onderzoekend/vraaggestuurd leren en geschiedenis

W&T in het OJW onderwijs?

Harry Stokhof & Paul Holthuis

Harry Stokhof

docent OJW op Pabo promotieonderzoek

W&T in het OJW onderwijs?

Paul Holthuis

onderzoeker bij de RUG

Verwachtingen van deze Masterclass?

graag dit op hand-out invullen

W&T in het OJW onderwijs?

Doel van deze Masterclass

inzicht in werkwijze om W&T te integreren in OJW nadruk op vraaggestuurd leren (als vorm van onderzoekend leren) hands-on ervaring om ideeën te prikkelen alternatief/aanvulling op werken vanuit methodes

W&T in het OJW onderwijs?

Integratie van W&T in OJW?

nieuwsgierigonderzoekendkri.schcrea.ef

houding

OJW biedt ruimte voor aansluiting qua

kennis (her)kennenvankenmerken,belangeninvloedvanW&Tinleef-enbelevingswereld

vaardigheden onderzoeksvaardigontwerpvaardiginforma.evaardigmediavaardig&basisvaardig(taal&rekenen)

W&T in het OJW onderwijs?

Niet erbij maar als kern van…..

Nodig: integrerende didactiek

Vraagt meer dan leerstofoverdragend lesgeven

W&T in het OJW onderwijs?

Optie: vraaggestuurd leren

onderzoekend leren

zelf leervraag formuleren

eigen interesse volgen

thematisch onderwijs

wereldoriëntatie

informatie zoeken / produceren

informatie verwerken

kennis bouwen en delen

W&T in het OJW onderwijs?

aansluitenbijnatuurlijkenieuwsgierigheid-->versterktintrinsiekemo.va.e

eigenvoorkennisalsvertrekpunt

-->adap.efonderwijsaanbodafgestemdopleerling

eigenleervragenonderzoeken

-->versterktautonomieencompeten.eleerlingen

zelfkennisconstrueren-->ontwikkelingmetacogni.evevaardigheden+nieuwekenniswordtbetekenisvolingebed

Waarom vraaggestuurd leren?

W&T in het OJW onderwijs?

Uitdagingen voor leraren?

Ontwerpenvanleeromgeving:doelenenonderwijsaanbod

geen/weinigondersteuningmethode

Begeleidenvandiversiteit:organisatorisch:klassenmanagementcomplex

inhoudelijk:vragenop.maliserenvoorleersto?orgingVoorkomenfragmentarischekennisopbouw?

Evaluerenleeropbrengst:

metenindividueleleerstofvorderingen?realiserenvandekerndoelen?

W&T in het OJW onderwijs?

Kennisenvaardigheden

W&T in het OJW onderwijs?

²  Kennis:canon+historischredenerenà

²  Vaardigheden:chronologie+causaliteit+inleving

²  Didac.ek:leerlingcentraal+vragenstellen

Hoegajeommetbronmateriaal?

W&T in het OJW onderwijs?

²  Associëren²  Vragenstellenaandebron:²  watzieje?Beschrijf!

²  Vragenstellenaandebron:²  watisdecontext?² WieheeKdebrongemaakt?² Metwelkdoelisdiebron

gemaakt?

vraaggestuurd onderwijs in 4 fasen

Fase I: ontwerpen

Fase II: afstemmen op voorkennis

Fase III: leervraag begeleiden +

kennisconstructie

Fase IV: evalueren

DYNAMIND Scenario voor vraaggestuurd leren

Introductie

Inventariseren voorkennis

Noteer op post-its

associaties/ begrippen? NB: per post-it 1 woord

leerdoelen?

leervragen ?

Inventariseren voorkennis

orden post-its op de mindmap

Werk minimaal 1 cluster van post-its uit tot mindmaptak

Inventariseren voorkennis

hiërarchisch rangschikken 1 woord per tak organische vormen

Uitwisselen opbrengst

Hoe begrippen geordend? Kwamen er nieuwe begrippen bij?

Nieuwe leerdoelen opgeroepen?Nieuwe vragen opgeroepen?

verrijking

basis

Leerkrachtmindmap

Inhoudelijk voorbereiden en doelen stellen

W&T in het OJW onderwijs? Reflectie stap 1:voorbereiding

UitgangspuntKerncurriculumBeperkt aantal kernconcepten als startpunt voor kennisconstructie

Reflectie op voorbereiding

spetterend stimulerend verrassend motiverend herkenbaar

beeldvormers: verhalen voorwerpen afbeeldingen video drama stellingen

Doel is leerlingen enthousiast te maken voor het onderwerp

Reflectie op introductie

collectieve voorkennis

Ordenen van concepten Hiërarchische en dwarsverbanden

Woordveld

middeleeuwen

ridders

kastelen

zwaard

klooster

adel

jonkvrouw horige

lijfeigenen landbouw

paarden

steden

handel ambachtslieden

koning oorlog

kruistocht

bidden

monniken

nonnen godsdienst

stadsrechten

pacht

herendiensten

bescherming

schildknaap

boeren

kerk

Woordcluster Klassenmindmap

Introduceren van concepten

Klassenmindmap wordt leidraad voor onderwijsthema

herendiensten

middeleeuwen

kastelen

zwaard

klooster adel

jonkvrouw

horige lijfeigenen

landbouw

paarden

steden handel

ambachtslieden

koning

oorlog

kruistocht

bidden

monniken

nonnen godsdienst

stadsrechten

pacht

bescherming schildknaap

boeren

kerk

Reflectie op inventarisatie

individuele voorkennistoets

Leerlingen structureren voorkennis in mindmap (MB en BB)

Reflectie op inventarisatie

nader oriënteren op voorkennis

Klassenmindmap

Begrippen uit de klassenmindmap worden nader verkend

Leerlingen oriënteren zich op de begrippen uit

de klassenmindmap in diverse bronnen

Wist jij al dat.? Wist jij al dat.?

Reflectie op inventarisatie

feedback vanuit de zaal

Tussenevalua.e

Ingroepjesàplenair(20minuten)ü  Watvraagtditvanje?

ü  Watdoetditmetje?

ü  Hoekunnenweverder?

collectief leervragen bedenken

werken in groepjes krijgen prikkel Gaan non-stop vragen stellen Noteren zoveel mogelijk vragen Selecteren 5 meest interessante vragen

Vragenbrainstorm in groepjes over het thema

? ?

? ? ? ? ? ? ?

? ? ?

? ? ?

Leervragen bedenken (1)

collectief leervragen bedenken

Leervragen bedenken (2)

collectief leervragen waarderen

Groepjes wisselen vragenselectie uit Gaan elkaars vragen waarderen Geven suggesties om vragen te versterken

Collectief verdiepen in de kwaliteit van de leervragen

Leervragen waarderen (1)

Maar wat is een goede vraag ?

vragencategorieën of "elke vraag heeft potentie voor leren"?

feitenvraag verwonderingsvraag

verwervingsvraag

verdiepingsvraag

integratievraag

Leervragen waarderen (2)

Een goede vraag draagt bij tot leren

? Relevantie Haalbaarheid

Leerpotentie

Drie criteria: Relevantie: passend bij onderwerp?

Haalbaarheid: onderzoekbaar? Leerpotentie: leeropbrengst?

Leervragen waarderen (3)

Een goede vraag draagt bij tot leren

Kies minimaal drie vragen Bespreek de kwaliteit “Verbeter” minimaal 1 vraag

Leervragen waarderen (4)

vragen inbrengen ? ?

? ?

?

? ?

? ? ?

?

? ?

? ?

? ?

?

?

?

? ? ?

Inventarisatie van mogelijke interessante vragen.

DYNAMIND Fase III Leervragen inbrengen (1)

welke vragen bedacht?

Leervragen inbrengen (2)

Overzicht verloop scenario

??

? ?

?

?????

?? ?? ???

??

?

? ??

? ??

?

? ?

vragen selecteren vragen adopteren vragen onderzoeken

antwoorden delen en samen kennisbouwen

?

? ? ?

?

? ?

? ? ?

?

? ? ? ?

? ?

?

?

?

? ?

?

? ? ?

?

? ?

Meest interessante vragen worden vastgelegd in klassenmindmap.

Vragen selecteren

?

? ? ?

?

? ?

? ?

?

Leerlingen kiezen een vraag om te gaan onderzoeken.

Leervragen adopteren

?

?

? ?

?

? ?

?

?

? ?

Leerlingen werken vraag uit op werkblad.

Leervragen begeleiden (1)

Leerlingen onderzoeken hun eigen leervragen.

Leervragen begeleiden (2)

?

?

?

?

? ?

?

? ? ?

?

Antwoorden op leervragen worden aan mindmap gelinkt.

Leervragen begeleiden (3)

Harry:Kortevooruitblikenkoppelingmetscenario

klassenmindmap week 1 klassenmindmap week 2 klassenmindmap week 6

Ontwikkeling collectieve kennis bijhouden in klassenmindmap

Samen kennis bouwen (1)

? ?

?

? ?

?

? ?

? ? ?

? ?

?

? ?

leervragen leiden tot vervolg- en verdiepingsvragen

gebruik van zowel opzoek- als onderzoeksvragen

Samen kennis bouwen (2)

voorkennistoets kennistoets

Reflectie op eigen cognitieve ontwikkeling

Evalueren (1)

leerkracht mindmap klassen-mindmap (nr10)

Reflectie op collectieve cognitieve ontwikkeling

Evalueren (2)

? ??? ??

? ?

??

leervragen leerlingen klassen-mindmap (nr10)

Reflectie op metacognitieve ontwikkeling

Evalueren (3)

evaluatie & discussie