Wodór jest neutralny DARK AGES

mhs październik 2007 historia jonizacji wodoru 1

Wodoacuter jest neutralny

DARK AGES

Red Shiftz = 0 z~6 z~1000 z=

HISTORIA IONIZACJI WODORU

Wodoacuter zjonizowany przez pierwsze powstałe gwiazdy i kwasary

Tgt3000K

Wodoacuter jest zjonizowany

Powierzchna ostatniego rozproszenia

Wiek Wszechświata~14109 lat 109 lat 4105 lat 0 (dzisiaj)

WW


przypominam 1+z = (obserwowane) (emitowane)

mierzy względny rozmiar Wszechświata w czasie emisji światła

mierzy odległość obiektoacutew we Wszechświecie

Kosmologiczny red shift z

jest wynikiem rozszerzania się Wszechświata a NIE ruchu galaktyk

jest wielkością o jaką światło z odległego obiektu jest przesunięte ku podczerwieni

Im większe z tym

bullOdleglejszy jest obiekt emitujący światło

bullMłodszy był Wszechświat gdy światło zostało wyemitowane

światło z z = 1 zostało wyemitowane gdy Wszechświat miał frac12 obecnego promienia



Związek z z czasem t

Model Einstein-de Sitter Roacutewnanie Friedmanna

Płaski zdominowany przez materię Wszechświat

1+z = 1a(t)

a - bezwymiarowy czynnik skali

a = R(t)R(t0) t0 ndash dzisiaj

a(t0) = 1

R(t) = R(t0) (3H0t2)23

Time dilatation ndash

obserwowane w krzywych świetlnych SN

pojawi się przy dyskusji obserwacji poświaty towarzyszącej GRB


[PPT] sancerreasarizonaedu~fantalkfirstppt

Spitzer Space Telescope formerly SIRTF the Space Infrared Telescope Facility

W M Keck Observatory 210 m telescopes

Hubble Space Telescope

Sloan Digital Sky Survey

WMAP PLANCK

NGST =James Webb Space Telescope = Next Generation Space Telescope (65m)

Square Kilometre Array international radio telescope for the 21st century LOFAR hellip

Nasza wiedza Niektoacutere z istniejących i planowanych urządzeń


Materia barionowa przed powstaniem galaktyk przechodzi 3 fazy

1z gt 1100 gęsta całkowicie zjonizowana plazma

Wysoka temperatura T gt 104K

W pełni zjonizowana materia oddziaływuje z promieniowaniem elektromagnetycznym

Wszechświat jest nieprzezroczysty fotony rozpraszane na swobodnych elektronach (rozproszenie Comptona)

wiek Wszechświata 300 000 lat ~ Zjonizowana gęsta materia dla zgt1100 była zbadana przez obserwację promieniowanie CMB ktoacutere odprzęgło się na powierzchni ostatniego rozproszenia


2z lt 1000 bull W miarę rozszerzania się Wszechświata stygnie bull powstają niezjonizowane atomy wodorubull Wszechświat staje się bardziej przezroczysty ale niezjonizowane

atomy wodoru absorbują określone długości fali bull nie ma źroacutedeł światła bull Materia pozostaje neutralna w zakresie ~14 lt zlt 1100 bull DARK AGES

3Dla 6 lt z lt 14 następuje epoka ponownej jonizacji bdquorejonizacjardquo ktoacutera jest wynikiem oddziaływania światła UV pierwszych powstałych gwiazd

bull Zrozumienie rejonizacji jest zasadnicze w badaniu powstawania wielkich struktur Przynosi informacje o postawaniu pierwszych obiektoacutew świecących


z lt6 istnieją już Galaktyki

wiek Wszechświata ~109 ndash 141010 lat

Źroacutedła światła są na tyle liczne że wodoacuter jest całkowicie zjonizowany

Wszechświat jest zupełnie przezroczysty

Czyli sytuacja na dzisiaj


EPOKA REIONIZACJI

bullGdy temperatura Wszechświata obniżyła się tak że powstały atomy wodoru rozpoczyna się okres DARK AGES Informacje o początku tego okresu niesie CMB badany np przez WMAP) przed powstaniem pierwszych gwiazd

bullGdy powstaną pierwsze gwiazdy następuje ponowna jonizacja wodoru

bullKiedy to nastąpiło

bullJaki był mechanizm reionizacji

httpwwwastrocaltechedu~georgereionreionexplbigjpg

Dark Ages Era from 3105 - 109 yr after the Big Bang during which the first stars and galaxies formed


Otwarte Pytania dotyczące rejonizacji

Kiedy powstały pierwsze galaktyki

Kiedy nastąpiła rejonizacja poacuteźno czy wcześniebullZ~6 poacuteźnobullZ~15 wcześnie

Jakie były jej źroacutedła bullAGNbullInne zjawiska

Jak szybko wodoacuter w IGM (Inter Galactic Medium) zmienił się z neutralnego w zjonizowany

bullPoprzez przejście fazowebullRaz czy dwukrotniebullW sposoacuteb ciągły

Jaki był wpływ rejonizacji na procesy powstawania galaktyk

Opis LOFAR httpwwwlofar-ukorgbdquowhite paper


wwwlanlgovconferencesfirststars3abstracts_and_talksd_yonetoku_posterppt

pierwsze gwiazdy powstają z H i He

Czy ich częstość powstawania (Star Formation Rate) jest dostatecznie duża by zjonizować Wszechświat

W jaki sposoacuteb i kiedy powstają ciężkie pierwiastki obecne w IGMIch ilość (metallicity) Z ~10-4 ZO

Z =

bdquoFerdquo z def ma A większe od He


Pierwsze światło

httpwwwspitzercaltecheduMediareleasesssc2006-22ssc2006-22ashtml

Wydaje się że pierwsze światło zostało zaobserwowane przez Spitzer Space Telescope NASY

Wyemitowane w Ursa Major w długościach fal widzialnych lub ultrafiolecie zostało zaobserwowane przez IRAC w podczerwieni

Do Wyniku prowadzi analiza nie jestem pewna czy akceptowalna przez wszystkich

Infrared Array Camera


Informacje o rejonizacji pochodzą będą pochodzić z

Obserwacji odległych kwasaroacutew (QSO)

bullNajbardziej zaawansowane jest badanie i zrozumienie widm kwasaroacutew

Obserwacji widm odległych GRB bullWydaje się że ze względu na szereg zalet w poroacutewnaniu z QSO istotne jest badanie GRB

Obserwacji radiowych w obszarach niskich częstości bull np LOFAR ndash LOw FRequency ARray

IPJ jest zaangażowany w prace nad LOFARem

Polaryzacji CMB bullzrozumienie polaryzacji promieniowania CMB jest trudne

Własności atomu wodoru


Wielki Wybuch t = 0bullTemperatura jest bardzo wysokabullGęstość ogromna

Inflacja t = 10-35 sec T = 1027 K bullGwałtowne rozszerzanie się Wszechświata bullMaleje jego gęstość i temperaturabullNie ma struktur w morzu fotonoacutew istnieją kwarki i leptony

t ~10-6sec T~1012 Kbullz kwarkoacutew powstają protony i neutrony

t~ 3 ndash 4 minuty T= 109 K

bullpowstają jądra He (6 jader He i 94 protonoacutew )

Szukac pod MikePowerpoint bdquoEarly Universerdquo

Dlaczego wodoacuter


t ~ 300 000 lat T ~3000K bullMateria we Wszechświecie staje się neutralna bullfotony odprzęgają się od materii bullte fotony znane są jako promieniowanie mikrofalowe (CMB) i obserwowane z temperatura 273 K bullpowstają atomy wodoru i He

Niewielkie ilości Li zostały wyprodukowane we wczesnym Wszechświecie Niewielkie ilości He powstają w procesach zachodzących w gwiazdach Pierwiastki cięższe od He powstają w jądrach gwiazdWszechświat ndash materia widzialna - 6 jąder He i 94 protonoacutew

Pod wpływem grawitacji z H i He powstają gwiazdy i galaktyki Cześć H i He pozostaje w materii między gwiezdnej

Wszystkie protony neutrony i elektrony ktoacutere dzisiaj istnieją we Wszechświecie powstały kilka sekund po Wielkim Wybuchu

Teoria Wielkiego Wybuchu wyjaśnia istniejące w przyrodzie ilości pierwiastkoacutew (H He D Li)


Atom Wodoru SERIA LYMANA

Seria Lymana emisja kwantoacutew gama przy przejściu z elektronu z poziomu ngt=2 do poziomu o n=1

Długość fali

gdzie R jest stałą Rydberga

dla tych przejść jest całkowicie w ultrafiolecie

Linia przejscia n=2 n=1 jest to

Lyman = 121 nm



seria Balmera - bliski QSO

n Balmer (nm)

2 6563

3 4861

4 4341

5 4102

6 3970

Red shift z można wyznaczyć o ile znana jest długość fali emitowanej Tutaj zidentyfikowane linie z serii Balmera wodoru

1+z = (obserwowane) (emitowane)

H(486133 A) przesunięta do 564034 ABardzo bliski QSO z = 0158

httpcasswwwucsdedupublictutorialQuasarshtml


Pochłanianie światła w neutralnym wodorze

obserwacja emisjaw podczerwieni LY = (LY ) (1+z) w nadfiolecie

httpcfa-wwwharvardeduevents2002grbconfindexspeaker_presentationloebpdf

QSO

GRB


Obserwacja kwasara GRB pomiar

= neutralny H

z ndash look back time

Rozszerzający się Wszechświat wypełniony neutralnym H byłby nieprzezroczysty dla fotonoacutew w z energia poniżej 102 eV ( 121 nm) Nawet niewielka ilość neutralnego H pochłania fotony

Fotony o wyższej energii jonizują HLy jest wzbudzeniem elektronu ze stanu n=1 do stanu n=2

Obie linie Ly ndash emisji i absorpcji sa bardzo silne

wwwmpempgde~amuellerdownloadstalksppt1stQSOsppt

httpwwwphysicstodayorgvol-54iss-10p17html wwwmpempgde~amuellerdownloadstalksppt1stQSOsppt

Szukaj amueller talks 1stQSOs

Pierwsza jonizacja

ŹroacutedłoQSO ( Ly a)

GRB

CMB są źroacutedłami światła ktoacutere podświetlają rozszerzającą się przestrzeń między źroacutedłem a obserwatorem


Kwasary Quasi-stellar radio source quasi stellar object

Większośc quasaroacutew NIE jest źroacutedłem promieniowania radiowego

Najkroacutetsza charakterystyka kwasaroacutew

Bardzo jasne jedne z najjaśniejszych we Wszechświecie i odległe obiekty

Pojedynczy kwasar może być jaśniejszy tysiąc razy od całej galaktyki

Jasność może być zmienna z okresem ~godzin

Energia kwasara pochodzi z objętości ~ objętości naszego Układu Slonecznego

kwasar jest jądrem młodej galaktyki

Wydaje się że energia kwasara pochodzi z gazu zasysanego przez super ciężką czarną dziurę

Taka czarna dziura może mieć M ~109 Mo

O QSO httpwwwastruaedukeelagnquasar40html


wwwcfaustceducnotherssummerschoolDocE6A88AE69993E8BE89E6A88AE69993E8BE893ppt [PPT] widefieldlblgovtalks2004fan_snap2ppt

Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB

kwasary we Wszechświecie

Gęstość kwasaroacutew szybko maleje ze wzrostem z (z=25) (z=6) =40Znane liczby QSO zgt4 ponad 1000

zgt6 około 15

Canada-France-Hawaii Telescope CFHQS J2329-0301


httpe-collectionethbibethzchecol-poolinkonfinkonf_185pdf

Widma kwasaroacutew w ich układzie nie wydają się zależeć od z

małe z

z ~ 6


Las Ly (linie absorpcyjne) powstaje gdy ultrafiolet odległego źroacutedła jest absorbowany przez randomnie rozłożone kieszenie neutralnego wodoru Przestrzeń jednorodnie wypełniona neutralnym H powoduje całkowitą absorpcję - bdquorynnęrdquo Jest to efekt (przewidziany przez) Gunn-Petersona

httpwwwphysicstodayorgvol-54iss-10p17html


Obserwowana Długość fali - z ndash look back time

Przechodzący strumień

Rynna ndash pełna absorpcja

Obserwowane Widmo kwasarain

ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji

3 zjonizowane bąble gazu na linii obserwacji quasara

4 Pojedyncze zjonizowane bąble

5 Nieprzezroczysty obojętny gaz we wczesnym Wszechświecie

6 Obszar silnego pochłaniania przez obojętny gaz

7 Pojedyncze obszary transmisji przez już zjonizowany gaz

3 54

2 1

7 6

Długość fali ndash red shift



= 700nm 800nm 900nmWidma kwasaroacutew z dużymi z

Emitowana to 121 nm (Ly)

Podobieństwo kształtu widm dla roacuteznych z

Dla maksymalnych znanych z widoczne całkowite pochłoniecie strumienia

Obserwacja bdquorynny Gunn-Petersona spowodowanej obecnościa neutralnego wodoru w gazie międzygwiezdnym

dane SDSS ndash Sloan Digital Sky Survey ndash dedykowany 25m teleskop na Apache Point NM


Spectra of the 11 quasars from 574 to 642

Note the two prominent spectral features the presence of strong emission lines not only ly a

but also strong metal lines from N C Si etc indicating high metallicity in the quasar environement

and the strong evolution and complete absorption of ly a forest where the complete or almost complete g-p troughs appear at zgt6

PPT] wwwmporzioastroit~fioreVATFanppt

wavelength4000 A 9000 A

reds

hift

46420 Quasars from the SDSS Data Release Three

MgII

Ly

5

2

1

CIII


1 Do z~57 Lyα absorpcja zachowuje się zgodnie z

oczekiwaniami z mniejszych red shiftoacutew

Widma Lyα kwasaroacutew odkrytych przez SDSS

Dane z 10-m Keck II teleskopu Mauna Kea na Hawajach

2 W widmie dla z = 582 i 599 las Ly- pojawia się zaraz koło maksimum Ly- QSO po stronie kroacutetszych długości fal

3 Dla z=628 średni transmitowany strumień w zakresie 845 nm lt lt871nm jest zgodny z 0

4 Jest to przekonywująca obserwacja rynny Gunn-Petersona spowodowanej przez neutralny wodoacuter w IGM

5 Nawet niewielka ilość neutralnego wodoru w IGM powoduje absorpcję strumienia w obszarze lasu Lyα

6 Istnienie rynny G-P jako takiej nie pokazuje jeszcze ze QSO jest obserwowany przed epoką rejonizacji

7 Średnia zmiana absorpcji dla QSO z dużymi z sugeruje że średnia jonizacja wzdłuż linii obserwacji zmalała znacząco od z ~5 do z~6 i że Wszechświat zbliża się do epoki jonizacji przy z ~6


CFHQS J1509-1749 at z=612

Effective optical depth from the spectrum of CFHQS J1509-1749 (Lyman alpha red symbols Lyman beta blue symbol)

The small black symbols show data from SDSS quasars (Fan et al 2006)

The solid line is the extrapolation of optical depth evolution at lower redshift

For J1509-1749 and the SDSS quasars there is a more rapid evolution at z gt 54 than indicated in this extrapolation

The dotted and dot-dashed lines are the effective optical depth evolution for two theoretical models

httparxivorgPS_cachearxivpdf070607060914v2pdf


Red squares show the Ly transmission and the blue square is the Ly transmission in bins of width z = 015 Small circles show the Lytransmission from the sample of 19 SDSS quasars (Fan et al 2006b) The solid line is the fit to the Lytransmission of z lt 55 quasars (Fan et al 2006b) The dashed line was obtained by (Becker et al 2007) by fitting flux PDFs of z lt 54 quasars with a lognormal optical depth distributionAt z gt 57 our data (and most of those in the SDSS) fall below the extrapolation of the Fan et al curve

CFHQS J1509-1749 at z=612


Lyman transmission in the spectrum of CFHQS J1509-1749


Obserwacja rynny Gunn Petersona dla fal kroacutetszych od Ly i Ly

Silna i trudna do symulacji linia emisyjna Ly

Silny efekt sąsiedztwa wpływający na jonizacje IMG

To są minusy QSO

QSO obserwowane przez SDSS zgt58

Ale jest jeszcze informacja z CMB GRB oraz linii 21 cmhellip

Rejonizacja obserwowana w widmie kwasaroacutew


Rosette Nebulahttpastrosun2astrocornelleduacademicscoursesastro201stromgren_spherehtm

Region of ionized hydrogen (HII T~10 000K) surrounding a hot young O-B star The hydrogen is ionized by the ultraviolet photons being emitted by the hot star Stromgrem spheres are also called HII regions

Stromgren sphere

przykład


Informacje z anisotropii CMB

Wczesny Wszechświat Primary anisotropies niosą informację o roacuteżnych charakterystykach Wszechświata w okresie gdy fotony CMB rozproszyły się po raz ostatni (last scattering) gdy Wszechświat stał się neutralny (z ~ 1100)

bull fluktuacje temperatury bullFluktuacje gęstości i prędkości plazmy

Zrozumienie primary anisotropies jest niezbędne dla użycia wynikoacutew badania CMB do testoacutew modeli kosmologicznych

Powstawanie wielkich struktur Secondary anisotropies - powstają w wyniku oddziaływań CMB fotonoacutew z materią na drodze do obserwatora

bullefekty grawitacyjne (Gravitational lensing non-static gravitational potential wells) bullefekty scatteringu (Sunyaev-Zeldovich (SZ) thermal effect Doppler effects)

Secondary anisotropies pomagają w zrozumieniu powstawania i rozwoju struktur

httpwwwiasu-psudfrwebsitemodulescontent_micindexphpid=35

Dyskusja skal katowych w httpsancerreasarizonaedu~fanpapersannurevastro44051905pdf


Komentarz Problem polaryzacji jest trudny

Polega na rozdzieleniu wkładu od tego

bullco zdarzyło się na powierzchni ostatniego rozproszenia

bullco zdarzyło się na drodze CMB do obserwatora

Takie rozdzielenie pozwala na wyciąganie wnioskoacutew dot

bull kosmologii (primary anisotropies) oraz

bull obecności zjonizowanego wodoru i oddziaływań grawitacyjnych na drodze do obserwatora (Secondary anisotropies)


visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB

Fotony CMB oddziaływają

grawitacyjne (efekt integrated Sachs-Wolfe) Z elektronami w klustrach galaktyk efekt Sunyaeva-Zeldovicha

bullthermal - Inverse Compton scattering) bullDoppler shift Kinematic Sunyaev-Zeldovich Effect

wwwphysicssceduneutrinoworkshopSZ_Effectppt

Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber

K1010keVetemperatur-

e

e

N

T ）（


Anizotropia temperatury w CMB jest dobrze znana

Polaryzacja (mierzona przez WMAP) jest wynikiem stosunkowo nowym

Polaryzacja daje informacje zaroacutewno o Wszechświecie w czasie t~10-35 sec jak i historii jonizacji Stopień polaryzacji zależy bezpośrednio od kwadrupolowych fluktuacji gęstości rozpraszanych fotonoacutewPatern polaryzacji jest odbiciem lokalnej anizotropii na powierzchni last scattering Fluktuacje temperatury mogą mieć 3 źroacutedła fluktuacje skalarne wektorowe i tensorowe

httpastroberkeleyedu~mwhitepolarnode1htmlSECTION00010000000000000000


MECHANIZM POWSTAWANIA POLARYZACJI

Anizotropie temperaturowe są rzedu 10-5K polaryzacja rzędu 10-6 czyli poniżej K co przedstawia wyzwanie dla pomiaru

Anizotropie kwadrupolowe ktoacutere powodują powstanie polaryzacji CMB są wynikiem roacuteżnych mechanizmoacutew w roacuteżnych okresach

W okresie z ~1100 (decoupling) gradient prędkości plazmy powoduje powstanie kwqdrupolowych rozkładoacutew ( w układzie środka masy elektronu promieniowanie reliktowe ma rozkład kwadrupolowy proporcjonalny do gradientu prędkości i średniej drogo swobodnej między rozproszeniami)

Dla zgt1100 fotony sprzęgają się silnie z elektronami średnia droga swobodna między rozproszeniami jest mała i więc mała jest polaryzacja

Dla zlt 1100 nie ma swobodnych elektronoacutew i

CMB może się rozpraszać dopiero gdy pojawia się swobodne elektrony tzn gdy światło pierwszego pokolenia gwiazd zacznie jonizować Wszechświat

Ten proces zachodzi dla zltltz = 1100 i może być wydzielony z sygnału rozproszenia na last scattering surface

httpwwwjournalsuchicagoeduApJjournalissuesApJSv170n26489564895html


Temperature perturbations have 3 geometrically distinct sources

the scalar (compressional) scalar modesrepresent perturbations in the (energy) density of the cosmological

fluid(s) at last scattering and are the only fluctuations which can form structure though gravitational instability

vector (vortical) and

tensor (gravitational wave) perturbations

Formally they form the irreducible basis of the symmetric metric tensor

We shall consider each of these below and show that the scalar vector and tensor quadrupole anisotropy correspond to respectively

This leads to different patterns of polarization for the three sources


Secondary anisotropies get contributions from the entire line of sight

Sachs-Wolfe effect It is broken into two parts

the effect of the potential at the surface of last scattering which is the ordinary Sachs-Wolfe effect and

the integrated Sachs-Wolfe (ISW) effect which depends on the change of the gravitational potential while photons of the CMB are passing through a potential well This redshifting or blueshifting of a photon as it passes through potential wells is called the Integrated Sachs-Wolfe effect

Thermal Sunyaev-Zeldovich(SZ) effect1048713Scattering of CMB photons off hot electrons1048713Negative for low and positive for high frequencies1048713Point Sources1048713Contaminate the CMB

The thermal Sunyaev-Zeldovich effect arises from the frequency shift when CMB photons are scattered by the hot electrons in the intra-cluster gas

Peculiar velocities of the hot intra-cluster gas lead to a Doppler shift of the scattered photons which is proportional to the product of the radial peculiar velocity and the electron density integrated along the line of sight through the cluster


Korelacja TE mierzy głębokość obszaru reionizacjiPomiary modoacutew E

Pozwalana precyzyjniejsze wyznaczenie parametroacutew kosmologicznych rejonizacji indeksu spektralnego widma mocy

Mody B z soczewkowatych modoacutew EBadanie wielkoskalowych struktur do z ~1100

Mody B z fal grawitacyjnych niosą informacje o modelach inflacji

In the foreground-corrected maps we detect l(l + 1)C 2 = 0086 plusmn 0029 ( K)2 This is interpreted as the result of rescattering of the CMB by free electrons released during reionization at zr = 109(+27-23) for a model with instantaneous reionization



Podsumowując WMAP zaobserwował

sygnał polaryzacji pochodzący z dużego obszaru nieba

Zmierzył bullanizotropie temperaturowe (CTT

l TT power spectrum)

bullKorelacje temperatura ndash polaryzacja E ( CTEl TE power

spectrum)bullAnizotropie polaryzacji E (EE power spectrum)

wynik reionizacja przy z = 11 +-3


Wyniki badania CMB (WMAP)

Rozkład roacuteżnic temperatury TTndash wykres wielokrotnie pokazywany tutaj w skali log

Korelacje temperatura ndash polaryzacja E TE

Polaryzacja E

Polaryzacja B i modele

Wyniki WMAP rysunki wzory etc chyba dobre Fig 25 z pliku httpwwwjournalsuchicagoeduApJjournalissuesApJSv170n26489564895html

TT

TE

EE


The basic observable of the CMB is its intensity as a function of frequency and direction on the sky n Since the CMB spectrum is an extremely good blackbody with a nearly constant temperature across the sky T we generally describe this observable in terms of a temperature fluctuation

If these fluctuations are Gaussian then the multipole moments of the temperature field

(1)

are fully characterized by their power spectrum

(2)

whose values as a function of l are independent in a given realization For this reason predictions and analyses are typically performed in harmonic space On small sections of the sky where its curvature can be neglected the spherical harmonic analysis becomes ordinary Fourier analysis in two dimensions In this limit becomes the Fourier wavenumber Since the angular wavelength large multipole moments corresponds to small angular scales l~102 with representing degree scale separations Likewise since in this limit the variance of the field is the power spectrum is usually displayed as

(3)httpbackgrounduchicagoedu~whuaraanode4htm


httpwwwphysicsprincetoneducosmologycapmapcalpaperpdf

In a fixed (xy) basis the Stokes parameters are

For purely monochromatic coherent radiation one can show that


Key words ndashComplementary and Brand newPolarization power spectrum is complementary to the temperature power spectrum -Combined with temperature anisotropy pol helps reconstruction of cosmological model (Ref Prof Holderrsquos talk)Polarization accesses to vector amp tensor perturbations -Measure Stochastic Gravitational wave -Estimate energy scale of Inflation -Test of Inflation -Observe Gravitation Lensing

Thomson cross section depends on polarization and angleScattered radiation polarized parallel to the incident polarizationBut to polarize Thomson scattering is not enoughBipolar anisotropy cancel out polarization Only Quadruple Anisotropy induces linear polarizationThe combination of Thomson Scattering and Quadruple Anisotropy is relevant

We map all the sky with Stokes parameter S=(I Q U V) Total Intensity IQ amp U parameter describe linear polarizationCircular pol gives V=0These are the property of vector on the point (local quantity)Q and U depends on the coordinate selectionSay with 45 deg rotationQU-Q-UQ Coordinate invariant quantity is better

More suitable description is to define globally One example is called E mode and B mode E amp B mode are group of several polarization vectors E is ldquoDivergencerdquo like and B is ldquoCurlrdquo like No coordinate dependence Important for Gravitational Wave detection B mode can be generated from Gravitational Wave etc What characterize E amp B mode quantitatively

There are two directions in a polarization field -The orientation of polarization -The direction in which pol Changes (eg Temps Modulation)Modulation changes pol amplitude sign but not nature (Q remains Q)The hall mark of E mode is both are parallel or perpendicular In B mode not necessarily alignedImportant is relative orientation not absolute orientation (Q or U) What types of sources realize eachpattern

E mode B mode Bardzo dobre wwwphysicsmcgillca~yoshihisaAstro-tea-Yoshi-04-13-2006ppt


wwwphysicsmcgillca~yoshihisaAstro-tea-Yoshi-04-13-2006ppt

Quadruple Anisotropy is categorized into 3 perturbationSpherical harmonic Ylm with l=2 m=0 +-1 +-2Scalar Vector and Tensor perturbationsEach perturbation generates characteristic geometries of polarization Their projection determine the pol Pattern The polarization pattern determines whether E amp B mode are generated

Scalar Perturbation Represent perturbation in the temperature fluctuationPhoton from different temperature produce net polarizationProjection of quadruple anisotropy allows polarization pattern

Polarization is maximum at equatorOnly Q parameter is generated

bullVector perturbation The pattern are dominated by U mode

Tensor Perturbation Both Q and U are present nearly equal amount

Scalar Q E mode only

Vector U mainly B mode

Tensor Q amp U both E amp B mode

3 Peculiar pol pattern raise different pol mode (EampB)Scalar mode never generates B mode Vector amp Tensor modes generate B modeUnder inflation paradigm vector modes decay away and scalar and tensor survive (Topological Defect Model) Detection of B mode would suggests possible existence of Gravity Wave Polarization behaves as a field with spin 2Polarization separates property of Perturbation up to spin 2 ( Temps)Thatrsquos why Polarization is BRAND NEW

New frontier in Physics Polarization provides new probe to access scalar vector and tensor mode Especially B mode by tensor perturbation provides clue to Inflation EnergyHowever challenging -Requirement High sensitivity (B mode detection) Further understanding of foreground Improvement of systematicBut exciting Handful future mission (PLANCK etc) Reach testify Inflation theory by CMB (Non Gaussianity etc)


httpwwwroeacukifapostgradpedagogy2007_memaripdf




KWASARY a CMB

Wyniki z LYkwasaroacutew i CMB są konsystentne

Z badań LY kwasaroacutew bullprzy z~6 IGM jest w 1 neutralne -gt jest to bdquoogonrdquo procesu rejonizacjibullPomiary dla 3 najodleglejszych kwasaroacutew wyznaczają koniec rejonizacji przy z=6 z niewielką dyspersją dla roacuteżnych linii widzeniabullCMB wskazuje na znacząca polaryzację dla z~17 Ten wynik jest czuły na początek okresu rejonizacji

WnioskibullRejonizacja nie jest przejściem fazowymbullRejonizacja trwała w zakresie 6ltzlt20 (6108 lat)bullPierwsze gwiazdy powstały bardzo wcześnie



Tak można sobie wyobrazićhellip

z

WW

czas


Indeed the GP effect and CMB largescalepolarization studies can be considered complimentary probes of reionizationwith optical depth effects limitingGPstudies to the end of reionization whereasCMBstudies are weighted toward the higher redshifts when the densities were higherThe data argue against a simple reionization history in which the IGM remainslargely neutral from z 1100 to sim z 6ndash7 with a single phase transition at sim z 6 (thesimldquolaterdquo model in Figure 15) as well as against a model in which the Universe reachedcomplete ionization at z 15ndash20 and remained so ever since (the ldquoearlyrdquo model insimFigure 15) These facts combined with the large line-of-sight variations at the endof reionization as indicated by GP measurements suggest a more extended reionizationhistory Interestingly the latest theoretical models with reionization caused byPopulation II star formation are consistent with both GP optical depth and WMAPCMB polarization measurement (eg Gnedin amp Fan 2006) Current data do notpresent strong evidence for a dominant contribution by metal-free Population III

star formation at zgt15 to reionization (Haiman ampthat reionization is less an event than a process extended in both time and spaceBadanie rejonizacji poprzez efekt G-P oraz polaryzacji CMB jest

komplementarne

G-P pozwalana wyznaczenie końca okresu rejonizacji

CMB przesuwa te badania do większych z Przy z ~14 ionizacja jest znaczaca

Wydaje się że IGM nie pozostaje neutralny w zakresie 1100ltzlt6 (late)

Wydaje się że nie jest tez w pelni zjonizowany dla 20ltzlt15i taki pozostaje (bdquoearlyrdquo)

Wydaje się że rejonizacja nie jest zdarzeniem ale procesem rozciągnietym w czasie i przestrzeni

z 11 plusmn 3sim


WNIOSKI KWASARY a CMB

Wyniki badań rejonizacji poprzez bullefekt Gunn-Petersona oraz bullpolaryzacji CMB są komplementarne

Efekt Gunn-Petersona pozwalana na wyznaczenie końca okresu rejonizacji (z~6)Z CMB otrzymana jest informacja dla większych z Wynik Przy z ~14 jonizacja jest znacząca

Wydaje się że dane przeczą prostemu obrazowi rejonizacji bdquolate rejonizationrdquo z przejściem fazowym ~z=6 ponieważ IGM jest w zjonizowany dla zgt6 bdquoearly rejonizationrdquo ktoacutery przewiduje pełną jonizację IGM dla 15ltzlt 20

Wydaje się że rejonizacja nie jest jednostkowym zdarzeniem ale procesem rozciągniętym w czasie i przestrzeni

httpsancerreasarizonaedu~fanpapersannurevastro44051905pdf

modele


Fig15 httpsancerreasarizonaedu~fanpapersannurevastro44051905pdf

Zawartość neutralnego wodoru w fkt(z)

z

KWASARY i CMB

Wyznaczenie zawartości neutralnego

wodoru

WMAP ndash wodoacuter jest jeszcze zjonizowany z =11 +- 3


Most powerful explosions in UniversebullBirth sites of black holesbullUltra-relativistic outflowsbullRelation to hypernovae end-points of massive stars and nucleosynthesisbullProbes of the early UniversehostgalaxyGRBThe most violent phenomena in the universe (L~1051-52 ergs s-1)Cosmological events (z~1-3)The rate is ~1000 per year (~11000 of the SNe rate)Jet hypothesis (but the jet formation mechanism is unsolved)Related to the deaths of massive stars (SNe associations)

httpsciencehqnasagovstrategysscacSEUS0310Gehrels_Swiftpdf

wwwawatohokuacjptaup2007slidesworkshop12roomDTAUP07_Muraseppt


GRB i wczesny Wszechświat

Pierwsze gwiazdy powstały gdy Wszechświat miał ~1 wieku

Były to gwiazdy kroacutetkożyjące i ciężkie

Wiadomo obecnie ze większość długich GRB powstaje w wyniku śmierci ciężkiej gwiazdy

Oczekuje się że występują dla z (~20 ) większych niż QSO

Zaroacutewno GRB jak i ich poświata powinna być obserwowana z tych odległości


GRB i wczesny WszechświatObserwacja GRB

bullTrygerowalne obniżenie progu trygera pozwoli () zwiększyć zakres z bullbardzo jasne źroacutedła jaśniejsze od galaktykrsquo

intensywność poświaty nie maleje ze wzrostem z Ze względu na dylatację czasu ustalony czas pomiaru w stosunku do trygera odpowiada coraz wcześniejszemu czasowi w układzie GRB dla dużych z

bullStatystyka oczekiwania 2 dzień Wszechświat BATSE + Swift długich GRB )

W przeciwieństwie do QSO bullpoświata może dostarczyć czystej informacji o epoce rejonizacji ponieważ

brak silnej linii emisyjnej LY oraz efektu sąsiedztwa (Stromgren sphere powstałej na skutek jonizujących fotonoacutew a z kwasara)

Podobnie do QSO bullmają szerokopasmowe widma przechodzące w UV w układzie emisji

httpcfa-wwwharvardeduevents2002grbconfindexspeaker_presentationloebpdfhttpcfa-wwwharvardeduevents2002grbconfindexspeaker_presentationloebpdfhttpwwwnaturecomnaturejournalv440n7081fullnature04552html


Oficjalny rekord odległości wieku to galaktyka IOK-1 z =696 powstała 78108 lat ABB (Subaru)

Rekordzista długi burst GRB050904bullZlokalizowany obserwowany przez Swift

Szereg pomiaroacutew fotometria z= 639Spektroskopia pomiar Subaru (85m) po 35 dniach z = 6295 (poprzedni rekord z= 45) jest to ~6 obecnego wieku Wszechświata

bullzmierzone ograniczenie na zawartość neutralnego wodorubullporoacutewnywalny z najodleglejszymi QSO i galaktykamibullStrumień w X gt 105 strumień QSO SDSS J0130+0524 najjaśniejszego znanego QSO w X

GRB060927 ma spektroskopowo zmierzone z = 5467 drugie co do wartości (wynik VLT)


Mamy nadzieję że GRB pozwolą przesunąć z w stos do QSO


PODSUMOWANIE

W epoce WW wszystkie pierwiastki są zjonizowane

Dla z = 1089 następuje Rekombinacja (CMB)

Dla z ~11 następuje ReionizacjabullWtedy też powstają pierwsze gwiazdy (ale chyba brak bezpośredniej obserwacji Pop III tzn złożone z H i He z niezmiernie małą zawartością metali)bullGwiazdy PopIII

Są bardzo ciężkie (~200 M0)Nie zawierają metaliŻyją kroacutetko ndash kończąc w zależności od masy jako BH NS SNZapewne obserwacja takich gwiazd nie jest możliwa (czy wyniki Spitzer Space Telescope sa poprawne)

bullMechanizm ich powstawania roacuteżni się od mechanizmu powstawania gwiazd z zawartością metali (Pop II i Pop I)

Czy częstość powstawania gwiazd jest dostatecznie duża by spowodować rejonizację

Kiedy i jak powstały ciężkie pierwiastki obecne w IGM

Dlatego możliwość dużej liczby GRB dla dużych z


Promieniowanie 1420 MHz jest wynikiem przejścia między 2 poziomami podstawowymi H ktoacutere roacuteżnią się w wyniku oddziaływania spinu elektronu i spinu protonu triplet ndash singlet (Struktura nadsubtelna)

Atom H emituje linie 21 cm ze stanu wzbudzonego absorbuje w stanie podstawowym (spiny anty roacutewnoległe)

1 przejście 100 lat 1 atom H

Wodoacuter Linie emisyjne 21 cm (1420 MHz)

httphyperphysicsphy-astrgsueduhbasequantumh21htmlhttpwwwanswerscomtopichydrogen-linecat=technology b dobre vhttpwwwskatelescopeorgPDFnewspourlascience_steve-wim_20070706pdf


Struktura nadsubtelna wodoru ndash linia 21 cm i LOFAR

Linia 21 cm (1420 MHz) emitowana przez neutralny wodoacuter będzie jest przesunięta przez red shift do mniejszych częstościRedshift 6 ndash 13 odpowiada częstościom w zakresie 100 MHz ndash 200 MHz

LOwFrequencyARrray ndash (poprzedzający SKA Square Km aAray ~2015) w tym zakresie częstości będzie miał dostateczną czułość by badaćW bardzo odległym Wszechświecie ( 7 lt z lt 10) Historię jonizacji - Zakres redshiftu w ktoacuterym HI (neutralny) został zjonizowany Sygnał reionizacji wodoru pochodzi z z gdzie powstały pierwsze gwiazdy i galaktyki kończących epokę Dark Ages Redshift modyfikuje częstość 1420 MHz tak ze wchodzi ona w bdquooknordquo obserwacyjne LOFARUW odległym (15lt z lt 7) Wszechświecie powstawanie wielkich galaktyk ich klastroacutew oraz aktywnych jąder galaktyk Przestrzenny rozkład zjonizowanego i neutralnego gazu między gwiezdnego i jego zmiany w procesie rejonizacji Szereg innych zagadnień ndash np promieniowanie kosmiczne

httpwwwlofarorgPDFNL-CASE-10pdf httplanlarxivorgPS_cacheastro-phpdf03070307240v1pdf


wwwoampfrlamequipesintercombes05ppt httplanlarxivorgPS_cacheastro-phpdf03070307240v1pdf Tez o innych radioteleskopachhttpwwwmpifr-bonnmpgdepublicprwhitepaperoct6pdf

Anteny LOFAR ndash zakończenie 2012

Anteny ~100 stację dla 4 ndash 10 m oraz 1 ndash 3 mCałość 10 000 anten Częstości LOFAR 10 30 75 120 200 MHz ltlt 1420 MHz(=21 cm)


Radioteleskop SKA Square kilometer Array w Australii -gt 106 m2 anteny

uruchomiony ~ 2012 - 2020

httpwwwskatelescopeorgpagespage_astronomhtm

LOFAR jest wstępem dla SKA

Gospodarze zachwalają to miejsce jako przyjaznehellip


httpwwwphysicsucieduCosmologybarton_elizabethpdf


Growing evidences of early (PopIII ) SF stellar mass NIRBNear Infrared Background (NIRB) can be a powerful tool to observe the era of reionization Ultraviolet photons that ionized the universe at a redshift of around 10 are redshifted into what we observe as the near infrared Therefore some light from in the near infrared background must come from the era of reionization ndash and perhaps the first few generations of stars

reionization EMPS extremely metal-poor (EMP) stars

Transition to normal stars occurs when Z gt Zcrit ~ 10-5plusmn1 Z strongly governed by dust

Pop III SF continues to z ~ 3 at periphery of collapsing structures Observable in LAEs

Reionization started by metal-free stars z=20 90 complete z=8 Early Reionization (z gt 7) not in contrast with any QSOAL test (GP Gaps HII regions) f gt 80 of the ionizing power at z 7 from halos of M lt 109 M Bulk of reionization sources not observed yet Need JWST

[PPT] wwwlanlgovconferencesfirststars3abstracts_and

Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64


przypominam 1+z = (obserwowane) (emitowane)

mierzy względny rozmiar Wszechświata w czasie emisji światła

mierzy odległość obiektoacutew we Wszechświecie

Kosmologiczny red shift z

jest wynikiem rozszerzania się Wszechświata a NIE ruchu galaktyk

jest wielkością o jaką światło z odległego obiektu jest przesunięte ku podczerwieni

Im większe z tym

bullOdleglejszy jest obiekt emitujący światło

bullMłodszy był Wszechświat gdy światło zostało wyemitowane

światło z z = 1 zostało wyemitowane gdy Wszechświat miał frac12 obecnego promienia






1+z = 1a(t)



a(t0) = 1

R(t) = R(t0) (3H0t2)23










WMAP PLANCK























EPOKA REIONIZACJI





















Z =



Pierwsze światło






















Dlaczego wodoacuter










Długość fali




Lyman = 121 nm




n Balmer (nm)

2 6563

3 4861

4 4341

5 4102

6 3970









QSO

GRB



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64






1+z = 1a(t)



a(t0) = 1

R(t) = R(t0) (3H0t2)23










WMAP PLANCK























EPOKA REIONIZACJI





















Z =



Pierwsze światło






















Dlaczego wodoacuter










Długość fali




Lyman = 121 nm




n Balmer (nm)

2 6563

3 4861

4 4341

5 4102

6 3970









QSO

GRB



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64







WMAP PLANCK























EPOKA REIONIZACJI





















Z =



Pierwsze światło






















Dlaczego wodoacuter










Długość fali




Lyman = 121 nm




n Balmer (nm)

2 6563

3 4861

4 4341

5 4102

6 3970









QSO

GRB



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64




















EPOKA REIONIZACJI





















Z =



Pierwsze światło






















Dlaczego wodoacuter










Długość fali




Lyman = 121 nm




n Balmer (nm)

2 6563

3 4861

4 4341

5 4102

6 3970









QSO

GRB



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64















Z =



Pierwsze światło






















Dlaczego wodoacuter










Długość fali




Lyman = 121 nm




n Balmer (nm)

2 6563

3 4861

4 4341

5 4102

6 3970









QSO

GRB



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64


Pierwsze światło






















Dlaczego wodoacuter










Długość fali




Lyman = 121 nm




n Balmer (nm)

2 6563

3 4861

4 4341

5 4102

6 3970









QSO

GRB



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

















Dlaczego wodoacuter










Długość fali




Lyman = 121 nm




n Balmer (nm)

2 6563

3 4861

4 4341

5 4102

6 3970









QSO

GRB



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64










Długość fali




Lyman = 121 nm




n Balmer (nm)

2 6563

3 4861

4 4341

5 4102

6 3970









QSO

GRB



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64



n Balmer (nm)

2 6563

3 4861

4 4341

5 4102

6 3970









QSO

GRB



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64





QSO

GRB



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64



= neutralny H








Pierwsza jonizacja


GRB
















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64















Rekordzista 2007

z = 643

t = 870 106 ABB



zgt6 około 15





małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64




małe z

z ~ 6









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64









ten

syw

no

ść



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64



Obserwowane widmo

1 kwasar

2 Linia obserwacji






3 54

2 1

7 6

















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64
















reds

hift


MgII

Ly

5

2

1

CIII













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64













CFHQS J1509-1749 at z=612









CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64



CFHQS J1509-1749 at z=612







To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64





To są minusy QSO







Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64




Stromgren sphere

przykład




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64




















visibleHP MM

pe

of90

He

fotony CMB





Hot plasmas

33

8

cm10densitynumber


e

e

N

T ）（




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64




















































Polaryzacja E



TT

TE

EE




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64




(1)


(2)































KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64





























KWASARY a CMB







z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64




z

WW

czas




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64




komplementarne






z 11 plusmn 3sim








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64








modele




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64




z

KWASARY i CMB


wodoru































PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64






























PODSUMOWANIE







































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

Wodór jest neutralny DARK AGES

Documents

Transcript of Wodór jest neutralny DARK AGES