XÂY DỰNG PHƯƠNG ÁN LẤY MẪU, BẢO QUẢN, VẬN CHUYỂN VÀ PHÂN TÍCH CÁC CHỈ TIÊU...
-
Upload
day-kem-quy-nhon-official -
Category
Documents
-
view
216 -
download
1
Transcript of XÂY DỰNG PHƯƠNG ÁN LẤY MẪU, BẢO QUẢN, VẬN CHUYỂN VÀ PHÂN TÍCH CÁC CHỈ TIÊU...
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 155
ĐỒ AacuteN CƠ SỞ NGAgraveNH
XAcircY DỰ NG PHƯƠ NG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave
PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE ĐỘ KIỀM TRONG
ĐẤT TRỒNG CAcircY NOcircNG NGHIỆP Ở THỊ XAtilde CAI LẬY TỈNH TIỀN GIANG
GVHDThS NGUYỄN XUAcircN TOgraveNG
SINH VIEcircN THỰ C HIỆN
BUgraveI THANH THUacuteY
NGUYỄN THỊ YẾN NHI
PHAN ĐOAgraveN THỊ PHƯỚC NGUYEcircNHAgrave THỊ THUacuteY LINH
TRƯƠNG NGUYEcircN THẠCH
TP Hồ Chiacute Minh ngagravey 4 thaacuteng 4 năm 2016
BỘ COcircNG THƯƠ NG
TRƯỜ NG ĐẠI HỌC COcircNG NGHIỆP TP HCM
VIỆN KHOA HỌC COcircNG NGHỆ amp QUẢN LYacuteMOcircI TRƯỜ NG
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 255
NHẬN XEacuteT CỦA GIAacuteO VIEcircN HƯỚ NG DẪN
Phần đaacutenh giaacute
Yacute thức thực hiện
Nội dung thực hiện
Higravenh thức trigravenh bagravey
Tổng hợ p kết quả
Điểm bằng socirc Điểm bằng chữ
Tp Hồ Chiacute Minh ngagraveyhellip thaacutenghelliphellip năm 2016
Giaacuteo viecircn hướ ng dẫn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 355
NHẬN XEacuteT CỦA GIAacuteO VIEcircN PHẢN BIỆN
Phần đaacutenh giaacute
Yacute thức thực hiện
Nội dung thực hiện
Higravenh thức trigravenh bagravey
Tổng hợ p kết quả
Điểm bằng số Điểm bằng chữ
Tp Hồ Chiacute Minh ngagraveyhellip thaacutenghelliphellip năm 2016
Giaacuteo viecircn hướ ng dẫn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 455
983145
LỜ I CẢM Ơ N
Trecircn thực tế khocircng coacute sự thagravenh cocircng nagraveo magrave khocircng coacute sự hỗ trợ hay giuacutep đỡ dugrave iacutet hay
nhiều Trong suốt quaacute trigravenh học tập ở mocirci trườ ng đại học đến nay chuacuteng em đatilde nhậnđượ c rất nhiều sự quan tacircm giuacutep đỡ của mọi ngườ i Vớ i lograveng biết ơ n của migravenh chuacuteng em
xin chacircn thagravenh cảm ơ n trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TP Hồ Chiacute Minh đatilde tạo điều kiện
tốt để chuacuteng em coacute đượ c một mocirci trườ ng học tập tốt Xin cảm ơ n quyacute Thầy Cocirc đatilde giuacutep
đỡ hỗ trợ cho chuacuteng em Đặc biệt chuacuteng em xin cảm ơ n thầy Nguyễn Xuacircn Tograveng đatilde tận
tigravenh giảng dạy giuacutep đỡ cũng như sự hướ ng dẫn của Thầy trong quaacute trigravenh triển khai vagrave
nghiecircn cứu đề tagravei ldquoXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu bảo quản vận chuyển vagrave phacircn tiacutech caacutec
chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat vagrave độ kiềm trong đất trồng cacircy nocircng nghiệp ở Thị xatilde CaiLậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep chuacuteng em coacute thể hoagraven thagravenh tốt bagravei đồ aacuten của migravenh Mặc dugrave
đatilde cố gắng thực hiện bagravei đồ aacuten một caacutech hoagraven chỉnh nhưng khoacute coacute thể traacutenh khỏi sai soacutet
vigrave vậy nhoacutem chuacuteng em rất mong coacute đượ c sự goacutep yacute của Thầy vagrave mọi ngườ i để bagravei tiểu luận
đượ c hoagraven chỉnh hơ n
Chuacuteng em xin chacircn thagravenh cảm ơ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 555
983145983145
MỤC LỤC
LỜ I CẢM Ơ N I
MỤC LỤC II
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH V
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU VI
LỜ I MỞ ĐẦU 1
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT 3
11 Tổng quan về đất 3
111 Khaacutei niệm 3
112 Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất 3
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất 3
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất 4
113 Phẫu diện đất 7
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất 8
13 Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm 10
131 Chỉ tiecircu SO42- 10
132 Chỉ tiecircu canxi 11
133 Chỉ tiecircu Magie 13
134 Độ kiềm 13
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển 14
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu 16
142 Phươ ng phaacutep bảo quản 19
143 Vận chuyển 20
15 Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu 20 151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất 20
1511 Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO42-) 20
1512 Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phức chất) 21
1513 Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua 21
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 655
983145983145983145
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion 22
1515 Phươ ng phaacutep colorua benzidin 22
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie 23
1521 Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat 23
1522 Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS) 24
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử 25
1524 Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ 25
1525 Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức (chuẩn độ complexon) 26
1526 Phươ ng phaacutep ICP 27
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm 28
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP 30
21 Thiết bị vagrave dụng cụ 30
22 Nội dung thự c nghiệm 30
221 Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu 30
222 Tiến hagravenh thiacute nghiệm 32
2221 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg 32
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- 35
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm 35
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM 37
31 Kết quả phacircn tiacutech canxi magie 37
32 Kết quả phacircn tiacutech SO42- 38
33 Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm 38
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ 40 41 KẾT LUẬN 40
42 KIẾN NGHỊ 41
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO 42
PHỤ LỤC 43
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 755
983145983158
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ TRONG
HIgraveNH 7 THEO TCVN 66472007 43
PHỤ LỤC B HIgraveNH ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU 44
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM 45
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 855
983158
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH
Higravenh 1 Phẫu diện chung của đất Error Bookmark not defined
Higravenh 2 Sơ đồ lấy mẫu 17
Higravenh 3 Caacutec thiết bị chuyecircn dụng để lấy mẫu 19
Higravenh 4 Vị triacute lấy mẫu 31
Higravenh 5 Vị triacute lấy mẫu cụ thể 31
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 955
983158983145
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU
BẢNG 1 Mocirc tả phẫu diện chung của caacutec tầng đất trong phẫu diện đất 7
BẢNG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm 9BẢNG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễm bẩn mẫu phacircn tiacutech 15
BẢNG 4 Caacutec caacutech lấy mẫu theo thờ i gian 17
BẢNG 5 Đặc điểm mẫu khi lấy 30
BẢNG 6 Bảng toacutem tắt sau về logβ vớ i β lagrave hằng số tạo phức tổng hợ p 34
BẢNG 7 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech Canxi Magie 37
BẢNG 8 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech SO42- 38
BẢNG 9 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech độ kiềm 38
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1055
983089
LỜ I MỞ ĐẦU
Đất lagrave tagravei sản của tự nhiecircn lagrave điều kiện lao động Đất đoacuteng vai trograve quyết định cho sự
tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngườ i Nếu khocircng coacute đất thigrave rotilde ragraveng khocircng coacute bất cứ một ngagravenh sản xuất nagraveo cũng như khocircng hề coacute sự tồn tại của con ngườ i Đất lagrave một trong
những tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quyacute giaacute của con ngườ i lagrave điều kiện sống cho động vật thực vật
vagrave con ngườ i trecircn Traacutei Đất
Mocirci trườ ng đất khocircng tồn tại độc lập vớ i caacutec mocirci trườ ng khaacutec noacute luocircn tiếp xuacutec trực
tiếp vớ i mocirci trườ ng nướ c khocircng khiacute vagrave sinh quyển Vigrave thế nếu mocirci trườ ng đất bị ocirc nhiễm
sẽ lagravem ảnh hưở ng đến caacutec mocirci trườ ng khaacutec Một số nguyecircn nhacircn gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
đất như hiện tượ ng xoacutei mograven đất nuacutei lửa phun tragraveo chất thải nocircng nghiệp cocircng nghiệp
sinh hoạthellip gacircy ảnh hưở ng đến sức khỏe của con ngườ i vagrave caacutec loagravei sinh vật đang sống
trecircn Traacutei Đất
Riecircng vớ i nướ c ta coacute diện tiacutech đất khaacute lớ n từ Bắc vagraveo Nam Vớ i sự hậu thuẫn khaacute
lớ n của thiecircn nhiecircn cugraveng điều kiện địa liacute giuacutep nướ c ta dần trở thagravenh một quốc gia xuất
khẩu nocircng nghiệp Vagrave hiển nhiecircn đất lagrave thagravenh phần khaacute quan trọng đối vớ i ngagravenh nocircng
nghiệp đặc biệt lagrave trồng trọt Trong đất coacute rất nhiều thagravenh phần hoacutea học magrave noacute lagrave điều kiệnđể caacutec loại cacircy trồng sinh trưở ng phaacutet triển Vagrave vớ i mục tiecircu caacutec sản phẩm ra đờ i đạt chất
lượ ng tốt năng suất cao thigrave khocircng thể bỏ qua sự ảnh hưở ng của caacutec thagravenh phần chỉ tiecircu
như Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất Vigrave vậy cần đề ra một số phươ ng phaacutep lấy
mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trecircn goacutep phần coacute những biện phaacutep
cải tạo vagrave sử dụng đất hợ p lyacute vagrave hiệu quả nhất Chuacuteng ta sẽ tigravem hiểu vagrave cugraveng thẩm định
qua từng chươ ng trong bagravei đồ aacuten sau đacircy của nhoacutem
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 255
NHẬN XEacuteT CỦA GIAacuteO VIEcircN HƯỚ NG DẪN
Phần đaacutenh giaacute
Yacute thức thực hiện
Nội dung thực hiện
Higravenh thức trigravenh bagravey
Tổng hợ p kết quả
Điểm bằng socirc Điểm bằng chữ
Tp Hồ Chiacute Minh ngagraveyhellip thaacutenghelliphellip năm 2016
Giaacuteo viecircn hướ ng dẫn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 355
NHẬN XEacuteT CỦA GIAacuteO VIEcircN PHẢN BIỆN
Phần đaacutenh giaacute
Yacute thức thực hiện
Nội dung thực hiện
Higravenh thức trigravenh bagravey
Tổng hợ p kết quả
Điểm bằng số Điểm bằng chữ
Tp Hồ Chiacute Minh ngagraveyhellip thaacutenghelliphellip năm 2016
Giaacuteo viecircn hướ ng dẫn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 455
983145
LỜ I CẢM Ơ N
Trecircn thực tế khocircng coacute sự thagravenh cocircng nagraveo magrave khocircng coacute sự hỗ trợ hay giuacutep đỡ dugrave iacutet hay
nhiều Trong suốt quaacute trigravenh học tập ở mocirci trườ ng đại học đến nay chuacuteng em đatilde nhậnđượ c rất nhiều sự quan tacircm giuacutep đỡ của mọi ngườ i Vớ i lograveng biết ơ n của migravenh chuacuteng em
xin chacircn thagravenh cảm ơ n trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TP Hồ Chiacute Minh đatilde tạo điều kiện
tốt để chuacuteng em coacute đượ c một mocirci trườ ng học tập tốt Xin cảm ơ n quyacute Thầy Cocirc đatilde giuacutep
đỡ hỗ trợ cho chuacuteng em Đặc biệt chuacuteng em xin cảm ơ n thầy Nguyễn Xuacircn Tograveng đatilde tận
tigravenh giảng dạy giuacutep đỡ cũng như sự hướ ng dẫn của Thầy trong quaacute trigravenh triển khai vagrave
nghiecircn cứu đề tagravei ldquoXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu bảo quản vận chuyển vagrave phacircn tiacutech caacutec
chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat vagrave độ kiềm trong đất trồng cacircy nocircng nghiệp ở Thị xatilde CaiLậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep chuacuteng em coacute thể hoagraven thagravenh tốt bagravei đồ aacuten của migravenh Mặc dugrave
đatilde cố gắng thực hiện bagravei đồ aacuten một caacutech hoagraven chỉnh nhưng khoacute coacute thể traacutenh khỏi sai soacutet
vigrave vậy nhoacutem chuacuteng em rất mong coacute đượ c sự goacutep yacute của Thầy vagrave mọi ngườ i để bagravei tiểu luận
đượ c hoagraven chỉnh hơ n
Chuacuteng em xin chacircn thagravenh cảm ơ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 555
983145983145
MỤC LỤC
LỜ I CẢM Ơ N I
MỤC LỤC II
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH V
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU VI
LỜ I MỞ ĐẦU 1
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT 3
11 Tổng quan về đất 3
111 Khaacutei niệm 3
112 Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất 3
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất 3
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất 4
113 Phẫu diện đất 7
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất 8
13 Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm 10
131 Chỉ tiecircu SO42- 10
132 Chỉ tiecircu canxi 11
133 Chỉ tiecircu Magie 13
134 Độ kiềm 13
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển 14
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu 16
142 Phươ ng phaacutep bảo quản 19
143 Vận chuyển 20
15 Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu 20 151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất 20
1511 Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO42-) 20
1512 Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phức chất) 21
1513 Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua 21
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 655
983145983145983145
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion 22
1515 Phươ ng phaacutep colorua benzidin 22
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie 23
1521 Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat 23
1522 Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS) 24
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử 25
1524 Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ 25
1525 Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức (chuẩn độ complexon) 26
1526 Phươ ng phaacutep ICP 27
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm 28
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP 30
21 Thiết bị vagrave dụng cụ 30
22 Nội dung thự c nghiệm 30
221 Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu 30
222 Tiến hagravenh thiacute nghiệm 32
2221 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg 32
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- 35
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm 35
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM 37
31 Kết quả phacircn tiacutech canxi magie 37
32 Kết quả phacircn tiacutech SO42- 38
33 Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm 38
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ 40 41 KẾT LUẬN 40
42 KIẾN NGHỊ 41
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO 42
PHỤ LỤC 43
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 755
983145983158
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ TRONG
HIgraveNH 7 THEO TCVN 66472007 43
PHỤ LỤC B HIgraveNH ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU 44
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM 45
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 855
983158
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH
Higravenh 1 Phẫu diện chung của đất Error Bookmark not defined
Higravenh 2 Sơ đồ lấy mẫu 17
Higravenh 3 Caacutec thiết bị chuyecircn dụng để lấy mẫu 19
Higravenh 4 Vị triacute lấy mẫu 31
Higravenh 5 Vị triacute lấy mẫu cụ thể 31
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 955
983158983145
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU
BẢNG 1 Mocirc tả phẫu diện chung của caacutec tầng đất trong phẫu diện đất 7
BẢNG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm 9BẢNG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễm bẩn mẫu phacircn tiacutech 15
BẢNG 4 Caacutec caacutech lấy mẫu theo thờ i gian 17
BẢNG 5 Đặc điểm mẫu khi lấy 30
BẢNG 6 Bảng toacutem tắt sau về logβ vớ i β lagrave hằng số tạo phức tổng hợ p 34
BẢNG 7 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech Canxi Magie 37
BẢNG 8 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech SO42- 38
BẢNG 9 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech độ kiềm 38
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1055
983089
LỜ I MỞ ĐẦU
Đất lagrave tagravei sản của tự nhiecircn lagrave điều kiện lao động Đất đoacuteng vai trograve quyết định cho sự
tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngườ i Nếu khocircng coacute đất thigrave rotilde ragraveng khocircng coacute bất cứ một ngagravenh sản xuất nagraveo cũng như khocircng hề coacute sự tồn tại của con ngườ i Đất lagrave một trong
những tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quyacute giaacute của con ngườ i lagrave điều kiện sống cho động vật thực vật
vagrave con ngườ i trecircn Traacutei Đất
Mocirci trườ ng đất khocircng tồn tại độc lập vớ i caacutec mocirci trườ ng khaacutec noacute luocircn tiếp xuacutec trực
tiếp vớ i mocirci trườ ng nướ c khocircng khiacute vagrave sinh quyển Vigrave thế nếu mocirci trườ ng đất bị ocirc nhiễm
sẽ lagravem ảnh hưở ng đến caacutec mocirci trườ ng khaacutec Một số nguyecircn nhacircn gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
đất như hiện tượ ng xoacutei mograven đất nuacutei lửa phun tragraveo chất thải nocircng nghiệp cocircng nghiệp
sinh hoạthellip gacircy ảnh hưở ng đến sức khỏe của con ngườ i vagrave caacutec loagravei sinh vật đang sống
trecircn Traacutei Đất
Riecircng vớ i nướ c ta coacute diện tiacutech đất khaacute lớ n từ Bắc vagraveo Nam Vớ i sự hậu thuẫn khaacute
lớ n của thiecircn nhiecircn cugraveng điều kiện địa liacute giuacutep nướ c ta dần trở thagravenh một quốc gia xuất
khẩu nocircng nghiệp Vagrave hiển nhiecircn đất lagrave thagravenh phần khaacute quan trọng đối vớ i ngagravenh nocircng
nghiệp đặc biệt lagrave trồng trọt Trong đất coacute rất nhiều thagravenh phần hoacutea học magrave noacute lagrave điều kiệnđể caacutec loại cacircy trồng sinh trưở ng phaacutet triển Vagrave vớ i mục tiecircu caacutec sản phẩm ra đờ i đạt chất
lượ ng tốt năng suất cao thigrave khocircng thể bỏ qua sự ảnh hưở ng của caacutec thagravenh phần chỉ tiecircu
như Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất Vigrave vậy cần đề ra một số phươ ng phaacutep lấy
mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trecircn goacutep phần coacute những biện phaacutep
cải tạo vagrave sử dụng đất hợ p lyacute vagrave hiệu quả nhất Chuacuteng ta sẽ tigravem hiểu vagrave cugraveng thẩm định
qua từng chươ ng trong bagravei đồ aacuten sau đacircy của nhoacutem
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 355
NHẬN XEacuteT CỦA GIAacuteO VIEcircN PHẢN BIỆN
Phần đaacutenh giaacute
Yacute thức thực hiện
Nội dung thực hiện
Higravenh thức trigravenh bagravey
Tổng hợ p kết quả
Điểm bằng số Điểm bằng chữ
Tp Hồ Chiacute Minh ngagraveyhellip thaacutenghelliphellip năm 2016
Giaacuteo viecircn hướ ng dẫn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 455
983145
LỜ I CẢM Ơ N
Trecircn thực tế khocircng coacute sự thagravenh cocircng nagraveo magrave khocircng coacute sự hỗ trợ hay giuacutep đỡ dugrave iacutet hay
nhiều Trong suốt quaacute trigravenh học tập ở mocirci trườ ng đại học đến nay chuacuteng em đatilde nhậnđượ c rất nhiều sự quan tacircm giuacutep đỡ của mọi ngườ i Vớ i lograveng biết ơ n của migravenh chuacuteng em
xin chacircn thagravenh cảm ơ n trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TP Hồ Chiacute Minh đatilde tạo điều kiện
tốt để chuacuteng em coacute đượ c một mocirci trườ ng học tập tốt Xin cảm ơ n quyacute Thầy Cocirc đatilde giuacutep
đỡ hỗ trợ cho chuacuteng em Đặc biệt chuacuteng em xin cảm ơ n thầy Nguyễn Xuacircn Tograveng đatilde tận
tigravenh giảng dạy giuacutep đỡ cũng như sự hướ ng dẫn của Thầy trong quaacute trigravenh triển khai vagrave
nghiecircn cứu đề tagravei ldquoXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu bảo quản vận chuyển vagrave phacircn tiacutech caacutec
chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat vagrave độ kiềm trong đất trồng cacircy nocircng nghiệp ở Thị xatilde CaiLậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep chuacuteng em coacute thể hoagraven thagravenh tốt bagravei đồ aacuten của migravenh Mặc dugrave
đatilde cố gắng thực hiện bagravei đồ aacuten một caacutech hoagraven chỉnh nhưng khoacute coacute thể traacutenh khỏi sai soacutet
vigrave vậy nhoacutem chuacuteng em rất mong coacute đượ c sự goacutep yacute của Thầy vagrave mọi ngườ i để bagravei tiểu luận
đượ c hoagraven chỉnh hơ n
Chuacuteng em xin chacircn thagravenh cảm ơ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 555
983145983145
MỤC LỤC
LỜ I CẢM Ơ N I
MỤC LỤC II
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH V
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU VI
LỜ I MỞ ĐẦU 1
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT 3
11 Tổng quan về đất 3
111 Khaacutei niệm 3
112 Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất 3
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất 3
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất 4
113 Phẫu diện đất 7
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất 8
13 Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm 10
131 Chỉ tiecircu SO42- 10
132 Chỉ tiecircu canxi 11
133 Chỉ tiecircu Magie 13
134 Độ kiềm 13
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển 14
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu 16
142 Phươ ng phaacutep bảo quản 19
143 Vận chuyển 20
15 Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu 20 151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất 20
1511 Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO42-) 20
1512 Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phức chất) 21
1513 Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua 21
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 655
983145983145983145
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion 22
1515 Phươ ng phaacutep colorua benzidin 22
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie 23
1521 Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat 23
1522 Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS) 24
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử 25
1524 Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ 25
1525 Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức (chuẩn độ complexon) 26
1526 Phươ ng phaacutep ICP 27
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm 28
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP 30
21 Thiết bị vagrave dụng cụ 30
22 Nội dung thự c nghiệm 30
221 Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu 30
222 Tiến hagravenh thiacute nghiệm 32
2221 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg 32
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- 35
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm 35
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM 37
31 Kết quả phacircn tiacutech canxi magie 37
32 Kết quả phacircn tiacutech SO42- 38
33 Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm 38
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ 40 41 KẾT LUẬN 40
42 KIẾN NGHỊ 41
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO 42
PHỤ LỤC 43
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 755
983145983158
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ TRONG
HIgraveNH 7 THEO TCVN 66472007 43
PHỤ LỤC B HIgraveNH ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU 44
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM 45
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 855
983158
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH
Higravenh 1 Phẫu diện chung của đất Error Bookmark not defined
Higravenh 2 Sơ đồ lấy mẫu 17
Higravenh 3 Caacutec thiết bị chuyecircn dụng để lấy mẫu 19
Higravenh 4 Vị triacute lấy mẫu 31
Higravenh 5 Vị triacute lấy mẫu cụ thể 31
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 955
983158983145
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU
BẢNG 1 Mocirc tả phẫu diện chung của caacutec tầng đất trong phẫu diện đất 7
BẢNG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm 9BẢNG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễm bẩn mẫu phacircn tiacutech 15
BẢNG 4 Caacutec caacutech lấy mẫu theo thờ i gian 17
BẢNG 5 Đặc điểm mẫu khi lấy 30
BẢNG 6 Bảng toacutem tắt sau về logβ vớ i β lagrave hằng số tạo phức tổng hợ p 34
BẢNG 7 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech Canxi Magie 37
BẢNG 8 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech SO42- 38
BẢNG 9 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech độ kiềm 38
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1055
983089
LỜ I MỞ ĐẦU
Đất lagrave tagravei sản của tự nhiecircn lagrave điều kiện lao động Đất đoacuteng vai trograve quyết định cho sự
tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngườ i Nếu khocircng coacute đất thigrave rotilde ragraveng khocircng coacute bất cứ một ngagravenh sản xuất nagraveo cũng như khocircng hề coacute sự tồn tại của con ngườ i Đất lagrave một trong
những tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quyacute giaacute của con ngườ i lagrave điều kiện sống cho động vật thực vật
vagrave con ngườ i trecircn Traacutei Đất
Mocirci trườ ng đất khocircng tồn tại độc lập vớ i caacutec mocirci trườ ng khaacutec noacute luocircn tiếp xuacutec trực
tiếp vớ i mocirci trườ ng nướ c khocircng khiacute vagrave sinh quyển Vigrave thế nếu mocirci trườ ng đất bị ocirc nhiễm
sẽ lagravem ảnh hưở ng đến caacutec mocirci trườ ng khaacutec Một số nguyecircn nhacircn gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
đất như hiện tượ ng xoacutei mograven đất nuacutei lửa phun tragraveo chất thải nocircng nghiệp cocircng nghiệp
sinh hoạthellip gacircy ảnh hưở ng đến sức khỏe của con ngườ i vagrave caacutec loagravei sinh vật đang sống
trecircn Traacutei Đất
Riecircng vớ i nướ c ta coacute diện tiacutech đất khaacute lớ n từ Bắc vagraveo Nam Vớ i sự hậu thuẫn khaacute
lớ n của thiecircn nhiecircn cugraveng điều kiện địa liacute giuacutep nướ c ta dần trở thagravenh một quốc gia xuất
khẩu nocircng nghiệp Vagrave hiển nhiecircn đất lagrave thagravenh phần khaacute quan trọng đối vớ i ngagravenh nocircng
nghiệp đặc biệt lagrave trồng trọt Trong đất coacute rất nhiều thagravenh phần hoacutea học magrave noacute lagrave điều kiệnđể caacutec loại cacircy trồng sinh trưở ng phaacutet triển Vagrave vớ i mục tiecircu caacutec sản phẩm ra đờ i đạt chất
lượ ng tốt năng suất cao thigrave khocircng thể bỏ qua sự ảnh hưở ng của caacutec thagravenh phần chỉ tiecircu
như Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất Vigrave vậy cần đề ra một số phươ ng phaacutep lấy
mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trecircn goacutep phần coacute những biện phaacutep
cải tạo vagrave sử dụng đất hợ p lyacute vagrave hiệu quả nhất Chuacuteng ta sẽ tigravem hiểu vagrave cugraveng thẩm định
qua từng chươ ng trong bagravei đồ aacuten sau đacircy của nhoacutem
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 455
983145
LỜ I CẢM Ơ N
Trecircn thực tế khocircng coacute sự thagravenh cocircng nagraveo magrave khocircng coacute sự hỗ trợ hay giuacutep đỡ dugrave iacutet hay
nhiều Trong suốt quaacute trigravenh học tập ở mocirci trườ ng đại học đến nay chuacuteng em đatilde nhậnđượ c rất nhiều sự quan tacircm giuacutep đỡ của mọi ngườ i Vớ i lograveng biết ơ n của migravenh chuacuteng em
xin chacircn thagravenh cảm ơ n trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TP Hồ Chiacute Minh đatilde tạo điều kiện
tốt để chuacuteng em coacute đượ c một mocirci trườ ng học tập tốt Xin cảm ơ n quyacute Thầy Cocirc đatilde giuacutep
đỡ hỗ trợ cho chuacuteng em Đặc biệt chuacuteng em xin cảm ơ n thầy Nguyễn Xuacircn Tograveng đatilde tận
tigravenh giảng dạy giuacutep đỡ cũng như sự hướ ng dẫn của Thầy trong quaacute trigravenh triển khai vagrave
nghiecircn cứu đề tagravei ldquoXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu bảo quản vận chuyển vagrave phacircn tiacutech caacutec
chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat vagrave độ kiềm trong đất trồng cacircy nocircng nghiệp ở Thị xatilde CaiLậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep chuacuteng em coacute thể hoagraven thagravenh tốt bagravei đồ aacuten của migravenh Mặc dugrave
đatilde cố gắng thực hiện bagravei đồ aacuten một caacutech hoagraven chỉnh nhưng khoacute coacute thể traacutenh khỏi sai soacutet
vigrave vậy nhoacutem chuacuteng em rất mong coacute đượ c sự goacutep yacute của Thầy vagrave mọi ngườ i để bagravei tiểu luận
đượ c hoagraven chỉnh hơ n
Chuacuteng em xin chacircn thagravenh cảm ơ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 555
983145983145
MỤC LỤC
LỜ I CẢM Ơ N I
MỤC LỤC II
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH V
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU VI
LỜ I MỞ ĐẦU 1
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT 3
11 Tổng quan về đất 3
111 Khaacutei niệm 3
112 Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất 3
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất 3
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất 4
113 Phẫu diện đất 7
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất 8
13 Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm 10
131 Chỉ tiecircu SO42- 10
132 Chỉ tiecircu canxi 11
133 Chỉ tiecircu Magie 13
134 Độ kiềm 13
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển 14
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu 16
142 Phươ ng phaacutep bảo quản 19
143 Vận chuyển 20
15 Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu 20 151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất 20
1511 Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO42-) 20
1512 Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phức chất) 21
1513 Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua 21
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 655
983145983145983145
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion 22
1515 Phươ ng phaacutep colorua benzidin 22
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie 23
1521 Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat 23
1522 Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS) 24
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử 25
1524 Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ 25
1525 Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức (chuẩn độ complexon) 26
1526 Phươ ng phaacutep ICP 27
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm 28
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP 30
21 Thiết bị vagrave dụng cụ 30
22 Nội dung thự c nghiệm 30
221 Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu 30
222 Tiến hagravenh thiacute nghiệm 32
2221 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg 32
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- 35
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm 35
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM 37
31 Kết quả phacircn tiacutech canxi magie 37
32 Kết quả phacircn tiacutech SO42- 38
33 Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm 38
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ 40 41 KẾT LUẬN 40
42 KIẾN NGHỊ 41
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO 42
PHỤ LỤC 43
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 755
983145983158
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ TRONG
HIgraveNH 7 THEO TCVN 66472007 43
PHỤ LỤC B HIgraveNH ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU 44
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM 45
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 855
983158
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH
Higravenh 1 Phẫu diện chung của đất Error Bookmark not defined
Higravenh 2 Sơ đồ lấy mẫu 17
Higravenh 3 Caacutec thiết bị chuyecircn dụng để lấy mẫu 19
Higravenh 4 Vị triacute lấy mẫu 31
Higravenh 5 Vị triacute lấy mẫu cụ thể 31
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 955
983158983145
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU
BẢNG 1 Mocirc tả phẫu diện chung của caacutec tầng đất trong phẫu diện đất 7
BẢNG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm 9BẢNG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễm bẩn mẫu phacircn tiacutech 15
BẢNG 4 Caacutec caacutech lấy mẫu theo thờ i gian 17
BẢNG 5 Đặc điểm mẫu khi lấy 30
BẢNG 6 Bảng toacutem tắt sau về logβ vớ i β lagrave hằng số tạo phức tổng hợ p 34
BẢNG 7 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech Canxi Magie 37
BẢNG 8 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech SO42- 38
BẢNG 9 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech độ kiềm 38
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1055
983089
LỜ I MỞ ĐẦU
Đất lagrave tagravei sản của tự nhiecircn lagrave điều kiện lao động Đất đoacuteng vai trograve quyết định cho sự
tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngườ i Nếu khocircng coacute đất thigrave rotilde ragraveng khocircng coacute bất cứ một ngagravenh sản xuất nagraveo cũng như khocircng hề coacute sự tồn tại của con ngườ i Đất lagrave một trong
những tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quyacute giaacute của con ngườ i lagrave điều kiện sống cho động vật thực vật
vagrave con ngườ i trecircn Traacutei Đất
Mocirci trườ ng đất khocircng tồn tại độc lập vớ i caacutec mocirci trườ ng khaacutec noacute luocircn tiếp xuacutec trực
tiếp vớ i mocirci trườ ng nướ c khocircng khiacute vagrave sinh quyển Vigrave thế nếu mocirci trườ ng đất bị ocirc nhiễm
sẽ lagravem ảnh hưở ng đến caacutec mocirci trườ ng khaacutec Một số nguyecircn nhacircn gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
đất như hiện tượ ng xoacutei mograven đất nuacutei lửa phun tragraveo chất thải nocircng nghiệp cocircng nghiệp
sinh hoạthellip gacircy ảnh hưở ng đến sức khỏe của con ngườ i vagrave caacutec loagravei sinh vật đang sống
trecircn Traacutei Đất
Riecircng vớ i nướ c ta coacute diện tiacutech đất khaacute lớ n từ Bắc vagraveo Nam Vớ i sự hậu thuẫn khaacute
lớ n của thiecircn nhiecircn cugraveng điều kiện địa liacute giuacutep nướ c ta dần trở thagravenh một quốc gia xuất
khẩu nocircng nghiệp Vagrave hiển nhiecircn đất lagrave thagravenh phần khaacute quan trọng đối vớ i ngagravenh nocircng
nghiệp đặc biệt lagrave trồng trọt Trong đất coacute rất nhiều thagravenh phần hoacutea học magrave noacute lagrave điều kiệnđể caacutec loại cacircy trồng sinh trưở ng phaacutet triển Vagrave vớ i mục tiecircu caacutec sản phẩm ra đờ i đạt chất
lượ ng tốt năng suất cao thigrave khocircng thể bỏ qua sự ảnh hưở ng của caacutec thagravenh phần chỉ tiecircu
như Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất Vigrave vậy cần đề ra một số phươ ng phaacutep lấy
mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trecircn goacutep phần coacute những biện phaacutep
cải tạo vagrave sử dụng đất hợ p lyacute vagrave hiệu quả nhất Chuacuteng ta sẽ tigravem hiểu vagrave cugraveng thẩm định
qua từng chươ ng trong bagravei đồ aacuten sau đacircy của nhoacutem
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 555
983145983145
MỤC LỤC
LỜ I CẢM Ơ N I
MỤC LỤC II
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH V
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU VI
LỜ I MỞ ĐẦU 1
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT 3
11 Tổng quan về đất 3
111 Khaacutei niệm 3
112 Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất 3
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất 3
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất 4
113 Phẫu diện đất 7
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất 8
13 Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm 10
131 Chỉ tiecircu SO42- 10
132 Chỉ tiecircu canxi 11
133 Chỉ tiecircu Magie 13
134 Độ kiềm 13
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển 14
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu 16
142 Phươ ng phaacutep bảo quản 19
143 Vận chuyển 20
15 Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu 20 151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất 20
1511 Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO42-) 20
1512 Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phức chất) 21
1513 Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua 21
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 655
983145983145983145
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion 22
1515 Phươ ng phaacutep colorua benzidin 22
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie 23
1521 Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat 23
1522 Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS) 24
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử 25
1524 Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ 25
1525 Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức (chuẩn độ complexon) 26
1526 Phươ ng phaacutep ICP 27
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm 28
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP 30
21 Thiết bị vagrave dụng cụ 30
22 Nội dung thự c nghiệm 30
221 Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu 30
222 Tiến hagravenh thiacute nghiệm 32
2221 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg 32
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- 35
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm 35
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM 37
31 Kết quả phacircn tiacutech canxi magie 37
32 Kết quả phacircn tiacutech SO42- 38
33 Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm 38
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ 40 41 KẾT LUẬN 40
42 KIẾN NGHỊ 41
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO 42
PHỤ LỤC 43
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 755
983145983158
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ TRONG
HIgraveNH 7 THEO TCVN 66472007 43
PHỤ LỤC B HIgraveNH ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU 44
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM 45
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 855
983158
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH
Higravenh 1 Phẫu diện chung của đất Error Bookmark not defined
Higravenh 2 Sơ đồ lấy mẫu 17
Higravenh 3 Caacutec thiết bị chuyecircn dụng để lấy mẫu 19
Higravenh 4 Vị triacute lấy mẫu 31
Higravenh 5 Vị triacute lấy mẫu cụ thể 31
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 955
983158983145
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU
BẢNG 1 Mocirc tả phẫu diện chung của caacutec tầng đất trong phẫu diện đất 7
BẢNG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm 9BẢNG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễm bẩn mẫu phacircn tiacutech 15
BẢNG 4 Caacutec caacutech lấy mẫu theo thờ i gian 17
BẢNG 5 Đặc điểm mẫu khi lấy 30
BẢNG 6 Bảng toacutem tắt sau về logβ vớ i β lagrave hằng số tạo phức tổng hợ p 34
BẢNG 7 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech Canxi Magie 37
BẢNG 8 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech SO42- 38
BẢNG 9 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech độ kiềm 38
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1055
983089
LỜ I MỞ ĐẦU
Đất lagrave tagravei sản của tự nhiecircn lagrave điều kiện lao động Đất đoacuteng vai trograve quyết định cho sự
tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngườ i Nếu khocircng coacute đất thigrave rotilde ragraveng khocircng coacute bất cứ một ngagravenh sản xuất nagraveo cũng như khocircng hề coacute sự tồn tại của con ngườ i Đất lagrave một trong
những tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quyacute giaacute của con ngườ i lagrave điều kiện sống cho động vật thực vật
vagrave con ngườ i trecircn Traacutei Đất
Mocirci trườ ng đất khocircng tồn tại độc lập vớ i caacutec mocirci trườ ng khaacutec noacute luocircn tiếp xuacutec trực
tiếp vớ i mocirci trườ ng nướ c khocircng khiacute vagrave sinh quyển Vigrave thế nếu mocirci trườ ng đất bị ocirc nhiễm
sẽ lagravem ảnh hưở ng đến caacutec mocirci trườ ng khaacutec Một số nguyecircn nhacircn gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
đất như hiện tượ ng xoacutei mograven đất nuacutei lửa phun tragraveo chất thải nocircng nghiệp cocircng nghiệp
sinh hoạthellip gacircy ảnh hưở ng đến sức khỏe của con ngườ i vagrave caacutec loagravei sinh vật đang sống
trecircn Traacutei Đất
Riecircng vớ i nướ c ta coacute diện tiacutech đất khaacute lớ n từ Bắc vagraveo Nam Vớ i sự hậu thuẫn khaacute
lớ n của thiecircn nhiecircn cugraveng điều kiện địa liacute giuacutep nướ c ta dần trở thagravenh một quốc gia xuất
khẩu nocircng nghiệp Vagrave hiển nhiecircn đất lagrave thagravenh phần khaacute quan trọng đối vớ i ngagravenh nocircng
nghiệp đặc biệt lagrave trồng trọt Trong đất coacute rất nhiều thagravenh phần hoacutea học magrave noacute lagrave điều kiệnđể caacutec loại cacircy trồng sinh trưở ng phaacutet triển Vagrave vớ i mục tiecircu caacutec sản phẩm ra đờ i đạt chất
lượ ng tốt năng suất cao thigrave khocircng thể bỏ qua sự ảnh hưở ng của caacutec thagravenh phần chỉ tiecircu
như Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất Vigrave vậy cần đề ra một số phươ ng phaacutep lấy
mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trecircn goacutep phần coacute những biện phaacutep
cải tạo vagrave sử dụng đất hợ p lyacute vagrave hiệu quả nhất Chuacuteng ta sẽ tigravem hiểu vagrave cugraveng thẩm định
qua từng chươ ng trong bagravei đồ aacuten sau đacircy của nhoacutem
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 655
983145983145983145
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion 22
1515 Phươ ng phaacutep colorua benzidin 22
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie 23
1521 Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat 23
1522 Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS) 24
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử 25
1524 Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ 25
1525 Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức (chuẩn độ complexon) 26
1526 Phươ ng phaacutep ICP 27
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm 28
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP 30
21 Thiết bị vagrave dụng cụ 30
22 Nội dung thự c nghiệm 30
221 Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu 30
222 Tiến hagravenh thiacute nghiệm 32
2221 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg 32
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- 35
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm 35
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM 37
31 Kết quả phacircn tiacutech canxi magie 37
32 Kết quả phacircn tiacutech SO42- 38
33 Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm 38
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ 40 41 KẾT LUẬN 40
42 KIẾN NGHỊ 41
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO 42
PHỤ LỤC 43
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 755
983145983158
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ TRONG
HIgraveNH 7 THEO TCVN 66472007 43
PHỤ LỤC B HIgraveNH ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU 44
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM 45
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 855
983158
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH
Higravenh 1 Phẫu diện chung của đất Error Bookmark not defined
Higravenh 2 Sơ đồ lấy mẫu 17
Higravenh 3 Caacutec thiết bị chuyecircn dụng để lấy mẫu 19
Higravenh 4 Vị triacute lấy mẫu 31
Higravenh 5 Vị triacute lấy mẫu cụ thể 31
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 955
983158983145
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU
BẢNG 1 Mocirc tả phẫu diện chung của caacutec tầng đất trong phẫu diện đất 7
BẢNG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm 9BẢNG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễm bẩn mẫu phacircn tiacutech 15
BẢNG 4 Caacutec caacutech lấy mẫu theo thờ i gian 17
BẢNG 5 Đặc điểm mẫu khi lấy 30
BẢNG 6 Bảng toacutem tắt sau về logβ vớ i β lagrave hằng số tạo phức tổng hợ p 34
BẢNG 7 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech Canxi Magie 37
BẢNG 8 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech SO42- 38
BẢNG 9 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech độ kiềm 38
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1055
983089
LỜ I MỞ ĐẦU
Đất lagrave tagravei sản của tự nhiecircn lagrave điều kiện lao động Đất đoacuteng vai trograve quyết định cho sự
tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngườ i Nếu khocircng coacute đất thigrave rotilde ragraveng khocircng coacute bất cứ một ngagravenh sản xuất nagraveo cũng như khocircng hề coacute sự tồn tại của con ngườ i Đất lagrave một trong
những tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quyacute giaacute của con ngườ i lagrave điều kiện sống cho động vật thực vật
vagrave con ngườ i trecircn Traacutei Đất
Mocirci trườ ng đất khocircng tồn tại độc lập vớ i caacutec mocirci trườ ng khaacutec noacute luocircn tiếp xuacutec trực
tiếp vớ i mocirci trườ ng nướ c khocircng khiacute vagrave sinh quyển Vigrave thế nếu mocirci trườ ng đất bị ocirc nhiễm
sẽ lagravem ảnh hưở ng đến caacutec mocirci trườ ng khaacutec Một số nguyecircn nhacircn gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
đất như hiện tượ ng xoacutei mograven đất nuacutei lửa phun tragraveo chất thải nocircng nghiệp cocircng nghiệp
sinh hoạthellip gacircy ảnh hưở ng đến sức khỏe của con ngườ i vagrave caacutec loagravei sinh vật đang sống
trecircn Traacutei Đất
Riecircng vớ i nướ c ta coacute diện tiacutech đất khaacute lớ n từ Bắc vagraveo Nam Vớ i sự hậu thuẫn khaacute
lớ n của thiecircn nhiecircn cugraveng điều kiện địa liacute giuacutep nướ c ta dần trở thagravenh một quốc gia xuất
khẩu nocircng nghiệp Vagrave hiển nhiecircn đất lagrave thagravenh phần khaacute quan trọng đối vớ i ngagravenh nocircng
nghiệp đặc biệt lagrave trồng trọt Trong đất coacute rất nhiều thagravenh phần hoacutea học magrave noacute lagrave điều kiệnđể caacutec loại cacircy trồng sinh trưở ng phaacutet triển Vagrave vớ i mục tiecircu caacutec sản phẩm ra đờ i đạt chất
lượ ng tốt năng suất cao thigrave khocircng thể bỏ qua sự ảnh hưở ng của caacutec thagravenh phần chỉ tiecircu
như Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất Vigrave vậy cần đề ra một số phươ ng phaacutep lấy
mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trecircn goacutep phần coacute những biện phaacutep
cải tạo vagrave sử dụng đất hợ p lyacute vagrave hiệu quả nhất Chuacuteng ta sẽ tigravem hiểu vagrave cugraveng thẩm định
qua từng chươ ng trong bagravei đồ aacuten sau đacircy của nhoacutem
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 755
983145983158
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ TRONG
HIgraveNH 7 THEO TCVN 66472007 43
PHỤ LỤC B HIgraveNH ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU 44
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM 45
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 855
983158
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH
Higravenh 1 Phẫu diện chung của đất Error Bookmark not defined
Higravenh 2 Sơ đồ lấy mẫu 17
Higravenh 3 Caacutec thiết bị chuyecircn dụng để lấy mẫu 19
Higravenh 4 Vị triacute lấy mẫu 31
Higravenh 5 Vị triacute lấy mẫu cụ thể 31
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 955
983158983145
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU
BẢNG 1 Mocirc tả phẫu diện chung của caacutec tầng đất trong phẫu diện đất 7
BẢNG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm 9BẢNG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễm bẩn mẫu phacircn tiacutech 15
BẢNG 4 Caacutec caacutech lấy mẫu theo thờ i gian 17
BẢNG 5 Đặc điểm mẫu khi lấy 30
BẢNG 6 Bảng toacutem tắt sau về logβ vớ i β lagrave hằng số tạo phức tổng hợ p 34
BẢNG 7 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech Canxi Magie 37
BẢNG 8 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech SO42- 38
BẢNG 9 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech độ kiềm 38
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1055
983089
LỜ I MỞ ĐẦU
Đất lagrave tagravei sản của tự nhiecircn lagrave điều kiện lao động Đất đoacuteng vai trograve quyết định cho sự
tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngườ i Nếu khocircng coacute đất thigrave rotilde ragraveng khocircng coacute bất cứ một ngagravenh sản xuất nagraveo cũng như khocircng hề coacute sự tồn tại của con ngườ i Đất lagrave một trong
những tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quyacute giaacute của con ngườ i lagrave điều kiện sống cho động vật thực vật
vagrave con ngườ i trecircn Traacutei Đất
Mocirci trườ ng đất khocircng tồn tại độc lập vớ i caacutec mocirci trườ ng khaacutec noacute luocircn tiếp xuacutec trực
tiếp vớ i mocirci trườ ng nướ c khocircng khiacute vagrave sinh quyển Vigrave thế nếu mocirci trườ ng đất bị ocirc nhiễm
sẽ lagravem ảnh hưở ng đến caacutec mocirci trườ ng khaacutec Một số nguyecircn nhacircn gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
đất như hiện tượ ng xoacutei mograven đất nuacutei lửa phun tragraveo chất thải nocircng nghiệp cocircng nghiệp
sinh hoạthellip gacircy ảnh hưở ng đến sức khỏe của con ngườ i vagrave caacutec loagravei sinh vật đang sống
trecircn Traacutei Đất
Riecircng vớ i nướ c ta coacute diện tiacutech đất khaacute lớ n từ Bắc vagraveo Nam Vớ i sự hậu thuẫn khaacute
lớ n của thiecircn nhiecircn cugraveng điều kiện địa liacute giuacutep nướ c ta dần trở thagravenh một quốc gia xuất
khẩu nocircng nghiệp Vagrave hiển nhiecircn đất lagrave thagravenh phần khaacute quan trọng đối vớ i ngagravenh nocircng
nghiệp đặc biệt lagrave trồng trọt Trong đất coacute rất nhiều thagravenh phần hoacutea học magrave noacute lagrave điều kiệnđể caacutec loại cacircy trồng sinh trưở ng phaacutet triển Vagrave vớ i mục tiecircu caacutec sản phẩm ra đờ i đạt chất
lượ ng tốt năng suất cao thigrave khocircng thể bỏ qua sự ảnh hưở ng của caacutec thagravenh phần chỉ tiecircu
như Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất Vigrave vậy cần đề ra một số phươ ng phaacutep lấy
mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trecircn goacutep phần coacute những biện phaacutep
cải tạo vagrave sử dụng đất hợ p lyacute vagrave hiệu quả nhất Chuacuteng ta sẽ tigravem hiểu vagrave cugraveng thẩm định
qua từng chươ ng trong bagravei đồ aacuten sau đacircy của nhoacutem
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 855
983158
DANH SAacuteCH HIgraveNH ẢNH
Higravenh 1 Phẫu diện chung của đất Error Bookmark not defined
Higravenh 2 Sơ đồ lấy mẫu 17
Higravenh 3 Caacutec thiết bị chuyecircn dụng để lấy mẫu 19
Higravenh 4 Vị triacute lấy mẫu 31
Higravenh 5 Vị triacute lấy mẫu cụ thể 31
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 955
983158983145
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU
BẢNG 1 Mocirc tả phẫu diện chung của caacutec tầng đất trong phẫu diện đất 7
BẢNG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm 9BẢNG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễm bẩn mẫu phacircn tiacutech 15
BẢNG 4 Caacutec caacutech lấy mẫu theo thờ i gian 17
BẢNG 5 Đặc điểm mẫu khi lấy 30
BẢNG 6 Bảng toacutem tắt sau về logβ vớ i β lagrave hằng số tạo phức tổng hợ p 34
BẢNG 7 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech Canxi Magie 37
BẢNG 8 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech SO42- 38
BẢNG 9 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech độ kiềm 38
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1055
983089
LỜ I MỞ ĐẦU
Đất lagrave tagravei sản của tự nhiecircn lagrave điều kiện lao động Đất đoacuteng vai trograve quyết định cho sự
tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngườ i Nếu khocircng coacute đất thigrave rotilde ragraveng khocircng coacute bất cứ một ngagravenh sản xuất nagraveo cũng như khocircng hề coacute sự tồn tại của con ngườ i Đất lagrave một trong
những tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quyacute giaacute của con ngườ i lagrave điều kiện sống cho động vật thực vật
vagrave con ngườ i trecircn Traacutei Đất
Mocirci trườ ng đất khocircng tồn tại độc lập vớ i caacutec mocirci trườ ng khaacutec noacute luocircn tiếp xuacutec trực
tiếp vớ i mocirci trườ ng nướ c khocircng khiacute vagrave sinh quyển Vigrave thế nếu mocirci trườ ng đất bị ocirc nhiễm
sẽ lagravem ảnh hưở ng đến caacutec mocirci trườ ng khaacutec Một số nguyecircn nhacircn gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
đất như hiện tượ ng xoacutei mograven đất nuacutei lửa phun tragraveo chất thải nocircng nghiệp cocircng nghiệp
sinh hoạthellip gacircy ảnh hưở ng đến sức khỏe của con ngườ i vagrave caacutec loagravei sinh vật đang sống
trecircn Traacutei Đất
Riecircng vớ i nướ c ta coacute diện tiacutech đất khaacute lớ n từ Bắc vagraveo Nam Vớ i sự hậu thuẫn khaacute
lớ n của thiecircn nhiecircn cugraveng điều kiện địa liacute giuacutep nướ c ta dần trở thagravenh một quốc gia xuất
khẩu nocircng nghiệp Vagrave hiển nhiecircn đất lagrave thagravenh phần khaacute quan trọng đối vớ i ngagravenh nocircng
nghiệp đặc biệt lagrave trồng trọt Trong đất coacute rất nhiều thagravenh phần hoacutea học magrave noacute lagrave điều kiệnđể caacutec loại cacircy trồng sinh trưở ng phaacutet triển Vagrave vớ i mục tiecircu caacutec sản phẩm ra đờ i đạt chất
lượ ng tốt năng suất cao thigrave khocircng thể bỏ qua sự ảnh hưở ng của caacutec thagravenh phần chỉ tiecircu
như Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất Vigrave vậy cần đề ra một số phươ ng phaacutep lấy
mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trecircn goacutep phần coacute những biện phaacutep
cải tạo vagrave sử dụng đất hợ p lyacute vagrave hiệu quả nhất Chuacuteng ta sẽ tigravem hiểu vagrave cugraveng thẩm định
qua từng chươ ng trong bagravei đồ aacuten sau đacircy của nhoacutem
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 955
983158983145
DANH SAacuteCH BẢNG BIỂU
BẢNG 1 Mocirc tả phẫu diện chung của caacutec tầng đất trong phẫu diện đất 7
BẢNG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm 9BẢNG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễm bẩn mẫu phacircn tiacutech 15
BẢNG 4 Caacutec caacutech lấy mẫu theo thờ i gian 17
BẢNG 5 Đặc điểm mẫu khi lấy 30
BẢNG 6 Bảng toacutem tắt sau về logβ vớ i β lagrave hằng số tạo phức tổng hợ p 34
BẢNG 7 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech Canxi Magie 37
BẢNG 8 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech SO42- 38
BẢNG 9 Bảng kết quả chuẩn độ phacircn tiacutech độ kiềm 38
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1055
983089
LỜ I MỞ ĐẦU
Đất lagrave tagravei sản của tự nhiecircn lagrave điều kiện lao động Đất đoacuteng vai trograve quyết định cho sự
tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngườ i Nếu khocircng coacute đất thigrave rotilde ragraveng khocircng coacute bất cứ một ngagravenh sản xuất nagraveo cũng như khocircng hề coacute sự tồn tại của con ngườ i Đất lagrave một trong
những tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quyacute giaacute của con ngườ i lagrave điều kiện sống cho động vật thực vật
vagrave con ngườ i trecircn Traacutei Đất
Mocirci trườ ng đất khocircng tồn tại độc lập vớ i caacutec mocirci trườ ng khaacutec noacute luocircn tiếp xuacutec trực
tiếp vớ i mocirci trườ ng nướ c khocircng khiacute vagrave sinh quyển Vigrave thế nếu mocirci trườ ng đất bị ocirc nhiễm
sẽ lagravem ảnh hưở ng đến caacutec mocirci trườ ng khaacutec Một số nguyecircn nhacircn gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
đất như hiện tượ ng xoacutei mograven đất nuacutei lửa phun tragraveo chất thải nocircng nghiệp cocircng nghiệp
sinh hoạthellip gacircy ảnh hưở ng đến sức khỏe của con ngườ i vagrave caacutec loagravei sinh vật đang sống
trecircn Traacutei Đất
Riecircng vớ i nướ c ta coacute diện tiacutech đất khaacute lớ n từ Bắc vagraveo Nam Vớ i sự hậu thuẫn khaacute
lớ n của thiecircn nhiecircn cugraveng điều kiện địa liacute giuacutep nướ c ta dần trở thagravenh một quốc gia xuất
khẩu nocircng nghiệp Vagrave hiển nhiecircn đất lagrave thagravenh phần khaacute quan trọng đối vớ i ngagravenh nocircng
nghiệp đặc biệt lagrave trồng trọt Trong đất coacute rất nhiều thagravenh phần hoacutea học magrave noacute lagrave điều kiệnđể caacutec loại cacircy trồng sinh trưở ng phaacutet triển Vagrave vớ i mục tiecircu caacutec sản phẩm ra đờ i đạt chất
lượ ng tốt năng suất cao thigrave khocircng thể bỏ qua sự ảnh hưở ng của caacutec thagravenh phần chỉ tiecircu
như Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất Vigrave vậy cần đề ra một số phươ ng phaacutep lấy
mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trecircn goacutep phần coacute những biện phaacutep
cải tạo vagrave sử dụng đất hợ p lyacute vagrave hiệu quả nhất Chuacuteng ta sẽ tigravem hiểu vagrave cugraveng thẩm định
qua từng chươ ng trong bagravei đồ aacuten sau đacircy của nhoacutem
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1055
983089
LỜ I MỞ ĐẦU
Đất lagrave tagravei sản của tự nhiecircn lagrave điều kiện lao động Đất đoacuteng vai trograve quyết định cho sự
tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngườ i Nếu khocircng coacute đất thigrave rotilde ragraveng khocircng coacute bất cứ một ngagravenh sản xuất nagraveo cũng như khocircng hề coacute sự tồn tại của con ngườ i Đất lagrave một trong
những tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quyacute giaacute của con ngườ i lagrave điều kiện sống cho động vật thực vật
vagrave con ngườ i trecircn Traacutei Đất
Mocirci trườ ng đất khocircng tồn tại độc lập vớ i caacutec mocirci trườ ng khaacutec noacute luocircn tiếp xuacutec trực
tiếp vớ i mocirci trườ ng nướ c khocircng khiacute vagrave sinh quyển Vigrave thế nếu mocirci trườ ng đất bị ocirc nhiễm
sẽ lagravem ảnh hưở ng đến caacutec mocirci trườ ng khaacutec Một số nguyecircn nhacircn gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
đất như hiện tượ ng xoacutei mograven đất nuacutei lửa phun tragraveo chất thải nocircng nghiệp cocircng nghiệp
sinh hoạthellip gacircy ảnh hưở ng đến sức khỏe của con ngườ i vagrave caacutec loagravei sinh vật đang sống
trecircn Traacutei Đất
Riecircng vớ i nướ c ta coacute diện tiacutech đất khaacute lớ n từ Bắc vagraveo Nam Vớ i sự hậu thuẫn khaacute
lớ n của thiecircn nhiecircn cugraveng điều kiện địa liacute giuacutep nướ c ta dần trở thagravenh một quốc gia xuất
khẩu nocircng nghiệp Vagrave hiển nhiecircn đất lagrave thagravenh phần khaacute quan trọng đối vớ i ngagravenh nocircng
nghiệp đặc biệt lagrave trồng trọt Trong đất coacute rất nhiều thagravenh phần hoacutea học magrave noacute lagrave điều kiệnđể caacutec loại cacircy trồng sinh trưở ng phaacutet triển Vagrave vớ i mục tiecircu caacutec sản phẩm ra đờ i đạt chất
lượ ng tốt năng suất cao thigrave khocircng thể bỏ qua sự ảnh hưở ng của caacutec thagravenh phần chỉ tiecircu
như Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất Vigrave vậy cần đề ra một số phươ ng phaacutep lấy
mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trecircn goacutep phần coacute những biện phaacutep
cải tạo vagrave sử dụng đất hợ p lyacute vagrave hiệu quả nhất Chuacuteng ta sẽ tigravem hiểu vagrave cugraveng thẩm định
qua từng chươ ng trong bagravei đồ aacuten sau đacircy của nhoacutem
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1155
983090
NHIỆM VỤ ĐỒ AacuteN
1
Tiacutenh cấp thiết vagrave liacute do higravenh thagravenh đồ aacuten
bull
Tầm quan trọng của caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfate vagrave độ kiềm trong đất đếncacircy trồng con ngườ i
bull Đề tagravei giuacutep sinh viecircn đề xuất đượ c caacutec phươ ng phaacutep lấy mẫu vận chuyển bảo
quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircuCanxi Magie Sulfat độ kiềm trong đấttrồng cacircy
2
Yacute ngh ĩ a khoa học vagrave thự c tiễn
bull Yacute ngh ĩ a khoa học xacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn
tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất trồng cacircy thiacutech hợ p vagrave
hiệu quả nhấtbull Yacute ngh ĩ a thực tiễn kết quả nghiecircn cứu giuacutep hoagraven thiện việc xacircy dựng phươ ng aacuten
lấy mẫu vận chuyển bảo quản quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ
kiềm trong đất trồng cacircy
3 Đối tượ ng phạm vi vagrave mục tiecircu nghiecircn cứ u
31 Đối tượ ng nghiecircn cứ u
bull Caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu trong đất
bull
Ảnh hưở ng của caacutec phươ ng aacuten lấy mẫu vận chuyển bảo quản liecircn quan đến caacutec
chỉ tiecircu trong đất
bull Ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu đến đất trồng cacircy
32
Phạm vi nghiecircn cứ u
bull Đề tagravei nagravey đượ c nghiecircn cứu trong thờ i gian học tập mocircn Đồ aacuten cơ sở ngagravenh tại
trườ ng Đại học Cocircng Nghiệp TPHCM
bull Mẫu đượ c lấy tại số 253 khu 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang
33 Mục tiecircu nghiecircn cứ u
bull Phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie Sulfat độ kiềm trong đất
bull Lựa chọn phươ ng phaacutep thiacutech hợ p phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1255
983091
CHƯƠ NG 1 TỔNG QUAN LYacute THUYẾT
11
Tổng quan về đất
111
Khaacutei niệmĐất hay thổ nhưỡ ng lagrave lớ p vỏ ngoagravei rất mỏng của thạch quyển vagrave coacute thể taacutech thagravenh
quyển riecircng gọi lagrave địa quyển Cũng như caacutec quyển khaacutec những đặc trưng của đất đượ c
quy định bở i caacutec phản ứng sinh thaacutei vagrave mối tươ ng taacutec của sinh vật cũng như của cả hệ
sinh thaacutei vớ i caacutec chu trigravenh vật chất vagrave năng lượ ng Đất coacute khả năng hỗ trợ sinh trưở ng của
thực vật vagrave lagrave mocirci trườ ng sống của động vật từ caacutec vi sinh vật tớ i những loagravei động vật
nhỏ Caacutec thagravenh phần chiacutenh của đất lagrave chất khoaacuteng nướ c khocircng khiacute mugraven vagrave caacutec loại sinh
vật từ vi sinh vật cho đến cocircn trugraveng chacircn đốtĐất coacute tiacutenh chất độc đaacuteo lagrave độ phigrave nhiecircu tạo sản phẩm cacircy trồng Độ phigrave nhiecircu của
đất lagrave tổng hợ p caacutec điều kiện caacutec yếu tố để đảm bảo cho cacircy trồng sinh trưở ng vagrave phaacutet
triển tốt Độ phigrave lagrave một chỉ tiecircu rất tổng hợ p lagrave sự phản aacutenh tất cả caacutec tiacutenh chất của đất
Độ phigrave nhiecircu của đất đượ c chia lagravem 5 loại độ phigrave thiecircn nhiecircn độ phigrave nhacircn tạo độ phigrave
tiềm tagraveng độ phigrave hiệu lực vagrave độ phigrave kinh tế
Đất lagrave cơ sở sinh sống vagrave phaacutet triển của thực vật vigrave đất cung cấp nướ c vagrave thức ăn
cho cacircy trồng ngoagravei ra cograven lagrave nơ i cắm rễ giuacutep cacircy khocircng bị nghiecircng ngả do mưa gioacute
Đất cograven lagrave tư liệu sản xuất cơ bản cho ngagravenh nocircng nghiệp kể cả trồng trọt vagrave chăn nuocirci
Đất cograven đượ c coi lagrave một bộ phận quan trọng của hệ sinh thaacutei vigrave vậy việc sử dụng đất cograven
phải xem xeacutet từ goacutec độ khoa học Vigrave vậy đất coacute yacute ngh ĩ a quan trọng vớ i loagravei ngườ i tươ ng
tự như nướ c khocircng khiacute sinh vật vagrave khoaacuteng sản
112
Quaacute trigravenh vagrave caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
1121 Quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất
Sự higravenh thagravenh đất lagrave một quaacute trigravenh biến đổi vật chất rất phức tạp diễn ra ở lớ p ngoagravei
cugraveng của vỏ traacutei đất dướ i taacutec động của nhiều yếu tố khaacutec nhau
Khi traacutei đất chưa coacute sự sống bấy giờ chỉ diễn ra sự phaacute huỷ đaacute mẹ (phong hoacutea) tạo
ra sản phẩm lagrave caacutec chất vocirc cơ coacute kiacutech thướ c khaacutec nhau gọi chung lagrave mẫu chất Mẫu chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1355
983092
bị nướ c cuốn trocirci trầm tiacutech lại một nơ i nagraveo đoacute dần dần higravenh thagravenh necircn đaacute trầm tiacutech Coacute
thể gọi đoacute lagrave vograveng đại tuần hoagraven địa chất Thực chất của vograveng đại tuần hoagraven địa chất lagrave
quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute để tạo thagravenh mẫu chất
Khi traacutei đất coacute sinh vật đatilde bổ sung thecircm một phần mớ i đoacute lagrave caacutec hợ p chất hữu cơ
Mặc dugrave chất hữu cơ chỉ lagrave một phần nhỏ của trọng lượ ng đất nhưng đatilde lagravem cho mẫu chất
trở thagravenh đất coacute thuộc tiacutenh sinh học của noacute lagrave độ phigrave vagrave coacute khả năng sản xuất ra sản phẩm
cacircy trồng gọi đoacute lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật Đacircy lagrave vograveng tuần hoagraven khocircng kheacutep kiacuten
magrave theo kiểu xoaacutey trocircn ốc Ngh ĩ a lagrave sau một chu kigrave sống sinh vật trả lại cho đất một
lượ ng chất hữu cơ nhiều hơ n lagravem cho đất ngagravey cagraveng phigrave nhiecircu magraveu mỡ hơ n
Như vậy quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất chỉ bắt đầu từ khi coacute sự sống xuất hiện Bở i vậy
bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave sự thống nhất macircu thuẫn giữa vograveng đại tuần hoagraven
địa chất vagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh học Cơ sở của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng đại
tuần hoagraven địa chất cograven bản chất của quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất lagrave vograveng tiểu tuần hoagraven sinh vật
1122 Caacutec yếu tố higravenh thagravenh đất
Theo VV Đacutraev (1879) ldquoĐất lagrave vật thể tự nhiecircn đượ c higravenh thagravenh qua thờ i gian
dagravei do kết quả taacutec động tổng hợ p của 5 yếu tố đaacute mẹ sinh vật khiacute hậu địa higravenh vagrave thờ i
gianrdquo Ngoagravei ra đối vớ i đất trồng cograven tiacutenh thecircm yếu tố con ngườ i Sinh vật
Đacircy lagrave yếu tố chủ đạo vigrave nhờ noacute magrave mẫu chất trở thagravenh đất Sinh vật coacute thể phacircn
thagravenh 3 nhoacutem chiacutenh lagrave vi sinh vật thực vật vagrave động vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật giữ vai trograve rất quan trọng trong quaacute trigravenh higravenh thagravenh đất vớ i hai chức
năng chiacutenh
- Phacircn giải vagrave tổng hợ p chất hữu cơ đoacute lagrave quaacute trigravenh khoaacuteng hoacutea vagrave quaacute trigravenh mugravenhoacutea chất hữu cơ Quaacute trigravenh phacircn giải caacutec hợ p chất hữu cơ chứa cacbon vagrave chứa đạm đatilde
duy trigrave vagrave ổn định vograveng tuần hoagraven cacbon vagrave vograveng tuần hogravea đạm trong tự nhiecircn đảm bảo
cho cacircy xanh phaacutet triển từ đoacute duy trigrave sự sống caacutec sinh vật khaacutec trecircn Traacutei đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1455
983093
- Tạo necircn đạm cho đất trong đaacute vagrave khoaacuteng khocircng coacute đạm magrave đạm trong đất đầu
tiecircn lagrave nhờ caacutec sinh vật cố định đạm từ nitơ khiacute trờ i Đacircy lagrave một khả năng đặc biệt chỉ coacute
ở một số vi sinh vật chuacuteng đượ c gọi lagrave vi sinh vật cố định đạm Nhờ vậy magrave đất đượ c bổ
sung đạm vagrave ngagravey cagraveng magraveu mỡ hơ n
Thực vật
Thực vật lagrave nguồn cung cấp chất hữu cơ chủ yếu cho đất (chiếm 45 tổng số chất
hữu cơ của đất) Thực vật xuacutec tiến quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo ra mẫu chất Rễ cacircy lagravem
tăng độ tơ i xốp vagrave tăng độ phigrave nhiecircu cho lớ p đất mặt Thực vật cograven coacute taacutec dụng giữ ẩm
cho đất hạn chế sự xoacutei mograven rửa trocirci caacutec chất trong đất Thảm thực vật khaacutec nhau đatilde higravenh
thagravenh necircn caacutec loại đất coacute tiacutenh chất khaacutec nhau
Động vật
Coacute thể chia động vật lagravem 2 nhoacutem chiacutenh động vật sống trecircn mặt đất vagrave động vật
sống trong đất Động vật cung cấp chất hữu cơ cho đất bằng caacutec chất thải của chuacuteng vagrave
bằng xaacutec cơ thể chuacuteng khi chết đi Mặt khaacutec động vật đagraveo bớ i đất hoặc phacircn giun thải ra
đatilde goacutep phần cải thiện tiacutenh chất vật lyacute của đất tăng tiacutenh thoaacuteng khiacute tạo kết cấu tốt
Khiacute hậu
Caacutec yếu tố khiacute hậu coacute ảnh hưở ng trực tiếp vagrave giaacuten tiếp tớ i quaacute trigravenh higravenh thagravenh
đất
- Ảnh hưở ng trực tiếp mưa nhiệt độ gioacute đẩy mạnh quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute tạo
ra mẫu chất Mưa tạo ra độ ẩm cho đất tạo ra sự xoacutei mograven vagrave rửa trocirci caacutec chất của đất
Nắng keacuteo dagravei đất mất nướ c trở necircn khocirc hạn Nướ c cograven ảnh hưở ng tớ i magraveu sắc của đất
- Ảnh hưở ng giaacuten tiếp caacutec điều kiện của khiacute hậu coacute taacutec dụng đẩy mạnh hay kigravem
hatildem sự phaacutet triển của sinh vật Vigrave vậy ở mỗi đớ i khiacute hậu khaacutec nhau sẽ coacute những loại đất
đặc thugrave
Địa higravenh
Địa higravenh bằng phẳng dốc hay thấp trũng sẽ coacute taacutec dụng xoacutei mograven hay tiacutech lũy mẫu
chất vagrave chất hữu cơ lagravem cho sự higravenh thagravenh vagrave caacutec quaacute trigravenh biến đổi của đất sẽ theo caacutec
chiều hướ ng khaacutec nhau
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1555
983094
Độ cao tuyệt đối khaacutec nhau thigrave sự phacircn phối chế độ mưa ẩm nhiệt độ cũng khaacutec
nhau từ đoacute sẽ ảnh hưở ng tớ i quaacute trigravenh phong hoacutea đaacute sự phaacutet triển phacircn bố chủng loại
sinh vật vagrave tiacutech lũy caacutec chất trong đất Vigrave thế độ cao khaacutec nhau đatilde tạo ra caacutec vagravenh đai đất
hoagraven toagraven khaacutec nhau
Đaacute mẹ
Đaacute mẹ bị phong hoacutea cho ra mẫu chất mẫu chất lagrave nguyecircn liệu chiacutenh của đất Vigrave thế
coacute thể noacutei đaacute giagraveu nguyecircn tố nagraveo thigrave cho ra đất giagraveu nguyecircn tố đoacute Viacute dụ đất đỏ phaacutet triển
từ đaacute bazan - một loại đaacute kiềm cho ra đất coacute tầng dagravey coacute tổng hagravem lượ ng dinh dưỡ ng cao
ngượ c lại đất đượ c higravenh thagravenh từ đaacute granit thigrave coacute tầng đất mỏng nghegraveo dinh dưỡ ng dễ bị
khocirc hạn
Tuổ i đấ t
Sự higravenh thagravenh đất phải trải qua một thờ i gian dagravei Ngườ i ta coacute caacutec khaacutei niệm sau
- Tuổi tuyệt đối của đất đồi nuacutei đượ c tiacutenh từ khi mẫu chất bắt đầu coacute tiacutech lũy chất
hữu cơ cho đến hiện tại (ngườ i ta thườ ng dugraveng phươ ng phaacutep cacbon phoacuteng xạ để định
tuổi của mugraven rồi suy ra tuổi tuyệt đối của đất) Tuổi tuyệt đối của đất đồng bằng đượ c tiacutenh
từ khi vugraveng đất đoacute thoaacutet khỏi ảnh hưở ng của thủy triều socircng hoặc biển Tuổi tuyệt đối
đượ c tiacutenh bằng năm
- Tuổi tươ ng đối của đất lagrave sự checircnh lệch về giai đoạn phaacutet triển của caacutec loại đất
trecircn cugraveng một latildenh thổ coacute tuổi tuyệt đối như nhau Noacute đượ c đaacutenh giacutea bằng mức độ phaacutet
triển của đất trong những điều kiện ngoại cảnh nagraveo đoacute
Con ngườ i
Trong quaacute trigravenh sử dụng đất để trồng trọt con ngườ i đatilde coacute taacutec động đến đất rất sacircu
sắc lagravem cho đất thay đổi rất nhanh choacuteng coacute thể lagravem cho đất ngagravey cagraveng magraveu mỡ hoặc
thoaacutei hoacutea điCon ngườ i coacute thể xuacutec tiến sự higravenh thagravenh đất trồng trọt sớ m hơ n vagrave lagravem cho đất
ngagravey cagraveng magraveu mỡ (taacutec động tiacutech cực) nhưng nếu du canh du cư phaacutet rừng lagravem rẫy thigrave
sau vagravei vụ gieo trồng đất sẽ bị kiệt quệ mất sức sản xuất (taacutec động tiecircu cực)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1655
983095
Sử dụng đất hợ p lyacute lagrave caacutech taacutec động tiacutech cực vagraveo đất để đất cung cấp nhiều sản
phẩm nhất khai thaacutec đất lacircu dagravei vagrave độ phigrave đất ngagravey cagraveng đượ c nacircng cao
113 Phẫu diện đất
Caacutec loại đất phaacutet sinh trecircn cugraveng loại đaacute trong điều kiện thờ i tiết vagrave khiacute hậu tươ ng tự nhau
đều cugraveng một kiểu cấu truacutec phẫu diện vagrave độ dagravey Đất coacute cấu truacutec phacircn lớ p rất đặc trưng
xem xeacutet một phẫu diện đất coacute thể thấy sự phacircn tằng cấu truacutec từ trecircn xuống
B Ả NG 1 Mocirc t ả phẫ u diện chung của caacutec t ầng đấ t trong phẫ u diện đấ t
Tầng Mocirc tả chung Tiacutenh chất đặc trưng
O=Ao Tầng thảm mục
vagrave rễ cỏ
Tầng O coacute nhiều raacutec laacute thacircn cagravenh rễ mụchellip đượ c phacircn
huỷ ở mức độ khaacutec nhau
Thườ ng coacute đất rừng chưa bị khai phaacute Đất canh taacutec thườ ng
khocircng coacute tầng O hoặc coacute nhưng rất mỏng
Higravenh 1 Phẫ u diện chung của đấ t
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1755
983096
A1 Tầng đất
mặt(tầng mugraven)
Tầng A1 thườ ng coacute magraveu nacircu thẫm tập trung caacutec chất hữu
cơ vagrave dinh dưỡ ng của đất cung cấp cho caacutec sinh vật sống
trong vagrave trecircn đất necircn tầng nagravey coacute sự đa dạng sinh học cao
nhất Caacutec chất khoaacuteng coacute thể tan vagrave theo nướ c mưa hoặc
nướ c tướ i bị rửa trocirci qua caacutec tầng đất ở dướ i
A2 Tầng rửa trocirci
Tầng A2 thườ ng coacute magraveu nacircu vagraveng saacuteng chứa iacutet chất dinh
dưỡ ng viacute dụ khoaacuteng seacutet silicat thạch cao caacutec ion như Fe
Al Cahellip chủ yếu lagrave coacute nguồn gốc từ tầng A1 bị rửa trocirci
xuống necircn coacute sự đa dạng sinh học keacutem hơ n
B Tầng tiacutech tụ Lagrave tầng chứa caacutec hợ p chất như oxyt sắt nhocircm khoaacuteng seacutet
bị rửa trocirci từ trecircn xuống
C Tầng đaacute mẹ
Tầng C hầu như khocircng coacute vật chất hữu cơ đượ c xem lagrave đaacute
mẹ chuẩn bị cho caacutec phacircn đoạn khoaacuteng hoacutea necircn bị biến đổi
iacutet nhiều nhưng vẫn giữ đượ c cấu tạo của đaacute
R=D Tầng đaacute gốc
Tầng R coacute caacutec loại đaacute mẹ như granite basalt quartzite
limestone sandstonehellip chưa bị phong hoaacute hoặc biến đổi
necircn chưa tạo thagravenh đất
12 Tổng quan ocirc nhiễm đất
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất đượ c xem lagrave tất cả caacutec hiện tượ ng lagravem nhiễm bẩn mocirci
trườ ng đất bở i caacutec chất gacircy ocirc nhiễm Ngagravey nay chất lượ ng đất ngagravey cagraveng giảm do sự ocirc
nhiễm từ caacutec nguồn chất ocirc nhiễm khaacutec nhau vagrave đang bị suy thoaacutei dần thậm chiacute coacute thể
khocircng hồi phục đượ c do nhiều nguyecircn nhacircn tự nhiecircn vagrave nhacircn tạo trong số đoacute nguyecircn
nhacircn chiacutenh coacute thể phaacutet hiện vagrave can thiệp ngăn ngừa lagrave con ngườ i Hoạt động của con
ngườ i lagravem thay đổi caacutec nhacircn tố sinh thaacutei ra ngoagravei giớ i hạn sinh thaacutei của caacutec quần xatilde sống
trong đất vớ i từng nhacircn tố sinh thaacutei
Caacutec nguồn gốc gacircy ocirc nhiễm mocirci trườ ng
983085 Nguồn gốc tự nhiecircn Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn nằm ngoagravei sự can thiệp của con
ngườ i như phun tragraveo nuacutei lửa mưa batildeo gacircy ngập uacuteng đất đai đất bị nhiễm mặn
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1855
983097
983085 Nguồn gốc nhacircn sinh Để phục vụ cho nhu cầu cuộc sống hằng ngagravey con ngườ i
phải aacutep dụng những biện phaacutep để tăng mức sản suất vagrave tăng cườ ng khai thaacutec độ phigrave đất
những biện phaacutep phổ biến lagrave
Tăng cườ ng sử dụng caacutec chất hoacutea học trong nocircng lacircm nghiệp như phacircn boacuten
thuốc trừ sacircu diệt cỏ
Sử dụng caacutec chất điều khiển sinh trưở ng để giảm bớ t sự thất thoaacutet mugravea magraveng
vagrave thuận lợ i cho thu hoạch
Sử dụng cocircng cụ vagrave kỹ thuật hiện đại
Mở rộng mạng lướ i tướ i tiecircu
Taacutec động của caacutec hệ thống sản xuất đến mocirci trườ ng
Tất cả caacutec biện phaacutep nagravey đều gacircy taacutec động mạnh mẽ đến hệ sinh thaacutei vagrave mocirci trườ ng
đất Đoacutelagrave
Lagravem đảo lộn cacircn bằng sinh thaacutei do sử dụng thuốc trừ sacircu
Lagravem ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất do sử dụng phacircn boacuten vagrave thuốc trừ sacircu
Lagravem mất cacircn bằng dinh dưỡ ng
Lagravem xoacutei mograven vagrave thoaacutei hoacutea đất
Phaacute hủy cấu truacutec đất vagrave caacutec đặt tiacutenh sinh học của đất do sử dụng maacutey moacutec nặng Mặn hoacutea tiecircu hoacutea do tướ i tiecircu khocircng hợ p lyacute
B Ả NG 2 Caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễ m
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Caacutec chất
dinh
dưỡ ng
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV phacircn boacuten Bugraven thải từ
caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nướ c thải
Sự dư thừa N P tiacutech lũy trong caacutec bộ
phận của thực vật (rau củ quảhellip)
Coacute taacutec động tiềm ẩn gacircy hại đến
sức khỏe con ngườ i
Kim
loại nặng
Caacutec nguồn thải từ cocircng nghiệp nocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c tướ i tiecircu đocirc thị
Lagrave chất thải nguy hại đe dọa hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 1955
983089983088
Chất Nguồn gacircy ocirc nhiễm điển higravenh Ảnh hưở ng
Kim loại nặng (như Hg Pb As Cd
Cu Znhellip)
Caacutec axit Sự tiacutech tụ axit từ khiacute quyển sự rograve rỉ
từ caacutec quặng như apatit caacutec loại phacircn
boacuten N P chất thải cocircng nghiệp nướ c rỉ
raacutec từ caacutec batildei chocircn lấp hợ p vệ sinh
Axit coacute taacutec động xấu đến hệ
sinh thaacutei vagrave sức khỏe con ngườ i
đặc biệt lagrave caacutec khu rừng sinh thaacutei
do axit lagravem giảm pH đất vagrave giải
phoacuteng caacutec ion Al Fehellip
Hoacutea chất
hữu cơ
Nguồn nocircng nghiệp do sử dụng caacutec
loại thuốc BVTV như thuốc trừ sacircu trừ
cỏ diệt nấm lacircn hữu cơ Chất thải cocircng
nghiệp sinh hoạt nướ c thải dầu từ caacutec
đườ ng ống coacute chứa dầu mỏ
hydrocarbonhellip
Ảnh hưở ng nghiecircm trọng đến
đờ i sống con ngườ i vagrave xatilde hội
Caacutec
nguyecircn
tố phoacuteng
xạ
Caacutec nguồn xả thải từ caacutec nhagrave maacutey
năng lượ ng hạt nhacircn hoặc cocircng nghiệp
caacutec cuộc thử nghiệm năng lượ ng hạt
nhacircn thảm họa từ vụ nổ năng lượ ng hạt
nhacircn vận chuyển caacutec hoacutea chất phoacuteng
xạ
Sự ocirc nhiễm đất nghiecircm trọng
trong thờ i gian dagravei
13
Tổng quan về caacutec chỉ tiecircu SO42- Ca Mg vagrave độ kiềm
131 Chỉ tiecircu SO42-
Ion Sulfate coacute cocircng thức phacircn tử lagrave SO42- coacute khối lượ ng phacircn tử lagrave 9606 gmol noacute
bao gồm một trung tacircm nguyecircn tử lưu huỳnh đượ c bao quanh bở i 4 nguyecircn tử oxy
Nguyecircn tử lưu huỳnh coacute trạng thaacutei oxy hoacutea lagrave +6 trong khi bốn nguyecircn tử oxy lagrave -2 Ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2055
983089983089
sulfate lagrave cơ sở liecircn hợ p của acid sulfuric sulfate hữu cơ chẳng hạn như dimethyl sulfate
lagrave hợ p chất cộng hoacutea trị vagrave este của acid sulfuric
Sulfate coacute mặt trong đất do việc sử dụng phacircn boacuten hoacutea học (phacircn lacircn) vagrave sự oxy
hoacutea của quặng pirit
2FeS2 + 7O2 + 2H2O rarr 2Fe2+ + 4SO42- + 4H+
Sulfate tiacutech lũy trong đất ở tầng lớ p dướ i đất vagrave thiacutech ứng vớ i caacutec cacircy coacute rễ ăn sacircu
Mộttrong những nguyecircn nhacircn gacircy chua đất lagrave do sự coacute mặt của sulfate
Ngoagravei ra sulfate coacute mặt trong đất cograven do nham trầm tiacutech coacute chứa thạch cao
CaSO42H2O caacutec khoaacuteng vật sulfua dung nham nuacutei lửa
Nhiều sunfat lagrave một trong những nguyecircn nhacircn gacircy ra đất phegraven Trong đất phegraven khả
năng trao đổi vagrave đệm của mocirci trườ ng đất bị phaacute vỡ khocircng thể tự lagravem sạch đượ c nữa
Trong quaacute trigravenh sản xuất nocircng nghiệp noacutei chung cacircy trồng noacutei riecircng đất bị nhiễm phegraven
hay cograven gọi lagrave đất phegraven thườ ng ảnh hưở ng đến quaacute trigravenh trao đổi chất trong đất lagravem cho
cacircy trồng hấp thụ dinh dưỡ ng keacutem do vậy khi boacuten phacircn vagraveo khu vực coacute đất phegraven lượ ng
phacircn boacuten sẽ mất đi nhiều taacutec dụng quaacute trigravenh ion hoacutea của Al3+ vagrave Fe2+ tăng lecircn độ pH sẽ
hạxuống thấp
132
Chỉ tiecircu canxiCanxi lagrave nguyecircn tố hoaacute học kyacute hiệu Ca số thứ tự 20 trong bảng tuần hoagraven Noacute lagrave
một kim loại kiềm thổ coacute nguyecircn tử khối lagrave 40Canxi lagrave nguyecircn tố thiết yếu cho sinh vật
sống đặc biệt trong sinh lyacute học tế bagraveo ở đacircy coacute sự di chuyển ion Ca2+ vagraveo vagrave ra khỏi tế
bagraveo chất coacute vai trograve mang tiacutenh hiệu cho nhiều quaacute trigravenh tế bagraveo Lagrave một khoaacuteng chất chiacutenh
trong việc tạo xươ ng răng vagrave vỏ sograve canxi lagrave kim loại phổ biến nhất về khối lượ ng coacute
trong nhiều loagravei động vật
Trong đất canxi phổ biến ở dạng cacbonat photphat silicat clorua vagrave sunfatNguồn gốc quan trọng nhất lagrave cacbonat sau đoacute lagrave photphat vagrave sunfat
Trong đất chua canxi nghegraveo do bị rửa trocirci Đất vugraveng nhiệt đớ i ẩm coacute hagravem lượ ng
canxi tổng số vagrave trao đổi đều thấp (tươ ng quan vớ i độ pH) CaO tổng số khocircng quaacute 1
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2155
983089983090
(khoảng 07 ndash 09 vớ i đất phugrave sa socircng Hồng trung tiacutenh vagrave khoảng 003 ndash 005 vớ i đất
bạc magraveu) Trong ocircn đớ i thườ ng xuyecircn trecircn 1 coacute thể tớ i 4
Trong đất mặn kiềm canxi cũng bị thiếu do CaCO3 kết tủa vagrave một phần Ca2+ bị rửa
trocirci CaO tổng số vagrave Ca2+ trao đổi đoacuteng vai trograve quyết định độ batildeo hogravea bazơ lagrave thướ c đo độ
bazơ vagrave độ axit của đất Cugraveng vớ i magie tổng Ca2+ + Mg2+ trao đổi quyết định chất lượ ng
của cation trao đổi trong dung lượ ng hấp phụ cation
Canxi lagrave nguyecircn tố dinh dưỡ ng trung lượ ng rất cần thiết cho cacircy trồng Thiếu
canxi thể hiện ở mocirc bị biến dạng vagrave higravenh thugrave vặn vẹo vagrave caacutec vugraveng sẽ chết rất sớ m laacute mọc
khocircng bigravenh thườ ng bị gợ n soacuteng coacute nhiều đốm vagrave rigravea laacute bị mất magraveu Mocirc của laacute vagrave caacutec
điểm tăng trưở ng của cacircy trồng thườ ng bị chết vagrave lagravem cho cacircy bị chết đọt Rễ cacircy keacutem
phaacutet triển vagrave thể hiện triệu chứng nhầy nhựa
Canxi kết hợ p vớ i pectin tạo thagravenh calcium pectate trong lớ p chung cần thiết cho
sự vững chắc tế bagraveo vagrave mocirc thực vật magrave hoạt động của enzyme nagravey bị ức chế bở i nồng độ
canxi cao Do đoacute trong caacutec mocirc thiếu canxi tiecircu biểu lagrave sự phacircn ratilde của vaacutech tế bagraveo vagrave sự
mềm nhũng của mocirc Tỷ lệ calcium pectate trong vaacutech tế bagraveo cũng quan trọng cho sự mẫn
cảm của mocirc thực vật đối vớ i sự xacircm nhiễm của nấm vagrave vi khuẩn cũng như sự chiacuten của
traacutei Canxi cograven coacute vai trograve trong quaacute trigravenh biến dưỡ ng thực vật trườ ng hợ p thiếu canxi cacircy
khocircng thể đồng hoaacute nitrate đượ c
Vớ i cacircy cao su lagravem cagravenh dễ bị gatildey khi gặp mưa gioacute lớ n sản lượ ng mủ giảm bệnh
xuất hiện nhiều Thừa canxi sẽ lagravem cho pH của đất tăng lecircn gacircy trở ngại cho việc hấp thu
Mg Mn Zn Fe Bo
Canxi tăng khả năng chống chịu vớ i điều kiện bất lợ i của nắng noacuteng mặn vagrave phegraven
Canxi coacute trong vocirci cograven coacute taacutec dụng cải tạo đất giảm độ chua mặn vagrave tăng cườ ng độ
phigrave của đất giuacutep cho cacircy sinh trưở ng tốtDo đoacute canxi rất hữu iacutech nếu coacute thể xaacutec định đượ c lượ ng canxi coacute trong đất để aacutep
dụng biện phaacutep canh taacutec hợ p lyacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2255
983089983091
133 Chỉ tiecircu Magie
Magiecirc lagrave tecircn một nguyecircn tố hoacutea học trong bảng tuần hoagraven nguyecircn tố coacute kyacute hiệu Mg
vagrave số nguyecircn tử bằng 12 Trong đất magie coacute trong caacutec khoaacuteng seacutet thườ ng gặp như mica
vecmiculit clorit vagrave đocirci khi tigravem thấy ở dạng cacbonat Cugraveng vớ i canxi magie coacute yacute ngh ĩ a
về lyacute hoacutea tiacutenh chất của đất vagrave dinh dưỡ ng của cacircy trồng
Đối vớ i đất nhẹ nghegraveo magie caacutec loại đất boacuten phacircn kali vagrave supe photphat nhiều
năm hiện tượ ng thiếu magie lagrave phổ biến
Hagravem lượ ng magie trung bigravenh thiacutech hợ p cho sự sinh trưở ng của thực vật lagrave 05
trọng lượ ng khocirc của caacutec bộ phận sinh trưở ng Magie cần trong suốt quaacute trigravenh sinh trưở ng
của thực vật nhưng ở giai đoạn cograven non vagrave trưở ng thagravenh thigrave cần nhiều hơ n
Đối vớ i cao su magie lagrave một phần khocircng thể thiếu trong quaacute trigravenh phaacutet triển thacircn
laacute tăng cườ ng sự vận chuyển dinh dưỡ ng để ổn định mủ Bở i vigrave magie lagrave thagravenh phần cấu
tạo của diệp lục tố coacute vai trograve quan trọng trong quang hợ p lagrave hoạt chất của hệ enzim gắn
liền vớ i sự chuyển hoaacute hydratcarbon vagrave tổng hợ p axit nucleic coacute vai trograve thuacutec đẩy hấp thụ
vagrave vận chuyển lacircn của cacircy giuacutep đườ ng vận chuyển dễ dagraveng trong cacircy
Magie khocircng gacircy độc nhưng coacute liecircn quan đến tổng hợ p caacutec chất khocirc Khi hagravem
lượ ng magie lớ n thigrave lagravem giảm tổng hợ p caacutec chất khocirc tiacutech luỹ trong cacircy ảnh hưở ng đến
sản phẩm sau thu hoạch ảnh hưở ng đến năng suất cacircy trồng
Triệu chứng thiếu hụt magie trecircn cacircy trồng thể hiện qua uacutea vagraveng ở phần thịt giữa
caacutec gacircn laacute chủ yếu ở laacute giagrave do diệp lục tố higravenh thagravenh khocircng đầy đủ gacircy necircn vết sọc hoặc
vết khocircng liecircn tục laacute nhỏ giograven ở thờ i kỳ cuối vagrave meacutep laacute cong lecircn Ở một số loại cacircy trồng
coacute caacutec đốm vagraveng lợ t giữa caacutec gacircn laacute vagrave caacutec magraveu da cam đỏ hoặc tiacutea Nhaacutenh cacircy yếu vagrave dễ
bị nấm bệnh tấn cocircng vagrave thườ ng bị rụng laacute sớ m
134
Độ kiềmĐộ kiềm trong đất tăng chủ yếu do sự hogravea tan của CaCO3
Những kết quả nagravey lagravem tăng pH Đaacute vocirci dolomit vagrave đất mặt thườ ng kiềm do coacute
chứa CaCO3 CaCO3MgCO3 vagrave Na2CO3 Một vagravei vugraveng đất khocirc cằn vagrave baacuten khocirc cằn coacute giaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2355
983089983092
trị pH cao gần bằng 99 trong khi đoacute đất mặt coacute giaacute trị pH tớ i khoảng 105 Đất coacute pH
khoảng 70 vagrave 85 chứa carbonat tự do trong khi đất coacute pHgt85 chứa một lượ ng carbonat
vagrave bicarbonate thay đổi Bicarbonat (HCO3-) carbonat (CO3
2-) vagrave hydroxit (OH-) tăng vigrave
đất kiềm hơ n
Độ kiềm trong đất coacute ảnh hưở ng quan trọng tớ i caacutec quaacute trigravenh trong đất vớ i caacutec ảnh
hưở ng khocircng mong muốn lecircn thực vật Một vagravei viacute dụ đượ c đưa ra
Uacutea laacute đối vớ i caacutec thực vậy nhạy cảm Nồng độ bicarbonate cao cản trở việc
lấy Fe vagrave Mn để sinh trưở ng cho thực vật vagrave gacircy cản trở cho quaacute trigravenh higravenh
thagravenh chlorophyll
Giảm năng suất của cacircy ăn traacutei Bicarbonat gacircy cản trở tớ i chuyển hoacutea Fe vagrave
Mn Độ hogravea tan thấp của Fe vagrave Mn trong đất kiềm vagrave liecircn kết mạnh vớ i caacutec
kim loại nagravey trong mugraven cũng goacutep phần tạo vấn đề nagravey
Thiếu photphat Bicarbonat lagravem giảm việc lấy photpho Khả năng hogravea tan
thấp của photphat trong đất kiềm cũng gacircy necircn vấn đề nagravey
Độ kiềm trong đất cũng tăng từ mức độ bicarbonate cao trong nướ c tướ i tiecircu Nếu
nướ c tướ i tiecircu coacute nồng độ Canxi ion bicarbonate ion carbonat cao CaCO3 coacute thể tiacutech tụ
ngăn cản caacutec lỗ xốp rong đất vagrave giảm khả năng thẩm thấu của nướ c Noacute coacute thể ảnh hưở ng
đến caacutec chu trigravenh hoacutea lyacute khaacutec trong đất dẫn đến caacutec ảnh hưở ng xấu (Viacute dụ tăng độc chất
Natri lagravem thaacutei hoacutea cấu truacutec đất) Đất kiềm đượ c xaacutec định trong nướ c huyền phugrave đượ c
chuẩn bị theo cugraveng một caacutech như vớ i pH vagrave độ dẫn điện
14 Phươ ng phaacutep lấy mẫu bảo quản vận chuyển
Trong tất cả caacutec loại phươ ng phaacutep phacircn tiacutech dugrave phacircn tiacutech hoacutea học đơ n giản hay
caacutec phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ hiện đạihellip hầu như khocircng coacute phươ ng phaacutep phacircn tiacutech
coacute thể đạt đượ c kết quả chiacutenh xaacutec khi noacute đang tồn tại trong mẫu ban đầu nguyecircn khai ở
hiện trườ ng thực tế Vigrave vậy ta cần phải coacute phươ ng phaacutep vagrave kế hoạch lấy mẫu nhất định để
đảm bảo mẫu lấy đượ c thỏa lượ ng để phacircn tiacutech vagrave lưu lại đồng thờ i phải đảm bảo về mặt
thống kecirc lagrave ngẫu nhiecircn vagrave phản aacutenh đuacuteng bản chất của đối tượ ng lấy mẫu
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2455
983089983093
Sau khi lấy mẫu chuacuteng ta vẫn đang ở trạng thaacutei thocirc vagrave gặp nhiều trở ngại trong
việc phacircn tiacutech do đoacute ta cần phải bảo quản vagrave xử lyacute mẫu để đảm bảo mẫu khocircng bị nhiễm
bẩn thecircm nữa vagrave đưa caacutec chất cần phacircn tiacutech sang dạng magrave ta coacute thể định lượ ng đượ c bằng
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đatilde chọn
B Ả NG 3 Caacutec nguồn coacute thể gacircy nhiễ m bẩ n mẫ u phacircn tiacutech
Quy trigravenh phacircn tiacutech Caacutec nguồn chiacutenh gacircy nhiễm bẫn mẫu
Lấy mẫu Thiết bị dụng cụ quaacute trigravenh lấy xử lyacute sơ bộ sau khi lấy
Vận chuyển vagrave bảo
quản mẫu
Dụng cụ chứa mẫu hoacutea chất bảo quản mẫu
Sự nhiễm bẩn cheacuteo giữa caacutec mẫuhellip
Chuẩn bị mẫuXử lyacute mẫu (thao taacutec dụng cụ) pha loatildeng giảm kiacutech thướ c
đồng nhất mẫu vugraveng lagravem việc xung quanhhellip
Phacircn tiacutech mẫu Thiết bị phacircn tiacutech thuốc thử hoacutea chất sử dụnghellip
Yecircu cầu chủ yếu của cocircng taacutec chuẩn bị mẫu lagrave
bull Mẫu phacircn tiacutech cacircy trồng phải đại diện vagrave phugrave hợ p vớ i mục điacutech phacircn tiacutech đại
diện cao cho vugraveng nghiecircn cứu
bull Mẫu phacircn tiacutech cần đượ c lấy trong điều kiện mocirci trườ ng đồng nhất (nhiệt độ ẩm
độ) cugraveng một thờ i điểm (thườ ng vagraveo buổi saacuteng đatilde hết sươ ng khocircng mưa nhiệt độ
khocircng khiacute vagrave cườ ng độ aacutenh saacuteng ở mức trung bigravenh)
bull Chuacute yacute đến caacutec yếu tố canh taacutec như thờ i kỳ boacuten phacircn thờ i kỳ tướ i nướ c để chọn
thờ i điểm lấy mẫu thiacutech hợ p
bull Caacutec mẫu riecircng biệt phải đượ c lấy ngẫu nhiecircn rải đều trecircn toagraven bộ diện tiacutech khảo
saacutet Số lượ ng vagrave khối lượ ng mẫu ban đầu tuỳ theo yecircu cầu khảo saacutet vagrave mức độ đồngđều để xaacutec định Caacutec mẫu ban đầu đượ c tập hợ p thagravenh một mẫu chung
bull Mẫu phải đượ c nghiền nhỏ đến độ mịn thiacutech hợ p tugravey thuộc vagraveo yecircu cầu phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2555
983089983094
141 Phươ ng phaacutep lấy mẫu
Tugravey thuộc vagraveo mục điacutech nghiecircn cứu magrave lựa chọn caacutech lẫy mẫu thiacutech hợ p Thocircng
thườ ng coacute một số caacutech lấy mẫu như sau
bull
Lấy mẫu theo tầng phaacutet sinh Khi nghiecircn cứu đất về phaacutet sinh học hoặc nghiecircn cứu
tiacutenh chất vật lyacute tiacutenh chất nướ c của đất thigrave tiến hagravenh lẫy mẫu như sau
Đagraveo phẫ u diện đấ t chọn điểm đagraveo phải đại diện cho toagraven vugraveng nghiecircn cứu Phẫu
diện thườ ng rộng khoảng 12m dagravei 15m sacircu đến tầng đaacute mẹ hoặc sacircu 15m ndash 2m ở những
nơ i coacute tầng đất dagravey
Lấ y mẫ u đấ t lần lượ t lấy mẫu đất từ tầng phaacutet sinh dướ i cugraveng lecircn đến tầng mặt
Mỗi tầng mẫu đất đượ c đựng trong 1 tuacutei riecircng coacute ghi nhatilden rotilde ragraveng Lượ ng đất lấy từ 05
ndash 1kg lagrave vừa Mỗi mẫu đất đều đượ c ghi phiếu chỉ rotilde số phẫu diện tầng (độ sacircu lấy mẫu
ndash cm) địa điểm lấy mẫu ngagravey lấy mẫu vagrave ngườ i lấy mẫu
bull Lấy mẫu hỗn hợ p Nguyecircn tắc của lấy mẫu hỗn hợ p lagrave lấy caacutec mẫu riecircng biệt ở
nhiều điểm khaacutec nhau rồi hỗn hợ p lại lấy mẫu trung bigravenh Thocircng thườ ng lấy từ 5 ndash 10
điểm rồi hỗn hợ p lại để lấy mẫu trung bigravenh (mẫu hỗn hợ p) Khi lấy mẫu cần traacutenh caacutec vị
triacute caacute biệt đại diện như chỗ boacuten phacircn hoặc vocirci tụ lại chỗ cacircy quaacute tốt hoặc quaacute xấu chỗ
cacircy bị sacircu bệnh Mẫu đất hỗn hợ p đượ c lấy như sau Lấ y caacutec mẫ u riecircng biệt coacute thể aacutep dụng caacutech lấy mẫu theo đườ ng cheacuteo hoặc đườ ng
thẳng goacutec (higravenh 1a vagrave 1b) vớ i địa higravenh vuocircng gọn hoặc theo đườ ng gấp khuacutec hoặc nhiều
đườ ng cheacuteo (higravenh 1c vagrave 1d) vớ i địa higravenh dagravei Lấy từ 5 ndash 10 mẫu riecircng biệt mỗi điểm lấy
khoảng 200g đất bỏ dồn vagraveo 1 tuacutei lớ n
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2655
Tr ộn mẫ u vagrave lấ y mẫ
giấy hoặc nilon (chuacute yacute trộn
lấy 2 phần đối diện nhau tr
Lượ ng đất của mẫu
ghi bằng buacutet chigrave đen để traacuten
Mẫu đất lagrave dạng mẫ
lagrave lấy mẫu theo thờ i gian vagrave B Ả
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả
Lấy mẫu
liecircn tục
Lấy th
chươ ng trigrave
thờ i gian
hoạch đatilde l
trướ c
Lấy mẫu
định kỳ
Lấy mẫu th
chu kỳ nhất đị
983089983095
Higravenh 2 S ơ đồ lấ y mẫ u
u hỗ n hợ p caacutec mẫu riecircng biệt đượ c băm n
cagraveng đều cagraveng tốt) Sau đoacute chia lagravem 4 phầ
n lại đượ c mẫu hỗn
hỗn hợ p lấy khoảng 05 ndash 1kg cho vagraveo tuacutei
h nhogravee nhất lagrave đất ướ t
rắn vagrave tugravey vagraveo mục điacutech phacircn tiacutech magrave ta c
lấy mẫu theo tầng lớ p cụ thể như sauG 4 Caacutec caacutech lấ y mẫ u theo thờ i gian
Viacute dụ minh họa Mục đ
eo
h
kế
ập
Lấy mẫu từng giờ ngagravey
tuần thaacuteng
Lấy mẫu theo vugraveng tầng
khocircng gian khaacutec nhau
Theo
quaacute trigraven
cần nghi
thiecircn như
eo
h
Lấy mẫu theo tuần
thaacuteng quyacute thủy triều mugravea
Kiểm
theo định
ỏ vagrave trộn đều trecircn
theo đườ ng cheacuteo
ải ghi phiếu mẫu
caacutec caacutech lấy mẫu
ch
otildei kiểm tra
của chất
ecircn cứ biến
thế nagraveo
ra đaacutenh giaacute
kỳ caacutec chất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2755
983089983096
Caacutech lấy
mẫuMocirc tả Viacute dụ minh họa Mục điacutech
mong muốn
Lấy mẫu
xaacutec suấtLấy bất kỳ khocircng theo thờ i gian định sẵn
Kiểm tra đột xuất
tại những vị triacute vugraveng
đối tượ ng nagraveo đoacute
Đối vớ i caacutech lấy mẫu theo khocircng gian ta coacute thể lấy mẫu theo tầng lớ p vớ i độ sacircu
khaacutec nhau lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều lấy mẫu theo hướ ng gioacutehellip
Lấy mẫu theo tầng hay lớ p
983085
Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi độ sacircu khaacutec nhau983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy mỗi tầng sacircu khaacutec nhau riecircng
Lấy mẫu theo dograveng chảy ndash thủy triều
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng tại mỗi vugraveng khu dograveng chảy khaacutec nhau
983085 Caacutech lấy theo caacutech lấy ở mỗi vugraveng coacute dograveng chảy riecircng biệt
Lấy mẫu theo hướ ng gioacute
983085 Mục điacutech xaacutec định hagravem lượ ng theo hướ ng gioacute khaacutec nhau
983085
Caacutech lấy theo caacutech lấy theo hướ ng gioacute thuận hay ngượ cCaacutec dụng cụ phục vụ cho lấy mẫu chứa mẫu vagrave bảo quản mẫu phacircn tiacutech phải thỏa
matilden caacutec yecircu cầu
Đủ độ sạch yecircu cầu của đối tượ ng phacircn tiacutech theo mức độ phacircn tiacutech yecircu cầu
Khocircng lagravem sai lệch caacutec thagravenh phần caacutec chất của mẫu phacircn tiacutech
Phugrave hợ p vớ i mỗi loại mẫu cần lấy về trạng thaacutei độ sacircu lượ ng mẫu
Dụng cụ đo phải đượ c xử lyacute vagrave kiểm tra lại trướ c khi dugraveng bằng caacutech phugrave hợ p
cho nguyecircn tố hay đối tượ ng của caacutec chất cần phacircn tiacutech
Dụng cụ lấy mẫu đất
- Khoan lấy mẫu nocircng hoaacute 05m hoặc cuốc xẻng đagraveo đất lấy mẫu nocircng hoaacute
- Tuacutei nilon đựng mẫu đất sổ saacutech biểu mẫu nhatildenhellip
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2855
983089983097
Để lấy mẫu đất ta coacute thể dugraveng cuốc hoặc xẻng thay thế Caacutech lagravem phủi sạch cỏ raacutec
dugraveng xẻng hoặc cuốc xắn đất ở độ sacircu từ 0 ndash 30 cm Lấy mẫu đất ở mặt laacutet cắt phẳng ở 2
độ sacircu từ 0 ndash 15cm vagrave từ 15 ndash 30 cm Lấy mẫu ở độ sacircu từ dướ i lecircn sau đoacute bỏ chung vagraveo
một tuacutei nilon Ghi nhatilden cho mẫu đất
Higravenh 3 Caacutec thiế t bị chuyecircn d ụng để lấ y mẫ u
142
Phươ ng phaacutep bảo quản
Mẫu sau khi lấy ngoagravei hiện trườ ng coacute thể chưa đượ c phacircn tiacutech ngay mẫu coacute thể
bị nhiễm bẩn lagravem ảnh hưở ng tớ i kết quả phacircn tiacutech Vigrave vậy cần phải lưu yacute đến vấn đề bảo
quản mẫu nhằm giảm thiểu sự biến đổi vật liacute hoacutea học sinh học coacute thể diễn ra từ thờ i điểm
lấy mẫu đến luacutec phacircn tiacutech
Mẫu đất nếu coacute kiacutech thướ c lớ n thigrave phải đập vỡ vagrave nghiền lại sau khi lagravem khocirc bằng
nhiều caacutech như lagravem khocirc trong khocircng khiacute lagravem khocirc trong tủ sấy lagravem khocirc trong thiết bị
lạnh Mẫu đất đựng trong caacutec lọ thủy tinh hộp nhựa coacute nắp hoặc tuacutei polyecirctilen coacute nhatilden vagrave
phiếu ghi rotilde kyacute hiệu ngoagravei đồng kyacute hiệu trong phograveng nơ i lấy mẫu độ sacircu lấy mẫu loại
đất vagrave caacutec yecircu cầu phacircn tiacutechMẫu đượ c để trecircn giaacute trong phograveng để mẫu Phograveng để mẫu phải thoaacuteng sạch khocirc
raacuteo khocircng coacute caacutec loại khiacute như NH3 H2S HCl tốt nhất bảo quản trong phograveng lạnh Tugravey
vagraveo mẫu magrave coacute caacutech bảo quản cụ thể hiện nay coacute ba caacutech bảo quản thườ ng đượ c sử dụng
lagrave bảo quản lạnh vagrave traacutenh tiếp xuacutec trực tiếp vớ i nhiệt hoặc aacutenh saacuteng mặt trờ i (ướ p đaacute
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 2955
983090983088
trong tủ lạnh ở nhiệt độ thiacutech hợ p để tối) sử dụng bigravenh chứa mẫu thiacutech hợ p vagrave bổ sung
caacutec hoacutea chất bảo quản
Becircn cạnh đoacute thờ i gian bảo quản (tiacutenh từ luacutec lấy mẫu đến khi phacircn tiacutech) cũng rất
quan trọng trong việc cho kết quả đuacuteng vagrave chiacutenh xaacutec phụ thuộc vagraveo nhiều yếu tố như nền
mẫu chất phacircn tiacutech phươ ng phaacutep phacircn tiacutechhellip
143 Vận chuyển
Để đảm bảo khocircng lagravem ảnh hưở ng đến kết quả phacircn tiacutech việc chuyecircn chở mẫu đất
cũng phải đảm bảo caacutec điều kiện
983085 Bằng caacutec phươ ng tiện phugrave hợ p kịp thờ i nhưng khocircng tốn keacutem
983085 Khocircng lagravem hư hỏng mẫu bong troacutec nhatilden hư hỏng đồ bao goacutei bigravenh chứa
983085 Khocircng gacircy xaacuteo trộn va đập nhất lagrave mẫu dễ chaacutey nổ
983085 Đuacuteng điều kiện giữ mẫu khocircng cho mẫu phacircn hủy khi di chuyển
983085 Phươ ng tiện chuyecircn chở phải đảm bảo sạch khocircng lagravem nhiễm bẩn mẫu đất
Caacutec phươ ng tiện vận chuyển
Tugravey điều kiện thực tế xa hay gần khẩn cấp hay thong thả magrave chọn caacutech chuyecircn
chở thiacutech hợ p nhất lại khocircng tốn keacutem vagrave phức tạp song phải đảm bảo đượ c caacutec yecircu cầu
chuyecircn chở coacute thể lagrave983085 Phươ ng tiện thủ cocircng đơ n giản xe đạp xe maacutey
983085 Phươ ng tiện cơ giớ i chuyecircn dụng coacute đủ tiện nghi khống chế caacutec điều kiện như
mong muốn bảo vệ mẫu vagrave chuyecircn chở nhanh
15
Caacutec phươ ng phaacutep xaacutec định chỉ tiecircu
151 Xaacutec định sunlfat hogravea tan trong đất
1511
Phươ ng phaacutep dugraveng bicromat (CrO4
2-)
Trecircn cơ sở BaSO4 coacute tiacutech số tan nhỏ hơ n BaCrO4 cho vagraveo dung dịch chứa SO42-
chuacuteng sẽ đẩy CrO42- ra dạng tự do Lượ ng CrO4
2- đượ c giải phoacuteng nagravey chiacutenh bằng lượ ng
SO42-
SO42- + BaCrO4 rarr BaSO4 + CrO4
2-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3055
983090983089
Để xaacutec định lượ ng CrO42- đượ c giải phoacuteng trong dung dịch ngườ i ta dugraveng phươ ng
phaacutep chuẩn độ ngượ c cho CrO42- (coacute tiacutenh oxy hoacutea) taacutec dụng vớ i một lượ ng dư Fe2+ (coacute
tiacutenh khử) sau đoacute dugraveng KMnO4 để chuẩn độ lượ ng Fe2+ dư thừa
1512
Phươ ng phaacutep complexon (chuẩn độ phứ c chất)
Lagrave phươ ng phaacutep chuẩn độ đơ n giản nhất Trong phươ ng phaacutep nagravey ngườ i ta điều
chỉnh pH thiacutech hợ p của dung dịch chuẩn độ bằng một hệ đệm vagrave sau đoacute thecircm dung dịch
chuẩn từ buret thườ ng lagrave complexon III vagraveo dung dịch chuẩn độ cho đến khi đổi magraveu của
chất chỉ thị từ magraveu của phức kim loại vớ i chỉ thị ở trạng thaacutei khocircng tạo phức
Để xaacutec định sulfat trong đất bằng phươ ng phaacutep complexon thigrave ta dugraveng dư Ba2+ để kết tủa
SO42-
Ba2+ +SO42-rarr BaSO4
Sau đoacute dugraveng trilon B chuẩn độ lại lượ ng Ba2+ cograven dư
Ba2+ + H2Y2- rarr BaY2-+2H+
Complexonat Bari coacute độ bền thấp (pK =78) vigrave vậy để chuẩn độ Ba2+ theo chị
cromogen đen trong dung dịch cần phải coacute ion Mg2+ ion nagravey tạo vớ i complexon III thagravenh
phức bền hơ n Sự chuyển magraveu của dung dịch xảy ra khi toagraven bộ Mg2+ trong phức của
Magie vớ i cromogen đen đatilde liecircn kết vớ i trilon BFe
3+
vagrave Al
3+
coacute thể gacircy ảnh hưở ng đếnkết quả phacircn tiacutech để loại bỏ ảnh hưở ng thecircm 5 giọt hydroxylamine NH2OHHCL 1kết
quả phacircn tiacutech sulfat theo phươ ng phaacutep Trilon B thườ ng thấp hơ n liacuteluận do đoacute chuẩn độcần
để cho hết magraveu tiacutemvagrave hoagraven toagraven chuyển sangmagraveu xanh chiếmưu thế mớ i kết thuacutec
1513
Phươ ng phaacutep khối lượ ng bằng bari clorua
TCVN 66562000 quy định caacutec quy trigravenh chuẩn bị để chiết bằng nướ c vagrave axit đối
vớ i đất đượ c lagravem khocirc trong khocircng khiacute vagrave caacutec vật liệu giống đất
Phươ ng phaacutep nagravey aacutep dụng để xaacutec định sunfat trong caacutec dịch chiết đất bằng nướ c vagravedịch chiết bằng axit loatildeng Hagravem lượ ng sunfat trong khoảng từ 25mgl đến 5000 mgl
Cũng coacute thể xaacutec định đượ c nồng độ sunfat cao hơ n bằng caacutech lấy phần mẫu thử nhỏ hơ n
từ mẫu thiacute nghiệm
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3155
983090983090
Mẫu sau khi chiết bằng nướ c vagrave axit loatildeng đượ c axit hoacutea mẫu thiacute nghiệm bằng axit
clohydric tiếp theo đun socirci vớ i dung dịch bari clorua trong iacutet nhất 20 phuacutet để cho bari
sunfat kết tủa nhanh hơ n Lọc vagraveo phễu thủy tinh xốp rửa chất kết tủa cho sạch hết
clorua sấy khocirc ở 105oC để nguội vagrave cacircn lại Khối lượ ng của cheacuten nung tăng do bari
sunfat kết tủa đượ c tạo thagravenh bở i phản ứng của bari vớ i caacutec ion sunfat coacute trong mẫu
1514 Phươ ng phaacutep sắc kyacute ion
Sắc kyacute lagrave một trong caacutec k ĩ thuật phacircn tiacutech thườ ng dugraveng trong phograveng thiacute nghiệm của
bộ mocircn hoaacute học phacircn tiacutech dugraveng để taacutech caacutec chất trong một hỗn hợ p Sắc kyacute ion lagrave phươ ng
phaacutep lyacute tưở ng để phacircn tiacutech caacutec cation anion caacutec chất phacircn cực đoacute lagrave sắc kyacute ion Noacute coacute
thể sử dụng để định lượ ng caacutec chất trong khoảng độ rộng của nồng độ Tất cả caacutec ion
khaacutec nhau coacute thể đượ c phacircn tiacutech trộn một phươ ng phaacutep đơ n lẻ sắc kyacute ion dễ dagraveng hoagraven
thagravenh một caacutech tự động vagrave giuacutep tiết kiệm thờ i gian giảm chi phiacute Nhờ đoacute noacute đaacuteng tin cậy
vagrave chắc chắn sắc kyacute ion đượ c sử dụng trong nhiều ứng dụng thuộc caacutec l ĩ nh vực khaacutec
nhau
Viacute dụ phản ứng trao đổi ion giữa cation axit mạnh vagrave Ca2+ coacute thể viết như sau
2R-SO3H + Ca2+ rarr (R-SO3)2Ca + 2H+
Sắc kyacute ion lagrave phươ ng phaacutep phacircn tiacutech cocircng cụ đơ n giản đượ c sử dụng rộng ratildei Coacutethể dugraveng để phacircn tiacutech sulfat vớ i nguyecircn tắc Sắc kyacute trao đổi ion dựa trecircn hiện tượ ng trao
đổi thuận nghịch giữa caacutec ion linh động của phacircn tử t ĩ nh rắn vớ i caacutec ion trong dung dịch
phacircn tiacutech khi cho dung dịch nagravey đi qua cột đượ c nạp đầy pha t ĩ nh Caacutec pha t ĩ nh trong
trườ ng hợ p nagravey đượ c gọi lagrave chất trao đổi ion bản chất của quaacute trigravenh phacircn taacutech lagrave do aacutei lực
khaacutec nhau của caacutec ion trong dung dịch đối vớ i caacutec trung tacircm trao đổi ion của ionit
1515
Phươ ng phaacutep colorua benzidin
Phươ ng phaacutep nagravey dựa trecircn cơ sở kết tủa Colorua BenzidinNa2SO4 + C12H8(NH2)22HCl rarr 2NaCl + C12H8(NH2)2H2SO4
Sulfat benzidin dễ thủy phacircn trong nướ c thagravenh benzidin vagrave axit tự do
C12H8(NH2)2H2SO4+ 2H2O rarr C12H8(NH2)22H2O + H2SO4
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3255
983090983091
Dugraveng dung dịch tiecircu chuẩn NaOH chuẩn độ H2SO4 vớ i chỉ thị magraveu phenolphtalein
đến khi coacute magraveu hồng nhạt
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
Sự chiacutenh xaacutec của phươ ng phaacutep nagravey phụ thuộc vagraveo độ hogravea tan của sunfat benzidin
Magrave độ hogravea tan nagravey coacute thể tăng lecircn khi độ chua tăng Nhưng nếu tồn tại nhiều chất kết tủa
thigrave độ tan giảm Coacute thể sau luacutec cho colorua benzidin thecircm acecircton đồng thờ i dugraveng acecircton
rửa kết tủa thigrave nacircng cao độ chiacutenh xaacutec
Ngoagravei ra muối phốtphaacutet coacute thể ảnh hưở ng phacircn tiacutech nhưng trong dịch đất thườ ng
rất iacutet necircn khocircng cacircn xử liacute luacutec cần thiết dugraveng MgCO3 trong mocirci trườ ng kiềm để kết tủa noacute
magrave loại ra
152 Phươ ng phaacutep xaacutec định canxi magie
1521
Phươ ng phaacutep xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi (CEC) ndash phươ ng phaacutep
dugraveng amoni axetat
Phương phaacutep nagravey aacutep dụng cho tất cả caacutec loại đất mịn đatilde đượ c lagravem khocirc trong khocircng
khiacute vagrave qua racircy coacute kiacutech thướ c lỗ 2 mm
Ion Ca vagrave Mg ở higravenh thức trao đổi coacute thể thuacutec đẩy cơ cấu đất necircn coacute thể cải thiện
đượ c đất trồngCoacute 2 caacutech để xaacutec định dung lượ ng cation trao đổi
Đo tổng số caacutec cation trao đổi (Ca2+ Mg2+) di chuyển từ đất lecircn nhằm thay
thế cho một cation khaacutec (viacute dụ như cation NH4+ của amoni axetat)
Đo tổng số ion (viacute dụ như NH4+) đất hấp phụ bằng caacutec giải phaacutep khaacutec (viacute dụ
như amoni axetat) trong khi thay đổi caacutec cation tự nhiecircn (Ca2+ Mg2+) Caacutech
xaacutec định lượ ngcation thecircm vagraveo đượ c đất hấp phụ lagrave thay vớ i noacute vớ i caacutec
cation khaacutec rồi coi nồng độ của noacute lagrave CECCoacute thể xaacutec định Ca2+ Mg2+ theo nguyecircn tắc
bull Dung lượ ng cation trao đổi (CEC) lagrave dung lượ ng hấp thu cation của phức hệ
keo đất hay cograven gọi lagrave ldquo dung tiacutech hấp thu cationrdquo
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3355
983090983092
bull Batildeo hogravea đất bằng một cation cation nagravey phải thay thế hết caacutec cation của đất
đatilde hấp thu vagrave chứa đầy khả năng hấp thu của đất
bull Rửa sạch hết những cation ngoagravei tầng hấp thu của đất
bull Đẩy toagraven bộ cation batildeo hogravea ra bằng một cation khaacutec
bull Xaacutec định số mol của cation batildeo hogravea bị đẩy ra vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng
cation trao đổi của đất
bull
Phương phaacutep dugraveng dung dịch amoni axetat NH4 CH3COO1 moll coacute pH =
70 lagravem chất trao đổi vagrave batildeo hogravea cation cho caacutec loại đất
bull Caacutec quaacute trigravenh trao đổi vagrave rửa cation được tiến hagravenh liecircn tục trecircn cột trao đổi
cation với tốc độ quy định Khocircng được giaacuten đoạn khocircng được để khocirc mẫuvagrave khocircng được để lọt mẫu
bull Sử dụng etanol 80 lagravem dung dịch rửa cation hogravea tan (cation ngoagravei dung
tiacutech hấp phụ CEC) vagrave sử dụng KCl 10 ( pH = 25) để trao đổi vagrave giải
phoacuteng NH4+
bull Xaacutec định NH4+ trong dung dịch dựa theo phương phaacutep Kjeldhal Tugravey theo
điều kiện của từng phograveng thiacute nghiệm coacute thể xaacutec định NH4+ trong dung dịch
trao đổi bằng caacutec phươ ng phaacutep khaacutec Phươ ng phaacutep so magraveu Indophenol cảitiến đo bằng sắc kyacute ion vagrave từ đoacute suy ra dung lượ ng hấp thu của đất
1522
Phươ ng phaacutep quang phổ hấp thụ nguyecircn tử (AAS)
Lagrave phươ ng phaacutep dựa trecircn nguyecircn lyacute hấp thụ của hơ i nguyecircn tử Ngườ i ta cho chiếu
vagraveo đaacutem hơ i nguyecircn tử một năng lượ ng bức xạ đặc trưng của riecircng nguyecircn tử đoacute Sau đoacute
đo cườ ng độ cograven lại của bức xạ đặc trưng nagravey sau khi đatilde bị đaacutem hơ i nguyecircn tử hấp thụ sẽ
tiacutenh ra đượ c nồng độ nguyecircn tố coacute trong mẫu đem phacircn tiacutech
Pheacutep đo hấp thụ nguyecircn tử dựa trecircn cơ sở lyacute thuyết lagrave sự hấp thụ năng lượ ng (bức
xạ đơ n sắc) của caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei hơ i khi chiếu chugravem bức xạ đơ n sắc qua
đaacutem hơ i của nguyecircn tố ấy trong mocirci trườ ng hấp thụ Đối tượ ng chiacutenh của phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech theo phổ hấp thụ nguyecircn tử lagrave phacircn tiacutech lượ ng nhỏ caacutec kim loại trong caacutec mẫu
khaacutec nhau của chất hữu cơ vagrave vocirc cơ Vớ i caacutec trang bị vagrave k ĩ thuật hiện nay bằng phươ ng
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3455
983090983093
phaacutep nagravey ngườ i ta coacute thể định lượ ng hầu hết caacutec kim loại vagrave một số phi kim Phươ ng phaacutep
phacircn tiacutech nagravey đượ c sử dụng để xaacutec định caacutec kim loại trong mẫu quặng đất đaacute nướ c
khoaacuteng caacutec mẫu y học sinh học sản phẩm nocircng nghiệp caacutec nguyecircn tố vi lượ ng trong
phacircn boacutenhellip Phươ ng phaacutep nagravey coacute thể xaacutec định đượ c chỉ tiecircu canxi magie trong đất Bướ c
soacuteng dugraveng cho canxi lagrave 4227 nm magie 2852 nm
1523 Phươ ng phaacutep chuẩn độ oxy hoacutea khử
Khi dung dịch chứa canxi chứa nhiều tạp chất phải dugraveng oxalate amoni kết tủa
canxi dướ i dạng oxalate canxi
CaCl2 + (NH4)2C2O4 rarr CaC2O4 + NH4Cl
Kết tủa nagravey hogravea toagraven vigrave oxalate canxi coacute tiacutech số hogravea tan rất nhỏ (25 times 10-9 ở 25oC)
Điều cần lưu yacute lagrave phải tiến hagravenh trong mocirci trườ ng axit acetic vigrave nếu coacute axit mạnh lẫn vagraveo
thigrave oxalate canxi sẽ hogravea tan Cograven trong mocirci trườ ng kiềm khocircng taacutech đượ c canxi khỏi silic
sắt nhocircm (nếu chưa phacircn tiacutech Si Fe Al) hay cograven lẫn cả kết tủa CaCO3 vagrave Ca(OH)2 Axit
acetic cograven tham gia vagraveo việc taacutech canxi khỏi magie vigrave oxalat magie hogravea tan trong axit
acetix Nếu kết tủa luacutec dung dịch noacuteng thigrave đượ c tinh thể lớ n dạng CaC2O4H2O Nếu kết
tủa luacutec nguội thigrave tinh thể coacute dạng CaC2O42H2O hay CaC2O43H2O Thocircng thườ ng phải
dugraveng nướ c cất noacuteng rửa sạch Cl
-
trong kết tủaHogravea tan kết tủa trecircn bằng H2SO4
CaC2H2O + H2SO4 rarr CaSO4 + H2C2O4
Lượ ng axit oxalic sinh ra đượ c chuẩn bằng dung dịch tiecircu chuẩn KMnO4 từ đoacute tiacutenh
qui đổi ra CaO
Pheacutep chuẩn độ đượ c thực hiện ở nhiệt độ 60-80oC (đun caacutech thủy) nếu nhiệt độ
xuống thấp phải đun tiếp rồi mớ i tiếp tục chuẩn độ
1524
Phươ ng phaacutep chuẩn độ axit bazơ (xaacutec định riecircng Magie)Nguyecircn tắc dung dịch sau lọc tủa CaC2O4 đượ c chuyển về dạng kết tủa
MgNH4PO4 Sau khi lọc rửa vagrave hogravea tan vớ i lượ ng H2SO4 chuẩn dư chiacutenh xaacutec Lượ ng
H2SO4 dư đượ c chuẩn bằng dung dịch chuẩn NaOH vớ i chỉ thị Tashiro dung dịch chuyển từ
xaacutem sang xanh lục
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3555
983090983094
Mg2+ + HPO42- + NH4OH rarr MgNH4PO4H2O
MgNH4PO4 + H2SO4 rarr MgSO4 + NH4H2PO4
H2SO4 + 2NaOH rarr Na2SO4 + 2H2O
1525
Phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phứ c (chuẩn độ complexon)
Complexon lagrave tecircn gọi chung cho tất cả caacutec chất hữu cơ coacute chứa một hay nhiều
nhoacutem amino ndash dicacboxylic
Trong thực tế nitơ của nhoacutem amin coacute aacutei lực mạnh vớ i proton necircn toagraven bộ nhoacutem
amino ndash dicacboxylic thườ ng tồn tại ở dạng
EDTA (etylen diamin tetra axetic) lagrave một complexon điển higravenh Coacute cocircng thức
Coacute thể kyacute hiệu EDTA lagrave H4Y hoặc Na2H2Y
Ngagravey nagravey Na2H2Y hoặc Na2H2Y2H2O đượ c sản xuất ở dạng tinh khiết cao necircn coacute
thể chấp nhận lagravem chất chuẩn gốc
Tecircn tươ ng mại của Na2H2Y complexon III (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave complexon II)
Trilon B (phacircn biệt vớ i H4Y lagrave Trilon A)
EDTA
Khi hogravea tan vagraveo nướ c
Na2H2Y rarr2Na+ + H2Y2-
Khi kết hợ p vớ i cation kim loại
Me2+ + H2Y2- rarr MeY2- + 2H+
Me3+
+ H2Y2-
rarr MeY-
+ 2H+
Me4+ + H2Y
2- rarr MeY + 2H+
Khả năng tạo phức phụ thuộc vagraveo
Độ bền của phức
lgβ cagraveng lớ n thigrave phức cagraveng bền sự phacircn li cagraveng iacutet
N - CH2 - CH2
CH2ndash COONa
CH2ndash COOH
NaOOC - CH2
HOOC - CH2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3655
983090983095
lgβMgY2- = 869
lgβCaY2- = 1096
Trong dung dịch coacute cả Ca2+ vagrave Mg2+ thigrave EDTA kết hợ p vớ i Ca2+ trướ c Do đoacute coacute
thể chuẩn độ riecircng Ca2+ vớ i chỉ thị murexit Khi chưa chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ tiacutem
Khi chuẩn độ xong dung dịch coacute magraveu tiacutem hoa cagrave
Độ pH
Trong mocirci trườ ng kiềm một số cation kim loại bị kết tủa dướ i dạng hidroxit (độ
bền của hidroxit kim loại lớ n hơ n complexonat của kim loại đoacute)
Trong mocirci trườ ng axit phức complexonat của ion kim loại hoacutea trị 3 4 bền hơ n ion
kim loại hoacutea trị 2 Khi tăng pH của caacutec ion kim loại hoacutea trị 3 4 dễ bị kết tủa dạng hidorxit
hơ n ion kim loại hoacutea trị 2 Do đoacute khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) dugraveng dung dịch đệm giữ
pH ở khoảng thiacutech hợ p
Khi chuẩn độ (Ca2+ vagrave Mg2+) bằng EDTA vớ i chỉ thị eriocrom đen T khi chưa
chuẩn độ dung dịch coacute magraveu đỏ anh đagraveo lagrave magraveu phức giữa ion kim loại vagrave chỉ thị khi
chuẩn dung dịch EDTA sẽ kết hợ p vớ i (Ca2+ vagrave Mg2+) vagrave đẩy chỉ thị tồn tại ở dạng tự do
vagrave tại điểm tươ ng đươ ng dung dịch coacute magraveu xanh da trờ i
Nhiệt độ lagravem tăng tốc độ tạo phức đacircy cũng lagrave yếu tố gacircy sai số trong
phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức
1526 Phươ ng phaacutep ICP
Đượ c dugraveng để xaacutec định phacircn tử lượ ng nguyecircn tố cấu thagravenh cấu tạo vagrave đocirci khi
ngay cả lượ ng của caacutec hoacutea chất trong một mẫu bằng caacutech ion hoacutea caacutec phacircn tử vagrave quan saacutet
phản ứng của chuacuteng trong từ trườ ng vagrave điện trườ ng
Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech phổ phaacutet xạ nguyecircn tử dựa trecircn nguyecircn tắc đo cườ ng độ
vạch phaacutet xạ của caacutec nguyecircn tố coacute trong mẫu nghiecircn cứu khi bị kiacutech thiacutech bằng nguồnnăng lượ ng cao Cườ ng độ bức xạ (cograven gọi lagrave cườ ng độ vạch phổ) phụ thuộc vagraveo hagravem
lượ ng của caacutec nguyecircn tố chứa mẫu Chuacuteng đượ c ghi lại bằng caacutec maacutey đo chuyecircn dụng
sau khi đatilde đượ c khuếch taacuten vagrave xử lyacute Biết đượ c cườ ng độ vạch phổ lagrave coacute thể xaacutec định
đượ c hagravem lượ ng của nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3755
983090983096
Cơ sở lyacute thuyết của quaacute trigravenh coacute thể toacutem tắt như sau
Nguyecircn tử của caacutec nguyecircn tố hoacutea học coacute cấu tạo khaacutec nhau necircn chuacuteng coacute tiacutenh chất
khaacutec nhau Goacutep phần quyết định tiacutenh chất vật liacute vagrave hoacutea học của chuacuteng lagrave cấu tạo lớ p vỏ
electron trong nguyecircn tử đặc biệt lagrave caacutec điện tử hoacutea trị Ở điều kiện bigravenh thườ ng caacutec điện
tử chuyển động trecircn caacutec quỹ đạo tươ ng ứng vớ i mức năng lượ ng thấp nhất Khi đoacute
nguyecircn tử ở trạng thaacutei bền vững hay trạng thaacutei cơ bản
Khi cung cấp năng lượ ng cho nguyecircn tử thigrave caacutec điện hoacutea trị sẽ chuyển lecircn mức
năng lượ ng cao hơ n vagrave chuacuteng ở trạng thaacutei kiacutech thiacutech Nguyecircn tử chỉ lưu lại ở trạng thaacutei
nagravey 10-8 giacircy sau đoacute trở về trạng thaacutei bền vững ban đầu Chuacuteng sẽ giải phoacuteng năng lượ ng
magrave chuacuteng đatilde hấp thụ đượ c của quaacute trigravenh trecircn dướ i dạng caacutec bức xạ quang học Bức xạ nagravey
đượ c ghi lại chiacutenh lagrave phổ phaacutet xạ nguyecircn tử
Như vậy phổ phaacutet xạ nguyecircn tử lagrave sản phẩm sinh ra do sự tươ ng taacutec vật chất của
caacutec nguyecircn tử tự do ở trạng thaacutei khiacute vớ i nguồn năng lượ ng phugrave hợ p Khocircng phải chỉ coacute
nguyecircn tử tự do bị kiacutech thiacutech magrave coacute cả ion phacircn tử nhoacutem phacircn tử bị kiacutech thiacutech vagrave phaacutet ra
phổ phaacutet xạ của noacute Do đoacute phổ phaacutet xạ của một mẫu vật luocircn bao gồm ba thagravenh phần
Nhoacutem phổ vạch của nguyecircn tử vagrave ion Thườ ng nằm trong dải phổ từ 1901000nm
(vugraveng UV-VIS)
Nhoacutem phổ đaacutem của caacutec phacircn tử như CO CN MeO (Me kim loại) trong vugraveng khả
biến chuacuteng rất đậm vagrave gacircy ocirc nhiễm cho nguyecircn tố cần phacircn tiacutech
Phổ liecircn tục của vật rắn bị đốt noacuteng phaacutet ra cũng như phổ của aacutenh saacuteng trắng Nếu
phổ nagravey đậm cũng gacircy cản trở cho phacircn tiacutech
153 Phươ ng phaacutep xaacutec định độ kiềm
Phươ ng phaacutep chuẩn độ
Thocircng thườ ng nếu pH của đất khocircng vượ t quaacute 84 thigrave khocircng coacute mặt CO32- Song
HCO3- thigrave coacute thể tồn tại trong điều kiện thấp hơ n
Xaacutec định độ kiềm bằng phươ ng phaacutep chuẩn độ trung hogravea vớ i caacutec chỉ thị magraveu riecircng
biệt như dugraveng axit chuẩn vớ i chỉ thị magraveu lagrave phenolphtalein để chuyển CO32- thagravenh HCO3
-
H+ + CO32-rarrHCO3
-
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3855
983090983097
Sau đoacute chuẩn tiếp HCO3- vớ i chỉ thị lagrave metyl cam Dung dịch chuyển từ magraveu vagraveng
sang đỏ cam Rồi tiacutenh kết quả
HCO3-+H+rarrH2O + CO2
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 3955
983091983088
CHƯƠ NG 2 VẬT LIỆU VAgrave PHƯƠ NG PHAacuteP
21
Thiết bị vagrave dụng cụ
Dụng cụ Erlen 250ml
Buret 25ml hoặc 50ml
Bigravenh định mức 100ml
Pipet caacutec loại
Ống nhỏ giọt
Boacutep cao su
Phễu lọc giấy lọcĐũa thủy tinh
Thiết bị
Cacircn phacircn tiacutech
Tủ huacutet
Maacutey lắc
22 Nội dung thự c nghiệm
221
Lấy mẫu bảo quản vagrave vận chuyển mẫu
Nhằm mục tiecircu phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu sulfat canxi magie vagrave độ kiềm trong đất ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giang nhoacutem tiến hagravenh đatildelấy mẫu tổ hợ p lagrave loại mẫu xaacuteo trộn
khocircng cần bảo trigrave cấu truacutec đất Dugraveng cuốc để lấy mẫu đất ở vườ n cacircy sau nhagrave số 253 khu
phố 3 phườ ng 2 thị xatilde Cai lậy tỉnh Tiền Giang Sau khi lấy mẫu đất loại bỏ rễ cacircy coacute
thể đập nhỏ vagrave hong khocirc mẫu trong khocircng khiacute ở trong nhagrave traacutenh aacutenh nắng trực tiếp hay
caacutec chất ocirc nhiễm Khi mẫu đất khocirc tiến hagravenh phaacute vỡ nghiền mịn vagrave racircy mẫu đất Lấy 1kg
mẫu đất đatilde qua racircy để tiến hagravenh phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
B Ả NG 5 Đặc đ iể m mẫ u khi lấ y
Thờ i gian địa điểm lấy mẫu Đặc điểm mẫu khi lấy
Ngagravey 722015
tại khu vườ n saunhagrave số nhagrave 253
khu phố 3 P2
thị xatilde Cai Lậy
Tiền Giang
Ngay trecircn bề
mặt
Khocircng coacute rễ cacircy nhưng coacute lẫn nhiều laacute
cacircy vụn Đất voacuten thagravenh nhiều cục toĐagraveo xuống
05m
Coacute lẫn nhiều rễ cacircy nhuyễn Đất voacuten
cục nhỏ to
Đagraveo xuống 1mCoacute rất iacutet rễ cacircy Đất voacuten thagravenh nhiều
cục to
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4055
Tiến hagravenh xaacutec định
983091983089
Higravenh4 V ị triacute lấ y mẫ u
Higravenh 5 V ị triacute lấ y mẫ u cụ thể
giaacute trị pH của đất
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4155
983091983090
Quy trigravenh tiến hagravenh cacircn khoảng 10000g mẫu đất đatilde qua khacircu xử lyacute sơ bộ vagrave thecircm
vagraveo 50ml KCN 1N Lắc trộn trong iacutet nhất 2 giờ Để yecircn 15 phuacutet vagrave lấy phần nướ c ở trecircn
đem đi xaacutec định pH ta đượ c pH KCl Lagravem tươ ng tự vớ i nướ c cất ta đượ c pH H2O
222
Tiến hagravenh thiacute nghiệm
2221
Phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu Ca Mg dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ tạo phức complexon vigrave
phươ ng phaacutep dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất
trang thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085
EDTA 002N983085 ETOO
983085 Murexit
983085 KCl 1N cacircn 745g KCl hogravea tan trong nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 Hydroxylamin 1 cacircn 1g hydroxylamin (NH2OHHCl) trong 100ml nướ c cất
983085 Na2S 1 cacircn 1g Na2S hogravea tan trong 100ml nướ c cất
983085 Dung dịch đệm pH = 10 ( NH4OH + NH4Cl) cacircn 20g NH4Cl hogravea tan trong
500ml nướ c cất thecircm 100 NH4OH 25 rồi lecircn thể tiacutech 1 liacutet983085 NaOH 10 cacircn 50g hogravea thagravenh 500ml
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất (đatilde qua racircy 1mm) lắc vớ i 100ml KCl 1N trong 1 giờ rồi lọc lấy dịch trong
Huacutet dịch lọc cho vagraveo 2 erlen 250ml mỗi bigravenh 20ml dịch lọc để xaacutec định tổng Ca2+
+ Mg2+ vagrave xaacutec định riecircng Ca2+ Thecircm 5 giọt Hydroxylamin vagrave 2ml Na2S 1
Xaacutec định t ổ ng Ca2+
+ Mg2+
Thecircm 5ml dung dịch đệm pH=10 để duy trigrave pHThecircm 1 iacutet ETOO ( khoảng 001g) lắc đều dung dịch sẽ coacute magraveu đỏ nho
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002 N dung dịch chuyển từ magraveu đỏ nho sang
xanh chagravem tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh tổng hagravem lượ ng canxi magie
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4255
983091983091
Xaacutec định riecircng Ca2+
Thecircm 2ml dung dịch NaOH 10 để nacircng pH lecircn 12 lắc đều
Thecircm chỉ thị magraveu Murexit (lượ ng murecircxit sao cho dung dịch coacute magraveu đỏ nho lagrave
đượ c)
Định phacircn bằng dung dịch EDTA 002N dung dịch chuyển từ đỏ nho sang tiacutem hoa
cagrave tại điểm kết thuacutec
Ghi thể tiacutech V1 ml EDTA đatilde dugraveng để tiacutenh hagravem lượ ng canxi
Xaacutec định Mg2+
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+
Ả nh hưở ng của ion sắ t nhocircm đố i vớ i quaacute trigravenh phacircn tiacutech canxi magie bằ ng
phươ ngphaacutep chuẩ n độ t ạo phứ c
Phacircn tiacutech Ca Mg bằng chuẩn dộ complexon vớ i chỉ thị eriocrom đen T vagrave murexit
tại mocirci trườ ng pH khaacutec nhau eriocrom đen T (pH=10) murexit (pH=12) ion sắt nhocircm
dễ tạo hidroxit kết tủa dạng keo tong mocirci trườ ng pHgt7 Do đoacute dễ hấp phụ ion Ca Mg trecircn
bề mặt của chuacuteng
Hằng số tạo phức của ion sắt vagrave nhocircm vớ i EDTA lớ n hơ n so vớ i ion canxi magie
Vigrave thế EDTA ưu tiecircn tạo phức vớ i ion sắt nhocircm trướ c Sự coacute mặt của ion sắt nhocircm coacute
thể cản trở việc tao phức của ion canxi magie vớ i EDTA Từ đoacute lagravem sai lệch kết quả đối
vớ i quaacute trigravenh chuẩn độ phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
Phươ ng phaacutep hạn chế ảnh hưở ng của ion sắ t nhocircm
Do EDTA tạo phức vớ i nhiều ion kim loại để nacircng cao tiacutenh chọn lọc của pheacutep
chuẩn độ khi dung dịch coacute nhiều ion kim loại khaacutec nhau coacute thể sử dụng một số biện phaacutep
sau
Taacutech hoacutea học Taacutech bằng phươ ng phaacutep kết tủa
Viacute dụ trong pheacutep phacircn tiacutech sililcat ta taacutech riecircng kết tủa M(OH)n (M Al3+ Fe3+
TiO2+hellip) bằng NH3 sau đoacute xaacutec định Ca2+ Mg2+ trong phần nướ c lọc
Taacutech bằng nhựa trao đổi ion
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4355
983091983092
Viacute dụ một hỗn hợ p chứa caacutec ion Mn2+ Co2+ Cu2+ Fe3+ Zn2+ cho hấp thụ trecircn cột
cationit axit mạnh (ionit coacute chứa nhoacutem R-SO3H) sau đoacute tiến hagravenh rửa cột lần lượ t bằng
dung dịch HCl coacute nồng độ khaacutec nhau
HCl 12M
HCl 6M
HCl 4M
HCl 25M
HCl 05M
HCl 0005M
Taacutech ra Ni2+
Taacutech ra Mn2+
Taacutech ra Co2+
Taacutech ra Cu2+
Taacutech ra Fe3+
Taacutech ra Zn2+
Caacutech nagravey coacute thể aacutep dụng để phacircn tiacutech caacutec hợ p kim thocircng thườ ng vagrave kết thuacutec xaacutec
định bằng chuẩn độ tạo phức
Dugraveng chất che khi thực hiện chuẩn độ tạo phức
Khi chuẩn độ hỗn hợ p nhiều cation kim loại bằng EDTA muốn loại trừ ảnh hưở ng
ta thườ ng sử dụng chất che noacute coacute taacutec dụng tạo phức bền vớ i caacutec ion lạ nhưng keacutem bền
vớ i ion cần xaacutec định Cũng coacute thể sử dụng chất che khaacutec nhau trong cugraveng một pheacutep chuẩn
độ tạo phức
Những chất che thườ ng dugraveng
KCN che Fe3+ Fe2+ Cd2+ Hg2+ Cu2+ Zn2+ Ag+ Ni2+
Na2S loại Fe2+
NaF che Al3+ Fe3+
Trong trườ ng hợ p phacircn tiacutech ion canxi magie trong đất
B Ả NG 6 Bảng toacutem t ắ t sau về log β vớ i β lagrave hằ ng số t ạo phứ c t ổ ng hợ p
Fe3+ Al3+ Ca2+ Mg2+
EDTA 251 1613 1096 869
CN- 42
F- 131 1984
OH- 425 324 543 109
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4455
983091983093
2222 Phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42-
Để phacircn tiacutech chỉ tiecircu SO42- dugraveng phươ ng phaacutep chuẩn độ dugraveng bicromat vigrave phươ ng
phaacutep nagravey dễ thực hiện vagrave phugrave hợ p vớ i điều kiện của nhoacutem cũng như cơ sở vật chất trang
thiết bị của trườ ng
Hoacutea chất
983085 BaCrO4 01N cacircn 126g BaCrO4 cho vagraveo bigravenh định mức 1000ml cho vagraveo 50ml
HCl đậm đặc (d=119) lắc đều rồi định mức đến vạch bằng nướ c cất
983085 KMnO4 002N pha loatildeng 5 lần từ KMnO4 01N chuẩn
983085 Muối Morh 002N cho 8g FeSO4(NH4)2SO46H2O vogravea bigravenh định mức
1000ml hogravea tan bằng khoảng 500ml nướ c cất cho vagraveo 20ml H2SO4 đặc rồi
pha lecircn thể tiacutech đến 1000ml bằng nướ c cất
983085 NH4OH 5 2454 ml NH4OH đặc (25) pha vớ i nướ c cất thagravenh 1 liacutet
983085 H2SO4 đặc
Caacutech tiến hagravenh
Cacircn 20g đất lắc 5 phuacutet vớ i 100ml nướ c cất để yecircn 30 phuacutet rồi lọc
Huacutet 50ml dịch lọc vagrave 10ml BaCrO4 01N cho vagraveo bigravenh định mức 100ml lắc 5 phuacutet
Thecircm 10ml NH4OH 5 lắc đều vagravei phuacutet rồi thecircm thể tiacutech đến vạch sau đoacute lọc dịch lọccoacute magraveu vagraveng
Huacutet 50ml dịch lọc nagravey + 2ml H2SO4 đặc + 10ml muối Morh 002N lắc đều rồi
chuẩn bằng KMnO4 002N đến xuất hiện magraveu tiacutem (V1) đồng thờ i lấy 10ml muối Morh
chuẩn bằng KMnO4 002N (V2)
2223 Phacircn tiacutech độ kiềm
Hoacutea chất
983085
HCl hoặc H2SO4 002N983085 Phenolphthalein 01 01g pha trong 100 ml cồn
983085 Metyl da cam 01
Caacutech tiến hagravenh
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4555
983091983094
Cacircn 20g đất thecircm 100 ml nướ c cất vagrave khuấy mạnh dugraveng khuấy từ nếu coacute Để yecircn
trong 30 phuacutet vagrave lọc qua giấy lọc Whatman
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Thecircm 1 giọt chỉ thị phenolphthalein
Nếu khocircng coacute magraveu hồng chứng tỏ khocircng coacute CO32-
Nếu coacute magraveu hồng dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến mất magraveu
Huacutet 25ml dịch lọc cho vagraveo erlen 250ml Cho vogravea dung dịch 2 giọt metyl da cam
dung dịch coacute magraveu vagraveng Dugraveng HCl 002N chuẩn độ đến magraveu đỏ da cam
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4655
983091983095
CHƯƠ NG 3 KẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM
31
Kết quả phacircn tiacutech canxi magie
B Ả NG 7 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech Canxi Magie
Thiacute nghiệm V V1
Lần 1 215 15
Lần 2 215 14
Lần 3 22 145
Trung bigravenh 2167 145
Tổng hagravem lượ ng Ca2+ + Mg2+ trong đất lagrave
Ca2+ + Mg2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 10834 (mgđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn2167 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093 W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Canxi trong đất
Ca2+ (mgđl100gđ) =
times100 =
times100 = 725(mlđl100gđ)
Vớ i
V thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn145 ml
N thể tiacutech vagrave nồng độ EDTA chuẩn 002 N
K hệ số pha loatildeng
983093
W lượ ng đất cacircn 20g
Hagravem lượ ng Mg2+ trong đất
Mg2+ (mlđl100gđ) = (Ca2+ + Mg2+) - Ca2+ = 10834 ndash 725=3584(mlđl100gđ)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4755
983091983096
32
Kết quả phacircn tiacutech SO42-
B Ả NG 8 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech SO4
2-
Hagravem lượ ng SO42- trong đất
SO42-() =
983089983088983088= (V3 ndash V2)times 00128= 576times10-3()
V2 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ mẫu 185 (ml)
V3 thể tiacutech KMnO4 002N chuẩn độ 10ml muối Morh 23(ml)
N nồng độ KMnO4 002N
3202 13 lượ ng ion SO42-
W lượ ng đất cacircn (20g)K hệ số pha loatildeng
33
Kết quả phacircn tiacutech độ kiềm
B Ả NG 9 Bảng k ế t quả chuẩ n độ phacircn tiacutech độ kiề m
Thiacute nghiệm V4
Lần 1 55
Lần 2 57
Lần 3 55
Trung bigravenh 557
Độ kiề m (mg CaCO3 L) =
983089983088983088983088 = 2228 (mg CaCO3 L)
Thiacute nghiệm V2(ml) V3(ml)
Lần 1 18 23
Lần 2 19 23
Lần 3 185 23
Trung bigravenh 185 23
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4855
983091983097
V4 thể tiacutech của HCl 557 ml
N4 nồng độ đươ ng lượ ng của HCl 002N
Vm thể tiacutech mẫu đem phacircn tiacutech 25ml
Đ
= 0062
V4 thể tiacutech của HCl theo liacutet 557times10-3
A lagrave độ kiềm đượ c chiết taacutech 2228 (mg CaCO3 L-1)
M lagrave cacircn nặng của mẫu đất 20 (g)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 4955
983092983088
CHƯƠ NG 4 KẾT LUẬN VAgrave KIẾN NGHỊ
41
KẾT LUẬN
Đất lagrave một tagravei nguyecircn vocirc cugraveng quan trọng đối vớ i con ngườ i vagrave cacircy trồng Vigravevậyqua quaacute trigravenh thực hiện đồ aacuten vớ i đề tagravei ꞌꞌXacircy dựng phươ ng aacuten lấy mẫu vận
chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất trồng cacircy ở
thị xatilde Cai Lậy tỉnh Tiền Giangrdquo giuacutep nhoacutem hiểu rotilde thecircm về đất như
983085 Đất lagrave gigrave caacutec loại đất ocirc nhiểm đất Chỉ tiecircu của caacutec ion coacute trong đất nhacircn biết
đượ c vai trograve vagrave taacutec hại của chuacuteng đối vớ i đất magrave nhất lagrave đất trồng
983085 Tigravem hiểu thực hagravenh về caacutech lấy mẫu vận chuyển bảo quản vagrave phacircn tiacutech
caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ kiềm trong đất
983085 Tigravem hiểu đượ c nhiều phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu
Đất cần cho mọi hoạt động của của con ngườ i vagrave sinh vật Đất lagrave tảng của sự sống
Vigrave vậy mỗi ngườ i chuacuteng ta cần phải sử dụng vagrave coacute những biện phaacutep cải tạo để đất nhằm
traacutenh ocirc nhiễm đất Becircn cạnh đoacute chuacuteng ta cần quan tacircm đến caacutec chỉ tiecircu Ca Mg SO42- độ
kiềm trong đất để bổ sung cải tạo đất cung cấp chất dinh dưỡ ng để cacircy trồng coacute thể phaacutet
triển tốt
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5055
983092983089
42
KIẾN NGHỊ
Từ những kết quả nghiecircn cứu đồ aacuten chuacuteng em xin kiến nghị tiếp tục nghiecircn cứu caacutec
phươ ng phaacutep phacircn tiacutech caacutec chỉ tiecircu Canxi Magie sulfat độ kiềm trong đất vagrave việc khảosaacutet ảnh hưở ng của caacutec chỉ tiecircu vagraveo caacutec loại đất khaacutec nhau Tugravey theo mục điacutech sử dụng đất
vagrave điều kiện thực tế để sử dụng caacutec phươ ng phaacutep cải tạo thiacutech hợ p Becircn cạnh đoacute cần phacircn tiacutech
thecircm caacutec chỉ tiecircu khaacutec của đất đảm bảo hiệu quả trong sử dụng tagravei nguyecircn đất vagrave phaacutet triển bền
vững ở hiện tại lẫn tươ ng lai
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5155
983092983090
TAgraveI LIỆU THAM KHẢO
1) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Bugravei Thị Ngọc Dung Lecirc Đức Trần Khắc Tiệp
Caacutei Văn Tranh Phươ ng phaacutep phacircn tiacutech đất nướ c phacircn boacuten cacircy trồng- NXB Giaacuteo dục-
2000
2) Lecirc Văn Khoa Hoagraveng Xuacircn Cơ Nguyễn Văn Cư Nguyễn Xuacircn Cự Lecirc Đức Lưu
Đức Hải Thacircn Đức Hiền Trần Khắc Hiệp Nguyễn Đ igravenh Hogravee Phạm Ngọc Hồ Trịnh
Thị Thanh Khoa Học Mocirci Trườ ng- NXB Giaacuteo dục
3) Lecirc Văn Khoa Nguyễn Xuacircn Cự Trần Thiện Cườ ng Nguyễn Đ igravenh Đaacutep Giaacuteo trigravenh
Ocirc nhiễm mocirci trườ ng đất vagrave biện phaacutep xử liacute- NXB Giaacuteo dục Việt Nam
4)
GS TSKH Lecirc Huy Baacute Mocirci trườ ng tagravei nguyecircn đất Việt Nam- NXB Giaacuteo dục ViệtNam
5) Indian standard methods of test for soils Part XXVII determination of total
solublue sulphates- IS 2720-1997
6) TCVN 6656 2000 (ISO 11048 1995)Chất lượ ng đất - Xaacutec định hagravem lượ ng sunfat
tan trong nướ c vagrave tan trong axit(Soil quality - Determination of water-soluble and acid-
soluble sulfate)
7)
Tiecircu chuẩn quốc gia TCVN 85682010Chất lượ ng đất ndash Phươ ng phaacutep xaacutec định dunglượ ng cation trao đổi (cec) ndash Phươ ng phaacutep dugraveng amoni axetat (Soil qualityminus Method
for determination of cation exchange capacity (CEC) by ammonium acetate method)
8) TCVN 66472007 (ISO 114642006)Chất lượ ng đất - xử lyacute sơ bộ mẫu để phacircn tiacutech
lyacute ndash hoacutea (Soil quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analysis)
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5255
983092983091
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A QUY TRIgraveNH XỬ LYacute MẪU ĐẤT SƠ BỘ ĐƯỢ C NEcircU CỤ THỂ
TRONG HIgraveNH 7 THEO TCVN66472007
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5355
PHỤ LỤC B HIgraveNH
983092983092
ẢNH TỔNG QUAN VỊ TRIacute LẤY MẪU
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5455
983092983093
PHỤ LỤC C CAacuteC THIẾT BỊ TRONG PHOgraveNG THIacute NGHIỆM
Cacircn phacircn tiacutech Maacutey lắc
Tủ huacutet
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555
8182019 XAcircY DỰNG PHƯƠNG AacuteN LẤY MẪU BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN VAgrave PHAcircN TIacuteCH CAacuteC CHỈ TIEcircU SULFAT CANXI MAGIE Đhellip
httpslidepdfcomreaderfullxay-dung-phuong-an-lay-mau-bao-quan-van-chuyen-va-phan 5555