World Green Infrastructure Congress Berlijn · Leitfaden fassadenbegrünung (2013) is in herziening...
Transcript of World Green Infrastructure Congress Berlijn · Leitfaden fassadenbegrünung (2013) is in herziening...
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 1
World Green Infrastructure Congress
Berlijn
20-22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 2
WGIC Berlijn
◘ + 800 geregistreerde deelnemers uit 44 landen
◘ 98 lezingen – 105 sprekers
◘ 49 exposanten
◘ 58 posters
Algemeen
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 3
WGIC Berlijn
◘ Lezingen: 5 parallelle lezingen per blok
◘ Onderwerpen:
Overzicht van groene gebouwen (1)
Regenwater management (3)
Biodiversiteit – bescherming van soorten (2)
Subsidies en andere financiële premies (3)
Beleidsstructuren (2)
Strategieën voor het groener maken van gebouwen (1)
Interieurbegroening (6)
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 4
WGIC Berlijn
◘ Lezingen: 5 parallele lezingen per blok
◘ Onderwerpen:
Duurzame gebouwen – energie – ecosysteemdiensten (3)
Architectuur – projecten – goede praktijk (2)
Steun voor groene infrastructuur op Europees niveau (1)
Onderhoud en verzorging (1)
Steden van de toekomst (1)
Kosten-baten analyse (2)
Stadslandbouw (1)
Innovaties (1)
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 5
WGIC Berlijn
◘ Belangrijkste opmerkingen: Duitsland: 10% van de platte daken is groen (17% intensief, 83%
extensief) = 10 à 14 miljoen m²/jaar
▪ FLL richtlijnen voor groendaken en groene gevels (geen LWS)
▪ Witboek “stadsgroen”
Frankrijk: Règles Professionnelles (groene wanden) worden eind 2017
gepubliceerd (na 2,5j werk)
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 6
WGIC Berlijn
◘ Jürgen Preiss: Oostenrijk:
▪ Leitfaden fassadenbegrünung (2013) is in herziening + uitbreiding (90pg. →
150pg.)
▪ Indeling van de verschillende systemen:
20-21/06/2017
SnoeienKosten vorm/variatie
Onderhoud Irrigatie Begroeningsduur
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 7
WGIC Berlijn
◘ Jürgen Preiss: Oostenrijk:
▪ Leitfaden fassadenbegrünung (2013) is in herziening + uitbreiding (90pg. →
150pg.)
▪ Tot stand gekomen naast andere documenten (o.a. leidraad voor
zonnepanelen en het strategieplan van Wenen voor de vermindering van het
hitte eiland)
▪ Geen technische publicatie
▪ Veel details -> systematische aanpak
▪ Vergelijking kosten-baten
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 8
WGIC Berlijn
◘ Jürgen Preiss: Oostenrijk:
▪ Brandtesten met klimop
▪ Klimop brandt na 5min30sec.
▪ => brandrichtlijnen voor klimplanten met en zonder klimhulp
▪ => brandrichtlijnen voor geventileerde gevelsystemen
▪ Kadaster van groendaken en – gevels in Wenen
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 9
WGIC Berlijn
◘ Wolfgang Ernst: 30 jaar dakbegroening
▪ Dakafdichting: indien er problemen zijn met een groendak ligt de oorzaak
meestal bij de dakafdichting die niet conform werd geplaatst => technische
keuring alvorens verdere werken uit te voeren => 2/3e van de
schadegevallen voorkomen
▪ “Goedkoop is altijd duurder als correct.”
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 10
WGIC Berlijn
◘ Wolfgang Ernst: 30 jaar dakbegroening
▪ Groendak: oorzaak: inplanten zonder rekening te houden met de seizoenen
(planten als bouwmateriaal behandelen): best geen groendak installeren
tussen midden oktober en eind februari
▪ Substraat wordt uitgewassen onder invloed van neerslag indien er geen
planten groeien
▪ Onderhoud is belangrijk zodat onkruid de oorspronkelijke vegetatie niet
overwoekerd
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 11
WGIC Berlijn
◘ Wolfgang Ernst: 30 jaar dakbegroening
▪ Positieve noot: er is veel ervaring opgedaan
▪ De levensduur van een dakbedekking onder een groendak bedraagt meer
dan 50 jaar
▪ De levensduur van een dakbedekking onder grind bedraagt meer dan 30 jaar
▪ Indien men de totale levensduur van het dak in rekening brengt, lonen de
geringe meerkosten voor een extensief groendak
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 12
WGIC Berlijn
◘ Scott MacIvor: Biodiversiteit en selectie van plantsoorten verbeteren de prestaties van
een groendak
▪ Biodiversiteit groendak – grassen + wilde bloemen + vetplanten = meer water
captatie, meer evapotranspiratie en een verminderde oppervlakte T t.o.v.
enkel sedum
▪ Meer leefgebied voor dieren (vooral bijen)
▪ Toronto: richtlijnen voor biodiverse groendaken
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 13
WGIC Berlijn
◘ C.Y. Jim: Intensief tropisch groendak
Substraatdikte = 1m => versteviging van de dakplaat tot 22kPa
Zo veel mogelijk inheemse plantensoorten gebruiken
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 14
WGIC Berlijn
◘ C.Y. Jim: Koelend effect door evaporatie en transpiratie
Isolerend effect door vegetatie en substraat
Lagere binnentemperatuur => vermindering elektriciteitsverbruik
Vermindering regenwaterafvoer
Verbetering kwaliteit regenwater
Landschappelijke en aantrekkelijke waarde voor de buurt
Demonstratieproject
Delen en overbrengen van technologische
kennis
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 15
WGIC Berlijn
◘ Belangrijkste opmerkingen: Regenwatermanagement: regentuinen => kunnen onderlopen bij hevige
regen (pleinen herinrichten)
Onderhoud is niet noodzakelijk negatief => nieuwe jobs
Europese projecten over Nature Based Solutions (NBS):
▪ www.oppla.eu
▪ www.think-nature.eu
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 16
WGIC Berlijn
◘ Volgende congressen:
EUGIC 2017 (29-30/11 Boedapest): http://eugic.events/
WGIC 2018 (India): http://iginasia.org/wgic.php
WGIC 2019 (Noorwegen): http://scandinavian-green-
roof.org/
20-21/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 17
WGIC Berlijn
◘ Case studies
1. Wohnhaus Glogauer Strasse
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 18
WGIC Berlijn
◘ Case studies
1. Wohnhaus Glogauer Strasse
- systeem Vertiko
- installatiejaar: 2016
- http://www.vertiko-gmbh.de/index.php?pages=living-
walls§ion=Living%20Walls
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 19
WGIC Berlijn
◘ Case studies
1. Wohnhaus Glogauer Strasse
- 165m² planten
- 3500 planten
- opgevat als voorhanggevel
- ondergrond = lichte steen (Poroton) => onderconstructie voorzien
- 800€/m² (geplaatst + irrigatiesysteem)
- 4000€/jaar onderhoudskost (10% plantgoed inbegrepen)
- onderhoud: 2x per jaar met een hoogtewerker
- mineraal substraat: perliet => hoge waterretentie
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 20
WGIC Berlijn
◘ Case studies
1. Wohnhaus Glogauer Strasse
- tijdgestuurde irrigatie (webbased – 4 verschillende circuits) met
leidingwater – 13 minuten per dag
Opm.: sensorgestuurde irrigatie staat nog niet op punt
- max. 1,5m tussen de verschillende irrigatieleidingen
- vorstsensor: vanaf 3°C worden de leidingen leeggeblazen
- voedingsstoffen: Peeters
- problemen met de brandweer => onderbreken van het vilt
- temperatuursensoren: indien >55°C bovenaan => irrigatie start
continu om de temperatuur te laten dalen
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 21
WGIC Berlijn
◘ Case studies
2. Wohnhausfassade Carl Stahl
- passiefhuis Engeldamm
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 22
WGIC Berlijn
◘ Case studies
2. Wohnhausfassade Carl Stahl
- installatiejaar: 2012
- grondgebonden groen (klimop – wilde wingerd) met klimhulp van Carl
Stahl
- ontworpen door SC architecten, gehuisvest onderaan het gebouw
- 3 maanden: planning, constructie en plaatsing (3 weken met 2 pers.)
- 400m² net (net met kleine openingen, kabel van 8mm dik rondom)
- net = 360 roestvast staal = duurder, maar beter bestand tegen
pesticiden
- 80.000€
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 23
WGIC Berlijn
◘ Case studies
2. Wohnhausfassade Carl Stahl
- ramen in het net: eerst net plaatsen, daarna ramen uithalen
net = valbeveiliging
- statische berekeningen + ontwerp bepalen het aantal bevestigingen:
staal zal doorhangen, indien niet gewenst, meer bevestigingspunten
voorzien = altijd overgedimensioneerd.
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 24
WGIC Berlijn
◘ Case studies
3. Institut für Physik der Humboldt-Universität zu Berlin
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 25
WGIC Berlijn
◘ Case studies
3. Institut für Physik der Humboldt-Universität
zu Berlin
- installatiejaar: 2003
- totale oppervlakte: 9700m²
- grondgebonden groen (10 verschillende soorten klimplanten) met
klimhulp – 3 binnenpleinen en buitengevel => 9 verschillende gevels
- 150 bloembakken op verschillende hoogtes
- irrigatiesysteem, niet webbased
Opm.: beter webbased
- veel evaporatieve koeling
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 26
WGIC Berlijn
◘ Case studies
3. Institut für Physik der Humboldt-Universität
zu Berlin
- bladverliezende planten voor zonnewinsten in de winter
- planten hebben veel voordelen voor het gebouw ten opzichte van
zonneschermen
- veel sensoren in de wanden
- druppelleidingen: reeds 15 jaar. Soms beetje problemen
- al 3 jaar geen voedingsstoffen meer gegeven
- problemen met de waterkwaliteit
- al 3x herplant => pesticiden die uit het bouwmateriaal zijn geloogd
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 27
WGIC Berlijn
◘ Case studies
4. Dieringer GmbH http://www.dieringer-blechbearbeitung.de/
metaalverwerkend
bedrijf
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 28
WGIC Berlijn
◘ Case studies
4. Dieringer GmbH
- installatiejaar: 2012-2016
- 2 verschillende LWS systemen
Helix
voor koudere regio’s, modules kunnen eenvoudig verwijderd worden
om binnen te overwinteren
vast planten
https://www.helix-
pflanzen.de/de/pflanzensysteme/produkte/fassadenbegruenung/helix-
systemfassade
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 29
WGIC Berlijn
◘ Case studies
4. Dieringer GmbH
- 2 verschillende LWS systemen
kruiden en groenten
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 30
WGIC Berlijn
◘ Case studies
4. Dieringer GmbH
- gootsysteem voor groendaken
- dikte van het daksubstraat: 8 à 10cm in het midden
- kruiden en groenten
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 31
WGIC Berlijn
◘ Case studies
5. Photobioreaktor
22/06/2017
WGIC Berlijn – 20-22/06/2017 - Pagina 32
WGIC Berlijn
◘ Case studies
5. Photobioreaktor
- installatiejaar: 2015
- micro-algen: 1-cellige micro-organismen
- CO2 uit de binnenlucht omvormen => luchtzuivering en biomassa
- eindproduct kan geoogst worden
- slechts 2 soorten mogen geconsumeerd worden (van de 400.000
soorten wereldwijd)
- systeem: constant stijgende buizen
- aangereikte lucht wordt ingepompt => circulatie
- opstelling: 2x 1.500L => 1kg droog algenpoeder per dag oogsten
22/06/2017