nana ioseliani sofio qeburia

Page 2: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

xelovneba 1

maswavleblis wigni

Tbilisi, 2018

avtorebi: nana ioseliani, sofio qeburia

redaqtori nino gogalaZe

dizainerebi: ia maxaTaZe, giorgi maRraZe

ilustratori: giorgi maRraZe

teqnikuri dizaineri giorgi lomsaZe

© bakur sulakauris gamomcemloba, 2018

yvela ufleba daculia

Sps `bakur sulakauris gamomcemloba~

misamarTi: daviT aRmaSeneblis 150, Tbilisi 0112

tel.: 291 09 54, 291 11 65

elfosta: [email protected]

ISBN 978-9941-30-051-6

ART 1

Teacher’s Book

© Sulakauri Publishing, 2018

all rights reserved.

Tbilisi, Georgia

www.sulakauri.ge

Page 3: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

sarCevi

winasityvaoba ......................................................................................................................................... 5

Sesavali ................................................................................................................................................... 7

axali erovnuli saswavlo gegmiT gansazRvruli saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis

wliuri programa. saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba dawyebiT safexurze ...................... 19

saxelmZRvanelos Sesatyvisoba erovnul saswavlo gegmasTan .............................................. 22

gakveTilebis scenarebi .................................................................................................................... 25

Sesavali gakveTili: ratom vswavlobT xelovnebas? ................................................................ 27

saubari xelovnebaze .......................................................................................................................... 30

I Tema: xazi .............................................................................................................................................. 33

zRapari wertilebze .......................................................................................................................... 33

xazebi ...................................................................................................................................................... 36

morbenali Sxefebi .............................................................................................................................. 39

xazebi da musika ................................................................................................................................... 41

xazebi funjiT ...................................................................................................................................... 44

xazebi kvadratebSi ............................................................................................................................. 46

saniSni mondrianis stilSi .............................................................................................................. 49

II Tema: forma ......................................................................................................................................... 51

geometriuli figurebis xatva kompiuterSi ............................................................................. 51

geometriuli figurebis jaWvi ...................................................................................................... 53

ritmi da simetria ornamentSi ........................................................................................................ 55

cifruli naxati .................................................................................................................................. 59

aplikacia matisis stilSi ................................................................................................................ 62

notani .................................................................................................................................................... 65

III Tema: feri .......................................................................................................................................... 67

feradi laqebi CarCoSi ..................................................................................................................... 67

feradi laqa da gamosaxuleba ......................................................................................................... 70

sinamdvile Tu fantazia? ................................................................................................................. 72

ZiriTadi ferebi (wiTeli, yviTeli, lurji) ............................................................................... 75

IV Tema: konstruireba ........................................................................................................................ 84

naZvis xis saTamaSo – tetraedri .................................................................................................... 84

muyaos qalaqi ....................................................................................................................................... 86

konstruqcia asanTiT ........................................................................................................................ 88

iSTaris karibWe ................................................................................................................................... 92

Page 4: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

V Tema: Zerwva ........................................................................................................................................ 95

iSTaris lomebi ................................................................................................................................... 95

oqros lomi da ku ................................................................................................................................ 99

egvipteli behemoTebi ...................................................................................................................... 101

kikladuri qandakeba ....................................................................................................................... 104

mariliani comi .................................................................................................................................. 107

VI Tema: teqnika ................................................................................................................................... 109

masalebi ............................................................................................................................................... 109

sapnis buStebi .................................................................................................................................... 126

akvarelis efeqti feradi fanqrebiT .......................................................................................... 128

faqtura ............................................................................................................................................... 130

herbariumi .......................................................................................................................................... 132

anabeWdi fanqriT ............................................................................................................................... 135

oqros Semodgoma .............................................................................................................................. 138

rvafexa ................................................................................................................................................. 140

Rilebis xe ........................................................................................................................................... 143

Semajamebeli gakveTili – peizaJi xeebiT ................................................................................. 145

VII Tema: msjeloba .............................................................................................................................. 147

ras gviambobs suraTi (anri matisi) ............................................................................................. 147

ras gviambobs suraTi (JorJ siora) .............................................................................................. 150

zRapari ................................................................................................................................................ 153

frinvelebi .......................................................................................................................................... 156

qalbatoni Jinus portreti ........................................................................................................... 158

VIII Tema: Semajamebeli TamaSebi .................................................................................................... 160

ipove zedmeti (dargebi) .................................................................................................................. 160

ipove zedmeti (Janrebi) ................................................................................................................... 164

IX Tema: dResaswauli ........................................................................................................................ 167

mSvidobis dRe .................................................................................................................................... 167

saaxalwlo naZvis xe .......................................................................................................................... 170

saaxalwlo baraTi ............................................................................................................................. 172

daTovlili naZvis xe ........................................................................................................................ 174

saCuqari dedas .................................................................................................................................. 176

danarTi ................................................................................................................................................ 179

aqtiuri bmulebi ist-is davalebebisTvis ................................................................................ 190

Page 5: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

`me vcdilob Sevqmna samyaro, romelSic xe SeiZleba sulac ar hgavdes xes, sadac uceb

SevamCnev, rom marjvena xelze Svidi TiTi maqvs, marcxenaze ki – mxolod xuTi. samyaro, sadac

yvelaferi SesaZlebelia, araferia gasakviri, magram amasTanave, yvelaferi gaocebs~.

mark Sagali

winasityvaoba

ra aris Semoqmedeba? rogor adamians SeiZleba ewodos Semoqmedi?

Semoqmedebis unariT dajildoebul adamians aqvs warmosaxvis da fantaziis unari,

intuicia, rac gamoixateba arastandartul azrovnebaSi, gamomgoneblobis unarsa da sxva-

dasxva situaciis arastandartuli gzebiT gadawyvetis unarSi.

Semoqmedebas xSirad niWs ukavSireben – iTvleba, rom Semoqmedi adamianebi gansakuTre-

buli niWiT arian dajildoebulni.

yvela adamiani niWieri ibadeba. imis mixedviT, Tu ra pirobebSi izrdeba pirovneba, niWi

SeiZleba daiTrgunos, an ganviTardes.

adamiani SeiZleba iyos niWieri, magram ar hqondes ganviTarebuli Semoqmedebis unari –

igi kargad Seasrulebs samuSaos, magram misi niWi ver iqneba realizebuli, igi ver moigonebs

verafer axals Tavis saqmianobaSi.

meore mxriv, Semoqmedi adamiani Cveulebriv, rutinul saqmeSic ki raRac axals aRmoaCens,

monaxavs axal gzas, axleburad warmoaCens Tavis saqmianobas, an sulac, patara gadatrialebas

moaxdens kargad datkepnil gzaze.

SemoqmedebiTi unarebi yalibdeba bavSvobaSi miRebuli emociuri da SromiTi gamoc-

dilebiT. imisTvis, rom gamovavlinoT da ganvaviTaroT niWi da Semoqmedebis unari, ufrosebma

xeli unda SevuwyoT bavSvis emociur ganviTarebas – vaswavloT mas danaxva, aRqma, gaazreba,

TanagrZnoba, mivceT mas interpretaciis da TviTgamoxatvis saSualeba. mniSvnelovania,

ganvuviTaroT bavSvebs eqsperimentebis Catarebisa da siaxlis Ziebis unari.

Cveni mizani unda iyos ara geniosis, an niWieri adamianis aRzrda, aramed is, Tu ramdenad

mdidari da mravalferovani iqneba pirovnebis Sinagani samyaro, eqneba Tu ara mas inter-

pretaciis, sakuTari SesaZleblobebis realizebis, Semoqmedebis unari.

yovelive amis xelSewyobisas unda gvaxsovdes, rom bavSvebi bevr rames xedaven pirvelad,

isini Tavisuflebi arian stereotipebisgan, samyaros xedaven da aRiqvamen maTeburad. Cven ar

gvaqvs ufleba, movaxvioT maT Cveneburi xedva. sityvebi `es ar aris swori~, `ase ar SeiZleba~,

miuRebelia SemoqmedebasTan, miT ufro – bavSvebis SemoqmedebasTan mimarTebiT.

5

Page 6: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad
Page 7: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

Sesavali

zogadi informacia saxelmZRvanelos Sesaxeb

Cveni mizania, SevayvaroT bavSvebs xelovneba, vaswavloT mSvenierebis aRqma, gavuRvivoT

interesi Semoqmedebisadmi da gavxadoT SemoqmedebiTi procesis Tanamonawile da iniciatori.

Cven SevecadeT, xelovnebis samyaro warmogveCina moswavleebisTvis saintereso, moulod-

neli kuTxiT, migvewodebina maTTvis ara mSrali Teoriuli an biografiuli masala, aramed

iseTi cnobebi, romlebic gauRvivebda cnobismoyvareobas, interess Temis mimarT.

maswavleblisTvis yoveli gakveTili dawerilia dawvrilebiTi scenaris saxiT da Sei-

cavs srul informacias, gakveTilze moswavleebisTvis misawodebeli Teoriuli codnis da

praqtikuli samuSaos Sesaxeb. gakveTilebis Teoriuli nawili uSualo, saxaliso saubris

saxiTaa warmodgenili.

maswavlebels SeuZlia sityvasityviT misdios scenarSi aRweril gakveTilis msvlelobas,

an scenari gamoiyenos rogorc sabazo resursi an idea da sakuTari TvalTaxedviT SearCios

sasaubro Tu sailustracio masala.

yvela gakveTili aRWurvilia codnis gasamyarebeli, saazrovno unarebis ganmaviTarebeli

da refleqsiis xelSemwyobi SekiTxvebiT.

aqtivobebi, asakobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT, miwodebulia saxaliso cdebis,

TamaSebisa da SemoqmedebiTi eqsperimentebis formiT. damoukideblad gakeTebuli aRmoCena

gansakuTrebiT dasamaxsovrebels gaxdis TiToeul gakveTils.

aqtivobebi xels Seuwyobs moswavleebis natifi motorikis ganviTarebas; aseve biZgs mis-

cems komunikaciis, TanamSromlobis, organizebulobis, analizis, interpretaciis, Sefasebisa

da refleqsiis unarebis formirebas.

Cven SevecadeT, mravalferovani TemebiTa da aqtivobebiT dagvekmayofilebina erovnuli

saswavlo gegmisa da sagnis swavlebis standartis yvela moTxovna.

muSaobis procesSi SesaZlebloba gvqonda Segvemowmebina Cven mier Sedgenili gakveTilebi

uSualod saklaso garemoSi, gansxvavebuli unar-Cvevebis mqone moswavleebTan. Sesabamisad,

aqtivobebi Sedgenilia saSualo monacemebze dayrdnobiT. maswavlebels SeuZlia moargos

isini sakuTar garemoebebs, moswavleTa SesaZleblobebs Tu skolis materialur-teqnikur

bazas.

7

Page 8: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

saxelmZRvanelos struqtura

saxelmZRvanelos kompleqti Sedgeba:

maswavleblis wigni

maswavleblisTvis damxmare sailustracio masala (danarTi da eleqtronuli resursebi)

maswavleblis wigni Sedgeba:

1. sarCevi

2. Sesavali

3. cnobari

4. gakveTilebis scenarebi

5. danarTi

sarCevi:

sarCevSi miTiTebulia:

Temis dasaxeleba

gakveTilis gverdi

Sesavali:

Sesavali Seicavs:

avtorebis xedvas I klasSi xelovnebis swavlebis Sesaxeb

zogad informacias saxelmZRvanelos struqturis Sesaxeb

praqtikul rCevebs

moswavlis Sefasebis principebsa da nimuSebs

cnobari:

damatebiT sacnobaro informacia

gakveTilebis scenarebi:

gakveTilebi Tematurad dajgufebulia Tavebad. Temebi SerCeulia erovnuli standartis

moTxovnebis Sesabamisad.

yoveli gakveTilis scenari Seicavs:

yy miznebs;

yy mosalodneli Sedegebisa da indikatorebis CamonaTvals;

yy gakveTilze asaTvisebeli terminebis CamonaTvals (ganmartebebi ix.: teqstsa da cno-

barSi);

yy aqtivobisTvis saWiro masalis CamonaTvals;

yy sailustracio masalis mcireformatian nimuSebs;

yy gakveTilis msvlelobis dawvrilebiT scenars. yoveli gakveTilis teqsti moicavs dak-

virvebisa da saazrovno unarebis ganmaviTarebel kiTxvebs da Teoriul informacias.

yy aqtiur internetbmulebs vizualuri masaliT, video- da fotoinstruqciebiT.

yoveli gakveTilis Teoriul nawils mosdevs Sesabamisi praqtikuli samuSao – aqtivoba

etapobrivi instruqciiT, romelic gamomdinareobs Teoriuli masalidan da amdidrebs,

8

Page 9: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

amyarebs, dasamaxsovrebels xdis gakveTilze miRebul informacias.

yy gakveTilis TemasTan dakavSirebul Semajamebel kiTxvebs;

yy saSinao davalebebs.

maswavleblisTvis savaldebulo ar aris gakveTilis scenarSi gawerili aqtivobebis

zedmiwevniT zustad Sesruleba – maswavlebels SeuZlia aqtivobebSi garkveuli saxecvli-

lebis Setana – maTi moswavleebze an resursebze morgeba (mag., masalis an teqnikis Secvla,

aqtivobis gamartiveba, msgavsi aqtivobiT Secvla), Tu es xels ar SeuSlis Sedegis miRwevas.

maswavlebels SeuZlia mocemuli aqtivobebis rogorc gaerTianeba, aseve or gakveTilze

ganawileba; maTi saswavlo wlis ganmavlobaSi mciredi saxecvlilebiT gameoreba.

Semajamebeli gakveTilebi interaqtiuli aqtivobebis saxiTaa warmodgenili. Semajamebe-

li gakveTilebi xels uwyobs maswavlebels Seamowmos, rogor aiTvisa moswavlem ganvlili

masala, SeiZina da ganiviTara esa Tu is unari.

I da II klasebis saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis saxelmZRvanelos kompleqtSi ar Sedis

moswavlis wigni. Sesabamisad, moswavles ar eqneba saSualeba daaTvalieros gakveTilebis

sailustracio masala. am xarvezis mosagvareblad maswavlebels vTavazobT Semdegs:

saxelmZRvanelos erTvis eleqtronuli resursebi, romlebSic gakveTilebis Tanmim-

devrobis Sesabamisad mocemulia konkretuli gakveTilisTvis saWiro yvela ilustracia,

romelTa Cveneba SesaZ lebeli iqneba maswavleblis kompiuteris monitorze; an vizualuri

masala winaswar unda CaitvirTos moswavleTa kompiuterebSi.

resursebi aseve Seicavs aqtiur internetbmulebs vizualuri masaliT, video- da fotoin-

struqciebiT.

danarTi:

aqtivobebisTvis saWiro Targebi, Sefasebis sqemebi kriteriumebiTa da komentarebis

savaraudo nimuSebiT da sxva damxmare masala.

rekomendaciebi

I klasis I semestrSi moswavleebis did nawils uWirs koncentracia, verbaluri teqstis

aRqma, maTi motorika da koordinacia mkveTrad gansxvavdeba 7 wlis moswavleebis Sesa-

Zleblobebisgan. rac mTavaria, maT jer ar ician wera. aseve, ar ician makratlis, funjis,

saxazavis, saRebavebisa da webos xmareba da movla, ar aqvT gunduri muSaobis gamocdileba,

uWirT samuSaos Tanmimdevrulad da faqizad Sesruleba.

I klasis I semestris bolosTvis maswavlebelma moswavleebs unda aswavlos:

yy fanqris, funjis, makratlis, saxazavis sworad daWera da Tavisuflad xmareba;

yy saRebavebis xmareba da movla;

yy samuSao garemos mowesrigeba;

9

Page 10: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy masalis racionaluri ekonomia;

yy megobrebTan erTad muSaoba (masalebis gaziareba, erTmaneTis daxmareba);

yy instruqciis gageba da damoukideblad Sesruleba.

miuxedavad imisa, rom yvela aqtivobisTvis saWiro masala SerCeulia maqsimaluri xel-

misawvdomobis da uvneblobis niSniT, mniSvnelovania, zogierTi aqtivobis win, imis gaT-

valiswinebiT, Tu ra masalasa da iaraRebs saWiroebs Sesasrulebeli samuSao (mag, webo, xis

wvetiani Cxirebi, makrateli....), maswavlebelma moswavleebs Seaxsenos maTi xmarebis wesebi,

raTa uzrunvelyos moswavleTa usafrTxoeba.

samuSao adgilis mowesrigeba:

• moswavlem unda iswavlos saRebavebis xmareba da maTi movla: saRebavebi Seazavos

palitraze an TefSze da ara saRebavis qilebSi; feridan ferze gadasvlisas yovelTvis

garecxos funji. samuSaos damTavrebis mere ar datovos saRebavi Tavdauxuravi, palitra

da funji ki gaurecxavi da ar Caalagos funjebi qilaSi Tavdayira.

• gakveTilis damTavrebisas morCenili, momavlisTvis gamosadegi masala (palitraze

darCenili sufTa saRebavebi, feradi qaRaldis narCenebi da sxva) unda Seagrovon da Seinaxon.

• moswavleebs muSaobisas yovelTvis unda hqondeT magidis sawmendi tilo, raTa saWi-

roebis SemTxvevaSi gaamSralon da gaasufTaon samuSao adgili, gaiwmindon xelebi...

portfolio

• sasurvelia, yovel moswavles hqondes sakuTari saqaRalde, romelSic Seinaxeba

daTariRebuli namuSevrebi. rodesac moswavleebi xedaven, rom maTi namuSevrebi mowesrigeb-

ulad inaxeba, maT Sromas pativs scemen, isini meti pasuxismgeblobiT ekidebian gakveTilebs.

maswavlebels ki, aseTi wesrigi gauadvilebs yoveli moswavlis miRwevebis da SeZenili unare-

bis Sefasebas.

• moswavleebma muSaobis dawyebamde, namuSevars ukan unda daaweron sakuTar saxeli

da TariRi (I klasSi, maswavleblis daxmarebiT). es aqti garkveul pasuxismgeblobas iwvevs

im furclis mimarT, romelzec namuSevari unda Sesruldes - moswavleebi tyuilad aRar

dajRabnian furcels.

• gakveTilis bolos, namuSevrebisD daxarisxeba da saqaRaldeebSi Senaxva unda daevalos

2-3 (yovel jerze sxvadasxva) moswavles. amiT moswavleebi mieCvevian erTmaneTis namuSevrebis

gafrTxilebas.

praqtikuli SeniSvnebi:

1. TanamSromlobis, komunikaciis unarebis SesaZenad sasurvelia, xelovnebis gakveTileb-

ze moswavleebi ganTavsdnen erTi didi magidis garSemo, an merxebi SeerTdes ise, rom

oTxi moswavle erTmaneTis pirispir dajdes. aseTi ganlageba mosaxerxebelia jgufuri

namuSevrebis Seqmnisas, aseve, daexmareba moswavleebs azrebis, gamocdilebis gazi-

arebaSi. moswavleebi unda SeeCvion saerTo instrumentebiT da masaliT sargeblobas.

maswavlebelma ar unda dauSvas konfliqtis warmoqmna. Tu moswavleebi ver gaiyofen

masalas, daeqcevaT wyali, an uneburad gaufuWdebaT Tavisi an sxvisi namuSevari, maswav-

lebelma ar unda datuqsos damnaSave, aramed mSvidad daexmaros problemis mogvarebaSi.

10

Page 11: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

2. I klasSi, jgufuri samuSaos Sesrulebis dros, moswavleebs gauWirdebaT damoukideblad

funqciebis ganawileba. maswavlebelma unda miaqcios yuradReba, rom aqtiurma moswav-

leebma ar aiRon yvelaferi sakuTar Tavze, jgufSi funqciebi ganawildes gonivrulad.

3. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison masala, gaiwafon xeli, iswavlon da

daimaxsovron sxvadasxva teqnika, sasurvelia, maswavlebelma zogierTi aqtivoba,

(SesaZloa mciredi saxecvlilebiT) gaimeoros saswavlo wlis ganmavlobaSi.

4. sasurvelia, gakveTilis Temis gacnobisas maswavlebelma waaqezos moswavleebi,

gamoTqvan azri, Tu ra ician amis Sesaxeb. es daexmareba maswavlebels diagnostikur

SefasebaSi da gakveTilis sirTulis modifikaciaSi.

5. zogierTi terminis codna ar aris savaldebulo mocemuli asakis moswavleebisTvis,

magram gakveTilis msvlelobisas naxsenebia. maswavlebeli uxsnis mis mniSvnelobas,

magram ar avaldebulebs da ar amowmebs, Tu rogor daimaxsovra an rogor iyenebs

mas moswavle. sakmarisia, es termini moswavlis pasiur mexsierebaSi darCes, Tundac

yurmokrulis doneze. Semdgom etapze, asakobrivi momwifebis dros, moxdeba am ter-

minis mniSvnelobaze misi yuradRebis gamaxvileba da daswavla.

6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia,

maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad gaameorebinos isini moswav-

leebs. maswavlebelma Tavad unda ixmaros terminebi (mag. `daxateT saxli da xeebis~

nacvlad, `daxateT peizaJi saxliT da xeebiT~) da xSirad dasvas ukve ganvlili ter-

minebis mniSvnelobis damazustebeli SekiTxvebi.

7. drodadro, maswavlebelma unda misces moswavleebs maTi ideebis, grZnobebis, Semoq-

medebiTi unaris Tavisuflad gamovlenis saSualeba. amisTvis, garkveuli intervaliT,

unda Catardes Tavisufali gakveTilebi, romlebic mTlianad daeTmoba moswavleebis

Semoqmedebas. moswavleebi Tavad SearCeven masalas da teqnikas, da Seqmnian imas, rac

surT, yovelgvari SeTavazebis da pirobis gareSe.

8. maswavlebeli ar unda Caerios xatvis an Zerwvis procesSi – mas SeuZlia moswavles

misces sityvieri rCeva an SeniSvna da Tu raimes Cveneba dasWirdeba, unda aCvenos/

dauxatos sxva furcelze da ara uSualod moswavlis namuSevarze. im SemTxvevaSi, Tu

romelime moswavles uWirs davalebebis Sesruleba janmrTelobis an Seferxebuli

ganviTarebis mizeziT. msgavs SemTxvevaSi, maswavlebels SeuZlia moswavles aqtivobis

gaadvilebuli varianti SesTavazos. aseve, maswavlebelma unda waaqezos moswavleebi,

daexmaron erTmaneTs gamoWris, dawebebis, Targebis awyobis da sxva msgavsi davalebis

Sesrulebis dros.

9. sasurvelia, moswavleebma xazebis da ornamentebis xatvisas ar gamoiyenon saxazavi da

davaleba Seasrulon xeliT.

maswavlebeli ar unda elodos erTbaSad idealur Sedegs. xazebi, ornamentebi, iseve,

rogorc sxva tipis namuSevrebi, ra Tqma unda, ar iqneba srulyofili. mTavaria, moswav-

leebi mixvdnen princips, nel-nela mieCvion masalas, daeuflon gamosaxvis sxvadasxva

xerxebs da saSualebebs, rac momavalSi maT Semoqmedebas ufro mdidars da sainteresos

gaxdis.

10. imisTvis, rom romelime aqtivobaze maswavlebeli ar Seejaxos moulodnel problemas,

11

Page 12: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

winaswar gaTvalos, Tu ramdenad gaarTmeven Tavs moswavleebi davalebas, sasurvelia,

gakveTilis Catarebamde, Seamowmos da Tavad gaakeTos saxelmZRvaneloSi aRwerili zogi-

erTi aqtivoba, da Tu saWirod CaTvlis, gaamartivos an piriqiT, gaarTulos davaleba,

Secvalos masala an procedura. es agreTve daexmareba maswavlebels, SezRuduli Sesa-

Zleblobis mqone moswavleTaTvis aqtivobis maTze morgebuli variantis mofiqrebaSi.

11. cacia moswavleebs saxatavi/saweri furceli unda edoT iribad, raTa marcxena xelma,

romliTac xataven, ar dafaros an dasvaros namuSevari. cacia moswavlem SeiZleba

xatvis dros xeli SeuSalos gverdiT mjdom megobars, an Tavad SeeSalos xeli. aseT

SemTxvevaSi cacia moswavle umjobesia, ijdes merxis marcxena mxares. Tu klasSi ori

caciaa, orive unda ijdes erT merxze.

12. diskusiebis dros maswavlebeli ubiZgebs moswavleebs SekiTxvis dasmisa da kiTxvaze

pasuxis Ziebisaken. moswavleebis mier dasmuli SekiTxvebis SebrunebiT maswavlebeli

stimuls miscems maT damoukidebel azrovnebas, cnobismoyvareobas, damoukidebel

kvlevas. diskusiebi miaCvevs moswavleebs msjelobas, logikur azrovnebas. maswav-

lebeli ubiZgebs moswavleebs Tamamad, sajarod gamoTqvan sakuTari azri, gamoxaton

grZnobebi; diskusiebze bavSvebi mieCvevian sazogadoebaSi miRebuli saubris normebis

dacvas (xmis, tonisa da simaRlis regulireba, saubrisas rigis dacva, mosaubris mosmena

da sxv.).

13. sasurvelia, diskusiis dros maswavlebelma areguliros diskusiis wesebi ara nega-

tiuri, aramed pozitiuri formulirebiT Camoyalibebuli SeniSvnebiT – vTqvaT,

ajobebs, wesi Camoyalibdes ase: `Cven vacdiT erTmaneTs azris gamoTqmas~ da ara `ar

vawyvetinebT erTmaneTs saubars~.

14. gamofenebze unda gamoifinos yvela moswavlis namuSevari Tanabari raodenobiT. vinme

rom ar daiCagros imiT, rom misi namuSevrebi Seuxedavia; kargi meTodia, namuSevrebis

Sereulad dakideba.

15. ganmaviTarebeli Sefasebis formulireba unda moxdes moswavlisTvis gasageb enaze,

dadebiTi komentariT da samomavlo survilis saxiT mieniSnos gamosasworebel mxareze.

16. sasurvelia maswavlebelma, pirveli klasidan dawyebuli, yoveli wlis dasawyisSi da

dasasruls, daaxatvinos moswavleebs avtoportretebi da Seinaxos. meeqvse klasis

dasasruls, albomis saxiT, gadasces bavSvebs maTi rogorc fizikuri, aseve Semoq-

medebiTi `zrdis qronika~.

Sefaseba

warmoidgineT, rom klasSi gverdigverd muSaoben miqelanjelo da jakometi, mondriani da

sezani... rogor SevafasebT maT namuSevrebs? rogor mivuyenebT maT kriteriumebs? moswavlis

SemoqmedebiTi unarebis Sefasebisas unda gvaxsovdes, rom yoveli individi Taviseburad aRiq-

vams samyaros da Taviseburad gamoxatavs sakuTar damokidebulebas mis mimarT. xelovneba

ar aris maTematika, sadac yvela gantoleba raime wess eqvemdebareba. Semoqmedeba ar cnobs

algoriTmebs. istoriam erT safexurze daayena rembrandti da van gogi, firosmani da pikaso.

dawyebiT safexurze moswavlis Sefasebis mizania swavla-swavlebis xarisxis amaRlebaze

zrunva da Sedegebis kontroli. Sefaseba unda moxdes sxvadasxva formiT (namuSevari, ward-

12

Page 13: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gena, msjeloba da sxv.), raTa gansxvavebuli potencialis moswavleebs warmatebis misaRwevad

Tanabari pirobebi SeeqmnaT. moswavlem winaswar unda icodes, ra kriteriumebiT fasdeba

misi saswavlo aqtivoba.

dawyebiTi safexuris I klasSi gamoiyeneba mxolod ganmaviTarebeli Sefaseba.

motivaciisTvis efeqturia simboloebis gacema – varskvlavebis, Rimilebisa da sxv. –

gakveTilis, kviris, Tvis, semestrisa da wlis bolos. gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli

acxadebs, rom varskvlavs miiRebs is, vinc yvelaze met kiTxvas dasvams TemasTan dakavSirebiT

an – vinc daalagebs samuSao adgils, moawesrigebs masalebs, an – vinc, raime niSniT, yvelaze

gamorCeul namuSevars Seqmnis. varskvlavebis raodenoba ar aris SezRuduli. Tu yvela,

SeZlebisdagvarad mondomebiT asrulebs samuSaos, yvela iRebs varskvlavs. moswavleebi

maT aweren TariRs, saxels da inaxaven. kviris, Tvis, semestrisa da wlis bolos daiTvlian

da visac meti varskvlavi ugrovdeba, cxaddeba drois im monakveTis saukeTeso moswavled.

Tu varskvlavebi unarebis mixedviT ferebiT gansxvavdeba, es maswavlebelsac da mos-

wavlesac gauadvilebs Zlieri mxareebis danaxvas. vTqvaT, Tu organizeba-CarTulobis aRm-

niSvneli varskvlavi iisferia, TanamSromloba-komunikaciisa – lurji, msjelobis unarisa

– mwvane, wardgenisa – yviTeli, praqtikuli unar-Cvevebisa – narinjisferi, SemoqmedebiTi

da kritikuli azrovnebisa – wiTeli. imis mixedviT, Tu romeli feris varskvlavebi daagrova

moswavlem yvelaze meti, gamovlindeba misi Zlieri mxare, xolo zogi feris nakleboba mis

gansaviTarebel unarebs gamoamJRavnebs.

I klasSi, wlis bolos, saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis maswavlebeli mokle werilobiTi

komentariT daaxasiaTebs moswavles, aRniSnavs mis warmatebebs da miuTiTebs, raSi sWirdeba

moswavles daxmareba sakuTari SesaZleblobebis ukeT gamosavlenad. sagnis maswavlebeli

gadascems am komentars klasis damrigebels.

moswavlis Sefasebis komponentebi:

semestris ganmavlobaSi moswavleebis winsvla fasdeba erTnairi wonis mqone Semdegi sami

komponentis mixedviT:

a) mimdinare saSinao davaleba;

b) mimdinare saklaso davaleba;

g) Semajamebeli davaleba.

mimdinare (saSinao da saklaso) davalebebiT SeiZleba Sefasdes Semdegi codna da

unar-Cvevebi:

yy SemoqmedebiToba (gadawyvetilebis damoukideblad miReba, teqnikis, masalis da mxat-

vrul-gamomsaxvelobiTi xerxebis originalurad gamoyeneba Canafiqris gadmosacemad

da sxv.);

yy masalis, teqnikis da mxatvrul-gamomsaxvelobiTi saSualebebis efeqtianad gamoyeneba;

yy namuSevris Sesaxeb saubari (xelovnebis ramdenime dargis amocnoba; msjeloba gamoy-

enebul masalaze, teqnikasa da mxatvrul-gamomsaxvelobiT saSualebebze Sesabamisi

terminologiis gamoyenebiT);

yy namuSevris wardgena (saTqmelis naTlad da gasagebad gadmocema, auditoriasTan

kontaqti da sxv.);

13

Page 14: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy kiTxvebze adekvaturi pasuxis gacema;

yy sxvisi mosmenis unari;

yy saswavlo da sxva (dResaswauli, gamofena) aqtivobebSi CarTuloba;

yy TanamSromloba (mewyvilesTan, jgufis wevrebTan);

yy organizebuloba (sistemuroba, drois limitis dacva, saWiro masalis, aRWurvilobis

qona).

Semajamebeli davalebis komponentSi savaldebuloa kompleqsuri, konteqstis mqone

davalebebis gamoyeneba (mag., namuSevris Seqmna, konkretuli problemis gadaWra, wardgena

da sxv.). erovnuli saswavlo gegmiT, mocemul safexurze ar aris dadgenili Semajamebel

davalebaTa savaldebulo raodenoba. amas gansazRvravs maswavlebeli.

codnisa da unar-Cvevebis ganviTareba fasdeba Semdegi davalebebiT:

yy konkretuli praqtikuli samuSaos Sesruleba an namuSevris Seqmna garkveul Temaze

(moswavleebma praqtikuli samuSao SeiZleba Seasrulon warmosaxviT, mexsierebiT,

nimuSis mixedviT da aseve, asaxon garemoze dakvirvebis Sedegebi, mag., peizaJi, natur-

morti da sxv.);

yy sakuTari da sxvisi namuSevrebis ganxilva;

yy individualuri an jgufuri prezentaciis momzadeba (sakuTari da sxvebis namuSevrebis

prezentacia, auditoriisTvis wardgena da sxv.);

yy dakvirveba garemoze (dakvirvebis Sedegebze msjeloba an asaxva namuSevarSi);

Semajamebel davalebaTa tipebi:

standartis moTxovnaTa Sesasruleblad rekomendebulia kompleqsur Semajamebel

davalebaTa mravali formis gamoyeneba. I klasSi SesaZlebelia Semdegi tipis Semajamebeli

davalebebis gamoyeneba:

yy praqtikuli namuSevari (naxati, naZerwi, nakeToba, aplikacia da sxv);

yy gamofena;

yy prezentacia;

yy CarTuloba;

yy da sxv.

gTavazobT Sefasebis Semajamebeli davalebebis nimuSebs kriteriumebiTa da komentar-

ebiT (ix.: danarTi). komentarebi iTvaliswinebs konkretuli davalebis pirobas. komentar-

ebis nimuSebi Sedgenilia pozitiuri damokidebulebiT da iZleva rekomendaciebs Semd-

gomi ganviTarebisaTvis. pirvelklaselTaTvis Cveni komentarebi amomwuravi da zedmetad

grZelia. moswavle amdens ver gaigebs. amitom, maswavlebelma unda amokribos konkretuli

moswavlisTvis yvelaze aqtualuri erTi an ori punqti. davalebebs erTvis standartis is

Sedegebi, romelTa Semowmebasac emsaxureba mocemuli Semajamebeli davaleba.

I Semajamebeli davaleba

pirveli semestris pirveli Semajamebeli davaleba unda Catardes sami Temis - xazi, forma,

14

Page 15: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

feri - dasrulebisken, gamocana-testis saxiT. igi amowmebs, ramdenad ganiviTares moswav-

leebma xazis, ferisa da formis amocnobisa da gamoyenebis unarebi. Sedegad, maswavlebeli

SeimuSavebs unarebis gansaviTarebel strategiebs da gascems rekomendaciebs. davalebis

Sesrulebas unda daeTmos calke gakveTili. radganac moswavleebs uWirT kiTxva da davalebis

pirobis damaxsovreba, maswavlebelma dafaze unda gamoakras furclebi pirobis Sesatyvisad

gaferadebuli figurebiT.

Tavis `feri~ bolo or gakveTilsa da Semdgomi Tavebis gakveTilebze moswavleebs unda

mieceT SesaZlebloba, gaiTvaliswinon rekomendaciebi da gaiumjobeson Sedegebi. (ix.: danarTi).

II Semajamebeli davaleba

meore Semajamebeli davaleba unda mieces moswavleebs Temis – teqnika – ukanasknel

gakveTilze (`peizaJi xeebiT~). davaleba iTvaliswinebs namuSevris Seqmnas aplikaciis teqni-

kiT. davalebis piroba emsaxureba I Semajamebeli davalebis unarebis ganmtkicebas (xazisa

da formis gamoyenebis unarebs). aseve, amowmebs, ramdenad aiTvises moswavleebma aplikaciis

teqnika da ramdenad ganiviTares natifi motorika. Sedegad, maswavlebeli SeimuSavebs samo-

mavlo strategiebsa da gascems rekomendaciebs. (ix. danarTi).

danarTSi SemoTavazebuli, davalebasTan mimarTebaSi dakonkretebuli kriteriumebis

garda, gTavazobT aseve zogad kriteriumebsa da rekomendaciebs, romelTa gamoyenebac mas-

wavlebels SeeZleba moswavlis nebismieri aqtivobis safuZvelze, misi progresis dasadgenad

da gasaumjobesebeli unarebis gamosavlenad. rekomendacias maswavlebeli dawers komentaris

SebrunebiT, vTqvaT: `samomavlod ecade, yovelTvis droulad Semoxvide gakveTilze~.

SeniSvna: zog SemTxvevaSi, pirveli da meore grafis nawilebis gadabmisas winadadeba

gaumarTavad JRers, magram maswavlebels SeuZlia gaiTvaliswinos principi da daalagos

saTqmeli.

15

Page 16: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

kriteriumi: moswavles aris organizebuli/CarTuli

komentari #1

yoCaR, Sen dRes/yovelTvis/

efeqturad:

yy droulad Semoxvedi/Semodixar gakveTilze.

yy Tan gaqvs saWiro masala.

yy droulad moaswari/aswreb samuSaos Sesrulebas.

yy mzad gaqvs davaleba.

yy moawesrige/awesrigeb samuSao adgils.

yy yuradRebiT moismine/ismen axali masalis axsnas.

yy saqmianad da gonivrulad gamoiyene/iyeneb dros.

yy aqtiurad monawileob.

yy da sxv.

komentari #2

kargia, Sen xSirad/Zalian

kargad:

komentari #3

zogjer/kargad:

komentari #4

Sen iSviaTad/ SezRudulad:

kriteriumi: moswavles aqvs TanamSromlobis/komunikaciis unari

komentari #1

yoCaR, Sen dRes/yovelTvis:

yy yuradRebiT usmen mewyviles/jgufis wverebs.

yy sTavazob daxmarebas.

yy uziareb sxvebs sakuTar azrs.

yy Segaqvs wvlili saerTo saqmeSi.

yy iCen mzrunvelobas.

yy mSvidobianad agvareb uTanxmoebas.

yy iTvaliswineb miTiTebebsa da rCevebs.

yy da sxv.

komentari #2

kargia, Sen Zalian kargad/

xSirad:

komentari #3

Sen kargad/zogjer:

komentari #4

Sen SezRudulad/iSviaTad:

kriteriumi: moswavles aqvs xelovnebis nawarmoebis aRqmis/kritikuli azrovnebis/

interpretaciisa da msjelobis unari

komentari #1

yoCaR, Sen dRes/yovelTvis:

yy amomwuravad aRwer namuSevars.

yy sworad amoicnob gamoyenebul masalas.

yy sworad amoicnob gamoyenebul teqnikas.

yy sworad amoicnob mxatvrul xerxebs.

yy sworad iyeneb terminebs.

yy Tamamad gamoTqvam sakuTar azrs.

yy gamoTqvam sakuTar damokidebulebas.

yy asabuTeb sakuTar azrs.

yy svam kiTxvebs TemasTan dakavSirebiT.

yy cdilob, Tavad ipovo pasuxi kiTxvaze.

yy da sxv.

komentari #2

kargia, Sen Zalian kargad/

xSirad:

komentari #3

Sen kargad/zogjer:

komentari #4

Sen SezRudulad/iSviaTad:

16

Page 17: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

kriteriumi: moswavles aqvs wardgenis unari

komentari #1

yoCaR, Sen dRes/ yovelTvis:

yy saubrob gamarTulad.

yy mimarTav msmenelebs.

yy uyureb msmenelebs TvalebSi.

yy Sesabamisad moZraob.

yy pasuxob kiTxvebs.

yy gamoTqvam sakuTar azrs.

yy da sxv.

komentari #2

kargia, Sen xSirad/ Zalian

kargad:

komentari #3

Sen zogjer/kargad:

komentari #4

Sen iSviaTad/ SezRudulad:

kriteriumi: moswavles aqvs praqtikuli unar-Cvevebi

komentari #1

yoCaR, Sen dRes/yovelTvis

efeqturad:

yy iyeneb masalas da mis SesaZleblobebs davalebis

Sesasruleblad.

yy iyeneb teqnikas da mis SesaZleblobebs davalebis

Sesasruleblad.

yy iyeneb xazs/fers/formas davalebis Sesasruleb-

lad.

yy namuSevari akuratulia.

yy da sxv.

komentari #2

Sen xSirad/Zalian kargad:

komentari #3

Sen zogjer/kargad:

komentari #4

iSviaTad/SezRudulad:

kriteriumi: moswavles aqvs SemoqmedebiTi azrovnebis/TviTgamoxatvis unari

komentari #1

yoCaR, Sen yovelTvis/

efeqturad:

yy iyeneb masalas da mis SesaZleblobebs sakuTari

Canafiqris gadmosacemad.

yy iyeneb teqnikas da mis SesaZleblobebs sakuTari

Canafiqris gadmosacemad.

yy iyeneb mxatvrul xerxebs (xazs/fers/formas) saku-

Tari Canafiqris gadmosacemad.

yy iReb gadawyvetilebas, ra da rogor gaakeTo.

yy Secdomas aqcev mignebad.

yy qmni gansxvavebul, gamorCeul namuSevars sakuTari

ideis safuZvelze.

yy da sxv.

komentari #2

kargia, Sen Zalian kargad/

xSirad:

komentari #3

Sen zogjer/kargad:

komentari #4

Sen iSviaTad/SezRudulad:

17

Page 18: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad
Page 19: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

axali erovnuli saswavlo gegmiT gansazRvruli saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis wliuri programa

saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba dawyebiT safexurze

I klasi - wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi

mimarTuleba:

SemoqmedebiToba da praqtika

s.g.I.1. moswavlem unda SeZlos sakuTari Canafiqrisa da STabeWdilebebis gadmosacemad sax-

viTi xelovnebis ramdenime ZiriTadi elementis, masalisa da teqnikis gamoyeneba namuSevarSi.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

1. qmnis namuSevrebs STabeWdilebebiT da warmosaxviT;

2. iyenebs sxvadasxva tipis xazs (swors, talRovans, texils, wyvetils, zigzags, horizon-

talurs, vertikalurs, mrudes, diagonalurs);

3. iyenebs sxvadasxva fers;

4. iyenebs sxvadasxva formas (geometriulsa da bunebaSi arsebuls);

5. iyenebs xatvis, aplikaciis, kolaJis, anabeWdisa da mozaikis teqnikas da sxv;

6. iyenebs Tixas da plastilins mcire plastikis nimuSebis Sesaqmnelad;

7. iyenebs xelovnur da bunebriv masalas;

8. sxvadasxva masaliT amzadebs nivTebs;

9. iRebs sxvadasxva faqturas (xelebiT, TiTebiT, foTlebiT, RrubliT da sxv.);

10. kompiuterul saxatav programaSi xatavs/gamosaxavs sxvadasxva tipisa da sisqis xazs,

martiv formebs, figurebs, iyenebs sxvadasxva fers.

mimarTuleba:

komunikacia da interpretacia

s.g.I.2. moswavlem unda SeZlos TanaklaselebTan TanamSromloba.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

1. muSaobs wyvilSi/jgufSi saerTo namuSevris Sesaqmnelad, uziarebs Tanaklaselebs

gansxvavebul mosazrebebs;

2. usmens maswavleblis instruqcias, rCevas/miTiTebas;

3. monawileobs saklaso gamofenaSi;

4. mxars uWers Tanaklaselebs sxvadasxva saswavlo RonisZiebaSi monawileobisas an

erToblivi namuSevris Seqmnisas.

s.g.I.3. moswavlem unda SeZlos individualuri da erToblivi namuSevris wardgena; azris

19

Page 20: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gamoTqma sakuTar da TanaklaselTa namuSevrebis Sesaxeb.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

1. individualuri an erToblivi namuSevris wardgenisas saubrobs, risi asaxva surda;

2. gamoTqvams mosazrebebs sxvisi namuSevris Sesaxeb;

3. reagirebs maswavleblis komentarze, esmis da asrulebs miTiTebas;

4. usmens da acdis sxvebs azris gamoTqmas;

5. ufrTxildeba (ar azianebs) sakuTar da sxvis namuSevars.

mimarTuleba:

xelovnebis aRqma konteqstSi

s.g.I.4. moswavlem unda SeZlos xelovnebis mravalferovnebis aRqma (aRmoCena) garemoSi

da sakuTari damokidebulebisa da STabeWdilebis gamoxatva.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

1. CamoTvlis xelovnebis dargebs (mxatvroba, musika, kino, Teatri da sxv.) da ixsenebs

yoveldRiur cxovrebaSi sad da ra saxiT Sexvedria;

2. saubrobs saopero, sabaleto, Teatralur warmodgenebze, samxatvro galereaSi an

muzeumSi yofnisas miRebul STabeWdilebebze;

3. saubrobs da gamoxatavs sakuTar damokidebulebas nacnob animaciur, mxatvrul filme-

bze, eleqtronul saganmanaTleblo TamaSebze da sayvarel ilustrirebul wignebze;

4. akvirdeba saxviTi xelovnebis nimuSebs, saubrobs maT Sinaarsze da miRebul STabeWdile-

baze (siuJetebi, scenebi, movlenebi, cxovelebi, mcenareebi, weliwadis droebi da sxv.).

Sinaarsi da rekomendaciebi

saxviTi xelovnebis ZiriTadi elementebi:

xazi: swori, talRovani, texili, wyvetili, zigzagi, mrudi, horizontaluri, vertikalu-

ri, diagonaluri.

aqtivobebi xaziT:

moswavle akvirdeba bunebaSi arsebul xazebs (mag., mTa, saxuravi - daxrili, zigzagi xaze-

bi, zRvis talRa – klaknili, vertikaluri - xis tani, Robe da sxv.) da iyenebs gamosaxulebis

Sesaqmnelad.

feri: sxvadasxva feri

aqtivobebi feriT:

moswavle iyenebs sxvadasxva fers, aseve maTi SereviT miRebul ferebs namuSevris Ses-

aqmnelad, Canafiqrisa da STabeWdilebebis gadmosacemad. moswavle TamaSobs ferebiT.

forma: martivi geometriuli da bunebaSi arsebuli (mag., Rrubeli da sxv.).

20

Page 21: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

aqtivobebi formiT:

moswavle amoicnobs misTvis nacnob geometriul da bunebaSi arsebul formebs (mag., wres,

oTxkuTxeds saklaso oTaxSi, quCaSi da bunebaSi arsebuls, mag., yvavils, Rrubels, xes da

sxv.); am formebs iyenebs namuSevarSi gamosaxulebis Sesaqmnelad (mag., wris, oTxkuTxedisa

da samkuTxedebisagan qmnis raime cxovelis an sxva martiv gamosaxulebas).

masala da iaraRi: fanqari (feradi, ubralo), flomasteri, guaSi, feradi qaRaldi, muyao,

qsovili, plastilini, Tixa, bunebrivi da xelovnuri masala (foToli, girCa, marcvleuli,

niJara, mZivebi, lentebi da sxv.); funji, makrateli, webo.

teqnika da procedura: ferwera, grafika, Zerwva, aplikacia, kolaJi, mozaika, anabeWdi,

kompiuteruli saxatavi programa da sxva;

gamoyenebuli masala da teqnika:

aqtivobebis dros moswavle iyenebs mravalferovan masalas, iaraRs, teqnikas. ecnoba masa-

lis da teqnikis SesaZleblobebs da iRebs sxvadasxva faqturas: xatavs funjebiT, TiTebiT,

RrubliT, atarebs eqsperimentebs aratradiciuli iaraRiT da masaliT. akeTebs martiv

anabeWdebs (mag., foTlebs).

savaraudo Temebi: „weliwadis droebi“, `ferTa samefo~, „skola“, `mxiaruli matarebeli~,

`axali weli~, `wyalqveSa samyaro~, `Cemi qalaqi/sofeli~, `Cemi ojaxi“, `Cemi dabadebis dRe“,

„me da Cemi megobrebi“, „Cemi sayvareli cxoveli“ da sxv.

21

Page 22: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

Tem

ebi

da

gak

veT

ileb

i

sas

wa-

vlo

d

ro

is

xang

r-

Zliv

ob

a

st

an

da

rt

is

mi

ma

rT

ul

eb

eb

i d

a S

ed

eg

eb

i

Se

mo

qm

ed

eb

iT

ob

a

da

pr

aq

ti

ka

ko

mu

ni

ka

ci

a d

a

in

te

rp

re

ta

ci

a

xe

lo

vn

eb

is

a

Rq

ma

k

on

te

qs

tS

i

1. moswavlem unda SeZlos sakuTari Canafiqrisa da STabeWdilebebis gadmosacemad saxviTi xelovnebis ramdenime ZiriTadi elementis, masalisa da teqnikis gamoyeneba namuSevarSi.

2. moswavlem unda SeZlos Tanakla-selebTan TanamSromloba.

.3. moswavlem unda SeZlos indivi-dualuri da erToblivi namuSevris wardgena; azris gamoTqma sakuTar da TanaklaselTa namuSevrebis Sesaxeb.

4. moswavlem unda SeZlos xe-lovnebis mravalferovnebis aRqma (aRmoCena) garemoSi da sakuTari damokidebulebisa da STabeWdile-bis gamoxatva.

Te

ma

I: S

es

aval

i

rat

om

vsw

avl

ob

T x

elo

vneb

asX

X

sau

bar

i xe

lo

vneb

aze

XX

X

Te

ma 2

: xaz

i

zR

apar

i w

ert

ileb

ze

XX

xaz

ebi

1X

X

mor

ben

ali

Sxe

feb

i2

XX

X

xaz

ebi

da

mus

ika

2X

XX

xaz

ebi

fu

njiT

1X

X

xaz

ebi

kvad

rat

ebS

i2

XX

san

iSni

mo

ndr

iani

s s

til

Si

XX

Te

ma 3

: fo

rm

a

geo

met

riu

li

fig

ur

ebi

komp

iut

eriT

XX

X

geo

met

riu

li

fig

ur

ebis

jaW

vi2

XX

saxelmZRvanelos Sesatyvisoba erovnul saswavlo gegmasTan

22

Page 23: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

12

34

rit

mi d

a s

imet

ria

or

name

ntS

i3-4

X

cif

ru

li

naxa

ti

1X

apl

ikac

ia m

atis

is s

til

Si

1X

XX

not

ani

1X

X

Te

ma 4

: f

er

i

fer

adi

laq

ebi

Car

CoS

i2

XX

fer

adi

laq

a d

a g

amo

sax

ul

eba

1X

XX

sin

amd

vil

e T

u f

ant

azia

1X

XX

Zir

iTad

i f

ereb

i -

wiT

eli,

yvi

Tel

i, l

ur

ji

3X

XX

Te

ma 5

: ko

ns

tr

uir

eb

a

tet

rae

dr

i –

naZ

vis

xis

saT

amaS

o1

X

muya

os

qal

aqi

1X

XX

X

kons

tr

uqc

ia a

san

TiT

1X

XX

iSt

aris

kar

ibW

e1

X

Te

ma 6

: Ze

rw

va

iST

aris

lo

meb

i2

XX

oqr

os

lo

mi d

a ku

1X

X

egvi

ptu

ri

beh

emo

teb

i1

X

kikl

adu

ri

qand

akeb

a1

XX

mar

ilia

ni c

omi

2X

Te

ma 7

: te

qn

ika

mas

aleb

i6

XX

XX

sap

nis

bu

St

ebi

1X

X

akva

rel

is e

feq

ti

1X

faq

tu

ra

1X

X

her

bar

iumi

1X

X

23

Page 24: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

12

34

oqr

os

Sem

od

go

ma1

XX

X

rva

fex

a1

XX

Ril

ebis

xe

1X

XX

Sem

ajam

ebel

i g

akve

Til

i –

pei

zaJ

i xe

ebiT

1X

X

Te

ma 8

: ms

je

lo

ba

su

raT

is a

Rw

era

(anr

i ma

tis

i)1

XX

X

su

raT

is a

Rw

era

(Jo

rJ

sio

ra)

1X

XX

zR

apar

i2

XX

fr

inve

leb

i1

XX

qal

bat

oni

Jin

us

po

rt

ret

i1

XX

X

Te

ma

9: S

em

ajam

eb

el

i T

amaS

eb

i

ipo

ve z

edme

ti

(xel

ovn

ebis

dar

geb

i)1

X

ipo

ve z

edme

ti

(xel

ovn

ebis

Jan

reb

i)1

X

Te

ma 9

: dR

es

asw

aul

i

mSvi

do

bis

dR

e –

mt

red

i1

XX

saa

xal

wl

o n

aZvi

sxe

1X

saa

xal

wl

o m

isal

oc

i b

araT

i1

XX

daT

ovl

ili

naZv

isxe

1X

XX

sCu

qar

i d

edas

(mi

xaki

)1

XX

24

Page 25: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilebis scenarebi

Page 26: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad
Page 27: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

ratom vswavlobT xelovnebas?

mizani:

gavacnoT moswavleebs, ra aris xelovneba;

gavacnoT moswavleebs saxviTi xelovnebis dargebi.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1

s.g. I.4. – 1

asaTvisebeli terminebi:

xelovnebis dargebi

masala:

ori saxatavi furceli yoveli moswavlisTvis

feradi fanqrebi

vizualuri masala:

xelovnebis dargebis warmomadgenlebis amsaxveli suraTebi – mxatvari, moqandake, arqite-

qtori, musikosi, mocekvave, msaxiobi, kinooperatori, mwerali.

xelovnebis dargebis Sesabamisi masalis da instrumentebis amsaxveli suraTebi – saRebavi

da funji, plastilini an Tixa, roiali an violino, sacekvao puantebi, niRabi da kostiumi,

wigni da kalami, kinokamera.

masalis suraTebi – saRebavebi, fanqrebi, flomasterebi, pasteli, funjebi, webo, makrate-

li, feradi furclebi, girCebi, foTlebi, Rilebi...

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli warudgens Tavs moswavleebs da uyveba maT, ra aris xelovnebis gakveTili,

ras gavakeTebT, ras viswavliT, ra dagvWirdeba:

– dRes Tqven SemoabijeT saocar samyaroSi. xelovneba aris mSvenierebis samyaro. me Tqveni

xelovnebis maswavlebeli var. dReidan me gagiZRvebiT am jadosnur samyaroSi, gaswavliT

mis enas, gaCvenebT mis yvelaze saintereso kuTxeebs; Cven gavakeTebT aRmoCenebs, amovxsniT

xelovnebis samyaros saidumloebebs... vimogzaurebT sxvadasxva drosa da qveyanaSi da rac

mTavaria, Cvenc am samyaros binadrebi gavxdebiT.

xelovnebaa simRera da cekva, zRaprebi da leqsebi, filmebi da warmodgenebi, naxatebi da

qandakebebi, Senobebi da ubralod, lamazi nivTebi.

musika, cekva, Teatri, kino, literatura da poezia, arqiteqtura, mxatvroba da qandakeba

aris xelovnebis dargebi.

27

Page 28: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

aqtivoba – TamaSi:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs suraTebs, romlebzec asaxulia xelovnebis darge-

bis warmomadgenlebi (mxatvari, moqandake, arqiteqtori, adamiani kameriT, poeti, Teatris

msaxiobi, mocekvave da sxva:

– me CamovTvli xelovnebis dargebs, Tqven ki daakvirdiT naxatebs da mimiTiTeT suraTze,

romelic am dargs Seesabameba. (mag. mxatvroba – unda ipovon mxatvari)

Semdeg, maswavlebeli CamoTvlis xelovnebis dargebis Sesabamis masalas da iaraRebs,

moswavleebi ki daasaxeleben, xelovnebis romel dargs miekuTvneba es masala Tu iaraRi. (mag.

violino – musikosi, funji – mxatvari...)

ra saSualebiT gadmogvcemen xelovani adamianebi TavianT naazrevs?

– Txzaven, xataven, Zerwaven, aqandakeben.

Cvens sagans hqvia saxviTi xelovneba.

saxviT xelovnebaSi Sedis xelovnebis is dargebi, romlebSic adamianebi imas, rasac xedav-

en, grZnoben da fiqroben asaxaven ise, rom Cven es davinaxoT. am dargebs ewodeba mxatvroba

da qandakeba.

xelovnebis gakveTilze gavecnobiT sxvadasxva droisa da qveynis xelovnebas da xelovani

adamianebis Semoqmedebas.

Cvenc viswavliT Cveni azrebis saxviTi xelovnebis eniT gamoxatvas, viswavliT xatvas,

ferweras, Zerwvas, feradi qaRaldebiT aplikaciis keTebas; davamzadebT saTamaSoebs, lamaz

nivTebs; SevqmniT saintereso da momxiblav namuSevrebs.

amisTvis ki viswavliT sxvadasxva masalis gamoyenebas – vimuSavebT plastiliniT, saRebave-

biT, funjebiT, feradi fanqrebiTa da flomasterebiT. garda saxatavi masalisa, SevagrovebT

foTlebs, girCebs da sxva bunebriv masalas; kolofebiT, lentebiT, feradi qaRaldebiT

SevqmniT saintereso namuSevrebs...

imisTvis, rom ukeT gavicno yoveli Tqvengani, damixateT ori naxati – me am naxatebs Sevi-

naxav da wlis bolos gamofenaze gamovfen.

yy jer yoveli Tqvengani daxatavs sakuTar Tavs. namuSevars, romelzec mxatvari sakuTar

Tavs gamosaxavs, avtoportreti (terminis damaxsovreba ar aris savaldebulo) hqvia.

yy (maswavlebeli aCvenebs moswavleebs saxatav furcels, romelic vertikaluri pozici-

iT ukavia) saxatavi furceli daideT sigrZeze. SeecadeT, naxati iyos rac SeiZleba

didi (maswavlebeli xeliT aCvenebs furcelze naxatis savaraudo zomas) – imxela, rom

TiTqmis mTliani furceli daikavos.

aqtivoba 2:

moswavleebi daxataven avtoportretebs.

dasrulebul namuSevrebs maswavlebeli ukan daawers avtoris saxels da TariRs.

28

Page 29: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

aqtivoba 3:

meore furceli (masw. aCvenebs mosw. saxatav furcels, romelic horizontaluri pozici-

iT ukavia) siganeze daideT da daxateT is, rac Tqven yvelaze metad giyvarT, mogwonT da

gainteresebT, an is, razec ocnebobT.

rodesac moswavleebi daasruleben namuSevrebs, maswavlebeli SeekiTxeba maT, ra gamo-

saxes masze da ukan, avtoris saxelTan erTad daawers namuSevris dasaxelebas da TariRs.

SeniSvna: wlis bolos moswavleebi isev daxataven sakuTar portretebs. wlis Semajamebel

gamofenaze sxva namuSevrebTan erTad gamoifineba orive avtoportreti. gamofenis pirobiTi

saTauri – „rogori movediT – rogori gavxdiT – ra viswavleT~.

vinaidan moswavleebi avtoportretebs daxataven yovel wels, maswavlebels SeuZlia Sea-

grovos eqvsive wlis namuSevrebi da VI klasis bolos gadasces isini moswavleebs samaxsovrod;

gamofinos Semajamebel gamofenaze; gakeTdes plakati, an cifruli prezentacia, romelSic

kompiuterulad dapataravebuli avtoportretebi dalagdeba rigebad, klasebis mixedviT.

29

Page 30: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

saubari xelovnebaze

mizani:

diskusiis warmarTvis da sakuTari azris gamoTqmis unaris gamomuSaveba.

Sedegi:

s.g. I.2. – 1

s.g. I.3. – 3, 4

s.g. I.4. – 1

asaTvisebeli terminebi:

xelovneba

masala:

saxatavi furclebi

akvarelis saRebavebi

funji

wyali

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs:

– ras niSnavs sityva bunebrivi?

– bunebrivi niSnavs yvelafer imas, rac bunebam Seqmna.

– xelovnuri ki, aris yvelaferi is, rac ar aris bunebrivi da rasac adamiani qmnis Tavis

gonebiTa da xelebiT.

mag., xis naWeri bunebrivia, magram misgan gamoTlili kovzi ki xelovnuri.

maswavlebeli ambobs:

– me CamovTvli sityvebs, Tqven ki xeli aswieT mxolod maSin, rodesac

– raime bunebrivs davasaxeleb – xe, saxli, mTa, foTlebis Sriali... saRebavi, niJara, qa Ral-

di, merxi, wiwila...

aqtivoba 1:

maswavlebeli sTavazobs moswavleebs TamaSis wess – klasi iyofa or nawilad da ewyoba

Sejibri – 5 wuTis ganmavlobaSi moswavleebis erT naxevars evaleba, CamoTvalon mxolod

is, rac bunebrivia, bunebis Seqmnilia (cxovelebi, mcenareebi, xili, bostneuli, Rrublebi,

mTebi...).

meore nawilma ki CamoTvalos mxolod is, rac xelovnuria (sayofacxovrebo sagnebi,

Senobebi, transporti...).

garda imisa, rom jgufebi rigrigobiT warmoTqvamen sityvebs, yoveli jgufis yvela

30

Page 31: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

wevrma unda miiRos TamaSSi monawileoba da daasaxelos raime sityva, amitom, jgufis Sig-

niTac unda iyos daculi rigiToba. amisTvis, SeiZleba jgufis wevrebi rigSi, erT mwkrivad

dadgnen. sityvis warmomTqmeli, daasaxelebs Tu ara sityvas, rigis boloSi gadadis. orive

jgufi gaakeTebs ramdenime wres ise, rom TiTo moswavles 3-4 sityvis dasaxeleba mouwios.

mogebulia is jgufi, romelic met sityvas daasaxelebs.

TamaSis dasrulebis Semdeg maswavlebeli ikiTxavs:

– ra aris xelovneba? ra sityvas gagonebT sityva `xelovneba~?

– xelovnurs.

rodesac adamiani mxatvruli xerxebiT gamoxatavs da gviziarebs sakuTar fiqrebs, codnas,

STabeWdilebebs, grZnobebs – es xelovnebaa.

aqtivoba 2:

– SeiZleba, yvelaferi, rac xelovnuria, xelovnebas mivakuTvnoT? me CamovTvli sityvebs,

Tqven ki xeli awieT mxolod im sityvis gagonebaze, romelic xelovnebasTan iqneba kavSirSi.

me yuradRebiT dagakvirdebiT da Secdomis SemTxvevaSi, roca vinme arasworad awevs xels,

droebiT Sevwyvet sityvebis CamoTvlas da vkiTxav, ratom hgonia, rom dasaxelebuli sity-

va xelovnebas ekuTvnis. xandaxan, me SecdomaSi SegiyvanT, da swori pasuxis SemTxvevaSic

Sevwyvet CamoTvlas da vikiTxav, ratom ggoniaT, rom dasaxelebuli sityva xelovnebas

ekuTvnis.

– ase rom, Tqven mogiwevT dafiqreba da Tqveni azris dasabuTeba.

CamosaTvleli sityvebi:

TamaSi, naxati, naxazi, leqsi, multfilmi, funji, CaquCi, musika, yvirili, saubari, seirno-

ba, simRera, xtunva, cekva, sirbili, xatva, sporti, kino, Tevzaoba, fexburTi, Teatri,

Sejibri, saRebavi, merxi, saxelmZRvanelo, suraTi, qandakeba, mozaika, kerva, aplikacia,

Zerwva, ferwera, qsova da sxva.

imis Semdeg, rac moswavleebi sworad amoarCeven da daasaxeleben xelovnebis ZiriTad

dargebs – kino, Teatri, mxatvroba, musika da sxva, maswavlebeli etyvis maT, rom xelov ne bis

sxvadasxva saxeoba, anu dargebi, Zalian gansxvavdeba erTmaneTisgan: zogs vxedavT, zogi

gvesmis, zogs SegviZlia SevexoT da a.S. maswavlebeli CamoTvlis dargebis mTavar damaxa-

siaTebel niSnebs da sTxovs moswavleebs, gamoicnon, romeli niSani romeli dargisT vi saa

yvelaze metad damaxasiaTebeli (feri – mxatvroba, bgera – musika, moZraoba – cekva da a.S).

gakveTilis Semajamebel nawilSi moswavleebi maswavleblis daxmarebiT CamoTvlian

xelovnebis dargebs da gaixseneben, romelTan hqoniaT Sexeba da romelTan jer ara.

savaraudod ityvian, rom musika mousmeniaT, kino unaxavT, TeatrSi da muzeumSi jer ar

yofilan, naxati dauxatavT, magram gamofena ar dauTvalierebiaT, qandakeba unaxavT, magram

ar gaukeTebiaT. zRaprebi mousmeniaT... maswavlebels SeuZlia damatebiT hkiTxos, romeli

warmodgena an filmi moewonaT, romeli zRapari ician, uyvarT Tu ara cekva, SeuZliaT Tu

ara simRera, ician Tu ara leqsebi da sxva. ras grZnoben, rodesac lamaz melodias ismenen,

karg films uyureben, an suraTebs aTvaliereben...

31

Page 32: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

aqtivoba 3:

– modi vnaxoT, ras grZnoben xelovani adamianebi, rodesac raimes qmnian – daxateT lamazi,

feradi naxatebi da gakveTilis dasasruls momiyeviT, ras grZnobdiT xatvis procesSi.

moswavleebi daxataven naxats Tavisufal Temaze.

gakveTilis bolos maswavlebeli gamokiTxavs moswavleebs, kmayofilebi arian Tu ara

sakuTari namuSevrebiT, siamovnebT Tu ara xatva, raze fiqrobdnen xatvis dros da sxva.

32

Page 33: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

I Tema: xazi

zRapari wertilebze

mizani:

wertilis, xazis da geometriuli figurebis vizualur Taviseburebebis gacnoba;

fantaziis unaris gaRviveba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 2, 4

s.g. I.3. – 1, 2, 4

masala:saxatavi furceli, flomasterebi.

vizualuri masala: pol siniaki detali

JorJ siora, peizaJi sioras sxva namuSevris detali ZaRliT

JorJ sioras portreti da detali

33

Page 34: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli ukiTxavs moswavleebs zRapars.

teqsti:

iyo da ara iyo ra, iyo geometriuli samyaro mravali samefoTi. erT samefoSi xazebi cxov-

robdnen, meoreSi – wreebi, mesameSi – samkuTxedebi, meoTxeSi – oTxkuTxedebi.

iyo kidev erTi momcro – wertilebis samefo. mas hyavda mefe – didi mrgvali wertili.

samefo imdenad patara iyo, rom sxva samefoebi arad agdebdnen da rukaze arc ki aRniSnavdnen.

wertilebs es Zalian swyindaT. moiTxovdnen, rom sxva samefoebs maTi arseboba eRiarebinaT.

roca verafers gaxdnen, gadawyvites, Zalebi gaaerTianon, sxva samefoebs daanaxon, rom

arseboben da rukazec daimkvidron adgili.

daTqmul dRes wertilebi Seikribnen, Cahkides erTmaneTs xelebi, xazebad dalagdnen da

mezoblebisken gaemarTnen. gzad xan isrebiviT miqrodnen, xan iklaknebodnen, uceb wydebodnen

da isev erTdebodnen. xazebis samefos rom miuaxlovdnen, mezoblebis SesaSineblad, texil

xazad gadaiqcnen da urCxulis kbilebs daemsgavsnen.

SeSfoTda xazebis samefo, vin moiwevs Cvenkeno?

xazebis laSqarma ki saxe icvala – gaizarda, gaiwela, xan ra forma miiRo, xan ra – samkuTxa

samefos Semouara da samkuTxedad iqca, oTxkuTxedebis samefosTan kvadratis forma miiRo,

gons mosvla ar acala da axla wreebisken gaemarTa.

aforiaqdnen xazebis da formebis samefoebi, gadawyvites, mters erTad SevutioTo,

magram gvianRa iyo – wertilebis laSqarma geometriul samyaros didi wre Semoavlo da

yvela alyaSi moaqcia.

SeSindnen mefeebi da wertilebTan elCebi afrines. wertilebis mefe maT winaSe amayad

warsdga da ganacxada:

– grcxvenodeT, mezoblebo! Cvens mniSvnelobas tyuilad uaryofT. droa wertili daesvas

am usamarTlobas!

SexedeT erTmaneTs: wreebi – moRunuli xazebi xarT, oTxkuTxedebic da samkuTxedebic

wertilebs Soris gasmul xazebs warmoadgenT. xazebo – gana Tqven erTmaneTis gverdiT

mdgomi wertilebisgan ar SedgebiT? gamodis, rom Cven, wertilebi, yoveli Tqvenganis mTavari

Semadgeneli nawilebi varT. Tu Cven davifantebiT, Tqvenc gaqrebiT!

SeSinebulma wreebma samkuTxedebs gadaxedes, samkuTxedebma – oTxkuTxedebs da bolos,

yvela xazebs miaCerda. xazebma saswrafod rukaze wertilebis samefo daxates. samefoebis

elCebma erTmaneTSi didxans iCurCules da wertilebis mefes, aRiarebis niSnad, pol siniakis

da JorJ sioras suraTebi miarTves.

am dRidan wertili geometriuli samyaros sapatio wevri gaxda.

34

Page 35: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

zRapris wakiTxvis Semdeg maswavlebeli bavSvebs hkiTxavs:

– mogewonaT zRapari? ra SesZlebiaT wertilebs? xom darwmundiT, rom wertili Zalian

mniSvnelovania?

Semdeg sTxovs, Cahkidon erTmaneTs xelebi da dadgnen erT xazad. Semdeg Sekran wre,

dadgnen samkuTxedad, oTxkuTxedad da darwmundnen, rom erTi mTeli nawilebisgan Sedgeba.

Semdeg aCvenebs frangi mxatvrebis – JorJ siorasa da pol siniakis namuSevrebs da sTxovs

maT, daakvirdnen da aRweron, ra xerxiTaa daxatuli es suraTebi, ris Semdegac moswavleebi

daxataven naxats mosmenili zRapris Temaze.

dasasruls, moswavleebi waradgenen sakuTar namuSevars klasis winaSe da saubroben,

romeli epizodia asaxuli maT namuSevarSi.

Semajamebeli kiTxvebi:

yy ra SeityveT dRes axali?

yy mogewonaT wertilebiT Sesrulebuli sioras da siniakis naxatebi? ratom?

aqtivoba:

moswavleebi xataven zRapris ilustracias da warudgenen namuSevars Tanaklaselebs –

xsnian, romeli epizodi daxates.

35

Page 36: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

xazebi

mizani:

fantaziis unaris ganviTareba;

ambis SeTxzvis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 2, 3, 5

s.g. I.2. – 1

s.g. I.3. – 1, 2

asaTvisebeli terminebi:

usagno mxatvroba

vizualuri masala:

vasili kandinskisa da jeqson polokis namuSevrebi

gakveTilis msvleloba:

yvelaferi, rasac garSemo vxedavT, SeiZleba daixatos.

y- ra ewodebaT adamianebs, romlebic qmnian naxatebs?

y- adamianebs, romlebic xataven, mxatvrebi ewodebaT.

y- riTi xataven mxatvrebi?

y- saRebavebiT, fanqrebiT, feradi carcebiT...

y- modi, gavarkvioT, ra SeuZlia fanqars. amoarCieT Tqveni sayvareli feris fanqari,

aiReT saxatavi furceli da gausviT furcels fanqari. rogori kvali datova fanqarma,

ra daixata furcelze?

y- furcelze daixata xazi.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, aCvenon TavianTi furclebi: – yvela Tqvenganma daxata

xazi, magram yoveli Tqvenganis xazi gansxvavebulia – zogi sworia, zogi uswormasworo, zogi

daxrili... ramdenime moswavlem xazebi mkrTalad, gaubedavad gaavlo, ramdenimem – mkveT-

rad, gabedulad, viRacas daezara da patara, mokle xazi daxata... es xazi ratom aris aseTi

gamxdari – xom ar Sia? am xazs ki TiTqos eZineba, daRlilia? daakvirdiT erTmaneTis xazebs

da naxavT, rom yovel xazs Tavisi ieri aqvs, Tavisi xa siaTi. SeiZleba vifiqroT, rom xazebi

TavianTi patronis xasiaTs gamoxataven.

aqtivoba 1:

masala:

saxatavi furclebi

feradi fanqrebi

y- axla ki aseTi cda CavataroT:

y- daxuWeT Tvalebi da ase, TvaldaxuWulebma, auCqareblad gaavleT furcelze ramdenime

sxvadasxvanairi xazi.

36

Page 37: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

moswavleebi TvaldaxuWulebi gaavleben xazebs.

y- vnaxoT, ra Sedegi miviReT – daakvirdiT Tqvens xazebs, gaixseneT, raze fiqrobdiT,

roca maT xatavdiT da miTxariT, rogori xazebi gamogividaT – xazebma dagijeres,

TvaldaxuWuli rom xatavdiT? aseTi xazebi warmogedginaT? hgvanan Tu ara xazebi

imas, ris daxatvasac apirebdiT?

y- moswavleebi imsjeleben, ra daxates. maswavlebeli SekiTxvebiT warmarTavs msjelo-

bas xazebis xasiaTis aRwerisken – mag. Cemi xazi jer gabeduli iyo, mere SeeSinda, rom

furceli damTavrdeboda, akankalda da nel-nela gaqra; an – Cemi xazebi yoCaRebi arian,

yvelas moerevian.

y- msjelobis Semdeg maswavlebeli aCvenebs moswavleebs vasili kandinskis suraTebs da

moyveba ambavs:

y- erTxel mxatvarma vasili kandinskim sakuTari saxelosnodan gverdiT oTaxSi, dainaxa

kedelze miyudebuli naxati. ver icno, – Soridan ver gaarkvia, ra exata. arada, ise moe-

wona, rom gavla-gamovlaze Tvali sul iqiT gaurboda. bolos veRar moiTmina, axlos

mivida da naxa, rom misi naxati ido Tavdayira. amitomac ar ecno, ver gaarCia, ra exata

zed. maSin mixvda, rom ar aris aucilebeli, naxatze advilad sacnobi sagani exatos –

saxli, xe, adamiani da sxva amgvari ram. kargi suraTis Sesaqmnelad ubralo xazi, feri

da formac sakmarisia, Tuki maT sainteresod daalageb.

vasili kandinski

mas Semdeg kandinskis namuSevrebis mTavari `gmirebi~ swored xazebi, ferebi da geometri-

uli formebi gaxdnen. kandinskim saxelic gaiTqva, rogorc usagno mxatvrobis Semqmnelma.

naxeT, ra dReSi arian misi xazebi suraTze – TiTqos Jivil-xiviliT daWerobanas TamaSoben,

erTmaneTs misdeven, ewevian da ejaxebian, exutebian an gverds uvlian, gzas uTmoben da sdeq!

– SeSdebian. aq mTeli ambavia!

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, feradi fanqrebiT daamTavron TavianTi naxatebi –

daamaton mas nair-nairi xazebi – swori, texili, klaknili, sqeli, wvrili da a.S.

muSaobis dasrulebis Semdeg maswavlebeli ityvis:

– modi, gavacocxloT xazebi, avalaparakoT, movayoloT, rogorebi arian.

– diax, xazebs xasiaTi aqvT – zogi zantia da mdore, zogi – mkvircxli da swrafi, zogi –

jmuxi, mkveTri da uxeSi, zogi ki – rbili, alersiani da narnari.

maswavlebels moswavleebisTvis gezis misacemad SeuZlia aseTi tipis kiTxvebi dasvas:

– Senma xazebma erTmaneTi gadakveTes – damegobrdnen Tu Cxuboben? es xazebi ki, rogorc

Cans, erTmaneTs gaebutnen, jer erTad midiodnen, mere ki sxvadasxva mxares gaemarTnen da a.S.

es diskusia SesaZloa, didxans gagrZeldes da bevri saintereso versia warmoSvas. moswavleebi

37

Page 38: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

TandaTan gaixsnebian da gzadagza moifiqreben ambebs. maswavlebelma xeli unda Seuwyos maTi

fantaziis gaRvivebas, ar daaCqaros da ar Sewyvitos es procesi.

diskusiis Semdeg maswavlebeli ityvis:

– modi, SevajamoT Cveni eqsperimentis Sedegebi da davasaxeloT, rogori xazebi davxa-

teT dRes. yovelma Tqvenganma erTi niSniT daaxasiaTos Tavisi xazebi. me daviwyeb, Tqven ki

gaagrZeleT – swori da braziani xazi, daklaknili da nazi...

38

Page 39: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

morbenali Sxefebi

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs amerikeli mxatvris, jeqson polokis namuSevrebs.

jeqson poloki

erTxel amerikeli mxatvari jeqson poloki funjiT xelSi iatakze gafenil tilosTan

Cacucquliyo da fiqrobda, ra daexata. funjidan saRebavma CamowveTa. mxatvarma xeli uneb-

lieT aiqnia da funjidan CamoRvenTilma saRebavis wveTebma, iatakze, TviTneburad, mxiaruli

xazi daxates. polokma kidev erTxel aiqnia saRebaviani funji da iatakze dawveTebuli xazebis

Semxedvare, mixvda, rom am xerxiT Zalian lamazi, cocxali, energiuli naxatebis Seqmna Sei-

Zleba. marTalia, maTze arc araferi xatia, ubralod Sxefebi, romlebic mxiarulad daxtian,

sadRac garbian, ablabudasaviT ixlarTebian! ferebi ki ganwyobas gadmogvcems – sevdians an

xalisians, Cums an xmaurians, mZimes an msubuqs. daakvirdiT mis namuSevrebs, rogor ganwyobas

asaxaven isini? rogor fiqrobT, ra ganwyobaze iqneboda mxatvari am namuSevrebis Seqmnisas?

erT suraTze xazebi rbilad miedinebian, meoreze – TiTqos hip-hops cekvaven, mesameze ki

lamisaa afeTqdnen!

y- ra ewodeba iseT mxatvrobas, sadac mxolod xazi da feria gamoyenebuli, da arc erTi

nacnobi sagani ar xatia? aseT mxatvrobas usagno mxatvroba ewodeba.

y- aris Tu ara jeqson polokis mxatvroba usagno?

y- xom ar gaixsenebT kidev erT mxatvars, romelic aseTsave usagno naxatebs qmnida?

(vasili kandinski)

jeqson polokis msgavsad, saRebavebis SxefebiT, Tqvenc SegiZliaT sakuTari ganwyobis

gadmocema – mowyenilis da mxiarulis, mSvidis Tu aforiaqebulis. winaswar moifiqreT, ra

ferebs SearCevT Tqveni ganwyobis gadmosacemad, moamzadeT palitra da saqmes SeudeqiT.

daawveTeT saRebavi funjis frTxili moqneviT an saRebavian funjze TiTis nazad dakakunebiT.

mTavaria, saRebavi erTmaneTs ar SeasxaT. aseve mniSvnelovania, yoveli feris xmarebis Sem-

deg funji garecxoT da WiqaSi wyalic xSirad gamocvaloT, rom saRebavSi sxva feriani funji

ar CayoT. Tu wiTelsaRebavian funjs yviTelSi CayofT, iciT ra feris saRebavs miiRebT?

(narinjisfers) roca yviTeli dagWirdebaT, mis nacvlad qilaSi narinjisferi dagxvdebaT.

amitom, saRebavi palitraze gadmoiReT da iq SeazaveT sasurveli feris misaRebad.

da, rac mTavaria, muSaobis dasrulebis Semdeg samuSao adgilis milageba ar dagaviwydeT.

39

Page 40: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

aqtivoba 2:

masala:

guaSis saRebavebi

palitra an dabal qilebSi Casxmuli, wyalSi gaxsnili guaSis saRebavebi

funji

wyali

winsafari

magidaze an iatakze dasafeni polieTileni

moswavleebi saRebavebis feradi SxefebiT qmnian abstraqtul suraTs jeqson polokis

stilSi.

aqtivoba 3:

masala:

SuSis an metalis patara burTebi

dabal qilebSi Casxmuli guaSis saRebavebi

plastmasis erTjeradi kovzebi an Canglebi

1/2 saxatavi furclebi

langrebi an Sokoladis dabalgverdebiani kolofebi

xelsawmendebi

moswavleebi saRebavebian qilebSi daamateben wyals, Caagdeben SuSis burTs, frTxilad

amoiReben (kovziT) da gadaagoreben langarze an muyaos kolofSi moTavsebul saxatav

furcelze. kolofis gverdebis odnav daxriT moswavleebs SeuZliaT marTon burTis moZ-

raobis mimarTuleba.

es operacia meordeba, sanam furceli ar gaivseba feradi xazebiT.

feris gamocvlisas burTi unda gaiwmindos xelsawmendiT.

samuSaos dasrulebis Semdeg maswavlebeli SeekiTxeba moswavleebs:

yy ramdenad moewonaT SuSis burTebiT xatva da ras fiqroben miRebul Sedegze;

yy romeli mxatvris namuSevars hgavs maTi naxatebi (jeqson poloki).

Semajamebeli kiTxvebi

yy mogewonaT saRebavebiT wuwaoba?

yy ra ganwyobas gamoxatavs Tqveni namuSevari?

yy Tqveni Sxefebi daxtian, darbian Tu mdored iRvrebian?

yy ra ganwyobas xedavT Tqveni megobrebis namuSevrebSi?

40

Page 41: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

xazebi da musika

mizani:

vaCvenoT moswavleebs ZiriTadi gansxvaveba saxviTi xelovnebis or Janrs, ferwerasa da

grafikas Soris;

gavacnoT moswavleebs grafikis erT-erTi gamomsaxveli saSualeba – xazi da misi nair-

saxeobebi.

Sedegi:

s.g. I.1 – 2

s.g. I.3. – 2

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

ferwera, grafika

swori, daxrili, texili, wyvetili, klaknili, zigzagi, talRovani

Canaxati

masala:

saxatavi furclebi, romelTa (vertikalurad) kideebze daxatulia feradi koplebi, rom-

lebic aRniSnaven monakveTis Tavs da bolos. yoveli monakveTis TavSi da boloSi koplebi

erTi ferisaa, xolo yovel rigSi koplebi gansxvavebuli feris unda iyos.

saxatavi furclebi

feradi fanqrebi an flomasterebi

vizualuri masala:

Jan ogiust dominik engris ferweruli da grafikuli namuSevrebi

pablo pikasos ori naxati

audiomasala:

glukis melodia `orfevsi da evridikedan~

dimitri SostakoviCis `marSi~

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs frangi mxatvris, engris suraTebs:

– am suraTebidan romelia daxatuli fanqriT da romeli saRebavebiT?

fanqriT daxatul naxatebs grafika ewodeba, ferwera ki saRebavebiT iqmneba.

– mxatvrobis romel saxeobas SegviZlia mivakuTvnoT fanqriT daxatuli naxati, ferweras

Tu grafikas? – grafikas.

engri, iseve, rogorc mxatvrebis umetesoba, ferweruli tilos Seqmnamde akeTebda Cana-

41

Page 42: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

xatebs. Canaxatebi exmareba mxatvrebs moifiqron, Tu rogori iqneba momavali suraTi.

SexedeT engris Canaxats – riTia daxatuli es naxati? – fanqriT, xazebiT.

aqtivoba 1:

y- axla ki gavixsenoT, rogori xazebi viciT – me dafaze davxatav xazebs, Tqven ki, daarqviT

maT saxelebi.

maswavlebeli dafaze rigrigobiT xatavs sxvadasxva tipis xazebs – swors, texils, tal-

Rovans, wyvetils da a.S. moswavleebi ki, maswavleblis daxmarebiT asaxeleben maT – swori,

vertikaluri, horizontaluri, daxrili, texili, wyvetili, klaknili, zigzagi, talRovani.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs pablo pikasos or naxats da ekiTxeba, Tu rogori

xazebiTaa daxatuli es naxatebi (1 – klaknili, xveuli, momrgvalebuli; 2 – swori, texili,

zigzagi).

aqtivoba 2:

maswavlebeli daurigebs moswavleebs saxatav furclebs da auxsnis davalebis pirobas

– moswavleebma wertilidan wertilamde unda daxaton sxvadasxva tipis horizontaluri

xazebi. xazebi unda iyos sxvadasxva feris – im feris, ra feris wertilebic xatia furcelze.

yoveli axali xazi unda iyos gansxvavebuli tipis. xazebma SeiZleba gadakveTon erTmaneTi,

magram sawyisi da saboloo wertili daculi unda iyos.

davalebis dasrulebis Semdeg moswavleebs SeuZliaT daxaton naxati, romelSic gamoi-

yeneben sxvadasxva tipis xazebs.

meore gakveTili:

masala:

saxatavi furclebi

feradi flomasterebi

42

Page 43: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

– movisminoT ori musikaluri nawarmoebi da SevadaroT isini erTmaneTs.

jer maswavlebeli moswavleebs moasmeninebs glukis melodias. (4 wuTi. ix. resursebi)

– mogewonaT glukis melodia? am melodiis daxatva rom SeiZlebodes, rogori xazebiT

daxatavdiT mas? kidev erTxel moismineT am melodiis nawyveti da haerSi, xelebiT damixateT,

rogori xazebi warmogidgebaT misi mosmenisas.

maswavlebeli kvlav CarTavs glukis melodiis mokle fragments – melodia talRovani

xaziviT miedineba.

Semdeg maswavlebeli moswavleebs moasmeninebs dimitri SostakoviCis marSs (0:40) (ix.

resursebi, Sesabamisi gakv.). da svams SekiTxvas:

– rogor daxatavdiT SostakoviCis melodias?

SostakoviCis marSi hgavs wertilebs, wyvetil xazebs.

– kidev erTxel moismineT SostakoviCis marSi da haerSi, xelebiT damixateT, rogori

xazebi warmoidgineT am melodiis mosmenisas.

aqtivoba:

maswavlebeli SesTavazebs moswavleebs, musikaluri nawarmoebebis mosmeniT miRebuli

STabeWdileba gamoxaton TavianTi naxatebiT.

Semajamebeli SekiTxvebi:

yy ra ewodeba xazebiT Sesrulebul naxatebs?

yy ra ewodeba saRebavebiT Sesrulebul naxatebs?

yy romeli melodia amoirCie naxatis dasaxatad?

yy rogori xazebi ixmare am naxatis dasaxatad?

43

Page 44: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

xazebi funjiT

mizani:

mivaCvioT moswavleebi funjis xmarebas;

funjiT monasmebiT sxvadasxva efeqtis miReba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 2

s.g. I.3. – 1, 2, 3

asaTvisebeli terminebi:

zigzagi

vizualuri masala:

kompiuteriT Sesrulebuli xazebis nimuSebi

fanqriT gavlebuli xazebis nimuSebi

funjiT Sesrulebuli xazebis nimuSebi

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli dafaze xatavs sxvadasxva tipis xazebs – swor horizontalurs, swor verti-

kalurs, daxrils, talRovans, klaknils, texils, zigzags, da sTxovs moswavleebs, daarqvan

xazebs saxelebi – swori, daxrili, talRovani, klaknili, texili, zigzagi, wyvetili.

mas Semdeg, rac moswavleebi daasaxeleben xazebs, maswavlebeli miuTiTebs maT swor hor-

izontalur da vertikalur xazebze da SeekiTxeba, ra gansxvavebaa am or swor xazs Soris.

yy erTi xazi dawolilia, meore ki dgas.

yy dawolil xazs horizontaluri xazi ewodeba, damdgars ki vertikaluri.

maswavlebeli daxatavs dafaze horizontalurad da vertikalurad klaknil da texil

xazebs da ikiTxavs, romeli maTgania horizontaluri da romeli vertikaluri. Semdeg mas-

wavlebeli miuTiTebs, moswavleebi ki daasaxeleben xazebis srul saxelebs – swori hori-

zontaluri xazi, klaknili vertikaluri xazi da a.S.

maswavlebeli ikiTxavs, ra gansxvavebaa texilsa da klaknil xazebs Soris – texil xazs,

TiTqos gatexiliao, bevri kuTxe aqvs, klaknili ki momrgvalebulia.

44

Page 45: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

– ra gansxvavebaa texilsa da zigzags, klaknilsa da talRovan xazebs Soris? maswavlebeli

daexmareba moswavleebs Camoayalibon, rom talRovani da zigzagi xazebi arian mowesrige-

buli, ritmuli, klaknili da texili xazebi ki araTanabrad, mouwesrigeblad igrixebian.

aqtivoba 1:

masala:

moswavlis kompiuteri

saxatavi furceli

fanqari

Savi saRebavi

funji

moswavleebi kompiuteris saxatav programaSi amoirCeven `fanqars~ da daxataven swor,

texil da klaknil xazebs.

Semdeg imaves daxataven furcelze fanqriT da funjiT.

moswavleebi erTmaneTs Seadareben kompiuterSi fanqriT da funjiT daxatul xazebs da

imsjeleben msgavsebasa da gansxvavebaze, romeli xerxiT Sesrulebul xazebs aqvT xasiaTi,

romeli xerxiT Sesrulebuli xazebi moswonT da ratom.

aqtivoba 2:

masala:

saxatavi furclebi

wvrili #2-3 funji

Savi saRebavi

savarjiSo:

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, saxatav furcelze funjiT gaavlon ori swori hori-

zontaluri xazi – pirveli Tanabari dawoliT, meore xazis gavlebisas ki jer daawvnen funjs,

Semdeg nel-nela auSvan. Seadaron es ori xazi.

mesame xazis daxatvisas Cqar-Cqara daawvnen da auSvan funjs da Seadaron mesame xazi

pirvel ors.

ramdenjerme daxaton xazebi samive xerxiT, sanam SedegiT ar dakmayofildebian.

sinjon da Tavad moifiqron da daxaton sxvadasxvagvari xazebi funjis dawolis sxvadasxva

siZlieriT.

aqtivoba 3:

moswavleebi saxatav furclebze funjiT, mxolod xazebiT, gaferadebis gareSe, daxataven

naxats nebismier Temaze.

45

Page 46: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

xazebi kvadratebSi

mizani:

xelis gavarjiSeba wvrili detalebis daxatvisas;

sizustis unaris ganviTareba;

moTminebisa da sifaqizis gamomuSaveba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 2, 3, 4

s.g. I.3. – 1, 2

asaTvisebeli terminebi:

konturi

figura

masala:

Joan miros amosabeWdi gasaferadebeli II aqtivobisTvis (ix. danarTi)

amosabeWdi ujrebi 4X4-ze III da IV aqtivobisTvis (ix. danarTi)

dafa da markeri an carci

nimuSi III aqtivobisTvis (ix. el. resursebi)

1 da 2 aqtivobisTvis:

Joan miro

teo van dusburgi

paul klee

vasili kandinski

pit mondriani

gakveTilis msvleloba:

gakveTilis dawyebamde maswavlebeli dafaze daxatavs sxvadasxva tipis xazebs, moswav-

leebi ki daasaxeleben maT.

maswavlebeli ityvis:

y- gavlebuli xazi (maswavlebeli miuTiTebs dafaze daxatul xazebze) – swori, texili,

talRovani mxolod xazia da meti araferi.

y- modi, SevaerToT xazebis boloebi da vnaxoT, ras miviRebT – (maswavlebeli dax-

atavs dafaze wres, moswavleebi ki xataven imaves furclebze) – imisTvis, rom

swori xazis boloebi SeerTdes, es xazi unda moiRunos. ra miviReT Sedegad? – wre.

ras miviRebT, Tu zigzagis boloebs SevaerTebT? – varskvlavs.

moswavleebi SeaerTeben texili da talRovani xazebis boloebs da daasaxeleben miRebul

formebs – samkuTxedi, oTxkuTxedi, Rrubeli da sxva.

maswavlebeli gaakeTebs daskvnas:

46

Page 47: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

y- Tu xazebis boloebs SevaerTebT, miviRebT gamosaxulebas, romelsac figura ewodeba.

y- xazs, romelic figuras SemosazRvravs (maswavlebeli TiTs gaayolebs dafaze daxatuli

figuris konturs), konturi ewodeba.

aqtivoba 1:

moswavleebi saxatav furclebze fanqriT daxataven sxvadasxva tipis xazebs, romlebic

iklaknebian, uxveven, gadakveTen erTmaneTs.

xazebis gadakveTisas miRebul figurebs gaaferadeben sxvadasxva ferad.

maswavlebeli gamokiTxavs moswavleebs, ra figurebi gamouvidaT xazebis gadakveTiT.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs Joan miros, vasili kandinskisa da paul klees suraTebs

da sTxovs maT, daaTvalieron erTmaneTis namuSevrebi, Seadaron isini ilustraciebs da

gamoTqvan azri, romeli mxatvris namuSevars SeiZleba hgavdes megobrebis naxatebi.

(savaraudod, moswavleebs gauWirdebaT ilustraciebis avtorebis saxelebis warmoTqma,

amitom maT SeuZliaT daasaxelon ilustraciebis nomrebi. saxelebs ki, maswavlebeli Seax-

senebs).

aqtivoba 2:

masala:

Joan miros gasaferadebeli naxati

feradi fanqrebi

maswavlebeli amobeWdavs da daurigebs moswavleebs Joan miros suraTis gasaferadebel

variants, romelsac moswavleebi gaaferadeben feradi fanqrebiT.

gaferadebis dawyebamde maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen Joan miros naxatis

konturul gamosaxulebas, ipovon da daasaxelon amocnobili figurebi (Tvali, varskvlavi,

wre, kacuna...).

ar aris aucilebeli zedmiwevniT zustad gadaxatva – dasaSvebia, moswavlem Tavisi

gemovnebiT SearCios ferebi.

aqtivoba 3:

moswavleebi kvadratebad dayofil furcelze, kvadratebSi, Caxataven xazebs: yoveli kva-

drati kididan kidemde unda gaivsos erTi tipis xazebiT (swori, zigzagi, klaknili, daxrili).

aqtivobis amocanaa, moswavleebma xazebi daxaton Tanabari daSorebiT.

rodesac yvela kvadrati Seivseba, maswavlebeli SesTavazebs moswavleebs, gaaferadon

kvadratebSi Caxatul xazebs Soris sivrceebi, daakvirdnen namuSevars, Seadaron igi Sav-

TeTr nimuSs da imsjelon, ra Seicvala naxatSi gaferadebis mere.

47

Page 48: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

aqtivoba 4:

moswavleebi kvadratebad dayofil furcelze, yovel kvadratSi Caxataven da gaaferadeben

geometriul sxeulebs (koplebs, samkuTxedebs, patara kvadratebs an wreebs).

aqtivoba 5:

ist-is davaleba: xazebiT SeerTebiT figurebis miReba.

http://www.colorwithleo.com/game_completeshapeB.php

48

Page 49: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

saniSni mondrianis stilSi

mizani:

dekoratiul-gamoyenebiTi xelovnebis gacnoba;

xelovnebis nimuSebis Sedarebis, saerTo niSnebis danaxvis da maTze saubris unaris gan-

viTareba;

sakuTari xeliT dekoratiuli nivTis Seqmnis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. 1.1. – 2, 3, 8

s.g. 1.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

dekoratiul-gamoyenebiTi xelovneba

masala:

TeTri muyaos naWrebi

fanqari

saxazavi

makrateli

flomasterebi

vizualuri masala:

pit mondrianis stilSi Sesrulebuli namuSevrebi, mondrianis stilSi Sesrulebuli

dekoratiuli nivTebi

saniSnis gakeTebis nimuSi:

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs pit mondrianis (SeniSvna: pit mondrianis saxelisa

da gvaris damaxsovreba moswavleebs ar moeTxovebaT) namuSevrebs da mondrianis stilSi

Seqmnili dekoratiuli nivTebis suraTebs:

y- ra saerTos xedavT pit mondrianis suraTebsa da dizainerebis mier Seqmnil nivTebs

Soris? (am nivTebze iseTive naxatebia, rogoric suraTebze.)

y- es nivTebi dekoratiuli xelovnebis nimuSebia da isini mondrianis suraTebis miba-

ZviTaa Seqmnili.

49

Page 50: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

y- ratom miekuTvneba mondrianis suraTebi mxatvrobas, dizainerebis Seqmnili nivTebi

ki dekoratiul-gamoyenebiT xelovnebas?

y- dizainerebis mier Seqmnili namuSevrebi SeiZleba yoveldRiur cxovrebaSi gamoviyenoT,

suraTebi ki daxatulia - isini gankuTvnilia imisTvis, rom maT vuyuroT da davtkbeT

maTi silamaziT.

pit mondrianis xazebi da feradi oTxkuTxedebi mis sicocxleSive moewonaT dizainerebs.

dResac, misi suraTebis gavleniT iqmneba yoveldRiuri moxmarebis sagnebi – Wiqebi, tansac-

meli, baliSebi da pirsaxocebi, moduri aveji, aseve formdeba interierebi da warmoidgineT,

am stilSi Senobebic ki Sendeba.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen mondrianis suraTebs da moZebnon, Tu ra

aris damaxasiaTebeli, riTi gamoirCeva am mxatvris xelwera; ipovon, romel ferebs ar xma-

robda mxatvari (mwvane, narinjisferi, iisferi). romel ferebs iyenebda is yvelaze xSirad?

(wiTels, yviTels, lurjs, TeTrs da Savs.)

moswavleebi imsjeleben da CamoTvlian mondrianis namuSevrebisTvis damaxasiaTebel niS-

nebs (feri, swori xazebi, oTxkuTxedebi), ris Semdegac Seudgebian mondrianis namuSevrebis

stilis dacviT dekoratiuli nivTis – wignis saniSnis damzadebas.

aqtivoba:

moswavleebi daWrian TeTr furclebs daaxloebiT 4 sm siganis da 15 sm sigrZis zolebad,

saxazaviT da fanqriT daxataven vertikalur da horizontalur xazebs, gaamuqeben maT Savi

flomasteriT, xazebis gadakveTiT miRebul oTxkuTxedebs ki gaaferadeben feradi flo-

masterebiT.

gaferadebul saniSnebs zonariT an lentiT SeiZleba gaukeTdes foCebi.

50

Page 51: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

II Tema: forma

geometriuli figurebis xatva kompiuterSi

mizani:

geometriuli figurebis saxelebis aTviseba;

kompiuterul programaSi elementaruli figurebis daxatvis unari.

Sedegi:

s.g. I.1 – 10

s.g. I.2. – 2

s.g. I.3. – 3

asaTvisebeli terminebi:

wre, oTxkuTxedi, samkuTxedi, kvadrati, marTi.

masala:

saxatavi furceli, fanqari an moswavlis kompiuteri

geometriuli formebis damTxveva (saxaliso onlain kompiuteruli TamaSi, ist-is davale-

ba):

http://www.abcya.com/shapes_geometry_game.htm

da (saxaliso onlain kompiuteruli TamaSi: xelovneba (saxaliso SemecnebiTi TamaSi

musikasa da xelovnebaSi):

http://buki.ge/programsarchive-5.html

gakveTilis msvleloba:

davalebis Sesrulebis dros Zalian xSirad dagvWirdeba sxvadasxva formis geometriuli

figurebis daxatva, gamoWra da gamoZerwva. dRes gavecnoT ramdenime figuras, viswavloT

maTi saxelebi da vnaxoT, ra aqvT maT saerTo da gansxvavebuli.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, xelebiT aCvenon, sad aris – qveviT, zeviT, marjvniv,

marcxniv. rogoria swori xazi, daxrili xazi.

davaleba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs vasili kandinskis suraTebs da Txovs maT, ipovon da

daasaxelon geometriuli figurebi.

aqtivoba 1:

maswavlebeli karnaxobs, moswavleebi ki xataven kompiuteris saxatav programaSi (Tu

51

Page 52: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

moswavleebs ar aqvT kompiuteri, igive davaleba SeiZleba Sesruldes saxatav furcelze

fanqriT) `fanqriT~, swori xazebiT:

– gaavleT daxrili xazi qvevidan zeviT, amave wertilidan, meore mxares, gaavleT daxrili

xazi zevidan qveviT, SeaerTeT es ori xazi swori, xaziT.

– ra gamovida? – samkuTxedi

Semdeg maswavleblis karnaxiT daixateba oTxkuTxedi:

erTmaneTis pirdapir daxateT ori swori xazi, SeaerTeT erTmaneTTan xazebis boloebi.

ra gamovida? – oTxkuTxedi.

rodesac orive figura daixateba, maswavlebeli ityvis:

– davTvaloT kuTxeebi – ramdeni kuTxe aqvs samkuTxeds? – 3. amitomac hqvia mas samkuTxedi.

– ramdeni gverdi aqvs samkuTxeds? – 3

aseve daTvlian oTxkuTxedis kuTxeebs da gverdebs.

– dafiqrdiT da daxateT figura, romelsac xuTkuTxeds davarqmevdiT – ramdeni kuTxe

eqneba aseT figuras? ...eqvskuTxeds?

maswavlebeli dafaze daxatavs kvadrats da marTkuTxeds.

– dafaze daxatuli orive figura oTxkuTxedia. daak virdiT da miTxariT, ra gansxvave-

baa maT Soris?

mos wavle ebi daakvirdebian oTxkuTxedebs da aRniSnaven gansxvavebebs – mag. ityvian, rom

erTi oTxkuTxedis gverdebi tolia, meores ki ori gverdi ufro grZeli aqvs.

maswavlebeli auxsnis moswavleebs, rom oTxkuTxeds, romelsac yvela gverdi toli aqvs,

kvadrati hqvia.

– Cven viciT, rom am figuras (miuTiTebs samkuTxedze) samkuTxedi hqvia imitom, rom mas

sami kuTxe aqvs, am figurebs (miuTiTebs marTkuTxedze) ki oTxkuTxedi imitom hqvia, rom

oTxi kuTxe aqvs, magram mas amave dros marTkuTxedsac vuwodebT. rogor fiqrobT, ras niS-

navs sityva marTkuTxedi?

– es niSnavs, rom am figuras kuTxeebi aqvs swori, gamarTuli, anu marTi. maswavlebeli

sTxovs moswavleebs, dasxdnen sworad, gaimarTon, rogorc marTi kuTxeebi.

arsebobs Tu ara figura, romelsac arc erTi kuTxe ara aqvs?

– aseTi figura aris wre. wre mrgvalia da kuTxeebi ara aqvs.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs vasili kandinskis namuSevrebs da sTxovs maT, amoicnon

da daasaxelon maTTvis nacnobi geometriuli figurebi.

aqtivoba 2:

moswavleebi furcelze, an moswavlis kompiuteris saxatav programaSi (maswavleblis dax-

marebiT) daxataven oTxkuTxedebs da samkuTxedebs da gaaferadeben maT sxvadasxva ferebiT.

52

Page 53: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

geometriuli figurebis jaWvi

jgufuri samuSao

mizani:

makratlis xmarebis unaris ganviTareba;

dResaswaulisTvis mosarTavis damzadebis unaris ganviTareba;

qaRaldiT geometriuli figurebis damzadebis erT-erTi xerxis aTviseba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 4, 8

s.g. I.2. – 4

asaTvisebeli terminebi:

geometriuli figurebis saxelebi

masala:

feradi qaRaldebi

makrateli

webo

vizualuri masala:

jaWvis damzadebis nimuSi

gakveTilis msvleloba:

sasurvelia, es aqtivoba miesadagos romelime saklaso RonisZiebas.

vinaidan aqtivobis mizania, mivaCvioT moswavle makratlis xmarebas da sifaqizes, gamovu-

muSaoT mas Tvalis da xelis koordinacia, am da msgavsi aqtivobebis dros ar aris sasurveli

saxazavis xmareba. maswavlebelma unda aCvenos moswavleebs, rogor jobia makratlis xmareba,

urCios maT imuSaon yuradRebiT da auCqareblad; ar unda dauwunos maT uswormasworod

Sesrulebuli samuSao. moswavleebi nel-nela mieCvevian sizustes.

53

Page 54: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs, rogor keTdeba figurebi qaRaldis zolisgan:

feradi qaRaldi unda daiWras viwro zolebad. drois mosagebad, yoveli moswavle daWris

1-2 feris qaRalds da daWril zolebs gaunawilebs megobrebs.

zolebis boloebi dawebdes ise, rom gamovides wre.

wres TiTebiT ukeTdeba nakecebi – ramdeni kuTxec gaukeTdeba wres, iseT figuras miiRe-

ben – samjer mokecil wres sami kuTxe eqneba, Sesabamisad, gamova samkuTxedi da a.S.

rodesac moswavleebi aiTviseben elementaruli figurebis damzadebas, maswavlebels

SeuZlia gaarTulos amocana da SesTavazos maT wreebis sxvadasxva (SigniT da gareT) mxares

Cakecva, ris Sedegadac miiReba varskvlavis msgavsi figurebi.

yoveli ori figura unda gadaebas erTmaneTs mesamiT.

maswavlebeli urCevs moswavleebs, axali, saintereso formis figuris gakeTebis SemTx-

vevaSi, gauziaron megobrebs aRmoCena; aseve, daexmaron erTmaneTs jaWvis gakeTebis dros.

aqtivoba:

moswavleebi daWrian ferad qaRaldebs wvril zolebad. yoveli moswavle feradi zolebiT

gaakeTebs oTxkuTxedebs, samkuTxedebs, wreebs, varskvlavebs. yoveli mesame figura, boloe-

bis dawebebamde, unda gaeyaros or gamzadebul figuraSi da mere dawebdes misi boloebi

imisTvis, rom gakeTdes jaWvi.

moswavleebi gadaabamen erTmaneTis gakeTebul jaWvebs erT grZel girlandad da morTaven

saklaso oTaxs romelime RonisZiebis dros.

onlain saxaliso TamaSi, ist-is davaleba:

http://www.colorwithleo.com/game_completeshapeB.php

54

Page 55: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

ritmi da simetria ornamentSi

mizani:

SemoqmedebiTi unarebis ganviTareba;

natifi motorikis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 2, 3, 4, 5, 7

asaTvisebeli terminebi:

ritmi

ornamenti

simetria

masala:

ornamentebis amosabeWdi konturuli gamosaxulebebi (ix. danarTi)

muyaos kvadratuli formis naWeri

plastilini

qviSa, brinji, wiwibura, qinZis Tesli da sxva marcvleuli

pva webo

plastilinis dana an xis Cxiri

fanqari

fargali an mrgvali sagani

vizualuri masala:

ornamentebis gamosaxulebebi:

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs wriuli ornamentebis gamosaxulebebs.

– rogor fiqrobT, ra hqvia am naxatebs?

savaraudod, moswavleebi ver upasuxeben, rom es naxatebi ornamentia.

55

Page 56: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy maswavlebeli sTxovs moswavleebs aRweron naxatebi da damxmare kiTxvebiT daexmareba maT

Camoayalibon, rom am naxatebze xatia yvavilebi, samkuTxedebi, wreebi, oTxkuTxedebi, mze.

maswavlebeli miaqcevs moswavleTa yuradRebas imaze, rom naxatebze daxatuli wreebi,

oTxkuTxedebi da sxva detalebi meordeba da es detalebi SemTxveviT ki ar arian gabneuli

naxatze, aramed mowesrigebulad arian dalagebuli.

aseT wesrigs ritmi ewodeba.

yy iciT Tu ara, ra aris ritmi da sad gsmeniaT es sityva?

savaraudod, moswavleebi ityvian, rom es sityva musikis gakveTilze gaugoniaT.

yy ritmi aris mowesrigebuli monacvleoba. magaliTad, weliwadis droebisa da dRe-Ra-

mis monacvleoba, Cveni guliscema, sunTqva, siaruli... xelovnebaSi ritmi Tavs iCens

cekvaSi, poeziasa da musikaSi, arqiteqturasa da mxatvrobaSi.

yy mxatvrobaSi naxatebs, romlebSic daxatuli detalebi raime ritmis mixedviT meordeba,

ornaments uwodeben.

yy axla ki moimarjveT feradi fanqrebi, amoarCieT ornamenti da gaaferadeT igi. (gafera-

debis dawyebamde, maswavlebeli Seaxsenebs moswavleebs, rom maT SeuZliaT TavianTi

gemovnebiT gaamdidron naxati da Caamaton raime detalebi – damatebiTi xazebi, koplebi

da sxva).

yy umjobesia, gaferadeba daiwyoT Suidan. gaferadebis procesSi Tqven ukeT dainaxavT,

Tu ras niSnavs ritmi ornamentSi.

aqtivoba 1:

masala:

wriuli ornamentebis amobeWdili konturuli gamosaxulebebi

feradi fanqrebi

maswavleblis mier amobeWdili ornamentebis Sav-TeTri gamosaxulebebidan moswavleebi

amoirCeven erT-erT nimuSs da feradi fanqrebiT gaaferadeben mas.

gakveTilis bolos maswavlebeli Seinaxavs gaferadebul ornamentebs, momavali gakveTil-

isTvis.

II gakveTili

gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli daurigebs moswavleebs maT mier gaferadebul orna-

mentebs da gamohkiTxavs, ra ewodeba am naxats, ra detalebs Seicavs, ra detalebi daamates da

ratom, ra ferebiTaa gaferadebuli ornamenti, moewonaT Tu ara aseTi naxatis gaferadeba,

ra gauWirdaT, ras Secvlidnen.

Semdeg maswavlebeli kidev erTxel aCvenebs moswavleebs sailustracio ornamentebis

nimuSebs.

– yvela suraTi, romelic Tqven naxeT, ornamentia. kidev erTxel daakvirdiT, Tu rogor

meordeba am ornamentebSi sxvadasxva detali.

maswavlebeli hkiTxavs moswavleebs, ra gansxvavebas xedaven am ornamentebs Soris.

y- ra formaSia Caxatuli ornamenti?

y- zogi wreSia Caxatuli, zogi oTxkuTxedSi.

56

Page 57: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

y- maswavlebeli sTxovs moswavleebs, xeli daafaron ornamentis jer erT naxevars da

Semdeg meore naxevars da ikiTxavs, Tu ra SeamCnies maT, – ornamentis orive naxevari

erTnairia.

y- maswavlebeli sTxovs moswavleebs, xeli daafaron ornamentis jer erT naxevars da Sem-

deg meore naxevars da ikiTxavs, ra SeamCnies maT, – ornamentis orive naxevari erTnairia.

– movlenas, rodesac raime mTlianis ori naxevari erTnairia, simetria ewodeba.

ornamentebi, romlebsac me gaCvenebT, simetriulia.

maswavlebeli kiTxavs moswavleebs, unaxavT Tu ara sadme simetria. moswavleebi, maswav-

leblis daxmarebiT daasaxeleben: yvavils, foTols, adamianis saxes, adamianis sxeuls,

pepelas, Wiamaias, fifqs da a.S.

aqtivoba 2:

moswavleebi saxatav furclebze Semoxazaven wres (wre SeiZleba gamoiWras).

wreze fanqriT gaavleben vertikalur da horizontalur xazebs ise, rom wre oTx nawilad gaiyos.

yovel meoTxedSi fanqriT Caxataven raime martiv detalebs (yvavilebi, varskvlavebi, sam-

kuTxedebi, koplebi, xazebi...) ise, rom naxati simetriuli gamovides da gaaferadeben orna-

ments.

amocanis gasarTuleblad, maswavlebels SeuZlia SesTavazos moswavleebs damatebiTi

xazebis gavlebiT naxatis met nawilad dayofa.

SeniSvna: maswavlebeli SesTavazebs moswavleebs gasarTob saxatav programas, romelic

maT kompiuterSi simetriuli naxatebis daxatvis saSualebas miscems (ix. resursebi)

aqtivoba 3:

masala:

muyaos kvadratuli formis naWeri

plastilini

qviSa, brinji, wiwibura, qinZis Tesli da sxva marcvleuli

pva webo

plastilinis dana an xis Cxiri

fanqari

fargali an mrgvali sagani

moswavleebi muyaos naWrebze Semoxazaven da gamoWrian wres (wre SeiZleba ar gamoiWras).

fanqriT wres gayofen oTx nawilad da Caxataven martiv detalebs.

wres kideze Semoavleben plastilinis SedarebiT msxvil lents.

wris centrSi daawebeben plastilinis patara burTs.

57

Page 58: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

daamzadeben plastilinis wvril zonarebs da daawebeben maT fanqriT moniSnul xazebze.

cariel sivrceebs wausvamen webos da Seavseben maT brinjiT, qviSiT da sxva fxvieri

masaliT.

aqtivoba 4:

trafaretis damzadeba simetriuli ornamentis anabeWdisTvis

masala:

kvadratis formis saxatavi furclebi; makrateli; saRebavebi; erTjeradi TefSi; Rrubeli

funji; wyali; Savi flomasteri; qaRaldis skoCi.

moswavleebi kvadratul furcels dakecaven orjer, nimuSis mixedviT (SedarebiT xel-

marjve moswavleebs SeuZliaT furceli mokecon samjer).

mokecil gverdebze gamoWrian rac SeiZleba bevr figuras (samkuTxas, oTxkuTxas, naxe-

varwres, naxevarmTvares da sxva).

gaSlian furcels, dadeben mas saxatav furcelze da kideebs daamagreben qaRaldis skoCiT.

daasxamen cot-cota saRebavs erTjerad TefSze, daadeben saRebavs Rrubels da saRebavi-

ani RrubliT (sxvadasxva feriT) dafaraven naxvretebs.

moxsnian da Sedegad miiReben ornamentis anabeWds.

aqtivoba 5:

simetriuli ornamentis xatva onlain kompiuterul programaSi:

http://www.abcya.com/mirror_paint.htm

da:

http://buki.ge/programsarchive-5.html

xelovneba (saxaliso SemecnebiTi TamaSi musikasa da xelovnebaSi)

58

Page 59: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

cifruli naxati

mizani:

cifruli teqnologiebis aTviseba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 10

asaTvisebeli terminebi:

grafikuli dizainis niSan-simboloebi

masala:

kompiuteri, grafikuli dizainis programa.

vizualuri masala:

mocemuli aqtivobisTvis moswavleebisTvis asaxsneli funqciebi:

samganzomilebiani

geometriuli

figurebi fonis gareSe

uswormasworo

moniSvna

saSleli

feris Casxma

pipeti

fanqari

sasxurebeli

swori xazi

marTkuTxedi

samganzomilebiani

geometriuli

figurebi foniT

wre, ovalimravalkuTxedi

moniSvna

blagvkuTxedi

saxatavi are

gadideba

funji

teqsti

59

Page 60: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

samuSaos etapebi:

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs grafikuli dizainis programis ramdenime sabazo

niSan-simbolos da uxsnis, rogor daxaton wre an ovali, Caasxan masSi sasurveli feri da

gaavlon xazi. maswavlebeli xatavs ferad buStebs. Semdeg aCvenebs, rogor daarqvan fails

saxeli da Seinaxon kompiuteris mexsierebaSi.

Semajamebeli kiTxvebi:

y- ra iswavleT dRes axali?

y- ra iyo yvelaze rTuli?

y- ra gagiadvildaT?

y- ras SecvlidiT Tqvens naxatze?

y- xeliT xatva girCevniaT Tu kompiuteriT? ratom?

y- kompiuterSi xatva ras giadvilebT?

y- gaferadeba kompiuterSi ufro advilia Tu xeliT?

y- swori xazis gavleba kompiuterSi ufro advilia Tu xeliT?

60

Page 61: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

y- SeadareT namuSevrebi erTmaneTs da dafiqrdiT, kompiuterSi naxatiT mixvdebiT, visi

namuSevaria Tu isini SeiZleba erTi adamianis naxatebs hgavdes?

y- xeliT Sesrulebul namuSevrebSi amoicnobT, visia namuSevari, Tu isinic erTi adami-

anis Sesrulebuls hgavs? (im SemTxvevaSi, Tu moswavleTa umravlesoba CaTvlis, rom

kompiuteruli naxatebi erTmaneTis msgavsia, xolo xeliT naxatebi – gansxvavebuli,

daskvnis saxiT, maswavlebels SeuZlia Tqvas, rom yoveli adamianis mier xeliT gavle-

bul xazSi, SerCeul ferSi, dasmul laqaSi im adamianis xasiaTi da guneba-ganwyoba Cans.

kompiuteri ki manqanaa, romelsac ar gaaCnia emocia da xasiaTi. amitom, kompiuter-

uli naxatebi moklebulia adamianur ganwyobas. Tumca, aris SemTxvevebi, rodesac

kompiuteruli naxati saqmes aadvilebs, dros zogavs da gamocdili mxatvris xelSi

sasurvel efeqtsac aRwevs.

aqtivoba:moswavleebi xataven grafikuli dizainis programiT

61

Page 62: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

aplikacia matisis stilSi

mizani:

moswavleebisTvis aplikaciis teqnikis gacnoba;

natifi motorikis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 3, 4, 5

s.g. I.3. – 1, 2, 3, 4, 5

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

aplikacia, centri, foni, spirali

masala:

TeTri da feradi qaRaldebi, webo, makrateli.

vizualuri masala:

lokokinas foto:

anri matisi, lokokina

anri matisi muSaobis dros

62

Page 63: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

frang mxatvars anri matiss xandazmul asakSi siaruli uWirda, magram radgan muSaobas

miCveuli iyo, usaqmod ver Cerdeboda. gorgolaWebian etlSi ijda, feradi qaRaldebisgan

sxvadasxva formas Wrida da TeTr fonze awebebda (foni aris zedapiri, romelzec gamosa-

xulebas xatavT).

ase Seiqmna misi `lokokina~.

instruqcia:

es aplikaciaa. aplikacia franguli sityvaa da raime zedapirze gamosaxulebis damagrebas,

dawebebas, dakvras niSnavs.

daakvirdiT, ra msgavsebaa am aplikaciasa da namdvil lokokinas Soris? (spiraluri anu

xveuli wyoba). gansxvaveba? – feri, masala.

– daakvirdiT matisis aplikacias, namdvili lokokinasi ra feri aklia? – yavisferi. ra

ferebi gamoiyena mxatvarma?

moswavleebi CamoTvlian: wiTeli, narinjisferi, yviTeli, mwvane, lurji, iisferi, Savi.

– yvela mwvane erTnairia Tu gansxvavdebian erTmaneTisgan? – aris Ria da muqi mwvane.

kidev romeli feris Ria da muqia gamoyenebuli? – iisferis.

ra feria CarCo? – narinjisferi.

– ra feris qaRaldi daaweba mxatvarma centrSi anu SuaSi? – mwvane.

– haerSi TiTiT moxazeT misi xveulis mimarTuleba – gaayoleT TiTi ferad qaRaldebs

centridan (Suidan) kideebisken – rogori xazi gamogividaT? rogoria es xazi? – xveuli.

– aseT xveul xazs spirali ewodeba (maswavlebeli dafaze xatavs spirals).

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs namdvili lokokinas fotos da sTxovs, misi xveulis

mimarTuleba moxazon haerSi TiTiT.

63

Page 64: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

– axla ki SevadaroT namdvili lokokina da matisis aplikacia – xedavT msgavsebas? msgavse-

ba isaa, rom orive spiralis xveuls miuyveba.

– modiT SevejibroT mxatvars, Cvenc gavakeToT lokokinas aplikacia.

maswavlebeli urigebs moswavleebs masalebs da eubneba, rom TeTri furceli unda gamoi-

yenon fonad. foni – es aris are gamosaxulebis garSemo anu zedapiri, romelzec gamosaxuleba

unda daxatoT.

instruqcia:

furcelze ubralo fanqriT unda daxaton spirali. feradi furclebisgan gamoWran sxva-

dasxva forma, wausvan webo da daawebon TeTr zedapirze, spiralis gayolebaze. SeuZliaT

gaaformon namuSevari CarCoTi, romelzec spiralebs daxataven.

roca daamTavreben, Seadaron sakuTari da matisis namuSevrebi, visi ufro hgavs lokokinas,

visi ufro Wrelia, Tu erTi ferisaa da romeli jobia – erTi ferisa Tu Wreli.

dasasruls, maswavlebeli ekiTxeba:

– sxvadasxva ferisa da formis feradi qaRaldebis rogori wyobiT SeiZleba, davuSvaT

peplis, Wiamaias an kaliis Seqmna aplikaciis teqnikiT?

maswavlebeli aZlevs moswavleebs saSinao davalebas:

Tu sxva ramis gamosaxva gsurT, jer daalageT gamoWrili formebi TeTr furcelze,

gaanawileT sasurveli gamosaxulebis misaRebad da Semdeg daawebeT.

Semdeg gakveTilze, saSinao davalebis naxvisas, maswavlebeli ekiTxeba, ra gamosaxes,

ramdenad hgavs maTi aplikacia sasurvel frinvels/cxovels/mwers/qvewarmavals. ra xerxiT

miaRwies am msgavsebas.

Semajamebeli kiTxvebi:

• ra hqvia gamoWrili formebis dawebebis teqnikas?

• ra aris foni?

• ras niSnavs sityva `centri~?

• mogewonaT aplikaciis teqnikaSi muSaoba? ratom?

• aplikaciiT girCevniaT gamosaxulebis Seqmna Tu xatviT? ratom?

• ra gagiZneldaT yvelaze metad?

• ra mogwonT Tqvens namuSevarSi yvelaze metad?

• xelaxla rom akeTebdeT, ras SecvlidiT?

moswavleebis namuSevrebi:

64

Page 65: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

notani

mizani:

faqizi samuSaos Sesrulebis unaris gamomuSaveba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 4, 5, 8

s.g. I.3. – 5

masala:

A4 saxatavi furceli

muqi feris (Savi, lurji, wiTeli, mwvane kvadratuli furclebi)

fanqari

makrateli

webo

vizualuri masala:

http://www.teachkidsart.net/basic-japanese-notan-designs-for-1st-grade-up/ https://www.youtube.com/watch?v=JrEDpWAuOM4

https://www.youtube.com/watch?v=5VXsf0pjTl0

aqtivoba 1

aqtivoba 2 aqtivoba 3

gakveTilis msvleloba:

CineTsa da iaponiaSi Zalian uyvarT qaRaldisgan dekoratiuli nivTebis damzadeba. am

qveynebSiQ Tavad qaRaldis damzadebac ki xelovnebad miiCneva. qaRaldisgan akeTeben maraoebs,

qolgebs, niRbebs, franebs da farnebs, lamaz baraTebs, qandakebebs.

65

Page 66: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

dRevandel gakveTilze Cven gavecnobiT notanis xelovnebas – iaponeli bavSvebis sayvarel

gasarTobs. notani iaponuri dizainis erT-erTi saxeobaa, romelic erTmaneTis sawinaaRmde-

go – muqis da Rias dapirispirebazea agebuli.

Cinelebi da iaponelebi gansakuTrebuli moTminebiT da samuSaos faqizad Sesrulebis

unariT gamoirCevian.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs notanis nimuSebs da ityvis:

erTi SexedviT es namuSevrebi rTuli gasakeTebeli Cans, magram Tu yuradRebiT daak-

virdebiT, aRmoaCenT, rom aseTi silamaze Zalian martivad SeiZleba gakeTdes. daakvirdiT

suraTebs da moifiqreT:

yy rogor SeiZleba aseTi namuSevris gakeTeba?

yy ra masala dagvWirdeba?

yy ra iaraRi dagvWirdeba?

moswavleTa pasuxebis mosmenis Semdeg maswavlebeli aCvenebs maT notanis damzadebis

videomagaliTs, an Tavad aCvenebs da auxsnis maT proceduras.

aqtivoba 1:

martivi notanis damzadeba:

moswavleebi kvadratis formis feradi (jobia Savi) furclebis oTxive gverdze, erTmane-

Tis pirispir daxataven martiv geometriul formebs – or samkuTxeds da or oTxkuTxeds

ise, rom furclis Suaguli darCes carieli.

gamoWrian daxatul formebs.

yvela detals daalageben TeTr qaRaldze – ZiriTad nawils dadeben da daawebeben TeTri

qaRaldis centrSi. gamoWril detalebs daalageben da daawebeben TavianTi budeebis piris-

pir – yoveli TeTri formis gaswvriv unda daidos aseTive Savi forma.

aqtivoba 2:

maswavlebeli SesTavazebs moswavleebs amocanis garTulebas – feradi kvadratis gver-

debze unda gamoiWras gansxvavebuli formebi – samkuTxedi, oTxkuTxedi, an moswavleebis

mier mofiqrebuli uswormasworo formebi.

yovel amoWril formaze moswavleebi daxataven da gamoWrian am formis dapataravebul

variants.

gamoWril nawilebs daalageben da daawebeben TeTr qaRaldze iseTive wesiT, rogorc

pirvel aqtivobaze– yoveli TeTri formis gaswvriv ideba misi identuri Savi forma.

SeniSvna:

maswavlebelma unda misces moswavleebs Tavisufleba da ar aiZulos davalebis pirobis

zustad Sesruleba im SemTxvevaSi, Tu romelime maTgans gauCndeba survili, geometriuli

formebis nacvlad sakuTari fantaziiT Seqmnili formebi gamoWras.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, imuSaon faqizad da ecadon, muSaobisas ar SeuSalon

erTmaneTs xeli.

am meTodiT SeiZleba damzaddes saaxalwlo misaloci baraTebic (saaxalwlo Temis Sesa-

ferisi formebis gamoWriT).

66

Page 67: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

III Tema: feri

feradi laqebi CarCoSi

2 gakveTili

mizani:

gemovnebis ganviTareba;

ferebis Sexamebis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 3

s.g. I.2. – 1, 2

masala:

2 saxatavi furceli

sqeli Savi qaRaldi (A4 furclis meoTxedi)

12-feriani guaSis saRebavebi

funji

wyali

ubralo fanqari

makrateli

webo

maswavlebels moswavleTa raodenobis mixedviT damzadebuli aqvs sxvadasxva feris

patara furclebi-fantebi.

vizualuri masala:

CarCos damzadebis nimuSi:

67

Page 68: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

sasurvelia, am aqtivobis Sesrulebisas moswavleebi isxdnen magidebis garSemo iseTi

raodenobiT, rom jgufis yovel wevrs erTi gansxvavebuli feris saRebavi hqondes (yvelaze

did jgufSi 11 moswavle, mcireSi ki 6). SesaZloa, maswavlebelma Tavad moifiqros ukeTesi

sistema, rom moswavleebma erTmaneTs saxatavi furclebi gadaawodon ise, rom furclebi ar

daiWmuWnos, daixes an gaidRabnos.

maswavlebeli ityvis:

dRes Cven viTamaSebT ferebiT – gavakeTebT feradi laqebiT aWrelebul namuSevrebs,

davakvirdebiT ferebs, SeviswavliT, Tu rogor grZnoben ferebi Tavs erTmaneTis gverdiT,

ra emarTebaT ferebs, rodesac isini erTmaneTs Seerevian.

sanam ferebiT TamaSs daviwyebdeT, unda davamzadoT patara CarCo, romelic ferebis

SeswavlaSi dagvexmareba.

aiReT patara oTxkuTxa Savi furceli, mokeceT Suaze da mokecili mxridan, fanqriT

daxateT CarCos naxevari.

mokecil qaRaldze gamoWeriT Suaguli (maswavlebelma unda miaqcios yuradReba imas,

rom gamoWra daiwyon nakecis mxridan) gaSaleT qaRaldi – CarCo mzadaa.

damoukideblad daamzadeT meore CarCo.

CarCoebi daalageT usafrTxo adgilas, rom xatvis dros ar dasveldes.

amis Semdeg maswavlebeli gaaTamaSebs fantebs, romlebzec weria ferebis saxelebi – yovel

moswavles TiTo feri Sexvdeba. maswavlebeli moswavleebs ganaTavsebs ise, rom ori erTnairi

feris mflobeli jgufSi gverdigverd ar moxvdes.

aqtivoba 1:

yoveli moswavle swrafi moZraobiT, saxatav furcelze, funjiT svams ferad laqas da

gadaawodebs furcels megobars, romelic am furcelze, sxva feris saRebaviT daamatebs

axal laqas. furclebi ivlis wreze, sanam mTlianad ar gaivseba laqebiT.

laqebi SeiZleba iyos dasmuli nebismier adgilas, nebismieri zomis, SeiZleba gadakveTon

an Seerion erTmaneTs. laqebi SeiZleba daixatos monasmiT, dawveTebiT, gaidRabnos da a.S.

moswavleebi daaTvaliereben dasrulebul namuSevrebs da imsjeleben miRebul Sedegze.

rodesac namuSevrebi gaSreba, winaswar momzadebul CarCos daadeben namuSevris sxvadasxva

adgils, ipovian yvelaze lamaz monakveTebs, daawebeben zed CarCos da SemoaWrian garSemo

zedmet furcels.

Sedegad gamova CarCoSi Casmuli, patara zomis abstraqtuli namuSevrebi.

dasrulebuli namuSevrebis ganxilvisas maswavlebeli SekiTxvebiT warmarTavs msjelobas:

– Tqveni azriT, romeli ferebi uxdeba erTmaneTs, romeli ara, romeli ferebi grZnoben

68

Page 69: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

erTmaneTis gverdiT Tavs kargad da romlebi uSlian erTmaneTs?

– siWreleSi romeli ferebi Cans ufro mkveTrad da romeli ikargeba;

– romeli ferebi `Cagraven~ sxva ferebs;

– ra emarTeba ferebs, rodesac erTmaneTs Seerevian, gadaefarebian.

aqtivoba 2: (meore gakveTili)

meore aqtivoba pirvelis identuria, im gansxvavebiT, rom moswavleebi aRar imuSaveben

jgufSi. yovel moswavles eqneba saRebavebis sruli nakrebi da saxatav furcels gaavsebs

Tavisi gemovnebiT SerCeuli ferebiT.

namuSevrebis ganxilvisas moswavleebi imsjeleben imazec, Tu rogor da riT gansxvavdeba

erTmaneTis namuSevrebi, visTan romeli feri Warbobs, ra ganwyobas gamoxatavs megobris

ferTa Sexameba da sxva.

69

Page 70: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

feradi laqa da gamosaxuleba

mizani:

warmosaxvis ganviTareba;

xelis gavarjiSeba – rTuli formebis makratliT gamoWris unaris ganviTareba;

natifi motorikis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1 – 1

s.g. I.2. – 2

s.g. I.3. – 3

asaTvisebeli terminebi:

konturi

laqa

masala:

yovel moswavles 2-4 saxatavi furceli

guaSis saRebavebi

Savi flomasteri

funji

wyali

makrateli

aqtivoba:

moswavleebi mokecaven saxatav furcels Suaze da gaWrian mas nakecis gayolebaze imisT-

vis, rom ori furceli miiRon.

yovel naxevars isev gakecaven Suaze da gaSlian.

furclis SuaSi, nakecis garSemo, daasxamen wyalwyala guaSis saRebavebs.

dakecaven furcels, nazad gausvamen zevidan xelebs, raTa furclis SigniT saRebavi

gaiSalos, frTxilad gaSlian furcels da gadadeben mas gasaSrobad. imaves gaimeoreben

meore furcelzec.

Semdeg aiReben gamSral furcels, daakvirdebian laqas da rames miamsgavseben mas – pepe-

las, Cits, yvavils, peizaJs, urCxuls…...

Savi flomastriT dauxataven Sesabamis konturs da daamateben saWiro detalebs, rom

laqa ufro daemsgavsos im arsebas, rac aris Cafiqrebuli.

rodesac yvela laqa mowesrigdeba da forma miecema, moswavleebi daaTvaliereben erTmane-

Tis namuSevrebs, auxsnian erTimeores, ra gamouvidaT, amoarCeven saintereso namuSevrebs,

gamoWrian makratliT.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs, rogor daiWiron gamosaWreli furceli da makrateli

moxerxebulad – furceli marcxena xelSi, makrateli ki marjvenaSi (caciebisTvis – piriqiT).

70

Page 71: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gamoWris dros, makratliT ki ar Semouaron konturs, jobia furceli amoZraon makratlis

mimarTulebiT. SeiZleba aseve urCios, rom makratliani xeli mklaviT magidas daayrdnon,

rom ar imoZraos. ase advilad gamoiWreba Zalian wvrili moxveuli detalebi.

feradi laqebiT Seqmnil arsebebs daawebeben erT did formatze da dakideben kedelze.

SeiZleba formatze, dawebebuli arsebebis garSemo, daixatos yvavilebi, varskvlavebi,

Rrublebi...

71

Page 72: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

sinamdvile Tu fantazia?

mizani:

xelovnebis nawarmoebis Sesaxeb msjelobis unaris gamomuSaveba;

peizaJis Janris gacnoba;

Sereuli teqnikiT muSaobis unarebis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 2, 3, 4, 5

s.g. I.2. – 3

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

aplikacia, peizaJi, fantazia

masala:

A4 formatis grZivad Suaze gaWrili saxatavi furceli, ubralo fanqari, feradi flo-

masterebi, feradi qaRaldebi, makrateli, webo.

vizualuri masala:

https://ninosanblog.blogspot.com/2017/02/shapes-and-pattern-grade-1.html

kote sulaberiZis namuSevari:

moswavleebis namuSevrebi:

72

Page 73: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs Tanamedrove qarTveli mxatvris, kote sulaberiZis

namuSevars da eubneba:

– es Tanamedrove qarTveli mxatvris, kote sulaberiZis namuSevaria. ras fiqrobT am

suraTze? ra aris gamosaxuli (mTebi, ca, buneba). es peizaJia – bunebis xedi. rogor fiqrobT,

aseTi xedi arsebobs, Tu is mxatvarma gamoigona? (mTebi da mindvrebi arsebobs, magram maT

Tavze koplebi ar dafrinaven). ese igi, es koplebiT morTuli peizaJi mxatvris fantaziis

nayofia. fantazia – warmosaxviT ararsebulis gamogonebas, warmodgenas niSnavs.

– iqneb orivea – sinamdvilec da fantaziac? aq sinamdvile da fantazia erTmaneTs erwymis.

– ra ganwyobas, ra SegrZnebas giqmniT es peizaJebi? (sivrceSi, caSi Tavisuflad frenis,

haerSi navardis SegrZnebas).

– rogor ferebs da formebs iyenebs mxatvari? (wreebs, samkuTxedebs, oTxkuTxedebs)

mogwonT Tu ara? ratom?

– erTi naxevari cisfer, mwvane da iisfer ferebSia Sesrulebuli, meoreSi ki vardisferi,

wiTeli, yviTeli da narinjisferi Warbobs. rogor fiqrobT, romel naxevarSi grila da

romelSi – cxela? ra giqmniT aseT SegrZnebas? mwvane, lurji, cisferi da iisferi civ ferebad

iTvleba, radgan isini wyals da mcenareebis foTlebs gvagoneben. xolo wiTeli, yviTeli da

narinjisferi – Tbil ferebad, radgan mze xan wiTelia, xan yviTeli, xan ki – narinjisferi.

– scadeT amgvari peizaJis Seqmna flomasterebiTa da aplikaciiT. namuSevarSi msgavs

ferebsa da formebs gamoviyenebT. modiT, Sereul teqnikas mivmarToT – feradi flomas-

terebiT davxatoT mTebi, wreebi ki aplikaciis teqnikiT davaweboT. aplikacia gulisxmobs

sasuraTe zedapirze gamosaxulebebis dawebebas.

maswavlebeli urigebs moswavleebs A4 formatis TeTri furcliT grZivad gaWril naxe-

vars da ubralo fanqrebs.

instruqcia:

I etapi – mTebi:

y- daakvirdiT sulaberiZis naxats: rogor aris ganawilebuli masze gamosaxulebebi da

TqviT, rogor unda dadoT furceli, rom mTebis Sori xedi kargad daatioT – grZivad

Tu ganivad? (ganivad).

y- mTebs suraTis naxevarze odnav naklebi ukavia. daxateT mTebi furclis naxevarze

odnav dabla.

y- fanqriTve dayaviT mTebi nawilebad.

maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs:

y- amoarCieT, vis gsurT namuSevris Seqmna cisferi, mwvane da iisferi ferebiT? vis gsurT

vardisferi, wiTeli, narinjisferi da yviTeli ferebi?

y- urigebs moswavleebs flomasterebs arCevanis mixedviT.

y- mTebis TiToeuli danayofi gaaferadeT – mwvane, cisferi, lurji da iisferi an –

vardisferi, wiTeli, narinjisferi, yviTeli ferebiT. Semdeg SegiZliaT TiToeuli

73

Page 74: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

danayofi sxvadasxva tipis xazebiTa (swori, talRovani, texili, wyvetili) da koplebiT

gamoyoT.

maswavlebeli xatavs dafaze ramdenime ujras SigniT am tipis ganmeorebadi xazebiTa da

koplebiT.

II etapi – wreebi:

sanam moswavleebi aferadeben mTebs, maswavlebeli daWris A4 formatis ferad qaRaldebs

patara oTxkuTxedebad (meoTxedebad) da urigebs moswavleebs naxatis Sesabamis ferebs.

y- wreebis dasaxatad SegiZliaT gamoiyenoT raime patara mrgvali sagani – vTqvaT, webos

an guaSis saRebavis Tavsaxurebi. dadeT Tavsaxuri ferad qaRaldze da ubralo fanqriT

SemoavleT xazi. TiTo furcelze daxateT ramdenime sxvadasxva zomis wre. Semdeg meore

feris furcelze gaakeTeT igive, Semdeg – mesame feris furcelze.

y- roca sakmarisi raodenobis wreebs daxatavT, xazis gayolebaze frTxilad gamoWeriT

isini makratliT.

y- wausviT wreebs webo da daawebeT mTebis Tavze ise, TiTqos haerSi buStebi dafrinavs.

y- ra ganwyobas giqmniT es namuSevari? mogwonT Tu ara? ratom?

gakveTilis dasrulebamde 3 wuTiT adre maswavlebeli ambobs:

– axla SegiZliaT aalagoT Tqveni samuSao adgili. feradi furclebis narCenebi gada-

yaroT sanagve yuTSi, weboebi Tavis adgilze, flomasterebi maTTvis gankuTvnil yuTSi,

aseve ubralo fanqrebic. davaxvedroT saklaso oTaxi Semdeg klass iseve mowesrigebulad,

rogorc Tqven dagxvdaT.

Semajamebeli kiTxvebi:

yy ras niSnavs peizaJi?

yy ras niSnavs aplikacia?

yy kidev ris gamosaxvas isurvebdiT Sereuli teqnikiT – vTqvaT, flomasterebisa da

aplikaciis gamoyenebiT?

aqtivoba:

moswavleebi sxvadasxva ferisa da formis gamoyenebiT, Sereuli teqnikiT (flomasteriT

naxatiTa da aplikaciiT) qmnian namuSevrebs.

74

Page 75: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

ZiriTadi ferebi

I gakveTili. feri da xasiaTi: wiTeli

mizani:

ferebis, maT xasiaTisa da Tvisebebis gacnoba;

namuSevarSi ferebis gaazrebulad gamoyenebis unari.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 3, 4, 5, 10

s.g. I.3. – 3, 4

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

aplikacia

masala:

saxatavi furceli, wiTeli da mwvane fanqrebi an amave feris flomasterebi; a4 formatis

wiTeli da cotaodeni mwvane feris feradi qaRaldebi, webo, makrateli.

vizualuri masala:

saxaliso animacia ferebis Tvisebebis Sesaxeb:

http://www.mariaclaudiacortes.com/colors/colors.html (aqtiuri bmuli eleqtronul resursebSi,

Sesabamisi gakveTili)

am animaciis sanaxavad dagWirdebaT programa Adobe Flash Player.

saitis gaxsnisas dainaxavT sam kars. daawkapuneT Sua karze. avtomaturad daiwyeba anima-

ciebi, sadac mTavari moqmedi pirebi arian ferebi. animacia warmogvidgens ferebs saTiTaod.

Tu animaciis SeCereba gsurT, miitaneT kursori marcxena qveda kuTxeSi sityvasTan controls.

gamoCndeba SeCerebisa da msvlelobis ganaxlebis simboloebi. Tu gnebavT naxoT animacia

xelaxla, miitaneT kursori qveda panelze sityvaze menu. gamoCndebian personaJi ferebi.

daawkapuneT sasurvel ferze da animacia ganmeordeba.

SeniSvna: pirvel klasSi erovnuli standartis Tanaxmad, moswavleebis yuradReba max-

vildeba mxolod ZiriTad ferebze. amitom, am Temis Seswavlisas mxolod sami ZiriTadi

feris xasiaTis amsaxvel animaciebs vaCvenebT. Sedgenili ferebis animaciebs meore klasSi

SemogTavazebT.

Tu dro darCeba, survilis SemTxvevaSi, SegiZliaT daawkapunoT mesame, laboratoriis

karze, sadac meore (star manager) da mesame (caleidoscope) proeqtebi gvTavazobs saxaliso

interaqtiul TamaSebs ferebze umcrosklaselTaTvis.

75

Page 76: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

y- me CamovTvli sityvebs. daxuWeT Tvalebi da warmoidgineT is, rasac davasaxeleb. Tqven

unda gamoicnoT, ra aris maT Soris saerTo.

y- yayaCo, pomidori, tita, broweuli, Wiamaia, wiwaka, mamlis bibilo, Warxali, vardi,

marwyvi, sisxli, jvrebi saqarTvelos droSaze, mwife sazamTro, Camavali mze, san-

ta-klausis tansacmeli, alubali...

savaraudod, moswavleebi ityvian, rom maT Soris saerTo wiTeli feria.

y- warmoidgineT, rom wiTeli feri adamiania. rogori adamiani iqneboda wiTeli? morcxvi

Tu Tamami? mowyenili Tu mxiaruli? mbrZanebeli Tu morCili? mousvenari Tu dafiqre-

buli? Cumi Tu myvirala? swrafi Tu neli? mwife Tu mkvaxe?

maswavlebeli dafaze wers sityvas `wiTeli~ da gamokiTxvis paralelurad Camowers

dafaze Tvisebebs.

y- yoCaR, Tqven mSvenivrad daaxasiaTeT wiTeli feri. modiT, axla vnaxoT animacia wiTeli

feris Tvisebebis Sesaxeb.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs animacias miTiTebul bmulze da drodadro uxsnis

wiTlis Tvisebebs (maswavlebeli SeaCerebs videos wiTeli feris epizodis dasasruls).

yy wiTeli xtunviT wvdeba rgols, radgan moZravia;

yy is sicocxlis, sisxlis feria;

yy siyvarulis;

yy mbrZanebluria;

yy gafrTxilebs saSiS wuTebSi (sagzao niSnebis CarCo wiTelia, SuqniSanze `sdeq~ niSani

wiTelia, saxanZro manqanac wiTelia);

yy wiTeli xSirad daumorCileblobas gamoxatavs;

yy Zalian uxdeba mwvane fers;

yy mxiarulia;

yy kaSkaSa da myvirala; kargad Cans;

yy mxurvale feria;

yy garTobis feria.

mogewonaT animacia? daemTxva es Tvisebebi Tqven mier CamoTvlils?

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs frangi mxatvris anri matisis namuSevrebs:

wiTeli oTaxi:

yy ufro metad romeli feri ixmara matisma am suraTze? – wiTe-

li. am namuSevars aseve hqvia – `wiTeli oTaxi~.

yy fanjaraSi romeli feri gamoiyena matisma? – mwvane.

yy axla meore suraTs daakvirdiT:

76

Page 77: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

ori gogona:

yy ra feria kedlebi da magida? – wiTeli. ra feria xedi fan-

jaraSi? – mwvane.

oTaxi:

yy aRwereT mesame suraTi. ras xedavT? ra sagani ra ferisaa mati-

sis am suraTze?

dekupaJi:

yy matisis meoTxe namuSevari imave ferebiTaa Seqmnili, magram gansx-

vavebulia.

yy vin mixvdeba, riT gansxvavdeba meoTxe namuSevari danarCenebisgan?

– sxvebi daxatulia, es ki, feradi qaRaldebisganaa gamoWrili da dawe-

bebuli. amas aplikacia hqvia. sasuraTe zedapirze gamoWrili gamosax-

ulebebis dawebebas aplikacia ewodeba.

yy rogor fiqrobT, uxdeba es ferebi erTmaneTs?

yy warmoidgineT, rom quCaSi modis ori erTmaneTis msgavsi adamiani.

isini erTmaneTisgan TiTqmis arafriT gamoirCevian. amitom, SeiZleba verc ki SeamC-

nioT. magram Tu dainaxavT erTs maRals da qeras, romelic xmamaRla icinis, meores

ki – dabals, Savgvremansa da daRvremils, maSinve SeniSnavT orives, radgan isini erT-

maneTisgan Zalian gansxvavebulebi arian. erTi meoris Tvisebebs xazs usvams. asevea

ferebSic. wiTeli da mwvane erTmaneTisgan gansxvavdebian da amitom, orive kargad

Cans. anri matisma es icoda da codna namuSevrebSi gamoiyena.

yy rogor fiqrobT, ratom uxdeba naZvisxes wiTeli saTamaSoebi? – imitom, rom mwvaneze

wiTeli kargad Cans.

aqtivoba:

moswavleebi qmnian namuSevars, sadac ZiriTadad, iyeneben wiTel fers, mwvanes ki iyeneben

detalebisTvis.

77

Page 78: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

meti wiTeli da cotaodeni mwvane qaRaldebisgan Wrian sxvadasxva formas da awebeben

TeTr qaRaldze.

mwvane feris qaRaldisgan Wrian sxvadasxva formas da awebeben wiTeli feris qaRaldze.

II gakveTili. feri da xasiaTi: yviTeli

mizani:

ferebis, maTi xasiaTisa da Tvisebebis gacnoba, namuSevarSi gaazrebulad gamoyenebis

unari. franc markis Semoqmedebisa da animalisturi Janris gacnoba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 3, 5

s.g. I.3. – 1, 2, 3, 4

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

animalisti

masala:

saxatavi furceli

yviTeli da iasamnisferi fanqrebi an amave feris pastelebi.

vizualuri masala:

igive animacia, epizodi yviTeli personaJis Sesaxeb

gakveTilis msvleloba:

dRes Cveni TamaSis wesebi cotaTi icvleba. me vasaxeleb sagans. Semdeg, wreze, yvela

daasaxelebT igive feris sagans. Tu sagnis saxeli ar iciT, SegiZliaT xeli daadoT. vinc ver

moifiqrebs ra Tqvas, TamaSidan gavardeba, magram Tu Semdeg or sityvas moifiqrebs, kvlav

dabrundeba TamaSSi. daviwyoT.

y- limoni

Semdeg moswavleebis jeria. isini asaxeleben an xels daadeben – gvirilas guli, wiwila,

mze, simindi, pokemoni, kvercxis guli, futkari, banani, narcisi, mzesumziras yvavili, nesvi,

msxali an klasSi mdebare yviTeli feris nebismieri sagani. Tu moswavlem Tqva – kaba, qolga,

tita, vardi an raime msgavsi, pasuxi sworad unda CaiTvalos, radgan aseTi ram arsebobs.

y- modiT, axla yviTeli adamiani davaxasiaToT.

78

Page 79: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

maswavlebeli dafaze wers sityvas `yviTeli~, kiTxvebiT exmareba bavSvebs da maT mier

CamoTvlil Tvisebebs miawers:

yy ufro xSirad icinis Tu tiris?

yy xtunaoba uyvars Tu wynarad jdoma?

yy daWerobanas TamaSi urCevnia Tu Wadrakis?

yy bavSvia Tu xandazmuli?

yy xmauriania Tu Cumi?

yy cnobismoyvarea Tu uintereso?

Tqven yviTelis SesaniSnavi sityvieri portreti SeqmeniT. modiT, axla vnaxoT animacia

da SevamowmoT, daemTxveva Tu ara es Tvisebebi yviTelis namdvil xasiaTs.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs igive animacias, yviTeli personaJis epizods da para-

lelurad, uxsnis moswavleebs, rom yviTeli aris:

SemoqmedebiTi

axalgazrduli

advilad dasanaxi

kaSkaSa

mxiaruli

msubuqi

mSiSara

TamaSis moyvaruli

noyieri da margebeli

CarCoSi ver eteva, cdilobs Sors gavrceldes.

y- rogor fiqrobT, aseT adamianTan moiwyenT Tu imxiarulebT?

es germaneli mxatvris, franc markis namuSevrebia:

y- ra aris gamosaxuli am suraTebze? – cxovelebi: kameCi, vefxvi, cxenebi. yvela yviTelia.

y- franc marks cxovelebis xatva uyvarda. vin icis, rogor aris sityva `cxoveli~ ingli-

surad? – Animal. amitom, im mxatvrebs, romlebic cxovelebs xataven, animalistebs

uwodeben. aseT naxatebs ki – animalisturs.

y- vefxvi gasagebia, magram ginaxavT sadme yviTeli kameCi an cxeni?

y- rogor fiqrobT, ratom daxata franc markma es cxovelebi yviTlad?

79

Page 80: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

maswavlebeli moismens moswavleebis varaudebs da etyvis:

y- franc marki wiTel cxenebsac xatavda da lurjsac. is ambobda: `me minda gadmovce,

rogor Cqefs sicocxle bunebaSi, xeebSi, cxovelebsa da haerSi~.

y- zogjer mxatvrebi Tavisebur samyaros qmnian, namdvilisgan gansxvavebuls. xelovneba

ki is dargia, sadac ar arsebobs sityva `ar SeiZleba~. xelovnebaSi yvelaferi SeiZleba

– lurji mzec, yviTeli zRvaca da mwvane adamianebic.

y- modiT, Tqvenc SeqmeniT Tqveni `yiramala~ samyaro, sadac yviTeli feriT gamosaxavT

imas, rac Cveulebriv, yviTeli ar aris. damxmare ferad ki (fonisTvis an detalebisTvis),

iasamnisferi gamoiyeneT. Semdeg ki warudgineT klaselebs namuSevrebi da imsjeleT,

ivarga Tu ara iasamnisferma yviTelTan SexamebaSi.

aqtivoba 1:

moswavleebi xataven `yiramala samyaros~, sadac yviTlad gamosaxaven iseT sagnebs, rac

namdvil, realur samyaroSi ar aris yviTeli. Semdeg warudgenen klass da saubroben imaze,

mouxda Tu ara iasamnisferi foni an detalebi maT namuSevars.

aqtivoba 2:

radgan yviTeli yvelaze axlos aris oqrosferTan, xolo mefis gvirgvinebi tradiciulad,

oqrosia, wyvilebs eZlevaT TiTo yviTeli feris qaRaldi. dakecaven siganeze ramdenjerme da

SuaSi gaWrian iribad. gamova ori nawili cal mxares swori, meore mxares ki dakbiluli kidee-

biT. inawileben, kbilebze daawebeben iasamnisferi qaRaldisgan gamoWril patara rombebs,

wreebs, oTxkuTxedebs, ganiv napirebs erTmaneTs miawebeben da daidgamen Tavze gvirgvinebad.

saboloo saxis msgavsi nimuSi:

80

Page 81: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

III gakveTili. feri da xasiaTi: lurji

mizani:

ZiriTadi ferebis, maT xasiaTisa da Tvisebebis gacnoba; namuSevarSi feris gaazrebulad

gamoyenebis unari;

kritikuli azrovnebisa da analizis unarebis ganviTareba;

Sedegi:

s.g.I.1. – 3, 5

s.g.I.3. – 2, 4

s.g.I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

foni; animalisti.

masala:

feradi fanqrebi, gasaferadebeli (franc markis `lurji cxenebi~)

vizualuri masala:

igive animacia, epizodi lurji personaJis Sesaxeb.

pablo pikasos cisferi periodis namuSevrebi

franc markis `lurji cxenebi~

gakveTilis msvleloba:

y- erTxel espanel mxatvars pablo pikasos samwuxaro ambavi SeemTxva. sul etireboda.

Zalian mowyenili iyo. naxatebSi dardis gaziareba undoda. aba, Tu mixvdebiT, ra feriT

daxatavda sevdas? gamodgeba wiTeli sevdiani suraTisTvis? – ara. wiTeli mxiaruli

feria. kidev romelia xalisiani feri? – yviTeli. Tqven rom tirilis da cremlebis

daxatva gindodeT, ra fers gamoiyenebdiT?

y- modiT, vnaxoT pablo pikasos naRvliani namuSevrebi.

– rogori adamianebi arian gamosaxulni pablo pikasos namuSevrebze?

– ra feria foni am namuSevrebze? cisferi, lurji. cisferi igive Ria lurjia.

– ra feris tansacmeli dauxata pikasom am adamianebs, rom maTi uimedoba ukeT eCvenebina?

– pikasos rom WrelaWrula tansacmeli daexata am adamianebisTvis, aseTive mwuxare gan-

wyobas Seqmnidnen es namuSevrebi?

– rogor fiqrobT, lurji mxolod sevdiani naxatebisTvis gamodgeba?

– modi, vnaxoT TqvenTvis ukve nacnobi animalisti mxatvris, franc markis cxenebi:

81

Page 82: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

– gaxsovT, franc marki yviTel cxenebs rom xatavda? eseni lurja cxenebi arian. Tqveni

azriT, isini mobuzulebi da moSvebulebi arian, Tu Zlierebi da mousvenrebi? markis cxenebi

sakmaod energiulad gamoiyurebian.

– ginaxavT lurji cxenebi? bunebaSi isini ar arseboben, magram xelovanebi xom sakuTar

samyaros qmnian, zogjer namdvilisgan sruliad gansxvavebuls. magaliTad, qarTvelma poetma

galaktion tabiZem aseTi striqoni dawera:

`Cqari grgvinva-trialiT hqrian lurja cxenebi!~

rogori cxenebi warmogidgebaT Tvalwin am sityvebis gagonebaze? wynari Tu moZravi?

hgvanan am leqsis cxenebi franc markis cxenebs?

– ra hqvia iseT naxatebs, romlebzec cxovelebia gamosaxuli? aseT suraTebs animalisturi

ewodeba. SegaxsenebT, rom franc marki animalisti mxatvaria.

– modi, axla vnaxoT animacia lurji feris Tvisebebis Sesaxeb.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs igive animaciis lurji personaJis epizods da parale-

lurad, uxsnis, rom lurji aris (zogierTi sityva gamotovebuli an Secvlilia moswavleebis

asakis gaTvaliswinebiT):

Rrma

Tavisufali

Wkviani

mSvidobiani

civi

sisufTavisa da wesrigis moyvaruli

zrdili da Tavaziani

– ra aris bunebaSi lurji? – ca, zRva, yvavilebi...

dRes franc markis namuSevris mixedviT gaaferadebT gasaferadebels. miaqcieT yur-

adReba, sad aris naxmari ufro muqi, mkveTri da sad ufro Ria, mkrTali ferebi. rogor unda

moviqceT, rom mkveTri da muqi feri miviRoT? – fanqars unda davawveT. Tu sustad davaWerT,

maSin rogor fers miviRebT? – mkrTals.

Semajamebeli kiTxvebi:

yy ra SeityveT axali?

yy lurji civi feria Tu Tbili?

82

Page 83: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy romeli mxatvari xatavda sevdian naxatebs cisferi ferebiT?

yy romeli mxatvari xatavda lurj cxenebs?

yy adre ginaxavT am mxatvris namuSevrebi? romeli namuSevrebi gaxsovT?

yy ra hqvia iseT naxatebs, romlebzec cxovelebia gamosaxuli?

yy franc marki portretistia, peizaJisti Tu animalisti?

aqtivoba:

moswavleebi aferadeben franc markis `lurji cxenis~ gasaferadebels (ix.: danarTi).

saSinao davaleba:

daxateT namuSevari ZiriTadad, lurji feris gamoyenebiT da Semdeg gakveTilze

warudgineT Tanaklaselebs.

83

Page 84: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

IV Tema: konstruireba

naZvis xis saTamaSo – tetraedri

mizani:

sakuTari xeliT saTamaSos gakeTebis unaris ganviTareba;

natifi motorikis ganviTareba;

muSaobis dros sizustis dacvis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. 1.1

asaTvisebeli terminebi:

tetraedri

masala:

ferad qaRaldebze dabeWdili Targebi

makrateli

pva webo

sqeli Zafi yunwis gasakeTeblad

msxvili marili

vizualuri masala:

tetraedris 3D modeli

A4 ferad furcelze amobeWdili tetraedris Targebi (Targis nimuSi danarTSi)

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs tetraedris models da ambobs:

– am figuras lamazi saxeli – tetraedri hqvia.

ras gagonebT es figura? (samkuTxeds, piramidas, mTas...)

– tetra Zvel berZnul enaze oTxs niSnavs. am figuras oTxi gverdi aqvs da amitom daerqva

84

Page 85: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

tetraedri. tetraedris yvela gverdi erTi formisa da zomisaa. ra formisaa tetraedris

gverdebi?

– samkuTxa.

– dRes Cven avawyobT tetraedrs da misgan gavakeTebT naZvis xis mosarTav saTamaSoebs.

yoveli Tqvengani daamzadebs or saTamaSos.

– imisTvis, rom saTamaSoebi lamazi gamovides, ecadeT, Zalian nela, frTxilad gamoWraT

Targebi da zustad gadakecoT isini xazebis gayolebaze.

figurebs gavalamazebT ori xerxiT – erT tetraedrs davawebebT marils, romelic fig-

uraze TovliviT abrWyvialdeba; meore figuras ki gavalamazebT aplikaciiT – davawebebT

feradi qaRaldis narCenebisgan gamoWril sxvadasxva formas. gaunawileT erTmaneTs Targis

gamoWris Semdeg morCenili feradi qaRaldis nakuwebi. daaxateT nakuwebs martivi figurebi

– oTxkuTxedebi, wreebi, samkuTxedebi, gamoWeriT da daawebeT isini gamzadebul tetraedrs.

aqtivoba:

moswavleebi gainawileben sxvadasxva feris Targebs.

makratliT gamoWrian Targebs.

gadakecaven da aawyoben figuras, Caamagreben sakids da daawebeben gverdebs.

1. tetraedris gverdebs daawebeben feradi qaRaldis narCenebisgan gamoWril geome-

triul figurebs.

2. figuris wiboebs wausvamen webos da daayrian marils.

85

Page 86: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

muyaos qalaqi

mizani:

vecnobiT arqiteqtoris profesias;

gamovumuSaoT moswavleebs jgufSi muSaobis da erToblivi namuSevris Seqmnis unari.

Sedegi:

s.g. I.1. – 4, 5, 7

s.g. I.2. – 4

s.g. I.3. – 3, 5

s.g. I.4. – 1

asaTvisebeli terminebi:

arqiteqtura

masala:

sqeli, didi kolofebis muyaos sxvadasxva zomis marTkuTxedebi

feradi qaRaldebi

flomasterebi

makrateli

webo

skoCi

didi formati an muyaos didi naWeri

vizualuri masala:

qalaqis xedebi

aqtivobis nimuSi:

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli SeekiTxeba moswavleebs:

– ra hqvia adamians, romelic qalaqSi saxlebs aSenebs? – arqiteqtori.

86

Page 87: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

ar arsebobs ori erTnairi qalaqi. yvela qalaqs Tavisi saxe aqvs. qalaqebi ki saxlebisgan Sedge-

bian. rogoria qalaqi – lamazi, uSno, ucnauri Tu usaxuri, arqiteqtorebzea damo kidebuli.

Turme, lamaz qalaqebSi adamianebs cxovreba uxariaT, cxovrebiseuli problemebis miuxeda-

vad, ufro xalisianebi arian, vidre uRimRamo, uSno qalaqebSi mcxovrebi moRuSuli, naRvliani

adamianebi. gamodis, rom arqiteqtorebzea damokidebuli, rogor igrZnoben Tavs maT mier

aSenebul qalaqebSi adamianebi.

– ra qmnis qalaqis iersaxes? - qalaqis iersaxes qmnian saxlebi.

– saxlebi ki – kedlebi, saxuravebi, fanjrebi, karebi, aivnebia.

daakvirdiT Zveli Tbilisis fotos – erTi SexedviT, gegonebaT, rom saxlebi gvanan erT-

maneTs, magram Tu daakvirdebiT, suraTze or erTnair saxls ver ipoviT - aRmoaCenT, rom

yovel saxls Taviseburi aivnebi, karebi da fanjrebi aqvs.

daaTvaliereT sxvadasxva qalaqis suraTebi da daakvirdiT, rogor gansxvavdebian isini

erTmaneTisgan.

dRes yoveli Tqvengani gaxdeba arqiteqtori da gaakeTebs muyaos saxls. muyaos saxlebiT ki

avawyobT muyaos qalaqs.

ecadeT, lamazi, koxta saxlebi gaakeToT, rom maTi Semxedvare mayurebeli karg gunebaze

daayenoT.

aqtivoba:

moswavleebi sxvadasxva zomis, marTkuTxa muyaos naWrebze daawebeben feradi qaRaldebisgan

gamoWril saxuravebs, miuxataven an daawebeben sakvamurebs, fanjrebs, aivnebs, karebs.

gamzadebul saxlebs, ramdenime fenad, rigebad (ise, rom yvela saxli kargad moCandes),

lamazad daalageben da erTmaneTis daxmarebiT daawebeben saxlebs erT did formatze.

Tu klasSi bevri moswavlea, maswavlebels SeuZlia dayos isini jgufebad da yovelma jgufma

gaakeTos Tavisi `qalaqi~.

87

Page 88: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

konstruqcia asanTiT

mizani:

konstruirebis unar-Cvevebis ganviTareba;

sazrianobis, fantaziis, Semoqmedebis unaris gaRviveba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 4, 5, 7, 8

s.g. I.2. - 1

s.g. I.4. – 1

asaTvisebeli terminebi:

arqiteqtura

arqiteqtori

konstruqcia

proeqti

masala:

asanTis Rerebi an xis wvrili Cxirebi

plastilini

muyaos naWeri an raime sxva myari zedapiri konstruqciis dasadgmelad

vizualuri masala:

88

Page 89: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli dasvams SekiTxvas:

y- ra mouvidoda adamians, Zvlebi rom ar hqonoda? – adamiani iqneboda rbili, ver dadge-

boda fexze, ver ivlida, albaT ixoxebda matliviT.

igive daemarTebodaT frinvelebs, cxovelebs, Tevzebs – yvela im arsebas, romelsac

gaaCnia ConCxi.

ConCxi gaaCniaT Senobebsac.

imisTvis, rom Senoba myarad idges, ar waiqces da ar daiSalos, mas aucileblad unda

hqondes ConCxi.

– ra hqviaT adamianebs, romlebic Senobebs aSeneben? – mSeneblebi.

sanam mSenebeli saxlis Senebas Seudgeba, man unda icodes, ra daniSnulebis, zomis, da

formis Senobas aSenebs. amitom, momavali Senoba jer qaRaldze ixateba da am naxats proeqti

ewodeba.

arqiteqtorebi arian adamianebi, romlebic Senobebis proeqtebs qmnian.

adamianis mier Senobebis agebis xelovnebas ki arqiteqtura hqvia.

daaTvaliereT Tanamedrove arqiteqturis nimuSebi – romel maTgans etyoba ConCxi?

SeadareT gizis piramida luvris piramidas. ra gansxvavebaa maT Soris? ra masaliTaa age-

buli gizis da luvris piramidebi? (erTi qvisaa, meore SuSis; erTis ConCxi moCans, meoresi

ara; gizis piramida egvipteSi dgas, luvris ki safrangeTSi).

dRes Tqven gaxdebiT arqiteqtorebi – moifiqrebT da asanTis RerebiT da plastiliniT

aagebT Senobis ConCxs.

konstruqciis agebis dros mogiwevT mofiqreba, rogori forma eqneba, rogor aagoT da

gaamagroT Tqveni nageboba.

rogorc yvela Senoba, ise Tqveni konstruqciac unda daiwyoT saZirkvliT. muyaos naWre-

bze kargad daawebeT plastilinis SedarebiT didi burTebi. am burTebSi Camagrebulma xis

Rerebma unda daiWiron momavali konstruqcia. amitom, saZirkveli myari unda iyos.

daexmareT erTmaneTs Senobis ConCxis nawilebis damagrebaSi.

Tavidan, moswavleebma, SesaZloa ver gaTvalon asanTis Rerebs Soris daSoreba da ver

Sekran konstruqcia. maswavlebeli SeekiTxeba maT, ra daSorebiT unda dawebdes saZirkvel-

isTvis gankuTvnili plastilinis pirveli burTebi da ratom.

aqtivoba 1:

moswavleebi aageben konstruqcias, plastilinis patara burTebiT erTmaneTTan gadab-

muli xis wvrili CxirebiT.

89

Page 90: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

ilustracia

gizis piramida luvris piramida

Tanamedrove arqiteqtura

xis konstruqcia betonis konstruqcia

90

Page 91: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

instruqcia:

leqsikoni:

arqiteqtura – Senobebis agebis xelovneba

arqiteqtori – mTavari mSenebeli

proeqti – monaxazi, gegma

91

Page 92: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

iSTaris karibWe

mizani:

arqiteqturis dargisa da babilonis xelovnebis gacnoba;

Zerwvis unaris ganviTareba;

saerTo saklaso namuSevriT sixarulis gancdis unaris gaRviveba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 4, 6

s.g. I.2. – 1, 2, 4

masala:

muyao, civi tonis mwvane, cisferi, lurji da narinjisferi feris plastilini, plastilin-

is saZerwi dafa, plastilinis dana.

vizualuri masala:

iSTaris karibWe

moswavleebis namuSevari:

92

Page 93: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli uambobs moswavleebs, rom Zalian didi xnis win babilonis samefoSi mefe nab-

uqodonosori mefobda. babilonis mfarvelad RmerTi marduki miaCndaT. mardukis meuRle ki

omis, siyvarulisa da nayofierebis ulamazesi qalRmerTi iSTari iyo. mefe nabuqodonosoris

brZanebiT, aq aigo maRali kedlebiT SemosazRvruli gza, raTa axali wlis dRes sadResas-

waulo msvlelobas gaevlo. gzas iSTarisadmi miZRvnili sazeimo karibWe asrulebda. gzaca

da karibWec arqiteqturis Sedevrebia. arqiteqtura Senobebis agebis xelovneba. Sedevri ki

xelovnebis saukeTeso, ostatur nawarmoebs niSnavs.

Semdeg ekiTxeba:

y- SeuZlia vinmes gaimeoros babilonis mefis saxeli, romelic enis gasatexs hgavs?

moferebiT deda albaT `nabus~ eZaxda. italielma kompozitorma juzepe verdim ki mis

Sesaxeb opera dawera, romelsac SemoklebiT `nabuqo~ hqvia.

y- dRes aRarc babiloni arsebobs da aRarc qalRmerT iSTaris swams vinmes. magram es

gzaca da karibWec dRemde aocebs mnaxvelebs. Zveli babilonis adgilas axla qveyana

erayia. Tumca, iSTaris karibWis naxvas Tu gadawyvetT, eraySi wasvla aucilebeli ar

aris. misi nawilebi dRes msoflios mraval muzeumSia mimobneuli (berlinis pergamo-

nis, stambulis arqeologiur, parizis luvrSi, niu-iorkis metropolitenis, bostonis

natif xelovnebaTa da detroitis muzeumebSi, Cikagos aRmosavleTis institutsa da

rod-ailendis dizainis skolaSi). kedeli TiTqmis daSlili iyo, mosapirkeTebeli

filebi – Camocvenili. amitom germanelma mecnierebma isini berlinSi gaitanes, rom

aRedginaT. karibWis aRsadgenad 30 wlis ganmavlobaSi muSaobdnen.

y- daakvirdiT, rogori lamazi, laJvardisferia mTeli karibWe da rogor uxdeba mis

fons moyviTalo narinjisferi lomebi, zRapruli siruSebi (drakonebi) da xarebi.

gzas TeTri gvirilebis aSiebi amkobs. cxovelebi erTmaneTisgan Tanabari daSorebiT

arian gamosaxulni, TiTqos Tavadac sazeimod miemarTebian da Cvenc migvacileben.

maTi msvleloba musikaluri marSiviT ritmulia. iciT, ra aris ritmi? es aris Tanabari

daSorebiT raimes gameoreba. magaliTad, me taSs davukrav, Tqven ki miTxariT, romeli

taSi iyo ritmuli, romeli – ara.

maswavlebeli erTxel daukravs taSs uritmod, meored ki – Tanabari intervalebiT.

savaraudod, moswavleebi sworad gamoicnoben ritmul taSs.

y- ai, aseTive ritmia daculi cxovelebis gamosaxulebebs Sorisac. axla daakvirdiT

karibWes. mis Sesasvlels momrgvalebuli Tavi aqvs. es TaRia. modi, gavakeToT misi

patara maketi. daamzadeT agurebi. Zvel babilonSi agurebs Tixisgan zeldnen da rom ar

daSliliyo, Sig Tivas urevdnen. Semdeg mzeze aSrobdnen. Cven plastilins gamoviyenebT.

maswavlebeli urigebs moswavleebs lurji, cisferi an civi tonis mwvane feris plas-

tilinebs.

instruqcia:

yy saZerw dafaze dadeT plastilinis briketi da plastmasis daniT gaWeriT is jer Suaze,

Semdeg TiToeuli nawili isev Suaze da ase ganagrZeT, sanam TiTo briketi patara

93

Page 94: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

marTkuTxa nawilebad ar daiyofa. daakvirdiT, rom isini yvelas Tanabari zomisa

gamogivideT.

yy axla daiyaviT oTx jgufad da TiToeulma aageT erTi koSki: erTmaneTTan mWidrod

mijrilad, daalageT agurebis erTi wyeba.

yy meore wyebis agurebi qveda wyebis agurebze acdenilad ewyoba – erTi aguri qveda wyebis

ori aguris SuaSi ideba. am wesiT amoiyvaneT koSkis oTxi kedeli. miaqcieT yuradReba,

rom oTxive koSki erTi simaRlisa iyos, an wyvilebi mainc iyos Tanabari simaRlis.

yy rogor gadaxuravT koSks? (maswavlebeli acdis moswavleebs fiqrs da varaudebis

gamoTqmas. Semdeg urigebs oTx cal muyaos naWers, romlebzec gadaglesen plastilins

da gadaxuraven koSkebs.

yy daalageT koSkebi erTmaneTisgan Tanabari daSorebiT. Sua or koSks Soris TaRi unda

gaidos. moifiqreT, ras daeyrdnoba TaRi, rom ar Camoingres? maswavlebeli cdilobs,

miiyvanos bavSvebi am azramde, rom or koSks Soris gadon muyaos naWeri.

yy TiTebiT gagliseT muyaoze plastilini da gadeT es muyao moRunulad or koSks Soris.

TaRis Tavze kvlav daalageT plastilinis agurebi, rom TaRi koSkebis simaRles gau-

Tanabrdes.

yy karibWis koSkebsa da ganapira koSkebs Soris amoiyvaneT aseTive aguris kedlebi.

yy gamoZerweT da daamagreT karibWeze qongurebi.

yy narinjisferi an yviTeli feris plastilinisgan gaakeTeT zolebi. daamagreT isini

karibWeze.

yy gaabrtyeleT narinjisferi plastilini da gamoWeriT masze lomebis gamosaxulebebi.

ajobebs, Targi gamoiyenoT, rom lomebi erTnairi zomis gamogivideT. daamagreT isini

karibWesa da kedlebze Tanabari dacilebiT.

axla Tqven sakuTari iSTaris karibWe gaqvT! gamofineT TvalsaCino adgilze da saerTo

saklaso namuSevriT datkbiT. Tqven xom yvelam sakuTari wvlili SeitaneT am arqiteqturuli

Sedevris maketis damzadebaSi!

aqtivoba:

moswavleebi plastiliniT akeTeben iSTaris karibWis makets.

94

Page 95: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

V Tema: Zerwva

iSTaris lomebi

mizani:

SuamdinareTis xelovnebis gacnoba;

natifi motorikis ganviTareba, Zerwvis teqnikis aTviseba, feris Sezavebis unaris gan-

viTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 4, 6

s.g.I.4

asaTvisebeli terminebi:

foni, reliefi, ornamenti, ganivi formati, konturi, ZiriTadi ferebi.

masala:

Tixa (an plastilini), saZerwi dafa, saZerwi dana, saxazavi, kbilis sawmendi Cxirebi, amobeW-

dili sqemis qseroaslebi, guaSis saRebavebi, palitra, funji, wyali, winsafari, samklaurebi.

vizualuri masala:

amosabeWdi da gasamravlebeli sqema (sruli nimuSi danarTSi)

iSTaris saprocesio gzis lomebi

gakveTilis msvleloba:

maswavlebelma winaswar unda amobeWdos da gaamravlos lomis gamosaxulebis sqema. erT

furcelze ori gamosaxuleba unda daetios. gamosaxulebaTa raodenoba TiTo moswavleze

unda iyos gaTvlili.

95

Page 96: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

qalRmerT iSTaris karibWesa da gzas sul 575 cxovelis gamosaxuleba amSvenebs. aqedan 120

– lomisaa. lomi iSTaris niSnad iTvleboda, siruSi (zRapruli drakoni) – RmerT mardukis,

xolo xari – amindis RmerT adadis. cxovelebi moWiqul anu daferil da gamomwvar agurzea

gamosaxuli. isini odnav amoburculia kedlis zedapiridan. xelovnebis romel dargs mia-

kuTvnebdiT mas – mxatvrobas Tu qandakebas?

SesaZloa, moswavleebs gauWirdeT am kiTxvaze pasuxis gacema.

y- es gamosaxuleba marTlac hgavs naxats, radgan is feradia, magram es naxati ar aris.

naxati brtyel zedapirze sruldeba. es ki amoburculia. maS, rogor fiqrobT?

SesaZloa, moswavleebs kvlav gauWirdeT pasuxis gacema, radgan qandakeba yvela mxridan

SeiZleba daaTvaliero, es ki aguris kedelzea amoburculi.

y- daakvirdiT, yovel agurze lomis gamosaxulebis patara nawilia amoburculi da Semdeg,

mTel gamosaxulebad awyobili. Tu naxati ar aris, maS, ra SeiZleba iyos?

y- es qandakebaa. marTalia, es gansxvavebuli saxis qandakebaa. mas garSemo ver Semouvli,

mxolod erTi mxridan SegiZlia Sexedo. aseT qandakebas reliefi ewodeba. sibrtyeze

amoburcul an CaRrmavebul qandakebas reliefi hqvia.

y- naxeT, rogor aqvT xaxa dafCenili lomebs, TiTqos Rrialeben. rogor fiqrobT, ratom

Rrialeben lomebi? (aq moswavleebisgan SesaZlebelia sxvadasxva versia gaJRerdes –

mters aSineben, iSTars esalmebian da sxv. yvela mosazreba misaRebia).

y- radgan dRes iSTarisadmi miZRvnil arqiteqturul nagebobaze vsaubrobT, modiT, mis

niSnad miCneuli lomis gamosaxuleba SevqmnaT.

y- daakvirdiT, ra ferebia gamoyenebuli? ra feria kedeli romelzec lomis gamosax-

ulebaa amoburculi?

savaraudod, moswavleebi ityvian, rom kedeli lurjia.

y- lurjis kidev ra nairsaxeoba iciT?

y- moswavleebi amboben, rom kedeli daferilia cisferi feriT.

y- lurjis mravali saxeoba arsebobs – firuzisferi, laJvardisferi. iSTaris kedeli

momwvano lurji ferisaa.

y- ra feria lomi? (WuWyiani TeTri)

y- ra ginaxavT kidev aseTi WuWyiani TeTri feris? (rZe, Rrubeli, kurdReli).

y- ra ferisaa fafari? (Ria agurisferi).

y- feris garda, kidev riT gansxvavdeba fafari lomis tanisgan? (tani gluvia, fafari ki

ara. masze bewvia miniSnebuli.

aqtivoba

pirveli etapi:

yy xelis guliT dawoliT gaabrtyeleT Tixis (plastilinis) naWeri A4 formatis furclis

naxevris zomis, horizontaluri formatis oTxkuTxedad (maswavlebeli aCvenebs, ras

niSnavs horizontaluri da vertikaluri formati).

yy saxazaviT CamoWeriT da SemousworeT napirebi.

96

Page 97: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy gadmoabruneT Tixis firfita. meore mxares, romliTac is saZerw dafaze ido, ufro

brtyeli iqneba.

yy daadeT zed amobeWdili sqema da xeliT ise daikaveT, rom ar gainZres.

yy kbilis sawmendi CxiriT, lomis konturis (SemomsazRvreli xazis) gayolebaze CaxvriteT

furceli 1 sm-is daSorebiT. daakvirdiT, rom ar gamogrCeT fexebi, TaTebi, fafari,

kudi. Cxiri ar gadaagdoT, is kvlav gamogadgebaT.

yy rodesac lomis mTeli naxati naxvretebiT daifareba, aacaleT furceli firfitas.

yy naxvretebis gayolebaze, saZerwi daniT, odnavi dawoliT gausviT xazebi ise, rom lomis

konturi gamTliandes. ar dagaviwydeT briala Tvalebi! Tu danas Zlier daawvebiT,

Tixa gaiWreba da lomis figura fonisgan gancalkevdeba. amitom mniSvnelovania, rom

danas odnav daawveT.

yy kbilis sawmendi Cxiris aseve odnavi dawoliT, frTxilad moniSneT bewvi lomis fafarze

da kbilebi dafCenili xaxidan.

yy rodesac naxati gamTliandeba, saxazavis kidis odnavi CaWdeviT, Tanabari daSorebiT,

moniSneT aguris wyobis horizontaluri xazebi. frTxilad iyaviT, Tu saxazavs magrad

daawvebiT, firfita gaiWreba. amitom mniSvnelovania, rom saxazavs odnav daawveT.

yy axla jeri aguris wyobis vertikalur xazebze midga. aqac sifrTxilea saWiro. (maswav-

lebeli dafaze daxazavs aguris wyobas da moswavleTa yuradRebas gaamaxvilebs imaze,

rom vertikaluri xazebi TiTo horizontaluri zolis gamotovebiT, erTmaneTis qveS

ixateba da rom maT Soris Tanabari manZili unda daicvan. amisTvis SegiZliaT gamoi-

yenoT saZerwi danis wveri an kbilis sawmendi Cxiri.

yy saZerwi danis wvetiani boloTi CaxvriteT firfita zeda marjvena da marcxena

kideebTan. rodesac Tixa gaSreba, aq gauyareT Toki da kedelze dakideT.

meore etapi:

yy rodesac Tixis firfita gaSreba, SegiZliaT is gaaferadoT. palitraze dadeT TeTri

da lurji guaSis saRebavebi.

yy funjiT SeurieT isini erTmaneTs ise, rom miiRoT Ria cisferi feri.

yy dafereT foni cisfrad ise, rom firfitis grZivi kideebi (zeda da qveda) daufer-

avi datovoT. aq Semdeg frTxilad, ise, rom lomis gamosaxulebaze ar gadaxvideT,

ornamentul CarCos daxatavT. ra aris ornamenti? ornamenti aris erTnairi formis

ganmeorebiT miRebuli dekoratiuli anu mosarTavi, Semamkobeli naxati).

yy Tu TeTri feris TixiT muSaobT, is qaTqaTa TeTri ki ara, sworedac rom rZisferia.

amitom, SegiZliaT lomis tani, Tavi, fexebi da kudi dauferavi datovoT. magram Tu

agurisferi Tixa gaqvT, SeurieT TeTr guaSs erTi wveTi oqra an yavisferi, rom WuWy-

iani TeTri miiRoT. dafereT am feriT lomis gamosaxuleba.

yy lomis fafari da kudis funji Ria agurisferia. amisTvis SeurieT erTmaneTs oqra da

erTi wveTi wiTeli da dafereT es nawilebi.

yy garSemo SegiZliaT dekoratiuli CarCo SemoavloT. daakvirdiT, rogori ornamentebia

gamoyenebuli iSTaris gzis aSiebze? (1. lurj fonze TeTri gvirilebi Ria agurisferi

97

Page 98: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

guliT da 2. agurisfer fonze geometriuli ornamenti Sav zolebs Soris moqceuli

TeTriT. gvirilis naxati farTo adgils daikavebs. amitom girCevT, CarCos are aguris-

feriT daferoT, SigadaSig Sav-TeTri oTxkuTxedebiT.

yy rodesac ornamentul CarCos dafervas daasrulebT, Tqveni naxelavi saZerwi dafiTve,

gadadeT, rom gaSres.

aqtivoba:

moswavleebi akeTeben iSTaris saprocesio gzis lomis gamosaxulebas da guaSiT moxataven.

98

Page 99: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

oqros lomi da ku

mizani:

qarTuli kulturis uZvelesi nimuSebis gacnoba;

Zerwvis unaris ganviTareba;

natifi motorikis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 4, 6, 9

s.g. I.3. – 2, 3, 4

asaTvisebeli terminebi:

oqromWedeli, arqeologi

masala:

yviTeli feris plastilini (an Tixa), saZerwi dafa, kalmistris carieli bude an amoRe-

buli Reri.

vizualuri masala:

kaxeTSi, wnorSi aRmoCenili oqros lomis qandakeba sxvadasxva rakursiT:

imereTSi, vanSi aRmoCenili oqros yelsabami kuebis gamosaxulebebiT:

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs ilustraciebs da uambobs:

saqarTveloSi oqros damuSaveba mravali aTasi wlis win daiwyes. es pawawina namuSevrebi

maSin Seiqmna, rodesac gamadidebeli mina jer ar iyo gamogonebuli. xedavT, ra kargi ostatebi

yofilan Cveni winaprebi – rogori xuWuWa fafari aqvs loms, kus ki – dawinwkluli bakani.

rogor fiqrobT, ramxela SeiZleba iyos es lomi? (savaraudod, moswavleebs is didi egone-

baT). lomis es figura xelis gulze eteva! is arqeologebma miwaSi Rrmad Camarxuli ipoves.

99

Page 100: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

arqeologebi arian mecnierebi, romlebic miwaSi Rrmad Camarxul, uZvelesi adamianebis

cxovrebis kvals – maT nivTebs pouloben da Seiswavlian, rom adamianebis warsulis Sesaxeb

Seityon. warmogidgeniaT, rogor gauxardebodaT am loms rom aRmoaCendnen!

y- daakvirdiT winwklebs lomisa da kus zedapirze. am teqnikas cvara ewodeba, radgan is

cvaris, namis wveTebs waagavs. am samkauls oqromWedlebi akeTebdnen. oqromWedeli –

ostatia, romelic liTonisgan patara zomis nakeTobebs qmnis.

y- isini sxvadasxva iaraRs iyenebdnen, rom nakeTobisTvis sasurveli forma miecaT.

y- Cvenc SegviZlia gavakeToT msgavsi nakeTobebi. warmoidgineT, rom plastilinis nakre-

bis kolofSi oqros zodi devs, Tqven ki – oqromWedlebi xarT.

y- daideT win saZerwi dafa (rom magida ar daisvaros)

y- gamoZerweT patara cxovelebi. gaxsovdeT, plastilini rbilia da cxovelis fexebi

msuqani unda iyos, rom ar waiqces, kiseri ki ganieri, rom Tavi ar moZvres. (maswav-

lebelma yuradReba unda miaqcios, Tu romelime moswavle Zerwavs, vTqvaT, Jirafs,

auxsnas, rom grZeli kiseri moiRuneba, Tu mas ar gaamagrebs. amisTvis xis wvetiani

Cxiri gamodgeba).

y- rodesac plastilins sasurveli cxovelis formas miscemT, aiReT kalmis carieli

tari da figuraze wveriT gaakeTeT CanaWdevebi. kalmidan amoRebuli Reris boloc

gamogadgebaT. ase Tqven lomis fafari gamogivaT, an niangis uxeSi tyavi. oRond Semdeg

ar dagaviwydeT. Reri ukan daabruneT kalmis tarSi.

y- rodesac muSaobas daasrulebT, dadeT nakeToba patara furcelze da daawereT zed

Tqveni saxeli da gvari.

y- axla SeinaxeT masalebi, rom sxva dros advilad miagnoT. yoCaR, Tqvengan mSvenieri

oqromWedeli dadgeba! Tanac, SegiZliaT daitrabaxoT, rom xeloba uZvelesi wina-

prebisgan iswavleT.

aqtivoba:

moswavleebi plastiliniT (an TixiT) Zerwaven lomis, kusa da sxva cxovelebis gamosaxule-

bebs da kalmis taris wveriT an RerZis boloTi daCxvleten faqturuli dekoris misaRebad.

100

Page 101: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

egvipteli behemoTebi

2 gakveTili

mizani:

Zvel egviptur xelovnebasTan da qandakebis dargis gacnoba ;

Zerwvis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 2, 3, 4, 6

asaTvisebeli terminebi:

qandakeba

masala:

plastilini, saZerwi dafa, mwvane (sasurvelia civi tonalobis), lurji, TeTri da Savi

feris guaSis saRebavebi, webo pva, palitra, wyali, erTi ganieri da erTi wvrili funji,

plastilinis dana, asanTis Rerebi, winsafari da samklaurebi.

vizualuri masala:

Zveli egvipturi hipopotamis (behemoTis) qandakeba

moxatvis sqema:

101

Page 102: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

moswavlis namuSevari

gakveTilis msvleloba:

es Tema or gakveTils moicavs – pirvel gakveTilze maswavlebeli esaubreba moswavleebs

behemoTis egviptur qandakebebze da moswavleebi Zerwaven figuras. Semdeg gakveTilze ki

SeRebaven da moxataven mas.

I gakveTili:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs ilustraciebs da eubneba:

yy berZnulad hipo cxens niSnavs, potami – mdinares. Zveli berZnebi behemoTs hipopotams

anu mdinaris cxens uwodebdnen. rogor fiqrobT, ratom uwodes berZnebma behemoTs

mdinaris cxeni anu hipopotami? (behemoTi did dros wyalSi atarebs). egviptelebi am

cxovels aRmerTebdnen da swamdaT, rom qalebs Svilebis gaCenaSi exmareboda, mama-

kacebs ki – nadirobaSi. amitomac, xSirad aqandakebdnen. qandakeba aris raime figuris

gamoZerwili an magari masalisgan gamokveTili, moculobiTi gamosaxuleba.

yy naxati brtyelia, qandakebas ki aqvs simrgvale, sqeli formebi. is SegiZlia ramdenime

mxridan daaTvaliero. magram radgan qandakeba naxati ar aris da behemoTis garSemo

wylis mcenareebs ver gamosaxavdnen, amitom figurebs wylis feriT – firuzisfrad

Rebavdnen da mcenareebs (zaris formis lotosis yvavilebs) pirdapir tansa da Tavze

axatavdnen – TiTqos sayvareli garemo behemoTs mudam Tan dahqonda!

yy daakvirdiT, rogori formebi aqvs mas? (msuqani, didTava, moklefexeba, tlanqi, mou-

qneli). magram behemoTis egvipturi qandakebebi firuzis ferisa da tanze yvavilebis

gamo, Zalian momxibvlelebi da lamazebi arian.

maswavlebeli moswavleebs urigebs plastilins, plastilinis danas, saZerw dafas, winsa-

farsa da samklaurebs. plastilinis nacvlad SeiZleba Tixis gamoyeneba da guaSiT moxatva.

instruqcia:

yy plastilinis brikets plastmasis daniT ganivad CamoaWeriT ori naWeri da TiToeuli

gayaviT or, cera TiTis sisqis naWrad. es fexebi iqneba. daayeneT fexebi vertikalurad

da odnav daaWireT zemodan TiTebi, rom TaTebi dabrtyeldes. plastilinis saZerwi

danis wveris odnavi dawoliT TaTebze buTquna TiTebi moniSneT. CaarWeT oTxive fexSi

102

Page 103: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

asanTis TiTo Reri ise, rom naxevari Reri amoSverili iyos.

yy plastilinis mozrdil naWers mieciT kartofilis momrgvalebuli forma. kidesTan

axlos mouWireT TiTebi ise, rom behemoTis kiseri CaiWylitos. is odnav ufro wvrili

unda gamovides, vidre tani.

yy TiTebiT daamuSaveT Tavi (yurebi, cxviri, Tvalebi).

yy CamoacviT tani fexebidan amoSveril asanTis Rerebs. daaweqiT, rom fexebs mWidrod

SeuerTdes. gadabmis adgilebi TiTiT gadagliseT.

gakveTili II – SeRebva:

yy palitraze SeazaveT civi tonalobis mwvane, lurji da TeTri feris guaSis saRebavebi

ise, rom miiRoT firuzisferi. SeurieT cotaodeni webo pva (SeniSvna maswavleblisT-

vis: cximianobis gamo plastilini guaSs ar miikarebs. pva am problemas moxsnis da Tu

pirvelive ara, meore feniT dafervaze kargad moeWideba plastilinis zedapirs. pva

Tavidan odnav afermkrTalebs fers, magram rodesac gaSreba, fers kvlav ubrundeba

JReradoba).

yy ganieri, brtyeli funjiT dafereT figura mTlianad. (maswavlebelma unda gaafrTx-

ilos moswavleebi, rom TeTri feris guaSis qilaSi sxva feris saRebaviani funji ar

Cadon, radgan TeTri sisufTaves dakargavs da SemdgomSi aRar gamodgeba sxva feris

gasaRiaveblad).

yy wvrili funjiTa da Savi feris guaSiT daaxateT behemoTs zaris formis lotosis

yvavilebi. kvirtebs daaxateT winwklebi, gaSlil yvavilebs ki – xazebi. Reroebi ar

gamogrCeT!

yy axla ki, SegiZliaT moawesrigoT samuSao adgili – guaSs kargad daaxureT Tavsaxuri,

rom saRebavi qilidan ar gadmoiRvaros, yvelaferi dadeT adgilze da daaxvedreT

saklaso oTaxi sxvebs ise, rogorc dagxvdaT Tqven.

aqtivoba:

moswavleebi plastiliniT Zerwaven behemoTis figuras da moxataven mas Savi feris gua-

SiTa da wvrili funjiT.

103

Page 104: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

kikladuri qandakeba

mizani:

qandakebis gacnoba;

martivi formebis Zerwvis unaris ganviTareba;

natifi motorikis ganviTareba .

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 4, 6

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

qandakeba, miTi, arqeologia, detali

masala:

plastilini

vizualuri masala:

kikladuri qandakeba:

iakob nikolaZis `qari~ konstantin brankuzis namuSevrebi

104

Page 105: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs pirvel ilustracias (Tavs) da ekiTxeba:

– vin mixvdeba, es ra aris?

SesaZloa, moswavleebma Tqvan, rom kvercxia. savaraudod, romelime moswavle ityvis,

rom es adamianis Tavia.

y- ki magram, arc Tvalebi aqvs, arc piri, arc yurebi. rogor mixvdiT? (Tavis formiTa da

cxviriT).

y- romel geometriul figuras gagonebT cxviris forma? (samkuTxeds).

y- es mxatvrobaa Tu qandakeba? riTi mixvdiT? qandakeba myari masalisgan iqmneba da

mrgvalia, yvela mxridan daaTvaliereb. naxati ki – brtyeli. vin qmnis qandakebas –

mxatvari Tu moqandake?

y- dakvirvebuli Tvali gqoniaT da kargi fantaziis unari. Tqven dainaxeT is, rac moqa-

ndakem ar gamosaxa, magram igulisxma. radgan sworad gamoicaniT, jildod Semdegi

foto daimsaxureT!

maswavlebeli aCvenebs Semdeg ilustracias (figuras).

y- darwmundiT, rom wina suraTze marTlac Tavi iyo gamosaxuli? riT gansxvavdeba es

figura wina ilustraciisgan? (aq mTeli sxeulia, taniTa da TaviT).

y- aRwereT es figura – zis Tu dgas? rogor aqvs xelebi? ras gagonebT es poza? rodis

dgaxarT xolme ase? es figura saqmeebisgan dasvenebul adamians warmogvidgens. is

ubralod dgas, arsad eCqareba, TiTqos moTminebiT elis raRacas.

y- axla mesame ilustracias SexedeT (maswavlebeli aCvenebs mesame suraTs). ras xedavT?

ras akeTeben es adamianebi?

pasuxebis mosmenis Semdeg maswavlebeli uambobs:

y- iciT, ra aris miTi? miTi berZnuli sityvaa da niSnavs fantastikur, zRaprul moTx-

robas samyaros gaCenisa da RmerTebis Sesaxeb. Zvelad berZnebs swamdaT, rom yvela

movlenas sakuTari RmerTi hyavda – mzes, qars, zRvas, mcenareebs, mosavals, nadirobas,

miwaTmoqmedebas da ase Semdeg.

y- Zveli berZnuli miTi gviambobs, zRvis RmerTma poseidonma dahkra Tavisi samkapi

kldes. klde daimsxvra da egeosis zRvaSi mimoifanta. arsebobs sxva versiac – wylis

nimfebma, okeanidebma ise gaabrazes poseidoni, rom man gogonebi kunZulebad gadaaq-

cia. es ulamazesi 2200 kunZuli egeosis zRvaSia mimofantuli. maT kikladis kunZulebi

uwodes. arqeologebma iq uZvelesi adamianebis cxovrebis kvals miagnes. arqeologebi

arian mecnierebi, romlebic miwis siRrmeSi Semonaxul, winaparTa cxovrebis kvals Seis-

wavlian. arqeologebma miwa gaTxares da sxva saintereso nivTebTan erTad, es patara

qandakebebi ipoves. maTi asakic daadgines. rogor fiqrobT, ramdeni wlis iqnebian es

qandakebebi?

moswavleebi asaxeleben savaraudo asaks.

y- es qandakebebi 5 aTasi wlisaa! warmoidgendiT, rom 5000 wlis win adamianebi aseT fig-

urebs aqandakebdnen? isini imdenad pataraa, rom xelis gulze eteva! daakvirdiT,

rogori gluvi, martivi formebi aqvT maT, araferi zedmeti, mxolod aucilebeli

105

Page 106: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

nawilebi – kvercxis formis Tavi, samkuTxa cxviri, ganieri beWebi, fexebi da mucels

mikruli xelebi.

y- mas Semdeg qandakeba Seicvala, ganviTarda da moqandakeebic daostatdnen rTuli

formebisa da detalebis gadmocemaSi. detali wvrilman nawilebs niSnavs.

maswavlebeli aCvenebs iakob nikolaZis qandakebas `qari~:

y- es meoce saukunis qarTveli moqandakis, iakob nikolaZis namuSevaria. daakvirdiT, ras

xedavT? ras daarqmevdiT am suraTs? es qandakeba `qaris~ saxeliTaa cnobili. xedavT,

rogor ufrialebs kaba? CaifuTna da saxec moarida qars. kabis gafrialebuli kalTebi

namdvils hgavs. pozac Zalian bunebrivia.

y- meoce saukunis moqandakeTa nawils Zalian moewona kikladis kunZulebze aRmoCenili

figurebi. moixiblnen maTi simartiviT, gluvi formebiT da imiTac, rom SeiZleboda

yvela detali ar eCvenebinaT. magaliTad, rumineli konstantin brankuzi swored

kikladuri figurebisgan miRebuli STabeWdilebiT qmnida qandakebebs.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs brankuzis qandakebebs.

y- mogewonaT brankuzis qandakebebi Tu ara? (nebismieri pasuxi misaRebia) ratom?

y- romeli ufro megewonaT – kikladuri, brankuzis Tu iakob nikolaZis `qari~? ratom?

y- modiT, dRes `kikladelobana~ viTamaSoT. warmoidgineT, rom kikladeli moqandakeebi

xarT. gamoZerweT plastiliniT martivi figura detalebis gareSe.

SesaZlebelia, moswavlis namuSevari ar iyos adamianis Tavi an figura. Tu moswavlem gamoZ-

erwa Tavi bibiloTi, da Tqva, rom es mamalia, namuSevari misaRebia. mTavaria, principi gaigon.

aqtivoba:

moswavleebi plastiliniT Zerwaven martiv figurebs detalebis gareSe.

106

Page 107: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

mariliani comi

mizani:

Zerwvis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 6, 7, 8.

asaTvisebeli terminebi:

reliefi

masala:

1 Wiqa puris fqvili,

1 Wiqa wmindad dafqvili marili

1 Wiqaze odnav naklebi wyali

jami comis mosazelad

winsafrebi

plastilinis danebi

plastilinis dafebi

comis gasabrtyeleblebi an plastmasis milebi

patara qiliT wyali

guaSis saRebavebi

funji

wyali

vizualuri masala:

reliefebis nimuSebi

gakveTilis msvleloba:

dRes Cven gavakeTebT reliefur namuSevars.

yy ra aris reliefi?

yy reliefi aris raime zedapiris uswormasworoba. reliefi SeiZleba iyos amoburculi

da CaRrmavebuli. maswavlebeli aCvenebs moswavleebs reliefis ramdenime nimuSs da

hkiTxavs, romel maTgans aqvs amoburculi da romels CaRrmavebuli reliefi.

yy rogor fiqrobT, ra masaliT SeiZleba amoburculi reliefuri namuSevris gakeTeba?

(plastiliniT)

yy Cven dRes davamzadebT plastilinis magvar masalas, marilian coms, romliTac

reliefur namuSevars gavakeTebT. amisTvis ki dagvWirdeba puris fqvili, marili da

wyali.

yy mariliani comiT gakeTebuli nakeToba haerze Sreba ramdenime dRe, ris Semdegac

107

Page 108: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

nakeToba SeiZleba SeiRebos guaSis saRebaviT.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, gaikeTon winsafrebi da auxsnis maT, rogor mzaddeba

mariliani comi:

jamSi CayareT 1 Wiqa fqvili, 1 Wiqa marili da nel-nela daasxiT wyali.

xelebiT mozileT comi, sanam igi erTgvarovani, priala ar gaxdeba.

yuradRebiT iyaviT – Tu mozelisas wyali zedmeti mogivaT, comi gaTxeldeba da xelebze

dagewebebaT. aseT SemTxvevaSi, cota fqvilis da marilis damateba mogiwevT.

Tu comi ifxvneba da zedmetad mSralia, mozelvis dros, ramdenjerme daisveleT xelebi.

Tu comi xelebs ar ewebeba da formasac kargad iWers, SegiZliaT SeudgeT Zerwvas.

maswavlebeli SesTavazebs moswavleebs namuSevris Temas `wyalqveSa samyaro~ da gamok-

iTxavs maT, rogori warmoudgeniaT wyalqveSa samyaro da misi binadrebi (Tevzebi, meduzebi,

wyalmcenareebi, SesaZloa daasaxelon zRapruli personaJebic).

Zerwvis dawyebamde maswavlebeli gaafrTxilebs moswavleebs, nakeToba rom Srobisas ar

daiSalos, yoveli detalis dasamagreblad misi dawebebis adgili dasvelon wyliani funjiT.

aseve, maswavlebeli sTxovs moswavleebs, mosinjon, rogor anabeWdebs tovebs saweri kal-

mis Tavsaxuri, fanqris wveri, plastilinis dana da sxva nivTebi marilian comze. am xerxiT

SeiZleba gakeTdes Tevzis Tvalebi, kudi, farflebi, Tevzebis sxeulebi da CarCo galamazdes

naWdevebiT.

aqtivoba 1:

moswavleebi mariliani comiT gaakeTeben reliefur suraTs Temaze `wyalqveSa samyaro~:

gaabrtyeleben dafaze coms Tanabari sisqis firfitad.

daniT miscemen firfitas oTxkuTxa an momrgvalebul formas.

firfitas perimetrze comis Tanabari sisqis zoliT gaukeTeben CarCos, romelsac gaa-

lamazeben naWdevebiT.

daawebeben firfitaze mariliani comisgan formirebul Tevzebs, wyalmcenareebs.

mza nakeTobas gasaSrobad Seinaxaven usafrTxo adgilas ramdenime dRiT.

aqtivoba 2:

moswavleebi guaSis saRebavebiT gaaferadeben gamSral nakeTobas da gaukeTeben mas sakids.

108

Page 109: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

VI Tema: teqnika

masalebi

saxatavi masalebi (6 gakveTili)

I gakveTili. arc ise ubralo `ubralo~ fanqari

mizani:

saxatavi masalebis (ubralo fanqris) Tvisebebisa da SesaZleblobebis aRmoCena, maTi

miznobrivad SerCevisa da gamoyenebis unarebis ganviTareba ;

saxatavi masalebis (ubralo fanqris) istoriis gacnoba;

natifi motorikis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1. 5

asaTvisebeli terminebi:

grafiti, portreti, detali

masala:

saxatavi furceli, TiTo moswavles – erTi rbili, meore magari, ubralo fanqari; saT-

leli, saSleli.

vizualuri masala:

Zveleburi fanqris fotoebi

gakveTilis msvleloba:

yy warmogidgeniaT cxovreba fanqris gareSe? fanqari xom aseTi saWiro ramaa! iciT, risgan

mzaddeba fanqris guli?

wverwatexili fanqari

kidec aris da arc aris,

radgan Tu mkiTxav, fanqarSi

fanqris gulia mTavari.

yy rogor fiqrobT, ratom daiwuna poetma moris focxiSvilma ugulo fanqari? – ugulo

fanqari ar wers.

yy rogor unda moviqceT, Tu fanqars wveri motyda? – gavTaloT saTleliT.

109

Page 110: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

y- erTxel inglisSi qariSxalma xe waaqcia. mwyemsebma adgilis gasufTaveba da miwidan

amoZirkvuli xis gadatana gadawyvites. fesvebs Savi rbili qva amoyva. mwyemsebs xeli

daesvaraT. ase aRmoaCines nivTiereba, romelic muq kvals tovebda xelzec, naWerzec

da qaRaldzec. mas gamoyenebac mouZebnes – misi natexiT cxvars matylze patronis

niSans axatavdnen. TiTebi rom ar dasvrodaT, garSemo Toks axvevdnen. es nivTiereba

aiTvisa yvelam, visac wera an xatva undoda. masalas grafiti uwodes, rac berZnulad

weras niSnavs. misi yvelaze didi Rirseba is iyo, rom Secdomis waSla da gasworeba Sei-

Zleboda! adre arsebuli sxva saweri saSualebebis (naxSiri, vercxlis wkiri, melani)

waSla xom ar xerxdeboda. saSlelad ki puris guls xmarobdnen.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs amgvari fanqris fotoilustracias:

y- magram Toki myari masala ar aris. is iRuneba. rogor

fiqrobT, gamZle iyo TokiT Sexveuli grafiti Tu ara?

– ara. is xmarebisas xSirad tydeboda.

y- Tqven rom im dros gecxovraT, ras moifiqrebdiT

grafitis gulis gasamagreblad?

maswavlebeli moismens moswavleebis pasuxebs. Sesa-

Zloa, maTi mosazreba daemTxves swor pasuxs:

y- problemis mosagvareblad, aseTi xerxi moifiqres –

grafitis guli or joxs Soris moaqcies.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs amgvari fanqris fotoilustracias:

y- rogor fiqrobT, aseTi fanqari ufro gamZle iqne-

boda?

y- male grafitis sxva qveynebSi gatana da Zalian Zvirad

gayidva daiwyes. inglisis mefem ifiqra – sul gazides

es Zvirfasi masala, Cven raRa dagvrCebao da brZana

– vinc mas qveynidan gaitans, umkacresad davsjio!

vin icis, ramdeni urCi ingliseli daapatimres maSin

grafitis gayidvis gamo!

y- mas Semdeg fanqari Seicvala. grafiti xis budeSi moamwyvdies, rom TiTebi ar dasvro-

daT. sisqe da sigrZe ki ise gansazRvres, rom xelSi moxerxebulad mogvergo.

y- vin mixvdeba, ratom aqvs zog fanqars Tlili gverdebi? aba, erTnairi ZaliT gaagoreT

magidaze mrgvali da Tlili fanqrebi. ra moxda? Tlili gaCerda, mrgvaltanianma ki

gaaswro, Sors gagorda. SeiZleba, Sors gagorebis unariT mrgvalma ajoba, magram aba,

Cven garda, vin ajibrebs fanqrebs Sors goraobaSi? aravin. Zvelad merxebi damreci

iyo. fanqari rom ar Camogorebuliyo, mas gverdebi CamoaTales. xatvis dros fanqars

drodadro gadavdebT xolme. ajobebs, Tu arsad gagveqceva da cal gverdze wamowo-

lili, mSvidad dagvelodeba iq, sadac adgili mivuCineT.

y- saintereso faqti: fanqriT SeiZleba daixazos 5 kilometris sigrZis xazi. erT saaTSi

adamiani fexiT 4 kilometrs gadis. warmoidgineT ramxela manZilia 5 kilometri! ase

rom, `ubralo fanqari~ arcTu ise ubraloa!

y- fanqriT uamravi ramis daxatva SeiZleba. es – qarTveli mxatvris, dimitri erisTavis

110

Page 111: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

fanqriT Sesrulebuli naxatebia:

es mxatvris Svilis, sandros portretia. portreti iseTi suraTia, romelzec adamianis

saxea gamosaxuli.

dimitri erisTavs Zalian uyvarda megobrebis portretebis xat-

va.

yy ra hqvia iseT naxatebs, romlebzec adamianis saxea gamosaxu-

li? portreti.

yy ai es ki, mxatvris mier quCaSi danaxuli scenaa. pirveli

ubralo fanqriT aris Sesrulebuli, meore ki feradi pastelebiT.

yy rogor fiqrobT, risi gadmocema ver SeZlo fanqarma? – feris.

yy ra aklia pastelur variants? – Sors quCaSi mosiarule adamianebi, xeebi, qvafenilis

wyoba, gamosaxulebis mkafiooba.

yy pasteli rbilia, iolad ublagvdeba wveri. pasteliT detalebis gadmocema Znelia.

detali patara zomis ramaa. wvrili, kargad gaTlili fanqari ki nebismier wvrilmans

mkafiod daxatavs. xolo Tu mas daawven da furcels gausvam, farTo zoli gamova.

maswavlebeli TiTo moswavles urigebs or ubralo – rbil da magar fanqrebs da sTxovs,

oriveTi daxaton namuSevari.

yy modi, axla orive fanqriT daxateT naxati. xan daaweqiT, xan mkrTalad gausviT, xan

daawvineT. ramdenjerme gaaferadeT – erT fenas meore gadausviT da naxeT, ra moxdeba

(ufro muqi gamova). xan erTi fanqari ixmareT, xan – meore da daakvirdiT gansxvavebebs.

111

Page 112: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

mosinjeT, romeli fanqriT gasmuli xazia ufro muqi, romliT – ufro Ria; romeli

ufro advilad iSleba. daawereT naxats sityva `fanqari~, Tqveni saxeli da gvari da

dRevandeli TariRi. gava dro da es naxati fanqris istorias gagaxsenebT.

Semajamebeli kiTxvebi:

yy ra aris grafiti?

yy romel qveyanaSi aRmoaCines grafiti?

yy rogor miviRoT muqi xazi?

yy rogor miviRoT mkrTali xazi?

yy ras niSnavs detali?

yy romeli mxatvris naxatebi vnaxeT dRes?

aqtivoba:

ori – rbili da magari fanqrebiT moswavleebi xataven naxats da ikvleven fanqris sxva-

dasxva poziciiTa da dawoliT miRebul efeqtebs.

saSinao davaleba:

daxateT naxati Tavisufal Temaze ubralo fanqriT da Semdeg gakveTilze warudgineT

klass.

II gakveTili. feradi fanqrebi

mizani:

saxatavi masalebis (feradi fanqrebis) Tvisebebisa da SesaZleblobebis aRmoCena, maTi

miznobrivad SerCevisa da gamoyenebis unarebis ganviTareba.

wignis ilustrirebis xelovnebis gacnoba

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 3, 5

s.g.I.2. – 2, 3

s.g.I.3. – 1, 2, 3, 4, 5

s.g.I.4. – 3, 4

asaTvisebeli terminebi:

ilustracia

masala:

saxatavi furceli, feradi fanqrebi, saTleli, saSleli.

112

Page 113: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

vizualuri masala:

vasili vataginis namuSevrebi

gakveTilis msvleloba:

Tqven ukve iciT, rogor gaCnda ubralo fanqari. isic iciT, rogor gaaferadoT naxati,

magram rogor aferadeben fanqrebs?

maswavlebeli ismens moswavleebis mosazrebebs da ambobs:

– rodesme wagisvamT tuCebze kaklis wengo? an ginaxavT, rogor Rebaven saaRdgomo kver-

cxebs endros mcenaris fesvebiT? es bunebrivi saRebavebia. didi xnis win mwarmoeblebma

fanqris guls feradi nivTierebebi daumates. magram maSindeli ferebi Zalian mkrTali, baci

gamodioda da Tanac, male xundeboda – feri ekargeboda. mogvianebiT, iseTi nivTierebebis

Sereva iswavles, romlebmac fanqris kvali ufro mkafio da gamZle gaxades.

mxatvrebi xSirad sargebloben feradi fanqrebiT wignis ilustraciebis xatvisas. `ilus-

tracia~ teqstis suraTebiT gaformebas niSnavs.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs mxatvris, vasili vataginis mier fanqriT Sesrulebul

`mauglis~ ilustracias:

es rusi mxatvris, vasili vataginis naxatia. vin gamoic-

nobs, romeli moTxrobis ilustraciaa? – radiard

kiplingis `junglebis wignis~. vatagins gansakuTrebiT

uyvarda cxovelebis xatva. da kargadac gamosdioda.

naxeT, rogor kudamoZuebulebi dganan mglebi. zurgze

bewvi yalyze daudgaT. ratom dganan ase? – vefxvis

eSiniaT. rogor fiqrobT, mauglisac eSinia vefxvis?

– ara. ki magram, is zurgiT dgas. rogor mixvdiT, rom

ar eSinia? – is gamarTuli dgas, mglebs zurgze efereba da amSvidebs. xedavT, ramdeni ramis

gadmocema SeiZleba feradi fanqrebiT?

y- esec vataginis naxatia. rogor fiqrobT, riTia is daxatuli? – feradi fanqrebiT.

y- ras warmoadgens es naxati?

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs suraTs:

– es aris wignis yda. sanam wigns gadafur-

clav, jer yda giambobs, ris Sesaxeb aris

es wigni. rogor fiqrobT, razea es wigni? –

cxovelebze (moskovis zoologiur baRze).

rodesac aseT ydas dainaxavT, dainteresdebiT,

mogindebaT am wignis wakiTxva?

sasurvelia, maswavlebelma bavSvebs aCvenos

raime sabavSvo wigni, romelic feradi fanqre-

biT Sesrulebuli naxatebi Taa ilustrirebuli.

maswavlebeli sTavazobs, imsjelon ydis gafor-

113

Page 114: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

mebaze. Semdeg naxatebi daaTvalieron da gamoTqvan azri, ris Sesaxebaa es wigni, ramdenad

sainteresodaa ilustrirebuli, romeli ilustracia moewonaT yvelaze metad da isurvebdnen

Tu ara mis wakiTxvas.

y- ese igi, wignis Sesaxeb pirvel STabeWdilebas swored ilustraciebi gviqmnis. jer wigns

gadavfurclavT. Tu naxatebi mogvewona, Semdeg viwyebT teqstis kiTxvas. wignis mxat-

varze mniSvnelovnad yofila damokidebuli, gaxdeba Tu ara es wigni Cveni sayvareli

sakiTxavi.

y- Tu saidumlos Senaxva SegiZliaT, aseT TamaSs gTavazobT – feradi fanqrebiT daxateT

Tqveni sayvareli wignis ilustracia. aravis uTxraT, ras xatavT. Semdeg gamofena-ga-

mocana movawyoT. gamovakraT Tqveni namuSevrebi da ganvixiloT TiToeuli. avtori

Cumad iqneba. danarCenebma ki unda gamoicnoT, romeli zRapris, igavis an moTxrobis

ilustraciaa warmodgenili. Tu swor pasuxs gaigonebs, man xeli unda awios. swori

pasuxis avtori ki ityvis, rogor gamoicno. oRond gaxsovdeT, erTmaneTis namuSevrebis

mimarT azri Tavazianad unda gamovTqvaT, rom erTmaneTs ar vawyeninoT.

Semajamebeli kiTxvebi:

yy ra hqvia mxatvars, romelic cxovelebs xatavs?

yy ras niSnavs ilustracia?

yy ra mniSvneloba aqvs ilustracias wignisTvis?

yy ra SemTxvevaSi jobs ubralo fanqriT da ra SemTxvevaSi – feradi fanqrebiT xatva?

aqtivoba:

moswavleebi feradi fanqrebiT xataven sayvareli wignis ilustracias, gamofenen da

cdiloben amoicnon, romeli nawarmoebia ilustrirebuli ama Tu im naxatze.

saSinao davaleba:

1. daxateT animalisturi naxati feradi fanqrebiT da Semdeg gakveTilze warudgineT

klass.

2. kompiuteris saxatav programaSi amoirCieT `fanqari~ da daxateT nebismieri naxati.

SeadareT xeliT, fanqriT daxatuli naxati kompiuteris `fanqriT~ daxatuls.

III gakveTili. saCuqari

mizani:

saxatavi masalebis (pasteli da akvareli) Tvisebebisa da SesaZleblobebis aRmoCena, maTi

miznobrivad SerCevisa da gamoyenebis unarebis ganviTareba

aRmoCeniT sixarulis gancda, saxatavi masalebis istoriis gacnoba

114

Page 115: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 5, 6

s.g. I.3. – 1

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

pasteli, akvareli, foni

masala:

saxatavi furceli, TeTri feris pasteli, akvarelis saRebavebi, funji, wyali, winsafari,

samklaurebi.

vizualuri masala:

https://www.youtube.com/watch?v=K00pz_IriGY

gakveTilis msvleloba:

y- maswavlebeli moswavleebs aCvenebs pastels da ekiTxeba: – iciT, ra aris es? es pastelia.

Semdeg aCvenebs erT cal makarons da ekiTxeba – Tqveni azriT, ra SeiZleba iyos saerTo

makaronsa da pastels Soris?

savaraudod, moswavleebi verafers ityvian, an SesaZloa, formiT miamsgavson da Tqvan, rom

orives cilindris forma aqvs.

y- iciT, risgan keTdeba makaroni? – comisgan. italielebi makarons pastas uwodeben. sityva

pastelic swored italielebma gamoigones da is coms niSnavs.

y- ras gagonebT pasteli? – carcs.

y- ra gansxvavebaa carcsa da pastels Soris?

y- carci mSralia, pasteli – cximiani.

y- didi xnis win safrangeTis mefe ludoviko me-11 italiisken daiZra mis dasapyrobad. Tan

waiyvana mxatvari, romelsac am laSqrobis suraTebi unda daexata. fotoaparati jer ar

iyo gamogonebuli, Torem aba, mxatvars omSi ra esaqmeboda! swored im mxatvarma gamoi-

gona feradi pasteli, rom ludovikos samxedro warmatebebis suraTebi istoriisTvis

Semoenaxa.

y- pastels bevri kargi Tviseba aqvs – is mzeze ar xundeba da siciveSi ar fuWdeba. pastels

nazi, msubuqi, haerovani ieri aqvs. pasteliT naxatebi mkafio xazebs ar toveben, ufro

gaTqvefilis STabeWdilebas axdenen. erTi SexedviT, SeiZleba saRe-

bavSi agerios. frang mxatvars edgar degas Zalian uyvarda pasteliT

xatva. daakvirdiT am naxats:

y- xedavT, rogori gamWvirvaleba, sinaze, xaverdovneba da

haerovneba aqvs pastels? amis gamo, gamoTqmac ki arsebobs – `pas-

teluri tonebi~, rac Ria, TeTrnarev fers niSnavs.

y- magram pastels naklic aqvs – xeliT Sexebisas ifxvneba. amitom,

115

Page 116: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

pasteliT naxatebi yovelTvis minis qveS inaxeba, rom SemTxveviT xeli ar moxvdes.

daxateT furcelze pasteliT laqa da gausviT frCxili. ra moxda?

y- naxati gaikawra.

y- pastelis kidev erTi nakli isaa, rom naxatze Secdoma Znelad swordeba.

y- scadeT furcelze pasteliT daxatuli laqis waSla. ra moxda? laqis kvali furcelze

mainc darCa.

y- axla am laqas zevidan sxva feris amave formis laqa daaxateT. ra moxda? gadafara

meore ferma pirveli fena? – ara. qveda fena mainc Cans.

y- amitom, pasteliT xatvisas winaswar unda warmovidginoT, ras vxatavT da frTxilad,

dafiqrebiT vxatoT.

y- pastelis kidev erTi SesaniSnavi didostati iyo mxatvari isaak levitani. daakvirdiT

mis, pasteliT naxats da Semdeg, zeTis saRebavebiT Sesrulebul imave xeds. ra gansx-

vavebaa maT Soris?

– pasteliT naxati ufro nazia, mkrTali, baci, TiTqos ufro morcxvia, moridebuli da

mSvidi. zeTis saRebaviT Sesrulebuli ki – mkveTri, xalisiani, myvirala da mkafio ferebiT

gamoirCeva.

y- modiT, axla erTmaneTs saCuqari gavukeToT. es saCuqari moulodneli siurprizi iqneba.

instruqcia:

y- saxatavi furclis qveda kuTxeSi ubralo fanqriT daawereT Tqveni saxeli da gvari.

y- aiReT TeTri feris pasteli da amave gverdze daxateT nebismieri ram. es naxati Tqveni

saCuqari gaxdeba Tqvenive TanaklaselisTvis. visac ar unda Sexvdes, ecadeT, moewonos.

amitom iseTi ram daxateT, rac Tqvenc mogewonebodaT, vinmes rom eCuqebina.

Tu moswavleebi daiCivleben, rom TeTr furcelze naxati ar Cans, maswavlebeli etyvis,

rom siurprizis Sinaarsic esaa – moulodneloba. sTxovs, siurprizis molodinSi moTmineba

gamoiCinon.

rodesac moswavleebi xatvas daasruleben, maswavlebeli agrovebs naxatebs da urigebs

maT sxva moswavleebs.

y- esec saCuqari Tanaklaselisgan! mogwonT? ra xatia Tqvens saCuqarze?

moswavleebi upasuxeben, rom TeTr furcelze TeTri pasteliT Sesrulebuli naxati ar Cans.

116

Page 117: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

y- jadoqrobis droc dadga. aiReT akvarelis saRebavebi, wyali da dafereT mTeli furce-

li. ra moxda? – furceli daifera da naxati gamoCnda.

y- axla SegiZliaT miTxraT, ra xatia Tqvens saCuqarze?

y- ra ferisaa foni? foni aris is, razec naxatia gamosaxuli.

y- rogor fiqrobT, ratom ar dafara akvarelma pasteliT naxati? – pastelSi zeTi urevia.

zeTi – cximia. cximi ki wyals ar ikarebs. akva laTinurad wyals niSnavs. akvareli wylis

saRebavia. radganac wyali cximian zedapirze ar Cerdeba, amitomac gamoCnda naxati.

y- ra mouvida fanqriT miweril saxelsa da gvars? akvarelis saRebavma is dafara Tu mainc

Cans? – fanqari Cans, radgan akvareli haerovani, msubuqi da gamWvirvale saRebavia. is

fanqriT mkrTalad gasmul xazsac ki ver damalavs.

y- axla mogwonT saCuqari? SegiZliaT madloba uTxraT erTmaneTs am jadosnuri siur-

prizebisTvis.

aqtivoba:

moswavleebi msjeloben pastelis SesaZleblobebze. Semdeg TeTr saxatav furcelze TeTri

pasteliT xataven naxats, cvlian erTmaneTSi da feraven akvareliT. dasaruls, msjeloben

akvarelis Tvisebebze da refleqsiisTvis, oriod sityviT avseben daumTavrebel winadadebebs.

aseve, Semdeg gakveTilze SesaZlebelia, moswavleebs sakuTari xeliT gaakeTebinoT feradi

carci. dagWirdebaT mxolod TabaSiris fxvnili, guaSis saRebavebi, wyali, kvercxis kontei-

nerebi, erTjeradi Wiqebi, kovzebi, winsafari da xelTaTmanebi. 1,5 Wiqa TabaSiris fxvnili

CayareT 1 Wiqa wyalSi, aurieT erTjeradi kovziT blinis konsistenciis masis miRebamde.

SeurieT 2 kovzi guaSis saRebavi. CaasxiT miRebuli masa kvercxis konteineris ujrebSi.

30 wuTSi amoiReT mza carcis naWrebi konteineridan da Semdeg gakveTilamde acadeT, rom

kargad gamoSres. sakuTari xelnakeTi carcebiT SegiZliaT skolis ezoSi asfalti moxatoT.

carcis damzadebis xanmokle videoinstruqcia:

https://www.youtube.com/watch?v=K00pz_IriGY

saSinao davaleba:

maswavlebeli daurigebs moswavleebs A4 formatis furclis naxevarze dabeWdil, daum-

Tavrebel winadadebebs da sTxovs, amoarCion romelime da oriod sityviT, daasrulon

winadadeba.

dRevandel gakveTilze:

Sevityve, rom Turme pasteli...

Sevityve, rom Turme akvareli...

me viswavle...

me SevZeli...

gansakuTrebiT momewona...

117

Page 118: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

IV gakveTili. guaSi da flomasteri (gaston Sesaki)

mizani:

saxatavi masalebis (guaSi da flomasteri) Tvisebebisa da SesaZleblobebis aRmoCena;

maTi miznobrivad SerCevisa da gamoyenebis unarebis ganviTareba;

gaston Sesakis Semoqmedebis gacnoba.

Sedegi:

s.g. I.1. - 5

s.g. I.3. - 3

asaTvisebeli terminebi:

konturi, qandakeba, kolaJi

masala:

saxatavi furclebi

guaSis saRebavebi

funji

wyali

palitra

Savi flomasteri

vizualuri masala:

gaston Sesakis namuSevrebi da fotoebi

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs gaston Sesakis namuSevrebs da mouyveba maT mxatvris

Semoqmedebis istorias:

y- me-20 saukunis frangi mxatvari gaston Sesaki safrangeTis patara, lamaz qalaq ava-

lonSi cxovrobda, SemTxveviTi samuSaoebiT irCenda Tavs – xan kurierad muSaobda, xan

ki cxenis sadaveebs an fexsacmelebs keravda. Tanamoqalaqeebi mas usaqmur da uniaTo

adamianad Tvlidnen.

30 wlis rom gaxda, safrangeTis dedaqalaq parizSi dasaxlda da iqac gaagrZela fexsac-

melebis SekeTeba, sanam bednierma SemTxvevam sruliad ar Secvala misi cxovreba. Sesaki mis

mezoblad mcxovreb mxatvars daumegobrda. megobris gavleniT, Sesaki mxatvrobiT daint-

eresda, yvelafers Tavi mianeba da xatva daiwyo. Sesakma mxatvris xeloba male aiTvisa da

Tavisi gansakuTrebuli stilic SeimuSava.

118

Page 119: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy rogor fiqrobT, ra masaliTaa Seqmnili es namuSevrebi? guaSis saRebavebiT Sesrule-

bul naxatebSi igi sqeli Savi konturiT gamoyofda mkveTr ferad laqebs, romlebsac

mxiaruli kacunebis da ucnauri cxovelebis formas aZlevda. `Cemi ferwera, romelic

martivi formebisken iswrafvis, arc ise ubraloa, rogorc erTi SexedviT Cans~ –

ambobda mxatvari.

mxatvris STagonebis wyaro bavSvebis naxatebi iyo. xSirad, xatvis dawyebamde, ganwyobis

Sesaqmnelad, Sesaki, tuCis harmonikaze sabavSvo simRerebis melodiebs ukravda, an sarwyavis

pirs miidebda tuCebze da xmamaRla mReroda amave simRerebs, riTac mezoblebis wyromas

iwvevda.

Sesaki qandakebebs da kolaJebsac akeTebda. masalad xmarobda yvelafers, rac xelSi

Cauvardeboda – kalaTebs, Zroxis Zvlebs, cocxebs, gafuWebul qvabebs da maT Tavsaxurebs,

gazeTebs, kolofebs da xis naWrebs. misi bostanic ki, ucnauri iyo – kvalSi bostneuls xan

spiralis, xan varskvlavis formiT Tesavda da nargavebi ferwerul suraTs ufro hgavda,

vidre bostans.

Sesaki sakuTari saxlis kedlebze veeberTela figurebs xatavda. naxatebs wvima recxav-

da, mxatvari ki xumrobda – es naxatebi pikasos rom daexata, maT umalve SuSaSi Casvamdneno

(pablo pikaso Zalian cnobili espaneli mxatvari iyo).

y- rogor fiqrobT, ratom recxavda wvima Sesakis naxatebs?

119

Page 120: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

maswavlebeli furcelze guaSiT daxatavs laqas da wylis Wavlis qveS gaaCerebs.

y- ra moxda? – wyalma saRebavi Camorecxa. es laqa rom zeTis saRebaviT damexata, wyali mas

verafers daaklebda. magram radgan guaSi wylis saRebavia, is wyalSi ixsneba da irecxeba.

y- guaSis kargi Tviseba isaa, rom mas JReradi, mkveTri feri aqvs. garda amisa, is gaum-

Wvirvalea.

maswavlebeli fanqriT daxatavs qaRaldze raimes da gadausvams zed guaSis saRebavs.

y- dafara Tu ara guaSma fanqris kvali? fanqriT naxati TiTqos arc yofila. fanqarze

zemodan gamWvirvale akvareli rom gadamesva, xazi daifareboda? – ara. is mainc gamoCn-

deboda, radgan akvareli gamWvirvalea.

y- rogor fiqrobT, ratom iyenebda Sesaki konturebis Semosavlebad flomasters da ara

fanqars? – imitom, rom flomasters muqi, mkafio, mkveTri feri aqvs da guaSis zemodan

is kargad Cans.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen, ra xerxiTaa Sesrulebuli Sesakis naxatebi

da aseTive meTodiT daxaton sakuTari namuSevrebi.

Semajamebeli kiTxvebi:

yy ra masalebs iyenebda gaston Sesaki namuSevrebSi?

yy ras niSnavs konturi?

yy ras matebs Savi konturebi mis namuSevrebs?

yy ra mogwonT Tqvens sakuTar namuSevarSi yvelaze metad?

yy klaselTagan visi namuSevari mogwonT da ratom?

yy ra gagiZneldaT da ra – gagiadvildaT?

yy ras SecvlidiT?

aqtivoba:

moswavleebi saxatav furcelze guaSis saRebavebiT daxataven sxvadasxva formis ferad

laqebs, romlebsac, Savi saRebaviT an sqeli Savi flomasteriT Semoavleben konturs da

miuxataven Tvalebs, yurebs, kidurebs, kbilebs da a. S. imis mixedviT, ras miamsgavseben maT.

samuSaos dasrulebis Semdeg maswavlebeli gamokiTxavs moswavleebs: gamoiyenes Tu ara

gaston Sesakis meTodi da ra xerxi ixmares namuSevris Seqmnisas.

ra gamosaxes TavianT naxatebSi, rogor daasaTaurebdnen sakuTar namuSevrebs, ra arsebebi

amoicnes megobrebis naxatebSi.

maswavlebeli moswavleebs miscems saSinao davalebas – gaakeTon da momdevno gakveTilze

moitanon msgavsi namuSevari, sadac saRebavebis nacvlad feradi qaRaldebisgan gamoWril

da dawebebul formebs gamoiyeneben. feradi qaRaldis formebs Semoavleben sqel konturs

da flomasteriT an Savi saRebaviT daaxataven detalebs.

120

Page 121: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

V gakveTili. guaSi da akvareli

mizani:

saxatavi masalebis (guaSi da akvareli) xmarebis teqnikis, Tvisebebisa da SesaZleblobebis

aRmoCena, maTi miznobrivad SerCevisa da gamoyenebis unarebis ganviTareba;

daviT kakabaZis namuSevrebis gacnoba.

Sedegi:

s.g. 1.1. – 1, 3, 4, 5

s.g. 1.3. – 1, 2

masala:

didi raodenobiT 1/2 saxatavi furclebi (saxatavi rveuli ar gamodgeba, furclebi unda

iyos dacalkevebuli.)

guaSis 6-feriani nakrebi

akvarelis saRebavebis nakrebi

palitra an erTjeradi plastmasis TefSi

2 saSualo sisqis funji

wyali

vizualuri masala:

daviT kakabaZis akvareliTa da guaSiT Sesrulebuli namuSevrebi

gakveTilis msvleloba:

moswavleebs samuSao magidebze udevT akvarelis da guaSis saRebavebi da ori mcire zomis

saxatavi furceli. erTi saxatavi furceli akvarelis saRebavebisTvis, meore ki guaSis

saRebavebisTvis. Sesabamisad, erT funjs mxolod akvarelis saRebavSi vixmarT, meores ki

mxolod guaSis saRebavSi.

maswavlebeli ambobs:

– dRes Cven gavsinjavT ori tipis saRebavs – akvarelsa da guaSs. eseni orive wylis saRe-

bavebia, Tumca laTinurad sityva wyali – `akva~, mxolod akvarelis saxelwodebaSi gvxvdeba.

Cven vnaxavT, ra aqvT maT saerTo, riTi gansxvavdebian erTmaneTisgan, CavatarebT cdebs da

SeviswavliT maT Tvisebebs.

sanam msjelobas daviwyebT, mosinjeT saRebavebis ferebi, SeurieT isini erTmaneTSi,

gaakeTeT monasmebi, gaavleT xazebi, an dasviT feradi laqebi – erT furcelze gasinjeT

mxolod akvarelis saRebavebi, meoreze ki mxolod guaSis saRebavebi.

rodesac moswavleebi mosinjaven saRebavebs, maswavlebeli hkiTxavs maT:

– ra aqvT saerTo guaSis da akvarelis saRebavebs? – guaSi da akvareli wylis saRebavebia.

121

Page 122: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

guaSis saRebavebiT xatvisas, imisTvis, rom ufro Ria, nazi ferebi miviRoT, saRebavs unda

davamatoT TeTri feris saRebavi.

akvarelis saRebaviT xatvisas ki, Ria feris misaRebad, saRebavi unda gavazavoT wyliT.

rac meti wyalia saRebavSi, miT ufro Ria, mkrTal fers vRebulobT.

– rogor unda moviqceT, Tu akvarelis saRebavebiT xatvisas TeTri ramis daxatva gvinda?

am SemTxvevaSi, saxatavi furclis im adgils, sadac TeTri feri unda iyos, sufTa wyliT asve-

leben, an sulac xeluxlebels toveben, rom qaRaldis siTeTre gamoCndes. amitom, rogorc

wesi, akvareliT TeTr furclebze xataven, rac sul ar aris aucilebeli guaSis saRebavisTvis.

guaSi Sav furcelzec ki kargad emCneva. akvarelis saRebaviT daxatuli laqebi gamWvirvalea,

guaSis saRebaviT daxatuli laqebi ki – sqeli, msuye.

CavataroT cda:

1. akvarelis saRebaviT, sufTa saxatav furcelze, erTi monasmiT gaavleT horizontaluri

zoli. imave feris meore zoliT gadakveTeT pirveli zoli.

2. aseTive, horizontaluri da misi gadamkveTi zoli daxateT akvarelis ori sxvadasxva

feris saRebaviT.

aseTive procedura gaimeoreT guaSis saRebavebiT guaSisTvis gankuTvnil furcelze.

axla vnaxoT, ra gansxvaveba miviReT Cveni eqsperimentis Sedegad.

akvareliT gakeTebuli zolebi gamWvirvalea da

erTi feris gadakveTis adgilebSi muqdeba, xolo

ori feris gadakveTis adgilas mesame fers viRebT.

guaSis saRebaviT gakeTebuli zolebi ar aris gam-

Wvirvale da sxvadasxva feris gadakveTis adgilas

zeda feris saRebavma qveda zoli ise gadafara, rom

qveda fena srulebiT ar Cans.

daskvna: akvarelis saRebavebi nazi da gamWvirvalea, guaSis ki gaumWvirvale, sqeli,

msuye.

CavataroT kidev erTi cda.

sufTa saxatavi furceli gadakeceT Suaze da furclis erTi naxevari SeRebeT akvarelis

nebismieri erTi feris saRebaviT, xolo furclis meore naxevari ki guaSis nebismieri erTi

feris saRebaviT.

– ra Sedegi miviReT?

– akvareliT SeRebili nawili araTanabrad daifera, is adgilebi, sadac funjis monasme-

bi erTmaneTs daedo, ufro muqia. guaSiT SeRebili nawili ki erTgvarovania, funjis monas-

mebi naklebad etyoba.

122

Page 123: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

moswavleebi daaTvaliereben daviT kakabaZis namuSevrebs da cdiloben amoicnon, romelia

Sesrulebuli akvareliT da romeli – guaSiT.

Semajamebeli kiTxvebi:

yy ra gansxvavebaa akvarels da guaSs Soris?

yy CamoTvaleT akvarelis Tvisebebi.

yy CamoTvaleT guaSis Tvisebebi.

yy ra SemTxvevaSi jobia akvarelis xmareba?

yy ra SemTxvevaSi jobia guaSis xmareba?

saSinao davaleba:

1. daxate naxati akvarelis an guaSis saRebavebiT.

2. kompiuteris saxatav programaSi daxate da gaaferade nebismieri naxati. Seadare akva-

reliT an guaSiT daxatuli naxatebi kompiuterSi gaferadebul naxatebs.

123

Page 124: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

VI gakveTili. vafasebT masalebs

mizani:

saxatavi masalebis Tvisebebisa da SesaZleblobebis gacnobiereba.

Sedegi:

1.2. – 2

masala:

TiTo moswavleze TiTo amobeWdili cxrili (ix.: danarTi)

ubralo fanqari

feradi fanqrebi

feradi flomasterebi

pasteli

guaSi

akvareli

palitra

funji

wyali

gakveTilis msvleloba:

warmoidgineT, rom Tqven xarT maswavlebeli, oRond Zalian ucnauri klasis – Tqvens

klasSi saxatavi masalebi swavloben. ai, ukve skolas amTavreben da Tqven maT niSnebi unda

dauweroT – romeli raSia yoCaRi da ra saqmis Sesruleba gamosdis yvelaze kargad, raSi

moikoWlebs da ra – vera da ver gamosdis. amaSi cxrili dagvexmareba.

aqtivoba:

yy moswavleebi dakecaven saxatav furcels 6 nawilad, TiToeulze xataven erTsa da imave

gamosaxulebas, aferadeben sxvadasxva masaliT da zed xataven detalebs (koplebs,

xazebs) – ubralo fanqriT, feradi fanqrebiT, pasteliT, flomasterebiT, akvareli-

Ta da guaSiT.

124

Page 125: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

Semdeg maswavlebeli cxrilis mixedviT dausvams SekiTxvebs moswavleebs, romlebic xelis

aweviT Seafaseben masalebs. maswavlebeli cxrilSi Cawers dadebiTi pasuxebis raodenobas da

bolos gamoacxadebs, romelma masalam ra qula miiRo.

cxrili:

gamWvirvaleba feris

JReradoba

didi adgilis

daferva

wvrili

detalebis xatva

ubralo fanqari

feradi fanqrebi

pasteli

flomasteri

akvareli

guaSi

Semdeg moswavleebi msjeloben, romel masalas mianiWes upiratesoba da ratom. moswavleebma

unda gaacnobieron, rom:

yy funjiTa da saRebaviT didi farTobi male ifereba, radgan SesaZlebelia laqebis dasma.

amitom, fonis da msxvili formebis xatva swored akvareliTa da guaSiTaa mosaxerxebeli.

danarCeni masalebi xazovan kvals tovebs da xazebiT didi farTobis dafarvas meti dro

sWirdeba.

yy saRebavebiTa da funjiT wvrili detalebis xatva Znelia, radgan funjis monasmi sqeli

gamodis. funjiT wvrili detalebis xatvas didi sifrTxile da gawafuli xeli sWirdeba.

saamisod arc pasteli gamodgeba, radgan is rbilia, wveri male blagvdeba da xazi sqeli

gamodis. sqeli xaziT detalebi idRabneba.

yy detalebis dasaxatad fanqrebi da flomasteri ufro Sesaferisi masalebia, radgan wvri-

li wveri aqvT.

yy akvareli da feradi fanqrebi mkrTali da gamWvirvalea, xolo danarCeni masala – gaum-

Wvirvali.

yy am masalebidan yvelaze JRerad, muq, msuye, kaSkaSa fers guaSi da flomasteri iZlevian.

yy moswavleebi qmnian namuSevars Tavisufal Temaze (vTqvaT, peizaJs an geometriuli forme-

biT abstraqcias) Sereuli teqnikiT – ubralo da feradi fanqrebis, pastelis, flomas-

teris, akvarelisa da guaSis gamoyenebiT. Semdeg msjeloben, romeli masala risTvis

gamoiyenes da ratom.

II. moswavleebi qmnian namuSevars Tavisufal Temaze (vTqvaT, peizaJs an geometriuli

formebiT abstraqcias) Sereuli teqnikiT – ubralo da feradi fanqrebis, pastelis, flomas-

teris, akvarelisa da guaSis gamoyenebiT. Semdeg msjeloben, romeli masala risTvis gamoiyenes

da ratom.

onlain xatva kompiuterSi sxvadasxva instrumentiT (ist-is davaleba).

http://www.abcya.com/abcya_paint.htm

125

Page 126: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

sapnis buStebi

mizani:

gansxvavebuli teqnikis aTviseba

Sedegi:

s.g. I.1. – 3, 9

s.g. I.2. – 1

asaTvisebeli terminebi:

masala:

saxatavi furclebi

Txevadi saponi

guaSis saRebavebi (TeTris garda)

wyali

plastmasis patara jamebi an erTjeradi Wiqebi

funji

koqteilis sawrupi milebi

erTjeradi kovzebi

magidaze dasafeni polieTileni

vizualuri masala:

gakveTilis msvleloba:

moswavleebi muSaoben wyvilebad.

moswavleebis yovel wyvils unda hqondes saRebavebis erTi nakrebi (sami feris saReba-

vi TiTos) da Sesabamisad, TiTo moswavles sami erTjeradi Wiqa, romelSic winaswar aris

Casxmuli TiTo kovzi Txevadi saponi. sasurvelia, wyvilebSi erTs hqondes Tbili feris

saRebavebi, meores ki civi.

yoveli feris saRebavisTvis gamoyofilia calke kovzi da sawrupi mili.

maswavlebeli moswavleebs auxsnis, rogor unda momzaddes saRebavi:

yy WiqebSi, romlebSic ukvve asxia Txevadi saponi, CaasxiT 1 Cais kovzi saRebavi.

yy daamateT 4-5 kovzi wyali da kargad mourieT.

126

Page 127: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy WiqaSi frTxilad CabereT da aaqafeT saRebavebi ise, rom buStebi Wiqidan odnav amo-

vides, magram ar gadmoiRvaros.

yy saxatavi furceli frTxilad daadeT buStebs ise, rom furceli ar miedos Wiqis

pirs. sapnis buStebi, qaRaldTan Sexebisas gaskdebian da furcelze ferad anabeWdebs

datoveben. isev aaqafeT saRebavi da daadeT mas furclis sxva adgili.

yy rodesac furceli Seivseba buStebis anabeWdebiT, gaucvaleT erTmaneTs isini da

gaimeoreT igive procedura.

moswavleebi anabeWdebiT Sevsebul furclebs gadadeben gasaSrobad da aseTive xerxiT

dafaraven meore furcels sxva feris saRebavebiT.

mesame furcels daferaven Semdegi wesiT: sawrup mils Caawoben saRebavian WiqaSi, daiWren

mas furclis Tavze, frTxilad Caberaven da sapnis ferad buStebs dasvamen saxatav furcelze.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs daakvirdnen TavianT namuSevrebs da moifiqron, ra

SeiZleba gakeTdes am furclebiT.

moswavleebi SeTanxmdebian erT romelime versiaze (zevidan daixatos naxati, gakrTdes

wignis saniSni, misaloci baraTi, gamoiWras Tevzebi, peplebi, yvavilebi da gakeTdes aplik-

acia da sxva) da ganaxorcieleben mas momdevno gakveTilze.

aqtivoba 1:

moswavleebi dafaraven furclebs sapnis buStebiT.

aqtivoba 2:

moswavleebi winaswari SeTanxmebis Tanaxmad, daxataven naxatebs sapnis buStebiT momza-

debul fonze an am furclebis gamoyenebiT gaakeTeben raime nivTs an aplikacias.

127

Page 128: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

akvarelis efeqti feradi fanqrebiT

mizani:

vaCvenoT moswavleebs Sereuli masalis gamoyenebis xerxebi.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 3, 9

asaTvisebeli terminebi:

teqnika

grafika

ferwera

Sezaveba

masala:

saxatavi furclebi

feradi fanqrebi da pastelebi

bambiani Cxirebi

palitris fosoSi Casxmuli zeTi

qaRaldis xelsawmendi

vizualuri masala:

edgar degas fanqriT, pasteliT da saRebavebiT Sesrulebuli namuSevrebi

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs frangi mxatvris, edgar degas saRebavebiT, fanqriT

da pasteliT Sesrulebul namuSevrebs da sTxovs maT gamoicnon, ra masaliTaa Sesrulebu-

li yoveli maTgani da ra gansxvavebaa maT Soris. romeli maTgani miekuTvneba grafikas da

romeli ferweras.

fanqriT da pasteliT Sesrulebuli namuSevrebi grafikaa, saRebavebiT Sesrulebuli

suraTi ki ferwera.

grafikas etyoba fanqriT gavlebuli xazebi.

saRebavebiT Sesrulebul namuSevrebs ki xazebi ar etyoba.

maswavlebeli etyvis moswavleebs:

y- me Tqven gaswavliT xerxs, rogor davamsgavsoT fanqriT an pasteliT daxatuli nax-

128

Page 129: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

atebi saRebavebiT daxatuls.

y- jer es teqnika movsinjoT savarjiSo furcelze, Semdeg ki davxatoT naxati da davams-

gavsoT igi saRebavebiT Sesrulebul namuSevars.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs, rogor gamoiyureba naxati zeTis gadasmamde da

gadasmis Semdeg da auxsnis maT, rogor unda miaRwion aseT efeqts.

aqtivoba:

moswavleebi savarjiSo furclebze gaivarjiSeben xels da Sexedaven, ra efeqts iZleva

– ori-sami feris feradi fanqriT gakeTebul Strixebze dazeTili bambiani joxis gadasma,

ris Semdegac, feradi fanqrebiT daxataven naxats Tavisufal Temaze.

akvarelis saRebavebis efeqtis misaRebad, zeTSi dasvelebul da xelsawmendiT gawurul

bambian joxebs gadausvamen feradi fanqrebiT gaferadebul monakvveTebs.

savarjiSos keTebis procesSi, maswavlebeli gaamaxvilebs moswavleTa yuradRebas imaze,

rom am meTodiT, fanqriT daxatuli Strixebi ara marto erTgvarovan faqturas iZenen –

mezobeli ferebi erTmaneTSi gadadian da maT Soris axali feri warmoiqmneba. am movlenas

ferebis Sezaveba ewodeba.

namUuSevris Sesrulebis magaliTi:

Tu fanqriT daxatul naxatebs zeTSi dasvelebul bambian Cxors gadavusvamT, aseT Sedegs

miviRebT:

129

Page 130: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

faqtura

mizani:

vaswavloT moswavleebs saRebavebiT sxvadasxva faqturis imitaciis keTeba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 9

s.g. I.3. - 3

asaTvisebeli terminebi:

faqtura

masala:

saxatavi furclebi

saRebavebi

Cangali

bambiani joxebi

jagrisi, Rrubeli, savarcxeli da sxva

funji

palitra an TefSi

vizualuri masala:

carieli ujrebis amosab]eWdi versia (ix. danarTis gv.187)

130

Page 131: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

sityva `faqtura~ aris sagnebis zedapiris maxasiaTebeli – magaliTad, priala, xaoiani,

fumfula, ekliani da sxva.

rogor gadmovceT faqtura naxatSi?

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs, rogor SeiZleba, sxvadasxva xerxiT, naxatSi, gansx-

vavebuli faqturebis miReba:

maswavlebeli moswavleebis Tvalwin, saRebavebiT savarjiSo furcelze, funjiT, CangliT,

bambiani joxebiT da sxva xelT arsebuli masaliT (bumbuli, Rrubeli, jagrisi, dakuWuli

qaRaldi da polieTileni...) Tavad akeTebs sxvadasxva xerxiT monasmebs, koplebs, anabeWdebs,

naCxapnebs.

aqtivoba:

moswavleebi mosinjaven savarjiSo furcelze, ra efeqts iZleva maswavvleblis SeTava-

zebuli xerxebi, amoarCeven maTTvis sasurvvel variants da daxataven naxats, romelSic

gamoyenebuli iqneba erTi an ramdenime tipis teqstura – mag. zRarbi, daTvi, balaxi SeiZleba

Sesruldes Canglis anabeWdebiT; bekeka, Rrubeli, foTlebi – bambiani joxebiT an funjiT

dasmuli koplebiT, wvimis wveTebi, kosmosi jagrisiT dawveTebuli saRebaviT da sxva.

maswavlebeli Seaxsenebs moswavleebs, rom maT SeuZliaT isargeblon erTmaneTis instru-

mentebiT – aTxovon erTmaneTs gansxvavebuli iaraRi, aseve gauziaron erTmaneTs TavianTi

mignebebi, meTodebi.

131

Page 132: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

herbariumi

mizani:

mravalferovan bunebriv formebze dakvirvebisa da namuSevarSi maTi asaxvis unarebis

ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 2, 4, 5

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

forma, konturi, herbariumi

masala:

saxatavi furceli, ubralo da feradi fanqrebi, saSleli, saTleli, qaRaldis skoCi.

vizualuri masala:

cacxvis, muxis, akaciis, leRvis da nekerCxlis foToli da maTi konturebi.

sabazo safexuris moswavleebis namuSevrebis nimuSebi warmodgenas iZleva, rogor unda

Sesruldes samuSao:

herbariumis nimuSebi

gakveTilis msvleloba:

sasurvelia, es gakveTili Semodgomaze Catardes, rodesac xeebs foTlebi cviva, rom

moswavleebi ar mieCvion totebis mtvrevas. maswavlebeli winaswar Seagrovebs axlomaxlo

arsebuli mcenareebis sxvadasxvagvar foTlebs da magidaze dalagebuls daaxvedrebs klasSi

Semosul bavSvebs. cxadia, moswavleebi amas SeamCneven da maswavlebels kiTxvebs daayrian

– ratom devs foTlebi. maswavlebeli sTxovs, amoicnon, romeli xeebis foTlebia. Tu mos-

wavleebi ver gamoicnoben, maswavlebeli exmareba.

yy cnobT romelimes? iciT, ra mcenareebis foTlebia? saidan iciT? sad ginaxavT?

132

Page 133: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy daakvirdiT, ramdennairi mcenare arsebobs da rogor gansxvavdebian maTi foTlebi

erTmaneTisgan!

arsebobs wiwvovani xeebi, romlebsac nemsebiviT Cxvletia wiwvebi aqvT. kidev arsebobs

foTlovani xeebi. CamoTvaleT, romeli foTlovani xeebi iciT? (muxa, cacxvi, nekerCxali,

TuTa, kakali, Txili, komSi, leRvi, bali, Sindi...). rogor arCevT maT? – zomiT, nayofiT,

foTlis formiT.

y- ra aris forma? forma – sagnis moxazulobaa.

y- nekerCxlis foTols wvetiani kuTxeebi aqvs. ras gagonebT nekerCxlis foToli? (xelis

mtevans gaSlili TiTebiT). akacias – bevri wvrili foToli aqvs, magnolias – msxvili,

didi da priala. ras gagonebT magnoliis foTlis forma? (Tvals). leRvis foTlis for-

mas ras miamsgavdebdiT? (cxovelis nafexurs). zogs zigzagiviT dakbiluli napirebi

aqvs, zogs ki – momrgvalebuli, mrudi moxazuloba. ese igi, isini gansxvavdebian formiT,

feriT, zomiT, sisqiTa da napirebiT.

Semdeg maswavlebeli sTxovs, airCion erTi foToli. saxatav furcels orad gakecaven.

erT naxevarze dadeben arCeul foTols da frTxilad, ise rom foToli ar gainZres, ubralo

fanqriT garSemo konturs Semoavleben (konturi – sagnis garSemomweri xazia). Semdeg dauxa-

taven ZarRvebs da feradi fanqrebiT gaaferadeben. meore naxevarze foTlis Reros qaRaldis

skoCiT (an qaRaldis wvrili zoliT) daakraven. Semdeg fanqriT miaweren xis saxelwodebas.

dasasruls, maswavlebeli erTad akinZavs yvela namuSevars da etyvis:

yy es herbariumia – mcenareebis nimuSebis nakrebi (`herb~ laTinurad mcenares niSnavs).

maswavlebeli aCvenebs herbariumis nimuSebs eleqtronuli resursidan.

maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs:

yy rogor fiqrobT, sanam wignebis beWdvis xerxs gamoigonebdnen, rogor axerxebdnen

wignebSi mcenareebis ilustraciebis Casmas? (xatavdnen.)

133

Page 134: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

germanel mxatvars albrext diurers Zalian dakvirvebuli Tvali hqonda. misi naxatebi

xSirad ibeWdeba mcenareebis Sesaxeb enciklopediebSi:

Tqven SegiZliaT gaakeToT sakuTari albomi (herbariumi), sadac SeagrovebT da CaakravT

mcenareebis nimuSebs. ar dagaviwydeT, miaweroT maTi saxelwodeba.

Semajamebeli kiTxvebi:

yy ras niSnavs herbariumi?

yy samuSaos romeli etapi mogewonaT yvelaze metad?

yy ra gamogividaT kargad?

yy ra gagiZneldaT?

yy rogor daZlieT sirTule?

yy xelaxla rom akeTebdeT, ras SecvlidiT?

yy xom ar gaxsovT, romeli mxatvris namuSevrebi vnaxeT?

yy gaakeTebT saxlSi sakuTar herbariums?

aqtivoba:

moswavleebi xataven xeebis foTlebis formebs, akraven foTlebis nimuSebs da miaweren

xis saxelwodebas. namuSevrebiT Seadgenen erTian alboms – herbariums.

saSinao davaleba:

daiwyeT sakuTari herbariumis Seqmna. SeagroveT da Sig CaakariT foTlebi. miawereT saxel-

wodeba da miuxateT foTlis forma. wlis bolos moitaneT herbariumebi da warudgineT klass.

134

Page 135: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

anabeWdi fanqriT

jgufebSi samuSao

mizani:

anabeWdis teqnikis erT-erTi saxeobis aTviseba.

Sedegi:

s.g. I.1 – 5, 7, 9

s.g. I.3. – 3

asaTvisebeli terminebi:

simetria/asimetria

kompozicia

konturi

masala:

sxvadasxva zomis, formis da feris (Semodgomis) foTlebi

saxatavi furclebi

saTleli

feradi fanqrebi, carcebi, pasteli

saTadarigo furceli magidaze, foTlebis qveS dasafenad

gakveTilis msvleloba:

moswavleebi iyofian ramdenime jgufad. unawileben erTmaneTs pastelebs, ferad fanqrebs,

Segrovebul foTlebs. foTlebs gadaarCeven da gadayrian uvargisebs, calke gadadeben

gansakuTrebiT lamazebs...

maswavlebeli kiTxulobs vaJa fSavelas leqsis nawyvets:

gayviTlda mTebi,

gafuWda gzebi.

vucqer bunebas:

javriTa vkvdebi.

aRarsad vardi,

aRarsad ia,

dabla yviTeli

foToli hyria;

da ekiTxeba moswavleebs:

– weliwadis romel droze saubrobs poeti?

riTi mixvdiT, rom Semodgomazea saubari?

135

Page 136: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

tyes, guSin amwvanebulsa,

yviTeli feri sdebia.

yvela iZaxis: „acivda!`

dauTovnia mTebia.

avsila pantiT da foTliT

bilikebi da gzebia.

momakvdavsa hgavs buneba,

Tumc ar iZaxis: vkvdebia.

moswavleebi gaixseneben sxva leqsebs Semodgomaze, isaubreben Semodgomis niSnebze,

ferebze.

Semodgomis erT-erTi niSania Camocvenili foTlebi.

maswavlebeli ambobs:

– dRes Cven davxatavT foTlebs, romlebic xeebidan Camocvivdnen, dafrialeben, erT-

maneTSi irevian, wvimisgan sveldebian, xmebian, isvrebian...

warmoidgineT, rogor yria foTlebi miwaze, ra ferebiT daxatavT aseT foTlebs? daxuWeT

Tvalebi, moismineT leqsi da warmoidgineT suraTi, romelsac poeti aRgviwers:

maswavlebeli waikiTxavs galaktionis leqsis nawyvets:

scviva da scviva xeebs foToli,

gayviTlebuli, udrood mWknari;

daberavs risxviT, daberavs qari,

gayviTlda mdelo, gayviTlda moli...

scviva da scviva xeebs foToli.

maswavlebeli SesTavazebs moswavleebs, kargad daaTvalieron maT mier motanili foT-

lebi – rogori feri aqvT – zogi erTferia, zogi Wreli, laqebiani; rogori ZarRvebi aqvT

– qvevidan, foTols ZarRvebi ufro amoburculi aqvs, vidre zevidan, zogs bevri ZarRvi

aqvs, zogs cota; zog foTols ZarRvebi lamazad, mowesrigebulad aqvs ganawilebuli, zogs

ki ablabudasaviT daqsaqsuli, magram yvela foTols aqvs erTi mTavari ZarRvi, romelic mas

Suaze yofs. Tu foTlis orive naxevari erTnairia, es foToli simetriulia, Tu foTlis nax-

evrebis forma gansxvavebulia, foToli ar aris simetriuli, anu asimetriulia. maswavlebeli

sTxovs moswavleebs, foTlebis grovidan amoarCion da aCvenon mas simetriuli foTlebi.

Semdeg ki ipovon da aCvenon asimetriuli foTlebi.

maswavlebeli ambobs:

– Znelia foTlis daxatva ise, rom namdvils hgavdes. me gaswavliT xerxs, romelic saSuale-

bas mogvcems davxatoT foTlebi ise, rom yoveli detali, yoveli ZarRvi namdviliviT gamoi-

yurebodes.

136

Page 137: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

aqtivoba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs, rogor unda daxaton foTlis anabeWdi, ris merec

moswavleebi saTadarigo furcelze gaivarjiSeben axali teqnikis asaTviseblad.

daifenen gazeTs, dadeben erT foTols priala gverdiT gazeTisken, ZarRvian mxares ki

daafareben saxatav furcels da pasteliT da fanqriT mosinjaven anabeWdis gakeTebas.

mniSvnelovania, fanqars hqondes kargad gaTlili grZeli wveri.

fanqari qaRalds unda exebodes ara wveriT, aramed iribad – wveris mTliani zedapiriT.

aseve pastelis SemTxvevaSi – pasteli unda daawvinon furcelze horizontalurad.

zeda furceli, romelic foTolzea dafarebuli, xeliT kargad daiWiron, rom ar gainZres

da mis qveS dalagebulma foTlebma adgili ar Seicvalon.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs daakvirdnen foTlis anabeWds da Semoavlon konturi,

daamaton xazebi im adgilebs, romlebic furcelze mkafiod ar aRibeWda.

gavarjiSebis Semdeg moswavleebi Seudgebian namuSevris Sesrulebas – maswavlebeli sTx-

ovs maT, foTlebi lamazad daalagon furcelze, Seadginon lamazi kompozicia.

moswavleebi saTadarigo furcelze dalagebul foTlebs daafareben sufTa saxatav

furcels, gadausvamen mas sxvadasxva feris pastelebs da fanqrebs. foTlebis anabeWdebs

SeiZleba fanqriT Semoavlon konturi.

dasrulebul namuSevrebs ganixilaven kompoziciis kuTxiT – ramdenad kargadaa ganawile-

buli foTlebi furcelze, da feris kuTxiT – ramdenad gamoxatavs namuSevari Semodgomis

ganwyobas.

137

Page 138: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

oqros Semodgoma

mizani:

anabeWdis teqnikis daufleba;

sakuTari namuSevris Sefasebis unaris gamomuSaveba.

Sedegi:

s.g. I.1 – 3, 5, 7, 8, 9

s.g. I.2. – 2

s.g. I.3. – 1, 2, 3, 4

asaTvisebeli terminebi:

anabeWdi

peizaJi

foni

masala:

foTlebi

guaSis saRebavebi

saxatavi furclebi

wyali

funji

saTadarigo furceli

vizualuri masala:

anabeWdis Sesrulebis instruqcia

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli saubrobs Semodgomaze – sTxovs moswavleebs CamoTvalon Semodgomis

Tveebi da ekiTxeba:

– am sami Tvidan romelia ufro axlos zamTarTan?

rogori amindia Semodgomisas? – seqtemberSi? oqtomberSi? noemberSi?

vakeTebT daskvnas: rac ufro axlos varT zamTarTan, miT ufro cudi amindi dgeba.

ra ferebiT daxatavdiT Semodgomis karg aminds? cud aminds?

dRes Cven davxatavT Semodgomis peizaJs. peizaJi niSnavs bunebis xeds.

y- ra SeiZleba gamovsaxoT, rodesac bunebis xeds vxatavT?

y- ca, mze, Rrublebi, mTebi, xeebi, yvavilebi...

y- ra feris iqnebian xeebi Semodgomis peizaJze?

y- yviTeli, mwvane, wiTeli, yavisferi.

138

Page 139: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

y- raferisaa ca, roca cudi amindia? – ruxi.

y- ra ferisaa ca, roca kargi amindia? – cisferi.

y- moifiqreT, rogori aminds gamosaxavT Tqvens peizaJze da SeudeqiT muSaobas.

y- xeebis daxatvaSi ki Cven dagvexmarebian foTlebi.

aqtivoba:

jer movamzadoT foni – saRebavebiT daxateT – ca, miwa, balaxi.

sanam saRebavebi Sreba, gavivarjiSoT foTlebis anabeWdis gakeTebaSi.

foTols, ZarRviani mxridan, funjiT an RrubeliT wausviT saRebavi da frTxilad daadeT

igi savarjiSo furcels.

TiTebiT nazad datkepneT foToli imisTvis, rom saRebavi kargad gadavides furcelze

da yunwiT, ise, rom saRebavi ar gaidRabnos, frTxilad moxseniT foToli.

furcelze, foTlis anabeWdi gamoisaxeba. daakvirdiT foTlis gamosaxulebas, rogor

hgavs igi xes.

axla ki daamTavreT peizaJi. fonze, foTlebis anabeWdebiT, daxateT xeebi. imisTvis, rom

foTlebis anabeWdebi kidev ufro daemsgavsos xeebs, SeiZleba maT funjiT miuxatoT an

gaumuqoT totebi da Rero.

moswavleebi SemSral fonze, maswavleblis miTiTebiT, gaakeTeben foTlebis anabeWdebs

da Seasruleben Semodgomis peizaJs.

rodesac moswavleebi daasruleben samuSaos, maswavlebeli gamokiTxavs maT, vin rogori

amindi gamosaxa, igrZnoba Tu ara, rom namuSevarSi Semodgomaa asaxuli da ratom, hgavs Tu

ara anabeWdebi xeebs. gamouvidaT Tu ara is, rac Caifiqres.

139

Page 140: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

rvafexa

mizani:

aratradiciuli masalebis namuSevarSi gamoyenebis SesaZleblobis danaxvis unaris gan-

viTareba;

maTi gamoyenebiT martivi samganzomilebiani konstruqciis Seqmnis unarebis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

wre

masala:

qaRaldis rulonis muyaos guli, TeTri qaRaldi (erTi cali mTel klass eyofa, radgan

masze rvafexas Tvalebi unda daxaton), guaSi, funji

vizualuri masala:

rvafexas fotoebi

kikladuri da egeosuri keramikuli WurWeli rvafexas gamosaxulebiT

baTumis mozaikuri rvafexa

140

Page 141: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

moswavleebis namuSevrebis nimuSebi

samuSaos etapebi:

gakveTilis msvleloba:

maswavlebelma winaswar, garkveuli drois manZilze unda Seagrovos (an daavalos mos-

wavleebs saxlidan maTi motana) qaRaldis rulonis Sida gulebi im raodenobiT, ramdeni

bavSvicaa klasSi.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs rvafexas fotoebs miTiTebul bmulze da awvdis maT

damatebiT cnobebs rvafexas Sesaxeb:

y- es rvafexaa. is zRvisa da okeanis fskerze binadrobs. adre egonaT, rom es sacecebi

fexe bi iyo. amitomac rvafexa Searqves. axla mecnierebma daadgines, rom es xelebia,

magram saxeli igive SerCa. is erTaderTi cocxali arsebaa, romelsac sami guli aqvs;

misi Tvalis guga mogrZo sworkuTxedis formisaa; rbili sxeuli exmareba nebismi-

er xvrelSi gaZvres; rvafexas SeuZlia Seicvalos feri, rom mterma ver dainaxos da

gadaurCes SeWmas. davuSvaT, Tu qviSaze wevs, qviSis fers miiRebs da sxva cxovelebi

mas veRar amCneven.

daakvirdiT mis misawovrebs. rogori forma aqvT maT? (wriuli). wre igive rgolia.

y- axla vnaxoT, rogor gamosaxavdnen mas Zveli berZnebi Tixis WurWelze.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs egeosuri (kikladuri da kreta-mikenuri) keramikuli

WurWlis nimuSebs rvafexas gamosaxulebiT.

y- SexedeT, rogori moqnili xelebi aqvT am rvafexebs, TiTqos doqis mucels exvevian.

naxeT, ra lamazadaa daxatuli wriuli formis misawovrebi. isini xelebis mTels sig-

rZeze meordeba.

y- axla Tqvenc SeqmniT rvafexas gamosaxulebas.

instruqcia:

yy qaRaldis rulonis gulze zemoT daxateT Tvalebi da piri.

yy piris qvemoT, SuaSi, daxateT grZivi xazi gulis bolomde.

yy aseTive xazi daxateT ukana mxares.

yy Semdeg am grZiv xazebs Soris daxateT kidev ori xazi.

yy xazebs Soris gaavleT kidev ori xazi. Tqven miiRebT rva grZiv danayofs.

yy erTmaneTis miyolebiT, daxateT xazebs Soris ramdenime wre.

yy xazebis gayolebaze gaWeriT ruloni.

141

Page 142: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy TiToeuli `fexi~ daaxvieT fanqarze. is aiprixeba.

yy gaaferadeT rvafexas tani.

yy rgolebi gaaferadeT gansxvavebuli feris guaSiT.

aqtivoba:

moswavleebi qaRaldis muyaos rulonisgan akeTeben rvafexas samganzomilebian gamosax-

ulebas.

SeniSvna: maswavlebels SeuZlia SesTavazos moswavleebs gasarTob saxatav programas,

romelic maT kompiuterSi simetriuli naxatebis daxatvis saSualebas miscems (ix. resursebi).

142

Page 143: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

Rilebis xe

mizani:

namuSevarSi aratradiciuli masalebis gamoyenebis unari.

Sedegi:

s.g. I.1. – 2,3,4, 5, 7

s.g. I.2. – 2

s.g. I.3. - 3

masala:

muyao

Savi feris guaSis saRebavi

funji

Rilebi

pva webo

vizualuri masala:

namuSevrebis nimuSebi:

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs:

– CagixedavT bebos sakeravi manqanis ujrebSi an skivrSi? ra jobia Zvel skivrSi Senaxuli

nivTebis Tvalierebas! maqmanebi, mZivebi, naWrebi, Rilebi, gayviTlebuli fotoebi da lentiT

Sekruli werilebi winaprebis istoriebs gviamboben. Tu ufrosebi nebas dagrTaven, Zveli

RilebiT axali namuSevris Seqmna SeiZleba.

143

Page 144: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

instruqcia:

yy muyaoze guaSiTa da funjiT daxateT xe totebiT (foTlebis gareSe).

yy gaunawileT erTmaneTs Rilebi. winaswar moifiqreT, ra feris RilebiT gsurT Tqve-

ni xeebis `ayvaveba~. rodesac saRebavi gaSreba, daawveTeT Txevadi webo pva totebis

garSemo da dadeT am adgilebze Rilebi.

Semajamebeli kiTxvebi:

yy mogewonaT es samuSao? ratom?

yy ra mogwonT Tqvens namuSevarSi yvelaze metad?

yy kidev visi namuSevari mogwonT da ratom?

yy kidev rogori namuSevris Seqmna SeiZleba Rilebis gamoyenebiT?

aqtivoba:

moswavleebi xataven xes da awebeben Rilebs foTlebad.

144

Page 145: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

Semajamebeli gakveTili – peizaJi xeebiT

mizani:

martivi formebis gamoWris unari;

aplikaciis teqnikis daufleba,;

instruqciis gaazreba.

Sedegi:

s.g. I.1 – 2, 4, 5

s.g. I.3. – 3

asaTvisebeli terminebi:

peizaJi

aplikacia

horizontis xazi

silueti

masala:

saxatavi furceli

muqi (lurji, iisferi an Savi furceli fonisTvis (ar aris savaldebulo))

patara zomis feradi qaRaldebi

makrateli

webo

Savi flomasteri

SeniSvna: Seafsebis kriteriumebi komentarebis nimuSebiT ix. danarTSi.

vizualuri masala:

xeebis fotoebi

aqtivobis nabij-nabij instruqcia

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli gamoacxadebs gakveTilis Temas.

SekiTxva – ra aris xe? riT gansxvavdeba xe yvavilisgan? buCqisgan? balaxisgan?

TamaSi:

maswavlebeli CamoTvlis sxvadasxva mcenaris, maT Soris xeebis saxelebs – mag. muxa, iasa-

mani, naZvi, vardi, baobabi, ia, nekerCxali, Wadari, qinZi, Tela...; moswavleebma unda awion xeli

mxolod maSin, rodesac xis saxelwodebas gaigoneben.

TamaSis Semdeg maswavlebeli dasvams SekiTxvas:

145

Page 146: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

– ra hqvia xis nawils, romelzec totebi izrdeba? – Rero.

– ra hqvia xis im nawils, romelzec foTlebia ? – totebi, gvirgvini

Semdeg moswaleebi daakvirdebian xeebis fotoebs da isaubreben gansxvavebebze – zog xes

msxvili Rero (tani?) aqvs, zogs wvrili; zogs gaSlili gvirgvini aqvs, zogs wawvetebuli.

maswavlebeli ityvis:

y- warmoidgineT xeebi, TiTqos maT Soridan, Sebindebisas, an RamiT uyurebT. ras dain-

axavT? gaarCevT Tu ara totebs, foTlebs?

sibneleSi Cven xeebis siluets davinaxavT. silueti aris figuris damaxasiaTebeli moxa-

zuloba, romelic Sor manZilze, burusSi an sibneleSi aRiqmeba.

mxatvrobaSi ki, silueti aris erTferi, Crdilis msgavsi gamosaxuleba, romelic daxatu-

lia (an gamoWrili da dakruli) sxva feris fonze.

– daakvirdiT xeebis suraTs xeebis siluetebiT – rogori siluetebi aqvT maT? – mom-

rgvalebuli, wvetiani, samkuTxa, Rrublis msgavsi...

y- dRes Cven aplikaciis teqnikiT, gavakeTebT namuSevars, romelsac davarqmevT `peizaJi

xeebiT~. peizaJi aris saxviTi xelovnebis Janri, romelSic bunebis suraTia asaxuli.

aplikacia ki dawebebas niSnavs. Cven gamovWriT feradi qaRaldebidan xeebis siluetebs,

davaxatavT totebs da davawebebT maT saxatav furcelze.

aqtivoba:

maswavlebeli moswavleebs auxsnis namuSevris Sesrulebis proceduras (ix. el.resursi):

• qaRaldis zolebi unda daiWras sxvadasxva zomis oTxkuTxedebad.

(moswavleebi daWril, sxvadasxva feris oTxkuTxedebs erTmaneTSi gainawileben ise, rom

yvelas yvela feri Sexvdes).

• oTxkuTxedebs daaxateT da gamoWeriT xis sxvadasxva formis gvirgvinebi – mom-

rgvalebuli, samkuTxa, ovaluri, Rrublis magvari siluetebi.

• yovel gamoWril siluets, Savi flomasteriT, SuaSi dauxateT xazi, romelic xis

Reros aRniSnavs.

• Semdeg Reros miuxateT nair-nairi formis totebi.

• saxatav furcelze gaavleT horizontis xazi, xazis zeviT daawebeT xeebis gvirgvinebi,

• yovel dawebebul xes, horizontis xazis qvemoT dauxateT (CamoagrZeleT) Rero.

mza namuSevrebi SeiZleba daikidos erTad, rogorc erTi mTliani namuSevari – namuSevrebi

uknidan SeerTdes (skoCiT ise, rom yvela namuSevris horizontis xazi erTmaneTs daemTxves),

furclebis acdenili kideebi ki waiWras erT xazze.

146

Page 147: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

VII Tema: msjeloba

ras gviambobs suraTi

matisis `ojaxi~, `fortepianos gakveTili~ da `Wadrakis moTamaSeebi~

mizani:

dakvirvebis, aRweris, interpretaciis, analizis, Sedarebisa da Sefasebis unarebis gan-

viTareba; xelovnebis, rogorc komunikaciis saSualebis gacnobierebisa da gamoyenebis

unarebis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 5

s.g. I.3. – 1, 2, 4, 5

s.g. I.4. – 4

masala:

saxatavi furceli, flomasterebi an feradi fanqrebi

vizualuri masala:

anri matisis namuSevrebi:

`mxatvris ojaxi~

„Wadrakis moTamaSeebi~

„fortepianos gakveTili~

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs:

y- ras akeTebT xolme saxlSi Tavisufal dros? rogor erTobiT ojaxis wevrebTan erTad?

y- moswavleebis pasuxebis mosmenis Semdeg maswavlebeli ambobs:

y- frangma mxatvarma anri matismac gviambo sakuTari ojaxis Sesaxeb, oRond sityvebis

gareSe. Tanac ise, rom araTu misma axloblebma, aramed bevri wlis Semdeg misTvis

sruliad ucxo adamianebmac gaiges es ambavi. aba, Tu mixvdebiT, rogor?

moswavleebi gamoTqvamen mosazrebebs da savaraudod, mixvdebian, rom matisma es ambavi

daxata.

y- ese igi, naxatiT SegviZlia ambis moyola. naxati sityvebs cvlis. adamianebis warsulis

Sesaxeb bevri ram swored maTi naxatebis meSveobiT SevityveT. modiT, axla matisis

saxlSi SevixedoT da vnaxoT, ras gviambobs suraTebi misi ojaxis Sesaxeb.

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs anri matisis samive naxats (oRond, ar eubneba namuSevrebis

saTaurebs – moswavleebma Tavad unda moufiqron maT saTaurebi). Semdgom aCvenebs TiTo suraTs

da mis garSemo usvams kiTxvebs (kiTxvebis mzardi sirTule SesaZleblobas iZleva, aqtivobaSi

147

Page 148: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

CavrToT yvela donis saazrovno unaris mqone moswavle. gasaTvaliswinebelia, rom faqtobriv

kiTxvebze pasuxebis garda, yvela pasuxi misaRebia, eTanxmeba maT maswavlebeli Tu ara).

I etapi: aRwera

yy vin arian gamosaxulni am suraTze?

yy daTvaleT, ramdeni biWia?

yy ramdeni qalia?

yy ras akeTeben isini?

yy sad imyofebian?

yy aRwereT oTaxi

yy romeli sagnebi gecnobaT? CamoTvaleT (buxari, aveji, fortepiano, xaliCa, kedlebze

suraTebi, Wadrakis dafa, larnaki yvavilebiT, wignebi, qandakeba...

II etapi: analizi

yy rogor fiqrobT, ratom daxata mxatvarma es suraTi? risi Tqma undoda CvenTvis?

yy rogori ganwyoba modis am suraTidan? (simyudrovis, simSvidis). ra qmnis aseT ganwyo-

bas? (yvela Tavisi saqmiT aris dakavebuli – TamaSoben Wadraks, ukraven fortepianoze,

qsoven, kiTxuloben).

yy ra ganwyobas qmnis es ferebi, siWrele? ratom?

yy gendomebodaT iq yofna? ratom?

III etapi: interpretacia

yy vin arian biWebi erTmaneTisTvis? (Zmebi) ratom fiqrobT ase? (erTnairad acviaT).

yy rogor fiqrobT, vin arian es qalbatonebi?

yy mxatvars rom SexvedrodiT, ra kiTxvas dausvamdiT am naxatTan dakavSirebiT?

yy ras daarqmevdiT am suraTs (rogor daasaTaurebdiT am suraTs)? (moswavleebis mier

gamoTqmuli mosazrebebis Semdeg maswavlebeli eubneba namuSevris saTaurs da ekiTxeba,

moswonT Tu ara es saTauri, Tu maT mier mofiqrebuli ufro Seesabameba).

yy warmoidgineT, rom Tqvenc am suraTze xarT gamosaxuli. rogor daxatavdiT Tqvens

Tavs? ra saqmiT iqnebodiT garTuli? romeli TamaSi giyvarT yvelaze metad?

yy kidev vis gamosaxavdiT Tqvens naxatSi? ra saqmianobiT iqnebodnen dakavebuli Tqveni

ojaxis wevrebi?

yy hgavs es viTareba imas, rac Tqvens ojaxSi xdeba, Tu gansxvavdeba? riT hgavs an riT

gansxvavdeba?

IV etapi: Sefaseba

yy mogwonT es suraTi Tu ara? ratom?

yy ra gamouvida mxatvars yvelaze kargad?

148

Page 149: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy ra gamouvida cudad?

yy ris Secvlas urCevdiT mxatvars, rom suraTi ufro saintereso gaxdes?

yy dakidebdiT am suraTs Tqveni oTaxis kedelze? ratom?

Semdeg maswavlebeli uambobs, rom suraTebze gamosaxulni arian mxatvris vaJebi, qaliS-

vili da meuRle (Savgvremani).

V etapi: Sedareba

yy ras gviambobs es suraTebi – rogoria mxatvris ojaxi? risi keTeba hyvarebiaT matisis

ojaxis wevrebs?

yy SeadareT es situacia Tqveni ojaxis yoveldRiur situacias – riT hgavs da riT gansx-

vavdeba? Tqven TamaSobT xolme Wadraks?Tqvens ojaxSi ukraven musikalur instru-

mentebze?

yy modiT, Tqvenc `moyeviT~ ambavi sityvebis gareSe. daxateT Tqveni ojaxis erTi Cveu-

lebrivi dRe. Semdeg gakveTilze gvaCveneT da vimsjeloT, ra daxateT. mTavaria, msj-

elobisas vacadoT erTmaneTs azris gamoTqma.

saSinao davaleba: moswavleebi xataven sakuTari ojaxis erT Cveulebriv dRes. Semdeg

gakveTilze warudgenen klass da imsjeleben erTmaneTis namuSevrebis Sesaxeb.

aqtivoba:

moswavleebi akvirdebian, aRweren da msjeloben naxatebis Sesaxeb. davalebad – xataven

sakuTar ojaxs.

149

Page 150: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

ras gviambobs suraTi

JorJ sioras `mobanaveebi anierSi~

mizani:

dakvirvebis, aRweris, interpretaciis, analizisa da Sefasebis unarebis ganviTareba;

xelovnebis, rogorc komunikaciis saSualebis gacnobierebisa da gamoyenebis unaris

ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I. 1. – 1

s.g. I. 3. – 1, 2, 4

s.g. I. 4

masala:

feradi fanqrebi an flomasterebi, saxatavi furceli.

vizualuri masala:

JorJ sioras namuSevari `mobanaveebi anierSi~; gasaferadebeli: https://www.thecolor.com/

Coloring/georges-seurat-bathers.aspx

gakveTilis msvleloba:

(SeniSvna: sasurvelia, es gakveTili zafxulis ardadegebis Semdeg an moaxloebamde

Catardes, raTa zRvaze dasvenebis STabeWdilebebi naTeli iyos.

maswavlebeli ekiTxeba, sad da rogor daisvenes, ra STabeWdilebebiT dabrundnen, ratom

eCqarebaT ardadegebis dawyeba da zRvaze wasvla da a.S.)

maswavlebeli aCvenebs frangi mxatvris JorJ sioras `mobanaveebs anierSi~ da svams kiTx-

vebs (kiTxvebis mzardi sirTule SesaZleblobas iZleva, aqtivobaSi CavrToT yvela donis

saazrovno unaris mqone moswavle. gasaTvaliswinebelia, rom faqtobriv kiTxvebze pasuxebis

garda, yvela pasuxi misaRebia, eTanxmeba maT maswavlebeli Tu ara):

I etapi: aRwera

yy aRwereT, ras xedavT suraTze?

yy sad xdeba moqmedeba? riTi mixvdiT?

150

Page 151: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy wlis ra droa? ratom fiqrobT ase?

yy dRis ra periodia? ra mianiSnebs amaze?

yy ramdeni adamiania gamosaxuli?

yy ramdenia wyalSi?

yy ramdenia napirze?

yy ramden navs xedavT?

yy ramdeni adamiania navebSi?

yy win ra cxovelia gamosaxuli?

yy ramdens axuravs qudi?

yy ramdens ar axuravs qudi?

yy daTvaleT, sul ramdeni qudia gamosaxuli?

yy ra ferebi gamoiyena mxatvarma?

yy yvelaze metad, romeli feri gamoiyena? ra aris daxatuli am feriT?

yy kidev ra feri gamoiyena uxvad? ra aris daxatuli am feriT?

yy yvelaze naklebad, romeli feri ixmara? ra aris daxatuli am feriT?

yy rogor fiqrobT, ra masaliT aris daxatuli suraTi – fanqrebiT Tu saRebavebiT?

yy pirvel rigSi, ra gxvdebaT TvalSi? romeli gamosaxuleba ipyrobs Tqvens yuradRebas

yvelaze metad? ratom miiqcia man Tqveni yuradReba?

yy romeli gamosaxulebaa mniSvnelovanebiT Semdegi (afrebiani navebi wyalSi...)?

yy yuradRebiT daTvalierebis Semdeg kidev ra detalebs aRmoaCenT suraTze (fonze

qalaqis gareubani saxlebiT, xidiT, qarxnebis milebiT...)?

II etapi: analizi

yy rogor fiqrobT, ratom daxata mxatvarma es suraTi? risi Tqma undoda CvenTvis?

yy rogori ganwyoba modis am suraTidan? ra qmnis aseT ganwyobas?

yy ra ganwyobas qmnis es ferebi? ratom?

yy gendomebodaT iq yofna? ratom?

III etapi: interpretacia

yy rogor fiqrobT, vin arian es adamianebi?

yy mxatvars rom SexvedrodiT, ra kiTxvas dausvamdiT am naxatTan dakavSirebiT?

yy ras daarqmevdiT am suraTs (rogor daasaTaurebdiT am suraTs)? (moswavleebis mier

gamoTqmuli mosazrebebis Semdeg maswavlebeli eubneba, rom namuSevris saTauria

`mobanaveebi anierSi~ da ekiTxeba, moswonT Tu ara es saTauri, Tu maT mier mofiqre-

buli ufro Seesabameba).

yy warmoidgineT, rom Tqvenc am suraTze xarT gamosaxuli. rogor daxatavdiT Tqvens

Tavs – wyalSi mobanaves, napirze mwoliares, mjdoms Tu naviT moseirnes; qudiT Tu

uqudod? ratom?

yy ratom unda gvexuros zafxulSi qudi? ra SeiZleba dagvemarTos, Tu quds ar davi-

xuravT?

151

Page 152: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy Tqven rom dagexataT mdinareze banaoba, rogor daxatavdiT?

yy giseirniaT afriani naviT? sasiamovnoa naviT seirnoba?

yy Tqven yofilxarT msgavs garemoSi? sad? ra xdeboda? hgavs es viTareba imas, rac Tqven

Tavs gadagxdaT, Tu gansxvavdeba? riTi hgavs an riT gansxvavdeba?

IV etapi: Sefaseba

yy mogwonT es suraTi Tu ara? ratom?

yy ra gamouvida mxatvars yvelaze kargad?

yy ra gamouvida cudad?

yy ris Secvlas urCevdiT mxatvars, rom suraTi ufro saintereso gaxdes?

yy rogor fiqrobT, sasiamovno zafxuli gaatara mxatvarma?

yy dakidebdiT am suraTs Tqveni oTaxis kedelze? ratom?

saSinao davaleba:

yy daxateT Tqveni zafxulis erTi RirsSesaniSnavi dRe, romelic gansakuTrebiT daga-

maxsovrdaT da Semdeg gakveTilze gviambeT, ra daxateT.

Tu dro darCeba, maswavlebels SeuZlia aCvenos moswavleebs JorJ sioras ferweruli

tilos ilustracia `kviris SuadRe kunZul grand Jatze~, dausvas moswavleebs msgavsi kiTx-

vebi da Seadarebinos es ori naxati erTmaneTs.

JorJ siora, `kviris SuadRe kunZul grand Jatze~:

aqtivoba:

moswavleebi aRweren da msjeloben JorJ sioras ferwerul tiloze `mobanaveebi anier-

Si~. davalebad – xataven zafxulis erT gamorCeul dRes da Semdeg gakveTilze warudgenen

naxats klass ganmartebebiT.

aseve, saSinao davalebad maswavlebels SeuZlia misces sioras `mobanaveebis~ onlain gasa-

feradebeli bmulze (mocemulia el. resursebSi) (palitra mocemulia marcxniv. moswavlem

unda daawkapunos ferze, Semdeg gasaferadebel areze da feri Caisxmeba. bmulze SesaZle-

belia namuSevris Senaxva, gaziareba, amobeWdva da xelaxla gaferadeba. maswavlebeli unda

daexmaros moswavleebs ufasod daregistrirebaSi.

152

Page 153: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

zRapari

mizani:

naxatebis Sinaarsis amocnobis, Sinaarsze da STabeWdilebaze saubris unaris ganviTareba;

siuJetis logikurad warmarTvis unaris ganviTareba;

erToblivi muSaobis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.2. – 1, 2, 4

s.g. I.4. – 3, 4

asaTvisebeli terminebi:

ilustracia

ilustratori

masala:

maswavleblis kompiuteri

moswavlis kompiuteri

saxatavi furclebi

nebismieri saxatavi masala

vizualuri masala:

wiTelqudas ilustraciebi

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli gakveTilis dasawyisSi gamokiTxavs moswavleebs, romeli zRaprebi ician,

rogori zRaprebi moswonT, romelia maTi sayvareli zRapari. zRapris romeli gmiri moswonT,

romels mibaZavdnen da ratom. uyvarT Tu ara dasuraTebuli wignebis daTvaliereba, romeli

wignis naxatebi moswonT da ratom.

maswavlebeli etyvis moswavleebs: naxatebs, romlebsac isini wignebSi aTvaliereben,

ilustraciebi ewodebaT, mxatvrebs ki, romlebic wignebs asuraTeben – ilustratorebi.

y- suraTebi, romlebsac ekranze xedavT, frangma mxatvarma, wignebis ilustratorma,

feliqs lorium daxata ori, yvela bavSvisTvis kargad cnobili zRaprisTvis. me es

suraTebi erTmaneTSi ameria. damexmarebiT maT dalagebaSi?

y- Tu asea, imuSaveT wyvilebSi. erTad daakvirdiT naxatebs da gamoicaniT, romel zRa-

prebs gagoneben isini. gadaarCieT da daajgufeT naxtebi – erTi zRapris naxatebi erT

grovad daalageT, meoresi ki meore grovad.

y- Semdeg daakvirdiT gadarCeul naxatebs, gaixseneT zRapari, romelsac naxatebi gviam-

boben da daalageT isini iseTi TanmimdevrobiT, rogorc am zRapris wignSi iqnebodnen

ganawilebuli.

153

Page 154: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

y- Tu romelime Tqvenganma ver amoicno zRapari, sTxoveT megobars, giamboT misi Sinaarsi.

aqtivoba 1:

kompiuterul programaSi (MS Word), pirvel furcelze mocemuli iqneba yvela ilustra-

cia erTad, areul mdgomareobaSi.

momdevno furclebze, ukeT dasaTvaliereblad, dalagebuli iqneba or-ori ilustracia

imave TanmimdevrobiT.

pirvel etapad moswavleebi gadaarCeven da ilustraciebis gadaCoCebiT daalageben erT

furcelze `konkias~ zRapris ilustraciebs, meoreze ki `wiTelqudas~ zRapris ilustra-

ciebs.

meore etapze, TiToeuli zRapris ilustraciebs daalageben logikuri TanmimdevrobiT.

154

Page 155: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

momdevno gakveTilze maswavlebeli gamokiTxavs moswavlebs, moewonaT Tu ara feliqs

lorius ilustraciebi, ra moewonaT, ra ar moewonaT; romeli ilustracia moewonaT gansa-

kuTrebiT da ratom.

y- Tu SeamCnieT, rom `wiTelqudas~ ilustraciebs erTi naxati aklia? (aklia naxati, sadac

monadire Svelis wiTelqudas da bebias).

y- mo diT, SevavsoT es danaklisi. yovelma Tqvenganma, nebismieri masaliT – feradi fan-

qrebiT, flomasterebiT, saRebavebiT daxateT, rogor gadaarCens bebias da wiTelqudas

monadire.

aqtivoba 2:

masala: saxatavi furclebi

moswavleebis arCevaniT – saRebavebi, flomasterebi, fanqrebi an pasteli.

moswavleebi amoirCeven masalas da daxataven naxats Temaze `rogor uSvela monadirem

wiTelqudas da bebias~.

155

Page 156: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

frinvelebi

mizani:

samyaros mravalferovnebis danaxvis unaris gaRviveba;

warmosaxviT xatvis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. - 1, 3

s.g. I.3. – 1

asaTvisebeli terminebi:

peizaJi

masala:

saxatavi furclebi

feradi fanqrebi da flomasterebi

vizualuri masala:

maswavleblis mier SerCeuli frinvelebis gamosaxulebebi

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs sxvadasxva frinvelis fotos da ekiTxeba:

y- ra aris gamosaxuli am fotoebze?

y- kidev ras vuwodebT Citebs ? – frinvelebs.

y- riTi gansxvavdebian frinvelebi cxovelebisgan? – cxovelebi dadian, frinvelebi ki

dafrinaven.

y- daakvirdiT frinvelebis fotoebs da CamoTvaleT, ra niSnebiT varCevT erTmaneTisgan

frinvelebs da cxovelebs, ra aqvT frinvelebs iseTi, rac ara aqvT cxovelebs? – frin-

velebs aqvT frTebi, niskarti, bumbuli, cxovelebisgan gansxvavebiT, ara aqvT TaTebi

da kbilebi. frinvelebs ori fexi aqvT, cxovelebs ki oTxi.

y- cxovelebSi arsebobs ori gamonaklisi – erT-erT cxovels aqvs frTebi, meores ki

niskarti. ipoveT suraTebSi am cxovelebis gamosaxuleba (Ramura da ixvniskarta).

y- arsebobs Tu ara frinveli, romelic ar dafrinavs da cxoveli, romelic dafrinavs?

– siraqlema, kivi da pingvini ar dafrinaven, Ramura ki cxovelia da dafrinavs.

y- gaixseneT frinvelebi, romlebsac curva SeuZliaT – ixvi, pingvini, Tolia.

y- dedamiwaze cxovrobs uamravi arseba, romelic dafrinavs, magram ar aris frinveli,

ra ewodeba aseT arsebebs? – mwerebi.

y- gamodis, rom erTaderTi niSani, romelic namdvilad ganasxvavebs frinvelebs sxva

arsebebisgan aris bumbuli.

yvelaze patara frinveli zomiT buzis tolia da mas kolibri hqvia.

156

Page 157: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yvelaze did frinveli ki siraqlemaa. (moswavleebi moZebnian am or frinvels saxelmZR-

vaneloSi).

– fotoebze gamosaxulia dedamiwaze mcxovrebi ulamazesi Citebi. kargad daaTvaliereT es

suraTebi da daxateT bunebis xedi – peizaJi, romelic zRapruli CitebiT iqneba dasaxlebuli.

aqtivobis Semdeg maswavlebeli gamokiTxavs moswavleebs, ra frinvelebi daxates, sad

cxovroben maTi frinvelebi, rogori xasiaTi aqvT, ra uyvarT da sxva.

aqtivoba:

moswavleebi daxataven CitebiT hgavsebul peizaJs. aqtivobis Semdeg maswavlebeli gamo-

kiTxavs moswavleebs, ra frinvelebi daxates, sad cxovroben maTi frinvelebi, rogori xasiaTi

aqvT, ra uyvarT da sxva

157

Page 158: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

qalbatoni Jinus portreti

mizani:

xelovnebis nawarmoebis Sesaxeb msjelobisa da portretis xatvis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 5

s.g. I.3. – 1, 2, 4, 5

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

portreti

masala:

saxatavi furceli, feradi fanqrebi an flomasterebi

vizualuri masala:

van gogi, `qalbatoni Jinus portreti~

pol gogeni, `qalbatoni Jinus portreti~

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs ilustraciebs da ekiTxeba:

– ras fiqrobT am namuSevrebis Sesaxeb?

savaraudod, moswavleebi mixvdebian, rom namuSevrebze erTi da igive qalia daxatuli.

– ra niSniT mixvdiT, rom namuSevrebze erTi da igive qalia daxatuli? (saxis nakvTebi, Tmis

feri, varcxniloba, Cacmuloba...)

– riT gansxvavdeba erTmaneTisgan es portretebi? rogor fiqrobT, erTi mxatvris namu-

Sevrebia Tu sxvadasxva mxatvris? aba vnaxoT, visi pasuxi daemTxveva sinamdviles.

es kiTxva moswavleebis interess gaaRvivebs. swori pasuxis Tqmis Semdeg (ori sxvadasxva

mxatvari) Semdeg maswavlebeli uxsnis moswavleebs:

– Tu vinmem ver gamoicaniT, guli ar gaitexoT. es Zalian rTuli kiTxva iyo. masze pasuxis

gacema ufrosebsac ki gauWirdebodaT, radgan am suraTebze marTlac erTi da igive qalia

da nakvTebi, tansacmeli, Tmis varcxniloba zustad igivea. rogor unda mimxvdariyaviT,

rom sxvadasxva mxatvris daxatulia?

pasuxebis mosmenis Semdeg maswavlebeli uambobs:

– mxatvrebi – vinsent van gogi da pol gogeni megobrobdnen. qalaq arlSi yofnisas, isi-

ni xSirad dadiodnen sadguris kafeSi, sadac sadilobdnen, xelovnebaze saubrobdnen

da ubralod, isvenebdnen. erTxelac, kafes mepatrones, qalbaton Jinus sTxoves, cota

xniT gaunZrevlad damjdariyo, rom misi suraTi daexataT. radgan megobrebi kafes xSiri

stumrebi iyvnen, qali daTanxmda. ase Seiqmna erTi pirovnebis ramdenime suraTi. suraTs,

romelzec adamiania gamosaxuli, portreti ewodeba. gogenma erTi Sav-TeTri Canaxati

158

Page 159: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

Seqmna, romelic Semdeg, saxelosnoSi, tiloze zeTis saRebavebiT daxata. van gogma ki

qalbatoni Jinus portretis ramdenime varianti dagvitova.

mogvianebiT, rodesac pol gogeni parizSi dabrunda, vinsent van gogma mas werili miswera:

`uzomod mixaria, rom Tqveni Canaxatis mixedviT Cems mier Seqmnili qalis portreti moge-

wonaT. didi mondomebiTa da pativiscemiT vecade, sizuste damecva. Tumca, Tavs ufleba

miveci, ferebis meSveobiT ambavi Cemeburad gadmomeca... gTxovT, es namuSevari ganixiloT,

rogorc arlSi yofnisas Cveni erToblivi Sromis Sedegi~.

maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs:

y- rogor fiqrobT, ratom arCia gogenma ganivi, van gogma ki grZivi suraTi? (gogenTan

qalis ukan kafeSi xalxi da biliardis magidaa gamosaxuli. maT dasatevad gogenma

ganivi orientacia SearCia).

y- gogens rom grZiv tiloze daexata, amdeni ram daeteoda? (ara)

y- van gogTan mxolod qali da magida Cans. sxva araferi. rogor fiqrobT, amis dasatevad

van gogs ganivi wyoba dasWirdeboda? (ara). van gogma grZivi suraTi Seqmna. ese igi, amas

hqonia mniSvneloba. suraTis wyobas imis mixedviT virCevT, risi daxatva gvsurs.

y- rogor da ra sityvebiT saubrobs van gogi megobris naxatis Sesaxeb? (pativiscemiT).

Tqveni azriT, rogori adamiani iyo vinsent van gogi? (Tavaziani, zrdili, keTili).

y- rogor fiqrobT, van gogs rom miewera, Cemi naxati Sensaze ufro lamazi gamovidao,

ra moxdeboda? (gogens ewyineboda). ese igi, van gogi keTilganwyobilia sxvisi Sromis

mimarT. ar cdilobs, damsaxureba mxolod sakuTar Tavs miaweros. isini xom xatvis

dros albaT saubrobdnen, rogor ajobebda qalbatonis daxatva. SesaZloa, rCevebs

aZlevdnen erTmaneTs. van gogi amas afasebs da madlierebas gamoxatavs.

y- rogor fiqrobT, sworia Tu ara van gogis damokidebuleba megobris namuSevris mimarT?

Tqvenc naxulobT erTmaneTis namuSevrebs da azrs gamoTqvamT maT Sesaxeb. ra sityvebi

SeiZleba vixmaroT aseT SemTxvevebSi? (lamazia, momwons...). ra sityvebma SeiZleba guli

atkinos adamians? (ras hgavs, uSnoa, xatva ar ici, Cemi jobia da a.S.).

y- Tu rCevas miscemT erTmaneTs, es Zalian kargi iqneba. magram rCeva keTilganwyobili

unda iyos. magaliTad: `momwons, rogor daxate, magram SegeZlo ufro akuratulad

gageferadebina~ an: `xom ar ajobebda, ufro mxiaruli ferebi gexmara?~

y- modiT, axla Cemi portreti daxateT. me gaunZrevlad vijdebi. Tqven ki ecadeT, gad-

mosceT Cemi Tmis feri, varcxniloba, Cacmuloba. ecadeT, portreti damamsgavsoT.

y- rogor girCevniaT saxatavi furclis dadeba – grZivad Tu ganivad?

y- dasasruls, namuSevris ukana mxares miawereT Tqveni saxeli, gvari da TariRi. Semdeg

Cven vecdebiT, Tavazianad vimsjeloT Tqveni namuSevrebis Sesaxeb. erTmaneTs ar vaw-

yeninoT da gakveTili yvelasTvis sasiamovnod davasruloT.

aqtivoba:

moswavleebi xataven maswavleblis portrets da Semdeg msjeloben erTmaneTis namu-

Sevrebis Sesaxeb.

159

Page 160: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

VIII Tema: Semajamebeli TamaSebi

ipove zedmeti (saxviTi xelovnebis dargebi)

mizani:

xelovnebis dargebis gacnoba, amocnobisa da daxarisxebis unarebis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.4. – 1

asaTvisebeli terminebi:

arqiteqtura, qandakeba, mxatvroba, dizaini

vizualuri masala:

pirveli rigi (arqiteqtura):

taj mahali, gudeas Sumeruli qandakeba (zedmeti), Tbilisis operisa da baletis Teatri,

romis kolizeumi, mcxeTis jvris monasteri.

meore rigi (qandakeba):

160

Page 161: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

merab berZeniSvilis `daviT guramiSvili~, delfosis meetle, rafael santis `madona kon-

estabile~ (zedmeti), frederik bartoldis `Tavisuflebis~ qandakeba, nike samoTrakielis

qandakeba.

mesame rigi (mxatvroba):

leonardo da vinCis `jokonda~, ogiust renuaris `ori da terasaze~, firosmanis `iremi~,

kazimir maleviCis `momkeli~, Zveli Cinuri faifuris TefSi (zedmeti)

meoTxe rigi:

ispahanis didi meCeTi (zedmeti), Zveli berZnuli amfora, sparsuli xaliCa, tifanis sanaTi,

Zveli egvipturi savarZeli (asli)

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen pirveli horizontaluri rigis gamosax-

ulebebs da ekiTxeba:

y- ra aris gamosaxuli am ilustraciebze? (savaraudo pasuxebi – Senobebi, saxlebi, sasax-

le, taZari, eklesia). da erTi adamianis figura.

y- rogor fiqrobT, ra aqvT maT saerTo? (savaraudo pasuxebi – isini adamianma qviT aaS-

ena; maT aqvT kedlebi, kari, fanjrebi da saxuravi. marto adamianis figuras ar aqvs es

yvelaferi. is aq zedmetia).

y- adamianis mier agebul Senobebs – saxlebs, sasaxleebs, taZrebs, koSkebs, – arqiteqtu-

ra hqvia. arqiteqtura xelovnebis dargia. marTalia, yvela arqiteqturuli nageboba

xelovnebis nimuSi ar aris, magram, Tu is gamorCeulia, lamazia da aseTive nagebobas

sxvagan versad naxavT, maSin is xelovnebis qmnilebaa. nagebobebs arqiteqtorebi qmnian.

jer moifiqreben, daxataven, Semdeg momavali Senobis proeqts daxazaven, zomebsa da

masalas miuTiTeben da saqmes mSeneblebs gadascemen. arqiteqtori nagebobas ar aSen-

ebs. es mSeneblebis saqmea.

y- (moswavlis SesaZlo kiTxva) adamianis figurac nagebobaa? (ara)

y- (moswavlis SesaZlo kiTxva) Tu isic qvisganaa gamokveTili, mainc ar miekuTvneba

arqiteqturis dargs? (ara, radgan figuraSi ver icxovreb, ar aqvs kedlebi, kari, fan-

jrebi da saxuravi).

y- pirveli rigis zedmeti ilustracia Zveli Sumerebis mefes, gudeas qandakebas war-

mogvidgens.

y- daakvirdiT meore rigis gamosaxulebebs. ra aqvT maT umetesobas saerTo? (savaraudo

pasuxebi – am rigSi ufro metad adamianebis figurebia). isini gudeasaviT ki ar sxedan,

aramed dganan, magram esec qandakebebia. qandakeba mkvrivi masalisgan Seqmnili samgan-

zomilebiani, moculobiTi figuraa. zogi qandakeba qvisganaa gamokveTili, zogi xisgan,

zogi ki – brinjaoTia Camosxmuli. maT moqandake qmnis. ginaxavT sadme qandakeba? sad,

visi?

y- ra aris aq zedmeti? (savaraudo pasuxi – qalisa da bavSvis wriuli suraTi). qandakeba

mrgvalia. SegiZlia garSemo Semouaro da yvela mxridan daaTvaliero. naxati daxatu-

161

Page 162: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

lia da brtyelia, marto erTi mxridan Cans. es mxatvrobaa. aq rafael santim daxata

RvTismSobeli mariami patara qristeTi kalTaSi.

y- ra aqvT saerTo mesame rigis gamosaxulebebs? (aq sul iseTive brtyeli naxatebia,

rogorc meore rigis zedmeti ilustracia – RvTismSobeli qristeTi. verc maT Semou-

vli garSemo). es mxatvrobaa, radgan gamosaxulebebi daxatulia brtyel zedapirze.

naxatebs asruleben funjiTa da saRebavebiT, fanqriT da sxva saxatavi masaliT, CarCoze

gadaWimul tiloze, xeze an qaRaldze.

y- ra aris am rigSi zedmeti? (TefSi. is moxatulia, magram TviTon nivTi – naxati ar aris).

y- ukanasknel, meoTxe rigs mivadeqiT. ra aris gamosaxuli am rigSi? (savaraudo pasuxi:

ojaxSi mosaxmari sxvadasxva sagani – larnaki, xaliCa, sanaTi, savarZeli. aq marto pir-

veli gamosaxulebaa zedmeti – es arqiteqturaa). marTalia, aq zedmetia ispahanis didi

meCeTi – musulmanTa samlocvelo. is arqiteqturis dargis erT-erTi umSvenieresi

qmnilebaa. meoTxe rigi dizainis anu dekoratiul-gamoyenebiTi xelovnebis dargis

namuSevrebs ukavia. es is nivTebia, romlebsac yovedRiurad viyenebT, magram deko-

ratiuli morTulobis gamo, isini xelovnebis nawarmoebebia da xSirad aseT nivTebs

muzeumis vitrinebSi SexvdebiT.

maswavlebeli dafaze wers 1. 2. 3. 4. da ekiTxeba moswavleebs:

yy Sesabamisad, romel dargs warmogvidgens pirveli rigi? (maswavlebeli wers: arqiteq-

turis). meore? (qandakebis dargs) mesame? (mxatvrobas). meoTxe? (dizains anu dekora-

tiul-gamoyenebiT xelovnebas).

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, ukarnaxon TiToeuli dargis maxasiaTeblebi da maTi

karnaxiT dafaze wers:

arqiteqtura

qandakeba

mxatvroba

dizaini

y- CawereT es cxrili Tqvens saxatav rveulebSi.

y- maS, romel dargs ganekuTvneba pirveli rigis zedmeti suraTi (gudeas figura?)

savaraudo pasuxi: qandakebas, radgan...

y- meore rigis zedmeti ilustracia? savaraudo pasuxi: mxatvrobas, radgan...

aproeqtebs arqiteqtori, ageben qviT, xiT an sxva masaliT. aqvs kedle-

bi, kari, fanjrebi, saxuravi. SeiZleba iyos saxli, taZari, Teatri, cixe-

simagre...

mrgvali, moculobiTi figura. aqandakebs moqandake. aris qvis, xis an brin-

jaosi. SegiZlia garSemo Semouaro da yvela mxridan daaTvaliero.

mxatvari xatavs saRebavebiTa da funjiT, fanqriT, naxSiriT, flomas-

terebiT, pasteliT an sxva saxatavi saSualebiT gadaWimuli tilos, xis

an qaRaldis brtyel zedapirze. misi daTvaliereba marto erTi mxridan

SeiZleba.

maT yovedRe viyenebT, magram iseTi lamazia da dekoratiulad gaforme-

buli, rom ukve xelovnebis nimuSebia. isini dizainerma gaaforma.

162

Page 163: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

y- mesame? savaraudo pasuxi: dizains, radgan...

y- meoTxe? savaraudo pasuxi: arqiteqturas, radgan...

y- yoCaR, Tqven gamoicaniT zedmeti gamosaxulebebi, gansazRvreT oTxi dargi Tavisi

maxasiaTeblebiT, daajgufeT da miakuTvneT zedmeti namuSevrebi Sesabamis dargs!

keTili iyos Tqveni mobrZaneba xelovnebis samyaroSi!

aqtivoba:

moswavleebi msjeloben dargebs Soris gansxvavebebze, gansazRvraven dargebis maxasiaT-

eblebs da miakuTvneben namuSevrebs Sesabamis dargebs.

163

Page 164: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

ipove zedmeti (saxviTi xelovnebis Janrebi)

mizani:

Janrebs Soris gansxvavebis danaxvis unari, Janrebis mravalferovnebis gaazreba, Janrebis

mixedviT namuSevrebis daxarisxebis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.4. – 4

masala:

saxatavi furceli, feradi fanqrebi

vizualuri masala:

pirveli rigi (portretebi)

faiumis portreti, ogiust renuari, amadeo modiliani, niko firosmani (zedmeti), niko

firosmani

meore rigi (peizaJebi):

elene axvlediani, pol sezani, andre dereni, kacusika Hhokusai, vinsent van gogi (zedmeti)

mesame rigi (animalisturi):

firosmani, teodor Jeriko, van gogi (zedmeti), albrext diureri, pablo pikaso

164

Page 165: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

meoTxe rigi (naturmorti)

pompei, diego velaskesi (zedmeti), antonio pereda, pol sezani, anri matisi

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen ilustraciebis pirvel horizontalur

rigs da ipovon zedmeti gamosaxuleba (firosmanis `Jirafi~). Semdeg ekiTxeba:

y- ra aris gamosaxuli ZiriTad ilustraciebze? (adamianebi)

y- ratom SearCieT Jirafis gamosaxuleba, rogorc zedmeti? (aq adamiani ar aris gamo-

saxuli. Jirafi cxovelia).

y- axla daakvirdiT meore rigs da ipoveT zedmeti ilustracia (van gogis `mzesumzirebi~).

ra aris gamosaxuli ZiriTad ilustraciebze? (buneba)

y- ratom SearCieT mzesumziras yvavilebis gamosaxuleba, rogorc zedmeti? (aq bunebis

xedi ar aris gamosaxuli. yvavilebi dakrefilia da saxlSi, qoTanSi devs).

y- axla daakvirdiT mesame rigs da ipoveT zedmeti damosaxuleba (van gogis `peizaJi

kviparosebiT~).

y- ra aris gamosaxuli ZiriTad ilustraciebze? (cxovelebi)

y- ratom SearCieT es gamosaxuleba, rogorc zedmeti? (aq cxoveli ar aris gamosaxuli.

es bunebis xedia).

y- ra aris gamosaxuli meoTxe rigis ZiriTad ilustraciebze? (sagnebi)

y- romeli naxatia zedmeti? (velaskesis infanta margarita)

y- ratom CaTvaleT, rom am gogonas gamosaxuleba zedmetia? (radgan is adamiania, sxva

ilustraciebze ki usulo sagnebia gamosaxuli).

y- modiT, axla gavarTuloT amocana. pirvel rigSi Tqven zedmetad miiCnieT Jirafis

gamosaxuleba. romel rigSi CasvamdiT mas? (mesameSi).

y- meore rigSi zedmetad CaTvaleT yvavilebi qoTanSi. rogor fiqrobT, romeli rigisTvis

SeiZleba misi mikuTvneba?

am kiTxvaze pasuxi moswavleebs SeiZleba gauWirdeT, radgan naturmortebis rigSi gamoy-

enebul ilustraciebze yvavilebi ar aris gamosaxuli. aq maswavlebelma unda auxsnas, rom

dakrefili yvavilebi, romlebic qoTanSi devs, usulo saganTa ricxvs miekuTvneba.

y- maS, sad SeiZleba mas adgili mivuCinoT? (meoTxe rigSi).

y- meoTxe rigis zedmet suraTs raRa vuyoT? (pirvel rigSi, adamianebis gamosaxulebebTan

mivuCinoT adgili.

y- axla modiT, davajgufoT suraTebi gamosaxulebebis mixedviT.

maswavlebeli dafaze Camowers: 1. 2. 3. 4. da sTxovs moswavleebs, ukarnaxon jgufebi (ada-

mianebi, cxovelebi, buneba, sagnebi).

y- rogor fiqrobT, sul es aris, rac naxatebze SeiZleba iyos gamosaxuli? (ara)

y- kidev risi daxatvaa SesaZlebeli? frinvelebis (aq maswavlebeli uxsnis, rom frin-

velebi cxovelebis amsaxveli suraTebis jgufSi Sedis), brZolis, bavSvebis TamaSis,

animaciis personaJis, ornamentis, da sxva.

165

Page 166: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

y- daxateT iseTi naxati, romelic am oTx jgufSi ar Sedis.

y- mas Semdeg, rac moswavleebi daasruleben xatvas, maswavlebeli sTxovs, daajgufon

sakuTari naxatebi siuJetebis, Temebis (Janrebis) mixedviT.

aqtivoba:

msjeloben, ra niSniT SeiZleba naxatebis dajgufeba, ra msgavseba-gansxvavebebia maT Soris.

ajgufeben jer cnobili mxatvrebis da Semdeg sakuTar namuSevrebs Temebis (siuJetebis,

gamosaxulebebis) mixedviT.

166

Page 167: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

IX Tema: dResaswauli

mSvidobis dRe

mizani:

sakuTari Tavis sazogadoebis aqtiur wevrad grZnobisa da dResaswaulis sakuTari

naxelaviT gaformebis unaris gaRviveba;

jgufSi muSaobis da erToblivi namuSevris Seqmnis unaris gamomuSaveba.

Sedegi:

s.g. I.1.

s.g. I.2.

masala:

mtredis muyaos Targi, 1 c A4 formatis Txeli TeTri muyao an sqeli TeTri qaRaldi

(mtredisTvis), 2 c A4 formatis TeTri qaRaldi (frTebisa da kudisTvis), makrateli, webo,

Savi da narinjisferi flomasterebi, msxvili Zafi.

vizualuri masala:

pablo pikasos mtredebi:

skolis ezo: pablo pikasos mtredebi:

http://lifeglobe.net/media/entry/249/picassopeace_3.gif

http://cs540103.vk.me/c621421/v621421518/608a/OR6q7uCT73I.jpg

http://www.agitclub.ru/museum/agitart/peacesign/peacedove/dove2.gif

qaRaldis mtredis gakeTebis xanmokle videoinstruqcia:

https://www.youtube.com/watch?v=pEXWFOA5Kdw

etapobrivi fotoinstruqcia:

http://www.christmasornaments.com/christmas-blog/index.php/hand-

made-dove-christmas-ornaments/

da

https://new-school-art.blogspot.com/2016/10/peace-day.html

167

Page 168: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

samuSaos etapebi:

gakveTilis msvleloba:

es gakveTili unda Catardes mSvidobis saerTaSoriso dRis wina periodSi, 21 seqtembram-

de. maswavlebels SeuZlia sxvagvari mtredebi gaakeTebinos moswavleebs. vTqvaT, ufrosk-

laselebs SeuZliaT origamis teqnikiT gaakeTon mtredebi.

maswavlebeli winaswar daxatavs a4 formatis Txel muyaoebze mtredis ramdenime martiv

gamosaxulebas, gamoWris da miscems moswavleebs, rogorc Targs (3-4 Targi sakmarisia.

bavSvebi maT erTmaneTs gadascemen).

y- me-20 s-is espaneli mxatvris, pablo pikasos mamas samtrede hqonia uamravi mtrediT da

Tavi swored mtredebis xatviT gauTqvams. roca pablo patara iyo, mama Turme mtredebis

gamosaxulebebze fexebis daxatvis uflebas aZlevda. albaT amitomac iyo mtredi ase

mSobliuri pikasosTvis mTeli misi Semoqmedebis manZilze. pikasos mtredi mSvidobis

simbolod iqca da am naxatebs 21 seqtembers, mSvidobis saerTaSoriso dRes, xSirad

iyeneben posterebsa da mSvidobisadmi miZRvnili wignebis ydebze.

Semdeg maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs:

y- ratom aris mSvidoba ase mniSvnelovani? ra xdeba omis dros? (SimSili, mtroba, ngreva,

bavSvebi skolaSi veRar dadian, ver mxiaruloben, ver TamaSoben...). amitom, 21 seqtembers

gamocxadda mSvidobis saerTaSoriso dRe, rodesac mTeli msoflio yvelas mSvidobi-

saken mouwodebs. Tqvenc SegiZliaT SeuerTdeT samyaros da Tqveni damokidebuleba

gamoxatoT Tqvens mierve xelnakeTi namuSevrebiT.

moswavleebi kiTxuloben saxelmZRvaneloSi teqsts. maswavlebeli ambobs:

y- TiToeuli Tqvengani gaakeTebs qaRaldis mtreds. Semdeg Cven maT davkidebT skolis

ezoSi, xeebze. maT bevri adamiani dainaxavs da gaaxsendeba, rom bavSvebs mSvidi cxovre-

ba sWirdebaT da rom nebismieri konfliqti (uTanxmoeba) ki ar unda gaamwvavo, aramed

mSvidobianad moagvaro.

instruqcia:

yy sanam ramdenime Targi saaTis isris mimarTulebiT Semoivlis rigrigobiT yvela mos-

wavles, danarCenebma 2 cali A4 formatis Txeli TeTri qaRaldisgan gaakeTeT maraose-

burnakecebiani viwro zolebi: ganivnakecebiani frTebisTvis, grZivnakecebians – kud-

168

Page 169: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

isTvis). `maraoebi~ Suaze gakeceT da gadadeT.

yy dadeT mtredis Targi A4 formatis TeTri feris Txel muyaoze an sqel qaRaldze da

SemoxazeT ubralo fanqriT. gadaeciT Targi Tqvens gverdiT mjdoms.

yy mtredis gamosaxulebis zurgsa da kudze, Targze miniSnebul adgilebze, gausviT xazi.

am xazebze makratliT gaakeTeT Wrilebi. aq unda gauyaroT frTebi da kudi.

yy gauyareT grZiv naxvretebSi `maraoebi~, mokeceT Suaze da Sida kideebi weboTi (an

stepleriT) miawebeT erTmaneTs.

yy dafereT niskarti narinjisferi flomasteriT.

yy niskarts zemoT Savi flomasteriT wriulad moniSneT Tvali.

yy daawereT mtreds Tqveni saxeli da gvari.

yy frTebis garSemo SemoatareT sqeli Zafi da gakvanZeT.

yy skolis ezoSi xeebze, buCqebze an sadac es mosaxerxebeli iqneba, dakideT mtredebi

ZafebiT.

aqtivoba:

moswavleebi amzadeben mtredis 3-ganzomilebian qaRaldis models da kideben skolis

ezoSi, xeebze.

169

Page 170: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

saaxalwlo naZvis xe

mizani:

dResaswaulze sakuTari xelnakeTi namuSevriT reagirebis unaris ganviTareba;

natifi motorikis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 3, 4, 5

asaTvisebeli terminebi:

samkuTxedi, aplikacia

masala:

muyao, feradi qaRaldebi, makrateli, webo.

vizualuri masala:

gakveTilis msvleloba:

es gakveTili wina saaxalwlo dReebSi unda Catardes. maswavlebeli hkiTxavs moswavleebs,

rogori formaa samkuTxedi (forma, romelsac sami kuTxe aqvs da sami swori gverdi).

maswavlebeli ambobs:

saaxalwlod Zalian bevri naZvis xe iWreba mxolod imitom, rom oriod kviriT Cveni saxli

gaalamazos. Semdeg isini xmeba da agdeben. arada, rogori lamazia tyiT dafaruli mTebi!

ginaxavT wiwvovani tyeebi? gana dasanani ar aris, aseT mSvenierebas rom sicocxles vuspobT?

warmoidgineT, ase Tu gagrZelda, tyeebi gaiCexeba, ciyvebs da kodalebs saxli aRar eqnebaT,

Cven ki – Jangbadi. xeebi xom haerisTvis aucilebel Jangbads gamohyofen! Cven SegviZlia

xelovnuri naZvi movrToT. aq, saklaso oTaxSi ki feradi qaRaldebiT aplikaciis teqnikiT

damzadebuli mxiaruli naZvis xeebi `davrgoT~. rogori forma aqvs naZvis xes? (samkuTxa).

ramdeni kuTxe aqvs samkuTxeds? (sami). gverdi? (sami). samkuTxedi aris forma, romelsac sami

kuTxe aqvs da sami swori gverdi. aplikacia ki ras niSnavs? – dakvras, damagrebas, dawebebas.

170

Page 171: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

instruqcia:

yy maswavlebeli kompiuteris ekranze aCvenebs nimuSebs da TiTo moswavles urigebs

muyaosgan winaswar gamoWril samkuTxedsa (sxvadasxva simaRlis viwro da maRal sam-

kuTxedebs) da TiTo, sxvadasxva feris ferad qaRalds.

yy ubralo fanqriTa da saxazaviT ferad qaRaldze moswavleebi xazaven zolebs.

yy gamoWrian maT makratliT.

yy erT zols itoveben. danarCenebs unawileben sxva bavSvebs. sabolood, yvela bavSvs

eqneba sxvadasxva feris zoli.

yy muyaos samkuTxeds wausvamen webos.

yy feradi zolebi unda daawebon horizontalurad, qvemodan zemoT. samkuTxedis erT

gverds daamTxveven zolis kides. Tavisuflad darCenil zols moaWrian da gadadeben,

rom mogvianebiT isev gamoiyenon.

yy Semdeg aseve muyaos erTi kididan meore kidemde awebeben sxva feris zols erTi

bolodan. Tavisuflad darCenils aWrian da gadadeben.

yy ase agrZeleben, sanam muyaos samkuTxedi mTlianad ar daifareba feradi zolebiT.

yy muyaos narCenebisgan Wrian patara samkuTxeds – sadgams.

yy naZvis xis ZirSi, vertikalurad SeWrian sadgamis simaRlis Wrils da zed Camoacvamen

sadgams, rom naZvis xe myarad idges.

yy naZvs meore mxares aweren sakuTar saxelsa da gvars.

yy alageben naZvis xeebs erTad, rom gamovides mxiaruli tye.

aqtivoba:

moswavleebi akeTeben naZvis xeebs aplikaciis teqnikiT.

171

Page 172: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

saaxalwlo baraTi

mizani:

saxazaviT swori xazebis gavlebis da moWris unaris ganviTareba;

faqizi samuSaos Sesrulebis unaris gamomuSaveba;

natifi motorikis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1 – 5

s.g. I.3. - 3

asaTvisebeli terminebi:

aplikacia, konturi

masala:

TeTri da feradi qaRaldebi, webo, makrateli

vizualuri masala:

moswavleebis namuSevrebis nimuSebi – misaloci baraTebi:

172

Page 173: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

es gakveTili axali wlis wina dReebSi unda Catardes.

maswavlebeli hkiTxavs moswavleebs, ra axsendebaT axali wlis moaxloebaze da dafaze

Camowers (Tovlis babu, saCuqrebi, Tovli, fifqi, naZvis xe, gozinayi da sxv.). ekiTxeba, miuRiaT

Tu ara misaloci baraTi, rogori iyo, ra exata, gauxardaT Tu ara da sxv. Tavad Tu gaukeTebi-

aT an dauxatavT vinmesTvis misaloci baraTi?

Semdeg aCvenebs moswavleebis namuSevrebis nimuSebs da eubneba:

y- daakvirdiT am teqnikas. ra xerxiT gaakeTes isini Tqvenma Tanatolebma? xom ar iciT,

ra hqvia feradi qaRaldebiT awyobil namuSevars? es aplikaciaa – qaRaldze, muyaoze

an qsovilze gansxvavebuli ferisa da formis gamosaxulebis dawebebis an dakerebis

teqnikas aplikacia ewodeba.

Semdeg maswavlebeli urigebs ferad qaRaldebs da aZlevs miTiTebebs:

y- moifiqreT, ras gamosaxavT am misaloc baraTze (naZvis xe, Tovlis babu, fifqi, sxva.

y- gadakeceT qaRaldi Suaze.

y- Tu naZvis xis gamosaxva gsurT, feradi qaRaldisgan gamoWeriT naZvisxis formis gamo-

saxuleba. Tu Tovlis babus gamosaxva gsurT, daadeT furcels sami wriuli formis

sagani (vTqvaT, guaSis saRebavis Tavsaxuri, patara Wiqa an raime sxva), fanqriT Semoxaz-

eT da gamoWeriT sami sxvadasxva zomis wre. wausviT gamoWril wreebs webo da daakariT

baraTis zeda frTaze.

y- aseve, SegiZliaT sxvagvarad moiqceT – misaloc baraTze fanqriT mkrTalad daxateT

naZvis xis, Tovlis babus, naZvis xis saTamaSos an fifqis konturebi, anu sagnis form-

is gare xazi. Semdeg TiTebiT dafliTeT sasurveli feris qaRaldi frCxilisodena

nakuwebad. baraTze daxatul gamosaxulebas wausviT webo da zed daakariT nakuwebi.

y- axla aiReT ori sxva feris qaRaldis naWrebi da daaqucmaceT TiTebiT.

y- wausviT webo baraTis wina frTas kideebze da daakariT zed nakuwebi. ase gamova deko-

ratiuli CarCo.

y- TeTr furcelze lamazi asoebiT dawereT misaloci teqsti. gamoWeriT, wausviT ukana

mxares webo da daakariT baraTis Sida mxares. aseTi baraTis miReba yvelas gauxardeba!

aqtivoba:

moswavleebi akeTeben misaloc baraTebs aplikaciis teqnikiT.

173

Page 174: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

daTovlili naZvis xe

mizani:

aplikaciis teqnikiT muSaobis unaris ganviTareba;

natifi motorikis ganviTareba;

dResaswaulze xelovnebis meSveobiT reagirebis unaris ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 1, 5

s.g. I.3. – 1, 2, 3, 4, 5

s.g. I.4. – 4

asaTvisebeli terminebi:

centri

masala:

1/2 feradi qaRaldebi

saxazavi

fanqari

makrateli

webo

flomasterebi

marili (an brWyviala mosayrelebi)

vizualuri masala:

aqtivoba:

yy moswavleebi amoarCeven sasurveli feris qaRalds fonisTvis da fanqriT moniSnaven

centris xazs.

yy mwvane qaRalds orad mokecaven, saxazavis daxmarebiT daxazaven 1 sm-mde siganis

zolebs.

yy makratliT daWrian zolebs.

yy baraTis pirvel, gareTa gverdze, centrSi, fanqriT gaavleben naZvisxis RerZis xazs.

yy yvela zols nakecebiT daawebeben fonze moniSnul RerZze.

174

Page 175: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

yy qaRaldis zolebs iribad CamoWrian orive mxridan.

yy mokecaven zolebs centrisken da daawebeben boloebs.

yy naZvisxes morTaven feradi koplebiT, varskvlavebiT

yy wausvamen naZvisxes da fons webos Txel fenas da moayrian marils an brWyviala

mosayrelebs.

instruqcia

175

Page 176: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

saCuqari dedas

xelsawmendis qaRaldis mixaki

mizani:

sakuTari xeliT mosarTavebis damzadebis unari;

natifi motorikis ganviTareba.

Sedegi:

s.g. I.1. – 7, 8

s.g. I.2. – 1, 2

masala:

qaRaldis xelsawmendebi (sasurvelia sxvadasxva feris)

stepleri

flomasteri

makrateli

wvrili mavTuli an saketiani qinZisTavi

vizualuri masala:

instruqcia

176

Page 177: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

gakveTilis msvleloba:

maswavlebeli aCvenebs moswavleebs, rogor keTdeba mixakebi:

pirveli da aucilebeli nabiji – xelsawmendebis fenebi unda daiSalos.

maswavlebels SeuZlia gaiTvaliswinos is, rom xelsawmendis TiTo fenisgan keTdeba 1

mixaki, Sesabamisad, gaTvalos aqtivobisTvis xelsawmendebis saWiro raodenoba.

aseve, maswavlebeli moswavleebs SesTavazebs, gaunawilon erTmaneTs sxvadasxva feris

xelsawmendebi.

sasurvelia, aqtivoba miesadagos 3 an 8 marts, an iseT RonisZiebas, sadac saklaso oTaxis

galamazeba iqneba saWiro – saklaso gamofena, warmodgena an saaxalwlo zeimi.

qaRaldis mixakebiT SeiZleba gakeTdes Taiguli, girlanda, gvirgvini an gulsabnevi. aseve,

mixakebi SeiZleba aecvas mZivebiviT, mZivebs ki, moswavleebi Camoacmeven maT RonisZiebaze

mosul stumrebs

Taigulis gasakeTeblad damatebiT saWiroa wvrili mavTuli, romelic unda gaeyaros

stepleris rkinebSi da Semdeg daifaros masze Semoxveuli mwvane qaRaldis zoliT.

gulsabnevisTvis, stepleris rkinebSi gaeyreba saketiani qinZisTavi.

mZivebi da girlanda ki, aecmeva magar, sqel Zafze, romelic aseve gaeyreba stepleris

rkinebSi.

aqtivoba 1:

moswavleebi, maswavleblis xelmZRvanelobiT, xelsawmendebisgan daamzadeben mixakebs.

177

Page 178: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

danarTi

gakveTili: feri da xasiaTi – lurji.

franc marki, lurji cxeni. gasaferadebeli:

178

Page 179: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

Tema: masalebi

klasi________ saxeli, gvari ________________ TariRi ____

SeafaseT masaleb plus da minus niSnebiT.

cxrili:

gamWvirvalea feri mkveTria didi adgilis

gaferadeba

wvrili detalebis

daxatva

ubralo fanqari

feradi fanqrebi

pasteli

flomasteri

akvareli

guaSi

Tema: masalebis Sesaxeb

klasi________ saxeli, gvari ________________ TariRi ____

SeafaseT masaleb plus da minus niSnebiT.

cxrili:

gamWvirvalea feri mkveTria didi adgilis

gaferadeba

wvrili detalebis

daxatva

ubralo fanqari

feradi fanqrebi

pasteli

flomasteri

akvareli

guaSi

179

Page 180: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

180

Page 181: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

Semajamebeli davalebebi:

I Semajamebeli davaleba

Sedegebi: s.g.I.1. – 2, 3, 4, 5.

klasi ______ moswavle _____________ TariRi ________

davaleba:

ipove samkuTxedebi da gaaferade yviTlad.

oTxkuTxedebi Seavse lurji talRovani xazebiT.

wreebSi Caxate wiTeli zigzagebi.

eqvskuTxedebi Seavse mwvane mrudi xazebiT.

varskvlavebi Seavse iisferi wyvetili xazebiT.

181

Page 182: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

praqtikuli unar-Cvevebis Sefasebis kriteriumebi komentarebis nimuSebiT:

xelovnebis elementebis amocnobisa da gamoyenebis unarebi

xazis gamoyeneba

komentari #1 yoCaR, Sen ukve SeZeli da yvela figura sworad Seavse. xazebis namdvili eqsper-

ti gamxdarxar!

komentari #2 kargi namuSevaria. sworad Seavse umetesi figura. ukve bevri ram SeZeli. daakvir-

di da ipove, ra gamogrCa an romeli figurebi Seavse araswori xazebiT? Semoxaze

araswori xazebiT Sevsebuli figurebi.

komentari #3 Sen SeZeli - ramdenime figura sworad Segivsia. gaixsene davalebis piroba,

daakvirdi da ipove, romeli figurebi Seavse araswori xazebiT?

Tavad Semoxaze araswori xazebiT Sevsebuli figurebi.

feris gamoyeneba

komentari #1 yoCaR, Sen yvela figuraSi davalebis pirobis Sesabamisi feri gixmaria. SegiZlia

iamayo sakuTari warmatebiT!

komentari #2 kargia, Sen ukve SeZeli da umetes figuraSi feri sworad gixmaria. daakvirdi da

SecdomiT daferili figura Semoxaze swori feriT.

komentari #3 zogierT figuraSi feri sworad gixmaria. daakvirdi da SecdomiT daferili

figura Semoxaze swori feriT.

formis amocnoba

komentari #1 yoCaR, ukve yvela figura sworad amoicani!

komentari #2 kargia, figurebis umetesoba ukve sworad amogicnia.

komentari #3 oriod figura ukve sworad amogicnia.

182

Page 183: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

II Semajamebeli davaleba

Sedegi: s.g.1.1 – 2, 4, 5. s.g.1.2 – 2. s.g.1.3 – 3.

davaleba: aplikaciis teqnikiT, Seqmeni peizaJi xeebiT, sxvadasxva formis (varjiT) gvirg-

viniT (redaqtors: mirCevnia gvirgvini. SeiZleba? s.q.) - momrgvalebuli, samkuTxa, ovaluri,

Rrublismagvari, kenwerosken wawvetebuli. gamoWril siluetebs Savi flomasteriT dauxate

totebis aRmniSvneli, sxvadasxvagvari xazebi (mrudi, talRovani, texili, iribi)

nimuSi:

praqtikuli unar-Cvevebis Sefasebis kriteriumebi komentarebis nimuSebiT:

xazis gamoyeneba

komentari #1 yoCaR, Sen bevrnairi xazi gamoiyene da xeebs sxvadasxvagvari totebi aqvT.

momwons, rom iribi da mrudi xazebi zog xeze qvemoT iyureba, zogze ki

zemoT. vxvdebi, rom sxvadasxva jiSis xeebia. etyoba, yuradRebiT moekide

davalebis pirobas da warmatebas miaRwie!

komentari #2 kargi namuSevaria. Sen ukve SeZeli da ramdenime tipis xazi gamoiyene.

dafiqrdi, kidev rogori xazebis gamoyeneba SegeZlo, rom sxvadasxva jiSis

xeebi gamogsvloda?

komentari #3 Sen erTi tipis xazi gamoiyene. sxva xazebma ra dagiSaves? dafiqrdi,

kidev rogori xazebis gamoyeneba SegeZlo, rom sxvadasxva jiSis xeebi

gamogsvloda?

formis gamoyeneba

komentari #1 yoCaR! ukve ramdeni forma gcodnia! amis gamo Sens tyeSi nair-nairi jiSis

xeebia!

komentari #2 kargi namuSevaria. Sens tyeSi 2-3 jiSis xeebi xarobs. es ukve winsvlaa.

dafiqrdi, kidev rogori formis xeebis gamoWra SegeZlo?

komentari #3 Sens tyeSi erTi jiSis xeebi xarobs. dafiqrdi, kidev rogori formis xeebis

gamoWra SegeZlo?

183

Page 184: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

teqnikis floba, natifi motorika

komentari #1 yoCaR, Seni namuSevari ukve Zalian akuratulia. formebi sifrTxiliTaa

gamoWrili. namuSevars ar emCneva webos kvali. Cans, rom samuSaos pasux-

ismgeblobiT moekide.

komentari #2 kargi namuSevaria. formebis umetesoba ukve meti sifrTxiliTaa gamoWrili.

es namuSevari winaze bevrad akuratulia. SemdgomSi ecade, gamoWrisas,

makratels ucvalo mimarTuleba konturis gayolebaze. ase SeZleb grZeli

monakveTebis akuratuli napirebiT gamoWras da ara mokle-mokle mon-

akveTebiT. gamoWrili forma ki, magidis zedapirze dade da webo ise wausvi.

roca forma xelSi giWiravs, is SeiZleba gaixes, rogorc Sen dagemarTa.

komentari #3 ramdenime figuras emCneva, rom ukve ufro faqizad gimuSavia, vidre adre

axerxebdi. es namuSevari winaze ufro akuratulia. sxva dros, Tu xeli

dageRleba, oriod wuTiT daasvene da Semdeg isev Seudeqi saqmes. ecade,

napirebi ar dagefliTos. webo dasawebebel formas wausvi da ara fonis

zedapirs. ase webos kvali ar daemCneva da namuSevari sufTa gamova.

184

Page 185: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

xazebi kvadratebSi: gasaferadebeli

185

Page 186: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

tetraedris Targi

186

Page 187: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

187

Page 188: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

ritmi da simetria, gasaferadebeli

188

Page 189: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

ritmi da simetria, gasaferadebeli

189

Page 190: xelovneba 1ƒ®ელოვნება-1... · 6. imisTvis, rom moswavleebma ukeT aiTvison saWiro terminebi da saxelebi, sasurvelia, maswavlebelma dafaze daweros da mkafiod da erTxmad

asdgv. gakveTilis

saTauri

davaleba

44 xazebi funjiT moswavleebi kompiuteris saxatav programaSi (MS PAINT)

amoirCeven `fanqars~ da daxataven swor, texil da klaknil

xazebs.

51 gGeometriuli

figurebis xatva

kompiuterSi

1. maswavlebeli karnaxobs, moswavleebi ki xataven

kompiuteris saxatav programaSi (MS PAINT) (Tu moswav-

leebs ar aqvT kompiuteri, igive davaleba SeiZleba Sesrul-

des saxatav furcelze fanqriT) `fanqriT~, swori xazebiT:

2. moswavleebi furcelze an moswavlis kompiuteris saxa tav

programaSi (maswavleblis daxmarebiT), daxataven oTx-

kuTxedebs da samkuTxedebs da gaaferadeben maT sxvadasxva

ferebiT.

57 ritmi da simetria

ornamentSi

davaleba: maswavlebeli SesTavazebs moswavleebs gasarTob

saxatav programas, romelic maT kompiuterSi simetriuli

naxatebis daxatvis saSualebas miscems

http://www.abcya.com/mirror_paint.htm

59 cifruli naxati moswavleebi daxataven buStebs kompiuteruli saxatavi (MS

PAINT) programiT

75

79

81

feri da xasiaTi

`wiTeli~

`yviTeli~

`lurji~

saxaliso interaqtiuli animacia ferebis Tvisebebis

Sesa xeb:

http://www.mariaclaudiacortes.com/colors/colors.html

109 masalebi moswavleebi naxaven maswavleblis mier SeTavazebul bmuls,

ris merec maswavleblis xelmZRvanelobiT daamzadeben

pastelis naWrebs da qaRaldze an skolis ezoSi daxataven

sakuTari xeliT damzadebuli carcebiT raime naxats.

https://www.youtube.com/watch?v=K00pz_IriGY

112 feradi fanqrebi saSinao davaleba: kompiuteris saxatav programaSi (MS

PAINT) amoirCion `fanqari~ da daxaton nebismieri naxati.

Seadaron xeliT, fanqriT daxatuli naxati kompiuteris

`fanqriT~ daxatul naxats.

121 guaSi da akvareli saSinao davaleba: kompiuteris saxatav programaSi (MS

PAINT) daxaton da gaaferadon nebismieri naxati. Seadaron

akvareliT an guaSiT daxatuli namuSevrebi kompiuterSi

gaferadebul naxatebs.

140 rvafexa davaleba: maswavlebeli SesTavazebs moswavleebs gasarTob

saxatav programas, romelic maT kompiuterSi simetriuli

naxatebis daxatvis saSualebas miscems.

http://www.abcya.com/mirror_paint.htm

aqtiuri bmulebi ist-is davalebebisTvis

190