Xây dựng và thẩm định phương pháp kiểm nghiệm thuốc xịt mũi Nasonex

8/18/2019 Xây dựng và thẩm định phương pháp kiểm nghiệm thuốc xịt mũi Nasonex

http://slidepdf.com/reader/full/xay-dung-va-tham-dinh-phuong-phap-kiem-nghiem-thuoc-xit 1/97

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KHOA HỌC TỰ NHIÊN

NGUYỄN LÊ NGỌC HIỀN

XÂY DỰNG VÀ THẨM ĐỊNH

PHƢƠNG PHÁP KIỂM NGHIỆM

THUỐC XỊT MŨI NASONEX

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

CHUYÊN NGÀNH HÓA DƢỢC

CẦN THƠ – 2013

W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUY

WWW.BOIDUONGHOAHOCQUYNHON.BLOGSPOng góp PDF bở i GV. Nguy ễ n Thanh Tú




NGUYỄN LÊ NGỌC HIỀN

XÂY DỰNG VÀ THẨM ĐỊNH

PHƢƠNG PHÁP KIỂM NGHIỆMTHUỐC XỊT MŨI NASONEX

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

NGÀNH: HÓA DƢỢC

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

ThS. NGUYỄN ĐỨC TUẤN

Ts. NGUYỄN TRỌNG TUÂN

CẦN THƠ – 2013





BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO


------ ------

Năm học 2013-2014

ĐỀ TÀI:

XÂY DỰNG VÀ THẨM ĐỊNH PHƢƠNG PHÁP KIỂM NGHIỆM


LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là Nguyễn Lê Ngọc Hiền, là tác giả của Luận văn xin xác nhận Luậnvăn đã đƣợc chỉnh sửa hoàn chỉnh theo những ý kiến và góp ý của Thầy, Cô phản

biện và những thành viên trong Hội đồng chấm Bảo vệ luận văn.

Cần Thơ, ngày tháng năm 2013

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Lê Ngọc Hiền

Luận văn tốt nghiệp đại học

Chuyên ngành: Hóa dƣợc

Đã bảo vệ và đƣợc duyệt

Hiệu trƣởng:………………………….

Trƣởng Khoa:………………………….

Trƣởng Chuyên ngành Cán bộ hƣớng dẫn

Ths. Nguyễn Đức Tuấn TS. Nguyễn Trọng Tuân





Trƣờng Đại học Cần Thơ CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Khoa Khoa học Tự nhiên Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Bộ môn Hóa học ----- -----

NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

Cán bộ hƣớng dẫn: ThS. Nguyễn Đức Tuấn

TS. Nguyễn Trọng Tuân

Đề tài: Xây dựng và thẩm định phƣơng pháp kiểm nghiệm thuốc xịt mũi

Nasonex

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Lê Ngọc Hiền MSSV: 2102445

Lớp: Hóa dƣợc Khóa: 36

Nội dung nhận xét:

a. Nhận xét về hình thức luận văn tốt nghiệp:

................................................................................................................................

................................................................................................................................

b. Nhận xét về nội dung luận văn tốt nghiệp:

Đánh giá nội dung thực hiện của đề tài:

................................................................................................................................

................................................................................................................................

Những vấn đề còn hạn chế:

................................................................................................................................

................................................................................................................................

c. Nhận xét đối với sinh viên tham gia thực hiện đề tài:................................................................................................................................

................................................................................................................................

d. Kết luận, đề nghị và điểm: ................................................................................................................................

................................................................................................................................


Cán bộ hƣớng dẫn

Nguyễn Đức Tuấn Nguyễn Trọng Tuân





Trƣờng Đại học Cần Thơ CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Khoa Khoa học Tự nhiên Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Bộ môn Hóa học ------ ------

NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA CÁN BỘ CHẤM PHẢN BIỆN

Cán bộ chấm phản biện:

Đề tài: Xây dựng và thẩm định phƣơng pháp kiểm nghiệm thuốc xịt mũi

Nasonex

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Lê Ngọc Hiền MSSV: 2102445

Lớp: Hóa dƣợc Khóa: 36

Nội dung nhận xét: a. Nhận xét về hình thức luận văn tốt nghiệp:

................................................................................................................................

................................................................................................................................

b. Nhận xét về nội dung luận văn tốt nghiệp:

Đánh giá nội dung thực hiện của đề tài:

................................................................................................................................

................................................................................................................................

Những vấn đề còn hạn chế:

................................................................................................................................

................................................................................................................................c. Nhận xét đối với sinh viên tham gia thực hiện đề tài:

................................................................................................................................

................................................................................................................................

d. Kết luận, đề nghị và điểm:

................................................................................................................................

................................................................................................................................


Cán bộ chấm phản biện





i

LỜI CẢM ƠN

Khoảng thời gian hai tháng rƣỡi thực hiện đề tài tại công ty Cổ phần xuất

nhập khẩu y tế Domesco đối với tôi là khoảng thời gian vô cùng quý giá, giúp tôi

có cơ hội học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm thực tế cũng nhƣ những kiến thức bổích cho công việc sau này.

Đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến anh Lê Văn Nhã Phƣơng,anh Nguyễn Đức Tuấn cùng toàn thể các anh chị tại phòng QC – RD thuộc công

ty Cổ phần xuất nhập khẩu y tế Domesco đã nhiệt tình giúp đỡ, chỉ dẫn, chia sẻ

những kinh nghiệm thực tế quý báu và tạo điều kiện thuận lợi để tôi có thể hoànthành đề tài của mình.

Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến thầy Nguyễn Trọng Tuân, cô Tôn Nữ

Liên Hƣơng cùng các Thầy, Cô trong bộ môn Hóa – Khoa Khoa học Tự nhiên đãtận tình dạy dỗ, truyền đạt những kiến thức hữu ích và giúp đỡ, động viên tôitrong thời gian qua.

Tôi cũng xin đƣợc cảm ơn các bạn lớp Hóa dƣợc K36 đã ủng hộ, động viênvà giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Sau cùng, tôi xin cảm ơn gia đình đã luôn là nguồn động viên tinh thần tolớn, vững chắc giúp tôi có thể vƣợt qua những khó khăn để thực hiện đề tài.

Chân thành cảm ơn! Cần Thơ, ngày tháng năm 2013







ii

TÓM TẮT

Đối với mỗi loại chế phẩm, việc xây dựng một phƣơng pháp kiểm nghiệm

phù hợp với công thức bào chế cũng nhƣ điều kiện thực tiễn của mỗi phòng thí

nghiệm là điều cần thiết. Đề tài “Xây dựng và thẩm định phương pháp kiểmnghiệm thuốc xịt mũi Nasonex” đƣợc thực hiện nhằm nghiên cứu phƣơng phápkiểm nghiệm thành phẩm Nasonex 0,05% chứa hoạt chất Mometasone furoate và

thẩm định phƣơng pháp kiểm nghiệm đã xây dựng.

Đề tài sử dụng phƣơng pháp sắc ký lớp mỏng và sắc ký lỏng hiệu năng cao

(HPLC) cho phép thử định tính, phƣơng pháp HPLC để định lƣợng hoạt chấtMometasone furoate trong thành phẩm. Kết quả đã xây dựng đƣợc phƣơng phápkiểm nghiệm thành phẩm Nasonex và thẩm định quy trình định lƣợng

Mometasone furoate với độ đặc hiệu tốt, hệ số tƣơng quan r = 0,9999, độ lặp lạivới RSD = 0,77%, độ đúng với tỉ lệ phục hồi 100,52%, giới hạn phát hiện LOD =

0,29 g/mL và giới hạn định lƣợng LOQ = 0,89 g/mL.

Kết quả thu đƣợc cho thấy phƣơng pháp kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex

đã xây dựng đáng tin cậy, khả thi, có thể ứng dụng vào kiểm nghiệm.

Từ khóa: Nasonex, Mometasone furoate, HPLC, kiểm nghiệm.





iii

ABSTRACT

For each type of final product, it is necessary to determine suitable testing

methods for the preparation formula as well as the reality condition of each

laboratory. The thesis “Determining and validating testing method for

Nasonex nasal spray” was conducted to research on the method for testing

Nasonex 0,05 % which contains active compound is Mometasone furoate and

validating testing method has been built.

Using Thin Layer Chromatography (TLC) and High Performance Liquid

Chromatography (HPLC) to identify, uses HPLC to quantify Mometasone furoate

in Nasonex. As a result, the testing method for Nasonex nasal spray was

established and the quantitative process of Mometasone furoate was validated

with good specificity, the correlation coefficient r = 0,9999, repeatability with

RSD = 0,77 % , accuracy with the recovery rate 100,52 %, limit of detection

LOD = 0,29 g/mL and limit of quantitation LOQ = 0,89 g/mL.

The obtained result shows that the established testing method for Nasonex is

reliable and applicable for testing.

Key words: Nasonex, Mometasone furoate, HPLC, testing.





iv

Trƣờng Đại học Cần Thơ

Khoa Khoa học Tự Nhiên

Bộ môn Hóa học

------ ------

Năm học 2013-2014

ĐỀ TÀI:

XÂY DỰNG VÀ THẨM ĐỊNH PHƢƠNG PHÁP KIỂM NGHIỆM


CAM K ẾT K ẾT QUẢ

Tôi xin cam đoan luận văn này đƣợc hoàn thành dựa trên các kết quả nghiêncứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chƣa đƣợc dùng cho bất cứ luận văncùng cấp nào khác.








Luận văn tố t nghiệp đại học Hóa dượ c K36

v

MỤC LỤC

Trang

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... i

TÓM TẮT ........................................................................................................... ii

ABSTRACT ....................................................................................................... iii

CAM KẾT KẾT QUẢ ........................................................................................ iv

DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ viii

DANH MỤC HÌNH ........................................................................................... ix

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. xi

Chƣơng 1: GIỚI THIỆU .......................................................................................1

1.1 Đặt vấn đề ..............................................................................................1

1.2 Mục tiêu và nội dung nghiên cứu ...........................................................2

1.2.1 Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................2

1.2.2 Nội dung nghiên cứu ..................................................................2

Chƣơng 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...................................................................4

2.1 Giới thiệu chung các bệnh về mũi ..........................................................4

2.1.1 Các bệnh về mũi thƣờng gặp và triệu chứng ...............................4

2.1.2 Nguyên nhân gây ra các bệnh về mũi ..........................................4

2.1.3 Điều trị các bệnh về mũi .............................................................5

2.2 Giới thiệu chung về hoạt chất Mometasone furoate và thành phẩm Nasonex .......................................................................................................6

2.2.1 Hoạt chất Mometasone furoate ...................................................6

2.2.2 Thành phẩm Nasonex .................................................................7

2.3 Phƣơng pháp định lƣợng Mometasone furoate .......................................9

2.3.1 Giới thiệu phƣơng pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) ........92.3.2 Nguyên tắc, cấu tạo hệ thống máy HPLC .................................. 10

2.3.3 Định lƣợng Mometasone furoate bằng HPLC ........................... 11

2.4 Thẩm định quy trình phân tích ............................................................. 112.4.1 Tầm quan trọng của việc thẩm định .......................................... 11

2.4.2 Các chỉ tiêu trong thẩm định quy trình phân tích ....................... 12

Chƣơng 3: PHƢƠNG TIỆN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................... 16

3.1 Phƣơng tiện nghiên cứu ........................................................................ 16

3.1.1 Địa điểm và thời gian thực hiện ................................................ 16






vi

3.1.2 Phƣơng tiện thực hiện ............................................................... 16

3.1.3 Đối tƣợng nghiên cứu ............................................................... 18

3.2 Phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................... 19

3.2.1 Kiểm nghiệm nguyên liệu Mometasone furoate ........................ 19

3.2.2 Kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex .......................................... 233.2.3 Thẩm định quy trình phân tích thành phẩm Nasonex bằng HPLC

......................................................................................................... 25

Chƣơng 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN........................................................... 29

4.1 Kiểm nghiệm nguyên liệu Mometasone furoate.................................... 29

4.1.1 Cảm quan ................................................................................. 29

4.1.2 Tính tan .................................................................................... 29

4.1.3 Định tính................................................................................... 29

4.1.4 Điểm chảy ................................................................................ 324.1.5 Góc quay cực riêng ................................................................... 32

4.1.6 Mất khối lƣợng do làm khô ....................................................... 33

4.1.7 Định lƣợng ............................................................................... 33

4.1.8 Tạp chất liên quan ..................................................................... 33

4.2 Kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex ...................................................... 36

4.2.1 Cảm quan ................................................................................. 36

4.2.2 Định tính................................................................................... 37

4.2.3 Định lƣợng ............................................................................... 38

4.3 Thẩm định quy trình phân tích thành phẩm Nasonex bằng HPLC......... 39

4.3.1 Khảo sát tính đặc hiệu của Mometasone furoate ....................... 39

4.3.2 Khảo sát tính tuyến tính theo nồng độ Mometasone furoate ...... 40

4.3.3 Khảo sát độ lặp lại của phƣơng pháp ......................................... 41

4.3.4 Khảo sát độ đúng của phƣơng pháp ......................................... 42

4.3.5 Xác định giới hạn phát hiện (LOD) của phƣơng pháp .............. 43

4.3.6 Xác định giới hạn định lƣợng (LOQ) của phƣơng pháp ............ 44

Chƣơng 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................... 455.1 Kết luận ............................................................................................... 45

5.2 Kiến nghị ............................................................................................. 46

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 47

PHỤ LỤC .......................................................................................................... 49






vii

DANH MỤC BẢNG

Trang

Bảng 3.1 Chuẩn bị mẫu khảo sát tính tan của Mometasone furoate..................... 19

Bảng 3.2 Chuẩn bị mẫu khảo tính tuyến tính theo nồng độ Mometasone furoate .............................................................................................................. 26

Bảng 3.3 Chuẩn bị mẫu khảo sát độ đúng của phƣơng pháp ............................... 27

Bảng 4.1 Tính tan của nguyên liệu Mometasone furoate..................................... 29

Bảng 4.2 Kết quả đo điểm chảy của nguyên liệu Mometasone furoate ................ 32

Bảng 4.3 Kết quả đo góc quay cực riêng của nguyên liệu Mometasone furoate .....

........................................................................................................... 32

Bảng 4.4 Khối lƣợng bị mất do làm khô của nguyên liệu Mometsone furoate .... 33

Bảng 4.5 Kết quả định lƣợng nguyên liệu Mometasone furoate .......................... 33

Bảng 4.6 Tạp chất liên quan của nguyên liệu Mometasone furoate ..................... 35

Bảng 4.7 Tóm tắt kết quả kiểm nghiệm nguyên liệu Mometasone furoate .......... 36

Bảng 4.8 Kết quả định lƣợng thành phẩm Nasonex ............................................ 38

Bảng 4.9 Tóm tắt kết quả kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex ............................. 39

Bảng 4.10 Kết quả khảo sát tính tuyến tính theo nồng độ Mometasone furoate .....

........................................................................................................... 41

Bảng 4.11 Kết quả khảo sát độ lặp lại của phƣơng pháp ..................................... 42

Bảng 4.12 Kết quả khảo sát độ đúng của phƣơng pháp ....................................... 43

Bảng 4.13 Kết quả xác định giới hạn phát hiện (LOD) của phƣơng pháp ............ 43Bảng 4.14 Kết quả xác định giới hạn định lƣợng (LOQ) của phƣơng pháp ......... 44






viii

DANH MỤC HÌNH

Trang

Hình 2.1 Công thức cấu tạo dạng phẳng của Mometasone furoate ........................6

Hình 2.2 Công thức cấu tạo dạng không gian của Mometasone furoate ................6

Hình 2.3 Một số thành phẩm Nasonex trên thị trƣờng ..........................................7

Hình 2.4 Hệ thống máy sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) ................................ 10

Hình 3.1 Máy đo điểm chảy ............................................................................... 17

Hình 3.2 Phân cực kế tự động ............................................................................. 17

Hình 3.3 Máy quang phổ hồng ngoại .................................................................. 17

Hình 3.4 Máy quang phổ UV-Vis ....................................................................... 17

Hình 3.5 Máy sắc ký lỏng UFLC ........................................................................ 17

Hình 3.6 Mometasone furoate (nguyên liệu) ....................................................... 18

Hình 3.7 Nasonex 0,05% .................................................................................... 18

Hình 4.1 Phổ hồng ngoại (IR) của Mometasone furoate chuẩn ........................... 29

Hình 4.2 Phổ hồng ngoại (IR) của nguyên liệu Mometasone furoate .................. 30

Hình 4.3 Sắc ký đồ của Mometasone furoate quan sát dƣới UV 254 nm ............. 30

Hình 4.4 Sắc ký đồ của Mometasone furoate sau khi phun thuốc thử sulfuric acid

20% trong ethanol, quan sát dƣới ánh sáng ban ngày ........................... 31


20% trong ethanol, quan sát dƣới UV 366 nm ..................................... 31

Hình 4.6 Sắc ký đồ mẫu trắng xác định tạp chất liên quan của nguyên liệuMometasone furoate (HPLC) ............................................................... 34

Hình 4.7 Sắc ký đồ dung dịch đối chiếu xác định tạp chất liên quan của nguyên

liệu Mometasone furoate (HPLC) ........................................................ 34

Hình 4.8 Sắc ký đồ dung dịch thử xác định tạp chất liên quan của nguyên liệuMometasone furoate (HPLC) ............................................................... 35

Hình 4.9 Sắc ký đồ định tính thành phẩm Nasonex, quan sát dƣới UV 254 nm......

............................................................................................................ 37

Hình 4.10 Sắc ký đồ dung dịch chuẩn định tính thành phẩm Nasonex (HPLC) ... 37

Hình 4.11 Sắc ký đồ dung dịch thử định tính thành phẩm Nasonex (HPLC) ....... 38

Hình 4.12 Sắc ký đồ mẫu trắng khảo sát tính đặc hiệu của Mometasone furoate(HPLC) ............................................................................................. 39

Hình 4.13 Sắc ký đồ dung dịch chuẩn khảo sát tính đặc hiệu của Mometasone

furoate (HPLC) ................................................................................. 40






ix

Hình 4.14 Sắc ký đồ dung dịch thử khảo sát tính đặc hiệu của Mometasonefuroate (HPLC) ................................................................................. 40

Hình 4.15 Đồ thị khảo sát tính tuyến tính theo nồng độ Mometasone furoate ..... 41






x

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BP British Pharmacopoeia: Dƣợc điển Anh

IR Infrared spectr oscopy: Quang phổ hồng ngoại

HPLC High Performance Liquid Chromatography: Sắc ký lỏng hiệu năng cao

RSD Relative Standard Deviation: Độ lệch chuẩn tƣơng đối SD Standard Deviation: Độ lệch chuẩn

LOD Limit of Detection: Giới hạn phát hiện

LOQ Limit of Quantitation: Giới hạn định lƣợng






1

CHƢƠNG 1

GIỚI THIỆU

1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ Sự ô nhiễm môi trƣờng ngày một gia tăng cùng những biến đổi thất thƣờ ng

của thờ i tiết là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra các bệnh về mũi.

Ngày nay, tỉ lệ bệnh nhân mắc các bệnh về mũi ngày càng tăng. Trên thế giới ƣớ ctính có khoảng 17-25% dân số mắc bệnh viêm mũi vớ i 3 loại chính là viêm mũidị ứng, viêm mũi cấp tính và viêm xoang, trong khi đó ở Việt Nam tỉ lệ này là

khoảng 10-12%. Các bệnh về mũi thông thƣờng không nguy hiểm đến tính mạng.

Tuy nhiên, mũi là cơ quan quan tr ọng của hệ hô hấp, đóng vai trò làm ẩm và lọc

sạch không khí để thở nên khi mắc bệnh về mũi, các chức năng sinh lý khác của

cơ thể đều ít nhiều bị ảnh hƣởng, gây những khó chịu đáng kể cho ngƣờ i bệnh,

làm giảm chất lƣợ ng cuộc sống. Ngoài ra, nếu không đƣợc điều tr ị k ị p thờ i sẽ dẫn

đến các bệnh về mũi mãn tính và một số biến chứng nghiêm trọng.

Để điều trị hiệu quả các bệnh về mũi, bên cạnh việc hạn chế tiếp xúc với các

nguyên nhân gây bệnh, xây dựng chế độ dinh dƣỡng và tập luyện hợp lý, việc kếthợp với các loại thuốc trong quá trình điều trị là rất cần thiết. Hiện nay, một trong

những loại thuốc phổ biến và hiệu quả nhất đƣợc sử dụng để điều trị các bệnh vềmũi là thuốc chứa glucocorticoid dạng xịt hoặc uống. Glucocorticoid dùng đƣờng

uống hiệu quả nhƣng ít đƣợc sử dụng do những tác dụng phụ độc hại nhƣ giữnƣớc, gây loãng xƣơng, viêm loét dạ dày tá tràng, tăng huyết áp, suy tuyến

thƣợng thận,... khi sử dụng điều trị trong thời gian dài. Bên cạnh đó, với nhữngƣu điểm nhƣ tác dụng nhanh, hiệu lực điều trị cao, tƣơng đối an toàn khi sử dụnglâu dài,… mà glucocorticoid dạng xịt đƣợc đa phần các bác sĩ và bệnh nhân lựa

chọn. Thành phẩm Nasonex là một trong những glucocorticoid dạng xịt có hiệu

quả trong điều trị các bệnh viêm mũi dị ứng, viêm xoang,…với thành phần chứahoạt chất Mometasone furoate.

Việc kiểm tra các chỉ tiêu chất lƣợ ng của dƣợ c phẩm nhằm đảm bảo hiệu

quả điều tr ị và an toàn cho ngƣờ i sử dụng luôn luôn là một vấn đề r ất đƣợ c quan

tâm. Thông thƣờ ng, mỗi loại thuốc sẽ có phƣơng pháp kiểm nghiệm đƣợ c quy

định chung tại các Dƣợc điển. Tuy nhiên, đối vớ i mỗi loại chế phẩm thì việc khảo

sát lại để xây dựng một phƣơng pháp kiểm nghiệm phù hợ p với công thức bàochế cũng nhƣ điều kiện thực tiễn của mỗi phòng thí nghiệm là điều cần thiết. Do






2

đó, đề tài “Xây dựng và thẩm định phƣơng pháp kiểm nghiệm thuốc xịt mũi

Nasonex” đƣợ c lựa chọn để tiến hành, nhằm đƣa ra một phƣơng pháp kiểm

nghiệm phù hợp đối với thành phẩm Nasonex cũng nhƣ với điều kiện kiểm tra tại

Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển thuộc công ty Cổ phần xuất nhậ p khẩu y tế

Domesco, sau đó tiến hành thẩm định lại phƣơng pháp đã xây dựng.

Bên cạnh đó, thuốc xịt mũi Nasonex hiện tại vẫn là một thuốc brand nameđƣợc đăng ký bản quyền cho đến tháng 07/2014 nên việc chọn Nasonex làm đối

tƣợng nghiên cứu phù hợp với chính sách phát triển của nền công nghiệp dƣợc ởnhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam, nghiên cứu sản xuất thuốc

generic từ thuốc brand name.

1.2 MỤC TIÊU VÀ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

1.2.1 Mục tiêu nghiên cứ u

- Kiểm tra các chỉ tiêu chất lƣợng của nguyên liệu Mometasone furoate.

- Xây dựng phƣơng pháp kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex.

- Thẩm định phƣơng pháp kiểm nghiệm đã xây dựng.

1.2.2 Nội dung nghiên cứu

- Kiểm nghiệm các chỉ tiêu của nguyên liệu Monetasone furoate:

+ Cảm quan

+ Tính tan

+ Định tính

+ Điểm chảy

+ Góc quay cực riêng

+ Mất khối lƣợng do làm khô

+ Định lƣợng

+ Tạp chất liên quan

- K iểm nghiệm các chỉ tiêu của thành phẩm Nasonex:

+ Cảm quan

+ Định tính

+ Định lƣợng






3

- Thẩm định quy trình phân tích thành phẩm Nasonex:

+ Khảo sát tính đặc hiệu

+ Khảo sát tính tuyến tính

+ Khảo sát độ lặp lại

+ Khảo sát độ đúng

+ Xác định giới hạn phát hiện

+ Xác định giới hạn định lƣợng






4

CHƢƠNG 2

TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1 GIỚI THIỆU CHUNG CÁC BỆNH VỀ MŨI

2.1.1 Các bệnh về mũi thƣờng gặp và triệu chứng

- Viêm mũi dị ứng: biểu hiện đầu tiên là hắt hơi liên tục (hay còn gọi là

nhảy mũi) kèm theo các triệu chứng nhƣ cơ thể mệt mỏi, chảy nƣớc mũi, nghẹtmũi, ho, ngứa mũi, đau đầu nhẹ, đau mặt, giảm cảm giác về mùi và hƣơng vị,

cảm giác đầy và ù tai, đôi mắt sƣng lên và buồn ngủ [1].

- Viêm mũi cấp tính: biểu hiện ban đầu là ngứa mũi, hắt hơi, nặng đầu, đau

lƣng, mỏi chân tay và các khớp xƣơng; sau đó chảy nƣớc mũi, ngạt mũi, nhức

đầu, hơi sốt, ngƣời mệt mỏi,…[2]

- Viêm mũi xoang: thƣờng có các triệu chứng ho, ngạt mũi, sƣng nề xung

quanh xoang bị tổn thƣơng, chảy nƣớc mũi, cảm giác nặng vùng mặt và vùngđầu, nƣớc mũi xanh hoặc vàng, đau vùng xung quanh má và răng hàm trên [2].

- Tắt mũi, ngạt mũi: biểu hiện chủ yếu là khó thở khiến bệnh nhân phải thở bằng đƣờng miệng làm miệng khô rát, dễ dẫn đến viêm họng, ho kéo dài, giảm

khả năng phân biệt mùi của khứu giác hoặc mất khứu giác hoàn toàn [2].

- Cảm lạnh: là một bệnh nhiễm virus dẫn đến chảy nƣớc mũi, nghẹt mũi,hắt hơi, đau họng, ho và đau đầu [1].

2.1.2 Nguyên nhân gây ra các bệnh về mũi [3]

- Môi trƣờng ngày càng ô nhiễm do nhiều yếu tố tác động.

- Sự gia tăng của các chất khí độc với số lƣợng và độ độc hại ngày càng tăngthải vào môi trƣờng sống.

- Thƣờng xuyên tiếp xúc với môi trƣờng máy lạnh. - Những tạp chất, dị vật trong không khí bị hít thở vào phải giữ lại ở mũi và

gây nên các bệnh viêm nhiễm. - Thời tiết thay đổi thất thƣờng, không theo chu kỳ khiến con ngƣời khó

thích nghi tốt với những biến đổi ấy. - Vệ sinh mũi không đúng cách, thƣờng xuyên ngoáy mũi khiến mũi bị viêm

nhiễm.

- Sức đề kháng của cơ thể yếu.






5

2.1.3 Điều trị các bệnh về mũi [4]

Mục tiêu điều trị các bệnh lý về mũi là giảm đến mức tối thiểu các triệuchứng và lựa chọn các thuốc vừa hiệu quả, vừa ít có tác dụng phụ độc hại. Có

nhiều nhóm thuốc trị bệnh lý về mũi và đƣợc phân ra 2 loại thuốc uống và thuốc

dùng tại chỗ (nhỏ hoặc phun xịt vào mũi) nhƣ sau:

Loại thuốc uống

- Nhóm thuốc uống kháng histamine trị dị ứng: nhƣ clorpheniramine,

loratidine giúp giảm triệu chứng ngứa mũi, nhảy mũi, sổ mũi, chảy nƣớc mắtnhƣng không có tác dụng đối với nghẹt (tắc) mũi.

- Nhóm thuốc uống cƣờng giao cảm gây co mạch: gồm ephedrine,

pseudoephedrine, phenylpropanolamine giúp thông mũi, trị nghẹt mũi tốt.

- Nhóm thuốc uống glucocorticoid: nhƣ prednisone, dexamethasone, chỉuống khi bị viêm mũi xoang nặng và mạn tính.

- Nhóm thuốc uống kháng sinh: dùng khi bệnh lý về mũi có liên quan đến

nhiễm khuẩn.

Loại thuốc dùng tại chỗ (nhỏ hoặc phun xịt vào mũi )

- Thuốc co mạch nhỏ mũi: chứa dƣợc chất nhƣ naphtazoline,

oxymetazoline,... có tác dụng thông mũi tốt nhƣng chỉ nên nhỏ mũi trong thời

gian ngắn 7 ngày. Lý do là nếu dùng lâu bị quen thuốc, bị hiệu ứng “dội” phải

tăng liều, nếu không tăng liều sẽ bị nghẹt mũi nặng hơn, đƣa đến vòng lẩn quẩn là bị “viêm mũi do thuốc”. Đối với trẻ nhỏ, không nên dùng thuốc nhỏ mũi loại nàyvì có thể gây choáng, tím tái.

- Thuốc glucocorticoid xịt mũi: thuốc hiệu quả trong trị viêm mũi dị ứng,

dùng lâu dài nhằm phòng ngừa viêm mũi dị ứng.

- Thuốc nhỏ mũi hoặc phun xịt NaCl 0,9% (chứa dung dịch còn đƣợc gọi là

nƣớc biển, nƣớc muối sinh lý): có tác dụng rửa mũi, giải tỏa dịch nhầy trong mũi

giúp thông thở và giảm sổ mũi. Nên dùng thuốc loại này cho trẻ em giúp thông,sạch mũi.






6

2.2 GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HOẠT CHẤT MOMETASONEFUROATE VÀ THÀNH PHẨM NASONEX

2.2.1 Hoạt chất Mometasone furoate

2.2.1.1 Tính chất của Mometasone furoate

- Bột màu trắng hoặc gần nhƣ trắng [5].

- Hầu nhƣ không tan trong nƣớ c; tan trong acetone, trong methylene

chloride và trong chloroform; ít tan trong ethanol 96%, isopropanol; tan vô hạntrong tetrahydrofuran [5,6].

- Hệ số phân bố octanol/nƣớc lớn hơn 5.000 [6].

- Điểm chảy khoảng 220C kèm theo sự phân hủy [5].

2.2.1.2 Công thức và danh pháp

- Công thức phân tử: C27H30Cl2O6 .

- Công thức cấu tạo:

O

H

HO

Cl

CH3

O

ClO O

H

O

Hình 2.1 Công thức cấu tạo dạng phẳng của Mometasone furoate

Hình 2.2 Công thức cấu tạo dạng không gian của Mometasone furoate

- Danh pháp: 9,21-Dichloro-11-hydroxy-16-methyl-3,20-dioxopregna-

1,4-diene-17-yl furan-2-carboxylate.






7

2.2.1.3 Công dụng và cơ chế tác dụng

Mometasone furoate là một glucocorticoid dùng ngoài với tính chất kháng

viêm tại chỗ ở các liều không có tác dụng toàn thân, đƣợc sử dụng trong điều trị

các rối loạn về da (nhƣ eczema và bệnh vảy nến), viêm mũi dị ứng, hen suyễn đối

với một số bệnh nhân không đáp ứng với các glucocorticoid có hiệu lực yếu hơn.

Mometasone furoate là tiền dƣợc của dạng Mometasone tự do, có hiệu lực

mạnh hơn hydrocortisone và yếu hơn dexamethasone. Nó làm giảm viêm bằng

cách gây ra một số tác dụng:

- Đảo ngƣợc sự kích hoạt các protein viêm.

- Kích hoạt sự bài tiết của các protein chống viêm.

- Ổn định màng tế bào.

- Giảm các dòng tế bào viêm.

Tuy nhiên cơ chế kháng viêm chính xác của Mometasone furoate vẫn chƣa

thật sự đƣợc biết.

2.2.2 Thành phẩm Nasonex

2.2.2.1 Dạng bào chế

Nasonex Aqueous Nasal Spray là bình xịt định liều chứa hỗn dịchMometasone furoate. Mỗi nhát xịt giải phóng khoảng 100 mg hỗn dịch

Mometasone furoate, chứa một lƣợng Mometasone furoate monohydrate tƣơngđƣơng 50 g Mometasone furoate [7].

Hình 2.3 Một số thành phẩm Nasonex trên thị trƣờng






8

2.2.2.2 Dƣợc lý học

Dược lực học

Nó đã đƣợc chứng minh là có một loạt các hiệu ứng trên nhiều loại tế bào

(tế bào mast, bạch cầu ái toan, bạch cầu trung tính, đại thực bào và tế bàolympho) và chất trung gian (histamine, leukotriene và cytokine) có liên quan đến

viêm [6,8].

Dược động học [7,10]

Mometasone furoate dạng xịt mũi có sinh khả dụng toàn thân không đáng kể(< 1%), hầu nhƣ không phát hiện trong huyết tƣơng mặc dù sử dụng phƣơng phápđịnh lƣợng có độ nhạy cao với giới hạn định lƣợng 50 pg/mL.

Hỗn dịch Mometasone furoate hấp thu rất kém từ đƣờng tiêu hóa, một lƣợng

nhỏ có thể đƣợc nuốt vào và hấp thu, trải qua chuyển hóa bƣớc đầu trƣớc khiđƣợc đào thải chủ yếu dƣới dạng chất chuyển hóa qua mật và một phần qua nƣớc

tiểu.

Thời gian bán thải của Mometasone furoate là khoảng 5,8 giờ .

Những ảnh hƣở ng của suy thận, suy gan, tuổi tác hay giới tính trên dƣợcđộng học của Mometasone furoate đã không đƣợc nghiên cứu đầy đủ.

2.2.2.3 Chỉ định và chống chỉ định

Nasonex với hoạt chất Mometasone furoate đƣợc chỉ định:

- Điều trị các triệu chứng viêm mũi dị ứng theo mùa và viêm mũi dị ứng lâunăm ở ngƣời lớn và trẻ em 2 tuổi trở lên [6,8].

- Điều trị polyp mũi và các triệu chứng liên quan nhƣ sung huyết và mất mùi

ở bệnh nhân 18 tuổi trở lên [9].

- Điều trị các triệu chứng liên quan đến viêm mũi xoang cấp ở bệnh nhân 12tuổi trở lên [7,8].

- Điều trị hỗ trợ với kháng sinh trong các đợt viêm xoang cấp [9].

- Dự phòng các triệu chứng viêm mũi dị ứng theo mùa ở ngƣời lớn và trẻ emtừ 12 tuổi trở lên [6].

Nasonex chống chỉ định với các trƣờng hợp [9]:

- Có nhiễm khuẩn khu trú tại niêm mạc mũi không đƣợc điều trị.






9

- Thận trọng với những bệnh nhân nhiễm lao thể hoạt động hoặc nhiễm

nấm, nhiễm vi khuẩn, nhiễm virus toàn thân chƣa đƣợc điều trị hoặc herpessimplex ở mắt.

- Thận trọng với phụ nữ mang thai và ngƣời bị suy tuyến thƣợng thận.

2.2.2.4 Tƣơng tác thuốc

Nasonex sử dụng kết hợp với Loratadine không ảnh hƣởng đến nồng độ

trong huyết tƣơng của Loratadine và chất chuyển hóa của chính nó. Ngoài ra chƣa

có nghiên cứu sự tƣơng tác chính thức đƣợc thực hiện [9].

2.2.2.5 Tác dụng phụ

Các phản ứng phụ đƣợc báo cáo trong nghiên cứu lâm sàng bao gồm: chảy

máu cam, viêm họng, rát mũi, kích ứng mũi, hắt hơi, đau đầu,…[9]

2.3 PHƢƠNG PHÁP ĐỊNH LƢỢNG MOMETASONE FUROATE

Hiện nay, phƣơng pháp chủ yếu đƣợc sử dụng để định lƣợng Mometasone

furoate trong các dạng bào chế là phƣơng pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao(HPLC).

2.3.1 Giới thiệu sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)

Sắc ký lỏng hiệu năng cao (High Performance Liquid Chromatography, đôi

khi gọi là High Pressure Liquid Chromatography – HPLC) là một kỹ thuật sắc kýsử dụng để phân tách một hay nhiều hợp chất trong một hỗn hợp hợp chất thuộc

lĩnh vực hóa phân tích và sinh hóa với mục đích định danh, định lƣợng từng thành phần riêng lẻ trong hỗn hợp hợp chất. HPLC có nhiều ứng dụng trong y học,trong nghiên cứu, trong sản xuất…[10]

Sắc ký lỏng hiệu năng cao là một phƣơng pháp tách hóa lý dựa vào ái lực

khác nhau của các chất khác nhau với hai pha luôn tiếp xúc và không trộn lẫn,một pha động và một pha tĩnh. Trong đó pha động là chất lỏng chảy qua cột với

một tốc độ nhất định và pha tĩnh chứa trong cột là chất rắn đã đƣợc phân chiadƣới dạng tiểu phân hoặc một chất lỏng phủ lên một chất mang rắn, hay một chấtmang đã đƣợc biến đối bằng liên kết hóa học với các nhóm chức hữu cơ. Quá

trình sắc ký lỏng dựa trên cơ chế hấp phụ, phân bố, trao đổi ion hay phân loại

theo kích cỡ (rây phân tử) [11,12].






10

2.3.2 Nguyên tắc, cấu tạo hệ thống máy HPLC

Nguyên tắc: HPLC dựa trên áp lực của bơm cơ học lên một dung môi lỏngđể tải một hỗn hợp chất vào cột hóa học, qua đó quá trình phân tách xảy ra. Một

cột phân tách HPLC đƣợc làm đầy bởi các nguyên tử rắn (nhƣ silica gel, polymer

hay chất hấp phụ) và hỗn hợp mẫu đƣợc phân tích thành những hợp chất đơn giảnhơn sau khi tƣơng tác với các nguyên tử trong cột. Sự phân tách HPLC bị ảnhhƣởng bởi điều kiện của các dung môi lỏng (nhƣ áp suất và nhiệt độ), tƣơng tác

hóa học giữa hỗn hợp mẫu và dung môi lỏng (nhƣ tính kỵ nƣớc, quá trình protonhóa,…) và tƣơng tác hóa học giữa các hợp chất mẫu và nguyên tử đặc rắn bên

trong cột phân tích (nhƣ ái lực ligand, trao đổi ion,…) [10].

Để thực hiện việc tách một hỗn hợp chất bằng kỹ thuật phân tích HPLC thìcần phải có hệ thống trang bị kỹ thuật này. Thông thƣờng, hệ thống HPLC gồm

các bộ phận chính sau:

- Bình chứa pha động

- Bơm cao áp

- Cột sắc ký

- Bộ phận tiêm mẫu

- Đầu dò (Detector )

- Bộ phận ghi nhận tín hiệu

Hình 2.4 Hệ thống máy sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)



http://en.wikipedia.org/wiki/Silica


http://en.wikipedia.org/wiki/Ligand_%28biochemistry%29








11

2.3.3 Định lƣợng Mometasone furoate bằng HPLC [13]

2.3.3.1 Điều kiện sắc ký

- Cột C18 (10 cm 5 mm, 5 m)

- Detector: UV- Bƣớc sóng: 238 nm

- Nhiệt độ cột: 60ºC

- Thể tích tiêm: 20,0 L

- Tốc độ dòng: 1,0 mL/phút

- Pha động: H2O:CH3OH = 45:55, điều chỉnh tỉ lệ nếu cần

2.3.3.2 Chuẩn bị các dung dịch

- Dung dịch thử: phân tán một lƣợng chế phẩm tƣơng ứng 1 mgMometasone furoate trong 20 mL methanol nóng, thêm 25 mL 2,2,4-

trimethylpentane, làm nguội và lắc đều hỗn hợp. Lọc lấy lớp methanol nằm phía

dƣới. Lặp lại quy trình trên thêm ít nhất 2 lần với lớp dịch chiết 2,2,4-

trimethylpentane, mỗi lần với 10 mL methanol. Thu gom lớp dịch chiết methanolvà thêm tiếp methanol cho vừa đủ 50 mL.

- Dung dịch chuẩn: pha dung dịch 0,002% Mometasone furoate chuẩn

trong methanol.

Tiến hành tiêm sắc ký lần lƣợt với dung dịch chuẩn và dung dịch thử. Tính toán hàm lƣợng Mometasone furoate trong chế phẩm dựa vào diện tích

peak chính thu đƣợc trên sắc ký đồ của dung dịch chuẩn, dung dịch thử và hàmlƣợng Mometasone furoate trong dung dịch chuẩn.

2.4 THẨM ĐỊNH QUY TRÌNH PHÂN TÍCH

2.4.1 Tầm quan trọng của việc thẩm định

Thẩm định quy trình phân tích là một quá trình tiến hành thiết lập bằng thực

nghiệm các thông số đặc trƣng của phƣơng pháp để chứng minh phƣơng pháp đápứng yêu cầu phân tích dự kiến. Nói cách khác, việc thẩm định một quy trình phântích yêu cầu phải chứng minh một cách khoa học rằng khi tiến hành thí nghiệm

các sai số mắc phải là rất nhỏ và chấp nhận đƣợc [14-17].

Việc thẩm định quy trình phân tích là nhằm chứng minh quy trình đó có phùhợp với mục đích ứng dụng không [18].






12

Quy trình phân tích sau khi đƣợc thẩm định có thể đƣa vào các chuyên luận

của Dƣợc điển hoặc đƣa vào trong các tiêu chuẩn cơ sở để xin đăng ký lƣu hành

[14-17].

2.4.2 Các chỉ tiêu trong thẩm định quy trình phân tích

Để thẩm định một quy trình phân tích dựa vào các chỉ tiêu sau: tính đặc hiệu(specificity), độ chính xác (precision), độ lặp lại (repeatability), độ chính xác

trung gian (intermediate precision), độ tái lặp (reproducibility), độ đúng

(accuracy), giới hạn phát hiện (limit of detection), giới hạn định lƣợng (limit ofquantitation), tính tuyến tính (linearity), khoảng xác định (range) [14-17].

Mục đích của quy trình phân tích phải đƣợc hiểu rõ ràng để quyết định các

chỉ tiêu cần đƣợc đánh giá. Thông thƣờng, thẩm định quy trình định lƣợng cần

xem xét đánh giá một số chỉ tiêu [18]:

2.4.2.1 Tính đặc hiệu (Specificity)

Tính đặc hiệu hay còn gọi là tính chọn lọc (selectivity) của một quy trình

phân tích là khả năng của quy trình cho phép xác định chính xác và đặc hiệu chất

cần phân tích và không bị ảnh hƣởng bởi sự có mặt của các thành phần khác cótrong mẫu thử. Thông thƣờng các thành phần này gồm tạp chất, sản phẩm phân

hủy, chất nền,…[15-18]

Quy trình dùng để xác định tính đặc hiệu phụ thuộc vào mục tiêu đã định

của quy trình phân tích. Không phải lúc nào cũng xác định đƣợc một quy trình phân tích đặc hiệu cho một chất phân tích nhất định (phân biệt hoàn toàn) [20].

2.4.2.2 Tính tuyến tính (Linearity)

Tính tuyến tính của một quy trình phân tích là khả năng luận ra các kết quảcủa phƣơng pháp dựa vào đƣờng biểu diễn sự phụ thuộc giữa độ đáp ứng của đạilƣợng đo đƣợc và nồng độ là một đƣờng thẳng hay trực tiếp tính toán dựa vào

tƣơng quan tỉ lệ giữa đại lƣợng đo đƣợc và nồng độ [14,15].

Cả hai trƣờng hợp đều yêu cầu giữa đại lƣợng đo đƣợc và nồng độ phải cósự phụ thuộc tuyến tính. Tính tuyến tính trong một miền giá trị đƣợc xác định

bằng hệ số tƣơng quan [14,15].






13

Cách thực hiện:

Tính tuyến tính có thể đƣợc thực hiện trực tiếp trên mẫu chuẩn (bằng cách pha loãng dung dịch chuẩn gốc) hoặc cân riêng biệt các hỗn hợp tự tạo chứa các

thành phần dƣợc chất dựa trên quy trình đặt ra (cách này thƣờng đƣợc dùng để

nghiên cứu khoảng phân tích). Tính tuyến tính đƣợc đánh giá bằng cách quan sátđồ thị của tín hiệu ứng với nồng độ hoặc hàm lƣợng của chất phân tích. Nếu cótƣơng quan tuyến tính thì kết quả thử phải đƣợc đánh giá bằng phƣơng pháp

thống kê thích hợp, thƣờng bằng cách tính đƣờng hồi quy tuyến tính dựa vào phƣơng pháp bình phƣơng tối thiểu [18].

Để xác định tính tuyến tính cần tiến hành ít nhất 5 nồng độ. Trong những

trƣờng hợp khác cần nêu rõ lí do [18].

Giả sử tiến hành thực nghiệm để xác định ứng với các nồng độ x biết trƣớc,

các giá trị định lƣợng đƣợc y. Nếu y phụ thuộc tuyến tính vào x , có nghĩa là trong

khoảng nồng độ cần khảo sát đƣờng biểu diễn của y theo x là một đƣờng thẳng

(đoạn thẳng) theo phƣơng trình sau: y = ax + b

Dựa vào kết quả thu đƣợc từ thực nghiệm của x và y tƣơng ứng ta tính hệ số

tƣơng quan r :

r = xi - x×y

i - yn

i=1

(xi - x)2× (y

i - y)

2ni=1

ni=1

Nếu r = 1: có tƣơng quan tuyến tính rõ rệtr > 0: có tƣơng quan đồng biến

r < 0: có tƣơng quan nghịch biến

r < 5: không có tƣơng quan tuyến tính

r > 5: có phụ thuộc tuyến tínhr = 0: hoàn toàn không có tƣơng quan tuyến tính

Tùy theo hoạch định mà chọn giá trị r . Nói chung r phải ≥ 0,99.

2.4.2.3 Độ lặp lại (Repeatability)

Độ lặp lại là mức độ sát gần giữa các kết quả thử riêng lẻ với giá trị trung bình thu đƣợc khi áp dụng phƣơng pháp đề xuất cho cùng một mẫu thử đồng nhất

trong cùng điều kiện xác định [14-17].

Độ lặp lại bị ảnh hƣởng bởi sai số ngẫu nhiên [14-17].






14

Độ lặp lại thƣờng đƣợc thể hiện bằng độ lệch chuẩn (SD) hay độ lệch chuẩn

tƣơng đối (RSD) của một loạt các lần thử nghiệm [14-17].

Độ lặp lại có thể đƣợc đánh giá trên kết quả của tối thiểu 9 lần định lƣợng

trong khoảng nồng độ đã xác định của quy trình (ví dụ 3 nồng độ, mỗi nồng độ

đƣợc tiến hành 3 lần) hoặc tối thiểu 6 lần định lƣợng ở nồng độ thử 100% [18].

Sau đó áp dụng công thức tính SD và RSD của phƣơng pháp.

RSD càng nhỏ, phƣơng pháp phân tích càng chính xác, RSD do mỗi phòng

thí nghiệm đƣa ra. Thông thƣờng chọn RSD ≤ 2%.

2.4.2.4 Độ đúng (Accuracy)

Độ đúng của một phƣơng pháp phân tích là mức độ sát gần của các giá trịtìm thấy với giá trị thực khi áp dụng quy trình đề xuất trên cùng một mẫu thử đã

đƣợc làm đồng nhất trong điều kiện xác định [14-17].

Độ đúng bị ảnh hƣởng bởi sai số hệ thống [14-17].

Độ đúng đƣợc biểu thị bằng tỉ lệ % phục hồi của giá trị thêm vào mẫu thử

bằng phƣơng pháp xây dựng.

Cách thực hiện:

Tự tạo hỗn hợp mẫu chứa các thành phần của thành phẩm thuốc mà trong đó

có một lƣợng đã biết trƣớc các dƣợc chất cần phân tích đƣợc thêm vào. Trong

trƣờng hợp không có đầy đủ các thành phần làm mẫu tự tạo thì có thể chấp nhậncho thêm một lƣợng đã biết của chất cần phân tích vào chế phẩm hoặc so sánh kếtquả thu đƣợc với một quy trình chính thống thứ hai có độ đúng đã đƣợc công bố

hoặc đã đƣợc xác định [18].

Áp dụng quy trình phân tích đã đề xuất để xác định lƣợng chất cần phân tích

có trong mẫu.

Thông thƣờ ng: 98,0% ≤ tỉ lệ phục hồi ≤ 102,0%.

2.4.2.5 Giới hạn phát hiện (Limit of Detection)Giới hạn phát hiện là lƣợng nhỏ nhất của chất phân tích trong mẫu thử còn

có thể phát hiện đƣợc nhƣng không nhất thiết có thể định lƣợng đƣợc [18].

Có thể xác định giới hạn phát hiện dựa vào độ lệch chuẩn của đáp ứng và độ

dốc suy ra đƣợc từ phƣơng trình hồi quy tuyến tính.






15

Giới hạn phát hiện (Limit of Detection = LOD) đƣợc tính theo công thức:

LOD =3,3 × Độ lệch chuẩn

Độ dốc

2.4.2.6 Giới hạn định lƣợng (Limit of Quantitation)

Giới hạn định lƣợng là lƣợng nhỏ nhất của chất phân tích trong mẫu thử có

thể định lƣợng đƣợc với độ đúng và độ chính xác thích hợp. Giới hạn định lƣợng

là một thông số của phép định lƣợng các chất có nồng độ thấp trong mẫu thử, đặc biệt thƣờng đƣợc dùng để xác định tạp chất hoặc sản phẩm phân hủy [18].

Có thể xác định giới hạn định lƣợng dựa vào độ lệch chuẩn của đáp ứng và

độ dốc suy ra đƣợc từ phƣơng trình hồi quy tuyến tính.

Giới hạn định lƣợng (Limit of Quantitation = LOQ) đƣợc tính theo côngthức:

LOQ =10 × Độ lệch chuẩn

Độ dốc






16

CHƢƠNG 3

PHƢƠNG TIỆN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1 PHƢƠNG TIỆN NGHIÊN CỨU

3.1.1 Địa điểm và thời gian thực hiện

Đề tài đƣợc thực hiện tại Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển thuộc công ty

Cổ phần xuất nhập khẩu y tế Domesco, từ ngày 05/08/2013 đến ngày 15/10/2013.

3.1.2 Phƣơng tiện thực hiện

3.1.2.1 Thiết bị và dụng cụ

- Cân phân tích Sartorius CP225D

- Bản mỏng silica gel 60 F254, Merck

- Máy quang phổ hồng ngoại FTIR -8400S, Shimadzu

- Phân cực kế tự động ATAGO AP-100

- Máy sắc ký lỏng UFLC, Shimadzu

- Máy đo điểm chảy Electrothermal Model 9100

- Máy quang phổ tử ngoại khả kiến UV-Vis 1700 Pharmaspec, Shimadzu

- Bể siêu âm Elma S180H

- Bếp cách thủy Memmert

- Tủ sấy Binder - Buồng soi UV huỳnh quang Camag

- Máy lọc chân không (dùng để lọc pha động)

- Đầu lọc 0,45 m

- Dụng cụ thủy tinh: bình định mức, pipet, buret, bercher, đĩa petri, ống

đong, cốc thủy tinh dùng để sấy mẫu (bì)…






17

Hình 3.1 Máy đo điểm chảy Hình 3.2 Phân cực kế tự động

Hình 3.3 Máy quang phổ hồng ngoại Hình 3.4 Máy quang phổ UV-Vis

Hình 3.5 Máy sắc ký lỏng UFLC






18

3.1.2.2 Hóa chất

- Nƣớc lọc RO

- Acetone (Macron)

- Methylene chloride (J.T.Baker)

- Ethanol 96% (Merck)

- Cồn tuyệt đối (Merck) - Sulfuric acid đậm đặc (Merck)

- Methanol (J.T.Baker)

- Potassium bromide (Merck)

- Diethyl ether (Merck)

- Acetonitrile (J.T.Baker)

- Acetic acid băng (Merck)

- 1,2-dichloroethane (Merck)- Thuốc thử sulfuric acid 20% trong ethanol: lấy 60 mL ethanol 96% cho

vào bình định mức 100 mL, cẩn thận thêm từ từ 20 mL sulfuric acid đậm đặc. Đểnguội và pha loãng đến vừa đủ với ethanol 96%.

- Mometasone furoate chuẩn, hàm lƣợng 99,46% (Ấn Độ)

3.1.3 Đối tƣợng nghiên cứu

- Mometasone furoate BP/Ph.Eur (nguyên liệu): số lô MF-12025 (JM-01)-

001, sản xuất tại công ty AARTI INDUSTRIES LTD, Ấn Độ.

- Thuốc xịt mũi Nasonex 0,05% sản xuất bởi công ty Schering-Plough, USA

với 2 lô: 2KTLD61001 và 1KTLDC1002.

Hình 3.6 Mometasone furoate (nguyên liệu) Hình 3.7 Nasonex 0,05%






19

3.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.2.1 Kiểm nghiệm nguyên liệu Mometasone furoate

Thực hiện theo dƣợc điển Anh 2012 (BP 2012) và tiêu chuẩn nhà sản xuất

cung cấ p.

3.2.1.1 Cảm quan

Lấy khoảng 5,000 g mẫu thử (nguyên liệu Mometasone furoate) tr ải mỏng

trên một đĩa petri thủy tinh, quan sát bằng mắt thƣờ ng.

3.2.1.2 Tính tan

Lấy 4 ống nghiệm sạch khô, đánh dấu thứ tự, lần lƣợt thêm mẫu thử và dung

môi hòa tan thích hợp theo Bảng 3.1.

Bảng 3.1: Chuẩn bị mẫu khảo sát tính tan của Mometasone furoate

Ống nghiệm 1 2 3 4

Khối lƣợ ng mẫu thử (g) 0,010 1,000 1,000 0,100

Dung môi hòa tan Nƣớ c

(100 mL)

Acetone

(30 mL)

Methylene

chloride

(30 mL)

Ethanol 96%

(100 mL)

Lắc mỗi ống nghiệm trong vài phút. Để yên. Ghi nhận tính tan.

3.2.1.3 Định tính

Phổ hồng ngoại (IR)

- Mẫu chuẩn: nghiền nhỏ khoảng 0,002-0,003 g Mometasone furoate chuẩn

với khoảng 0,300-0,400 g potassium bromide khan. Cẩn thận nghiền mịn hỗnhợp, trải đều và dập thành viên. Tiến hành đo và ghi nhận phổ đồ.

- Mẫu thử: nghiền nhỏ khoảng 0,002-0,003 g mẫu thử với khoảng 0,300-

0,400 g potassium bromide khan. Cẩn thận nghiền mịn hỗn hợp, trải đều và dậpthành viên. Tiến hành đo và ghi nhận phổ đồ.

- So sánh phổ đồ thu đƣợc của mẫu chuẩn và mẫu thử.






20

Sắc ký lớp mỏng

- Dung môi khai triển: H2O:CH3OH:(C2H5)2O:CH2Cl2 = 1,2:8:15:77

- Dung dịch chuẩn và dung dịch thử: pha dung dịch chuẩn và thử ở nồng độ1 mg/mL trong methylene chloride.

- Tiến hành:

+ Chấm riêng biệt trên bản mỏng 10 L mỗi dung dịch chuẩn và dung

dịch thử. Khai triển bản mỏng trong dung môi khai triển đến khi dung môi đi

đƣợc một đoạn khoảng 10 cm. Lấy bản mỏng ra và làm khô trong không khí.

+ Phát hiện A: quan sát dƣới ánh sáng UV 254 nm.

+ Phát hiện B: phun thuốc thử sulfuric acid 20% trong ethanol, nung

nóng ở 120ºC trong vòng 10 phút hoặc cho đến khi các vết xuất hiện. Để nguội,quan sát dƣới ánh sáng ban ngày và UV 366 nm.

3.2.1.4 Điểm chảy

Nghiền mẫu thử thành bột mịn (nếu mẫu thử ở dạng tinh thể). Sau đó cho

bột vào một ống mao quản, lèn bột bằng cách gõ nhẹ ống mao quản xuống mặt

phẳng cứng để có một lớ p bột cao 4-6 mm.

Cài đặt nhiệt độ cho máy: nhiệt độ nền: 220ºC, tốc độ gia nhiệt: 1ºC/phút.

Khi máy đạt nhiệt độ nền, đặt ống mao quản chứa mẫu thử vào máy. Quan

sát và ghi nhận nhiệt độ điểm chảy.

3.2.1.5 Góc quay cực riêng

Cân chính xác 0,250 g mẫu thử cho vào bình định mức 50 mL, hòa tan và pha loãng vừa đủ với cồn tuyệt đối. Lắc đều.

Tiến hành hiệu chỉnh (auto zero) vớ i mẫu tr ắng là cồn tuyệt đối r ồi xác định

góc quay cực riêng của mẫu thử.

3.2.1.6 Mất khối lƣợng do làm khô

Sấy khô bì trong tủ sấy ở nhiệt độ 1052ºC trong vòng 30 phút. Lấy ra và để

nguội đến nhiệt độ phòng trong bình hút ẩm chứa silica gel. Cân để xác định khốilƣợng bì.

Cân khoảng 1,000 g mẫu thử cho vào bì. Dàn mẫu thử thành lớ p mỏng có độ






21

dày không quá 10 mm. Đặt bì chứa mẫu vào tủ sấy ở 1052ºC và sấy cho đến khi

khối lƣợng không đổi.

Cân lại để xác định khối lƣợng mẫu bị mất do làm khô.

Khối lƣợ ng mẫu bị mất do làm khô đƣợ c tính theo công thức:

(%) =(khối lƣợng bì + khối lƣợng mẫu) – (khối lƣợng bì + mẫu)

khối lƣợng mẫu × 100

3.2.1.7 Định lƣợng

- Mẫu chuẩn: cân chính xác 12,5 mg Mometasone furoate chuẩn cho vào

bình định mức 25 mL. Hòa tan và pha loãng vừa đủ vớ i ethanol 96%. Lắc đều.

Hút chính xác 2 mL dung dịch này cho vào bình định mức 100 mL và pha loãngvừa đủ với ethanol 96%. Lắc đều.

- Mẫu thử: cân chính xác 50 mg mẫu thử cho vào bình định mức 100 mL.

Hòa tan và pha loãng vừa đủ vớ i ethanol 96%. Lắc đều. Hút chính xác 2 mL dung

dịch này cho vào bình định mức 100 mL và pha loãng vừa đủ vớ i ethanol 96%.

Lắc đều.

- Tiến hành đo độ hấp thụ của mẫu chuẩn và mẫu thử ở bƣớc sóng 249 nm.Thực hiện trong cùng điều kiện với mẫu trắng là ethanol 96%.

Hàm lƣợng Mometasone furoate trong mẫu thử đƣợc tính theo công thức:

% Mometasone furoate =AT × mC (tinh khiết) × 100 × 100

AC × mT × 25

Trong đó: AT là độ hấp thụ của mẫu thử tại bƣớc sóng 249 nm

AC là độ hấp thụ của mẫu chuẩn tại bƣớc sóng 249 nm

mT là khối lƣợ ng của mẫu thử (mg)

mC (tinh khiết) là khối lƣợ ng của chuẩn tinh khiết (mg)

3.2.1.8 Tạp chất liên quan

Điều kiện sắc ký:

- Cột C18 (25 cm 4,6 mm, 5 m)

- Detector: UV

- Bƣớc sóng: 254 nm








22

- Tốc độ dòng: 1,0 mL/phút - Pha động: acetonitrile:nƣớ c = 50:50

Tiến hành:

- Dung môi pha loãng: hỗn hợp gồm 50 mL acetonitrile và 50 mL nƣớc,thêm 0,1 mL acetic acid băng.

- Dung dịch thử: cân chính xác khoảng 20,0 mg mẫu thử cho vào bình định

mức 20 mL. Hòa tan trong 4 mL acetonitrile, pha loãng đến vừa đủ với dung môi

pha loãng. Lắc đều.

- Dung dịch đối chiếu: pha loãng 1,0 mL dung dịch thử thành 20,0 mL vớidung môi pha loãng. Lắc đều. Hút chính xác 1 mL dung dịch này cho vào bình

định mức 10 mL, pha loãng vừa đủ với dung môi pha loãng. Lắc đều.

- Lọc mẫu trắng, dung dịch đối chiếu và dung dịch thử qua giấy lọc 0,45 m.

- Tiêm mẫu trắng, dung dịch đối chiếu và dung dịch thử vào hệ thống sắcký. Ghi nhận sắc ký đồ. Tính toán phần trăm mỗi tạp riêng lẻ trong dung dịch thử

rồi so sánh với các mức chất lƣợng sau:

+ Tạp riêng lẻ bất k ỳ: không quá 0,6 lần diện tích peak chính của dung

dịch đối chiếu (0,3%).

+ Tổng tạp: không quá 1,2 lần diện tích peak chính của dung dịch đối

chiếu (0,6%).

+ Giới hạn bỏ qua: 0,1 lần diện tích peak chính của dung dịch đối chiếu

(0,05%).

Phần trăm mỗi tạp riêng lẻ trong dung dịch thử đƣợc tính theo công thức:

% tạp riêng lẻ =STạp

SĐC × 0,5

Trong đó: STạ p là diện tích peak trung bình của mỗi tạp riêng lẻ trong

dung dịch thử SĐC là diện tích peak trung bình của Mometasone furoate

trong dung dịch đối chiếu






23

3.2.2 Kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex

Dựa trên kết quả tham khảo từ BP 2012, đề tài đề xuất xây dựng phƣơng pháp định lƣợng Mometasone furoate trong thành phẩm bằng phƣơng pháp

HPLC, có sự biến đổi so với BP 2012 cho phù hợp với dạng bào chế và điều kiện

thực tiễn tại phòng kiểm nghiệm của công ty Domesco.

Nguyên liệu Mometasone furoate sau khi kiểm nghiệm nếu đạt các chỉ tiêu

chất lƣợng so với BP 2012 và tiêu chuẩn của nhà sản xuất sẽ đƣợc dùng làm

chuẩn đối chiếu để kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex.

3.2.2.1 Cảm quan

Lấy khoảng 5,000 g dịch chất (thành phẩm Nasonex) cho vào một đĩa petrithủy tinh, quan sát bằng mắt thƣờng.

3.2.2.2 Định tính


- Dung môi khai triển: CH3OH:1,2-dichloroethane = 3:97

- Dung dịch chuẩn: pha dung dịch chuẩn Mometasone furoate ở nồng độ 1

mg/mL trong acetone.

- Dung dịch thử: lấy chính xác một lƣợng dịch chất (sau khi lắc đều) tƣơng

ứng khoảng 1 mg Mometasone furoate cho vào bercher 100 mL, thêm vào

khoảng 10 mL methylene chloride. Khuấy đều. Cách thủy ở 40-50ºC trong

khoảng 5 phút. Để nguội. Gạn lấy lớp dung dịch không màu. Lặp lại thêm 2 lần,mỗi lần với 10 mL methylene chloride. Thu gom lớp dung dịch không màu, làm

bay hơi dung môi đến cô cạn và hòa tan trở lại với 1 mL acetone.

- Tiến hành:

+ Chấm riêng biệt trên bản mỏng 20 L mỗi dung dịch chuẩn và dung

dịch thử. Khai triển bản mỏng trong dung môi khai triển đến khi dung môi đi

đƣợc một đoạn khoảng 10 cm. Lấy bản mỏng ra và làm khô trong không khí. + Phát hiện: quan sát dƣới ánh sáng UV 254 nm hoặc phun thuốc thử

sulfuric acid 20% trong ethanol, nung nóng ở 120ºC trong vòng 10 phút hoặc cho

đến khi các vết xuất hiện, để nguội, quan sát dƣới ánh sáng ban ngày.






24

Sắc ký lỏng (HPLC)

So sánh sắc ký đồ của dung dịch chuẩn và dung dịch thử thu đƣợc từ kết quảđịnh lƣợng.

3.2.2.3 Định lƣợng

Điều kiện sắc ký:

- Cột C18 (10 cm 3 mm, 3 m)

- Detector: UV

- Bƣớc sóng: 238 nm



- Tốc độ dòng: 1,0 mL/phút

- Pha động: H2O:CH3OH = 30:70, điều chỉnh tỉ lệ nếu cần

Tiến hành

- Dung dịch chuẩn: cân chính xác khoảng 20 mg Mometasone furoate chuẩn

cho vào bình định mức 100 mL. Thêm methanol đến vừa đủ. Lắc đều. Hút chínhxác 5 mL dung dịch này cho vào bình định mức 50 mL, pha loãng vừa đủ vớimethanol. Lắc đều.

- Dung dịch thử: lấy chính xác một lƣợng dịch chất (sau khi lắc đều) tƣơng

ứng khoảng 1 mg Mometasone furoate cho vào bình định mức 50 mL, thêmkhoảng 30-40 mL methanol. Siêu âm khoảng 15 phút. Cách thủy ở 60-70ºC trong

vòng 10 phút. Để nguội, thêm tiếp methanol đến vừa đủ. Lắc đều.

- Lọc dung dịch thử và dung dịch chuẩn qua giấy lọc 0,45 m.

- Tiêm dung dịch chuẩn và thử vào hệ thống sắc ký. Ghi lại sắc ký đồ.

Hàm lƣợng Mometasone furoate theo lƣợng Mometasone furoate ghi trên

nhãn đƣợc xác định bằng công thức:

% Mometasone furoate =

ST

SC ×

mC (tinh khiết)

mT × 0,05 × 5 × 100

Trong đó: ST là diện tích peak trung bình của Mometasone furoate

trong dung dịch thử

SC là diện tích peak trung bình của Mometasone furoate

trong dung dịch chuẩn






25

mT là khối lƣợ ng của mẫu thử (mg)


3.2.3 Thẩm định quy trình phân tích thành phẩm Nasonex bằng HPLC

Các số liệu thu đƣợc trong quá trình thẩm định đƣợc tiến hành thống kê vàxử lý bằng Excel.

3.2.3.1 Khảo sát tính đặc hiệu của Mometasone furoate

M ục đích: Xác định chính xác và đặc hiệu chất cần phân tích (Mometasone

furoate), không bị ảnh hƣở ng bở i sự có mặt của các chất khác có trong mẫu thử.

Tiến hành:


cho vào bình định mức 100 mL. Thêm methanol đến vừa đủ. Lắc đều. Hút chínhxác 5 mL dung dịch này cho vào bình định mức 50 mL, pha loãng vừa đủ vớimethanol. Lắc đều.

- Dung dịch thử: lấy chính xác một lƣợng dịch chất (sau khi lắc đều) tƣơngứng khoảng 1 mg Mometasone furoate cho vào bình định mức 50 mL, thêm

khoảng 30-40 mL methanol. Siêu âm khoảng 15 phút. Cách thủy ở 60-70ºC trong

vòng 10 phút. Để nguội, thêm tiếp methanol đến vừa đủ. Lắc đều.

- Mẫu trắng: dung môi methanol.

- Lọc mẫu trắng, dung dịch chuẩn và dung dịch thử qua giấy lọc 0,45 m.

- Tiêm lần lƣợt mẫu trắng, dung dịch chuẩn và dung dịch thử vào hệ thốngsắc ký. Ghi lại sắc ký đồ.

3.2.3.2 Khảo sát tính tuyến tính theo nồng độ Mometasone furoate

M ục đích: Khảo sát tính tuyến tính của dãy chuẩn: 20%, 80%, 100%, 120%,

180% so vớ i nồng độ chuẩn định lƣợ ng.

- Xác định phƣơng trình hồi quy y = ax + b và hệ số tƣơng quan tuyến tính(r ) giữa nồng độ và diện tích peak Mometasone furoate.

Tiế n hành:

- Dung dịch chuẩn gốc: cân chính xác 20 mg Mometasone furoate chuẩn

cho vào bình định mức 100 mL. Thêm methanol vừa đủ. Lắc đều.






26

- Dùng buret 25 mL lấy chính xác từng thể tích xác định của dung dịch

chuẩn gốc cho vào bình định mức 50 mL và thêm methanol vừa đủ để đƣợc cácdung dịch chuẩn theo Bảng 3.2.

Bảng 3.2: Chuẩn bị mẫu khảo tính tuyến tính theo nồng độ Mometasone furoate

STT

Nồng độ

Mometasone

furoate (%)

Nồng độ

Mometasone

furoate (g/mL)

Dung dịch

chuẩn gốc

(mL)

Thể tíchvừa đủ

(mL)

1 20 4,0 1,0

50

2 80 16,0 4,0

3 100 20,0 5,0

4 120 24,0 6,0

5 180 36,0 9,0- Lọc các dung dịch chuẩn qua giấy lọc 0,45 m.

- Tiêm lần lƣợt các dung dịch chuẩn vào hệ thống sắc ký. Ghi lại sắc ký đồ.

3.2.3.3 Khảo sát độ lặp lại của phƣơng pháp

Mục đích: Xác định giá trị độ lệch chuẩn tƣơng đối (RSD) của phƣơng pháp

định lƣợng. RSD càng nhỏ phƣơng pháp có độ chính xác càng cao (RSD ≤ 2%).

Tiến hành:

- Dung dịch chuẩn: cân chính xác khoảng 20 mg Mometasone furoate chuẩncho vào bình định mức 100 mL. Thêm methanol đến vừa đủ. Lắc đều. Hút chínhxác 5 mL dung dịch này cho vào bình định mức 50 mL, pha loãng vừa đủ với

methanol. Lắc đều.

- Dung dịch thử (cân 6 bình thử trên cùng một chế phẩm): lấy chính xác một

lƣợ ng dịch chất (sau khi lắc đều) tƣơng ứng khoảng 1 mg Mometasone furoate

cho vào bình định mức 50 mL, thêm khoảng 30-40 mL methanol. Siêu âm khoảng

15 phút. Cách thủy ở 60-70ºC trong vòng 10 phút. Thêm tiếp methanol đến vừa

đủ. Lắc đều.

- Lọc dung dịch chuẩn và dung dịch thử qua giấy lọc 0,45 m.

- Tiêm lần lƣợt dung dịch chuẩn và các dung dịch thử vào hệ thống sắc ký.Ghi lại sắc ký đồ.

Hàm lƣợng Mometasone furoate có trong mẫu thử đƣợc tính theo công thức:






27

X (%) =ST

SC

× mC (tinh khiết)

mT

× 5

Trong đó: ST là diện tích peak trung bình của Mometasone furoate trong

dung dịch thử

SC là diện tích peak trung bình của Mometasone furoatetrong dung dịch chuẩn

mT là khối lƣợng cân mẫu thử (mg)


3.2.3.4

Khảo sát độ đúng của phƣơng pháp

M ục đí ch: Xác định tỉ lệ phục hồi (%) của chuẩn Mometasone furoate khi

cho vào mẫu thử (chế phẩm) ở các mức: 10%, 15%, 20% so vớ i nồng độ thử định

lƣợ ng.

Tiến hành:


cho vào bình định mức 100 mL. Thêm methanol đến vừa đủ. Lắc đều. Hút chính

xác 5 mL dung dịch này cho vào bình định mức 50 mL, pha loãng vừa đủ vớ imethanol. Lắc đều.

- Dung dịch thử: lấy chính xác một lƣợng dịch chất (sau khi lắc đều) tƣơngứng khoảng 0,9 mg Mometasone furoate cho vào bình định mức 50 mL. Thêm

khoảng 20 mL methanol vào. Siêu âm khoảng 15 phút. Cách thủy ở 60-70ºCtrong vòng 10 phút. Để nguội. Dùng buret 25 mL thêm chính xác từng thể tích

xác định của dung dịch chuẩn vào rồi thêm methanol vừa đủ để đƣợc các dungdịch thử theo Bảng 3.3.

Bảng 3.3: Chuẩn bị mẫu khảo sát độ đúng của phƣơng pháp

Các mức độ đúng 10% 15% 20%

Lƣợ ng dịch chất (g) 1,8 1,8 1,8

Lƣợ ng chuẩn thêm vào (mL) 5,0 7,5 10,0

Thể tích vừa đủ (mL) 50

- Lọc dung dịch chuẩn và dung dịch thử qua giấy lọc 0,45 m.

- Tiêm lần lƣợt dung dịch chuẩn và các dung dịch thử vào hệ thống sắc ký.

Ghi lại sắc ký đồ.






28

Tổng lƣợng Mometasone furoate tìm thấy đƣợc tính theo công thức:

mMF (mg) =ST

SC

× mC (tinh khiết)

100 × 5

Trong đó: ST là diện tích peak trung bình của Mometasone furoate trong

dung dịch thử

SC là diện tích peak trung bình của Mometasone furoate

trong dung dịch chuẩn


3.2.3.5 Xác định giới hạn phát hiện (LOD) của Mometasone furoate

M ục đích: Xác định nồng độ thấp nhất của Mometasone furoate trong mẫu

thử mà phƣơng pháp có thể phát hiện đƣợc.

Tiến hành: Từ phƣơng trình hồi quy tuyến tính y = ax + b tính đƣợc giới hạn phát hiện của phƣơng pháp.

3.2.3.6 Xác định giới hạn định lƣợng (LOQ) của Mometasone furoate

Mục đích: Xác định nồng độ thấp nhất của Mometasone furoate trong mẫuthử còn có thể định lƣợng đƣợc với độ đúng và độ chính xác thích hợp.

Tiến hành: Từ phƣơng trình hồi quy tuyến tính y = ax + b tính đƣợc giới hạnđịnh lƣợng của phƣơng pháp.






29

CHƢƠNG 4

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

4.1 KIỂM NGHIỆM NGUYÊN LIỆU MOMETASONE FUROATE

4.1.1 Cảm quan

Quan sát mẫu thử trải trên đĩa petri thấy mẫu có dạng bột mịn, màu trắng.

Nhận xét:

Kết quả quan sát cảm quan cho thấy nguyên liệu Mometasone

furoate đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012 và tiêu chuẩn của nhà sản xuất (bột

màu trắng hoặc gần nhƣ trắng).

4.1.2 Tính tan

Lần lƣợt cho mẫu thử và dung môi hòa tan thích hợp vào các ống nghiệm đãđƣợc đánh số. Tính tan của Mometasone furoate đƣợc ghi nhận ở Bảng 4.1.

Bảng 4.1: Tính tan của nguyên liệu Mometasone furoate

Ống nghiệm 1 2 3 4

Dung môi hòa tan Nƣớ c Acetone Methylene chloride Ethanol 96%

Hiện tƣợ ng Không tan Tan Tan Tan

Nhận xét: Nguyên liệu Mometasone furoate không tan trong nƣớc, tan trong

acetone và methylene chloride, ít tan trong ethanol 96%. Nhƣ vậy tính tan củanguyên liệu Mometasone furoate đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012 và tiêu

chuẩn của nhà sản xuất.

4.1.3 Định tính

Phổ hồng ngoại (IR)

Hình 4.1 Phổ hồng ngoại (IR) của Mometasone furoate chuẩn






30

Hình 4.2 Phổ hồng ngoại (IR) của nguyên liệu Mometasone furoate

Nhận xét: Phổ IR của nguyên liệu Mometasone furoate phù hợp với phổ IR

của Mometasone furoate chuẩn, cho thấy có sự hiện diện của Mometasone furoatetrong nguyên liệu, đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012 và tiêu chuẩn của nhàsản xuất. Đồng thời, kết quả phổ IR còn cho thấy một số nhóm chức đặc trƣng

của Mometasone furoate: C=C (khoảng 1700-1650 cm-1

), C=O (khoảng 1750-

1700 cm-1

), -OH (khoảng 3200-3600 cm-1

).


Khai triển bản mỏng chứa dung dịch thử và dung dịch chuẩn trong hệ dungmôi khai triển đã nêu. Sau khi kết thúc, lấy bản mỏng ra và làm khô trong không

khí.

- Phát hiện A: quan sát dƣới ánh sáng UV 254 nm.

Hình 4.3 Sắc ký đồ của Mometasone furoate quan sát dƣới UV 254 nm

Sắc ký đồ thu đƣợc gồm 2 vết chính màu sẫmtối trên nền bản màu xanh lục:

R f (C) = 0,68

R f (T) = 0,68

Trong đó: C là vết của dung dịch chuẩn

T là vết của dung dịch thử






31

- Phát hiện B: phun thuốc thử sulfuric acid 20% trong ethanol.

+ Quan sát dƣới ánh sáng ban ngày


20% trong ethanol, quan sát dƣới ánh sáng ban ngày

+ Quan sát dƣới ánh sáng UV 366 nm


20% trong ethanol, quan sát dƣới UV 366 nm

Nhận xét: Quan sát dƣới ánh sáng UV 254 nm và ánh sáng ban ngày (saukhi phun thuốc thử sulfuric acid 20% trong ethanol), vết chính thu đƣợc trên sắc

Sắc ký đồ thu đƣợc gồm 2 vết chính màu nâu

đen trên nền bản màu trắng:

R f (C) = 0,68

R f (T) = 0,68



Sắc ký đồ thu đƣợc gồm 2 vết chính màu sángđen trên nền bản màu xanh tím:

R f (C) = 0,68

R f (T) = 0,68








32

ký đồ của dung dịch thử tƣơng ứng về vị trí, kích thƣớc và màu sắc với vết chính

thu đƣợc trên sắc ký đồ của Mometasone furoate chuẩn.

Quan sát dƣới ánh sáng UV 366 nm, vết chính thu đƣợc trên sắc ký đồ của

dung dịch thử tƣơng ứng về vị trí, kích thƣớc và màu sắc với vết chính thu đƣợc

trên sắc ký đồ của Mometasone furoate chuẩn, đồng thời có sự phát quang.

Từ kết quả quan sát trên cho thấy có sự hiện diện Mometasone furoate trong

nguyên liệu. Bên cạnh đó cũng cho thấy tính chất phát quang dƣới ánh sáng UV366 nm sau khi đƣợc phun với sulfuric acid 20% trong ethanol của Mometasonefuroate, đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012 và tiêu chuẩn của nhà sản xuất.

4.1.4 Điểm chảy

Đo điểm chảy của mẫu thử với nhiệt độ nền 220ºC, tốc độ gia nhiệt

1ºC/phút. Kết quả đo đƣợc trình bày ở Bảng 4.2.

Bảng 4.2: Kết quả đo điểm chảy của nguyên liệu Mometasone furoate

Điểm chảy (ºC) Hiện tƣợ ng

Mẫu thử 1 216,8Mẫu thử chuyển hoàn toàn từ

tr ạng thái rắn sang tr ạng tháilỏng, đồng thời có màu đen

Mẫu thử 2 217,9

Trung bình 217,4

Nhận xét: Điểm chảy trung bình của nguyên liệu Mometasone furoate là

217,4ºC kèm theo sự phân hủy, đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012 và tiêuchuẩn của nhà sản xuất.

4.1.5 Góc quay cực riêng

Sau khi auto zero với mẫu trắng là cồn tuyệt đối, đo góc quay cực riêng củamẫu thử. Kết quả đo đƣợc trình bày ở Bảng 4.3.

Bảng 4.3: Kết quả đo góc quay cực riêng của nguyên liệu Mometasone furoate

Lần đo 1 2 3 4 5 Trung bình

Mẫu thử 1 +53,24º +52,24º +54,25º +53,96º +51,96º +52,95º

Mẫu thử 2 +51,96º +53,96º +51,96º +51,96º +53,96º

Nhận xét:

Góc quay cực riêng của nguyên liệu Mometasone furoate là+52,95º, đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012 và tiêu chuẩn của nhà sản xuất

(từ +50º đến +55º).






33

4.1.6 Mất khối lƣợng do làm khô

Mẫu thử đƣợc sấy đến khối lƣợng không đổi ở 1052ºC. Khối lƣợng mẫu bị

mất do làm khô đƣợc trình bày ở Bảng 4.4.

Bảng 4.4: Khối lƣợng bị mất do làm khô của nguyên liệu Mometasone furoate

Khối lƣợ ng

bì (g) Khối lƣợ ng

mẫu (g)

Khối lƣợ ng

bì + mẫu (g) (%)

Trung bình

(%)

Mẫu thử 1 17,7523 1,0028 18,7532 0,190,19

Mẫu thử 2 19,1653 1,0002 20,1636 0,19

Nhận xét: Khối lƣợng bị mất do làm khô của nguyên liệu Mometasone

furoate trung bình là 0,19%, đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012 và tiêu chuẩn

của nhà sản xuất (< 0,5%).

4.1.7 Định lƣợng

Tiến hành đo độ hấp thụ của mẫu chuẩn và mẫu thử ở bƣớc sóng 249 nm.

Kết quả đo đƣợc trình bày ở Bảng 4.5.

Bảng 4.5: Kết quả định lƣợng nguyên liệu Mometasone furoate

Chuẩn

- Khối lƣợng cân chuẩn: mC = 12,92 mg

(hàm lƣợ ng = 99,46%, nguyên trạng) mC (tinh khiết) = 12,85 mg

- Độ hấ p thụ: AC = 0,493

Khối lƣợ ng

cân (mg) Độ ẩm

(%)

Khối lƣợ ng

mẫu (mg)

Độ hấ pthụ

Hàm lƣợ ng

(%)

Trung bình(%)

Thử 1 50,800,19

50,70 0,487 100,15100,12

Thử 2 50,21 50,11 0,481 100,07

Nhận xét: Hàm lƣợng trung bình của Mometasone furoate có trong nguyênliệu là 100,12%, đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012 và tiêu chuẩn của nhà sản

xuất (từ 97,0% đến 103,0%).

4.1.8 Tạp chất liên quan






34

Tiêm mẫu trắng, dung dịch đối chiếu và dung dịch thử vào hệ thống sắc ký

với điều kiện sắc ký đã nêu và ghi nhận sắc ký đồ.

Hình 4.6 Sắc ký đồ mẫu trắng xác định tạp chất liên quan của nguyên liệuMometasone furoate (HPLC)

Hình 4.7 Sắc ký đồ dung dịch đối chiếu xác định tạp chất liên quan của nguyênliệu Mometasone furoate (HPLC)






35

Hình 4.8 Sắc ký đồ dung dịch thử xác định tạp chất liên quan của nguyên liệu

Mometasone furoate (HPLC)Bảng 4.6: Tạp chất liên quan của nguyên liệu Mometasone furoate

Dung dịch đối chiếu

SĐC = 282.358

0,6 SĐC = 169.414,8

1,2 SĐC = 338.829,6

0,1 SĐC = 28.235,8

Dung dịch thử Khối lƣợng cân: m = 20,17 mg

STạ p = 0K ết quả Không phát hiện

Nhận xét: Các tạp liên quan trong nguyên liệu Mometasone furoate đều có

hàm lƣợng < 0,05% (giới hạn bỏ qua), đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012 vàtiêu chuẩn của nhà sản xuất.






36

Kết quả kiểm nghiệm các chỉ tiêu của nguyên liệu Mometasone furoate

đƣợc trình bày tóm tắt ở Bảng 4.7.

Bảng 4.7: Tóm tắt kết quả kiểm nghiệm nguyên liệu Mometasone furoate

Chỉ tiêu Mứ c chất lƣợ ng (BP 2012) K ết quả

Mô tả

+ Cảm quan

+ Tính tan

Bột tr ắng hoặc gần nhƣ trắng.

Hầu nhƣ không tan trong nƣớ c,

tan trong acetone và methylenechloride, ít tan trong ethanol 96%.

Đạt

Đạt

Định tính Phải có phép thử đặc trƣng của

Mometasone furoate.

Đúng

Góc quay cực riêng Từ +50º đến +55º, tính theo chế

phẩm khan.

Đạt (+52,95º)

Điểm chảy Khoảng 220ºC, kèm phân hủy. Đạt (217,4ºC)

Mất khối lƣợ ng do

làm khô

Không quá 0,5%, tại 105ºC. Đạt (0,19%)

Định lƣợ ng Từ 97,0% đến 103,0%, tính theochế phẩm khan.

Đạt (100,12%)

Tạ p chất liên quan Tạp riêng lẻ: không quá 0,3%.

Tổng tạp: không quá 0,6%.

Đạt (không phát hiện)

Đạt (không phát hiện)

Nhận xét: Tất cả các chỉ tiêu kiểm nghiệm của nguyên liệu Mometasone

furoate đều đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012 và tiêu chuẩn của nhà sảnxuất.

Nguyên liệu Mometasone furoate đã đạt yêu cầu chất lƣợng có thể sử dụnglàm chuẩn đối chiếu để kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex.

4.2 KIỂM NGHIỆM THÀNH PHẨM NASONEX

4.2.1 Cảm quan

Quan sát mẫu thử trên đĩa petri thấy mẫu là hỗn dịch dạng lỏng, màu trắngđục.

Nhận xét: Kết quả quan sát cảm quan cho thấy thành phẩm Nasonex đạt yêucầu chất lƣợng so với BP 2012.






37

4.2.2 Định tính


Khai triển bản mỏng chứa dung dịch thử và dung dịch chuẩn trong hệ dung

môi khai triển đã nêu. Sau khi kết thúc, lấy bản mỏng ra và làm khô trong khôngkhí. Quan sát dƣới ánh sáng UV 254 nm.

Hình 4.9 Sắc ký đồ định tính thành phẩm Nasonex, quan sát dƣới UV 254 nm

Nhận xét: Vết chính thu đƣợc trên sắc ký đồ của dung dịch thử tƣơng ứngvề vị trí, kích thƣớc và màu sắc với vết chính thu đƣợc trên sắc ký đồ củaMometasone furoate chuẩn cho thấy có sự hiện diện của Mometasone furoate

trong thành phẩm Nasonex, đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP 2012.

Sắc ký lỏng (HPLC)

Ghi nhận sắc ký đồ của dung dịch chuẩn và dung dịch thử thu đƣợc từ phépthử định lƣợng thành phẩm Nasonex.

Hình 4.10 Sắc ký đồ dung dịch chuẩn định tính thành phẩm Nasonex (HPLC)

Trên sắc ký đồ thu đƣợc 2 vết chính màu sẫm

tối trên nền bản màu xanh lục:

R f (C) = 0,26

R f (T) = 0,26








38

Hình 4.11 Sắc ký đồ dung dịch thử định tính thành phẩm Nasonex (HPLC)

Nhận xét: Peak chính thu đƣợc trên sắc ký đồ của dung dịch thử có thờigian lƣu (tR (T) = 4,60 phút) tƣơng ứng với thời gian lƣu của peak chính thu đƣợc

trên sắc ký đồ của dung dịch chuẩn (tR (C) = 4,60 phút), cho thấy có sự hiện diện

của Mometasone furoate trong thành phẩm Nasonex, đạt yêu cầu chất lƣợng sovới BP 2012.

4.2.3 Định lƣợng

Tiêm dung dịch chuẩn và dung dịch thử vào hệ thống sắc ký với điều kiệnsắc ký đã nêu và ghi nhận sắc ký đồ. Kết quả xác định hàm lƣợng Mometasone

furoate trong thành phẩm đƣợc trình bày ở Bảng 4.8.

Bảng 4.8: Kết quả định lƣợng thành phẩm Nasonex

Chuẩn


( = 0,19%, hàm lƣợ ng = 100,12%) mC (tinh khiết) = 21,33 mg

- Diện tích peak chuẩn: SC = 523.697

Khối lƣợ ng

(mg)

Diện tích peak Mometasone furoate

(%)

Trung bình(%)

Thử 1 1.941,4 498.193 104,49104,30

Thử 2 1.952,5 499.167 104,10

Nhận xét: Hàm lƣợng trung bình của Mometasone furoate tính theo lƣợngMometasone furoate ghi trên nhãn là 104,30%, đạt yêu cầu chất lƣợng so với BP

2012 (từ 80,0% đến 120,0%).






39

Kết quả kiểm nghiệm các chỉ tiêu của thành phẩm Nasonex đƣợc trình

bày tóm tắt ở Bảng 4.9.

Bảng 4.9: Tóm tắt kết quả kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex

Chỉ tiêu Mứ c chất lƣợ ng (BP 2012) K ết quả

Cảm quan Hỗn dịch dạng lỏng, màu trắng đục. Đạt

Định tính Phải có phép thử đặc trƣng của

Mometasone furoate.

Đúng

Định lƣợ ng Từ 80,0% đến 120,0%, tính theo hàmlƣợng trên nhãn.

Đạt (104,30%)

Nhận xét: Tất cả các chỉ tiêu kiểm nghiệm của thành phẩm Nasonex đều đạtyêu cầu chất lƣợng so với BP 2012.

4.3 THẨM ĐỊNH QUY TRÌNH PHÂN TÍCH THÀNH PHẨMNASONEX BẰNG HPLC

4.3.1 Khảo sát tính đặc hiệu của Mometasone furoate

Tiêm mẫu trắng, dung dịch chuẩn và dung dịch thử vào hệ thống sắc ký vớ iđiều kiện sắc ký đã nêu và ghi nhận sắc ký đồ.

Hình 4.12 Sắc ký đồ mẫu trắng khảo sát tính đặc hiệu của Mometasone furoate(HPLC)






40

Hình 4.13 Sắc ký đồ dung dịch chuẩn khảo sát tính đặc hiệu của Mometasonefuroate (HPLC)

Hình 4.14 Sắc ký đồ dung dịch thử khảo sát tính đặc hiệu của Mometasonefuroate (HPLC)

Nhận xét: Từ sắc ký đồ của mẫu trắng, dung dịch chuẩn và dung dịch thửcho thấy mẫu trắng không có peak xuất hiện tại thời gian lƣu của dung dịch chuẩn

và thử, mẫu trắng không ảnh hƣởng đến chất cần phân tích. Nhƣ vậy, phƣơng

pháp có tính đặc hiệu.

4.3.2 Khảo sát tính tuyến tính theo nồng độ Mometasone furoate

Tiêm lặp lại 3 lần liên tiếp ở mỗi nồng độ của các dung dịch chuẩn vào hệ

thống sắc ký với điều kiện sắc ký đã nêu và ghi nhận sắc ký đồ. Kết quả khảo sáttính tuyến tính đƣợc trình bày ở Bảng 4.10.






41

Bảng 4.10: Kết quả khảo sát tính tuyến tính theo nồng độ Mometasone furoate

Dung dịch chuẩn gốc:

- Khối lƣợ ng cân: mC = 20,51 mg( = 0,19%, hàm lƣợ ng = 100,12%)

mC (tinh khiết) = 20,50 mg

Nồng độ gốc = 0,205 mg/mL

STT

Nồng độ

Mometasone furoate

(g/mL)

Diện tích peak

1 4,10 103.867

2 16,40 423.678

3 20,50 524.515

4 24,60 636.416

5 36,90 951.298

Hình 4.15 Đồ thị khảo sát tính tuyến tính theo nồng độ Mometasone furoate

Nhận xét: Hệ số tƣơng quan r = R2 = 0,9999 > 0,998, cho thấy trong

khoảng nồng độ 4,10-36,90 g/mL phƣơng pháp có sự tƣơng quan tuyến tính

giữa diện tích peak và nồng độ Mometasone furoate theo phƣơng trình hồi quy là

y = 25.842,6255x – 1.819,0235. Phƣơng trình đƣờng chuẩn này đƣợc sử dụng cho

các thí nghiệm tiếp theo.

4.3.3 Khảo sát độ lặp lại của phƣơng pháp

Tiêm dung dịch chuẩn và các dung dịch thử vào hệ thống sắc ký với điều

kiện sắc ký đã nêu và ghi nhận sắc ký đồ. Kết quả khảo sát độ lặp lại đƣợc trình bày ở Bảng 4.11.

y = 25.842,6255x - 1.819,0235

R² = 0,99990

200000

400000

600000

800000

1000000

0 10 20 30 40

D i ệ n t í c h p e a

k

Nồng độ ( g/mL)






42

Bảng 4.11: Kết quả khảo sát độ lặp lại của phƣơng pháp

Chuẩn




Thử Khối lƣợng cân

(mg)Diện tích peak X (%) K ết quả

1 1.990,9 481.193 0,04897Số lần thí nghiệm: n = 6

Độ lệch chuẩn:

SD = 0,00038

Độ lệch chuẩn tƣơng đối:

RSD (%) = 0,77%

2 1.995,3 499.167 0,04895

3 1.993,8 506.884 0,04975

4 1.999,9 501.191 0,04904

5 2.008,8 508.975 0,04958

6 1.990,1 505.386 0,04969

TB 0,04933

Nhận xét: Qua kết quả khảo sát độ lặp lại cho giá trị độ lệch chuẩn tƣơngđối RSD = 0,77% < 2%. Nhƣ vậy, phƣơng pháp cho độ lặp lại tốt.

4.3.4 Khảo sát độ đúng của phƣơng pháp

Tiêm dung dịch chuẩn và các dung dịch thử vào hệ thống sắc ký với điềukiện sắc ký đã nêu và ghi nhận sắc ký đồ. Kết quả khảo sát độ đúng đƣợc trình

bày ở Bảng 4.12.






43

Bảng 4.12: Kết quả khảo sát độ đúng của phƣơng pháp

Chuẩn




Thử Mức ST

Tổng

lƣợ ng

tìmthấy

(mg)

Lƣợng có sẵn Lƣợ ng

thêmvào

(mg)

Tổng

lƣợ ng

thêmvào

(mg)

Tỉ lệ

phục

hồi

(%)

Lƣợ ng

cân (g)

Lƣợ ng

hoạt chất

(mg)

1

10%

508.335 0,9947 1,7971 0,8865 0,1025 0,9890 100,58

2 503.513 0,9853 1,8004 0,8881 0,1025 0,9906 99,46

3 506.241 0,9906 1,7957 0,8858 0,1025 0,9883 100,24

4

15%

535.428 1,0477 1,7989 0,8874 0,1537 1,0411 100,64

5 531.920 1,0409 1,8040 0,8899 0,1537 1,0436 99,74

6 534.484 1,0459 1,8020 0,8889 0,1537 1,0426 100,31

7

20%

562.652 1,1010 1,7996 0,8877 0,2050 1,0927 100,76

8 569.799 1,1150 1,8032 0,8895 0,2050 1,0945 101,87

9 566.037 1,1076 1,8062 0,8910 0,2050 1,0960 101,07

TB 100,52

Nhận xét: Kết quả khảo sát độ đúng cho giá trị tỉ lệ phục hồi trung bình là100,52%. Nhƣ vậy, phƣơng pháp đạt độ đúng.

4.3.5 Xác định giới hạn phát hiện (LOD) của phƣơng pháp

Dựa vào phƣơng trình hồi quy tuyến tính xác định đƣợc giới hạn phát hiện(LOD) của phƣơng pháp nhƣ ở Bảng 4.13.

Bảng 4.13: Kết quả xác định giới hạn phát hiện (LOD) của phƣơng pháp

Phƣơng trình hồi quy Giớ i hạn phát hiệny = 25.842,6255x – 1.819,0235 - Độ lệch chuẩn: 2.303,729

- Độ dốc: 25.842,6255

- LOD = 3,3độ lệch chuẩn/độ dốc

LOD = 0,29 g/mL






45

CHƢƠNG 5

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

5.1 KẾT LUẬN

Qua hơn hai tháng thực hiện đề tài “Xây dựng và thẩm định phƣơng pháp

kiểm nghiệm thuốc xịt mũi Nasonex” đã đạt đƣợc một số kết quả nhƣ sau:

Kiểm nghiệm các chỉ tiêu chất lƣợng của nguyên liệu Mometasonefuroate cho kết quả đều đạt yêu cầu so với BP 2012 và tiêu chuẩn do nhà sản xuấtcung cấp:

- Cảm quan: bột màu trắng, mịn.

- Tính tan: hầu nhƣ không tan trong nƣớc, tan trong acetone và methylene

chloride, ít tan trong ethanol 96%. - Định tính: đúng với phép thử đặc trƣng của Mometasone furoate (phổ IR

và sắc ký lớp mỏng).

- Góc quay cực riêng: +52,95º.- Điểm chảy: 217,4ºC, kèm phân hủy. - Mất khối lƣợng do làm khô: 0,19% (tính theo chế phẩm khan).

- Định lƣợng: 100,12% (tính theo chế phẩm khan).

- Tạp chất liên quan: không phát hiện.

Kiểm nghiệm các chỉ tiêu chất lƣợng của thành phẩm Nasonex cho kếtquả đều đạt yêu cầu so với BP 2012:

- Cảm quan: hỗn dịch dạng lỏng, màu trắng đục.

- Định tính: đúng với phép thử đặc trƣng của Mometasone furoate (sắc kýlớp mỏng và HPLC).

- Định lƣợng: 104,30% (tính theo hàm lƣợng ghi trên nhãn).

Thẩm định phƣơng pháp kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex (cụ thể là phƣơng pháp định lƣợng bằng HPLC):

- Phƣơng pháp có tính đặc hiệu, mẫu trắng không làm ảnh hƣởng đến chấtcần phân tích.

- Có sự tƣơng quan tuyến tính giữa nồng độ và diện tích peak với hệ số

tƣơng quan r = 0,9999, thuộc khoảng 0,998 r 1.

- Phƣơng pháp đạt độ lặp lại tốt với RSD = 0,77%, thỏa mãn điều kiện RSD

2%.






46

- Phƣơng pháp đạt độ đúng với tỉ lệ phục hồi trung bình là 100,52%, thỏa

mãn điều kiện 98,0% tỉ lệ phục hồi 102,0%.

- Giới hạn phát hiện của phƣơng pháp: LOD = 0,29 g/mL.

- Giới hạn định lƣợng của phƣơng pháp: LOQ = 0,89 g/mL.

5.2 KIẾN NGHỊ

Nếu có thời gian và kinh phí, hy vọng đề tài có thể phát triển rộng hơn với

việc thực hiện thêm một số nghiên cứu:

- Kiểm nghiệm thêm một số chỉ tiêu đối với dạng thuốc xịt:

+ Tạ p chất liên quan

+ Độ đồng đều khối lƣợng

+ Độ đồng đều phân liều

+ Độ đồng đều thể tích

+ Xác định giới hạn tiểu phân

+ Giới hạn nhiễm khuẩn

- Khảo sát thêm một số chỉ tiêu cho quá trình thẩm định để làm tăng tính tin

cậy của phƣơng pháp phân tích đã xây dựng:

+ Độ chính xác trung gian

+ Khoảng xác định

+ Độ thô






47

TÀI LIỆU THAM KHẢO

(1) Lisabetta Divita, 2010. Common nose diseases. Magazine of Livestrong.

(2) Nguyễn Văn Dũng, 2008. Các bệnh viêm mũi thƣờng gặp. Báo Sức khỏe

và Đời sống – Cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế. (3) PGS.TS. Nguyễn Hữu Khôi – Chủ nhiệm Bộ môn Tai Mũi Họng, Đại học

Y Dƣợc thành phố Hồ Chí Minh, 2011. Mùa nóng: Phòng và điều trị các bệnh về mũi. Tạp chí Sức khỏe và Đời sống.

(4) PGS.TS. Nguyễn Hữu Đức, 2012. Hiểu và dùng thuốc đúng. Nhà xuất bảnTrẻ. Thành phố Hồ Chí Minh. Trang 72-73.

(5) The British Pharmacopoeia Commission Secretariat, 2012. British

pharmacopoeia. Monograph of Mometasone Furoate.

(6) Schering Phough, 2006. Product Information: Nasonex (Mometasone

furoate monohydrate) nasal spray. Schering Plough, Kenilworth, NJ.

(7) Merck Sharp & Dohme, 2013. Product Information: Nasonex Aqueous

Nasal Spray 0,05% alcohol free. Merck Sharp & Dohme, Whitehouse

Station, NJ.

(8) FDA, 2013. Prescribing Information for NASONEX (Mometasone furoate

monohydrate) Nasal Spray, 50 mcg. pp. 3.

(9) Schering Plough, 2011. Hƣớng dẫn sử dụng: Nasonex Aqueous NasalSpray. Schering Plough, Kenilworth, NJ.

(10) Triệu Nguyên Trung, Huỳnh Hồng Quang và Phạm Nho, 2013.

Ứng dụnghệ thống máy sắc ký lỏng cao áp (HPLC) và sắc ký lỏng ghép khối phổ(HPLC/MS) trong kiểm tra chất lƣợng và đánh giá kháng thuốc. Việnnghiên cứu sốt rét ký sinh trùng côn trùng Quy Nhơn.

(11) Võ Mĩ Trinh, 2011. Thẩm định phƣơng pháp định lƣợng hoạt chấtAmlodipin besilate trong viên nang Apitim 5 bằng phƣơng pháp sắc kýlỏng cao áp. Luận văn tốt nghiệp Đại học ngành Hóa học. Đại học CầnThơ. Cần Thơ. Trang 13-19.

(12) Phạm Bình Minh, 2013. Xác định dƣ lƣợng thuốc bảo vệ thực vật trong

bảo quản củ hành tím Vĩnh Châu (Sóc Trăng). Luận văn tốt nghiệp Đại

học ngành Hóa học. Đại học Cần Thơ. Cần Thơ. Trang 14-20.

(13) The British Pharmacopoeia Commission Secretariat, 2012. British

pharmacopoeia.

(14) Nguyễn Thị Diệp Chi, 2008. Bài giảng Kiểm nghiệm thực phẩm và dƣợc phẩm. Trƣờng Đại học Cần Thơ. Cần Thơ. Trang 13-22.






48

(15) PGS.TS. Đặng Văn Hòa, 2008. Kiểm nghiệm thuốc. Trƣờng Đại học YDƣợc Cần Thơ. Cần Thơ. Trang 52-66.

(16) Võ Mĩ Trinh, 2011. Thẩm định phƣơng pháp định lƣợng hoạt chấtAmlodipin besilate trong viên nang Apitim 5 bằng phƣơng pháp sắc kýlỏng cao áp. Luận văn tốt nghiệp Đại học ngành Hóa học. Đại học CầnThơ. Cần Thơ. Trang 20-24.

(17) Phạm Bình Minh, 2013. Xác định dƣ lƣợng thuốc bảo vệ thực vật trong

bảo quản củ hành tím Vĩnh Châu (Sóc Trăng). Luận văn tốt nghiệp Đạihọc ngành Hóa học. Đại học Cần Thơ. Cần Thơ. Trang 20-23.

(18) Bộ Y tế, 2009. Hƣớng dẫn thẩm định quy trình phân tích.






49

PHỤ LỤC

Phụ lục A: Tiêu chuẩn phân tích của Mometasone furoate chuẩn






50

Phụ lục B: Tiêu chuẩn của nguyên liệu Mometasone furoate do nhà sản xuấtcung cấp






51

Phu lục C: Kết quả kiểm nghiệm nguyên liệu Mometasone furoate

C.1 Phổ hồng ngoại (IR) định tính Mometasone furoate






52

C.2 Góc quay cực riêng của Mometasone furoate






53

C.3 Phổ UV-Vis kiểm tra bƣớc sóng hấp thụ cực đại của Mometasonefuroate






54

C.4 Phổ UV-Vis định lƣợng Mometasone furoate






55

C.5 Sắc ký đồ của mẫu trắng trong xác định tạp chất liên quan






56

C.6 Sắc ký đồ của dung dịch đối chiếu trong xác định tạp chất liên quan






57

C.7 Sắc ký đồ của dung dịch thử trong xác định tạp chất liên quan






58






59

Phụ lục D: Kết quả kiểm nghiệm thành phẩm Nasonex

D.1 Sắc ký đồ của dung dịch chuẩn định lƣợng






60






61

D.2 Sắc ký đồ của dung dịch thử định lƣợng






62






63

Phụ lục E: Kết quả thẩm định phƣơng pháp phân tích thành phẩm Nasonex

E.1 Sắc ký đồ của mẫu trắng khảo sát tính đặc hiệu






64

E.2 Sắc ký đồ của dung dịch chuẩn khảo sát tính đặc hiệu






65

E.3 Sắc ký đồ của dung dịch thử khảo sát tính đặc hiệu






66

E.4 Sắc ký đồ của dung dịch chuẩn 20% khảo sát tính tuyến tính






67

E.5 Sắc ký dồ của dung dịch chuẩn 80% khảo sát tính tuyến tính






68







69







70







71

E.9 Sắc ký đồ của dung dịch chuẩn xác định độ lặp lại và độ đúng






72






73

E.10 Sắc ký đồ dung dịch thử khảo sát độ lặp lại






74






75






76






77

E.11 Sắc ký độ dung dịch thử 10% khảo sát độ đúng






78






79

E.12 Sắc ký đồ dung dịch thử 15% khảo sát độ đúng






80






81

E.13 Sắc ký đồ dung dịch thử 20% khảo sát độ đúng



Xây dựng và thẩm định phương pháp kiểm nghiệm thuốc xịt mũi Nasonex

Documents

Transcript of Xây dựng và thẩm định phương pháp kiểm nghiệm thuốc xịt mũi Nasonex