2017j a a r v e r s l a g

westfries museum

hoorn

W E L K O M I N D E G O U D E N E E U W

2

V O O R W O O R D

INHOUD

Voorwoord

Hoogtepunten

Bedrijfsvoering

Collectie

Bezoek

Media, marketing & communicatie

Publieksactiviteiten

Educatie

Het samenstellen van een jaarverslag vergt altijd een behoorlijke tijdsinvestering. Je komt als organisatie dan ook al gauw in de verleiding om die tijd en energie aan iets anders te besteden. Waarom terug kijken, de lopende projecten en de toekomstplannen vragen de volledige aandacht. Er staat bovendien druk op de ketel. We leven in een jachtige maatschappij, de lat ligt hoog en je wilt als organisatie graag steeds beter. Vooruit met de geit.

Maar toch is het heilzaam om af en toe even pas op de plaats te maken. Het samenstellen van een jaarverslag werkt louterend. Het haalt je uit de waan van de dag en dwingt je om eens in alle rust terug te kijken op wat de organisatie het afgelopen jaar heeft gepresteerd. En in mijn geval, u moet dit niet als eigenwaan zien, ben je dan toch onder de indruk.

Heel veel activiteiten was ik al weer vergeten en als je het dan allemaal op een rij ziet staan, dan besef je pas welke geweldige prestatie het relatief kleine museumteam in 2017 wederom heeft geleverd. Petje af voor alle museumcollega’s, betaalde krachten en vrijwilligers. Aan hen is het te danken dat het Westfries Museum bruist. En dat vervult mij als directeur, met grote trots. Terugkijkend op 2017 kunnen we concluderen dat het een enerverend museumjaar was met diverse hoogtepunten. De definitieve terugkeer van de vijf in Oekraïne opgedoken gestolen schilderen was daar zeker één van. Prachtig gerestaureerd, waren zij de blikvanger van het tentoonstellingsproject ‘Roofgoed. kunstdiefstal in Nederland’ waarmee het museum (inter)nationaal de aandacht trok. Het grote legaat dat de heer Frans Le Cocq D’Armandville

het museum naliet was een ander hoogtepunt. Zijn gebaar toont aan dat het museum er in slaagt mensen te raken, voor zich te winnen. Dat blijkt ook uit het brede draagvlak voor de toekomstplannen van het museum. Al met al een hele goede basis om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien.

Ad Geerdink

3

2017 was voor het westfries Museum in meer

dan één opzicht een gedenkwaardig jaar.

Voor het derde jaar op rij trok het museum

meer dan 40.000 bezoekers. Daarmee lijkt

de bezoekersstijging structureel.

In januari ontving het museum een

ongekend groot legaat. Behalve honderden

kunstvoorwerpen liet Frans le Cocq

d’Armandville het museum een bedrag van

€ 1,7 miljoen euro na.

Het Westfries Museum werd in maart een

van de eerste ambassadeurs van de nieuwe

marketingorganisatie Ik Hou van Hoorn. In

totaal gaat het om 18 organisaties.

In april kon het museum de Schat van

Westwoud aan het publiek presenteren

bestaande uit maar liefst negentig 16e-

eeuwse zilveren munten.

In mei zette Taco Dibbits, directeur van het

Rijksmuseum, zijn handtekening onder

een uniek samenwerkingsproject met

vijf stadsmusea waaronder het Westfries

Museum.

Op lokaal niveau tekenden 18 culturele

organisaties in Hoorn in september een

samenwerkingsovereenkomst voor drie

jaar. Samen willen ze cultuur meer op de

kaart zetten voor de inwoners van Hoorn en

Westfriesland. Een gezamenlijke website,

een gezamenlijk systeem van narrowcasting

en een gezamenlijk openingsevenement

tijdens het Kunst- en Cultuurweekeinde zijn

enkele concrete resultaten

Onder de titel Hoorn CS presenteerde

het museum in oktober zijn visie op een

mogelijke uitbreiding van het museum met

het pand Roode Steen 15.

De terugkeer van de prachtig

gerestaureerde schilderijen die na de

roof in 2004 in 2016 waren teruggevonden

in Oekraïne zorgden in oktober voor

emotionele momenten bij zowel het publiek

als de medewerkers.

Ten slotte nam de gemeenteraad van Hoorn

in december het besluit dat de Halve Maen

ook in 2018 in Hoorn blijft.

H O O G T E P U N T E N

4

2 ORGANISATIE

De organisatie van het Westfries Museum bestaat uit betaalde beroepskrachten en een grote groep vrijwilligers.

ORGANISATIE WESTFRIES MUSEUM PER 01-01-2018

Beroepskrachten Aantal FTE

Directie 1 1

Staf (specialisten) 5 3.6

Secretariaat 2 1.5

Management 1 1

Technische Dienst 2 1.8

Balie 5 1.8

Conciërge 2 1.3

Gastvrouw / heer 4 1.3

Totaal 22 13.3

Vrijwilligers Aantal

Gastvrouw / heer 37

Tuinonderhoud 5

In 2017 heeft het museum op vier plekken in de organisatie te maken gehad met langdurige uitval van collega’s. De collega’s zijn

in de loop van het jaar gelukkig allemaal weer hersteld, maar dit legde wel een grote druk op de organisatie. De uitval kon door

B E D R I J F S V O E R I N G

5

een tijdelijke urenuitbreiding, inhuur van

derden en extra inzet van de medewerkers

worden opgevangen. De uitval legde de

kwetsbaarheid van de museumorganisatie

bloot. Om die reden is bij de gemeente

Hoorn een verzoek ingediend tot uitbreiding

van de formatie voor de taakgebieden

collectiebeheer en educatie. Het

museum kan terugvallen op een grote en

enthousiaste groep vrijwilligers, die zich

als gastvrouw of –heer en/of voor het

onderhoud van de museumtuin inzetten. Er

is binnen deze groep weinig verloop.

SAMENWERKING

Het Westfries Museum wil een open en

op samenwerking gerichte organisatie

zijn, een netwerkmuseum. Het museum

ziet zichzelf als initiator, organisator

of ondersteuner van uiteenlopende

samenwerkingsprojecten. Niet alleen om via

de aldus opgebouwde netwerken de eigen

doelstellingen beter te kunnen realiseren,

maar ook om zo een bijdrage te kunnen

leveren aan uiteenlopende maatschappelijke

ontwikkelingen en doelstellingen van

derden. De meest in het oog springende

samenwerkingsverbanden die het museum

in 2017 is aangegaan zijn M5 en Cultuur

Hoorn.

M5 – structurele samenwerking

In 2017 is het Westfries Museum onder de

noemer M5 een samenwerking aangegaan

met vier andere stadsmusea én het

Rijksmuseum. De samenwerking duurt

maar liefst acht jaar. Onze partners zijn

Het Markiezenhof in Bergen op Zoom,

Gemeentemuseum het Hannemahuis in

Harlingen, Stedelijk Museum Zutphen

en Museum Gouda. De musea mogen

gezamenlijk putten uit de rijke verzameling

van het Rijksmuseum voor een serie

reizende tentoonstellingen met de identiteit

van Nederland als rode draad.

De eerste van die reeks is de expositie ‘Lage

Landen’, die vanaf zaterdag 10 juni 2018

in Hoorn te zien is. Deze tentoonstelling

biedt naast 40 verborgen parels uit de

collectie van het Rijksmuseum een aantal

landschappen uit de eigen collectie. De

winnaars van de Dutch Design Award 2017,

Atelier NL, leveren ook een verrassende

bijdrage aan het project. Hierin staat de

Westfriese Omringdijk centraal.

Cultuur Hoorn

In juni 2017 zijn 17 culturele organisaties

in Hoorn een samenwerking aangegaan

onder de naam Cultuur Hoorn. Zij willen

gezamenlijk cultuur op de kaart zetten

bij inwoners uit Hoorn en de regio

Westfriesland. Samen treden de culturele

instellingen naar buiten als het gaat om

gezamenlijke projecten, zoals tijdens het

Hoorns Culturele Weekend in de eerste week

van september.

Inmiddels is er de gezamenlijke website

cultuurhoorn.nl die een overzicht brengt van

al het culturele aanbod van de deelnemers.

Via een narrowcasting systeem is dit ook via

schermen te zien bij de deelnemers.

Het bestuur van M5.

6

HUISVESTING

Groot onderhoud aan museum

In 2017 heeft in opdracht van de gemeente

Hoorn groot onderhoud plaats gevonden

aan de buitenzijde van de museumpanden.

Al het houtwerk is opnieuw in de verf gezet

en waar nodig vervangen. De kuif op het

pand Roode Steen 16 bleek in een zodanig

slechte conditie, dat deze moest worden

verwijderd om in een houtrestauratieatelier

onder handen te kunnen worden genomen.

In het voorjaar van 2018 wordt de kuif terug

geplaatst.

Al jaren kampt het museum met een

slecht functionerende klimaatinstallatie.

Deze installatie zorgt eveneens voor

lawaai-overlast voor omwonenden. Ook

de verwarmingsinstallatie voldoet niet

langer aan de eisen. In 2016 heeft de

gemeente Hoorn financiële middelen

beschikbaar gesteld voor vervanging van

deze installaties. Architectenbureau TPAHG

uit Hoorn heeft hiervoor een plan van

aanpak gemaakt dat in 2017 zou worden

uitgevoerd. In verband met de plannen rond

een mogelijke uitbreiding van het museum

is dit plan van aanpak tijdelijk geparkeerd.

Er zullen tijdelijke maatregelen getroffen

worden tegen de geluidsoverlast en de

uitstoot van CO2.

Hoorn CS, een visie van het Westfries

Museum op de toekomst.

Het museum loopt al jaren tegen een aantal

beperkingen in de huisvesting aan, die

de ontwikkeling van de organisatie danig

belemmeren. Reeds in de beleidsvisie ‘Glans’

uit 2008 heeft het museum aangegeven

een uitbreiding van het museum met het

naastgelegen pand Roode Steen 15 als

een grote kans te zien voor de verdere

ontwikkeling van het museum en het

oplossen van een aantal wezenlijke

knelpunten.

Eind 2016 vroeg het college van B&W het

museum, na eerdere suggesties vanuit de

gemeenteraad in die richting, een visie te

ontwikkelen op een mogelijke uitbreiding

met het per 1 januari 2019 leegkomende

pand Roode Steen 15. De enige voorwaarde

die werd gesteld was dat het ‘niet meer

van hetzelfde’ mocht zijn. Het museum is

hier uiteraard graag op ingegaan. Een door

het museumteam zorgvuldig doorlopen

voorbereidingstraject resulteerde in het

De kuif wordt van de gevel gehesen.

7

S6LS6L hm

rm nvrm

rmrm

rm

rm

nv

rm

rm

rm

rm rm

grot

e ge

wel

fkel

der

klei

ne k

elde

r

grot

e ke

lder

keld

er

klui

s

hal

klei

nege

wel

fkel

der

niet

toe

gank

elijk

(fun

dering

)

A.-

1.02

A.-

1.03

A.-

1.01

A.-

1.04

B.-

1.02 B.-

1.01

N

Z

O

W

A

B

C

D

E

FGH

K

A Statencollege Roode Steen 1B voorm. bankgebouw Roode Steen 16C Rozenkruisgebouw Roode Steen 15D Tuinzaal ProostensteegE Kantoren Achterom 2-4F Werkplaatsen Achterom 6G Woning Achterom 8H Woning Achterom 10J Paviljoen AchteromK Tuin/ buitenruimteL Voorplaats Roode Steen

J

L

210 3 4 5 MOnderzoek Uitbreiding Westfies Museum te Hoorn

16-0

2-20

18A10

01:

200

keld

er17

37

S6LS6L hm

rm nvrm

rmrm

rm

rm

nv

rm

rm

rm

rm rm

grot

e ge

wel

fkel

der

klei

ne k

elde

r

grot

e ke

lder

keld

er

klui

s

hal

klei

nege

wel

fkel

der

niet

toe

gank

elijk

(fun

dering

)

A.-

1.02

A.-

1.03

A.-

1.01

A.-

1.04

B.-

1.02 B.-

1.01

N

Z

O

W

A

B

C

D

E

FGH

K

A Statencollege Roode Steen 1B voorm. bankgebouw Roode Steen 16C Rozenkruisgebouw Roode Steen 15D Tuinzaal ProostensteegE Kantoren Achterom 2-4F Werkplaatsen Achterom 6G Woning Achterom 8H Woning Achterom 10J Paviljoen AchteromK Tuin/ buitenruimteL Voorplaats Roode Steen

J

L

210 3 4 5 MOnderzoek Uitbreiding Westfies Museum te Hoorn

16-0

2-20

18A10

01:

200

keld

er17

37

najaar van 2017 in de visie ‘Hoorn CS’. De

visie omvat niet alleen het pand Roode Steen

15, maar het gehele gebied rond de drie

panden, inclusief tuinen en de panden aan

de Proostensteeg en het Achterom.

De visie steunt op de gedachte dat een

uitbreiding en vernieuwing van het museum

ook een grote meerwaarde voor de stad

moet hebben. Vandaar dat een deel van

het nieuwe gebouwencomplex een vrij

toegankelijke publieksfunctie krijgt. Hier

kan iedereen die iets van Hoorn wil weten

terecht voor informatie over de stad, een

stadswandeling, een bijzonder geschenk uit

de museumwinkel of een kop koffie .

‘De Verbinding’, zoals dit deel van het

museum heet, moet een hart voor de Roode

Steen en een hart voor Hoorn worden.

Schatkamer en Verdieping

In de visie blijft het 17e- eeuwse

Statencollege, met zijn vele prachtige

interieurs, ‘De Schatkamer’ van het museum.

Hier wordt aan de hand van vele prachtige

objecten het verhaal van Westfriesland

in de Gouden Eeuw vertelt. Met een nog

sfeervollere presentatie en verbeterde

toelichting op de collectie, waarbij gebruik

gemaakt wordt van augmented reality.

Het ‘nieuwe pand’ Roode Steen 15 is ‘De

verdieping’ gedoopt. Hier draait het allemaal

om ‘De Gouden Eeuw & Ik’, ofwel de

relevantie van die bijzondere periode voor

het heden. Er is plek voor hedendaagse

kunst, collecties van verzamelaars,

virtual reality presentaties en een heuse

‘newsroom’, waar actuele thema’s worden

aangesneden.

Programma van Eisen en schetsontwerpen

In het najaar van 2017 is de visie ‘Hoorn CS’

aan de gemeenteraad gepresenteerd. Het

draagvlak voor de visie was groot en de

raad besloot geld ter beschikking te stellen

om deze verder uit te werken. Inmiddels

heeft TPAHG Architecten B.V uit Hoorn

de opdracht gekregen samen met het

museum een programma van eisen op te

stellen, op basis waarvan drie geselecteerde

architectenbureaus een voorlopig

schetsontwerp gaan maken. Wanneer alles

volgens plan verloopt, kan de gemeenteraad

begin 2019 besluiten over een concreet

projectplan met begroting en dekkingsplan.

Rechts het pand Roode Steen 15.

8

ICT EN MEDIA

Op het gebied van ICT en media is er in 2017

nogal wat veranderd. Het ‘Nieuwe Werken’

is, na een aarzelend begin in 2014, ook

door het museum omarmd. Dat had een

paar gevolgen: In principe moet iedereen

in staat zijn thuis te werken (als de aard

van de werkzaamheden dat toelaat).

Bovendien is de personeelsadministratie

toegankelijk via de remote site van Hoorn. In

het kader van de nieuwe privacywetgeving

is de gemeente Hoorn een operatie

opgestart om aan de Algemene Verordening

Gegevensbescherming te kunnen

voldoen. Voor het museum betekende

dit bijvoorbeeld dat alle laptops van een

encryptie werden voorzien. De aanwezige

verouderde laptops en telefoons werden

vervangen. De operatie verliep zonder

grote problemen. Het museum zal nog een

grote stap in het kader van deze wetgeving

moeten zetten.

TEKORT

Het Westfries Museum heeft het boekjaar

2017 afgesloten met een financieel tekort

van € 18.340 op een totaalomzet van

€ 1.230.974 Dit tekort is het resultaat

van een overschrijding op de post

personeelslasten met € 45.706, veroorzaakt

door kosten ten gevolge van de langdurige

uitval van een viertal museummedewerkers.

LEGAAT FRANS LE COCQ

Begin 2017 werd de museumorganisatie

verrast met een fantastisch legaat. Behalve

vele kunstvoorwerpen liet de heer I.F.P.D.

(Frans) Le Cocq d’Armandville het museum

na zijn overlijden op 25 december 2016 het

fantastische bedrag van circa € 1,7 miljoen

na. De bijzondere schenking zorgde voor

veel positieve publiciteit voor het museum.

De Telegraaf bracht een bijna paginagroot

artikel met de kop ‘Aardig museum

beloond’, een formulering die ook in andere

nieuwsberichten veelvuldig terug kwam.

Le Cocq d’’Armandville Planckenfonds

Er komt een speciaal Le Cocq d’Armandville

Planckenfonds. De jaarlijkse opbrengsten

(circa € 17.000) zijn bestemd voor

versterking, restauratie en presentatie van

de collectie. De naam Plancken verwijst naar

de moeder van Frans le Cocq die in Hoorn

heeft gewoond.

De bestuurder van het fonds is de directeur

van het museum. Hij wordt daarin bijgestaan

door een adviescommissie die bestaat uit

Hans Nijdeken en Marlies van ’t Ende, twee

bestuursleden van de Stichting Vrienden van

het Westfries Museum.

F I N A N C I Ë N

Frans Le Cocq d’Armandville en details van twee door hem

geschonken werken. Boven Schaapsherder van Anton

Mauve en onder Boerenvrouw van G.H. Breitner

9

RESTAURATIE

Een van de hoogtepunten in 2017 voor zowel publiek als

medewerkers was de presentatie van vijf gerestaureerde

schilderijen, die in 2005 uit het museum waren gestolen en in

2016 in Oekraïne werden terug gevonden. De restauratie werd

mogelijk gemaakt door een succesvolle crowdfundingactie,

waarin een kleine 200 donateurs bijna € 85.000 bijeen

brachten, € 13.000 meer dan het streefbedrag.

De restauratie nam negen maanden in beslag en werd

zeer vakkundig uitgevoerd door Ronald de Jager, daarbij

ondersteund door Stéphanie Avril en Sara Molinari. Het

restauratieteam leverde een prestatie van formaat.

Middels korte filmpjes werden de donateurs en andere

belangstellenden van het restauratieproces op de hoogte

gehouden. Bij wijze van tegenprestatie brachten diverse

donateurs een bezoek aan het restauratieatelier van Ronald

de Jager en zijn team. Andere schenkers kregen een speciale

inbraaktocht door een donker museum aangeboden. Weer

anderen ontvingen een koelkastmagneet van een van de

gerestaureerde schilderijen.

De gerestaureerde schilderijen waren dé blikvanger op de

tentoonstelling ‘Roofgoed, kunstdiefstal in Nederland’ en

droegen bij aan de hausse aan publiciteit die de tentoonstelling

kreeg.

Restauraties

werk vervaardiger jaartal

Nieuwstraat Isaac Ouwater 1784

Vrouw Wereld Jacob Waben 1622

Boerenbruiloft Hendrik Bogaert 1675

Terugkeer van

Jefta

Jacob Waben 1625

Keukenstuk Floris van Schooten 1590-1656

Zilveren munten

met afbeelding

Philips II

onbekend 1521-1771

Houtsnijwerk lijst Johannes Kinnema 1664

C O L L E C T I E

Het Keukenstuk van Floris van Schooten zoals aangetroffen in Oekraine (boven) en na restauratie door Ronald de Jager.

10

NIEUWE AANWINSTEN

Grote nalatenschap

Eind 2016 overleed de heer Frans le Cocq d’Armandville uit Heemstede. Naast een

grote som geld legateerde de heer Le Cocq meer dan 200 kunstvoorwerpen aan

het museum. Het gaat om meubels, porselein en zilver en schilderijen, waaronder

werken van grote schilders uit de Haagse school.

In 2017 is een begin gemaakt met de inventarisatie, taxatie en beschrijving van

de collectie Le Cocq. Het museum werkt hierin samen met kunsthistoricus en

taxateur Jim van der Meer Mohr. Een aantal van de landschappen uit zijn collectie

zal te zien zijn tijdens de tentoonstelling Lage Landen in 2018 .

Schenkingen

In 2017 kreeg het museum ruim tachtig voorwerpen aangeboden van particulieren

of instanties. Lang niet alle objecten pasten in het verwervingsbeleid, dat

zich richt op voorwerpen uit de periode 1500 tot 1800 met een relatie tot

Westfriesland. In het geval het museum een voorwerp niet als schenking aannam

deed het altijd suggesties voor een alternatief.

Schaapsherder van Anton Mauve. Geschonken door Frans Le Cocq d’Armandville

11

naam aanwinst soort kunst jaar van vervaardiging bijzonderheden hoe verkregen

merklap geborduurd textiel 1777 gemaakt door een Hoorns meisje schenking

Chronyk van Hoorn, door Theodorus

Velius

boek 1740 voormalig eigendom van Van

Reijendam, architect van o.a. meerdere

gebouwen in Hoorn

schenking

bibliotheek/Vereniging Rembrandt naturalia rond 1600 schenking

2 pomanders zilver rond 1600 gemaakt in Duitsland schenking

1 bezoarsteen in goud gevat variërend rond 1600 schenking

zilveren munten numismatiek 16e eeuw Zilverschat Westwoud schenking

gevelsteen metselaarsgilde gevelsteen 1764 gesloopt pandje Achterom schenking

pentekeningen Ger de Groot tekening 20ste eeuw collectie was al in bruikleen bij museum schenking

portret Lucas Merens schilderij 18e eeuw ingelijst schenking

tegel met afbeelding Halve Maen aardewerk 20e eeuw aankoop

3 magistratenkussens textiel 18e eeuw o.a. Dirk Semeijns van Loosen aankoop

DOCUMENTATIE- EN ONDERZOEKSVRAGEN

Ook in 2017 hebben de medewerkers van het museum tal van vragen beantwoord, in totaal meer dan honderd. De vragen lopen uiteen van eenvoudige verzoeken om een foto tot uitgebreide verzoeken om informatie

van particulieren of collega-musea. Ook wordt het museum met regelmaat benaderd voor vragen omtrent de aard of de waarde van bepaalde voorwerpen en vragen over objecten in de museumcollectie.

12

BRUIKLENEN

naam voorwerp doel uit/in kort/lang

Wambuis tentoonstelling Luther, museum Braunschweig uitgaand kort

Zilveren beker tentoonstelling Luther, museum Catharijne Convent uitgaand kort

Pij van de Zusters Ursulinen tentoonstelling, Sterckenhuis Bergen uitgaand kort

Vaandel van Koor Jacob Kwast jubileumuitvoering Wognum uitgaand kort

Oude tekstbordje standbeeld J.P. Coen tentoonstelling De wereld van de VOC, Nationaal Archief uitgaand kort

Tuigage van de Batavia ambachtenweekend, Zuiderzeemuseum Enkhuizen uitgaand kort

Porseleinen wijnkan met deksel gemeente museum Den Haag uitgaand kort

Model van een Baggermolen museum Boerhaave Leiden uitgaand lang

Museale voorwerpen uit de Noorderkerk voor collectie Westfries Museum inkomend lang

Zilverschat van Westwoud tentoonstelling de Zilverschat van Westwoud Westfries

Museum.

inkomend lang

Bruidsjurk Sepehr Maghsoudi tijdelijke presentatie Westfries Museum inkomend kort

Ongeveer 30 voorwerpen van 24 bruikleengevers voor de tentoonstelling ‘Roofgoed, kunstdiefstal in

Nederland’ van Westfries Museum

inkomend kort

Het museum vraagt met grote regelmaat

objecten in bruikleen aan particulieren

en collega-musea. Andersom leent het

museum ook objecten uit de eigen collectie

aan derden uit. Het onderhouden van de

contacten met de bruikleengevers en –

nemers, het regelen van het transport en de

verzekering is een zeer arbeidsintensieve

klus. Hieronder een overzicht van de

bruikleentransacties in 2017

Registratie

In 2017 maakte het museum de overstap van

het collectieregistratiesysteem Memorix naar

het nieuwe Memorix Maior. De uitvoering en

vormgeving zijn nog in ontwikkeling. Wel kan

iedereen nu het systeem, en daarmee een

groot deel van de collectie, via de website

van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

raadplegen.

13

BELANGRIJKE ONTWIKKELINGEN

Depots

Op dit moment beschikt het museum over 566 vierkante meter depotruimte,

verdeeld over zes locaties waarvan drie extern. Dat is verre van ideaal. De

depots die zich in de museumpanden bevinden zijn slecht toegankelijk

en ook de klimatologische omstandigheden laten te wensen over. In de

visie Hoorn CS is de oplossing van dit belangrijke knelpunt nadrukkelijk

meegenomen, evenals een goed beveiligde ruimte voor bruiklenen, een goede

collectiewerkplaats, een collectiedocumentatie-ruimte en een fotostudio. Een

mogelijke uitbreiding van het museum biedt kansen om hierin te voorzien.

Collectie Hulpverleningsplan

In 2017 is in samenwerking met Art Salvage gewerkt aan een goed Collectie

Hulpverleningsplan. In dit plan worden de maatregelen vastgelegd die moeten

worden genomen in het geval de collectie van het museum in gevaar is als

gevolg van een calamiteit. Daarbij hoort onder andere het plaatsen van

calamiteitenkits op strategische plekken in het museum. Het project Collectie

Hulpverleningsplan loopt ook in 2018 door.

Aziatisch keramiek

Een project dat zowel in 2017 als in 2018 de aandacht van de medewerkers

vraagt is het beschrijven en fotograferen van topstukken uit de

porseleincollectie van ons museum. Dit gebeurt ten behoeve van de website

aziatischkeramiek.nl, een initiatief van Jan van Campen van het Rijksmuseum.

Deze samenwerking is een goed voorbeeld van het netwerkmuseum dat het

Westfries Museum graag wil zijn.

14

De bruidsjurk van Sepehr Maghsoudi.

Frans Le Cocq d’Armandville liet het museum Boerenvrouw van

G.H. Breitner na.

15

Bezoekcijfers

In 2017 trok het museum 41.078 bezoekers. Hiervan kwam naar

schatting 25 procent uit het buitenland. Het aantal scholieren

dat ons museum via een educatie-aanbod bezocht steeg van

3.459 naar 4.249. De tentoonstelling Alchimistes en het raadsel

van het drakenei was ongetwijfeld verantwoordelijk voor de

stijging van het aantal jeugdige bezoekers, met maar liefst 50

procent.

jaar totaal aantal

bezoekers

jeugd leerlingen

2017 41.078 2.633 4.249

2016 41.915 1.756 3.954

2015 41.869 2.337 5.010

Het VOC-schip De Halve Maen mocht in 2017 13.113 bezoekers

ontvangen, ruim 500 meer dan het jaar daarvoor. Onder deze

bezoekers waren ruim 800 leerlingen.

Bezoekersenquête

Uit een steekproef onder de bezoekers die eind december 2017

is gehouden blijkt dat het grootste deel van de bezoekers uit

Noord-Holland afkomstig is (36 procent). Van de bezoekers is

14 procent afkomstig uit Westfriesland en 33 procent uit de

rest van Nederland. 9 procent van de bezoekers vulde geen

woonplaats in.

De vraag hoe de bezoekers op het museum of de toen lopende

tentoonstelling Roofgoed waren geattendeerd was diffuus.

De meeste bezoekers waren via mond-tot-mond reclame naar

het museum gekomen. Website en google waren eveneens

belangrijke bronnen van informatie. De waardering voor het

museum was hoog.

B E Z O E K

Still uit de trailer van de tentoonstelling ‘Alchimistes en het raadsel van het drakenei’.

16

BEZOEKERSENQUÊTE

HOE WAARDEREN BEZOEKERS HET MUSEUM?

herkomst bezoekers rapportcijfer

bezoekers buitenland 8,8

bezoekers Nederland (excl.

Westfriesland)

8,6

bezoekers Westfriesland 8,5

HOE OP TENTOONSTELLING GEATTENDEERD?

medium percentage bezoekers

Google 14 %

website 14 %

familie of vrienden 26 %

landelijk (dag)blad 9 %

regionaal dag- of huis-aan-

huisblad

9 %

affiche 6 %

radio of tv 12 %

Facebook 3%

In totaal zijn 66 enquêtes ingevuld. Veertien daarvan kwamen

uit Westfriesland, 24 uit overig Noord-Holland, 22 uit de rest van

Nederland. Zeven bezoekers vulden geen woonplaats in.

17

Merken meer naar elkaar toe

De merken Westfries Museum en Halve Maen

zijn in 2017 in de marketing en communicatie

meer naar elkaar toegegroeid. De Halve

Maen wordt in de publieksfolders en

advertenties geprofileerd als een bijzonder

onderdeel van het Westfries Museum.

Andersom krijgen bezoekers van de Halve

Maen de tip mee om het Westfries Museum

te bezoeken.

Het afgelopen jaar werden er in het museum

330 combitickets verkocht; 245 bezoekers

van de Halve Maen kochten een ticket voor

zowel schip als museum.

Website compleet vernieuwd

De website van het museum kreeg in 2017

een grote opfrisbeurt. In samenwerking

met Grapefruit Moon uit Enkhuizen is

gewerkt aan een nieuwe uitstraling en een

publieksvriendelijke opzet. Grote winstpunt

van de nieuwe site is dat de collectie van

het museum in hoge resolutie bekeken kan

worden. Bovendien is er nu ook een Engelse,

Franse, en Duitse versie online. De sites van

het museum zijn om diverse redenen bij

een andere serviceprovider geplaatst. De

overstap verliep zonder problemen.

Publieksfolders wijd verspreid

In 2017 hebben we een grote kwaliteitsslag

gemaakt voor de verspreiding van onze

folders. Jaarlijks worden voor Westfries

Museum en Halve Maen 100.000 folders

gedrukt . Deze worden zes keer per jaar

samen met andere toeristische informatie

verspreid op 518 vakantiearken, hotels en

campings in Noord-Holland boven het IJ.

Daarnaast liggen onze folders bij 450 B&B’s.

Betaalde publiciteit en free publicity

Omdat de marketingbudgetten beperkt

zijn, probeert het museum zoveel mogelijk

gratis publiciteit te genereren via de

media. We beschikken over een uitgebreid

persadressenbestand en persoonlijke

perscontacten. Onze persberichten worden

journalistiek en in begrijpelijke taal

geschreven zodat ze direct geschikt zijn voor

publicatie. Vrijwel elk persbericht is voorzien

van beeldmateriaal vrij van copyright.

Via VVV Midden Holland, NBTC, Holland

boven Amsterdam en I Amsterdam is het

museum gevraagd mee te werken aan

buitenlandse persreizen. Soms komen zij

individueel; vaak in groepsverband. De

journalisten zijn afkomstig uit Duitsland,

Engeland, Frankrijk, Italië en Spanje en

soms de VS. In het najaar is Ad Geerdink

samen met Arthur Brand in het museum

geïnterviewd voor een BBC-documentaire

over kunstroof.

Voor de tentoonstelling Roofgoed,

kunstdiefstal in Nederland hebben we voor

het eerst radiospotjes ingezet.

pers en publiciteit 2017

persberichten Westfries

Museum

25

persberichten Halve Maen 12

persberichten gezamenlijk

met Halve Maen of derden

3

publiciteit landelijk* 30

lezersacties 3

* landelijke dagbladen, publieksbladen, RTV, vakbladen,

opiniebladen. nieuwsrubrieken

Samenwerking met derden

In 2017 organiseerden we speciale

evenementen voor lezers van het blad

Moesson, Kerkmagazine en het Dagblad

voor Westfriesland. Voor de Schutzmarathon

stelden we prijzen beschikbaar.

In samenwerking met de Rabobank boden

we exclusief voor hun klanten speciale VR-

dagen aan. Klanten van Albert Hein konden

sparen voor een tweede kaartje gratis voor

(onder andere) het museum en de Halve

Maen. In 2017 maakten 54 AH-klanten van

deze mogelijkheid gebruik. In 2016 waren

dat er 31.

Rond de kerstdagen kregen 1.750

medewerkers van de Veiligheidsregio

Noord-Holland Noord in hun kerstpakket

een voucher voor een gratis bezoek aan het

museum.

Sociale Media

In 2017 heeft het museum veel energie

gestoken in de contacten met onze digitale

vrienden op Facebook. Bijna dagelijks

posten we hier foto’s en berichten over onze

activiteiten. Eind 2017 hadden wij bijna

2.000 vrienden. Ons twitteraccount is een

stille dood gestorven. Wij zetten in 2018

stevig in op Instagram in de verwachting hier

jongere potentiele bezoekers te bereiken.

M E D I A , M A R K E T I N G E N C O M M U N I C AT I E

18

Donderdag 08:00–21:00 vrijdag 08:00–21:00 zaterdag 08:00–20:00 zondag 08:00–21:00maandag 08:00–21:00 dinsdag 08:00–21:00 woensdag 08:00–21:00

donderdag Geslotenvrijdag Geslotenzaterdag 12:30–20:00zondag 12:30–20:00maandag Gesloten

dinsdag Geslotenwoensdag Gesloten

Donderdag 11:00–17:00 vrijdag 11:00–17:00 zaterdag 11:00–17:00 zondag 11:00–17:00 maandag 11:00–17:00 dinsdag 11:00–17:00 woensdag 11:00–17:00

Donderdag 09:30–17:00 vrijdag 09:30–17:00zaterdag 09:30–17:00zondag Gesloten maandag Geslotendinsdag 09:30–17:00 woensdag 09:30–17:00

donderdag Geslotenvrijdag 10:00–17:00zaterdag 10:00–17:00zondag Gesloten

maandag Geslotendinsdag Geslotenwoensdag 10:00–17:00

Donderdag 09:00–18:00Vrijdag 09:00–18:00Zaterdag 09:00–17:00Zondag GeslotenMaandag 09:00–18:00Dinsdag 09:00–18:00Woensdag 09:00–18:00

donderdag 11:00–17:00vrijdag 11:00–17:00zaterdag 13:00–17:00zondag 13:00–17:00maandag Geslotendinsdag 11:00–17:00woensdag 11:00–17:00

Museumweg 21720 AA Broek op Langedijk0226-313807

Zwarte pad (ingang de Bijenstal)1674 NZ Opperdoes 0227-540116 Nieuwstraat 8

1671 BD Medemblik0227-545014

Hoornderweg 291791 PM Den Burg 0222 315 090

Kanaaldijk 236 1831 BE Koedijk06 57782519

Kadijkweg 65a 1614 MA Lutjebroek0228-562 894

Roode Steen 11621 CV Hoorn0229-280 022

Museum Broekerveiling

Pannenkoekenstation / Imkerij de Bijenstal

Bakkerijmuseum de Oude Bakkerij

Kaasboerderij Wezenspyk

Maalderij de Gouden Engel

‘t Keetje in Lutjebroek

Westfries Museum

Bij bezoek aan Museum Broekerveiling

GRATIS RONDVAART (20% KORTING)

EÉN GRATIS KINDERPANNENKOEK PER GEZIN

Per bezoek van twee of meerdere mensen TWEEDE (goedkoopste) TOEGANGSKAARTJE GRATIS

Voor iedere bezoeker

TWEEDE KOPJE KOFFIE GRATISin het Kaascafé Wezenspyk

Bij bezoek Molen Maalderij Gouden Engel te Koedijk een KORTING VAN 15% OP HET GEHELE MEELASSORTIMENT

Voor iedere bezoeker

TWEEDE KOPJE KOFFIE GRATIS

Voor iedere betalende bezoeker

TWEEDE KAARTJE GRATIS

Samen hulpvaardig

Wij wensen u eengezond en veilig2018

19

EXPOSITIES

Vêrlander – weeskinderen van de VOC

‘Vérlander’ - weeskinderen van de VOC’ is de

titel van een unieke expositie die tot en met

voorjaar 2017 vrijwel gelijktijdig op maar

liefst vier continenten te zien was : Australië,

Zuid-Afrika, Azië en Europa. Het Westfries

Museum was verantwoordelijk voor de

Europese editie. ‘Vêrlander’ is een project

van fotograaf Geert Snoeijer. Samen met een

team van experts, antropoloog Nonja Peters

(Curtin University Perth), historicus Bart

de Graaff en taalwetenschapper Aone van

Engelenhoven (Universiteit Leiden) reisde

hij naar West-Australië, Zuid-Afrika en Kisar

in de Molukken om een bijzondere groep

mensen te portretteren. Het zijn nazaten

van de kinderen die in de zeventiende

en achttiende eeuw werden geboren uit

relaties van autochtone vrouwen met

VOC-beambten, -zeelui en -soldaten. Dit

gegeven bepaalt tot op de dag van vandaag

de identiteit en plek in de samenleving van

deze nazaten. De expositie bestond uit een

dertigtal portretten. Een audiotour, waarin

de geportretteerden zelf aan het woord

kwamen, bracht deze onverwachte echo uit

het VOC-verleden tot leven.

Ambassadeurs

Op 17 december 2016 vond de officiële

opening plaats in een overvolle Oosterkerk.

Dat gebeurde in het bijzijn van de

ambassadeurs van Australië en Indonesië.

Beiden kregen het eerste exemplaar van

het boek Vêrlander, forgotten children of

the VOC. Barry McGuire, oudere van de

Noongar-Aboriginals uit West-Australië

en één van de geportretteerden in de

tentoonstelling, opende de expositie met

een indrukwekkende speech. Hij vertelde dat

hij de hele wereld over had moeten vliegen

om zich voor het eerst in zijn leven erkend te

voelen om wie hij is.

Internationale publiciteit

De tentoonstelling kreeg behalve veel

landelijke aandacht ook internationale

publiciteit. Ruim 9.000 mensen bezochten

de tentoonstelling. Rond de tentoonstelling

vonden 3 lezingen plaats, waaronder 1 in

samenwerking met het blad Moesson. Bij

de expositie verschenen twee boeken :

‘Vêrlander – weeskinderen van de VOC’ en

‘Ik, Yzerbek’ van Bart de Graaff

P U B L I E K S A C T I V I T E I T E N

20

De zilverschat van Westwoud

In het najaar van 2016 vonden drie

Westfriese detectoramateurs op een akker

in Westwoud (gemeente Drechterland) bijna

90 zilveren munten. Ze dateren allemaal

uit de periode 1542-1571. Op twee na zijn

de munten allemaal voorzien van een

afbeelding van de Spaanse vorst Filips II.

Het museum wist 38 van deze munten, die

op een veiling te koop werden aangeboden,

te verwerven. De aankoop werd mogelijk

gemaakt met financiële steun van de

Vrienden van het Westfries Museum.

Dankzij een goede samenwerking tussen

de dienst Archeologie West-Friesland, het

museum en de vinders kon de schat in

zijn geheel tentoongesteld worden in het

museum, waarbij de bezoeker kennis kon

nemen van de roerige tijd waarin de munten

in de grond terecht kwamen.

Gratis toegang voor inwoners Drechterland

Omdat de munten in de gemeente

Drechterland waren gevonden, kregen

inwoners van die gemeente de kans de

tentoonstelling in april gratis te bezoeken.

Museum en gemeente deelden de kosten

van deze actie. Zo’n 500 inwoners leverden

de speciale flyer in waarmee zij gratis

toegang kregen.

Munttaxatiedagen

Ook verder trokken de tentoonstelling en de

speciale munttaxatiedagen uitzonderlijk veel

bezoekers naar het museum. Het museum

trok in de maand april bijna 4.300 bezoekers

(2016: 2.935).

Naar de munttaxatiedagen die werden

georganiseerd tijdens de Nationale

Museumweek kwamen rond de 120

bezitters van oude munten, bankbiljetten

en penningen.

Alchimistes en het raadsel van het

drakenei

Van 22 april tot 25 september presenteerde

het Westfries Museum met ‘Alchimistes

en het raadsel van het drakenei’ een echte

gezinstentoonstelling, waarbij alle zintuigen

aan het werk werden gezet. Kinderen en

hun (groot)ouders konden er op zoek naar

het raadsel van het drakenei en hadden

de beschikking over de meest moderne

technieken. Het was het vervolg op de

eerdere, zeer succesvolle tentoonstelling

‘Alchimistes en het geheim van het

pestparfum’ uit 2014.

De tentoonstelling trok ongeveer 6.000

bezoekers, onder wie veel kinderen. De

stijging van het aantal jeugdige bezoekers

met 50 procent ten opzichte van 2016 is hier

ongetwijfeld aan te danken.

Roofgoed, kunstdiefstal in Nederland

Diefstal van kunst en antiek is in

Nederland aan de orde van de dag. Toch

is er maar weinig bekend over deze vorm

van criminaliteit. Met de tentoonstelling

‘Roofgoed, kunstdiefstal in Nederland’ wilde

het Westfries Museum daar verandering

in brengen. Het was voor het eerst dat

een Nederlands museum dit verschijnsel

belichtte in al zijn facetten. Van de

motieven van de daders tot het leed van

de slachtoffers. Die kregen in de expositie

nadrukkelijk een gezicht en een stem.

Als tegengeluid van het spannende en

sensationele beeld dat rond kunstdiefstal

wordt gecreëerd.

Spraakmakende verhalen en illustraties

De tentoonstelling belichtte aan de

hand van een groot aantal gestolen

kunstobjecten meer dan 40 kunstdiefstallen

die de afgelopen 30 jaar in Nederland zijn

gepleegd. Op de wanden werden negen

spraakmakende kunstdiefstallen verbeeld

door illustrator Erik Kriek. De verhalen

erachter waren te beluisteren in een speciale

audiotour.

21

Hoge bezoekerswaardering

Rond de expositie werden tal van activiteiten

georganiseerd, waaronder enkele lezingen

en een serie ‘roofkunsttochten’ door een

donker museum, waarbij de deelnemers uit

eerste hand konden vernemen welke impact

de geruchtmakende inbraak in het museum

in 2005 op de betrokkenen had.

De expositie en de nevenactiviteiten trokken

net iets meer dan 10.000 bezoekers. De

waardering voor de expositie bij het publiek,

scoorde met een 8.1 gemiddeld, hoog.

Bruidsjurk Sepehr Maghsoudi

Vanaf 1 juni was in het museum de

monumentale bruidsjurk uit de 15e en

laatste couturecollectie van de Hoornse

topcouturier Sepehr Maghsoudi te zien.

Deze collectie had de beeldende naam

‘Scream under water’ en was kort daarvoor

geshowd tijdens de Paris Fashion Week.

Alleen al aan de bruidsjurk werkten 12

coupeuses maar liefst acht maanden. De

jurk van flexibele kunststof en wol bestond

uit honderden delen van kleine schubjes en

vloeiende lijnen en de 4 meter lange sleep

bevatte honderden kunststof druppels

gevat in haakwerk, rijkelijk geborduurd en

gedecoreerd met talloze glazen kralen. De

monumentale bruidsjurk van was enkele

maanden te zien in het Westfries Museum in

de Louis XVI-zaal waar hij helemaal tot zijn

recht kwam.

22

DOORLOPENDE PRESENTATIES

Vernieuwde audiotour

Sinds april 2017 kunnen bezoekers van het

museum gebruik maken van een vernieuwde

audiotour. De audiotour biedt aanvullende

informatie over de functie, historische

context of thematische insteek van de

verschillende ruimtes. Medewerkers van het

museum hebben het inhoudelijke script voor

dit onderdeel verzorgd. Het museum heeft

Mieke van der Weij bereid gevonden om zich

als voice-over aan de audiotour te verbinden.

Naast deze algemene audiotour door het

museum, kunnen de bezoekers ook kiezen

voor verdieping bij een bepaald object of

onderwerp. Voor dit verdiepingsdeel van

de audiotour hebben een aantal externe

specialisten maar ook museummedewerkers

op eigen titel gesproken over een onderwerp

of object naar keuze.

Het resultaat is een afwisselende,

verrassende en inhoudelijk interessante

audiotour, waar bezoekers graag gebruik

van maken en positief op reageren.

Kaap Varen\Gouden Eeuw Virtual Reality

onverminderd populair

Het permanente programma Kaap Varen

Virtual Reality en de Gouden Eeuws Virtual

Reality was ook in 2017 onverminderd

populair. Het programma van ongeveer

45 minuten werd veel ingezet in

marketingacties om met name jongere

bezoekers naar het museum te trekken. Uit

een in 2016 gehouden enquête blijkt deze

activiteit zeer in de smaak te vallen. Het

hoge rapportcijfer voor het museum lijkt

gezien de opmerkingen hierover voor een

belangrijk deel door deze activiteit bepaald.

Halve Maen echte ambassadeur

Hoe kun je maritieme geschiedenis van

Hoorn nu beter beleven dan met je haren in

de wind op het VOC-schip de Halve Maen?

Dat kunnen de meer dan 13.000 mensen

beamen die in 2017 het museumschip

hebben bezocht of zijn mee geweest op een

van de zeiltochten. Dat waren er een kleine

500 meer dan in 2016.

De waardering van het publiek voor de

ontvangst in het bezoekerscentrum en

het bezoek aan de Halve Maen is groot.

Eerst krijgen ze het verhaal van Hoorn

en het Water aangeboden en daarna een

enthousiaste en persoonlijke rondleiding

aan boord. In vergelijking met 2016

combineerden ook steeds meer mensen

hun bezoek aan het schip met dat aan het

Westfries Museum.

De Halve Maen maakte zijn rol als

ambassadeur van Hoorn waar. Onder

andere met een gecombineerd bezoek

aan Harlingen en Terschelling, waar het in

september onderdeel was van Springtij, een

conferentie over duurzaamheid.

80 vrijwilligers

De organisatie van de Halve Maen steunt

op een grote en enthousiaste groep van

80 vrijwilligers. Mede dankzij de inzet van

projectcoördinator Annemarie Pothaar staat

de organisatie beter dan ooit. Helaas is het

ook in 2017 niet gelukt om met de exploitatie

van het schip in de groene cijfers te komen.

Omdat dit niet opweegt tegen de grote

meerwaarde van de Halve Maen voor Hoorn,

besloot de gemeenteraad in december 2017

om het schip nog minimaal 1 jaar in Hoorn

te houden.

In 2017 is gewerkt aan de voorbereiding van

een aantal nieuwe presentaties

Het verhaal van Hoorn

Het museum is in 2017 betrokken bij een

initiatief om het verhaal van Hoorn in de

Gouden Eeuw op een heel bijzondere

manier te vertellen. Door middel van een

spectaculaire licht- en geluidshow, waarbij

de Roode Steen als openlucht theater en het

museumgebouw als projectiescherm wordt

gebruikt.

De initiatiefnemers hebben zich verenigd

in de Stichting ‘Het verhaal van Hoorn’.

Het streven is een show met verschillende

verhalen, waarmee Hoorn zich profileert

als stad met een rijke Gouden Eeuw-

geschiedenis. Als alles volgens plan verloopt

vindt de première van het eerste verhaal

plaats in het voorjaar van 2019.

23

KORTLOPENDE ACTIVITEITEN

Hele jaar door iets te doen

Los van de exposities waren er in 2017 weer tal van publieksactiviteiten voor oud én jong. Van speciale

schoolvakantieprogramma’s, groepsrondleidingen tot concerten en koffiebijeenkomsten. Acteur en

regisseur Frederik de Groot kroop rond Kerst weer in de huid van Ebenezer Scrooge. De voorstelling,

muzikaal omlijst door Saskia van Hall en Hans Bakker is inmiddels een gewaardeerde traditie. Ook in

2017 verzorgde het museum weer een museumcursus voor diverse groepen, waaraan deelnemers uit

de hele regio deelnamen.

PUBLIEKSACTIVITEITEN

activiteit aantal / deelnemers

rondleiding in combinatie met stadswandeling 58

museumcursus 31 (527 bezoekers)

rondleiding met koffie, thee en gebak of lunch 17

lezingen (Schutterijzaal) 11

voorstellingen Scrooge (Schutterijzaal) 9 (330 bezoekers + 46 leerlingen)

koffiebijeenkomsten Vrienden Westfries

Museum

6 (154 deelnemers totaal)

filmploegen 6

huwelijken (Schutterijzaal) 6

vergaderingen 5

concerten (Schutterijzaal) 4

kinderboekenweek en Platte Thijs 314 leerlingen

cultuurnacht 300 bezoekers

kunst & Cultuurweekend Young Artl 35 deelnemers

Cultuurweek – rondleiding Fricadellen en pap,

eten en drinken in de Gouden Eeuw

72 leerlingen

workshop speculaaskruiden maken 18 leerlingen

24

De afdeling Educatie werkt zowel voor het museum als de

Halve Maen. In 2017 heeft de afdeling Educatie in totaal 4.259

leerlingen in het museum ontvangen, een stijging van 7 procent

ten opzichte van 2016. De Halve Maen ontving 808 leerlingen en

154 begeleiders. Dat waren er aanzienlijk minder dan in 2016.

Dat heeft meerdere oorzaken:

• te weinig aandacht voor promotie door capaciteitsproblemen

• onderbemensing vanwege ziekte

• het programma van de Halve Maen is betaald, dat vanw het

Westfries Museum is gratis

Met ingang van 2018 wordt dat verschil rechtgetrokken. Een

scholenbezoek aan de Halve Maen is dan eveneens gratis. De

promotie wordt gezamenlijk opgepakt. Opvallend is dat de

Halve Maen veel kleuters op bezoek kreeg via deelname aan het

cultuurmenu. Opmerkelijk was verder de grote belangstelling bij

het VMBO voor een bezoek aan de Halve Maen.

Bestemming 2017 2016

Westfries Museum 4.249 3.954

Halve Maen 962 (inclusief

begeleiders)

1.488 (inclusief

begeleiders)

Visual Thinking Strategy (VTS)

Het museum wil in 2018 een nieuwe laagdrempelige manier

van kunstbeschouwing gaan aanbieden, Visual Thinking

Strategy (VTS). In 2017 zijn een aantal pilots uitgevoerd en is in

bijeenkomsten met eigen medewerkers, museumcursusgroepen

en de Vrienden van het Westfries Museum geoefend met deze

interactieve manier om naar kunst te kijken. Het ‘gewone’

publiek kon tijdens de Hoornse Cultuurnacht kennis maken

met VTS. Binnen het netwerk van voortgezet onderwijs, de

cultuurcoördinatoren van Stichting Netwerk en de Blauwe Schuit

is de methode gepromoot.

Groeimogelijkheden

Het aantal leerlingen is de laatste jaren redelijk stabiel, wel is

er een verschuiving in leeftijd. Met een bezetting van 0,8 fte

is er een duidelijk plafond aan het aantal leerlingen dat het

museum kan ontvangen en begeleiden. Er is geëxperimenteerd

met de inzet van vrijwilligers. Dat biedt helaas geen structurele

oplossing. Het aantal potentiële vrijwilligers dat beschikt over

zowel didactische kwaliteiten als kennis van geschiedenis is

beperkt. Degenen die wél over deze vaardigheden beschikken

stroomden vaak door naar betaalde banen. Om die reden is

in 2017 een verzoek om uitbreiding van de capaciteit van de

educatie ‘afdeling’ ingediend bij de gemeente.

E D U C A T I E

25

Werkruimten

Sinds enkele jaren beschikt de afdeling Educatie

over een Werkplaats van de Gouden Eeuw in de

Boterhal. Scholen maken daar jammer genoeg

nog te weinig gebruik van. Voor een deel heeft

dat te maken met onbekendheid. Daarnaast

is de afstand tussen werkplaats en museum

een belemmering. Dat maakt dat lessen bij een

combinatie van werkplaats en museum te lang

duren.

Een mogelijke uitbreiding van het museum met

het pand Roode Steen 15 biedt kansen om het

gehele educatieve aanbod vanuit het museum

te bieden. Dat biedt tevens mogelijkheden om

groepen mensen met een beperking te ontvangen.

Trends

• er komen meer leerlingen uit het voortgezet

onderwijs en minder uit het basisonderwijs

• meer scholen kiezen voor een dagje Hoorn in

plaats van een dagje Amsterdam (te druk, te

onoverzichtelijk en minder mogelijkheden voor

programma op maat)

• grotere groepen (schoolreisje, heel leerjaar of

hele bovenbouw)

• meer vraag naar themagericht programma.

Colofon

Samenstelling en eindredactie: Christa van Hees

Met bijdragen van: Ad Geerdink, Cees Bakker, Eugene

Bakker, Christa van Hees, Cecile Koenjer, Paul Schenk,

Henriette Tilgenkamp en Alice van der Wiel

Vormgeving en opmaak: Cees Bakker