Www HTML Uusel Hugjil

WWW гэж юу вэ HTML талаар

1

Агуулга

1. Оршил ..................................................................................................2

2. Интернэт гэж юу вэ?............................................................................3

3. WWW гэж юу вэ HTML талаар..........................................................5

4. Өөрийн веб хуудсыг хэрхэн хийх вэ?...................................................8

5. Дүгнэлт .................................................................................................11

www.zaluu.comwww.zaluu.com


2

Оршил

Хvн төрөлхтөний түүхэн дэх хамгийн том ололт дэвшилүүдийн нэг нь

Интернэт билээ. Хамгийн анх АНУ-н цэрэг, боловсролын салбарын

компъютеруудыг л хамарсан сvлжээ байсан бол, өнөөдөр Интернэт нь дэлхий

даяар олон арван сая компъютерыг холбосон аварга том сvлжээ болон өндийжээ.

1990-ээд оны дундуур Интернэт хэрэглэгчдийн тоо сард дунджаар 15% буюу жилд

400 гаруй хувиар нэмэгдэж байлаа. Өнөөдөр энэ хурд нь харьцангуй буурсан

боловч, хэрэглэгчдийн тоо өндөр хурдаар нэмэгдсэн хэвээр байгаа билээ. Яг

хэдэн хvн Интернэт хэрэглэдэгийг хэн ч тодорхой хэлж чадахгvй . Хэрэглэгчидийн

ихэнх нь залуу хvмvvс (35 нас тvvнээс залуу), эрэгтэй (67%), их дээд сургууль

дvvргэсэн (55%), дундаж буюу дундажаас дээгvvр амьдралтай байна гэсэн

судалгаа байдаг юм байна. Хэрэглэгчдийн тоо хурдтай өсөж байгаа vед дээрх

ялгаа улам бvр багасаж байгаа бөгөөд, энэ талаарх сонирхолтой илүү олон тоо

баримтууд байгаа.



3

Интернэт гэж юу вэ?

Одоогоос 41 жилийн өмнө (1969 онд), АНУ-ын Батлан Хамгаалах Яам нь

Интернэтийг ARPANET гэдэг нэртэйгээр анх 4 компъютерыг хооронд нь холбож

vvсгэжээ. Yvний гол зорилго нь цэргийн судалгаа шинжилгээ хийж байсан цөөн

хэдэн их дээд сургуулиудын компъютеруудыг холбох явдал байжээ. Энэ сvлжээнд

компъютеруудыг нэмэж холбосоор, 1974 он гэхэд 62 компъютер холбогдоод

байжээ. 1983 онд уг сvлжээг хоѐр салгасан бөгөөд, нэг нь цэвэр цэргийн

хэрэгцээнд (Milnet), нөгөөдөхийг нь их дээд сургуулиудын эрдэм шинжилгээ

судалгааны ажилд зориулж Интернэт гэж нэрлэжээ. Энэ vед Интернэтэд 1000

хvрэхгvй толгой компъютер (host computer - интернэтэд шууд холбогдсон

компъютер) холбогдсон байжээ. 1985 онд Канадын засгийн газар тус улс дахь бvх

их дээд сургуудиудыг холбосон BITNET сvлжээг vvсгээд, тvvнийгээ Internet-тэй

холбосон байна. Тухайн vедээ BITNET нь Internet-тэй өрсөлдөж байсан том сvлжээ

ажээ. 1986 онд АНУ-н Yндэсний Шинжлэх Ухааны Сан томоохон их дээд

сургуулиудыг холбосон NFSNET сvлжээг байгуулжээ. 1987 оны эцсээр Internet-д

10000, BITNET-д 1000 толгой компъютер холбогдоод байжээ. Улам олон хэрэглэгч

холбогдох тусам сvлжээний хурд ихэд удааширч байсан тул, 1987 онд АНУ-н

Yндэсний ШУ-ны Сангаас NFSNET-д зориулан өндөр хурдтай холболт тавьж

эхэлжээ. Ингээд 1988 онд 13 дэд бvсийн Интернэт, 170 LAN сvлжээ, 56000 толгой

компъютер холбоод байв. Канадын BITNET сvлжээг 1989 оноос эхлэн Интернэттэй

ижилхэн протокол хэрэглэх болгож, тус онд АНУ, Канадын нийт сvлжээнд 20000

гаруй толгой компъютер холбогдоод байлаа. Дэлхийн бусад оронд ч гэсэн vvнтэй

ижил сvлжээнvvд байгуулагдаж эхэлсэн бөгөөд, ихэнхдээ Интернэтийнхтэй

ижилхэн стандардтай байгуулж байжээ. Yvний vр дvнд бэлхийн бусад орны

сvлжээнvvд хоорондоо зохицож холбогдох боломжтой болж байсан бөгөөд, 1990-

ээд оны ихээр ихэнх улс орнуудын сvлжээнvvд хоорондоо холбогдож нэгэн аварга

том сvлжээ байгуулагдаж эхэлжээ. Тухайн vед эдгээр олон дэд сvлжээ болгон нь

өөрийн гэсэн нэр ус, vнэ төлбөр зэрэгээрээ ялгарч байжээ. Яваандаа Интернэт

гэдэг нэрийг ерөнхийд нь хэрэглэх болж, бvхэл дэлхий даяарх сvлжээнvvдэд



4

Интернэтийн хэрэглэдэг TCP/IP протокол хэрэглэгдэж эхэлжээ. 1992 оны эцэсээр

1 сая толгой компъютер Интернэтэд холбогдоод байв. Анхандаа Интернэтэд

бизнесийн зорилготой vйл ажиллагааг хориглосон байв. Бvх санхvvжилтийг улс

орнуудын засгийн газар, судалгааны байгууллагуудаас гаргадаг байв. 1990-ээ оны

эхээр бизнесийн жижиг сvлжээнvvд Интернэт-д холбогдож эхэлжээ. Ингээд нэгэн

шинэ төрөлийн vйлчилгээ гарч ирсэн нь хvмvvсийг төлбөртэйгээр Интернэт-д

холбож өгдөг явдал болж, удалгvй Интернэт нь зарлал сурталчилгааны томоохон

зах зээл болов. Интернэтийн бизнес талын хэрэглээ нь маш хурдтай нэмэгдэж, тун

удалгvй анхны зориго нь болох эрдэм шинжилгээ судалгааны талын хэрэглээнээс

хэд дахин илvvтэйгээр бизнесийн зорилгоор ашиглагдаж эхэлжээ. 1994 онд

Интернэтэд 4 гаруй сая толгой компъютер холбогдсон байхад, ихэнх нь бизнесийн

зорилгоор холбогдсон байсан тул, АНУ, Канадын засгийн газарууд өөрсөддөө

харъяалагдах цөөн хэдэн сvлжээндээ санхvvжилт хийхээ зогсоосон ба удалгvй

бусад байгууллагууд, бусад орны засгийн газарууд ч гэсэн ижилхэн арга хэмжээ

авчээ. Ингээд Интернэт нь цэвэр бизнесийн vйл ажиллагааан дээр оршин тогтнох

болжээ

Ингээд vзвэл олон тооны сvлжээнvvд хоорондоо холбогдож бий болгосон тул

Интернэтэд ямар нэгэн удирдах төв гэсэн ойлголт байхгvй. Анхлан байгуулахад нь

оролцож байсан хvмvvсийн ихэнх нь Интернэтийг төвлөрсөн удирдлагатай

болгохгvйн тулд тууштай тэмцэж ирсэн бөгөөд, энэ нь эргээд зарим талаар

ашиггvй байдалд ч хvргэсэн юм.

Интернэт дэх Хаягнууд

Интернэтэд холбогдсон хvн бvхэн бусад компъютертэй харьцах боломжтой болно.

Yvнд хаяглалт маш чухал vvрэгтэй бөгөөд, маш нарийн зохицуулагдсан байна.

Интернэтэд холбогдсон байгаа толгой компъютер болгон өөрийн гэсэн хаягтай

байна, бvх дэлхий даяар тvvнтэй ижилхэн хаягтай компъютер нэг ч байх ѐсгvй.

Интернэтэд дараах хоѐр хаягийг хэрэглэнэ:



5

1. Хэрэглэгчид зориулсан, прорамм хангамжны хvрээнд (давхаргад) хэрэглэгдэх

хаяг буюу домайн нэр ч гэдэг: http://www.yahoo.com - энэ нь хvнд хэрэглэхэд

хялбар болгодог хаяг.

2. Сvлжээний хvрээнд хэрэглэгдэх хаяг буюу IP address: 204.71.200.69 - энэ нь яг

Интернэт дотор мэдээлэл дамжуулахад хэрэглэгддэг vндсэн хаяг. Ингэхээр

Интернэт дотор байгаа бvх компъютеруудын IP хаяг нь 0.0.0.0-с 255.255.255.255- н

хооронд байна гэсэн vг. Уул нь бол энэ тоон хаяг буюу IP хаягийг л хэрэглэвэл

зохих байж л дээ, гэвч энэ нь хvнд тогтооход төдийлөн амаргvй байсан тул ийм

домайн нэр хэрэглэдэг болжээ. Америкчууд Интернэтийг байгуулахад илvv их

хөрөнгө оруулсан ч болоод тэр vv, ямар ч гэсэн Америкаас бусад бvх орны вэб

хуудсууд ардаа тухайн улсыг заасан домайн нэртэй байна. Edu боловсролын

байгууллага гэдгийг заана.

com бизнес худалдааны байгууллагын хаяг

gov

засгийн газарын харьяаны байгууллагын

вэб

mil цэргийн байгууллага

net сvлжээ гэсэн утгыг заана

org ашгийн бус байгууллага гэсэн утгыг заана

ca канадынх

au австралийнх

uk английнх

de германых

jp японых

mn монголынх

ru оросынх

cn хятадынх



6

Жишээ нь: university.edu гэж байвал Америкын их сургуулийн хаяг,

university.edu.mn гэж байвал Монголын их сургуулийн хаяг, university.edu.ru гэж

байвал Оросын их сургуулийн вэбний хаяг гэсэн vг юм.

Интернэтийн программ хангамж

Хамгийн өргөн хэрэглэгддэг дараах дөрвөн программ хангамж байдаг.

Вэб – Web

Эмайл - Electronic mail

Файль дамжуулах протокол - FTP (File transfer protocol)

Телнет – Telnet


World Wide Web түүх

1989 онд Женев (Geneva) дэх физикийн CERN лабораторид, Тим Бернерс Ли (Tim

Berners-Lee) гэдэг хvн Вэбийг анх бvтээжээ. Уг нь мань хvн хийж байсан физикийн

судалгаандаа хэрэглэхэд амар датабейс зохиохыг зорисон байж л дээ, учир нь

тухайн vед хэрэглэгдэж байсан датабейс нь тvvний ажилын хэрэгцээнд төдийлөн

нийцэхгvй байжээ. Ингээд тvvний бодож олсон санаа нь материалуудаа хооронд

нь hypertext маягаар холбож өгөх явдал байлаа. Нэг материалыг уншиж байгаад,

өөр нэг материалын нэр тэр дунд нь тааралдах юм бол тэр нэрийг нь link буюу

холбоос болгон ашиглаж шууд тэр дараагийн сэдэв рvv шилжин орж болно. (Энэ

тайлбарлах гэж ядаад байгаа зvйлийг маань та уул нь яг одоо хэрэглээд л сууж

байна шvv дээ) CERN лабораторийнхан анхны вэб браузер (web browser)-г 1990

онд бvтээж, 1991 оноос тvvнийг нь бусад байгууллага хvмvvс ашиглаж эхэлжээ.

1992 оны эцэс гэхэд UNIX vйлдлийн системтэй компъютеруудад зориулсан нэлээд

хэдэн вэб браузерууд төрөн гарсан бөгөөд, тухайн vед бvх дэлхий даяар ердөө 30

гаруйхан вэб сервер (web server) байлаа. 1993 онд АНУ-н Иллинойсын их

сругуулийн (University of Illinois) оюутан Марк Андреесэн (Mark Andreesen)-р

удирдуулсан хэсэг оюутнууд хамтарч, NSCA төсөлийн нэг хэсэг болгож анхны



7

график хэрэглэх боломж бvхий вэб браузер болох Mosaic-г бvтээжээ. 1993 оны

эцэс гэхэд UNIX, Windows, Macintosh vйлдлийн системтэй компъютеруудад

зориулсан Mosaic браузерууд хэрэглээнд гарч, тухайн vед бvх дэлхий даяар 200

гаруй вэб сервер ашиглагдаж байв. 1994 онд Марк Андреесэн нөхөдийн хамтаар

NSCA төсөлөөс гарч Netscape браузерыг бvтээж, бизнесийн ашиг олох зорилгоор

худалдаалж эхэлсэн ба, өөр хэд хэдэн хувийн компаниуд vvнтэй ижил бизнес

эрхэлж эхэлжээ. Ингээд vvнээс хойш жил хvрэхгvй хугацааны дараа Вэб нь

Интернэтийн нvvр царайг маш хvчтэй өөрчилж байгаа нь тодорхой болсон бөгөөд,

Microsoft, Netscape зэрэг компаниуд вэб браузер бvтээх ажилд сая сая долларын

хөрөнгө оруулалт хийж зах зээл дээр ширvvнээр өрсөлдөж эхэлсэн байна. NSCA-с

Mosaic браузерыг гаргахаа 1996 оноос эхлэн зогсоосон байна.

Вэб хэрхэн ажилладаг вэ?

Мэдээж Интернэтэд вэбийг vздэг ба vзvvлдэг гэсэн хоѐр тал байна. Yздэг нь гэвэл

олон сая интернэт хэрэглэгчид. Тэдэнд вэб vзэхэд зориулагдсан тусгай программ

буюу Вэб Браузер (web browser) хэрэгтэй. Хамгийн алдартай вэб браузерууд гэвэл

Internet Explorer, Netscape Navigator гэх мэт программнууд байна. Yзvvлдэг нь

гэвэл энэ талаар арай жоохон илvv юм мэддэг нөхөдvvд, тэдэнд вэб Вэб Сервэр

гэдэг программ хэрэг болно. Хамгийн алдартай вэб сервер программ гэвэл Apache

байна.

Вэб серверээс вэб хуудас vзэхийн тулд хэрэглэгч тухайн вэб хуудасны хаягийг

буюу URL (Uniform Resource Locator)-г браузертаа бичиж оруулж өгч болно, эсвэл

өөр хуудасан дээр байгаа тухайн хуудасны холбоос (link) дээр дарах ѐстой. URL

гэхээр гайхаад байх явдалгvй ер нь интернэтэд байгаа бvх л юмны хаягийг гадаад

хэлээр бол URL гэж нэрлэнэ Вэб браузер нь тэр хуудас нь байгаа вэб сервер лvv

request for a page буюу тэр вэб хуудасыг өгөөчээ гэсэн дохиог HTTP (Hypertext



8

Pransfer Protocol) гэдэг хэлээр явуулна. Тэр дохио нь дараах гурван хэсэгээс

бvтнэ:

Request line. GET гэдэг коммандаар эхэлнэ, ямар вэб хуудас хэрэгтэй

байгаагийнхаа хаягийг, мөн хэрэглэгчийн браузер нь HTTP-н ямар

хувилбарыг ойлгох чадвартайг заасан хэсэг.

Request header. Энэ хэсэг дэх мэдээлэл нь optional буюу сайн дурын шинж

чанартай, жишээ нь ямар вэб браузер хэрэглэж байгаа, он сар өдөр, хэрэв

уг авахыг хvссэн хуудас нь нууц vг password-р хамгаалагдсан бол зохих нууц

vг нь гэх мэт мэдээлэлийг энэ хэсэгт явуулна.

Request body. Хэрэглэгч ямар нэгэн форм бөглөсөн буюу тvvнтэй төстэй

vйлдэл хийсэн бол тэр мэдээлэлvvд нь энэ хэсэгт орж сервер лvv явна, энэ

хэсэг нь мөн л optional.

Response status. Серверийн хэрэглэсэн HTTP хэлний хувилбарын дугаар, уг

хvссэн хуудас нь олдсон эсэх талаарх код (ж: 200 гэж байвал олдсон, 404

гэж байвал хvссэн хуудас нь явууласан хаяган дээр байгаагvй г.м.), энэ

кодныхоо текст хувилбар гэх мэт мэдээлэлийг энэ хэсэгт ирvvлнэ.

Response header. Энэ хэсэгт бас л сайн дурын шинж чанартай баахан

мэдээлэл явуулна, жишээ нь

Response body. Хvссэн вэб хуудас нь энэ хэсэгт ирнэ.

Response body íü ÿìàð ÷ ôîðìàòààð áàéæ áîëíî, ýíý óäààä HTML õóóäàñ èðvvëæ

áàéíà, åð íü èõýõíäýý HTML áàéäàã. Ãýâ÷ çàðèì òîõèîëäîëä Microsoft Word

Document, Adobe PDF ãýõ ìýò ººð òºðëèéí ôîðìàòòàé áàéæ áîëíî. HTML ãýäýã íü

hyper text mark-up language гэсэн vг бөгөөд, анх вэб-г зохиохдоо, CERN энэ хэлийг

бас хамтад нь зохиожээ. Уул нь олон улсын стандартын IETF байгууллагаас

HTML-н стандардыг гаргасан боловч, Microsoft, Netscape хоѐр браузерынхаа шинэ

хувилбарыг гаргах болгондоо шинээр янз бvрийн зvйлсийг HTML-д нэмээд байдаг

тул HTML хэл нь байнга өөрчлөгдөж байгаа болно.



9

Э-майл

Анхны эмайлыг Рэй Томлинсон (Ray Tomlinson) гэдэг инженер 1971 онд илгээсэн

байна. Интернэтээр дамжуулан бусад компъютер луу текст захиа дамжуулсан нь

ингээд Electronic mail буюу Эмайл гэдэг нэрээр та бидний өдөр тутмын

хэрэгцээний нэг болжээ. Эмайл нь Интернэтэд хамгийн анх л хэрэглэгдэж байсан

программ хангамжнуудын нэг, одоо ч гэсэн хамгийн их өргөн цар хvрээтэй

хэрэглэгдсэн хэвээр л байна. Өнөөдөр эмайл нь интернэтийн сvлжээнvvдэд

хамгийн их ачаалал vvсгэдэг программ хангамжуудын нэг. Ер нь жирийн захиаг

бодвол хурдан, хямдхан гээд олон талын давуу талтай билээ. Email Client -

Магадгvй та өнөөдөр хэд хэдэн найзаасаа эмайл хvлээж авсан бизээ. Тэдгээр

захиагаа vзэхдээ та ямар нэгэн төрөлийн email client (эмайл vйлчлэгч) хэмээх

программ хангамж хэрэглэсэн байгаа. Олон хvмvvс Microsoft Outlook, Outlook

Express, Eudora, Pegasus гэх мэт email client (stand-alone) программ хэрэглэдэг,

мөн Hotmail, Yahoo гэх мэт vнэгvй эмайл хэрэглэдэг хvмvvсийн хэрэглэдэг email

client нь вэб хуудас байдалтай байна. Аль ч төрлийхийг нь хэрэглэсэн байлаа

гэсэн email client-vvд нь дараах vндсэн vvргvvдийг гvйцэтгэдэг:

Таны шуудангийн хайрцаганд (mailbox) байгаа захиануудын гарчиг, хэнээс ирсэн,

хэзээ ирсэн гэх мэт мэдээлэлийг буюу ер нь ирсэн захиануудын header (толгой)

хэсэгvvдийг жагсаалт байдалаар vзvvлнэ. Мөн ихэнх email client-vvд танд явуулж

буй захиандаа хавсралт (attachment) маягаар текст бус төрөлийн мэдээлэлийг

дамжуулах боломжийг бас олгодог. Email server - За танд эмайл уншиж бичих

боломж олгодог email client программ байлаа гэхэд, тэр программ чинь ямар нэгэн

email server-т холбогдох хэрэгтэй болно. (харин Hotmail, Yahoo гэх мэт vнэгvй вэб

эмайл vйлчилгээнvvд бол цаад компанийхаа серверийг хэрэглэж байгаа гэсэн vг).

Интернэтэд холбогдсон компъютерт тусгай программ хангамжыг суулгаад server

болгон ашиглаж болно, ингэвэл бусад хvмvvс энэ компъютер луу хандаж ямар

нэгэн мэдээлэл авах боломжтой болно. Яг одоо интернэтэд Вэб сервер, FTP

сервер, Телнет сервер, Эмайл сервер гэх мэт программ хангамжуудыг суулгасан

олон арван сая сервер компъютерууд ажиллаж байна. Эмайл серверийг та маш



10

энгийн зvйл гэдэгийг ойлгох хэрэгтэй, хэрэглэгчдийнхээ захиануудыг хvлээн авч

хадгалж байх, шинээр бичсэн эмайлыг очих ѐстой эмайл сервер лvv нь илгээж

байх гэх мэт vvрэгийг гvйцэтгэнэ. Сvvлийн vеийн ихэнх эмайл систем нь сервер

компъютер дээр ажиллаж байгаа хоѐр өөр сервер программ хангамжнаас бvрддэг

болсон. Нэг нь SMTP Server (Simple Mail Transfer Protocol) - захиаг цааш нь өөр

сервер лvv явуулах ажлыг хийнэ, нөгөөдөх нь POP3 Server (POP гэдэг нь Post

Office Protocol) - гаднаас ирж байгаа эмайлыг зохицуулна. SMTP нь 25-р порт

(port), POP3 нь 110-р портыг ашиглана. (портны тухай) Уул нь бол SMTP нь сервер

дээр ганцаараа ажиллаад, ирж байгаа, явж байгаа эмайлыг хоѐуланг нь

зохицуулаад байж дөнгөдөг (өмнө нь ингэдэг байсан) боловч, эндээс явуулсан

эмайл цаад очих ѐстой сервер дээрээ очоод тэндээ хадгалагдаад байж байх тал

дээрээ дутагдалтай (SMTP хэрэглэж буй vед захиа нь эхний удаа уншихад л

хэрэглэгчийн компъютер дээр ирж, сервер дээрээс устгагдана) тул, тэр

серверээсээ хэрэглэгчид нь POP3 юм уу IMAP (Internet Message Access Protocol)

гэх мэт өөр төрөлийн протокол хэрэглэж эмайлаа vздэг ажээ. Yvний давуу тал нь

гэвэл та одоо ажил дээрээсээ эмайлаа vзэж болно, гэртээ ирээд ахиад уншиж

болно; эмайл чинь сервер дээрээ байж л байх болно.

Өөрийн веб хуудсыг хэрхэн хийх вэ?

Web page - Вэд хуудас - Вэб хуудас гэдэг бол ердийн текст файль бөгөөд

гэхдээ зөвхөн текст ч биш мөн текстийг хэрхэн (ямар хэмжээтэй ямар

өнгөтэй дэлгэцний аль хэсэгт гм.) гаргах талаарх мэдээлэлийг нь зааж

байдаг HTML комманд буюу "HTML tag" -уудыг агуулна.

HTML - Энэ нь "Hyper TextMarkup Language" гэсэн vгийн товчлол бөгөөд,

"markup language" гэдэг нь уг хуудасыг ямар форматтай байхыг заадаг

компъютерын хэл гэсэн vг юм. (бусад жишээ нь: XML, SGML) Хэрэв та ердөө

л хар цагаан өнгөтэй нэг л урт мөрөнд хамаг юмаа бичих хэрэгтэй бол танд

энэ HTML-г хэрэглэх шаардлагагvй юм. Харин та текстынхээ фонт, өнгө,



11

хэмжээг нь сольж, голлуулсан гарчиг тавьж, хуудасандаа зураг багтаахыг

хvсвэл HTML энэ бvхнийг хийдэг компъютерийн хэл юм.

Web browser - Энэ нь Netscape Navigator, Internet Explorer гэх мэтийн

"компъютерын программ" бөгөөд дараах vндсэн зvйлсийг хийнэ:

o Эдгээр Web browser-ууд нь интернэтэд вэб хуудасуудыг хадгалж

байдаг "Web Server"-vvдтэй холбогдож, вэб хуудасыг авах хvсэлт

тавьж, улмаар уг хуудасыг таны компъютерт сvлжээгээр дамжуулан

татаж авдаг.

o Мөн Web browser нь татаж авсан вэб хуудасандах HTML tag буюу

HTML коммандуудыг орчуулж ингэснээрээ уг хуудасыг зохиогчынх

нь гаргахыг хvссэн өнгө хэлбэр маягаар таны компъютерын дэлгэцэнд

гаргадаг байна.

Web server - Энэ нь интернэтэд вэб хуудасуудыг хадгалж байдаг, Web

browser-н хvсэлт тавьсаны дагуу хvссэн вэб хуудасыг нь интернэтээр илгээж

байх vvрэгтэй өндөр хvчин чадал бvхий тусгай компъютерууд юм. Yvнийг та

ерөөсөө асар олон лангуутай тэднийгээ бусдад тvрээсэлж байдаг vзэсгэлэн

худалдааны байшинтай адилтган vзэж болно. Та тэндээс нь нэг лангуу

тvрээслэн авч өөрийнхөө вэб хуудасыг тавихын тулд та тvрээсийн төлбөр

буюу "hosting charge" төлөх хэрэгтэй болно. Нэгэнт ингэж тависан хуудасыг

дэлхийн аль ч булангаас интернэтэд холбогдсон хvн vзэх боломжтой. Харин

энэ байшингийн эзэнийг "host" гэж нэрлэнэ. Ингээд өдөр бvр сая сая ийм

Web server-vvд хэдэн арван сая хэрэглэгчийн Web browser-н хvссэн вэб

хуудасыг нь дамжуулж байдаг асар том сvлжээг бид Интернэт гэж нэрлэдэг.



12

HTML Tag - HTML комманд

HTML Tag буюу HTML комманд нь таны текстыг хэрхэн харагдуулахыг тань Web

browser-т хэлдэг программын код юм. HTML-н комманд болгон нь их багын хос

тэмдэгний хооронд байдагаараа бусад хэлнээс онцлогтой юм.

Жишээ нь: <center>, <body> Эдгээр коммандуудаа дуусах газрыг нь Web

browser-таа хуваах ташуу зураас тэмдэглэгээг нэмж өгнө:

Жишээ нь: </center>, </body>

Ихэнх коммандууд нь дээрх загвараар буюу эхлэлийг нь заасан, төгсгөлийг нь

заасан 2 хэсэгээс бvрддэг боловч зарим комманд нь ийм бvш гэдэгийг бас мэдвэл

зохино.

Ямар ч вэб хуудасанд дараах vндсэн хэдэн комманд нь заавал байх ѐстой байдаг:

<HTML> HTML файлын эхлэлийг нь зааж байна.

<HEAD> Вэб хуудасны толгойн хэсэгний эхлэлийг нь зааж байна.

<TITLE> Вэб хуудасны гарчигийг энд зааж өгнө.

<BODY> Энэ хэсэг бол vндсэн хэсэг буюу вэб хуудасны бусад бvхий л хэсэг

нь энэ "бие" хэсэгт нь багтдаг.

Ямар ч вэб хуудасны төгсгөлд дараах төгсгөх коммандууд байна:

</BODY>

</HTML>

Вэб хуудасыг хийх ажлыг хялбар болгосон хэдэн зуун программ хангамжууд

байдаг бөгөөд энд бид вэб хийх хамгийн энгийн бөгөөд яг одоо ч гэсэн таны

компъютерт суулгаастай байгаа программыг хэрэглэе. Текст файль vvсгэх

боломжтой бvх төрлийн программыг вэб хуудас хийхэд ашиглаж болох бөгөөд та

Windows-н Notepad, Macintosh-н бол SimpleText программыг энэ удаад ашиглах

боломжтой юм.



13

Ингээд дараах кодыг текст цонхон дээрээ хуулж тавина уу. (та хуулаад бичсэн ч

болно, эсвэл copy-past хийсэн ч болно шvv дээ.)

<html>

<head>

<title>Миний Анхны Вэб Хуудас</title>

</head>

<body>

Сайн байна уу? Энэ бол миний анхны вэб хуудас!!

</body>

</html>

Энд дурдаж хэлэхэд та HTML коммандуудыг том жижиг vсгээр бичих,

коммандуудыг мөр мөрөөр бичих, эгнээ vvсгэх - энэ бvхэн бол ерөөсөө хамаагvй

шvv. Та яаж ч бичсэн болно. Харин ингэж цэгцтэй бичвэл танд өөрт чинь амар

байх болно.

Одоо бид энэ файлаа нэг газар Save хийж хадгалах хэрэгтэй. Аль болох өөрт чинь

олоход л амар байвал сайн шvv. За та Desktop дээрээ хадгаллаа гэж бодоѐ, харин

нэр өгөхдөө anhniih.html гэж нэр өгч хадгалаарай.

Дараагийн алхам бол Web browser-аа онгойлгох (Microsoft Internet explorer ч юмуу,

Netscape Navigator). "File" цэснээс "Open.." сонголтыг хий. Тэгээд гарч ирэх

цонхноос "Browse"-г сонгоод дөнгөж сая бичиж хадгалсан anhniih.html -г

онгойлгоно уу. Та энэ vйлдлийг хийсний дараа иймэрхvv байдал харах болно:



14

Эдээс та гурван зvйлийг харж байна:

Та энэ хуудасныхаа гарчиг нь "Миний Анхны Вэб Хуудас" гэдэгийг харж

байна.

Та энэ хуудасныхаа "бие" буюу гол хэсэгт нь "Сайн байна уу? Энэ бол

миний анхны вэб хуудас!!" гэсэн текстыг харж байна.

Та browser-н "Adress" гэсэн вэб хуудасны байрлаж байгаа хаягны цонхонд

C:\WINDOWS\DESKTOP\anhniih.html гэсэн URL (Uniform Resource Locator-

ихэвчлэн вэб хуудасны хаягийг ингэж нэрлэнэ) -г харж байна. Хэрвээ энэ

вэб хуудас интернэтэд байсан бол URL нь http://... иймэрхvv маягтай эхэлдэг

билээ. Анхны веб хуудас амжилттай боллоо.



15

Дүгнэлт

Энэхүү бие даалтын сэдэв нь WWW буюу HTML-н талаар судлах билээ. Ийнхүү

интернэт гэж юу болох түүний түүхэн хөгжил, хэрэглээний талаар дэлгэрэнгүй авч

үзлээ. Мэдээллийн технологи хурдацтай хөгжиж байгаа өнөө үед интернэтийг

мэдэхгүй хүн ховор биз ээ. WWW гэдэг нь World Wide Web гэсэн үгийн товчлол

юм. Веб хийхэд маш олон хэл дээр бичдэг бөгөөд үндсэн хэл нь HTML юм. HTML

хэл дээр бид үүсгэх гэж байгаа сайт, вебийнхээ загвар, эх гээд бүх зүйлийг код

ашиглан хийдэг.



16


Www HTML Uusel Hugjil

Documents

Transcript of Www HTML Uusel Hugjil