WWiieerrsszzee zzaaggaaddkkii zzaabbaawwyy ddllaa pprrzzeeddsszzkkoollii ppoommoocc ddyyddaakkttyycczznnaa

2009

Redakcja i opracowanie - Leszek Jurek Korekta – Monika Langer Wydawnictwo podjęło wszelkie starania zamierzające do dotarcia do właścicieli i dysponentów praw autorskich zamieszczonych w niniejszej ksiąŜce utworów. Przepraszamy osoby, których adresów nie udało się nam ustalić i prosimy je o kontakt z naszym wydawnictwem. Prosimy o nie powielanie ich i przedstawianie jako własne. Nie zabraniamy jednak w Ŝaden sposób wykorzystywania ich do zajęć z dziećmi – przecieŜ publikacja ta powstała w tym właśnie celu.

ISBN 978-83-924770-1-3 Wydanie I Wydane przez: Śląskie Centrum Wydawniczo Handlowe „Lexdruk” ul. Chrobrego 6, 44-200 Rybnik tel. 032/7558911, www.lexdruk.pl, e-mail: biuro@lexdruk.pl,

Zamiast wstępu

Przedstawiamy Państwu wybór wierszyków, zagadek oraz zabaw edukacyjnych dla przedszkolaków. Staraliśmy się je dobierać tak, aby odpowiadały wymaganiom edukacyjnym i pozytywnie wpływały na świadomość dzieci. Nasz zbiór jest przeznaczony w głównej mierze dla nauczycieli, którym chcieliśmy zapewnić swego rodzaju pomoc dydaktyczną, niezbędnik, pozwalający na szybkie znalezienie poszukiwanego tematu, bez potrzeby sięgania do jakŜe czasochłonnych zasobów internetu. Naszą intencja było zebranie utworów do całorocznej pracy z dziećmi, będących zawsze pod ręką nauczyciela, bez względu na to czy jest to nauczyciel z duŜym staŜem i doświadczeniem zawodowym czy adept stawiający pierwsze kroki w tym jakŜe trudnym i odpowiedzialnym zawodzie. Przedstawione w ksiąŜce przykłady wierszy i zagadek na pewno nie są zamkniętym katalogiem, albowiem ich mnogość zdaje się nie mieć końca, stąd teŜ na pewno znajdą w niej Państwo znane juŜ wierszyki uznanych polskich poetów ale równieŜ nowe, współczesnych autorów. Liczymy na Państwa wyrozumiałość oraz Ŝyczliwe uwagi, pozwalające na jak najlepsze dopracowanie naszego zbioru. Wszak to wiedza, pomysłowość i zawodowe doświadczenie połączone z intuicją oraz osobowością nauczyciela kształtują świadomość naszych dzieci.

ŚCWH LEXDRUK

5

Spis treści

PPrroossttee wwiieerrsszzyykkii ddllaa 33--44 llaattkkóóww..................................................................................21

Mam trzy latka............................................................................................23 Trzylatku.....................................................................................................23 Przedszkolaczek..........................................................................................23 Ołówek........................................................................................................24 Krasnoludek................................................................................................24 Trzy wesołe krasnoludki.............................................................................24 Krasnalek ....................................................................................................24 Liczymy do pięciu ......................................................................................25 Co lubię.......................................................................................................25 Dalej dzieci .................................................................................................25 Do przedszkola ...........................................................................................25 Kolory.........................................................................................................26 Kto ..............................................................................................................26 Jestem duŜy.................................................................................................26 Hopsasa.......................................................................................................27 Maluszek.....................................................................................................27 Przedszkolaczek..........................................................................................27 Przedszkolaczek mały, duŜy ......................................................................28 W przedszkolu ............................................................................................28 W szatni ......................................................................................................28 Przedszkolaczek..........................................................................................29 Do przedszkola ...........................................................................................29 W naszym przedszkolu ..............................................................................29 Czyste ręce..................................................................................................30 Przedszkolaczek czyścioszek......................................................................30 Wszystko robię sam....................................................................................30 Jestem samodzielny ....................................................................................31 Porządek w naszej sali ................................................................................31 Piaskownica ................................................................................................31 Kotek Puszek ..............................................................................................32 Ola ..............................................................................................................32 Oto ja ..........................................................................................................33 Kolorowe klocki .........................................................................................33 Dom dla lalek..............................................................................................33 Zabawy klockami........................................................................................34 Naprawiamy misia ......................................................................................34 Domki .........................................................................................................34 Ruszamy paluszkami ..................................................................................35 Paluszek do paluszka ..................................................................................35 Przedszkolna orkiestra ................................................................................35 Siała baba mak............................................................................................35 ŁyŜka, noŜyk i śliniaczek ...........................................................................36

Spis treści

6

W pokoiku na stoliku ................................................................................. 36 Jedzie, jedzie pan, pan................................................................................ 36 Na wysokiej górze...................................................................................... 36 Tu sroczka kaszkę warzyła ........................................................................ 36 Idzie rak ..................................................................................................... 37 Idzie kominiarz .......................................................................................... 37 Idzie myszka .............................................................................................. 37 Ślimak ........................................................................................................ 37 Na górze róŜe ............................................................................................. 38 Pieje kogut ................................................................................................. 38 Tańcowały.................................................................................................. 38 Idzie pani.................................................................................................... 38 W naszym przedszkolu .............................................................................. 39 Wyszła kura na podwórze .......................................................................... 39 Wpadła gruszka.......................................................................................... 39

Wierszyki dla 5-6 latków ............................................................................................41 Chodź do mamy szybko, szybko................................................................ 43 Balkon Halinki ........................................................................................... 43 Brunatny miś .............................................................................................. 43 Co widzę .................................................................................................... 44 Części ciała ................................................................................................ 44 Czysta woda ............................................................................................... 44 Czyścioszek................................................................................................ 45 Drzewa ....................................................................................................... 45 Dbamy o swoje środowisko ....................................................................... 45 DŜdŜownica................................................................................................ 46 Gąska.......................................................................................................... 46 Gniazdko .................................................................................................... 47 Idą, idą dzieci ............................................................................................. 47 Krajobraz.................................................................................................... 48 Kolory ........................................................................................................ 49 Kasztanowe postacie .................................................................................. 50 KsiąŜki ....................................................................................................... 50 Mały, większy, największy… .................................................................... 51 Marsz.......................................................................................................... 52 Miesiące ..................................................................................................... 52 Myj zęby .................................................................................................... 53 Policzymy .................................................................................................. 53 Przez tropiki ............................................................................................... 53 PoŜegnanie ................................................................................................. 53 PoŜegnanie przedszkola ............................................................................. 54 PoŜegnanie przedszkolaków ...................................................................... 54 PoŜegnanie przedszkola ............................................................................. 55 Raz i dwa.................................................................................................... 55 Ręce, nogi .................................................................................................. 55

Spis treści

7

RozwaŜania przedszkolaka .........................................................................56 Sześć lat ......................................................................................................57 Telefony......................................................................................................57 Zakupy ........................................................................................................58

Małe wychowanie komunikacyjne.............................................................................59 Numery alarmowe ......................................................................................61 Mateusz na skrzyŜowaniu...........................................................................61 Miasto .........................................................................................................62 Na jezdni.....................................................................................................62 Na ulicy.......................................................................................................63 Na ulicy.......................................................................................................63 Odblaskowe światełka ................................................................................63 Pan policjant ...............................................................................................64 Policjant ......................................................................................................64 Uwaga – czerwone światło .........................................................................64 Kolorowe znaki...........................................................................................65 Uwaga.........................................................................................................66 Najlepszy samochód ...................................................................................66 Ogłoszenie ..................................................................................................66 Poznaj znaki................................................................................................66 Gdy zamierzasz przejść ulicę......................................................................67 Gapa............................................................................................................67 Co to za niebieska postać?..........................................................................67 Zanim ulicę przekroczysz ...........................................................................68

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne .................................................69 Ćwiczenia dykcyjne....................................................................................71 Głośno i wyraźnie .......................................................................................71 W krzaczkach..............................................................................................73 Rączki klaszczą...........................................................................................73 Puszczyk w Puszczyk .................................................................................73 Jedzie pociąg...............................................................................................74 Drab i grab ..................................................................................................74 Dziwny zegar ..............................................................................................74 Krawat w kratkę..........................................................................................75 Katar ...........................................................................................................75 Kura, rura i tarantula...................................................................................76 Myła ręce jakaś gapa .................................................................................76 Kto się boi boi?...........................................................................................76 Co mówią zwierzaki? .................................................................................77 Czy…? ........................................................................................................77 Kurnik z grzędą...........................................................................................78 Abecadło.....................................................................................................79 Pralka ..........................................................................................................79 Kocury ........................................................................................................80

Spis treści

8

Suszarka ..................................................................................................... 80 Grzeczna dama........................................................................................... 80 Łosie w Łasku ............................................................................................ 81 Rak ............................................................................................................. 81 Szczur i gbur .............................................................................................. 82 Szpak.......................................................................................................... 82 Spod Sopotu ............................................................................................... 82 Trzy kurki................................................................................................... 83 Myszka....................................................................................................... 83 Poduszka .................................................................................................... 83 Lato ............................................................................................................ 83 Kołysanka .................................................................................................. 84 Szalik.......................................................................................................... 84 Szymon ...................................................................................................... 84 Liski ........................................................................................................... 84 śuczek........................................................................................................ 85 Nad kałuŜą ................................................................................................. 85 Jerzy ........................................................................................................... 85 śuk do Ŝuka................................................................................................ 86 śuczek........................................................................................................ 86 Poszły kaczki na pocztę ............................................................................. 86 Kubeczek.................................................................................................... 87 Trudne pytania ........................................................................................... 87 Ogródek Mareczka..................................................................................... 87 Gawron....................................................................................................... 87 Szczypawka................................................................................................ 87 Gotowała baba barszczyk........................................................................... 88 Płaszcz........................................................................................................ 88 DŜungla ...................................................................................................... 89 Bułeczki droŜdŜowe................................................................................... 89 DŜokej ........................................................................................................ 89 Rarytasy Stasia........................................................................................... 90 Skarby ........................................................................................................ 90 Słówka........................................................................................................ 90 Dzięcioł ...................................................................................................... 90 Kotki .......................................................................................................... 91 Na pniu gałązki wyrosły malutkie. ............................................................ 91 Samolot ...................................................................................................... 91 Ósma klasa ................................................................................................. 91 Rozmowa ................................................................................................... 92 Zapominalski.............................................................................................. 92 Smutny zamek............................................................................................ 93 Zagubione z................................................................................................ 93 Lipiec ......................................................................................................... 93 Leniwa Lucyna........................................................................................... 94 Ulica cudów ............................................................................................... 94

Spis treści

9

Choinka Wacka...........................................................................................94 Ślimak.........................................................................................................95 Dwa malutkie misie ....................................................................................95 Jesienny wierszyk .......................................................................................95 Asia, Basia i Kasia......................................................................................95 JeŜe .............................................................................................................96 Miś idzie do przedszkola ............................................................................96 Głodny ślimak.............................................................................................96 Guziki .........................................................................................................97 Ziemniak .....................................................................................................97 Bociany.......................................................................................................97 Nasionka .....................................................................................................98 Maciek ........................................................................................................98 Dzik ............................................................................................................98 Dzięcioł.......................................................................................................98 Dzięcioł.......................................................................................................99 W ogrodzie..................................................................................................99 Tadzio .........................................................................................................99 Lew ...........................................................................................................100 Lalka i my.................................................................................................100 Lale Toli ...................................................................................................100 Lalki i koleŜanki .......................................................................................100 Kołysanka .................................................................................................101 L................................................................................................................101 Bolek i Lolek ............................................................................................101 Trąbki Rysia..............................................................................................102 Rozgadana papuga ....................................................................................102 Brama i kwiatki.........................................................................................103 Broszka .....................................................................................................103 Broszka .....................................................................................................103 Krowie spotkanie ......................................................................................103 Kruczek i kruki .........................................................................................104 Kr... ...........................................................................................................104 Jakie to literki?..........................................................................................104 Mrówka i krówka......................................................................................104 Wrona do wrony .......................................................................................104 Wrona .......................................................................................................105 Wyliczanka ...............................................................................................105 U źródełka.................................................................................................105 Rrrymowanka ...........................................................................................105 Rrrr............................................................................................................106 Pantera i afera ...........................................................................................106 Motorek i Radek .......................................................................................107 Kurka i burek ............................................................................................107 Myszka i kotek..........................................................................................107 Robaczek i raczek .....................................................................................107

Spis treści

10

Wicher i beret........................................................................................... 107 Idzie Tola... .............................................................................................. 108 Bąk ........................................................................................................... 108 W Krakowie ............................................................................................. 109 Ogródek.................................................................................................... 109 Felek......................................................................................................... 109 Gąseczki................................................................................................... 110 Gąska........................................................................................................ 110 Igielnik ..................................................................................................... 110 Pchła......................................................................................................... 110 Ptasie radio............................................................................................... 111 śycie w pszenŜycie .................................................................................. 113 Konkury ................................................................................................... 113 Ballada ćwiczebna na tempo i dykcje ...................................................... 114 Ewelina z Koszalina................................................................................. 115 Kleszcz..................................................................................................... 115 Zbir, Ŝwir i tir ........................................................................................... 115 Drzazga .................................................................................................... 115 Strojne strusie........................................................................................... 116 W hotelowym holu................................................................................... 116 Powój i wuj .............................................................................................. 117

Wierszyki na dykcję ..................................................................................................119 Bąk .......................................................................................................... 121 Bzyk ......................................................................................................... 121 Byczki ...................................................................................................... 121 Chrząszcz ................................................................................................. 121 Chrząszcz ................................................................................................. 122 Cietrzew ................................................................................................... 123 Goryl ........................................................................................................ 123 Huczek ..................................................................................................... 123 Jamnik ...................................................................................................... 124 Królik ....................................................................................................... 124 Muszka..................................................................................................... 124 Pchła......................................................................................................... 125 Szczeniak ................................................................................................. 125 Trznadle ................................................................................................... 125 śaba.......................................................................................................... 125

Wierszyki patriotyczne..............................................................................................127 Dzieci ....................................................................................................... 130 Flaga......................................................................................................... 130 Katechizm polskiego dziecka................................................................... 130 11 Listopada............................................................................................. 131 Majowy wietrzyk ..................................................................................... 131 Mam ojczyznę.......................................................................................... 131

Spis treści

11

Niepodległość ...........................................................................................132 Ojczyzna ...................................................................................................132 Ojczyzna ...................................................................................................132 O Szczecinie .............................................................................................133 Polska........................................................................................................133 Polska........................................................................................................133 Polska........................................................................................................134 Polskie skarby...........................................................................................134 Piękna jest nasza ziemia ...........................................................................135 Pojedziemy w cudny kraj..........................................................................135 Przed Grobem Nieznanego śołnierza.......................................................135 Słowa ojczyste ..........................................................................................136 Syrenka .....................................................................................................136 Tobie Ojczyzno.........................................................................................136 Toruń pachnie piernikami.........................................................................137 Kochaj swoją ojczyznę .............................................................................137 Ziemia ojczysta.........................................................................................138 Wszyscy kochamy naszą stolicę ...............................................................139 W kopalni soli...........................................................................................140 W Polsce się urodziłem ............................................................................140 Znak ..........................................................................................................141 Ziemia .......................................................................................................141 Co to jest Polska?......................................................................................141 śeby Polska ..............................................................................................142 Piękna jest nasza ziemia ...........................................................................142 11 Listopada..............................................................................................143 11 Listopada..............................................................................................144 Hymn o ojczyźnie .....................................................................................144 śołnierskie mogiły....................................................................................145 To jest Polska............................................................................................145 Polska Ojczyzna nasza! ............................................................................146 Ojczyzna ...................................................................................................146 Ojczyzna ...................................................................................................147

Wiosna......................................................................................................................149 Biedroneczka ............................................................................................151 Co to jest przyroda? ..................................................................................151 Ile głosów w lesie .....................................................................................152 Na Wielkanoc ...........................................................................................152 Wielkanocne Święta .................................................................................153 JuŜ Wielkanoc...........................................................................................153 Kotki marcowe..........................................................................................154 Koncert szpaka..........................................................................................154 Krokusy ....................................................................................................154 Kwiecień...................................................................................................155 Maj............................................................................................................155

Spis treści

12

Marcowa pogoda...................................................................................... 155 Marzec powrócił ...................................................................................... 156 Kwiecień .................................................................................................. 157 Kwiecień .................................................................................................. 158 O wiośnie ................................................................................................. 159 Pączki....................................................................................................... 159 Pierwszy kwiat wiosny............................................................................. 160 Pierwszy motylek..................................................................................... 160 Pisanki...................................................................................................... 160 Prośba do słonka ...................................................................................... 161 Przybycie wiosny..................................................................................... 161 Portret wiosny .......................................................................................... 162 Przyjście wiosny ...................................................................................... 163 Sprzeczka ................................................................................................. 163 Rok........................................................................................................... 164 W maju..................................................................................................... 164 Wielkanoc ................................................................................................ 165 Wielkanocny stół ..................................................................................... 166 Wiosenka.................................................................................................. 166 Wiosna ..................................................................................................... 166 Wiosna ..................................................................................................... 167 Wiosna ..................................................................................................... 167 Wiosna ..................................................................................................... 167 Wiosna ..................................................................................................... 168 Wiosna idzie............................................................................................. 168 Wiosenny czarodziej ................................................................................ 168 W ogrodzie ....................................................................................... 169 Za co lubimy wiosnę................................................................................ 169 Znak wiosny............................................................................................. 169 śabka........................................................................................................ 169

Lato...........................................................................................................................171 Koniec lata ............................................................................................... 173 Jedziemy na wakacje................................................................................ 173 Latem ....................................................................................................... 174 Letnie szczęście ....................................................................................... 174 Na plaŜy .................................................................................................. 174 Wakacyjne lato......................................................................................... 175 Wakacyjne rady ....................................................................................... 175 Wspomnienia z wakacji ........................................................................... 176

Jesień ........................................................................................................................177 Bukieciki .................................................................................................. 179 Chodzi Jadzia po lesie.............................................................................. 179 Co zrobię z kasztanami ............................................................................ 180 Człowiek ze złotym parasolem ................................................................ 180

Spis treści

13

Gdzie jesteś, jesieni?.................................................................................180 Grzyby ......................................................................................................181 Grzybobranie ............................................................................................182 Jarzębina ...................................................................................................182 Jesienią......................................................................................................183 Jesienią......................................................................................................184 Jesienne liście ...........................................................................................184 Jesienny pociąg.........................................................................................185 Jesienny wiatr ...........................................................................................185 Jesienna wizyta .........................................................................................186 Jesień ........................................................................................................186 Jesień ........................................................................................................187 Jesień ........................................................................................................187 Jesień u fryzjera ........................................................................................188 Jesień w polu.............................................................................................188 Kasztany ...................................................................................................189 Kolorowy bukiet .......................................................................................189 Listopad ....................................................................................................190 Liście ........................................................................................................190 Listki .........................................................................................................191 Pani Jesień ................................................................................................191 Posypały się listeczki ................................................................................191 Przybywa jesień ........................................................................................192 Skarby jesieni............................................................................................192 Wiatr i jesień.............................................................................................192 Wrzesień ...................................................................................................193 Zbieramy kasztany....................................................................................193

Zima..........................................................................................................................195 Bałwan ......................................................................................................197 Bałwanek ..................................................................................................198 Bałwanek ..................................................................................................198 Bałwan ......................................................................................................199 Biegały ptaszki..........................................................................................199 Co moŜna rzec o śniegu............................................................................199 Chodzi mróz po świecie............................................................................200 Czarujemy zimę ........................................................................................200 Domek dla ptaszków.................................................................................201 Eskimosek.................................................................................................201 Eskimos jedzie ..........................................................................................201 Grudzień ...................................................................................................201 Hej, na sanki .............................................................................................202 Jedzie zima................................................................................................202 JuŜ zima ....................................................................................................203 Na lodzie...................................................................................................204 Na śniegu ..................................................................................................204

Spis treści

14

Na sankach ............................................................................................... 204 Nowy rok ................................................................................................. 205 Mróz......................................................................................................... 205 O czym pamiętamy zimą.......................................................................... 206 Ptaszek w gościnie ................................................................................... 206 Przyszła Krysia do bałwana ..................................................................... 206 Przyjechała zima wozem.......................................................................... 207 Ptaki i dzieci............................................................................................. 207 Ślizgawka................................................................................................. 208 Śniadanie bałwana ................................................................................... 208 Sanna........................................................................................................ 209 Wiersz o tym, co by było, gdyby śnieg nie był biały............................... 209 Zima ......................................................................................................... 210 ŚnieŜyca ................................................................................................... 211 Zmarzlak .................................................................................................. 211 Zima ......................................................................................................... 212 Zimowa przygoda .................................................................................... 212

Miesiące....................................................................................................................213 Styczeń..................................................................................................... 215 Styczeń..................................................................................................... 215 Jedzie styczeń........................................................................................... 216 Luty.......................................................................................................... 216 Luty.......................................................................................................... 217 Luty, luty.................................................................................................. 217 Marzec...................................................................................................... 217 Marzec...................................................................................................... 218 W marcu................................................................................................... 218 W marcu................................................................................................... 218 Kwiecień .................................................................................................. 219 Kwietniu, miejsce daj! ............................................................................. 219 W kwietniu............................................................................................... 219 Maj ........................................................................................................... 220 Czerwiec .................................................................................................. 220 Czerwiec .................................................................................................. 220 Lipiec z pszczół kapelą ............................................................................ 221 Wrzesień .................................................................................................. 221 Wrzesień .................................................................................................. 221 Październik............................................................................................... 222 Listopad.................................................................................................... 222 Listopad.................................................................................................... 223 Listopad.................................................................................................... 224 Grudzień................................................................................................... 224 Grudzień................................................................................................... 224 12 miesięcy .............................................................................................. 225 Okrągły rok ............................................................................................. 226

Spis treści

15

Okazjonalne – Dla May i Taty.................................................................................227

Bukiecik dla mamy...................................................................................229 Cała łąka dla mamy ..................................................................................229 Dlaczego mamy Dzień Mamy ..................................................................230 Dla mamy..................................................................................................230 Dla mamy..................................................................................................230 Dla mamy..................................................................................................231 Dla mamy..................................................................................................231 Do matki ...................................................................................................231 Dziś mamusiu Twoje święto.....................................................................232 Gdybym mógł, mamo ...............................................................................232 Kocham go................................................................................................233 Kochany Tato............................................................................................233 Laurka.......................................................................................................234 List do mamy ............................................................................................235 List do taty ................................................................................................235 Majowy wiatr............................................................................................236 Mama ........................................................................................................236 Mamo! ......................................................................................................237 Mamy mamę .............................................................................................237 Moja mamusia ..........................................................................................238 Mojej Mamie ............................................................................................238 Mama najlepsza na świecie.......................................................................239 Mamusiu moja ..........................................................................................239 Miłość mamy ............................................................................................240 Na rysunku mały domek...........................................................................240 Oczy mojej mamy.....................................................................................240 Oczy matki...............................................................................................241 O moim tacie.............................................................................................241 Obrazek dla mamy....................................................................................241 Opowieść ..................................................................................................242 Po co jest mama? ......................................................................................242 Przed snem................................................................................................242 Słoneczka..................................................................................................243 Spacer z Tatą.............................................................................................243 Święto Matki.............................................................................................244 Święto Matki.............................................................................................244 Tato...........................................................................................................245 Wiersz dla taty i mamy .............................................................................245 Wiersz na Dzień Matki .............................................................................245 Weźcie mnie za ręce .................................................................................246 WróŜka......................................................................................................246 śyczenia....................................................................................................247 śyczenia dla mamy...................................................................................248

Spis treści

16

Dla Babci i Dziadka .................................................................................................249 Babcia ...................................................................................................... 251 Babcia ...................................................................................................... 251 Babcia ...................................................................................................... 251 Babcie bywają róŜne ................................................................................ 252 Dla Babci ................................................................................................. 252 Bajka dziadka........................................................................................... 252 Dla Dziadka ............................................................................................. 253 Dziadek .................................................................................................... 253 Dziadek przyjdzie .................................................................................... 254 Dzień Babci.............................................................................................. 254 Dzień Babci.............................................................................................. 254 Dzień Babci i Dziadka ............................................................................. 255 Dzień Dziadka.......................................................................................... 255 Dzień Dziadka.......................................................................................... 255 Dzień Dziadka.......................................................................................... 256 Herbatka................................................................................................... 256 Kalendarz ................................................................................................. 257 Kiedy babcia była mała............................................................................ 257 Kto tam?................................................................................................... 258 Laurki dla Dziadków................................................................................ 258 Moja babcia.............................................................................................. 258 Moja babcia.............................................................................................. 259 Mój dziadzio ............................................................................................ 259 Nasza Babcia............................................................................................ 259 Niechaj dziadzio z babunią ...................................................................... 260 Odwiedziny .............................................................................................. 260 Przyszła do mnie babcia........................................................................... 261 Święto Dziadków..................................................................................... 261 Wieczorem ............................................................................................... 262 Wiersz dla babci....................................................................................... 262 Wierszyk dla Babci i Dziadka.................................................................. 263 Wszystko dla babci .................................................................................. 264

Mikołajki…...............................................................................................................265 Drogi Mikołaju......................................................................................... 267 Gdzie jest Mikołaj? .................................................................................. 267 Mikołaj..................................................................................................... 267 Mikołaj..................................................................................................... 268 Mikołajki.................................................................................................. 268 Mikołajowy worek ................................................................................... 269 Mikołaj jest jak babcia ............................................................................. 269 Prezent dla Mikołaja ................................................................................ 270 Szósty grudnia.......................................................................................... 270 Święty Mikołaj......................................................................................... 270 Święty Mikołaj......................................................................................... 271

Spis treści

17

Wieczór Mikołajowy ................................................................................272 Witaj Mikołaju..........................................................................................272 Zaproszenie dla Mikołaja .........................................................................272

BoŜe Narodzenie ......................................................................................................273 Aniołek .....................................................................................................275 Gwiazdka ..................................................................................................275 Gwiazda Betlejemska ...............................................................................275 Choinka.....................................................................................................276 Choinka w przedszkolu.............................................................................276 Choinka z lasu...........................................................................................277 JuŜ słychać kolędy ....................................................................................277 Na złotym dywanie ...................................................................................278 Podarunki..................................................................................................278 Robimy zabawki .......................................................................................279 Spotkanie z choinką..................................................................................279 Srebrne kolczyki .......................................................................................280 Wigilia ......................................................................................................280 Wigilijny wieczór .....................................................................................281 śłobek.......................................................................................................282

Dzień edukacji..........................................................................................................283 Nasza Pani ................................................................................................285 Nasza Pani ................................................................................................285 Wierszyk dla nauczyciela .........................................................................286 śyczenia dla naszej Pani...........................................................................286

Rymowane Ŝyczenia …………………………………………………….289 śyczenia dla Pani woźnej ........................................................................288 Dzień nauczyciela.....................................................................................288

Coś o czystości…......................................................................................................289 Brudas.......................................................................................................291 Czy to zdrowo?.........................................................................................291 Czystość....................................................................................................292 Grzebień....................................................................................................293 Grzebień....................................................................................................293 Mydło........................................................................................................293 Mydło........................................................................................................293 Mydło wszystko umyje.............................................................................293 Pranie ........................................................................................................294 Ręcznik .....................................................................................................294 Szczoteczka...............................................................................................294 Czy to się zdarza? .....................................................................................295 U nas w przedszkolu.................................................................................296 KaŜdy po sobie sprząta .............................................................................296 Kosz na śmieci..........................................................................................296

Spis treści

18

Plusk do wody.......................................................................................... 297

Zawody naszyc hrodziców ........................................................................................299 Dentysta ................................................................................................... 301 Fryzjer ...................................................................................................... 301 Pan doktor ................................................................................................ 301 Malarz pokojowy ..................................................................................... 302 Poczta....................................................................................................... 302 Listonosz wiejski ..................................................................................... 303 Pan policjant............................................................................................. 303 Pan policjant............................................................................................. 304 Praca leśniczego....................................................................................... 304 Rybacy ..................................................................................................... 304 Spotkanie z górnikiem ............................................................................. 305 U stolarza ................................................................................................. 305 Znamy pana listonosza............................................................................. 305

RóŜne …. ..................................................................................................................307 Abecadło .................................................................................................. 309 Bambo ...................................................................................................... 309 Buty.......................................................................................................... 310 Chory ząb ................................................................................................. 310 Co zrobię z kasztanami ............................................................................ 311 Dorotka .................................................................................................... 311 Entliczek-pentliczek................................................................................. 311 Kolekcjoner uśmiechów........................................................................... 312 Kapuśniaczek ........................................................................................... 313 Chory kotek.............................................................................................. 314 Lekarstwo misia ....................................................................................... 314 O chorym skowronku............................................................................... 315 Okulary .................................................................................................... 316 Cudowne lekarstwo.................................................................................. 318 Pokaz dziecięcej mody............................................................................. 319 Dlaczego?................................................................................................. 320 Pytania...................................................................................................... 321 Koncert o świtaniu ................................................................................... 321 Gałgankowy skarb ................................................................................... 321 Jedzie pociąg z daleka ~........................................................................... 323 Mała miss ................................................................................................. 323 PoŜyteczne urządzenia ............................................................................. 323 Smaczne są owoce ................................................................................... 324 Telefon ..................................................................................................... 325 Zdrowie .................................................................................................... 325 Zegar ........................................................................................................ 326 Zegar ........................................................................................................ 326 10 przykazań bezpiecznego przedszkolaka.............................................. 327

Spis treści

19

Obcy..........................................................................................................329 Sposób na laleczkę....................................................................................329 Smok.........................................................................................................330 Wół ...........................................................................................................331 Kometa......................................................................................................332

Zwierzaczki...............................................................................................................333 Bzz…........................................................................................................335 Baran.........................................................................................................335 Dzik ..........................................................................................................335 JeŜ .............................................................................................................336 JeŜ .............................................................................................................336 JeŜyk .........................................................................................................336 Pan JeŜyk ..................................................................................................337 JeŜ- zabawa dla dzieci ..............................................................................337 Kangur ......................................................................................................337 Kogut ........................................................................................................338 Kotek ........................................................................................................338 Kotek ........................................................................................................339 Kocie postanowienie.................................................................................339 Krokodyl ...................................................................................................339 Koza..........................................................................................................339 Krowa .......................................................................................................340 Tylko nic nie mówcie krowie ...................................................................340 Kura ..........................................................................................................340 Lew ...........................................................................................................341 Lis .............................................................................................................341 Małpa ........................................................................................................341 Niedźwiedź ...............................................................................................342 Na wyspach Bergamutach ........................................................................342 O owieczce................................................................................................343 Pantera ......................................................................................................343 Pies............................................................................................................343 Renifer ......................................................................................................344 Rybka........................................................................................................344 Struś ..........................................................................................................344 Słoń...........................................................................................................344 Tygrys .......................................................................................................345 Wielbłąd....................................................................................................345 Wiewióreczka ...........................................................................................345 Wróbelek...................................................................................................346 Wilk ..........................................................................................................346 Zebra.........................................................................................................346 Zebra.........................................................................................................347 śubr ..........................................................................................................347 śółw..........................................................................................................347

Spis treści

20

śyrafa....................................................................................................... 347 Zwierzęta na wycieczce ........................................................................... 347 Zoo ........................................................................................................... 348

Zabawy tradycyjne i adaptacyjne ............................................................................349 Zabawy tradycyjne................................................................................... 351 Koło młyńskie .......................................................................................... 351 Lata ptaszek po ulicy................................................................................ 351 Ojciec Wirgiliusz ..................................................................................... 352 Mam chusteczkę haftowaną ..................................................................... 352 W poniedziałek rano ................................................................................ 353 Konopki.................................................................................................... 353 Nie chcę cię …......................................................................................... 353 Karuzela ................................................................................................... 354 Mało nas................................................................................................... 354 Balonik..................................................................................................... 355 Dwa kółeczka........................................................................................... 355 Dwóm tańczyć się zachciało .................................................................... 356 (Imię dziecka) chce pojechać w daleki świat........................................... 356 Julianka .................................................................................................... 357 Karuzela– zabawa muzyczna ................................................................... 357 Kółko graniaste ........................................................................................ 357 Łabędzie................................................................................................... 358 MasaŜ grupowy........................................................................................ 358 Misie ........................................................................................................ 358 Rączki do góry ......................................................................................... 360 Rolnik sam w dolinie ............................................................................... 360 RóŜyczka.................................................................................................. 361 Tort........................................................................................................... 361 Wszyscy są............................................................................................... 362 Zgadnij – czyje słyszysz imię .................................................................. 362

Zagadki.....................................................................................................................363 Bajki......................................................................................................... 365 Kwiaty...................................................................................................... 368 Owoce, krzewy, drzewa, las..................................................................... 368 Pory roku.................................................................................................. 370 Inne .......................................................................................................... 372 Pokarmy ................................................................................................... 375 To co jedzie.............................................................................................. 376 Zabawki.................................................................................................... 377 Zawody .................................................................................................... 378 W domu.................................................................................................... 380 Zima ......................................................................................................... 382 Zwierzęta i ptaki ...................................................................................... 383 Bibliografia .............................................................................................. 393

PPrroossttee wwiieerrsszzyykkii ddllaa 33--44 llaattkkóóww

Proste wierszyki dla 3-4 latków

23

Mam trzy latka

Mam trzy latka, trzy i pół, brodą sięgam ponad stół.

Do przedszkola chodzę z workiem i mam znaczek z muchomorkiem.

Pantofelki ładnie zmieniam, myje ręce do jedzenia.

Zjadam wszystko z talerzyka, tańczę, kiedy gra muzyka.

Umiem wierszyk o koteczku, o tchórzliwym koziołeczku

I o piesku, co był w polu, nauczyłam się w przedszkolu.

Trzylatku

Mój mały trzylatku usiąść z nami w kole. Pani ci pokaŜe twoje przedszkole. W szatni schowaj butki a zabawki w sali. W umywali powieś ręcznik, zuch jesteś - choć mały!

Przedszkolaczek

Uszkami słucham, oczkami patrzę, zawsze się śmieję, nigdy nie płaczę.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

24

Ołówek

Mam ołówek, ołóweczek, narysuję pięć owieczek. Zamiast owiec wyszły świnki, ale śmieszne mają minki!

Krasnoludek

Jestem krasnoludek, mam wesołą minkę. Czerwoną czapeczkę, białą pelerynkę. Wezmę się pod boczki, wysoko podskoczę. Klasnę sobie w ręce, i tak się okręcę.

Trzy wesołe krasnoludki

Jest na świecie kraj malutki, Gdzie mieszkają krasnoludki, Mają domki z cienkiej słomki, Z kominami jak poziomki. Krasnoludek, gdy jest młody, Wcale nie ma jeszcze brody, śadnych waŜnych spraw nie miewa, Tylko bawi się i śpiewa. Krasnalek

Krasnalek malutki Mieszka pod podłogą. Zbiera okruszyny Za stołową nogą. A dla kogo krasnal Zbiera okruszyny? Powiem wam w sekrecie: Dla mysiej rodziny.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

25

Liczymy do pięciu

Jeden nosek, oczka dwa, Trzy trójkącik boki ma, Cztery nóŜki u konika, Pięć paluszków dłoń zamyka. Chcecie szybciej, więc w porządku, Policzymy od początku. Jeden nosek, oczka dwa...

Co lubię

Lubię słońce, lubię drzewa. Lubię kiedy ptaszek śpiewa. Lubię takŜe śpiewać sam, bo piosenek duŜo znam. Lubię kolegów z podwórka, kotka Mruczka, pieska Burka. Lecz najbardziej, przyznać muszę, lubię tatę i mamusię.

Dalej dzieci

Dalej dzieci, dalej z drogi, bo tu pędzi pociąg srogi, leci, pędzi, ile tchu, juŜ przyleciał, juŜ jest tu!

Do przedszkola

Słoneczko złote włosy czesze, słoneczko w rosie myje twarz. I ja teŜ wstaję , teŜ się spieszę, bo do przedszkola iść juŜ czas ŚcieŜka przed progiem uprzątnięta, błyszczy za drzwiami czysta sień. Wita nas Pani uśmiechnięta, i tak się tu zaczyna dzień.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

26

Kolory

śółte jest słońce, a niebieskie niebo, biała na nim chmurka, zaś zielone drzewo. Czarny kot na drzewie i czerwone jabłka, ale najładniejsza moja szara czapka.

Kto

Kto misiowi urwał ucho ? No , kto ? - pytam . Cicho , głucho ... Nikt się jakoś nie przyznaje . MoŜe jechał miś tramwajem ? MoŜe upadł biegnąc z górki ? MoŜe go dziobały kurki ? MoŜe Azor go tarmosił , urwał ucho , nie przeprosił ? Igła , nitka , rączek para . naprawimy szkodę zaraz . O , juŜ sterczą uszka oba , teraz nam się miś podoba !

Jestem duŜy

Jestem duŜy! Byłem mały! WróŜki mnie zaczarowały! Jakie wróŜki? Dobre wróŜki! I urosły moje nóŜki, I urosły moje ręce, Włosów teŜ mam chyba więcej. Patrzcie, jak urosłem cały, ChociaŜ byłem taki mały.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

27

Hopsasa

Hopsasa! Oto ja! Rączki dwie, nóŜki dwie Hopsasa! To się wie! Głowa dwoje uszu ma, Oczy, broda, usta, nos, No i włosów cała moc. Hopsasa oto ja!

Maluszek

Choć ze mnie jeszcze malec, radzę sobie doskonale. Ze wszystkimi Ŝyję w zgodzie, do przedszkola chodzę co dzień . Nie odzywam się nieładnie, zawsze sprzątam gdy coś spadnie. Nie naprzykrzam się nikomu i pomagam pani w przedszkolu.

Przedszkolaczek

Przedszkolaczek jestem, proszę, noszę worek, w nim bambosze, mam wyszyty na nim znaczek. Spójrz: czerwony, polny maczek.

Ten mój worek wieszam w szatni, znam swój wieszak przedostatni. I wie kaŜdy przedszkolaczek, Ŝe ten znaczek, to mój znaczek.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

28

Przedszkolaczek mały, duŜy

Przedszkolaczek mały, duŜy, wie do czego mydło słuŜy. Płynie woda, plusk w łazience i juŜ czyste uszy, ręce. Przedszkolaczek mały, duŜy, wie do czego gąbka słuŜy. Gąbka, ręcznik, pasta, szczotka i czyściejszy jest od kotka. Przedszkolaczek proszę pana, chętnie zęby myje z rana. Patrzy w lustro roześmiany, bo ma białe wąsy z piany.

W przedszkolu

Przyszły dzieci do przedszkola, wszystko je ciekawi. Tu się będą uczyć, tu się będą bawić: raz, dwa, trzy !

W szatni

O porządek w szatni dbam, buty zawsze ściągam sam. Spodnie, swetry ładnie składam, nie chcę Ŝeby był bałagan. Potem macham mojej mamie, no i pędzę na śniadanie.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

29

Przedszkolaczek

Mój malutki przedszkolaczku , usiądź z nami w kole . Pani Ci pokaŜe Twoje duŜe przedszkole . W szatni trzymasz butki , a zabawki w sali , w umywalni ręcznik - no zuch jesteś w całej gali !

Do przedszkola

Po wakacjach maszerują dzieci do przedszkola. Marek, Ania, Radek, Ela, Marcin, Tomek, Ola. Bo w przedszkolu jest wesoło są zabawki, klocki, gry. Jeśli chcesz to do przedszkola moŜesz takŜe przyjść i ty. Przez rok cały wkoło ciebie sami przyjaciele z nimi uczysz się i nowych zabaw poznasz wiele.

W naszym przedszkolu

Mamy niziutkie krzesełka Mamy niziutkie stoliki ZjeŜdŜalnia i huśtawka I dwa drewniane koniki Samochód Ŝółto – czerwony Traktor, karetka i wywrotka I loteryjek ze cztery I klocków wysoka góra I nawet pokój dla lalek Malutkie mebelki w kątku Gdzie sobie siedzą laleczki A miś pilnuje porządku…

Proste wierszyki dla 3-4 latków

30

Czyste ręce

Dziś od rana plusk w łazience. To Krasnale myją ręce. Najpierw w wodzie opłukują, potem mydłem nasmarują. Znowu woda - istny cud. W umywalkę pup -puk -puk. Jeszcze tylko kran zakręcę i juŜ czyste mamy ręce.

Przedszkolaczek czyścioszek

KaŜdy o swój wygląd zawsze dbać powinien. Umyte mieć ręce, buzię oraz szyję. Włosy uczesane i wypraną bluzkę, zmienić spodnie kiedy plamy na nich tłuste. Czyściutki, pachnący, zawsze wykąpany, to właśnie przedszkolak, którego my znamy.

Wszystko robię sam

Umiem ubrać buty, umiem teŜ rysować, umiem przy obiedzie grzecznie się zachować. Jestem przedszkolakiem dzielnym i wesołym, lubię moją panią, dzieci i przedszkole.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

31

Jestem samodzielny

Sam ubieram buty zapinam ubranie. Potrafię teŜ ładnie sam zjeść śniadanie. Na miejsce zawsze zabawki układam bo bardzo nie lubię kiedy jest bałagan. Chcę być samodzielny grzeczny i lubiany i o wszystko ciągle nie pytać wciąŜ mamy.

Porządek w naszej sali

Piękna nasza sala, bardzo o nią dbamy i na swoje miejsca wszystko odkładamy. Klocki do koszyka, kredki są w pudełkach. Siedzą lalki, misie równo na krzesełkach. Bo przedszkolak zawsze o porządek dba, swoje obowiązki bardzo dobrze zna.

Piaskownica

Na podwórku piaskownica Wszystkie dzieci tu zachwyca śółty piasek i szufelka W kubełeczek sypie Elka Budują tu zamki z piasku Pełno śmiechu, pełno wrzasku Są maluchy i starszaki Gwar i śmiech nie byle jaki Słońce z góry grzeje plecy Na zjeŜdŜalni jeŜdŜą dzieci Kołują się naokoło Ach, jak ciepło, milo i wesoło!

Proste wierszyki dla 3-4 latków

32

Kotek Puszek

Kotek Puszek z czarną łatką dziś w przedszkolu był z Agatką, a z kieszeni u fartuszka wystawały małe uszka. Nagle ruszył się fartuszek, na podłogę skoczył Puszek. Teraz kotku będziesz z nami my juŜ ciebie nie oddamy.

Kiciu miła kiciu, kiciu, kiciu miła powiedz kiciu, gdzieś ty była -miau, miau w komóreczce miau, miau przy półeczce Toś ty piła mleko z miski a psik kiciu, idź na myszki psik, psik nie pij z miski psik, psik idź na myszki .

Ola

Posłuchajcie jestem Ola Sama chodzę do przedszkola Palto włoŜę, rękawiczki Szalik teŜ mam bardzo śliczny Jestem duŜa, mam trzy lata W domu mam małego brata Gdy ja tańczę w górę skaczę Mój braciszek ciągle płacze Mama kaŜe go powozić Dać grzechotkę, smoczek włoŜyć A ja wolę do przedszkola Do przedszkola chce iść Ola.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

33

Oto ja

To jest szyja, to są uszy, słyszę nimi róŜne głosy. Mam teŜ oczy, nos i buzię, a na głowie włosy.

Kolorowe klocki

Kolorowe klocki Jaś dostał od mamy My wszystkie kolory Doskonale znamy Zielony – jak wiosenna trawa Brązowy – jak poranna kawa Niebieski – jak kwiaty na łące I Ŝółty – zupełnie jak słońce Z kolorowych klocków Jaś zbudował domy I z tego wysiłku Sam stał się czerwony.

Dom dla lalek

Ty masz klocek, ja mam teŜ, potrzebny nam trzeci. Zbudujemy dom wspaniały. zaprosimy dzieci. Jeden dom i drugi dom, juŜ budują dzieci. Te dwa domy - to dla misiów. a dla lalek trzeci.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

34

Zabawy klockami

Klocek do klocka, juŜ widać domek, który zbudował przedszkolak Tomek. Klocek na klocek, drugi i trzeci, wysoką wieŜę budują dzieci. Widać ulice i skrzyŜowanie. Na nim to zaraz samochód stanie. Przedszkolak z klocków zbuduje wszystko: garaŜe, mosty, duŜe zamczysko.

Naprawiamy misia

Kto misiowi urwał ucho? Cicho, głucho Nikt się jakoś nie przyznaje. MoŜe jechał miś tramwajem? MoŜe upadł biegnąc z górki? MoŜe go dziobały kurki? MoŜe Azor go tarmosił? Urwał ucho, nie przeprosił. Igła, nitka, rączek para, naprawimy misia zaraz. O, juŜ sterczą uszka oba. Teraz nam się miś podoba.

Domki

Ślimak mieszka w muszli, w kopce liści jeŜ. Myszka mieszka w norze, bocian w gnieździe. Wiesz? Pszczółka mieszka w ulu, w budzie mieszka pies. KaŜdy ma swój domek. Jaki ty masz. Wiesz?

Proste wierszyki dla 3-4 latków

35

Ruszamy paluszkami

Ruszamy paluszkami, tupiemy nóŜkami. Czy zabawki ułoŜone? Spoglądamy w jedną stronę, spoglądamy w drugą stronę. Ręce w górę unosimy, potem kółeczko zrobimy. Nim do pracy się weźmiemy to przez chwilkę odpoczniemy.

Paluszek do paluszka

Paluszek do paluszka, do paluszka paluszek, teraz rączki zawijamy w malutki kłębuszek. SpręŜynują palce, pierwszy, drugi, trzeci, potem czwarty, piąty, ćwiczą wszystkie dzieci. Przedszkolna orkiestra

KaŜdy instrument juŜ w dłoniach trzyma. Pani znak daje pora zaczynać. Orkiestra piękną muzykę gra bim, bam, bom, szu, szu, szu tra, la, la, la.

Siała baba mak

Siała baba mak. Nie wiedziała jak. Dziadek wiedział, nie powiedział, a to było TAK!

Proste wierszyki dla 3-4 latków

36

ŁyŜka, noŜyk i śliniaczek

ŁyŜka, noŜyk i śliniaczek, je śniadanie niemowlaczek. Na śliniaczku misie siedzą, pewnie teŜ śniadanie jedzą.

W pokoiku na stoliku

W pokoiku na stoliku stało mleczko i jajeczko. Przyszedł kotek, wypił mleczko, a ogonkiem stłukł jajeczko. Przyszła pani, kotka zbiła, a skorupki wyrzuciła. Jedzie, jedzie pan, pan

Jedzie, jedzie pan, pan, na koniku sam, sam. Za nim jedzie chłop, chłop, na koniku hop! hop! Jedzie, jedzie ba-ba i z konika spa-da!

Na wysokiej górze

Na wysokiej górze rosło drzewo duŜe, nazywało się: apli papli biten blau. Kto tego nie powtórzy, ten smacznie będzie spał!

Tu sroczka kaszkę warzyła

Tu, tu sroczka kaszkę warzyła, ogonek sobie sparzyła... Temu dała na miseczkę, temu dała na łyŜeczkę, temu, bo grzecznie prosił, temu, bo wodę nosił, a temu najmniejszemu nic nie dała, tylko ogonkiem zamieszała, i frrrr... poleciała i TU się schowała!

Proste wierszyki dla 3-4 latków

37

A-a-a kotki dwa A-a-a, kotki dwa, szare, bure obydwa, nic nie będą robiły, tylko dzieci bawiły.

Idzie rak

Idzie rak idzie rak czasem naprzód czasem wspak. Idzie rak nieborak jak uszczypnie, będzie znak! Idzie kominiarz

Idzie kominiarz po drabinie fiku miku juŜ w kominie!

Idzie myszka

Idzie myszka do braciszka. Tu zajrzała, tu wskoczyła, a na koniec TAM się skryła!

Ślimak

Ślimak, ślimak, wystaw rogi, dam ci sera na pierogi, jak nie sera, to kapusty - od kapusty będziesz tłusty.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

38

Na górze róŜe

Na górze róŜe, na dole fiołki, my się kochamy jak dwa aniołki!

Pieje kogut

Pieje kogut: KUKURYKU, wstawaj mały mój chłopczyku! Chłopczyk rano się obudził, patrzy, ile wkoło ludzi. Dziękuję ci koguciku za to Twoje KUKURYKU.

Tańcowały

Tańcowały dwa Michały jeden duŜy, drugi mały, jak ten duŜy zaczął krąŜyć, to ten mały nie mógł zdąŜyć!

Idzie pani

Idzie pani tup tup tup dziadek z laską stuk stuk stuk skacze dziecko hop hop hop Ŝaba robi dłuuugi skok! Wieje wietrzyk fiu fiu fiu kropi deszczyk puk puk puk deszcz ze śniegiem chlup chlup chlup a grad w szyby łup łup łup! Świeci słonko, wieje wietrzyk pada deszczyk... czujesz dreszczyk?

Proste wierszyki dla 3-4 latków

39

W naszym przedszkolu

Mamy niziutkie krzesełka Mamy niziutkie stoliki ZjeŜdŜalnia i huśtawka I dwa drewniane koniki Samochód Ŝółto – czerwony Traktor, karetka i wywrotka I loteryjek ze cztery I klocków wysoka góra I nawet pokój dla lalek Malutkie mebelki w kątku Gdzie sobie siedzą laleczki A miś pilnuje porządku…

Wyszła kura na podwórze

Wyszła kura na podwórze, spodobało się tam kurze. Na podwórzu duŜo kurzu, piórko, trawka i sadzawka... Kamyk, kwiatek i dŜdŜownica - jaka piękna okolica... Drapu drap jedną z łap, jest robaczek to go cap! Drapu drapu łapką w kurzu, jak tu pięknie na podwórzu!

Wpadła gruszka

Wpadła gruszka do fartuszka a za gruszką dwa jabłuszka, a śliweczka wpaść nie chciała, bo śliweczka niedojrzała

Wierszyki dla 5-6 latków

Proste wierszyki dla 3-4 latków

43

Chodź do mamy szybko, szybko

Chodź do mamy szybko, szybko, jesteś mamy małą rybką. Umyjemy nosek, nóŜki, niech zobaczą to kaczuszki. Umyjemy mały brzuszek, tylko nie bój się kaczuszek. Chodź do mamy szybko, szybko, jesteś mamy małą rybką. Jesteś małą rybką mamy, Bo my bardzo się kochamy! Balkon Halinki

Na balkonie pelargonie i petunie w pięknych skrzynkach. śółte, białe są begonie, z mamą o nie dba Halinka. Wszystkie barwne, kolorowe, wkoło pięknie się kłaniają, do słoneczka i Halinki wdzięcznie główki przechylają. Rano zawsze je podlewa i usuwa chwasty brzydkie. Mówi do nich miłym głosem, ach, jesteście piękne wszystkie.

Brunatny miś

Brunatny miś, brunatny miś na spacer do lasu wybrał się dziś. Zjadł trochę malin, zjadł teŜ jagody, potem w źródełku napił się wody. PoniewaŜ późna jesień nastała, gawra na zimę by się przydała. Jest wielka jama pod starym klonem, ruszył powoli niedźwiedź w jej stronę. Jaka ogromna - niedźwiedź się cieszy. Chce się połoŜyć, bardzo się śpieszy,

Proste wierszyki dla 3-4 latków

44

Co widzę

Z wysokich pięter bloku, w którym mieszka Krysia, widoczna jest jak na dłoni cała okolica. Z okien duŜego mieszkania, w którym mieszka Ola, widać duŜo sklepów i dach Oli przedszkola. Na balkon w kamienicy, wychodzi mała Ewa, spogląda na plac zabaw i piękne stare drzewa. Części ciała

Mamy głowę, na niej uszy więc wszyscy słuchamy. Mamy oczy do patrzenia i nos, którym wąchamy. Mamy ręce i paluszki, wszyscy mamy miękkie brzuszki. Są teŜ nogi i kolana, no i stopki do biegania. Wszystkie części ciała znamy, więc zabawę zaczynamy

Czysta woda

Czysta woda to dar natury, dbać o nią wszyscy musimy. NiewaŜne czy to strumyk czy rzeka, czy ciemne morza głębiny. Słońca promienie kąpią się w wodzie, lśnią srebrną łuską ryby. Kiedy deszcz pada - oddycha ziemia, wodę piją rośliny. Woda to Ŝycie - zatem pamiętaj zadbaj by czysta była. Kiedy na ziemi wody zabraknie to ziemia nie będzie Ŝyła

Proste wierszyki dla 3-4 latków

45

Czyścioszek

Mam kubek i szczotkę zęby często myję. Mydłem i ciepłą wodą myję uszy i szyję. Potem je dokładnie wycieram ręcznikiem puszystym, bo najwaŜniejszym dla mnie, to być pachnącym i czystym. Drzewa

Rosły w lesie stare drzewa, nagle drwale przyjechali. I huczącą groźnie piłą, wiele drzew wykarczowali. Wiozą wielkie samochody cięŜkie bele do tartaku. Wkoło pusto i ponuro, umilkł piękny świergot ptaków. Tnie dokładnie z wielką siłą kaŜdą belę wielka piła. Wnet na deski cienkie, grube całe drzewo zamieniła. Przyjechały samochody, jadą deski do fabryki. Tam z nich zrobią drzwi i okna, piękne szafy i stoliki.

Dbamy o swoje środowisko

W zgodzie z przyrodą Ŝyją wszystkie dzieci. Kochają jasne słonko, które na niebie świeci. Nie łamią gałęzi, dbają o rośliny, podczas wycieczek do lasu nie płoszą zwierzyny. Często teŜ dorosłym dobry przykład dają - w wyznaczonych miejscach śmieci zostawiają.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

46

DŜdŜownica

DrąŜę w ziemi korytarze, jestem bardzo poŜyteczna. Zjadam grzyby i próchnicę i pod ziemią sobie mieszkam. Spulchniam glebę, wtedy woda wsiąkać łatwo do niej moŜe. Lecz nie lubię, kiedy mocno ciągle pada deszcz na dworze. Elastyczne moje ciało z mięśni zbudowane całe. ChociaŜ słyszę - jesteś brzydka, nie przejmuję się tym wcale.

Gąska

Gęga gąska gę, gę, gę skubać trawkę świeŜą chcę. Chcę się gę, gę cieszyć słonkiem, zatem przejdę się na łąkę. Gąsior na to gą, gą, gą wiem, Ŝe w lesie lisy są. Kiedy złapią gąskę białą ucztę będą mieć wspaniałą. Gęga gąska gę, gę, gę lisa bardzo boję się. Na podwórku pozostanę i z wszystkimi zjem śniadanie.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

47

Gniazdko

W moim mieszkaniu są ciekawe gniazdka. MoŜna do nich włoŜyć wtyczkę od Ŝelazka. MoŜna włączyć pralkę, wtedy pranie pierze, uruchomić mikser i załączyć wieŜę. Lecz tylko dorośli gniazdka dotykają. - Z prądem nie ma Ŝartów, głośno ostrzegają. Trzeba umiejętnie z prądem się obchodzić. śeby bezpieczeństwu swemu nie zaszkodzić. wciąŜ o kości tylko prosił. Dziewięć, dziesięć, dziewięć, dziesięć, kto z was kości mu przyniesie? MoŜe ja, a moŜe Ty. Licz od nowa: raz, dwa, trzy. Idą, idą dzieci

Dzieci drogą maszerują, czasem lekko podskakują. Hop wysoko, hop, skok, wysoko skok. Kiedy marszu dosyć mają, to do domu wnet wracają. Hop, wysoko hop, skok, wysoko skok Rozglądają się ciekawie kto tak gra na skrzypkach w trawie. A to konik polny gra dylu, dylu, dylu, da.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

48

Idzie niebo ciemną nocą

Idzie niebo ciemną nocą, Ma w fartuszku pełno gwiazd. Gwiazdki świecą i migocą, aŜ wyjrzały ptaszki z gniazd. Jak wyjrzały - zobaczyły i nie chciały dalej spać, kaprysiły, grymasiły, Ŝeby im po jednej dać! - Gwiazdki nie są do zabawy, toŜby nocka była zła! Ej! Usłyszy kot kulawy! Cicho bądźcie!...A,a,a...

Krajobraz

To widok pól zboŜem pokrytych, zielonych łąk dookoła. To szczyty wysokie, skaliste i gładkie tafle jeziora. To morza wzburzone fale, plaŜe piaszczyste, szerokie. Pagórki pokryte lasami, szumiące rzeki głębokie.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

49

Kolory

Siadły dzieci przy stoliczkach. Pędzle, kartki, farby mają. Swe marzenia i wspomnienia juŜ na papier przelewają. śółty kolor wybrał Adaś namalował duŜe słońce. śółty piasek, Ŝółty płotek i samochód szybko mknący. Paweł niebieskim kolorem namalował groźne morze. Rzekę rwącą, jasne niebo, kwiaty takŜe w tym kolorze. A czerwony lubi Ania, juŜ rysuje wielkie serce i swą lalkę Karolinę w pięknej czerwonej sukience. Na zielono stronę całą Wojtek ładnie namalował. To jest łąka, na niej chętnie kaŜdy by poleniuchował. Biały, czarny i brązowy, te kolory lubi Ewa. Czarny komin, białe kwiatki i brązowa kora drzewa. A na wspólnej kartce dzieci pomieszały swe kolory. Wszystkie barwy i odcienie tworzą róŜnorodne wzory. KaŜdy kolor jest wspaniały, kaŜdy zawsze coś wyraŜa. Proszę zatem wszystkie dzieci często bawcie się w malarza.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

50

Kasztanowe postacie

Kasztanowy ludzik mieszka w mym pokoju, głowę ma z kasztana z jarzębiny oczy. Bardzo lubi tańczyć w Ŝołędziowych butach, kiedy mu zaśpiewam wesoło podskoczy. Zapraszamy wszystkich do wspólnej zabawy, kiedy wciąŜ po szybie smutno krople płyną. Kasztanowe miasto ze skarbów jesieni, robią przedszkolaki z wesolutką miną.

KsiąŜki

W ksiąŜkach bajki, w ksiąŜkach wiersze, baśnie i opowiadania. Chcesz je poznać? Nic trudnego - nie stroń nigdy od czytania. W ksiąŜkach wiedza jest ukryta ten jest mądry - kto wciąŜ czyta. Zapamiętaj - w wolnej chwili ksiąŜka Ŝycie ci umili.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

51

Mały, większy, największy…

Malutki jest Tomek, malutka Ania, malutkie w przedszkolu leŜaczki do spania. Krzesełka, stoliczki, wieszaczki, ławeczki, koszyczki na klocki, talerze, kubeczki. Gdy podrośniemy, do szkoły pójdziemy, to wszystko wtedy mieć większe będziemy. Ubrania, ławki, wieszaki, stoliki, nosić będziemy większe buciki. Jak dorosłymi się kiedyś staniemy, to wszystko duŜe mieć wtedy będziemy. Dywany, meble, torby, ubrania, garnki, talerze i duŜe mieszkania. Więksi i mniejsi na świecie są ludzie, większe i mniejsze rośliny zwierzęta. Drzewa i góry olbrzymie fale, malutkie kwiatki co pachną wspaniale.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

52

Marsz

KaŜdy moŜe dziś spróbować czy potrafi maszerować. Trzymaj mocno swe kolana to jest sztuka niesłychana. Kolano, łokieć, łokieć, kolano, raz i dwa i znów tak samo. Gimnastyka - rzecz wspaniała więc do ćwiczeń bierz się zaraz

Miesiące

Patrzcie - Rok Nowy właśnie przybywa. Wszystkie miesiące do siebie wzywa. Styczeń ma zimę wozić saniami. Bałwana zaraz ulepi z nami. Luty zamrozi rzeki, jeziora, śniegu dosypie z wielkiego wora. Zaskoczy wszystkich przewrotny marzec. Śnieg z ciepłym wiatrem wymiesza w garze. Kwiecień rozsieje kwiaty i trawy a potem znajdzie czas na zabawy. Maj z bzu bukietem i konwaliami uczci Dzień Mamy z przedszkolakami. Czerwiec im rozda słodkie czereśnie w czerwcu wakacje nastaną wreszcie. Lipiec zaprosi wszystkich nad morze, popływa z dziećmi chętnie w jeziorze. Sierpień zatańczy z promykiem słońca, kiedy wakacje dobiegną końca. W sadach owoce pozbiera wrzesień, zanim odwiedzi świat długa jesień. Październik mgłami otuli pola bo taka właśnie jest jego rola. Listopad szronem pokryje trawę nie będzie czasu miał na zabawę. Grudzień choinkę przywiezie saniami i Nowy Roczek powita z nami.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

53

Myj zęby

KaŜde dziecko dobrze wie, Ŝe gdy ktoś cukierki je, dziury w zębach ciągle miewa, Ŝadna plomba mu nic nie da. Dobrą szczotkę zawsze miej, mycie zębów powierz jej. Niech wciąŜ dobrze je szoruje, zabezpiecza, konserwuje. My jesteśmy zęby twoje, precz cukierki, ciastka, kremy, masz dbać o nas całe Ŝycie , psuć się więcej juŜ nie chcemy.

Policzymy

Policzymy, co sie ma: mam dwie ręce, łokcie dwa, dwa kolanka, nogi dwie - wszystko pięknie zgadza się. Dwoje uszu, oczka dwa, no i buzię teŜ się ma. A poniewaŜ buzia je, chciałbym buzie teŜ mieć dwie! Przez tropiki

Przez tropiki, przez pustynię, toczył zając wielką dynię, toczył, toczył dynię w dół, Pękła dynia mu na pół! Pestki z niej się wysypały, więc je zbierał przez dzień cały. Raz, dwa trzy! Raz, dwa, trzy! Ile pestek zbierzesz ty? przecieŜ niebawem nadejdzie zima, więc sen zimowy pora zaczynać.

PoŜegnanie

Bardzo jest nam smutno Przedszkole Ŝegnamy Było nam tu dobrze Jak w domu u mamy. Dziś ostatni dzień w przedszkolu Razem się bawimy A w jesieni tak jak ptaki W róŜne strony odlecimy.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

54

PoŜegnanie przedszkola

Skończyły się figle, swawole śegnamy dziś nasze przedszkole Zeszyt, ksiąŜka nas woła Do nauki zachęca nas szkoła

PoŜegnanie przedszkolaków

ChociaŜ jasno słońce świeci Trochę smutne są dziś dzieci Czas uścisnąć sobie ręce I poŜegnać najgoręcej Dziś Ŝegnajcie sześciolatki Przyszedł dla was nowy czas Dla nas przyjdą inne dzieci A my dziś Ŝegnamy was Miło było razem z wami Bawić się tu zabawkami Teraz na was czeka szkoła Dźwięcznym głosem dzwonek wola Dla was w szkole ksiąŜki nowe Klasy, ławki juŜ gotowe Nowe panie będą uczyć Pisać, czytać, wierszy mówić Wśród kolegów nowej szkole Wspominajcie teŜ przedszkole Śpiewu, tańca i humoru śyczą wam dzieci w przedszkolu Kiedy będzie wolny czas Prosimy, odwiedzajcie nas!

Proste wierszyki dla 3-4 latków

55

PoŜegnanie przedszkola

śegnamy się z przedszkolem, salami, zabawkami. A z największym Ŝalem z naszymi paniami. Zaraz po wakacjach będziemy juŜ w szkole. W myślach pozostanie przedszkole wesołe. To droga do przedszkola, to drzewo, ławka, brama. W drzwiach przedszkola stoi pani ukochana. Czas beztroskich zabaw z Ŝycia przedszkolnego, długo pozostanie w sercu u kaŜdego.

Raz i dwa

Raz i dwa, raz i dwa, pewna pani miała psa, trzy i cztery, trzy i cztery, pies ten dziwne miał maniery. Pięć i sześć, pięć i sześć, wcale lodów nie chciał jeść. Siedem, osiem, siedem, osiem, Ręce, nogi

Oto ręka prawa, oto ręka lewa. Więcej juŜ powtarzać o tym nam nie trzeba. Oto noga lewa, oto noga prawa. Skaczemy wysoko to świetna zabawa.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

56

Gdybym miał dziesięć rąk

Gdybym miał dziesięć rąk to jedną drapałbym się w głowę. Drugą jadłbym lody czekoladowe. Trzecią grałbym w guziki. Czwartą szarpałbym dziewczyńskie warkoczyki. Piątą sprałbym tych dwóch od sąsiadki. Szóstą skubałbym kwiatki. Siódmą od niechcenia kierowałbym ulicznym ruchem. Ósmą łapałbym muchę. Dziewiątą waliłbym w ogromny bęben. A dziesiątą? Dziesiątej uŜywać nie będę. Bo co? Bo rzecz wiadoma. Straszniem się napracował tamtymi dziewięcioma. RozwaŜania przedszkolaka

Minął przedszkolny okres wesoły I trzeba będzie iść do tej szkoły Tu – były klocki, misie, zabawki Tam – tylko lekcje i twarde ławki Zamkną mnie w klasie i przy zeszycie Posadzą chyba na całe Ŝycie A gdy z niej wyjdę kiedyś po latach To będę pewnie starszy niŜ tata Lecz zrobię kawał i szybko wrócę Znów do przedszkola, gdy się pisać nauczę I czas mi jakoś przeleci… Będę autorem bajek dla dzieci.

Proste wierszyki dla 3-4 latków

57

Sześć lat

Jestem juŜ taki silny śe mógłbym podnieść świat I jestem bardzo duŜy Bo kończę juŜ 6 lat I tyle mam rozumu Taki jestem wesoły śe chciałbym jak najprędzej Pójść do prawdziwej szkoły.

Telefony

Stacjonarne, komórkowe ludzie mają telefony. Mogą dzwonić kiedy zechcą, hen, w dalekie świata strony. Numer swego telefonu zapamiętać musisz sobie. Sprawdź teŜ numer na policję, straŜ poŜarną, pogotowie. Kiedy w trudnych sytuacjach przez telefon pomoc wzywasz, wiedz - telefon nie zabawka. Pomyśl kiedy go uŜywasz.

W przedszkolu

Powiedz, Jasiu, powiedz, Olu, gdzie tak miło, gdzie tak miło, jak w przedszkolu. Bo przedszkole uczy, bawi nas, bo w przedszkolu miło płynie czas. Pani patrzy na nas z boczku, jak stawiamy, jak stawiamy domki z klocków. Bo przedszkole uczy, bawi nas, bo w przedszkolu miło płynie czas

Proste wierszyki dla 3-4 latków

58

Zakupy

Mały miś i jego tata kupią ksiąŜkę dziś dla brata. Piękne baśnie o królewnie, sarna dziś wybierze pewnie. Bajki z dalekiego wschodu, kupi pingwin zamiast lodów. Pani kwoka dla kurczaczka ma juŜ ksiąŜkę o robaczkach. O przygodach łosia Fotka dziś przeczyta dzieciom kotka. Barwna ksiąŜka o orzechach na wiewiórki w sklepie czeka. Tłoczno gwarno i wesoło, wszędzie pełno ksiąŜek wkoło. Chcesz być mądrym - ksiąŜki czytaj, bardzo dobry to obyczaj.

Małe wychowanie komunikacyjne

Małe wychowanie komunikacyjne

61

Numery alarmowe

Znam juŜ na pamięć numery alarmowe gdy zajdzie potrzeba - w głowie są gotowe. 997 - tu policję się wzywa, 998 - straŜ poŜarna przybywa, 999 - waŜne Ŝycie i zdrowie jedzie na sygnale szybkie pogotowie. W razie zagroŜenia korzystam z nich śmiało, lecz nigdy dla zabawy - gdy nic się nie stało. 997 - policja pędzi juŜ. 998 - straŜacy są tuŜ, tuŜ. 999 - karetka do nas jedzie. Poradzę sobie teraz w największej nawet biedzie!

Mateusz na skrzyŜowaniu

Idzie Mateusz środkiem chodnika. Nagle zobaczył po drugiej stronie mamę i siostrę - biegnie przez jezdnię - pewnie je zaraz szybko dogonię! Wtem słychać klakson, trzask zbitej szyby, hamuje tramwaj, piszczą opony. Na środku jezdni stoi Mateusz, spogląda wkoło bardzo zdziwiony. Och! PrzecieŜ pusta była ulica, jeszcze przed chwilą nic nie jechało. Skąd tutaj tramwaj i samochody. Nic nie rozumiem! Jak to się stało? - Czy moŜna biegać środkiem ulicy? Rzecze policjant do Mateusza. - Przejście dla pieszych jest oznaczone, po nim się tyko wolno poruszać. Znaki drogowe, na jezdni pasy, światła na przejściu czerwone, zielone. Kiedy przestrzegasz wszystkich przepisów, przejdziesz bezpiecznie na drugą stronę.

Małe wychowanie komunikacyjne

62

Miasto

W mieście wielki gwar panuje, samochody, autobusy, cięŜarówki, furgonetki, motocykle, trolejbusy. W środku miasta skrzyŜowanie, na nim światła znaki dają, a po pasach szybkim krokiem wciąŜ się ludzie przemieszczają. Nagle stop! Głęboki wykop, trzeba korki zlikwidować. JuŜ pojawia się policjant, ruchem zacznie wnet kierować. Na postoju sznur taksówek, miejsce dla nich wyznaczone. Mogą zawieźć cię bez przeszkód, w którą tylko zechcesz stronę. Słychać sygnał - wóz straŜacki gasić poŜar szybko jedzie, a karetka pogotowia do szpitala kogoś wiezie. Chcesz swobodnie się poruszać po ulicach w duŜym mieście, musisz dobrze znać przepisy wtedy czujesz się bezpiecznie.

Na jezdni

KaŜdy uczeń nawet mały Zna na pamięć te sygnały I odróŜnia na ulicach Wszystkie znaki na tablicach. Gdy widzimy Ŝe kolega Pędzi i na jezdnię wbiega To wołamy: Wracaj kłusem Bo nie jesteś autobusem. Gdy ujrzymy czytelnika Co na jezdnię zszedł z chodnika Zawołajmy doń z daleka - Jezdnia to nie biblioteka. Do tramwaju nie skacz w biegu I powstrzymaj swych kolegów Jeśli skoki chcą trenować Na boisko ich zaprowadź. Gdy na jezdni nam się zdarzy Ujrzeć piłkę i piłkarzy To wołamy bez obawy - Jezdnia nie jest do zabawy

Małe wychowanie komunikacyjne

63

. Na ulicy

ChociaŜ jestem mały znam znaki drogowe. Wiem, Ŝe przejść przez jezdnię tylko z mamą mogę. Stop! Czerwone światło, zatem grzecznie stoję. Widzę policjanta, wcale się nie boję. Obserwuję bacznie jak ruchem kieruje. Proszę - droga wolna - gestem nam wskazuje.

Na ulicy

Gdy na ulicy znajdziesz się to pamiętać musisz, Ŝe być ostroŜnym waŜna rzecz, pewnych zasad musisz strzec. Czerwone światło znaczy stój, pomyśl o tym bracie mój, by bezpiecznym zawsze być, rad posłuchaj teraz tych. My przedszkolaki wiemy, Ŝe dwa kolory waŜna rzecz, bo czerwony znaczy stój, a zielony teraz chodź. Najpierw w lewą stronę spójrz, potem prawej przyjrzyj się. w lewo spojrzeć jeszcze raz nim przechodzić będziesz chciał. Odblaskowe światełka

Mam światełka odblaskowe i na kurtce i na czapce. Kiedy idę do przedszkola to bezpieczny jestem zawsze. Mam światełka odblaskowe na wycieczce, na spacerze, kiedy deszcz lub mgła na dworze, lub gdy jeŜdŜę na rowerze. Mam światełka odblaskowe kiedy maszeruję drogą wiem, Ŝe zawsze juŜ z daleka wszyscy mnie zobaczyć mogą.

Małe wychowanie komunikacyjne

64

Pan policjant

Pan policjant przyszedł do nas o przepisach nam opowie. Jak przechodzić przez ulicę zaraz kaŜdy z was się dowie. Widać pasy, to jest zebra. Oto przejście jest dla pieszych. Trzeba najpierw się zatrzymać, niech nikomu się nie spieszy. Spojrzeć proszę w prawo, lewo, potem w prawo jeszcze raz i bezpiecznie przez ulicę juŜ przejść moŜe kaŜdy z was. Gdy czerwone światło mruga mkną przed siebie samochody. Wszyscy wtedy pamiętają, Ŝe o przejściu nie ma mowy.

Policjant

Kiedy w parku się zagapisz, albo czasem zmylisz drogę. Nie płacz! Nie martw się, bo przecieŜ pan policjant ci pomoŜe.

Uwaga – czerwone światło

Przejście przez ulicę nie jest trudną sprawą: Najpierw spójrzmy w lewo! Potem spójrzmy w prawo! Jeśli nic nie jedzie, moŜna iść bezpiecznie, ten drogowy przepis trzeba znać koniecznie!! Bądźmy uwaŜni! Bądźmy ostroŜni! Ten czerwony sygnał przejść nam nie pozwala, gdy czerwonym okiem patrzy na nas z dala. A zielony sygnał oko ma zielone, mówi: „bardzo proszę, przejść na drugą stronę!” Bądźmy uwaŜni! Bądźmy ostroŜni!

Małe wychowanie komunikacyjne

65

Kolorowe znaki

Idąc na spacer ze swoim tatą Mały Pawełek był nieswój taki, Nie wiedział bowiem dlaczego stoją Na wszystkich drogach te dziwne znaki. Na jednej nóŜce, tak jak bociany: Trójkąty, koła, romby, kwadraty... KaŜdy z nich barwnie pomalowany, Więc postanowił spytać się taty. Tatusiu powiedz czemu na drogach po obu stronach są ustawione te dziwne znaki w róŜnych kolorach: Ŝółte, niebieskie, białe, czerwone? Widzisz – mój synku- słyszy odpowiedź- Znaki dla ciebie tak zagadkowe Wszyscy kierowcy znają na pamięć, Bo to są właśnie ZNAKI DROGOWE. Ich kształt i barwa oraz rysunek Namalowany na znaku tarczy Na wszystkich drogach całego świata Zawsze i wszędzie to samo znaczy. Trójkąty Ŝółte z brzegiem czerwonym Z rysunkiem czarnym jak pióra kawcze Mówią: „UwaŜaj na mój rysunek”! I są to znaki OSTRZEGAWCZE. Te duŜe koła z brzegiem czerwonym, Które z daleka widać od razu, „Nie wolno” – krzyczą głosem donośnym, bo to są właśnie znaki ZAKAZU. Mniejsze zaś koła, z niebieską twarzą I białą strzałką, jak ptasi pazur, Mówią stanowczo: „Jedź, jak ci kaŜę”! Dlatego to są znaki NAKAZU. A prostokąty oraz kwadraty, Te z tłem niebieskim, stojące z gracją, INFORMACYJNE są to znaki, Bo zawsze słuŜą informacją. Wiem juŜ dlaczego duzi i mali znaki drogowe widują co dzień Ŝeby bezpiecznie z dróg korzystali: kaŜdy kierowca i kaŜdy przechodzień.

Małe wychowanie komunikacyjne

66

Uwaga

W lewo spojrzeć - spojrzeć w prawo, znowu w lewo - moŜna iść. Jeśli tylko nic nie jedzie- wszyscy róbmy tak o dziś! Bo nie wszędzie na ulicach światło jezdnie przejść pomaga. Tam zaś gdzie go nie ma przejść pomoŜe uwaga.

Najlepszy samochód

Kiedy przechodzisz przez ulicę, Pamiętaj, o wypadek łatwo! Na skrzyŜowaniu wolną drogę Wskazuje ci zielone światło. Przez jezdnię nigdy nie przebiegaj, Choćbyś się nawet bardzo spieszył. Poszukać musisz białych pasów – Tu właśnie przejście jest dla pieszych.

Ogłoszenie

Słuchaj przechodniu co pragnę donieść: Nie jesteś mrówką, nie jesteś słoniem! Gdybyś był mrówką, przed wielkim autem mógłbyś się schować na jezdni w szparkę. Gdybyś był słoniem, mógłbyś być pewien, Ŝe się odbije auto od ciebie. Więc się rozglądaj, radzę ci szczerze i z pojazdami unikaj zderzeń.

Poznaj znaki

Wiele znaków jest drogowych, na nich auta, konie, krowy, motocykle, sarny, dzieci i samolot nawet leci! Są traktory, most zwodzony oraz strzałki w róŜne strony. Jest parowóz, tramwaj, trąbka - raz w kółeczkach, raz w trójkątach! Choć obrazów pełno takich, trzeba poznać znaki.

Małe wychowanie komunikacyjne

67

Gdy zamierzasz przejść ulicę

1. Na chodniku przystań bokiem. 2. Popatrz w lewo bystrym okiem. 3. Skieruj w prawo wzrok sokoli. 4. Znów na lewo spójrz powoli. 5. Jezdnia wolna - więc swobodnie mogą przez nią przejść przechodnie.

Gapa

Raz na jezdnię wlazła Gapa taka Gapa, Ŝe aŜ strach ktoś za kołnierz Gapę złapał ktoś nad Gapą krzyknął – Ach! Ach ty Gapo co ty robisz Tu jest jezdnia chyba wiesz Autobusy, samochody Motocykle pędzą teŜ Uliczne sygnały zna duŜy i mały Uliczne sygnały trzeba dobrze znać Gdy światło zielone na drugą przejdź stronę A kiedy jest czerwone wtedy musisz stać Nie bądź Gapą KaŜda Gapa moŜe skończyć źle Spojrzyj w lewo, spojrzyj w prawo Jezdnia wolna, śmiało przejdź Uliczne sygnały

Co to za niebieska postać?

Co to za niebieska postać wszystkim dzieciom uśmiech śle? Dba o nasze bezpieczeństwo, czy wy wiecie? – bo ja wiem. To policjant – mój przyjaciel, twój przyjaciel i wasz teŜ, Który zawsze nam pomoŜe, Ufasz mu? Ja ufam teŜ.”

Małe wychowanie komunikacyjne

68

Zanim ulicę przekroczysz

Zanim ulicę przekroczysz, otwórz szeroko swe oczy, Bo to bardzo waŜna jest rzecz, by się na baczności wciąŜ mieć. Najpierw w lewo, w prawo potem, jeszcze w lewo spójrz z powrotem, Jeśli droga jest wolna juŜ, swe kroki pewnie skieruj w przód. Sprawa jest o tyle łatwa, jeśli są na przejściu światła, One drogę pokazują, czy przechodzić informują. Najpierw w lewo, w prawo potem, jeszcze w lewo spójrz z powrotem, Jeśli droga jest wolna juŜ swe kroki pewnie skieruj w przód.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

71

Ćwiczenia dykcyjne - Naśladuj warkot silnika motocyklowego na róŜnych wysokościach dźwięku. Najpierw uŜywaj jedynie warg, potem języka, na koniec warg i języka. Warto parsknąć! - Kilkakrotnie jak najgłośniej przeciągle cmoknij. - Kilka razy szeroko otwórz i zamknij usta, układając je w pozycji poszczególnych samogłosek - "a", "o", "u", "e", "i", "y", tym razem rób to głośno. - Głośno i wyraźnie wypowiadaj połączenia: "abba, obbo, ubbu, ebbe, ibbi, ybby"; "assa, osso, ussu, esse, issi, yssy". Wybierz sobie róŜne spółgłoski i łącz je z samogłoskami według powyŜszego wzoru. KaŜda głoska musi być słyszalna! - W róŜnym tempie wypowiedz: "da-ta-za-sa-dza-ca-na-ła"; "di-ti-zi-si dzi"; "zia-sia-dzia-cia-nia"; "ga-ka-ha-cha"; "gia-kia-hia-chia". - W róŜnym tempie powiedz: "brim, bram, bram, bram, brom"; "trim, tram, tram, tram, trom"; "krim, kram, kram, kram, krom" itd.

Głośno i wyraźnie

Poznasz pana po cholewach, a idola - po dykcji. Profesjonalista śpiewa i mówi wyraźnie, a podstawą wyraźnej wymowy jest poprawna artykulacja wszystkich samogłosek. Układ ust przy wymawianiu głoski "a" powinien przypominać równy okrąg (jak byśmy chcieli ugryźć jabłko czy pokazać chore gardło lekarzowi). Głoska "o" kształtem ust bardziej przypomina jajko. "U" układa usta w charakterystyczny dziubek. Głoska "e" przypomina głoskę "a", usta są jednak nieco spłaszczone. "I" to wąski pasek, usta układają się w nienaturalny uśmiech "od ucha do ucha". "Y" nie wymaga od nas szczególnego układu ust. "Ą" i "ę" są wyraźnie nosowe, dźwięk powstaje przy duŜym udziale nosa. Uwaga! Samogłoskę "ę" wymawia się z lekko zmniejszoną nosowością, nieco krócej, a nawet bez rezonansu nosowego. Pełne brzmienie nosowe "ę" jest raŜące i podczas występów publicznych się go unika. Główne błędy, które moŜna było zaobserwować u bardzo wielu kandydatów na idola, to:

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

72

1 - niepoprawna artykulacja głoski "a" - spłaszczanie (usta układają się jak przy wymowie głoski "e"); 2 - niedomawianie ("zjadanie") końcówek wyrazów, np. "jes" zamiast "jest", "Ŝar" zamiast "Ŝart", tak; 3 - zbitki wyrazowe, np. "wiemamo" zamiast "wiem mamo", "naprawózek" zamiast "napraw wózek"; 4 - naleciałości regionalne (jak śledzikowanie czy małopolskie upraszczanie "czeba", "czeciej", "dŜwi" zamiast "trzeba", "trzeciej", "drzwi"). Zanim rozpoczniesz ćwiczenia artykulacyjne, rozgimnastykuj aparatu mowy. Wszystkie ćwiczenia wykonuj z przesadną dokładnością, najlepiej przyglądaj się sobie w lusterku. Gimnastyka buzi i języka 1. Parsknięcie (naśladowanie konia) - wykonuj je przy zamkniętych wargach i lekko zaciśniętych zębach. To najlepszy rozluźniający aparat mowy przerywnik, więc parsknij sobie po kaŜdej serii ćwiczeń. 2. Kilka razy szeroko otwórz i zamknij usta, układając je w pozycji poszczególnych samogłosek (najlepiej w kolejności "a", "o", "u", "e", "i", "y". Na razie rób to bezdźwięcznie. Pamiętaj o parsknięciu. 3. Lekko otwórz usta, dolną szczęką zataczaj w poziomie jak najrówniejsze koła 10 razy w jedną i 10 w drugą stronę (powinieneś wyglądać jak krową przeŜuwająca trawę). 4. Podobne okręgi tym razem zataczaj w pionie. 5. Wysuwaj szczękę na przemian daleko do przodu i do tyłu. 6. Zaciśnij zęby, układaj usta na przemian w szeroki uśmiech i wąziutki dziubek. 7. Zaciśnij zęby, ustami stulonymi w dziubek staraj się dotknąć na przemian ucha lewego i prawego. 8. Zamknij usta. W przestrzeni między wewnętrzną stroną warg i zębami zataczaj językiem okręgi kilka razy w jedną stronę i kilka w drugą. 9. Otwórz usta. Zataczaj okręgi jak najmocniej wysuniętym językiem, tym razem po zewnętrznej stronie warg - kilka razy w jedną i drugą stronę. 10. Przy lekko rozchylonych ustach bardzo szybko przeprowadzaj koniuszek języka z jednego kącika ust w drugi. Ćwiczenie to moŜna wykonywać równieŜ baaardzo powoli (jest wtedy jeszcze trudniejsze).

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

73

W krzaczkach

Taczka, czajnik i trzepaczka tańczą cz-czę w rzadkich krzaczkach. A zza krzaczków brodacz w czapce przypatruje się tej paczce: - Cz…czajnik!? Tacz…czka!!? I … Trzepocz…czka!!!? – zaskoczony brodacz zaczkał. Ściągnął czapkę z czarnych loczków, ciut przyczesał kłaczki z boczku, włoŜył fraczek, chwycił pniaczek i zatańczył z pniaczkiem cza-czę.

Rączki klaszczą

Rączki klaszczą klap, klap, klap NóŜki tupią tup, tup, tup Tutaj swoją główkę mam A na brzuszku bam, bam, bam Tutaj uszy mam Oczy patrzą tu i tam Buzia robi am, am, am A na nosku sobie gram!

Puszczyk w Puszczyk

Pośród gęstych chaszczy w puszczy puszczykowi puch się łuszczy – gdy się puszczyk troszkę ruszy, zaraz puszkiem wokół prószy! Puszczyk z Ŝalu głośno piszczy: - AleŜ mi się pyszczek błyszczy! Teraz kurze pierze taszczy, Ŝeby przykryć błysk na paszczy…

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

74

Jedzie pociąg

Jedzie pociąg - fu, fu, fu Trąbka trąbi – tru, tu, tu A bębenek - bum, bum, bum Na to Ŝabki - kum, kum, kum... Woda z kranu - kap, kap, kap Konik człapie - człap, człap, człap Mucha brzęczy - bzy, bzy, bzy A wąŜ syczy - sss, sss, sss...

Drab i grab

- Coś bym zjadł… - mruczy drab. Grabie dzierŜy w grubej łapie i na grab się z nimi drapie. Łup, bum, klap! Łup, bum, klap! Drab grabiami trąca grab, drzewo stęka, a drab rad: - Zaraz spadnie gruszek grad! - Przestań, drabie! Zabierz Grabie!!! Wszak na grabie klapsów brak! – grab do draba gada tak. - Zamiast mnie grabiami stukać, idź na wierzbie gruszek szukać.

Dziwny zegar Zegar na kominie, od lat z tego słynie, Ŝe gdy coś się stanie, słychać wnet bimbanie: bim bam x3 Gdy raz Olek rano, stłukł sobie kolano, zegar, czy wierzycie, zaczął zaraz bicie: bim bam x3 A gdy małej Zosi, usiadł bąk na buzi, to zaraz bimbanie powiedziało mamie: bim bam x3 Kiedy dziadek Klary, zgubił okulary, to zegar od razu, bimbał bez rozkazu: bim bam x3 A znów kiedy babcie pogubiły kapcie, to zegar zmartwiony, bimbał niestrudzony: bim bam x3 Martwi się rodzina, jakaŜ to przyczyna, zegarowi kaŜe bimbać według zdarzeń. Dzisiaj wcześnie rano, fachowca wezwano, by zegar naprawił, mechanizm ustawił. I teraz kolego, zegar słynie z tego, Ŝe bimba rodzinie kwadrans po godzinie.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

75

Krawat w kratkę

krawiec Bartek skroił w czwartek z drogiej kory całkiem spory krawat w kolorową kratkę. Kruk miał na te kratkę chrapkę: - Kra, kra! – krakał. Barwna kratka to dla kruka super gratka! W końcu barwna kratkę skradł. Ale wpadł, bo akurat na herbatce w krawca chatce gościł brat stryjenki Ewy, czyli Bartka krewniak krewki. Z krewnym krewkim nie przelewki – gdy pokazał, co potrafi, kruk za kratki prędko trafił.

Katar Spotkał katar Katarzynę- A psik! Katarzyna pod pierzynę- A psik! Sprowadzono wnet doktora- A psik! „Panie jest na katar chora”- A psik! Terpentyną grzbiet jej natarł- A psik! A po chwili sam miał katar- A psik! Poszedł doktor do rejenta- A psik! A to właśnie były święta- A psik! Stoi flaków pełna micha- A psik! A juŜ rejent w michę kicha- A psik! Od rejenta poszło dalej- A psik! Bo się goście pokichali- A psik! O tych gości znów ich goście- A psik! śe dudniło jak na moście- A psik! Przed godziną jedenastą- A psik! JuŜ kichało całe miasto- A psik! AŜ zabrakło terpentyny- A psik! Z winy jednej Katarzyny- A psik!

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

76

Kura, rura i tarantula

Kura w górę turla rurę, lula w rurze tarantulę. Rura nie che, by ją kulać, tarantula nie chce lulać… Trrach! Rura z góry kurę kula, w rurze tarantula hula, pohukując: - Hurra! Hurra! JuŜ nie turla nami kura.

Myła ręce jakaś gapa

Myła ręce jakaś gapa kap, kap, kap

Poszła, a kran dalej kapał kap, kap, kap Wczoraj kapał i dziś kapie kap, kap, kap I źle myśli o tej gapie kap, kap, kap

Kto się boi boi?

Koło boi koło stoi. A na kole aŜ się roi od kowboi. Jeden kowboj krowę doi, drugi węŜa boa poi, trzeci wodę w kostkę kroi, czwarty soje pcha do słoi, piąty boję niepokoi. A ostatni z nich nie broi, tylko drŜy i miny stroi, bo się boi bujającej wkoło boi.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

77

Co mówią zwierzaki? Co mówi bocian, gdy Ŝabę zjeść chce? Kle kle kle Co mówi Ŝaba, gdy bocianów tłum? Kum kum kum Co mówi kaczka, gdy jest bardzo zła? Kwa kwa kwa Co mówi kotek, gdy mleczka by chciał? Miau miau miau Co mówi kura, gdy znosi jajko? Ko ko ko Co mówi kogut, gdy budzi w kurniku? Ku ku kukuryku Co mówi koza, gdy jeść jej się chce? Mee mee mee Co mówi krowa, gdy brakuje jej tchu? Mu mu mu Co mówi wrona, gdy wstaje co dnia? Kra kra kra Co mówi piesek, gdy kość zjeść by chciał? Hau hau hau Co mówi baran, gdy jeść mu się chce? Bee bee bee Co mówi ryba, gdy powiedzieć chce? Nic! PrzecieŜ ryby nie maja głosu.

Czy…?

Czy szczypiorek szczypie orki i czy norki ryją norki? Czy szczeŜuja Ŝuje szczerze i czy paw swe pierze pierze ? Czy w Szczawnicy szumi szczaw i co robi rak wśród raf? Czy straszydła mają skrzydła i czy strzyga strzygła szczygła? Czy trzepaczka paczki trze i co krzyczy kszyk na krze? KtóŜ to wie!...

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

78

Kurnik z grzędą

Na podwórzu dziś zebranie, Są panowie i są panie. Wszyscy radzić dzisiaj będą, Czy budować kurnik z grzędą. Kaczki kwaczą: kwa kwa kwa, Zbudujemy go raz – dwa. Świnki kwiczą: kwi kwi kwi, Zbudujemy kurnik w mig! Konik na to: I–ha–ha, i-ha-ha, Ja stajenkę swoją mam. Po co więc budować coś. Czy przybędzie do nas gość? -Nie bądź taki, gę – gę – gę – Zagęgała tłusta gęś. -Dzisiaj kury tu przybędą, musi być ten kurnik z grzędą! Kaczki znowu: kwa kwa kwa, Zbudujemy go raz – dwa., Świnki kwiczą: kwi kwi kwi Czy w kurniku będą drzwi? Konik na to: I–ha-ha, i-ha-ha, Koń najwięcej siły ma. Jeśli kury tu przybędą, Będzie kurnik z piękną grzędą. Tak zwierzęta zbudowały Dla kur z grzędą kurnik mały. Kury na to: ko ko ko, Piękny dom, nie ma co! Do środeczka zapraszamy, Poczęstunek dla was mamy. Kaczki kwaczą: kwa kwa kwa, Zjemy ziarno tak tak tak. Świnki kwiczą: kwi kwi kwi, My mieszankę zjemy w mig! Konik woła: i-ha-ha, i-ha-ha, Ja na proso chętkę mam! Gąska na to: gę gę gę, Ja na trawkę teŜ mam chęć. Kurki gdaczą: ko ko ko, KaŜdy z was to miły gość!

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

79

Abecadło

Moi Drodzy! Abecadło to jest liter zgodne stadło – wszystkie stoją grzecznie w rządku, w zgrabnym szyku i porządku. A, choć zawsze na czele, to się tym nie chwali wcale, ś, choć tkwi na samym końcu, wciąŜ się czuje doskonałe. KaŜda z liter jest potrzebna, bo słów przecieŜ jest bez liku – zaraz to moŜecie sprawdzić, choćby tylko w tym wierszyku: ara budzi cara, durne emu fika, gna hiena i jenot krokiem lunatyka, łypie mors na osę, pstry rak sadzi tuje, upiór woła yeti, zaś źrebak Ŝongluje!

Pralka

Rzecze zona do robalka: - MęŜu, nam potrzebna pralka! Brudem zarósł frak synalka, córki koronkowa halka, szarych sztruksów szwagra parka i kraciasta kominiarka. - Phi… mądralka! – robal sarka. - Po co zaraz droga pralka? PrzecieŜ brudu zgrabna plamka to normalka u robalka!

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

80

Kocury

Rudy kocur w kolorowym garniturku gra na trąbie serenadę na podwórku, serenadę gra na trąbie, rabarbarem drewno rąbie, rekinami dyrygując w rybim chórku. Bury kocur w okularach i turbanie turla perły po królewskiej porcelanie, na organkach ćwiczy chorał, zagłuszając cały morał, a więc wierszyk bez morału pozostanie.

Suszarka

Suszy szympans szarawary. - Susz, susz – szepce do suszary. lecz suszarka suszyć nie chce. Więc ja szympans szczypie, łechce, wrzeszczy na nią, szarpie sznur… AŜ suszarka szumi: - Gburrrrrrr!

Grzeczna dama

Grzecznej damie, tuŜ nad uchem, brzuchomówca brzęczał brzuchem – brzdęk, brzdęk! brzdąkał na gitarze, niczym dŜezmen grał na tarze, bzyczał jak na wiolonczeli i brzmiał niczym trzódka trzmieli, skrzypiał wdzięcznie jak skrzypeczki i podzwaniał jak dzwoneczki. Grzeczna dama oburzona, rzekła strasznie obraŜona: - Uhu-huhu! Uhu-huhu! AleŜ panu burczy w brzuchu!

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

81

Łosie w Łasku

Osiem płowych łosi w Łasku gna po kocich łbach bez kasków. Drą tam bruk, robią huk, płoty koszą i tłum płoszą. A w dodatku, gdy po Łasku łosie kłusem mkną bez kasków, z płowych kłaków złaŜą w dół, tupiąc niczym głuszców pułk, ubłocone młode pchły. Płochy tłumek biega: - Prrry! Pchły drą bruk, robią huk, płoty kosza i nas płoszą! Sam pan władza woła, zły: - Ładne rzeczy! W Łasku pchły!? Robią huk, drą bruk, płoty koszą, władzę płoszą!!! Tłumek w Łasku roni łzy, wokół ciemno od pchlej mgły Nie pomaga głośne : - Prry!!! Pchły się tłoczą w tłumie… …Barry! Ruszył więc pan władza głową i komendę wydał nową: - NiechŜe łosie ze swej łaski na łby płowe włoŜą kaski!!!

Rak

Gdyby rak mówił wspak, pewnie brzmiałoby to tak: „Czysz-ra-u-nie-ka-ra-tem-tor, czy-ra-nie-jeść-tów-tor-ten-bo” Jednak rak chodzi wspak, mówi zaś po prostu tak: „Trem raka nie uraczysz, bo ten tortów jeść nie raczy.”

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

82

Szczur i gbur

Gbur szczurowi burknął szczerze: - Szczur to strasznie szpetne zwierzę. Po przemowie szczerej gbura rozgorzała awantura… - Gruby gbur! – skrzeczał szczur. - Szpetny szczur! – burczał gbur. Ścigał gbur burego szczura, ganiał szczura szczerego gbura. Szu, szur, szur!... szurał szczur. Bur, bur, bur… burczał gbur. Kiedy skończy się ten spór?

Szpak

Szedł po drodze szpak do szkoły się uczyć, i tak sobie śpiewał: szpu- szpu, szpa- szpa, szpo- szpo, szpe- szpe, szpi- szpi... Taki śmieszny szpak, co uczyć się chciał.

Spod Sopotu

W połowie lata, w pewną sobotę, typ spod Sopotu kupił kapotę, lecz miał z kapotą niemały kłopot, bo mu kapota wpadała w łopot. Klap! klap! kapota klapie na typie, typ spod kapoty na klapy łypie, klapie klapami typa kapota, z łopotem typem kapota miota. Wtem tupnął na mnie typ spod Sopotu: - Dość mam łypania, klap i łopotu! Kto dziś kupuje ten typ kapoty?! I po co pisać takie głupoty…

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

83

Trzy kurki

Wyszły w pole kurki trzy i gęsiego sobie szły. Pierwsza z przodu, w środku druga, trzecia z tyłu, oczkiem mruga. I tak sznurkiem kurki trzy, raz dwa, raz dwa, w pole szły...

Myszka

Myszkowała szara myszka w szafie: “Chyba mnie tu bury kot nie złapie?” Wyszperała szal i szepcze juŜ po chwili: “W szal zawinę się sześć razy. To kota zmyli”.

Poduszka

Poduszka na twym łóŜku poszewkę ma pluszową. Kwiatuszki i motylki masz tuŜ nad swoją głową. Poduszka na twym łóŜku przyniesie ci sen szybki. Będziesz w tym śnie szybować, potem pływać jak rybki.

Lato

Szumi, szumi woda, szumi, szumi las, szumią, szumią pola lato wita nas. Szumi, szumi woda, szumi, szumi las, szumią, szumią pola wiatr ochłodzi nas.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

84

Kołysanka

W kolebusi Leszek mały sza, sza, sza, pokołysze mama Lesia sza, sza, sza. Uśnij, uśnij mój Lesiuniu sza, sza, sza. Ja zanucę kołysankę sza, sza, sza.

Szalik

Zimą, kiedy szron na szybach i śnieŜne zaspy wkoło, z szuflady wygląda szalik; patrzy na ciebie wesoło. Szukasz go na dnie szafy, w koszyku, pod poduszkami, a on napuszony patrzy między innymi szalami. Nie moŜe się juŜ doczekać, kiedy nim szyję okręcisz i wyjdziesz na podwórko na łyŜwach się pokręcisz.

Szymon

Szedł raz Szymon do Koluszek, by szukać wujaszka, który jako kominiarz pracował na daszkach. Poszedł najpierw do Janusza, ponoć znał wujaszka, który jako kominiarz pracował na daszkach.

Liski LeŜy w norce lisek. Stoi obok Ŝona. WygraŜa mu łapką, bo jest obraŜona. Co włoŜę do garnka, gdy pusta spiŜarka. śywo! Wstawaj, mój panie, i na polowanie.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

85

śuczek

Jedna Ŝabka z drugą Ŝabką napotkały Ŝuka, stał na drodze, gorzko płakał swojej mamy szukał. Pocieszały Ŝabki Ŝuka: - Twoja mama w lesie, widziałyśmy, szła z koszykiem- jagód ci przyniesie. śuczek zaraz przestał płakać wytarł oczy łapką, ale zanim poszedł dalej podziękował Ŝabkom.

Grzybobranie Wyrosły w lesie grzyby duŜe, ogromne talerze. Grzybobrania nadszedł czas. Hej, pędźmy w las!

Nad kałuŜą

DuŜa Ŝaba nad kałuŜą napotkała Ŝuka. śuk na nóŜki włoŜył buty, obcasami stukał. Nad kałuŜą podskakiwał, Ŝółte buty pokazywał, aŜ je usmarował błotem. Oj, co było potem!...

Jerzy

Pod pierzyną Jerzy leŜy. śe jest chory nikt nie wierzy. śali się na bóle głowy, Ŝe Ŝołądek teŜ niezdrowy. Jeszcze rano był jak rzepka ( co jest od zdrowia krzepka). Potem Jurka brudna rączka niosła w buzię gruszkę, pączka. Mama chłopca juŜ Ŝałuje, lecz pan doktor igłą kłuje. - Mój Jerzyku nigdy więcej nie jedz, gdy masz brudne ręce.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

86

śuk do Ŝuka Rzecze Ŝuk do Ŝuka: “Czego pan tu szuka? - moŜe poŜywienia: rzepy, Ŝołędzi, rzodkiewek, a moŜe jarzębiny czerwonej?” “Nie, ja szukam narzeczonej”.

śuczek

ChociaŜ Ŝuczek rzecz malutka mnie urzeka Ŝycie Ŝuczka. Czy w Przysuszy, czy teŜ w Pszczynie Ŝycie Ŝuczka rześko płynie. Byczo mu jest i przytulnie w przedwiosenny czas szczególnie. Szepcze w Ŝytku i pszeniczce śliczne rzeczy swej księŜniczce. Staszcza jej na przykład z dali maku wór na sznur korali. Albo rzuca gestem szczodrym pod jej nóŜki chabrem modrym. -śuczku, Ŝuczku, czy chcesz za to być ewentualnie tatą. Z tego wielka jest nauczka choć sam Ŝuczek rzecz malutka...

Poszły kaczki na pocztę

Poczłapały cztery kaczki na pocztę we czwartek. Miały kaczki wysłać paczki i pocztową kartę. Paczki kaczki juŜ wysłały tam, gdzie miały wysłać, potem siadły i z zapałem zaczęły coś pisać. Jak pisały- tak pisały zrobiły dwa błędy.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

87

Kubeczek Mój kubeczek z kaczorem chętnie trzymam wieczorem. W nim czekolada czy mleczko, a potem czyste łóŜeczko...

Trudne pytania

- Co robi leszczyk, gdy pada deszczyk? - Co robi kaczka, gdy jedzie taczka? - Co robią beczki, gdy wpadną do rzeczki? - Co robią pączki, gdy trafią do rączki? - Czarku daj spokój, juŜ nie męcz mnie! Odpowiedzieć na twe pytania nie da się!

Ogródek Mareczka

W ogródeczku Mareczka wyrosła rzodkieweczka. Czerwone są buraczki, no i cztery kabaczki. Podlewa nasz Mareczek rządek swych rzodkieweczek i czerwonych buraczków, i krzaczki kabaczków..

Gawron Czarny gawron czarny, czarne piórka ma, czarny ma ogonek, czarne skrzydła dwa. Czarny gawron czarny, czarne dzieci ma! Co im na śniadanie dzisiaj rano da?...

Szczypawka Jedna szczypawka drugiej szczypawce, opowiadała bajki na trawce. Obok usiadły dwa małe świerszcze. Mówiły: - Ładnie! Prosiły: - Jeszcze!

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

88

Gotowała baba barszczyk

Gotowała baba barszczyk, a za piecem śpiewał świerszczyk: “ Barszczu, barszcz, gotuj się, bo mi strasznie jeść się chce”. Usłyszała świerszcza baba. “Barszczu Ŝaden świerszcz nie jada. Świerszczu, świerszczu, nie kłam, nie! JeŜ usłyszy- to cię zje”. “Świerszcz się jeŜa nie przestraszy! JuŜ się ugotował barszczyk. Macie, babko barszczu dość, jeszcze się poŜywi gość”.

Szczypawka Raz szczypawka - jeszcze młoda do Szczecina szła. Bo w Szczecinie ma kuzynkę, którą dobrze zna. Jeszcze Szczecin dość daleko a juŜ braknie sił. - Troszkę szczawiu i szczypioru - Ŝeby chociaŜ był. Szczaw na szczęście rośnie wszędzie. To szczypawce raj! Lecz szczypioru nie ma więcej, wszakŜe to nie maj. - Szczecin chyba za daleko - Powiedziała wnet. - MoŜe na Szczebrzeszyn ruszę. Podwiezie mnie kret.

Płaszcz Szczepan płaszczyk nowy dostał. Elegancki płaszcz. Ale jak tu iść do szkoły? PrzecieŜ pada deszcz! Szczepan martwi się, Ŝe zmoknie i Ŝe zniszczy płaszcz. Lecz na szczęście juŜ ustaje ten okropny deszcz.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

89

DŜungla Co to jest dŜungla? Dziki las. Wejdźmy do dŜungli jeden raz. Jakiś ptak gwiŜdŜe pośród drzew. Oj, coś się skrada! - MoŜe lew? Przekorek umknął, ile sił Szukajcie, dzieci - gdzie się skrył.

Bułeczki droŜdŜowe Rośnie ciasto na bułeczki, droŜdŜe to sprawiają. Potem w ciasta kawałeczki ręce babci dŜem wykładają. Bułeczki droŜdŜowe babci, a w środku dŜem porzeczkowy. Lepsze od innych łakoci lepsze niŜ tort orzechowy.

DŜokej

DŜokej i jego koń DŜambo wybrali się na przejaŜdŜkę. DŜambo bardzo lubił takie wyjazdy w teren. UjeŜdŜalnia juŜ go nudziła. Po dłuŜszym czasie dotarli do dziwnego miejsca. DŜokej ujrzał drzwi, a przed nimi dwie dŜdŜownice. Jedna z nich przemówiła do dŜokeja ludzkim głosem: “ Kto tym gwizdkiem zagwiŜdŜe i poczęstuje nas dŜemem, temu drzwi same się otworzą. Za drzwiami będzie piękna dŜungla...”. DŜambo teŜ usłyszał, co powiedziała dŜdŜownica i zaczął głośno rŜeć ze śmiechu. DŜambo rŜał tak głośno, Ŝe dŜokej... obudził się ze smacznej drzemki pod drzewem.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

90

Rarytasy Stasia

W swoim małym pokoiku Staś ma mnóstwo smakołyków: serek wiejski, chleb sojowy, słodki soczek truskawkowy. Jest sałatka owocowa, i rolada kokosowa, słodki deser sezamowy, wielki tort marcepanowy, ostra pasta łososiowa, galaretka brzoskwiniowa. Są sardynki, zupa z suma, ser podlaski i salami, pyszny sernik z bakaliami, sękacz, ciastka i ciasteczka, miska pełna ananasów, Staś ma mnóstwo rarytasów.

Skarby

U Sabiny na stoliku róŜnych skarbów jest bez liku: spinka, kostka, dwa naparstki, smacznych pestek ze dwie garstki, smok wawelski papierowy, serce, słonik plastikowy, serpentyna i sakiewka i niebieska chorągiewka.

Słówka

Zapytała mądra sówka - Jak piszemy trudne słówka: stół, klasówka, suwak, pustka, sum, truskawka, sokół, chustka? i pytała ciągle sówka: Jak piszemy trudne słówka: Sówka, pusty, mus i usta i spódnica, i kapusta.

Dzięcioł Dzięcioł w lesie stuka : stuku, stuku, stuk. Tępi on szkodniki : stuku, stuku, stuk. Szuka ich pod korą :stuku, stuku, stuk. Szuka przez dzień cały : stuku, stuku, stuk.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

91

Skakanka Hela ma skakankę, ma skakankę Hanka. Hop, hop! Podskakują od samego ranka.

Kotki Oto domek niski. Stoją pod nim miski. Kotki mleko piją, potem miski myją.

Na pniu gałązki wyrosły malutkie. Na nich pąki w brązowiutkiej skórce. Z pąków tych listki do słonka wędrują. I wraz z jaskółkami wiosnę nam zwiastują.

Osa Bzyka, bzyka mała osa. Bzyka osa koło nosa. Co więc zrobię z tym natrętem? Klasnę w ręce i odpędzę.

Samolot

Lecą, lecą samolotem. Widzą z góry dachy, las. Miękkie chmurki, a nad nimi na tle nieba słońca blask.

Ósma klasa

Cała klasa ananasy, ananasy z ósmej klasy. Są: prymusy, obiboki, leniuchowce, stroi- figle zasadowce, komórkowce, podlizusy, cukrominki, pacanowce i sportowcy, a na końcu naukowcy.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

92

Rozmowa - Zenek- zawołał Zbyszek. - Zakładam Zoo. Zdobyłem zebrę! Zapłaciłem za zebrę złotówkę. - Zoo?- zapytał Zenek zdziwiony- Znowu zbytkujesz? Zbyszek zachichotał. - Zyg, zyg, zyg. Zbieram znaczki ze zwierzętami. Zapłaciłem złotówkę za znaczek z zebrą! Zobacz! Zenek zaraz zerknął zaciekawiony.

Zapominalski Mój kolega Zbyś Kowalski strasznie jest zapominalski. Zapomniał, gdzie schował złotówkę i gdzie zegary mają wskazówkę. Nie pamięta, gdzie kupował lizaki i gdzie połoŜył nowe mazaki. Zapomniał, jak smakują pyzy i o tym, Ŝe ma pójść do Izy. Nie wie, gdzie rosną niezapominajki, nie pamięta, kto mu opowiadał bajki. Zapominał, kto zadawał zagadki i jak się robi do ksiąŜek zakładki. Nie wie, po co ptaki wiją sobie gniazda i dlaczego na niebie świeci złota gwiazda. Po co na zakrętach pojazdy zwalniają i dlaczego kozy listki zajadają…

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

93

Smutny zamek

W zaczarowanym zamku za gęstym starym, lasem, zamieszkał znany złotnik zwał się Zenobiusz Smutasek. Smutny był zawsze rano, bo dzionek zamglony. Smutny był teŜ z wieczora, bo był niezwykle zmęczony. Smutno było na zamku. Zabaw, muzyki brak i tylko złoty zegar odliczał smutno tik- tak.

Zagubione z Gdzieś się “z” zawieruszyło, zabłąkało, zagubiło. MoŜe je koza zajada myśląc, Ŝe to sałata. MoŜe je zebra ukradła, szukając “z” z abecadła. MoŜe jest w zabawkach Zosi, poszukajmy, Zosia prosi.

Lipiec Lipiec zaczyna wakacje. W lipcu kwitną akacje. W lipcu (na pewno mam rację), lekkie się jada kolacje. Lipiec to miesiąc gorący, lipiec to miesiąc pachnący. W lipcu mam czasu moc, na trawce rozkładam więc koc. Na łące koncert lipcowy Nie słyszą go krety, sowy. I kaŜdy dzień w lipcu taki. Cieszą się wszystkie zwierzaki.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

94

Leniwa Lucyna

Lucynka nie chce pomóc mamie, mówi, Ŝe musi zjeść najpierw śniadanie. Nie chce się bawić swym pajacykiem, ani klockami, ani kucykiem. Tylko chce zajadać lody owocowe i słodkie cukierki marcepanowe.

Ulica cudów Na ulicy cudów Jacek widział ośmiornicę i tańczącą baletnicę, pajacyka i kucyka co wesoło sobie bryka. Spotkał groźną z ZOO lwicę i na miotle czarownicę.

Choinka Wacka Na choince pełno cacek. Wszystkie wieszał mały Wacek. Tu cukierki- tam pajace. Chłopiec aŜ z radości skacze.

Dzwonek

Dzwonek bardzo pracowity dzwoni dźwięcznie tam na skwerku, dzwoni takŜe w twym rowerku. Dzwoni w domu, gdy koledzy niosą ci okruchy wiedzy (bo ty gips mając na nodze sam w domu nudzisz się srodze). Dzwonek dzwoni w telefonie, dzwonią kopytami konie czasem coś mi dzwoni w uchu, czasem coś zadzwoni w brzuchu. Dzwony, dzwonki i dzwoneczki lubię wasze pioseneczki!

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

95

Ślimak

Szedł po drodze ślimak Do szkoły się uczyć. I tak wciąŜ powtarzał: śma-śma śmo-śmo śmu-śmu śme-śme śmy-śmy śmą-śmą śmę-śmę Taki śmieszny ślimak, co uczyć się chciał

Dwa malutkie misie

Dwa malutkie misie chcą potańczyć dzisiaj. Hopsa-hopsa, dana-dana, tańczą misie dziś od rana. Dwa malutkie misie Tańczą z nami tak.

Jesienny wierszyk Słońce jesienne zabawia się z nami. W co? W chowanego, z liśćmi i drzewami. Raz cicho zgaśnie, to znów ślicznie błyśnie, schowa się za chmurkę, zaświeci przez liście.

Asia, Basia i Kasia Trzy siostrzyczki małe: Asia, Basia, Kasia, bawiły się dnie całe Asia, Basia, Kasia. Śpiewały, tańczyły, pląsały i nowe baśnie wciąŜ wymyślały. Trzy siostrzyczki małe :Asia, Basia i Kasia, bawiły się dnie całe Asia, Basia i Kasia. Wieczorem śpiące juŜ były i śliczne sny im się śniły.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

96

JeŜe Usnął ślimak w domku swoim śpi juŜ w gniazdku ptak. Mama -jeŜ pod świerkiem stoi, mówi synkom tak: -nocą sowa huka w lesie , sowa nie śpi teŜ. ŚcieŜką biegnie ktoś, coś niesie… Kto to? Tata jeŜ.

Miś idzie do przedszkola

Miś róŜowy, miś pluszowy zbuntował się dziś: chce iść takŜe do przedszkola,tak jak chodzi Krzyś! Wziął Krzyś misia w obie rączki: Po co pójdziesz tam? Będę bawił się wesoło i nie będę sam! Gdy tak prosisz, to juŜ chyba zabiorę cię dziś. I tak zaczął do przedszkola chodzić z Krzysiem- miś!

Głodny ślimak Pod jesionem ślimak śpi. O czym głodny ślimak śni? O cieście z wiśniami? O plackach z czereśniami? O kanapkach? O śledziku? O świeŜutkim naleśniku? O powidłach śliwkowych? Nie! O pysznych lodach śmietankowych!

Koźlę Grymasiło koźlę- i to źle ! i to źle! Woda jest za mokra słonko za gorące. Za zielona trawa Rośnie tam na łące. AŜ się koza rozzłościła , Koźlę w kącie postawiła.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

97

W stajni Stoi w stajni koło Ŝłobu źrebię w białe łatki. Stuka, stuka kopytkami smutno mu bez matki JuŜ jest późno. Ciemna nocka. Świecą gwiazdy na niebie. Matko, wracaj do źrebiątka, bo mu źle bez ciebie.

Guziki Kazia ma pudełko pełno w nim guzików. Czerwone, zielone, jest ich tam bez liku. Po co te guziki?- Pyta Kazię mama. Będę lalkom je przyszywać do ubranek sama.

Ziemniak Ziemniak jak juŜ wiecie znany jest na świecie. Rośnie w ziemi dość głęboko, nie ujrzy go nasze oko. Jesienią, gdy w stodole snopki, ziemniaki mają “wykopki”. W workach są później więzione do naszych piwnic wrzucone. I juŜ moŜemy przez rok cały ziemniaczane jeść specjały.

Bociany Przyleciały juŜ bociany. KaŜdy jest zapracowany. Gniazdo trzeba by naprawiać! Nie ma co się zastanawiać! i na łąkę czas się wybrać! Trudno się do tego przybrać.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

98

Nasionka Lećcie nasionka z wiatrem po świecie moŜe gdzieś w ziemi kącik znajdziecie. Da wam ziemia kącik mały, w nim będziecie kiełkowały…

Maciek Zmordował się Maciek, młócił ranek cały. Poszedł w domu spocząć, wróble mu nie dały. Maćku, wróć, Ŝyto młóć, chociaŜ ćwiartkę, choć pół ćwiartki dla nas rzuć!

Śledź Rzecz cała się działa w zimową niedzielę. Ciągle mnie ktoś śledzi, -zagadnął makrelę nasz bohater i skończył swoją nową gadkę, bo wyśledził go smakosz i zjadł wraz z sałatką. I od tego czasu, uczeni się biedzą, jak nazywa się ryba, którą wszyscy śledzą?

Dzik Dzik jest dziki, dzik jest zły. Dzik ma bardzo ostre kły. Kto spotyka w lesie dzika, ten na drzewo szybko zmyka.

Dzięcioł Dzięcioł dziuple dziobem kuje. Dziupla będzie bardzo duŜa. Gdy z rodzinką swą zamieszka, nie groźna będzie mu burza.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

99

Niedźwiedzia rodzinka Tata niedźwiedź będzie szary. Niedźwiedzica zaś brązowa. Za niedźwiedziem kilka małych niedźwiedziątek teŜ się schowa. Tak rysuje Władzio mały niedźwiedzią rodzinkę w lesie. Jutro w szkole będzie konkurs, Władzio swe dzieło zaniesie.

Dzięcioł Dziwne rzeczy opowiadał dzięcioł swojej Ŝonce: widział dzisiaj na gałęzi szpaki gadające. -A ja wcale się nie dziwię- mówi dzięciołowa. -Wiem, Ŝe szpaki i papugi mówią ludzkie słowa.

W ogrodzie W starym ogrodzie, w dziwnym ogrodzie coś ciekawego dzieje się co dzień. Tu dzięcioł kuje dziobem jak kowal. Tu szara sowa w dziupli się chowa. W sadzawce Ŝaby kumkają co dzień. W starym ogrodzie, w dzikim ogrodzie.

Tadzio Był sobie pewien Tadzio. Do szkoły jeszcze nie chodził. Tylko całymi dniami ciągle się nudził i nudził. Dziadek na działkę go zabrał. Na działce nudno Tadziowi, choć w lesie moŜe cały dzień Przyglądać się dzięciołowi. Tadzio do szkoły iść pragnie. Do nowych dzieci i ludzi. Chce pisać, czytać i liczyć. To go na pewno nie znudzi.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

100

Lew Szedł po drodze lew do szkoły się uczyć, i tak sobie śpiewał: la ala al lo olo ol lu ulu ul le ele el Taki wesoły lew, co uczyć się chciał.

Lalka i my Ta lalka to Lola. A my to Ela, Ola i Tomek. My mamy lody. Loli damy mleko.

Lale Toli Ala, Ela, Ula, Ola-takie lale ma dziś Tola. Tola lubi swoje lale, śpiewa dla nich: lu, li, la, le. Luli, luli, la, śpij laluniu ma.

Lalki i koleŜanki Ala, Ola, Ula, Ela mają lalki. Lalka Ali to Lola. Lalka Oli to Kola. Lalka Uli to Milka. Lalka Eli to Lilka. Pojechały raz na molo popijając lody colą. Tam teŜ plotły róŜne plotki: Ala, Ola, Ula, Ela. Lato było to upalne ,no więc wielką kąpiel w wannie była teraz w dalszych planach: Ali, Loli, Oli, Koli, Ulki, Milki, Eli, Lilki

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

101

Kołysanka Malusieńka lala na spacerze była, bardzo się zmęczyła. Luli, lalko, luli, luli u matuli. Luli, lalko, luli, mama Cię utuli.

L Ma mnie Ala, Ela, Ola, co chodziła do przedszkola. Ma teŜ Emil, Bolek, Lolek i cebula, kalafiorek. Jestem taka lekka, lotna lecz nie jestem wcale psotna. Latem galopuję w lesie, aŜ się echo w lesie niesie.

Bolek i Lolek Kto lubi lody? - Bolek i Lolek! Kto chce do wody? - Bolek i Lolek! Kto strzela gole? - Bolek i Lolek! Kto pilny jest w szkole? - Bolek i Lolek! Lubię oglądać Bolka i Lolka chociaŜ ze śmiechu łapie mnie kolka.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

102

Trąbki Rysia Rysio cztery trąbki ma i na kaŜdej pięknie gra. Na pierwszej gra: tra, tra, tra. Na drugiej gra: tru, tru, tra. Na trzeciej gra: tre, tre, tra. Na czwartej gra: try, try, tra. Rysio brata Jurka ma, razem z bratem gromko gra: tra, tre, tra, tra, tru, tra, tre, tro, tra, tra, try, tra. Rysio cztery siostry ma, kaŜda sama pięknie gra. Marta gra: tru, tro, tra, Renia gra: tre, try, tra, Irka gra: try, tro, tra, Krysia gra: tru, tre, tra. Gdy rodzeństwo razem gra słychać gromkie: tram- tarara trem- tarara trym- tarara trum- tarara trom- tarara.

Rozgadana papuga Siedzi papuga na murku na niewielkim podwórku . Gapi się na świat i mówi tak: trawa, tratwa, trąbka, brat, broda, brudny, brama, tran . Potem jedno oko mruŜy i znów mówi do kałuŜy: droga, drugi, drab, druŜyna, prośba, prędkość, pręt, drabina . Kręci głową macha skrzydłem i powtarza mi róŜne słowa z głoską [r] .

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

103

Tr Ma je lustro, futro, trawa, tron, trolejbus i potrawa. Na trybunie razem stoją, trochę się wiatraka boją. Oblizują miodu plastry, dwie literki, prawie siostry. Sok z truskawek popijają i na trawce w berka grają.

Brama i kwiatki Posadził brat przy bramie bratki. Bratowa zaś- dwa bławatki. Bratanek bije im brawa, bo pięknie wygląda brama.

Broszka Bronce brat broszkę dał, jeszcze jedną broszkę miał. - Oddaj Bronku broszkę tę, mej bratowej- Bronka chce. Ale Bronek brew unosi: - śona broszek ma nie nosi. Oddam zatem broszkę tę jeszcze jednej siostrze mej.

Broszka Mała Bronka nabroiła, piękną broszkę gdzieś zgubiła. Broszka szybko się znalazła- do imbryka Bronce wpadła.

Krowie spotkanie Krowa krowę spotkała, krowią nogę jej podała. Powitanie krótkie było, krowim “muu” się skończyło. Odtąd zgodnie krowy dwie, kręcąc buzią pasą się.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

104

Kruczek i kruki Piesek Kruczek dumnie kroczy, bo przegonił kruki w nocy. Kruki owe, mówiąc między nami, chciały okraść kram z krewetkami.

Kr... Ma je królik i krateczka, okręt, kropka i kromeczka. Kraków często odwiedzają, chętnie kraby zajadają. Dobrze znają króla Kraka z krukiem tańczą krakowiaka.

Jakie to literki? Ma mnie kredyt, kret, kreskówka. Ma teŜ kryształ, kruk, kremówka. Krakowiaka umiem tańczyć, często chodzę do krawcowej i mam krawat kolorowy.

Mrówka i krówka Polną dróŜką idzie mrówka, a tuŜ za nią kroczy krówka. Wracaj krówko na pastwisko, omiń mrówkę i mrowisko!

Wrona do wrony Wrona wronę dziś spotkała i tak do niej zakrakała: “Na zakupy mam ochotę, gdyŜ mam wroni bal w sobotę. Kupię sobie frak z frędzlami i sukienkę z falbankami”.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

105

Wrona Proszę Pana, pewna wrona, na gawrona obraŜona, Do Wrocławia frunąć chciała, ale trasę zapomniała. “Samej do Wrocławia smutno. Chyba bliŜej będzie Kutno. ZdąŜę jeszcze Wrocław schodzić i z gawronem się pogodzić”.

Wyliczanka Skacze sroka koło sroczki, pokazuje czarne boczki. Przy źródełku źrebak bryka, cieszy się, Ŝe kwitnie gryka. Raz, dwa, trzy! Szukasz Ty!

U źródełka U źródełka źrebak stoi, zimnej wody pić się boi. - Napij się źrebaczku tej źródlanej wody,ta źródlana woda zdrowia Tobie doda! - Napij się źrebaczku tej źródlanej wody, przezroczystej wody, wody dla ochłody!

Rrrymowanka Ryba, rower, rak, rakieta, radar ,rolka ,rynna ,rów , ryŜ ,rabarbar i roleta , to na R plejada słów . Bo R drŜy ,bo R warczy , R to trudna jest literka , czasem chęci nie wystarczy by ją mówić jak spikerka . Lecz kto ćwiczy ją wytrwale , łamiąc język przez dni wiele ,ten i mówi ją wspaniale . Tak więc ,ćwiczmy przyjaciele . Ryba ,rower ,rak ,rakieta , radar ,rurka ,rynna ,rów ryŜ ,rabarbar i roleta . Warcz młodzieńcze -bywaj zdrów

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

106

Rybaczki Ryba rybie radę dała: “moja rybo doskonała, dzisiaj łuski juŜ niemodne. Radzę ci- kup rybie spodnie”. Ryba rybę posłuchała, rybie spodnie przymierzała. Rak kupował ręcznik właśnie: “Rety!- krzyczy.- Rety!- Wrzaśnie. - Ryba rybie spodnie mierzy! Czy dla raka jest pancerzyk?” Odtąd nową modę szerzą: ryba, rak i reszta zwierząt.

Rrrr.. Czarna krowa w kropki bordo gryzła trawę kręcąc mordą . Kręcąc mordą i rogami gryzła trawę wraz z jaskrami . "Czarna krowo ,nie kręć rogiem , bo ja pieróg jem z twarogiem : gdy tak srogo rogiem kręcisz , gryźć pieroga nie mam chęci ." "Jedz bez trwogi swe pierogi , nie są groźne krowie rogi . Jestem bardzo dobra krowa rodem z miasta śyrardowa . Raz do roku w śyrardowie pieróg z grochem dają krowie . Więc mi odkraj róg pieroga , a o krowich nie myśl rogach . Ja ci równieŜ radość sprawię : Jaskry ,które rosną w trawie , zręcznie ci pozrywam mordą , czarrną morrdą w krropki borrdo".

Pantera i afera W ZOO afera, bo uciekła pantera. Teraz generał wyciera futerał, pistolet opiera, cel sobie wybiera. Ale pantera - cóŜ za maniera- oczy przeciera i się upiera, Ŝe ona nigdzie się nie wybiera.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

107

Motorek i Radek Radek swego brata prosi, by naprawił mu motorek. Teraz Radek klocki wozi i znów wrócił mu humorek.

Kurka i burek Szara kurka ucieka z podwórka. Boi się bardzo groźnego Burka. Bo groźny Burek nie lubi kurek, gdy widzi kurki, to ostrzy pazurki.

Myszka i kotek Szara myszka w norce siedzi, cicho siedzą jej sąsiedzi, bo przed norką kotek bury, juŜ prostuje swe pazury. JuŜ zagląda do tej norki, bada łapą dwa otworki. Nagle zdrętwiał kotek bury, z norki wyszły dwa... pazury!

Robaczek i raczek Mały robaczek ma zielony kubraczek, a mały raczek ma czerwony fraczek. Gdy mały robaczek cerował kubraczek, to czerwony raczek podarł swój fraczek.

Wicher i beret Darkowi z czubka głowy porwał wicher beret nowy. Tańczy wicher z nim oberka, Darek smutnie na nich zerka.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

108

Idzie Tola... Idzie Tola do przedszkola pod osłoną parasola. Deszczyk: kap! kap! kap! Spotkała ją Hania w polu: “Pod parasol weź mnie Tolu”. Deszczyk: kap! kap! kap! Jasio teŜ się deszczu boi: “Chodź pójdziemy wszyscy troje”. Deszczyk: kap! kap! kap! Przyszli wreszcie do przedszkola, kapie woda z parasola. Deszczyk: kap! kap! kap!

Bąk Kolorowy bąk ucieka mi z rąk. Poszedł w tany bąk blaszany, na blaszanej nodze i wiruje, i kołuje po całej podłodze...

Kran Myła ręce jakaś gapa, kap, kap, kap. Poszła, a kran dalej kapał, kap, kap, kap. Wczoraj kapał i dziś kapie: kap, kap, kap. I źle myśli o tej gapie, kap, kap, kap! To przez gapę kran ma katar, kap, kap, kap. Taki katar to jest strata! Kap, kap, kap. Bo te krople- to są grosze, kap, kap, kap. Grosz za groszem z wodą poszedł, kap, kap, kap. Co tu robić? Gapa nie wie, kap, kap, kap. A więc my powiemy gapie: “Dokręć kran!” O, juŜ nie kapie!

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

109

W Krakowie Na zamku w starym Krakowie od wieków mieszkali królowie. Korony na głowach nosili, po pięknych komnatach chodzili. Pod zamkiem w jaskini smok mieszkał. On zjadał krakowskie dziewczęta. Lecz szewczyk Skuba go zabił i Kraków od smoka wybawił.

Ogródek W ogródku Krysi kwitną kwiaty kolorowe: niezapominajki niebieskie, fiołki fioletowe, małe stokrotki z białymi płatkami, pachnące konwalie z dzwoneczkami. Kasia teŜ chce mieć ogródek za oknem. Kupi z mamą skrzynki zielone, posadzi kwiaty na balkonie.

Felek Wiecie dzieci? świat jest wielki a na świecie same Felki. Więc dla nóŜek- pantofelki, a na obiad- kartofelki, a do lodów są- wafelki, a do pieca są- kafelki, a do śmieci są- szufelki. Naokoło wielki świat a po środku, stoję ja:nie kafelek, nie kufelek, ani nawet pantofelek stoję ja; po prostu Felek.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

110

Gąseczki Nad rzeczkę wartką drepce gąska z dziatwą. śółte nóŜki ma. Gęgu- gęgu- ga. Woda jest nagrzana, więc lekcję pływania matka gąskom da. Gęgu- gęgu - ga. Płyną gąski rzeczką ze swoją mateczką. Las nad rzeką gra: Gęgu- gęgu- ga.

Gąska Gąska gęsim piórem pisze listy co dzień. - A na czym je pisze? - Na głębokiej wodzie. Na głębokiej wodzie, na fali jeziora pisze gęsim piórem listy do gąsiora.

Igielnik - Co to za drewniana skrzyneczka? - To igielnik, - A kto tam mieszka? - W igielniku jest duŜo kolorowych guzików. Są igły duŜe i małe i dwie agrafki, co nie umieją zapiąć się same. Są nici do nawlekania i gumka do wciągania. Agatka otworzyła ten niezwykły domek, Ŝeby przyszyć pieskowi urwany ogonek.

Pchła

Pchła po krze szła. Wokół mgła, a pchła zła, bo ta mgła na kłach jej szła.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

111

Ptasie radio

Halo! halo! Tutaj ptasie radio w brzozowym gaju, Nadajemy audycję z ptasiego kraju. Proszę, niech kaŜdy nastawi aparat, Bo sfrunęły się ptaszki dla odbycia narad: Po pierwsze - w sprawie Co świtem piszczy w trawie? Po drugie - gdzie się Ukrywa echo w lesie? Po trzecie - kto się Ma pierwszy kąpać w rosie? Po czwarte - jak Poznać, kto ptak, A kto nie ptak? A po piąte przez dziesiąte Będą ćwierkać, świstać, kwilić, Pitpilitać i pimpilić Ptaszki następujące: Słowik, wróbel, kos, jaskółka, Kogut, dzięcioł, gil, kukułka, Szczygieł, sowa, kruk, czubatka, Drozd, sikorka i dzierlatka, Kaczka, gąska, jemiołuszka, Dudek, trznadel, pośmieciuszka, Wilga, zięba, bocian, szpak Oraz kaŜdy inny ptak. Pierwszy - słowik Zaczął tak: "Halo! O, halo lo lo lo lo! Tu tu tu tu tu tu tu Radio, radijo, dijo, ijo, ijo Tijo, trijo, tru lu lu lu lu Pio pio pijo lo lo lo lo lo Plo plo plo plo plo halo!" Na to wróbel zaterlikał: "CóŜ to znowu za muzyka? Muszę zajrzeć do słownika, By zrozumieć śpiew słowika. Ćwir ćwir świrk! Świr świr ćwirk!

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

112

Tu nie teatr Ani cyrk! Patrzcie go! Nastroszył piórka! I wydziera się jak kurka! Dość tych arii, dość tych liryk! Ćwir ćwir czyrik, Czyr czyr ćwirk! I tak zaczął ćwirzyć, ćwikać, Ćwierkać, czyrkać, czykczyrikać, śe aŜ kogut na patyku Zapiał gniewnie: "Kukuryku!" Jak usłyszy to kukułka, Wrzaśnie: "A to co za spółka? Kuku-ryku? Kuku-ryku? Nie pozwalam rozbójniku! Bierz, co chcesz, bo ja nie skąpię, Ale kuku nie ustąpię. Ryku - choć do jutra skrzecz! Ale kuku - moja rzecz!" Zakukała: kuku! kuku! Na to dzięcioł: stuku! puku! Czajka woła: czyjaś ty, czyjaś? Byłaś gdzie? Piłaś co? Piłaś, to wyłaź! Przepióreczka: chodź tu! pójdź tu! Masz co? daj mi! rzuć tu! rzuć tu! I od razu wszystkie ptaki W szczebiot, w świergot, w zgiełk - o taki: "Daj tu! Rzuć tu! Co masz? Wiórek? Piórko? Ziarnko? Korek? Sznurek? Pójdź tu, rzuć tu! Ja ćwierć i ty ćwierć! Lepię gniazdko, przylep to, przytwierdź! Widzisz go! Nie dam ci! Moje! Czyje? Gniazdko ci wiję, wiję, wiję! Nie dasz mi? Takiś ty? Wstydź się, wstydź się!" I wszystkie ptaki zaczęły bić się. Przyfrunęła ptasia milicja I tak się skończyła ta leśna audycja.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

113

śycie w pszenŜycie

Jeśli w pszenŜyto ruszysz o świcie, ujrzysz, jak chrzęści Ŝycie w pszenŜycie brzęczy Ŝuczek, skacze liszka, szepcze tygrzyk do widliszka świerszcz za waŜką gna w poskoczkach, nie spuszczając chrząszcza z oczka, świdrzyk, wstęŜyc i winniczek kroczą boczkiem do dŜdŜowniczek, a szczypawy pośród trawy szczypią trzmiele dla zabawy. Szumi o świcie Ŝycie w pszenŜycie – samo zajrzyjcie, jak nie wierzycie!

Konkury

W okolicy krąŜą słuchy, Ŝe w konkury raz do muchy słowik wybrał się w zaloty. Mucha na to: - Eee… za lotny! Potem słoń się w niej zadurzył. Mucha rzekła: - Eee… za duŜy! Mól tez miał na ślub zakusy, lecz usłyszał: - Eee…za kusy! Jeśli mąŜto tylko motyl! Motyl nie chciał słyszeć o tym. - Mucha? – mruknął!. – Nieee… za męŜna! I została niezamęŜna.

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

114

Ballada ćwiczebna na tempo i dykcje Pewien optyk mieszkał z synem A ten syn był synoptykiem I ten syn miał konkubinę OŜenioną z pewnym prykiem Pryk okazem był sceptyka Jak po cichu mawiał optyk A pryk mawiał do optyka, śe sceptykiem jest synoptyk Raz objadłszy się papryką Poszedł w miasto syn z patykiem I rzuciwszy synoptykę Zajął się wyłącznie prykiem Wtedy dwaj posterunkowi Przyskrzynili syna za to I donieśli optykowi „Syn synoptyk tkwi za kratą” Biedny optyk chcąc być z synkiem Nie rozmyślał ani szczypty Tylko ją się skradać rynkiem By z muzeum ukraść tryptyk Lecz gdy tryptyk kładł do kosza I czas trwonił przy tryptyku Nagle słyszy głos kustosza: „Tryptyk kradniesz ty optyku” Prokurator rozgryzł problem Bez sięgania do detali Złapał skobel i tym skoblem Zamknął wszystkich w duŜej sali Siedzi optyk razem z prykiem Konkubina i synoptyk Oraz kustosz wraz z tryptykiem Tym co go chciał ukraść optyk Wprawdzie kupy się nie trzyma Przedstawiona tutaj fikcja I puenty wcale nie ma Ale za to Jak bogato Się przedstawia moja dykcja

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

115

Ewelina z Koszalina

Ewelina z Koszalina zjadła lina: Miód –malina! Ale wnet jej zrzedła mina, bo nie lin to był, lecz lina…

Kleszcz

Kleszcz w leszczynie się zakleszczył: - Niech mnie ktoś odkleszczy! – wrzeszczy. Przybiegł Szczepan, uŜył kleszczy i kleszczami z gąszczu leszczyn wyrwał kleszcza. JuŜ nie wrzeszczy. - Brawo Szczepan! – kleszczyk klaszcze i w uśmiechu szczerzy paszczę.

Zbir, Ŝwir i tir

Pewien zbir w Ŝwirze tkwił. Bryłki Ŝwiru z troska mył, w bryłach wiertłem dziurki rył. Wtem z turkotem w Ŝwir wpadł tir, aŜ się w Ŝwirze zrobił wir! - Wstrętny tir! – zaburczał zbir. – Bryłki Ŝwiru drań mi zbił! I zbir tira starł na pył.

Drzazga

Drzazga sobie drzemie w dŜemie. Nagle… - KtóŜ to – wrzeszczy – trze mnie?! A to łyŜka w dŜemie grzebie, coraz głębiej grzęznąc w Ŝlebie. - Przegnać łyŜkę! – drze się drzazga. - Bo zostanie z drzazgi miazga!!!

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

116

Strojne strusie

Strojnych strusi sfora spora skradła sroce zupę z pora, starła stary ser na proch, przemieszała z serem groch… Spora sfora strusi strojnych zdarła swetry z kur spokojnych. Prędko pruje sterty swetrów, sprawie dzierga metry getrów. Sfora spora strojnych strusi ciurkiem srodze broić musi – skubie struclę, wcina strudel, które stryjek upiekł z trudem. Jak psota teraz skusi sporą sforę strojnych strusi?...

W hotelowym holu

W hotelowym holu hula pchełka Ula. Chodakami robi HUK! W hotelowym holu hasa pchełka Hela na obcasach. Obcasami robi STUK! Echo stęka: - Stuk, huk, puk! W hotelowym holu hyca pchełka Isia w trzech spódnicach. Spódnicami robi SZUM, jakby hycał Isiek tłum. W hotelowym holu mól poczuł tęgi głowy ból. W małej głowie SZUM, STUK, HUK… Ten harmider zwala z nóg! Wnet się pchełki zbiegły hurmem, na hol mola wzięły szturmem, a po chwili mól na holu chwiejnym krokiem wyszedł z holu. Echo huczy: - Huta! Hura! Znów po holu hula Ula! Hurkot, furkot, hałas, HUK… Chwała pchełkom! SZUM! BUM! STUK!

Z wyrazami dźwiękonaśladowczymi i logopedyczne

117

Powój i wuj

Wuj pół dnia z myślami się bił, bo mu w domu powój wił się: - Chcę spokoju! – wołał wuj. Lecz powoju głodny zwój chyłkiem mu oplatał stół, kluski Ŝuł, a bułka pluł, długim kłączem obrus pruł. Rychło zwój gnał kłusem w dół, chwile się pod stołem snuł, jakby znów coś złego knuł… A wuj patrzył i się truł, bo mu powój nastrój psuł. Wtem zwój popełzł w przód jak płaz i w półbuty wuja wlazł. Gmerał tam przez dłuŜszy czas… Gładko wyrył w bucie dziurę i przez dziurę popełzł w górę. Biedny wuj się czuł jak muł, gdy go powój objął wpół i kłączami w tułów kłuł! - A to zbój! – Wystękał wuj. I z powojem stoczył bój! Wuj zwój szarpnął, rwał na pół, kłącza targał, gryzł i Ŝuł… AŜ z tułowia powój zzuł.

Wierszyki na dykcję

Wierszyki na dykcję

121

Bąk

Spadł bąk na strąk, a strąk na pąk. Pękł pąk, pękł strąk, a bąk się zląkł.

Bzyk Bzyczy bzyk znad Bzury zbzikowane bzdury, bzyczy bzdury, bzdurstwa bzdurzy i nad Bzurą w bzach bajdurzy, bzyczy bzdury, bzdurnie bzyka, bo zbzikował i ma bzika!

Byczki W trzęsawisku trzeszczą trzciny, trzmiel trze w Trzciance trzy trzmieliny a trzy byczki znad Trzebyczki z trzaskiem trzepią trzy trzewiczki.

Chrząszcz Trzynastego, w Szczebrzeszynie chrząszcz się zaczął tarzać w trzcinie. Wszczęli wrzask Szczebrzeszynianie: - CóŜ ma znaczyć to tarzanie?! Wezwać trzeba by lekarza, zamiast brzmieć, ten chrząszcz się tarza! Wszak Szczebrzeszyn z tego słynie, Ŝe w nim zawsze chrząszcz BRZMI w trzcinie! A chrząszcz odrzekł niezmieszany: - Przyszedł wreszcie czas na zmiany! Drzewiej chrząszcze w trzcinie brzmiały, teraz będą się tarzały.

Wierszyki na dykcję

122

Chrząszcz

W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie I Szczebrzeszyn z tego słynie. Wół go pyta: "Panie chrząszczu, Po co pan tak brzęczy w gąszczu?" "Jak to - po co? To jest praca, KaŜda praca się opłaca." "A cóŜ za to pan dostaje?" "TeŜ pytanie! Wszystkie gaje, Wszystkie trzciny po wsze czasy, Łąki, pola oraz lasy, Nawet rzeczki, nawet zdroje, Wszystko to jest właśnie moje!" Wół pomyślał: "Znakomicie, TeŜ rozpocznę takie Ŝycie." Wrócił do dom i wesoło Zaczął brzęczeć pod stodołą Po wolemu, tęgim basem. A tu Maciek szedł tymczasem. Jak nie wrzaśnie: "CóŜ to znaczy? Czemu to się wół próŜniaczy?!" "Jak to? CzyŜ ja nic nie robię? PrzecieŜ właśnie brzęczę sobie!" "Ja ci tu pobrzęczę, wole, Dosyć tego! Jazda w pole!" I dał taką mu robotę, śe się wół oblewał potem. Po robocie pobiegł w gąszcze. "JuŜ ja to na chrząszczu pomszczę!" Lecz nie zastał chrząszcza w trzcinie, Bo chrząszcz właśnie brzęczał w Pszczynie.

Wierszyki na dykcję

123

Cietrzew

Trzódka piegŜy drŜy na wietrze, chrzęszczą w zboŜu skrzydła chrząszczy, wrzeszczy w deszczu cietrzew w swetrze drepcząc w kółko pośród gąszczy. CzyŜyk

Czesał czyŜyk czarny koczek, czyszcząc w koczku kaŜdy loczek, po czym przykrył koczek toczkiem, lecz część loczków wyszła boczkiem.

Goryl Turlał goryl po Urlach kolorowe korale, rudy góral kartofle tarł na tarce wytrwale, gdy spotkali się w Urlach góral tarł, goryl turlał chociaŜ sensu nie było w tym wcale.

Huczek Hasał huczek z tłuczkiem wnuczka i niechcący huknął Ŝuczka. - Ale heca... - wnuczek mruknął i z hurkotem w hełm się stuknął. LeŜy Ŝuczek, leŜy wnuczek, a pomiędzy nimi tłuczek. Stąd dla huczka jest nauczka

Wierszyki na dykcję

124

Jamnik W grząskich trzcinach i szuwarach kroczy jamnik w szarawarach, szarpie kłącza oczeretu i przytracza do beretu, waŜkom pęki skrzypu wręcza, traszkom suchych trzcin naręcza, a gdy zmierzchać się zaczyna z jaszczurkami sprzeczkę wszczyna, po czym znika w oczerecie w szarawarach i berecie....

Kruk Za parkanem wśród kur na podwórku kroczył kruk w purpurowym kapturku, raptem strasznie zakrakał i zrobiła się draka, bo mu kura ukradła robaka.

Królik Kurkiem kranu kręci kruk, kroplą tranu brudząc bruk, a przy kranie, robiąc pranie, królik gra na fortepianie.

Muszka Mała muszka spod Łopuszki chciała mieć róŜowe nóŜki - róŜdŜką nóŜki czarowała, lecz wciąŜ nóŜki czarne miała. - Po cóŜ czary, moja muszko? RuszŜe móŜdŜkiem, a nie róŜdŜką! Wyrzuć wreszcie róŜdŜkę wróŜki i unurzaj w róŜu nóŜki!

Wierszyki na dykcję

125

Pchła Na peronie w Poroninie pchła pląsała po pianinie. Przytupnęła, podskoczyła i pianino przewróciła.

Szczeniak W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu klaszczą kleszcze na deszczu, szepcze szczygieł w szczelinie, szczeka szczeniak w Szczuczynie, piszczy pszczoła pod Pszczyną, świszcze świerszcz pod leszczyną, a trzy pliszki i liszka taszczą płaszcze w Szypliszkach.

Trznadle W krzakach rzekł do trznadla trznadel: - MoŜesz mi poŜyczyć szpadel? Muszę nim przetrzebić chaszcze, bo w nich straszą straszne paszcze. Odrzekł na to drugi trznadel: - Niepotrzebny, trznadlu, szpadel! Gdy wytrzeszczysz oczy w chaszczach, z krzykiem pierzchnie kaŜda paszcza!

śaba Warzy Ŝaba smar, pełen smaru gar, z wnętrza gara bucha para, z pieca bucha Ŝar, smar jest w garze, gar na Ŝarze, wrze na Ŝarze smar.

Wierszyki patriotyczne

Wierszyki patriotyczne

129

Co kochać?

Co masz kochać? pytasz dziecię, Co dla serca jest drogiego? Kochaj Boga, bo na świecie, Nic nie stało się bez Niego. Kochaj ojca, matkę twoją, Módl się za nich co dzień z rana, Bo przy tobie oni stoją, Niby straŜ od Boga dana. Do Ojczyzny, po rodzinie, Wzbudź najczystszy Ŝar miłości: Tuś się zrodził w tej krainie, I tu złoŜysz swoje kości. W czyim sercu miłość tleje, I nie toczy go zgnilizna, W tego duszy wciąŜ jaśnieje: Bóg, rodzina i Ojczyzna!

Czy to Kraków? Z Mariackiej wieŜy na srebrnej trąbce. Co to za koncert? A pod Wawelem do jamy ścieŜka. Kto w jamie mieszkał? Kogut na Rynku macha skrzydłami. Kto jeździł na nim? Konno, z buławą, z brodą do pasa. KtóŜ to tak hasa? U czapki pióro i wiatr w sukmanie. Co to za taniec? Kłębami dymów światła zasnute. Czy znasz tę hutę? Ten Wawel, Rynek, gołębi dwieście, w jakim to mieście?

Wierszyki patriotyczne

130

Dzieci My jesteśmy dzieci, My kochamy słońce, Ptaki śpiewające I drzewa szumiące. Cieszymy się, kiedy Mama się uśmiecha, Kiedy księŜyc w okno Zagląda z daleka. By śpiewały ptaki, By szumiały drzewa, By się moŜna cieszyć, Pokoju potrzeba.

Flaga Powiewa flaga, gdy wiatr się zerwie A na tej fladze biel jest i czerwień. Czerwień – to miłość, biel – serca czyste Piękne są nasze barwy ojczyste.

Katechizm polskiego dziecka - Kto ty jesteś? - Polak mały. - Jaki znak twój? - Orzeł biały. - Gdzie ty mieszkasz? - Między swemi. - W jakim kraju? - W polskiej ziemi. - Czem ta ziemia? - Mą ojczyzną. - Czem zdobyta? - Krwią i blizną. - Czy ją kochasz? - Kocham szczerze. - A w co wierzysz? - W Polskę wierzę. - Coś ty dla niej? - Wdzięczne dziecię. - Coś jej winien? - Oddać Ŝycie.

Wierszyki patriotyczne

131

Choć mamy niewiele lat rozumiemy wiele rzeczy Jestem Polakiem, lat mam niewiele - ale wyznam szczerze: kocham ten mój kraj. Tu oświata dominuje, wolność słowa w nim króluje. KaŜdy jest równego stanu. Jestem dumny z mego kraju!

11 Listopada Dzisiaj wielka jest rocznica jedenasty listopada!... Tym co zmarli za ojczyznę Hołd wdzięczności Polska składa.

Majowy wietrzyk Kiedy majowy wietrzyk powieje, w kaŜdym Polaku budzi nadzieje. Usta się śmieją, serca nam rosną, bo przecieŜ wolność nadeszła wiosną! Więc kaŜdy Polak duŜy czy mały, od rana humor ma doskonały. I leśne ptaki radość przepaja kiedy się budzą 3 Maja! A maki polne, piękne, czerwone, schylają główki na flagi stronę. Tam biel i czerwień, tam wolny kraj... Niech nam Ŝyje 3 Maj!

Mam ojczyznę Mam ojczyznę piękną, duŜą. I ojczyznę małą swoją. Pierwsza - to mój kraj rodzinny, Druga - to rodzinna wioska. Pierwszą Wisła przepasuje W drugiej strumyk tańczy w trawie i w koronę Tatry stroją a w jaśminach słowik kląska.

Wierszyki patriotyczne

132

Niepodległość Polsko kochana, dziś święto twoje. Dlatego właśnie z flagą stoję. W hołdzie Ŝołnierzom, w hołdzie wolności. W hołdzie poczucia ludzkiej godności. Biało - czerwona flaga powiewa.

Ojczyzna Nasza ojczyzna mieszka w kaŜdym mieście, w kaŜdej wsi i w kaŜdym drzewie co liściem szeleści i w kaŜdym ziarnie, w którym kiełek tkwi. Nasza ojczyzna mieszka w kaŜdym słowie, które najmilszy dźwięk wypowie. Nasza ojczyzna - tak po prostu powiem to my, my wszyscy: ty i on i ja.

Ojczyzna Ojczyzna nasza to wieś i miasto, i las co szumi piosnkę o zmroku, obłok i słońce, co świeci jasno, zboŜe, co w polu rośnie wysoko. Ojczyzna nasza to dom i szkoła i szara wstęga drogi za domem, i wszystko, wszystko, co jest dokoła tak bliskie sercu, drogie, znajome, To mowa, którą od dziecka znamy, to ludzie, których nikt nie pokona. Gorącym sercem Ciebie kochamy, Polsko, Ojczyzno, ziemio rodzona

Wierszyki patriotyczne

133

O Szczecinie

Gdzie Odra wpada w Bałtyku sieci tam od stuleci rozsiadł się Szczecin. Tutaj o Piastach przetrwała pamięć w Piastowskim Zamku, w Portowej Bramie. A dzień dzisiejszy to nowe miasto, gdzie dom za domem w górę wyrasta. Tu piękny pomnik z trzema orłami, Park Kasprowicza, okręt z Ŝaglami. Wały Chrobrego widać z daleka. Lśni w słońcu Odra – szczecińska rzeka.

Polska Co to jest Polska? -spytał Jaś w przedszkolu. Polska - to wieś i las, i zboŜe w polu, i szosa, którą pędzi do miasta autobus, i samolot, co leci wysoko na tobą. Polska to miasto, strumień i rzeka, i komin fabryczny, co dymi z daleka, a nawet obłoki, gdy nad nami mkną. Polska to jest takŜe twój rodzinny dom. A przedszkole? Tak – przedszkole, i róŜa w ogrodzie, i ksiąŜka na stole.

Polska Polska to ja i ty i nasi bliscy i wielkie miasta i wielkie rzeki kopalnie i fabryki cuda najnowszej techniki

Wierszyki patriotyczne

134

Polska Polska to piękne ogrody i nasze rzeki pełne wody. Polska to nasze morze, to łąki w pięknym kolorze. Polska to jeszcze lasy zielone, a gdzieniegdzie chaty bielone. Polska to nasza rodzinna tradycja, A w radio i telewizji polska audycja. Polska to wspaniały stary Kraków, i Pomorze słynące z rybaków. Polska to wysokie góry, których szczyty sięgają pod chmury. Polska to czarny kamień ze Śląska, i wszędzie gdzie jesteś... to Polska.

Polskie skarby Ma Polska skarby trzy- bezcenne , rzecz oczywista, to hymn narodowy, godło i sztandar-flaga ojczysta. Biało-czerwona flaga powiewa na polskim niebie, z nią w ręku nasi przodkowie walczyli o wolność dla Ciebie. Hymn narodowy z dumą śpiewało polskie wojsko, z radością się go uczymy dla Ciebie, kochana Polsko. A biały orzeł z godła spogląda pełen powagi, to symbol polskiego zwycięstwa, wolności i odwagi.

Wierszyki patriotyczne

135

Piękna jest nasza ziemia Piękna jest nasza ziemia Piękna jest nasza Wisła przejrzysty nad nią błękit. Od gór dalekich do morza. Piękna jest nasza mowa Piękne są nasze dęby, i pieśni i piosenki. Topole, sosny i brzozy Piękna jest nasza szkoła I piękna jest Warszawa i piękna zieleń boiska. w blasku neonów i okien, Strumień jest piękny i łąka i szybki lot odrzutowca, i zboŜa fala złocista. Co ginie pod obłokiem. Piękny jest Biały Orzeł. piękna jest biel i czerwień. Piękna nasza Ojczyzna kochać będziemy cię wiernie.

Pojedziemy w cudny kraj Patataj, patataj, Pojedziemy w cudny kraj! Tam gdzie Wisła modra płynie, Szumią zboŜa na równinie. Pojedziemy, patataj... A jak zowie się ten kraj?

Przed Grobem Nieznanego śołnierza -Spójrz na Placu Zwycięstwa znicz nad grobem błyska - Kto pod tą płytą leŜy - śołnierz zwyczajny Ŝołnierz nieznany z nazwiska najcichszy ze wszystkich Ŝołnierzy ... Wśród wieńców, kwiatów pośród kwiatów świeŜych leŜy nieznany lecz prawdziwy i hołd przyjmuje od Ŝywych w imieniu wszystkich poległych Ŝołnierzy.

Wierszyki patriotyczne

136

Słowa ojczyste A w tej naszej ojczyźnie wiatr piosenkę nam gwiŜdŜe, szumią kłosy i brzozy i sosny. Lecz najmilszym w niej dźwiękiem polska mowa brzmi pięknie, słowa, które z tej ziemi wyrosły. Na dzień dobry co rano, Na wieczorne dobranoc Są przy tobie dopóki nie uśniesz. Niech śpiewają i płyną Nad rodzinną krainą Niech w niej mieszka i spokój i uśmiech.

Syrenka Stoi Syrenka nad Wisłą, Słońce w jej oczach zabłysło. Warszawskie dzieci tu przyszły. Stanęły na brzegu Wisły. Kiwają Syrence ręką : "JakŜe się miewasz Syrenko?

Tobie Ojczyzno A czy wiesz ty, bracie mały... Gdzie nasz polski orzeł biały? — Tam wysoko, hen, wysoko, Gdzie nie dojrzy wroga oko, Gdzie wolności jasne zorze, Złote słonko, gwiazdki boŜe, Ponad nasze sioła, góry, KrąŜy orzeł śnieŜnopióry, Gardząc niewolnictwem godłem, Jest wolności wiecznym godłem.

Wierszyki patriotyczne

137

Toruń pachnie piernikami Nad Toruniem noc zapada, usiadł kot na Krzywej WieŜy Kot kociętom opowiada o piernikach słodkich, świeŜych. Toruń, stary Toruń nadwiślański gród pachnie piernikami, bo w piernikach miód. Nad Toruniem księŜyc w pełni, nad Toruniem gwiazdy płoną, kiedyś widział je Kopernik najsławniejszy nasz astronom.

Kochaj swoją ojczyznę Kochaj ojczyznę jak matkę swoją. Tu jest twój dom, ta ziemia jest twoją. choć jesteś biedny albo bogaty, zatęsknisz za nią w razie utraty. Kiedy znajdziesz się między obcymi, przecieŜ nie porozumiesz się z nimi, jeŜeli nie znasz ich własnej mowy. Tam obyczaj jest nieznany, nowy. Odczujesz takŜe inny smak chleba, odmienny klimat, firmament nieba. Wspomnisz chwilami rodzinne strony, gdzie lasy, łąki i zbóŜ zagony. W pamięci wrócą lata dzieciństwa, zatęsknisz do bliskich z pokrewieństwa. Tu masz matkę, ojca, siostrę, brata, tu pozostała rodzinna chata. Powstaną myśli, Ŝe się zasmucisz, podejmiesz decyzję, więc powrócisz na ziemię ojczystą, w strony znane, Zawsze Ci drogie i ukochane. Znów doznasz smaku polskiego chleba, oglądać będziesz swój błękit nieba. W podeszłym wieku tu spoczniesz w ziemi, w zacisznym grobie między swoimi.

Wierszyki patriotyczne

138

Ziemia ojczysta Pokochałem cię ziemio ojczysta, Kocham cię, choć jesteś szara, piaszczysta, nie zraŜam się, Ŝeś jest kamienista. Ziemio tyś pracy potem zroszona, polskich obrońców krwią przesiączona, od wrogich zaborców wyzwolona. śywicielko naszego narodu dasz dobry plon, nie będzie powodu, by społeczeństwo doznało głodu. Ziemio, w czasie Ŝniw złocisz zboŜami, łąki zielenią się trawami, a ogrody zdobią owocem, kwiatami. Ziemio nasza! Ty praojców skarbie, masz znamię: Białego Orła w herbie i sztandar w biało-czerwonej barwie. W razie agresji bronić cię trzeba, chronić jasnego błękitu nieba, by wróg nie wykradł polskiego chleba. Jeśli ogień wojny zapłonie, wtedy do walki broń chwycimy w dłonie, zgodnie staniemy w ojczyzny obronie.

Warszawa Jaka wielka jest Warszawa! Ile domów, ile ludzi! Ile dumy i radości W sercach nam stolica budzi! Ile ulic, szkół, ogrodów, Placów, sklepów, ruchu, gwaru, Kin, teatrów, samochodów samochodów spacerów i obszaru! AŜ niestara Wisłą cieszy, Ze stolica tak urosła, Bo pamięta ją malutką, A dziś taka jest dorosła.

Wierszyki patriotyczne

139

Wszyscy kochamy naszą stolicę Wszyscy kochamy naszą stolicę stare ulice, nowe ulice. Most nad rzeką i fale Wisły Statek na fali i piasek złocisty. Szerokie place, parki zielone i tramwajowy srebrzysty dzwonek Stado gołębi, co chmurką białą Nad ulicami szybuje śmiało I kaŜdy kamień, drewno i trawę Wszyscy kochamy naszą Warszawę Stolica Polski, piękna Warszawa to nasza duma, to nasza chwała.

Warszawa Piękne miasto leŜy nad brzegiem Wisły W jej wodzie wieczorem Światełka rozbłysły. Na starówce wesoło Gruchają gołębie A w łazienkach Po stawie pływają łabędzie. Kiedyś ją budował Wars do spółki z Sawą AŜ po latach wielu stała się Warszawą. Piękna jest Warszawa, Jej domy, ulice. Wszyscy bardzo ją kochamy Tę naszą stolicę.

Wierszyki patriotyczne

140

W kopalni soli Kopalnia w Wieliczce - jak pałac pod ziemią: tu ściany, kolumny srebrzyście się mienią W kaplicach posągi, Ŝyrandol jak słońce. Na falach jeziora - światełka tańczące. I łódka się chwieje, i moŜe popłynie do groty srebrzystej w baśniowej krainie. A w grotach, w półcieniu i w mrocznych zakrętach śpi echo, co czasy odległe pamięta. I budzi się w ciszy, I słychać gdzieś kroki, I lampka olejna Zabłyśnie w półmroku. I zdaje się - górnik Sprzed wieków – jak w baśni – Podejdzie, płomyczek Latarki rozjaśni.

W Polsce się urodziłem W Polsce się urodziłem, tu, gdzie rosną jabłonie, a wiosną cała kraina w zapachu kwiatów tonie. Góry szczytami tną niebo, a morze krzyczy mewami, ryby się pluszczą w jeziorach i lasy pachną grzybami. Czerwieni się jarzębina i jabłka rumiane na drzewach, bociany na łące klekocą, a w polu skowronek śpiewa. I kiedy wieczorem patrzę na pola kwitnące makiem, uśmiecham się i myślę: Jak dobrze, Ŝe jestem Polakiem!

Wierszyki patriotyczne

141

Znak Czy ty wiesz, jaki to znak, w czerwonym polu biały ptak? - Wiem, odpowiedział Jędrek mały, to znak Polski Orzeł Biały.

Ziemia

Kochamy Cię Ziemio: za liście jesienią. za pierwszy śnieg biały, za las oszroniały, za tęczę po deszczu, za ptaki w powietrzu. Za Odrę Wisłę, za góry i morze, za Kraków, Warszawę za przyszłość i sławę, za rytm Twoich przemian kochamy Cię ziemio.

„Co to jest Polska?”

Polska to miasto i wieś, to łąka, pole i las, to rzeka, jezioro, góra i morze, to dom, w którym mieszka kaŜdy z nas. To mama i tata. To my – Tolek i Agatka. Polska to nasza Ojczyzna.

Wierszyki patriotyczne

142

śeby Polska

Z głębi dziejów, z krain mrocznych Puszcz odwiecznych, pól i stepów, Nasz rodowód, nasz początek, Hen, od Piasta, Kraka, Lecha. Długi łańcuch ludzkich istnień Połączonych myślą prostą: śeby Polska była Polską! śeby Polska, Ŝeby Polska! Wtedy, kiedy los nieznany Rozsypywał nas po kątach Kiedy obce wiatry gnały Obce orły na proporcach Przy ogniskach wybuchała NiezmoŜona nuta swojska… śeby Polska, Ŝeby Polska śeby Polska była Polską!

Zrzucił uczeń portret cara, Ksiądz Ściegienny wznosił modły, Opatrywał wóz Drzymała, Dumne wiersze pisał Norwid. I kto szablę mógł utrzymać, Ten formował legion, wojsko: śeby Polska, Ŝeby Polska śeby Polska była Polską!

Piękna jest nasza ziemia

Piękna jest nasza ziemia, Przejrzysty nad nią błękit. Piękna jest nasza mowa I pieśni, i piosenki. Piękny jest Orzeł Biały, Piękna jest biel i czerwień. Piękna nasza Ojczyzna, Kocha będziemy cię wiernie.

Wierszyki patriotyczne

143

11 listopada

Miała Polska kłopot Z sąsiadami trzema. Zabrali nam Polskę, krzyczą: -Nie ma Polski, nie ma!

Ale dzielny naród Tylko ściskał pięści, Jeno czekał takiej chwili, AŜ mu się poszczęści. AŜ wybiła godzina wybrana. Przyszedł dzień wyglądany Od dziada pradziada. Nasza Polska zrzuciła kajdany W ten dzień 11 listopada.

11 Listopada

Dzisiaj wielka jest rocznica Jedenasty Listopada Tym, co padli za Ojczyznę Hołd wdzięczności Polska składa. I my przedszkolacy o tym pamiętamy i dlatego dzisiaj tu się spotykamy Tłumaczcie nam ojcze i mamo nam małym dzieciom, ciekawym, jak było gdy, kraj się bronił przed obcym który, pozbawił nas wolności i sławy. Przypominajcie nam, komu zawdzięczamy wolność, i polską mowę w przedszkolu i w szkole, i to, Ŝe tylko z ksiąŜek poznajemy dziś niewolę. Tłumaczcie nam tak jak umiecie skąd czerwień i biel sztandaru, dlaczego musimy być dumni, Ŝe polski wydał nas naród. Czcimy pamięć tamtych dni pokłon im składamy i w hołdzie wolności Hymn Polski śpiewamy.

Wierszyki patriotyczne

144

11 Listopada

11 Listopada roku 1918 następuje koniec zaboru obcego. Znów na mapie świata, Polskie państwo gości. Nikt nam nie odbierze juŜ niepodległości. Dumny, biały orzeł ściany nam ozdabia, dumne polskie dziecko światu opowiada.

Hymn o ojczyźnie

Polsko! Orle biały! Sztandarze Biało-Czerwony! Ojczyzno nasza Polaków, liczących miliony! Posiadasz ziemię, góry, jeziora, rzeki, morza, lasy, liczne miasta i wioski, na polach zboŜa. Wielkie są fabryki, zakłady, porty Bałtyku, a okręty płyną w dal przez fale Atlantyku, oceanów, mórz do portów wszystkich części świata wiozą ludzi, minerały w co Polska bogata. Naszej wolności strzegą Ŝołnierze, samoloty, broń pancerna, artyleria, okręty morskiej floty. Ojczyzno Niepodległa, zdobyta bohaterstwem w boju z zaborcą faszystą, który gnębił z okrucieństwem. Więził wróg w obozach, katował dzieci, matki, mordował ludzi, na grobach złóŜmy wieńce, kwiatki na cześć i chwałę z troską, by nie było wojny, nienawiści, konfliktów, zła, by czas był spokojny.

Wierszyki patriotyczne

145

śołnierskie mogiły

A w tym lesie...jest mogiła. W niej Ŝołnierz nieznany. MoŜe to czyjś ojciec, moŜe brat kochany. Grób zarosła trawa i łopian zielony. Tylko go pilnuje krzyŜyk pochylony. Na małej deszczułce napis zmyły deszcze. Zginął za Ojczyznę. Słowa widać jeszcze. Za naszą wolność, za polską mowę, oddał swoje Ŝycie. Zawsze przed Ŝołnierską mogiłą pochylimy głowę, i zaśpiewamy czasem o nich, bo czyn ich został w słowach pieśni.

To jest Polska

Pamiętajcie dzieci – Kiedy nagle las zaszumi, mowę sosny gdy zrozumiesz, to wiedzcie, Ŝe to jest... Polska! Gdy zobaczycie topole górujące ponad polem... to jest Polska! Gdy słyszycie naszą mowę hymn i pieśni narodowe... to jest Polska! Kiedy słyszycie szum strumyka, co po kamieniach pomyka... to jest Polska! Choinka, stół, opłatek biały matczyne ręce co go wam podały...to jest Polska! Gdy zobaczycie płowe wrzosy rozbłyskane w kroplach rosy... to jest Polska! Kiedy ujrzycie mogiłę w lesie a nad nią krzyŜ z brzozy wycięty... to jest Polska!

Wierszyki patriotyczne

146

Polska Ojczyzna nasza!

Wszystko dokoła: dom i przedszkole fabryczne dymy, Ŝelazna kolej... Kwiaty przy oknie, klon koło bramy, słoneczny uśmiech kochanej mamy... I las, co cieniem dzieci zaprasza- wszystko to Polska, Ojczyzna nasza! Piękna jest nasza ziemia, przejrzysty nad nią błękit. Piękna jest nasza mowa i pieśni i piosenki. Piękna jest nasza Wisła od gór dalekich do morza. Piękne są nasze dęby, topola, sosna i brzoza. Piękny jest Biały Orzeł, piękna jest biel i czerwień. Piękna nasza Ojczyzna, kochać będziemy Cię wiernie.

Ojczyzna

Dla nas Ojczyzna jest w kaŜdym mieście, dla nas Ojczyzna jest w kaŜdej wsi, bo tam są drzewa co liśćmi szeleszczą, i dają owoce, w których kiełek tkwi. Piękne są nasze drzewa od gór wysokich do morza, piękne są nasze dęby, topola, sosny i brzoza.

Wierszyki patriotyczne

147

Ojczyzna

Usiadłam pośród trawy, sfrunęłam z szelestem, w bezkresny krąg radości. I proszę - jestem. Tu motyl w kącie skryty pod liściem sałaty, moŜe tata zgubiony, albo dzieciak taty, upchnięte przed nim nisko schylone kwiatuszki, takie bogate z góry, a patrzą na nóŜki. I kłos, co gubi ziarna, chociaŜ nieumyślnie, i ta orkiestra ptaków i fałdy na Wiśle. Muchomor pstry spogląda na pędzące susem, liście głupie, opadłe, pędzące za busem. I wszystkim, całym krajem napawam się wielce, w tym dniu wyczuwam tylko skryte serce. Powstaję, gubię pióra i kłaniam się nisko. Polsko - Ojczyzno moja, Ty jesteś Artystką.

Tu wszędzie Polska

Tu gdzie jest dom i twój i mój tu, gdzie są lasy i rzeki nasze, tu gdzie się rodził ojciec i matka, gdzie Biały Orzeł na sztandarze- gdzie w Gdańsku Neptun lśni trójzębem, gdzie nad Krakowem dźwięczy hejnał, gdzie wolna droga wiedzie w zboŜe, gdzie w jeziorze trzcina chwiejna- gdzie wiosną słowik w gęstych krzewach jesienią rŜyska snute dymem, gdzie latem słońce nad Bałtykiem, a zimą świerszcze za kominem- gdzie klucz Ŝurawi nad łąkami, gdzie Mysia WieŜa ponad Gopłem, w Szczecinie biały transatlantyk, w morzu stalowy, czujny okręt- gdzie dom poety w Czarnolesie, gdzie nurtem śpiewnym płynie Wisła, tu biały sad, tu czarny węgiel, tu wszędzie Polska, tu Ojczyzna.

Wiosna

Pory roku - Wiosna

151

Biedroneczka

Kolorowa biedroneczka jest czerwona jak wstąŜeczka, jej brzuszek jest mięciutki jak koŜuszek, czarne kropki są wielkości jej stopki Kiedy nadchodzi wiosna staje się radosna. Wskakuje z kwiatka na kwiatek i wącha kaŜdy ich płatek.

Co to jest przyroda?

Co to jest przyroda? - To drzewa i kwiaty, liście i woda. Motyl nad łąką, biała stokrotka. - Przyroda jest wokół, wszędzie ją spotkasz! Ptak rozśpiewany, grające świerszcze ... - Powiedzcie proszę, co jeszcze, co jeszcze? - Kochaj przyrodę! Szanuj przyrodę! Omijaj w lesie Sadzonki młode! - Szanuj przyrodę! Kochaj przyrodę! Kwiatom w doniczkach nie Ŝałuj wody! Dbaj o trawniki! Niech koło domu będzie wesoło! Będzie zielono!

Pory roku - Wiosna

152

Ile głosów w lesie

Gdy się wsłuchasz w leśną ciszę, Tysiąc głosów moŜesz słyszeć: śpiewa wilga, komar bzyka, świerszczykowa gra muzyka, strumień nuci swą piosenkę, złota pszczoła leci z brzękiem, szumią drzewa, dzięcioł stuka, kukułeczka w gąszczu kuka. Bąk kosmaty huczy basem, mała Ŝabka skrzeknie czasem, stuk! - O ziemię szyszka stuknie, trzaśnie głucho gałąź sucha. Tysiąc głosów w lesie słyszy, kto uwaŜnie umie słuchać.

Jabłonka

Jabłoneczka biała Kwieciem się odziała; Obiecuje nam jabłuszka, Jak je będzie miała. Mój wietrzyku miły, Nie wiej z całej siły, Nie trącaj tego kwiecia, śeby jabłka były.

Na Wielkanoc Płyną juŜ po niebie bielutkie baranki, maluję dla bliskich wesołe pisanki. To na Wielkanoc, to na Wielkanoc, najradośniejsze ze wszystkich świąt, stroiki robię, baziami zdobię i gałązkami cały dom. Mama smakołyki róŜne wyczaruje, ja koszyczek do święcenia sobie przygotuję. To na Wielkanoc, to na Wielkanoc, najradośniejsze ze wszystkich świąt, święconką pachnie i ciastami, gości znów będzie pełen dom.

Pory roku - Wiosna

153

Wielkanocne Święta

Na Wielkanoc biją dzwony! Rezurekcji głoszą tony, Ŝe Radosny Dzień dziś nastał, Jezus Chrystus zmarły - powstał. Wszechmoc BoŜą Swą okazał, co juŜ dawniej przepowiedział.

Zamęczony, biczowany, haniebnie ukrzyŜowany, w skalnym grobie pochowany, zachował krzyŜowe rany.

Apostołom się pokazał, niedowiarkom dowód wskazał, Ŝe po trzech dniach z grobu powstał, BoŜą mocą śmierć pokonał.

Do nieba wstąpił Zbawiciel, ludzkiej duszy Odkupiciel.

JuŜ Wielkanoc Święta, Święta Wielkanocne Jak wesoło, jak radośnie. JuŜ słoneczko mocno grzeje Miły wiatr wokoło wieje. Rośnie trawa na trawniku śółty Ŝonkil w wazoniku. Na podwórku słychać dzieci Ach, jak dobrze, Ŝe juŜ kwiecień. A w koszyczku, na święcone Jajka równo ułoŜone. Śliczne, pięknie malowane RóŜne wzory wymyślone. Jest baranek z chorągiewką śółty kurczaczek ze wstąŜeczką. I barwinek jest zielony W świeŜe kwiatki ustrojony.

Pory roku - Wiosna

154

Kotki marcowe

Na wierzbie nad samym rowem - srebrne kotki marcowe. Na deszczu i na słocie srebrnieją im futra kocie. Plucha i zawierucha. Nie ma mamy, co wyliŜe brzuch do sucha. Ale kotki marcowe nie piszczą. Huśtają się na gałązkach. Mruczą: - Nareszcie wiosna! I sierść mają coraz bardziej srebrzystą.

Koncert szpaka Usiadł szpak na skraju budki, wygwizduje ptasie nutki. A świerszcz woła głosem cienkim: - szpaczku, naucz nas piosenki! Szpak nie słucha i w zapale, wesolutko gwiŜdŜe dalej... Piosnka jedna, druga, trzecia... Skończył koncert i odleciał...

Krokusy Krokusy, krokusy, wystawiają uszy, Bo juŜ wiatr wiosenny, Na koncert wyruszył, I juŜ stroi instrumenty, Smyczkowe i dęte. Krokusy, krokusy, wystawiają nosy, Na wiosenne plotki, na wiosenne głosy, Bo juŜ coraz głośniej dokoła o wiośnie. I wychodzą spod ziemi W swych barwnych czapeczkach, Bo wiosenne słońce, Biegnie juŜ po ścieŜkach.

Pory roku - Wiosna

155

Kwiecień

Kwiecień jak przysłowie głosi ciągle coś przeplata. Raz nam daje trochę zimy to znów trochę lata. A na śniegu barwne kwiaty wiosna nam rozsiewa. Ciepłe słonko promykami ziemię juŜ ogrzewa. ChociaŜ humor ci się zmienia my się nie gniewamy i na długi z tobą spacer, kwietniu wyruszamy.

Maj

Najweselsze, najzieleńsze maj ma obyczaje. W cztery strony - świat zielony umajony majem! Ciepły deszczyk kaŜdą kroplą rozwija dokoła z pąków - kwiaty, z listków - liście, z ziółek - bujne zioła. A po deszczu dzień pogodny malowany tęczą lubi wiązać krople srebrne na nitkę pajęczą. A gdy ciepła noc nadchodzi, kiedy dzień juŜ zamilkł, maj bzem pachnie, wniebogłosy dzwoni słowikami!

Marcowa pogoda

Ja jestem marzec, ja wam pokaŜę, jak dobrze mieszać pogodę w garze. Zanim na dobre wiosna przybędzie ja ślady zimy zostawię wszędzie. Zmarzną wam nosy i zmarzną uszy i jeszcze trochę śnieŜek poprószy. I chociaŜ słońce mocniej przygrzeje to jeszcze chłodnym wiatrem powieje.

Pory roku - Wiosna

156

Marzec powrócił

Marzec powrócił więc zmienna pogoda. Co dzień inaczej - wiosenna moda W poniedziałek słonko We wtorek deszcz leje W środę bardzo zimno W czwartek wicher wieje W piątek śnieŜek pada W sobotę słonko świeci W niedzielę cieplutko - więc cieszą się dzieci.

Marzec Gdy na dworze deszcz i słota, Wszystkie koty chodzą w botach, Marzec mnóstwo ma roboty Bo sprzedaje w sklepie boty

Marzec To marcowi zima w głowie, to wiosenne harce. Chce być lutym, albo kwietniem, byleby nie marcem! Śniegiem prószy, a po śniegu deszczem tnie ukośnie. Czy to wiosna? Czy to zima? Po prostu przedwiośnie. Choć z dniem kaŜdym coraz wcześniej słoneczko rozbłyśnie. Choć z pod śniegu się wychyla najpierwszy przebiśnieg. Marzec boczy się na wiosnę, marzec juŜ nie czeka . I lodowa kra odpływa po zbudzonych rzekach.

Pory roku - Wiosna

157

Nasze kwiaty

Jeszcze śnieŜek prószy, Jeszcze chłodny ranek, A juŜ w cichym lesie Zakwita sasanek. A za nim przylaszczka Wychyla się z pączka I mleczem się Ŝółtym Złoci cała łączka. I dłuŜej juŜ dzionka, I bliŜej słoneczka…. A w polu się gwieździ Biała stokroteczka. A dalej fiołki, Wskroś trawy, pod rosą, W śnieŜnych swych czareczkach Woń przesłodką niosą. A tuŜ ponad strugą, Co wije się kręta, Niezapominajka Otwiera oczęta.A w gaju, wśród liści, W wilgotnej ustroni, Konwalia bieluchna W dzwoneczki swe dzwoni

Kwiecień

Kwiecień siedzi cały w kwiatach I w bukiety wstąŜki wplata. Ma swój stragan na bazarze, Bo ten Kwiecień jest kwiaciarzem.

Pory roku - Wiosna

158

Kwiecień

Ledwo pierwsze i nieśmiałe kwiatki z sobą niesie a juŜ - widzisz samochwałę! - - dumnie kwiatem zwie się. Ale moŜe i ma rację, bo w pustym bezkwieciu on najpierwszy wczesny fiolet sasanek rozniecił, on przylaszczki deszczem poi, słońcem opromienia, więc ma chyba pełne prawo do swego imienia. DuŜo łatwiej by mu było w ciepłej porze letniej, kiedy kwiatów mnóstwo wokół nazywać się kwietniem!

Kwiecień

W pelerynie z trawy, W błękitnym berecie, Polem, łąką, drogą Chodzi młody kwiecień. A Ŝe jest kapryśny, Wybaczyć mu trzeba, Kiedy zimnym deszczem Sieje prosto z nieba ChociaŜ sieje gradem Las i młode Ŝyta, Ale po nim prędko Ciepły maj zakwita

Kwiecień

Przyszedł kwiecień, miesiąc wiosny, miesiąc ciepły i radosny. Kwitną kwiaty, kwitną drzewa. W polu, w lesie ptak zaśpiewa. I my takŜe się cieszymy, na rowery się śpieszymy Hulajnogi, rolki komu? My nie chcemy siedzieć w domu! Na wycieczkę

Pory roku - Wiosna

159

Gdy na polu ciepło juŜ, rzucam hasło "trampki włóŜ" ! Na wycieczki przyszedł czas- góry, łąki, pola, las. JuŜ nas woła, juŜ przyzywa, nic nas w domu nie zatrzyma. Wybierz z nami się i Ty! Ruszaj w drogę, pokaŜ styl.

O wiośnie Dalej, dalej do ogródka dzieci JuŜ nas wiosna wita Słońce jasno świeci Patrzcie, patrzcie wkoło Zielenią się drzewa Ślicznie rosną kwiatki Dźwięcznie ptaszek śpiewa Dla kaŜdego dziecka Czerwcowa pogoda Poziomka pachnąca WiąŜe dziś dziewczynkom Kokardy ze słońca Chłopcom złote Ŝagle Rozpina na chmurze Zaprasza w dalekie Podniebne podróŜe I biegnie z bukietem Przez ogromny świat Dla kaŜdego dziecka Niesie jeden kwiat.

Pączki Przyszły do sklepu zajączki: - Podobno tutaj są pączki chcemy zobaczyć czy świeŜe - Proszę niech zając wybierze Zając się złapał za głowę - Dlaczego takie brązowe? Pączki są przecieŜ zielone I wziął braciszka na stronę I szepnął: - Zostawmy je lepiej Nie warto kupować w sklepie Jest wiosna, sok w pączkach dojrzewa NajświeŜsze zjemy wprost z drzewa.

Pory roku - Wiosna

160

Pierwszy kwiat wiosny Przebiśniegi białe pierwsze zakwitają zieloną łodyŜką śniegi przebijają. Śnieg wokół topnieje Kwiatuszek się chwieje, wiosna go wołała, sukienkę mu dała!

Pierwszy motylek Pierwszy motylek wzleciał nad łąką W locie radośnie witał się z słonkiem W górze zabłądził w chmurkę i w mgiełkę Sfrunął trzepocząc białym skrzydełkiem A gdy juŜ dosyć miał tej gonitwy Pytał się kwiatów kiedy rozkwitły Pytał się dzieci kiedy podrosły Tak mu upłynął pierwszy dzień wiosny.

Piosenka motylka Gdy wiosenne słonko Zbudzi w lesie kwiaty Lata nad kwiatami Motylek skrzydlaty Pachnie koniczynka Polna róŜa, dzwonek Siądę, niech odpoczną Skrzydełka zmęczone.

Pisanki Pisanki, pisanki, jajka malowane Nie ma Wielkanocy bez barwnych pisanek Pisanki, pisanki, jajka kolorowe Na nich malowane bajki pisankowe Na jednej kogucik, a na drugiej słońce Śmieją się z trzeciej laleczki tańczące Na czwartej kwiatuszki, a na piątej gwiazdki Na kaŜdej pisance piękne opowiastki.

Pory roku - Wiosna

161

Prośba do słonka

Malutka główka krokusa nad śniegiem się pojawiła. To znaczy, Ŝe juŜ wkrótce przybędzie wiosna miła. Słoneczko nasze kochane, bardzo cię prosimy, ogrzewaj mocno ziemię, zabieraj ślady zimy. Pod śniegiem mocno bije pani przyrody serce, słoneczko, wyślij promienie, daj ciepła jak najwięcej. Urośnie młoda trawka, rozwiną się pąki na drzewach, dla ciebie miłe słoneczko kaŜdy ptaszek zaśpiewa. Przybycie wiosny

Spojrzał w okno mały Paweł, a w ogrodzie wiosna: świeŜą trawę, przebiśniegi w koszu nam przyniosła. Obudziła pąki kwiatów w parku i w ogrodzie. Zapomnijcie moi mili o śniegu i chłodzie. PoŜyczyła od słoneczka garść ciepłych promieni, gdy ogrzeje nimi ziemię, świat się zazieleni.

Pory roku - Wiosna

162

Portret wiosny

Oto Wiosna na obrazku. Grzeje uszy w słońca blasku. Kwiat jej zakwitł na sukience i na nosie, i na ręce. Szpak jej w bucie gniazdo uwił choć o gnieździe nic nie mówił. A na palcu siadł skowronek i wygląda jak pierścionek.

Słonko majowe

Słonko majowe ze snu juŜ wstaje. We mgłach róŜowe wyzłaca gaje. Przez chmur koronki patrzy ciekawie, biegnie przez łąki kąpać się w stawie. Promyki drŜące po drzewach wiesza. I budzić śpiące kwiaty pospiesza. Wszystko się budzi. Do zajęć wraca. OŜywia ludzi radość i praca.

Pory roku - Wiosna

163

Przyjście wiosny

Naplotkowała sosna, Ŝe juŜ się zbliŜa wiosna, Kret skrzywił się ponuro: -Przyjedzie pewno furą... JeŜ się najeŜył srodze: raczej na hulajnodze. WąŜ syknął - Ja nie wierzę , przyjedzie na rowerze. Kos gwizdnął: Wiem coś o tym, przyleci samolotem. Skąd znowu - rzekła sroka - ja jej nie spuszczam z oka i w zeszłym roku w maju widziałam ją w tramwaju. -Nieprawda! Wiosna zwykle przyjeŜdŜa motocyklem! -A ja wam to udowodnię, Ŝe właśnie samochodem, -Nieprawda, bo w karecie! - W karecie? CóŜ pan plecie? Oświadczyć mogę krótko, Ŝe płynie własną łódką! A wiosna przyszła pieszo. JuŜ kwiaty z nią się spieszą, juŜ trawy przed nią rosną i szumią: - Witaj wiosno!

Sprzeczka

Posprzeczała się zima z wiosną: śe przebiśniegi wcześnie rosną I w ciepłej kołdrze wiercą dziury. śe głośno szumi potok bury I budzi lody, jeszcze śpiące. śe trawy sieje na jej łące. śe się nie wyśpi, bo noc krótka. śe zasiedlona wróbli budka.

Pory roku - Wiosna

164

Rok

W styczniu wieje, w lutym dmucha, w marcu sama plucha. W kwietniu jest juŜ wesoło, Bo kwitnie wszystko wkoło. A w maju, jak to w maju Pszczoły czują się jak w raju. Czerwiec truskawkami częstuje I jeszcze inne owoce obiecuje. Lipiec oferuje róŜne wycieczki, A nawet pieczenie ryb Nad brzegiem rzeczki. W sierpniu, słońce jeszcze mocno grzeje, Bo czeka, aŜ zboŜe w polu dojrzeje. Kosz prawdziwków wrzesień niesie I woła, Ŝe to juŜ jesień! Październik spotkał 2 Ŝołędzie i pyta: - Gdzie was moŜna znaleźć? - Na dębie, na dębie! Listopad posmutniał nieco: - Wszystkie liście mi z drzew lecą! Z daleka widać Święte Mikołaje, Grudzień się cieszy i prezenty rozdaje. I tak się skończył rok cały, Aby od stycznia mógł znowu Robić nam kawały

W maju

Wszystkie drzewa owocowe w kwiaty białe i róŜowe. Rośnie trawa, pachną łąki, krzewy wypuszczają pąki. Słychać ptaków piękne głosy, przyfrunęły szpaki, kosy. My się do nich dołączymy i piosenkę zanucimy.

Pory roku - Wiosna

165

Wielkanoc

Jedzie pociąg ciemną nocą Sto odgłosów szyny niosą Wypatrują ludzie oczy I nie widzą końca nocy. A tam wyŜej nad obłokiem Pędzi lotnik w górę nocy I choć wzniósł się tak wysoko TeŜ nie widzi końca nocy Od jeziora do księŜyca Od wieczora aŜ do świtu - Wielka Noc Od Warszawy do Szczecina Od Krakowa do Olsztyna - Wielkanoc Tym pociągiem wielkanocnym Jadą do nas mili goście Więc juŜ Mama razem z Ciotką Pieką babkę wielkanocną. Migdałową, luksusową lukrowaną, rodzynkową - bardzo zdrową! Taką wielką pod obłoki śe nie widać zza niej nocy Od tej chwili wszędzie święta kaŜda buzia uśmiechnięta Od Warszawy do Olsztyna Od Krakowa do Szczecina kaŜdy wielką migdałową, luksusową lukrowaną, rodzynkową babkę wcina!

Pory roku - Wiosna

166

Wielkanocny stół

... Palmy - pachną jak łąka w samym środku lata. Siada mama przy stole, A przy mamie - tata. I my. Wiosna na nas zza firanek zerka, a pstrokate pisanki chcą tańczyć oberka. Wpuśćmy wiosnę. Niech słońcem zabłyśnie nad stołem w wielkanocne świętowanie, jak wiosna wesołe! ....

Wiosenka

Przyszła wiosenka, z kwiatów wonią miłą, Przeprosiła zimę, Ŝe jej rok nie było. Błękitnymi oczy spojrzała do góry, Przeprosiła słonko za zimowe chmury. Przeprosiła pola za zimowe śniegi, Wypełniła sobą cały świat po brzegi.

Wiosna

Skąd się bierze u nas wiosna? - pyta Pani dzieci. MoŜe zima ją przyniosła w śniegowej zamieci? Czy wyrosła wiosna w lesie z maleńką sasanką? MoŜe babcia ją przyniosła w koszyczku z pisanką? A ja chętnie wam odpowiem skąd wiosna na świecie: Marzec w garncu ją gotował, z kwiatów uplótł kwiecień.

Pory roku - Wiosna

167

Wiosna

Z dalekiego kraju bociany wracają A zielone Ŝabki w strachu uciekają A dzieci się cieszą, a dzieci się śmieją śe wróciła wiosna, Ŝe śniegi topnieją.

Wiosna

Coraz dłuŜsze dni nastają, sroga zima odjechała. A do Ŝycia powolutku budzi się przyroda cała. Na gałązkach pełno bazi, zielenieją krzewy, drzewa. Pachną kwiaty dookoła, gdzieś w oddali ptaszek śpiewa. Porządkować swoje domki, Ŝuczki, mrówki, zaczynają. Cieszą się, Ŝe przyszła wiosna, brzuszki w słonku wygrzewają. Najprzyjemniej podsłuchiwać jak przyrody bije serce. I na długo zapamiętać wiosny głosów jak najwięcej.

Wiosna

Najmilej wiosną Jest słoneczny zachwyt w zielonych liniach przebudzonych liści - wiatr nimi kołysze w takt koncertów leśnych Niekiedy zwinna przebiegnie wiewiórka lub hałaśliwe przelecą czyŜyki przystanie zając gładząc długie uszy czesząc zwichrzone po zimie futerko

Pory roku - Wiosna

168

Wiosna

Kiedy w termometrach podnosi się rtęć, Kiedy to ze śniegiem deszcz pada na zmianę Wiadomo, Ŝe wiosna przyjść ma do nas chęć I ze słońcem układa swe zielone plany. A w rynnach, co milczały przez calutką zimę Raz po raz jakieś szmery słychać, jakieś trzaski. A my bez futrzanych rękawic chodzimy I śnią się nam parasole w kolorowe paski.

Wiosna idzie

Wiosna idzie, co to będzie? Jeszcze tyle śniegu wszędzie. I na dachu i na płotku, W polu, w lesie i w ogródku. Wiosna idzie nie ma strachu! Zaraz zniknie śnieŜek z dachu JuŜ na pola i na łąki Lecą gońce jej, skowronki, Lecą do nas wiosny gońce, ciepły wietrzy, ptaki, słońce! Wiosenny czarodziej

Czary- mary, fiku- miku, szedł czarodziej po trawniku. Niósł w plecaku fiołki, róŜe a stokrotki gdzie? W kapturze! Rzucał kwiaty gdzie się dało, Ŝeby wszędzie coś pachniało. Koło ławki, koło krzaka, jakie kwiaty? Te z plecaka! W piaskownicy palmy sadził- nawet nieźle sobie radził no i huśtał na huśtawce rozczochrane dwa dmuchawce. Wyczarował, czary-mary, na kałuŜach nenufary aŜ podwórko zmienił w śliczny mały ogród botaniczny

Pory roku - Wiosna

169

W ogrodzie

JuŜ na grządkach się zieleni Sałata, rzodkiewka Pomidory szybko rosną Wzejdzie kalarepka. Jeszcze kilka dni upłynie I ogórki nam urosną Tyle pracy jest w ogrodzie O tej porze wiosną Ale radość z naszej pracy Będzie za to wielka Gdy na grządce się pojawi Kapusta – brukselka Jednak zanim nam urosną Te późne warzywa To rzodkiewkę i sałatę Będziemy spoŜywać.

Za co lubimy wiosnę

Za co lubimy wiosnę? Za przylaszczkę, pierwiosnek, za sasankę w futerku, za Ŝaby kumkające za kukanie kukułki, za kaczeńce na łące.

Znak wiosny

Wielkie zmiany dziś w ogrodzie Nie zobaczysz ich na co dzień: Czy słyszycie dzieci? Woda z dachu ciurkiem leci: Kapu kap, chlapu chlap To na pewno wiosny znak!

śabka

Po zielonej łące Skacze Ŝabka mała JuŜ bociana zobaczyła w stawie się schowała. A jej koleŜanka od samego ranka lubi wspinać się po drzewach tak jak nasza Ewa

Lato

Pory roku - Lato

173

Koniec lata

Lato odchodzi, liście spadają, w piękne dywany się układają. Snują się nici babiego lata. Pająk pajęczynę pracowicie splata. Ostatnie grzeją słońca promienie. Drzewa na ziemię rzucają cienie. Zachowaj w myśli o ciepłym lecie, na czas gdy przyjdą mróz i zamiecie.

Jedziemy na wakacje

Jedziemy na wakacje do lasu, nad wodę. Prosimy ciebie, słonko o piękną pogodę. Jedziemy na wakacje nad morze, na plaŜę. Kolorowe muszelki przynieś, falo, w darze. Jedziemy na wakacje w te góry wysokie. Nie chowajcie się, szczyty, za mgłą, za obłokiem. Jedziemy na wakacje Na Mazury? MoŜe! Wyjrzyj z krzaków, prawdziwku, czekaj na nas w borze!

Pory roku - Lato

174

Latem

Latem tyle jest uciechy wśród świeŜej zieleni w lesie sarna, w stawie ryba, a my opaleni. Zaś w ogrodzie tyle kwiatów: róŜe, maki i piwonie. Kiedy długo deszczu nie ma sami dbamy o nie. Gdy brakuje bardzo wody wtedy ziemia o nią prosi, więc biegamy z konewkami po ogrodzie cioci Zosi. Letnie szczęście

Lato, pobądź z nami. Lato, nie uciekaj. Dom daleko, gwar daleko, ale blisko rzeka. Nie licz nam kukułko, ile dni zostało, bo leśnego szczęścia dla nas zawsze będzie mało.

Na plaŜy

Chlapu – plastu, juŜ od brzasku Budujemy miasto z piasku Piękne miasto nad miastami, W jakim nie mieszkamy sami. Domy barwne aŜ nad podziw Fruwa się w nich, czy teŜ chodzi? MoŜna by tu Ŝyć wspaniale Gdyby deszcz nie padał wcale.

Pory roku - Lato

175

Wakacyjne lato

Wakacyjne lato to w starym lesie świergot ptaków. To łąki pachnące, jak kosz pełen kwiatów. Rozmowy z echem ukrytym w górach. Szum ptasich skrzydeł szybujących w chmurach. Wakacyjne lato to bezchmurne niebo, wesołe zabawy na plaŜy z kolegą. To szybko płynące wakacyjne chwile, które przez rok cały wspomina się mile.

Wakacyjne rady

Głowa nie jest od parady słuŜyć musi dalej. Dbaj więc o nią i osłaniaj, kiedy słońce pali. Płynie w rzece woda chłodna, bystra, czysta, tylko przy dorosłych z kąpieli korzystaj. Jagody nieznane, gdy zobaczysz w borze: Nie zrywaj! Nie zjadaj! – bo zatruć się moŜesz. Urządzamy grzybobranie, jaka rada stąd wynika: Gdy jakiegoś grzyba nie znasz, nie wkładaj go do koszyka. Biegać boso jest przyjemnie, ale waŜna rada: - idąc na wycieczkę pieszą dobre buty wkładaj! Gdy w polu, w lesie, czy za domem wykopiesz przedmiot zardzewiały - nie dotykaj go! Daj znać dorosłym! Śmierć niosą groźne przedmioty!

Pory roku - Lato

176

Wspomnienia z wakacji

Jedzie pociąg po torze, od stacji do stacji. W pociągu podróŜni i wspomnienia z wakacji. Adam wiezie góry, poŜegnał je wczoraj. Ola garść muszelek znad leśnego jeziora. Inka fale biegnące uparcie do brzegu. Edek boje czerwone uwiązane w szeregu. Ula wiezie babki z wilgotnego piasku. Babki tez narysuj na swoim obrazku. Z kaŜdego wagonu słońce pozdrawia nas ręką. Za pociągiem pędzi wakacyjna piosenka.

Jesień

Pory roku - Jesień

179

A to kapelusz - Miły muchomorku, powiedzieć mi musisz, gdzie kupiłeś taki śliczny kapelusik? - Moja wiewióreczko, chętnie ci odpowiem: ja go nie kupiłem, wyrósł mi na głowie.

Bukieciki

Posypały się listeczki dookoła, To juŜ jesień te listeczki z wiatrem woła: - Opadnijcie moje złote i czerwone, jestem jesień przyszłam tutaj, w waszą stronę. Lecą listki, lecą z klonu i kasztana. Będą z listków bukieciki złote dla nas. Nazbieramy, nastawiamy na stoliku Tych jesiennych, tych pachnących bukiecików.

Chodzi Jadzia po lesie

Chodzi Jadzia po lesie, ma juŜ listków pełną kieszeń. Lecz kieszeń jest dziurawa, Listki lecą w trawę. Tak zbierała dzień cały, A ptaki z niej się śmiały: - Jadziu, masz dziurawą kieszeń, nic do domu nie zaniesiesz!”

Pory roku - Jesień

180

Co zrobię z kasztanami

Z tych trzech będą grzybki. Ładnie je wygładzę, w kępkę mchu zieloną, jak w lesie posadzę. Nad czwartym kasztankiem potrudzę się chwilę i zrobię dla mamy koszyczek do szpilek.

Piątemu dam rączki i nóŜki z patyka. Będę miał zgrabnego kasztanka-ludzika.

Człowiek ze złotym parasolem

śółtą drogą, zielonym polem szedł raz człowiek pod parasolem i uśmiechał się mimo słoty, bo parasol był cały złoty, coś mu śpiewał, bzykał jak mucha, śmieszne bajki plótł mu do ucha...

I ten deszcz tak padał i padał, a parasol gadał i gadał, a ten człowiek mu odpowiadał. I oboje byli weseli, choć się wcale nie rozumieli, bo ten człowiek gadał po polsku, a parasol - po parasolsku...

Gdzie jesteś, jesieni?

Gdzie ty jesteś, jesieni? Tu jestem. W suchych liściach lecących z szelestem, w barwnych liściach, czerwonych i złotych, co nad ziemią się kładą pokotem...

Pory roku - Jesień

181

Grzyby

Załkały surojadki: - My mamy maleńkie dziatki, gdzie nam, królu, z muchami wojować, inne grzyby na wojnę prowadź. Zaszemrały modraczki: - My mamy zniszczone fraczki, nosimy buty najstarsze, nie dla nas wojenne marsze. Król Borowik Prawdziwy szedł lasem postukując swym jednym obcasem, a ze złości brunatny był cały, bo go muchy okrutnie kąsały. Wreszcie usiadł strudzony pod dębem i na alarm rozkazał bić w bęben. - Hej, grzyby, grzyby! Przybywajcie do mojej siedziby, przybywajcie, skoro świt, z chorągwiami, wyruszamy na wojnę z muchami. Odezwały się pierwsze opieńki: - Opieniek jest maleńki, a tu trzeba skakać na sąŜeń, gdzie nam, królu, do takich dąŜeń. Powiedziały czubajki: - Wpierw musimy wypalić fajki. Do jesieni je wypalimy, Przybędziemy pod koniec zimy. - Przybywajcie, opieńki, koźlaki, gąski, kurki, modraczki, maślaki, rydze, trufle, purchawki i smardze, przybywajcie, bo tchórzami gardzę! A Borowik wciąŜ siedzi pod dębem, Znowu kaŜe na alarm bić w bęben. Ledwo skończył, wtem patrzy, a z boru Maszeruje pułk muchomorów: - Przychodzimy z muchami wojować, ty nas, królu, na wojnę prowadź! Wojowały grzybowe zuchy, pokonały aŜ cztery muchy. Król Borowik winszował im szczerze i dał wszystkim po grzybowym orderze....

Pory roku - Jesień

182

Grzybobranie

Kiedy ptaki juŜ wstaną, kwiaty zbudzą się rano, z koszem idę do lasu. Dlaczego? Zbieram tylko koźlaki, prawdziwki i maślaki. Muchomory omijam. Dlaczego? KaŜdy grzybek wykręcę, śeby było ich więcej Wyjmę z ziemi ostroŜnie. Dlaczego?

Idzie jesień

Idzie łąką, idzie polem Pod złocistym parasolem. Gdy go zamknie – słońce świeci. Gdy otworzy - pada deszcz. Kto to taki? Czy juŜ wiecie? Tak! To właśnie jesień jest! Jarzębina

Babcia ma perełki, mamusia korale, ale Ania pacioreczków nie ma, nie ma wcale. Hop, hop! Do ogródka spieszy się dziewczynka. Przy tym niskim, przy płoteczku rośnie jarzębina! Są juŜ, są juŜ pacioreczki. Starczy dla mnie, dla laleczki. Dla Azorka i dla misia. Wystroją się wszyscy dzisiaj.

Pory roku - Jesień

183

Jesienią

Co robią drzewa jesienią? Złocą się i mienią. Czerwienią i migocą I na wietrze stoją. Co robią pola jesienią? Ziarno kryją ziemią. W czarnej skibie ziarno złote będzie rosło zboŜem. Co robią ptaki jesienią? Słońce latem gonią. Przepływają błękit nieba, a powrócą ... wiosną. Jesienią

Jesienią, jesienią Sady się rumienią: Czerwone jabłuszka Pomiędzy zielenią. Czerwone jabłuszka, Złociste gruszeczki Świecą się jak gwiazdy Pomiędzy listeczki. - Pójdę ja się, pójdę Pokłonić jabłoni, MoŜe mi jabłuszko W czapeczkę uroni! - Pójdę ja do gruszy, Nastawię fartuszka, MoŜe w niego spadnie Jaka śliczna gruszka! Jesienią, jesienią Sady się rumienią; Czerwone jabłuszka Pomiędzy zielenią.

Pory roku - Jesień

184

Jesienią

Szaruga na dworze jesień przybyła. Przymrozki przywiozła mgłą pola okryła. Chmury na niebie wiatrem przygnała, a wczesne ranki chytrze zabrała. Umilkły ptaki, wszędzie ponuro, - liście spadają - słońce za chmurą. Przyjemnie usiąść w przytulnej sali, przywołać lato w myślach z oddali.

Jesienne liście

Z tym jesiennym wiatrem tańczą sobie liście, tańczą sobie tańczą czerwone złociście. Z tym jesiennym wiatrem odtańczą daleko, i nie skończą tańczyć, aŜ za siódmą rzeką. AŜ za siódmą rzeką, AŜ za siódma górą, AŜ je śnieg przykryje Grubą, białą chmurą.

Pory roku - Jesień

185

Jesienny pociąg

Stoi pociąg na peronie- Ŝółte liście ma w wagonie i kasztany, i Ŝołędzie- dokąd z nimi jechać będzie?

Rusza pociąg sapiąc głośno. JuŜ w przedziałach grzyby rosną, a na półce, wśród bagaŜy, leŜy sobie bukiet z jarzyn.

Pędzi pociąg lasem, polem pod ogromnym parasolem. Zamiast kół kalosze ma, za oknami deszcz mu gra.

O, zatrzymał się na chwilę! Ktoś w wagonie drzwi uchylił i potoczył w naszą stronę jabłko duŜe.

Jesienny wiatr

Wiatr jesienią ma robotę w nocy i za dnia. Ciągle strąca liście złote i przed siebie gna. I nasiona drzew bez liku nosi tu i tam. Kiedy spoczniesz juŜ, wietrzyku? Powiedz, powiedz nam! Po zielonym wielkim lesie wiatr piosenki dzieci niesie. AŜ się dziwią stare drzewa Kto was tak nauczył śpiewać?

Pory roku - Jesień

186

Jesienna wizyta

Przybyła do lasu Pani Jesień, jej śpiew wiatr po lesie niesie. ChociaŜ ma pracy wiele chce zobaczyć co robią przyjaciele. Zapukała do jeŜa, a on właśnie wiedząc, Ŝe na czas zimy zaśnie norkę sprząta, gromadzi zapasy na zimowe cięŜkie czasy. Odwiedziła teŜ niedźwiedzia, a niedźwiedź wcale nie leŜał. Mrucząc z gawry śmieci wymiata, szkoda, Ŝe juŜ koniec lata. Spotkała Jesień takŜe wiewiórkę i jej z rudą kitką córkę. Orzechy do dziupli zbierały, rozmawiać wcale nie chciały. Wszyscy mieszkańcy lasu nie mają juŜ wiele czasu, niebawem nastanie zima, a las pokryje śnieŜna pierzyna. Jesień

Jesień na paluszkach Spaceruje w parku I rozdaje wszystkim Swe skarby w podarku Wręcza nam bukiety Kolorowych liści I smutek zamienia W roześmiane myśli Nasypie w berety Albo do kieszeni – Kasztanów, Ŝołędzi I złotych promieniPozdrowi wiewiórkę Roześmianym echem A potem poŜegna – Cichutko, z uśmiechem…

Pory roku - Jesień

187

Jesień

Jesień, jesień na dworze. JuŜ babie lato powiewa. Rolnik zagony orze, Będzie je ziarnem obsiewał. Kopią kartofle w polu i jabłka zbierają w sadzie. Coraz niŜej nad rolą słońce jesienne się kładzie. Jesień

Wkrótce odfrunie od nas jesień, na ptasich skrzydłach, z wiatru gwizdem, rzucając nam na poŜegnanie ostatni, zmięty w dłoni listek... A opuszczone legowisko, jeszcze z zapachem jej ciała, wnet zajmie, zima, niedźwiedzica polarna, śnieŜnobiała. Lecz nie myśl, Ŝe bezczynnie prześpi miesiące chłodne, postne... Ona wygrzeje własną sierścią, wykarmi własną piersią... wiosnę.

Jesień

Na złocistym listku brzozy zagrał wiatr. Popłynęła cicha piosnka w świat. Choć liść złoty, choć dokoła tak bogato, smutno wszystkim, bo nieprędko wróci lato...

Pory roku - Jesień

188

Jesień u fryzjera

Przyszła jesień do fryzjera: - Proszę mną się zająć teraz! Lato miało włosy złote, ja na rude mam ochotę. No, bo niech pan spojrzy sam, rudo tu i rudo tam... Mówi fryzjer: - Rzeczywiście! Dookoła rude liście, ruda trawa, rude krzaki, chyba modny kolor taki. Szczotka, grzebień, farby fura, juŜ gotowa jest fryzura. Woła jesień: - W samą porę! Płacę panu muchomorem!

Jesień w polu

Z pola odchodzi juŜ pani jesień. Złociste barwy ze sobą niesie. Opadły liście, pusto, ponuro, po niebie pędzi chmura za chmurą. W polu ostatnie wciąŜ prace trwają. Rolnicy resztę plonów zbierają. Do chłodni, piwnic wszystko zawiozą, by w porę uciec wiatrom i mrozom. Zwierzęta w norkach juŜ dawno siedzą, jak się uchronić przed zimą wiedzą. Mają w spiŜarniach spore zapasy, by przetrwać mogły zimowe czasy.

Pory roku - Jesień

189

Kasztany

Weź brązowe paltko, synku kochany. Pójdziemy do parku zbierać kasztany. LeŜą tam, jak małe kolczaste jeŜe. Kto z nas, synku, prędzej i więcej zbierze? Czyje będą ciemne, a czyje w łatki, Czy twoje syneczku, czy twojej matki? I co z nich zrobimy: krówki czy konie? I kto przy tym bardziej poplami dłonie? Kto je potem szybciej w domu umyje? Kto się komu pierwszy rzuci na szyje? Kolorowy bukiet

Do parku przyszły z przedszkola dzieci. Chcą zrobić z liści barwny bukiecik. Listki czerwone jak malowane, LeŜą pod klonem i pod kasztanem. Pod dębem leŜą brązowe liście. Liście pod wierzbą błyszczą srebrzyście. Serduszka złote spadają z brzozy, Jaś ma ochotę w bukiet je włoŜyć. Gdy ten bukiecik stanie na stole, Ozdobi dzieciom całe przedszkole.

Pory roku - Jesień

190

Listopad

Wyszedł sobie do ogrodu stary, siwy pan Listopad. Grube palto wdział od chłodu i kalosze ma na stopach. Deszcz zacina, wiatr dokucza, pustka, smutek dziś w ogrodzie. Pan Listopad cicho mruczy "Nic nie szkodzi, nic nie szkodzi". Po listowiu kroczy sypkim na ławeczce sobie siada: "Chłód i zimno, mam dziś chrypkę. Trudna rada! Trudna rada!"

Liście

Wietrzyk chodzi po ogródku, Strąca złote liście, Wietrzyk gra, a one tańczą, Raźno, zamaszyście, Szur, szur, szur, szur, szu, szu, szu! Lecą, lecą liście z drzewa Ŝółte i czerwone, kręcą, kręcą się w powietrzu, W tę i w tamtą stronę. Szur, szur, szur, szur, szu, szu, szu! Wietrzyk chodzi po ogródku, Do tańca je prosi, "Tańczcie! Tańczcie!" Słonko świeci, Wiatr listki roznosi. Szur, szur, szur, szur, szu, szu, szu! To podlecą, to opadną, Spłoszoną gromadą, AŜ bezsilne i omdlałe Pokotem się kładą.

Pory roku - Jesień

191

Listki

Wietrzyk chodzi po ogródku Strąca złote liście. Wietrzyk gra, a one tańczą Raźno zamaszyście. Szur – szur – szur. Lecą, lecą liście z drzewa śółte i czerwone. Kręcą, kręcą się w powietrzu W tą i w tamtą stronę. Szur – szur – szur.

Pani Jesień

Przeszedł sobie dawno śliczny, złoty wrzesień... Teraz nam październik Dała pani jesień... Słono takie śpiące, Coraz później wstaje, Ptaszki odlatują, hen, w dalekie kraje. W cieniu, pod drzewami Cicho śpią kasztany, kaŜdy błyszczy pięknie, niby malowany. Posypały się listeczki

Posypały się listeczki dookoła To juŜ jesień te listeczki z wiatrem woła.

Lecą liście, lecą z klonu i kasztana, Będą z liści bukieciki złote dla nas.

Nazbieramy, postawimy na stoliku Będzie radość z tych pachnących bukiecików

Pory roku - Jesień

192

Przybywa jesień

Spadają liście, szeleszczą wkoło, wiatr je unosi gwiŜdŜąc wesoło. Lecą kasztany, cieszą się dzieci. Słabiej niŜ latem słoneczko świeci. Nagle Ŝołędzie z drzewa spadają, Chętnie je zaraz dzieci zbierają. Piękne korale ma jarzębina, to znak, Ŝe jesień juŜ się zaczyna.

Skarby jesieni

A czy wiecie, co to są ,,skarby jesieni”? Piękne jabłko, co się w sadzie rumieni. Garść orzechów na leszczynie zbieranych. Spadające z wysoka kasztany. Pełne maku słodkiego makówki I czepliwe, łopianowe główki Strąk fasoli i kapusty łuszczyny I czerwone jagody, kaliny, I na klonach nasionka skrzydlate, Co z jesiennym ścigają się wiatrem. Wiatr i jesień

Szu szu szu wiatr powiewa, tańczą w parku wszystkie drzewa. Tańczy z nimi Pani Jesień, w koszu swoje dary niesie. Wiatr z Jesienią chce pogadać, nagle deszcz zaczyna padać. Kap, kap, kap krople spadają, wszyscy mokre głowy mają. Parasole otwierają i przed deszczem uciekają.

Pory roku - Jesień

193

Wrzesień

Jeszcze lato nie odeszło, a juŜ jesień bliska. Wrzesień milczkiem borowiki skrył we wrzosowiskach, na polany rude rydze stadkami wygonił, i rumiane jabłka strąca raz po raz jabłoni...

Zbieramy kasztany

Zbieramy kasztany, robimy w nich dziurki, a wtedy je moŜna nawlekać na sznurki. Tak robi się lejce, naszyjnik z korali. Kasztany, kasztany będziemy zbierali. .... i Ŝołędzi

Zima

Pory roku - Zima

197

Bałwan

Na podwórku bałwan stał Który duŜą głowę miał Oczka – czarne, dwa węgielki Nos z marchewki nie za wielki… I tak sobie stał Kiedy ktoś się zimna bał To się bałwan z niego śmiał Bo gdy wkoło zimno było Jemu właśnie było miło Gdy na mrozie stał ChociaŜ duŜą głowę miał To się bałwan trochę bał śe gdy przyjdą dni gorące To mu głowę stopi słońce Gdy tak będzie stał A Ŝe o swą głowę dbał Pewnie nocy bałwan wstał I ułoŜył się na śniegu I poturlał się na biegun Dobry pomysł miał? Biegun jest na końcu świata Tam w ogóle nie ma lata Śniegu pełno przez cały rok Dla bałwana rok wspaniały Będzie sobie tutaj stał Ile tylko będzie chciał Tylko czy mu się nie znudzi śe dokoła nie ma ludzi śe nawet gdy słonko świeci Tam w ogóle nie ma dzieci…

Pory roku - Zima

198

Bałwanek

Napadało przez noc śniegu dzieciom po kolana Jak to świetnie ulepimy wielkiego bałwana Zrobimy mu oczy z węgla nos z marchwi czerwony W rękę miotłę mu włoŜymy będzie straszył wrony Bałwanek

Pięknego bałwanka ulepiły dzieci Ma czarne guziczki i biały Ŝakiecik W ręku trzyma miotłę garnek ma na głowie MoŜe nam zimową bajeczkę opowie?

Bałwanek

Ulepiła mała Basia ze śniegu bałwana. Zostawiła go na noc całą do samego rana. PokaŜe go tatusiowi i siostrzyczce Kasi niech zobaczą , jak się bałwan udał małej Basi!

Bałwan ze śniegu Ulepiły dzieci Ze śniegu bałwana, W kapeluszu, z fajką w zębach Wygląda na pana. Pewno ci tu zimno, śniegowy bałwanie, chodźŜe do nas do przedszkola na ciepłe śniadanie. Zaiskrzył się bałwan, jakby śmiał się z tego: - Mróz – to mój przyjaciel, - stopniałbym bez niego.

Pory roku - Zima

199

Bałwan Najpierw Jacek z Maciusiem długo mnie ścieŜką toczył, potem wsadził nos z marchwi i z dwóch węgielków oczy. Na głowę włoŜył koszyk, usta zrobił z buraka, a w końcu nazwał mnie brzydko... A wiecie jak?... Pokraka!

Biegały ptaszki

Biegały, ptaszki biegały po śniegu jak płótno białym. Stukały dzióbkiem w okienko: - Rzućcie nam prosa ziarenko! Ziemia na kamień zmarznięta. - Czy o nas nikt nie pamięta? Wybiegły dzieci z przedszkola, sypią ziarenka na pole. Ptaszki ziarenka zebrały i dalej - frrr - poleciały.

Co moŜna rzec o śniegu O śniegu moŜna duŜo: Ŝe pada, Ŝe prószy, Ŝe kurzy... Ŝe nim miecie, Ŝe śnieg wali, Ŝe się kłębi, Ŝe kotłuje się, wiruje...i ziębi ! O śniegu moŜna rozmaicie: śnieg skrzypi, śnieg skrzy się, śnieg sypie i spoiwa świat w senną baśniowość...

Pory roku - Zima

200

Chodzi mróz po świecie

Chodzi mróz po świecie drzewa szronem muska. Na polanie rośnie, bielusieńka brzózka. Mróz jej pozazdrościł takiej białej kory. - Powiedz, brzózko, skąd masz zimowe kolory?

Czarujemy zimę Taka zima to nie zima, Śniegu nie ma, mróz nie trzyma. Plac się zmienia w staw dla Ŝab Z dachów ciągle kap, kap, kap. Rano deszcz w południe deszczyk I wieczorem pada jeszcze, W nocy nie przychodzi mróz Słychać wody plusk, plusk, plusk. JuŜ o zimie nie pamiętasz Choć wskazuje ją kalendarz. Styczeń – wszyscy mówią nam, Deszcz zaprzecza pam, pam, pam. Po co nam te narty, sanki, Jak tu śniegu nie ma. Kto nas dziś zrozumie, Kto pocieszyć nas ma! Zawołajmy Zimę, krzyknijmy głośno Zimo! Zimo! Przyjdź, Prosimy Cię mocno! (moŜna wykonać z dziećmi "czary" czy wymyśli jakiś prezent -zabawę dla pani zimy) Taka zima to jest zima! Rzeki w biegu mróz zatrzymał. Biały ten i tamten brzeg, co dzień pada śnieg, śnieg, śnieg... Sroka na gałęzi skrzeczy, śe twardnieje lód na rzece. Gdy aleją idę lip, Słyszę śniegu skrzyp, skrzyp, skrzyp... Z roześmianą dzisiaj twarzą, Sprawdzam kartki w kalendarza. Mamy styczeń, zima juŜ, A na dworze, mróz, mróz, mróz...

Pory roku - Zima

201

Domek dla ptaszków Dziś w przedszkolu Krzyś i Tomek zmajstrowali ptaszkom domek. Jest podłoga, jest i daszek Ŝeby mógł się zmieścić ptaszek. Jest na miejsce na okruszki dla wróbelka, pośmieciuszki. Jest i gwoździk na skraweczki dla łakomej sikoreczki.

Eskimosek To jest mały Eskimosek. Ma czerwony z mrozu nosek. Ma kubraczek z futra foki, co mu mocno grzeje boki Szyła mama go synkowi kiedy tata ryby łowił

Eskimos jedzie

Hej, saneczki ciągną pieski Eskimos pogania Z zimna w oczach stają łezki, Ciepło od biegania. Oj, pingwinie na bok zmykaj Bo Eskimos jedzie Do niedźwiedzia polarnego Po solone śledzie. A ty zorzo świeć wesoło Gdy Eskimos jedzie Z foką, która bardzo lubi Posolone śledzie.

Grudzień W grudniu rzadko ptak zaśpiewa w srebrze stoją wszystkie drzewa. Naszą rzeczkę po kryjomu, w nocy lodem okuł mróz. Sanki wezwał i do domu z lasu nam choinkę wniósł.

Pory roku - Zima

202

Hej, na sanki

Hej, na sanki koleŜanki, w nocy śnieŜek spadł! A więc z góry na saneczkach, aŜ zaświszcze w uszach wiatr! Ach, z tej górki na pazurki miło się na sankach mknie! Tylko potem trzeba znowu pod tę górę ciągnąć je!

Jedzie zima Przypłynęła chmura sina. Od północy wiatr zacina. Kot wyjść z domu nie ma chęci. Coś się tam na dworze święci! Kraczą wrony na parkanie: - Jedzie zima , groźna pani! I juŜ lecą z nieba śnieŜki, zasypują drogi, ścieŜki, pola, miedzę i podwórka, dach, stodoły, budę Burka. Kraczą wrony na jabłoni: - Jedzie zima parą koni! Mróz ściął lodem brzeg strumyka. Zając z pola w las pomyka. Krasnalowi zmarzły uszy, juŜ spod pieca się nie ruszy! Kraczą wrony na brzezinie: - Oj, nieprędko zima minie!

Pory roku - Zima

203

JuŜ zima Za oknem sypie śnieg, juŜ dzieci lepią bałwana. Szybko na górkę - sanki weź zabawa to niesłychana. Mróz szczypie mocno w nos, włóŜ czapkę i mknij po lodzie. Z górki na nartach, dalej na wprost, jak w szybkim samochodzie. Wietrzyku mroźny wiej, naciągnij czapkę na uszy. Nie straszny nam styczniowy mróz śnieg ciągle prószy i prószy Kolorowy śnieg". Czy wam nie przyszło nigdy do głowy, Ŝe śnieg powinien być kolorowy? Albo zielony, albo czerwony, liliowy albo beŜ. Śnieg ten lepiłoby się wspaniale, a bałwan biały nie byłby, ale albo zielony, albo czerwony, liliowy albo beŜ. ŚnieŜki tak samo w zimowej porze byłyby wtedy w jakimś kolorze: albo zielone, albo czerwone, liliowe albo beŜ. Bardzo kolory by się przydały, a tu tymczasem wciąŜ pada biały, biały bielutki, miękki mięciutki, świeŜy, świeŜutki śnieg. Kto to

Na podwórku juŜ od rana dziwny gość zawitał. Nie rusza się, nic nie mówi, o nic nie pyta. Twarz okrągła, nos - kartofel, oczy - dwa węgielki, szyi nie ma, nóg nie widać, a jak beczka wielki. Koszyk stary jak kapelusz ma na czubku głowy. KtóŜ to taki? Czy juŜ wiecie? To bałwan śniegowy.

Pory roku - Zima

204

Na lodzie Pojadę ja na łyŜewkach po lodzie. Choć nabiję sobie guza, nie szkodzi. Lód jest śliski, łyŜwy ostre jak noŜe. Gdy upadnę, ktoś mi powstać pomoŜe.

Na śniegu Ja mam narty, ty masz narty. Szurr, szurr ! drogą, szlak utarty. Lecz co taka jazda warta, gdy na nosie, nie na nartach?

Na sankach Wszędzie pełno śniegu, kurtki ubieramy i na sankach zjeŜdŜać z górki zaczynamy. Mróz nas szczypie w nosy, wiatr w policzki dmucha. Coraz większa wszędzie śnieŜna zawierucha. My się jednak wcale zimy nie boimy. Zimą nikt nie kaszle, nikt nie ma anginy. KaŜdy swój organizm codziennie hartuje, do parku na spacer z mamą maszeruje. Sanki, narty, łyŜwy, biegi ścieŜką zdrowia to sposób by wcale zimą nie chorować.

Pory roku - Zima

205

Nowy rok Idzie Nowy Rok lasem, miastem, polem. Za nim idzie czworo dzieci, kaŜde z pięknym parasolem. Jeden parasol - niby łąka: kwiaty na nim i biedronka. A na drugim kłosy Ŝyta, mak jak promyk w nich zakwita. Na tym trzecim nie ma kłosów ani kwiatów i biedronek, tylko liście kolorowe - złote rude i czerwone. Czwarty - pięknie haftowany, srebrne gwiazdki błyszczą na nim. Idzie Nowy Rok lasem, miastem, polem... Teraz nazwij wszystkie dzieci, które niosą parasole!

Mróz Chodził malarz od chaty do chaty, wszystkie szyby malował nam w kwiaty - wszystkie szyby malował srebrzyście w małe gwiazdki i w palmowe liście. A choć kaŜdy z malarzem się spotkał, nikt go nie chciał zaprosić do chaty - nikt za pracę mu nie dał zapłaty ...

Pory roku - Zima

206

O czym pamiętamy zimą Na zamarznięte rzeki, jeziora, nawet, gdy dobry kolega woła, nie wolno wchodzić! To zabronione! Lód się załamie i wtedy toniesz! Najbezpieczniejsze są lodowiska, bo chociaŜ tafla na nich jest śliska, sztucznie zrobiona i gładka cała, jazda na łyŜwach po nich wspaniała. KaŜdy saneczkarz zawsze uwaŜa i zagroŜenia innym nie stwarza. O zjazdach Ŝadnych wręcz nie ma mowy, gdy obok górki mkną samochody. Narciarze! Proszę z trasy nie zbaczać. Na strome zjazdy proszę uwaŜać. Ćwiczyć zakręty i hamowanie, wtedy nikomu nic się nie stanie.

Ptaszek w gościnie Puk, puk, ptaszek do okienka: "Niech tam otworzy panienka; Bo to teraz straszna zima, Nigdzie i ziarneczka nie ma". I ptaszynie otworzyli, Ogrzali i nakarmili, A ptaszyna, wdzięczna za to, Śpiewała im całe lato.

Przyszła Krysia do bałwana Przyszła Krysia do bałwana. -Jak się mamy proszę Pana? -Czy nie zimno panu moŜe? Chyba coś na pana włoŜę. Nie potrzeba mi niczego bo ja koŜuch mam ze śniegu .

Pory roku - Zima

207

Przyjechała zima wozem

Przyjechała zima wozem. A z kim? Ze śniegiem i mrozem. Zaraz w poniedziałek ubieliła pola kawałek. A we wtorek? Brylantami obsypała borek. A w środę? PołoŜyła lusterko na wodę. A w czwartek? Zmroziła na tarninie tarki. A w piątek? Dorzuciła śniegu w kaŜdy kątek? A w sobotę? Malowała na szybach kwiaty złote. A w niedzielę? Uszczypnęła w nos Anielę!

Ptaki i dzieci ŚnieŜna zima się zbliŜa, zeschłe liście wiatr goni. Kto malutkie wróbelki przed mrozami obroni? Kiedy w białej pierzynce uśnie ziemia zmarznięta, czy o małych sikorkach nikt nie będzie pamiętał? Sikoreczki, wróbelki niech nie straszy was zima, pomoŜemy wam mrozy, i złe wichry przetrzymać! Niech wiatr hula po polach, mróz się sroŜy, śnieg pada, nie pozwoli wam zginąć nasza ....... gromada.

Pory roku - Zima

208

Ślizgawka Równo, równo, jak po stole, Na łyŜewkach w dal... Choć wyskoczy guz na czole, Nie będzie mi Ŝal! Guza nabić - strach nie duŜy, Nie stanie się nic; A gdy chłopiec zawsze tchórzy, Powiedzą, Ŝe fryc! Jak powiedzą, tak powiedzą, Pójdzie nazwa w świat; Niech za piecem tchórze siedzą, A ja jestem chwat!

Śniadanie bałwana Panie bałwanie, panie bałwanie! Co chce pan dostać dziś na śniadanie - Proszę śnieg w płatkach, w sopelkach lody i porcję szronu chcę dla ochłody Panie bałwanie, zimne śniadanie Od pani zimy wnet pan dostanie! "Śnieg". Edward Szymański Płatki bielutki, białe spadają z nieba, krąŜą, wioski i miasta całe w srebrzystym puchu krąŜą. Tańczą nad nimi w górze coraz ich więcej, więcej... Gdy na nie patrzeć dłuŜej, to aŜ się w oczach kręci! Lecą leciutkie płatki aby otulić ziemię, gdzie zioła śpią i kwiaty i przyszłe zboŜe drzemie... Gdy śnieg, co ziemię skryje w cieple się stopi; wiosną kwiaty znów odŜyją i zboŜa znów wyrosną.

Pory roku - Zima

209

Sanna Jasne słonko, mroźny dzień, A saneczki deń, deń, deń, AŜ koniki po śniegu Zagrzały się do biegu. Jasne słonko, mroźny dzień, A saneczki deń, deń, deń.

Wiersz o tym, co by było, gdyby śnieg nie był biały Gdyby ktoś spłatał takiego figla, Gdyby ktoś zrobił takie czary, śe z nieba spadłby śnieg na ziemię, Ale nie biały, tylko szary. Lub jeszcze gorzej - spadłby śnieg Na łąki, lasy, lisy, sarny, Ale nie taki śnieŜnobiały, Tylko na przykład czarny. To wtedy szybko by ruszyły Na pomoc - ja w to mocno wierzę - Psy, koty, tchórzofretki Oraz jeŜozwierze. JeŜozwierze i tchórzofretki (I to minutkę by trwało) Wzięłyby farbki i kredki I pomalowały na biało. A po tym, co one pomalowały, Biegałyby psy i koty, No bo jak śnieg jest juŜ biały, To co mają do roboty?

Pory roku - Zima

210

Zima Nasza zima biała chustą się odziała. Idzie, idzie do nas w gości w srebrnych blaskach cała! WłoŜyła na czoło KsięŜycowe koło, Lecą z płaszcza gwiazdy złote, Gdy potrząśnie połą. Z lodu berło trzyma, Tchu ni głosu nie ma. Idzie, idzie smutna, cicha, Ta królowa zima! Idzie martwą nogą, Wyiskrzoną drogą, Postanęły rzeki modre, Do morza nie mogą. Gdzie stąpi, gdzie stanie, Słychać narzekanie: - Oj biedne my kwiaty, trawy Co się z nami stanie! Przed nią tuman leci Straszy małe dzieci... A my dalej do komina: - Nie puścim waszeci!

Pory roku - Zima

211

ŚnieŜyca Zahuczały, zaświstały Wichry w srebrny róg: Leci ,leci tuman biały AŜ na chaty próg. Na tej chaty próg lipowy, Co ochrania nas, Co otula nasze głowy W złej śnieŜycy czas. A ja stoję u okienka, A ja patrzę w dal; Milknie, cichnie ma piosenka, Serce chwyta Ŝal. Oj, nie jedna tam sierota Na tym zimnie drŜy! Wiatr chuściną biedną miota, A mróz ścina łzy... O ty, chato nasza droga, Rozszerz ściany swe! Pójdź, sieroto dziecię Boga, My utulim cię!

Zmarzlak A widzicie wy zmarzlaka, Jak się to on gniewa; W ręce chucha, pod nos dmucha, Piosenek nie śpiewa. - A czy nie wiesz, miły bracie, Jaka na to rada, Gdy mróz ściśnie, wicher świśnie, Śnieg na ziemię pada? Oj, nie w ręce wtedy dmuchaj, Lecz serce zagrzewaj, Stań do pracy jak junacy I piosenkę śpiewaj!

Pory roku - Zima

212

Zima Niebo błękitniało, niebo owdowiało, owdowiały błękit białym śniegiem spadł, co się nagle stało, Ŝe tak biało, biało, pod nogami mymi zaszeleścił świat? WłoŜę lisią czapę, przypnę lisi ogon, zmylę wszystkie ślady, zmiotę śnieŜny kurz, pójdę sobie drogą, pójdę bez nikogo i do ciebie nigdy nie powrócę juŜ.

Zimowa piosenka Lubię śnieŜek, lubię śnieg, ChociaŜ w oczy prószy. Lubię mrozik, lubię mróz, ChociaŜ marzną uszy. Lubię wicher, lubię wiatr, ChociaŜ mnie przewiewa. Lubię zimę, idę w świat I wesoło śpiewam.

Zimowa przygoda ŚnieŜek prószy juŜ od rana, prószy prosto na bałwana. Zbielał długi nos marchwiowy, przyszła kryska na bałwany. Oczka z węgli teŜ zaprószył, wybielały z kory uszy. Przykrył stary kask blaszany, przyszła kryska na bałwany. Drogą dzieci szła gromada, na bałwanka śnieŜek pada. Całkiem biedak zasypany, przyszła kryska na bałwany. Taki śnieŜek to nie Ŝarty, chodź Ŝe z nami, choć na narty. Idzie bałwan roześmiany, koniec z kryską na bałwany.

Miesiące

Miesiące

215

Styczeń Dzisiaj jestem jeszcze mały - styczeń w nowym roku. Mówią o mnie wszyscy ludzie, Ŝem pełen uroku. Tegoroczne gwiazdy śniegu trzymam w małych dłoniach. Pozasiewam ludziom gwiazdy na szerokich błoniach. Gwiazdy wzejdą i urosną od ziemi do nieba. Będą gwiazdy takie duŜe, jak największe drzewa. Nadziei mam pełne ręce, najlepszych nadziei. KaŜdemu przez próg nasypię tej złotej zawiei.

Styczeń Nowy Rok zawitał wreszcie stary sobie poszedł. Co tam rośnie w mrozach stycznia? Dzień rośnie po trosze! Wróbelkowi serce rośnie, Ŝe wiosny doczeka, chociaŜ jeszcze droga do niej mroźna i daleka. Rosną w styczniu zaspy śniegu, Ŝe wóz w nich ugrzęźnie a na szybach rosną srebrne liście i gałęzie. Więc na inne pory roku, nie patrzy zazdrośnie mroźny styczeń: bo w nim takŜe mnóstwo rzeczy rośnie!

Miesiące

216

Jedzie styczeń Jedzie Styczeń czwórką koni, złote lejce trzyma w dłoni. Wiatr go ściga, pędzi, goni! ... W złotym słonku srebrny kurz... Pyszna sanna w skrzący mróz! Luty

Często w nim bywają jeszcze mrozy trzaskające, za to jest w calutkim roku najkrótszym miesiącem. Lecz nie zrobi nam nic złego mroźny koniec zimy, nakarmimy głodne ptaki, w piecu napalimy. Szczerzy luty zęby sopli, wszystko mrozem ściska. Niech tam sobie! Wkrótce przyjdzie "kryska na Matyska". Gdy obuję ciepłe buty i gdy koŜuch włoŜę, niech tam sobie mroźny luty sroŜy się na dworze.

Miesiące

217

Luty Luty jestem! Jak to luty, mam płaszcz gruby, ciepłe buty, lodowe włosy, lodowe uszy. Lodowe oczy, szyję i nos, lodowe ręce, lodowy głos. Jestem jak lodówka zimny, biały, jakbym wciągnął na siebie śniegu wór i niebem ze śniegowych piór. Na początku zbielałem i jeszcze wciąŜ blednę. Od ziemi aŜ do chmur, od morza aŜ do gór. Humor mam śnieŜny, śnieŜny śmiech i tarzam się w tym śniegu za dwóch, za trzech!

Luty, luty Idzie Luty, niesie buty futrzane. Gdy urosnę, i ja takie dostanę.

Marzec

Miesiąc marzec tak się maŜe jak niegrzeczne dzieci. To kroplami deszczu kapie to znów słońcem świeci. Wiatr swawolnik, czasem jeszcze garścią śniegu rzuci, ale wszyscy dobrze wiedzą, Ŝe zima nie wróci!

Miesiące

218

Marzec

To marcowi zima w głowie, to wiosenne harce. Chce być lutym, albo kwietniem, byleby nie marcem! Śniegiem prószy, a po śniegu deszczem tnie ukośnie. Czy to wiosna? Czy to zima? Po prostu przedwiośnie. Choć z dniem kaŜdym coraz wcześniej słoneczko rozbłyśnie, choć z pod śniegu się wychyla najpierwszy przebiśnieg, marzec boczy się na wiosnę, marzec juŜ nie czeka i lodowa kra odpływa po zbudzonych rzekach.

W marcu Kroplami deszczu lipa płacze nad drogą pełną kałuŜ błota. Z chmur leci drobny, mokry maczek. Pod rękę z wiatrem chodzi słota. Nad rzeką wierzby chylą głowy wsłuchane w poszum mętnej wody. Dumają o czymś w dzień marcowy, okryte płaszczem niepogody.

W marcu Raz śnieg pada, a raz deszczyk. Na jeziorze lód juŜ trzeszczy. Błękit nieba lśni w kałuŜy, bałwan w słońcu oczy mruŜy. - Koniec zimy. Przerwa. Dzwonek. - To nie dzwonek, to skowronek!

Miesiące

219

Kwiecień Kwiecień stary pleciuga same bajdy plecie: Ŝe kotki za płotem a to... bazie przecieŜ. Opowiada, Ŝe zima ukryła się w sadzie i na młode drzewka czapy śnieŜne kładzie. A toŜ śliwy i jabłonie obsypane kwieciem! A kwiecień - bajłuda swoje plotki plecie...

Kwietniu, miejsce daj! Kwietniu, miejsce daj, idzie miesiąc Maj. Ulinił fujarkę - dmucha. Calusieńki świat go słucha: GrajŜe, Maju! Graj!

W kwietniu Kwiecień drzewa przystroił w barwne kwiaty i zieleń. Po ogrodach, po sadach grają ptasie kapele. Ziemię mokrą od rosy orze traktor zielony - Kra, kra! - echo powtarza z orki cieszą się wrony. Ludzie sadzą ziemniaki, Ŝeby wzeszły niedługo. Bocian chodzi po łące liczy Ŝaby nad strugą. Dzwonią wiadra o studnie. Wozy dotąd turkocą, aŜ dzień pójdzie na nocleg. Cień uśpi wieś nocą.

Miesiące

220

Maj Najweselsze, najzieleńsze maj ma obyczaje. W cztery strony - świat zielony umajony majem! Ciepły deszczyk kaŜdą kroplą rozwija dokoła z pąków - kwiaty, z listków - liście, z ziółek - bujne zioła. A po deszczu dzień pogodny malowany tęczą lubi wiązać krople srebrne na nitkę pajęczą. A gdy ciepła noc nadchodzi, kiedy dzień juŜ zamilkł, maj bzem pachnie, wniebogłosy dzwoni słowikami!

Czerwiec Czerwiec sady owocami okrasił najwcześniej, czerwienieją w środku czerwca słodziutkie czereśnie. Jeszcze swoich drzwi za nami nie zamknęła szkoła a juŜ las się niecierpliwi, do siebie nas woła. Czekaj lesie, wytrzymaj jeszcze czerwiec w mig przeleci i po twoim mchu zielonym będą biegać dzieci! Jeszcze tydzień, jeszcze drugi - skończy się nauka i w zielonych wrotach lata kukułka zakuka.

Czerwiec Czerwiec to czarodziej! Znalazł o północy to, co w baśniach kwitnie raz w rok: Kwiat paproci. Da go tobie. Da go mnie. Kiedy? Nocką Gdzie? We śnie.

Miesiące

221

Lipiec z pszczół kapelą Lipiec z pszczół kapelą czuwa nad ogrodem, więc mu ogrodniczka niesie chleba z miodem.

Wrzesień Jeszcze lato nie odeszło, a juŜ jesień bliska. Wrzesień milczkiem borowiki

skrył we wrzosowiskach, na polany rude rydze stadkami wygonił i rumiane jabłka strąca raz po raz z jabłoni. Jeszcze słońce o południu tak potrafi przypiec, jakby to nie wrzesień rządził, 0lecz upalny lipiec.

Ale juŜ chłodniejsze noce niŜ bywały w lecie. Liściom - Ŝółknąć czas, a ptakom - za morza odlecieć!

Wrzesień A ten Wrzesień we wrzosie szuka rydzów po rosie. A gdy rosa juŜ zginie, rwie orzechy w leszczynie.

Miesiące

222

Październik Jaskółeczki nie czekały na jesieni przyjście. Lecieć chciałyby za nimi kolorowe liście. Lecz tymczasem pozostają w wyzłoconym lesie aby pięknie wyglądała złota polska jesień. Choć to jesień, świerk czy sosna nie ma złotych igieł, i choć ptaki odleciały raźno ćwierka szczygieł. Dziobie ziarnka suchych ostów, barwami się mieni, jakby sobie nic nie robił z tej całej jesieni.

Listopad Przyszedł sobie do ogrodu stary, siwy pan Listopad. Grube palto wziął od chłodu i kalosze ma na stopach. Deszcz zacina, wiatr dokucza. Pustka, smutek dziś w ogrodzie. Pan Listopad cicho mruczy: nic nie szkodzi, nic nie szkodzi. Po listowiu kroczy sypkim na ławeczce sobie siada. Chłód i zimno. Mam dziś chrypkę. Trudna rada, trudna rada.

Miesiące

223

Listopad Wyszedł sobie do ogrodu Stary, siwy pan Listopad. Grube palto wdział od chłodu I kalosze ma na stopach. Deszcz zacina, wiatr dokucza, Pustka, smutek dziś w ogrodzie. Pan Listopad cicho mruczy: - Nic nie szkodzi, nic nie szkodzi... Po listowiu kroczy sypkim, Na ławeczce sobie siada. - Chłód i zimno, mam dziś chrypkę, Trudna rada! Trudna rada! Siedzi w oknie Misio bury, Obok niego lalka Doda. - Spójrz, lalusiu, jakie chmury, Straszna dzisiaj niepogoda! I Ŝałuje Listopada, śe tak ziębnie, Ŝe tak moknie. - Pójdź, staruszku - Miś powiada _ Tutaj cieplej jest na oknie.

Listopad Szedł listopad przez wieś, w drogę. - Ale sucho! Ach! Nie mogę! Jak potrwają takie susze, to na pewno się uduszę! Panie deszczu, pani słoto, proszę tutaj zrobić błoto! Proszę wody rozlać duŜo: co dwa kroki trzy kałuŜe!

Miesiące

224

Listopad Listopad złocisty pisze, pisze listy purpurowe, złote, jakie ma ochotę. Wiatry - listonosze roznoszą listeczki. Jeden taki liścik trafił do mej teczki.

Grudzień Jak po grudzie mroźny grudzień brnie w kopiastych śniegach gdzie rok szronem osiwiały kresu juŜ dobiega, gdzie las cały usnął w białym i puszystym futrze, gdzie się dłuŜą mroźne noce, gdzie dni coraz krótsze. Błysną świeczki na choince uśmiechy na twarzach. Odejdź grudniu, czas na ciebie, koniec kalendarza.

Grudzień W grudniu rzadko ptak zaśpiewa w srebrze stoją wszystkie drzewa. Naszą rzeczkę po kryjomu, w nocy lodem okuł mróz. Sanki wezwał i do domu z lasu nam choinkę wniósł

Miesiące

225

12 miesięcy Pierwszy miesiąc, czyli styczeń Zwykle śniegiem w oczy dmucha. Drugi miesiąc, czyli luty Rzadko chodzi bez koŜucha. Trzeci miesiąc, czyli marzec Co dzień zmienia nam pogodę. Czwarty miesiąc, czyli kwiecień Wczesnej wiosny ma urodę. Piąty miesiąc, maj zielony Hojną ręką rzuca kwiaty. Szósty miesiąc, czyli czerwiec Ziołom daje aromaty. Ósmy miesiąc, czyli sierpień Jabłkiem błyska na jabłoni. A dziewiąty, czyli wrzesień Fioletami barwi wrzosy. A październik, a dziewiąty Rankiem nam czerwieni nosy. Jedenasty ten listopad Lubi deszcze i szarugi. Zaś dwunasty, czyli grudzień Twardym lodem kryje strugi.

Miesiące

226

Okrągły rok A.Nowicki Styczeń, Luty - zima juŜ porządnie trzyma: zimno w nóŜki, uszki, brzuszki, przydałyby się koŜuszki, ale się wytrzyma! Marzec, Kwiecień - jeszcze popada śnieg z deszczem, ale juŜ przed Kwietniem końcem przygrzewa nieśmiało słońce, wiosna przyszła wreszcie! Maj i Czerwiec - oto pogoda jak złoto! Wokół wszystko się zieleni, kwiatki się podnoszą z ziemi z największą ochotą. Lipiec, Sierpień - lato! Długoś czekał na to! ciepły wietrzyk, słońce pali, na murzynka się opalisz, nie pozna cię tato! Wrzesień i Październik - pachną dymy ściernisk. Szkoła czeka, mój kochany... A po lekcjach - na kasztany, to juŜ jesień w pełni. Listopad i Grudzień - śpieszą się gdzieś ludzie, biegną tędy i owędy, by kupić dzieciom prezenty, bliski Gwiazdki juŜ dzień! A gdy miną Święta, skończy się kalendarz, przyjdzie Nowy Rok z kolei, lecz miesiące, mam nadzieję, chyba zapamiętasz?

Okazjonalne - Dla Mamy i Taty

Okazje – dla Mamy i Taty

229

Bukiecik dla mamy Dziś dla ciebie mamo Świeci słońce złote Dla ciebie na oknie Usiadł barwny motyl Dziś dla ciebie mamo Płyną białe chmurki A wiatr je układa W świąteczne laurki Dziś dla ciebie mamo Śpiewa ptak na klonie I dla ciebie kwiaty Pachną teŜ w wazonie Dzisiaj droga mamo Masz twarz uśmiechniętą – Niechaj przez rok cały Trwa to twoje święto

Cała łąka dla mamy Mamo! Chodź z nami! Damy Ci - łąkę. Z kwiatami, ze skowronkiem, ze słonkiem. Do wąchania, słuchania, patrzenia... A do łąki dodamy Ŝyczenia. Nawet gdy się zachmurzy na niebie, nawet gdy się kłopotów nazbiera, my uśmiechniemy się do siebie, zawsze, jak dziś, jak teraz!

Czarodziej Mam laskę czarodziejską usiądź, mamo, na tapczanie i nic nie mów, patrz i czekaj, a zobaczysz, co się stanie Stuknę laską, powiem szeptem, niech się stanie czar dla mamy. JuŜ z podłogi rosną, rosną Kolorowe tulipany. Stuknę laską, powiem szeptem, Niech się stanie czar dla mamy. JuŜ z podłogi wyskakuje, Sześć wesołych krasnoludków.

Okazje – dla Mamy i Taty

230

Dlaczego mamy Dzień Mamy Czy wiecie dlaczego w maju mamy dnia dwudziestego szóstego Dzień Mamy? Jak to? Nie wiecie? Nie wiecie??? PrzecieŜ to takie proste i zrozumiałe, najprostsze z wszystkich rzeczy na świecie: Bo nasze Mamy są wspaniałe. A tak poza tym, niech mi wierzy kaŜdy syneczek i córeczka, Ŝe Mamom dzień ten się naleŜy, jak nam naleŜy się Dzień Dziecka!

Dla mamy Mamusiu droga, starym zwyczajem, z wiązanką kwiatów przed Tobą staję i słów serdecznych chcę wyrzec wiele, lecz czy potrafię, czy się ośmielę. Serce ze wzruszenia tak bardzo bije. Ty wiesz mamusiu, co się w nim kryje. Chciałbym w pięknych wyrazić słowach Uczucia, które w serduszku chowam. Lecz nie potrafię powiedzieć więcej NiŜ to, Ŝe kocham Cię najgoręcej.

Dla mamy Ze wszystkich kwiatów świata Chciałbym zerwać ... słońce. I dać je potem Tobie, Złociste i gorące. Słoneczko jest daleko, Ale się nie martw, mamo, Narysowałem drugie. Teraz Cię wycałuję, jak mogę najgoręcej, Bo tak Cię kocham, mamo. śe juŜ nie moŜna więcej.

Okazje – dla Mamy i Taty

231

Dla mamy śyczymy ci serdecznie, Byś Ŝyła nam sto lat, By słońce ci świeciło, Byś kwitła jak kwiat. Jak najdłuŜej bądź nam wzorem, przewodniczką w drodze świata, byśmy mogli iść twym torem od dzieciństwa w późne lata. Dziękujemy ci mamusiu za twe serce złote My urwisy cię kochamy nie zapomnij o tym.

Dla mamy Gdybym sto piosenek znał, przyjaciołom bym je dał - Ŝeby byli uśmiechnięci, w dni powszednie i przy święcie. Gdybym tysiąc kwiatów miał, Wszystkim bym je ludziom dał - Bo gdy kwitnie cała ziemia, Milkną troski i zmartwienia. Ale serce jedno mam. KomuŜ serce moje dam ? Dam je Tobie, mamo miła, Bo w nim radość, miłość, siła.

Do matki Mamo, chciałbym ci przynieść latający dywan i kaczkę, która znosi szczerozłote jajka, Ŝebyś Ŝyła beztrosko – wesoła, szczęśliwa, lecz takie dziwy moŜna znaleźć tylko w bajkach. I dlatego zmęczenie widząc na twej twarzy, i ręce spracowane przy fabrycznych krosnach, myślą w przyszłość wybiegam i zaczynam marzyć, Ŝe zastąpię cię w pracy, gdy tylko dorosnę. Lecz dzisiaj za twe troski, trudy, poświęcenia, za twą miłość matczyną nigdy nie zachwianą mogę tylko twą szyję otoczyć ramieniem i szepnąć ci do ucha: DZIĘKUJĘ CI, MAMO!

Okazje – dla Mamy i Taty

232

Dzień Taty

Dzisiaj wam przedstawię chwata. KtóŜ to taki ? To mój tata. W dłoni swej orzechy zgniata, zreperować umie Fiata, rozbić namiot w środku lata moŜe pomóc nam. Mówiąc szczerze, to mój tata, mógłby zostać mistrzem świata. Wędką z rzeki ryby zmiata, mamie czasem figle spłata. Kiedyś ze mnie będzie tata właśnie taki sam.

Dziś mamusiu Twoje święto Dziś mamusiu usiądź sobie Ja posprzątam, wszystko zrobię. Zetrę kurze, pozamiatam, Śniadanie zrobię dla brata. Pójdę sama po bułeczki ChociaŜ boję się troszeczkę. Kupię mleko, ser i chlebek I prędko wrócę do ciebie. Potem zrobię ci herbaty, Na oknach podleję kwiaty. Dziś mamusiu twoje święto Chcę, byś była uśmiechnięta.

Gdybym mógł, mamo Gdybym mógł, mamo, To bym pamiętał, śeby Ci przynieść W dniu Twego Święta Kawałek łąki Pachnącej majem, Z piosnką skowronka I z krzykiem czajek, Tęczą wiosenną Po pierwszej burzy, Kukułkę, która Pomyślność wróŜy,

Okazje – dla Mamy i Taty

233

Latający dywan I kaczkę, która znosi szczerozłote jajka. śebyś Ŝyła beztrosko - wesoła, szczęśliwa. Lecz takie dziwy to tylko w bajkach.

Kocham go Kocham mojego tatę Chodzę z ojcem na spacer Wtedy jest tyle słońca Wtedy nigdy nie płaczę.

Idziemy z tatą do parku Albo idziemy nad Wisłę, Bawimy się w chowanego, W zielone gramy - listkiem. Lubię, kiedy mój tatuś Wraca z pracy do domu Ja zawsze mojemu tacie Mogę powiedzieć pomóŜ ... Gdy się zepsuje latawiec, Wrotki, samochód lub rower Mój tatuś rower naprawi I dalej - ruszaj drogę To tatuś mi opowiada O gwiazdach i ptakach w obłokach Dlatego mojego tatę tak bardzo, bardzo kocham.

Kochany Tato

Kochany tato - zacznę zwyczajnie, Ŝe z Tobą w domu zawsze jest fajnie: i w deszcz i w słotę, w smutku, w radości, wspierasz i uczysz Ŝycia w miłości. Dzisiaj za wszystko chcę Ci dziękować, skromny bukiecik kwiatów darować.

Okazje – dla Mamy i Taty

234

Kochana Mamo Kochana Mamo, gdy będę duŜy, to Ci przywiozę małpeczkę z podróŜy. Długim ogonkiem to zwinne zwierzę będzie za Ciebie zmywać talerze. Kochana Mamo, gdy będę duŜy, to Ci przywiozę wielbłąda z podróŜy. Na jego grzbiecie wygodnie siądziesz, aby do pracy mknąć na wielbłądzie. Kochana Mamo, gdy będę duŜy, to Ci przywiozę tłum zwierząt z podróŜy. Niech wszystkie ze mną mówią to samo, Ŝe bardzo Ciebie kochamy, Mamo.

Lato z tatą Tato, tato! Jest juŜ lato! Tato, tato! Co ty na to, aby razem z nami ruszyć w świat, aby gonić ciepły wiatr? Tato się nie boi burzy, przed pająkiem teŜ nie tchórzy. Z tatą jest bezpieczny cały świat, kaŜdy z nas to zuch i chwat. Tato śmieje się i śpiewa. Umie chodzić teŜ po drzewach, by czereśnie słodkie dla nas rwać, aby bawić się i śmiać. Tato mi naprawi rower, rozmasuje guz na głowie. Na sto pytań odpowiedzi zna i całusa czasem da

Laurka Wymaluję na laurce Czerwone serduszko, Ptaka, co ma złote pióra I kwiaty w dzbanuszku. śyj, mamusiu moja miła, Sto lat albo dłuŜej! Bądź szczęśliwa i wesoła, Zdrowie niech Ci słuŜy!

Okazje – dla Mamy i Taty

235

List do mamy Otworzyłam cicho szufladę W starej, dębowej szafie, A w niej znalazłam wspomnienia- - wiesz Mamo, te fotografie. Są na nich wózki dziecięce Jeden, drugi i trzeci, W parku, przed domem, w ogrodzie, A w nich uśmiechnięte są dzieci. Jest konik na biegunach I Kasztan dziadka prawdziwy, Stary dom z nowym dachem. Taki, taki szczęśliwy! Są suknie paradne i skromne Święta i dni powszednie, Jest lustro z Twoim odbiciem Ubranym bardzo modnie. Rodzina, sąsiedzi, znajomi, Spacery, wyjazdy, powroty, Dziewczynka w wianku na głowie I chłopiec z samolotem. Wiem juŜ, co powiesz Mamo- -Ŝe przeszłość tak szybko minęła, a ja wtedy odpowiem: DZIĘKUJĘ ZA PIĘKNE WSPOMNIENIA.

List do taty Kiedy juŜ sobie odpoczniesz, OdłoŜysz gazetę i teczkę, To wtedy Tato kochany Zaproszę Cię na wycieczkę. Będziemy razem wędrować Trzymając się za ręce, Po piasku pełnym marzeń- - tylko Ja, Ty i nikt więcej. Wejdziemy na stare drzewo Tam, gdzie czarodziej ptak lata I stamtąd zobaczmy Wszystkie kolory świata.

Okazje – dla Mamy i Taty

236

Porozmawiamy sobie spokojnie O gwiazdach i rakiecie, O skarbie, tym za szafą I Twoim Wielkim Świecie. A gdy juŜ zejdziemy na ziemię TuŜ przed podróŜy końcem Szepnę Ci Tato nieśmiało: Pamiętaj, Ty teŜ byłeś chłopcem!

Majowy wiatr

W majowy wtorek, majowy wiatr z odświętną miną do miasta wpadł. Wszedł do kwiaciarni przed ósmą tuŜ i kupił bukiet z tysiąca róŜ. Wszyscy zdziwieni patrzyli nań: - Dla kogo kwiaty? - Dla naszych mam! Koło przedszkola przystanął wiatr i kaŜdej mamie podarował kwiat.

Mama Za szybą wieczór, tu światło wokół I lampy palą się na ścianach Jasny jest pokój, złoty jest pokój Bo obok siedzi mama. Mama jak uśmiech, jak dobre słowo Mama jak cisza i jak muzyka Basia w łóŜeczku wsłuchana w ciszę Niebieskie oczy przymyka. Wiatr za oknami gałęzie trąca Cichutko jak najciszej Basia w łóŜeczku juŜ jest śpiąca Lecz granie wiatru słyszy. I wchodzi w ogród kolorowy Gdzie dziwne kwiaty, dziwne drzewa I teraz nie wie czy to ptaki Czy to jej mama śpiewa.

Okazje – dla Mamy i Taty

237

Mamo! Mamo! Dam ci dziś piękny kwiatek i wstąŜkę na dodatek. Dam ci zloty pierścionek, na górce mały domek, ogródek malowany, ławkę pod wielkim kasztanem. Dam ci słonce nad domem, słońce - złotą koronę. I dam ci księŜyc, wiesz? I jeszcze... co tylko chcesz. Bo jestem bardzo bogaty, dostałem kredki od taty.

Mamy mamę Najlepsze u Mamy jest to, Ŝe ją mamy. Mamy ją swoją, nie cudzą, nie inną, zawsze tę samą. I Ŝeby nie wiem, co się stało, Mama zostanie Mamą. Nie na sprzedaŜ, nie do zamiany. Nasza wszędzie i przez cały czas. Więc najlepsze u Mamy jest to, Ŝe ją mamy i Ŝe Mama ma właśnie nas.

Okazje – dla Mamy i Taty

238

Moja mamusia Chcę wam powiedzieć, bo o tym nie wiecie, Ŝe moja mamusia najpiękniejsza w świecie. Jest taka miła, kochana ogromnie i wciąŜ śmieje się do mnie. ChociaŜ w dzień wciąŜ pracuje to wieczorem ucałuje rankiem wiąŜe mi wstąŜeczki nocą pierze sukieneczki. Bo mamusia ukochana wciąŜ się trudzi tak od rana i to wszystko dla swych dzieci Niech jej za to słonko świeci.

Mojej Mamie Moja Mama jest jak wiosna, taka piękna i radosna, kocha mnie, ja o tym wiem i ja, Mamo, kocham Cię. Dam Ci gwiazdy, słońce, niebo, dam Ci kwiatów bukiet wielki, potem uśmiech, wielki całus, nawet oddam Ci cukierki. Moja Mama jest szczęśliwa, kiedy jestem taki grzeczny, wtedy palcem mi nie kiwa, nawet palcem tym serdecznym. Dziś Dzień Matki, więc dla Ciebie zrobię wszystko, o czym marzysz. Tylko troszkę mi pomoŜesz, przecieŜ jestem jeszcze mały. Dziś posprzątam pokój cały, by wiedziała Mama moja, Ŝe choć jestem wodzem Indian sprzątam, jak przystało na kowboja.

Okazje – dla Mamy i Taty

239

Mama najlepsza na świecie Wczoraj w szkole, przed obiadem, mały Lolo znów wszczął wrzawę. Stanął dumnie i wywrzeszczał: „Moja mama jest najlepsza!” I powstało zamieszanie. Słychać było głośnie łkanie, wszyscy przepełnieni trwogą swoich mam bronią jak mogą. Kłótnia mogłaby trwać wiecznie, lecz przyznali ostatecznie: kaŜda mama - przecieŜ wiecie - jest najlepsza w całym świecie!!

Mamusiu moja Mamusiu moja, Ŝebyś wiedziała, Ŝe kocha Cię córeczka mała, Kocha i pragnie w serdecznych słowach, mamusi swojej zawsze dziękować. Za to, Ŝe czuwasz nade mną mateczko, Ŝe mnie usypiasz śliczną bajeczką, z tobą mateńko zawsze tak miło. Chcę, więc by dobrze zawsze ci było, Obejmę mocno mamę za szyję i powiem głośno: „Niech sto lat Ŝyje". RównieŜ Twój synek maleńki śyczenia Tobie składa, Co tylko najdroŜszego W serduszku dziś posiada - Szczęście dla domu naszego I duŜo, duŜo radości. Niech w nim dostatek i spokój, I wspólna miłość zagości. A teraz uściskam Ciebie Mocno, serdecznie z sił całych. Bowiem w Twym sercu mieszka Moje serduszko małe.

Okazje – dla Mamy i Taty

240

Miłość mamy Miłość Mamy nie waŜy się na gramy! Mama - dotknięciem dłoni największy smutek przegoni! Miłość Mamy nie waŜy się na kilogramy! Gdy Mamusia usiądzie przy tobie, LŜej - nawet w cięŜkiej chorobie! ChociaŜ się waŜy na tony hipopotamy i dzwony, to takiej wagi nie mamy, Ŝeby zwaŜyła miłość Mamy. Wszystko, co Mama nam daje, co będzie, co jest, co juŜ było, i Mama, i my obok mamy - to miłość.

Na rysunku mały domek Na rysunku mały domek w domku dzieci śpią. A na niebie tuŜ nad domkiem gwiazdki dwie świecą. Mama to ta gwiazdka mała, drugą tata jest Kiedy mama czasem mrugnie, powtarza jej gest. W zimnym świecie dają sobie ciepło świecąc wraz. A tym wszystkim obdarują dzieci, czyli nas.

Oczy mojej mamy Niebo pełne gwiazd. Tutaj, pod gwiazdami w małym pokoiku błyszczą oczy mamy. Teraz nie pytają, jak tam było w szkole, nie karcą za psoty i niecne swawole. Oczy mojej mamy

Okazje – dla Mamy i Taty

241

spoglądają miękko, mówią: - Śpij kochany, wieczór jest kolebką. Lampa lśni na stole, cień pada na ściany, trwamy jak w latarni morskiej, pomiędzy sztormami.

Oczy matki W zielonych oczach matki świeci wiosenna łąka. Słońce na drzewach śpiewa i budzi kwiaty w pąkach. W błękitnych oczach matki pogodne niebo fruwa. Kiedy zasypiasz – matka jak gwiazda nad snem czuwa. W niebieskich oczach matki szepcze kwitnący strumień. Tak opowiadać bajki to tylko mama umie. A w czarnych oczach matki noc od samego świtu okrywa cię skrzydłami ze srebra i błękitu.

O moim tacie Choć jestem duŜy, bez swego taty bez przerwy wpadałbym w tarapaty. Kiedy więc przyjdą jakieś kłopoty, od razu tacie oznajmiam o tym. A wtedy zaraz łatwiej i prościej uda się wybrnąć z wszelkich trudności.

Obrazek dla mamy Namaluję dla Ciebie mamusiu Piękne, Ŝółte słonko. Kolorowe motylki Nad zieloną łąką. Białe obłoczki Na błękitnym niebie. Będzie śliczny obrazek Mamusiu, dla Ciebie!

Okazje – dla Mamy i Taty

242

Opowieść Mamo, przestań zmiatać śmieci! Chcę powiedzieć Ci w sekrecie bardzo waŜną rzecz: Były sobie dobre wróŜ... jedna miała krótkie nóŜ... druga miała dwie papuŜ... trzecia miała miecz! Mamo, nie pisz, tylko słuchaj! Zaraz powiem ci do ucha strasznie waŜną rzecz: była sobie wielka much... raz urwała się z łańcuch... zjadła tacie pół koŜuch... i uciekła precz! Mamo, juŜ się nie złość na mnie! Słowo daję, ja nie kłamię, będę bardzo grzecz... Mamo, ja Cię bardzo kocham! Nie Ŝartuję ani trochę! PrzecieŜ jak się kogoś kocha to jest waŜna rzecz!

Po co jest mama? Po to jest Mama, aby mnie wzięła na kolana. By pogładziła po głowie, podarowała opowieść. By zawsze przy mnie była: pomogła, pocieszyła. A ja rosnę przy Mamie wczoraj, dzisiaj i jutro. Aby jej nigdy w Ŝyciu nie było pusto i smutno.

Przed snem Biorę do łóŜka auto, rakietę z kosmonautą, pod głowę kładę misia, buty kupione dzisiaj. Lecz zawsze usnę najprędzej, gdy rękę mamy mam w ręce.

Okazje – dla Mamy i Taty

243

Rysunek

Mój kochany tatuś ma niebieskie oczka, mama ma brązowe i ja teŜ brązowe. Prawda, jak ładnie Ale gdyby tatuś miał czerwone oczka, mama miała Ŝółte, a ja fioletowe, mielibyśmy oczka róŜnokolorowe. I byłoby jeszcze ładniej!

Słoneczka Mama jest jak słońce, które grzejąc w dni gorące sprawia, Ŝe oŜywa wszystko, tak jak mama gdy jest blisko. Tata jest jak księŜyc w pełni, który nawet w środku nocy tworzy jasność w samej czerni, gotów zawsze do pomocy. Czym bezchmurne niebo w lecie? Rozpromienia ziemię całą. Tym rodzice dla swych dzieci. Zawsze będzie się Ŝyć chciało.

Spacer z Tatą A kiedy będzie słońce i lato pójdziemy sobie na spacer z tatą. Ja będę miała nową sukienkę, Tato będzie mnie trzymał za rękę. Pójdziemy wolno, prosto przed siebie, Będziemy liczyć chmury na niebie, Będziemy liczyć drzewa przy drodze, Będziemy skakać na jednej nodze. Miniemy kino, przedszkole i aptekę, Jeszcze spojrzymy z mostu, na rzekę, Jeszcze okruchy rzucimy falom, Kupimy w kiosku róŜowy balon. Kiedy będę juŜ bardzo zmęczona,

Okazje – dla Mamy i Taty

244

Tato posadzi mnie na ramiona (tacy będziemy jak nikt, szczęśliwi). A wokół ludzie będą się dziwić, I wszyscy będziemy patrzyli na to, Jak na barana niesie mnie tato.

Święto Matki Kochana mamo w dniu Twojego święta bądź zawsze miła i uśmiechnięta. Wypakuj proszę z tego woreczka wszystkie Ŝyczenia od Twego dziecka. Radość i uśmiech, miłość i zdrowie, szczęście i sukces na Twojej drodze. Niech towarzyszą Ci nieustannie, a wszystkie smutki niech zginą marnie.

Święto Matki Maj - to Ŝycie, maj - to kwiaty Bzy, konwalie, róŜe, bratki Maj w uczucia tak bogaty Maj to takŜe Święto Matki. Maj to miesiąc najpiękniejszy Taki świeŜy i pachnący Tobie mamo go oddaję By ten dzień był najcudniejszy. Byś się dzisiaj uśmiechała Byś nas zawsze przytulała Byś nam winy przebaczała I serdecznie całowała. Abyś zawsze przy nas była Najpiękniejsza i jedyna Mądra, dobra, ukochana Taka bliska - nasza mama. DuŜo mamie mówić miałem - lecz gdy biegłem - zapomniałem. Więc mamusiu - nadstaw uszka i zapytaj się serduszka Niech Ci powie jego bicie , Ŝe ja kocham Cię nad Ŝycie.

Okazje – dla Mamy i Taty

245

Tato Mój Tatuś jest wspaniały. Na lody mnie zabiera. Ma dla mnie czasu wiele, przede mną świat otwiera. Z nim czuję się bezpiecznie, bo Tatuś to mój przecieŜ. I dla mnie przyjacielem najlepszym jest na świecie.

Wiersz dla taty i mamy Kiedy deszcz kapie i straszy, gdy muszę zjeść talerz kaszy, gdy rower wciąŜ łańcuch gubi, gdy myślę, Ŝe nikt mnie nie lubi, wtedy przytulić się do taty muszę szybko, tatuś nazwie mnie jak zwykle ... srebrną rybką, poŜartuje, w nos da prztyczka i pomoŜe. Rower jedzie, kasza pyszna, a deszcz? Niech pada sobie na dworze. Kiedy zła wracam z podwórka, bo w rajstopach znowu dziurka, gdy mnie pani w szkole zgani, to co robię? TeŜ pytanie! Wtedy przytulić się do mamy muszę szybko, w jej sukience ukryć minę beksy brzydką, razem z mamą zaszyjemy wstrętną dziurę, a od jutra siedzieć w ławce będę murem! Przytulić się do taty, przytulić się do mamy, najpewniejszy to ratunek i pociecha, przytulić się do mamy, przytulić się do taty i juŜ smutek, juŜ zmartwienie w mig ucieka!

Wiersz na Dzień Matki W zielonych oczach Matki Świeci wiosenna łąka.

Okazje – dla Mamy i Taty

246

Słońce na drzewach śpiewa i budzi kwiaty w pąkach. W niebieskich oczach Matki szepcze kwitnący strumień. Tak opowiadać bajki to tylko Mama umie. W błękitnych oczach Matki pogodne niebo fruwa. Kiedy zasypiasz - Matka jak gwiazda nad snem czuwa. A w czarnych oczach Matki noc od samego świtu okrywa cię skrzydłami ze srebra i błękitu.

Weźcie mnie za ręce

Z noskiem spłaszczonym na szybie, z maleńką łezką w oku, czekam w ciemność wpatrzony, aŜ wyłonicie się z mroku. KaŜde z Was jest połówką jabłuszka rumianego, gdy razem jesteście w domu, to latem pachnie, dlatego. W pośpiechu, wśród obowiązków, tak często się mijamy. Wieczorem czekam stęskniony na powrót taty i mamy. Mamo i Tato, weźcie mnie za ręce. Kochajcie mnie mocno, ja nie chcę niczego więcej.

WróŜka Mamo, mamo, dobra wróŜko coś powiemy ci na uszko: WróŜysz nam dobre dni, umiesz w śmiech zamienić łzy, Ciepłe sny niesiesz nam do poduszki, w oczach masz słońca blask i od burz chronisz nas. Nawet w bajkach nikt nie znajdzie lepszej wróŜki!

Okazje – dla Mamy i Taty

247

Zabawa z mamą Ach, mamo moja, mamo kochana, ty jesteś ze mną co dzień od rana. Tańczymy obie na wstąŜkach tęczy, chwytamy w dłonie srebro pajęczyn. A kiedy mamusiu, ty bawisz się ze mną, świat cały się do nas śmieje na pewno.

śyczenia Kiedy wszyscy dziś winszują, KaŜdy co innego, CóŜ ja mam Ci, droga Mamo, powiedzieć nowego. Jeden wszelkich pomyślności, Inny szczęścia Ŝyczy. Ten znów złota i dostatków, Których nikt nie zliczy. Ja wartości nie znam złota, Bo nie uczysz przecie, śe nie wszystko kupić moŜna Za pieniądz na świecie. A więc jedno mam Ŝyczenie Dla Ciebie od rana, Byś nam Ŝyła długie lata - mamusiu kochana! By Twe dla nas trudy, znoje próŜnymi nie były. I aby Ci dzieci twoje Szczęścia przysporzyły.

Okazje – dla Mamy i Taty

248

śyczenia dla mamy O, najdroŜsza moja mamo. Jakie złoŜyć Ci Ŝyczenia ? Niech zawsze szczęście samo śycie Twoje opromienia. Niech nigdy nie zasmuci śadna troska Twego czoła. W gronie dzieci jak najdłuŜej śyj szczęśliwa i wesoła.

Dla Babci i Dziadka

Okazje – dla Mamy i Taty

251

Babcia W kuchni pachnie wesoło rosołem, a my zaraz siądziemy za stołem - i będziemy jeść rosół i śmiać się. Wszystko milsze jest, lepsze, ciekawsze, kiedy w domu ma się - na zawsze taką dobrą, najukochańszą Babcię.

Babcia Babcia ma srebrne włosy z księŜycowego światła i mówi drŜącym głosem o pogubionych latach. Na stole pachnie ciasto i stygnie nam herbata, a w oczach babci jasno, choć czas tak wiele zatarł. W ogrodzie naszej babci, wśród kwiatów zadumanych, gonimy młode lata, śmiejemy się, śpiewamy.

Babcia Babcia to są miłe ręce, ksiąŜka, herbata słodka, Śmieszne słowa w dawnej piosence, suknia dla lalki i szarlotka. Babcia to bajka, której nie znamy, pudełeczka, perfumy, włóczka. Babcia to mama mojej mamy, a ja jestem jej wnuczka.

Babcia

Babcia to uśmiech i cisza Babcia to dobre ręce które zawsze przytulą i sprawią śe smutki nie wrócą więcej. Mojej babci znajdowałbym zawsze okulary, co często się gubią. gwiazdki z nieba bym zbierał i bajki. Takie bajki, które babcie gubią.

Okazje – dla Mamy i Taty

252

Świat byłby w tych bajkach róŜowy A babcia złotą królewną. Okularów nie byłoby wcale A uśmiech byłby na pewno.

Babcie bywają róŜne Babcie bywają róŜne, lecz kaŜda pamięta, Ŝe jednakowo zawsze kochają wnuczęta. To samo je cieszy, to samo raduje: nasz pocałunek, uśmiech i słowo ... dziękuję!

Dla Babci Siadaj Babciu, siadaj blisko. Zaraz ci opowiem wszystko. Prawie całą noc nie spałam, bo prezenty wymyślałam. Na kanapie się kręciłam, aŜ dla Ciebie wymyśliłam: z lodu broszkę i korale i śniegowe cztery szale. Dziesięć czapek w śnieŜną kratkę i lodową czekoladkę. Jak nie będzie ci smakować, to mnie moŜesz poczęstować.

Bajka dziadka

Usiądź obok dziadka, dziadek ci opowie jak gdzieś za górami Ŝyli raz królowie.

Jak na szklanej górze tęskniła księŜniczka Jak ktoś smacznie mieszkał w chałupce z pierniczka.

A jeśli się zdrzemniesz troszeczkę za wcześnie Koniec pięknej bajki sam odnajdziesz we śnie.

Okazje – dla Mamy i Taty

253

Dla Dziadka

Dzisiaj mamy święto dziadka, okazja niezwykle rzadka. Ja dziadziusia kocham szczerze, jego słowom zawsze wierzę.

Dla Dziadka

Dziadku! Dzisiaj Twoje święto! śyj nam długie lata! Opowiadaj nam historie z szerokiego świata! Teraz z domu się nie ruszasz, powiedz - dziadku - nam, dlaczego? Chodź do miasta w swoje święto - zjemy coś słodkiego. Dziadek uległ swoim wnuczkom, do miasta poczłapał. Gdy wrócili - siadł w fotelu i głośno zachrapał. Gdy młodzieńcem był, to jeździł w róŜne świata strony! Dziś przeszedł dwa kilometry i juŜ jest zmęczony. PodróŜował bardzo często, dzisiaj juŜ nie musi. Trzeba było "Święto Dziadka", by go z domu ruszyć!

Dziadek Mój dziadek wie prawie wszystko. Umie gwizdać jak kos, ma duŜe okulary i długi siwy wąs. Potrafi z kawałka drewna wystrugać lalkę i psa. Jak piękna ksiąŜka dla dzieci - dziadek sto bajek zna. Gdy jestem juŜ trochę śpiąca, A w domu cisza i mrok - bierze mnie na kolana i mruczy jak kot.

Okazje – dla Mamy i Taty

254

Dziadek przyjdzie Dziadek dzisiaj przyjdzie, W wielkim krześle siądzie, Śliczne mi powieści Opowiadać będzie. Dziadek duŜo widział, DuŜo ziemi schodził, JuŜ sam nie pamięta, Kiedy się urodził. Jak nam dziadek zacznie Prawić róŜne dziwy, To świat dawny staje Przede mną jak Ŝywy. I dawne zagrody I ludzie, i pieśni... Do rana samego Marzą mi się we śnie!

Dzień Babci Babciu w Dniu Twojego Święta chcę byś była wypoczęta, więc pomogę ci w zakupach przypilnuję, Ŝeby zupa z garnka ci nie wykipiała. A pod uszko dam poduszkę, abyś słodko spała. Twój wnuczek.

Dzień Babci Nasza babcia umie tyle, Ŝe uwierzyć trudno w to. Czego dotknie się na chwilę, jak zegarek będzie szło. Babcia jest jak dobra wróŜka, co otwiera bajkom drzwi. Bo gdy kładzie nas do łóŜka Mamy potem piękne sny. Babcia wszystko zrobi dla nas. Z jej pomocy kaŜdy rad. Babcia strasznie jest kochana, więc niech Ŝyje nam sto lat!

Okazje – dla Mamy i Taty

255

Dzień Babci i Dziadka Dla kogo ta laurka w słońcu, w zieleni, w chmurkach? Dla kogo kaŜda wnuczka, dla kogo kaŜdy wnuczek maluje dzisiaj kwiaty, przynosi upominek? Dla kogo jest ten wierszyk i Ŝyczeń sto od dzieci? JuŜ wiecie? Oczywiście – dla wszystkich babć i dziadków na świecie.

Dzień Dziadka Tobie, mój kochany dziadku Ŝyczę szczęścia i dostatku. Uśmiechaj się zawsze bo kocham cię szczerze w domu, w kinie, na spacerze Twoja wnuczka.

Dzień Dziadka Dzisiaj mamy święto dziadka okazja niezwykle rzadka. Ja dziadziusia kocham szczerze Jego słowom zawsze wierzę. Mój dziadek ma swoje zdanie budzi we mnie zaufanie. To naprawdę trzeba przyznać Dziadzio fajny jest męŜczyzna. Kiedy dzień dziadka zawita. Z wiązanką kwiatów go witam. Bądź zdrowy dziadku kochany I bądź zawsze razem z nami.

Okazje – dla Mamy i Taty

256

Dzień Dziadka Kto ci opowie o dawnych latach? Tych lat naoczny świadek. Jak kraj nasz rośnie, jak rosną ludzie Opowie ci nasz dziadek. Otworzy serce, kieszeń otworzy, podsunie czekoladę. Z twoich sukcesów zawsze się cieszy. Kto? No, wiadomo - Dziadek! A jak coś spsocisz, jak coś naknocisz, jak trzeba spytać o radę - To kto za uszy wyciągnie z biedy? Wiadomo, zawsze - Dziadek! Więc wnuki proszą, Ŝeby w kwiaciarniach kwiatów nie chować pod ladę Dziadek ma święto! Kwiaty dla Dziadka! Wiwat, niech Ŝyje Dziadek!

Herbatka Babciu i dziadku ufajcie wnukom oni na pewno szklanek nie stłuką. Oni esencję zaleją wrzątkiem I stół nakryją czystym obrusem. Oni to wszystko zrobią na piątkę. A moŜe nawet na piątkę z plusem. A nie mówiłam? JuŜ jest herbatka. Szklanka dla babci, szklana dla dziadka. JuŜ ją nalano, juŜ ją podano. Szklanki śpiewają piosenką szklaną. JuŜ herbatniki są do herbaty. juŜ się w herbacie rozpuszcza cukier. Babciu opowiedz o tamtych czasach Gdy byłaś wnuczką, a dziadek wnukiem.

Okazje – dla Mamy i Taty

257

Idzie babcia Idzie babcia tup, tup, tup, obcasikiem stuk, stuk, stuk. A za babcią hop, hop, hop skacze wnuczka w trop.

Idzie babcia tup, tup, tup, do drzwi puka puk, puk, puk: - Otwierajcie szybko drzwi, z zakupami cięŜko mi!

Kalendarz Kalendarz ma kartek wiele czarne na co dzień, czerwone w niedzielę. Zrywam dzisiaj kartkę. Znowu zwykła strona. Lepsza na Dzień Babci byłaby zielona. Albo Ŝółta słoneczna, pachnąca jak róŜa. Kupię ci kalendarz babciu kiedy będę duŜa.

Kiedy babcia była mała

Dziś zamiast bajki o krasnoludkach

Opowiem jaka była babcia Kiedy była malutka. Miała krótką sukienkę w czerwone kropki, Nosiła pończoszki a nie rajstopki. Po drzewach łaziła tak jak ty umiesz, Bawiła się w klasy a nie w gumę. Skakała przez skakankę Sto razy, 200, 300. Pływała tak jak ryba bo woda wtedy była czysta.

Okazje – dla Mamy i Taty

258

Jeździła na rowerze, co się nazywał "damka" a w zimie szalała na sankach. Ale przede wszystkim jak babcia była mała to się bez przerwy śmiała. I jeszcze daję wam słowo miała buzię gładką i róŜową.

Kto tam? Kto tam? Wnuczek i wnuczka. Do kogo? Do babci i dziadka niosą kwiaty z przedszkola i ptaszek siedzi w kwiatkach. Ten ptaszek to kukułka. Kukułka zaraz wykuka, ile całusów dostaną dziadkowie od wnuczki i wnuka.

Laurki dla Dziadków Pędzą wnuki ulicami z ogromnymi laurkami. Te laurki pełne kwiatków są dla wszystkich babć i dziadków. A dziadkowie wraz z babciami juŜ czekają przed domami. Przez lornetki patrzą w dal wystrojeni jak na bal.

Moja babcia Dziś mojej babci Ŝyczenia złoŜę. W wiązankę kwiatów serduszko włoŜę. I wiem, Ŝe bardzo będzie się cieszyć. Kiedy zobaczy, jak do niej śpieszę. Moja babunia najlepsza w świecie. Wszystkim wam powiem, bo wy nie wiecie. Ja babcię kocham, ściskam za szyję. Niech będzie zdrowa i sto lat Ŝyje.

Okazje – dla Mamy i Taty

259

Moja babcia Jestem sobie wnuczka mała, moja babcia jest wspaniała. Zna tuziny pięknych bajek, których słucha się wspaniale. Gry, zabawy, wyliczanki róŜne wiersze, zgadywanki. Umie z klocków stawiać wieŜe, dobrze gra na komputerze. Zawsze zgrabnie piłkę łapie, aŜ się na nią gapią gapie. Zimą bierze mnie na narty. Kocham babcię to nie Ŝarty!

Mój dziadzio Mój Dziadzio jest dobry. Mój Dziadzio wszystko naprawia: Gdy się zepsuje światło albo maszyna do szycia albo dzwonek przy drzwiach. Mój Dziadzio umie zrobić latawca, a nawet łuk i strzały. - Patrz, Dziadziu, zepsuł się księŜyc! Niedawno był okrągły, a dziś jest cały wyszczerbiony. Napraw księŜyc, Dziadziu!

Nasza Babcia Oto Babcia Z uśmiechem na twarzy Z torbą pełną jabłek i warzyw. No i zaraz wszystko się odmienia: W domu robi się jaśniej, weselej, jakby Babcia przyniosła niedzielę z odrobiną BoŜego Narodzenia.

Okazje – dla Mamy i Taty

260

Z Babcią wszystko jest pyszną zabawą: szczotka tańczy raz w lewo, raz w prawo, jakby szczotka tańczyła walczyka. A odkurzacz, choć trochę uparty, nie pozwala dziś sobie na Ŝarty, tylko kurz posłusznie połyka.

Niechaj dziadzio z babunią Niechaj dziadzio z babunią tak nam długo Ŝyją, póki komar i mucha morza nie wypiją. A ty mucho, ty komarze, pijcie wodę powoli, aŜ się dziadzio z babcią naŜyją do woli.

Odwiedziny Wnuczek z wnuczką odwiedzili Babcię oraz Dziadka. A na stole juŜ cukierki- Ale wielka gratka! Biegnie Babcia co sił w nogach mleko wnuczkom grzeje ale wnuczka kręci głową a wnuczek się śmieje. Usiądź Babciu i odpocznij dziś będzie inaczej Babcia patrzy, nie rozumie Co to wszystko znaczy? JuŜ jej wnusia niesie serce pięknie malowane Za nią wnuczek niesie kwiaty wstąŜką przewiązane Sto lat Babciu, sto lat Dziadku dziś wasze święto Więc od zaraz Wasze wnuki- będą uśmiechnięte.

Okazje – dla Mamy i Taty

261

Przyszła do mnie babcia Przyszła do mnie Babcia ze starej fotografii, a za nią jej kredens i krzesło i dwie szafy. Przysiadła tuŜ obok na chwilę jak ptak a u stóp miała swój ogród i sad. I wtedy tak spojrzała łagodnie i słonecznie Ŝe znów jak dawniej stałem się dzieckiem - Co mi powiesz, wnusiu! - spytała mnie przez sen a ja nagle tak głośno aby wszyscy słyszeli zawołałem: - Babciu, kocham Cię!

Święto Dziadków Babcia z Dziadkiem dziś świętują wszystkie wnuki więc pracują. Zetrą kurze w kaŜdym kątku, przypilnują dziś porządku. W kuchni błyszczą juŜ talerze wnusia babci bluzkę pierze. Wnusio juŜ podaje kapcie- -bardzo kocham swoją babcię. Dzisiaj wszystkie smutki precz Święto dziadków waŜna rzecz!

Okazje – dla Mamy i Taty

262

Wieczorem Usiądź obok babci ... Babcia ci opowie, jak gdzieś za górami Ŝyli raz królowie. Jak na Szklanej Górze tęskniła księŜniczka, Jak ktoś smacznie mieszkał w chałupce z pierniczka. A jeśli się zdrzemniesz troszeczkę za wcześnie koniec pięknej bajki poznasz sam - juŜ we śnie.

Wiersz dla babci

Z okazji Święta Babci, Ja dzisiaj Babcię nauczę, Jaka powinna być wnuczka I jaki powinien być wnuczek. Po pierwsze proszę Babci - Ja juŜ tak dawna uwaŜam, śe nic tak wnucząt nic zdobi, Jak piękny uśmiech na twarzach. Uśmiech jest dobry na co dzień, A nie wyłącznie od święta, Więc wnuczek ma się uśmiechać, A wnuczka ma być uśmiechnięta. Po drugie z czajnikiem w ręku RównieŜ jest wnukom do twarzy. KaŜdy radośniej wygląda Kiedy herbatę parzy. Po trzecie chociaŜ wnuczek Czasami szklankę stłucze Przy myciu naczyń takŜe Dobrze wygląda wnuczek. Po czwarte - proszę babci Po piąte i po szóste Niech babcia nigdy więcej Nie pierze wnukom chustek

Okazje – dla Mamy i Taty

263

Wnuczęta chcą się bawić A moim skromnym zdaniem. Zabawą jest i fraszką Dla wnucząt takie pranie. Po siódme proszę babcia Wnuki powinny gderać. Dlaczego nasza babcia Nie chodzi do fryzjera. WłóŜ babciu nową suknię Niech cię uczesze fryzjer. Posłuchaj babciu radia Obejrzyj telewizję. JuŜ nie myśl babciu o nas O sobie babciu pomyśl. Czy babcia nie uwaŜa śe to jest dobry pomysł?

Wierszyk dla Babci i Dziadka Kochani, dziś okazja rzadka. Mamy Dzień Babci oraz Dziadka. Jak wiecie jest ich razem czworo, co moŜna sprawdzić, gdy się zbiorą. WciąŜ mówią wtedy o tych latach, gdy jeszcze dzieckiem był mój tata. A nasza mama bez swych lalek do łóŜka iść nie chciała wcale. A teraz, jak ten czas wciąŜ leci! Cieszą się z dzieci swoich dzieci. I myślą widząc ich gromadkę, Ŝe miło babcią być i dziadkiem. Więc dziś spróbujcie zapamiętać. Czym są dla dziadków ich wnuczęta? I pięknej szansy nie przegapcie: kochajcie dziadków swych i babcie.

Okazje – dla Mamy i Taty

264

Wszystko dla babci Po domu chodzi babcia w fartuchu, w zielonych kapciach. Sprząta, kwiatki podlewa i nigdy się nie gniewa. Nawet, gdy stłucze się szklanka, mówi „A to niespodzianka! Stłukło się, bo było szklane. Przynieś szczotkę” i juŜ pozamiatane. Za to, Ŝe jesteś taka, kupię ci, babciu lizaka.

Mikołajki….

Okazje – Mikołajki

267

Czekając na Mikołaja Na czubku choinki gwiazda złota Niech zabłyśnie piękna, duŜa! By Święty Mikołaj idąc Zobaczył ją aŜ z podwórka Zaświecimy lampek tuzin Niech choinka pięknie świeci Niech święty Mikołaj widzi śe czekają grzeczne dzieci.

Drogi Mikołaju Drogi święty Mikołaju Przybądź do nas, bo juŜ czas. Wszystkie dzieci Cię kochają i serduszka biją nam. Tu w przedszkolu wielu dzieciom serca biją niby młot. Nie pozwól nam długo czekać, bo nadchodzi ciemna noc.

Gdzie jest Mikołaj? ... A daleko, daleko, gdzie się kończy podwórko, za tajemniczą bramą, za oszronioną furtką czekają białe sanie z brodatym Mikołajem, i juŜ zimową gwiazdę na niebie ktoś zapalił.

Mikołaj Jedzie Mikołaj, dzieci się cieszą. JuŜ na spotkanie wszyscy się spieszą. Mikołaj dzisiaj zostanie z nami, przyniósł ze sobą

Okazje – Mikołajki

268

wór z prezentami. Wie, które dzieci przez roczek cały rodziców, pani zawsze słuchały.

Mikołaj Idzie, idzie święty z nieba. Oto jest wśród nas. Witaj święty Mikołaju. Witaj, witaj nam. Dobry, święty Mikołaju Wszystkie dzieci Cię kochają. Usiądź sobie między nami. Obdarz dzieci prezentami. Cały długi rok czekamy. Cieszymy się wszyscy. Chcemy Ciebie tu przywitać w dzień tak uroczysty. Przyszedłeś dziś do nas Święty Mikołaju zmęczony z długiej drogi. Taki radosny, uśmiechnięty, choć bolą Cię pewnie nogi. Wszyscy Cię dzisiaj serdecznie witamy. Tobie teŜ wesołą piosenkę zaraz zaśpiewamy.

Mikołajki W kapeluszu ze wstąŜkami biegnie Zima ulicami. W srebrnych dłoniach ma koszyczek, a w koszyku mnóstwo Ŝyczeń. - Dokąd biegniesz, zimo biała? - Do kaŜdego Mikołaja! Do tych zwykłych i Tych Świętych – wszystkim dzisiaj dam prezenty. - A jakie? - Lukrowaną laseczkę, czapkę ze szklanym

Okazje – Mikołajki

269

dzwoneczkiem, jeden lodowy kwiatek, brodę z cukrowej waty - I co jeszcze? - Pomponik niebieski, kota, co cicho mruczy, trzy oswojone bajki – dla wszystkich Mikołajów - Mikołajki.

Mikołajowy worek Mikołajki mogą być jak z bajki ... Dla kaŜdego! Dla Tomka, dla Majki, Dla Agnieszki, dla Piotrka, Łukasza ... Więc uwaga! Dziś Mikołaj zaprasza! JuŜ jest! Z workiem! A w worku – prezenty. CięŜko ... Pewnie się zmęczył nasz święty ... Kto pomoŜe? Spójrzcie, ktoś podbiega! Nasz Miś! Mały, kochany kolega. Podparł worek łapkami, ze hej! -Mikołaju, czy teraz ci lŜej?

Mikołaj jest jak babcia Święty Mikołaj nocą wędruje stuk, stuk, stuk - laseczką postukuje. Bo Mikołaj jest bardzo stary i czasami musi nosić okulary. I słyszy juŜ gorzej, i dźwigać nie moŜe. Bo Mikołaj jest jak babcia co chodzi w ciepłych kapciach. Czasami siły juŜ nie ma, ale smutno jest gdy go nie ma. Pomogę więc babuni to moŜe Mikołaj zrozumie, Ŝe chcę być dobry dla ludzi i oczami babci mnie obudzi.

Okazje – Mikołajki

270

Noc grudniowa W noc grudniową księŜyc świeci Biały śnieg się skrzy Cicho wszędzie, śpią juŜ dzieci Cudne mają sny Spiesz się śpiesz się Mikołaju Zejdź z wysokich wzgórz Grzeczne dzieci wyczekują kiedy przyjdziesz juŜ Prezent dla Mikołaja

A ja się bardzo, bardzo postaram I zrobię prezent dla Mikołaja. Zrobię mu szalik piękny i nowy, śeby go nosił w noce zimowe. I Ŝeby nie zmarzł w szyję i w uszy, Gdy z burej chmury śnieg zacznie prószyć. Niech się ucieszy Mikołaj Święty, Tak rzadko ktoś mu daje prezenty.

Szósty grudnia 6 grudnia - jak dobrze wiecie, Święty Mikołaj chodzi po świecie. Dźwiga swój worek niezmordowanie I kaŜde dziecko prezent dostanie. Dla Asi ma piłkę, dla Bartka - sanki i figurówki dla Zuzanki. Kasi ksiąŜeczkę da z obrazkami i lalkę Barbie z ubrankami.

Dla Krzysia ma czapkę i rękawiczki, Bliźniaczkom z Płocka da dwa szaliczki. a dla Jędrusia z Zakopanego ma narty i piękne klocki lego.

A kiedy rozda juŜ prezenty, Wraca do nieba uśmiechnięty. Choć moŜe czasem przykro świętemu, Ŝe nikt prezentów nie daje Jemu. Święty Mikołaj

Okazje – Mikołajki

271

Jedzie święty Mikołaj Białą brodą świeci Worek z prezentami Ma dla grzecznych dzieci Po śniegu, po białym W zwinne renifery Wspaniałym zaprzęgiem Pędzi w dwójki cztery Jedzie święty Mikołaj Z dalekiej północy Od wioski do miasta Pędzi w środku nocy

Święty Mikołaj

Święty Mikołaj W mroźną noc grudniową Wśród śnieŜnej zamieci Para reniferów Z nieba do nas leci Ciągną piękne sanie W złocistym zaprzęgu A w saniach Mikołaj I worek prezentów Święty Mikołaju Na Ciebie czekamy Przez okno zmarznięte Ciągle wyglądamy Przyjdź do nas w gościnę Szczerze zapraszamy Wierszyk Ci powiemy Piosenkę zaśpiewamy A Ty daj prezenty Rózgi odrzuć w kąt I Ŝycz wszystkim dzieciom Kolorowych Świąt

Okazje – Mikołajki

272

Wieczór Mikołajowy

Biały śnieŜek, biały – grudniowy. Piękny wieczór, piękny wieczór – Mikołajowy. Paczki, paczuszki, woreczki, papier, sreberka, wstąŜeczki. Z paczek lalki i misie wystawiają nosy, śmieją się do dzieci, śmieją się do dzieci ... O, słychać ich głosy!

Witaj Mikołaju Usiądź z nami Mikołaju Pewnie się zmęczyłeś, śeby nas odwiedzić dzisiaj, szmat drogi przebyłeś. Na Twój przyjazd przedszkolaki od dawna czekały i dla Ciebie upominki teŜ przygotowały. Teraz my Ci zaśpiewamy i wierszyk powiemy, Jesteś naszym przyjacielem wszyscy o tym wiemy. Na krzesełku w ciepłej sali zakolęduj z nami Bardzo wszyscy się cieszymy nie jesteśmy sami.

Zaproszenie dla Mikołaja Mikołaju usiądź z nami wkoło zabawimy się wesoło. Zatańczymy wokoło choinki, chłopcy i dziewczynki. Zaklaszczemy, zaśpiewamy i prezenty wszystkim damy. A w kaŜdym prezencie - serduszko, co cicho odpowie na uszko: KOCHAM CIĘ.

BoŜe Narodzenie

Okazje – BoŜe Narodzenie

275

Aniołek

Aniołek na chmurce przyleciał Opiekować się dzieckiem obiecał By Ŝycie sens swój miało I radosnym się stawało Wskazywał drogę świetlistą ręką I budził marzenia tęczową piosenką Spokoju ziarna w sercu pielęgnował I tak oto obietnicy dochował!

Gwiazdka Na podwórku wiatr hula I z chmurami gra w berka Zima drzewa otula W śnieŜnobiałe futerka Na podwórku zadymka Pierwsza gwiazdka juŜ świeci A w pokoju choinka I prezenty dla dzieci Na podwórku zawieja Tańczą białe śnieŜynki A w pokoju zabawa Dookoła choinki.

Gwiazda Betlejemska Gdy zabłyśnie gwiazda W błękitnej dalekości Będziemy z sobą dzielić opłatek – chleb miłości. A łamiąc okruch biały Wśród nocy Świętej ciszy Niechaj się serca nasze Jak dzwony rozkołyszą. Oto juŜ cud się spełnia JuŜ biją z nieba dzwony.

Okazje – BoŜe Narodzenie

276

O, witajŜe nam, Jezu W Betlejem narodzony! Niech zamilkną zwady, Zawiści, ludzkie złości. Noc święta, wigilijna... Dzielimy chleb miłości.

Choinka Wiszą bombki na choince całe kolorowe. Małe pieski, małe kotki, gwiazdki purpurowe. Wiszą szyszki i orzeszki, malutkie jabłuszka. DuŜe jeŜe, muchomorki, czerwone serduszka. W blasku lampek teraz stoi. Pięknem nas urzeka. Przypomina wróŜkę z bajki i Wigilii czeka.

Choinka w przedszkolu Kolorowe świeczki, kolorowy łańcuch. Wkoło choineczki przedszkolacy tańczą. Serduszko z piernika, pozłacany orzech. Ciepło jest w przedszkolu, chociaŜ mróz na dworze. Za oknami – wieczór, Złota gwiazdka błyska. Bawi się w przedszkolu, dziś rodzinka bliska. Dziadzio siwobrody wędruje po dworze. Niesie do przedszkola podarunki w worze.

Okazje – BoŜe Narodzenie

277

Choinka z lasu Stoi śnieŜna, wyniosła z zielonymi igłami. Przyszła z lasu, gdzie rosła wraz ze swymi siostrami. Pachnie mrozem i borem, i Ŝywicą, i korą. Jeszcze dzisiaj wieczorem w strój ją barwny ubiorą. Kule na niej zabłysną przezroczyste i kruche, na gałązkach zawisną kolorowe łańcuchy. I sto świeczek zapłonie Dzieci cieszyć się będą Gdy się wieczór rozdzwoni I rozśpiewa kolędą.

JuŜ słychać kolędy

JuŜ słychać kolędy, JuŜ pachnie świętami... Syn BoŜy się rodzi, By zamieszkać z nami.

W betlejemskiej grocie, W Ŝłóbeczku na sianie I w kaŜdym kościele Jest Jego mieszkanie!

My więc jak pasterze Do Niego idziemy, Dziecięcą modlitwę W darze Mu niesiemy.

Prosimy w modlitwie O pokój na świecie, By było szczęśliwe Trzecie Tysiąclecie.

By jedność i zgoda Wszędzie panowały: Błogosław nam, Jezu, Panie, BoŜe mały!

Okazje – BoŜe Narodzenie

278

Nasza kolęda Mali kolędnicy idą do stajenki. Zabiorą ze sobą wesołe piosenki. Oj, wesoło nam, przyszedł do nas Pan. Malutki Jezusik u boku mamusi. Damy sobie ręce, zatoczymy koło. Zanucimy razem kolędę wesołą.

Na złotym dywanie Choinko, choinko, świąteczną masz minkę! Łańcuszek wpleciony w zieloną czuprynkę! Stanęłaś w pokoju na złotym dywanie i cień twój iglasty zatańczył na ścianie. Usiądę przy tobie! I podam ci rękę. To nic, Ŝe masz trochę kłującą sukienkę!

Podarunki Dziadek pragnął pod choinkę dostać cygar całą skrzynkę. Mama nową puderniczkę, tatuś srebrną zapalniczkę. Mały Tadek chciał konika a Kamilka pajacyka. Jaś najmłodszy marzył słodko, Ŝe obdarzą go grzechotką. Po wieczerzy z grzeczną minką kaŜdy stanął pod choinką,

Okazje – BoŜe Narodzenie

279

ale wszyscy się zdziwili kiedy paczki otworzyli. Bo grzechotkę dostał dziadek, puderniczkę mały Tadek. Tatuś usiadł na konika, mama trzyma pajacyka a Kamilka spójrzcie sami niesie skrzynkę z cygarami. To z pośpiechu dzisiaj rano paczki źle zaadresowano.

Robimy zabawki Ciach, ciach noŜyczkami I bałwanek jak aksamit Mig, mig igła skacze Będą lalki i pajace Świnka z jajka z waty anioł Hej pracuje Marek z Hanią JuŜ gotowy łańcuch i szopka Szach mach ot i kropka

Spotkanie z choinką Wczoraj rosłaś na polanie, dzisiaj przyszłaś do nas. Jakie miłe to spotkanie, choinko zielona! Jeszcze miedzy gałązkami został świergot ptaków.... Teraz my ci zaśpiewamy, Słuchaj przedszkolaków! Powiesimy świecidełka i wydmuszki z jajek, Ŝebyś była taka piękna, jak królewna z bajek.

Okazje – BoŜe Narodzenie

280

Srebrne kolczyki

Dostałaś choineczko, jabłuszka pachnące, słodkie dostałaś pierniki! I świeczkę i jeszcze na kaŜdą gałązkę srebrne dostałaś kolczyki. Od gwiazdy, od czubeczka aŜ po sukni rąbek. Hej! Pięknaś nam, choineczko, w tych kolczykach z bombek. W dzień milczysz, choineczko, lecz za to noc w nockę pełnaś góralskiej muzyki. Dzyń, dzyń, dzyń brzękają wesoło jak płomień na twych gałązkach kolczyki.

Wigilia O, jak pachnie w całym domu karpiem, ciastem i grzybami. Stół obficie zastawiony świątecznymi potrawami. Biały obrus jest na stole, są nakrycia, piękne świece. Dzisiaj święta, czas pokoju obchodzony jest na świecie. Kolędować pora zacząć, serce wypełnić miłością. śycząc wszystkim pomyślności spędzić z wielką je radością. "Zabawa na śniegu." Śnieg otulił ziemię całą nadszedł wreszcie zimy czas. Wszędzie biało, wszędzie biało, wiele uciech czeka nas. ŚnieŜna góra na nas czeka, dwa zakręty, ostry zjazd. Kto ma sanki, kto ma narty najtrudniejszy pierwszy raz. Lekko kaŜdy z nas pomyka i po lodzie sunie w dal. Na ślizgawce gra muzyka dzisiaj bal, zimowy bal.

Okazje – BoŜe Narodzenie

281

Wigilijny wieczór

Na wigilijnym stole ubranym od rana haftowane serweta, świąteczna porcelana.

Przy wigilijnym stole siądziemy wszyscy w rzędzie, a jedno miejsce wolne dlatego, co przybędzie.

Przy wigilijnym stole kiedy gwiazdka zaświeci usiądą: tata, mama, usiądą takŜe dzieci.

Na wigilijny wieczór - jak powiedziała mama - zaprosimy tę panią, która jest w domu sama.

Wokół jasnej choinki usiądźmy wszyscy w kole; ludzie są sobie bliscy przy wigilijnym stole.

Zaczarowane drzewko

Choinka proszę pana jest chyba zaczarowana, bo zaraz wszystko odmienia: było szaro, a ona wchodzi do domu zielona i spełnia marzenia. Choinka – niby królewna taka zielona i srebrna, taka czerwona i złota. A pod nią – nasze marzenia:

Lalka dla Mani i miś dla Henia, nawet piłeczka dla kota. Dobrze się bawić przy świeczkach, tu miś, tu kot, tu laleczka. I spać nam nikt jeszcze nie kaŜe.

Okazje – BoŜe Narodzenie

282

Choinka, proszę pana choinka zaczarowana – drzewko spełnionych Ŝyczeń.

śłobek

Narodził się Jezusek, malutki nagusek. PołoŜono opłatek na biały obrusek. Matka Boska się uśmiecha, Gwiazd róŜanych cała strzecha - W wonnym sianku na gwiazdach zasypia Jezusek.

A lulajŜe nam, lulaj, róŜana nadziejo! Serca wokół płonące złocą się i śmieją. Klęczy wołek i osiołek, W gwiazdach buja się aniołek Gloria! Gloria! Gloria in excelsis Deo!

Pod Ŝłobeczkiem sierp miesiąca od boku do boku Trąca stopą Matka BoŜą w róŜanym obłoku, Jak kołyską sierp kołysze Coraz ciszej, coraz ciszej - Pokój ludziom na ziemi! Pokój! Pokój! Pokój!

Dzień edukacji

Okazje – Dzień Edukacji

285

Nasza Pani

Umie sobie radzić z nami Nasza pani! Gdy jesteśmy rozhukani, Nie strofuje nas, nie gani, Lecz po dzwonku, stojąc we drzwiach, pyta: - Czy juŜ mogę ze swą klasą się przywitać? Kiedy lekcji nie umiemy czasem, Pani smutnie spogląda na klasę. - PrzecieŜ w naszej szkole nie ma leni... Kto was, dzieci, tak nagle odmienił? MoŜe grypa, bo znów szerzy się w mieście? Tak, na pewno chorzy jesteście! A nam wstyd! JuŜ się nikt nie ośmieli Leniuchować do następnej niedzieli! Lecz gdy klasa do rachunków się przykłada, Kiedy pilnie się uczymy wierszy – W oczach pani iskierkami świeci radość I uśmiechem darzy nas najszczerszym. Słabszym uczyć się pomaga jak kolega I na przerwie razem z nami biega. Gdy nikt pani nie zasmuci od rana, KaŜda lekcja jest miła jak święto. Radość pani jest nagrodą dla nas I najmilszą do pracy zachętą.

Nasza Pani Pani się smuci, kiedy Ewa grymasi. Pani się martwi, gdy Jaś dokucza Kasi. Tak w przedszkolu bywa... Dzisiaj jest inaczej: nikt nie psoci, nie kwęka, nie płacze. Do naszej kochanej Pani uśmiechamy się, kłaniamy kwiatkami. Nasza Pani uśmiecha się do nas, a kwiaty... się śmieją w wazonach!

Okazje – Dzień Edukacji

286

Wierszyk dla nauczyciela

Pani mówiła: - Nawet wróbelek teŜ moŜe być nauczycielem! Rzucisz mu ziarnko, okruch chleba... JuŜ wiesz, Ŝe słabszym pomóc trzeba. I jabłko, kiedy pachnie na dłoni, uczy, Ŝe jabłoń trzeba chronić. I listek. kiedy z drzewa leci, szumi, namawia: - Zrób bukiecik! Tak ładnie mówi: nasza Pani... O wszystkim wie! I wszystko zna!

śyczenia dla naszej Pani śyczymy naszej drogiej Pani, by kaŜdy dzień był miły dla Niej. By ranny budzik, srebrne dźwięki układał dla Niej w takt piosenki. By zaczynała dzień wesoła i Ŝeby znikła zmarszczka z czoła By wiatr Jej pachniał, śmiech Jej szumiał by kaŜdy w szkole Ją rozumiał. To ona, czujna, cierpliwa, z troską serdeczna i szczerą, czuwa nad piórem i ręką, nad twoja pierwszą literą.

Okazje – Dzień Edukacji

287

To Ona wita cię w progu, jak własne wita się dzieci. To Ona uczy cię patrzeć, Słyszeć, i myśleć, i świecić. To Ona ma serce matki, które się cieszy i trudzi, w drogę wyprawia cię mądrze, uczy cię świata i ludzi...

Rymowane Ŝyczenia Dla pani od polskiego Bukiecik maków polnych, Biało-czerwone róŜe Dla pani od historii. Dwie palmy smukłe, niby W zeszycie kaligrafii dla Pani od plastyki , Co wymyśla co lekcja nowe formy i techniki. Trzy razy stokrotki, stokrotnie na rysunku dodane, pomnoŜone- dla Pani od rachunków. Kalina znad potoku, Z wiersza Lenartowicza, Dla pana, co nas w nuty Zawiłe wtajemnicza. Dla pani od przyrody- Storczyki bardzo rzadkie, Dla pana od informatyki - Internet na dokładkę Kto dalej kto wyŜej, kto szybciej ? O tyczce jak ptak w powietrze , To nasi wuefiści kochani, niech przyjmą podziękowanie. Dla pani z biblioteki za garść wiedzy ksiąŜkowej, Za to Ŝe chce z nas zrobić mole ksiąŜkowe.

Okazje – Dzień Edukacji

288

Modlitwy, róŜaniec i czytanie Biblii To zasługa Pań od religii

śyczenia dla Pani woźnej Pani woźna dzieciaki niezwykle kocha. Złego nie powie im słówka. Boisko miotłą codziennie gładzi A uczniów gładzi po główkach. Gdy jest potrzebna Droga Pani Woźna Z pomocą pojawia się i z uśmiechem Dlatego dzisiaj dziękują jej wszyscy Niech głos wdzięczności rozbrzmiewa echem!

Dzień nauczyciela W czas złotej jesieni To święto przypada, Gdy wśród drzew podcieni Grad kasztanów spada. Kiedy liście wiatrem Tańczą bosanowę, A świt wiesza mokre Mgły październikowe.

Coś o czystości…

Coś o czystości…

291

Brudas Józio oświadczył: "Woda mi zbrzydła, dość juŜ mam szczotki, wstręt mam do mydła!" I odtąd przybrał wygląd straszydła. Płakała matka i ojciec gryzł się: "Ten Józio wszystkie soki z nas wyssie, od dwóch tygodni juŜ się nie myje, czarne ma ręce, nogi i szyję, twarz ma od ucha brudną do ucha, czy kto takiego widział smolucha? Poradźcie ludzie, pomóŜcie, ludzie, przecieŜ nie moŜna Ŝyć w takim brudzie!" Józio na prośby wszelkie był głuchy, lepił się z brudu jak lep na muchy, czego się dotknął, tam była plama, wołał: "Niech mama myje się sama, tato niech kąpie się nieustannie, stryjek z wujkiem niech siedzą w wannie, niech się szorują, a ja tymczasem będę brudasem! Chcę być brudasem!" Przezwał go stryjek "Józio - niemyjek", wujek doń mówił "niemyty ryjek", błagała ciotka: "Józiu mój złoty, myj się!" Lecz Józio nie miał ochoty. Wyniósł się w końcu z domu na Czystem i zawiadomił rodziców listem, Ŝe myć się nie ma zamiaru, trudno! I poszedł mieszkać - dokąd? - na Bródno.

Czy to zdrowo? Kiedy ktoś ma brudne ręce i rękami tymi je, czy powiecie, Ŝe to zdrowo, moje dzieci? - Bo ja nie! Nie! Nie!

Coś o czystości…

292

Czyste ręce Dziś od rana plusk w łazience. To Krasnale myją ręce. Najpierw w wodzie opłukują, potem mydłem nasmarują. Znowu woda - istny cud. W umywalkę pup -puk -puk. Jeszcze tylko kran zakręcę i juŜ czyste mamy ręce. Czystość

Kto o zdrowie własne dba Czyste ręce zawsze ma. Myje zęby, uszy, szyję Włosy dobrze teŜ umyje. Czyste nogi, czyste ręce To uciecha jest w łazience! Aby zawsze czystym być Musisz się dokładnie myć

Czystość Nie znajdziesz lepszego lekarstwa na zdrowie niŜ woda i mydło: - kaŜdy ci to powie!

Czystość to zdrowie

Kiedy rano wstają do łazienki idę

Kran odkręcam z ciepłą wodą I dokładnie myję… …zęby, twarz i szyję. Gdy juŜ się ubiorę, to przeczeszę

włosy By nie sterczał krzywo w górę- - ani jeden kosmyk. Ręce zawsze czyste mam

O paznokcie krótkie dbam. Czyste włosy mam i szyję. śeby zdrowym zawsze być Trzeba niedokładnie myć. I pamięta kaŜdy zuch: W zdrowym ciele, zdrowy zuch!

Coś o czystości…

293

Chusteczka Mamuś, chusteczkę, proszę, mi daj, a zawsze czysty nos będę miał.

Grzebień Na głowie robi porządek. Powinien być zawsze czysty. ChociaŜ zębów ma rządek, nie bywa u dentysty.

Grzebień Kupiła grzebień śliczny mi mama i juŜ fryzura, patrz, jaka zadbana.

Mydło Kolorowe, pachnące, obficie się pieni. Wnet brudne rączki w czyste zamieni.

Mydło

Chowa się w łazience, przyjaciel czystości. Spotyka brudne ręce, pieni się ze złości.

Mydło wszystko umyje

Mydło lubi zabawę w chowanego pod wodą KaŜda taka zabawa jest wspaniałą przygodą Kiedy dobry ma humor to zamienia się w pianę A jak znajdzie gdzieś słomkę, puszcza bańki mydlane.

Ref.: Mydło wszystko umyje, nawet uszy i szyję Mydło, mydło pachnące jak kwiatki na łące Mydło lubi kąpiele, kiedy woda gorąca Skacząc z ręki do ręki, złapie czasem zająca Lubi bawić się w berka, z gąbką chętnie gra w

Coś o czystości…

294

klasy I do wspólnej zabawy wciąga wszystkie brudasy.

Pranie

Pucu! Pucu! Chlastu! Chlastu! Nie mam rączek jedenastu, Tylko dwie mam rączki małe, Lecz do prania doskonałe. Umiem w cebrzyk wody nalać, Umiem wyprać... No... I zwalać, Z mydła zrobię tyle piany, Co nasz kucharz ze śmietany... I wypłuczę, i wykręcę, Choć mnie dobrze bolą ręce. Umiem takŜe i krochmalić, Tylko nie chcę się juŜ chwalić! - A u pani? JakŜe dziatki? Czy teŜ brudzą się manatki? - U mnie? Ach! To jeszcze gorzej: Zaraz zdejmuj, co się włoŜy! Ja i praczki juŜ nie biorę, Tylko co dzień sama piorę! Tak to praca zawsze nowa, Gdy kto lalek się dochowa!

Ręcznik Przy umywalni wisi długi przedmiot biały. - Umyj ręce prosi, umyjŜe się cały.

Szczoteczka Gdy będę taką szczoteczkę miał, to o swe ząbki sam będę dbał.

Coś o czystości…

295

Na zdrowie Doktor rybka niech nam powie Jak naleŜy dbać o zdrowie! Kto chce prosty być jak trzcina, Gimnastyką dzień zaczyna! Całe ciało myje co dzień Pod prysznicem, w czystej wodzie. Wie, Ŝe zęby białe czyste Lubią szczotkę i dentystę! Pije mleko, wie, Ŝe zdrowo Chrupać marchew na surowo. Kiedy kicha czysta chustka Dobrze mu zasłania usta. Chcesz, to zobacz, jak jeść jabłka Na obrazku bez zarazków. Rób tak samo, bo chcesz chyba Tak zdrowy być jak ryba.

Czy to się zdarza? Irenka umyła ręce wodą i mydłem w łazience. Potem wytarła buty z błota. Potem głaskała białego kota. Potem przez pół godziny lepiła psa z plasteliny. Potem zmieniła kołnierzyk, bo stary był juŜ nieświeŜy. Potem wytarła z półki kurz. No, i juŜ. Nie! Jeszcze wzięła chleb i dŜem. I mówi: - Teraz sobie zjem A kot się czyści pilnie z błota i mruczy: -A taka robota! Wpierw się myje, potem się brudzi. a potem bierze chleb do ręki... Czy to się zdarza u innych ludzi? Czy tylko u Irenki?

Coś o czystości…

296

U nas w przedszkolu U nas w przedszkolu kaŜdy pamięta, śe myć się trzeba nie tylko od święta, W poniedziałki, wtorki, środy, W kaŜdy dzień tygodnia. My się nie boimy wody, jeśli nawet chłodna.

KaŜdy po sobie sprząta W naszym domku, w czterech kątach, KaŜdy sam po sobie sprząta. Pierwszy kącik jest ElŜbietki, Która właśnie sprząta kredki. Drugi kącik jest Agatki: Chowa szmatki do szufladki. Trzeci kącik jest Rozalki, Która sprząta pokój lalki. W czwartym kącie, w kącie Janki, Ktoś wycinał wycinanki. Na podłodze, koło szafki, Ktoś rozrzucił jakieś skrawki, Ktoś zostawił klej otwarty W zaśmieconym kącie czwartym... Kto tu sprzątnie, moje dzieci? Oczywiście, ten, kto śmiecił!

Kosz na śmieci Jestem sobie kosz na śmieci Do mnie, do mnie chodźcie dzieci! Stoję sobie przy tym świerku Pełno chciałbym mieć papierków.

Mucha Z kąpieli kaŜdy korzysta, A mucha chciała być czysta. W niedzielę kąpała się w smole, A w poniedziałek w rosole, We wtorek - w czerwonym winie, A znowu w środę - w czerninie, A potem w czwartek - w bigosie, A w piątek - w tatarskim sosie,

Coś o czystości…

297

W sobotę - w soku z moreli... Co miała z takich kąpieli? Co miała? Zmartwienie miała, Bo z brudu lepi się cała, A na myśl jej nie przychodzi, śeby wykąpać się w wodzie.

Plusk do wody Mama – foka, tato – foka Mają synka Obiboka. Mama prosi: „Obiboku, Nurkuj w fale! Próbuj skoków!” - Pracuj synku! – prosi tato. - Tłustą flądrę dam Ci za to. Babka teŜ na wnuka fuka: „WaŜną sprawą jest nauka! Obiboku! Lato mija! A on nadal bąki zbija!” Nagle mors zawołał basem: „Ten Obibok jest brudasem!” „Co? Brudasem? O, akurat!” I Obibok – plusk! – dał nura!

Zawody naszych rodziców…

Zawody naszych rodziców

301

Dentysta Straszny gabinet w nim straszne rzeczy I straszny lekarz co zęby leczy, Lecz powiedz proszę czy nie jest grzechem, Abyś ty straszył czarnym uśmiechem? Dentysta nie jest taki ponury, Wyleczy w zębach powstałe dziury. A gdy za zęby twoje się bierze, To zrobi wszystko byś śmiał się szczerze.

Fryzjer Od poniedziałku aŜ do soboty, fryzjer ma bardzo duŜo roboty. W poniedziałki -robi przedziałki, we wtorki - strzyŜe kędziorki, w środy - goli brody, w czwartki, piątki i soboty kręci paniom papiloty. A gdy skończy się fryzjerski tydzień fryzjer w niedzielę za miasto idzie. Siada pod drzewkiem, w zielonym cieniu i te piosenkę gra na grzebieniu. Robię przedziałki - w poniedziałki, strzygę kędziorki- we wtorki, golę brody- we środy, a kręcę paniom papiloty we czwartki, piątki oraz soboty.

Pan doktor Marek rozbił dziś kolano kiedy szedł na spacer z mamą Chyba ma gorączkę Tola Mocno kaszle mała Ola. Zosia właśnie ma anginę więc ma niewyraźną minę Ani z nosa katar kapie Tomka w gardle mocno drapie.

Zawody naszych rodziców

302

Wszyscy idą do doktora Taka to chorego dola Doktor dobrze nas osłucha Zajrzy w gardło i do ucha. Coś przepisze, coś zaleci Wyzdrowieją wszystkie dzieci Zawsze chętnie nam pomoŜe - dziękujemy ci doktorze.

Malarz pokojowy Malarz maluje - z pędzla mu kapie, farbę rozciera i pędzlem chlapie. Maluje sufit, maluje ściany, a ubiór jego jest opryskany.

Z pracy swej zawsze zadowolony, wywija pędzlem na wszystkie strony. Mieszkanie będzie czyste i zdrowe, ściany zdobione i kolorowe.

Pracę swą wykonuje dokładnie, by się mieszkało przyjemnie, ładnie Za to, Ŝe cięŜko się napracuje, naleŜną zapłatę teŜ otrzymuje.

Poczta Dzisiaj zwiedzamy pocztę z panią, grzecznie parami idziemy za nią. Jesteśmy na miejscu, wchodzimy duŜymi drzwiami, nikogo nie potrącamy. O! Jak tu pięknie! Wszystko oszklone, popatrzmy w jedną i drugą stronę. Szklane okienka wszędzie przed nami z kaŜdego miła uśmiecha się pani. Ludzie blankiety w dłoniach trzymają pieniądze wpłacają i wypłacają. I wysyłają listy i paczki starannie kleją pocztowe znaczki.

Zawody naszych rodziców

303

Z boku kabiny z telefonami nie ma problemu z połączeniami. Gdy włoŜysz kartę, wrzucisz Ŝetony, spokojnie dzwonisz hen w świata strony. Ład i porządek wszędzie panuje kaŜdy wzorowo się zachowuje.

Listonosz wiejski Listonosz we wsi jest mile widziany, nawet z ciekawością wyczekiwany. Jedzie "Rometem", rowerem, piechotą, grzeczny dla ludzi, co czyni z ochotą.

W drodze nie zawsze jest dobra pogoda. Pada deszcz, śnieg, wiatr lub inna przygoda. Doręcza prasę, paczkę, list pocztówkę, emerytom, rencistom, wypłaca gotówkę.

W terminie przyjmuje prenumeratę, pobiera, przekazuje naleŜności, ratę. Czasem przyniesie niepomyślne wieści, A bagasz ledwie w swej torbie pomieści.

Zabiera listy, kartki ze znaczkami, z waŜną nowiną podzieli się z nami. Podwórkowe pieski listonosza znają, jednak na niego zawzięcie szczekają.

Pan policjant Mruga wesoło światło zielone do przejścia wszystkich zaprasza. Za rękę trzyma mamusię Tomek, razem przechodzą po pasach. Na skrzyŜowaniu policjant stoi, ruchem drogowym kieruje. Patrzy na niego Tomek z zachwytem, bacznie go obserwuje. Kiedy juŜ będę duŜy jak tatuś to policjantem zostanę. Tomek - policjant to brzmi wspaniale spojrzał dumnie na mamę.

Zawody naszych rodziców

304

Pan policjant Pan policjant przyszedł do nas o przepisach nam opowie. Jak przechodzić przez ulicę zaraz kaŜdy z was się dowie. Widać pasy, to jest zebra. Oto przejście jest dla pieszych. Trzeba najpierw się zatrzymać, niech nikomu się nie spieszy. Spojrzeć proszę w prawo, lewo, potem w prawo jeszcze raz i bezpiecznie przez ulicę juŜ przejść moŜe kaŜdy z was. Gdy czerwone światło mruga mkną przed siebie samochody. Wszyscy wtedy pamiętają, Ŝe o przejściu nie ma mowy

Praca leśniczego Leśniczy często chodzi po lesie. Zawsze zwierzętom swą pomoc niesie. Zna kaŜdą ścieŜkę krzewy i drzewa, rozpozna ptaka, który zaśpiewa. MoŜna go nazwać straŜnikiem lasu. Spędza w nim duŜo swojego czasu. Razem z gajowym sprawdza jak drwale, ścinają w lesie drzewa wytrwale. Rozumie o czym las ciągle śpiewa. Patrzy jak tańczą liście na drzewach. Powtarza głośno - szanuj przyrodę ja ci w tym zawsze chętnie pomogę.

Rybacy Kuter płynie do portu, wzburzone fale go niosą. Z tyłu kutra zatknięte chorągiewki łopocą.

Zawody naszych rodziców

305

Na pokładzie rybacy pełne sieci ryb mają. Długim zmęczeni połowem na ląd powracają.

Spotkanie z górnikiem Dzieci gościły pana górnika. Miał piękny mundur, czapkę z piórami. O swojej cięŜkiej pracy w kopalni długo rozmawiał z przedszkolakami. Legendy, baśnie, piękne podania bardzo ciekawie im opowiadał. A kiedy skończył, róŜne pytania kaŜdy przedszkolak chętnie zadawał. Na zakończenie wspaniały program przygotowały dzieci z przedszkola - grała muzyka, wszyscy śpiewali Ŝyjcie nam mili górnicy sto lat U stolarza U stolarza warczy piła, listwy, deski wciąŜ przycina. Będą stoły, krzesła, półki, piękny regał dla Anulki. JuŜ gotowa wielka szafa, jest teŜ biurko dla Olafa. Do obrazu wielka rama, taborecik dla Adama.

Znamy pana listonosza Kto torbę pełną listów codziennie do domów roznosi. Kto wiadomości ma dla Krysi, Ani, Tomka i Małgosi. Kto wakacyjne kartki i pilne telegramy jak najprędzej dostarcza,

Zawody naszych rodziców

306

bo wie, Ŝe na nie czekamy. To nasz pan listonosz, kaŜdy dobrze go zna. MoŜe właśnie dzisiaj w swej torbie dla ciebie coś ma.

RóŜne ….

RóŜne…

309

Abecadło

Abecadło z pieca spadło, O ziemię się hukło, Rozsypało się po kątach, Strasznie się potłukło: I -- zgubiło kropeczkę, H -- złamało kładeczkę, B -- zbiło sobie brzuszki, A -- zwichnęło nóŜki, O -- jak balon pękło, aŜ się P przelękło. T -- daszek zgubiło, L -- do U wskoczyło, S -- się wyprostowało, R -- prawą nogę złamało, W -- stanęło do góry dnem i udaje, Ŝe jest M.

Bambo

Murzynek Bambo w Afryce mieszka, Czarną ma skórę ten nasz koleŜka. Uczy się pilnie przez całe ranki Ze swej murzyńskiej Pierwszej czytanki. A gdy do domu ze szkoły wraca, Psoci, figluje - to jego praca. AŜ mama krzyczy: "Bambo, łobuzie!" A Bambo czarną nadyma buzię. Mama powiada: "Napij się mleka", A on na drzewo mamie ucieka. Mama powiada: "Chodź do kąpieli", A on się boi, Ŝe się wybieli. Lecz mama kocha swojego synka, Bo dobry chłopak z tego Murzynka. Szkoda, Ŝe Bambo czarny, wesoły, Nie chodzi razem z nami do szkoły.

RóŜne…

310

Buty Dwa dziurawe buty szły po podłodze, W kaŜdym bucie było po jednej nodze, A na dwóch nogach ubranych w spodnie Jan Marcin Szancer przechadzał się godnie. To ten artysta, słynny ilustrator, Znany od Amsterdamu aŜ po Ułan-Bator. Jan Marcin Szancer psa rudego miał, Pies ten był rasy, do zwie się czau-czau I nie uŜywa języka hau-hau, GdyŜ na przekór psim obyczajom Psy czau-czau mruczą, ale nie szczekają. OtóŜ pies ten codziennie od rana Mruczał u nóg swego pana I łasił się do niego dopóty, AŜ z miłości zaczynał obgryzać mu buty. Taką sobie wymyślił zabawę! Dlatego właśnie buty te były dziurawe.

Chory ząb Ledwie wrócił Grześ z przedszkola, ząb okropnie go rozbolał. Ząbek bolał, płakał Grześ i kolacji nie mógł zjeść. Więc orzekli wszyscy zgodnie, Ŝe Grześ pójdzie do przychodni, W poczekalni jasnej, duŜej, czas nikomu się nie dłuŜy: chcesz – obrazki tu oglądaj, chcesz – masz misia i wielbłąda, A dentystka uśmiechnięta grzecznie mówi do pacjenta: - chodź tu bliŜej, Grzesiu, siadaj zaraz chory ząbek zbadam.

RóŜne…

311

Co zrobię z kasztanami

Z tych trzech będą grzybki. Ładnie je wygładzę, w kępkę mchu zieloną jak w lesie posadzę. Nad czwartym kasztankiem potrudzę się chwilę i zrobię dla mamy koszyczek do szpilek. Piątemu dam rączki i nóŜki z patyka. Będę miał zgrabnego kasztanka-ludzika

Dorotka Patrz do przedszkola idzie Dorota: uśmiech na buzi, w oczach ochota. Czysty kołnierzyk, lśniące buciki, włosy splecione w dwa warkoczyki. Dzień dobry – dyga, jak tylko spotka mamusię Józia czy ojca Włodka. Przepraszam - mówi, kiedy niechcący przy wymijaniu kogoś potrąci.

Entliczek-pentliczek

Entliczek-pentliczek, czerwony stoliczek, A na tym stoliczku pleciony koszyczek, W koszyczku jabłuszko, w jabłuszku robaczek, A na tym robaczku zielony kubraczek. Powiada robaczek: "I dziadek, i babka, I ojciec, i matka jadali wciąŜ jabłka, A ja juŜ nie mogę! JuŜ dosyć! JuŜ basta! Mam chęć na befsztyczek!" I poszedł do miasta.

RóŜne…

312

Szedł tydzień, a jednak nie zmienił zamiaru, Gdy znalazł się w mieście, poleciał do baru. Są w barach - wiadomo - zwyczaje utarte: Podchodzi doń kelner, podaje mu kartę, A w karcie - okropność! - przyznacie to sami: Jest zupa jabłkowa i knedle z jabłkami, Duszone są jabłka, pieczone są jabłka I z jabłek szarlotka, i komput [placek], i babka! No, widzisz, robaczku! I gdzie twój befsztyczek? Entliczek-pentliczek, czerwony stoliczek.

Kolekcjoner uśmiechów Miałem kiedyś uśmiech Piękny, choć szczerbaty. Dostałem za niego Buziaka od taty.

Szybko zrozumiałem Zasady tej gry: KaŜdy nowy uśmiech Wywołuje trzy.

Teraz ma kolekcja Liczy juŜ tysiące. Wpadnij po uśmiechy, Póki są gorące!

RóŜne…

313

Kapuśniaczek

Jak wesoły milion drobnych wilgnych muszek, Jakby z worków szarych mokry, mŜący maczek, Sypie się i skacze dŜdŜu wodnisty puszek, Rośny pył jesienny, siwy kapuśniaczek. Słabe to, maleńkie, ledwo samo kropi, Nawet w blachy bębnić nie potrafi jeszcze, Ot, młodziutki deszczyk, fruwające kropki, Co by strasznie chciały być dorosłym deszczem. Chciałyby ulewą lunąć w gromkiej burzy, Miasto siec na ukos chlustającą chłostą, W rynnach się rozpluskać, rozlać się w kałuŜy, Szyby dziobać łzawą i zawiłą ospą... Tak to sobie marzy kapanina biedna, Sił ostatkiem pusząc się w ostatnim deszczu... Lecz cóŜ? Spójrz: na drucie jeździ kropla jedna JuŜ ją wróbel strząsnął. JuŜ po całym deszczu.

Jak namalować siebie Jak namalować siebie, W jakim kolorze, Aby było ładnie? MoŜe w niebieskim, Jak morze, Kiedy niebo w nie wpadnie? MoŜe w błękitnym, jak chabry, motyle, Chmurki, co płyną po niebie przez chwilę? A moŜe w Ŝółtym, Jak stado kaczeńców? Jak słoneczniki pod płotem? Jak małe kurczątka złote? Jak słońce Ŝółte i rumiane, Albo jak Ŝółte tulipany? MoŜe zielono, Jak krzaki, jak listki,

RóŜne…

314

Jak światło uliczne, co zaprasza wszystkich? Jak zieleń łąki, jak barwa trawy, Jak kaŜdy mały pączek ciekawy? MoŜe czerwono, jak pomidory? Burak rumiany w swoje kolory? Światło czerwone, jak mak, jak ogień, Które przechodniom zagradza drogę? RóŜa czerwona w moim ogrodzie I biedroneczka, taka jak co dzień? A moŜe czarno, jak strój górnika? Jak noc, która w ciągu dnia znika? Jak smocza jama czarna, ponura? Jak w czarnym lochu czarna dziura?

Chory kotek Pan kotek był chory i leŜał w łóŜeczku. I przyszedł kot doktor: “Jak się masz koteczku?” - “Źle bardzo” - i łapkę wyciągnął do niego. Wziął za puls pan doktor powaŜnie chorego I dziwy mu prawi: “Zanadto się jadło, Co gorsza, nie myszki, lecz szynki i sadło; Źle bardzo... gorączka! Źle bardzo, koteczku! Oj! długo ty, długo poleŜysz w łóŜeczku I nic jeść nie będziesz, kleiczek i basta. Broń BoŜe kiełbaski, słoninki lub ciasta”. “A myszki nie moŜna?” - zapyta koteczek - “Lub z ptaszka małego choć parę udeczek?” “Broń BoŜe! pijawki i dieta ścisła! Od tego pomyślność w leczeniu zawisła”. I leŜał koteczek; kiełbaski i kiszki Nie tknięte; z daleka pachniały mu myszki. Patrzcie, jak złe łakomstwo! Kotek przebrał miarę, Musiał więc nieboraczek, srogą ponieść karę. Tak się z wami, dziateczki, stać moŜe: Od łakomstwa strzeŜ was BoŜe!

Lekarstwo misia Koło pieca siedzi miś. - Taki chory jestem dziś! - Co cię boli? - Bok i brzuszek,

RóŜne…

315

tu się ciągle trzymać muszę, katar juŜ od piątku trwa i tu ból mam, a tu dwa. - Grypa, misiu. Dam ci proszki. - Nie pomógł, takie gorzkie! - Aspirynę, misiu, zaŜyj. MoŜe ziółka ci zaparzyć? - Aspiryna nie pomoŜe, a po ziółkach będzie gorzej. Przyznam ci się, Zosiu, sam, Ŝe lekarstwo lepsze znam. ŁyŜka, dwie wystarcza chyba. Będę po nim zdrów jak ryba, będę mruczeć mógł jak z nut. - CóŜ to za lekarstwo? - Miód!

O chorym skowronku Jaś skowronek miał katarek I gardełko go bolało Co tu zrobić myśli sobie śeby boleć mnie przestało? Mądra sowa mi poradzi Jak się pozbyć mam katarku Lecę juŜ do sowy Madzi Mieszka niedaleko w parku. Mądra Madzia, jak to sowa. Smutnie głową pokiwała Mówisz boli cię teŜ głowa? Będę na to pomysł miała Musisz lecieć do doktora Nie ma Ŝartów z tym katarem Bo to juŜ najwyŜsza pora Mówię tobie z wielkim Ŝalem Jaś skowronek nos wyciera Chustkę do kieszonki chowa Do doktora się wybiera Bo tak przykazała sowa. Leci chory zachrypnięty Ledwo macha skrzydełkami Zimno w łepek, zimno w pięty

RóŜne…

316

Lekarz mieszkał za górami. Lekarz był dzięciołem starym Patrzy i po plecach stuka Na koniec zdjął okulary Bo mu siadła na nich mucha Mój skowronku moja rada Czas połoŜyć się w łóŜeczku Za tydzień cię znowu zbadam Będzie lepiej po troszeczku. Chory ptaszek jadł tabletki I pił syrop, co godzinkę Wkładał wełniane skarpetki i weselszą miał juŜ minkę Po tygodniu skowroneczek Wstał o świcie i zaśpiewał Melodyjnie jak dzwoneczek Bo był grzeczny i wyzdrowiał I wy dzieci przykład bierzcie Z ptaszka, co szybko ozdrowiał Chcecie wierzcie lub nie wierzcie Przed lekami się nie chował.

Okulary

Biega, krzyczy pan Hilary: "Gdzie są moje okulary?" Szuka w spodniach i w surducie, W prawym bucie, w lewym bucie. Wszystko w szafach poprzewracał, Maca szlafrok, palto maca. "Skandal! - krzyczy - nie do wiary! Ktoś mi ukradł okulary!" Pod kanapą, na kanapie, Wszędzie szuka, parska, sapie! Szuka w piecu i w kominie, W mysiej dziurze i w pianinie.

RóŜne…

317

JuŜ podłogę chce odrywać, JuŜ policję zaczął wzywać. Nagle zerknął do lusterka... Nie chce wierzyć... Znowu zerka. Znalazł! Są! Okazało się, śe je ma na własnym nosie.

Pachnący Świat Czy lubisz pracować w ogrodzie I plewić swe grządki, tak co dzień? Czy chciałbyś czuć zapach pietruszki - Weź listków zielonych w paluszki, Rozetrzyj, a woń się uniesie, W krainę zapachów przeniesie -Tu stwierdzisz - jest jakaś przyczyna, śe zapach ma kaŜda roślina: Marchewka, buraki, cukinia, Ogórek, pomidor i dynia - Rozkroisz... i zapach dokoła, Lecz super pachnące są zioła ! Kocanka, liść mięty, rumianek, Skrzyp polny, bez czarny, tymianek. Ziół mamy bez liku na świecie -Liść pachnie, łodyga i kwiecie, Bo Ŝyje najmniejsza roślina, A Ŝycie - to wielka rodzina, Spleciona łańcuchem istnienia : Istnieniem zaś - cała ta Ziemia ! Niech rozum podpowie ci czasem, Wędrując po łące, czy lasem -śe wszystko dokoła teŜ Ŝyje, śe wdycha powietrze, Ŝe pije !

RóŜne…

318

Cudowne lekarstwo Gdy na jakiś ból narzekasz I gdy w domu był juŜ lekarz, Do apteki by się szło! Patrzysz: wszędzie marmur, szkło, A za szkłem równiutko stoi Mnóstwo róŜnych szklanych słoi, Puszek z dziesięć czy piętnaście, A w nich leki, proszki, maście. Jest więc olej rycynowy, Są pigułki na ból głowy, Na pozbycie się łysiny - Wszystko, czego chory chce - Są tabletki aspiryny, No i wszystkie witaminy, Witaminy A, B, C! RównieŜ jest mikstura, która Oparzenie leczy w mig, I jest maść, gdy swędzi skóra, I są krople na 'a-psik'. A na półkach stoją ziółka, Jeśli kogo boli brzuch, I zastrzyki są w ampułkach, Gdy ktoś zatruł się i spuchł. Skoroś lek właściwy zaŜył, Zaraz jesteś zdrów, człowieku, Ale czemu nikt z lekarzy Na lenistwo nie zna leku? Czas najwyŜszy, by uczeni Dla człowieka, co się leni, Wynaleźli proszki jakie, śeby przestał być próŜniakiem. Gdyby były takie leki, Zaraz wziąłbym nogi za pas I poleciał do apteki, śeby kupić większy zapas. A choć kaŜdy lek jest gorzki, Ciągle łykałbym te proszki, By nie słyszeć cały dzień: "A to wałkoń!" "A to leń!"

RóŜne…

319

Pokaz dziecięcej mody Mamo, tato, Czy wy wiecie, jaka moda jest na świecie? W co ubierać swe pociechy? By na co dzień i od święta, Mina była uśmiechnięta? Otwieramy nasz dom mody, Propozycje dziecięcej garderoby. Oglądajcie, podziwiajcie, Stroje u nas zamawiajcie. Wszystkie stroje są dziś modne, Bardzo tanie i wygodne, Tak więc show nasz zaczynamy, I kreacje przedstawiamy.

Stroje plaŜowe Ciepłe lato wnet nadchodzi, Słońce, plaŜa, woda, piach. Popatrz co się nosi w lecie, W tym sezonie modne tak! Chce się mieć juŜ te wakacje! Chyba mi przyznacie rację! Zachęcamy- strój kupujcie, Do wyjazdu się szykujcie. Dwuczęściowe lub teŜ nie, KaŜdy wkłada, to co chce. Plus dodatek- modny, zdrowy, Czyli- kapelusz plaŜowy. Kolorowy, w paski, w ciapki, Jednoczęściowy kostium „Bernatki”, Do tego okulary bezpieczne, Z filtrem, przeciwsłoneczne.

RóŜne…

320

Dlaczego? Dlaczego lampa świeci? Dlaczego pada deszcz? Dlaczego rosną dzieci? Dlaczego pływa leszcz? Dlaczego auto jedzie? Dlaczego pachnie kwiat? Dlaczego śpią niedźwiedzie? Dlaczego wieje wiatr? Dlaczego noc zapada? Dlaczego tęcza lśni? Dlaczego grają radia? Dlaczego płyną łzy? Dowiesz się tego w przedszkolu codziennie słońce czy deszcz! Razem z zuchami przedszkolakami- teraz juz wszystko wiesz!

Pytalski

Na ulicy Trybunalskiej Mieszka sobie Staś Pytalski, Co, gdy tylko się obudzi, Pytaniami dręczy ludzi. W którym miejscu zaczyna się kula? Co na deser gotują dla króla? Ile kroków jest stąd do Powiśla? O czym myślałby stół, gdyby myślał? Czy lenistwo na łokcie się mierzy? Skąd wiadomo, Ŝe Jurek to Jerzy? Kto powiedział, Ŝe kury są głupie? Ile much moŜe zmieścić się w zupie? Na co łysym potrzebna łysina? Kto indykom guziki zapina? Skąd się biorą bruneci na świecie? Ile waŜą dwa kleksy w kajecie? Czy się wierzy niemowie na słowo? Czy jaskółka potrafi być krową? Dziadek juŜ od roku siedzi I obmyśla odpowiedzi,

Babka jakiś czas myślała, Ale wkrótce osiwiała, Matka wpadła w stan nerwowy I musiała zaŜyć bromu, Ojciec zaś poszedł po rozum do głowy I kiedy powróci - nie wiadomo...

RóŜne…

321

Pytania

Dlaczego but, chociaŜ ma nosek, na katar nie choruje? Dlaczego oko w tłustym rosole na boki nie zezuje? Dlaczego rączka od parasola z pięciu się palców nie składa? Dlaczego widelec zębami nie gryzie, skoro to innym się zdarza? Dlaczego igły maleńkie uszko nigdy nie marznie na mrozie? Dlaczego kielich na długiej nóŜce w pończoszce chodzić nie moŜe? Teraz na końcu mego wierszyka zadam ostatnie pytanie Dlaczego łatwiej pytanie stawiać niŜ odpowiadać na nie?

Koncert o świtaniu Wróble na druty spadły nutami Pliszka bemolem siadła Powojnik solo, jak wąŜ palcami Na słupie - flecie zagra W e-mollu stroi wiatr swe organy RŜysko piszczałki stawia Dzięcioł werblista zaspany jeszcze Z kukułką rytm omawia Koniki polne smyczkową nutę Wyleją z Ŝółtej dziewanny Słońce promienną wzniosło batutę I buchnął koncert poranny

Gałgankowy skarb Aa... aa... a ! Bee... ee... e! Ja moją szmacianą laleczkę chcę ! Płacze Kasia mała, Łzy jej ciurkiem płyną, Bo z samego rana Murzynek jej zginął. Murzynek malutki, Szmaciany chłopaczek, LeŜy gdzieś samiutki I teŜ pewno płacze. - Nie płacz, Kasiu, nie płacz, znajdziemy Murzynka. Szuka twojej zguby calutka rodzinka :

RóŜne…

322

Mama w łóŜeczku, Ciocia w garnuszkach, Babcia w wózeczku, Dziadek w pieluszkach, Brat w szkolnej tece, Tato za szafą, Wujek za piecem, Pies pod kanapą. Aa... aa... a! Bee...ee...e! Ja mego małego Murzynka chcę! - Nie płacz, Kasiu, nie płacz, otrzyj buzię z łez. Popatrz: szuka dziadek, tato, wujek, pies, Babcia, mama, ciocia, stróŜ Walenty, brat, Szukają twej zguby od piwnic po dach : Dziadek w spiŜarni, Babcia w kuchence, Tato w graciarni, Mama w łazience, Wujek w piwnicy, Ciocia na strychu, Brat na ulicy, Pies na śmietniku, W sieni i w bramie Walenty stróŜ, lecz bez wyniku... Nie ma i juŜ. Buu...uu...u! Bee.ee.e! Ja Muu...u...rzynka mego chcę ! - Nie płacz, Kasiu, nie płacz i uśmiechnijŜe się. Za twego Murzynka kaŜdy coś ci niesie: Babcia placuszek, Dziadek babeczkę, Tato kwiatuszek i koneweczkę, Mama dwie lale, Wujek wazonik, Ciocia korale, Sąsiad balonik, Listonosz paczkę, Fotograf fotkę, Ogrodnik taczkę, Kominiarz szczotkę, Gosposia prosię, Brat misia z pluszu,

RóŜne…

323

A pies nic, bo się gdzieś zawieruszył. Aa... aa...a! Bee...ee...e! Ja moją szmacia...ną laleczkę chcę! - Nie płacz, Kasiu, nie płacz i uśmiechnijŜe się. Popatrz, piesek wrócił i teŜ coś ci niesie. Piesku ukochany - śliczny upominek. PrzecieŜ to szmaciany, mały mój Murzynek. Kasia juŜ nie płacze, Pies macha ogonem, Wszyscy są weseli, Bo szczęśliwy ... KONIEC.

Jedzie pociąg z daleka ~ Jedzie pociąg z daleka, Ani chwili nie czeka, Konduktorze łaskawy, Zabierz nas do Warszawy. Trudno, trudno to będzie, DuŜo osób jest wszędzie, Trudno, trudno to będzie, DuŜo osób jest wszędzie. Pięknie pana prosimy, Jeszcze miejsce widzimy, A więc prędko wsiadajcie, Do Warszawy ruszajcie.

Mała miss Zawsze jest piękne, to co kochane Zapytaj tatę, zapytaj mamę I taką prawdę poznaj dziś KaŜda dziewczynka jest małą Miss...

PoŜyteczne urządzenia To odkurzacz - głośno szumi, za to pięknie sprzątać umie. Wciągnął rurą kurz i śmiecie, ani pyłku nie znajdziecie.

RóŜne…

324

Elektryczna pralka w domu to wygoda jest i pomoc. Dobrze, Ŝe tę pralkę mamy, bo oszczędza ręce mamy. Gdy telefon - drr... zadzwoni, juŜ słuchawkę trzymam w dłoni. I choć Basia jest daleko, rozmawiam z nią przez telefon. Telewizor to rzecz piękna, O, juŜ jest w nim Miś z Okienka, Miś pozdrowił łapką Hanię, Potem film był na ekranie. Przy radiowej skrzynce siadam, skrzynka... bajki opowiada. A gdy w radio gra muzyka, tańczę polkę i walczyka.

Smaczne są owoce

Smaczne są śliwki, jabłuszka, Wędrują z buzi do brzuszka. Smaczne są i bardzo zdrowe Gruszeczki, jabłuszka surowe.

Ładna buzia nie jest blada Gdy owoców duŜo zjada. I Marcysia i Stefanek - KaŜdy buzię ma rumianą.

Smaczne są gruszki, jabłuszka Wędrują z buzi do brzuszka. Jedzą: Krzysio, Staś i Witek Ale tylko te umyte.

RóŜne…

325

Telefon - Drr! To ja. Telefon! Dzwonię z daleka, bo cięŜko chory na pomoc czeka. - Drr! To ja, Telefon! StraŜacy, śpieszcie do samochodów: Pali się w mieście! - Drr! To ja, Telefon! Dzwonię do pana, bo pan polecił zbudzić się z rana. - Drr! To ja, Telefon! Chcę przy niedzieli zaprosić ciebie do cioci Heli. - Drr! To ja, telefon! W waŜnych sprawach dzwonię. Dzięki mnie ma człowiek Ŝycie ułatwione.

Zdrowie Wszystkie dzieci chcą być zdrowe Wiosną, latem czy jesienią I dlatego o tej porze witaminy sobie cenią. Tomek zjada liść sałaty, Jabłko chrupie mała Ania, A rzodkiewki i ogórki Na surówkę potnie Hania. Grześ surówkę palcem trąca Wcale miska go nie nęci. Zjadaj Grzesiu, będziesz zdrowy Trzeba tylko trochę chęci. Zjedz surówkę to urośniesz - ale Grzesio robi miny

RóŜne…

326

i nie wierzy, ze w tej misce siedzą same witaminy Zegar Idzie zegar cyku, cyku. Nie ustaje dniem i nocą. Czas odmierza równiuteńko. Na co? Po co? Na co? Po co? śebyś w porę wstał z łóŜeczka. Zjadł śniadanie bez pośpiechu. I nie pędził do przedszkola aŜ zabraknie oddechu

Zegar Na najwyŜszej w mieście wieŜy, Wisi zegar i czas mierzy. Wszyscy doń szacunek mają I na niego spoglądają. On się z tego bardzo cieszy I dla tego się nie spieszy. Wskazówkami wymachuje I godziny pokazuje. Najweselej do nas mruga, Kiedy jest za dziesięć druga. Smutny jednak on się staje, Gdy przemija pora bajek. Dzieci kładą się do spania, Zegar bliski jest płakania. Kiedy ciemna noc zagości, Zegar przestaje się złościć. Wtedy sen poduszka kryje, A on po cichutku bije.

RóŜne…

327

Lewa strona I dlatego: Nim nadstawię lewe ucho; Zanim tupnę lewą nóŜką albo zmruŜę lewe oczko, kładę rękę na serduszko, które z lewej strony bije. I juŜ więcej się nie mylę! Ręka lewa, ręka prawa: KaŜde dziecko o tym wie śe jak ja- ma ręce dwie. Ale która z nich jest lewa? Albo oko-które lewe? Powiem wam Ŝe czasem nie wiem! „Liczę i ćwiczę” –zabawa przy rymowance: Na raz-przysiad, Dwa-w przód krok, Na trzy-obrót, Cztery-skok. Raz i dwa-od nowa liczę. Trzy i cztery-dalej ćwiczę!

10 przykazań bezpiecznego przedszkolaka

KaŜdy przedszkolak powinien bawić się bezpiecznie i działać rozsądnie.

Przykazanie 1 „ UWAGA PALI SIĘ” kiedy przedszkolak zauwaŜy poŜar w okolicy, u sąsiada, w swoim domu to dzwoni do straŜy poŜarnej podając numer 998, albo dzwoniąc z telefonu komórkowego podaje numer 112.

Przykazanie 2

„ BIEDNE ZWIERZĘTA”- bezpieczny przedszkolak nie dotyka obcych zwierząt, bo wie, Ŝe mogą być chore, groźne dla otoczenia.

RóŜne…

328

Przykazanie 3 „ STRZELAJ GOLA”- kaŜdy wie, ze gra w piłkę jest świetną zabawą, ale jeśli będzie bawił się zbyt blisko drogi moŜe być przyczyną wypadku lub sam ulegnie wypadkowi. Bezpieczne przedszkolaki bawią się na placu zabaw lub boisku szkolnym.

Przykazanie 4

„PAŁKA ZAPAŁKA DWA KIJE”- kaŜdy przedszkolak wie, ze nie naleŜy się bawić zapałkami, bo moŜna spowodować poŜar.

Przykazanie 5

„TABLETKI, DRAśETKI, SYROPY”- lekarstwa mają róŜną postać, czasami wyglądają jak cukierki. Bezpieczny przedszkolak nie leczy się sam. Jeśli się źle czuje informuje o tym dorosłych.

Przykazanie 6

„PANI NIE JEST MOJĄ CIOCIĄ, PAN NIE JEST MOIM WUJKIEM” bezpieczny przedszkolak jest bardzo ostroŜny w kontaktach z nieznajomymi, unika z nimi rozmów. Nigdy nie podaje im swojego adresu, nie wsiada z nieznajomymi do samochodu.

Przykazanie 7

„ MOJE CIAŁO NALEśY DO MNIE”- nikt nie ma prawa robić z nim nic, na co przedszkolak nie ma ochoty. O ciało trzeba dbać, jeść i pić zdrowe rzeczy, ubierać się odpowiednio do pogody, duŜo się ruszać i odpoczywać. Bezpieczny przedszkolak wie, Ŝe nie naleŜy milczeć jeśli dzieciom dzieje się krzywda!

Przykazanie 8

„ UWAGA! WYPADEK NA DRODZE”- przedszkolak potrafi pomóc poszkodowanemu, wzywa pogotowie ratunkowe, umie przecieŜ korzystać z telefonu. Wybiera numer 999 i informuje pogotowie ratunkowe o zaistniałej sytuacji.

Przykazanie 9

„ UWAGA! NIEZNANE SUBSTANCJE” bezpieczny przedszkolak wie, Ŝe nie naleŜy przyjmować prezentów od nieznajomych osób, szczególnie cukierków. Wie, ze nie wolno wąchać, jeść ani lizać nieznanych substancji, bo moŜe to być trucizna lub narkotyki.

Przykazanie 10

„UWIELBIAM ZABAWY W WODZIE”- bezpieczny przedszkolak wie, Ŝe nie kaŜde miejsce nadaje się do kąpieli. Woda często kryje róŜne przedmioty leŜące na dnie, a które mogą stać się przyczyną trwałego kalectwa. Bezpieczny przedszkolak kąpie się w miejscach do tego przeznaczonych, wyłącznie pod opieką dorosłych.

RóŜne…

329

Obcy Na podwórko przyszedł obcy powiedzieli mali chłopcy. Chciał rozdawać im cukierki, obiecywał dwa rowerki, Ale Staś i Janek wiedzą no i innym tez powiedzą, śe rozmowa z takim obcym źle się skończyć moŜe. Powiedz o tym swojej mamie – ona ci pomoŜe

Sposób na laleczkę Moja mamo, z tą laleczką Nie wytrzymam chyba dłuŜej! Ciągle stoi przed lusterkiem, Ciągle tylko oczki mruŜy. To się muska, to się puszy, To sukienki wciąŜ odmienia, A co zniszczy kapeluszy! Same, same utrapienia. Ni do ksiąŜki, ni do igły, Tylko róŜne stroi miny, JuŜ doprawdy, proszę mamy, Nie wytrzymam i godziny! Klapsów chyba dam jej kilka Albo w kącie ją postawię: Dzień jest przecieŜ do roboty, A ta myśli o zabawie! Na to mama: - JuŜ ja tobie Podam sposób na laleczkę; Usiądź sobie tutaj przy mnie I do ręki weź ksiąŜeczkę. Nie zaglądaj przez dzień cały Do lusterka, ucz się ładnie, A zobaczysz, Ŝe i lalkę Do tych minek chęć opadnie.

RóŜne…

330

Chcesz poprawić swą laleczkę, Pracuj pilnie, pracuj szczerze... Bo ci powiem, moja Julciu, Ona z ciebie przykład bierze!

Smok

Na Wawelu, proszę pana Mieszkał smok, co zawsze z rana Zjadał prosię lub barana. Przy obiedzie smok połykał cztery kury lub indyka nadto krowę albo byka. Nagle raz, przy Wielkim Piątku Krzyknął Coś tu nie w porządku ! Poczuł wielki ból w Ŝołądku Potem spuchła mu wątroba, dwa migdały, płuca oba Jak choroba, to choroba ! Smok pomyślał, proszę, proszę. Nie mam zdrowia za dwa grosze Czas juŜ zostać mi jaroszem i smok biedny od tej pory By oczyścić krew i pory, jadał marchew, jadał pory, groch, selery i kapustę Wszystko z wody i nietłuste, Ŝeby kiszki były puste. Tak za roczkiem mijał roczek Smok nasz stał się jak wymoczek Wprost nie smok, lecz zwykły smoczek. Odtąd kaŜda mądra niania Dziecku daje go do ssania.

Kto z kim przestaje

Kto z kim przestaje, takim się staje. Na pewno znacie te obyczaje? Bocian po deszczu człapał piechotą, bo lubi nogi zanurzać w błoto. Świnia podobne miewa słabostki i chętnie w błoto włazi po kostki. Ona do niego szła przy sobocie Ŝeby jej pomóc nurzać się w błocie. Kwiczała, dzięki dzięki stokrotne bardzo mi słuŜą kąpiele błotne!

RóŜne…

331

Tak spotykali się wciąŜ na zmianę bocian ze świnią, świnia z bocianem. Lecz minął okres pierwszych uniesień powiało chłodem, nastała jesień I bocian starym swoim zwyczajem właśnie zamierzał rozstać się z krajem. Wtem wpadła świnia zirytowana. To w błocie byłam dobra dla pana? W błocie, w kałuŜy i nawet w bagnie a teraz pan mnie porzucić pragnie? Niech pan pomyśli co pan wyczynia? Odrzecze bocian, wiem, jestem świnia! Kto z kim przestaje, takim się staje. Rzekł. I odleciał w dalekie kraje.

Wół

Nie pamięta wół, jak cielęciem był. Nie moŜe sobie przypomnieć, martwi się, martwi się ogromnie. Czy zawsze miałem rogi? I nogi? I głowę? I wielkie oczy wołowe? Czy byłem wołkiem, czy wołem? Czy ukończyłem szkołę? Czy miałem dobrą cenzurę? Czy dostawałem w skórę? Czy dawno mi uszy wyrosły? A moŜe zawsze, zawsze, zawsze byłem dorosły? Pamiętam tak niewiele. Ach! JakieŜ ze mnie ciele!

KsięŜycowe zabawy Wieczorem wszystkie dzieci kładą się spać do łóŜka. Wtedy najlepszy przyjaciel, to miękka, puchowa poduszka. Śpią na regale misiaczki, pluszowa rodzina słoni, a tylko księŜyc za oknem na niebie gwiazdeczki goni. I do frywolnej zabawy ma on ogromny zapał, gdyŜ przez dzień calutki, za horyzontem chrapał.

RóŜne…

332

Kometa Kometa, kiedy rano wstanie, DuŜo czasu poświęca, Na włosów czesanie. KaŜdy podziwia, Jej piękno na niebie. GdyŜ ten śliczny warkocz, Uplotła dla ciebie.

Zwierzaczki

Zwierzaczki

335

Bzz… Bzzz... leci, leci mucha do (tu imię dziecka, np. Adasia) ucha - Adaś śpi... bzzz... leci, leci pszczoła do Adasia czoła - Adaś śpi... bzzz... leci, leci osa do Adasia nosa - Adaś śpi... bzzz... leci, leci bąk tłuściutki do Adasia bródki - a tuś mi!

Baran

Przyszedł baran do barana I powiada: "Proszę pana, Nogi bolą mnie od rana, Pan mnie weźmie na barana." Baran tylko głową kręci: "Nosić pana nie mam chęci, Ale znam pewnego wilka, Który nosił razy kilka." Trwoga padła na barany: "Dobrze pomyśl, mój kochany, Wiesz, co było swego czasu? Nie wywołuj wilka z lasu!" Baran słysząc to zbaraniał, Baran dłuŜej się nie wzbraniał, I - choć rzecz to niesłychana - Wziął barana na barana.

Dzik Co to będzie, co to będzie? Pochowały się Ŝołędzie. Martwię się i co tu kryć, nieustannie muszę ryć. Węszę, chrząkam, drepczę w koło, moŜe lepiej iść do zoo? Wezmę chyba swego synka, bo to grzeczna, czysta świnka.

Zwierzaczki

336

JeŜ Krótkie nóŜki, długi ryjek, Ostre kolce ciało kryją. Ach, cóŜ to za groźny zwierz? To jest jeŜ, malutki jeŜ. Węszy noskiem w lewo, w prawo, To pod listkiem, to pod trawą, Gdzie się kryje dobry łup. Drepcze mały jeŜ – tup, tup. Drepcze poprzez lasu gąszcze, Łapie myszy, węŜe, chrząszcze… Gdy zimowe przyjdą dni, Zagrzebany w liściach śpi.

JeŜ Czy ktoś wierzy, czy nie wierzy, jestem sobie mały jeŜyk. Bardzo ostre igły moje, więc nikogo się nie boję. Często w cieniu sobie siedzę, jem szkodniki, spulchniam glebę. JeŜyk bardzo dobrze słyszy, w nocy umie łowić myszy. Gdy nadciąga groźna zima, smacznie w norce spać zaczynam. Pod pierzyną z suchych liści pewnie mi się lato przyśni.

JeŜyk Pan jeŜyk o czym na pewno nie wiecie Tysiące szpilek nosi na grzbiecie I na te szpilki chętnie nakłada Jesienne liście drzemiące w sadach Po co to robi? Po pierwsze z liści Sady starannie chciałby oczyścić Po drugie: kiedy nastanie zima Musi mieć z liści miękkie posłanie

Zwierzaczki

337

Pan JeŜyk

Pan jeŜyk o czym na pewno nie wiecie Tysiące szpilek nosi na grzbiecie I na te szpilki chętnie nakłada Jesienne liście drzemiące w sadach

Po co to robi? Po pierwsze z liści Sady starannie chciałby oczyścić Po drugie: kiedy nastanie zima Musi mieć z liści miękkie posłanie

JeŜ- zabawa dla dzieci Wszyscy siedzą w kole i mówią: "Na dywanie siedzi jeŜ co on robi to my teŜ"- dziecko które jest jeŜem, siedzi w środku, pokazuje coś - reszta powtarza, potem dzieci mówią dalej: "My lubimy bardzo jeŜe niech innego nam wybierze" Dziecko jeŜ mówi: "Ja jestem jeŜ i lubię (Anię) teŜ" - wybiera dziecko do środka na swoje miejsce i od początku...

Kangur

Jakie pan ma stopy duŜe, Panie kangurze! Wiadomo, dlatego kangury W skarpetkach robią dziury.

Koń Na pastwisku pasie się koń, mały gawron woła doń: -kto jest większy ja czy ty? -A ten koń ze śmiechu rŜy: -hi,hi,hi,!

Zwierzaczki

338

Kogut To jest taki budzik, który rano budzi ludzi. -Jak ich budzisz,koguciku? -Pieje głośno: -Kukuryku!

Kot Kot na myszkę ma ochotę. Myszko, schowaj się przedkotem, bo juŜ miałczy, Ŝe cię miał. -Miałeś myszkę?... -Miau! Miau! Miau!

Kotek

Miauczy kotek: miau! - Coś ty, kotku, miał? - Miałem ja miseczkę mleczka, Teraz pusta juŜ miseczka, A jeszcze bym chciał. Wzdycha kotek: o! - Co ci, kotku, co? - Śniła mi się wielka rzeka, Wielka rzeka pełna mleka AŜ po samo dno. Pisnął kotek: piii... - Pij, koteczku, pij! ...Skulił ogon, zmruŜył ślipie, Śpi - i we śnie mleczko chlipie, Bo znów mu się śni.

Zwierzaczki

339

Kotek Małe kółeczko, duŜe kółeczko jedno ucho, drugie ucho trzy wąsiki z lewej strony trzy wąsiki z prawej strony ogonek zakręcony i jest kotek tyłem odwrócony

Kocie postanowienie Nie uwierzysz, w co usłyszysz. Kot juŜ nie chce łapać myszy. Od dziś co dzień, kiedy wstanie, Mleko chce pić na śniadanie. -I co ranek miska mleka, Przy mym łóŜku niechaj czeka. Mleko daje zęby białe, No i zdrowie doskonałe.- Tak rozgłosił wszystkim w koło. Myszom jest teraz wesoło. Jednak przewaŜnie w soboty, Za myszami biegną koty. Gdy to widzisz - bez obawy, Myszy gonią dla zabawy!

Krokodyl

Skąd ty jesteś, krokodylu? Ja? Znad Nilu. Wypuść mnie na kilka chwil, To zawiozę cię nad Nil.

Koza Pudełeczko, cztery nóŜki szyja, łebek i dwa róŜki oko, ogon, teraz wiecie Ŝe to koza ma być przecieŜ

Zwierzaczki

340

Krowa Za oborą ryczy krowa: -mucha chce mnie zdenerwować! Ty świntucho, ty wstręciucho, precz od mleka brudna- Muu-muuu-mucho!

Tylko nic nie mówcie krowie Nabiał produkt smaczny, zdrowy. Dostajemy go od krowy. Tylko nic nie mówcie krowie! Jak krowa o tym dowie, to się jej przewróci w głowie i gotowa narozrabiać… I przestanie nabiał dawać, czyli masło, mleko, Sery i śmietanę na desery! No i jajka. Co ja baję? PrzecieŜ jajka kura daje… Tylko nic nie mówcie kurze!

Kura Wyszła kura na podwórze, spodobało się tam kurze. Na podwórzu duŜo kurzu, piórko, trawka i sadzawka... Kamyk, kwiatek i dŜdŜownica - jaka piękna okolica... Drapu drap jedną z łap,

Zwierzaczki

341

jest robaczek to go cap! Drapu drapu łapką w kurzu, jak tu pięknie na podwórzu!

Lew

Sroga mina, wielka grzywa, kto juŜ wie, jak się nazywam? Główną z moich kocich ról jest panować jako król. Bardzo czuję się zmęczony, boli głowa od korony. Chyba warto iść z postępem, więc zostanę prezydentem.

Lis

Rudy ojciec, rudy dziadek, Rudy ogon - to mój spadek, A ja jestem rudy lis. Ruszaj stąd, bo będę gryzł.

Małpa

Małpy skaczą niedościgle, Małpy robią małpie figle, Niech pan spojrzy na pawiana: Co za małpa, proszę pana!

Myszka KtóŜ to dziury w serze wygryzł? -Myszka piszczy, Ŝe to tygrys! -MoŜe jakiś inny zwierz? -zapiszczała: -piiiisz, co chcesz!

Myszka Na przypiecku siedzi sobie myszka Skąd się wzięła? Z dziury w ścianie wyszła

Zwierzaczki

342

Wąsem kręci i zamiata kącik Kotu dzisiaj spokój święty zmąci Miód wyleje, worek z kaszą przetnie I dzień mysi myszce minie świetnie!

Niedźwiedź

Proszę państwa, oto miś. Miś jest bardzo grzeczny dziś, Chętnie państwu łapę poda. Nie chce podać? A to szkoda.

Na wyspach Bergamutach

Na wyspach Bergamutach Podobno jest kot w butach, Widziano takŜe osła, Którego mrówka niosła, Jest kura samograjka Znosząca złote jajka, Na dębach rosną jabłka W gronostajowych czapkach, Jest i wieloryb stary, Co nosi okulary, Uczone są łososie W pomidorowym sosie I tresowane szczury Na szczycie szklanej góry, Jest słoń z trąbami dwiema I tylko... wysp tych nie ma.

Zwierzaczki

343

O owieczce Jestem w górach na wycieczce. Grzecznie kłaniam się owieczce. -Owieczko, jesteś grzeczną córeczką? -Meee... -Owieczko, byłaś kiedyś nad rzeczką? -Meee... -Owieczko, dać ci ciasteczko? -Meee... -Owieczko, lubisz ty mleczko? -Meee... Choć słownictwo masz ubogie, porozmawiam z tobą sobie!

Papuga

PapuŜko, papuŜko, Powiedz mi coś na uszko. Nic nie powiem, boś ty plotkarz, Powtórzysz kaŜdemu, kogo spotkasz.

Pantera

Pantera jest cała w cętki, A przy tym ma bieg taki prędki, śe chociaŜ tego nie lubi, Biegnąc - własne cętki gubi.

Pies Witam pana, panie psie, porozmawiać z panem chcę. -Gdybyś pieski językznał, to byś do mnie szczekał: -hau!hau!hau!

Zwierzaczki

344

Renifer Przyszły dwie panie do renifera. Renifer na nie spoziera I rzecze z galanterią: Bardzo mi przyjemnie, śe będą panie miały rękawiczki ze mnie

Rybka Złota rybko, powiedz szybko, czy ty umiesz mówić, rybko? Otwórz pyszczek, potem stul -ico powiesz? -Bul!Bul!Bul!

Struś

Struś ze strachu Ciągle głowę chowa w piachu, Więc ma opinię mazgaja. A nadto znosi jaja wielkości strusiego jaja.

Słoń

Ten słoń nazywa się Bombi. Ma trąbę, lecz na niej nie trąbi. Dlaczego? Nie bądź ciekawy - To jego prywatne sprawy.

Świnka

- Chodźmy bawić się do Oli! - Niee, jej mama nie pozwoli! Tylko nie mów nic nikomu! Oni mają świnkę w domu! - Co ty mówisz? Jaką świnkę? Czy ma ryjek i szczecinkę? Czym ją karmią? Cukierkami? Czemu bawią się z nią sami? - Popatrz w okno! Tam jest świnka! - To nie świnka, to dziewczynka! Siedzi smutna, zapuchnięta, wielką chustką owinięta. - Właśnie przyszła od doktora. Ona jest na świnkę chora!

Zwierzaczki

345

Tygrys

"Co słychać, panie tygrysie?" "A nic. Nudzi mi się." "Czy chciałby pan wyjść zza tych krat?" "Pewnie. Przynajmniej bym pana zjadł."

Wielbłąd Wielbłąd na piaskach pustyni Ŝyje, ma on i nogi, i ogon, i szyję. No i coś jeszcze, moje drogie skarby: ma on dwa duŜe, przepiękne garby! Po co mu garby? Bo gdy w drogę rusza i pośród piasków dopada go susza, to go nie martwią kaprysy pogody, bo ma w tych garbach mnóstwo smacznej wody.

Wielbłąd

Wielbłąd dźwiga swe dwa garby Niczym dwa największe skarby I jest w bardzo złym humorze, śe trzeciego mieć nie moŜe.

Wiewióreczka Wiewióreczka ruda, mała u krasnala w dziupli mieszka. Pod przysięgą obiecała czynsz wypłacać mu w orzeszkach. Wiedzie się jej coraz gorzej, bo z dnia na dzień droŜszy orzech. I się martwi owym czynszem. - Czym go spłacę, czymŜe, czymŜe? Czy mi mieszkać skrzat pozwoli? Więc gdy w parku na spacerze, spotkasz to maleńkie zwierzę, proszę, pomóŜ mu w niedoli!

Zwierzaczki

346

Wróbelek Wróbelek jest bardzo malutki, ma swoje zmartwienia i smutki. I chociaŜ nikt mu nie wierzy, nie ćwierka tak jak naleŜy... -„Wcir wcir ćwierkam sobie codziennie. Wcir wcir ...ptaszki śmieją się ze mnie. Nie mówią juŜ do mnie: Ćwirćwirku, lecz krzyczą: „Witaj, Wcirwcirku!” Wróbelek ma główkę malutką, a pamięć ma dobrą lecz krótką. „Ćwir ćwir” ćwiczy w noce i we dnie i lata na ĆWIRLOGOPEDIĘ!

Wilk

Powiem ci w słowach kilku, Co myślę o tym wilku: Gdyby nie był na obrazku, Zaraz by cię zjadł, głuptasku

Zebra

ChociaŜ wstaję wcześnie rano, nie rozstaję się z piŜamą, przez calutki boŜy dzień, bliska mi jak własny cień. Jestem dzielna niesłychanie, jak koń biegam po sawannie i troszeczkę się przechwalam, Ŝe nie chodzę do kowala.

Zwierzaczki

347

Zebra

Czy ta zebra jest prawdziwa? Czy to tak naprawdę bywa? Czy teŜ malarz z boŜej łaski Pomalował osła w paski?

śubr

Pozwólcie przedstawić sobie: Pan Ŝubr we własnej osobie. No, pokaŜ się, Ŝubrze. ZróbŜe Minę uprzejmą, Ŝubrze.

śółw śółw chciał pojechać koleją, Lecz koleje nie tanieją. śółwiowi szkoda pieniędzy: Pójdę pieszo, będę prędzej.

śyrafa śyrafa tym głównie Ŝyje, śe w górę wyciąga szyję. A ja zazdroszczę Ŝyrafie, Ja nie potrafię

Zwierzęta na wycieczce W ZOO dziś dzień uroczysty na wycieczkę idą wszyscy Jest Ŝyrafa, są dwa słonie Małpki dwie i cztery konie Idzie gruby hipopotam Stąpa cięŜko chlapie błotem AŜ oburza się Pan zebra - Czemu Pan o innych nie dba? Nagle zgrzyt i huk świst Na chodniku słychać pisk Mały bocian z Ŝółwiem małym Przez ulicę przebiec chciał - Jak to moŜna? – krzyczą słonie

Zwierzaczki

348

- PrzecieŜ światło jest czerwone! Zaskrzeczała więc papuga - Gdy czerwone oczkiem mruga musisz stać i czekać moment Ŝeby przejść na drugą stronę potem zmiana – moŜesz iść bo zielone jest jak liść przez ulicę przechodź raźnie nie ociągaj się! OdwaŜnie!

Zoo Opowiem teraz o mojej wycieczce do Zoo, był tam lew miał potęŜny ziew, była zebra która Ŝebra, był wielbłąd z garbami dwoma i zębami kilkoma, węŜe teŜ tam były i się ze śmiechu ryły, spotkałem tam strusia- małego dzidziusia, a na koniec wycieczki zauwaŜyłem dwie beczki.

Zoo

Matołek raz zwiedzał zoo I wołał co chwila: O-o! Jaka brzydka papuga! śyrafa jest za długa! Słoń za wysoki! A po co komu te foki? Zebra ma farbowane Ŝebra! Tygrys Chętnie by mnie stąd wygryzł! Na, a zajrzyjmy pod daszek: śółw - tuś, bratku, tuś! A to? Ptaszek. Niezły ptaszek - Struś! Wreszcie zbliŜa się do wielbłąda, UwaŜnie mu się przygląda I powiada wskazując na niego przez kraty: Owszem, niezły. Niczego! Szkoda tylko, Ŝe garbaty!

Zabawy tradycyjne i adaptacyjne

Zabawy tradycyjne

351

Zabawy tradycyjne

Coraz częściej w przedszkolach bawimy się z dziećmi w zabawy tradycyjne. To bardzo dobrze, poniewaŜ poprzez zabawy tradycyjne stymulujemy rozwój czynności motorycznych, sensorycznych, społecznych, intelektualnych i językowych dzieci przedszkolnych. Dzieci uczestnicząc w zabawach tradycyjnych: - poznają jej przebieg, - przyswajają sobie zasady zabawy, - muszą umieć przewidywać, - uczą się cierpliwie czekać na swoją kolej, - uczą się naśladować wybranego przewodnika zabawy, - uczą się podejmować decyzje, - poznają tradycyjne zabawy polskie, - uczą się przy okazji o regionach naszego kraju. …. Oto kilka wybranych przykładów zabaw:

� Koło młyńskie

Koło młyńskie za cztery reńskie Kółko nam się połamało Cztery reńskie kosztowało A my wszyscy bęc!

Połączone koło wiruje przy śpiewie. Przy słowie „bęc” dzieci padają na podłogę, trzymając się za ręce. Następnie wstają i zabawa zaczyna się na nowo.

� Lata ptaszek po ulicy

Lata ptaszek po ulicy Szuka sobie ziarn pszenicy A ja sobie stoję w kole I wybieram kogo wolę. A ty ptaszku, spiesz się spiesz. Kogo lubisz tego bierz!

Koło wiruje przy śpiewie. Wybrane dziecko – ptaszek stojące w jego środku dobiera sobie partnera do tańca. Później następuje zmiana.

Zabawy tradycyjne

352

� Stary niedźwiedź

Wstał niedźwiedź zuchwały Stary niedźwiedź mocna śpi Stary niedźwiedź mocno śpi My go nie budzimy, bo się go boimy Jak się zbudzi będzie zły! Pierwsza godzina niedźwiedź śpi Druga godzina niedźwiedź chrapie Trzecia godzina niedźwiedź łapie!

Koło wędruje przy śpiewie. Wybrane dziecko – niedźwiedź kuca w środku koła z zasłoniętymi oczami. Niedźwiedź budzi się przy słowach piosenki „trzecia godzina niedźwiedź łapie” i zaczyna gonić uciekające dzieci. Złapane dziecko jest niedźwiedziem. Zabawa trwa nadal.

�Ojciec Wirgiliusz

Ojciec Wirgiliusz uczył dzieci swoje A miał ich wszystkich sto dwadzieścia troje HejŜe dzieci, hejŜe ha, hejŜe ha, hejŜe ha Róbcie wszystko to co ja, to co ja, to co ja.

Połączone koło wiruje przy śpiewie. Jedno z dzieci stoi w środku koło – jest ojcem Wirgiliuszem. Wykonuje gest lub ruch, który naśladuje reszta dzieci. Następnie wybiera innego Ojca Wirgiliusza i zabawa trwa nadal.

� Mam chusteczkę haftowaną

Mam chusteczkę haftowaną, co ma cztery rogi. Kogo kocham, kogo lubię rzucę mu pod nogi. Tej nie kocham, tej nie lubię, tej nie pocałuję. A chusteczkę haftowaną tobie podaruję.

Dzieci ustawione w kole. Jedno z nich jest na środku z chusteczką w ręku. Dziecko obraca się w przeciwnym kierunku niŜ koło. Na słowa „tej nie

kocham, tej nie lubię, tej nie pocałuję.” – macha chusteczką w kierunku dzieci. Na koniec piosenki daruje wybranemu dziecku chusteczkę i zabawa trwa nadal.

Zabawy tradycyjne

353

� W poniedziałek rano

W poniedziałek rano kosił ojciec siano Kosił ojciec kosił ja, kosiliśmy obydwa.

W środku koła wybrane dziecko jest ojcem i wykonuje gesty odpowiednie do słów piosenki. Dzieci w takt melodii naśladują ruchy ojca. W następnych zwrotkach dzieci kolejno zmieniają dni tygodnia i czynności „grabił”, „suszył”, „ zwoził”.

� Konopki

Bawmy się w konopki, w konopki Ale małe snopki, ale małe snopki Hop hop, mało nas i ty Kasiu chodź do nas.

Koło krąŜy przy śpiewie. Dwoje dzieci wiruje w środku. Po kaŜdej zwrotce przyłącza się do nich dziecko wymienione po imieniu w piosence.

� Nie chcę cię …

Nie chcę cię, nie chcę cię, nie chcę cię znać Chodź do mnie, chodź do mnie rączkę mi daj Prawą mi daj, lewą mi daj i juŜ się na mnie nie gniewaj. Prawą mi daj, lewą mi daj i juŜ się na mnie nie gniewaj.

Dzieci ustawione parami do siebie. Na słowa „nie chcę cię, nie chcę cię,

nie chcę cię znać” wykonują ręką gest wskazujący odejście i odsuwają się od siebie. Na słowa „chodź do mnie, chodź do mnie rączkę mi daj”

przysuwają się do siebie jednocześnie wskazują ręką gest „chodź”. Podają sobie ręce jak w piosence i obracają się dookoła.

� Nitko Nitko, nitko, hej niteczko Zwijaj mi się równiuteńko W ładny kłębek mi się zwiń Tylko mi się nie rozerwij. Nitko, nitko , hej niteczko Rozwijaj się równiuteńko W ładne kółko się rozwiń Tylko mi się nie rozerwij.

Zabawy tradycyjne

354

Dzieci ustawione w szeregu trzymają się za ręce. Jedno prowadzi. Rząd zwija się podczas śpiewania wokół niego. Gdy dzieci śpiewają drugą zwrotkę, rząd się rozwija.

� Karuzela

Chłopcy, dziewczęta, dalej śpieszmy się Karuzela czeka wzywa nas z daleka Starsi juŜ poszli, a młodsi jeszcze nie. Hej hop sa sa jak ona szybko mknie Hej dalej, dalej do zabawy śpieszmy się.

Dzieci tworzą dwa koła, jedno wewnątrz drugiego. Koła poruszają się w przeciwnych kierunkach cwałem bocznym. Nauczycielka inscenizuje piosenkę w dowolny sposób.

� Mało nas

Mało nas, mało na do pieczenia chleba Jeszcze nam, jeszcze nam Pawła tu potrzeba DuŜo nas, duŜo nas do pieczenia chleba Więc juŜ nam, więc juŜ nam Pawła nie potrzeba.

Zabawa podobna do „Bawmy się w Konopki”. Gdy koło jest ostatecznie duŜe wówczas dzieci wymieniane z imienia odłączają się.

Zabawy adaptacyjne

355

Zabawy adaptacyjne

� Balonik

Baloniku mój malutki Rośnij duŜy, okrąglutki Balon rośnie, Ŝe aŜ strach, Przebrał miarę, no i… trach!

Dzieci trzymają się za ręce, tworząc koło. Wypowiadają słowa wierszyka i jednocześnie cofają się. Koło robi się coraz większe, aŜ się rozpada i dzieci upadają na podłogę.

� „Dwa kółeczka” – zabawa z piosenką

Dzieci robią dwa kółeczka. Mniejsze kółeczko „wchodzi” do środka. Wspólnie śpiewają piosenkę:

Patrzcie, patrzcie jak wesoło dwa kółeczka krąŜą w koło. Dwa kółeczka krąŜą wraz o jak rzesz to cieszy nas. Dwa kółeczka krąŜą wraz o jak rzesz to cieszy nas. W prawo, w lewo się zwracamy, dookoła obracamy. Lewą nóŜką tupnę raz i do tego klasnę wraz. Prawą nóŜką tupnę raz i do tego klasnę wraz. Patrzcie, patrzcie jak wesoło krasnoludki krąŜą w koło. Krasnoludki krąŜą wraz o jak rzesz to cieszy nas. Krasnoludki krąŜą wraz o jak rzesz to cieszy nas. W prawo, w lewo się zwracamy, dookoła obracamy. Lewą nóŜką tupnę raz i do tego klasnę wraz. Prawą nóŜką tupnę raz i do tego klasnę wraz. Patrzcie, patrzcie jak wesoło wielkoludy krąŜą w koło. Wielkoludy krąŜą wraz o jak rzesz to cieszy nas. Wielkoludy krąŜą wraz o jak rzesz to cieszy nas. W prawo, w lewo się zwracamy,

Zabawy adaptacyjne

356

dookoła obracamy. Lewą nóŜką tupnę raz i do tego klasnę wraz. Prawą nóŜką tupnę raz i do tego klasnę wraz.

� Dwóm tańczyć się zachciało

Dwóm tańczyć się zachciało, zachciało, zachciało (dzieci w parach, ze skrzyŜowanymi rękoma, tańczą obracając się) Lecz im się nie udało, fari, fari, faro. Kłócili się ze sobą, ze sobą, ze sobą, (dzieci zatrzymują się i delikatnie pociągają się za ręce) Ja nie chce tańczyć z Tobą, fari, fari, faro (dzieci wykonują gest odpychania się od siebie) Poszukam więc innego, innego, innego, (dzieci rozchodzą się i szukają innego partnera) Do tańca zdolniejszego, fari, fari, faro. (dzieci tańczą z nowym partnerem)

� (Imię dziecka) chce pojechać w daleki świat

(imię dziecka) chce pojechać hen, w szeroki świat Ale mama głośno płacze, Ŝe juŜ (imię dziecka) nie zobaczy.(imię dziecka) się odwróci i do mamy wróci.

Dzieci stoją w kole, zwróceni plecami do środka. Na słowo: wróci wymienione dziecko zwraca się twarzą do środka i tańczy. Nauczycielka wymienia kolejno wszystkie dzieci, aby pod koniec zabawy były zwrócone przodem do koła.

� Jawor, jawor

Jawor, jawor Jaworowi ludzie Co wy tu robicie? Budujemy mosty Dla pana starosty. Tysiąc koni przepuszczamy, A jednego zatrzymamy. 2x

Zabawy adaptacyjne

357

Przebieg: Dwoje dzieci staje naprzeciw siebie, podnoszą w górę ramiona i chwytają się za ręce. Pod ich uniesionymi rękoma przechodzą parami pozostali uczestnicy zabawy. Przy słowach: …a jednego zatrzymamy – dzieci opuszczają ręce, łapiąc jedną z par. Złapane osoby tworzą „nowy most”.

� Julianka

Moja Julianko Klęknij na kolanko Podeprzyj się w boczki Chwyć się za warkoczyki Umyj się, uczesz się I wybieraj kogo chcesz

Dzieci stoją w kole i śpiewają. Dziecko w środku – Julianka – wykonuje kolejno czynności wymienione w piosence, następnie wybiera inne dziecko na swoje miejsce.

� „Karuzela” – zabawa muzyczna

Dzieci ustawione w kole śpiewają:

Chłopcy, dziewczęta dalej śpieszmy się Karuzela czeka, wzywa nas z daleka. Starsi juŜ poszli, a młodsi jeszcze nie. Hej, hop sa, sa. Jak ona szybko mknie. Hej dalej, dalej do zabawy śpieszmy się.

Podczas wspólnego śpiewania piosenki, dzieci pokazują i naśladują ruch karuzeli.

� Kółko graniaste

Kółko graniaste, Czworokanciaste Kółko nam się połamało Cztery grosze kosztowało

Zabawy adaptacyjne

358

A my wszyscy, a my wszyscy Bęc, bęc, bęc, bęc!

Dzieci trzymając się za ręce i śpiewając, poruszają się dookoła. Przy słowach: A my wszyscy bęc, bęc,

bęc, bęc – upadają na podłogę

� Łabędzie

Po szerokim stawie, stawie (Dzieci tańczą w kole, trzymając się za ręce.) Pływają łabędzie (2x) (ZbliŜają się do środka koła i oddalają.) Kto pary nie złapie (Dobierają się parami) Ten niezdarą będzie (2x) Mamy, mamy (Wskazują na dziecko, które nie znalazło pary) Niezdarę takiego (2x) Co nie umiał złapać (Tańczą nadal w parach) Przyjaciela swego (2x)

� „MasaŜ grupowy”

Dzieci siedzą jeden za drugim w kręgu , masując sobie nawzajem plecy ,zgodnie z podanym poleceniem przez nauczyciela:

„Idą konie, potem słonie , potem Panie na wysokich obcasach z gryzącym pieskiem , płynie rzeka , pada deszczyk ,a potem dreszczyk....”

� „Misie”

Dzieci dobierają się parami, śpiewając piosenkę i naśladując ruchy misiów:

Misie dwa, misie dwa, misie dwa – obracają się dookoła Misie szare, misie bure obydwa – pokazują na siebie I kochają się te misie, przytulają sobie pysie – przytulają się do siebie i głaszczą po głowie. Misie szare, misie bure obydwa – obracają się dookoła.

Zabawy adaptacyjne

359

Następnie dzieci wymieniają się parami. Melodia piosenki to popularna „Kessera”

� Paluszek - zabawa z piosenką

Tu paluszek, tu paluszek - pokazujemy wskazujący palec u jednej i u drugiej ręki. Kolorowy mam fartuszek. - trzymamy się za bluzkę Tutaj rączka a tu druga - wskazujemy kolejno rączki A tu oczko do mnie mruga - wskazujemy na oczko Tu jest buźka, tu ząbeczki.- wskazujemy na buźkę i zęby Tu wpadają cukiereczki.- otwieramy buzię w pokazujemy gdzie wpadają cukierki Tu jest nóŜka i tu nóŜka. - pokazujemy kolejno nogi Chodź zatańczyć jak kaczuszka. - naśladujemy ruch kaczki

� „Pieczenie ciasta” – zabawa z piosenką.

Dzieci dobierają się parami i śpiewają piosenkę. Podczas I zwrotki pary kręcą się dookoła.

Nagle w domu zapachniało warczy mikser w słodkiej pianie, mąka czuli się z kakao, masło zwierza się śmietanie. Mniam, mniam, mniam, mniam, mniam, mniam, - głaszczą się po brzuszku Będzie pycha mówię wam. 2x – obracają się dookoła własnej osi.

Podczas II zwrotki składają ręce na krzyŜ i pociągają nimi.

śółtka razem z margaryną w polonezie i poleczce na stolnicę lekko płyną. Kto być w kuchni wtedy nie chce? Mniam, mniam, mniam, mniam, mniam, mniam, - głaszczą się po brzuszku Będzie pycha mówię wam. 2x – obracają się dookoła własnej osi.

Podczas III zwrotki robią tzw. haczyki i obracają się wspólnie.

Wszystkie tłuczki, ubijaczki, miski, łyŜki i rondelki zamieniają się w lizaczki.

Zabawy adaptacyjne

360

Wybór smaków jest tu wielki. Mniam, mniam, mniam, mniam, mniam, mniam, - głaszczą się po brzuszku Będzie pycha mówię wam. 2x obracają się dookoła własnej osi.

Podczas śpiewania IV zwrotki tańczą wspólnie w parach.

Upieczone jest juŜ złote, pulchne ciasto, znakomite. Stygnie byśmy mogli potem zjeść je sobie z apetytem. Mniam, mniam, mniam, mniam, mniam, mniam, - głaszczą się po brzuszku Będzie pycha mówię wam. 2x– obracają się dookoła własnej osi.

� Rączki do góry

Rączki do góry, nóŜki prościutkie. (dzieci podnoszą ręce w górę, następnie opuszczają je, wskazując nogi) A tak się bawią dzieci malutkie. (dzieci spacerują wkoło, trzymając się za ręce) Piłeczki skaczą prosto do góry. (dzieci podskakują) A tak po niebie pływają chmury. (dzieci zakreślają rękoma kręgi na górze) KaŜdy się robi taki malutki. (dzieci przykucają) To, proszę państwa, są krasnoludki. (dzieci łączą dłonie nad głową – jest to czapka krasnoludka)

� „Rolnik sam w dolinie” – zabawa z piosenką

Rolnik sam w dolinie, rolnik sam w dolinie. HejŜe, hejŜe, hejŜe ha, rolnik sam w dolinie. Rolnik bierze Ŝonę, rolnik bierze Ŝonę, HejŜe, hejŜe, hejŜe ha, rolnik bierze Ŝonę. śona bierze dziecko, Ŝona bierze dziecko. HejŜe, hejŜe, hejŜe ha, Ŝona bierze dziecko. Dziecko bierze nianię, dziecko bierze nianię. HejŜe, hejŜe, hejŜe ha, dziecko bierze nianię. Niania bierze kotka, niania bierze kotka. HejŜe, hejŜe, hejŜe ha, niania bierze kotka. Kotek bierze myszkę, kotek bierze myszkę. HejŜe, hejŜe, hejŜe ha, kotek bierze myszkę. Myszka bierze serek, myszka bierze serek. HejŜe, hejŜe, hejŜe ha, myszka bierze serek Ser zostaje w kole, bo nie umiał w szkole Tabliczki mnoŜenia, ani podzielenia.

Zabawy adaptacyjne

361

Koło się obraca, serek się przewraca. HejŜe, hejŜe, hejŜe ha, serek się przewraca.

Dzieci bawią się w kole, wybrane dziecko jest rolnikiem i wybiera zonę, Ŝona dziecko….Pod koniec piosenki ser wchodzi do środka, przewraca się a koło się obraca .Następnie dzieci śpiewają:

Ser będzie rolnikiem, ser będzie rolnikiem. HejŜe, hejŜe, hejŜe ha, ser będzie rolnikiem.

Zabawa rozpoczyna się od nowa.

� RóŜyczka

Stoi (imię dziecka) w czerwonym wieńcu. (dzieci spacerują dookoła, w środku koła jedno dziecko w wianku na głowie) My się kłaniamy jako ksiąŜęciu (dzieci przystają i kłaniają się) Ty, (imię dziecka), dobrze wiesz, dobrze wiesz, dobrze wiesz (dzieci klaszczą, a dziecko w środku wybiera inne dziecko i przekazuje mu wianek) Kogo kochasz, tego bierz, tego bierz.

� Tort

Nauczycielka siada w środku-kolejno kaŜdemu dziecku przydziela nazwę jednego z produktów tortu, np.: mąka, cukier, mleko, proszek do pieczenia, czekolada... tak aŜ kaŜdy będzie miał swoją nazwę. Zadanie polega na tym, aby na komendę np.: mąka wszystkie dzieci, które otrzymały taką nazwę zamieniły się miejscami. Utrudnienie polega na tym, Ŝe produkty mieszają się, np.: mąka z mlekiem. KaŜdy, kto nie znajdzie miejsca, siada na środku.

� „Witaj Aniu…”

Powitanie dzieci piosenką śpiewaną na melodię „Panie Janie” Dzieci śpiewają :

Witaj Aniu, Witaj Aniu, Pośród nas, pośród nas Wszyscy Cię kochamy, Wszyscy Cię kochamy, Bądź wśród nas, bądź wśród nas.

Zabawy adaptacyjne

362

� „Wszyscy są”

Muzyka zaprasza do biegu, na przerwę w muzyce dzieci zatrzymują się i witają z partnerem piosenką „Wszyscy są” z jednoczesnym klaskaniem w ręce partnera.

Powtórzenie zabawy; zmiana ruchu - podskoki na przerwę w muzyce, piosenka jw. (zmiana partnera).

„Wszyscy są wszyscy są, witam was, zaczynamy juŜ czas. Jestem ja. Jesteś ty, raz, dwa, trzy.”

� „Zgadnij – czyje słyszysz imię”

Jedno dziecko opuszcza krąg z poleceniem, aby po powrocie odgadło jakie imię słyszy. Pod jego nieobecność wybieramy imię dziecka z sali np. Tomek. Dzielimy je na sylaby TO-MEK na dany znak, dzieci w dwóch grupach skandują jednocześnie sylaby wybranego imienia. JeŜeli zgadujący trzykrotnie poniesie poraŜkę w odgadywaniu daje fant.

Zagadki

Zagadki

365

BAJKI

Idzie, idzie bajka w świat W czarodziejskiej szacie Przyjrzyjcie się dobrze – MoŜe ją poznacie?..

� Jest ubrana jak na bal: W długą suknię, w piękny szal Rozpuściła jasne włosy Rąbek sukni juŜ unosi Tańczy lekko na paluszkach Czy królewna to, czy wróŜka? Trzewiczek jej z nóŜki spadł! Czy juŜ teraz kaŜdy zgadł?... (Kopciuszek)

� Kto to buty widział czerwone? Chodzi w jedną, w drugą stronę, To „miau” – woła, oczy mruŜy To poprawia but zbyt duŜy Lub przy bucie sznurowadło.. KtóŜ to taki? Trudno zgadnąć?... (Kot w butach)

� Kukułeczka kuka w lesie Kto to wchodzi? Koszyk niesie A na głowie ma czapeczkę Zawiązaną na wstąŜeczkę Niesie koszyk, w tym koszyku Pełno róŜnych smakołyków (Czerwony kapturek)

� CóŜ to jest za bajka nowa? Mogą pomóc wam te słowa: „Dziś są mamy imieniny. Niespodziankę mamie zrobię Jagód zbiorę w krobki obie..” „Na jagody”

� Stoi piękny na górze Otoczony gęstwiną Mieszka z nim cud królewna Wraz z królewską rodziną (zamek)

� Nieraz w bajkach widziałem I zwiedzałem go w snach

Zagadki

366

Ale naprawdę Ci powiem: Częściej widzę go w drzwiach (zamek)

� Jakim to pojazdem, ciągniętym przez konie PodróŜowali niegdyś królowie w koronie? (karoca)

� Malutki człowieczek z waszych bajeczek (krasnoludek)

� Bajkowe panienki, nie lubią sukienki Wszystkie wolą rybi ogon I dlatego pływać mogą (syrenki)

� Fala wiślana pluskiem ją sławi Tarczą i mieczem broni Warszawy (syrena)

� Tylko cal wysokości miała ta dzieweczka Dlatego teŜ jej imię brzmiało.. (Calineczka)

� Z płatka róŜy kołderka A kołyska z orzecha Taka mała drobinka Tyle przygód ją czeka (Calineczka)

� ChociaŜ kłopoty z wilkiem miała Wyszła z opresji zdrowa i cała (Czerwony Kapturek)

� Jakie imiona mają braciszek i siostrzyczka Którzy w lesie spotkali chatkę zrobioną z pierniczka? (Jaś i Małgosia)

� Jaka to dziewczynka ma roboty wiele A na pięknym balu gubi pantofelek? (Kopciuszek)

� W jakiej bajce spotkasz dziadka z długą brodą Chałupinkę starą i sieci nad wodą? (Bajka o rybaku i złotej rybce)

� Jakie to zwierze z bajek Ma takie zwyczaje Gdy chce połknąć wnuczkę To babcie udaje? (wilk)

Zagadki

367

� Łatwo mnie poznacie Gdy wspomnicie bajkę Chodziłem tam w butach I paliłem fajkę (Kot w butach)

� Kto mieszkał w jamie tuŜ nad Wisłą I zionął ogniem jak ognisko? (Smok wawelski)

� Jaka osoba z dawnych bajek Z miotłą się wcale nie rozstaje? (czarownica)

� KaŜda królewna, a tym bardziej ona Winna uwaŜać na wrzeciona (Śpiąca królewna)

� Jakie to maluchy zawsze są brodate I cięŜko pracują tak zimą, jak latem (Krasnoludki)

� W chatce krasnoludków mieszka Prześliczna królewna.. (ŚnieŜka)

� Kto listy pisać chciał drobnym maczkiem I po to kupił raz maczku paczkę? (Kaczka Dziwaczka)

� To nie pająk, choć uŜywa sieci. Bajkę o NIM i rybce znają wszystkie dzieci.

� Pewien rybak JĄ wyłowił i darował Ŝycie... Gdy o tym opowiadacie, to do trzech liczycie...

� Zaklęć oraz innych czarów znała całą gamę. Ech co robić, wszystkie Baby takie same… (Baba Jaga)

� Uwięziony w zimnych krajach przez Królową Śniegu złą ukochana siostra Kaya… PomóŜ mi przedstawić ją. (Gerda)

Zagadki

368

KWIATY

� Kolorowe, pachnące W ogrodzie czy na łące Chętnie je zbieramy Na bukiet dla mamy (kwiaty)

� Wszyscy o niej mówią śe kwiatów królowa Bywa pąsowa, biała i róŜowa (róŜa)

� Ma złote serduszko I ciepły koŜuszek Rośnie na polankach Liliowa.. (sasanka)

� Jeszcze wszystko uśpione, Jeszcze nic nie rośnie A on śnieg przebija I mówi o wiośnie (przebiśnieg)

� Wyrósł przy drodze Na jednej nodze Wygląda jak słońce Ma ziarnek tysiące (słonecznik)

� Rośnie pod płotem Tam gdzie się kończą warzywa Omijają ją wszyscy Bo to jest.. (pokrzywa)

� Tak się dzieje ku wiośnie: jeden pada, druga pije, trzecia rośnie! (Deszcz, ziemia, roślina)

� Rośnie w ziemi do jesieni, potem w cukier się zamieni (burak)

OWOCE, WARZYWA, DRZEWA, LAS

� Zielone łódeczki, a w łódkach kuleczki Gdy się ugotują, kaŜdemu smakują (groch)

Zagadki

369

� Wyrosła na grządkach, czerwona kuleczka Choć to smakołyczek, to szczypie w języczek (rzodkiewka)

� KaŜdy odgadnie tę zagadkę Ma biały korzeń i zieloną natkę (pietruszka)

� Jakie warzywo, nawet niewielkie Wyciśnie z oczu słoną kropelkę? (cebula)

� Dobra gotowana i dobra surowa Choć nie pomarańcza, jest pomarańczowa (marchew)

� Latem w ogrodzie wyrósł zielony A zimą w beczce będzie kiszony (ogórek)

� Z soczystych liści złoŜona Okrągła głowa zielona (kapusta)

� Ma okrągły brzuszek i ogonek mały Będzie z niego na obiad barszczyk doskonały (burak)

� Ładnie pachnie Ŝółta skórka Kwaśny mają smak Zawierają witaminy, wiemy, Ŝe to.. (cytryny)

� Czerwone pachnące słonkiem malowane Przyniosę ich z lasu w lecie cały dzbanek (maliny)

� Włoskie czy laskowe – Smaczne są i zdrowe (orzechy)

� Sosnowy, dębowy, stary lub młody Rosną w nim grzyby, rosną jagody (las)

� Zawsze jestem zielona, czy zima, czy wiosna Mam sukienkę z igieł, nazywam się.. (sosna)

� Zaczynają się wakacje, Bo juŜ zakwitły.. (akacje)

Zagadki

370

� Kiedy utraciła swe liście zielone Zostały jej jeszcze korale czerwone (jarzębina)

� Wiosną na drzewie rozwija się z pąka Jesienią złoty po świecie się błąka (liść)

� Spadłem nagle z drzewa, leŜę na trawniku W brązowej koszulce, w zielonym płaszczyku (kasztan)

� Co jesienią z dębu spada? Co ze smakiem dzik zajada? (Ŝołędzie)

� W lesie go spotkasz I zdziwisz się srodze Bo ma kapelusz Ale gdzie? Na nodze! (grzyb)

� Ma kształt Ŝarówki, lecz wcale nie świeci. Gdy jest dojrzała, zjadają ją dzieci. (gruszka)

� Jesienią w sadzie się rumieni. Zerwane kupisz na straganie. Zabierz jedno do szkoły. Zjesz je na drugie śniadanie. (jabłka)

� Skórka fioletowa, a miąŜsz pod nią złoty. Smakuje wybornie wszyscy wiedzą o tym. (śliwka)

PORY ROKU

� Jak się nazywa ta pora roku Co ściele dywan zielony wokół? (wiosna)

� Łatwa to zagadka tak mi się wydaje Jaka po lecie pora nastaje? (jesień)

Zagadki

371

� Na rzekach lód, na polach śnieg Zamieć straszliwa, kiedy to bywa? (zimą)

� Jaka to pora roku rozrzuca zieleń wokół ? Kaczeńce złoci na łąkach i słucha śpiewu skowronka ?

� Weź z „pogody” pierwsze ‘o”, „a” wstaw wnet na miejsce to. Poznasz wtedy przy okazji, Jak się zwie świątynia w Azji. (pagoda)

� Na Złodzieju ponoć gore, choć ten wolałby niewidkę. Ty zwyczajną masz na czole, gdy pogody przyjdą brzydkie (czapka)

� Kolor włosów, konia maść, trzeci moŜe z drzewa spaść (kasztan)

� Czasem bywa w płaszczu złotym, kiedy indziej tonie w mgle.

Liście Ŝółte szepcą o tym, gdy jej podmuch zrzuca je (jesień)

� Eleganckie kapelusze, jedna nóŜka w ziemi tkwi. Podpowiedzieć tutaj muszę, Ŝe deszczowe lubią dni. (grzyby)

� Spis miesięcy, tygodni i dni. DuŜy – ścienny – lub mały jak dłoń. W nim dostrzegasz, jak czas biegnie i swoje plany wpisujesz teŜ doń. (kalendarz)

Zagadki

372

INNE

� Kto z was szybko powie mi Jak mam nazwać siedem dni? (tydzień)

� Zawsze jest nad nami To płacze czasami To śmieje się słońcem Albo gwiazd tysiącem (niebo)

� Widzisz je we dnie, nie widzisz w nocy Zimą grzeje słabo, latem z całej mocy (słońce)

� Złota, świetlana kula Ciepłem świat otula (słońce)

� Nie lampa i nie świeca Nocą z góry przyświeca (księŜyc)

� Unosi szybowce, popycha Ŝaglowce Obraca wiatraki – siłacz nie niego taki! (wiatr)

� Chodzi po niebie mała albo duŜa Gdy skryje słońce – świat się zachmurza (chmura)

� Konewki mu nie trzeba A podlewa kwiaty, warzywa i drzewa (deszcz)

� W szyby dzwoni Gdy chmura łzy roni (deszcz)

� Kiedy błyska, gdy ulewa Wicher wieje, łamie drzewa Znak, Ŝe idzie duŜa, Groźna, straszna.. (burza)

� Zimą polem i lasem wędruje Nocą na szybach listki maluje (mróz)

Zagadki

373

� Sypał z nieba nockę cała Wszystko wokół pobielało (śnieg)

� Śniegowe góry, po to usypane Aby się dobrze spadało z sanek (zaspy)

� Wiszą na drzwiach i na okapie Gdy słońce przygrzeje, woda z nich kapie (sople)

� Po burzy na niebie pięknie błyszczy w dali Chciałbym mieć na własność taki piękny szalik (tęcza)

� Chłodzi nas, myje nas Poi ludzi, pole, las (woda)

� Stoi na drodze, na jednej nodze. Kolorowym wzrokiem ruchem kieruje: Jednych przepuszcza, innych zatrzymuje (sygnalizator świetlny)

� Czarno- biała, w paski cała, zamiast biegać po Afryce, przejść pomaga przez ulicę (zebra)

� On wisi na ścianie, lecz nie jest obrazem, ma ciepłe Ŝeberka.. Czy w sosie? Och nie! A o co w zagadce tej chodzi tym razem, To kaŜdy, kto marznie, na pewno juŜ wie (kaloryfer) � Z rondem, lecz autem tu nie pojedziesz, leŜy na głowie – dobrze lub źle. Jest z filcu, słomki i musisz wiedzieć, Ŝe weń kowboje stroili się (kapelusz) � Po co im nosek? Myśleć by długo… A język po co, jeśli nie mówią? Lecz czemu milczą? Co tu jest grane? Bo buzie mają zasznurowane! (buty)

Zagadki

374

� W Kłodzku, Płocku i Tunisie, w San Francisco, Czchowie, Brnie – wszyscy wiedzą, jak w tenisie plac do gry nazywa się (kort) � Co ma myszka, lecz bez nory? co ma dysk i procesory? Jeszcze ekran, klawiatura – w wirtualny świat daj nura. (komputer) � Kołowrotek, Ŝyłka, haczyk towarzysza zawsze jej. Zna ją kaŜdy rybak, a czy ty znasz sens tej zagadki? (wędka) � -Co pani robi? – Cały czas płynę. - To chyba nudne? – No, odrobinę. - O jeszcze jedno panią zagadnę: dokąd to dzisiaj? – Do morza wpadnę. (rzeka) � Są tu góry – lecz jest płaska. Nie ma domów – lecz są miasta. Rzeki płyną – lecz jest sucho. Co to? Powiedz mi na ucho. (mapa) � Ma ją w sobie kłódka, choć, tak między nami, łatwiej ją zobaczyć w porcie pod Ŝaglami. (łódka) � Jaki to kot jest mój sześciolatku, który na kaŜdym Ŝegluje statku? (kotwica) � Przedzielone rzeką brzegi złączył kiedyś grzbietem swym. Pytam więc, proszę kolegi: o co chodzi w wierszu tym?

Zagadki

375

(most) � Jak się taki port nazywa, do którego banknot wpływa? (portfel) � Z kaŜdym, kto chce, się załoŜę, Ŝe ty doskonale wiesz,

jakie wyjątkowe zboŜe po literce „p” ma „sz”?

(pszenica)

� Tu nie mowa jest o buku i nie chodzi teŜ o len: na początku robi kuku, na rydzu kończy się.

(kukurydza)

� Choć na głowie ma królową Szwed z Duńczykiem w portfel chowa>

(korona)

� Cztery okna, jedna wieŜa, w wieŜy Ŝona dla rycerza. Most zwodzony, cztery bramy: co to za budowlę mamy?

(zamek) � Są powietrzne w huraganie,

dęte mają w filharmonii, pięć ma liter rozwiązanie, które znajdziesz w stadzie słoni

(trąba)

POKARMY

� Zasuszone listki, co smakują wszystkim W imbryku je zaparzamy I juŜ smaczny napój mamy (herbata)

� Ten biały napój daje zdrowie Nie moŜesz zgadnąć?

Zagadki

376

Kotek ci powie (mleko)

� Zimne, słodkie i pachnące Jemy latem w dni gorące (lody)

� Kura je zniosła, mama przyniosła Ugotowała, dzieciom podała (jajko)

� Czarna, biała, ze śmietanką, w filiŜance, w kubku, z pianką. A niektórzy, co ciekawe, kładą prosto ją na ławę. (kawa)

� Wypisują o nim bzdury, Ŝe mądrzejsze jest od kury. W wielkim świecie Ŝe się liczy. Pewnie… Chyba w jajecznicy. (jajko)

� Jak tu nazwać proszę taty biały kryształ do herbaty? (cukier)

� Biały, bryndza, ementaler, Ŝółty, kozi, feta, brie… Zanim je wymienię dalej, o czym mowa powiedz mi. (ser)

TO CO JEŹDZI

� Jedzie w górę albo w dół Zwinnie po piętrach się wspina ChociaŜ szafę przypomina (winda)

� Pędzi po szynach potwór rozpędzony Sieje złote iskry i ciągnie wagony (lokomotywa)

Zagadki

377

� śelazną szosą koła go niosą Czerwone światło zatrzyma go łatwo (pociąg)

� MoŜna wtedy jechać na nim Kiedy kręci się nogami (rower)

� Pod dowództwem kapitana Płynie po morzach i oceanach (statek)

� Jaki ptak ma skrzydła Ale nie z piórek? Bardzo wysoko wzbija się w górę (samolot)

� Do autobusu wsiadam co rano, czy ma być ładnie, czy deszcz ma lać. PasaŜerowie drzemią – ich prawo, cóŜ, ja za kółkiem nie mogę spać! (kierowca) � Przyznam, trochę nudna trasa: parter - piętro, w górę – w dół. Co poradzić, taka praca: jestem dźwigiem , lecz bez kół. (winda) � Ma maskę jak aktor w teatrze, ma dach, lecz nie jest to dom. Na czterech kółkach, popatrzcie, jak szybko odjeŜdŜa stąd. (samochód)

ZABAWKI

� Oczka zamyka i mówi „mama” Sukienki dla niej uszyjesz sama (lalka)

� Z czego moŜna zbudować Domy, mosty i wieŜe? Nie zepsujesz zabawki Choć na części rozbierzesz (klocki)

� Mają nazwy jednakowe Lecz wyglądają inaczej

Zagadki

378

Jedna tnie zębami drewno Druga po boisku skacze (piłka)

� Lata w górze, lecz na sznurze (latawiec)

� Śmiesznie skacze w dół i w górę Gdy pociągniesz go za sznurek (pajac)

� Postaw na niej jedną nogę A natychmiast rusza w drogę (hulajnoga)

� Mała deseczka na długim sznurze Raz jesteś na dole, raz jesteś na górze (huśtawka)

� Na czym jeździsz wesoło I kręcisz się wkoło? (karuzela)

� Czy znacie zabawkę, którą w karnawale Wszyscy kupują i biorą na bale? (balon)

� W jednym pudełku mieszka ich wiele A do tych krąŜków śpieszy pędzelek (farby)

� Kolorowe tanecznice, tańczą po papierze Ostre główki mają, jak się nazywają? (kredki)

� W piórniku cichutko siedzi Nie ma ręki ani nóŜki Ołówkowe ściera dróŜki (gumka)

ZAWODY

� W dzień i w nocy pracuje Chorym leki przepisuje (lekarz)

� Noszę biały czepek i biały fartuszek śeby był zdrowy, czasem ukłuć muszę (pielęgniarka)

Zagadki

379

� W białym fartuchu sprzedaje nam z półek Buteleczki, tubki, torebki pigułek (aptekarz)

� Ma biały fartuch – jak lekarz Ale nie leczy – wypieka (piekarz)

� Jak się nazywa taki lekarz Którego pacjent głośno szczeka? (weterynarz)

� Choć to nie rolnik, lecz rolę ma Często w teatrze lub w filmie gra (aktor)

� Przez ciemne chmury szybko przenika Wszyscy cenimy pana.. (lotnika)

� WciąŜ buduje domy dzielnie Wszyscy znamy jego kielnię (murarz)

� Chodzi z duŜą torbą I z tego jest znany śe nosi przekazy, listy, telegramy (listonosz)

� Las kocha szczerze Zwierzętom dobrze Ŝyczy Ma zielony mundur Bo to pan.. (leśniczy)

� Kto na skrzyŜowaniu bez obawy staje Bo ręką zatrzyma auta i tramwaje? (policjant)

� Za ladą sklepową Sprzeda to i owo (sprzedawca)

� Deska, młotek, zręczne ręce Zrobią mebli coraz więcej (stolarz)

� Kto pracuje w hełmie Pnie się po drabinie Kiedy syczy ogień I gdy woda płynie? (straŜak)

Zagadki

380

� Igła, nici i noŜyce To jej dzielne pomocnice Najpierw kroi, potem zszywa Czy juŜ wiesz, jak się nazywa? (krawcowa)

� Zrobi fryzurę, ładnie ostrzyŜe Czy juŜ wiesz kto? (fryzjer)

� Pracuje głęboko pod czarnym sufitem Ludzie palą skarby przez niego zdobyte (górnik)

� Nie jest kotem, a bez strachu Chodzi po kaŜdym dachu. Brudne ręce ma i twarz Ty go teŜ zapewne znasz (kominiarz)

W DOMU

� W małym domku sam szyby W środku woda – a w niej ryby. (akwarium)

� Oszklone ma ramki Wiszą w nim firanki (okno)

� Jak się nazywa cienka i zwiewna Sukienka dla kaŜdego okienka? (firanka)

� Otwierasz drzwi jak do mieszkania Lecz mieszkają w niej ubrania (szafa)

� Cztery nogi, jeden blat Gdyby nie on, gdzie byś jadł? (stół)

� Wszyscy na mnie spoglądają Gdy o schludny wygląd dbają (lustro)

� KrąŜy ciepła woda w Ŝeliwnych Ŝeberkach Gdy jest ciepło w domu, kaŜdy na nie zerka (kaloryfer)

� Pod sufitem gruszka świeci Znacie taką gruszkę dzieci? (Ŝarówka)

Zagadki

381

� Po materiale ślizga się wspaniale Kiedy się zepsuje, nic nie uprasuje (Ŝelazko)

� JeŜdŜę sobie pop dywanie Kiedy w domu jest sprzątanie (odkurzacz)

� Jaki aparat słowo za słowem Niesie po drucie naszą rozmowę? (telefon)

� Stoi w domu skrzynka, która jasno świeci To w niej oglądają śliczne bajki dzieci (telewizor)

� Cały czas chodzę, rankiem się trudzę Dzwonkiem ludzi budzę (budzik)

� Umieszczony za oknem Powie o kaŜdej porze Zimą czy latem O cieple na dworze (termometr)

� Gdy na deszcz się zbiera Chętnie go zabierasz (parasol)

� Jaki to pan, czytelniku drogi, kaŜdemu w domu wskakuje na nogi? (pantofel)

� To taki statek do krainy snu,

na miejscu Ŝagla – prześcieradło z lnu, a zamiast steru jest poduszka – dajmy na to… Co noc Ŝeglujesz taką fregatą. (łóŜko)

� Wybór zadań ma dość duŜy: jednym do sprzątania słuŜy

inni- choćby czarownica – lecą na niej do księŜyca. My jej nie ruszamy, gdyŜ po nią cicho siedzi mysz. (miotła)

Zagadki

382

� Ma wskazówki na tarczy,

czasem bije: bim-bam. Zerknąć tylko wystarczy i godzinę juŜ znam.

(zegar)

� GwiŜdŜe kiedy jest na gazie, gwiŜdŜe na mnie i na tatę. Trzeba będzie w takim razie iść do kuchni po herbatę (czajnik)

� Czas mu mija na leŜeniu.

Zazdrościłbym, gdyby nie to, Ŝe czasami przed świętami dobrze skórę mu przetrzepią. (dywan)

� ChociaŜ drugi jest w kolejce

(drugie danie – cóŜ, to fakt), lecz przydatny bywa wielce dzięki zębom, które ma (widelec)

ZIMA

� Jakie deski do nóg przypniesz Kiedy zima śniegiem sypnie? (narty)

� Nie mają kół, a jadą w dół Po śniegu białym, torze wspaniałym (sanki)

� Jaka to para umie w zgodzie Tańczyć i skakać tylko na lodzie? (łyŜwy)

� W oczach węgielki Z marchwi nos wielki Na śniegu stoi Ciepła się boi (bałwan)

� Zielona, z lasu wycięta Wesoło nam z nią w święta (choinka)

Zagadki

383

� Co to za kochany święty Co przynosi nam prezenty? (Mikołaj)

� Płynie rzeka statek z lodu –

mały, biały zimny ślad. Wiosna przyszła, nie ma chłodu, statek w siną płynie dal. (kra)

� Jest taki jeden, jedyny dzień w roku

(ech, dałby innych dni trzysta dni zań), gdy pierwsza gwiazdka roziskrza się w mroku, a my do świątecznych zasiadamy dań. (Wigilia)

� Wygląd ma jak morski korsarz:

zęby długie i wąs zwisa. Pisałby znakami Morse,a gdyby tylko umiał pisać (Mors)

� Jeden na choince powiesiły dzieci,

drugi blisko budy trzymać musi psa. Jeszcze przy rowerze znajdzie się i trzeci, który jak i tamte, teŜ ogniwa ma. (łańcuch)

� Z mrozu i śniegu,

i z sanek biegu ułoŜysz imię jej. W styczniowe ranki gwarzą bałwanki o porze roku tej (Zima)

ZWIERZĘTA I PTAKI

� Bywa siwy, gniady, kary Wozi ludzi i towary (koń)

� Dobre ma zwyczaje – ludziom mleko daje. (krowa)

Zagadki

384

� Zawsze blisko krowy i ogonem miele, KaŜdy juŜ odgadnie, bo to przecieŜ.. (ciele)

� W nocnej ciszy łowi myszy. (kot)

� Długi ma ogonek, oczy – jak paciorki, Gdy zobaczy kota – ucieka do norki. (mysz)

� Jest królem, lecz nie w koronie, Ma grzywę, choć nie jest koniem. (lew)

� Kot ogromny, pręgowany Bywa w cyrku – tresowany (tygrys)

� Trąbę z sobą nosi, lecz nie jest trębaczem Gdy pójdę do zoo, pewnie go zobaczę. (słoń)

� Jest wielki, garbaty Lecz potrafi jak tragarz Dźwigać cięŜki bagaŜ (wielbłąd)

� Przez całą zimę mocno śpi My go nie zbudzimy, bo się go boimy. (niedźwiedź)

� Wielki z niego budowniczy, Choć do dwóch nie umie zliczyć Nie uŜywa piły wcale Jednak jest wspaniałym drwalem (bóbr)

� W dziupli na drzewie wysoko mieszka Chcesz ją ucieszyć – daj jej orzeszka (wiewiórka)

� Dasz mu sera na pierogi? MoŜe Ci pokaŜe rogi (ślimak)

� Jest leniwy wielce, krok wolno odmierza Chodzi w kamizelce z twardego pancerza (Ŝółw)

Zagadki

385

� Ma krótkie nóŜki i mały ryjek ChociaŜ na igły, nigdy nie szyje (jeŜ)

� Skaczą po łące, pływają po wodzie śyją z bocianem w ciągłej niezgodzie (Ŝaby)

� Nad stawem, nad łąką sporo ich się zbiera KaŜda jest podobna do helikoptera (waŜki)

� Zgrabne domki w sadzie mają Miód w tych domkach wyrabiają (pszczoły)

� Bzyka koło ucha, nie osa, nie musza Kiedy cię ukłuje, bąbel wyskakuje. (komar)

� Znacie tego konika Który zawsze w trawie cyka? (konik polny)

� Wysyłają ją do nieba Po kawałek chleba (biedronka)

� Mieszka w kącie w zimie, w lecie I na muchy sieci plecie (pająk)

� Śpiewem lato nam umilają Zimą na pomoc naszą czekają (ptaki)

� Proszą o ziarenka i o okruszyny Bo są głodne w czasie zimy (ptaki)

� Ptaszek co ludziom wiosnę zwiastuje Gniazda pod dachem sobie buduje Przed deszczem nisko zatacza kółka Wiadomo wszystkim, Ŝe to.. (jaskółka)

� Co to za ptak wciąŜ stuka i puka Zawsze pod korą szkodnika szuka? (dzięcioł)

Zagadki

386

� Wiosną słyszysz jej kukanie Je gąsienice na śniadanie (kukułka)

� Powrócił do nas z dalekiej strony Ma długie nogi i dziób czerwony (bocian)

� Gdy powiesisz za oknem kawałek słoniny To one przylecą zaraz w odwiedziny (sikorki)

� Siedzi w klatce kolorowa Umie mówić róŜne słowa (papuga)

� Wielki ptak, lecz nie lata wcale Za to biega doskonale Mówią, Ŝe ze strachu Chowa głowę w piachu (struś)

� Dumny, wspaniały, kroczy swoją drogą Wszyscy podziwiają jego piękny ogon (paw)

� Chodzi po podwórku i grzebie łapami Mówią o niej ptak domowy, nazwijcie ją sami (kura)

� W kaŜdej wsi jest taki budzik Który co dzień wszystkich budzi (kogut)

� Moja chałupka- to jest skorupka! Po świecie z nią chodzę, Drzwiczki mam na nodze ... (ślimak)

� zmroku opuszcza strychy, okrąŜa zarośla, gąszcze, łowi - sprawny, zwrotny, cichy- komary, ćmy i chrabąszcze. (nietoperz)

� Nie znacie pięknej Afrykanki? Jest cała pozłocista! W zieleni bawi się w chowanki

Zagadki

387

i na fleciku śwista! (wilga)

� Lubi wodę i zielone, nóŜki bardzo krzywe ma. Gdy się zgubi, szuka mamy krzycząc głośno kwa, kwa, kwa . (kaczka)

� Głośno gdacze wśród podwórka, kto to taki ? (kurka)

� Koralami obwieszony miota się na wszystkie strony, ogon pięknie rozpostarty z tym ptaszyskiem to nie Ŝarty! (indyk)

� Tłuściutka, wspaniała kroczy jak dama biała Piórami, miękkim puchem okryta jednak jest głupia i kwita. (gęś)

� Choć ma grzebień to nigdy się nim nie czesze (kogut)

� Mimo Ŝe w chłodnym klimacie Źle się raczej czuje, To jednak na biegunach Często galopuje. (koń)

� Choć na podwórku się nie czeszą, Nie układają fryzur na grzędzie... Noszą przy sobie grzebienie wszędzie. Jest dumna ze swego noska I kręconego ogonka, I z tego, Ŝe często Ci słuŜy Jako pojemna skarbonka.

� Wybierała się z morze, ale ciągle w domu śpi. Czy poleci? Trudno orzec. MoŜe jutro lecz nie dziś (sójka)

� W rannej rosie skrzy się siatka.

- Kto to zrobił? – pytam dziadka. - Kto? – w tym miejscu dziadek chrząka – to robota jest… (pająka)

� W sen zimowy zapadł właśnie

i o beczce miodu śni.

Zagadki

388

Zanim juŜ na dobre zaśnie, któŜ to jest, powiedzcie mi. (Niedźwiedź)

� Nie pomogą strugi łez:

krzew ten zawsze będzie bez. Lecz bez czego? Nikt juŜ nie wie. Jak tak moŜna, panie krzewie… (bez)

� Zachwycamy się nim dzisiaj:

barwa skrzydeł, lotu szyk. Wtedy gdy w kokonie wisiał, nie zachwycał się nim nikt. (motyl)

� Roślina ta ponoć

raz w roku zakwita i jeśli kwiat znajdziesz, to szczęście ci da. MoŜe i prawda jest w baśni tej skryta, lecz ja w to nie wierzę, nie wierzę i tak. (paproć)

� Wszędzie cisza,

gdzie mnie sieją. Czy juŜ wszyscy rozumieją? (mak)

� Konik, lecz o siodle nie moŜe być mowy.

Choć skacze po polach, to nie koń szachowy. I do tego barwa – zielony jak trawka. Jeśli jest inaczej niech mnie złapie czkawka. (konik polny)

� Przekonywał Ŝaby ów ptak razy wiele,

Ŝe najlepszym na świecie jest Ŝab przyjacielem, śe je kocha, szanuje. Dlaczego nim gardzą? -Pan moŜe nas lubi – rzekły – my pana nie bardzo (bocian)

� UwaŜał na siebie, Ŝył bardzo ostroŜnie

i zawsze piał na czas, wskakując na murek. CóŜ z tego… Biedaczek upiekł się na roŜnie

Zagadki

389

i wcześnie owdowiał gromadę swych kurek. (kogut)

� Pewien znany wszystkim ptak

Ŝalił się mniej więcej tak: - Szczęścia nie mam za dwa grosze: stukam, pukam. Nie ma „proszę!” (dzięcioł)

� Tak to się czasem zdarza,

Ŝe coś rzekł - ten ptak powtarza. Myślą starzy, średni, młodzi: o jakiego ptaka chodzi? (papuga)

� śelazny stoi w porcie,

drewniany przy studni, część nazwy ma w Ŝurku, ptaka spotkać trudniej. Choć ktoś go podobno dziś widział na Mysiej – głowę dam, Ŝe zjadł z Ŝurawiny kisiel. (Ŝuraw)

� Słuchać wszędzie plotki takie,

Ŝe był całkiem innym ptakiem. Dzisiaj tak wygląda, bo kiedyś ktoś wystrychną go. (dudek)

� Jest taka grecka wyspa kreta,

mówią, Ŝe moja, moja nie ma co kryć. Lecz ja z wyjazdem tam co dzień zwlekam i nowy tunel zaczynam ryć. (kret)

� Lata w nocy, we dnie śpi –

i to jak! Uwierzcie mi: głową na dół, jakoś tak… Nie, z pewnością to nie ptak. (nietoperz)

� „Kij – marchewka, marchew – kijek:

jedno kusi, drugie bije”. Tak mu kładli w jego uszy,

Zagadki

390

wyciągając z kapeluszy. (królik)

� - Ja jestem taka myszka, co nie boi się wody –

przekonywał ów zwierzak mieszkańców zagrody. - śeś nie mysz – rzekli wszyscy – zdradza cię rzecz mała: ogon mianowicie. I Ŝycie w kanałach. (szczur)

� Proszę państwa, o to komik:

zamiast „k” wstaw szybko „ch”. Ujrzysz zwierza, jak na dłoni, co wypchane pysie ma. (chomik)

� Mam oś w sobie z uparciucha

i na o nazywam się. DuŜe uszy mam więc słucham: powiedz jak brzmi imię me? (osioł)

� Ich stadko – przyznajmy – jest dosyć liczne:

są te pod siodłem, są mechaniczne. A jeszcze powiem – jeśli nie wiecie – Ŝe na biegunach bywają przecieŜ. (konie)

� Jest to zwierzyna

powszechnie dość znana: ma białą wełnę i męŜa barana (owca)

� Nosił ponoć kilka razy,

aŜ ponieśli jego teŜ. lecz nie moŜe czuć urazy – kto mu kazał owce jeść? (wilk)

� Nie muuuusi móóóówić nic o muuurawie…

I tak na zielonej znajdzie się trawie. Smuuutna z muuuuchami na łące stoi myśląc: Ktoś znów mnie dzisiaj wydoi… (krowa)

� JakŜe biedak się ogoni

Zagadki

391

u krów, koni, psów i słoni… A u świnki – wieprza Ŝony bywa nieźle zakręcony. (ogon)

� - To świństwo – powiedziała ta róŜowa dama

by zagaić rozmowę przy korycie z rana. - Świństwo – powtórzyła, drapiąc się po nóŜce najpierw zamkną w chlewie, potem zamkną w puszce. (świnia)

� Tak mi właśnie płynie Ŝycie:

raz w corridzie, raz w zeszycie. Tak mijają sobie dni… CóŜ, przyjemnie byczyć się! (byk)

� W skrócie się przedstawię tak:

jak uszczypnę będzie znak. (rak)

� Zawsze noszą spodnie w pasy,

w paski surdut, w paski szelki i od Nilu do Kinszasy w paski mają kamizelki (zebry)

� Ma padlinę w jadłospisie

(są na świecie róŜne diety) ale przez to widzimisię zasępiony jest niestety. (sęp)

� By złoŜyć ikrę, drogi kolego,

płynące do Morza Sargassowego. śe tam akurat? Nie w inne

wody? CóŜ, widać mają swoje powody. (węgorz)

� Najszczęśliwsze pływają w morzu oraz w rzekach,

inne miały mniej szczęścia – te akwarium czeka. A jeszcze nad trzecimi uŜalić się pora: miły pływać w wodzie – leŜą w pomidorach. (ryby)

Zagadki

392

� Nie szukaj go w Ŝadnym muzyków rejestrze, bo – choć ma trąbę – nie gra w orkiestrze. Kiedyś nie ubrał się pora zimową i zmarzł, biedaczek, na kość. Słoniową. (słoń)

� Czy to szafa? Nie, kochani.

MoŜe rafa? TakŜe nie. Szyja długa i z cętkami, gdzieś w Afryce pasie się. (Ŝyrafa)

Bibliografia

393

Bibliografia

„Skarby jesieni” S. Szuchowa , H. Zdzitowiecka „Jesień” Czesław Janczarski „Wiosna” T. Ferenc „Wiosna” H. Banasiewicz „Rok" G.Koby „Kwiecień” W. Domeradzki „Portret wiosny " - D.Gellner „Wiosenny czarodziej"-D.Gellnerowa "Styczeń" - Ficowski Jerzy „W marcu" - Domeradzki W „W marcu" - Suchorzewska Irena „Kwiecień" - Chwastek - Latuszkowa Teresa "W kwietniu" - Domeradzki W. "Czerwiec" E.Szelburg-Zarębina Wrzesień E.szelburg-Zarembina „Kwietniu miejsce daj”- E.Szelbuurg-Zarembina „Listopad” - W. Grodzieńska „Listopad” – H. OŜogowska „Grudzień” Janusz Minkiewicz „Okrągły rok” A.Nowicki „Lipiec z pszczół kapelą” E. Szelburg - Zarembina „Styczeń” T. Ferenc „Luty” T. Ferenc „Listopad” E.Szelburg - Zarębina ,,Bukiecik dla mamy” W. Ścisłowski „Cała łąka dla mamy” B. Lewandowska „Dlaczego mamy Dzień Mamy” M. Bartkowicz ,,Do matki” W. Grodzieńska ,,Dzień Taty” M. Przewoźniak ,,Kocham go” T. Kubiak ,,Kochana Mamo” M. Szypowska ,,Mama” D. Gellnerowa ,,Mamy mamę” J. Kulmowa ,,Miłość mamy” Palo KaniŜaj - oprac. B. Lewandowska ,,O moim tacie” S. Todorski ,,Po co jest mama?” R. Przymus ,,Przed snem” J. Ratajczak „Wiersz na Dzień Matki” T. Kubiak „śyczenia” R. Przymus „Babcia” M. Terlikowska ,,Babcia” A. Kamieńska ,,Babcie bywają róŜne” I. Suchorzewska ,,Dla Dziadka” L. śarnowska ,, ,Dzień Babci” M. Terlikowska „Dziadek przyjdzie” M. Konopnicka ,,Dzień Dziadka” W. Chotomska ,,Herbatka” W. Chotomska „Kalendarz” H. Łochocka „Kiedy babcia była mała” I. Suchorzewska ,,Kto tam?” W. Chotomska ,,Mój dziadzio” A. Kamieńska „Nasza Babcia” M. Terlikowska „Niechaj dziadzio z babunią” Z. Rogoszówna ,,Przyszła do mnie babcia” T. Chudy ,,Wieczorem” R. Przymus ,,Wiersz dla babci” W. Chotomska ,,Wszystko dla babci” L. Marjańska ,,Nasza Pani” W. Grodzieńska ,,Nasza Pani” E. SkarŜyńska „Pachnący świat” Wiesław Musiałowski

Bibliografia

394

„Cudowne lekarstwo” Jan Brzewchwa „Koncert o świtaniu” Ryszard Opara -"Gałgankowy skarb" Zbigniew Lengren "Czy to zdrowo?" J. Gelchnerowa "Czystość", "Chusteczka" J. Gelchnerowa "Ręcznik" , "Mydło" F. Kabryńczuk "Grzebień" F. Kabryńczuk „ Na zdrowie” B. Lewandowska „KaŜdy po sobie sprząta” M. Terlikowska „Chory kotek" -S.Jachowicz „Lekarstwo misia" - H.Bechlerowa „Chory ząb" -J.Bechler „Czystość to zdrowie” I. Salach „Zdrowie” I Salach „Czystość” I. Salach „Brudas” Brzechwa Jan „Lekarstwo misia” Bechlerowa Helena „Czyste ręce" I.Salach „Kosz na śmieci” W. Broniewski „Mam trzy latka Suchorzewska Irena ,,Dorotka” Irena Suchorzewska Uwaga – czerwone światło” M. Terlikowska „Zegar” Ludwik Wiszniewski ”PoŜyteczne urządzenia"Cz. Janczarski „Telefon” Ryszard Przymus „śyrafa” J. Brzechwa, „śubr” J. Brzechwa „JeŜ” - Hanna Zdzitowiecka ‘Gdzie jest Mikołaj?” Dorota Gellner ,,Mikołajki” Dorota Gellner ,,Mikołajowy worek” M. Terlikowska ,,Prezent dla Mikołaja” D. Gellner „Szósty grudnia” Halina Szal „Wieczór Mikołajowy” D. Gellner „Zaczarowane drzewko” - M. Terlikowska ”Choinka w przedszkolu” Cz. Janczarski „Srebrne kolczyki” K.Wodnicka „Na złotym dywanie” - Gellner Dorota „Robimy zabawki” A.Świrszczyńska „Aniołek” Kamila Waleszkiewicz ,,Gwiazda Betlejemska” H. Golczowa „Tylko nic nie mówcie krowie” Halina Szayerowa „Polska” Czesław Janczarski Zabawy tradycyjne. Opole WOM 1991 B. Oleander „Jesienny pociąg” D. Gellner „Jesienny wiatr” H. OŜogowska „Wrzesień” J. Ficowska „Zapasy na zimę” W. Grodzieńska „Wrzesień” E. Szelburg - Zarembina „Pisanki” D. Gellner „Śmigus Dyngus” M. Terlikowska „Abecadło” J. Tuwim „Górnik-„Włodzimierz Scisłowski „Bombki”- G.Koba „A-a, kotki dwa..” .Zofia Rogoszówa ”Krakowianka” Anna Świrszczyńska ”Fryzjer” W. Chotomski ”Sposób na laleczkę” -Maria Konopnicka Baran J. Brzechwa Nasze kwiaty M. Konopnicka Ziemia Z. Nosalski