WSPÓŁCZESNA ANTROPOLOGIA

POKREWIEŃSTWA

WYKŁAD MONOGRAFICZNY

Tytuł: Wykład monograficzny: współczesna antropologia pokrewieostwa

Rok studiów: I (II stopnia)

Zajęcia: obowiązkowe

Prowadzący: dr Agata Stanisz

Rodzaj zajęd: wykładIlośd punktów ETCS: 5

Ilośd godzin: 30

Semestr: letni (2010/2011) (nowy program)

Sposób zaliczenia: obecnośd na zajęciach, aktywny udział w zajęciach, egzamin ustny

Wymagania wstępne: bierna znajomośd języka angielskiego umożliwiająca czytanie tektów

TREŚĆ ZAJĘĆ

1. Wprowadzenie: co to jest antropologia

pokrewieostwa? Dlaczego studiowanie zagadnieniapokrewieostwa jest istotne dla antropologów?Warsztat: sprawdzenie stanu wiedzy studentów natemat pokrewieostwa, zdiagnozowanie stereotypów,ideologii oraz myślenia esencjalizującego.

2. Ewaluacja dwiczenia z poprzednich zajęd.

Omówienie podstawowych pojęd i koncepcji.

Lektura obowiązkowa:Słownik etnologiczny. Terminy ogólne. Red. Zofia Staszczak. Warszawa-Poznao: PWN, 1987. (hasła:

pokrewieostwo, bilateralny system pokrewieostwa, egozgamia, endogamia, fikcyjne pokrewieostwo, filiacja, grupa domowa, małżeostwo, matriarchat, patriarchat,

rodzina, wymiana małżeoska, zakaz kazirodztwa)

3. Historia kinship i family studies..

Lektura obowiązkowa:Szynkiewicz Sławoj. Pokrewieostwo: studium

etnologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1992, s. 15-93.

Lektura dodatkowa:Malinowski Bronisław. Życie seksualne dzikich w

północno-zachodniej Melanezji: miłośd, małżeostwo i życie rodzinne u krajowców z Wysp Trobrianda

Brytyjskiej Nowej Gwinei. Przeł. Andrzej Waligórski, Józef Chałasioski. Warszawa : Książka i Wiedza,

1957.

4. Dekonstrukcja studiów nad pokrewieostwem.

Lektura obowiązkowa:Schneider David M. Więzi rodzinne, narodowe i religijne

w kulturze amerykaoskiej: próba zdefiniowania więzi rodzinnych. Przeł. Mariola Flis. W: Badanie kultury.

Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Red. Marian Kempny, Ewa Nowicka. Warszawa: PWN,

2004, s. 301-311.Lektury dodatkowe:

Goody Jack. Production and reproduction: a comparative study of the domestic domain. Cambridge:

Cambridge University Press, 1976. Lévi-Strauss Claude. Spojrzenie z oddali. Przeł. Wincenty

Grajewski. Warszawa : PIW, 1993.

5. Nowe studia nad pokrewieostwem: rewitalizacja/teorie

feministyczne (nexus: gender, nierównośd, pokrewieostwo

Lektury obowiązkowe:Collier Jane F., Yanagisako Sylvia J. O ujednoliconą analizę płci

kulturowej i pokrewieostwa. Przeł. Ewa Klekot. W: Gender. Perspektywa antropologiczna. T.1. Red. Renata E. Hryciuk,

Agnieszka Kościaoska. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 21-55.

Howell Signe, Melthuus Marit. Studia nad pokrewieostwem, osobą ludzką czy nad płcią kulturową. Przeł. Agnieszka Kościaoska. W: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Red. Marian Kempny, Ewa Nowicka. Warszawa: PWN, 2005, s.

309-339.Lektura dodatkowa:

Moore Henrietta L. Płed kulturowa i status – wyjaśnienie sytuacji kobiet. Przeł. Anna Ostrowska. W: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Red. Marian Kempny, Ewa Nowicka.

Warszawa: PWN, 2005, s. 309-339.

6. Pokrewieostwo zglobalizowane: najbardziej aktualne

studia nad pokrewieostwem (globalizacja, kolonializm, kapitalizmi konsumpcja, nacjonalizm, NRT i wiedza biomedyczna,transnarodowośd i migracje)

Lektury obowiązkowe (do wyboru):Carsten Janet. Constitutive Knowledge: TracingTrajectories of

Information in New Contexts of Relatedness. Anthropological Quarterly 2007, nr 2, s. 403 - 426.

Faubion James D., Hamilton Jennifer A. Sumptuary Kinship. Anthropological Quarterly 2007, nr 2, s. 533-559.

Suzuki Nobue. Marrying a Marilyn of the Tropics: Manhood and Nationhood in Filipina-Japanese Marriages. Anthropological

Quarterly 2007, nr 2, s. 427-454.

7. Metody badao pokrewieostwa i rodziny.

Metoda genealogiczna. Warsztat.

Lektura obowiązkowa:Barnard Alain, Good Anthony. Research practices

in the study of kinship. Przedmową opatrzył Raymond Firth. London: Academic Press,

1984, s. 1-36.

8. Koncepcje rodziny i gospodarstwa

domowego.

Lektury obowiązkowe: Collier Jane F., Rosaldo Michelle Z., Yanagisako

Sylvia J. Czy rodzina istnieje? Nowe ujęcia antropologiczne. Przeł. Anna Ostrowska. W: Gender. Perspektywa antropologiczna. T.1.

Red. Renata E. Hryciuk, Agnieszka Kościaoska. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu

Warszawskiego, 2007, s. 60-75.Kwak Anna. Rodzina w dobie przemian.

Małżeostwo i kohabitacja. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2005, s. 13

-69.

9. Ideologie pokrewieostwa, pamięd i dyskursy o rodzinie.

•

Lektury obowiązkowe: Firth Raymond, Hubert Jane, Forge Anthony. Families and their

Relatives. Kinship in a Middle Class Sector of London. An Anthropological Study. London: Routledge and Kegan Paul, 1969, s. 87-152. (roz. 4: Kinship Ideology, roz. 5: Factors in

Kin Knowledge).Dyczewski Leon. Rodzina polska i kierunki jej przemian. Warszawa:

Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, 1981, s. 17-57.

Lektury dodatkowe:http://forum.gazeta.pl/forum/w,567,112670717,112704502,Re_P

atriarchat_co_o_tym_sadzicie_.htmlhttp://forum.gazeta.pl/forum/w,16,112109061,112110601,Re_Cel

em_malzenstwa_jest_prokreacja_.htmlhttp://forum.gazeta.pl/forum/w,29,106729015,,Czy_tzw_rodziny_

rozbite_sa_patologiczne_.html?v=2

10. Pokrewieostwo, emocje i ekonomia (wymiana,

wzajemnośd, pomoc, altruizm, bezpieczeostwo socjalne)

Lektura obowiązkowa: Benda-Beckmann Franz von, Benda-Beckmann Keebet von.

Introduction to “Coping with insecurity: an ‘underall’ perspective on social security in the Third World”. Focaal

1994, nr 22/23, s. 7-31.

Lektury dodatkowe:Grandits Hannes, Heady Patrick. Distinct inheritances: property,

family and community in a changing Europe. Münster: LIT, 2003.

Woźniak Zbigniew. Bezpieczeostwo socjalne rodziny. Roczniki Socjologii Rodziny. Studia Socjologiczne oraz Interdyscyplinarne 1994, t. VI, s. 285- 300.

http://forum.gazeta.pl/forum/w,20012,108337130,,W_jaki_sposob_pomagaja_Wam_rodzice_tesciowie_.html?v=2

11. Specyfika pokrewieostwa

europejskiego.

Lektury obowiązkowe: Buchowski Michał. Family in Europe: urban and

rural contexts compared. W: Family, kinship and state in contemporary Europe. Vol.3. Perspectives on Theory and Policy. Red.

Patric Heady, Martin Kohli. Frankfurt-New York, 2010, s. 295 – 313.

Grandits Hannes. Introduction: the reshaping of family and kin relations in European welfare

systems. W: Family, kinship and state in contemporary Europe. Vol.1. The Century of

Welfare: Eights Countries. Red. Hannes Grandits. Frankfurt-New York, 2010, s.23- 46.

12. Pokrewieostwo w Polsce.

GŁÓWNE CELEStudent:

1) uzyskuje podstawową wiedzę na temat: - historii studiów nad pokrewieostwem i rodziną,

- współczesnych teorii pokrewieostwa- metod badao nad pokrewieostwem

- podstawach koncepcji związanych ze studiami genderowymi2) rozumie:

- pojęcia i koncepcje teoretyczne i analityczne związane z antropologią pokrewieostwa

- istotnośd wiedzy dotyczącej historii antropologii pokrewieostwa- możliwośd szerokiego zastosowania teorii pokrewieostwa

3) posiada umiejętności: - dekonstruowania i krytycznej analizy ideologii oraz dyskursów na

temat pokrewieostwa oraz rodziny- orientacji w nomenklaturze związanej z antropologią pokrewieostwa

- zastosowania podstawowej metody badao pokrewieostwa

SPIS LEKTUR OBOWIĄZKOWYCH

Barnard Alain, Good Anthony. Research practices in the study of kinship. Przedmowąopatrzył Raymond Firth. London: Academic Press, 1984, s. 1-36.

Benda-Beckmann Franz von, Benda-Beckmann Keebet von. Introduction to “Copingwith insecurity: an ‘underall’ perspective on social security in the Third World”.Focaal 1994, nr 22/23, s. 7-31.

Buchowski Michał. Family in Europe: urban and rural contexts compared. W: Family,kinship and state in contemporary Europe. Vol.3. Perspectives on Theory andPolicy. Red. Patric Heady, Martin Kohli. Frankfurt-New York, 2010, s. 295 – 313.

Carsten Janet. Constitutive Knowledge: Tracing Trajectories of Information in NewContexts of Relatedness. Anthropological Quarterly 2007, nr 2, s. 403 – 426.

Collier Jane F., Rosaldo Michelle Z., Yanagisako Sylvia J. Czy rodzina istnieje? Noweujęcia antropologiczne. Przeł. Anna Ostrowska. W: Gender. Perspektywaantropologiczna. T.1. Red. Renata E. Hryciuk, Agnieszka Kościaoska. Warszawa:Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 60-75.

Collier Jane F., Yanagisako Sylvia J. O ujednoliconą analizę płci kulturowej ipokrewieostwa. Przeł. Ewa Klekot. W: Gender. Perspektywa antropologiczna. T.1.Red. Renata E. Hryciuk, Agnieszka Kościaoska. Warszawa: WydawnictwaUniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 21-55.

Dyczewski Leon. Rodzina polska i kierunki jej przemian. Warszawa: OśrodekDokumentacji i Studiów Społecznych, 1981, s. 17-57.

Firth Raymond, Hubert Jane, Forge Anthony. Families and their Relatives. Kinship in aMiddle Class Sector of London. An Anthropological Study. London: Routledge andKegan Paul, 1969, s. 87-152. (roz. 4: Kinship Ideology, roz. 5: Factors in KinKnowledge).

Faubion James D., Hamilton Jennifer A. Sumptuary Kinship. Anthropological Quarterly2007, nr 2, s. 533-559.

Goody Jack. Production and reproduction: a comparative study of the domesticdomain. Cambridge: Cambridge University Press, 1976.

Grandits Hannes. Introduction: the reshaping of family and kin relations in Europeanwelfare systems. W: Family, kinship and state in contemporary Europe. Vol.1. TheCentury of Welfare: Eights Countries. Red. Hannes Grandits. Frankfurt-New York,2010, s.23- 46.

Grandits Hannes, Heady Patrick. Distinct inheritances: property, family andcommunity in a changing Europe. Münster: LIT, 2003.

Howell Signe, Melthuus Marit. Studia nad pokrewieostwem, osobą ludzką czy nadpłcią kulturową. Przeł. Agnieszka Kościaoska. W: Badanie kultury. Elementy teoriiantropologicznej. Red. Marian Kempny, Ewa Nowicka. Warszawa: PWN, 2005, s.309-339.

Kwak Anna. Rodzina w dobie przemian. Małżeostwo i kohabitacja. Warszawa:Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2005, s. 13 -69

Lévi-Strauss Claude. Spojrzenie z oddali. Przeł. Wincenty Grajewski. Warszawa: PIW,1993.

Malinowski Bronisław. Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji:miłośd, małżeostwo i życie rodzinne u krajowców z Wysp Trobrianda BrytyjskiejNowej Gwinei. Przeł. Andrzej Waligórski, Józef Chałasioski. Warszawa : Książka iWiedza, 1957.

Moore Henrietta L. Płed kulturowa i status – wyjaśnienie sytuacji kobiet. Przeł. AnnaOstrowska. W: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Red. MarianKempny, Ewa Nowicka. Warszawa: PWN, 2005, s. 309-339.

Schneider David M. Więzi rodzinne, narodowe i religijne w kulturze amerykaoskiej:próba zdefiniowania więzi rodzinnych. Przeł. Mariola Flis. W: Badanie kultury.Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Red. Marian Kempny, EwaNowicka. Warszawa: PWN, 2004, s. 301-311.

Słownik etnologiczny. Terminy ogólne. Red. Zofia Staszczak. Warszawa-Poznao: PWN,1987.

Suzuki Nobue. Marrying a Marilyn of the Tropics: Manhood and Nationhood inFilipina-Japanese Marriages. Anthropological Quarterly 2007, nr 2, s. 427-454.

Szynkiewicz Sławoj. Pokrewieostwo: studium etnologiczne. Warszawa: WydawnictwoUniwersytetu Warszawskiego, 1992, s. 15-93.

Woźniak Zbigniew. Bezpieczeostwo socjalne rodziny. Roczniki Socjologii Rodziny.Studia Socjologiczne oraz Interdyscyplinarne 1994, t. VI, s. 285- 300.

UWAGI

• akceptowane są dwie nieobecności studentki/studenta na zajęciach

• każda kolejna nieobecnośd będzie się wiązała z koniecznością przeczytania tekstów obowiązkowego i dodatkowego oraz ich streszczenia w formie ustnej w terminach moich dyżurów

• wszystkie teksty obowiązkowe znajdą się w teczce w bibliotece IEiAK

POLECANE STRONY INTERNETOWE

• INTERAKTYWNY TUTORIAL: http://www.umanitoba.ca/faculties/arts/anthropology/kintitle.html

• SŁOWNIK POJĘĆ: http://www.as.ua.edu/ant/Faculty/murphy/436/kinship.htm

• KINSHIP STUDIES BLOG: http://kinshipstudies.org

• ANTROPOLOGIA POKREWIEOSTWA I RODZINY: http://kinship.blox.pl/html

• PROJEKT KINSHIP AND SOCIAL SECURITY: http://www.eth.mpg.de/kass/

• KINSHIP. WPROWADZENIE: http://www.ausanthrop.net/research/kinship/

• PROJEKT CHANGING FAMILY: http://www.shef.ac.uk/familiesandfood/index.html

dr Agata Staniszastanis@tlen.plpokój 415poniedziałek 10:00 - 12:00czwartek 15:00 - 16:30