Wpływ kryzysu finansowego Wpływ kryzysu finansowego

na polski sektor bankowyna polski sektor bankowy

Jerzy StopyraJerzy StopyraCzłonek Zarządu NBP

Warszawa, październik 2009

2

AGENDAAGENDA

1.1. Wpływ kryzysu na sektor bankowyWpływ kryzysu na sektor bankowy

2.2. Działania ograniczające ryzyka Działania ograniczające ryzyka

w systemie finansowymw systemie finansowym

3

Zaburzenia na światowych rynkach Zaburzenia na światowych rynkach pieniężnychpieniężnych

Premia za ryzyko na rynku depozytów międzybankowych

-50

0

50

100

150

200

250

300

350

400

12

-20

07

2-2

00

8

4-2

00

8

6-2

00

8

8-2

00

8

10

-20

08

12

-20

08

2-2

00

9

4-2

00

9

6-2

00

9

8-2

00

9

Polska USA

strefa euro Wielka Brytania

4

Zmiany na polskim rynku Zmiany na polskim rynku pieniężnympieniężnym

Obroty Obroty na rynku depozytów na rynku depozytów międzybankowychmiędzybankowych

Zobowiązania polskich banków Zobowiązania polskich banków wobec finansowych rezydentów i wobec finansowych rezydentów i

nierezydentównierezydentów

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

1-20

06

4-20

06

7-20

06

10-2

006

1-20

07

4-20

07

7-20

07

10-2

007

1-20

08

4-20

08

7-20

08

10-2

008

1-20

09

4-20

09

7-20

09

mld

zł

.

Całość rynku - na podstawie danych z systemu SORBNET

Dane stanowiące podstawę do wyliczenia stawki Polonia

0

20

40

60

80

100

120

140

8-20

08

10-2

008

12-2

008

2-20

09

4-20

09

6-20

09

8-20

09

mld

zł

.

Krajowy rynek międzybankowyZagraniczny rynek międzybankowy

5

Pogorszenie warunków Pogorszenie warunków funkcjonowania banków funkcjonowania banków

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

3-20

07

6-20

07

9-20

07

12-2

007

3-20

08

6-20

08

9-20

08

12-2

008

3-20

09

6-20

09

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

1-20

07

4-20

07

7-20

07

10-2

007

1-20

08

4-20

08

7-20

08

10-2

008

1-20

09

4-20

09

7-20

09

Wzrost PKBWzrost PKB Stopa bezrobociaStopa bezrobocia

6

Aktualna sytuacjaAktualna sytuacja

5%

7%

9%

11%

13%

15%

17%

19%

21%

23%

25%

12-2

003

06-2

004

12-2

004

06-2

005

12-2

005

06-2

006

12-2

006

06-2

007

12-2

007

06-2

008

12-2

008

06-2

009

banki komercyjne banki spółdzielcze

ROEROE ROAROA

0,4%

0,6%

0,8%

1,0%

1,2%

1,4%

1,6%

1,8%

2,0%

12-2

003

06-2

004

12-2

004

06-2

005

12-2

005

06-2

006

12-2

006

06-2

007

12-2

007

06-2

008

12-2

008

06-2

009

banki komercyjne banki spółdzielcze

7

Aktualna sytuacjaAktualna sytuacja

10,0%

10,5%

11,0%

11,5%

12,0%

12,5%

13,0%

13,5%

14,0%

14,5%

15,0%12

-200

5

12-2

006

12-2

007

12-2

008

03-2

009

06-2

009

07-2

009

banki komercyjne banki spółdzielcze

Współczynnik wypłacalnościWspółczynnik wypłacalności

8

Aktualna sytuacjaAktualna sytuacja

Wskaźniki kredytów Wskaźniki kredytów zagrożonychzagrożonych

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

12-2

004

12-2

005

12-2

006

12-2

007

12-2

008

03-2

009

06-2

009

banki spółdzielcze

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

12-2

004

12-2

005

12-2

006

12-2

007

12-2

008

03-2

009

06-2

009

banki komercyjne

9

Aktualna sytuacjaAktualna sytuacja

-80%

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2006

Q04

2007

Q01

2007

Q02

2007

Q03

2007

Q04

2008

Q01

2008

Q02

2008

Q03

2008

Q04

2009

Q01

2009

Q02

Kredyty dla przedsiębiorstw Kredyty mieszkaniowe

Kredyty konsumpcyjne

-100%

-80%

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

2006

Q04

2007

Q01

2007

Q02

2007

Q03

2007

Q04

2008

Q01

2008

Q02

2008

Q03

2008

Q04

2009

Q01

2009

Q02

Kredyty dla przedsiębiorstw Kredyty mieszkaniowe

Kredyty konsumpcyjne

Procent netto banków, które Procent netto banków, które zaostrzyły kryteria udzielania zaostrzyły kryteria udzielania

kredytówkredytów

Zmiana popytu na kredyty Zmiana popytu na kredyty procent netto bankówprocent netto banków

Polityka kredytowa Polityka kredytowa bankówbanków

10

Aktualna sytuacjaAktualna sytuacja

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

12-2

003

6-20

04

12-2

004

6-20

05

12-2

005

6-20

06

12-2

006

6-20

07

12-2

007

6-20

08

12-2

008

6-20

09

mld

zł

banki komercyjne

Kredyty dla instytucji Kredyty dla instytucji samorządowychsamorządowych

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

1,6

1,8

2

12-2

003

6-20

04

12-2

004

6-20

05

12-2

005

6-20

06

12-2

006

6-20

07

12-2

007

6-20

08

12-2

008

6-20

09

mld

zł

banki spółdzielcze

11

Aktualna sytuacjaAktualna sytuacja

4,6

0,5

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

5

1997 - 2009 I połowa 2009

mld

zł

Finansowanie samorządówFinansowanie samorządów

Emisje papierów dłużnychEmisje papierów dłużnych Kredyty Kredyty

17,7

0,20

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

Stan na 06-2009 Zmiana w I połowie 2009

mld

zł

12

Główne wyzwania Główne wyzwania dla polskiego sektora bankowegodla polskiego sektora bankowego

• Spowolnienie gospodarcze Spowolnienie gospodarcze

• Cena i dostępność finansowaniaCena i dostępność finansowania

• Dostępność zabezpieczeń przed ryzykiem Dostępność zabezpieczeń przed ryzykiem

kursowym oraz stopy procentowejkursowym oraz stopy procentowej

13

Działania banków centralnychDziałania banków centralnychw odpowiedzi na kryzysw odpowiedzi na kryzys

• FAZA IFAZA I – działania standardowe:

– zapewnienie bankom dostępu do płynności krótkoterminowej

• FAZA IIFAZA II – ewolucja działań w czasie:

– zapewnienie bankom dostępu do płynności na dłuższe okresy

– rozszerzenie listy kwalifikowanych zabezpieczeń

• FAZA IIIFAZA III – działania niestandardowe:

– poprawa dostępności kredytu dla gospodarki

równoległe obniżenie ceny pieniądzarównoległe obniżenie ceny pieniądza

14

Działania NBPDziałania NBP

15 wrzesień 2008

Upadek Lehman Brothers

13 października 2008

Pakiet ZaufaniaPakiet Zaufania

NBP wprowadza 3-miesięczne operacje repo oraz FX swap

22 stycznia 2009

NBP dokonuje wykupu wyemitowanych obligacji (8,2 mld zł)

27 maja 2009

RPP obniża stopę rezerwy obowiązkowej do 3,0%

31 marca 2009

NBP oferuje repo o terminie zapadalności 6 miesięcy

15

Pakiet Zaufania NBPPakiet Zaufania NBP

• Ogłoszony 13 października 2008 r. kompleksowy pakiet działań mający na celu przywrócenie zaufania na rynku międzybankowym:– umożliwił bankom pozyskiwanie środków w złotych w

operacjach repo na okresy dłuższe niż jeden dzień– umożliwił bankom pozyskiwanie środków w walutach

obcych w postaci swapów walutowych

– rozszerzył listę zabezpieczeń operacji z NBP

• Rozszerzenie Pakietu Zaufania:– wcześniejszy wykup obligacji NBP w styczniu 2009– nowe działania od maja 2009 r.:

• operacje zasilające sektor bankowy w płynność na dłuższe okresy (do 6 m-cy)

• możliwość rolowania operacji repo pod zastaw tego samego zabezpieczenia (netting)

• rozszerzenie listy akceptowalnych zabezpieczeń w operacjach repo

16

Działania NBPDziałania NBPw obszarze polityki stopy procentowejw obszarze polityki stopy procentowej

WIBOR3M / Stopa referencyjna

3,0%

3,5%

4,0%

4,5%

5,0%

5,5%

6,0%

6,5%

7,0%

9-2

008

10-2

008

11-2

008

12-2

008

1-2

009

2-2

009

3-2

009

4-2

009

5-2

009

6-2

009

7-2

009

8-2

009

9-2

009

WIBOR 3M Stopa referencyjna

Stopa referencyjna

została obniżona o 250 pb

WIBOR 3M spadł o 232 pb

Upadek Lehman Brothers

17

Pakt na Rzecz Rozwoju Akcji Pakt na Rzecz Rozwoju Akcji Kredytowej Kredytowej

w Polscew Polsce• Pakt jako odpowiedź na malejącą w ostatnich

miesiącach dynamikę podaży kredytów – inicjatywa NBP

• Cel: stworzenie wielostronnej płaszczyzny współpracy w zakresie działań mających ułatwić dostępność kredytów dla gospodarki

• Cykl spotkań z przedstawicielami sektora bankowego, UKNF i MF – postulaty działań

18

Dalszy rozwój sytuacjiDalszy rozwój sytuacji

Strategia absorbowania nadpłynności „exit strategy” – dylematy:

- Pojawienie się ryzyka inflacyjnego i jednoczesne utrzymywanie się problemów na rynku pieniężnym => bank centralny może być zmuszony do utrzymania przynajmniej części niestandardowych działań oraz podwyższenia stóp procentowych

- Normalizacja sytuacji na rynku pieniężnym i brak ryzyka inflacyjnego => niestandardowe działania zostaną cofnięte przed podwyżkami stóp procentowych przez bank centralny

19

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę