Wiersze

J a c e k B i e r u t

2 8 5#15

MOJE PÓŁ

Wstaję i taję, jem śniadanie i śpię,i wstaję, zamykam oczy przed kupowaniem.Mam ranę. Mam wielką ranę. I ramię na broń mam stare.

Leżę żołnierzem po serii zwierzeń,zwierzęciem leżę i strzępem sercem.Mnie boli wnętrze. Mnie. Mnie rwie.

J a c e k B i e r u t2 8 6

KRÓTKI WIERSZ O POEZJI

Nocą góry. Światła lepią się do liści zużytychzakrętów sprawą rwącej krwi. Miejskiejwalki. Migotliwe wyjmowanie rozdętychgwoździ wkłutych w leniwą pamięć. Grzbiety.

Podfruwanie, każdy może próbować byćSłońcem. Spod przedniej szyby parskająmałe role przydrożnych krzaków. Fałszerstwa.Opadanie kół i szkła w słynny zapach.

W radiu w tę ciszę Podsiadło jak topoeta powoli i z wadą wymowy,że pierwszym jest Świetlicki. Wjeżdżam.Za to w poezji wolę formy nieosobowe.

W i e r s z e2 87

LATO

Wiercę się po rybich śladach i ptakówflamenco spod palców mi się płoszy.Odwiedzam stare domy. Wymieniamysię oddechem. Rozmawiam z kobietą,bardziej czując smród jej papierosaniż głębin rdzę. Przypomina mi się wierszo mojej krwi, która nie należydo nikogo i nawet jadę do Kaolinuszukać go w ruinie. Leżą tam tylkopodarte bobry dziewczyn z plakatówi poprzewracane grzyby. W miejscu gdzieposadziłem drzewo rośnie las.Dziadek z Mirska, który kiedyś chciał ode mniekupić hasz, bo mu przestała wystarczać wóda,przeszedł na szamanizm, oblekł się w skóry.Ale żyje. Mojego zakopałem we własnymślubnym garniturze. Przypominał kamień.Kiedy przyszła noc, stanąłem. Odrąbaneręce ułożyłem na liściach.Jak drzewa. Z głowy puściłem korzeń.

J a c e k B i e r u t2 8 8

WOLNOŚĆ I POKÓJ Z KUCHNIĄ

Na szczura w ubraniu wziątkipełne niebezpieczeństw z konsekwencjąobleczoną słowem żywym jak karpu twojego sprzedawcy, gorętsze nawetod tych na płonącą odzież i na tęz wielbłądziej wełny. Przywołujeszkonkret i rośniesz. To może byćtak. O trzeciej ciągnął mnie do lasu koło Ligoty Małej, żeby więcej żyć, koło czwartej zasnął. O świciesam dotarłem, jak pierwszy motyl sfrunął z powiek jego sławnej strony.Trauma. Rolnik, siejąc tu ziarno,przewidział kłos, ale mnie nie przewidziałi szarańczy, jaką wniosłem,a trzeba siać bez wieloznaczności, jak spaćwe własnym domu, żeby urzędnik nie skopałci drzwi i psa nie zastrzelił, żeby szczurnie zamieszkał ci w ubraniui wziątki nie dusiły się własnymoddechem. A teraz to już i agroturystykatu padnie i nie będzie przeciw czemupłomieniami odziewać się

i stać.

W i e r s z e2 8 9

KLEINE HEUSCHEUER

Dwa ptaki wiszą przebierając wiatr.Słońce zmiękcza skały. U stóp mojej góryktoś poustawiał tabliczki zakazujące wstępupod karą. Wygrzewam się z jaszczurką.Amfiteatr białych kamieni zamarłod klangorzenia krzywych dziobów.Kiedy unoszą mi się ręce, dotyka ichciepły prąd. Ze szczelin, którymi tu dotarłem,bucha stary chłód. Wiatr porywa ptaki. Zbieramkilka patyków na ogień. Siadam w czole.Coś pod moim żebrem drży. Śpiewamprostą melodię, używając szeleszczącychgłosek. Ogień gaśnie. Śpię. Budzi mnieskrzypienie. Szron. W dole ciemno.Nie schodzę. Na szczycie widowni siedzi sowa.Patrzy mi pod mostek. Mówię do niejtyłem krtani, że tego akurat nie.

J a c e k B i e r u t2 9 0

* * *

To miało być miejsce, w którym umrą koty, a nie ja dziś albo kiedyś. Idź stąd,ty idź. Wylałem mleko, zjadłem pomidory,leżę. Leżę. Nie będę spał, nie będziesz misię śnić. Idź. Kup coś. Jakieś ładnebuty. Idź. Bieliznę. Żebym jeszcze żył. Idź.

Kup ten rok, który zleciał nam bez forsyi bez ludzi, ten dzień, kiedy odkuwałemz dachu lód. Idź. Idź stąd, ty idź. Nie będęspał, nie będziesz mi się śnić. Tylko idź.

W i e r s z e2 9 1

NA LOTNISKO WCIĄŻ ODPROWADZANO JEDNO SKRZYDŁO

Dać się złapać na kradzieży czekoladyi pójść siedzieć

na tarasie, lekko licząc latawyskrobanym dzieciom koleżanek,

jakby to była centralna komnata,która nigdy nie może być pusta,

choć ty już wiesz, że nie jesteś władcą,bo władca mówi krótko.

J a c e k B i e r u t2 9 2

* * *

To spory kraj, ale chwilowonie ma tu nic wielkiego.

lub

To duży dom, ale chwilowonie ma tu nic wielkiego.

lub

To mały wiersz, ale chwilowo.Już?

W i e r s z e2 9 3

* * *

Znaleźliśmy w lesie dziecko.Znaleźć dziecko samemuznajdując się na wykończeniuto perwersja, bo być ciąglejest trudniej, niż kreślićmiłosne układy na nasypienieczynnej kolejki, w zapachuskóry mieć słoneczne bąblei resztki wiatru z byłej bazyrolniczego kółka.

Na szczęście w porę znaleźliśmysiebie na przystanku i, mimo że zgubieni,wciąż się znajdujemy w drodze,choć żadnej drogi tu już nie mai wyjść z opresji, bo znaleźć dzieckolepiej z tobą, nawet kiedy wyjściaobstawione i nie ma drógucieczki, ani żadnej drogii przystanku.

J a c e k B i e r u t2 9 4

* * *

Wydobywa się z ziemimaszyny górnicze. Jak zostałeśpoczęty?

Pokój był pusty, tylko drabina, na niej szmat i kubeł zasyfionych pędzli.

Jeszcze sen w lesie i ucieczka grzybiarzy pewnych,że znaleźli trupa.

W i e r s z e2 9 5

* * *

Wielu zaginionych przyszło tuotoczyć się opieką. W snachto miejsce kryje zimna woda.Nikt nie zanurza stóp ani dłoni.(Góry i ryby wśród zgniłych lin.)Wielu zaginionych przyszło tuna pewno. Mają w słoiku oczyi kwaśny chleb. Morświny wyjadłymięso, nie utkwi między zębami.Nie ma już zębów. Sprawżuchw. Rozgrzewa się lód.

J a c e k B i e r u t2 9 6

WIDZĄC WSZYSTKICH NIE BĘDĄC WIDZIANYM

Wypić, usiąść na murku, palić,jeść bułkę z gołębiem, skruszyć sięwidząc wszystkich nie będąc widzianym,jakby się jechało rowerem po burzy,po grobli, bez roweru, w stanie

z lat osiemdziesiątych, kiedy wyskoczyłz autobusu w biegu, a to była noc,a to było zadupie, a to nie było dalekoi nie można się było rozpłynąćw złach, zgubić w śniegu, nie znaleźć.

W i e r s z e2 97

* * *

Można nałożyć w wierszuwiele porządków, można jezorganizować, nie będzieto czytelne dla zbytwielu, ale oprócz autoraktoś jeszcze powinien umiećje przejrzeć, tak by doszłodo oddania władzy nadładem w ogniskach stabilnychi nie. Jest dom, jest dach,na dachu jest antena. Sercemanteny są dwie śrubki w puszce,w której szumi wiatr. Wiatr jestpodróżnikiem, ale ziemia jest mała i pełna osobliwości,będących niczym innym,jak stosunkiem sił. W antenieto jest plus i minus, dla wiatruwyż i niż, dla świata kierunek światła,a nie, że jest, z nami, czy bez,dla wiersza, że aktualizuje się w nieprzewidzianym skutku.

J a c e k B i e r u t2 9 8

RUCHY POZORNE

Do tramwaju biegnie mężczyzna,trzymający nad głową gazetę,z tramwaju wybiega kobieta,trzymająca tam torebkę. Jeślirozumiesz coraz więcej, przedewszystkim coraz więcej nie rozumiesz. Bo to jest tak,wieczór z kardiologiem,sprawy serca stają się ciemne,on już nie wie, jak ono pracuje,ale nie wie dlaczego, a potem w dodatku trzeba go odprowadzićkoło tego muru i wracać samemuprzez nabrzeża, być narażonymna szereg przygód po to tylko,żeby nazajutrz mieć ciężkiemyśli i ciało, w którym mocniej bije serce, nie wiadomo po coi z jakiej przyczyny. To tak,jak ten deszcz i tramwaj,niby wszystko się rusza,ta kobieta wciąż biegnie,mężczyzna strzepuje wodę z ramion,ale spróbuj wierzyć w to bez barwy,bez światła, bez siebie.

W i e r s z e2 9 9

OGRÓD RÓŻANY

Zabiliśmy się – a parkan pięknie malowanyi brzmimy grubą frazą szpachli.Każdy dzień, kiedy śmieję siędo ciebie, to trzmiel w dziurzepo sęku. Mam na imię parkan,przemalowywany, a ty jesteś ogród.Masz na imię Farbka, a jajestem trzmiel. Reszta sięmieści w dziurze po sęku(zawstydzona, że zabiliśmy się).

J a c e k B i e r u t3 0 0

KRÓLESTWA ROZDZIELA INTENSYWNY ZAPACH

Na ścieżce w pobliżu kilka dni stało krzesło.Codziennie, przechodząc, miałem ochotę przysiąśći codziennie nie przysiadałem. Moja ochota była tym większa, że krzesło z każdym dniem byłow coraz gorszym stanie. Pewnego dnia znikło.

Podobnie koło domu, w którym nocowałem,na elektrycznych drutach nocowały szpaki.Drutów nikt nie ukradł, ale próbował, jaksię dowiedziałem. Był synem mojej gospodyni i miałpiętnaście lat. Dlatego miała wolny pokój.

W i e r s z e3 0 1

JEDYNY W TYM TOMIE WIERSZ BEZ TYTUŁU

(SAMO ŚWIATŁO)

żeby mnie było widać jak przez szybęw mieszkaniu, w którym spędziłem kiedyś noc,z każdego kąta wyłaził tam sopel i pod kocemłatwo dawał się znaleźć niezdobyty szczyt,prawdopodobnie jeden z tych sześciotysięcznikówzbyt niskich dla tych wszystkich wypraw.Jedyny uczestnik tej mojej wyprawycałą zimę codziennie ćwiczył stopodciągnięć na futrynie balkonowych drzwii dobrze wtedy dolatywał odgłos tutu, tutuprzejeżdżających pociągów. Wiozły dokądśróżnych ludzi za pieniądze i cała ta naoliwionamaszyneria pod ludzkim ciężarem dzwoniła o szybytak brudne, że właściwie było przez nie widaćsamo światło.

J a c e k B i e r u t3 0 2

BRZMIENIA SZUMÓW KORONY

DAWNO WYCIĘTEGO DRZEWA

Szadź na drzewach, a przy wejściu do domuzobaczyłem biedronkę.

Bardzo to cieszy,że tak dobrze widzę,i że była z plastiku.

W i e r s z e3 0 3

RON CARTER

Dzikie wysypisko śmieci,dzikie wysypisko ludzi. Dalej las, parcele,domki, i też śmieci. Śmieci.

Rozsypka? Odwrót? W tyle brzmi głosw słuchawce od specjalisty,który to nam będzie płacił. Stąd bas.

Wysokie parcele. Niskie pozycje. Średnie propozycje. Stać z głową w cieniu.W gołej ziemi pracować we własnym imieniu.

Bo brzmienie trzeba mieć w palcach, ale tak naprawdę w małym, ale nie że w małym palcu. Bez jaj.

I ktoś przyjeżdża specjalniepo robaki, wobec czego ledwo się trzyma na nogach i starcie

wygląda na skomplikowany balet.Jeż w otwartej lodówce w objęciach paproci.Mieć go na końcu języka. Kto ci to wyjmie z ust.

J a c e k B i e r u t3 0 4

MAPA JEST W WOZIE NA SIEDZENIU PASAŻERA

a kapsel w miejscu w którym kiedyśw wirze powietrznym kręcił się woreka ty podeszłaś prowadzić go dłoniąpo bruku na nieistniejącej żyłce

i przystanęło sporo turystów z Azji i z Europymyśląc zapewne że to uliczne popisyza pieniądze na zabawę i urocze życie

i naprawdę patrzyli bardziej na ciebieniż na ten zwariowany worek

i jeden cios powietrza to zniszczył

Wiersze wybrane z tomów: Igła (2002) Fizyka (2008) Frak Człowieka (2011)