Bron 1

Leroy BuiterGeschiedenisKlas D4V107-01-10 4 VWO

Voorwoord

Onderwerp:Nederlandse ontdekkingsreizigers in de 16e eeuw

Waarom dit onderwerp?Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik vaak documentaires heb gezien over ontdekkingsreizigers, en ik kwam de naam Willem Barentsz tegen die in de 16e eeuw Nova Zembla heeft ontdekt. Ik heb vele documentaires gezien van Nova Zembla en dit boeit mij zeer. Ontdekkingen vind ik erg interessant want bijna alle ontdekkingen zijn per toeval gedaan. Ik heb gezocht op internet om ontdekkingreizigers te vinden die ik interessant vond en in de 16e eeuw iets hebben ontdekt. Ik heb er 3 namen uitgepikt die ik het boeiendst vond en daar omheen gewerkt om een mooi werkstuk te maken.

Bron 2

Inleiding

Jacob van Roggeveen

- Wie is Jacob van Roggeveen en wat heeft hij ontdekt?- De reis van Jacob van Roggeveen- De voorouderbeelden (Maoi) - Het oorspronkelijke schift en petrogliefen.

Willem Barentsz

- Wie is Willem Barentsz en wat heeft hij ontdekt?- Hoe hebben ze de dagen op Nova Zembla volgehouden?- Wat maakte Willem Barentsz zo populair?

Abel Tasman

- Wie is Abel Tasman en wat heeft hij ontdekt?- Wat heeft hij in zijn tweede reis ontdekt?-

Jacob van Roggeveen Bron 3

Wie is Jacob van Roggeveen en wat heeft hij ontdekt?

Jacob van Roggeveen is een Nederlandse ontdekkingsreiziger die in 1721 Paaseiland heeft ontdekt. Hij heeft het eiland ‘Paaseiland’ genoemd omdat hij het op paaszondag heeft ontdekt. Hij ontdekte het eiland per toeval omdat hij met een reis bezig was naar het zuidland. Vroeger dacht men dat het zuiden van de wereld een vruchtbaar stuk was van de wereld, dus ze wisten niet dat het zuiden een onvruchtbaar koud stuk land was. Hij had zuidland niet ontdekt dus zag de tocht als een mislukking. Zijn vader hield zich bezig met een onderzoek naar zuidland die zijn zoon heeft uitgevoerd maar dus nooit heeft ontdekt. Hij maakte zijn tocht in dienst van de VOC op zoek naar zuidland.Paaseiland is één van de geïsoleerde eilanden in de wereld. (bron 3)

De reis van Jacob van Roggeveen

Hij begon zijn tocht vanaf Nederland en voer richting kaap hoorn het zuidelijkste punt van Zuid-Amerika. Daarna voer hij verder langs de Juan Fernandez eilanden en kwam toen Paaseiland tegen op zijn reis. Na zijn ontdekking voer hij verder richting Batavia (nu Jakarta) en werd daar gevangen genomen door de VOC omdat hij het alleenrecht van de VOC had doorbroken. Hij werd later alsnog vrijgelaten door de VOC en moest er gage (loon van een zeeman) worden betaald. Uiteindelijk in 1723 kwam hij terug in Nederland.

Geen bron zelf gemaakt

De voorouderbeelden (Maoi)

De Maoi zijn voorouderbeelden die zich bevinden over heel Paaseiland. De beelden zijn gemaakt uit vulkanisch gesteente en zijn wel 21 meter hoog.De vulkanische as werd gehaald uit een krater op het eiland genaamd Rano Raraku. De beelden zijn neergezet op ceremoniële plekken nadat ze compleet waren afgewerkt. De duizend staande reuzen kijken met hun gezichten zonder ogen stil en raadselachtig op iemand neer. Vanaf elk plateau en vanuit elk nis, waar ongeboren en gestorven reuzen als het ware in hun kribbe of op hun doodsbed liggen. Het wemelde van de beelden op het eiland, in elke uitgestrekte vlakte zag je de beelden. De beroemde hoofden van Paaseiland waren al groot genoeg zoals ze daar op de helling aan de voet van de vulkaan stonden. Er werden mensenbeenderen en overblijfselen van brandstapels in de aardlagen voor de beelden gevonden. Het mysterie is hoe de mensen die hier vroeger hadden gewoond deze gigantische zware beelden op de steile vulkaanhelling hebben gekregen. Er waren duizenden stenen bijlen bij opgravingen van een voorouderbeeld. Vele van deze monolieten wogen wel 50 ton en werden soms wel vier kilometer getransporteerd naar de juiste plaats. Het grote vraagstuk is hoe de beelden zijn getransporteerd, er zijn vele theorieën over dit mysterie maar er is nog nooit iets bewezen. Één van de theorieën is dat de beelden vanzelf naar de plekken rond het eiland zijn gelopen, ook is een theorie dat de monolieten zijn voorgetrokken door touwen omdat de beelden daar zijn voor gemaakt. De monolieten lagen oorspronkelijk onder de grond, maar zijn uitgegraven en recht op gezet op het eiland. De stamvaders of familie oudsten zijn de opdrachtgevers voor het maken van de monolieten. In het hakken van moai uit de rotsen en het beeldhouwen zitten veel tijd en vakmanschap. Deze tot negen meter hoge beelden, zijn gemaakt uit zacht vulkanisch gesteente. Bijna alle beelden zijn gemaakt uit vulkanisch materiaal die uit de vulkaan de Rano Raraku is gehaald. De beelden werden afgemaakt met een ronde hoed gemaakt van rode lava.

Zowel maken als neerzetten van de beelden gaan gepaard met uitgebreide rituelen. Het maken van een beeld is dus een behoorlijke investering, maar levert na voltooiing bevestiging van eenheid, kracht en macht. De beelden zijn een verering en herdenken van de voorouders van Paaseiland.

Het oorspronkelijke schrift en Petrogliefen.

Het oorspronkelijke schrift van Paaseiland is het rongo-rongo schrift.Het schrift lijkt erg veel op het hiërogliefen schrift uit het oude Egypte.Nu is er nog steeds geen ontcijfering van het schrift gekomen en blijft het schrift een mysterie. Het rongo-rongo is één van de minst begrepen schriften van alle schriften in de wereld. Doordat het schrift ook eigen gemaakte persoonlijke ‘letters’ bevatte zoals een handtekening is het erg moeilijk te ontcijferen. Nu bestaan er nog maar een klein aantal van tabletten met het rongo-rongo schrift. Deze zijn verspreid over musea in Europa. Het schrijven van rongo-rongo is ook uniek, het schrijven is van rechts naar links maar men begon in de linksonder hoek om iets te schrijven. Het rongo-rongo bevat veel dieren in het schrift. Vooral de vogel was veel opgenomen in het schrift, deze vogel was een teken van geloof en was daarom een veel gebruikt symbool. De naam rongo-rongo betekent zangeres in het Polynesisch, het werd waarschijnlijk gebruikt om mooie gezangen te noteren. In het rongo-rongo schrift komen er veel maan en zon symbolen, er zijn ook veel verschillende maankalenders gevonden.

PetrogliefenPerogliefen zijn de rotsbeschilderingen die op heel het eiland zijn gevonden.Ook op de Maoi beelden zijn vele tekeningen gevonden.De Perogliefen bevatten het meeste dieren, zoals vogelmannen.De vogelman was een godsdienstig symbool, deze speelde een rol bij de wisseling van macht rond 1500 voor Christus.Er waren toen mensen die meededen aan het vogelman ritueel; ze moesten een ei vinden van de visdief op de kleine eilandjes Motu Nui Motu Iti en Motu Kaokao. Toen de krijgsmannen de macht overnamen, gebruikten ze dit ritueel om het eiland te beheersen. Als een vogelman een ei had gevonden, deed hij dit in een rieten mandje wat hij rond zijn nek bond en waarna hij terugzwom. Daarna werd de

vogelman voor een jaar aangewezen en wees de vogelman de mensen aan die voor de regering

Petrofliegen

geofferd moesten worden. Hierdoor ontstonden er steeds weer nieuwe oorlogen. De meeste Petrogliefen van vogelmannen bevinden zich dicht bij de rand van de 300 meter hoge klippen. Omdat de Petrogliefen erg op elkaar lijken, denken onderzoekers dat ze door een groep ervaren kunstenaars gesneden zijn. Vogelmanpetrogliefen komen buiten het Orongo-gebied bijna niet voor. Andere voorstellingen van Petrogliefen die op het eiland te vinden zijn lijken erg op de figuren van het rongo-rongo schrift. Waar lava stroomt/stroomde zijn er petrogliefen, deze tekeningen komen voor in lavagesteente.

Willem Barentsz- Wie is Willem Barentsz en wat heeft hij ontdekt?

Willem Barentsz was een zeeman, kaartenmaker en bovenal avonturier. Hij leefde eind zestiende eeuw en was geboren op Terschelling. Zijn grote droom was de hele wereld in kaart te brengen. Willem Barentsz is een van de bekendste zeevaarders uit de zestiende eeuw geworden. Niet omdat hij zo goed , maar juist omdat zijn laatste reis zo slecht verliep. Willem Barentsz had zijn eerste reis op 5 juni 1594 vanaf Texel. Zijn intentie was om het noorden boven Rusland te onderzoeken, er waren 4 schepen en ze splitste zich op naar 4 routes, Barentsz wou via Nova Zembla maar bleef vast zitten in het ijs, en voer terug naar Texel.

De tweede reis was puur voor de handel, maar het werd ook geen succes. Hij wou niet via de Karsische Zee maar, tegen zijn zin gingen ze toch via deze route. De schepen dreven vast, en ze moesten terugvaren. De reizen werden betaald door de overheid, maar hiermee stopte de overheid want het kostte teveel geld en er kwam geen geld binnen. In de reizen waren er ook mannen gedood door ijsberen bij de koude noordelijke ijszee.

De derde was de succesvolste reis van allemaal. Deze reis is het meest beroemd in de Nederlandse geschiedenis. Het dagboek van de bemanningsleden was een heel goede bron om het verhaal in detail weer te geven. Ze vertrokken op 10 mei 1596 vanuit Amsterdam naar het noorden. Er was een bemanning van 15 en Willem Barentsz bestuurde het schip. Willem Barentsz voer via Spitsbergen in juli de westkust van Nova Zembla. Toen ze in het noordelijkste punt kwamen was het schip vastgevroren in het ijs. Na vele pogingen om het schip lost te maken van het ijs, maar tevergeefs is was het niet gelukt