Workshop PlacemakingLandelijk Congres Openbare Ruimte

Rotterdam 20 juni 2019

Marchel-Wim van DongenZelfstandig landschapsarchitect MWVD.nl / commissie vakontwikkeling NVTL

Leo de GraaffVoorzitter wooncommissie Koopvaardijhof / Antwerpse Hoofd

Opzet workshop

• 11.30 – 11.40 – Introductie en kennismaking• 11.40 – 12.00 - Wat is placemaking?• 12.00 – 12.10 - Uitleg case

• De plek• Verhaal vanuit de bewoners• Het probleem

• 12.10 – 12.25 - Brainstorm 1: het verhaal van de plek / branding• 12.25 – 12.35 - Korte pitch branding per groep• 12.35 – 13.00 - Brainstorm 2: placemaking• 13.00 – 13.10 - Korte pitch evenement/activiteit• 13.10 – 13.30 - Plenaire discussie en afronding

Wat is placemaking?

• Placemaking is een manier van kijken naar de openbare ruimte• Lokale insteek• Vanuit wensen en ideeën van (toekomstige) gebruikers • Potentie van plekken (anders) benutten of inzichtelijk maken

• Veel gebruikt als start van bottom-up proces:• Met gebruikers werken aan de verbetering van de openbare ruimte.• Vaak resulterend in een concreet evenement of activiteit

Placemakingals evenement/activiteit/ingreep

Waarom placemaking?

Waarom placemaking?

• De maatschappij verandert (steeds sneller)• Daarmee de behoeftes• En het ruimtelijk domein moet daarin mee

Wat vroeger levendigheid op straat was …..

Waarom placemaking?

• De gebruiker wordt belangrijker• Mondiger• Kennis• Overheid gaat van dirigeren naar faciliteren

• Planners kijken te weinig buiten de eigen professie• Deadlines• Budget• Angst• Etc.

De relatie aangaan met gebruikers is niet moeilijk maar wel een vak apart ….

Placemaking zorgt voor

• Aandacht voor een plek• Het inzichtelijk maken van het probleem van een plek• Het tonen van onbenutte kansen van een plek• Het samenbrengen van mensen op een plek• Het voeren van een discussie over een plek

Oorsprong placemaking

Jane Jacobs

• Aanklacht tegen de stad• De auto als boosdoener• Stedenbouwkundigen maken monofunctionele

wijken die niet functioneren

• Architectuur is niet belangrijk• Hoe de mens zich door de stad beweegt wel

(menselijke maat)

Jane Jacobs – over buitenruimte

• Een stad bestaat uit meer vreemdelingen dan bekenden• Parken en pleinen zijn een groot deel van de dag leeg• Plannen maken gaat niet over fantaseren maar over het begrijpen van

gedrag en behoefte van de gebruikers.• Monotonie in buitenruimte en omgeving zorgt voor dode, saaie plekken

“A generalized neighborhood park that is stuck with functional monotony of surroundings in any form is inexorably a vacuum for a significant part of the day. “ “In cities, liveliness and variety attract more Iiveliness; deadness and monotony repell life.”Jane Jacobs – the death and life of great American cities

Placemaking anno nu

Placemaking anno nu

Gedachtengoed Jane Jacobs opgepakt door Fred Kent van PPS – New York• Boek ‘How to turn a place around’• Door CROW vertaald in het boek ‘Succesvolle openbare ruimtes’.

Maar ook : • Life between buildings, Jan Gehl• The city at eye level, Meredith Glaser

Placemaking kritiek

• Kan je met placemaking echt mooie plekken maken?• Ontwerpers zijn als geen ander in staat om de ‘Genius Loci’ te

combineren met vaak conflicterende wensen.• Het maken van sensationele plekken of omgaan met erfgoed is iets

wat niet door het publiek zou moeten worden opgepakt

Salk Center (campus) – Louis Kahn

Higline New York

Waarbij de essentie is: Dat doen we samen!

Dat verhaal maken heet tegenwoordig ‘branding’

Sponsored by

Sponsored by

Placebranding

Placebranding

• Instagram vriendelijkheid van plekken• Goed verhaal

Vs

• Authenticiteit

‘Place branding is believed to be a way of making places famous’Anholt, 2010, p. 7

‘in today’s globalized, networked world every place has to compete with every other place for its share of the world’s consumers, tourists, business, investment, capital, respect and attention.’ Anhold, 2006, p. 2

Case: Antwerpse hoofd

Case: Antwerpse hoofd

• De plek• Actoren en hun belangen• Probleem

Workshop

3 stappen

1. Branding 2. Placemaking3. Implementatie

Stap 1: Wat is het verhaal?• Wensen en potentie• Wat is kansrijk?• Placebranding ( hoe verkopen we het?)

• Kreet• Logo• Wat los je op?• Hoe ziet het er uit op Instagram?

Groepen van 5/6 20 minuten brainstorm2 minuten pitchAanscherping

Stap 2: Placemaking

• Wat wordt de plek?• Hoe komen we tot de beste plek?

• Bedenk een evenement / activititeit om• Een probleem inzichtelijk te maken• Mensen te mobiliseren• Een probleem op te lossen• Onbenutte kansen te laten zien• ….

Plenaire discussie uitvoering evenement/activiteit• Voorkeursmodel (gekozen door bewonerscommissie)• Haalbaarheid

• Wat is er nodig?• Wie is er nodig?• Hoeveel is er nodig?

• Communicatie

Afsluiting

• Intentie om plan uit te werken• Opgeven om op de hoogte gehouden te worden

Hartelijk dank voor uw deelname!

Voor vragen

Marchel-Wim van Dongen – studio@mwvd.nl